Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

V - ÑÖÔØNG LOC XOÂ

5.1 Ñònh nghóa

Ñöôøng Loác xoâ treân ñòa caàu laø moät ñöôøng xieân,
luoân caét caùc kinh tuyeán döôùi nhöõng goùc coù giaù trò
khoâng thay ñoåi.
Neáu daãn taøu theo ñöôøng loác xoâ seõ raát tieän lôïi vì
höôùng chaïy taøu ñöôïc giöõ nguyeân, khoâng phaûi beû laùi
lieân tuïc ñeå thay ñoåi höôùng trong quaù trình haønh haûi.

5.2. Phöông trình ñöôøng Loác xoâ treân ñòa caàu

Giaû söû taøu haønh trình töø ñieåm A ñeán ñieåm B theo
höôùng khoâng ñoåi H
Keû caùc kinh tuyeán vaø vó tuyeán qua 2 ñieåm A,B.
Neáu coi ñoaïn AB laø moät cung loác xoâ voâ cuøng beù thì tam
giaùc ABC coi nhö moät tam giaùc phaúng, vaø ta coù:
tg H = BC/AC (4.4)
Neáu coi traùi ñaát coù hình Spheroid thì:
a cos 
BC  r .   
(1  e 2 sin 2  ) 3/ 2
a (1  e 2 )
AC  M .   
(1  e 2 sin 2  )
cos  (1  e 2 sin 2  ) 
 tgH  .
1  e2 
tgH (1  e 2 )
   
cos (1  e 2 sin 2  )
tgH (1  e 2 )
 d  d 
cos  (1  e 2 sin 2  )
2 2
tgH (1  e 2 )
 d 
1
 1 cos (1  e 2 sin 2  ) d
2
(1  e 2 )(cos 2   sin 2  )
Ñaët: tgH  d  I
1 cos  (1  e 2 sin 2  )

Vaø:

71
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

2 2
d e 2 cos 
I  tgH    d  Chia ra : I  Í 1  Ì 2
 1 cos   1 (1  e sin  )
2 2

 
2 2 2 cos(  )d
d d 4 2
I1   1   1
  
 1 sin( / 2   )
     
2 sin(  ) cos(  ) 2 sin(  ) cos 2 (  )
4 2 4 2 4 2 4 2
   
2 ctg (  )d  2 dtg (  )
4 2 4 2  ln tg (    )  2
  
 
  4 2 1
 1 2 cos 2 (  )  1 tg (  )
4 2 4 2

Pn

C B
C B

H
A
H
A

Hình 42. Ñöôøng Loc xoâ (AB) treân ñòa caàu vaø treân haûi ñoà
Mercator

2 2
e 2 cos  d (e sin  ) e 1  e sin 
 1 (1  e 2 sin 2  ) d  e1 (1  e 2 sin 2  )   2 ln 1  e sin  )
2
I2  1 

1  e sin  2 e / 2 1  e sin  1 e / 2
I 2    ln( )  ln( ) 
1  e sin  2 1  e sin  1
I = tgH (I1 - I2)
  2 1  e sin  2 e/ 2
I   2   1  tgH  ln tg (  )( )  _
4 2 1  e sin  2
   1  e sin  1 e / 2
ln tg (  1 ) (
2 1  e sin  1
)  (4.5)
 4

Ñaây chính laø phöông trình ñöôøng Loác xoâ treân ñòa
caàu. Töø phöông trình (4.5) ta thaáy:
1- Khi taøu chaïy doïc theo kinh tuyeán (1 =2 ) thì
H=0, ñöôøng kinh tuyeán vaø ñöôøng loác xoâ seõ truøng nhau

72
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

 2  1
2- Khi H = 90 thì tg H =    0  1   2  Taøu
tgH
chaïy doïc xích ñaïo.
3- Giaû söû taøu chaïy töø xích ñaïo (1=0) veà phía
cöïc theo höôùng baát kyø, ta cho giaù trò (2-1) nhöõng ñaïi
löôïng baøng 2k.. Nghóa laø taøu chaïy lieân tuïc vaø sau 1
voøng laïi caét kinh tuyeán xuaát phaùt moät laàn nhöng giaù
trò vó ñoä (2) taêng leân lieân tuïc.
Ñieàu ñoù chöùng toû raèng ñöôøng Loc xo laø moät
ñöôøng xoaén oác tieán daàn veà cöïc traùi ñaát . Song, Loc xo
khoâng bao giôø ñi tôùi cöïc vì khi 2=90 thì giaù trò 2 - 2 =,
ñieàu ñoù khoâng theå coù.

Hình 43. Loác xoâ treân ñòa caàu

VI. PHEÙP CHIEÁU HAÛI ÑOÀ MERCATOR

6.1. Nhöõng yeâu caàu ñoái vôùi pheùp chieáu

6.1.1 ÔÛ treân haûi ñoà ñi bieån chuùng ta seõ tieán
haønh thao taùc ñöôøng taøu chaïy (keû höôùng ñi), thao taùc
caùc ñöôøng phöông vò, ño khoaûng caùch tôùi muïc tieâu, hay
ño goùc keïp giöõa chuùng... Muoán laøm ñöôïc ñieàu ñoù thì
caùc gía trò goùc keïp ngoaøi thöïc ñòa vaø treân haûi ñoà phaûi
baûo ñaûm sao cho chuùng baèng nhau. Ñieàu ñoù coù nghóa
laø pheùp chieáu haûi ñoà phaûi baûo ñaûm tính ñaúng giaùc.

73
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

6.1.2 Taøu phaûi daãn theo ñöôøng Loc xo ñeå traùnh ñoåi
höôùng lieân tuïc. ÔÛ treân ñòa caàu Loc xo laø ñöôøng xoaén
oác, vì vaäy ñeå deã daøng thao taùc thì pheùp chieáu phaûi
baûo ñaûm yeâu caàu ñöôøng loc xo treân haûi ñoà laø ñöôøng
thaúng
6.1.3 Ñoä bieán daïng pheùp chieáu phaûi naèm trong
giôùi haïn cho pheùp ñeå deã daøng söû duïng caùc ñôn vò ño
trong phaïm vi haûi ñoà maø khoâng aûnh höôûng ñeán ñoä
chính xaùc caàn thieát.
Ngöôøi ta thaáy raèng söû duïng pheùp chieáu hình tru,ï
phaùp tuyeán, ñaúng giaùc do nhaø baùc hoïc Mercator ñeà
xöôùng thoûa maõn ñöôïc caùc yeâu caàu noùi treân.

6.2. Cô sôû cuûa pheùp chieáu Mercator

6.2.1 Ñaët vaán ñeà
Cho moät hình truï bao quanh traùi ñaát hình Spheroid,
tieáp xuùc taïi xích ñaïo, taâm chieáu ñaët taïi taâm traùi ñaát.
Chieáu moät dieän tích VCB ABCD ñöôïc giôùi haïn bôûi 2 kinh
tuyeán vaø 2 vó tuyeán leân maët truï, ñöôïc hình chieáu laø
abcd .
“Traûi” maët truï treân maët phaúng, hình chieáu cuûa
caùc kinh tuyeán doïc theo ñöôøng sinh maët truï laø nhöõng
ñöôøng thaúng song song vôùi nhau, caùc vó tuyeán cuõng song
song vôùi nhau vaø vuoâng goùc vôùi caùc ñöôøng kinh tuyeán
(H. 40).
6.2.2. Xeùt caùc ñieàu kieän ñeå pheùp chieáu
baûo ñaûm caùc yeâu caàu cuûa haûi ñoà
6.2.2.1 Ñieàu kieän ñaúng giaùc cuûa pheùp
chieáu
Ñeå cho ñôn giaûn, ngöôøi ta choïn tæ leä chuaån cho
toaøn boä pheùp chieáu C = 1 vaø laáy taïi xích ñaïo. Luùc ñoù:
- Ñoä taêng tæ leä xích doïc theo kinh tuyeán: m = ad/AD
- Ñoä taêng doïc theo vó tuyeán : n = ab/AB

74
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

d c
Pn
ΔD D2
a b
C D
B A
g D1
f
Hình 44. Pheùp chieáu Mercator

Trong hình 40 ta thaáy:

Ps
ad = D (Hieäu 2 vó ñoä treân maët phaúng
chieáu)
a (1  e 2 )
AD= M.  = 
(1  e 2 sin 2  ) 3/ 2
(M: Baùn kính cong cung kinh tuyeán; AD: Ñoaïn cung kinh
tuyeán öùng vôùi ñoä bieán thieân cuûa vó ñoä )
ab = gf =GF = a.  ( : hieäu kinh ñoä
giöõa 2 ñieåm A vaø B)
a cos 
AB= r.  = (1  e 2 sin 2  ) 1/ 2 

ad D(1  e 2 sin 2  ) 3/ 2
m 
AD a (1  e 2 )

ab (1  e 2 sin 2  ) 1/ 2
n 
AB cos 
Muoán coù ñieàu kieän ñaúng giaùc thì ñoä taêng tæ leä
xích doïc theo kinh tuyeán vaø vó tuyeán phaûi baèng nhau: m =
n. Nghóa laø:

D(1  e 2 sin 2  ) 3/ 2 (1  e 2 sin 2  ) 1/ 2

=
a (1  e 2 ) cos

75
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

a (1  e 2 )
D   
cos  (1  e 2 sin 2  )

a (1  e 2 )
dD  d 
cos  (1  e 2 sin 2  )
D D
a (1  e 2 )

0
dD  
0
cos (1  e 2 sin 2  )
d 

   1  e sin  e / 2
D= ln tg (  ) ( )  (4.6)
 4 2 1  e sin 

D trong coâng thöùc (4.6) laø khoaûng caùch tính töø xích
ñaïo tôùi moät vó tuyeán naøo ñoù treân hình chieáu (haûi ñoà).
Nhö vaäy ñeå baûo ñaûm tính ñaúng giaùc cho pheùp
chieáu haûi ñoà thì caùc vó tuyeán phaûi caùch ñöôøng xích
ñaïo moät khoaûng caùch theo quy luaät cuûa coâng thöùc (4.6)

6.2.2.2 Vó ñoä tieán

ÔÛ treân haûi ñoà Mercator, khoaûng caùch tính töø Xích
ñaïo tôùi moät vó tuyeán naøo ñoù (D) ñöôïc goïi laø Vó ñoä
tieán
Vó ñoä tieán coù theå ñöôïc ño baèng baát kyø ñôn vò
chieàu daøi naøo, nhöng trong haøng haûi ngöôøi ta choïn ñôn
vò ño laø chieàu daøi 1 phuùt cung xích ñaïo (Thöôøng goïi laø
haûi lyù xích ñaïo). Thay giaù trò cuûa baùn kính xích ñaïo R
vaøo coâng thöùc (4.6) vaø chuyeån ñoåi sang cô soá möôøi
logarit trong coâng thöùc ta ñöôïc:
   1  e sin  e / 2 
D  7915,705 lg tg (  )( )  (4.7)
 4 2 1  e sin  
Coâng thöùc (4.7) tröôùc ñaây ñaõ ñöôïc laäp thaønh
baûng 26 trong baûng toaùn haøng haûi (MT-53). Vôùi ñoái soá
laø vó ñoä seõ tính ñöôïc vó ñoä tieán töông öùng (e ôû trong
coâng thöùc laø ñoä leäch taâm cuûa elip kinh tuyeán. 1’ cung
xích ñaïo = R arc 1’, nhö vaäy R= 3438 hlyù xích ñaïo, löông
modun chuyeån logarit töï nhieân sang thaäp phaân baèng
0,434294)

6.2.2.3 Hieäu vó ñoä tieán

Hieäu vó ñoä tieán laø khoaûng caùch giöõa 2 vó ñoä naøo
ñoù treân haûi ñoà Mercator. Neáu kí hieäu D1 laø giaù trò vó ñoä
tieán taïi vó ñoä 1, D2 laø vó ñoä tieán taïi vó ñoä 2 , hieäu vó
ñoä tieán laø :

76
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

Ht = D2 – D1 (hlyù xích ñaïo)

6.3 Ñieàu kieän hình chieáu ñöôøng Loc xoâ laø ñöôøng
thaúng
Phöông trình toång quaùt cuûa ñöôøng thaúng coù daïng:

y2 – y1 = A (x2 - x1).
Neáu thay A = tgH; y1= a1; y2 = a2 (a: baùn
kính cong cung xích ñaïo, choïn baèng 1 ñôn vò), vaø:
x1 = D1; x2 = D 2
vaøo phöông trình ñöôøng thaúng, seõ coù:
  2 1  e sin  2 e / 2    1 1  e sin  1 e/ 2
(2-1) = tgH{ ln tg (
4

2
)(
1  e sin  2
)  - ln tg (  ) (
2 1  e sin  1
) 
  4
}
(4.8)

2

D2
1 H
D1

1 2

Hình 45. Vó ñoä tieán vaø hình chieáu ñöôøng Loác xoâ

So saùnh vôùi phöông trình (4.5) ta thaáy (4.8) chính laø

phöông trình ñöôøng Locxo. Hay noùi moät caùch khaùc, pheùp
chieáu hình truï phaùp tuyeán ñaûm baûo ñöôïc ñieàu kieän hình
chieáu cuûa ñöôøng loác xoâ laø ñöôøng thaúng.

