RASHLADNI UREDJAJI IV KARAKTERISTICNI SISTEMI

4 KOMPRESORSKI UREDJAJI
4.1 Osnovni principi
Osnovni princip rada kompresorskih rashladnih uredjaja i njegov prikaz u
dijagramima je prikazan na slici.
Okolina

3 QKD Okolina
2
KD
QKD CV

El. Motor RU
WKP WKP
PV
KP QR
Hladjeni
R prostor
4 1
QR
Hladjeni
prostor TKD
p
T K
K QKD
QKD
2 TR
3 3 2
TKD PKD
x=1
i=const x=0 i=const TKD
x=0
4 1 4 1 QR
TR PR
QR x=1
TR

S h

Rashladni uredjaj (RU)- Shema Rashladni ciklus - dijagrami ENERGETSKI BILANS

KP - Kompresor 1_2 - Kompresija Eulaz=Eizlaz

KD - Kondenzator 2_3 - Hladjenje-kondenzacija
R - Isparivač 3_4 - Prigušivanje QR+WKP=QKD
PV - Prigušni (ekspanzioni) ventil 4_1 - Hladjenje-isparavanje RF
QKD - Toplota odvedena od KD QKD=OR + WKP, mRF=masa Ras.Fluida WKP=QKD- QR
Rashladni množitelj
OR - Rashladni kapacitet OR = mRF (h1-h4) (koeficijent hladjenja)
WKP - Rad kompresora WKP= mRF (h2-h1)
 RASHLADNI UREDJAJI IV KARAKTERISTICNI SISTEMI

PROCESI U DJELOVIMA RASHLADNOG UREDJAJA

4.2 Podjela
Podjela kompresorskih rashladnih uredjaja se može napraviti prema njihovoj
veličini, odnosno rashladnoj snazi (kapacitetu):
 Mali Q R  2.5 kW ,
 Srednji Q R  20 kW
 Veliki Q R  20 kW .
Ovu podjelu treba shvatiti vrlo uslovno, više kao način da se složenost
instalacije izloži na jedan sistematičan način.

 Mali rashladni kompresorski uredjaji

3 m RF 3 1
KD R KP –KOMPRESOR
1

2
QKD m RF KD – KONDENZATOR

KP 4 Kc
QR
5 m RF Kc - "KAPILARA"

R – ISPARIVAČ

T - TERMOSTAT
2
ON/OFF m RF 1
 RASHLADNI UREDJAJI IV KARAKTERISTICNI SISTEMI
TKD
p
T K
QKD
K
QKD 3 TR
PKD 4 3
TKD 4
OR = mRF (h5-h1) x=1
i=const x=0 i=const TKD
x=0 WKP= mRF (h3-h2)
2 4* QR
TR
4*
TR QKD= mRF (h3-h4) PR 5 1
2
5 QR 1 x=1 QKD=WKP +OR TR

S h
Osnovna karakteristika ove klase uredjaja je da su po pravilu hermetički
zatvoreni i da se kao prigušni uredjaj koristi "kapilara", odnosno cijev malog
prečnika (1-3 mm) koja trenjem pri proticanju rashladnog fluida obara pritisak
(temperaturu).

 Srednji rashladni kompresorski uredjaji

Ova klasa uredjaja ima modulsku gradju, tj. moduli su razdvojeni kao cjeline:
kompresor, kondenzator, isparivač itd.
RASHLADNI UREDJAJI IV KARAKTERISTICNI SISTEMI

Presostati niskog i visokog pritiska treba da zaštite instalaciju od moguće

havarije koja se može javiti zbog suviše visokog ili niskog pritiska u sistemu.

Presostat niskog pritiska u kondenzatoru održava potreban pritisak u

kondenzatoru preko žaluzina i paljenjem i gašenjem ventilatora na
kondenzatoru. Tako se sprečava mogućnost oštećenja kondenzatora od
suviše niskog pritiska (implozija).

Termostatski ekspanzioni ventil je ustvari prigušni uredjaj kojim se kontroliše i

protok rashladnog fluida kroz isparivač, odnosno rashladno opterećenje
instalacije.

Sušač (higroskopni materijal-punjenje) koji je inplementiran zajedno sa

filterom u sistem, treba da eliminiše vlagu iz sistema da ne bi došlo do
zamrzavanja vode u ekspanzionom ventilu.

Servisni ventili služe da se kontroliše i održava potrebna količina rashladnog

fluida u sistemu.

Uloga risivera u sistemu je da ispegla razliku u količini rashladnog fluida

koja se može javiti u sistemu (na primjer zbog različitih količina koje protiču
kroz termostatski ekspanzioni ventil).

Uloga žaluzina na kondenzatoru je da se pomoću njih reguliše protok

vazduha kojim se hladi kondenzator uz pomoć ventilatora. Time se održava
pritisak u kondenzatoru na zadatom nivou.

Pozicioni termostat definiše trenutak isključenja rada kompresora, protok

fluida kroz isparivač (preko solenoidnog-elektromagnetnog ventila) i rad
ventilatora na isparivaču. Dakle, to je trenutak kad temperatura u prostoriji
dostigne donji zadati nivo.

 Veliki rashladni kompresorski uredjaji

U slučaju velikih rashladnih postrojenja, svim djelovima instalacije se može
pristupiti u cilju opravke ili zamjene. U ovakvim instalacijama obično je
kondenzator hladjen vodom, čiji se protok reguliše trokrakim ventilom.

Protokom vode se reguliše odvedena toplota kondenzatoru, odnosno pritisak

pare u kondenzatoru.

Drugi elemenat koji je karakterističan za ovu instalaciju su sigurnosni ventili

na kondenzatoru, isparivaču i risiveru. Oni su postavljeni na ovim djelovima
instalacije jer se radi o velikim površinama, pa je uticaj pritiska na njih veliki i
može lako doći do havarije.
RASHLADNI UREDJAJI IV KARAKTERISTICNI SISTEMI

Takodje u instalaciji postoje i odzračno-servisni ventili (OSV) pomoću kojih se

ispuštaju štetni - parazitski gasovi iz djelova uredjaja.