HISTORIA 4º ESO UNIDADE 4: ESPAÑA NO SÉCULO XIX

UNIDADE 4:ESPAÑA NO SÉCULO XIX

A GUERRA DA INDEPENDENCIA (1808-1814)
OS SUCESOS DE BAIONA. O DESENVOLVEMENTO DA GUERRA. AS CORTES DE CÁDIZ. CONSTITUCIÓN 1812.
–Grazas ao Tratado de Fontainebleau, as tropas - O 2 de maio de 1808 o pobo de Madrid - A Xunta Suprema convoca ás Cortes Monarquía moderada hereditaria.
francesas entran facilmente en España en 1808. érguese contra os franceses: comeza a guerra. en Cádiz en 1810. Soberanía Nacional e a división de poderes:
Feito que motiva o Motín de Aranjuez. - Créase a Xunta Suprema Central que asume a -As Cortes aproban a Constitución de Lexislativo: exercido polo rei e as Cortes unha soa cámara.
- Carlos IV e Fernando VII abdican en soberanía en ausencia de Fernando VII. 1812 e unha serie de decretos que Executivo: correspondía ao Rei que nomeaba aos ministros.
Baiona(Abdicacións de Bayonne-1808): Xosé I - En 1813 asínase o Tratado de Valençay Fin terminan co Antigo Réxime. Xudicial tribunais de xustiza. .
Bonaparte é o novo rei. da guerra de Independencia e restitución de Establecía unha declaración de dereitos moi completa(igualdade ante a
-As Cortes convocadas por Napoleón redactan o Fernando VII. lei, liberdade de prensa, dereito á propiedade...).
Estatuto de Baiona (1808), unha carta - En 1814 as últimas tropas francesas son Sufraxio Universal masculino.
outorgada. expulsadas. Ademais, aprobaron as reformas que puxeron fin ao Antigo Réxime.
0 REINADO DE FERNANDO VII: ABSOLUTISTAS E LIBERAIS (1814-1833)
A restauración do absolutismo (1814-1820) O Trienio Liberal ( 1820-1823) A Década Ominosa (1823-1833) A Independencia da América española
-Fernando VII volveu a España en 1814. Os -En 1820 triúnfa o pronunciamento de -A Santa Alianza (Cen mil fillos de San Causas:
absolutistas entregáronlle o Manifesto dos Riego (liberal) e o rei xura a Constitución. Luís)intervén en apoio do rei e restaura o -O sentimento independentista crioulo medra despois das
Persas. Derrogou a Constitución e as reformas, -Os liberais divídense en doceanistas absolutismo. abdicacións de Baiona.
e restaurou os privilexios do clero e da (moderados ) e exaltados (radicais). -Perda da maioría das colonias americanas. - A minoría crioula era o grupo economicamente máis poderoso,
nobreza. Moderados partidarios de reformas -Problema dinástico: O rei derroga a lei sálica, pero porque os españois dirixían a política e a recadación de
- Os liberais organízanse en sociedades suaves. promulgou a Pragmática Sanción para que impostos e controlaban o comercio.
secretas e sucédense os pronunciamentos. Exaltados: defenden a Constitución de poida reinar a súa filia Isabel. Esta decisión non é ‒ A difusión das ideas do liberalismo e o nacionalismo e os exemplos