6.4. Ñöôøng Oác toâ

Ñöôøng ngaén nhaát noái 2 ñieåm treân ñòa caàu goïi laø
ñöôøng Oác toâ. Neáu coi traùi ñaát coù daïng Spheroid thì
ñöôøng ñoù goïi laø ñöôøng traéc ñòa, coøn neáu coi traùi ñaát
laø hình caàu thì ñoù chính laø moät cung voøng lôùn.
Xeùt treân ñòa caàu:
Trong tam giaùc caàu vuoâng ABN (H37), coâng thöùc
lieân heä giöõa 2 caïnh goùc vuoâng vaø moät caïnh laø :
tg = tg(90-Ho) sin (1 -0)
 tg  = ctg Ho sin (1 -0)

77
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

 tg Ho = sin (1 -0) ctg (a)

Trong phöông trình (a), thaáy raèng: khi kinh ñoä, vó ñoä
thay ñoåi thì giaù trò Ho cuõng thay ñoåi theo. Ñieàu ñoù coù
nghóa laø höôùng cuûa ñöôøng Oác toâ laø moät ñaïi löôïng
bieán ñoåi, khoâng coá ñònh nhö höôùng cuûa ñöôøng Locxo, vì
vaäy söû duïng noù ñeå daãn taøu khoâng thuaän tieän.
Giaû söû ñöôøng Octo treân haûi ñoà Mercator laø moät
cung cong qua 2 ñieån A,B
Ñaët truïc Y truøng vôùi xích ñaïo, truïc X truøng vôùi kinh
tuyeán (h. 42)

Hình 46. Tìm phöông trình ñöôøng Oác toâ

Neáu coi traùi ñaát laø ñòa caàu, ta coù toïa ñoä ñieåm B
nhö sau:
X=D= Rln tg (/4 + /2) (vì ñoä leäch taâm
e=0)
Y= R. = R.( 1 -0) = R1 - R0
Neáu coi R = 1 thì (Y1 = 1 ; Yo = 0 ) vaø:
X= ln tg (/4 + /2)  eX = tg (/4 + /2)
(b)
Bieán ñoåi (a) :
- tg  = ctg (90 + ) = ctg2(/4 + /2), hay:
 
1  tg 2 (  )
1 1 4 2
 tg     tg 
     
tg 2(  ) 2tg (  ) 2tg (  )
4 2 4 2 4 2
 
1  tg 2 (  )
4 2
(c)

78
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

Thay (c) vaøo (b) ta coù:

1  e2x ex  e x e x  ex
tg    tg    shX (d)
2e x 2 2
So saùnh (d) vôùi (a) thaáy raèng phöông trình hình chieáu
cuûa ñöôøng octo trong pheùp chieáu Mercator coù daïng
Hypebol. Vaäy treân haûi ñoà Mercator hình chieáu cuûa ñöôøng
Oác to laø moät ñöôøng cong daïng hypebol, coù beà loài quay
veà cöïc (h.43)

A Oác
toâ
Loác
Oác toâ
toâ Loác
toâ
XÑ X
Ñaïo
Loác
toâ
Oác
B toâ

Hình 47. Hình chieáu ñöôøng Oác toâ treân haûi ñoà Mercator

VII. ÑO KHOAÛNG CAÙCH TREÂN HAÛI ÑOÀ

MERCATOR
Treân moãi haûi ñoà coù khung ngang vaø khung doïc.
Khung ngang ghi giaù trò kinh ñoä, caùc kinh tuyeán phaân boå
moät caùch ñeàu ñaën vaø ñöôïc chia tôùi phuùt. Treân khung
doïc ngöôøi ta ghi giaù trò vó ñoä vaø ñöôïc chia thaønh töøng
phuùt, töông öùng moãi phuùt laø moät haûi lyù Mercator. Treân
haûi ñoà Vieät nam thì meùp trong laø ñôn vò haûi lyù coøn
meùp ngoaøi ghi ñôn vò heä meùt (Kilomet)
Do ñaëc ñieåm bieán daïng cuûa haûi ñoà Mercator nhö
ñaõ phaân tích ôû caùc phaàn treân, giaù trò ñoä daøi 1 phuùt
cung kinh tuyeán thay ñoåi doïc theo kinh tuyeán. Vì vaäy neáu
chæ söû duïng cuøng moät ñôn vò ñoä daøi ñeå ño khoaûng
caùch giöõa 2 ñieåm caùch xa nhau treân haûi ñoà seõ gaây ra
sai soá lôùn. Ñaëc bieät khi 2 vò trí ño ñaïc caùch xa nhau theo
höôùng kinh tuyeán. Ñeå khaéc phuïc, ngöôøi ta neâu ra moät
soá phöông phaùp söû duïng nhö sau:

Phöông phaùp I
“Xoay” ñoaïn Loc xoâ caàn ño song song vôùi kinh tuyeán,
gioùng 2 ñaàu muùt cuûa ñoaïn thaúng leân khung doïc haûi
ñoà, gía trò ñoïc ñöôïc treân khung doïc giöõa 2 ñieåm laø
khoaûng caùch caàn ño. (Trong thöïc teá ta söû duïng compa ño
tröïc tieáp treân ñoaïn thaúng, sau ñoù ñaêït leân khung doïc

79
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

haûi ñoà taïi vò trí gaàn töông xöùng vôùi 2 ñaàu muùt cuûa
ñoaïn thaúng ñoù).
Ñaây laø phöông phaùp thöôøng duøng nhaát.
Phöông phaùp naøy coù sai soá, xaùc ñònh baèng:
S ' S
 0,000027(  ' D) sin 2 H cos 2 o (4.9)
S'
(S: gía trò thaät cuûa ñoaïn caàn ño, S’ : laø giaù trò ño
ñöôïc; ‘D laø giaù trò hieäu vó ñoä tieán tính baèng phuùt chia
cho (60. cos H); o laø vó ñoä giöõa cuûa ñoaï ño)
Phöông phaùp 2: Gioùng ñieåm giöõa cuûa ñoaïn ño sang
khung doïc haûi ñoà, laáy ñôn vò haûi lyù ngay taïi ñoù ñeå laøm
ñôn vò ño cho caû ñoaïn. Ñaây laø phöông phaùp thöôøng duøng
khi ñoaïn thaúng caét kinh tuyeán ôû goùc töông ñoái lôùn.
Sai soá cuûa phöông phaùp:
S ' ' S
 0,0000127(  ' D o ) 2 cos 2 H cos 2 o (4.10)
S' '
Phöông phaùp 3: Laáy ñôn vò ño ôû vó ñoä trung bình
cuûa ñoaïn ño ñeå laøm ñôn vò ño.
Sai soá phöông phaùp:
S ' ' ' S 3 1
 0,0000127(  ' D o ) 2 cos 2 H (  cos 2 m ) (4.11)
S' '' 2 2

2
2 B
B
H B
H
o m m
A
1 A
A
1

(I) (II) (III)

Hình 48. Ño khoaûng caùch treân haûi ñoà
Mercator

VIII. PHEÙP CHIEÁU GNOMONIC

8.1 Ñaët vaán ñeà

ÔÛ caùc vuøng coù vó ñoä cao, neáu söû duïng pheùp chieáu
Mercator ñeå bieåu dieãn maët ñaát thì ñoä bieán daïng raát

80
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

lôùn. Maët khaùc, hình chieáu cuûa caùc cung voøng lôùn,
ñöôøng Oác toâ treân haûi ñoà Mercator laø nhöõng ñöôøng
cong, vieäc thao taùc noù raát khoù khaên. Trong luùc chuùng ta
caàn chuùng laø nhöõng ñöôøng thaúng ñeå thao taùc ñöôïc ñôn
giaûn hôn.
Pheùp chieáu phöông vò phoái caûnh Gnomonic giaûi
quyeát ñöôïc nhöõng thieáu soùt treân cuûa pheùp chieáu
Mercator.
8.2 Tính chaát cuûa pheùp chieáu Gnomonic
Cho moät maët phaúng tieáp xuùc vôùi ñòa caàu ôû taïi moät
ñieåm naøo ñoù, giaû söû laø Z’. Ñeå ñôn giaûn ta choïn ñieåm
tieáp xuùc taïi cöïc traùi ñaát. Taâm chieáu truøng taâm traùi
ñaát, coi traùi ñaát coù hình daïng caàu. Chieáu caùc ñöôøng
kinh, vó tuyeán vaø caùc cung cong leân maët phaúng chieáu ta
ñöôïc:
Cung Z’A thaønh Z’A’; Z’B thaønh Z’B’. Ñeå xeùt xem pheùp
chieáu coù tính ñaúng giaùc hay khoâng, ta xeùt ñoä taêng tæ
leä xích doïc theo kinh tuyeán vaø vó tuyeán. Löu yù raèng AB
chính laø moät ñoaïn cung vó tuyeán.
Giaû söû ñoä taêng tæ leä xích doïc theo kinh tuyeán laø m,
doïc theo vó tuyeán laø n,
m = Z’B’/Z’B =  / Z’B hay m =  / R. Z , neáu xeùt cho
moät ñoaïn nhoû:
m = d / R.dZ
(4.12)
Giaû söû treân thöïc ñòa coù goùc caàu keïp giöõa 2 cung Z’A
vaø Z’B vôùi giaù trò
^
  AEB

Töông töï: n = A’B’/AB =  / EB. D =  / RsinZ . D

(4.13)
Thay  = Rtg Z hay d = Rsec2Z. dZ vaøo (4.12) vaø (4.13)
ta coù:
+ m= sec2Z
+ n = sec Z .
Nhö vaäy m  n. Chöùng toû pheùp chieáu
khoâng ñaúng giaùc.

81
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

Z’  B’

A’ B
E D
A
R
Z

Hình 49. Pheùp chieáu Gnomonic

8.3 Hình chieáu cuûa caùc cung voøng lôùn, caùc

kinh tuyeán treân haûi ñoà Gnomonic
Trong tröôøng hôïp ñieåm tieáp xuùc vôùi maët phaúng
chieáu laø moät ñieåm Z baát kyø treân maët ñaát. Giaû söû cho
Z naèm giöõa maët phaúng chieáu (haûi ñoà). Kinh tuyeán ñi qua
taâm haûi ñoà ñöôïc goïi laø kinh tuyeán trung taâm.
Choïn caùc ñieåm: P (cöïc traùi ñaát), A( moät ñieåm baát
kyø, laø giao cuûa kinh tuyeán trung taâm vaø moät cung voøng
lôùn); T (giao cuûa 2 cung voøng lôùn); K( giao cuûa voøng
thaúng ñöùng vaø moät kinh tuyeán).  laø goùc keïp giöõa 2
kinh tuyeán taïi cöïc (hieäu kinh ñoä)
Ta thaáy moät caùch tröïc quan raèng caùc ñöôøng pZ; pt;
at; Zk laø hình chieáu cuûa caùc cung voøng lôùn (keå caû kinh

82
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

tuyeán), chuùng ñeàu laø ñöôøng thaúng. Ñoù laø caùc giao
tuyeán cuûa maët phaúng chieáu vôùi moät maët phaúng ñi qua
taâm hình caàu.
Rieâng hình chieáu cuûa caùc kinh tuyeán seõ gaëp nhau
taïi hình chieáu cuûa cöïc (p).

