‫ﭘﺮوژه اﻳﺮان ‪ 2040‬اﺳﺘﻨﻔﻮرد‬

‫ﻳﻚ ﺳﻜﻮي ﻋﻠﻤﻲ ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻴﻖ درﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار و ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺪت اﻳﺮان‬

‫ﺧﺮوﺟﻲ ﻋﻠﻤﻲ اﻳﺮان‪:‬‬

‫ﻛﻤﻴﺖ‪ ،‬ﻛﻴﻔﻴﺖ‪ ،‬و ﻓﺴﺎد‬

‫ﺻﺪرا ﺳﺎده‬
‫ﭘﺮوژه اﻳﺮان ‪ 2040‬اﺳﺘﻨﻔﻮرد ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه اﺳﺘﻨﻔﻮرد و ﮔﺮوه ﻋﻠﻮم اﻋﺼﺎب‪ ،‬ﻛﺎﻟﺞ داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﻟﻨﺪن‬

‫ﻣﺘﻴﻦ ﻣﻴﺮرﻣﻀﺎﻧﻲ‬
‫ﭘﺮوژه اﻳﺮان ‪ 2040‬اﺳﺘﻨﻔﻮرد ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه اﺳﺘﻨﻔﻮرد‬

‫ﻣﺤﺴﻦ ب‪ .‬ﻣﺴﮕﺮان‬
‫ﭘﺮوژه اﻳﺮان ‪ 2040‬اﺳﺘﻨﻔﻮرد ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه اﺳﺘﻨﻔﻮرد و ﮔﺮوه ﻋﻠﻮم ﮔﻴﺎﻫﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ‪ ،‬دﻳﻮﻳﺲ‬

‫اﻣﻴﻦ ﻓﻴﺾ ﭘﻮر‬

‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺮﻛﺰ ﻓﺘﻮﭘﺰﺷﻜﻲ وﻟﻤﻦ و داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻫﺎروارد‬

‫‪1‬‬
‫ﭘﻮﻳﺎ آزادي‬
‫ﭘﺮوژه اﻳﺮان ‪ 2040‬اﺳﺘﻨﻔﻮرد ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه اﺳﺘﻨﻔﻮرد‬

‫ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻛﺎر ﺷﻤﺎره ‪7‬‬

‫ﻓﻮرﻳﻪ ‪2019‬‬

‫‪                                                             ‬‬
‫‪ ١‬ﻧﻭﻳﺳﻧﺩﻩ ﻣﺳﺋﻭﻝ‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
 ‫درﺑﺎره ﭘﺮوژه اﻳﺮان ‪ 2040‬اﺳﺘﻨﻔﻮرد‬

‫ﭘﺮوژه اﻳﺮان ‪ 2040‬اﺳﺘﻨﻔﻮرد ﻳﻚ ﻃﺮح ﻋﻠﻤﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻗﻄﺐ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺤﻘﻘﺎن در ﺳﺮاﺳﺮ‬
‫ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺑﻪ وﻳﮋه ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﺮاﻧﻲ دور از وﻃﻦ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت در ﻣﻮرد ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻗﺘﺼﺎدي و ﻓﻨﻲ ﻣﺮﺑﻮط‬
‫ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت اﻳﺮان و ارزﻳﺎﺑﻲ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ آﻧﻬﺎ در ﻋﺮﺻﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﭘﺮوژه ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻛﻤﻲ و آﻳﻨﺪه ﻧﮕﺮ را در ﺣﻮزه ﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي اﻳﺮان ﺗﺮوﻳﺞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺑﻪ‬
‫دﻧﺒﺎل ﺗﺠﺴﻢ آﻳﻨﺪه ﻛﺸﻮر ﺗﺤﺖ ﺳﻨﺎرﻳﻮﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺮوژه ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺣﻤﻴﺪ و‬
‫ﻛﺮﻳﺴﺘﻴﻨﺎ ﻣﻘﺪم در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻳﺮاﻧﻲ و ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻓﺮﻳﻤﻦ اﺳﭙﮕﻠﻲ ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ اﺳﺘﻨﻔﻮرد ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﭘﺮوژه اﻳﺮان ‪ 2040‬اﺳﺘﻨﻔﻮرد‬

‫اﺳﺘﻨﻔﻮرد‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه اﺳﺘﻨﻔﻮرد‪ ،‬اﻧﺴﻴﻨﺎ ﻫﺎل وﺳﺖ‪ ،‬اﺗﺎق ‪CA 94305‐6055 ،206‬‬

‫‪  www.iranian‐studies.stanford.edu/iran2040‬‬

‫ﺳﻠﺐ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ‬

‫ﭘﺮوژه اﻳﺮان ‪ 2040‬اﺳﺘﻨﻔﻮرد ﻳﻚ ﻃﺮح ﻋﻠﻤﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻫﺪف آن ﺗﺮوﻳﺞ ﻫﻤﻜﺎري ﻋﻠﻤﻲ در زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي و ﻓﻨﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار درازﻣﺪت اﻳﺮان اﺳﺖ و ﻫﻴﭻ ﻧﻈﺮ ﻳﺎ دﺳﺘﻮر ﻛﺎر ﺳﻴﺎﺳﻲ را ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻧﻤﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻜﺎران ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﺧﻮد اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ؛ اﻳﻦ ﻣﺮﻛﺰ ﻣﺴﺌﻮل ﻧﻈﺮات ﺳﻴﺎﺳﻲ‬
‫اﻋﻀﺎ و واﺑﺴﺘﮕﺎن آﻧﺎن ﻧﻴﺴﺖ و از آن آﮔﺎﻫﻲ ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻫﻤﻜﺎران و واﺑﺴﺘﮕﺎن ﻣﺴﺌﻮل دﻳﺪﮔﺎه ﻫﺎي‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ دﻳﮕﺮ ﻫﻤﻜﺎران ﻳﺎ واﺑﺴﺘﮕﺎن ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫اﺳﺘﻨﺎد و ﻣﻜﺎﺗﺒﻪ‬

‫ﻟﻄﻔﺎ اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻛﺎر را ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺑﻪ اﺳﺘﻨﺎد در آورﻳﺪ‪:‬‬

‫س‪ .‬ﺳﺎده‪ ،‬م‪ .‬ﻣﻴﺮرﻣﻀﺎﻧﻲ‪ ،‬م‪ .‬ب‪ .‬ﻣﺴﮕﺮان‪ ،‬ا‪ .‬ﻓﻴﺾ ﭘﻮر‪ ،‬پ‪ .‬آزادي‪ ،‬ﺧﺮوﺟﻲ ﻋﻠﻤﻲ اﻳﺮان‪:‬‬

‫ﻛﻤﻴﺖ‪ ،‬ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻓﺴﺎد‪ ،‬ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻛﺎر ﺷﻤﺎره ‪ ،7‬ﭘﺮوژه اﻳﺮان ‪ 2040‬اﺳﺘﻨﻔﻮرد ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه اﺳﺘﺎﻧﻔﻮرد ‪ ،‬ﻓﻮرﻳﻪ ‪.2019‬‬

‫آدرس ﻣﻜﺎﺗﺒﺎت ﺑﻪ‪:‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
 ‫ﭘﻮﻳﺎ آزادي‪ ،‬ﭘﺮوژه اﻳﺮان ‪ 2040‬اﺳﺘﻨﻔﻮرد ‪  pazadi@stanford.edu ،‬‬

‫درﺑﺎره ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن‬

‫ﺻﺪرا ﺳﺎده ﻫﻤﻜﺎر ﭘﮋوﻫﺸﻲ در ﻋﻠﻮم اﻋﺼﺎب در داﻧﺸﻜﺪه ﻋﻠﻮم زﻳﺴﺘﻲ ﻛﺎﻟﺞ‬
‫داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﻟﻨﺪن و ﻫﻤﻜﺎر در ﭘﺮوژه اﻳﺮان ‪ 2040‬اﺳﺘﻨﻔﻮرد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻗﺒﻞ از‬
‫آن‪ ،‬او ﻳﻚ ﻣﺤﻘﻖ در ﻛﺎﻟﺞ اﻣﭙﺮﻳﺎل ﻟﻨﺪن ﺑﻮد‪ .‬او دﻛﺘﺮاي ﺧﻮد را از داﻧﺸﮕﺎه‬
‫ﻓﺮاﻳﺒﻮرگ در ﻋﻠﻮم اﻋﺼﺎب ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد و داراي ﻣﺪرك ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ‬
‫ارﺷﺪ در ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻋﻠﻢ از داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺷﺮﻳﻒ و ﻣﺪرك ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‬
‫ﺑﺮق از داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺘﻴﻦ ﻣﻴﺮ رﻣﻀﺎﻧﻲ داﻧﺸﺠﻮي اﻗﺘﺼﺎد در اﺳﺘﻨﻔﻮرد و ﻫﻤﻜﺎر ﭘﺮوژه اﻳﺮان ‪2040‬‬
‫اﺳﺘﻨﻔﻮرد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻼﻳﻖ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ او ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎد‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ و اﻗﺘﺼﺎد ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ .‬او ﺑﻪ دﻧﺒﺎل روش ﻫﺎي ﻧﻮآوراﻧﻪ ﺑﺮاي روﻳﻜﺮد ﺗﺤﻘﻴﻖ و‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﮔﺬاري ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬او ﻗﺒﻼ ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺮاي ﺟﻤﻊ آوري و ﺗﺠﺰﻳﻪ و‬
‫ﺗﺤﻠﻴﻞ داده ﻫﺎي اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ در ﻣﻘﻴﺎس ﺑﺮاي اﻃﻼع رﺳﺎﻧﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻫﺎي‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ و ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺤﺴﻦ ب‪ .‬ﻣﺴﮕﺮان اﺳﺘﺎدﻳﺎر ﻋﻠﻮم ﮔﻴﺎﻫﺎن در داﻧﺸﮕﺎه ﻳﻮ ﺳﻲ دﻳﻮﻳﺲ اﺳﺖ‪ .‬او‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ در زﻣﻴﻨﻪ ﻛﺸﺎورزي و ﻏﺬا را در ﭘﺮوژه اﻳﺮان ‪2040‬‬
‫اﺳﺘﻨﻔﻮرد ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬او ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﺑﺮاي ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎل در ﭘﻮﻳﺶ‬
‫ﺟﻤﻌﻴﺖ و ﻣﺪل ﺳﺎزي آب و ﻫﻮاﻳﻲ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ در داﻧﺸﮕﺎه ﻣﻠﺒﻮرن‬
‫ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل ﻫﺎي آﻣﺎري و ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ‪ ،‬او ﺑﻪ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ دﻳﻨﺎﻣﻴﻚ ﺗﻤﭙﻮرال و ﻓﻀﺎﻳﻲ اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي زراﻋﺘﻲ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻣﻴﻦ ﻓﻴﺾ ﭘﻮر‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان در ﻣﺮﻛﺰ ﻓﺘﻮﭘﺰﺷﻜﻲ وﻟﻤﻦ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‬

‫ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ و داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻫﺎروارد ﺑﺎ زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت‬
‫ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮﭘﻲ و ﺗﺼﻮﻳﺮﺑﺮداري ﭘﺰﺷﻜﻲ اﺳﺖ‪ .‬او ﻣﺪرك دﻛﺘﺮاي ﺧﻮد را در‬
‫ﺷﻴﻤﻲ ﻓﻴﺰﻳﻚ از داﻧﺸﮕﺎه ﺑﻮﺳﺘﻮن درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد‪ .‬او ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ داراي ﻣﺪرك‬
‫ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ در ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﭘﺰﺷﻜﻲ از ﭘﻠﻲ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﺗﻬﺮان و ﻣﺪرك‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
 ‫ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﻋﻠﻮم ﻣﻮاد داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻴﺮاز اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﭘﻮﻳﺎ آزادي ﻣﺪﻳﺮ ﭘﺮوژه اﻳﺮان ‪ 2040‬اﺳﺘﻨﻔﻮرد اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻼﻳﻖ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﭼﻨﺪ‬
‫رﺷﺘﻪ اي وي ﺷﺎﻣﻞ اﻧﺮژي‪ ،‬ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ‪ ،‬و اﻗﺘﺼﺎد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬او ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ ﺑﻪ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺪل ﻫﺎي رﻳﺎﺿﻲ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت ﭘﻴﭽﻴﺪه در ﻣﻘﻴﺎس ﻫﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﻴﺶ از ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪ داﻧﺸﮕﺎه اﺳﺘﻨﻔﻮرد‪ ،‬او ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎل ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﻣﺤﻘﻖ در داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎي آﻛﺴﻔﻮرد‪ ،‬ﻛﻤﺒﺮﻳﺞ و ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻓﻨﺎوري ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ﻛﺎر‬
‫ﻛﺮده اﺳﺖ‪  .‬‬

‫ﺧﻼﺻﻪ اﺟﺮاﻳﻲ‬

‫اﻳﺮان ﺷﺎﻫﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اي در زﻣﻴﻨﻪ ﻧﺸﺮﻳﺎت ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ از ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫ﺳﺮﻳﻊ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﻴﻦ‪ ،‬ﻛﺮه ﺟﻨﻮﺑﻲ‪ ،‬ﻫﻨﺪ و ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻧﻴﺰ ﭘﻴﺸﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻳﻦ ﺳﻮال ﻃﺮح ﺷﻮد ﻛﻪ‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ رخ داده اﺳﺖ؛ آﻳﺎ ﺑﻪ ازاي ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﻮده اﺳﺖ؟ ﻧﻘﺶ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎي دوﻟﺖ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ‬
‫ﭼﻴﺴﺖ؟ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻮاﻻت‪ ،‬ﻓﺮاﺗﺮ از ﻣﻮرد ﺧﺎص ﻳﻚ ﻛﺸﻮر واﺣﺪ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ اﻳﺮان ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﻣﺜﺎﻟﻲ‬
‫اﻓﺮاﻃﻲ از اﻟﮕﻮي اﻧﺘﺸﺎر ﻳﺎ اﺗﻼف‪2‬اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﻓﺮاﮔﻴﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر درك ﺑﻬﺘﺮ روﻧﺪ ﺧﺮوﺟﻲ ﻋﻠﻤﻲ اﻳﺮان‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ داده ﻫﺎي ﺑﺰرگ در ﺣﺪود‪ 450000‬ﻣﻘﺎﻟﻪ )ﺳﺎل‬
‫اﻧﺘﺸﺎر‪ ،‬ﻣﺠﻼت‪ ،‬اﺳﺘﻨﺎدات‪ ،‬و واﺑﺴﺘﮕﺎن ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن(‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت ﻧﺸﺮﻳﺎت‪ ،‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮﻛﺎر‪ ،‬ﻣﻘﺎﻻت‬
‫اﺳﺘﺮداد ﺷﺪه‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎر در ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻳﻐﻤﺎﮔﺮ و داده ﻫﺎي ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي را ﺟﻤﻊ آوري و ﺗﺠﺰﻳﻪ و‬
‫ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻳﻚ ﺗﺤﻘﻴﻖ دﺳﺖ اول از آژاﻧﺲ ﻫﺎﻳﻲ را اﻧﺠﺎم دادﻳﻢ ﻛﻪ در ﺻﻮرت ﺗﻘﺎﺿﺎ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻻﺗﻲ‬
‫ﺟﻌﻠﻲ را ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺗﻌﺪاد ﻣﻘﺎﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﺮاﻧﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه اﻧﺪ از ﺣﺪود ‪ 1000‬ﻣﻘﺎﻟﻪ در ﺳﺎل ‪ 1997‬ﺑﻪ‬
‫ﺑﻴﺶ از ‪ 50000‬ﻣﻘﺎﻟﻪ در ﺳﺎل ‪ 2018‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺳﻬﻢ اﻳﺮان در ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻋﻠﻤﻲ ﺳﺎﻻﻧﻪ از ‪ 0/1٪‬ﺑﻪ‬
‫‪ 2,6٪‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬از ﺑﻴﻦ ﻛﻞ ﻧﺸﺮﻳﺎت‪ ،‬ﺳﻬﻢ ﻋﻠﻮم ﭘﺎﻳﻪ ‪ ،٪41‬ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺑﻬﺪاﺷﺖ ‪ ،٪22‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ‪،٪22‬‬
‫ﻋﻠﻮم ﻛﺸﺎورزي و ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ‪ ،٪10‬و ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ‪ ٪5‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻧﺸﺮﻳﺎت‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪي‬
‫ﻧﺸﺮﻳﺎﺗﻲ ﻛﻪ در آن ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ در رﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ‬
‫رﺷﺘﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻳﮕﺮ زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻬﺘﺮي داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﻛﻴﻔﻴﺖ‬

