Problemler4' PDF

ÖRNEK 1: Düz kayış kasnağı bir mil üzerine radyal yönde uygu kaması ile eksenel yönde
İse bir pul ve cıvata ile sabitleştirilmiştir. İletilecek güç 21 kW ve devir sayısı n=2500 D/d
olup uygu kaması A formuna sahiptir. Müsaade edilen yüzey basıncı pem  60 N / mm2
kasnak malzemesi GG ve mil malzemesi St 50’dir.
a) Gerekli kama uzunluğunu bulunuz.

b) Uygu kamasındaki kesme gerilmesini hesaplayınız. ( aem  100 N / mm2 )
Tüm ölçüler mm’dir.
Fu
Makina Elemanlarına Giriş

M. Belevi, Ç. Özes, M. Demirsoy
P 21.103
a) M b    80,22 N .m veya bir başka yol ile
2 .n / 60 2 .2500 / 60
P 21
M b  955.  955.  8.022daN .m
n 2500
d 2 M b 2.80,21.103
M b  Fu .  Fu    5730 N Uygu kaması tablosundan
2 d 28
 28 mm için b  8 mm, h  7 mm, t1  4,1 mm, t 2  3 mm
F Fu 5730
p  b   8  39,83 mm Standart uzunluk tablosundan
A t 2 . pem 3.60
L=40 mm olarak seçilmiştir.
b) Standart uygu kamalarında kesme gerilmesinin pek önemi yoktur.

Fu Fu
a    22,4 N / mm2  100 emniyetli
A b.(l  b)

ÖRNEK 2: Bir redüktörün çıkış mili P=10 kW’lık gücü n=750 D/d ile iletmektedir.
Çıkış mili üzerine flanş A tipi bir uygu kaması ile bağlanmıştır.
a) Uygu kamasının uzunluğunu bulunuz. Müsaade edilen yüzey basıncı pem=80 N/mm2
b) Standarda göre uygu kamasının gösterimini yazınız.
c) Uygu kamasındaki kesme gerilmesini hesaplayınız.
d) Mil üzerinde (2) ve (3) gösterilmiştir. Zorlamanın
fazla olduğu noktayı işaretleyiniz ve nedenini açıklayınız.
Uygu kaması talosundan

h=7 mm, b=8 mm,
t1 =4,1 mm, t2=3 mm, d=30 mm Makina Elemanlarına Giriş
Fu Fu .2
a) p  pem l b
h h. pem
b. .(l  b)
2
 .n 30.P 30.10.103
P  M b .  M b .  Mb    127,3 N .m
30  .n  .750
d 2.M b
M b  Fu .  Fu   8487 N
2 d
8487.2
l  8  38,311 mm  l  40mm Standart uzunluk tablosundan
7.80
b) A  8 x7 x 40 DIN 6885
Fu 8488
c) a    27,6 N / mm2
b.l 8.38,4
d ) Zorlamanın fazla olduğu nokta (2) noktasıdır. Çünkü bu nokta burulma momentin
iletildiği bölgede bulunmaktadır.

ÖRNEK 3: Tek taraftan yarıklı kol (GS) d=20 mm çapında bir mil (St 37) üzerine bir
cıvata yardımı ile bağlanmıştır. Kola etki eden kuvvet F=300 N’dur. Kol ile mil
arasındaki yüzey basıncı eşit bir şekilde dağılmaktadır. Sürtünme katsayısı
  0,12; pem  60 N / mm2 (GS için ); ls  50 mm; lN  20 mm; l  310 mm
olarak verilmiştir.
a) Kayma emniyet katsayısını k0=1.2 alarak cıvata
öngerilme kuvvetini (Fs) hesaplayınız.
b) Ortalama yüzey basıncından yararlanarak
L uzunluğunu bulunuz.
Sürtünme katsayısı tablodan da bulunabilirdi.

d d
a ) M s  k0 .M b 2.FR .  k0 .F .l 2. .FN .  k0 F .l
2 2
k0 F .l 1,2.300.310
FN    46500 N
.d 0,12.20
i.Fs .ls  FN .l N i  2 (cıvata sayısı)
FN .l N 46500.20
Fs    9300 N
ls .i 50.2
b) Ortalama yüzey basıncı p;
k0 M d 1,2.300.310
p   pem  60
 .L.d 2
0,12.L.20 2
1,2.300.310
L 2
 38,75 mm
0,12.20 .60