P
K 
A
T cung voøng lôùn treân haûi ñoà Gnomonic
Hình 50. Hình chieáu caùc
a
Z p
8.4 Hình chieáu caùc vó tuyeán
t
k

C
O

T P
R
A
Q Z
Y
Z a p

t pheùp chieáu
Hình 51. Hình chieáu caùc ñöôøng vó tuyeán trong
X Gnomonic
Xeùt taïi moät ñieåm T baát kyø. Qua T veõ moät vó
tuyeán (aTC), moät cung voøng lôùn (ZT) vaø 1 kinh tuyeán (PT).
Xeùt tam giaùc caàu ZPT vaø tìm phöông trình cuûa hình chieáu
ñöôøng vó tuyeán ñi qua ñieåm T, thaáy raèng:
+ Khi T < 90  - Z : thì hình chieáu cuûa vó tuyeán laø
nhöõng ñöôøng hypebol

83
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

+ Khi T = 90  - Z
-------------------------------------------------------Parabol
+ Khi T > 90  - Z
-----------------------------------------------------------elip
(Trong taøi lieäu naøy chuùng toâi khoâng giôùi thieäu
phaàn gæai ñeå tìm phöông trình hình chieáu cuûa ñöôøng vó
tuyeán ñi qua T vì töông ñoái daøi, maø chæ laáy phaàn keát
luaän ñeå öùng duïng)

Keát luaän:
- Pheùp chieáu Gnomonic laø pheùp chieáu ñòa caàu leân
maët phaúng
- Pheùp chieáu khoâng ñaûm baûo tính ñaúng giaùc vaø
ñaúng tích
- Hình chieáu cuûa ñöôøng Oác toâ noùi rieâng vaø cuûa
caùc cung voøng lôùn laø nhöõng ñöôøng thaúng
- Hình chieáu cuûa caùc ñöôøng kinh tuyeán laø nhöõng
ñöôøng thaúng quy tuï taïi 1 ñieåm. Hình chieáu cuûa
caùc vó tuyeán laø nhöõng cung hypebol, parabol hoaëc
elip (phuï thuoäc vaøo moái quan heä töông quan giöõa
ñieåm ñang xeùt (T) vaø ñieåm trung taâm (Z)

IX. HAÛI ÑOÀ VAØ CAÙC AÁN PHAÅM HAØNG HAÛI

84
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

A. HAÛI ÑOÀ
9.1. Phaân loaïi haûi ñoà
Baûn ñoà phuïc vuï cho muïc ñích haøng haûi goïi laø Haûi
ñoà. Haûi ñoà ñöôïc phaân loaïi döïa vaøo caùc cô sôû sau:
Phaân loaïi theo pheùp chieáu
- Haûi ñoà Mercator (theo pheùp chieáu Mercator)
- Haûi ñoà Gnomonic (döïa vaøo pheùp chieáu Gnomonic)
- Haûi ñoà theo pheùp chieáu hình noùn
Phöông phaùp kyõ thuaät
- Haûi ñoà giaáy: laø caùc haûi ñoà baèng giaáy vaãn
duøng raát phoå bieán hieän nay, ñöôïc xuaát baûn thoâng qua
in aán.
- Haûi ñoà ñieän töû: Thoâng qua coâng ngheä kyõ
thuaät soá vaø tin hoïc ñeå saûn xuaát haûi ñoà. Noù coù raát
nhieàu öu ñieåm so vôùi haûi ñoà baèng giaáy nhöng coøn moât
soá vaán ñeà veà maët kyõ thuaät vaø gía thaønh neân chöa
theå thay theá hoaøn toaøn haûi ñoà giaáy treân ñoäi taøu bieån
theá giôùi. (seõ giôùi thieäu sau)
Phaân loaïi theo coâng duïng (theo muïc ñích söû
duïng)
9.1.1 Döïa vaøo coâng duïng, haûi ñoà coù theå
phaân ra caùc loaïi sau:
9.1.1.1 Haûi ñoà tham khaûo: thöôøng söû duïng
pheùp chieáu Mercator hay pheùp chieáu Gnomonic vôùi tæ leä
xích raát nhoû (<1:1.000.000), bieåu dieãn moät khu vöïc roäng
lôùn treân beà maët Traùi ñaát, nhö caùc baûn ñoà veà ñoä
leäch ñòa töø, baûn ñoà khí haäu, haûi löu, baûn ñoà thôøi
tieát..., vaø söû duïng cho muïc ñích tham khaûo, khoâng duøng
ñeå daãn taøu.
9.1.1.2 Haûi ñoà haøng haûi:
Döa vaøo tæ leä xích vaø muïc ñích phuïc vuï daãn taøu, ôû
caùc nöôùc khaùc nhau coù caùch phaân loaïi coù theå khaùc
nhau.
Haûi ñoà Vieät nam:
- Toång ñoà: Tæ leä xích thöôøng nhoû hôn 1:500.000, bao
truøm khu vöïc roäng, treân ñoù khoâng theå hieän heát caùc
ñaëc ñieåm vuøng bieån nhö ñoä saâu, tính chaát ñaùy... Vì tæ
leä xích nhoû neân sai soá veà khoaûng caùch töông ñoái lôùn
vaø hình daïng cuûa caùc muïc tieâu cuõng nhö nhöõng thoâng
tin treân haûi ñoà naøy khoâng ñöôïc chính xaùc. Ngöôøi ta söû
duïng noù ñeå haønh haûi xa bôø - nhöõng khu vöïc khoâng coù
haûi ñoà ñi bieån, vaø duøng ñeå keû ñöôøng ñi sô boä giöõa hai
vò trí caùch xa nhau treân tuyeán haønh trình.

85
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

- Haûi ñoà ven bieån: Tæ leä xích thöôøng töø 1:200.000 -

1:300.000. Treân haûi ñoà naøy theå hieän khaù chi tieát veà
ñòa hình, ñaùy bieån, boá trí muïc tieâu, caùc haûi ñaêng, phao
tieâu... Ñoä chính xaùc cho pheùp duøng ñeå thao taùc ñöôøng
ñi cuûa taøu vaø duøng ñeå haønh trình gaàn bôø
- Caùc haûi ñoà coù tæ leä xích lôùn, thöôøng coù tæ leä
lôùn hôn 1:100.000. Ñaây laø nhöõng haûi ñoà chi tieát, bieåu
dieãn moät khu vöïc nhoû naøo ñoù nhö vuøng caûng, eo bieån,
nhöõng nôi coù nhieàu chöôùng ngaïi vaät maø maät ñoä giao
thoâng lôùn... Haûi ñoà bieåu dieãn ñaày ñuû caùc muïc tieâu,
caùc coâng trình treân bieån, caùc khu vöïc quy ñònh cho vieäc
neo ñaäu taøu, kieåm dòch, khu vöïc laøm haøng... Ñoä chính
xaùc cuûa haûi ñoà lôùn, nhöng bao phuû treân moät dieän tích
nhoû, vì vaäy ngöôøi ta chæ duøng khi phaûi haønh haûi qua
khu vöïc ñoù.
Nhöõng haûi ñoà coù tæ leä xích lôùn (1: 10.000) coøn
ñöôïc goïi laø bình ñoà. Ví duï boä haûi ñoà luoàng Soâng Saøi
goøn töø Vuõng taøu ñeán caàu Sai goøn coù 9 tôø.
Haûi ñoà cuûa Vöông quoác Anh (ñöôïc chia thaønh 2
loaïi)
.1 Haûi ñoà haøng haûi:
- Ocean charts: coù tæ leä töø 1:1.800.000 ñeán
1:5.000.000, ñöôïc söû duïng ñeå dieãn ñaït moät khu vöïc lôùn,
coù tính tham khaûo vaø keû ñöôøng ñi sô boä ñeå choïn caùc
haûi ñoà cho tuyeán haønh trình.
- General charts: coù tæ leä töø 1: 350.000 – 1:3.500.000,
söû duïng ñeå haønh haûi ngoaøi khôi
- Coast charts: coù tæ leä töø 1:50.000 – 1:350.000, söû
duïng cho taøu haønh haûi ven bôø vôùi ñoä chính xaùc khaù cao
- Plan charts: coù tæ leä töø 1: 1.000 – 1:25.000, duøng
dieãn ñaït caùc khu vöïc nguy hieåm
- Special charts (Haûi ñoà chuyeân duïng): tæ leä töø
1:750.000 – 3.500.000, söû duïng cho moät muïc ñích rieâng
naøo ñoù nhö haûi ñoà bieåu dieãn caùc maïng löôùi ñaúng trò
cuûa heä thoáng voâ tuyeán ñieän haøng haûi (haûi ñoà Decca,
Haûi ñoà LoranC..). Haûi ñoà naøy cuõng coù tæ leä xích thöôøng
töø 1:300.000 hoaëc nhoû hôn, nhöng chæ duøng ñeå xaùc ñònh
vò trí taøu, khoâng neân duøng ñeå thao taùc ñöôøng ñi vaø
daãn taøu, vì treân ñoù khoâng theå hieän ñaày ñuû caùc thoâng
tin vaø chöôùng ngaïi vaät.
- Haûi ñoà traéng (ploting sheets): Ñaây laø nhöõng tôø
haûi ñoà ñöôïc döïng theo pheùp chieáu Mercator, treân ñoù chæ
coù caùc ñöôøng kinh tuyeán vaø vó tuyeán, khoâng theå hieän
moät thoâng tin naøo khaùc nhö caùc haûi ñoà bình thöôøng.
Chuùng ñöôïc söû duïng ñeå haønh haûi ôû caùc khu vöïc ngoaøi
ñaïi döông. Haûi ñoà traéng ñöôïc xaây döïng doïc theo vó

86
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

tuyeán vì chuùng phaân boá theo quy luaät vó ñoä tieán. Caùc
kinh tuyeán ñöôïc phaân boá caùch ñeàu ôû taïi moïi khu vöïc
treân ñòa caàu. Cuõng chính vì nguyeân taéc naøy, khi höôùng
chaïy taøu gaàn song song vôùi caùc vó tuyeán thì chæ caàn
duøng moät tôø haûi ñoà laø ñuû. Khi taøu ñaõ ñi heát phaïm vi
cuûa haûi ñoà, chuùng ta söû duïng laïi tôø haûi ñoà ñoù vôùi
caùc gía trò cuûa vó tuyeán ñöôïc giöõ nguyeân, coøn caùc gía
trò kinh tuyeán cuõ ñöôïc thay theá baèng caùc giaù trò môùi
töông öùng (söû duïng buùt chì ñeå ghi kinh ñoä cuûa caùc
ñöôøng kinh tuyeán).
Khi taøu haønh trình caét caùc vó tuyeán thì laïi phaûi thay
caùc tôø haûi ñoà tieáp theo neáu chuùng ta ñaõ vöôït ra khoûi
phaïm vi haûi ñoà cuõ.
Haûi ñoà traéng coù theå ñaët mua ôû caùc ñaïi lyù hoaëc
töï döïng laáy treân taøu theo nguyeân lyù cuûa pheùp chieáu
Mercator. Neáu phaûi döïng, chuùng ta phaûi choïn caùc ñaïi
löôïng: tæ leä haûi ñoà, vó ñoä chuaån, ñôn vò haûi ñoà, caùc
kinh tuyeán vaø vó tuyeán giôùi haïn cho bieân cuûa haûi ñoà.
- Soå danh muïc haûi ñoàvaø danh muïc caùc aán phaåm
haøng haûi ( Catalogues of Admiralty charts and publications)
Soå Danh muïc naøy duøng ñeå tìm kieám caùc haûi ñoà
vaø aán phaåm haøng haûi caàn thieát (haûi ñoà haøng haûi,
caùc haûi ñoà tham khaûo, moät soá xuaát baûn phaåm haøng
haûi vaø thoâng tin khaùc). Caùc nöôùc xuaát baûn haûi ñoà seõ
coù söï boá trí danh muïc khaùc nhau, tuy nhieân muïc ñích thì
gioáng nhau. Danh muïc haûi ñoà xuaát baûn haøng naêm ñeå
cung caáp thoâng tin veà taát caû caùc soá haûi ñoà hieän coù
cuõng nhö nhöõng xuaát baûn môùi, bao truøm caùc khu vöïc
ñòa lyù cuûa ñaïi döông theá giôùi (Haûi ñoà haøng haûi cuûa
Anh coù khoaûng 3400 tôø ñeå bao phuû taát caû caùc vuøng
bieån theá giôùi vaø khoaûng 600 tôø haûi ñoà chuyeân duïng
cho heä thoáng haøng haûi voâ tuyeán ñieän). Ñeå tìm kieám
haûi ñoàAnh, tröôùc heát caùc syõ quan haøng haûi phaûi tìm
khu vöïc bieån theá giôùi maø mình ñang quan taâm, chuùng
ñöôïc phaân vuøng theo thöù töï (töø A ñeán X). Töø ñoù coù
theå tìm ñöôïc caùc haûi ñoà coù tæ leä xích nhoû. Caùc haûi
ñoà coù tæ leä xích lôùn hôn seõ naèm trong phaïm vi cuûa haûi
ñoà coù tæ leä xích nhoû. Trong phaàn 2 cuûa Soå danh muïc laø
teân caùc vuøng, töø ñoù tìm ñöôïc caùc trang. Trong moãi trang
cuûa vuøng laø danh saùch caùc haûi ñoà, goàm caùc thoâng tin:
soá haûi ñoà, tieâu muïc cuûa tôø haûi ñoà (ghi khu vöïc töø
ñaâu tôùi ñaâu), tæ leä xích, thaùng naêm phaùt haønh, thaùng
naêm xuaát baûn môùi (neáu coù). Caùc haûi ñoà trong khu vöïc
ñöôïc ñoùng khung noái tieáp nhau vaø ghi soá ngay goùc
khung.
Trong thôøi gian xuaát baûn Soå danh muïc coù theå coù
nhöõng thay ñoåi hay xuaát baûn môùi veà haûi ñoà, veà caùc
aán phaåm, khaùc vôùi noäi dung cuûa soå. Ñeå caäp nhaät syõ

