 Онлайн Офлайнтай учирах үед

 Хэв маяг Мөн чанартай учирах үед,

 Техник -техниктээс Хүн-Хүнтэй учирах үед
 Эдийн засгийн хамтын ажиллагаа болон
хөгжлийн байгууллагын мэдээлснээр цахим
шинэчлэл нь улс орнуудыг тогтвортой хөгжил
дэвшилд хүргэх боломжтой. МакКензи эдийн
засагт хамгийн хүчтэй нөлөө үзүүлсэн шилдэг
иновацийн жагсаалт гаргасан. Үүнд мобайл,
интернет, мэдлэгийн менежмент,
автоматизаци, интернет, клауд /үүлэн
технологи, дэвшилтэт роботикс, 3-D хэвлэл
зэрэг багтана. Эдгээр цахим технологи бий
болоод хэдэн жил болсон ч сүүлийн үед олон
технологи ойртон нэгдэн нийлсннэр тэдний
нөлөө хамгийн дээд цэгтээ хүрсэн.
 Эдгээр технологи нь жижиглэн худалдаа/интернет
удалдаа/, тээвэр /автоматжуулсан машин техник/,
боловсрол /нээлтэй олныг хамарсан онлойн курсууд/, эрүүл
мэнд /цахим бүртгэл болон хувь хүнд тохируулсан эм
тариа/ , харилцан үйлчлэл /нийгмийн сүлжээ/ зэрэг эдийн
засаг дах олон тооны секторыг хөгжүүлэхэд тустай. Цахим
эдийн засгийг хөгжүүлэхэд түлхэц өгч буй эдгээр олон
технологи нь бас гол аж үйлдвэрийн хөгжилд саад тотгор
болж, томоохон албан компаниудыг сүйрүүлж байна.
Жишээ нь Borders болон Blockbuster зэрэг том жижиглэн
худалдаа эрхлэгчид нь тэдгээрийн бизнес /аж үйлдвэрт
нэвтэрсэн цахимд хүчирхэгжсэн оролцогчдоос үүдэн
сүйрэлд хүрсэн. Эдгээр цахим ертөнцөд хүч түрэн орж
ирсэн Амазон ба Нетфликс нь тэдгээрийн аж
үйлдвэр/салбарт томоохон шинэ бэлтгэн нийлүүлэгчид юм.
 Сонирхолтой нь өнгөрсөн хугацаанд өөрсдөө
бусдыг бусниулж байсан компаниудад ийм хувь
заяа оногдсон. Нэгэн цагт brick-and-mortar
хөгжмийн жижиглэн худалдаачдыг өөрийн онлайн
хөгжмийн жижиглэн худалдаагаар амжилттай
сүйрүүлсэн, Apple's iTunes –ийг Spotify болон
түүний хөгжмийн урсгалын бизнес загвар
сүйрүүлсэн байна. 2000 оны эхэн үед Apple-ийн ид
оргилж байсан хөгжим борлуулалт нь буурсан
байна. Ингээд Spotify-тай өрсөлдөхийн тулд Apple
өөрийн хөгжим дамжуулах Apple Music
үйлчилгээг 2015 оны дундуур эхлүүлсэн.
 Шинээр гарч буй эдгээр технологид дасан
зохицож буй ихэнх үйлчлүүлэгчид сэтгэл
хөдлөх, зовних нь зэрэгцэж байна.
Мэдлэгийн ажлыг автоматжуулснаар
ажлын бүтээмжийг гэнэт дээшлүүлэхэд
хүргэсэн боловч олон хүн ажлаа алдах
айдсыг авчирсан. 3-D хэвлэл нь огцом
шинэтгэлийг бий болгох боломжийг
нээсэн. Нөгөө талаас 3-D хэвлэлийг буу
зэвсэг үйлдвэрлэхэд буруугаар ашиглах
аюул бий.
 Хамгийн мухардмал асуудал бол магадгүй мобайл
интернеттэй холбоотой. Энэ нь peer-to-peer холбоог
хангаж, үйлчлүүлэгчдэд урд өмнөөс илүү, ухаалгаар
мэдээлэл авах боломж олгосон. Гэвч Эссэксийн их
сургуулийн Przybylski болон Weinstein нарын хийсэн
судалгаагаар гар утас нь хүмүүсийн харилцаанд сөргөөр
нөлөөлж болохыг нотолсон. Судалгаа гар утас нь
хүмүүсийн анхаарлыг тухайн орчноос хөндийрүүлдэг
(холдуулдаг) болохыг харуулсан. Мөн илүү өргөн
сүлжээнд хобогдож болох боломжийг мэдрэх нь дэргэдээ
байгаа хүмүүстээ тавих анхаарлыг сулруулдаг. Тиймээс
цахим эдийн засаг руу чиглэсэн сонирхол эрчимжих
тусам хэрэглэгчид өөсрдийгөө хөгжүүлэх/ хүч чадлаа
бүрэн дайчлахын зэрэгцээ бусдыг анхаарах/халамжлах
боломж олгодог төгс технологийг хүсч байна.