ÖRNEK 4: Bir dişli çark konik muylu bağlantısı ile bir mile geçmeli olarak
bağlanmıştır. İletilecek güç 7.5 kW, devir sayısı n=80 D/d, müsaade edilen yüzey
basıncı pem= 150 N/mm2, d1=60 mm, koniklik 1:10, etkili konik uzunluğu l=80 mm,
sürtünme katsayısı μ=0,1’dir.
a) Ortalama çapı (dm) bulunuz.

b) Koniklik açısını bulunuz.
c) Mil ile çark arasındaki yüzey basıncını bulunuz.
d) Geçmeyi eksenel olarak sıkıştırmak için gerekli eksenel kuvveti (somun ön
gerilme kuvvetini) hesaplayınız.
Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç.

Özes, M. Demirsoy
a) Ortalama çap dm;
d1  d 2 1
 d 2  d1  8  52 mm
l 10
60  52
dm   56 mm
2
b) Koniklik açısı;
tan   1 / 10   arctan 0,1  5,7106
( / 2)  2,850
c) Mil ile çark arasındaki yüzey basıncı;
P P.30 7,5.103.30
Mb     895,25 Nm  895,25.103 Nmm
  .n  .80
P 7,5
[ diğer yolla çözersek M b  955.  955.  89,53 daN .m ]
n 80
2.M b 2.895,25.103
p   22,717 N / mm 2
 150 N / mm 2
. .d m2 .l 0,1. .56 2.80

d) Fön eksenel kuvvet;
 
2.k0 .M b . tan   
Fön  2  k0  1
.d m
tan     0,1    5,71
 5,7 
2.895,25.103. tan  5,71
Fön   2   48126,6 N
0,1.56

ÖRNEK 5: Konik muylu bağlantıda aşağıdaki veriler bilinmektedir; iletilecek güç
P=14 kW, devir sayısı n=150 D/d, ortalama çap dm=56 mm, konik açısı α/2=2,86,
sürtünme katsayısı μ=0,1, somun üzerinden eksenel yönde etki eden kuvvet
Fön=70 kN
a) Kayma emniyet katsayısını hesaplayınız.

b) Mil ve göbek arasında müsade edilen yüzey basıncı pem=100 N/mm2 olması
durumunda efektif muylu uzunluğu l=80 mm yeterli midir?

P P.30 14000.30
a) M b     891,3 Nm
  .n  .150
 
2.k 0 .M b . tan   
Fön  2   70000
 .d m
70000.56.0,1
k0   1,458  1,5
2.891700. tan2,86  5,71
2.M b .k o 2.891700.1,5
b) p    33 .94 N / mm 2
 . .l.d m2  .0,1.80.56 2
p  pem  100 N / mm2 olduğu için l yeterlidir.

ÖRNEK 6: Bir halat kasnağı kaymalı yatak ile bir
perno üzerine yataklandırılmıştır. Perno
St 37’den olan iki U profili üzerine takılarak
Eksenel yönde sabitlenmiştir. Halat kuvvetlerinden
dolayı kasnağa F=12 kN’luk bir kuvvet etki
etmektedir. Malzemesi St 60’dan olan
perno ile kaymalı yatak görevini yapan burç
arasında bir boşluklu geçme vardır.
d=30 mm, s=6 mm, b=50 mm
a) Pernoda hangi gerilmeler oluşur?

b) Maksimum eğilme momentini bulunuz.
c) Pernonun çapı yeterli midir?
d) Yüzey basıncını hesaplayınız.
Sertleştirilmiş burç için pem=20 N/mm2 (oynak yüzeyler arasında),

St37 için pem=100 N/mm2 (hareketsiz yüzeyler arasında); St 60 için eem=100N/mm2
alınacaktır.
a) Kesme gerilmesi, eğilme gerilmesi ve yüzey basıncı oluşur.
b) Maksimum eğilme momenti:
F  s b  12  6 50 
M emax         168.10 Nmm
3
2 2 2 2 2 2 
c ) St 60 için  eem  100 N / mm2
Me Me 168.103.32
e     63 N / mm 2
W  .d 3  .303
32
 e   eem perno çapı yeterlidir.
d ) Burç için yüzey basıncı;
F F 12
p    8 N / mm2  pem (Sertleştirilmiş burç için pem=20 N/mm2)
A d .b 30.50
Perno ile U profili arasındaki yüzey basıncı;
F
2 12.103
p   33,3 N / mm2  pem
d .s 2.30.6
( pem  100 N / mm2 St 37 için ) Makina Elemanlarına Giriş
ÖRNEK 7: Bir mafsal için aşağıdaki veriler geçerlidir.
b1=20 mm, b=45 mm (St 37)
d=30 mm (St 70) , F=15 kN
a) Kol ve çataldaki yüzey basıncını hesaplayınız.