87
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

quan haøng haûi caàn döïa vaøo Thoâng baùo haøng tuaàn cho
ngöôøi ñi bieån (ANM) vaø hieäu chænh vaøo maãu cho saün
trong soå danh muïc naøy.
.2 Haûi ñoà tham khaûo (Thematic charts):
Meteorological charts, routeing charts, Astronomical charts,
manegtic variation charts, tidal charts…
Haûi ñoà Myõ, phaân loaïi theo NOS (National Ocean
Service)
- Sailing charts: coù tæ leä xích nhoû (<1:600.00), duøng
ñeå keû ñöôøng ñi, xaùc ñònh vò trí taøu khi haønh trình ngoaøi
khôi, döï ñoaùn ñöôøng ñi, noù chæ bieåu dieãn ñöôïc ít chi tieát.
- General charts: duøng haøng haûi ôû vuøng bieån gaàn
bôø. Tæ leä xích töø 1:150.000 ñeán 1:600.000
- Coastal charts: duøng ñeå haønh haûi noäi haûi, noäi
thuûy. Tæ leä xích töø 1:50.000 – 1:150.000
- Harbor charts: duøng ñeå neo taøu, haønh haûi vuøng
nöôùc noäi thuûy… Tæ leä lôùn hôn 1:50.000
Soá cuûa haûi ñoà Myõ:
- Loaïi 2 soá: haûi ñoà ñaëc bieät, laø nhöõng haûi ñoà coù
tæ leä xích nhoû (1:9.000.000 vaø nhoû hôn). Moät soá haûi ñoà
tham khaûo laáy 2 soá, töø 30 ñeán 49 vaø 70 ñeán 79.
Ví duï soá 33: baûn ñoà ñòa töø tröôøng, 42: baûn ñoà ñoä
leäch ñòa töø, 76: baûn ñoà phaân muùi giôø theá giôùi
- Loaïi 3 soá: coù tæ leä töø 1:2.000.000 ñeán 1:9.000.000,
thöôøng laø haûi ñoà traéng, xaây döng doïc theo vó tuyeán,
duøng chung cho moïi kinh tuyeán
- Loaïi 4 soá: haûi ñoà ñaëc bieät, ví duï chart 5101; haûi ñoà
Gnomonic vuøng Baéc ñaïi taây döông; 7707: haûi ñoà
Omega
- Loaïi 5 soá : coù tæ leä töø 1:2.000.000 vaø lôùn hôn, laø
haûi ñoà ñi bieån. Nhöõng haûi ñoà naøy ñöôïc ñaùnh soá
nhö sau: Soá ñaàu tieân chæ soá vuøng bao phuû treân
theá giôùi (töø 1 ñeán 9), 2 soá tieáp theo chæ phaân
vuøng, 2 soá cuoái chæ vò trí ñòa lyù trong phaân vuøng.
Theo khung chuaån cuûa theá giôùi, nhöõng haûi ñoà ñi
bieån ñöôïc döïng vôùi tæ leä töø 1: 250.000 hoaëc lôùn hôn.
(Moät soá nöôùc laáy tæ leä 1:2000.000). Caùc soá thöù töï
phaân vuøng ñòa lyù ñöôïc saép xeáp theo quy luaät ngöôïc
chieàu kim ñoàng hoà doïc theo bieån xung quanh caùc vuøng
ñaát lieàn.
Haûi ñoà quoác teá – International Charts (INT)
Nhu caàu hieåu vaø söû duïng haûi ñoà cuûa caùc nhaø
haøng haûi cuõng nhö nhöõng ngöôøi saûn xuaát haûi ñoà ôû
caùc nöôùc khaùc nhau ngaøy moät taêng. Caùc quoác gia phaùt

88
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

trieån haøng haûi ñaõ töï mình saûn xuaát vaø bieân soaïn haûi
ñoà döïa vaøo soá lieäu khaûo saùt cuûa caùc cô quan thuûy
vaên cuûa nöôùc mình. Vôùi yeâu caàu thoáng nhaát veà khaûo
saùt, xaây döïng vaø xuaát baûn haûi ñoà, ñaïi dieän cho 20 cô
quan thuûy vaên cuûa caùc quoác gia ñaõ nhoùm hoïp taïi Luaân
ñoân naêm 1919, vaø vaøo 1921 taïi Monaco ñaõ thaønh laäp
Cuïc Thuûy vaên quoác teá – International Hydrographic Bureau
(IHB), ngaøy nay ñoåi thaønh Toå chöùc Thuûy vaên Quoác teá
(IHO).
Baèng söï coá gaéng cuûa toå chöùc naøy vaø cuûa caùc
nöôùc thaønh vieân, IHO ñaõ giôùi thieäu Haûi ñoà Quoác teá
ñaàu tieân vaøo naêm 1967. 83 haûi ñoà tæ leä xích nhoû ñaõ
ñöôïc pheâ chuaån, sau ñoù cô quan thuûy vaên caùc nöôùc
thaønh vieân chòu traùch nhieäm bieân soaïn caùc haûi ñoà
khaùc. Khi moät nöôùc thaønh vieân xuaát baûn haûi ñoà quoác
teá thì caùc nöôùc thaønh vieân khaùc coù quyeàn sao cheùp
laïi. Treân ñaàu muïc haûi ñoà coù in chöõ “INT”

9.2. MÖÙC ÑOÄ TIN CAÄY CUÛA HAÛI ÑOÀ

Haûi ñoà laø moät phöông tieän khoâng theå thieáu trong
vieäc ñieàu khieån taøu, nhöng möùc ñoä tin caäy cuûa chuùng
thì laïi khaùc nhau. Ñeå ñaùnh giaù möùc ñoä tin caäy cuûa moät
haûi ñoà caàn phaûi xeùt tôùi caùc yeáu toá sau:
9.2.1 Thôøi gian giaùm ñònh soá lieäu khaûo saùt vaø
thôøi gian tu chænh haûi ñoà:
Nhöõng haûi ñoà maø thôøi gian giaùm ñònh caøng gaàn
thôøi gian söû duïng hoaëc ñaõ ñöôïc tu chænh môùi thì coù ñoä
tin caäy caøng lôùn, vì ñaày ñuû thoâng tin nhaát. Nhöõng haûi
ñoà döïa vaøo soá lieäu giaùm ñònh raát cuõ seõ khoâng chính
xaùc do kyõ thuaät giaùm ñònh coøn laïc haäu. Soá lieäu ngaøy,
thaùng, naêm xuaát baûn vaø hieäu chænh ñöôïc ghi ôû goùc
beân traùi, phía döôùi haûi ñoà.
9.2.2 Tæ leä haûi ñoà:
Haûi ñoà coù tæ leä xích caøng lôùn thì caøng theå hieän
ñöôïc chi tieát vaø ñoä chính xaùc caøng cao.
9.2.3 Giaù trò ñoä saâu ghi treân haûi ñoà:
Neáu ñoä saâu ñöôïc ghi moät caùch lieân tuïc, coù heä
thoáng, maät ñoä daøy ñaëc thì chöùng toû ñaùy bieån ñaõ
ñöôïc khaûo saùt kyõ caøng vaø ñoä tin caäy seõ cao.
Haûi ñoà coù nhöõng khoaûng troáng khoâng ñöôïc ghi ñoä
saâu hoaëc coù nhöõng ñöôøng ñaúng saâu ngaét quaõng thì
chöùng toû vieäc khaûo saùt ñaùy bieån chöa ñaày ñuû vaø nhö
vaäy chöa ñaùng tin caäy.
9.2.4 Hình theå vaø chaát cuûa ñaùy bieån:

89
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

Hình theå ñaùy bieån bieát ñöôïc qua ñoä saâu vaø chaát
ñaùy ghi treân haûi ñoà , neáu ñoä saâu bieán thieân ñeàu ñaën
chöùng toû ñaùy bieån khoâng phöùc taïp, khoâng coù nhöõng
söï ñoät bieán cuûa nuùi san hoâ, nuùi löûa, ñaù ngaàm... Ngoaøi
ra chaát ñaùy laø buøn, ñaát seùt, caùt, soûi mòn hay baèng
ñaù… cho ta bieát tính chaát phöùc taïp hay thuaàn tuùy cuûa
noù ñeå löïa choïn khu vöïc thaû neo hoaëc daãn taøu ñi qua.
9.2.5 Nguoàn goâùc cuûa haûi ñoà
ÔÛ nhöõng nöôùc coù neàn khoa hoïc kyõ thuaät phaùt
trieån seõ phaùt haønh nhöõng haûi ñoà coù chaát löôïng cao.
Tuy nhieân, nhieàu khi hoï phaûi söû duïng soá lieäu do caùc
nöôùc baûn xöù cung caáp (ví duï haûi ñoà vuøng bieån Vieät
nam do Anh xuaát baûn ñaõ söû duïng soá lieäu khaûo saùt töø
caùc haûi ñoà cuûa Phaùp tröôùc ñaây). Nhöõng haûi ñoà nhö
vaäy vaø haûi ñoà do caùc nöôùc keùm phaùt trieån xuaát baûn
seõ coù ñoä tin caäy keùm.
Khi söû duïng heä thoáng GPS ñeå xaùc ñònh vò trí taøu
chuùng ta caàn löu yù xuaát xöù cuûa haûi ñoà. Heä thoáng GPS
ñöôïc xaây döïng ñeå xaùc ñònh toaï ñoä treân haûi ñoà theo heä
traéc ñòa chuaån WGS-84. Ñieàu ñoù coù nghóa laø neáu söû
duïng caùc haûi ñoà khoâng theo heä naøy seõ daãn ñeán sai
soá trong vò trí xaùc ñònh, caàn phaûi ñöa soá hieäu chænh
vaøo maùy phuø hôïp vôùi chæ daãn cuûa maùy ñoù. Neáu treân
haûi ñoà coù khuyeán caùo raèng vieäc xaùc ñònh vò trí taøu
baèng heä GPS seõ coù ñoä chính xaùc khoâng xaùc ñònh ñöôïc
thì ta khoâng ñöôïc ñöa vaøo toïa ñoä chæ baùo treân maùy thu
vaøo haûi ñoà maø phaûi söû duïng caùc phöông phaùp khaùc
ñeå xaùc ñònh vò trí taøu tröïc tieáp treân haûi ñoà ñoù.

90
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

Hình 52. Nhöõng chi tiết trên moät maûng hải đồ

9.3- CHUAÅN BÒ HAÛI ÑOÀ CHO TUYEÁN HAØNH TRÌNH

Chuaån bò haûi ñoà cho moät chuyeán haønh trình laø

vieäc laøm baét buoäc vaø caàn thieát ñoái vôùi thuyeàn tröôûng
hoaëc moät só quan döôùi quyeàn ñöôïc thuyeàn tröôûng giao
nhieäm vuï. Theo quy ñònh veà chöùc traùch thuyeàn vieân Vieät
nam thì thuyeàn phoù 2 coù traùch nhieäm chuaån bò haûi ñoà
cho chuyeán ñi theo leänh cuûa thuyeàn tröôûng. Chuaån bò
haûi ñoà moät caùch chu ñaùo vaø chi tieát seõ giuùp cho
thuyeàn tröôûng vaø caùc syõ quan coù tröôùc caùc phöông aùn
ñeå ñieàu khieån taøu moät caùch tin töôûng vaø an toaøn.
Nguyeân taéc vieäc chuaån bò haûi ñoà: Ñaày ñuû –
Chính xaùc – Roõ raøng
9.3.1 Döïa vaøo keá hoaïch chuyeán ñi, ngöôøi syõ quan
haøng haûi söû duïng “Danh muïc haûi ñoà” (Catalogue of
charts) ñeå choïn ñaày ñuû soá haûi ñoà, sao cho chuùng phaûi
bao truøm heát vuøng bieån maø taøu seõ haønh trình, trong ñoù
bao goàm caùc loaïi haûi ñoà coù tæ leä xích phuø hôïp, nhöõng

