Rancangan Pengajaran dan Pembelajaran Harian Sains Tingkatan 1

BAB 1: Pengenalan kepada Penyiasatan Saintifik

Tema : Kaedah saintifik

Bidang pembelajaran : Pengenalan kepada penyiasatan saintifik
Standard kandungan : Sains adalah sebahagian daripada kehidupan harian
Standard pembelajaran : Memerihalkan bidang sains.
Aktiviti pembelajaran : Menjelaskan bidang-bidang sains, kerjaya sains
(Aktiviti 1.1)
Refleksi :

Tema : Kaedah saintifik

Bidang pembelajaran : Pengenalan kepada penyiasatan saintifik
Standard kandungan : Makmal sains anda
Standard pembelajaran :  Mengenalpasti dan menyatakan fungsi radas.
 Mengenalpasti simbol dan contoh bahan berbahaya dalam
makmal
 Mewajarkan peraturan dan langkah keselamatan dalam
makmal
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti mengenalpasti perkara berikut:
 radas yang biasa digunakan dalam makmal
 simbol dan contoh bahan berbahaya dalam makmal.
Membincangkan berikut:
 peraturan dalam makmal
 langkah-langkah keselamatan
 langkah-langkah mencegah kebakaran
 tindakan yang perlu diambil jika berlaku kemalangan dalam
makmal seperti terkena/tertelan bahan kimia, luka dan terhidu
gas beracun
(Aktiviti 1.2 & 1.3)
Refleksi :

Tema : Kaedah saintifik

Bidang pembelajaran : Pengenalan kepada penyiasatan saintifik
Standard kandungan : Kuantiti fizik dan unitnya
Standard pembelajaran :  Mengenal pasti dan menggunakan unit yang betul bagi
kuantiti fizikal yang berbeza
 Mengenalpasti simbol dan nilai simbol bagi imbuhan yang
digunakan dalam pengukuran
 Menukar unit kuantiti fizik
 Mewajarkan kepentingan penggunaan unit S.I. dalam
kehidupan harian
Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan aktiviti berkaitan kuantiti fizikal
 Mengumpul dan mentafsir data tentang simbol dan nilai
simbol bagi nilai imbuhan
 Menyelesaikan masalah yang melibatkan pertukaran unit
kuantiti fizik
(Aktiviti 1.4)
Refleksi :

1
Tema : Kaedah saintifik
Bidang pembelajaran : Pengenalan kepada penyiasatan saintifik
Standard kandungan : Penggunaan alat pengukur, kejituan, kepersisan, kepekaan dan
ralat
Standard pembelajaran :  Menggunakan alat pengukur yang betul dan dengan cara yang
betul, untuk mengukur dengan persis dan jitu kuantiti panjang
 Menerangkan bagaimana mengatasi ralat rawak.
Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan aktiviti secara berstesen menggunakan alat
pengukur seperti pembaris, pita pengukur, thermometer, jam
randik, neraca tiga palang, ammeter, voltmeter, silinder
penyukat
 Mengamalkan pengambilan bacaan beberapa kali untuk
mendapatkan bacaan yang jitu
(Aktiviti 1.5)
Refleksi :

Tema : Kaedah saintifik

Bidang pembelajaran : Pengenalan kepada penyiasatan saintifik
Standard kandungan : Penggunaan alat pengukur, kejituan, kepersisan, kepekaan dan
ralat
Standard pembelajaran : Menggunakan alat pengukuran yang lebih jitu bagi
membandingkan kejituan, kepersisan dan kepekaan dalam
pengukuran
Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan aktiviti menggunakan peralatan seperti tolok
vernier, tolok skru mikrometer, angkup vernier digital dan
tolok skru micrometer digital
 Mengamalkan pengambilan bacaan beberapa kali untuk
mendapatkan bacaan yang jitu
(Aktiviti 1.6)
Refleksi :

Tema : Kaedah saintifik

Bidang pembelajaran : Pengenalan kepada penyiasatan saintifik
Standard kandungan : Penggunaan alat pengukur, kejituan, kepersisan, kepekaan dan
ralat
Standard pembelajaran : Menerangkan bagaimana mengatasi ralat sistematik dan ralat
rawak
Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan aktiviti cara mana untuk mengatasi ralat
sistematik (ralat sifar) dan ralat rawak (ralat paralaks)
 Mengamalkan pengambilan bacaan beberapa kali untuk
mendapatkan bacaan yang jitu
(Aktiviti 1.7 & 1.8)
Refleksi :

2
Tema : Kaedah saintifik
Bidang pembelajaran : Pengenalan kepada penyiasatan saintifik
Standard kandungan : Penggunaan alat pengukur, kejituan, kepersisan, kepekaan dan
ralat
Standard pembelajaran : Menganggar panjang, luas, jisim atau isi padu sesuatu objek
dengan membuat anggaran sebelum membuat pengukuran sebenar
Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan aktiviti penyelesaian masalah bagi membuat
perkaitan antara kemahiran membuat anggaran dengan
pengukuran sebenar
 Menjalankan aktiviti menggunakan alat pengukur seperti
silinder penyukat
 Mengamalkan pengambilan bacaan beberapa kali untuk
mendapatkan bacaan yang jitu
(Aktiviti 1.9)
Refleksi :

