IMPERIALISMO

CAUSAS ZONAS DE EXPANSIÓN CONSECUENCIAS FORMAS DE DOMINIO

• Económicos: As grandes potencias O proceso colonizador acelerouse a • Económicas  Colonia cidade o territorio
europeas buscan novos mercados onde partir de 1870. As potencias As colonias foron explotadas polas metrópoles; o que sometida á soberanía da potencia
vender os excedentes da produción repartíronse continentes enteiros: buscaban nelas eran materias primas baratas, fontes colonizadora (metrópole) e era
industrial. así, na CONFERENCIA DE BERLÍN de de enerxía e un lugar onde vender os seus produtos administrada por ela. Implica
Nas colonias extraían as materias primas 1885, o territorio africano pasou a industriais. control político por parte da
baratas para as súas industrias.Tamén mans dos principais Estados Non se preocuparon de industrializar as colonias. Isto Metrópole, supón a anexión
eran espazos onde investir os seus europeos. Só quedaban dous é a orixe do subdesenvolvemento que sofren moitas territorial e a perda da soberanía
capitais, mediante a construción ou Estados independentes: Etiopía e zonas do mundo. do país colonizado.
mellora de obras públicas e a concesión de Liberia. A poboación autóctona foi desposuída das súas terras  Concesión Cidade ou territorio
préstamos. En Asia, quedaban grandes imperios e marxinada. As actividades tradicionais autóctonas dun país independente en que as
• Políticos: as potencias conquistaron sen conquistar (Imperio otomán, arruináronse. potencias occidentais conseguían
algúns lugares estratéxicos para controlar China e Persia), pero estaban cada • Políticas vantaxes comerciais.
rutas marítimas e terrestres importantes. vez máis controlados polos Perdida da independencia e sometemento ás  Protectorado Forma de
Desexo de prestixio ou de poder. occidentais. autoridades europeas. dominio colonial pola que a
• Demográficos: nos países occidentais a América Latina, que lograra a súa Imposición de fronteiras artificiais. Os colonizadores metrópole controla a política
poboación medrou intensamente no independencia política de España e delimitaron os territorios sen ter en conta as exterior e as riquezas do país,
século XIX. Millóns de europeos emigraron Portugal a principios do século XIX, diferenzas tribais, lingüísticas ou relixiosas das mentres que as autoridades
ás colonias, o que minorou os problemas continuou dependendo poboacións autóctonas, o que foi unha fonte de nativas se fan cargo da política
de paro e malestar nas metrópoles. economicamente dos países conflitos cando se produciu a descolonización. interior.
• Ideolóxicos - Relixiosos: auxe dos europeos e, máis tarde, dos Estados • Sociais
Nacionalismos en Europa, xunto ca idea Unidos. Mellora a sanidade e hixiene nas colonias. Diminúo a
de que a raza branca era superior e que A carreira colonial aumentou as mortalidade, pero non a natalidade. Por tanto, máis
isto lles daba dereito a dominar outros tensións entre as potencias poboación e menos recursos económicos = mais
pobos, que consideraban atrasados e europeas. miseria. A poboación europea dominaba a indíxena =
inferiores. En África chocaron os proxectos Marxinación e Racismo.
Entendían que tiñan a misión de civilizar, imperiais británico e francés. Culturais.
expandir o cristianismo entre os pobos E Alemaña estaba descontenta - A cultura occidental impúxose sobre a indíxena
“incivilizados” porque cría que o seu imperio non se Aculturación das sociedades nativas
correspondía coa importancia do seu – Crecente nacionalismo entre a élite indíxena.
país.
CONCEPTOS
Imperialismo Extensión do dominio dun país sobren outros.
Metrópole. Nación colonizadora
Aculturación. proceso polo que unha persoa ou un grupo adquire unha nova cultura (ou aspectos da mesma), xeralmente a expensas da súa propia cultura e normalmente de
forma involuntaria. Durante o século XIX (colonización) os aborixes africanos, norteamericanos, australianos víronse sometidos a un acelerado proceso de
recepción e asimilación de elementos culturais (relixión, lingua, costumes...) alleos a súa historia.