91
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

haûi ñoà chuyeân duïng vaø caùc haûi ñoà tham khaûo phuïc vuï
cho vieäc tra cöùu khi caàn. Nhöõng vuøng ñaëc bieät nhö
luoàng laïch, vuøng caûng, khu vöïc eo bieån... caàn phaûi coù
haûi ñoà vôùi tæ leä xích lôùn vaø ñoä tin caäy cao.
9.3.2 Phaûi tieán haønh tu chænh hoaëc kieåm tra vieäc tu
chænh haûi ñoà tröôùc khi söû duïng. Ñoïc kyõ nhöõng ñieåm
ñaëc bieät, nhöõng khuyeán caùo ñaõ ghi treân haûi ñoà. Söû
duïng chì meàm ñeå ñaùnh daáu caùc muïc tieâu seõ söû duïng
xaùc ñònh vò trí taøu, caùc phao tieâu, haûi ñaêng caàn löu yù,
caùc khu vöïc neo ñaäu theo quy ñònh, caùc ñieåm coù ñoä saâu
khaùc thöôøng , khoanh vuøng giôùi haïn (safety margins) ñoái
vôùi nhöõng khu vöïc chöôùng ngaïi haøng haûi. Keû caùc
ñöôøng ñaúng trò an toaøn (ñaúng trò khoaûng caùch, phöông
vò, hieäu khoaûng caùch…). Caùc ñöôøng naøy caùch xa hay
gaàn khu vöïc chöôùng ngaïi, phuï thuoäc caùc yeáu toá: kích
thöôùc, môùn nöôùc, toác ñoä, höôùng ñi... cuûa taøu, vaø
nhöõng yeáu toá aûnh höôûng beân ngoaøi nhö soùng gioù,
doøng chaûy, boá trí cuûa caùc heä thoáng ñaûm baûo an toaøn
haøng haûi...Thöôøng söû duïng nhaát laø ñöôøng ñaúng trò
khoaûng caùch (keû nhöõng ñöôøng song song vôùi höôùng
haønh trình, tieáp xuùc vôùi muïc tieâu ñaõ choïn vaø ôû moät
khoaûng caùch an toaøn naøo ñoù so vôùi ñöôøng chaïy taøu),
nhaèm söû duïng chöùc naêng PI (Paralel Index) cuûa radar ñeå
daãn taøu. Ngoaøi ra coøn söû duïng caùc maïng löôùi ñaúng trò
khaùc (seõ giôùi thieäu trong phaàn ‘Laäp keá hoaïch haønh
trình’). Cuõng caàn tham khaûo nhöõng ghi chuù, thao taùc coù
saün cuûa chuyeán tröôùc treân haûi ñoà ñeå söû duïng cho
chuyeán hieän taïi. Tuy nhieân moãi chuyeán ñi ñeàu khoâng
gioáng nhau veà ñaëc ñieåm haønh trình, vì vaäy phaûi coù
choïn loïc.

9.3.3 Thao taùc sô

H. 53. Duïng cuï thao taùc haûi ñoà
boä ñöôøng chaïy taøu
moät caùch lieân tuïc.
Toaøn boä haûi ñoà sau
khi choïn vaø thao taùc
sô boä xong thì phaûi ghi
cheùp laïi vaøo maãu
keá hoaïch haønh trình
(Passage Plan), saép
ñaët laïi theo thöù töï
tuyeán haønh trình ñeå
deã daøng laáy ra khi
söû duïng.

9.3.4 Chuyeån haûi ñoà

92
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

Khi thao taùc tuyeán haønh trình treân caùc haûi ñoà ñi
bieån vaø heát phaïm vi cuûa haûi ñoà naøy thì phaûi chuyeån
sang haûi ñoà tieáp theo (chaép haûi ñoà). Trong thöïc teá haøng
haûi ñoâi khi ta phaûi söû duïng ñoàng thôøi haûi ñoà cuûa
nhieàu nöôùc hoaëc haûi ñoà xaây döïng theo heä traéc ñòa
khaùc nhau. Maëc duø chuùng coù cuøng tæ leä thì sai soá toïa
ñoä giöõa hai haûi ñoà ñoù cuõng khoâng traùnh khoûi. Trong
tröôøng hôïp naøy caàn coù baûn danh muïc haûi ñoà cuûa caùc
nöôùc ñeå choïn. Ñoàng thôøi, khi chaép haûi ñoà vôùi nhau thì
khoâng neân chaép theo toïa ñoä (laøm truøng khít ñöôøng kinh
tuyeán, vó tuyeán cuûa 2 haûi ñoà keá tieáp), maø neân laáy
caùc muïc tieâu töï nhieân laøm moác ñeå chuyeån, ngay caû khi
chuùng coù cuøng tæ leä xích. Chuùng ta laøm nhö sau:
Choïn moät muïc tieâu roõ raøng, coù ôû treân caû 2 haûi
ñoà ñeå laøm moác so saùnh. Ñöôøng chaïy taøu seõ coù höôùng
khoâng ñoåi vaø caùch muïc tieâu ñaõ choïn moät khoaûng
caùch naøo ñoù. Nhö vaäy, maëc duø coù sai soá veà toaï ñoä
giöõa 2 haûi ñoà khaùc nhau veà nguoàn goác, nhöng töông
quan veà khoaûng caùch giöõa muïc tieâu vaø ñöôøng chaïy taøu
treân caû 2 haûi ñoà khoâng chöùa sai soá ñoù. Vì vaäy, ñöôøng
chaïy taøu treân haûi ñoà keá tieáp vôùi yù ñoà cuûa ngöôøi thao
taùc khoâng bò aûnh höôûng cuûa nhöõng chöôùng ngaïi vaät
treân haûi ñoà tieáp theo.
Moät soá haûi ñoà coù cho saün giaù trò sai soá veà toïa
ñoä (khoaûng chuyeån dòch cuûa kinh tuyeán vaø / hoaëc vó
tuyeán) so vôùi heä WGS 84. Trong tröôøng hôïp naøy ta deã
daøng thöïc hieän baèng vieäc laáy moät ñieåm treân haûi ñoà
tröôùc vaø theâm bôùt löôïng hieäu chænh ñeå coù toïa ñoä
töông öùng ôû haûi ñoà sau.
9.3.5 Nhöõng haûi ñoà cuõ, raùch caàn phaûi ñöôïc thay
theá, ñoàng thôøi coù phöông phaùp baûo veä haûi ñoà ñeå söû
duïng ñöôïc laâu. Khoâng laøm nhaøu naùt, gaäp gaãy haûi ñoà,
ñoái vôùi ñöôøng gaáp nhieàu laàn coù theå duøng baêng keo
trong ñeå daùn ñeø leân. Khi coù leänh huûy boû nhöõng soá
haûi ñoà khoâng coøn hieäu löïc thì caàn ñöa ra khoûi ngaên caát
giöõ, ñoàng thôøi gaïch cheùo ñaùnh daáu ñeå khoûi söû duïng
nhaàm.
9.3.6 Caùc thao taùc treân haûi ñoà trong chuyeán ñi
phaûi ñöôïc ñöôïc löu giöõ, ñaëc bieät ñoái vôùi nhöõng khu vöïc
hay vò trí taøu bò söï coá (maéc caïn, ñaâm va…) phaûi ñöôïc
giöõ nguyeân ñeå laøm baèng chöùng khi caàn thieát. Khoâng
taåy xoaù, ghi cheùp baèng buùt möïc leân haûi ñoà, tröø khi tu
chænh chính thöùc theo thoâng baùo haøng haûi. Trong tröôøng
hôïp haøng haûi chuyeân tuyeán treân cuøng moät haûi ñoà thì
syõ quan haøng haûi coù theå söû duïng buùt möïc ñoû vaïch
ñöôøng ñi coá ñònh vaø ghi toïa ñoä caùc ñieåm chuyeån
höôùng.

93
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

Tu chænh haûi ñoà laø caäp nhaät nhöõng thoâng tin môùi
nhaát vaøo trong haûi ñoà, do coù nhöõng thay ñoåi veà töï
nhieân vaø nhaân taïo so vôùi tröôùc. Cuïm töø “Tu chænh haûi
ñoà” ñaõ quen söû duïng, song coâng vieäc naøy coøn ñöôïc goïi
laø Caäp nhaät haûi ñoà (Charts should be updated)

Hình 54: Ví duï veà trang danh muïc haûi ñoà vuøng Iceland
trong Chart catalouge

9.4 Tu chænh haûi ñoà

Haûi ñoà laø moät phöông tieän duøng ñeå daãn taøu.
Hình aûnh cuûa beà maët traùi ñaát, cuûa ñaùy bieån ñöôïc theå
hieän chính xaùc leân haûi ñoà. Tuy nhieân, söï bieán ñoäng
cuûa töï nhieân vaø hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi ñaõ laøm cho
hình aûnh ñoù khoâng coøn giöõ ñöôïc nguyeân hình nhö thöïc
ñòa. Ñoù laø moät hieåm hoïa tieàm aån ñoái vôùi vieäc daãn
taøu. Tu chænh haûi ñoà (Chart correction) laø vieäc thöïc hieän
söûa chöõa haûi ñoà theo ñuùng thöïc traïng hieän taïi hoaëc
caäp nhaät nhöõng thoâng tin chính xaùc nhaän ñöôïc töø caùc
thoâng baùo haøng haûi (Uppdating) vaøo haûi ñoà. Ñaây laø
moät tieâu chuaån veà ñoä tin caäy cuûa haûi ñoà vaø vieäc
laøm baét buoäc ñoái vôùi caùc syõ quan haøng haûi trong quy
trình daãn taøu an toaøn treân bieån.
9.4.1 Tu chænh haûi ñoà coù hai loaïi:
- Tu chænh lôùn: (Large correction) Laø nhöõng söûa ñoåi
lôùn ñoái vôùi moät haûi ñoà. Tu chænh lôùn ñöôïc thöïc hieän

94
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

taïi caùc phoøng xuaát baûn haûi ñoà. Khi coù tu chænh lôùn
ngöôøi ta ghi caû ngaøy thaùng và loại tu chænh (ví duï: large
correction 10 feb., 1969). Hieän nay vieäc tu chænh lôùn khoâng
söû duïng nöõa. Khi coù söï söûa ñoåi moät phaàn hay toaøn boä
haûi ñoà thì noù seõ ñöôïc phaùt haønh môùi (new edition),
ngöôøi ta in ngaøy thaùng xuaát baûn naøy treân haûi ñoà (ví
duï: New Edition 23nd Feb., 2004)
- Tu chænh nhoû: (Small correction) laø hieäu chænh cho
ñuùng vôùi noäi dung söûa ñoåi theo thoâng baùo hoaëc quan
saùt ñöôïc khi coù nhöõng thay ñoåi nhoû treân phaïm vi haûi
ñoà, nhö do thay ñoåi vò trí, caùc ñaëc tính cuûa caùc phao tieâu
haøng haûi, laép ñaët môùi caùc thieát bò, thoâng baùo vò trí
vaø daáu hieäu haøng haûi taïi nôi coù taøu ñaém, thoâng baùo
khu vöïc taäp traän...Noù coù theå ñöôïc thöïc hieän taïi phoøng
xuaát baûn haûi ñoà, taïi caùc ñaïi lyù cung caáp haûi ñoà hay
thöïc hieän ngay treân taøu bôûi caùc syõ quan haøng haûi. Ñaây
laø moät vieäc laøm baét buoäc ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ñieàu
khieån taøu, ñaõ ñöôïc luaät ñònh (STCW 95, Ñieàu leä chöùc
traùch thuyeàn vieân Vieät nam...)
Vieäc tu chænh haûi ñoà döïa vaøo caùc thoâng baùo
haøng haûi – xuaát baûn haøng tuaàn (ANMs – Weekly edition)
cuõng phaân ra hai loaïi:
Tu chænh taïm thôøi (temporary correction) laø tu chænh
döïa vaøo nhöõng thoâng baùo haøng haûi ban ñaàu (coù in chöõ
P taïi soá thoâng baùo) hay thoâng baùo taïm thôøi (in chöõ T).
Nhöõng thoâng baùo loaïi naøy coù tính taïm thôøi, hieäu löïc
trong moät thôøi gian ngaén, khi naøo coù thoâng baùo chính
thöùc thì nhöõng thoâng baùo taïm thôøi seõ bò huûy boû hoaëc
thay ñoåi
Tu chænh chính thöùc (Official crrection): hieäu chænh
döïa vaøo nhöõng thoâng baùo ñaõ coù hieäu löïc. Caùc thoâng
baùo naøy naèm trong phaàn II cuûa Thoâng baùo daønh cho
ngöôøi ñi bieån.
9.4.2 Tu chænh haûi ñoà ñöôïc thöïc hieän khi:
- Nhaän môùi moät haûi ñoà xuoáng taøu
- Tröôùc moãi chuyeán ñi, tröôùc khi thao taùc ñöôøng
chaïy taøu leân haûi ñoà
- Khi nhaän ñöôïc thoâng baùo haøng haûi môùi baèng
aán phaåm, qua caùc thieát bò voâ tuyeán, qua thoâng
baùo ñòa phöông, hoaëc kieåm tra laïi nhöõng thoâng
baùo tröôùc ñaây chöa tu chænh coù lieân quan ñeán
haûi ñoà ñoù.
- Khi taøu haønh trình, phaùt hieän ñöôïc nhöõng sai
khaùc so vôùi haûi ñoà ñang söû duïng maø baûn thaân
caùc syõ quan haøng haûi chöa nhaän ñöôïc thoâng
baùo. Söû duïng buùt chì ñaùnh daáu vaø ghi chuù leân