1812 e reforma radicais aceptada polo seu irmán , o infante don Carlos. da independencia de Estados Unidos e a Revolución francesa.
-Estalou a Primeira Guerra Carlista conflito ‒ Os intereses do Reino Unido, que desexaba r comerciar libremente
dinástico e enfrontamento ideolóxicos liberais con elas.
apoiaban a Isabel II e os carlistas que defendían Independencia de todas as colonias españolas en América (1811-
o absolutismo.. 1825) excepto Cuba e Porto Rico.
AS REXENCIAS E O REINADO DE ISABEL II (1833-1868)
A rexencia de María Cristina A rexencia de Espartero Década Moderada (1844 -1854) Bienio Progresista (1854-1856) Fin do reinado de Isabel II
(1833-1840) (1840-1843) (1856_1868)
- Primeira Guerra Carlista (1833-1840). - Un pronunciamento - Reinado de Isabel II A raíña é declarada maior -Segundo período moderado só os - (1857) La ley de Instrucción Pública
Triunfo dos isabelinos. O Abrazo de progresista leva a Espartero ao de idade (13 anos). moderados apoian á raíña. (de Claudio Moyano)
Vergara puxo fin ao conflito. poder. - Influencia do Exército. O xeneral Narváez, foi a - Lei de ferrocarrís (1855) - Guerra de Marrocos (1859-1860)
- Estatuto Real (1834). Os liberais - Problemas en Cataluña. principal figura política. Constitución de 1845 -Desamortización do xeral Madoz - Crise de subsistencia. Revoltas nas
escíndense en moderados e Desamortización de Espartero (Moderada). (1855), que poñía en venda bens do cidades por problemas económicos.
progresistas. (1841), que afectou a bens do - Debilidade dos partidos. División dos progresistas: Estado e dos concellos (bens comunais, -Pacto de Ostende (1866), firmado por
- O Motín dos sarxentos da Granxa clero secular. un grupo formou o partido demócrata, que esixía o propios e baldíos) e bens da Igrexa. progresistas, demócratas, republicanos
(1836) obrigárona a entregar o - O novo rexente goberna de sufraxio universal; outra minoría pasouse aos (1856) e posteriormente a Unión Liberal.
goberno aos progresistas. forma autoritaria e republicanos, contrarios á monarquía. -Constitución de 1856, que non chegou Acordaron a expulsión dos Borbóns e a
-Constitución de 1837 (Progresista). personalista. -Segunda Guerra Carlista (1846-1849) a ser promulgada. democratización da vida política.
- Desamortización eclesiástica de En 1854 produciuse o pronunciamento de - Fundación Banco de España (1856). - En 1868- Revolución “A GLORIOSA”
Mendizabal (1836), que afectou a bens Vicálvaro “ A VICALVARADA”, dirixido por -(1856) Pronunciamento de O´Donnell: pronunciamento dos xenerais Serrano
de conventos e mosteiros (clero regular). Leopoldo O’Donnell, co apoio dalgúns moderados Termina o bienio progresista . e Prim para depoñer a Isabel II .
e os progresistas, que puxo fin a esta etapa.