Tema : Kaedah saintifik

Bidang pembelajaran : Pengenalan kepada penyiasatan saintifik
Standard kandungan : Ketumpatan
Standard pembelajaran :  Menyusun mengikut urutan bahan berdasarkan ketumpatan
 Mendefinisikan secara operasi maksud ketumpatan
 Mengira ketumpatan menggunakan rumus:
ketumpatan = m/v dan kaedah sesaran air
Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan penyiasatan saintifik tentang hubungan antara
jisim dengan ketumpatan bagi pelbagai pepejal yang
mempunyai isi padu yang sama seperti menggunakan kekubus
ketumpatan.
 Menyelesaikan masalah yang melibatkan ketumpatan
menggunakan rumus
(Aktiviti 1.10)
Refleksi :

Tema : Kaedah saintifik

Bidang pembelajaran : Pengenalan kepada penyiasatan saintifik
Standard kandungan : Ketumpatan
Standard pembelajaran : Mengira ketumpatan menggunakan rumus:
 ketumpatan = m/v dan kaedah sesaran air
Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan aktiviti untuk menentukan ketumpatan pepejal
dengan kaedah sesaran air
 Menyelesaikan masalah yang melibatkan ketumpatan
menggunakan rumus
(Aktiviti 1.11)
Refleksi :

Tema : Kaedah saintifik

Bidang pembelajaran : Pengenalan kepada penyiasatan saintifik
Standard kandungan : Ketumpatan
Standard pembelajaran : Menerangkan fenomena yang berkaitan dengan perbezaan
ketumpatan dalam kehidupan seharian
Aktiviti pembelajaran : Membincangkan fenomena dalam kehidupan seharian yang
melibatkan perbezaan ketumpatan dan mempersembahkan hasil
perbincangan dengan menggunakan multimedia
(Aktiviti 1.12)

3
Refleksi :

BAB 2: Sel sebagai Unit Asas Hidupan

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Sel sebagai unit asas hidupan
Standard kandungan : Sel – struktur, fungsi dan organisasi
Standard pembelajaran : Menunjuk cara penyediaan slaid sel haiwan dan sel tumbuhan
mengikut prosedur yang betul
Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan penyiasatan saintifik tentang sel haiwan dan sel
tumbuhan dengan menggunakan mikroskop
 Melukis dan melabelkan sel haiwan dan sel tumbuhan yang
diperhatikan di bawah mikroskop
(Aktiviti 2.1)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Sel sebagai unit asas hidupan
Standard kandungan : Sel – struktur, fungsi dan organisasi
Standard pembelajaran : Berkomunikasi mengenai fungsi setiap struktur dalam sel dan
membanding dan membezakan sel haiwan dengan sel tumbuhan
Aktiviti pembelajaran : Menerangkan struktur sel haiwan terdiri daripada membran sel,
sitoplasma, nukleus, mitokondria, vakuol manakala sel tumbuhan
terdiri daripada nukleus, dinding sel, membran sel, mitokondria,
kloroplas dan vakuol
(Aktiviti 2.2)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Sel sebagai unit asas hidupan
Standard kandungan : Sel – struktur, fungsi dan organisasi
Standard pembelajaran : Menjelaskan dengan contoh ciri organisma unisel dan multisel
bagi kedua-dua haiwan dan tumbuhan
Aktiviti pembelajaran : Menjelaskan dengan menggunakan peta pemikiran untuk
mencirikan organisma unisel dan multisel
(Aktiviti 2.3)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Sel sebagai unit asas hidupan
Standard kandungan : Sel – struktur, fungsi dan organisasi
Standard pembelajaran : Membezakan jenis dan fungsi sel haiwan dan sel tumbuhan
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan jenis dan fungsi sel manusia- sel saraf, sel
epitelium, sel otot, sel pembiakan, sel darah
 Menjelaskan jenis dan fungsi sel tumbuhan – sel palisad daun,
sel pengawal, sel epidermis, sel rerambut akar
(Aktiviti 2.4)
Refleksi :

4
Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup
Bidang pembelajaran : Sel sebagai unit asas hidupan
Standard kandungan : Sel – struktur, fungsi dan organisasi
Standard pembelajaran : Mengkonsepsikan pembentukan suatu organisma mengikut urutan
tahap organisasi
sel → tisu → organ → sistem → organisma
Aktiviti pembelajaran :  Membincangkan sistem dalam badan manusia seperti sistem
saraf, sistem pencernaan, sistem sokongan, sistem
pengangkutan, sistem perkumuhan, sistem respirasi, sistem
pembiakan, sistem limfa, sistem peredaran darah dan sistem
otot
 Pembentangan dengan multimedia bagaimana daripada sel
membentuk suatu organisma
(Aktiviti 2.5)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Sel sebagai unit asas hidupan
Standard kandungan : Respirasi sel dan fotosintesis
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai respirasi sel
 Berkomunikasi mengenai proses fotosintesis
Aktiviti pembelajaran : Menjelaskan proses respirasi sel memerlukan oksigen dan glukosa
untuk menghasilkan tenaga, karbon dioksida dan air.
(Aktiviti 2.6)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Sel sebagai unit asas hidupan
Standard kandungan : Respirasi sel dan fotosintesis
Standard pembelajaran : Berkomunikasi mengenai proses fotosintesis
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan eksperimen untuk menunjukkan fotosintesis
memerlukan tenaga cahaya, karbon dioksida, air dan klorofil untuk
menghasilkan glukosa dan oksigen
(Aktiviti 2.7)
Refleksi :