‫‪                                                             ‬‬
‫‪publish-or-perish paradigm ٢‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
‫ﻧﺸﺮﻳﺎت در ﻃﻮل زﻣﺎن در اﻛﺜﺮ زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺰ در ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺳﻼﻣﺖ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ در ﻃﻮل زﻣﺎن‬
‫ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲ دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺪاد ﻛﻞ ﻧﺸﺮﻳﺎت‪ ،‬رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪي ﺟﻬﺎﻧﻲ اﻳﺮان از اﺳﺘﻨﺎدﻫﺎي ﺟﻤﻊ آوري‬
‫ﺷﺪه ﻫﻤﻮاره ﺑﺎﻋﺚ ﺿﻌﻒ رﺗﺒﻪ آن ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺧﺮوﺟﻲ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﺮوژه اﻳﺮان ‪ 2040‬اﺳﺘﻨﻔﻮرد اﻳﺮان‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ .ES‐1‬روﻧﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻋﻠﻤﻲ اﻳﺮان‪ :‬ﺗﻌﺪاد ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻫﺎ و ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ )ﭼﭗ( و رﺗﺒﻪ ﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﻲ اﻳﺮان ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺪاد ﺳﺎﻻﻧﻪ‬
‫اﻧﺘﺸﺎرات و اﺳﺘﻨﺎدات )راﺳﺖ(‪.‬‬

‫ﻣﻘﺎﻻت ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﭼﻨﺪ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﺣﺪود ‪ % 20‬از ﻧﺸﺮﻳﺎت اﻳﺮان را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻻﺗﻲ‬
‫ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﺴﺌﻮل آن واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن‬
‫ﻣﺴﺌﻮل آن واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﺴﺎت ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت داﺧﻠﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﺳﺘﻨﺎدات درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻬﻢ ﻫﻤﻜﺎري ﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ از ﺳﺎل ‪ 1997‬ﺗﺎ ‪ 2012‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺪاوم ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ و اﺧﻴﺮا ﺷﺎﻫﺪ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻼﻳﻢ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﻮده اﺳﺖ )از ﺳﺎل ‪ 2012‬ﺗﺎ ‪ (2018‬ﻛﻪ ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﻳﺎد ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻌﺪاد‬
‫اﻳﺮاﻧﻴﺎﻧﻲ ﻛﻪ در داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ﻛﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﺴﺌﻮل ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ‪ % 40‬از اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻻت‬
‫ﺑﻪ ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻧﻴﻤﻲ از آﻧﻬﺎ ﻣﺤﻘﻘﺎﻧﻲ اﻳﺮان اﻟﺼﻞ ﺑﻮدﻧﺪ اﻣﺎ اﻛﻨﻮن در ﺧﺎرج از ﻛﺸﻮر ﻛﺎر‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫روﻧﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ و ﮔﺴﺘﺮش ﺳﺮﻳﻊ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻫﺎي داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ده ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻌﺪاد‬
‫داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ در ﻃﻲ دو دﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ اﻧﺒﻮه و ارزان را ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻴﻖ‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮده اﺳﺖ و اﻳﻦ اﻣﺮ ﺗﺎ ﺣﺪي روﻧﺪ رو ﺑﻪ رﺷﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻋﻠﻤﻲ را ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻴﺮﺳﺪ اﺳﺘﺨﺪام‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
‫ﺟﺪﻳﺪ ﻫﻴﺎت ﻋﻠﻤﻲ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﻫﻤﮕﺎم ﺑﺎ رﺷﺪ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن اداﻣﻪ ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﻛﺎﻫﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ‬
‫اي در ﻛﻴﻔﻴﺖ آﻣﻮزش و ﺗﺤﻘﻴﻖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻢ در روﻧﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺎﻻت‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺖ دوﻟﺘﻲ در آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ارﺗﻘﺎي ﻋﻠﻤﻲ و‬
‫ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﻴﻠﻲ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن را ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻘﺎﻻت در ﻣﺠﻼت ﻋﻠﻤﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎ ﻣﺤﻴﻄﻲ را‬
‫اﻳﺠﺎد ﻛﺮده اﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺷﻜﻞ اﻓﺮاﻃﻲ اﻟﮕﻮي اﻧﺘﺸﺎر ﻳﺎ اﺗﻼف ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻋﺪم آﻣﻮزش ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺧﻼق‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻋﻠﻤﻲ و ﻣﺠﺎزات ﺑﺮاي ﺳﺎرﻗﺎن ﻋﻠﻤﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻓﺴﺎد اداري ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮد را در‬
‫ﺟﺎﻳﮕﺎه اﻳﺮان در ﻣﻴﺎن ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﺳﺮﻗﺖ دزدي و اﺳﺘﺮداد ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬وﺟﻮد ﻓﺴﺎد‬
‫اداري ﺣﺎﻛﻢ ﺣﺘﻲ در ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺳﻄﻮح ﻣﻘﺎﻣﺎت دوﻟﺘﻲ‪ ،‬ﺷﺎﻧﺲ اﺟﺮاي ﺗﺪاﺑﻴﺮ ﺳﺨﺘﮕﻴﺮاﻧﻪ و ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﺨﻠﻔﻬﺎي‬
‫ﻛﻼﻫﺒﺮداراﻧﻪ در آﻳﻨﺪه ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ را ﻛﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ اﻳﺮان ﺑﻪ ﺳﺒﺐ وﻗﻒ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﺰرگ در ﺗﺤﺼﻴﻼت ﻋﺎﻟﻲ‬
‫و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ در داﺧﻞ و ﺧﺎرج از ﻛﺸﻮر از ﻳﻚ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از اﻳﻦ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻋﻈﻴﻢ در ﻳﻚ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻌﻨﺎدار و روﻧﻖ ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻏﺎﻟﺐ دوﻟﺖ و ﺳﺨﻨﺎن‬
‫رﺳﻤﻲ ﺑﺮ ﻛﻤﻴﺖ اﻧﺘﺸﺎر ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻫﺪف اﺻﻠﻲ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻤﺎن رﺳﻤﻲ دوﻟﺘﻲ ﻣﻴﺰان ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻋﻠﻤﻲ ﻛﺸﻮر‬
‫را ﻣﻌﺎدل ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻲ داﻧﺪ‪ .‬ادﻋﺎﻫﺎي اﻏﺮاق آﻣﻴﺰ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ‪ ،‬ﻧﻘﺶ ﻛﻠﻴﺪي در ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ‬
‫اﻳﻔﺎ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻏﺮور ﻣﻠﻲ را ﻓﺮو ﺑﻨﺸﺎﻧﺪ و ﺗﺼﻮﻳﺮي ﭘﻴﺸﺮوﻧﺪه از ﺗﺪوﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ و ﻋﻤﻠﻜﺮد دوﻟﺖ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺎﻛﻴﺪ اﻫﺮي ﺑﺮ ﻛﻤﻴﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻋﺪم وﺟﻮد روﻳﻜﺮد ﻛﻴﻔﻲ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﻠﻤﻲ و‬
‫راﺑﻄﻪ اﺳﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي اﺳﺎﺳﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ و اﻗﺘﺼﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻓﺴﺎد ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻓﺮاﮔﻴﺮ ‪ -‬ﺑﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺸﺎﻫﺪه‬
‫ﺷﺪه اﺧﻴﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺳﺮﻛﻮه ﻳﺨﻲ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﻳﻦ روش ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﺮاي ﭘﮋوﻫﺶ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ اﺳﺎﺳﻲ در ﭘﺎراداﻳﻢ ﻓﻌﻠﻲ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ ﭼﻴﺰي ﺟﺰ‬
‫ﻧﻤﺎد ﺗﺤﻘﻖ ﻋﻠﻤﻲ ﻧﻴﺴﺖ و ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﻤﻜﻲ ﻧﺎﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ واﻗﻌﻲ ﻋﻠﻤﻲ و ﺗﺎﺛﻴﺮي ﺣﺘﻲ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ ﺑﺮ رﻓﺎه‬
‫ﻣﻠﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺧﺮوﺟﻲ ﻋﻠﻤﻲ اﻳﺮان‪ :‬ﻛﻤﻴﺖ‪ ،‬ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻓﺴﺎد‬

‫ﻣﻘﺎﻣﺎت ارﺷﺪ و رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي دوﻟﺘﻲ اﻳﺮان ﻣﻜﺮرا در ﻣﻮرد ﻣﻌﺠﺰه اﺧﻴﺮي ﻛﻪ در ﺧﺮوﺟﻲ ﻋﻠﻤﻲ ﻛﺸﻮر )ﻛﻪ اﻏﻠﺐ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻋﻠﻤﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد( اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده اﻓﺘﺨﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻴﺰان اﻳﻦ ادﻋﺎﻫﺎ درﺳﺖ اﺳﺖ؟ ﻛﺪام ﻋﻮاﻣﻞ‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎدي و ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻧﻘﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻛﻤﻴﺖ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ‬
‫ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﺮوﺟﻲ ﻋﻠﻤﻲ در اﻳﺮان در ﻃﻮل زﻣﺎن ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ؟ اﻳﺮان در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻛﺸﻮرﻫﺎي دﻳﮕﺮ در اﻳﻦ‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
‫ﻋﺮﺻﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻴﻜﻨﺪ؟ و ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻣﺜﺒﺖ و ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻣﻨﻔﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﺑﺮاي ﺗﻘﻮﻳﺖ‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت و ﻧﻮآوري ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻫﺪف اﻳﻦ ﮔﺰارش ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻮاﻻت اﺳﺖ‪.‬‬

‫در ﻣﻴﺎن ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺴﻴﺞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ در اﻳﺮان ﻣﻌﺎﺻﺮ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ و ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‬
‫ﺳﺎﻟﻬﺎي ﺗﺤﺼﻴﻞ‪ ،‬ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺎي اﺻﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻄﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﺮ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻛﺸﻮر ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲ‬
‫ﮔﺬارد‪ .‬ﺷﻜﻞ ‪ ،1‬ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻧﻮزده ﺗﺎ ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ و ﺗﻌﺪاد داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن داﻧﺸﮕﺎه ﻃﻲ دو دﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ‬
‫را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬اﻓﺰاﻳﺶ زاد و وﻟﺪ در اﻳﺮان در دﻫﻪ ‪ 1970‬آﻏﺎز ﺷﺪ و در ﺳﺎﻟﻬﺎي ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب ﺷﺘﺎب ﮔﺮﻓﺖ‬
‫و ﺳﺎﻟﻬﺎي ﺣﺪود ‪ 1985‬ﺗﺎ ‪ 2005‬ﺷﺎﻫﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺎروري ﺑﻮد ]‪ [1‬ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﺟﻤﻌﻴﺖ زﻳﺎدي ﺷﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻓﺸﺎرﻫﺎي زﻳﺎدي را در دوره اﺑﺘﺪاﻳﻲ و ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ در دﻫﻪ ﻫﺎي ‪ 1980‬و ‪ 1990‬ﺑﻪ وﺟﻮد آورد‪ .‬در اواﺧﺮ دﻫﻪ‬
‫‪ ،1990‬ﺟﻮاﻧﺎن اﻳﺮان ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺑﻪ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻟﻲ رﺳﻴﺪﻧﺪ و ﭘﺲ از آن آﻣﺎده ورود ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻛﺎر و ﻳﺎ اداﻣﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ در‬
‫ﺳﻄﺢ داﻧﺸﮕﺎه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻐﻴﻴﺮات ﮔﺴﺘﺮده در درك واﻟﺪﻳﻦ از اﻫﻤﻴﺖ آﻣﻮزش داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﺑﺮاي ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺸﺎن و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎي ﺟﺰﺋﻲ در‬
‫درآﻣﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي ﺗﺤﺼﻴﻼت ﻋﺎﻟﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺗﺎ اواﺳﻂ‬
‫ﺳﺎل ‪ ،2000‬داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ % 20‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺟﻮاﻧﺎن )ﻧﻮزده ﺗﺎ ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺞ ﺳﺎل( را اﺳﻜﺎن‬
‫دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬از اواﺳﻂ ﺳﺎل ‪ ،2000‬دوﻟﺖ ﺑﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان وﺳﻴﻠﻪ اي ﺑﺮاي ﻣﺤﺪود ﻛﺮدن ﻳﺎ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ورود ﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻛﺎر ﭘﺮ دردﺳﺮ ﻧﮕﺎه ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﻛﺮﺳﻲ ﻫﺎي داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺎ‬
‫ﺣﺪي اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از ‪ % 40‬اﻳﻦ ﺟﻮاﻧﺎن در ﺳﺎل ﻫﺎي اﺧﻴﺮ در داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ ﺛﺒﺖ ﻧﺎم ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺴﺘﺮش ﻇﺮﻓﻴﺖ داﻧﺸﮕﺎه ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻇﺮﻓﻴﺖ در ﻣﺆﺳﺴﺎت ﻣﻮﺟﻮد و اﻳﺠﺎد اﻧﺒﻮه داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎي اﻧﺘﻔﺎﻋﻲ و‬
‫ﻏﻴﺮاﻧﺘﻔﺎﻋﻲ ﻫﻤﺮاه ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺠﺎري ﺳﺎزي آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ در اﻳﺮان ﺷﺪ‪ .‬در دو دﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫دﻟﻴﻞ ﻓﺸﺎر ﮔﺮوه ﻫﻤﺴﺎﻻن ﺑﺮاي ﺛﺒﺖ ﻧﺎم در داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ‪ ،‬آﻣﻮزش داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﻘﺮه اﺻﻠﻲ ﻣﺼﺮﻓﻲ در‬
‫ﻣﻴﺎن ﺧﺎﻧﻮارﻫﺎي اﻳﺮاﻧﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬اﻧﻘﺒﺎض ﺗﺪرﻳﺠﻲ در اﻧﺪازه اﻳﻦ ﮔﺮوه ﺳﻨﻲ ﺑﻪ آراﻣﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺛﺒﺖ ﻧﺎم در داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ در ﺷﻜﻞ ‪ 1‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺮﺳﻲ ﻫﺎي داﻧﺸﮕﺎه ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ :1‬ﺗﻐﻴﻴﺮات در ﮔﺮوه ﺳﻦ ﻧﻮزده ﺗﺎ ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ و ﺗﻌﺪاد داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن )ﻣﺤﻮر ﭼﭗ( و ﻧﺴﺒﺖ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺑﻪ اﻳﻦ ﮔﺮوه )ﻣﺤﻮر راﺳﺖ(‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ در ﻫﺮ زﻣﺎن داده ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺨﺸﻲ از ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻏﻴﺮ داﻧﺸﺠﻮﻳﻲ ﻧﻮزده ﺗﺎ ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﺪرك داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻓﺰاﻳﺶ ﺷﺪﻳﺪ ﺗﺤﺼﻴﻼت داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺷﺪﻳﺪ ﺑﺎروري زﻧﺎن )ﭘﺲ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﺎروري اوﻟﻴﻪ( ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﻪ ﺑﺴﻴﺞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ و ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﻳﺮان را ﺑﻪ ﺷﺪت ﺗﻐﻴﻴﺮ داد ﻛﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﮔﺬار‬
‫از ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺳﻨﺘﻲ )ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎي ﺑﺰرگ‪ ،‬دﺳﺘﺎوردﻫﺎي ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ( را ﺑﻪ ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪرن ﺗﺮ )ﺧﺎﻧﻮاده‬
‫ﻫﺎي ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ‪ ،‬دﺳﺘﺎوردﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ ﻋﺎﻟﻲ( ﺗﺴﺮﻳﻊ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺎ ﺣﺪي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ وﺟﻪ ﺑﺎ ﻛﺸﻮر دﻳﮕﺮي ﻛﻪ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮده اﺳﺖ ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ ﻧﺪارد‪ .‬ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ دو ﻓﺎﻛﺘﻮر )اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﺤﺼﻴﻼت‬
‫داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ و ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰان ﺑﺎروري در ﺑﻴﻦ ﺳﺎل ﻫﺎي ‪ 1985‬ﺗﺎ ‪ (2005‬از ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎ و اﻗﺪاﻣﺎت رﺳﻤﻲ و‬
‫ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻃﻮر ﻳﻜﺴﺎن ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﺸﺘﺮك درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ادراك در ﻣﻮرد ﻣﺰاﻳﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي داﺷﺘﻦ ﻓﺮزﻧﺪ ﻛﻤﺘﺮ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺗﻼش دوﻟﺖ ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰان ﺑﺎروري ﺷﺪ‪ .‬ﺗﻐﻴﻴﺮ رﺳﻤﻲ در ﻧﮕﺮش‬
‫ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺗﺤﻘﻖ ﻋﻮاﻗﺐ وﺧﻴﻢ رﺷﺪ ﺑﺎﻻي ﺟﻤﻌﻴﺖ )اﻓﺰاﻳﺶ ‪% 4‬ي در ﺳﺎل در آن زﻣﺎن( ]‪ [2‬ﺑﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺘﺪاري‪ ،‬ﺑﻪ وﻳﮋه در دوران ﭘﺲ از ﺟﻨﮓ ﺑﻮد‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ دوﻟﺖ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ وﻋﺪه ﻫﺎي ﺳﺨﺎوﺗﻤﻨﺪاﻧﻪ‬
‫اش را ﺗﺤﻘﻖ ﻣﻲ ﺑﺨﺸﻴﺪ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ﻫﻤﻜﺎري دوﻟﺘﻲ و ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻳﻜﻲ از ﺳﺮﻳﻌﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺎي ﺛﺒﺖ ﺷﺪه در‬
‫ﻛﻞ ﻣﻴﺰان ﺑﺎروري در ﺟﻬﺎن ﺑﻮد ﻳﻌﻨﻲ از ﺷﺶ ﺗﻮﻟﺪ ﺑﻪ دو ﺗﻮﻟﺪ در ﻫﺮ زن ﻓﻘﻂ در دو دﻫﻪ‪.‬‬

