Seminarski rad uradjen je na temu: Linux i umrežavanje.

Linux je besplatni, višekorisnički

operativni sistem koji u savremenom društvu počinje da nalazi sve veći broj korisnika. Linux
je operativni sistem koji može da se koristi i kao klijentski i kao mrežni OS. Kao mrežni
operativni sistem prevashodno kontroliše korišćenje mrežnih datoteka, aplikacija, štampača
ali i pristup i pravo korisnika na mrežu.
Sve veća potražnja Linux operativnog sistema u mrežnom okruženju zasniva se na činjenici
da je Linux ne samo besplatan operativni sistem sa otvorenim kodom, već i veoma pouzdan
sistem sa velikim brojem distribucija koje mogu zadovoljiti veliki broj korisnika sa različitim
zahtevima. Danas Linux nailazi na sve veću podršku najmoćnijih kompanija poput Google,
Amazon, Facebook mreže, IBM-a. Nova era u dispanziji Linuxa svakako počinje
pertnerstvoim IBM-a sa kompanijama Novell i Red hat što je za rezultat imalo prihvatanje
Linux OS na univerzitetima, bankama I mnogim državnim institucijama širom sveta.
Statistički podaci govore ad je 2005 godine na Linuxu radilo 50 odsto blade serverskih
jedinica. U periodu 2007-2008 godine kompanije Dell, Lenovo, HP, Acer počeli su da
isporučuju notbook računare sa instaliranim distribucijama Linuxa. Procenjuje se da je tokom
2009 godine distribuciju Fedora koristilo 16 miliona ljudi.
Veliki korisnici raznih distribucija su i industrijska i komercijalna banka Kine, francuski
parlament, ministarstva i državne uprave mnogih zemalja. Najveći korisnik Red hat Linux
distribucije je Američka vojska. Linux je najjači u svetu superkompjutera, jer 91,8 odsto ovih
mašina koristi Linux.
U ovom radu neke osnovne principe rada u mreži opisane su na distribuciji OPEN SUSE 10.2
kao jednoj od najčešće korišćenoj distribuciji koja ima izuzetno kvalitetne performance i
pomoću koje možemo da kreiramo WEB server, mrežni server, server za elektronsku poštu,
DNS server, FTP server i mnoge druge sisteme. U primerima koji su sadržani u radu
korišćene su oznake za dva računara- IP adresa prvog računara je 160.99.37.11, a korisničko
ime LARA; za drugi računar IP adresa je 160.99.37.109, a korisničko ime SARA.
Ključne reči: softver, operativni sistem, Linux distribucija, mrežno okruženje, ruter, host,
protokoli, IP adresa, WAN mreža, LAN mreža, mrežna kartica.
UVOD
Operativni sistem je skup programa i instrukcija preko kojih se ostvaruje upravljanje radom
računara. Nakon uključivanja računara operativni sistem se učitava u operativnu memoriju i
preuzima upravljanje nad radom svih drugih programa koji se nalaze na računaru.
Najjednostavnije rečeno operativni sistem se može definisati kao posrednik izmedju
programa, hardvera i korisnika.
Slika 1.. Zadaci operativnog sistema
Zadaci operativnog sistema prikazani su na slici 1 i oni podrazumevaju:
• upravljanje procesorom (CPU),
• upravljanje memorijom (RAM),
• upravljanje I/O uređajima,
• upravljanje podacima i
• upravljanje aplikacijama
• ostvarivanje interakcije sa korisnicima
Najpoznatiji operativni sistemi su:
• UNIX
• LINUX
• MICROSOFT WINDOWS
• VMS
• MACINTOSH
•IBM OS/2 warp
Na slici 2 prikazani su logo znaci najpoznatijih operativnih sistema.
Slika 2- Logo opoerativnih sistema
(http://www.google.rs/imgres?imgurl=&imgrefurl=http%3A%2F%2Fwww.olindata.com
%2Ftechnology, http://www.google.rs/imgres?imgurl=&imgrefurl=http%3A%2F
%2Fwww.olindata.com%http://
www.google.rs/imgres?imgurl=&imgrefurl=http%3A%2F%2Faweebitirish.com%2Fapple-
mac-os-logo&h, http://allprotechnologies.com/refurbished-systems/dell-d620-
w7/attachment/windows)
Linux je besplatni, višekorisnički operativni sistem. Sastoji se od kernel-jezgra, softvera,
korisničkih aplikacija, programa prevodioca i njihovih odgovarajućih biblioteka za Linux i
dokumentacije. Linux je svoju veliku popularnost i uspeh postigao ne samo zbog svog
visokog kvaliteta i pouzdanosti već i zahvaljujući činjenici da je kao besplatan program
postao ozbiljna alternative skupim i nedovoljno stabilnim operativnim sistemima.Linuxovo
jezgro- kernel je dostupan open source, izdat pod javnom licencom koja se označava sa GPL-
General Public License. Svi program koji se rade pod GPL licencom su otvorenog koda-
mogu se modifikovati i nakon toga besplatno distribuirati korisnicima.
Naziv Linux odnosi se samo na kernel- jezgro ili samu srž operativnog sistema koji kod ovog
OS predstavlja softver koji upravlja pristupu korisničkim programima kao i softverskim i
hardverskim resursima. Programi koji se koriste na Linux sistemima su najvećim delom pod
licencom GNU – 100% slobodni programi. GNU sistem je lansiran 1983. od strane Ričarda
Stalmana a kasnije nadogradjivan zajedničkom aktivnošću programera i hakera koji su imali
želju da uspostave pakete slobodnih i kvalitetnih softvera. Kod Linuxa GNU je odradio sve
delove operativnog sistema, kompajlere, editore i programe- sve sem kernela. Linux jezgro i
GNU Linux program čine Linux operativni sistem.