5
BAB 3: Koordinasi dan Gerak Balas

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Koordinasi dan gerakbalas
Standard kandungan : Homeostasis dalam benda hidup
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi maksud homeostasis
 Menjelaskan dengan contoh sistem yang terlibat dengan
homeostasis dalam manusia dan haiwan.
Aktiviti pembelajaran : Menjelaskan homeostasis seperti kawal atur kandungan air dan
suhu badan.
(Aktiviti 3.1)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Koordinasi dan gerakbalas
Standard kandungan : Homeostasis dalam benda hidup
Standard pembelajaran : Menjelaskan dengan contoh sistem yang terlibat dengan
homeostasis dalam manusia dan haiwan
Aktiviti pembelajaran : Mengumpul maklumat dan membuat pemerhatian mengenai
transpirasi untuk mengawal atur air dalam tumbuhan
(Aktiviti 3.2)
Refleksi :

6
BAB 4: Pembiakan

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Pembiakan
Standard kandungan : Pembiakan seks dan aseks
Standard pembelajaran :  Membanding dan membezakan pembiakan seks dan aseks
bagi haiwan dan tumbuhan.
 Menaakul kepentingan pembiakan.
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan cara pembiakan seks iaitu persenyawaan dalam
dan persenyawaan luar.
 Menjelaskan pelbagai cara pembiakan aseks iaitu belahan
dedua, pertunasan, pembentukan spora, pembiakan vegetatif,
penjanaan semula dan kultur tisu.
(Aktiviti 4.1 & 4.2)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Pembiakan
Standard kandungan : Sistem pembiakan manusia
Standard pembelajaran : Mengenalpasti struktur dan fungsi sistem pembiakan lelaki dan
perempuan
Aktiviti pembelajaran : Membincangkan struktur dan fungsi sistem pembiakan lelaki dan
perempuan
(Aktiviti 4.3)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Pembiakan
Standard kandungan : Sistem pembiakan manusia
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai perubahan fizikal yang berlaku
semasa akil baligh
 Membanding dan membezakan gamet jantan dengan gamet
betina dalam sistem pembiakan
Aktiviti pembelajaran :  Membincangkan pengalaman perubahan fizikal semasa akil
baligh
 Membincangkan perbezaan gamet jantan (sperma) dan gamet
betina (ovum) dari segi struktur dan fungsi
(Aktiviti 4.4)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Pembiakan
Standard kandungan : Kitar haid
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai kitar haid dan urutan perubahan pada
dinding uterus semasa haid
 Menghubungkaitkan waktu subur kitar haid dengan proses
persenyawaan
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan tentang haid dan kitar haid
 Menjelaskan hubungkait waktu subur kitar haid dengan
persenyawaan
(Aktiviti 4.5)

7
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Pembiakan
Standard kandungan : Persenyawaan dan perkembangan zigot
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai proses persenyawaan dan
penempelan embrio
 Mewajarkan kepentingan dan fungsi plasenta dan tali pusat
 Memerihalkan perkembangan zigot kepada embrio dan
seterusnya kepada fetus dalam tempoh kehamilan sehingga
kelahiran
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan mengenai proses persenyawaan
 Menjelaskan proses penempelan embrio
 Membincangkan perkembangan zigot kepada embrio dan
seterusnya kepada fetus sehingga kelahiran
(Aktiviti 4.6)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Pembiakan
Standard kandungan : Faktor yang mempengaruhi perkembangan fetus dan bayi
Standard pembelajaran :  Menghubungkait kepentingan pengambilan makanan yang
berkhasiat kepada kesihatan ibu dan fetus semasa kehamilan
 Mewajarkan kepentingan mengelak daripada mengambil bahan
yang boleh memudaratkan fetus
 Mewajarkan kebaikan penyusuan susu ibu kepada
perkembangan bayi berbanding susu formula
 Menyedari bahawa setiap makhluk yang bernyawa mempunyai
hak untuk hidup walaupun dalam kandungan
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan kepentingan pengambilan nutrisi yang berkhasiat
sepanjang tempoh kehamilan
 Membincangkan kesan penyusuan susu ibu kepada
perkembangan bayi dibandingkan dengan susu formula bayi
(Aktiviti 4.7)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Pembiakan
Standard kandungan : Kemandulan dan pencegahan kehamilan
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai kemandulan dan cara mengatasinya
 Membezakan kaedah pencegahan kehamilan
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan kaedah mengatasi kemandulan seperti rawatan
hormon, pembedahan dan kaedah in vitro
 Membincangkan cara pencegahan kehamilan bagi pasangan
suami isteri seperti pengambilan pil pencegahan hamil,
implant, penggunaan kondom dan alat kontraseptif dalam
uterus (Intrauterine Contraceptive Device, IUCD)
(Aktiviti 4.8)
Refleksi :