‫ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎي دوﻟﺖ در زﻣﻴﻨﻪ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت‬
‫ﻧﻴﺰ ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز ﻋﻠﻤﻲ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮار داده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎ‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
‫ارﺗﻘﺎي ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ و ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﻴﻠﻲ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن را ﺑﻪ ﺷﺪت ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻘﺎﻻت در ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻋﻠﻤﻲ ﻗﺮار‬
‫داد )ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬رﺟﻮع ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﺮاﺟﻊ ]‪ .([3،4،5‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬در روﻳﻜﺮد ﻓﻌﻠﻲ دوﻟﺖ در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ ﺧﺮوﺟﻲ ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻣﻌﺎدل ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻋﻠﻤﻲ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ و ﺻﺮف ﻧﻈﺮ از ﻛﻴﻔﻴﺖ آن و ﻧﻘﺶ‬
‫اﺳﺎﺳﻲ آن در اﻗﺘﺼﺎد و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎر ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻫﺪف در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻓﺸﺎر ﺷﺪﻳﺪ ﺑﺮاي اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ و اﻋﺘﺒﺎر ﻋﻠﻢ ﺧﺪﺷﻪ وارد ﻛﻨﺪ و ﺑﺎﻋﺚ اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺿﻌﻴﻒ‬
‫و ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻪ ﻧﺎﺷﻲ از رﻓﺘﺎر ﺗﻘﻠﺐ آﻣﻴﺰ اﺳﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻮﺟﺐ وﻫﻢ "ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ" ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ﺧﻴﺎﻻﺗﻲ از دﺳﺘﺎوردﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﺑﺪﻧﻪ داﻧﺶ ﻋﻠﻤﻲ و ﻳﺎ ﺑﻬﺒﻮد در رﻓﺎه ﻣﺮدم‪ .‬در‬
‫ﻳﻚ ﻧﮕﺎه ﮔﺴﺘﺮده ﺗﺮ‪ ،‬ﺣﺒﺎب اﻧﺘﺸﺎرات اﻳﺮان ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮه وﺳﻴﻌﻲ از رﻓﺘﺎرﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪-‬ﺳﻴﺎﺳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﺪرﻧﻴﺘﻪ ﺑﺪون ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻤﻴﺖ و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻋﻠﻤﻲ در اﻳﺮان‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ داده ﻫﺎي وﺳﻴﻌﻲ را از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﻠﻲ و روﻧﺪﻫﺎ را ﻧﻤﺎﻳﺎن ﺳﺎزﻳﻢ‪ .‬در اداﻣﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﻳﻚ ﻣﺮور ﻛﻠﻲ از روﻧﺪ رو‬
‫ﺑﻪ رﺷﺪ در ﻛﻤﻴﺖ ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﺮاﻧﻲ اراﺋﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺑﺤﺚ درﺑﺎره ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ دﻫﻪ ﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺎﺛﻴﺮات ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ‬
‫دوﻟﺖ و اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻤﺎﻳﻞ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮش در داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺑﺰاري ﺑﺮاي ﻣﻬﺎﺟﺮت‬
‫ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻧﺘﺎﻳﺞ را وارد زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﻘﺎﻻت ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﭼﻨﺪﻣﻮﻟﻔﻪ ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﺮاﻧﻲ‬
‫را ﻣﻲ ﺳﻨﺠﻴﻢ و ﻣﻘﺪار ﻫﻤﻜﺎري ﻣﺤﻘﻘﺎن داﺧﻞ اﻳﺮان ﺑﺎ ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﺮاﻧﻲ دور از وﻃﻦ را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺳﭙﺲ‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﻴﻢ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان اﻳﺮاﻧﻲ در ﻃﻮل زﻣﺎن و زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ ﺑﻴﻦ ﺧﺮوﺟﻲ ﻋﻠﻤﻲ اﻳﺮان ﺑﺎ ﻛﺸﻮرﻫﺎي دﻳﮕﺮ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دﻫﻴﻢ‪ .‬ﺳﭙﺲ‬
‫اﻳﻦ ﮔﺰارش را ﺑﺎ ﺑﺤﺚ در ﻣﻮرد ﺳﺮﻗﺖ ادﺑﻲ ﺑﻮﻣﻲ و اﻧﻮاع دﻳﮕﺮ ﺗﺨﻠﻔﻬﺎي ﻋﻠﻤﻲ در ﻛﺸﻮر ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﻘﺎﻻت اﺳﺘﺮداد ﺷﺪه ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻮﺛﻖ ﻣﺎ از ﻣﻮﺳﺴﺎت ﺑﻪ اﺻﻄﻼح‬
‫ﻣﺸﺎوره ﺧﺼﻮﺻﻲ "ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ" ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﻛﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺘﻨﻮﻋﻲ را ﺑﺮاي داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ‬
‫اراﺋﻪ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺎﻣﻪ و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻘﺎﻟﻪ و ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ دﻗﻴﻘﺘﺮ ﺧﺮوﺟﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﭘﺮ‬
‫ﻛﺎر ﻛﺸﻮر را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬

‫روﻧﺪﻫﺎي ﺧﺮوﺟﻲ ﻋﻠﻤﻲ اﻳﺮان‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
‫ﻣﺎ ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺧﻮد را ﺑﺎ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻘﺪار ﺧﺮوﺟﻲ ﻋﻠﻤﻲ اﻳﺮان در ﺳﺎل ﻫﺎي اﺧﻴﺮ آﻏﺎز ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه در ﻣﺠﻠﻪ ﻫﺎي ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻤﻜﺎر ﻧﻤﺎﻳﻪ ﺷﺪه در ‪ ‬اﺳﻜﻮﭘﻮس ﻣﻮرد‬
‫ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ ،‬ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻫﺎي ﻣﻘﺎﻻت ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻤﻜﺎر ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ]‪.[6‬‬
‫در ﻃﻮل دو دﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﺮاﻧﻲ ﺣﺪود ‪ 437‬ﻫﺰار ﻣﻘﺎﻟﻪ )ﺟﺪول ‪ (1‬ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮده اﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﺮان را ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﻜﻤﻴﻦ ﻛﺸﻮر ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﺧﺮوﺟﻲ ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻋﻠﻤﻲ ﺟﻬﺎن ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﻮﻗﺘﻲ در ﺧﺮوﺟﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻳﺮان ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﻴﺰان اﻧﺘﺸﺎر ﺳﺎﻻﻧﻪ در ﻃﻲ دو دﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻴﺰان ﭘﻨﺠﺎه ﺑﺮاﺑﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ )ﺷﻜﻞ ‪ (2‬ﻛﻪ از روﻧﺪ ﺟﻬﺎﻧﻲ در ﮔﺴﺘﺮش اﻧﺘﺸﺎر ﻋﻠﻤﻲ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ از ﺳﻪ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﭘﻴﺸﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻳﺮان اﻣﺮوز ‪ % 2,6‬از ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻋﻠﻤﻲ ﺟﻬﺎن را در دﺳﺖ دارد‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ دو دﻫﻪ ﻗﺒﻞ ﺳﻬﻢ ﻛﺸﻮر ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪% 0/1‬‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺳﺮﻋﺖ اﻧﺘﺸﺎر‪ ،‬اﻳﺮان از ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﺮﻳﻊ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﻴﻦ‪ ،‬ﻛﺮه ﺟﻨﻮﺑﻲ‪ ،‬ﻫﻨﺪ و ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻧﻴﺰ ﭘﻴﺸﻲ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻳﻚ ﭘﻨﺠﻢ ﻣﻘﺎﻻت اﻳﺮاﻧﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﻫﻤﻜﺎر ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ ﺳﻬﻢ ﻣﻘﺎﻻت ﭼﻨﺪ‬
‫ﻣﻠﻴﺘﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اي ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﻌﺪاد ﻣﻄﻠﻖ ﻫﻤﻮاره رو ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻮده اﺳﺖ )ﺷﻜﻞ ‪.(2‬‬
‫ﻣﻘﺎﻻت ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﭼﻨﺪﻣﻮﻟﻔﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻫﻤﻜﺎري ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻴﻦ ﮔﺮوه ﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ در‬
‫واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻳﻜﻲ از ﻫﻤﻜﺎران در ﻃﻮل ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻳﺎ ﻓﺮآﻳﻨﺪ اﻧﺘﺸﺎر )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻳﻚ داﻧﺸﺠﻮي ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻘﻄﻊ دﻛﺘﺮا را در ﺧﺎرج از ﻛﺸﻮر آﻏﺎز ﻣﻲ ﻛﻨﺪ( و ﺗﺎ اﻧﺪازه اي ﻛﻤﺘﺮ‪ ،‬از ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﺮاﻧﻲ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﭼﻨﺪ ﻣﻠﻴﺘﻲ ﻧﺸﺎت ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻮج ﮔﺴﺘﺮده اي از ﻣﻬﺎﺟﺮت ﺟﻮاﻧﺎن ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﺮده ﻃﻲ ﺳﺎل ﻫﺎي‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪ و اﺳﺘﻘﺮار آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺤﻘﻖ در داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ﻗﻄﻌﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ روﻧﺪ ﻫﻤﻜﺎري ﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ‬
‫ﻛﻤﻚ ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ .1‬ﺧﻼﺻﻪ آﻣﺎري ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻋﻠﻤﻲ ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﻴﻦ ﺳﺎل ﻫﺎي ‪ 1997‬و ‪.2018‬‬

‫اﺳﺘﻨﺎدات‬ ‫ﻣﻘﺎﻻت‬ ‫ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﺮاﻧﻲ‬

‫ﺣﺴﺐ‬ ‫ﺑﺮ‬ ‫ﻛﻞ‬ ‫ﺳﻬﻢ‬ ‫ﺗﻌﺪاد‬
‫ﻣﻘﺎﻟﻪ‬
‫‪0/11‬‬ ‫‪4,400‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪437‬‬ ‫ﺗﻤﺎم ﻣﻘﺎﻻت‬
‫‪9,0‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪3,150‬‬ ‫‪350‬‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﻨﺤﺼﺮا اﻳﺮاﻧﻲ‬
‫‪14,3‬‬ ‫‪1,250‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪87‬‬ ‫ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ‬
‫‪19,3‬‬ ‫‪550‬‬ ‫‪6,5‬‬ ‫‪28‬‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ‬
‫‪17,5‬‬ ‫‪253‬‬ ‫‪3,3‬‬ ‫‪14‬‬ ‫اﻳﺮاﻧﻲ )دور از وﻃﻦ(‬
‫‪21,1‬‬ ‫‪296‬‬ ‫‪3,2‬‬ ‫‪14‬‬ ‫ﻏﻴﺮ اﻳﺮاﻧﻲ‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
 ‫‪3,7‬‬ ‫‪197‬‬ ‫‪12,2‬‬ ‫‪53‬‬ ‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه در ﻣﺠﻼت ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻲ اﻳﺮان‬

‫ﻣﻘﺎﻻت ﭼﻨﺪﻣﻮﻟﻔﻪ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎري داﻧﺸﻤﻨﺪان از ﻃﻴﻒ وﺳﻴﻌﻲ از ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ )ﺷﻜﻞ‬
‫‪ .(3‬اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه )ﺑﺎ ﺑﻴﺶ از ‪ 20,000‬ﻣﻘﺎﻟﻪ( و ﻛﺎﻧﺎدا و اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن )ﻫﺮ ﻛﺪام ﺑﺎ ﺣﺪود ‪10,000‬ﻣﻘﺎﻟﻪ(‬
‫ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﻌﺪاد ﻣﻘﺎﻻت ﻣﺸﺘﺮك را ﺑﺎ ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﺮاﻧﻲ دارﻧﺪ‪ .‬ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ ﭼﻮن ﻛﺎﻧﺎدا‪،‬‬
‫ﻣﺎﻟﺰي و اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎ‪ ،‬ﺳﻬﻢ اﻧﺘﺸﺎر ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﻳﺎد ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺣﻀﻮر ﺗﻌﺪاد‬
‫زﻳﺎدي از اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﺮده در اﻳﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﻴﻦ و ژاﭘﻦ ﻛﻪ اﻫﺪاف‬
‫ﻣﻬﺎﺟﺮﺗﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮي در ﻣﻴﺎن اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻛﻤﺘﺮي از داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ اﻳﺮاﻧﻲ را در‬
‫ﺑﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻻت ﻣﺸﺘﺮك ﻛﻤﺘﺮ از ﺣﺪ اﻧﺘﻈﺎري ﺑﺎ داﻧﺶ ﭘﮋوﻫﺎن اﻳﺮاﻧﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮده اﻧﺪ )رﺟﻮع ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ‬
‫ﺟﺪول اﻟﻒ‪ ،1-‬ﺿﻤﻴﻤﻪ اﻟﻒ (‬

‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻣﻘﺎﻻت ﭼﻨﺪﻣﻮﻟﻔﻪ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ‪ ٪17‬از ﻛﻞ ﻧﺸﺮﻳﺎت را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ اﻣﺎ ﺳﻬﻢ اﺳﺘﻨﺎدي‬
‫ﻧﺎﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ‪ ٪25‬درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻬﻤﺘﺮ از ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﻣﻴﺰان اﺳﺘﻨﺎد زﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل‬
‫ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺨﺸﻲ از اﻳﺮاﻧﻴﺎن دور از وﻃﻦ )‪ 17/5‬اﺳﺘﻨﺎد در ﻫﺮ ﻣﻘﺎﻟﻪ( و ﻳﺎ داﻧﺸﻤﻨﺪ ﻏﻴﺮ اﻳﺮاﻧﻲ )‪ 21/1‬اﺳﺘﻨﺎد در ﻫﺮ‬
‫ﻣﻘﺎﻟﻪ( ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬ﻣﺠﻼت ﻋﻠﻤﻲ ﻧﻤﺎﻳﻪ ﺷﺪه در اﺳﻜﻮﭘﻮس ﻛﻪ در اﻳﺮان ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ 12 ،‬درﺻﺪ از‬
‫ﻣﻘﺎﻻت را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﻨﻬﺎ ‪ 4‬درﺻﺪ ﻛﻞ اﺳﺘﻨﺎدات را درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ )ﺟﺪول ‪.(1‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ .2‬ﺗﻌﺪاد اﻧﺘﺸﺎرات ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ اﻳﺮاﻧﻲ )ﻣﺤﻮر ﺳﻤﺖ ﭼﭗ( و ﺳﻬﻢ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ )ﻣﺤﻮر راﺳﺖ(‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
 ‫ﺷﻜﻞ ‪ .3‬ﻧﻘﺸﻪ ﻫﻤﻜﺎري ﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ﻣﺸﺘﺮك ﺑﻴﻦ ﺳﺎل ﻫﺎي ‪ 1997‬ﺗﺎ ‪2018‬‬