b) Eğilme gerilmesini hesaplayınız.
c) Kesme gerilmesini hesaplayınız.

a) Koldaki yüzey basıncı;
F 15.103
p   11,11 N / mm2
L.d 45.30
p  pem  20 N / mm2
Çatal deliklerindeki yüzey basıncı;
F 15.103
p1    12,5 N / mm2  pem  100 N / mm2
2.b.d 2.20.30
F bL 20  45
b) M emax     7500 . 
2 2  2
M emax  243750 Nmm

Eğilme gerilmesi;
M emax  .d 3
e  Wb 
W 32
243750.32
e   91,95 N / mm 2
 .303
 e   em  110 N / mm2
c) Kayma gerilmesi;
F 3
F . 2 15. 10 .2
 2    10, 61 N / mm 2
A  .d 2  .30 2
   em  68 N / mm2

ÖRNEK 8: Bir vincin tekerleğine ait ve St50 (σAk=29 daN/mm2)
malzemesinde yapılan sabit bir aks, F= 2500 daN statik bir kuvvete
zorlanmaktadır. Kuvvet aksa rulmanların yardımı ile F/2 şeklinde
iletilmektedir. Aksın çapı istenmektedir . lA=100 mm, emniyet
katsayısı s=2,5 olarak verilmektedir.
Çözüm:
a) Eğilme momenti
M e  ( F / 2)l A  (2500 / 2).100  125000 daNmm;
b) Aksın çapı
 em   Ak / S  29 / 2,5  11,6 daN / mm2 ile
32M e 32.125000
d 3 3  47,8 mm
 em  .11,6
d=50 mm seçilir.

ÖRNEK 9: Raylı taşıtlarda kullanılan, tekerlekleri sıkı
geçme ile monte edilen ve Şekilde görülen
döner aksın boyutlandırılması (çapı)
istenmektedir. Bir tekerleğe gelen kuvvet
F=5700 daN, aksın malzemesi
St50 (σAk=29 daN/mm2) ; l=250mm,
emniyet katsayısı s=2; yüzey pürüzlük faktörü
Ky= 0,88 , boyut faktörü Kb= 0,75,
çentik faktörü Kc=1,4 (pres geçmeden dolayı)
olarak verilmektedir.
Çözüm:
a. Yataklara gelen kuvvet FA=FB=F=5700 daN ve buna göre eğilme momenti (eğilme
momentinin genliği)
M e  M eg  FA .250 
 5700.250  1425000 daN
olarak bulunur. Makina Elemanlarına Giriş

b. Aks, tam değişken gerilmelerle zorlanmaktadır. Buna göre;
 D  0,5. k  0,5.50  25 daN / mm2

K y K b  D 0,88.0,75 25
D   .  5,89 daN / mm2 ile
em
Kc s 1,4 2
32.M eg 32.1425000
d 3 3  135 mm elde edilir .
 Dem
 .5,89

ÖRNEK 10: Şekilde gösterilen ve bir elevatör tamburuna ait olan mil
tambura n=80d/dk dönme hızında P=7kW bir güç iletmektedir. Buna göre
a. Emniyet katsayısı s=1,5 için milin çapı d;
b. Milin kavrama yerindeki d1 çapı istenmektedir.
Tamburun çapı Ds=800mm, milin yataklar arası uzunluğu l=580mm,
elevatörün dolu kolundaki kuvvet F1= 1200daN ve boş kolundaki kuvvet
F2=1000 daN, mil malzemesi St50 (σAk=30 daN/mm2),
yüzey pürüzlük faktörü Ky= 0,9 , boyut faktörü Kb= 0,75, çentik faktörü
Kc=1,7 olarak verilmektedir.

Çözüm:
a. Eğilme momenti tepki kuvvetleri
F=F1+F2=1200+1000=2200 daN
FA=FB=F/2=2200/2=1100daN
Me=FA.l/2=1100.580=319000 daNmm bulunur.
Burulma momenti
Mb=955.(P/n)=955(7/80)=83,56daNm=83560 daNmm elde edilir.