Profesora: Mª Rosa Rodríguez Serantes Páxina 1 de 2

HISTORIA 4º ESO UNIDADE 4: ESPAÑA NO SÉCULO XIX

UNIDADE 4:ESPAÑA NO SÉCULO XIX

0 SEXENIO DEMOCRÁTICO (1868-1874)
A Revolución Gloriosa.(1868) Períodos políticos do Sexenio Goberno provisional (1869-1870). Monarquía de Amadeo de
Savoia (1871-1873)
- En setembro de 1868, unha revolución -A -1869-1870: Goberno provisional de Serrano e Prim. - Presidido por Serrano - Inestabilidade política.
GLORIOSA- organizada polos progresistas -1871-1873: Monarquía democrática de Arnadeo I de Savoia. - Constitución de 1869 (Democrática), o primeiro texto - Oposición dos monárquicos,
(Prim), a Unión Liberal [Serrano]. os - 1873-1874: Primeira República. democrático da historia de España. Monarquía forma de Igrexa e republicanos.
demócratas e os republicanos termina co -1874 Ditadura de Serrano. goberno. - Guerra de Cuba.
reinado de Isabel II. - Nomeado rexente a Serrano e xefe do goberno Prim. - 1872 Comeza a 3ª Guerra
ata elixir un rei. Carlista.
I REPÚBLICA (1873-1874) Novas correntes políticas O movemento obreiro. A renovación intelectual.
- Durou nove meses e tivo catro presidentes: Figueras, Pi i Margall, Salmerón e Castelar. - Desenvolvemento do pensamento republicano: - Nas primeiras décadas do século
Problemas: unitarios [Castelar] e federalistas [Pi i Margall]. XIX a falta de liberdades dificulta o
- Cantonalismo: Movemento que propoñía a organización de España como República Federal de 17 “estados” , - Inicios do movemento obreiro: predominio das ideas progreso cultural. Recepción tardía
creáronse cantóns en Cataluña, Málaga, Cartaxena..., foi duramente reprimido. anarquistas sobre as marxistas e republicanas. do Romanticismo.
- Guerra de Cuba (1868-1878). Insurrección anticolonial co apoio de EEUU, Termina en 1878 coa Paz de Zanjón - No Sexenio ten lugar un notable
- (1872-1876) 3ª Guerra Carlista. progreso cultural.
- Constitución de 1873, non nata.
- (1874) Pronunciamento de Martínez Campos: finaliza a República e a Afonso XII, fillo de Isabel II, rei de España.
A RESTAURACIÓN 1875 - 1931
ALFONSO XII (1875-1885)
Inicio da Restauración : período da historia de España comprendido entre 1875 e 1931, caracterizado pola reposición da monarquía dos Borbón que se inicia co reinado de Afonso XII entre 1875-85.
A Restauración baseouse en tres piares:
1. A Constitución de 1876 de talante moderado (soberanía compartida entre as Cortes e o rei, Estado católico) pero con amplas liberdades e dereitos (que logo eran limitados na práctica), para servir tanto a
conservadores como a liberais progresistas.
2. Quenda ou alternancia bipartidista entre os conservadores, liderados por Cánovas, e os liberais (antigos progresistas) con Sagasta á fronte. Estes últimos aprobaron en 1890 o sufraxio universal masculino,
inicialmente era censatario.
3. A CORRUPCIÓN ELECTORAL necesaria para que a quenda se producise ordenadamente e saísen elixidos os candidatos “aos que lles tocaba de gobernar”: . O rei decidía primeiro que partido ía formar goberno e se
amañaban as eleccións o PUCHERAZO, a falsificación dos resultados, e o CACIQUISMO nas zonas rurais, os individuos poderosos (os caciques) forzaban a poboación rural a votar o partido que conviña para a
formación do goberno.
Fóra do sistema quedaban os republicanos, socialistas, nacionalistas e os anarquistas que rexeitaban participar na vida política, pero que se facían notar coas súas reivindicacións e o terrorismo.
ECONOMIA E A SOCIEDADE ESPAÑOLAS (1808-1874)
O atraso do sector agrícola Un escaso desenvolvemento industrial O papel do Estado Demográfica retardada Unha sociedade oligárquica
- A escasa modernización da - Inicialmente desenvólvense a industria -A principal preocupación financeira - O crecemento demográfico español é - Persiste a influencia da nobreza e o clero
agricultura débese ao atraso técnico e téxtil (Cataluña) e a siderurxia [Andalucía]. do Estado é reducir a débeda pública. un dos máis baixos de Europa. na sociedade española do século. Xunto á
- A esperanza de vida é moi baixa, burguesía financeira e a burguesía
ao fracaso da reforma liberal. - A implantación do ferrocarril é lenta e a -A reforma fiscal: establece os
debido ás guerras, á mal nutrición industrial. constitúen a minoría dominante.
- O atraso do sector agrícola dificulta o disposición radial do seu trazado prexudicial. consumos e créase o Banco de crónica e ás deficientes condicións - En 1875, a maior parte da poboación son
avance industrial. España. sanitarias campesiños.
GALICIA (1808-1874)
A Guerra da Independencia Absolutismo e liberalismo Isabel II O Sexenio Democrático Cambios económicos
A intervención inglesa fixo que Soult A nobreza, o clero e os campesiños Durante o reinado de Isabel II, Galicia Galicia sufriu desordes e en 1873 A desamortización beneficiou á nobreza e
ocupase Galicia e se formasen apoiaron a causa carlista fronte ao foi un importante foco liberal. publicouse a Le¡ de Redención de Foros, empuxou a moitos campesiños á emigración.
guerrillas. liberalismo das clases medias urbanas. que estivo en vigor moi pouco tempo.
*As características dos ESTATUTOS e CONSTITUCIÓN explícanse noutro cadro.
Profesora: Mª Rosa Rodríguez Serantes Páxina 2 de 2