‫ﻛﻤﻴﺖ و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻧﻴﺰ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ )ﺷﻜﻞ ‪ .(4‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺳﻬﻢ ﻣﻘﺎﻻت ﻣﺮﺑﻮط‬
‫ﺑﻪ ﻋﻠﻮم ﭘﺎﻳﻪ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻴﻤﻲ‪ ،‬ﻓﻴﺰﻳﻚ‪ ،‬زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ و رﻳﺎﺿﻲ( )‪ ،(٪41‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن دارو و ﺑﻬﺪاﺷﺖ )‪،(٪22‬‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ )‪ ،(٪22‬ﻛﺸﺎورزي‪ ،‬ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ و ﻋﻠﻮم داﻣﭙﺰﺷﻜﻲ )‪ (٪10‬و ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ )‪ (٪5‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺎ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺘﻮﺳﻂ وزﻧﻲ ﻣﺠﻼت را ﻛﻪ در آن ﻣﻘﺎﻻت رﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﭘﺮوﻛﺴﻲ‬
‫ﺑﺮاي ﻛﻴﻔﻴﺖ اﻧﺘﺸﺎر در ﺣﻮزه ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﺮدﻳﻢ )ﺷﻜﻞ ‪ .(4‬ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪي‬
‫‪ ، 37‬رﺷﺘﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ از ﻧﻈﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ اﻧﺘﺸﺎر ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻬﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻳﮕﺮ رﺷﺘﻪ ﻫﺎي اﺻﻠﻲ داﺷﺖ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل‬
‫آن ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﻋﻠﻮم ﭘﺎﻳﻪ و ﻛﺸﺎورزي و ﻋﻠﻮم زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ در رﺗﺒﻪ ﻫﺎي ﺑﻌﺪي ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ‬
‫رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺘﻮﺳﻂ وزﻧﻲ ﻣﺠﻼت ﺑﺮاي ﺳﺎﻳﺮ رﺷﺘﻪ ﻫﺎي اﺻﻠﻲ در ﻃﻮل زﻣﺎن ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﺪون ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺘﻮﺳﻂ اﻧﺘﺸﺎرات در دارو و ﺳﻼﻣﺖ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﻛﺎﻫﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ و ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ در‬
‫ﻳﻚ دﻫﻪ )از ﺳﺎل ‪ 2004‬ﺗﺎ ‪ (2013‬از ‪ 38‬ﺑﻪ ‪ 58‬ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ .4‬روﻧﺪ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﺮاﻧﻲ از ﻧﻈﺮ ﺣﻮزه ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪي ﻧﺮﻣﺎل ﺳﺎزي ﺷﺪه ﻣﺠﻼت )ﭘﺎﻧﻞ‬
‫ﭼﭗ( و ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﻘﺎﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﻴﻦ ﺳﺎل ﻫﺎي ‪ 1997‬ﺗﺎ ‪ 2018‬در رﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه اﻧﺪ )ﭘﺎﻧﻞ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ(‪.‬‬
‫در ﻣﺠﻤﻮع ‪ 437000‬ﻣﻘﺎﻟﻪ در اﻳﻦ دوره ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺎ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻮﺳﺴﺎت ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻋﻠﻤﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻛﺎﻣﻞ داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﺸﺎرﻛﺖ در ﺧﺮوﺟﻲ ﻋﻠﻤﻲ اﻳﺮان را داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺗﻌﺪاد‬
‫اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺮﻣﺎل ﺳﺎزي ﺷﺪه )ﺗﻌﺪاد ﻣﻘﺎﻻت ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺎت ﻋﻠﻤﻲ( در ﺿﻤﻴﻤﻪ ب‬
‫ﺟﺪول ب‪-‬اﻟﻒ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ و داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ )ﻫﻤﻪ‬
‫ﺷﺎﺧﻪ( ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﻌﺪاد اﻧﺘﺸﺎرات را داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﻣﻮﺳﺴﺎت دﻳﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪) IPM‬ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت‬
‫ﻓﻴﺰﻳﻚ ﻧﻈﺮي و رﻳﺎﺿﻴﺎت(‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺷﺮﻳﻒ و داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻣﻴﺮ ﻛﺒﻴﺮ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻫﻴﺎت‬
‫ﻋﻠﻤﻲ را ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ‪ 4/4 ، 4/5 ، 7/4‬ﻣﻘﺎﻟﻪ در ﻫﺮ داﻧﺸﻜﺪه ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮﺳﺴﺎت ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ را ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﺗﻮان از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ اﺳﺘﺮداد ﻣﻘﺎﻟﻪ در ﻫﺮ ‪ 10000‬ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻳﻚ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺗﺨﻠﻔﺎت ﻋﻠﻤﻲ ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار داد‪ .‬ﻣﺆﺳﺴﺎت اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﻌﺪاد اﻧﺘﺸﺎر از‬
‫ﺳﺎﻟﻬﺎي ‪ ،1997‬وارﻳﺎﻧﺲ زﻳﺎدي از ﻣﻴﺰان اﺳﺘﺮداد ﻣﻘﺎﻟﻪ را ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﻴﺰان ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻي‬
‫اﺳﺘﺮداد ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻳﻌﻨﻲ ‪ 13,3‬در ﻫﺮ ‪ 10000‬ﻣﻘﺎﻟﻪ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﻨﺪ )ﺟﺪول اﻟﻒ‪ .(1-‬در واﻗﻊ‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎرات اﻳﺮاﻧﻲ‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﭼﻬﺎر ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺟﻬﺎﻧﻲ داراي ﻣﻘﺎﻟﻪ اﺳﺘﺮداد ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﺮان را در ﺑﺎﻻي ﻟﻴﺴﺖ ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ‬
‫ﺑﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺳﺘﺮداد ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﺪ ]‪ .[7‬ﻓﻬﺮﺳﺖ اﺳﺘﺮداد ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎﻧﻚ اﻃﻼﻋﺎت داده اﺳﺘﺮداد‬
‫ﻣﻘﺎﻟﻪ از ﺳﺎل ‪ 2004‬ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه ]‪ [8‬ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﻇﺎﻫﺮا ﻛﺸﻒ ﺗﺨﻠﻒ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎي‬
‫وﻳﺮاﺳﺘﺎري ﭘﺮاﻛﻨﺪه اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﻛﻪ ﻣﺠﻼت ﻣﻌﺘﺒﺮﺗﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ ﺗﺮي ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺨﻠﻒ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و‬
‫ﻣﺤﻘﻘﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎ از ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻧﺨﺒﻪ و ﺑﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺧﻮب در آﻧﻬﺎ دﺳﺖ ﺑﻪ اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻲ زﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻴﺰان زﻳﺎدي از‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
‫ﺗﺨﻠﻔﺎت را دارﻧﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﻮرد ﺗﺨﻠﻒ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل دارد ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن دﻳﮕﺮ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﻴﺰ‬
‫ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺘﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل ﺑﺴﻴﺎري از‬
‫اﺳﺘﺮداد ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻮﺳﺴﺎت ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد‪ ،‬ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﺎ درﺑﺎره اﺳﺘﺮداد ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‬
‫ﻛﻪ ﺗﺨﻠﻒ در اﻧﻮاع ﻣﻮﺳﺴﺎت در اﻳﺮان ﺷﺎﻳﻊ اﺳﺖ از ﺟﻤﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪه ﻫﺎي ﻓﻨﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه‬
‫ﻫﺎي داراي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺣﺘﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎي ﻧﺨﺒﻪ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﺮوﺟﻲ ﻋﻠﻤﻲ اﻳﺮان‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﻴﺰان ﺧﻮد ارﺟﺎع و ﺳﻬﻢ ﻣﻘﺎﻻت اﻳﺮاﻧﻲ را ﻛﻪ در ﻧﺸﺮﻳﺎت‬
‫ﺑﺮﺗﺮ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ﻳﺎ اﺳﺘﻨﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ را ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار دادﻳﻢ ﻛﻪ در ﻣﺠﻤﻮع ‪ 664‬ﻣﺠﻠﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‬
‫ﻛﻪ رﺗﺒﻪ اول و دوم را در ﻫﺮ رﺷﺘﻪ در ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ژورﻧﺎل اﺳﻜﻮﭘﻮس‪ CiteScoreTM‬ﺑﺪﺳﺖ آورده اﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫اﻳﻦ ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻻت ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﭼﻨﺪ ﻣﻮﻟﻔﻪ را ﺣﺬف ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ اﺳﺘﻨﺎدات ﻧﺸﺮﻳﺎت اﻳﺮان‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﺑﺰرﮔﻲ از اﺳﺘﻨﺎدﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻫﻤﻜﺎر و ﻳﺎ دﻳﮕﺮﻣﺤﻘﻘﺎن در داﺧﻞ ﻛﺸﻮر اﻧﺠﺎم‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬اﮔﺮﭼﻪ ﻣﻴﺰان ﺧﻮد ارﺟﺎع ﻛﺸﻮر از ‪ 54‬درﺻﺪ در ﺳﺎل ‪ 1997‬ﺑﻪ ‪ 40‬درﺻﺪ در ﺳﺎل ‪ 2015‬ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ )ﺷﻜﻞ ‪.(5‬‬

‫ﺑﺎ ﻓﺮاﺗﺮ رﻓﺘﻦ از ﻣﻴﺰان ﻣﺘﻮﺳﻂ رﺷﺪ ﻣﻘﺎﻻت‪ ،‬ﺳﻬﻢ ﻣﻘﺎﻻت اﻳﺮاﻧﻲ در ﻣﻴﺎن ﺗﻤﺎم ﻧﺸﺮﻳﺎت ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻳﺎدي از‬
‫‪0/1‬درﺻﺪ در ﺳﺎل ‪ 1997‬ﺑﻪ ‪ 1/6‬درﺻﺪ در ﺳﺎل ‪ 2016‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎ وﺟﻮد ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻻت اﻳﺮاﻧﻲ‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ‪0/5‬درﺻﺪ از ﻣﻘﺎﻻت را در ﻣﺠﻼت ﺑﺮﺗﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ )ﺷﻜﻞ ‪ ،(5‬ﻳﻌﻨﻲ ﺧﺮوﺟﻲ ﻋﻠﻤﻲ ﻛﺸﻮر ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ﻧﺎﻣﺘﻨﺎﺳﺒﻲ در ﻣﺠﻼت ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﭼﺎپ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺟﺎﻟﺒﺘﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﻬﻢ اﺳﺘﻨﺎداﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻻت اﻳﺮاﻧﻲ از ﻣﻘﺎﻻت‬
‫دﻳﮕﺮ در ﻣﺠﻼت ﺑﺮﺗﺮ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ‪ 0/1‬درﺻﺪ از ﻣﻘﺎﻻت ذﻛﺮ ﺷﺪه در اﻳﻦ ﻧﺸﺮﻳﺎت را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ‬
‫دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺧﺮوﺟﻲ ﻋﻠﻤﻲ اﻳﺮان در زﻣﻴﻨﻪ ﻛﺎر ﻧﻮآوراﻧﻪ و ﭘﻴﺸﮕﺎﻣﺎﻧﻪ در زﻣﻴﻨﻪ‬
‫ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺿﻌﻴﻒ ﻋﻤﻞ ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان اﻳﺮاﻧﻲ )ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎي ﻫﻤﻜﺎري ﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ(‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
 ‫ﺷﻜﻞ ‪ .5‬ﻣﻨﺸﺎ اﺳﺘﻨﺎدات ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﺮاﻧﻲ )ﭘﺎﻧﻞ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ( و ﺳﻬﻢ اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻻت از ﻛﻞ ﺧﺮوﺟﻲ ﻣﺠﻼت ﻋﻠﻤﻲ‬
‫ﺟﻬﺎن و ﻣﺠﻼت ﺑﺮﺗﺮ و ﺳﻬﻢ اﺳﺘﻨﺎدات اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻻت از ﻣﺠﻼت ﺑﺮﺗﺮ درﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪه در ﺳﻪ ﺳﺎل ﻣﺘﻮاﻟﻲ ﭘﺲ از اﻧﺘﺸﺎر‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﺗﻌﺪاد اﺳﺘﻨﺎداﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻻت ﻳﻚ ﻛﺸﻮر درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ‬
‫ﻗﻮي دارد‪ ،‬ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل آﺷﻜﺎر ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻓﻌﻠﻲ اﻳﺮان در زﻣﻴﻨﻪ‬
‫ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز ﺟﻬﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺎ ﻳﻚ ﻣﺎﺗﺮﻳﺲ دو ﺑﻌﺪي از رﺗﺒﻪ اﻳﺮان را ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻮع ﺗﻌﺪاد ﻣﻘﺎﻻت و ﻣﺠﻤﻮع اﺳﺘﻨﺎدات‬
‫ﺧﺎرﺟﻲ )ﻛﻪ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از ﺧﻮد ارﺟﺎع ﻣﺠﻠﻪ اﺳﺖ( را در ﻃﻮل زﻣﺎن ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار دادﻳﻢ ﻛﻪ در ﺷﻜﻞ‬
‫‪ 6‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻛﺸﻮري ﻋﻤﻠﻜﺮدي در ﻃﻮل ﺧﻂ ‪ 1:1‬داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎر آن ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‬
‫ﺗﻌﺪاد ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ اﺳﺘﻨﺎدﻫﺎ را درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻧﺤﺮاف از ﺧﻂ ‪ 1:1‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻘﺎﻻت و ﺗﻮزﻳﻊ اﻧﺘﺸﺎر در‬
‫زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻳﺮان رﺗﺒﻪ ﺧﻮد را در ﻫﺮ دو ﺗﻌﺪاد ﻣﻘﺎﻻت و ﺗﻌﺪاد اﺳﺘﻨﺎدﻫﺎ ﺑﻬﺒﻮد داده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻴﻦ اﻳﻦ‬
‫دو رﺗﺒﻪ ﺷﻜﺎف وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺨﺺ‪ ،‬اﻳﻦ ﺷﻜﺎف در ﻃﻲ ﺳﺎل ‪ 2000‬ﭘﻴﺶ از ﺗﺜﺒﻴﺖ در اواﻳﻞ ﺳﺎﻟﻬﺎي‬
‫‪ 2010‬ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ و ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ آﻳﺎ اﻳﻦ ﻳﻚ روﻧﺪ ﺟﺪﻳﺪ اﺳﺖ و آﻳﺎ اﻳﺮان‬
‫در ﺳﺎﻟﻬﺎي آﻳﻨﺪه از ﻧﻈﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ آﻳﺎ ﻧﺸﺮﻳﺎت اﻳﺮان در ﺳﺎﻟﻬﺎي اوﻟﻴﻪ از ﻧﻈﺮ‬
‫اﺳﺘﻨﺎد ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻋﻤﻞ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ )ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺧﻮد ارﺟﺎع ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن(‬

‫رﺗﺒﻪ از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد ﻣﻘﺎﻻت و اﺳﺘﻨﺎدات ﺧﺎرﺟﻲ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ .6‬رﺗﺒﻪ ﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﻲ اﻳﺮان از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻧﺸﺮﻳﺎت و اﺳﺘﻨﺎدات ﺧﺎرﺟﻲ )ﺧﻮد ارﺟﺎﻋﻲ ﻣﺠﻼت ﺣﺬف ﺷﺪه اﺳﺖ( ﺑﻴﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎي‬
‫‪ 1997‬ﺗﺎ ‪.[10] 2017‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
 ‫ﻋﻠﻞ و ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي آن‬

‫ﻣﺎ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻧﺸﺎن داده اﻳﻢ ﻛﻪ ﻛﻤﻴﺖ ﺧﺮوﺟﻲ ﻋﻠﻤﻲ اﻳﺮان در دﻫﻪ ﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺳﺮﻋﺖ رﺷﺪ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي داﺷﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺟﻬﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ روﻧﺪ ﻫﺎي ﻛﻴﻔﻴﺖ اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻻت را از‬
‫ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺟﻨﺒﻪ ﻣﺨﺘﻠﻒ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﺮدﻳﻢ و ﻧﺸﺎن داده اﻳﻢ ﻛﻪ رﺷﺪ ﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎ ﺻﺮف ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﮔﺰاف ﺑﻪ دﺳﺖ‬
‫آﻣﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ آن ﮔﺴﺘﺮش و ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي ﺣﻴﻠﻪ ﮔﺮاﻧﻪ و ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺑﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﺸﺎر‬
‫ﺑﻮدن ﺧﺮوﺟﻲ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻛﺸﻮر ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﺎ ﻗﺼﺪ دارﻳﻢ ﻣﺒﺎﻧﻲ اﻳﻦ‬
‫ﺗﺤﻮﻻت و ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي اﻳﻦ روﻧﺪﻫﺎ را ﺑﺮاي آﻳﻨﺪه اﻳﺮان ﺑﻴﺎن ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر‪ ،‬ﻧﻘﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻖ و‬
‫ﺳﻬﺎم ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﻧﺴﺎﻧﻲ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه اﺻﻠﻲ ﺧﺮوﺟﻲ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﻘﺪار ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫ﻫﺎي ﻛﺸﻮري در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺮ ﺧﺮوﺟﻲ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﻧﺘﻴﺠﻪ آن ﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺎﻧﺎل ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺎﺛﻴﺮ‬
‫ﻣﻲ ﮔﺬارد‪ :‬اﻧﺪازه ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﮋوﻫﺶ و ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي اﻋﻀﺎ )ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺨﺶ ﻫﺎ(‪ ،‬اراﺋﻪ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺟﺪﻳﺪ و‬
‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ و دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت )ﻧﺸﺮﻳﺎت‪ ،‬ﺣﻀﻮر در ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ‪ ،‬و ﻏﻴﺮه(‪ .‬از ﻟﺤﺎظ ﺗﺎرﻳﺨﻲ‪ ،‬ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻖ‬
‫و ﺗﻮﺳﻌﻪ در اﻳﺮان‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ در ‪ ٪0,5‬از ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ داﺧﻠﻲ )‪ (GDP‬در ﻧﻮﺳﺎن اﺳﺖ ]‪ .[11‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫ﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ اﻳﺮان در دو دﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎ ﺿﺮﻳﺐ ﻧﺎﭼﻴﺰ ‪ 3‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﺧﺮوﺟﻲ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر‬
‫ﻛﻪ ﻗﺒﻼ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺻﺮﻳﺐ ﺣﺪودا ﭘﻨﺠﺎه اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﮔﺴﺘﺮدن ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻋﻠﻤﻲ ﻓﻌﻠﻲ اﻳﺮان ﻣﺎ‬
‫ﻳﻚ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﻴﻦ ﻛﺸﻮري در ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﺑﻴﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ داﺧﻠﻲ و ﺗﻌﺪاد اﻧﺘﺸﺎرات ﻋﻠﻤﻲ از ﻧﻈﺮ ﻣﻘﺎدﻳﺮ‬
‫ﻣﻄﻠﻖ و ﺳﺮاﻧﻪ اﻧﺠﺎم دادﻳﻢ‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد اﻳﺮان در ﻫﺮ دو ﻣﻘﻴﺎس ﺣﺪود دو ﺑﺮاﺑﺮ ارزش ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺮ‬
‫اﺳﺎس ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻛﺸﻮرﻫﺎي دﻳﮕﺮ اﺳﺖ )ﺷﻜﻞ ‪.(7‬‬

‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ داﺧﻠﻲ و ﺗﻌﺪاد ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻫﺎي ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ .7‬راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ داﺧﻠﻲ و ﺗﻌﺪاد ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه در ﺳﺎل ‪ 2017‬از ﻧﻈﺮ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﻄﻠﻖ )ﭘﺎﻧﻞ ﺑﺎﻻ( و ﺳﺮاﻧﻪ )ﭘﻨﻞ ﭘﺎﻳﻴﻦ(‬
‫]‪ .[12،13‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﻮر اﻓﻘﻲ در ﻣﻘﻴﺎس ﻟﮕﺎرﻳﺘﻤﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ ﻧﺸﺎن دادﻳﻢ ﻧﻘﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ روﻧﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻋﻠﻤﻲ در اﻳﺮان را ﺗﻮﺿﻴﺢ‬
‫دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ﻋﻮاﻣﻞ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺤﺮك اﺻﻠﻲ اﻓﺰاﻳﺶ اﻧﺘﺸﺎرات ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻓﺮض را ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﻨﺎ ﻧﻬﺎدﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ روﻧﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻛﺸﻮر‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺟﻮاﻧﺎن و اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ‪ ،‬ﻣﻴﺰان‬
‫"ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻮﻟﺪ ﻣﻮﺛﺮ " ﻛﺸﻮر را در ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻓﺰاﻳﺶ داده اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﺎ در واﻗﻊ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ اﺧﻴﺮ در ﺗﻌﺪاد داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﻓﻌﺎل در آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ )از ﺟﻤﻠﻪ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ‪،‬‬
‫دﻛﺘﺮا و دﻛﺘﺮاي ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬ر‪.‬ج‪ .‬ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ‪ .(8‬اﻳﻦ روﻧﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ اﻟﮕﻮي اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻌﺪاد ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻋﻠﻤﻲ اﺳﺖ‬
‫)ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻗﺒﻼ در ﺷﻜﻞ ‪ 2‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ(‪ ،‬از اﻳﻦ رو اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫اﺻﻠﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺠﻮم ﻣﻘﺎﻻت داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ اﻓﺘﺎده اﻧﻔﺠﺎر ﺟﻤﻌﻴﺖ دﻫﻪ ‪ 1980‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در دﻫﻪ‬
‫ي ‪ 1980‬ﺗﺎ اواﺳﻂ دﻫﻪ ي ‪ ،1980‬ﺟﻤﻌﻴﺖ اﻳﺮان ﺑﻪ ﻃﻮر ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي ﺑﺎ ﻧﺮخ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺣﺪود ‪ 4‬درﺻﺪ اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬اﻳﺮان در ﻃﻮل دو دﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ رﺷﺪ زﻳﺎدي در ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺟﻮاﻧﺎن ﺧﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ‬
‫ﮔﺴﺘﺮش ﻇﺮﻓﻴﺖ داﻧﺸﮕﺎه ﻫﻤﺮاه ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺑﺎﻻ ﺑﺮاي ﺗﺤﺼﻴﻼت ﻋﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت‬
‫دوﻟﺖ ﺑﺮاي از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻴﻜﺎري‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ رﺷﺪ ﻗﺎرچ ﮔﻮﻧﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ‬
‫داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ 1982‬ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺪ اﻣﺎ ﻃﻲ ﭼﻨﺪ دﻫﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﺑﺮاوردن ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺑﺎﻻ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺤﺼﻴﻼت ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺑﺮ ﺧﻼف ﻣﺪارس دوﻟﺘﻲ و داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه آزاد راﻳﮕﺎن ﻧﺒﻮد‬
‫)ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻘﺎﻣﺎت دوﻟﺘﻲ اﺟﺮا ﻣﻲ ﺷﻮد( و ﮔﺴﺘﺮش ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎﻳﺶ در ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺸﻮر ﺗﻮﺟﻴﻪ اﻗﺘﺼﺎدي‬
‫داﺷﺖ و ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺟﺪﻳﺪي از ﺗﺠﺎري ﺳﺎزي آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ در اﻳﺮان را ﻧﺸﺎن داد‪.‬‬

‫ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ اﻓﺰاﻳﺶ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﺗﻌﺪاد ﻛﺮﺳﻲ ﻫﺎي داﻧﺸﮕﺎه‪ ،‬ﻛﻴﻔﻴﺖ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ ﻧﺴﺒﺘﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ‬
‫ﺷﺎﺧﺺ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﻳﻦ ﮔﺴﺘﺮش ﺑﻲ ﺗﻨﺎﺳﺐ ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﻪ ﻫﺮ داﻧﺸﺠﻮ ﺑﻮد‪ .‬اﺳﺘﺨﺪام ﺟﺪﻳﺪ‬
‫ﻫﻴﺎت ﻋﻠﻤﻲ ﺑﺎ رﺷﺪ ﺗﻌﺪاد داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﻫﻤﺨﻮان ﻧﺒﻮد و ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ در ﻧﺴﺒﺖ داﻧﺸﺠﻮ ﺑﻪ ﻫﻴﺌﺖ‬
‫ﻋﻠﻤﻲ از ‪ 18‬درﺻﺪ در ﺳﺎل ‪ 2005‬ﺑﻪ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 8‬درﺻﺪ در ﺳﺎل ‪ 2018‬رﺳﻴﺪ )ﺷﻜﻞ ‪ .(8‬اﻳﻦ ﻛﺎﻫﺶ ﻋﻈﻴﻢ ﺑﻪ‬
‫ﻛﻤﺘﺮ از ﻧﺼﻒ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻨﺪ داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ "ﻛﺮﺳﻲ ﻫﺎي" ﺧﻮد را ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮش ﺑﻴﺸﺘﺮ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن‬
‫ﮔﺴﺘﺮش داده اﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ "ﻇﺮﻓﻴﺖ" آﻣﻮزﺷﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي آﻣﻮزش آﻧﻬﺎ را ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺷﻤﺎر داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن و‬
‫ﺻﻨﺪﻟﻲ ﻫﺎي داﻧﺸﮕﺎه ﺑﺪون ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻣﻨﺎﺳﺐ در زﻳﺮﺳﺎﺧﺖ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت‪ ،‬دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻠﻲ ﺑﺮاي‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻲ ﺗﻮان ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﻫﺎي ﻣﻬﻤﻲ از ﺗﺤﻠﻴﻞ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‪ :‬اول اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬اﻳﺮان ﻧﺴﺒﺖ دﻻر ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ‬
‫ﺑﺎﻻﻳﻲ دارد‪ ،‬و دوم اﻳﻨﻜﻪ اﻓﺰاﻳﺶ اﺧﻴﺮ در درﺟﻪ اول ﺑﻪ اﻧﺪازه و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻧﺴﺒﺖ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‬
‫ﺗﺎ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ آن‪ .‬اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺸﺎر ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﻛﺸﻮر‬
‫در ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت و ﻣﻴﺎن ﻣﺪت‪ ،‬ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻖ در آﻳﻨﺪه ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺑﻌﻴﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ ‪ ،‬ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺧﺮوﺟﻲ ﻋﻠﻤﻲ در آﻳﻨﺪه )از ﻫﺮ دو ﻧﻈﺮ ﻛﻤﻴﺖ و ﻛﻴﻔﻴﺖ( ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﺪه‬
‫ﺗﻮﺳﻂ اﻧﺪازه و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﺸﺎت ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻮﺛﺮ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن‬
‫ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ‪ ،‬روﻧﺪ ﻧﺸﺮﻳﺎت در آﻳﻨﺪه را ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ﺑﺮآورد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻌﺪاد داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻻﻳﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻧﺘﺸﺎر دارﻧﺪ )رﺟﻮع‬
‫ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ زﻳﺮ( ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺤﺮك اﺻﻠﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻏﻴﺮﻣﺘﻌﺎرف در ﻣﻴﺰان ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻋﻠﻤﻲ اﻳﺮان در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺷﻮد و ﻓﻘﺪان ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻣﻌﻘﻮل در ﺳﻄﺢ دوﻟﺘﻲ را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﻲ‬
‫ﻓﻘﺪان ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻓﺴﺎد ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻗﺒﻼ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬دوﻟﺖ‬
‫ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري در آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻨﺎﺳﺒﻲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ داﻧﺸﺠﻮ ﺑﻪ ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ ﮔﻮﻳﺎي اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﺪه ﺑﺮ ﮔﺴﺘﺮش‬
‫ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ و آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﻧﻪ اﻳﺠﺎد ﻇﺮﻓﻴﺖ اﺳﺎﺳﻲ و ﻛﻴﻔﻴﺖ اﻃﻤﻴﻨﺎن‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع در ﺻﺤﺒﺖ ﻫﺎي ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺗﻌﺪاد اﻧﺘﺸﺎرات ﺑﺪون ذﻛﺮ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻳﺎ اﻫﻤﻴﺖ آن ﮔﻮﻳﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻦ ذﻫﻨﻴﺖ ﻛﻤﻴﺖ ﮔﺮا در واﻗﻊ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎي ﻋﻤﺪه اﻳﺮان در زﻣﻴﻨﻪ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ را ﺗﺤﺖ اﻟﺸﻌﺎع ﺧﻮد ﻗﺮار‬
‫داده اﺳﺖ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮارد اﻟﺰام آور ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﻴﻠﻲ ﺑﺮاي داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ و دﻛﺘﺮي و اﻧﺘﺼﺎب و‬
‫ارﺗﻘﺎء اﺳﺎﺗﻴﺪ داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ اﺳﺖ ]‪ .[3،4،5‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬آﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ روﺷﻲ ﻣﻌﻨﺎدار ﺑﺮاي اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻳﺎ‬
‫ﺳﻬﻢ ﻛﺎر ﭘﮋوﻫﺸﻲ در دﻧﻴﺎي واﻗﻌﻲ اراﺋﻪ ﻧﻤﻲ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬در ﻫﻨﮕﺎم اﻧﺘﺼﺎب ﻫﺎي داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ در اﻳﺮان ‪،‬‬
‫ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻧﮕﻴﺰه اي ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻴﻖ اﺳﺎﺳﻲ ﻧﺪارﻧﺪ و دﻏﺪﻏﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﻤﺎﻳﻪ ﺷﺪن ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت آﻧﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪،‬‬
‫ﺗﻌﺪاد روزاﻓﺰون ﻣﻘﺎﻻت ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﺠﻼت ﭘﺎﻳﻴﻦ رﺗﺒﻪ ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ اﻛﺜﺮ ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻧﻤﺎﻳﻪ ﺷﺪه داﺧﻠﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫ﻛﻪ ﺳﻬﻢ ﻧﺎﭼﻴﺰي در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎي ﻛﻤﻴﺖ ﮔﺮاي ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ ،‬اﻧﮕﻴﺰه ﻫﺎي رو ﺑﻪ رﺷﺪ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ را ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻴﻜﻨﺪ و‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻮﺟﺐ ﻫﺠﻮم ﻋﻈﻴﻢ ﻣﺠﻼت ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺑﻪ‬
‫ارﺳﺎل )ﻳﺎ ﺣﺘﻲ اﻧﺘﺸﺎر( ﻛﺎر ﺧﻮد در ﻣﺠﻠﻪ ‪ ISI‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن دﻛﺘﺮا ﻣﺠﺒﻮرﻧﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﻛﺎر را در ﻳﻚ‬
‫ﻣﺠﻠﻪ ﻧﻤﺎﻳﻪ ﺷﺪه ‪ ISI‬ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﻨﻨﺪ و اﻧﮕﻴﺰه ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي اﻧﺘﺸﺎرات ﺑﻴﺸﺘﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎي‬
‫آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﻟﺰاﻣﺎت ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﻴﻠﻲ و اﻧﺘﺼﺎب ﻫﺎي داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ اﻧﮕﻴﺰه ﻫﺎي ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه اي از ﺟﺎﻣﻌﻪ‬
‫ﭘﮋوﻫﺸﻲ را ﺑﻪ ﺷﻴﻮه اي ﻏﺎﻟﺒﺎ ﻛﻤﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﺪ‪ ،‬و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻪ روﻧﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻛﻤﻲ ﻧﺸﺮﻳﺎت ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻳﺎ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻛﺸﻮر ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ‪ ،‬دﻛﺘﺮاي و دﻛﺘﺮاي ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﻧﺴﺒﺖ اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﻪ‬
‫داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن در اﻳﺮان‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ .8‬ﺗﻌﺪاد داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ )ﻣﺤﻮر ﺳﻤﺖ ﭼﭗ( و ﻧﺴﺒﺖ اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺎت ﻋﻠﻤﻲ )اﺳﺘﺎدﻳﺎر‪ ،‬داﻧﺸﻴﺎر و ﻓﻮل ﭘﺮوﻓﺴﻮرﻫﺎ( ﺑﻪ‬
‫داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﺗﺐ اﻧﺘﺸﺎر در ﻣﻴﺎن داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن و ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ‪ ،‬ﺑﺎزاري ﺳﻴﺎه اﺟﺒﺎرا ﺑﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ‬
‫ﻧﻔﻮذ ﻛﺮده و ﻣﻮﺟﺐ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮي زﻧﺠﻴﺮه اي از ﻛﺴﺐ و ﻛﺎرﻫﺎي ﺳﻴﺎه در ﻃﻴﻒ وﺳﻴﻌﻲ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي ﻓﺎﺳﺪ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎي دﺳﺖ اول ﻣﺎ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ اراﺋﻪ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻃﻴﻒ‬
‫ﮔﺴﺘﺮده اي از ﻧﻈﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﻮدن و اﺧﻼق ﺗﺤﻘﻴﻖ را ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺗﻌﺪادي از ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎﻳﻲ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺳﺮ زدﻳﻢ‪ ،‬ﻣﻨﻜﺮ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻣﻘﺎﻻت از اﺑﺘﺪا ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ ﺟﺎي آن ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد دادﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ را از ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه داﻧﺸﺠﻮ "اﺳﺘﺨﺮاج" ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي دﻳﮕﺮ از اﻧﺘﺸﺎر ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻧﺴﺨﻪ ﺧﻄﻲ‪ ،‬ﺗﻬﻴﻪ ﻳﻚ‬
‫ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﺎﻣﻪ‪ 3،‬اراﺋﻪ ﻣﻘﺎﻻت ﺑﻪ ﻣﺠﻼت‪ ،‬و در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮات ﺑﺎزﺑﻴﻦ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎﻳﻲ‬
‫ﺑﺮ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ و ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن را ﺑﺎ داﻧﺶ‬
‫و ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي ﻛﺎر ﻋﻠﻤﻲ و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﺗﺠﻬﻴﺰ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺴﻴﺎري از ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﻓﺮاﺗﺮ از »ﻛﻤﻚ ﻛﺮدن« ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر آﺷﻜﺎرا ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد دادﻧﺪ ﻛﻪ »ﻛﻞ ﻳﻚ ﻣﻘﺎﻟﻪ‬
‫را از اﺑﺘﺪا "ﺑﺴﺎزﻧﺪ"‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺮوﻳﺲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ در ﻫﺮ زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﺸﺘﺮي درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﺪون‬
‫ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‪ ،‬در دﺳﺘﺮس اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﮕﺮان ﻛﻨﻨﺪه اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ آژاﻧﺲ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﺮاﻛﺖ ﺑﺎ‬
‫ﻣﺠﻠﻪ ﻫﺎي ﻳﻐﻤﺎﮔﺮ و ﺳﺮدﺑﻴﺮان ﻣﺘﻘﻠﺐ ﻣﻮﺟﺒﺎت ﭘﺬﻳﺮش ﻣﻘﺎﻻت ﺧﻮد را در دوره ﻫﺎي زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻤﺘﺮ از ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ‬
‫ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺿﺮﻳﺐ ﺗﺎﺛﻴﺮ‪ ،‬ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻫﺎي داده اي وﺟﻮد دارد ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻌﻠﻲ )ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫‪                                                             ‬‬
‫‪  Cover letter ٣‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ﺗﺄﺛﻴﺮ( را ﺑﺮاي ﻣﺠﻼت )ﻳﻐﻤﺎﮔﺮ( ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻣﺎن را اراﺋﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاﺳﺎس ﺳﻬﻤﻴﻪ درﻳﺎﻓﺘﻲ‪،‬‬
‫اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻘﺎﻟﻪ از ﻃﺮﻳﻖ اﻳﻦ آژاﻧﺲ ﻫﺎ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي آژاﻧﺲ و ﻣﺠﻠﻪ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺣﺪود ‪ 300‬ﺗﺎ ‪ 600‬دﻻر‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ دارد‪ .‬ﻇﻬﻮر و رﺷﺪ اﻳﻦ ﺑﺎزار ﺳﻴﺎه داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ در اﻳﺮان ﻋﻤﺪﺗﺎ از ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﺗﺠﺎري ﺳﺎزي ﺷﺪه‬
‫ﻧﺸﺎت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ ،‬اﻧﮕﻴﺰه ﻫﺎي ﺗﺤﺮﻳﻒ ﺷﺪه اي ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﻤﺮاﻫﻲ رﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬و اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ از ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي‬
‫ﻛﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺧﺮوﺟﻲ ﻣﻘﺪار آن را اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﺮان ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ‬
‫دﺳﺘﺎوردﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ آن )و ﺣﺘﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ( ﺗﻮﺳﻂ ﺣﻀﻮر و ﻏﻠﺒﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي ﻣﻔﺴﺪاﻧﻪ آﺳﻴﺐ ﺑﺒﻴﻨﺪ‬
‫اﻗﺪاﻣﺎت ﺑﺰرﮔﻲ را ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ و اﺧﻼق ﻋﻠﻤﻲ ﭘﻴﺶ ﺑﮕﺬارد‪.‬‬

‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻛﻤﻚ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻣﺸﺎوره ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺧﺪﻣﺎت ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ‬
‫داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ اراﺋﻪ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﭘﺪﻳﺪه ﻫﺎي ﻣﺸﻜﻮك‪ ،‬رﻛﻮرد ﻧﺸﺮي ﺑﺮﺧﻲ از‬
‫اﺳﺘﺎدان ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮ ﻛﺎر داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺳﺎل ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از ﻣﻘﺎﻻت را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪،‬‬
‫ﻓﺮاﻳﻨﺪ اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻘﺎﻻت ﻋﻠﻤﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ زﻣﺎن ﮔﻴﺮ اﺳﺖ‪ :‬ﭘﺮورش اﻳﺪه اي ﻛﻪ ارزش اﻧﺘﺸﺎر داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﻳﻚ ﺑﺮرﺳﻲ ادﺑﻲ‪ ،‬اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ ﻫﺎ و ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﻲ ﻫﺎ‪ ،‬اﻳﺠﺎد ﻧﻤﻮدار و ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬و ﺳﭙﺲ ﻃﻲ‬
‫ﻓﺮاﻳﻨﺪ وﻳﺮاﺳﺘﺎري )ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﺑﺎر(‪ ،‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻈﺮات ﺑﺎزﺑﻴﻦ و اﺻﻼح ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻗﺒﻞ از اﻧﺘﺸﺎر‪ .‬ﻋﻮاﻣﻞ دﻳﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﻣﺎﻧﻊ زﺑﺎن و ﺗﺪرﻳﺲ و ﺗﻌﻬﺪات اداري ﻣﻮاﻧﻊ راﻳﺠﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﮋوﻫﺸﻲ اﺳﺘﺎدان داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ اﻳﺮان‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻣﻼﺣﻈﺎت‪ ،‬ﺳﻮال اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻌﻀﻲ از اﺳﺘﺎدان داﻧﺸﮕﺎه ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﻳﻚ‬
‫ﺳﺎل ﺑﻴﺴﺖ و اﻧﺪي ﻣﻘﺎﻟﻪ را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﻨﻨﺪ؛ اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه اي اﺳﺖ ﻛﻪ در اﻳﺮان ﻛﺎﻣﻼ راﻳﺞ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻮرد زﻳﺮ دﻗﺖ‬
‫ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺎ ﺑﺮ اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮﻛﺎر ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﺮدﻳﻢ ﺗﺎ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ دﻗﻴﻖ ﺗﺮ و ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺮ از رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻣﻔﺴﺪاﻧﻪ‬
‫اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ در داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ آورﻳﻢ )روﺷﻲ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﻗﺒﻼ در ]‪ [14،15‬اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ(‪ .‬اﻳﻦ روﻳﻜﺮد ﻣﻲ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻔﻴﺪ ﺑﺎﺷﺪ زﻳﺮا ﻟﻴﺴﺖ ﮔﺴﺘﺮده اي را ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺑﺎﻟﻘﻮه اي ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻏﻴﺮ از اﻳﻦ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﻴﻖ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار دﻫﻴﻢ و از اﻳﻦ رو ﻓﺮاﻳﻨﺪ اﻧﺘﺨﺎب را ﺑﻪ ﺳﻮي اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﻴﺸﺘﺮ دﺳﺖ‬
‫در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي ﻣﺘﻘﻠﺒﺎﻧﻪ دارﻧﺪ ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري از اﻳﻦ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺪاد اﻧﺘﺸﺎرات‬
‫ﺧﻮد )ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎي ﻣﻠﻲ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺻﺮﻓﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺪاد اﻧﺘﺸﺎرات ﺟﺎﻳﺰه اﻋﻄﺎ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ( ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺟﺎﻳﺰه ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻋﻤﻴﻘﻲ از رﻓﺘﺎر ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻧﺸﺮﻳﺎت آﻧﻬﺎ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ اﻳﻦ ﭘﻴﺎم را ﺑﺮاي ﺑﻘﻴﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺮاﻗﺐ ﻣﻮارد ﺗﺨﻠﻒ آﺷﻜﺎر و ﻣﻌﻤﻮل ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻳﻦ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻛﻪ داراي ﺗﻌﺪاد ﻧﺎﻣﻌﻘﻮﻟﻲ از ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎ از ﻳﻚ ﻣﻌﻴﺎر اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﺳﺎده ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد ﺳﺎﻻﻧﻪ اﻧﺘﺸﺎرات ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ را در ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد )ﻣﺘﻨﺎوﺑﺎ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان از‬
‫ﻣﻌﻴﺎر اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن را در ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد(‪ .‬ﻣﺎ اﻳﻦ ﻓﻴﻠﺘﺮ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
‫ﻫﻤﻜﺎران ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻫﻤﻪ ﻣﻘﺎﻻت اﻳﺮاﻧﻲ اﻋﻤﺎل ﻛﺮدﻳﻢ و ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي آﺳﺘﺎﻧﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮ روي ﻣﺠﻤﻮع ‪ 20‬ﻣﻘﺎﻟﻪ در‬
‫ﻫﺮ ﺳﺎل ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪ )ﺷﻜﻞ ‪ (9‬ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ‪ 441‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد از ﻛﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﻴﺶ از‬
‫‪ 72000‬ﻣﺤﻘﻖ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻳﻚ ﻟﻴﺴﺖ از ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﻘﺎﻻت اﻳﺮاﻧﻲ در اﺳﻜﻮﭘﻮس ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺣﺎوي ﻳﻚ‬
‫ﻳﺎدداﺷﺖ از ﻧﺎﺷﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﺳﺘﺮداد ﻣﻘﺎﻟﻪ اﺳﺖ )‪ 152‬ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎ ‪ 418‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد(‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻟﺴﻴﺖ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎﻻ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺴﻲ ﻫﻤﻜﺎر ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﻘﺎﻟﻪ‬
‫اﺳﺘﺮداد ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ در ﻣﻴﺎن ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮﻛﺎر ﺣﺪود ﭘﻨﺞ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ از ﻣﺤﻘﻘﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﺗﺼﺎدﻓﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه اﻧﺪ )ﺷﻜﻞ ‪ .( 9‬ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮﻛﺎر ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از ‪ 20‬ﻣﻘﺎﻟﻪ در‬
‫ﺳﺎل ‪ 144) 2018‬ﻣﺤﻘﻖ( ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دﻛﺘﺮا )ﻳﺎ آﺧﺮﻳﻦ ﻣﺪرك( ﺧﻮد را از داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎي اﻳﺮان درﻳﺎﻓﺖ‬
‫ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮاي درك ﺑﻬﺘﺮ ﺗﺮﻛﻴﺐ و ﻧﻮع اﻳﻦ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮﻛﺎر‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﺎزرﺳﻲ ﻛﻴﻔﻲ ﺟﺎﻣﻊ از اﻧﺘﺸﺎرات آﻧﺎن‬
‫اﻧﺠﺎم دادﻳﻢ )ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻮاﺑﻖ اﻧﺘﺸﺎر آﻧﻬﺎ در اﺳﻜﻮﭘﻮس و ‪ .( [16}Google Scholar‬ﻣﺎ درﻳﺎﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪ 19‬درﺻﺪ و ‪ 9‬درﺻﺪ از ﻛﻞ ﻣﻘﺎﻻت اﻳﻦ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ در ﻣﺠﻠﻪ ﻫﺎي اﻳﺮاﻧﻲ و ﻳﻐﻤﺎﮔﺮ‬
‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻏﻴﺮرﺳﻤﻲ ﻣﻘﺎﻻت‪ ،‬اﺳﺘﻨﺎدﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻧﻔﺮ از اﻳﻦ اﻓﺮاد‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ‬
‫اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮﻛﺎر ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﮔﺮوﻫﻬﺎي زﻳﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اول‪ ،‬ﮔﺮوﻫﻲ از ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ‪ ،‬اﻏﻠﺐ‬
‫در ﻳﻜﻲ از داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎي ﺑﺮﺗﺮ ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﻮاﺑﻖ اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻨﺴﺠﻢ‪ ،‬ﺳﻬﻢ ﻛﻮﭼﻜﻲ از اﺳﺘﻨﺎدات و ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از‬
‫اﺳﺘﻨﺎدات ﺧﺎرﺟﻲ ﻣﺠﻼت ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ )ﺑﻪ وﻳﮋه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ( ‪ .‬دوم‪ ،‬ﮔﺮوﻫﻲ از اﻓﺮاد‬
‫آﻛﺎدﻣﻴﻚ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺰﻣﺎن داراي ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ و ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻣﺪارك ﺷﻔﺎﻫﻲ‬
‫ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﻋﺪم ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻣﻌﻨﺎدار اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻻت ﻣﺘﻌﺪد ﻛﻪ ﻧﺎم آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻫﻤﻜﺎر ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن دﻳﺪه ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد وﺟﻮد دارد و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻛﺎر ﻫﻤﺰﻣﺎن در اداره وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻇﺎﻫﺮا اﻳﻦ ﻓﺮض ﻣﻨﻄﻘﻲ اﺳﺖ ﻟﻄﻒ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن‬
‫اﺻﻠﻲ ﺗﻮﺳﻂ اﻳﻦ اﻓﺮاد در ﺟﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻮم‪ ،‬ﻣﺤﻘﻘﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻻت ﻣﺘﻘﻠﺒﺎﻧﻪ و اﻏﻠﺐ‬
‫ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ ﻣﻘﺎﻻﺗﻲ را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺷﺎﻣﻞ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺘﺨﻠﻔﺎﻧﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻌﻞ داده ﻫﺎ ‪ ،‬ﺳﺮﻗﺖ ادﺑﻲ‪ ،‬ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ ﺟﻌﻠﻲ و ﻣﻮارد ﻏﻴﺮ اﺧﻼﻗﻲ و اﻏﻠﺐ ﺗﺨﺼﻴﺺ‬
‫ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ وﺿﻌﻴﺖ ﺗﺎﻟﻴﻒ ﺑﺎ ﻫﻢ ردﻳﻔﺎﻧﺸﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ اﻳﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻛﺎر‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ و دﻗﻴﻖ ﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺻﺮﻓﻨﻈﺮ از اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ ﻓﺴﺎد ﻋﻠﻤﻲ ﺣﺘﻲ در ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺳﻄﻮح ﻣﻘﺎﻣﺎت دوﻟﺘﻲ ﺣﺎﻛﻢ ﻣﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ )ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬رﺟﻮع ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ]‪ ،([17،18‬ﻓﺮﺻﺖ اﺟﺮاي ﻣﻘﺮرات ﺳﺨﺘﮕﻴﺮاﻧﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﺗﺨﻠﻔﺎت ﻣﺘﻘﻠﺒﺎﻧﻪ در‬
‫آﻳﻨﺪه ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻛﻢ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
 ‫ﺷﻜﻞ ‪ .9‬ﺷﻜﻞ ﭼﭗ ﺗﻌﺪاد ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻧﺘﺸﺎرات )داﺧﻠﻲ ﻣﺸﺘﺮك( آﻧﻬﺎ در اﺳﻜﻮﭘﻮس ﺑﺮاﺑﺮ ﻳﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 20‬ﻣﻘﺎﻟﻪ در ﺳﺎل اﺳﺖ را ﻧﺸﺎن‬
‫ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮدار داﻳﺮه اي داﻧﺸﮕﺎه ﻣﺤﻞ ﺗﺤﺼﻴﻞ ‪ 144‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪة ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮﻛﺎر ‪) 2018‬ﺑﺎﻻ( و ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﻘﺎﻻت آﻧﻬﺎ )ﭘﺎﻳﻴﻦ( از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻘﺎﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ‬
‫ﺳﺎل ‪ 2018‬ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه اﻧﺪ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﻣﻮارد ﺑﺎﻻ و ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺒﻮه ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻫﺎي ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ در ﺑﺎزار ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﺮاﻧﻲ‬
‫ﺑﺮاي اﻧﺘﺸﺎر ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻖ دﻳﮕﺮي ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﻲ ﺛﺒﺎﺗﻲ در داﺧﻞ اﻳﺮان‬
‫رﺷﺪ ﻛﺮده و ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز اﻗﺘﺼﺎدي ﺳﺨﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺤﻘﻘﺎن و داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن در اﻳﺮان ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎي‬
‫ﺟﺪﻳﺪ در ﺧﺎرج از ﻛﺸﻮر ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن داﻧﺸﮕﺎه ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﺰاﻳﻨﺪه اي در ﺣﺎل ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮت ﻫﺴﺘﻨﺪ و‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻋﻠﻤﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮش و داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ در ﺧﺎرج از اﻳﺮان ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫داﻧﺸﮕﺎﻫﻴﺎن اﻳﺮاﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻓﺮﺻﺘﻲ ﺑﺮاي ﻣﻬﺎﺟﺮت داﺋﻤﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﻴﺰ از ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﺧﺎرج از ﻛﺸﻮر‬
‫ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ؛ ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ در ﺧﺎرج از اﻳﺮان ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻋﻼوه‬
‫ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از اﻳﺮاﻧﻴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎي ﺧﺎرج از ﻛﺸﻮر را ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻜﺎري ﺧﻮد را در وﻃﻦ اداﻣﻪ‬
‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺧﺎرج از ﻛﺸﻮر روﻧﺪ رو ﺑﻪ رﺷﺪي داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬ﻋﻠﻲ رﻏﻢ دﻳﺪﮔﺎه‬
‫ﭘﺎراﻧﻮاﻳﻲ دوﻟﺖ در ﻣﻮرد ﻫﻤﻜﺎري ﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ و اﺷﻜﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﺮاﻧﻲ را از‬
‫دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺗﺠﻬﻴﺰات و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺤﺪود ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ رﺷﺪ در ﺷﻤﺎري از ﻣﻘﺎﻻت ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﭼﻨﺪ ﻣﻮﻟﻔﻪ‬
‫رخ داده اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺪاي از اﻳﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻋﻈﻴﻢ ﺗﺤﻘﻴﻖ در داﺧﻞ اﻳﺮان و ﺷﺒﻜﻪ‬
‫ﻫﺎي ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﺮاﻧﻲ دور از وﻃﻦ در ﺑﺴﻴﺎري از داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎي ﺑﺮﺗﺮ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻫﻤﻜﺎري ﻣﻲ‬
‫ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﻇﻬﺎرات ﻧﻬﺎﻳﻲ‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
‫روﻳﻜﺮد ﺗﻮﻟﻴﺪﮔﺮاي دوﻟﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺘﺸﺎر ﻋﻠﻤﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ و‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﻤﻌﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻴﺰان ﺧﺮوﺟﻲ ﻋﻠﻤﻲ اﻳﺮان ﻃﻲ دو دﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬زﻳﺮا دوﻟﺖ ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻳﺠﺎد ﻣﺸﺎﻏﻞ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﻫﺠﻤﻪ ﺟﻮاﻧﺎن ﻛﺸﻮر ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده اي را در‬
‫زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺤﺼﻴﻼت ﻋﺎﻟﻲ اﻋﻤﺎل ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻌﺪاد و ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻫﺎي داﻧﺸﻜﺪه ﻫﺎي ﺗﺤﺼﻴﻼت‬
‫ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ در ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺸﻮر ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬دوﻟﺖ اﻏﻠﺐ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻋﺪاد و ارﻗﺎم‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻋﻠﻤﻲ ﻛﺸﻮر را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺎﻳﻪ‬
‫ﺗﺒﻠﻴﻎ ﺧﻮد ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن رﺷﺪ ﻛﺸﻮر اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺑﺮ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻛﻤﻲ از ﺗﻮﻟﻴﺪ‬
‫ﻋﻠﻤﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺣﺒﺎب اﻧﺘﺸﺎر ﺑﺎ دو ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﺷﺪه اﺳﺖ‪ :‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺎﻛﺎرآﻣﺪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻛﺸﻮر و رﺷﺪ و‬
‫ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻓﺴﺎد اداري‪.‬‬