Bileşik moment
 D  0,5 K  0,5.50  25 daN / mm2

K y Kb 0,75.0,9
 (
*
D ) D  ( ).25  9,93 daN / mm2 ile
Kç 1,7
MB  M e 2  ( 0 M b ) 2  3190002  (0,7.83560) 2
M B  324318 daNmm
bu bileşik moment ile zorlanan milin çapı σ=32 Mb/πd3≤σAk /s bağıntısından
32.M B 32.324318
d 3  3  79,31 mm
 . D / s
*
 (9,93 / 1,5)
d  80 mm seçilir .

b. Kavramanın takıldığı bölgede mil, moment diyagramlarından da görüldüğü gibi
3
sadece burulmaya zorlanır. Bu durumda τ=16. Mb /π d1 < τAk/s bağıntısından
τAk=0,58 σAk=0,58.30=17,4 daN/mm2 ile
16.M b 16.83560
d 3 3  33,5 mm
 Ak / s  (17,4 / 1,5)
olur. Görüldüğü gibi çok küçük bir değer vermektedir. Bu nedenle pratikte millerin en
çok zorlanan yerlerde çapı bulunur ve bu çapa göre diğer çaplar konstrüktif olarak tayin
edilir. Örneğin burada d1=70mm seçilebilir.

ÖRNEK 11: Şekilde mil St70 (σAk=36 daN/mm2) malzemesinden yapılmıştır. Milin
ortasında uygu kaması ile bağlanan bir kasnak bulunmaktadır. İletilen güç P=15kW, dönme
hızı n=150D/d, kasnak ağırlığı FG=100 daN, kayış kollarındaki toplam kuvvet
F= 600 daN olduğu durumda: a. Milin boyutlandırılması (çapı) b. Burulma açısı
istenmektedir. Milin yataklar arası uzunluğu l=1500 mm, emniyet katsayısı s=2, yüzey
pürüzlük faktörü Ky= 0,88 , boyut faktörü Kb= 0,74, çentik faktörü Kc=1,6, burulma
momenti statik, kayma modülü G=8000 daN/mm2 olarak verilmektedir.

Çözüm:
a. Mil eğilme bakımından kasnağın ağırlığı düşey düzlemde ve kayış kuvveti yatay
düzlemde kalmak üzere iki düzlemde zorlanmaktadır. Bu bakımdan düşey düzlemde
tepki kuvvetleri: FAV=FBV=FG/2=100/2=50 daN;
Yatay düzlemde tepki kuvvetleri: FAh=FBh=F/2=600/2=300 daN;
Toplam tepki kuvveti:
FA  FAd2  FAy2  502  3002  304 daN
Ve eğilme momenti
Me=FA.l/2=304.1500/2=22800daNmm

b. Burulma momenti
Mb=955. P/n=955 . 15/150=95,5 daN/m=95500daNmm elde edilir.
c. Milin çapı, eğilme zorlanması tam değişken ve burulma zorlanması statik koşullarından
hesaplanacaktır. Buna göre bileşik moment:
 D  0,5 K  0,5.70  35 daN / mm2

K y Kb 0,74.0,88
D  (
*
) D  ( ).35  14,24 daN / mm2 ile
Kç 1,6
MB  M e 2  (0,7M b ) 2  228002  (0,7.95500) 2

M B  70631 daNmm

32.M B 32.70631
ve mil çapı: d 3 3  46,57 mm
 Ak / s  (14,24 / 2)
d  50 mm seçilir .
d. Burulma açısı
M b .l 32M bl 32.95500.1500 1800

    0,0282 rad  0,0282.( )  1,616 0
GI p Gd 4 8300. .504 

olarak hesaplanır.