El imperialismo europeo
 A PRIMEIRA GUERRA MUNDIAL. ”A GRAN GUERRA”
CAUSAS
RIVALIDADE E FORMACIÓN DE BLOQUES TENSIÓNS COLONIAIS CRISES DOS BALCÁNS DETONANTE DA GUERRA
As rivalidades económicas e as tensións O emperador alemán Guillerme II, A Cuestión de Oriente puxo a O 28 de xuño de 1914 un nacionalista serbio
provocadas polo auxe dos nacionalismos en levou a cabo unha política agresiva e Austria e Rusia fronte a fronte ao asasinou en Saraxevo (Bosnia) o príncipe
Europa, favoreceron a aparición de dous grandes expansionista querer ambas aproveitarse do Francisco Fernando (herdeiro do imperio
bloques antagónicos, fortemente armados e • Desconfianza francobritánica declive do Imperio otomán.(Pola austrohúngaro) e a súa esposa.
politicamente unidos por alianzas e tratados. Estes ante o expansionismo alemán. delimitación das fronteiras dos Austria, que contaba co respaldo alemán,
bloques foron: Crises de Marrocos (1905 e 1911) países xurdidos tras a expulsión ameazou a Serbia, e como esta non atendeu
- TRIPLE ENTENTE :Francia, Reino Unido e Rusia. enfrontaron diplomaticamente a dos turcos da zona.) a súa reclamación, declaroulle a guerra. O
- TRIPLE ALIANZA: Alemaña, o Imperio Austro- Alemaña con Francia, apoiada polo Ademais, existían tamén sistema de alianzas púxose en marcha e a
Húngaro e Italia. Reino Unido. reivindicacións nacionalistas, guerra deu comezo no verán de 1914.
Carreira de armamentos. Paz Armada (1890- Austria-Hungría e Rusia polo control especialmente serbias, que Nunha reacción en cadea, a maioría dos
1914).A situación política favoreceu a carreira de dos Balcáns; Francia e Alemaña por ameazaban o imperio países entraron en guerra (moi poucos
armamentos, na que cada país se propoñía Alsacia e Lorena; Inglaterra e austrohúngaro coa súa permaneceron neutrais, entre eles España)
incrementar a súa forza militar para estar Alemaña pola supremacía naval e disgregación. dando lugar á maior guerra vivida ata ese
preparado ante un posible conflito bélico. A comercial. momento en Europa (a Gran Guerra). A
medida que avanzaba o século parecen aumentar implicación na guerra das colonias dos países
as diferenzas entre ámbolos dous bloques e o europeos e tamén de EE UU e Xapón deulle
enfrontamento a gran escala parece inevitable. unha dimensión mundial.
OS PAISES BELIXERANTES
IMPERIOS CENTRAIS TRIPLA ENTENTE
Da Tripla alianza: Alemaña, o Imperio Austro-Húngaro Francia, Reino Unido e Rusia
Uníronse: Turquía( Imperio Otomán) e Bulgaria Uníronse: Serbia e Montenegro, Bélxica, Romanía, Italia, Grecia, Portugal, Xapón e, de
forma decisiva aínda que tardía, Estados Unidos, China e algunhas repúblicas sudamericanas .
Este grupo de países recibiu o nome de bloque dos aliados.
O DESENVOLVEMENTO DA PRIMEIRA GUERRA MUNDIAL (1914-1918)
A guerra de movementos (1914). A guerra de posicións ou de trincheiras. (1915-1916) Acontecementos decisivos (1917). O final da guerra (1917-18).
Os alemáns ocuparon rapidamente Veu provocada pola consolidación das frontes, protexidas EE UU entraron na guerra contra Alemaña, Produciuse polo esgotamento
Bélxica e chegaron as portas de París. por trincheiras: o obxectivo era defender as posicións como réplica aos ataques submarinos aos de Alemaña e pola ofensiva
Os rusos atacaron aos alemáns, e logradas e a guerra estabilizouse. É a guerra de seus barcos e en defensa dos seus intereses vitoriosa dos aliados,
obrigáronos a retirar parte das súas trincheiras. As batallas de Verdún (febreiro de 1916) e do financeiros, xa que fixeran elevados reforzados con armamento e
tropas de Francia. Este ataque salvou Somme (xullo de 1916) tiveron resultados militares moi préstamos a Francia e Gran Bretaña.A tropas estadounidenses. Os
os franceses, que puideron deter o escasos, á conta de enormes perdas en vidas humanas. Os Revolución Rusa motivou que o novo alemáns asinaron o armisticio
avance dos exércitos alemáns na aliados atacaron no Mediterráneo para illar a Turquía, goberno firmase o tratado de Brest-Litovsk en novembro de 1918. Tras el
denominada Batalla do Marne pero fracasaron en Gallipoli (1915), conquistaron as (1918)cos Imperios Centrais, polo que Rusia sucedéronse diferentes
(setembro de 1914). colonias alemás de África, salvo Tanganika, e ocuparon as abandonou a guerra. tratados de paz cos países
En Oriente medio, os turcos posesións otomás de Palestina, Siria, Arabia e Iraq, con En Oriente medio, a revolta dos árabes vencidos que se coñecen en
rexeitaron os ataques de ingleses e axuda dos nacionalistas árabes. contra os turcos beneficiou os Aliados, que conxunto como Paz de París.
rusos. avanzaron por Palestina e Mesopotamia.