8
Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup
Bidang pembelajaran : Pembiakan
Standard kandungan : Pembiakan tumbuhan
Standard pembelajaran : Berkomunikasi mengenai struktur dan fungsi setiap bahagian
bunga
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan pembelahan pelbagai jenis bunga untuk mengenal
pasti struktur bunga serta fungsi yang meliputi:
 petal dan sepal
 bahagian jantan bunga iaitu stamen yang terdiri daripada
filamen, anter dan debunga
 bahagian betina bunga iaitu pistil yang terdiri daripada stigma,
stil dan ovari.
(Aktiviti 4.9)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Pembiakan
Standard kandungan : Pembiakan tumbuhan
Standard pembelajaran : Mewajarkan proses pendebungaan
Aktiviti pembelajaran : Membincangkan mengenai
 proses pendebungaan
 pendebungaan sendiri atau pendebungaan kacuk
 aplikasi pendebungaan kacuk dalam bidang pertanian
(Aktiviti 4.10 & 4.11)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Pembiakan
Standard kandungan : Pembiakan tumbuhan
Standard pembelajaran : Memerihalkan proses persenyawaan dan menerangkan
pembentukan biji benih dan buah pada tumbuhan
Aktiviti pembelajaran : Membincangkan mengenai proses persenyawaan pada tumbuhan
serta pembentukan buah dan biji benih
(Aktiviti 4.12)
Refleksi :

Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup

Bidang pembelajaran : Pembiakan
Standard kandungan : Pembiakan tumbuhan
Standard pembelajaran : Memerihalkan proses percambahan biji benih
Aktiviti pembelajaran : Menjelaskan mengenai fungsi bahagian biji benih
(Aktiviti 4.13)
Refleksi :

9
Tema : Penyenggaraan dan kesinambungan hidup
Bidang pembelajaran : Pembiakan
Standard kandungan : Pembiakan tumbuhan
Standard pembelajaran : Memerihalkan proses percambahan biji benih
Aktiviti pembelajaran : Menjelaskan mengenai perubahan rupa bentuk biji benih yang
bercambah dari segi pertumbuhan radikel, plumul dan keadaan
kotiledon
(Aktiviti 4.14)
Refleksi :

10
BAB 5: Jirim

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Jirim
Standard kandungan : Jirim dalam alam
Standard pembelajaran :  Menyatakan bahawa hampir semua benda yang wujud dalam
alam adalah jirim
 Membuktikan bahawa benda hidup dan bukan hidup
mempunyai jisim dan memenuhi ruang
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti untuk menunjukkan benda hidup dan benda
bukan hidup mempunyai jisim dan memenuhi ruang
(Aktiviti 5.1)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Jirim
Standard kandungan : Jirim dalam alam
Standard pembelajaran : Membezakan sifat fizikal dan sifat kimia jirim.
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti untuk membezakan
 sifat fizikal seperti takat didih dan takat lebur, kebolehan
melarut, kekonduksian haba
 sifat kimia jirim seperti pengaratan dan kebolehbakaran
(Aktiviti 5.2)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Jirim
Standard kandungan : Jirim dalam alam
Standard pembelajaran : Mengasingkan bahan dari pelbagai ciri.
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti bagi membezakan ciri bahan dari
aspek ketumpatan, takat lebur, takat didih dan keterlarutan
(Aktiviti 5.3)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Jirim
Standard kandungan : Tiga keadaan jirim
Standard pembelajaran : Mengitlak bahawa jirim terdiri daripada zarah
Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan aktiviti untuk mengkonsepsikan jirim terdiri
daripada zarah kecil yang diskrit
 Menjalankan eksperimen untuk menentukan kadar resapan
contoh kuprum(II) sulfat dalam dua keadaan jirim (pepejal dan
cecair).
(Aktiviti 5.4)
Refleksi :

11
Tema : Penerokaan unsur dalam alam
Bidang pembelajaran : Jirim
Standard kandungan : Tiga keadaan jirim
Standard pembelajaran : Membanding dan membezakan tiga keadaan jirim berdasarkan
teori kinetik dari segi susunan dan pergerakan zarah-zarah
Aktiviti pembelajaran : Menjelaskan tentang tiga keadaan jirim dari segi susunan dan
pergerakan zarah dan hubungkaitkan dengan sifat fizikal pepejal,
cecair dan gas (isi padu, bentuk, ketumpatan dan kemampatan)
(Aktiviti 5.5)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Jirim
Standard kandungan : Tiga keadaan jirim
Standard pembelajaran :  Memerihalkan perubahan keadaan jirim dari segi pergerakan
zarah-zarah akibat daripada penyerapan dan pembebasan haba
berdasarkan teori kinetik
 Merumuskan jisim kekal tidak berubah semasa perubahan
fizikal
 Menjelaskan dengan contoh perubahan keadaan jirim dalam
kehidupan harian
Aktiviti pembelajaran :  Membincangkan pendidihan, penyejatan, kondensasi,
pembekuan, peleburan dan pemejalwapan
 Menjalankan eksperimen untuk menyiasat takat suhu dan jisim
tidak berubah semasa perubahan fizikal seperti perubahan
keadaan jirim, melarut pepejal dan pengembangan oleh haba
(Aktiviti 5.6)
Refleksi :