ÖRNEK 12: Katalogdaki dinamik yük sayısı C=4150 daN olan 6309 tek sıralı
sabit bilyalı radyal rulman Fr=450 daN’luk bir kuvvet taşımakta ve n=840 D/d
dönme hızı ile dönmektedir. Buna göre:
a. Lh=20000 saat ömür için uygun olup olmadığını;
b. Yük aynı kaldığı ve ömür iki misli azaldığı durumda rulmanın dinamik yük
sayısı istenmektedir.
Çözüm:
a. Rulman sadece radyal kuvvete zorlanmaktadır; dolayısıyla
F=Fr dır. Bu durumda hesaplanan dinamik yük sayısı
Lh=106/60n(Ches/F)P ’ den
Ches  F .P Lh 60n / 106  450.3 20000.60.840 / 106  4502 daN
bulunur. Ches=4502 daN > C=4150 daN olduğundan rulman uygun değildir. Bu rulman 20 000
saat ömre ulaşamaz.
b. Ömür iki misli azaldığı durumda:
F  C1 p 106 / Lh1 .60.n  C2 p 106 / Lh2 .60.n ' den C1 p 1 / Lh1  C2 p 1 / Lh 2 bulunur ve
Lh2
Lh2  0,5Lh1 ile C2  C1 p  4502 3 0,5  3574 daN
Lh1
elde edilir. Bu durumda Ches2=3574 daN < C=4150 daN dır ve dolayısıyla rulman uygundur.
20000 saat ömrü aşar. Makina Elemanlarına Giriş
ÖRNEK 13: Tek sıralı sabit bir rulman ile desteklenmesi istenilen ve
n=1450 D/d dönme hızı ile dönen bir milin, bu rulmana düşen
kuvveti F=390daN dır. Bu rulman için dinamik yük sayıları parantez
içinde yazılan 6010 (C=1700 daN), 6210 (C=2750 daN) ve 6310
(C=4800daN) rulmanları önerilmektedir. Buna göre:
a. Rulmanların takılacağı milin çapı;
b. Lh=15000 saatlik ömür için hangi rulmanın uygun olduğu,
c. Bu rulmanların arasındaki fark sorulmaktadır.
Çözüm:
a. Rulmanların takılacağı mil çapı d=10.5=50 mm dir.
b. hesaplanan dinamik yük sayısı
C  F .P Lh 60n / 106  390.3 15000.60.1450 / 106  4161 daN
bulunur.
c. Rulmanların hepsi aynı iç çapa d=50mm ye sahiptirler; ancak
aralarında boyut serisi farkı vardır. Bu nedenle dinamik yük sayısı
değişmektedir.
ÖRNEK 14: Şekilde gösterilen 6314 tek sıralı sabit
bilyalı rulman, radyal Fr=350 daN ve eksenel
Fa=250daN kuvvetleri taşımaktadır. Buna göre rulman
kataloglarından alınan aşağıdaki cetvelden
yararlanarak rulmanın saat cinsinden ömrü
istenmektedir. Rulmanın dönme hızı n=2000 D/d,
dinamik yük sayısı C=8150 daN, statik yük sayısı
Co=6300daN olarak verilmektedir.

Çözüm:
Verilen değerlere göre Fa/Co=250/6300=0,04 dür;
buna cetvelden e=0,24 karşılık gelir. Diğer taraftan
Fa/Fr=250/350=0,714 > 0,22 bulunur. Burumda
cetvelden Fa/Co=0,04 için X=0,56 ve Y=1,8 seçilir.
Eşdeğer yük ve ömür
F=xFr+yFa=0,56.350+1,8.250=646 daN
Lh=(106/60 n)(C/F)P=(106/60.2000)(8150/646)3
=16734 saat bulunur.

ÖRNEK 15: Şekilde gösterilen mil için A ve B
destekleme noktalarındaki rulmanlı yatakların
aşağıdaki cetvelden yararlanarak seçimi
istenmektedir. F=710 daN, l=310 mm,
l2=190mm, Lh=12000 saat olarak verilmektedir.
Rulman d D b C (daN) C0 (daN)

6010 50 80 16 1700 1370
6210 50 90 20 2750 2010
6310 50 110 27 4800 3650
NU 210 50 90 20 3400 2000

Çözüm:
a. Yataklara gelen tepkiler
F1 .l-F. l2= 0
F1=F. l2/l=710*190/310=435 daN
F2=F-F1=710-435=275 daN bulunur.
b. A ve B yatak için seçilecek rulmanın hesaplanan dinamik

yük sayısı
C A  F1.P Lh 60n / 106  435.3 12000.60.315 / 106  2648 daN

CB  F2 .P Lh 60n / 106  275.3 12000.60.315 / 106  1647 daN
elde edilir. Buna göre A yatağı için C=2750 > 2648 daN olan 6210
rulmanı ve B yatağı için C=1700 > 1647 daN olan 6010 rulmanı seçilir.
Çok çeşit rulman olması için her iki yatak için 6210 rulmanı seçilebilir.