95
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

haûi ñoà, neáu ñoù laø nhöõng phaùt hieän môùi thì
phaûi baùo caùo vôùi caùc cô quan quaûn lyù chöùc
naêng.
9.4.3 Nguyeân taéc tu chænh haûi ñoà:
- Chính xaùc: chính xaùc veà toïa ñoä, soá lieäu, kyù
hieäu (söû duïng kyù hieäu phuø hôïp trong caùc baûn
kyù hieäu haûi ñoà nhö : “Chart 5011” – vôùi hải đồ Anh,
haûi ñoà Quoác teá INT; Chart No 1 – vôùi hải đđồ Myõ,
Chart 6011 – Haûi ñoà Nhaät baûn…)
- Ñaày ñuû: Phaûi tu chænh heát caùc loaïi haûi ñoà
lieân quan ñeán Thoâng baùo haøng haûi, baét ñaàu töø haûi
ñoà coù tæ leä xích lôùn ñeán haûi ñoà coù tæ leä xích nhoû,
haûi ñoà chuyeân duïng, haûi ñoà ñieän töû (neáu coù). Vieäc
laøm naøy traùnh ñöôïc söï nhaàm laãn vaø chuû quan khi söû
duïng haûi ñoà queân tu chænh. Sau khi tu chỉnh phải ghi chép đầy đủ
vào sổ tay hoặc nhật ký tu chỉnh.
Neáu trong Thoâng baùo haøng haûi (Admiralty Notice to
Mariners - ANM) ghi roõ số hải đồ cụ thể cần tu chỉnh thì chuùng ta
chæ hieäu chænh cho haûi ñoà ñoù maø thoâi. Trong noäi dung
thoâng baùo ngöôøi ta söû duïng daáu moùc vuoâng [ ] ñeå cho
bieát loaïi thoâng tin ñeå tu chænh (taïm thôøi, chính thöùc…)
vaø thôøi gian ñaõ tu chænh sau cuøng, hoaëc thôøi gian xuaát
baûn môùi ñoái vôùi haûi ñoà naøy, nhaèm gaây chuù yù cho
ngöôøi ñoïc. Söû duïng moùc ñôn ( ) ñeå chæ soá haûi ñoà coù
lieân quan ñeán baûn thoâng baùo haøng haûi caàn phaûi tu
chænh.
- Roõ raøng: Khoâng taåy söûa, caùc kyù hieäu, chöõ
vieát phaûi roõ raøng. Sau khi ñaõ ñieàn noäi dung caàn tu
chænh vaøo vò trí treân haûi ñoà, ghi cheùp theo quy ñònh vaøo
soå tu chænh vaø goùc haûi ñoà xong môùi ñöôïc gaïch ngang
qua caùc noäi dung cuõ baèng moät neùt ñuû nhìn thaáy (ñoái
vôùi nhöõng thoâng baùo coù leänh huûy boû : Delete).
- Löu giöõ: Nhaèm theo doõi vieäc tu chænh coù heä
thoáng, traùnh nhaàm laãn, boû soùt caùc noäi dung caàn tu
chænh, vieäc ghi cheùp ñöôïc tieán haønh ñoàng thôøi vôùi tu
chænh. Ngoaøi ra, khi nhaän ñöôïc thoâng baùo nhöng chöa kòp
tu chænh cuõng caàn phaûi ghi laïi vaøo soå tu chænh. Caùc
thoâng baùo chính thöùc ñöôïc ghi baèng buùt möïc, caùc thoâng
baùo taïm thôøi ñöôïc ghi baèng buùt chì. Khi coù thoâng baùo
chính thöùc thay cho thoâng baùo taïm thôøi thì phaûi ghi noäi
dung ñöôïc thay ñoåi tröôùc, sau ñoù môùi taåy xoùa noäi dung
cuõ. Vieäc löu giöõ naøy cuõng laø moät vieäc laøm baét buoäc
trong heä thoáng quaûn lyù treân taøu, ñöôïc caùc chuyeân
vieân quaûn lyù an toaøn kieåm tra taïi caûng bieån khi taøu
ñeán.
9.4.4 Tu chænh taïm thôøi, tu chænh chính thöùc

96
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

Ngöôøi syõ quan haøng haûi thöïc hieän tu chænh taïm

thôøi hay tu chænh chính thöùc treân haûi ñoà, phuï thuoäc
vaøo loaïi thoâng tin ñaõ nhaän ñöôïc.
- Tu chænh taïm thôøi laø vieäc ñöa thoâng tin vaøo haûi
ñoà moät caùch taïm thôøi, vì chuùng chöa oån ñònh hoaëc chöa
xaùc ñònh ñöôïc cuï theå. Ngöôøi syõ quan haøng haûi söû duïng
buùt chì ñeå ghi cheùp, ñaùnh daáu vaøo haûi ñoà vaø vaøo
nhaät kyù hieäu chænh. Khi thoâng tin heát hieäu löïc hoaëc
ñöôïc xaùc nhaän oån ñònh (coù hieäu löïc), seõ tieán haønh
huûy boû hay tu chænh chính thöùc. Nhöõng thoâng tin chöa
chính thöùc bao goàm:
+ Nhöõng thoâng baùo haøng haûi taïm thôøi
(Temporary – vieát taét laø “T”), hay thoâng baùo ban ñaàu
(Preliminary – vieát taét “P”) cho trong Thoâng baùo cho ngöôøi
ñi bieån (ANMs), xuaát baûn haøng tuaàn. Hoaëc trong phaàn II
cuûa Thoâng baùo haøng naêm.

Ví du: trong moät ANM – Weekly edition coù noäi dung nhö sauï:
1868 NORTH AMERICA, West coast – California – Humbold Bay – North
split – Radiobeacon. Delete radiobeacon RC (charts 2351, 4081 & 4806,
radiobeacon RC, at light)
(a) 40o46’11N; 124o13’22W
(b) 40o45’45N; 124o13’06’’W
Chart [Last correction] – 3095 (plan, Humbold bay) (a) [New Edition
12/12/96] – 3121 (b)…
Chuùng ta hieåu nhö sau:
Thoâng baùo (ANM) số 1868 coù lieân quan ñeán Vuøng Baéc Myõ
goàm bôø phía taây, Califonia, Humbold bay, North split.
Huûy boû tieâu voâ tuyeán RC, còn lại đèn, treân haûi ñoà 2351, 4081
vaø 4806, taïi caùc vò trí coù toïa ñộ:
(a) 40o46’11N; 124o13’22W
(b) 40o45’45N; 124o13’06’’W.
[Hieäu chænh môùi nhaát] vôùi bình ñoà 3095(a), vuøng vònh
Humbold. [ Xuaát baûn môùi ngaøy 12/12/96] ñoái vôùi Soá haûi ñoà 3121(b)
…

Thoâng baùo taïm thôøi laø nhöõng thoâng baùo maø

thoâng tin cuûa noù chöa hoaøn toaøn coù hieäu löïc. Coù theå
ñoù laø caùc döï aùn saép thöïc hieän hoaëc caùc chi tieát seõ
ñöôïc xaùc ñònh theâm.
Thoâng baùo ban ñaàu laø nhöõng thoâng baùo cho
bieát caùc thoâng tin vöøa nhaän ñöôïc töø caùc nguoàn veà döï
aùn ñaõ ñöôïc thöïc hieän hoaëc caùc thoâng tin ñaõ ñöôïc khaûo
saùt nhöng chöa kòp phaùt haønh. Chuùng saép ñöôïc phaùt
haønh .

97
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

+ Thoâng baùo qua maïng löôùi voâ tuyeán

(NAVAREA): Thöôøng laø nhöõng caûnh baùo, môùi vaø chöa kòp
ñöa vaøo caùc xuaát baûn phaåm. Ví duï thoâng baùo vò trí taøu
môùi ñaém, vò trí cuûa caùc daøn khaûo saùt thaêm doø daàu
khí, khu vöïc taäp traän…
+ Thoâng baùo ñòa phöông: Coù nhöõng thoâng baùo
caáp thôøi do caùc cô quan chöùc naêng ñòa phöông cung caáp
cho taøu trong vuøng nöôùc quûan lyù cuûa hoï. Nhöõng thoâng
tin naøy coù theå laø vò trí vaø tình traïng taøu môùi ñaém, söï
thay ñoåi ñoät xuaát cuûa luoàng laïch, daáu hieäu haøng haûi…
Nhöng vì tính khaån caáp vaø an toaøn cho caùc taøu hoaït
ñoäng trong vuøng, hoï chöa kòp thoâng baùo roäng raõi hoaëc
ñöa leân maïng.
+ Nhöõng phaùt hieän cuûa thuyeàn vieân: Khi con
taøu haønh trình treân bieån, thuyeàn vieân coù theå phaùt
hieän nhöõng chöôùng ngaïi vaät coá ñònh, söï thay ñoåi cuûa
ñòa hình, cuûa daáu hieäu haøng haûi …nhöng chöa coù thoâng
baùo naøo ñeà caäp. Ñoái vôùi loaïi thoâng tin naøy caàn thieát
phaûi kieåm tra kyõ, xaùc ñònh toïa ñoä chính xaùc ñeå ñaùnh
daáu leân haûi ñoà. Sau ñoù göûi thoâng baùo cho caùc cô quan
chöùc naêng ñeå caùc cô quan naøy khaûo saùt vaø xaùc ñònh
chính xaùc.
- Tu chænh chính thöùc ñöôïc thöïc hieän khi caùc thoâng
tin ñaõ ñöôïc xaùc ñònh roõ raøng, chính xaùc vaø oån ñònh laâu
daøi, khi caùc thoâng baùo (T) vaø (P) ñaõ coù hieäu löïc. Tu
chænh chính thöùc coù theå ñaõ ñöôïc caùc ñaïi lyù cung caáp
hay nhaø xuaát baûn thöïc hieän leân haûi ñoà, tröôùc khi caáp
xuoáng taøu. Coøn tu chænh taïm thôøi chæ do caùc syõ quan
haøng haûi thöïc hieän.
Trong Thoâng baùo cho ngöôøi ñi bieån (ANMs) xuaát baûn
haøng tuaàn, nhöõng noäi dung thoâng baùo ôû phaàn II khoâng
coù caùc chöõ (T) hoaëc (P); nhöõng thoâng baùo taïm thôøi vaø
ban ñaàu
trong phaàn II cuûa Thoâng baùo haøng naêm (laø nhöõng
thoâng baùo ñaõ coù hieäu löïc), seõ ñöôïc tu chænh chính thöùc
vaøo haûi ñoà baèng buùt möïc chuyeân duïng, loaïi khoâng bò
thaám nöôùc.

Ví duï:
Thoâng baùo soá 1189 (T)/04 IRISH SEA – veà caùc thieát bò ño
ñaïc vaø phao bieån
1. Oceanographic buoys and moorings will be on station in the
positions given below until further notice
…………………………………(Toïa ñoä cuûa caùc phao seõ ñaët)
2. Former Notice 840(T)/04 is cancelled

98
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

Hoaëc:
Thoâng baùo soá 1206 (P)/04 IRAN – Eastern enterance to Khuran
– Jetty, Buoyage, Depths
The approach chennel has been recently surveyed and the following
significant shoal depthes exist:
164m 27o02’54 N, 56o09’46E
…………
These and other updates will be incorporated in a New edition on chart
3599 to be published in due course

9.5 Thöïc haønh tu chænh haûi ñoà

9.5.1 Thoâng baùo cho ngöôøi ñi bieån (Admiralty
Notices to Mariners - ANMs).
Ñaây laø moät trong nhöõng taøi lieäu cung caáp thoâng
tin quan troïng nhaát cho taøu bieån, keå caû caùc loaïi taøu
nhoû, veà nhöõng thay ñoåi treân caùc haûi ñoà, trong caùc aán
phaåm haøng haûi ñaõ xuaát baûn, ñeå caùc syõ quan haøng
haûi tu chænh laïi cho phuø hôïp, ñaûm baûo ñoä tin caäy ñeå
daãn taøu ñöôïc an toaøn. ANMs laø taøi lieäu trang bò baét
buoäc ñoái vôùi caùc taøu bieån chaïy tuyeán quoác teá. Ngaøy
nay vôùi söï phaùt trieån cuûa maïng löôùi Internet, chuùng ta
coù theå caäp nhaät nhöõng thoâng tin trong ANMs, taïi ñòa chæ
Website: www.ukho.gov.uk. Tuy nhieân caùc ñaïi lyù cuûa nhaø
xuaát baûn vaãn laø nhöõng nôi cung caáp caùc aán phaåm
naøy. Nhöõng ngöôøi quaûn lyù taøu bieån caàn ñaët mua ñeå
cung caáp cho caùc taøu cuûa hoï vôùi nhöõng öu ñieåm roõ
raøng, các bản in ñöôïc thöïc hieän treân khoå giaáy A3 nên tỉ lệ các
bản cắt dán phù hợp với tỉ lệ hải đồ cần tu chỉnh, mực in không nhòe.
Boä aán phaåm caàn thieát cho caùc taøu bieån thöôøng
goàm coù: Xuaát baûn haøng tuaàn (Weekly Notices to
Mariners), Toùm taét nhöõng thoâng baùo haøng naêm (Annual
NMs); Lieät keâ caùc thoâng baùo (Cummulative NM list). Ngoaøi
ra coøn coù nhöõng thoâng baùo daønh cho caùc taøu thuyeàn
nhoû (Small craft NMs)