12
BAB 6: Jadual Berkala

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Jadual berkala
Standard kandungan : Pengelasan unsur
Standard pembelajaran :  Merumuskan semua jirim terdiri daripada atom
 Membezakan antara atom dan molekul serta unsur dan sebatian
Aktiviti pembelajaran : Membincangkan mengenai
 semua jirim terdiri daripada atom
 struktur atom
 zarah sub-atom
(Aktiviti 6.1)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Jadual berkala
Standard kandungan :  Pengelasan unsur
 Campuran
Standard pembelajaran :  Membezakan antara atom dan molekul serta unsur dan sebatian
 Berkomunikasi mengenai contoh campuran dalam kehidupan
harian.
Aktiviti pembelajaran : Menjelaskan perbezaan antara unsur dan sebatian.
(Aktiviti 6.2)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Jadual berkala
Standard kandungan : Pengelasan unsur
Standard pembelajaran :  Mengenal pasti kedudukan logam, bukan logam dan gas nadir
dalam jadual berkala
 Membezakan ciri-ciri logam dan bukan logam
 Menghargai ketertiban unsur yang wujud dalam ala mini dan
membolehkan manusia menemui serta menyusunkan ketertiban
ini dalam bentuk jadual
Aktiviti pembelajaran :  Membincangkan dengan merujuk kepada jadual berkala
mengenai kedudukan logam, bukan logam dan gas nadir
 Menjalankan aktiviti untuk membezakan ciri logam dan bukan
logam
o permukaan berkilat
o kemuluran
o boleh ditempa
o kekonduksian elektrik dan haba
o takat didih dan lebur
(Aktiviti 6.3 & 6.4)
Refleksi :

13
Tema : Penerokaan unsur dalam alam
Bidang pembelajaran : Jadual berkala
Standard kandungan : Campuran
Standard pembelajaran : Menyelesaikan masalah untuk mengasingkan campuran melalui
aktiviti berdasarkan perbezaan ciri bahan dengan kaedah fizikal
Aktiviti pembelajaran : Menerangkan pengasingan campuran seperti penurasan,
penyulingan, pemisahan menggunakan magnet, pengenapan,
pengapungan dan kromatografi
(Aktiviti 6.5)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Jadual berkala
Standard kandungan : Sebatian
Standard pembelajaran : Menunjuk cara pembentukan sebatian daripada logam dan bukan
logam
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti pemanasan logam dan bukan logam untuk
menghasilkan sebatian
(Aktiviti 6.6)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Jadual berkala
Standard kandungan : Sebatian
Standard pembelajaran :  Merumuskan jisim diabadikan semasa perubahan kimia
 Mengasingkan sebatian melalui kaedah kimia
Aktiviti pembelajaran : Menerangkan mengenai
 jisim diabadikan semasa perubahan kimia
 sebatian boleh diasingkan melalui kaedah kimia
(Aktiviti 6.7)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Jadual berkala
Standard kandungan : Sebatian
Standard pembelajaran :  Merumuskan jisim diabadikan semasa perubahan kimia
 Mengasingkan sebatian melalui kaedah kimia
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan perbezaan perubahan fizik dan perubahan kimia
dalam pembentukan sebatian
 Membincangkan perbandingan dan perbezaan antara
campuran dan sebatian
(Aktiviti 6.8)
Refleksi :

14
BAB 7: Udara

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Udara
Standard kandungan : Komposisi udara
Standard pembelajaran : Mencerakinkan komposisi udara daripada carta pai
Aktiviti pembelajaran :  Menginterprestasikan carta pai mengenai komposisi udara dan
menyedari udara ialah suatu campuran
 Menjalankan aktiviti untuk menentukan peratusan gas oksigen
dalam udara
(Aktiviti 7.1 & 7.2)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Udara
Standard kandungan : Komposisi udara
Standard pembelajaran : Mewajarkan kepentingan gas oksigen, karbon dioksida, nitrogen
dan gas nadir dalam kehidupan harian
Aktiviti pembelajaran : Membincangkan tentang kepentingan gas oksigen, karbon
dioksida, nitrogen dan gas nadir dalam kehidupan harian
(Aktiviti 7.3)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Udara
Standard kandungan : Komposisi udara
Standard pembelajaran :  Menghargai dan mengagumi kitar karbon dan kitar oksigen
dalam mengekalkan kandungan gas dalam udara
 Menyelesaikan masalah apabila terdapat gangguan pada kitar
oksigen atau kitar karbon di Bumi
Aktiviti pembelajaran : Membincangkan tentang
 kitar oksigen dan kitar karbon
 cara kitar oksigen dan kitar karbon mengekalkan peratus gas
dalam atmosfera
 kesan penambahan karbon dioksida dalam udara kepada
hidupan dan persekitarannya
(Aktiviti 7.4 & 7.5)
Refleksi :