ÖRNEK 16: Şekilde gösterilen milin bir ucu dinamik yük sayısı
C=5200 daN ve statik yük sayısı Co=4250 olan 6215 tek sıralı
sabit bilyalı rulman; diğer ucu ise dinamik yük sayısı C= 6950
daN ve statik yük sayısı C=5850 daN olan NU215 silindirik
rulman tarafından desteklenmektedir. Buna göre:
a. Rulmanların monte edildiği mil kısımlarının çapları;
b. Dönme hızı n=960d/dk ve Lh=8500 saat ömür için her iki
rulmanın taşıyabileceği dinamik yük,
c. Emniyet katsayısı fs=1.25 için her iki rulmanın taşıya
bileceği statik yük
istenmektedir.

Çözüm:
a. Her iki rulmanın monte edileceği mil bölgesinin çapları
d=15*5=75mm ‘dir.
b. 6215 rulmanın taşıyabileceği eşdeğer yük
F  C p 106 / Lh .60n  5200 3 106 / 8500.60.960  661 daN
NU215 rulmanın taşıyabileceği eşdeğer yük
F  C p 106 / Lh .60n  6950 3 106 / 8500.60.960  1084 daN

olarak bulunur.
c. 6215 ve NU215 rulmanın taşıyabileceği statik yük sırası ile
Fo=Co/fs=4250/1,25=3400 daN ; Fo=Co/fs=5850/1,25=4680daN
olur.
ÖRNEK 17: Bir teleferikte kullanılan bir halat
kasnağı
iki adet (6208) sabit bilyalı rulman ile şekilde ki gibi
desteklenmiştir. Kasnağa radyal
yönde FR=6 kN’luk bir kuvvet etki etmektedir.
Halattan dolayı kasnağa gelebilecek eksenel
yöndeki kuvvet ihmal edilebilir. Kasnağın
yuvarlanma çapı d=250 mm ve halat hızı
v=3 m/s’dir. Yatakların nominal ömrü
Lh=50000 h olarak istenmektedir.kasnağa
gelen eksenel yöndeki kuvvet Fa=0 olarak alınabilir.
a) Yatakların devir sayısını hesaplayınız.

b) Seçilen yatakların nominal ömrü yeterli midir?
Rulman d D b C (kN) C0 (kN)

6208 40 80 18 30,7 19

a) Devir sayısının belirlenmesi:
v 3.1000.60
v   .D.n  n    229 D / d
 .D  .250
b) Eşdeğer yatak kuvvetinin hesabı, rulmanın ömrü:

F  x.Fr  y.Fa  Fa  0 olduğu için;
FR
F  Fr   3 kN
2
Seçilen 6208 rulmanı için; C0=19 kN, C=30,7 kN
3
 30,7 kN 
106. 
Lh   3 kN 
 58260 h böylece seçilen rulmanın yeterli olduğu görülür.
60.229
ÖRNEK 18: Bir yük vagonunun aksı sabit bilyalı rulmanlar ile yataklanmıştır. Aksa
gelen kuvvet F=24 kN’dır. Yatağın takıldığı yerdeki mil çapı d=55 mm’dir. Aksın
devir sayısı n=140 1/min, yükten dolayı sabit yatağa eksenel yönde kuvvet etki
etmektedir. Deneyimlere göre eksenel kuvvet, radyal kuvvetin %10’u kadardır.
Her iki rulmanın aynı büyüklükte seçilmesi ve normal ömrün Lh=25000 h olması
istenmektedir. Buna göre uygun rulmanlı yatakları seçiniz.

Rulman d D b C (kN) C0 (kN)
16011 55 90 11 19,5 14,2
6011 55 90 18 28 19,7
6211 55 100 21 43,6 29
6311 55 120 29 61 48
6411 55 140 33 96,5 73

Özes, M. Demirsoy
F 24
Yataklara etki eden radyal kuvvetler: FrB  FrA    12 kN
2 2
Sabit yatağa etki eden eksenel kuvvet: Fa  0,1.FrB  1,2 kN

Şekil incelenecek olursa B yatağının sabit düzende monte edildiği görülecektir.
Aks çapı d=55 mm olduğundan 6211 rulmanı deneyelim (C0=29 kN; C=43.6 kN).
Fa 1,2
  0,041  e  e  0,24
C0 29
Fa 1,2
  0,1  e  X  1, Y  0  F  FrA  FrB
Fr 12
3 3
6 C  6  43,6 
10   10  
Lh  F   12   5750 h
60.140 60.140

İstenen ömrü dolduramadığından yeni rulman seçimi yapılması gerekir.
2. denemeyi 6311 nolu yatak için yapalım; C0=45 kN, C=71,5 kN
Fa Fa
 0,026  e  0,22   X  1, Y  0
C0 Fr
Lh  25358 h
Böylece istenen ömrü yerine getirmektedir. Her iki yatak 6311 olarak seçilir.