9.5.1.1 Xuaát baûn haøng tuaàn (ANMs –

Weekly Edition)
Ñaây laø taøi lieäu ñöôïc phoøng baûn ñoà cuûa Cuïc thuûy
vaên nöôùc Anh xuaát baûn haøng tuaàn vaø cung caáp. Moãi
naêm coù 52 soá töø 0 – 51, öùng vôùi 52 tuaàn. Caùc thoâng tin
haøng haûi ñöôïc thu thaäp tôùi 12 giôø tröa (GMT) ngaøy Thöù
tö haøng tuaàn, nhöng moät soá thoâng tin khaùc vaãn ñöôïc
caäp nhaät tôùi ngaøy Thöù baûy – ngaøy aán phaåm ñöôïc
xuaát baûn.
Xuaát baûn haøng tuaàn bao goàm nhöõng phaàn sau:

99
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

Phaàn I Giaûi thích nhöõng vaán ñeà caàn löu yù;

Lieät keâ moät soá aán phaåm ñang vaø saép xuaát baûn
Vôùi tieâu ñeà” Caùc Haûi ñoà vaø Aán phaåm ñaõ xuaát
baûn cho ñeán thôøi ñieåm naøy”, phaàn I cung caáp caùc
thoâng tin veà caùc xuaát baûn môùi (new publications), trong
ñoù cho : soá cuûa haûi ñoà, Tieâu muïc haûi ñoà, tæ leä xích,
soá cuûa soå muïc haûi ñoà (folio) vaø trang cuûa Catalogue ñeå
tìm haûi ñoà naøy.
Ví duï:
Caùc haûi ñoà Anh ñaõ xuaát baûn ngaøy 11 thaùng 3 naêm 2004
Cha Title, limits and other Scale Folio Catalog
rt remarks ue page
⊙ Bay of Biscay 1: 16 18,38
110 1.000.000
In cludes amendmets to
4 depths, lights, wrecks,
submarine cables and
undersea feature names…
This chart is now refered to
WGS 84 Datum

Trong phaàn naøy coøn lieät keâ nhöõng haûi ñoà saép
xuaát baûn vaø nhöõng haûi ñoà bò loaïi boû.
Nhöõng haûi ñoà Anh seõ ñöôïc xuaát baûn vaøo
ngaøy 8 thaùng 4 , 2004 (phaùt haønh laàn 4), theo các cột:
Chart Title Scale Chart to be
WITHDRAWN
SC560 Falmouth to Padstow, SC 5603
3 including the Isles of (3rd Edition)
Scilly
1:250,000
5603.
1 Falmouth to Padstow
1:12,500
………
…. Saint Martin’s and the
5603. Eastern Isles
12
Ở phía dưới còn ghi nội dung: Soå muïc haûi ñoà phaùt haønh laàn
thöù tö naøy goàm caùc haûi ñoà vuøng biển töø Falmouth ñeán
Padstow, keå caû ñaûo Ssilly. Taát caû caùc tôø haûi ñoà ñaõ
ñöôïc caäp nhaät ñaày ñuû thoâng tin môùi, cho trong ANMs….
Phaàn II Caùc thoâng baùo cho ngöôøi ñi bieån;
caäp nhaät thoâng tin cho caùc haûi ñoà ñi bieån cuûa Anh

100
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

Ñaàu phaàn II laø baûng lieät keâ caùc haûi ñoà, soá cuûa
thoâng baùo, soá cuûa trang ANMs coù thoâng baùo ñoù, ñeå
giuùp cho vieäc tra tìm. Ngoaøi ra baûng coøn cho bieát thoâng
baùo naøo laø thoâng baùo taïm thôøi (T) hay thoâng baùo ban
ñaàu (P)
Caùc thoâng baùo taïm thôøi vaø thoâng baùo ban ñaàu
ñöôïc ñaët ôû sau phaàn II vaø in treân trang giaáy moät maët
ñeå coù theå caét ra löu thaønh taäp. Sau soá teân cuûa thoâng
baùo coù in theâm teân Naêm ñeå ñöa vaøo taäp löu cho coù
thöù töï. Danh saùch caùc thoâng baùo ñaõ coù hieäu löïc seõ
ñöôïc phaùt haønh haøng thaùng. Loaïi thoâng baùo naøy (T vaø
P) khoâng coù saün treân haûi ñoà khi phaùt haønh hoaëc caáp
cho taøu, caùc syõ quan haøng haûi phaûi duøng buùt chì ñeå tu
chænh.
Caùc daáu ngoâi sao () beân caïnh soá thoâng baùo cho
bieát nguoàn nhaän ñöôïc laø thoâng tin goác
ÔÛ cuoái phaàn II cuûa ANM coù nhöõng doøng ghi chú in
saün trong khung (coù theå in baèng maøu ñen hoaëc tím nhaït)
ñeå syõ quan haøng haûi caét daùn vaøo soá haûi ñoà ñaõ chæ
roõ trong thoâng baùo.
Ñoái vôùi nhöõng thay ñoåi quan troïng vaø oån ñònh ôû
moät khu vöïc naøo ñoù treân haûi ñoà, nhaø xuaát baûn töï tu
chænh vaø in saün phần haûi ñoà coù lieân quan ñoù (Block) vào
trang giấy moät maët ở sau phaàn II của ANM. Khi tieán haønh tu
chænh haûi ñoà, syõ quan haøng haûi caét block naøy ra ñeå
daùn vaøo tôø haûi ñoà ñaõ ñeà caäp trong thoâng baùo. Ví du:
phía dưới phần Block đã tu chỉnh có ghi: Block for Chart No 1166
Phaàn III In laïi caùc caûnh baùo haøng haûi ñaõ
phaùt treân maïng löôùi thoâng tin Haøng haûi toaøn
caàu (NAVAREA)
Nhöõng thoâng tin trong phaàn naøy ñöôïc caäp nhaät
thoâng qua maïng löôùi thoâng tin voâ tuyeán ñieän. Haøng
tuaàn, ANMs coù nhieäm vuï choïn loïc vaø in laïi nhöõng thoâng
baùo quan troïng tröïc tieáp ñoái vôùi haøng haûi. Caàn nhôù
raèng nhöõng thoâng tin naøy khoâng phaûi luùc naøo cuõng
ñöôïc xaùc ñònh chính xaùc vaø roõ raøng tröôùc khi coâng boá,
vì vaäy sau ñoù coù theå ñöôïc söûa ñoåi, xaùc nhaän vaø phaùt
haønh laïi.
Syõ quan haøng haûi caàn caét caùc thoâng baùo coù lieân
quan ôû phaàn naøy vaø löu thaønh taäp hoaëc daùn vaøo soå
theo doõi ( T & P correction records), theo thöù töï phaân vuøng
vaø thöù töï soá thoâng baùo haøng tuaàn ñeå tieän theo doõi.
Trong taát caû 16 traïm cuûa heä thoáng NAVAREA, coù
theå coù traïm coâng boá nhieàu thoâng baùo, nhöng cuõng coù
traïm raát ít. ANMs haøng tuaàn chæ choïn nhöõng thoâng baùo
quan troïng tröïc tieáp cuûa töøng traïm ñeå in laïi.

101
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

Khi thoâng baùo coâng boá ñaõ coù hieäu löïc thì syõ quan
haøng haûi phaûi kieåm tra laïi vieäc caäp nhaät, vaø thöïc hieän
tu chænh chính thöùc vaøo haûi ñoà.
Cuõng coù nhöõng caûnh baùo chæ ñöôïc ANMs in laïi
moät phaàn noäi dung quan troïng naøo ñoù.
Phaàn IV Thoâng tin ñeå caäp nhaät, boå sung
cho caùc taäp Haøng haûi chæ nam (Admiralty sailing directions)
vaø The Mariner’s handbook
Nhöõng noäi dung caäp nhaät caùc taäp Haøng haûi chæ
nam coù hieäu löïc vaøo cuoái naêm thì ñöôïc in trong cuoán
Toùm taét haøng naêm caùc thoâng baùo haøng haûi (phaàn III).
Coøn phaàn IV cuûa Xuaát baûn haøng tuaàn chæ goàm danh
saùch caùc thoâng tin caäp nhaät coù hieäu löïc vaøo tuaàn
cuoái cuûa moãi thaùng.
Phaàn V Thoâng tin ñeå caäp nhaät boå sung cho
caùc taäp ‘Danh muïc haûi ñaêng vaø tín hieäu sa muø ‘
(Admiralty List of Lights and Fog Signal)
Khi nhaän ñöôïc thoâng tin veà söï thay ñoåi (duø nhoû)
hoaëc ñaët môùi moät haûi ñaêng naøo ñoù thì thoâng baùo
naøy seõ ñeà caäp tôùi ôû phaàn V – ANMs - Weeklly edition.
Trong phaàn naøy cung caáp caùc thoâng tin : Soá haûi
ñoà, Teân haûi ñaêng, Caùc ñaëc tính cuûa haûi ñaêng (cho theo
coät). Neáu ñaëc tính naøo cuûa haûi ñaêng caàn hieäu chænh
thì ngay doøng döôùi noù coù ñaùnh daáu hoa thò (). Nhöõng
haûi ñaêng laép môùi thì caùc coät cuûa caû doøng döôùi ñoù
ñeàu coù daáu hoa thò.
Phaàn naøy cuõng ñöôïc in treân trang giaáy moät maët
ñeå syõ quan haøng haûi caét daùn khi tu chænh.
Phaàn VI Thoâng tin ñeå boå sung cho caùc taäp
‘Danh muïc caùc traïm phaùt voâ tuyeán” (Admiralty list of radio
signals)

Ví duï trong ANMs coù ghi:

(9) Navarea IX (Persian Gulf, Red sea, NW Arabian sea) 11 th Week
11/3/04
Edited Navarea IX warning in force 2/03/04; 2004 series :036
039 to 041 received
(ÔÛ traïm Caûnh baùo haøng haûi IX, (Vònh Persian, bieån Ñoû,
vuøng bieån Taây baéc AÛ raäp), ANMs tuaàn thöù 11 phaùt haønh
ngaøy 11/3/04 .
Naêm 2004, ANMs ñaõ phaùt haønh caûnh baùo haøng haûi soá 036
cuûa traïm IX , coù hieäu löïc vaøo ngaøy 2/03/04.
Ñaõ nhaän ñöôïc caùc Caûnh baùo soá 039 ñeán 041 nhöng khoâng
phaùt haønh ôû ñaây.)

102
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

Sau ñaây laø moät soá noäi dung trong ANMs, weekly
edition:

Soá Thoâng
baùo, töø 3100
- 3201, naêm
2004

6 Noäi
dung

103
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

Danh saùch haûi ñoà

coù lieân quan ñeán
caùc ghi chuù ôû
phaàn I trong soá
naøy.
(Haûi ñoà UÙc: Aus;
haûi ñoà quoác teá
INT)

Thoâng
baùo
Caùc HÑ
môùi vaø
aán
phaåm
HH ñaõ
ñöôïc
xuaát
baûn

104
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

Danh saùch haûi ñoà

coù lieân quan ñeán
caùc noäi dung tu
chænh trong soá
naøy.
(Haûi ñoà UÙc: Aus;
haûi ñoà quoác teá
INT)

105
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

106
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

Caùc noäi
dung tu
chænh nhoû
ñoái vôùi
haûi ñoà

Noäi dung tu
chænh ñeå
caét daùn
leân haûi
ñoà

107
 Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

Caét daùn
leân haûi
ñoà Caùc caûnh
baùo haøng
haûi

Tu chænh
Haøng haûi
chæ nam

108
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

Tu chænh
Danh muïc
ñeøn vaø tín
hieäu sa
muø

Tu chænh
Danh muïc
traïm phaùt
VTÑ

9.5.1.2 Baûn lieät keâ soá thoâng baùo

daønh cho ngöôøi ñi bieån (Cumulative List of ANMs (NP234))
ñaõ phaùt haønh
Hình thöùc lieät keâ naøy ñöôïc giôùi thieäu laàn ñaàu vaøo
thaùng gieâng, naêm 1986, sau ñoù ñöôïc xuaát baûn 6 thaùng
moät laàn. Noù ghi cheùp laïi ngaøy thaùng xuaát baûn cuûa
moãi haûi ñoà vaø nhöõng soá thoâng baùo haøng haûi lieân
quan ñeán haûi ñoà ñoù. Soá haûi ñoà ñöôïc saép xeáp thöù töï,
baét ñaàu töø soá 2 ñeán hôn 5000 ñoái vôùi haûi ñoà Anh.
Tieáp sau ñoù laø soá haûi ñoà Uùc vaø New Zealand. Lieät keâ
naøy giuùp cho syõ quan haøng haûi deã daøng tìm ñöôïc caùc
thoâng baùo ñaõ phaùt haønh coù aûnh höôûng ñeán haûi ñoà