15
Tema : Penerokaan unsur dalam alam
Bidang pembelajaran : Udara
Standard kandungan : Pembakaran
Standard pembelajaran :  Merumuskan syarat untuk berlaku pembakaran
 Menghubungkaitkan antara syarat pembakaran dengan prinsip
yang digunakan dalam pembuatan alat pemadam api
 Mengamalkan sikap berjaga-jaga bagi mengelakkan
berlakunya kebakaran yang boleh mengakibatkan kemusnahan
nyawa dan harta benda
Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan aktiviti untuk menunjukkan oksigen, haba dan
bahan api diperlukan untuk pembakaran berlaku
 Menyenaraikan bahan yang digunakan sebagai pemadam api
untuk punca kebakaran yang berbeza
 Membincangkan punca kebakaran dan langkah-langkah
pencegahan
(Aktiviti 7.6 & 7.7)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Udara
Standard kandungan : Pencemaran udara
Standard pembelajaran :  Mentakrifkan maksud pencemaran udara dan bahan pencemar
udara
 Berkomunikasi mengenai bahan pencemar udara dan puncanya
 Mewajarkan langkah untuk mencegah dan mengawal
pencemaran udara
 Menyelesaikan masalah kesan buruk akibat pencemaran udara
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan maksud pencemaran udara seperti jerebu yang
kerap melanda negara dan punca bahan pencemar udara.
 Langkah yang diambil oleh pihak berkuasa dalam mengawal
pencemaran udara.
 Kesan buruk pencemaran udara terhadap benda hidup dan alam
sekitar dan cara menyelesaikan masalah ini.
(Aktiviti 7.8, 7.9 & 7.10)
Refleksi :

16
BAB 8: Cahaya dan Optik

Tema : Tenaga dan kelestarian hidup

Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Penggunaan cermin
Standard pembelajaran : Membezakan antara imej sahih dan imej maya
Aktiviti pembelajaran : Menggunakan skrin dan cermin satah untuk membezakan antara
imej sahih dan imej maya.
(Aktiviti 8.1)
Refleksi :

Tema : Tenaga dan kelestarian hidup

Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Penggunaan cermin
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai ciri imej dalam cermin satah, cermin
cekung dan cermin cembung
 Menyatakan bahawa jarak objek adalah sama dengan jarak
imej dalam cermin satah
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti untuk menentukan:
 ciri imej apabila cahaya melalui cermin satah
 cermin cekung (membesarkan imej) dan cermin cembung
(mengecilkan imej)
 jarak objek dan jarak imej dalam cermin satah dengan lakaran
(Aktiviti 8.2)
Refleksi :

Tema : Tenaga dan kelestarian hidup

Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Penggunaan cermin
Standard pembelajaran : Mewajarkan aplikasi cermin cekung dan cermin cembung dalam
kehidupan
Aktiviti pembelajaran :  Membincangkan aplikasi cermin satah, cermin cekung dan
cermin cembung
 Menjelaskan penggunaan cermin dalam
o Penggunaan cermin sisi dan cermin pandang belakang
pada kenderaan
o Penggunaan cermin satah oleh doctor gigi semasa rawatan
gigi
o Penggunaan cermin cembung di selekoh jalan yang
berbahaya
(Aktiviti 8.3)
Refleksi :

17
Tema : Tenaga dan kelestarian hidup
Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Penggunaan cermin
Standard pembelajaran : Membina alat optik dan menghargai penggunaan alat optik untuk
meningkatkan keupayaan deria manusia
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti merekabentuk alat optik seperti periskop atau
kaleidoskop
(Aktiviti 8.4)
Refleksi :

Tema : Tenaga dan kelestarian hidup

Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Sifat cahaya
Standard pembelajaran : Berkomunikasi mengenai sifat cahaya
Aktiviti pembelajaran : Jelaskan sifat cahaya seperti kelajuan cahaya dan fenomena alam
seperti pembentukan bayang-bayang, kilat kelihatan sebelum
bunyi guruh dan pelangi
(Aktiviti 8.5)
Refleksi :

Tema : Tenaga dan kelestarian hidup

Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Pantulan cahaya
Standard pembelajaran :  Menyatakan ciri imej cermin satah
 Melukis gambar rajah sinar pantulan cahaya
Aktiviti pembelajaran : Mengenalpasti ciri imej dalam cermin satah dan melakar imej yang
diperhatikan (tegak, songsang sisi, sama saiz, jarak objek sama
dengan jarak imej).
(Aktiviti 8.6)
Refleksi :