Örnek1 Örnek2
Örnek1 Örnek2

Örnek 3

Kaynaklar:
1) Prof. Dr. M. Akkurt; Makina Elemanları
Problemleri
2) Prof. Dr. Hikmet Rende; Soru-Yanıt Şeklinde
Makine Elemanları

Özes, M. Demirsoy

Problemler4' PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Problemler4' PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ÖRNEK 1: Düz kayış kasnağı bir mil üzerine radyal yönde uygu kaması ile eksenel yönde

a) Gerekli kama uzunluğunu bulunuz.

Tüm ölçüler mm’dir.

Makina Elemanlarına Giriş

b) Standart uygu kamalarında kesme gerilmesinin pek önemi yoktur.

Makina Elemanlarına Giriş

Uygu kaması talosundan

Makina Elemanlarına Giriş

Sürtünme katsayısı tablodan da bulunabilirdi.

Makina Elemanlarına Giriş

b) Ortalama yüzey basıncı p;

Makina Elemanlarına Giriş

a) Ortalama çapı (dm) bulunuz.

Makina Elemanlarına Giriş M. Belevi, Ç.

. .d m2 .l 0,1. .56 2.80

Makina Elemanlarına Giriş

a) Kayma emniyet katsayısını hesaplayınız.

Makina Elemanlarına Giriş

Makina Elemanlarına Giriş

d=30 mm, s=6 mm, b=50 mm

a) Pernoda hangi gerilmeler oluşur?

Sertleştirilmiş burç için pem=20 N/mm2 (oynak yüzeyler arasında),

a) Kol ve çataldaki yüzey basıncını hesaplayınız.

Makina Elemanlarına Giriş

Makina Elemanlarına Giriş

Makina Elemanlarına Giriş

Makina Elemanlarına Giriş

olarak bulunur. Makina Elemanlarına Giriş

 D  0,5. k  0,5.50  25 daN / mm2

Makina Elemanlarına Giriş

Makina Elemanlarına Giriş

Makina Elemanlarına Giriş

 D  0,5 K  0,5.50  25 daN / mm2

bu bileşik moment ile zorlanan milin çapı σ=32 Mb/πd3≤σAk /s bağıntısından

Makina Elemanlarına Giriş

τAk=0,58 σAk=0,58.30=17,4 daN/mm2 ile

Makina Elemanlarına Giriş

Makina Elemanlarına Giriş

Yatay düzlemde tepki kuvvetleri: FAh=FBh=F/2=600/2=300 daN;

Toplam tepki kuvveti:

FA  FAd2  FAy2  502  3002  304 daN

Makina Elemanlarına Giriş

 D  0,5 K  0,5.70  35 daN / mm2

MB  M e 2  (0,7M b ) 2  228002  (0,7.95500) 2

Makina Elemanlarına Giriş

M b .l 32M bl 32.95500.1500 1800

GI p Gd 4 8300. .504 

Makina Elemanlarına Giriş

Ches  F .P Lh 60n / 106  450.3 20000.60.840 / 106  4502 daN

C  F .P Lh 60n / 106  390.3 15000.60.1450 / 106  4161 daN

Makina Elemanlarına Giriş

Makina Elemanlarına Giriş

Rulman d D b C (daN) C0 (daN)

6210 50 90 20 2750 2010

6310 50 110 27 4800 3650

NU 210 50 90 20 3400 2000

Makina Elemanlarına Giriş

b. A ve B yatak için seçilecek rulmanın hesaplanan dinamik

C A  F1.P Lh 60n / 106  435.3 12000.60.315 / 106  2648 daN

Makina Elemanlarına Giriş

Makina Elemanlarına Giriş

F  C p 106 / Lh .60n  5200 3 106 / 8500.60.960  661 daN

NU215 rulmanın taşıyabileceği eşdeğer yük