‫از آﻧﺠﺎﻳﻴﻜﻪ ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﻪ ﺷﺪت در اﻧﺘﺸﺎر ﻣﺠﻼت ﻋﻠﻤﻲ )ﺧﺎرﺟﻲ( اﻧﮕﻴﺰه دارﻧﺪ‪ ،‬اﻏﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻢ ﻳﺎ‬
‫ﻧﺎﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻓﻜﺮي و ﻓﻨﻲ ﻛﺸﻮر ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در ﻋﻮض‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﺸﺎر ﺑﻮدن آﺛﺎر ﺧﻮد‬
‫ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﻛﻤﻲ از ﻣﻘﺎﻻت )در ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻫﻴﭻ( ﻳﻚ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺟﺎﻣﻊ و داراي‬
‫ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز از ﺑﺮﺧﻲ ﺑﺤﺮان ﻫﺎي ﺷﺪﻳﺪ ﻛﺸﻮر را اراﺋﻪ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ )ﻣﺜﻼ ﻛﻤﺒﻮد آب(‪ .‬ﻋﺎﻣﻞ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اي ﻋﻤﻖ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ و اﻧﺴﺠﺎم ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻫﺎي اﻳﺮان را ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻛﺜﺮﻳﺖ‬
‫ﻗﺮﻳﺐ ﺑﻪ اﺗﻔﺎق اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻻت ﺗﻮﺳﻂ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﺑﺎ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻧﻈﺮ اﺳﺎﺗﻴﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺧﺮوﺟﻲ را ﻓﺮاﺗﺮ از اﻋﺪاد و ارﻗﺎم ﺑﺒﻴﻨﺪ و ﻧﺘﺎﻳﺞ و اﺛﺮات را ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻮﺛﺮ‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻖ در اﻳﺮان‪ ،‬ﺑﺮ ﺧﻼف آﻧﭽﻪ اﻏﻠﺐ دوﻟﺖ ادﻋﺎ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﻛﻢ اﺳﺖ‪.‬‬

‫روﻳﻜﺮد ﺗﻮﻟﻴﺪﮔﺮاي اﻳﺮان ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﺠﺎد ﺗﻮﻫﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﺗﻮرم ﺣﺒﺎب اﻧﺘﺸﺎر‪ ،‬ﻋﻤﺪﺗﺎ ﻣﺴﺌﻮل‬
‫رﺷﺪ و ﺗﺜﺒﻴﺖ اﺷﻜﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺨﻠﻔﺎﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﺗﺸﻔﺸﺎن در ﺣﺎل ﮔﺴﺘﺮش اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ از واﺿﺤﺘﺮﻳﻦ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻘﻠﺒﺎﻧﻪ ﺑﻲ ﺗﻔﺎوت ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮاردي از‬
‫ﻣﻮﺳﺴﺎت ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻣﺸﺎوره ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﻛﻪ در ﻃﻮل ﻳﻚ ﻳﺎ دو ﻫﻔﺘﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻫﺮ زﻣﻴﻨﻪ اي‬
‫ﻳﻚ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻳﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﻣﻲ ﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬

‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ اﻳﺮان ﺻﺮف ﻧﻈﺮ ازﻣﺠﺎزات اﻳﻦ و دﻳﮕﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي ﻣﺘﻘﻠﺒﺎﻧﻪ داراي رﺗﺒﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻧﺮخ اﺳﺘﺮداد‬
‫ﻣﻘﺎﻟﻪ در ﺟﻬﺎن اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ اﻗﺪاﻣﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي اﻧﺘﺸﺎرات ﺗﻘﻠﺒﻲ ﺻﻮرت ﻧﮕﻴﺮد‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل دارد ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ‬
‫از ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻣﻌﺘﺒﺮ و ﺻﺎدق ﻧﻴﺰ دﺳﺖ از ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت دﻗﻴﻖ و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﺧﻼﻗﻲ ﺑﺮدارﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻧﺸﺮﻳﺎت‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺮاي ارﺗﻘﺎي ﺷﻐﻠﻲ و ﺑﻮدﺟﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﺨﺪام ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ ﺟﺪﻳﺪ‬
‫ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻧﻮع ﻣﺘﻘﺎﺿﻴﺎﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در ﻃﻮل ﺗﺤﺼﻴﻼت دﻛﺘﺮاي ﺧﻮد ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ‬
‫ﻣﺎﺷﻴﻦ ﭼﺎپ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺷﺪه و ﻳﺎ در ﺣﺎل ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه اﮔﺮ اﻗﺪاﻣﺎت اﺻﻼﺣﻲ اﻧﺠﺎم‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
‫ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي اﻟﮕﻮي ﺟﺪﻳﺪ ﻏﺎﻟﺐ ﭘﮋوﻫﺶ‪ ،‬ﻛﺸﻮر را در ﻳﻚ ﭼﺮﺧﻪ ﺷﻮم وارد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ از ﻣﻮاد ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد و ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﻣﺤﺮوم ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫روش ﺷﻨﺎﺳﻲ‬

‫آﻣﺎر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺸﺮﻳﺎت از اﺳﻜﻮﭘﻮس اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﭘﺎﻳﮕﺎﻫﻬﺎي ﭼﻜﻴﺪه و‬
‫اﺳﺘﻨﺎدي ﻣﺠﻼت ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻤﻜﺎران اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺎﻣﻞ ‪ 71‬ﻣﻴﻠﻴﻮن‬
‫رﻛﻮرد‪،23700،‬ﻣﺠﻠﻪ و ‪ 1,4‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد اﺳﺘﻨﺎد ]‪ [6‬اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻮﺟﻮد در ﭘﺎﻳﮕﺎه داده ﺷﺎﻣﻞ ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮده اي‬
‫از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت‪ ،‬ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ و زﺑﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺤﺪوده زﻣﺎﻧﻲ ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ از ﺳﺎل ‪ 1997‬ﺗﺎ ‪ 2018‬ﺑﻪ ﺟﺰ‬
‫ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻘﺎﻻت ﻣﺴﺘﺮد ﺷﺪه ﭘﺲ از ﺳﺎل ‪ 2004‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻣﻘﺎﻻﺗﻲ را ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﺮاﻧﻲ‬
‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺎ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻻت ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻛﻪ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﺴﻪ اي در ﻛﺸﻮر اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬

‫ﻛﺘﺎب ﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺼﻞ ﻛﺘﺎب ﻫﺎ و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻘﺎﻻت ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺤﺪود ﻛﺮدن ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻻت )از‬
‫ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ( و ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻘﺎﻻت از ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺣﺬف ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻛﻪ ﺑﺎ‬
‫ﻫﻤﻜﺎري ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﻳﺮان و ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﻛﺸﻮر‬
‫دﻳﮕﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ از آدرس ﻣﻜﺎﺗﺒﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﻔﻬﻤﻴﻢ ﻛﻪ آﻳﺎ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﻘﺎﻟﻪ در اﻳﺮان اﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎ‬
‫ارزﻳﺎﺑﻲ اﻳﻨﻜﻪ آﻳﺎ ﻧﺎﻣﻬﺎي ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺧﺎرج ﻓﺎرﺳﻲ اﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ ﻣﻴﺰان ﻫﻤﻜﺎري ﺑﻴﻦ ﻣﺤﻘﻘﺎن داﺧﻞ‬
‫ﻛﺸﻮر ﺑﺎ ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﺮاﻧﻲ دور از وﻃﻦ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﺮدﻳﻢ و ﺗﻤﺎم ﻣﻘﺎﻻت را ﺑﻪ ﭘﻨﺞ دﺳﺘﻪ ﮔﺮوﻫﻬﺎي اﺻﻠﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ‬
‫ﻛﺮدﻳﻢ‪ (1) :‬ﻋﻠﻮم ﭘﺎﻳﻪ )ﺷﻴﻤﻲ‪ ،‬ﻓﻴﺰﻳﻚ و ﻧﺠﻮم‪ ،‬ﻋﻠﻮم ﻣﻮاد‪ ،‬ﺑﻴﻮﺷﻴﻤﻲ‪ ،‬ژﻧﺘﻴﻚ و زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ‪،‬‬
‫رﻳﺎﺿﻴﺎت و ﻋﻠﻮم راﻳﺎﻧﻪ(؛ )‪ (2‬ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺳﻼﻣﺖ )ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬ﻓﺎرﻣﺎﻛﻮﻟﻮژي‪ ،‬ﺳﻢ ﺷﻨﺎﺳﻲ و دارو‪ ،‬اﻳﻤﻮﻧﻮﻟﻮژي و‬
‫ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي ‪ ،‬ﻋﻠﻮم اﻋﺼﺎب‪ ،‬ﺣﺮﻓﻪ ﻫﺎي ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﭘﺮﺳﺘﺎري و دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﻜﻲ( )‪ (3‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ )ﺗﻤﺎم زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‪ ،‬اﻧﺮژي ‪ ،‬و ﻋﻠﻮم زﻣﻴﻦ و ﺳﻴﺎرات(‪ (4) ،‬ﻛﺸﺎورزي‪ ،‬ﻋﻠﻮم ﻣﺤﻴﻄﻲ و ﻋﻠﻮم داﻣﭙﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬و )‪ (5‬ﻋﻠﻮم‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪.‬‬

‫ﻣﺎ از ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي }‪) CiteScoreTM  [9‬ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻳﻜﻲ از ﻣﺤﺼﻮل اﺳﻜﻮﭘﻮس اﺳﺖ( ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻴﻔﻴﺖ‬
‫ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﺮاﻧﻲ در ﻃﻮل زﻣﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر اﺑﺘﺪا ﻫﻤﻪ ﻣﺠﻼت را در ﻳﻚ زﻳﺮﺷﺎﺧﻪ‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﺿﺮﻳﺐ ﺗﺎﺛﻴﺮ )ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬رﺷﺘﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ‪ 27‬زﻳﺮﺷﺎﺧﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺑﺮق و‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ دارد( رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪي ﻛﺮدﻳﻢ و ﺳﭙﺲ رﺗﺒﻪ آﻧﻬﺎ را ﻃﻮري ﻧﺮﻣﺎل ﺳﺎزي ﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ رﺗﺒﻪ‬
‫ﺗﻤﺎم ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻳﻚ زﻳﺮﺷﺎﺧﻪ از ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 100‬دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪﻧﺪ و ‪ 1‬ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﺠﻠﻪ در زﻳﺮﺷﺎﺧﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ رﺗﺒﻪ ﻧﺮﻣﺎل ﺳﺎزي ﺷﺪه و ﺗﻌﺪادي از ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﺮاﻧﻲ در اﻳﻦ‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
‫ﻧﺸﺮﻳﺎت‪ ،‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪي ﻧﺸﺮﻳﺎت ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺳﺎل و رﺷﺘﻪ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬در اﻧﺠﺎم ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ‬
‫رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻘﻠﺒﺎﻧﻪ‪ ،‬از ﺑﺎﻧﻚ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ دﻳﺪه ﺑﺎن اﺳﺘﺮداد ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮﻛﺰ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻋﻠﻤﻲ ]‪ [19‬ﻣﻨﺘﺸﺮ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﻤﻌﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ‪ 20000‬ﻣﻮرد از ﻣﻘﺎﻻت اﺳﺘﺮداد ﺷﺪه از ﺳﺎل ‪ 2004‬را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲ‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﭘﺎﻳﮕﺎه داده ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎم ﻣﻮارد ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻫﺎي اﺳﺘﺮداد ﺷﺪه ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪه ﻣﺎ‪ ،‬اﻳﻦ‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﻨﺒﻊ اﻃﻼﻋﺎت در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻬﺮﺳﺘﻲ از ﻣﺠﻼت ﻳﻐﻤﺎﮔﺮ ﺑﺎﻟﻘﻮه از ﻣﻨﺎﺑﻊ ]‪ [20،21‬ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻮﺳﺴﺎت ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻣﺸﺎوره ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺗﻤﺎس ﺗﻠﻔﻨﻲ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ و در ﻣﻮرد‬
‫اﻧﻮاع ﺧﺪﻣﺎت اراﺋﻪ ﺷﺪه و ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﭘﺮس و ﺟﻮ ﻛﺮدﻳﻢ )اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻤﺎس ﺑﺮاي ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ در اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ(‪ .‬ﻣﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻣﺤﺪود ﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﻴﺪ از‬
‫ﻫﻤﻪ ﺣﺮﻓﻪ اي ﺗﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫‪ .1‬ف‪ .‬رودي‪ ،‬پ‪ .‬آزادي‪ ،‬م‪ .‬ﻣﺴﮕﺮان‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖ دﻳﻨﺎﻣﻴﻚ ﺟﻤﻌﻴﺖ و ﭘﻨﺠﺮه ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ اﻳﺮان ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻛﺎر ‪ ،4‬ﭘﺮوژه اﻳﺮان ‪ 2040‬اﺳﺘﻨﻔﻮرد ‪،‬‬
‫داﻧﺸﮕﺎه اﺳﺘﻨﻔﻮرد‪ ،‬اﻛﺘﺒﺮ ‪.2017‬‬

‫‪ .2‬ﺳﺎﻟﻨﺎﻣﻪ آﻣﺎري اﻳﺮان‪ ،‬ﻣﺮﻛﺰ آﻣﺎر اﻳﺮان‪ ،‬ﺳﺎل ﻫﺎي ‪ 1997‬ﺗﺎ ‪.2016‬‬

‫‪ .3‬ع‪ .‬ﻃﺎﻫﺮي‪ ،‬م‪ .‬ﺷﻤﺲ ﺑﺨﺶ‪ ،‬ﻣﻘﺮرات ارﺗﻘﺎء اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ‪ :‬آﻣﻮزﺷﻲ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﻓﻨﺎوري‪ ،‬وزارت ﻋﻠﻮم‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت و ﻓﻨﺎوري اﻳﺮان‪،‬‬
‫‪) 2016‬ﺑﻪ زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ(‪.‬‬

‫‪ .4‬ﻣﻘﺮرات آﻣﻮزش و ﭘﺮورش در ﻣﻘﺎﻃﻊ دﻛﺘﺮا‪ ،‬وزارت ﻋﻠﻮم‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت و ﻓﻨﺎوري اﻳﺮان‪) 2016 ،‬ﺑﻪ زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ(‪.‬‬

‫‪ .5‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻛﻤﻴﺖ اﻧﺘﺸﺎرات ﺑﺮاي ﺗﻜﻤﻴﻞ دوره دﻛﺘﺮي‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻣﻴﺮ ﻛﺒﻴﺮ‪ ،‬ﺳﺎل ‪) 2015‬ﺑﻪ زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ(‪.‬‬

‫‪ .6‬ﭘﺎﻳﮕﺎه داده ﭼﻜﻴﺪه و اﺳﺘﻨﺎد اﺳﻜﻮﭘﻮس‪ ،www.scopus.com :‬دﺳﺘﺮﺳﻲ در در دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ 2018‬ﺗﺎ ژاﻧﻮﻳﻪ ‪.2019‬‬

‫‪ .7‬ﺟﻲ ﺑﺮﻳﻨﺎرد‪ ،‬ﺟﻲ‪ .‬ﻳﻮ‪ ،‬ﺑﺎزاﻧﺪﻳﺸﻲ ﺑﺮ ﻣﻘﺎﻻت اﺳﺘﺮداد ﺷﺪه‪ ،‬ﻋﻠﻮم‪.2018 ،362 ،‬‬