Tema : Tenaga dan kelestarian hidup

Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Pantulan cahaya
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai hukum pantulan
 Menyelesaikan masalah dalam kehidupan seharian dengan
mengaplikasi konsep pantulan cahaya
Aktiviti pembelajaran :  Menjalankan eksperimen untuk mengukur sudut tuju, i dan
sudut pantulan, r, menggunakan cermin satah dan menentukan
hubungan antara sudut tuju, i dan sudut pantulan, r.
Memperkenalkan Hukum Pantulan.
 Menerangkan penggunaan konsep pantulan cahaya seperti
o penggunaan papan tanda yang mempunyai pemantul
cahaya supaya senang dilihat di waktu malam
o pemakaian jaket keselamatan yang mempunyai jalur
pantulan cahaya oleh pekerja di tapak pembinaan
o penggunaan segitiga pemantulan cahaya kecemasan untuk
kenderaan yang rosak di jalan raya

18
 (Aktiviti 8.7)
Refleksi :

Tema : Tenaga dan kelestarian hidup

Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Pembiasan cahaya
Standard pembelajaran :  Mengitlak bahawa pembiasan cahaya berlaku apabila cahaya
bergerak melalui medium yang berbeza ketumpatan
 Melukis gambar rajah sinar pembiasan cahaya apabila cahaya
melalui medium berbeza ketumpatan
 Mewajarkan aplikasi pembiasan cahaya dalam kehidupan
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan tentang
o pembiasan cahaya
o fenomena alam seperti dasar kolam kelihatan cetek,
penyedut minuman kelihatan bengkok didalam gelas
berisi air
 Menjalankan aktiviti untuk menunjukkan bahawa cahaya
terbias menjauhi normal apabila melalui medium tumpat ke
kurang tumpat dan mendekati normal apabila melalui medium
kurang tumpat ke lebih tumpat
(Aktiviti 8.8)
Refleksi :

Tema : Tenaga dan kelestarian hidup

Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Penyebaran cahaya
Standard pembelajaran : Berkomunikasi mengenai penyebaran cahaya
Aktiviti pembelajaran : Menjelaskan tentang penyebaran cahaya dan fenomena yang
berkaitan dengan penyebaran cahaya
(Aktiviti 8.9)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Penyebaran cahaya
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai penyebaran cahaya
 Menjelaskan dengan contoh penyebaran cahaya dalam
kehidupan seharian
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti untuk mengkaji pembentukan pelangi
(Aktiviti 8.10)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Penyerakan cahaya
Standard pembelajaran : Berkomunikasi mengenai penyerakan cahaya
Aktiviti pembelajaran :  Menerangkan mengenai penyerakan cahaya
 Menjalankan aktiviti untuk mengkaji kesan penyerakan cahaya

19
 (Aktiviti 8.11)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Penyerakan cahaya
Standard pembelajaran : Menjelaskan dengan contoh penyerakan cahaya dalam kehidupan
seharian
Aktiviti pembelajaran : Menerangkan tentang
 penyerakan cahaya
 fenomena alam seperti kebiruan langit dan kemerahan matahari
terbenam
(Aktiviti 8.12)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Penambahan dan penolakan cahaya
Standard pembelajaran :  Mengenal pasti warna primer
 Mengenal pasti penambahan warna-warna primer bagi
membentuk warna sekunder
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti untuk mengkaji penambahan cahaya
menggunakan penapis warna primer, bagi menghasilkan warna
sekunder iaitu sian, magenta dan kuning
(Aktiviti 8.13 & 8.14)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Penambahan dan penolakan cahaya
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai penolakan cahaya
 Merekodkan warna yang terhasil pada skrin selepas cahaya
melalui penapis warna
 Membezakan penambahan dan penolakan cahaya
 Menjelaskan dengan contoh penambahan dan penolakan
cahaya dalam kehidupan seharian
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti untuk mengkaji penolakan cahaya yang
berlaku apabila cahaya diserap atau ditolak oleh penapis warna
(Aktiviti 8.15)
Refleksi :

Tema : Penerokaan unsur dalam alam

Bidang pembelajaran : Cahaya dan optik
Standard kandungan : Penambahan dan penolakan cahaya
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai penolakan cahaya
 Merekodkan warna yang terhasil pada skrin selepas cahaya
melalui penapis warna
 Membezakan penambahan dan penolakan cahaya
Aktiviti pembelajaran : Menjalankan aktiviti untuk mengkaji
 penolakan cahaya yang berlaku apabila cahaya diserap atau

20
 ditolak oleh penapis warna
 perbezaan antara penambahan dan penolakan cahaya
(Aktiviti 8.16)
Refleksi :

BAB 9: Bumi

Tema : Penerokaan Bumi dan angkasa lepas

Bidang pembelajaran : Bumi
Standard kandungan : Sistem dan struktur Bumi
Standard pembelajaran : Berkomunikasi mengenai sistem Bumi
Aktiviti pembelajaran : Membincangkan mengenai struktur Bumi yang terdiri daripada
empat sfera utama iaitu hidrosfera, atmosfera, biosfera dan
geosfera
(Aktiviti 9.1)
Refleksi :