 A PRIMEIRA GUERRA MUNDIAL. ”A GRAN GUERRA”
TRATADOS DE PAZ
• Tratado de Versalles (28 de xuño de 1919), con Alemaña. A SOCIEDAD DE NACIÓNS(SDN).
En 1918, antes de finalizar a contenda, o
• Tratado de Saint Germain, con Austria, que foi separada de Hungría. Naceu en 1920 e tiña a vontade de reunir os
presidente estadounidense Wilson
Creáronse os países de lugoslavia e Checoslovaquia. principais países do mundo para que resolvesen os
formulou un programa de paz ó que se
• Tratado de Trianon, con Hungría, acabada de independizar. problemas internacionais de forma pacífica. Foi a
denominou « os catorce puntos » co fin
• Tratado de Neuilly, con Bulgaria. primeira organización deste tipo da historia, e o
de chegar a unha paz xusta
• Tratado de Sévres, co Imperio turco. antecedente da ONU.
As condicións de paz impostas os vencidos foron moi duras, xa que A súa finalidade era asegurar a paz, garantir a
Cando rematou a guerra, en 1919, as
sufriron perdas territoriais, foron desarmados e se lles esixiron fortes independencia de tódolos Estados e manter unha
potencias vencedoras, agás Rusia,
reparacións económicas . política de desarmamento mundial. A sede
reuníronse en París para establecer as
Como consecuencia Alemaña sentiuse humillada e desenvolveu un estableceuse na cidade de Xenebra (Suíza).
condicións de paz que se debían de
profundo desexo de vinganza. Alemaña considerou sempre que o O panorama de destrución, miseria, débedas..., non
impoñer os países derrotados
Tratado de Versalles fora unha imposición e unha paz humillante, propiciou, así todo, o seu labor. Ademais moitos
A Paz de París (1919-1920) constou de
o cal reavivou o seu nacionalismo. países quedaron descontentos cos resultados da paz
cinco tratados:
As disposicións destes tratados deron lugar a un novo mapa de especialmente en Alemaña e Italia.
Europa.
CONSECUENCIAS DE LA GUERRA
DEMOGRÁFICAS, MODIFICACÍÓNS TERRITORIAIS REPERCUSIÓNS IDEOLÓXICAS CONSECUENCIAS SOCIOECONÓMICAS.
Grandes perdas de vidas humanas Cambiou o mapa europeo. Os imperios alemán,  favorecendo a consolidación ou  Desastre económico para Europa,
(8 millóns), maioritariamente austrohúngaro e otomán, que foran derrotados, creación de novas forzas políticas non so polas elevadas perdas materias
homes novos que loitaron na deixaron de existir. Alemaña perdeu todas as radicáis. A guerra facilitou o triunfo da (destrución de vivendas, industrias,
guerra, as que hai que engadir o súas colonias, que pasaban a mans de Francia e revolución comunista en Rusia, e o campos de cultivo, etc..) senón porque se
elevado número de mutilados, Reino Unido, e tamén territorios en Europa. medo á expansión do comunismo encontraba endebedada con países como
inválidos e orfos. O Imperio austrohúngaro fragmentouse en levou á burguesía a apoiar gobernos Estados Unidos. Europa perdeu a primacía
A poboación civil pasou grandes Austria, Hungría e Checoslovaquia, e perdeu autoritarios que debilitaron a económica e industrial, sendo substituída
privacións e a súa debilidade territorios a favor de Iugoslavia, Polonia e democracia. Pouco despois de por EE UU.
favoreceu a mortalidade pola Romanía. rematada a Guerra xurdiron os  A perda de homes favoreceu que as
expansión de epidemias, como a Serbia uniu todos os pobos eslavos do sur primeiros partidos fascistas. mulleres se incorporasen a postos de
gripe española de 1918. (eslovenos, croatas, bosnios e montenegrinos) traballo ata entón reservados para eles. O
formando Iugoslavia. mesmo tempo produciuse un
Naceron novos Estados como Finlandia, Estonia, empobrecemento das clases medias e
Letonia, Lituania, Polonia e Checoslovaquia. xurdiu unha nova figura, a do
O Imperio otomán converteuse na república de excombatente, con problemas para
Turquía e perdeu Siria, Iraq e Palestina. adaptarse vida civil.