109
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

caàn tu chænh trong thôøi gian töø 2 – 2,5 naêm tröôùc ñoù,
traùnh ñöôïc vieäc boû soùt thoâng baùo haøng haûi ñoái vôùi
nhöõng haûi ñoà khoâng ñöôïc tu chænh thöôøng xuyeân.
Ví duï trong trang lieät keâ ghi:

Chart No Edition Notices to Mariners affecting the chart

from 1 Jan. 2001
87 May 1995 2001 – 1245-1246-1247-1248-1249-1250-
1251 – 2002-174-361-440-442-1227-4465

Phaàn sau cuûa baûn lieät keâ coøn cho bieát nhöõng aán
phaåm haøng haûi nhö Sailing Directions, Light Lists, List of
Radio Signals & Tidal Publications ñaõ ñöôïc tu chænh môùi vaø
thôøi ñieåm tu chænh chuùng
9.5.1.3 Thoâng baùo haøng naêm cho ngöôøi
ñi bieån (Annual Notice to Mariners)
Ñöôïc xuaát baûn vaøo ngaøy 1/1 haøng naêm, khi phaùt
haønh baûn môùi thì baûn cuõ naêm tröôùc coi nhö heát hieäu
löïc.
Noäi dung cuûa aán phaåm goàm 3 phaàn:
- Phaàn I: Thoâng baùo haøng naêm cho ngöôøi ñi bieån
Nhöõng thoâng tin trong aán phaåm naøy taïo thaønh caùc chuû
ñeà môùi ñeå ngöôøi ñi bieån coù theå tham khaûo vaø caäp
nhaät. Ví duï, xuaát baûn phaåm naên 2003 coù 25 chuû ñeà.
Chuû ñeà (thoâng baùo) soá 1 ñeà caäp tôùi nhöõng thay ñoåi
trong Baûng thuûy trieàu Anh. Chuû ñeà soá 2 giôùi thieäu caùc
nhaø cung caáp haûi ñoà vaø aán phaåm haøng haûi treân theá
giôùi…Chuû ñeà 24 neâu caùc löu yù veà caùp ngaàm vaø
ñöôøng oáng döôùi bieån.v.v
- Phaàn II: Caùc thoâng baùo taïm thôøi vaø thoâng baùo
ban ñaàu
Phaàn naøy thoáng keâ taát caû caùc thoâng baùo taïm
thôøi vaø thoâng baùo ban ñaàu trong nhöõng naêm tröôùc ñaõ
coù hieäu löïc cho ñeán thôøi ñieåm phaùt haønh aán phaåm
(ngaøy 1 thaùng 1 cuûa naêm). Caùc thoâng baùo naøy seõ
ñöôïc tu chænh chính thöùc vaøo caùc haûi ñoà.

Ví duï:
4646(T)/01 CHNA, South-East Coast – Shibeshan Jiao
Southwestwards – Wreck
A wreck is reported to exist in approximate position 22 o49’00N.,
o
116 21’00E.

110
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

Chart affected – 1962

Chinese Noice 2/14 (T)/01 (HH.548/448/05)
(Thoâng baùo taïm thôøi soá 4646, naêm 2001. Vuøng bieån Ñoâng
Nam Trung hoa – phía Taây nam cuûa Shibeshan Jiao – Taøu ñaém.
Coù moät taøu bò ñaém ñöôïc thoâng baùo ôû gaàn toïa ñoä:
22o49’00N., 116o21’00E
Haûi ñoà coù vò trí taøu ñaém vaø caàn hieäu chænh, soá 1962 (haûi
ñoà Anh)
Theo thoâng baùo taïm thôøi cuûa TQ soá 2/14, naêm 2001
Soá cuûa cô quan Thuûy vaên Anh (HH.548/448/05)

Tuy ñaây laø thoâng baùo taïm thôøi cuûa naêm 2001
nhöng ñaõ ñöôïc in trong phaàn II – Thoâng baùo haøng naêm,
2003, vaø taát caû caùc thoâng baùo trong aán phaåm naøy ñaõ
coù hieäu löïc töø 1/1/2003
- Phaàn III: Thoâng tin caäp nhaät cho Haøng haûi chæ
nam
Caùc thoâng tin boå sung in trong phaàn naøy cuõng coù
hieäu löïc vaøo ngaøy phaùt haønh aán phaåm (ngaøy 1/1 cuûa
naêm ).

9.5.2 Nhöõng
caûnh baùo haøng haûi qua
maïng löôùi voâ tuyeán (Radio navigation warnings).
Ñaây laø nhöõng thoâng tin ñöôïc ñöa ra sôùm nhaát,
caûnh baùo nhöõng nguy hieåm coù theå gaây ra cho haøng
haûi, nhö taøu ñaém, tai naïn haøng haûi, nhöõng thay ñoåi caùc
thieát bò haøng haûi, hoaït ñoäng cöùu trôï, taäp traän, di
chuyeån daøn khoan treân bieån. Ñaây laø loaïi lieân laïc ñöôïc
quy ñònh thoáng nhaát treân toaøn caàu. Coù 3 loaïi caûnh baùo
sau:
9.5.2.1 Caûnh baùo ven bôø (Coast radio
warnings): Nhöõng thoâng tin veà an toaøn haøng haûi vaø
caûnh baùo tai naïn coù theå nhaän ñöôïc qua taàn soá VHF –
156,525 MHz (keânh 70), taàn soá 156,8 MHz (keânh 16), hoaëc
qua caùc cuoäc goïi söû duïng DSC. Caùc syõ quan haøng haûi
coù theå tìm thaáy moät soá quy ñònh, caùc ñaøi phaùt… ôû
taäp V - ALRS
Thoâng tin chuû yeáu phuïc vuï cho haøng haûi ven bôø,
coøn thoâng tin naøo thieáu nhöõng vaán ñeà cô baûn coù theå
khoâng ñöôïc phaùt.
9.5.2.2 Caûnh baùo ñòa phöông (Local radio
warnings)
Caûnh baùo naøy do traïm phaùt ñòa phöông ñöa ra vaø
chuû yeáu aûnh höôûng ñeán haønh haûi ôû caùc vuøng nöôùc
trong bôø. Thoâng tin thöôøng do chính quyeàn caûng cung

111
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

caáp, khi coù nhöõng söï thay ñoåi baát thöôøng nhö taøu ñaém,
luoàng khoâng ñöôïc thoâng, caùc phao bò troâi daït do moät
nguyeân nhaân naøo ñoù…, trong phaïm vi vuøng nöôùc hoï
quaûn lyù.
9.5.2.3 Caûnh baùo voâ tuyeán taàm xa (Long-
range radio warnings)
Taàn soá HF ñöôïc söû duïng cho dòch vuï lieân laïc vaø
caûnh baùo loaïi naøy. Nhöõng vùng ñöôïc Imasart bao phuû thì
khu vöïc phuïc vuï coøn roäng hôn. Goïi DSC (Digital Selective
Calling) laø hình thöùc cô baûn ñeå caûnh baùo tai naïn vaø lieân
laïc veà an toaøn. Caùc caûnh baùo vaø lieân laïc veà an toaøn
tiếp theo sau hình thöùc goïi DSC coù theå ñöôïc thöïc hieän
baèng ñaøm thoaïi hoaëc baèng maùy thu NAVTEX. Caùc nöôùc
coù theå tuaân thuû quy trình phoå bieán thoâng tin caûnh baùo
khaùc nhau, tìm trong taäp V cuûa ALRS.

Hình 55. Khaùi niệm về mạng lưới SafetyNET

112
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

Dòch vuï caûnh baùo haøng haûi toaøn caàu (World –wide
Navigation Warning Service) ñaõ baét ñaàu hoaït ñoäng töø
thaùng 4- 1980, ñöôïc phaân thaønh 16 vuøng ñòa lyù, ñaùnh
daáu töø I- XVI vaø ñöôïc goïi laø NAVAREAS. Chi tieát cuõng
ñöôïc tìm thaáy trong taäp V cuûa ALRS. Chính quyeàn caùc
nöôùc phaûi coù nghóa vuï phoái hôïp caûnh baùo ñeå thoâng tin
ñöôïc bao phuû toaøn caàu. Dòch vuï thoâng tin baèng Telex thu
qua Imasart hoaëc NAVTEX coù theå cung caáp cho taøu nhöõng
thoâng tin môùi nhaát veà an toaøn haøng haûi, veà thôøi tieát,
hoaëc nhöõng böùc ñieän caáp cöùu ban ñaàu…
Hoạt ñộng của dịch vụ maïng löôùi an toaøn (SafetyNET)
ñöôïc moâ taû thaønh moät chu trình nhö H.55.
+ Nôi cung caáp thoâng tin (ñaõ ñöôïc ñaêng kyù) nhö
cô quan thuyû vaên quoác gia, Trung taâm phoái hôïp cöùu naïn
(RCC), hoaëc cô quan khí töôïng seõ nhaän caùc nguoàn tin
chuyeân moân
+ Tieáp theo seõ thaûo moät böùc ñieän an toaøn
haøng haûi (Marine Safety Information – MSI) theo maãu ñaõ
chuaån hoaù vaø chuyeån ñeán caùc trung taâm phoái hôïp thích
öùng (nhö Trung taâm caûnh baùo haøng haûi, Trung taâm tìm
kieám cöùu naïn, Cô quan phaùt baûn tin khí töôïng)
+ Trung taâm phoái hôïp seõ kieåm tra vaø so saùnh
vôùi caùc nguoàn tin khaùc, cuoái cuøng seõ soaïn thaûo moät
vaên baûn chính xaùc vaø göûi tôùi moät traïm theo doõi maët
ñaát ñaõ löïa choïn cuûa Imasart – C ñeå veä tinh truyeàn buùc
ñieän ñeán caùc taøu.
Nhöõng noäi dung maø maïng löôùi SaetyNET phaùt ñi
goàm coù: Caùc caûnh baùo haøng haûi, Caûnh baùo khí töôïng,
Thoâng baùo veà baêng, Thoâng tin veà tim-cöùu, Caùc böùc
ñieän phuïc vuï cuûa hoa tieâu, Thoâng tin veà heä thoáng Loran
C, vaø nhöõng thoâng tin phuï khaùc…

9.5.3 Caùch tu chænh haûi ñoà

9.5.3.1 Ñaùnh daáu tröïc tieáp leân haûi ñoà

Söû duïng boä ñoà tu chænh chuyeân duïng coù baùn ôû

caùc ñaïi lyù cung caáp haûi ñoà hoaëc caùc duïng cuï thao taùc
ñaûm baûo yeâu caàu veà tu chænh haûi ñoà (chì meàm, möïc
khoâng gaây nhoøe, thöôùc keû, compa…). Duøng caùc kyù
hieäu haûi ñoà tieâu chuaån töông öùng vôùi haûi ñoà ñang söû
duïng ñeå tu chænh theo noäi dung cuûa thoâng baùo haøng
haûi (Chart 5011 – Haûi ñoà Anh, töông ñöông INT 1 – Haûi ñoà

113
Hàng hải địa văn – Tập I Hải đồ và ấn phẩm hàng hải

quoác teá INT; Chart No 1 – Haûi ñoà Myõ; Chart 6011 – Haûi ñoà
Nhaät baûn…).

Ñoái vôùi vieäc tu chænh taïm thôøi thì söû duïng buùt chì
meàm, caùc tu chænh chính thöùc phaûi söû duïng buùt möïc
khoâng thaám nöôùc ñeå thöïc hieän.

Vò trí ñaët caùc kyù hieäu treân haûi ñoà phaûi baûo ñaûm
chính xaùc nhö toïa ñoä ñaõ cho trong thoâng baùo haøng haûi.
Ngöôïc laïi, vieäc tu chænh sai seõ trôû thaønh hieåm hoïa haøng
haûi tieàm aån khi chuùng ta daãn taøu ñi qua khu vöïc ñoù.

Phaûi luoân baûo ñaûm raèng caùc thoâng baùo haøng

haûi tröôùc ñoù ñaõ ñöôïc tu chænh ñaày ñuû leân haûi ñoà.

Khoâng ñöôïc taåy xoùa caùc tu chænh chính thöùc, nhöng

neáu caàn phaûi boû ñi ñeå thay theá kyù hieäu môùi hoaëc
söûa ñoåi moät soá chi tieát khi tu chænh thì chuùng ta duøng
buùt gaïch qua. Phaûi tu chænh xong noïâi dung caäp nhaät, sau
ñoù môùi gaïch boû noäi dung cuõ

114