Tema : Penerokaan Bumi dan angkasa lepas

Bidang pembelajaran : Bumi
Standard kandungan : Sistem dan struktur Bumi
Standard pembelajaran : Berkomunikasi mengenai sistem Bumi
Aktiviti pembelajaran : Menjelaskan stratifikasi dalam lautam dari permukaan hingga ke
zon gelap di dasar laut serta taburan hidupan di dalamnya,
termasuk taburan air di Bumi seperti lautan, sungai, glasier, awan
dan air di dalam tanah
(Aktiviti 9.2)
Refleksi :

Tema : Penerokaan Bumi dan angkasa lepas

Bidang pembelajaran : Bumi
Standard kandungan : Sistem dan struktur Bumi
Standard pembelajaran :  Menjelaskan perbezaan antara lapisan bumi berdasarkan
komposisi dan sifat fizik
 Menyedari bahawa keadaan fizik yang sesuai menampung
kehidupan hanya wujud di Bumi
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan perbezaan antara kerak, mantel dan teras serta
litosfera, mesosfera dan astenosfera
 Membincangkan Bumi adalah satu-satunya rumah bagi semua
hidupan
(Aktiviti 9.3)
Refleksi :

Tema : Penerokaan Bumi dan angkasa lepas

Bidang pembelajaran : Bumi
Standard kandungan : Bahan Bumi
Standard pembelajaran :  Menerangkan jenis dan ciri batuan
 Berkomunikasi bagi membezakan proses pembentukan batuan
Aktiviti pembelajaran : Menjelaskan tiga jenis batuan iaitu igneus, sedimen dan
metamorfik serta proses pembentukannya
(Aktiviti 9.4)

21
Refleksi :

Tema : Penerokaan Bumi dan angkasa lepas

Bidang pembelajaran : Bumi
Standard kandungan : Proses utama Bumi
Standard pembelajaran :  Menerangkan perbezaan proses Bumi yang mempengaruhi
perubahan pada Bumi
 Berkomunikasi mengenai proses eksogen dan endogen
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan proses eksogen - Luluhawa, Hakisan, Susutan
Jisim, Susutan Darat, Angkutan dan Pengenapan.
 Menjelaskan proses endogen - Proses olakan mantel, aktiviti
magma dan proses pergerakan kerak bumi (tektonik keping)
(Aktiviti 9.5)
Refleksi :

Tema : Penerokaan Bumi dan angkasa lepas

Bidang pembelajaran : Bumi
Standard kandungan : Fenomena geobencana
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai geobencana
 Menjana idea bagaimana sains dan teknologi digunakan untuk
menghadapi geobencana
Aktiviti pembelajaran :  Menerangkan geobencana seperti gempa bumi, volkanisma,
tanah runtuh, tsunami, pemanasan global, hujan asid berlaku,
tanah jerlus, lubang benam
 Membincangkan serta perkongsian bagaimana kemajuan sains
dan teknologi boleh menyediakan manusia untuk menghadapi
kemungkinan geobencana
 Menerangkan impak bencana alam seperti kehilangan nyawa
dan harta benda, penyakit, kebuluran serta perlunya perasaan
simpati untuk membantu mangsa bencana alam
(Aktiviti 9.6)
Refleksi :

Tema : Penerokaan Bumi dan angkasa lepas

Bidang pembelajaran : Bumi
Standard kandungan : Usia Bumi
Standard pembelajaran :  Berkomunikasi mengenai skala masa geologi
 Menerangkan kaedah penentuan usia Bumi
 Berkomunikasi mengenai fosil
 Menaakul kepentingan fosil kepada perkembangan sains kini
Aktiviti pembelajaran :  Menerangkan mengenai skala masa geologi dan kaedah
menentukan usia Bumi dan membuat perkongsian
 Membincangkan mengenai fosil serta kaitannya dengan sejarah
Bumi
(Aktiviti 9.7)
Refleksi :

22
Tema : Penerokaan Bumi dan angkasa lepas
Bidang pembelajaran : Bumi
Standard kandungan : Sumber Bumi dan geologi gunaan
Standard pembelajaran :  Menerangkan mengenai air permukaan dan risikonya
 Menerangkan air bawah tanah dari segi kepentingan dan
risikonya
Aktiviti pembelajaran : Menjelaskan air permukaan dan akuifer.
(Aktiviti 9.8)
Refleksi :

Tema : Penerokaan Bumi dan angkasa lepas

Bidang pembelajaran : Bumi
Standard kandungan : Sumber Bumi dan geologi gunaan
Standard pembelajaran : Berkomunikasi mengenai mineral ekonomi
Aktiviti pembelajaran : Menjelaskan mineral ekonomi terdiri daripada mineral logam,
mineral bukan logam dan mineral nadir bumi.
(Aktiviti 9.9)
Refleksi :

Tema : Penerokaan Bumi dan angkasa lepas

Bidang pembelajaran : Bumi
Standard kandungan : Sumber Bumi dan geologi gunaan
Standard pembelajaran :  Menerangkan pembentukan petroleum dan arang batu
 Berkomunikasi mengenai hidroterma
Aktiviti pembelajaran :  Menjelaskan cara pembentukkan petroleum dan arang batu.
 Mendapatkan maklumat mengenai prospek ekonomi
hidroterma
(Aktiviti 9.10)
Refleksi :

23