‫‪ .8‬ﭘﺎﻳﮕﺎه داده دﻳﺪه ﺑﺎن اﺳﺘﺮداد ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،http://retractiondatabase.org ،‬دﺳﺘﺮﺳﻲ در ژاﻧﻮﻳﻪ ‪.2019‬‬

‫‪ .9‬ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ‪ ،https://www.scopus.com/sources ،CiteScore‬دﺳﺘﺮﺳﻲ در دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ 2018‬ﺗﺎ ژاﻧﻮﻳﻪ ‪.2019‬‬

‫‪ :SJR .10‬رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺠﻠﻪ ﻋﻠﻤﻲ‪ ،‬رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪي ﻛﺸﻮرﻫﺎ‪ ،www.scimagojr.com ،‬دﺳﺘﺮﺳﻲ در دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪- 2018‬‬

‫ژاﻧﻮﻳﻪ ‪2019‬‬

‫‪ .11‬ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي در آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ‪ ،irphe.ac.ir ،‬دﺳﺘﺮﺳﻲ در دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪-2018‬ژاﻧﻮﻳﻪ ‪2019‬‬

‫‪ .12‬ﺻﻨﺪوق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﭘﻮل‪ ،‬ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز اﻗﺘﺼﺎدي ﺟﻬﺎﻧﻲ‪ ،‬دﺳﺘﺮﺳﻲ در دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ 2018‬ﺗﺎ ژاﻧﻮﻳﻪ ‪2019‬‬

‫‪ .13‬اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎز ﺑﺎﻧﻚ ﺟﻬﺎﻧﻲ‪ ،‬ﮔﺮوه ﺑﺎﻧﻚ ﺟﻬﺎﻧﻲ‪ ،https://data.worldbank.org ،‬دﺳﺘﺮﺳﻲ در دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ 2016‬ﺗﺎ ژاﻧﻮﻳﻪ ‪.2019‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
‫‪ .14‬اي‪ .‬وﻳﺠﺮ‪ ،‬اس‪ .‬ﺳﻴﻨﮕﻮي‪ ،‬اس‪ .‬ﻛﻠﻴﻨﺮت‪ .‬ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ از ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﺧﻮب ؟ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه اي از ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﭘﺮﺑﺎر‪ .‬ﭘﻴﺮ ج‪.2015 ،3 ،‬‬

‫‪ .15‬ﺟﻲ‪ .‬ﭘﻲ‪ .‬ﻟﻮﻧﻴﺪﻳﺲ‪ ،‬آر‪ .‬ﻛﻼواﻧﺲ‪ .‬ﻛﻲ‪ .‬داﺑﻠﻴﻮ‪ .‬ﺑﻮﻳﺎك‪ ،‬ﻫﺰاران داﻧﺸﻤﻨﺪ ﻳﻚ ﻣﻘﺎﻟﻪ را ﻫﺮ ﭘﻨﺞ روز ﭼﺎپ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻃﺒﻴﻌﺖ‪.2018 ،561 ،‬‬

‫‪،https://scholar.google.com ،Google Scholar .16‬دﺳﺘﺮﺳﻲ در دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ 2018‬ﺗﺎ ژاﻧﻮﻳﻪ ‪.2019‬‬

‫‪ .17‬د‪ .‬ﺑﺎﺗﻠﺮ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻟﻪ اﻳﺮاﻧﻲ ﺣﺲ دژاوو ﻣﻲ دﻫﺪ ‪،‬ﻃﺒﻴﻌﺖ‪.2008 ،455 ،‬‬

‫‪ .18‬دي‪ .‬ﺑﺎﺗﻠﺮ‪ ،‬وزﻳﺮان اﻳﺮان در ردﻳﻒ ﺳﺮﻗﺖ ادﺑﻲ‪ ،‬ﻃﺒﻴﻌﺖ ‪.2009 ،461‬‬

‫‪ .19‬دﻳﺪه ﺑﺎن اﺳﺘﺮداد ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬ﻣﺮﻛﺰ ﻫﻤﻜﺎري ﻋﻠﻤﻲ‪.https://retractionwatch.com/the‐center‐forscientific‐ integrity ،‬‬

‫‪ .20‬ﺟﻲ‪ .‬ﺑﻴﻞ‪ ،‬ﻟﻴﺴﺖ ﺑﻴﻞ‪ ، ،‬ﻧﺎﺷﺮان دﺳﺘﺮﺳﻲ آزاد ﻋﻠﻤﻲ ﻳﻐﻤﺎﮔﺮ ﺑﺎﻟﻘﻮه‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ ﻳﺎ ﻣﺤﺘﻤﻞ )آﺧﺮﻳﻦ ﺑﻪ روز رﺳﺎﻧﻲ دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪.(2016 ،31‬‬

‫‪ .21‬ﻣﺠﻼت ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺳﻴﺎه‪ ،‬وزارت ﻋﻠﻮم‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت و ﻓﻨﺎوري اﻳﺮان‪.2018 ،‬‬

‫ﭘﻴﻮﺳﺖ اﻟﻒ‬

‫ﺟﺪول‪ ‬اﻟﻒ‪.  1-‬رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪي ‪ 20‬ﻛﺸﻮر ﺑﺮﺗﺮ ﺑﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﻌﺪاد ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ اﻳﺮان و ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ‬
‫اﻧﺘﺸﺎر را دارﻧﺪ )ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎي اﻳﺮان(‬

‫ﻣﻘﺎﻻت ﻫﻤﻜﺎري ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎ اﻳﺮان‬ ‫رﺗﺒﻪ‬ ‫ﻛﻞ ﻣﻘﺎﻻت‬ ‫رﺗﺒﻪ‬

‫‪20292‬‬ ‫اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‬ ‫‪1‬‬ ‫‪8327026‬‬ ‫اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه آﻣﺮﻳﻜﺎ‬ ‫‪1‬‬
‫‪10123‬‬ ‫ﻛﺎﻧﺎدا‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4427874‬‬ ‫ﭼﻴﻦ‬ ‫‪2‬‬
‫‪9837‬‬ ‫ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2412052‬‬ ‫ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ‬ ‫‪3‬‬
‫‪7435‬‬ ‫آﻟﻤﺎن‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2175772‬‬ ‫آﻟﻤﺎن‬ ‫‪4‬‬
‫‪7275‬‬ ‫ﻣﺎﻟﺰي‬ ‫‪5‬‬ ‫‪1958849‬‬ ‫ژاﭘﻦ‬ ‫‪5‬‬
‫‪7065‬‬ ‫اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎ‬ ‫‪6‬‬ ‫‪1521782‬‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ‬ ‫‪6‬‬
‫‪5769‬‬ ‫اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ‬ ‫‪7‬‬ ‫‪1259550‬‬ ‫ﻛﺎﻧﺎدا‬ ‫‪7‬‬
‫‪4879‬‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ‬ ‫‪8‬‬ ‫‪1252299‬‬ ‫ﻫﻨﺪ‬ ‫‪8‬‬
‫‪4301‬‬ ‫ﺗﺮﻛﻴﻪ‬ ‫‪9‬‬ ‫‪1237354‬‬ ‫اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ‬ ‫‪9‬‬
‫‪4163‬‬ ‫ﭼﻴﻦ‬ ‫‪10‬‬ ‫‪1049979‬‬ ‫اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ‬ ‫‪10‬‬
‫‪3924‬‬ ‫اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ‬ ‫‪11‬‬ ‫‪1007571‬‬ ‫اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎ‬ ‫‪11‬‬
‫‪3742‬‬ ‫ﻫﻨﺪ‬ ‫‪12‬‬ ‫‪838972‬‬ ‫ﻛﺮه ﺟﻨﻮﺑﻲ‬ ‫‪12‬‬
‫‪3094‬‬ ‫ﻛﺮه ﺟﻨﻮﺑﻲ‬ ‫‪13‬‬ ‫‪821894‬‬ ‫‪13 ‬روﺳﻴﻪ‬ ‫‪13‬‬
‫‪2961‬‬ ‫‪ ‬ﻫﻠﻨﺪ‬ ‫‪14‬‬ ‫‪745033‬‬ ‫ﺑﺮزﻳﻞ‬ ‫‪14‬‬
‫‪2852‬‬ ‫ﺳﻮﺋﺪ‬ ‫‪15‬‬ ‫‪714173‬‬ ‫ﻫﻠﻨﺪ‬ ‫‪15‬‬
‫‪2722‬‬ ‫ﺳﻮﺋﻴﺲ‬ ‫‪16‬‬ ‫‪526541‬‬ ‫ﺳﻮﺋﻴﺲ‬ ‫‪16‬‬
‫‪2666‬‬ ‫ژاﭘﻦ‬ ‫‪17‬‬ ‫‪493638‬‬ ‫ﺳﻮﺋﺪ‬ ‫‪17‬‬
‫‪2376‬‬ ‫ﺑﻠﮋﻳﻚ‬ ‫‪18‬‬ ‫‪489430‬‬ ‫ﻟﻬﺴﺘﺎن‬ ‫‪18‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
 ‫‪2141‬‬ ‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‬ ‫‪19‬‬ ‫‪476948‬‬ ‫ﺗﺮﻛﻴﻪ‬ ‫‪19‬‬
‫‪2111‬‬ ‫ﻟﻬﺴﺘﺎن‬ ‫‪20‬‬ ‫‪473335‬‬ ‫ﺗﺎﻳﻮان‬ ‫‪20‬‬

‫ﺿﻤﻴﻤﻪ‪  ‬ب‬

‫ﺟﺪول‪ ‬ب‪. 1-‬ﺗﻌﺪاد ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه‪ ،‬اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺎت ﻋﻠﻤﻲ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ در ﻫﺮ داﻧﺸﻜﺪه و ﻣﻴﺰان اﺳﺘﺮداد ﻣﻘﺎﻟﻪ درﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ‬

‫اﺳﺘﺮداد ﻣﻘﺎﻟﻪ در‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ازاي‬ ‫ﻫﻴﺌﺖ‬ ‫اﻧﺘﺸﺎرات‬ ‫ﻛﻠﻴﻪ ﻣﻘﺎﻻت‬ ‫ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ‬
‫ﻫﺮ ‪ 10000‬ﻣﻘﺎﻟﻪ‬ ‫ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ‬ ‫ﻋﻠﻤﻲ‬ ‫در ﺳﺎل‬ ‫‪1997-2018‬‬
‫‪2018‬‬ ‫‪2018‬‬
‫‪19‬‬ ‫‪2/2‬‬ ‫‪2345‬‬ ‫‪5062‬‬ ‫‪48330‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان‬
‫‪10‬‬ ‫‪3/3‬‬ ‫‪1518‬‬ ‫‪4943‬‬ ‫‪43742‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬
‫‪29‬‬ ‫‪0/1‬‬ ‫‪39819‬‬ ‫‪4699‬‬ ‫‪38791‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ )ﺗﻤﺎم ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎ(‬
‫‪7‬‬ ‫‪4/5‬‬ ‫‪458‬‬ ‫‪2065‬‬ ‫‪25974‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺷﺮﻳﻒ‬
‫‪5‬‬ ‫‪4/4‬‬ ‫‪546‬‬ ‫‪2397‬‬ ‫‪25940‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ‬
‫‪8‬‬ ‫‪3/5‬‬ ‫‪724‬‬ ‫‪2524‬‬ ‫‪24968‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺪرس‬
‫‪10‬‬ ‫‪2/5‬‬ ‫‪1266‬‬ ‫‪3096‬‬ ‫‪20008‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ‬
‫‪21‬‬ ‫‪3/9‬‬ ‫‪475‬‬ ‫‪1867‬‬ ‫‪19406‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻢ و ﺻﻨﻌﺖ اﻳﺮان‬
‫‪8‬‬ ‫‪2/5‬‬ ‫‪672‬‬ ‫‪1684‬‬ ‫‪16612‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻴﺮاز‬
‫‪7‬‬ ‫‪3/6‬‬ ‫‪482‬‬ ‫‪1724‬‬ ‫‪15881‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ‬
‫‪10‬‬ ‫‪2/3‬‬ ‫‪820‬‬ ‫‪1860‬‬ ‫‪15507‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻓﺮدوﺳﻲ ﻣﺸﻬﺪ‬
‫‪8‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪800‬‬ ‫‪1556‬‬ ‫‪14502‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ‬
‫‪10‬‬ ‫‪2/3‬‬ ‫‪743‬‬ ‫‪1738‬‬ ‫‪14101‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺒﺮﻳﺰ ‪ ‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪2/1‬‬ ‫‪742‬‬ ‫‪1567‬‬ ‫‪12638‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻴﺮاز‬
‫‪12‬‬ ‫‪3/1‬‬ ‫‪324‬‬ ‫‪1018‬‬ ‫‪12013‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ اﺻﻔﻬﺎن‬
‫‪12‬‬ ‫‪3/1‬‬ ‫‪324‬‬ ‫‪1018‬‬ ‫‪10865‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺖ ﻃﻮﺳﻲ‬
‫‪14‬‬ ‫‪2/2‬‬ ‫‪760‬‬ ‫‪1647‬‬ ‫‪10546‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﺸﻬﺪ‬
‫‪17‬‬ ‫‪2,2‬‬ ‫‪716‬‬ ‫‪1577‬‬ ‫‪10440‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﺒﺮﻳﺰ‬
‫‪17‬‬ ‫‪2/6‬‬ ‫‪742‬‬ ‫‪1908‬‬ ‫‪10379‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ اﻳﺮان‬
‫‪9‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪694‬‬ ‫‪1040‬‬ ‫‪9476‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه اﺻﻔﻬﺎن‬
‫‪8‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3647‬‬ ‫‪1138‬‬ ‫‪9470‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﭘﻴﺎم ﻧﻮر‬
‫‪2‬‬ ‫‪1/6‬‬ ‫‪585‬‬ ‫‪954‬‬ ‫‪7691‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﮔﻴﻼن‬
‫‪14‬‬ ‫‪1/3‬‬ ‫‪645‬‬ ‫‪822‬‬ ‫‪7472‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﻴﺪ ﺑﺎﻫﻨﺮ ﻛﺮﻣﺎن‬
‫‪2‬‬ ‫‪7/4‬‬ ‫‪94‬‬ ‫‪694‬‬ ‫‪7062‬‬ ‫ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﻈﺮي‪ ‬رﻳﺎﺿﻲ و ﻓﻴﺰﻳﻚ‬
‫‪12‬‬ ‫‪1/7‬‬ ‫‪445‬‬ ‫‪738‬‬ ‫‪6586‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه رازي‬
‫‪39‬‬ ‫‪1/7‬‬ ‫‪482‬‬ ‫‪820‬‬ ‫‪6124‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه اروﻣﻴﻪ‬
‫‪4‬‬ ‫‪1/4‬‬ ‫‪428‬‬ ‫‪613‬‬ ‫‪6099‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﺑﻮﻋﻠﻲ ﺳﻴﻨﺎ‬
‫‪0‬‬ ‫‪1/4‬‬ ‫‪592‬‬ ‫‪851‬‬ ‫‪5462‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺟﻨﺪي ﺷﺎﭘﻮر اﻫﻮاز‬
‫‪2‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪352‬‬ ‫‪523‬‬ ‫‪5276‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻣﺎزﻧﺪران‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬
‫‪11‬‬ ‫‪2/4‬‬ ‫‪301‬‬ ‫‪711‬‬ ‫‪5239‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻛﺎﺷﺎن‬
‫‪61‬‬ ‫‪2/2‬‬ ‫‪301‬‬ ‫‪671‬‬ ‫‪5209‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺑﻘﻴﻪ اﷲ‬
‫‪11‬‬ ‫‪1/0‬‬ ‫‪579‬‬ ‫‪581‬‬ ‫‪5089‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﻴﺪ ﭼﻤﺮان اﻫﻮاز‬
‫‪10‬‬ ‫‪2,2‬‬ ‫‪330‬‬ ‫‪721‬‬ ‫‪4847‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﺳﻤﻨﺎن‬
‫‪0‬‬ ‫‪1/0‬‬ ‫‪487‬‬ ‫‪479‬‬ ‫‪4846‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﺧﻮارزﻣﻲ‬
‫‪5‬‬ ‫‪1/3‬‬ ‫‪498‬‬ ‫‪665‬‬ ‫‪4782‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻳﺰد‬
‫‪2‬‬ ‫‪1/8‬‬ ‫‪330‬‬ ‫‪581‬‬ ‫‪4608‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﺎزﻧﺪران‬
‫‪0‬‬ ‫‪1/7‬‬ ‫‪384‬‬ ‫‪638‬‬ ‫‪4393‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻛﺮﻣﺎن‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﮔﺰارش در ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪1398‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻮﻳﻠﻴﻜﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪  https://www.civilica.com  .‬‬