 Маркетинг 4.0 нь компаниуд болон
үйлчлүүлэгчдийн хоорондох онлайн болон
оффлайн харилцаа холбоог хослуулдаг арга юм.
Цахим эдийн засагт цахим харилцаа хангалтгүй
байдаг.
 Үнэн хэрэг дээрээ өсч буй онлайн ертөнцөд
офлайн холбоо хүчтэй ялгааг илэрхийлдэг.
Маркетинг 4.0 мөн нягт байдалтай зохицдог.
Технологийн чиг хандлагууд хурдан гарч
байгаатай холбогдуулан брэндүүд илүү уян хатан,
дасан зохицох чанартай байх шаардлагатай
байхын зэрэгцээ тэдгээрийн бодит/жинхэнэ мөн
чанар урд урдынхаас илүү чухал болоод байна.
 Одоо үеийн ил тод байдлын нийгэмд
жинхэнэ/бодит шинж чанар нь хамгийн
үнэтэй зүйл мөн.
 Эцэст нь Маркетинг 4.0 маркетингийн
бүтээмжийг сайжруулах үүднээс
машинаас машин руу гэсэн холбоо
болон хиймэл оюун ухааныг дэмжиж,
хэрэглэгчийн оролцоог
хүчирхэгжүүлэх үүднээс хүнээс хүн
рүү гэсэн холбоог дэмжинэ.
 Сегментчилэл, зорилтот зах зээлээс Үйлчлэгчийн
амлалтыг баталгаажуулахад шилжих
 Уламжлал ѐсоор маркетинг ямагт сегментчлэлээс
эхэлдэг. Энэ нь зах зээлийг газар зүй, хүн ам зүй,
сэтгэл зүйн байдал болон зан төлөвд тулгуурласан
ижил төстэй бүлэгүүдэд хуваах явдал юм.
Сегментчлэлийн араас тухайн брэндийн түүнд
зориулан хөгжүүлэхийг зорьж буй 1-2 сегментийг
сонгох практик нь зорилтот хэрэглэгч юм.
 Сегмэнтчилэл болон зорилтот зах зээл
хоѐулаа брэндийн стратегийн гол асуудал.
Эдгээр нь нөөц бололцоогоо үр ашигтай
байршуулах болон илүү оновчтой
хоногшуулах боломж олгодог. Мөн тэдгээр
нь тус тусдаа ялгавартай санал болгодог
олон сегментүүдийг хангахад маркетеруудад
тусладаг. Гэхдээ сегментчилэл болон
зорилтот зах зээл нь брэнд болон түүний
хэрэглэгчдийн хоорондох босоо буюу дээш
чиглэсэн харилцааны жишээ болдог.
 Сегментчилэл болон зорилтот зах зээл нь
маркетеруудын зүгээс үйлчлүүлэгдийнхээ
зөвшөөрөлгүй нэг талыг барьсан, өрөөсгөл шийдвэр
юм. Маркетерууд сегментүүдийг тодорхойлж байдаг
хувьсах хэмжигдхүүнийг тогтоодог. Зах зээлийн
судалгаанд хэрэглэгчдийн оролцох оролцоо
хязгаарлагдмал бөгөөд энэхүү судалгаа нь голдуу зах
зээлийн сегмэнтчилэл болон зорилтот зах зээлийн үйл
ажиллагааны урьтал байдаг. Зах зээлийн бай/обьект
болдог хэрэглэгчид ихэнхдээ дарамтыг мэдэрч, тэдэнд
хандсан ач холбогдолгүй мессэжэд дургүйцдаг. Олон
хүмүүс брэндүүдээс ирсэн мессэжүүдийг
хэрэггүй/спам гэж үздэг.
 Цахим эдийн засагт хэрэглэгчид нэг
нэгэнтэйгээ хэвтээ сүлжээгээр холбогддог.
Өнөөдөр эдгээр нийгмийн бүлгүүд нь шинэ
сегментууд болдог.
 Сегментүүдээс ялгаатай нь нийгмийн
бүлгүүд хэрэглэгчдийн өөрсдөө тогтоосон
хязгаарын хүрээнд бүрддэг. Хэрэглэгчдийн
бүлгүүд спам болон ач холбогдолгүй зар
сурталчилгаагаас өөрсдийгөө дархалсан
байдаг. Бодит байдалд тэдгээр нь аливаа
компаний зүгээс эдгээр харилцааны сүлжээнд
нэвтрэх гэсэн оролдлогыг няцаадаг.
 Хэрэглэгчдийн бүлгүүдтэй үр дүнтэй харилцах буюу
холбоо тогтоохын тулд брэндүүд тэднээс зөвшөөрөл
авах ѐстой. Seth Godin-ы санал болгосон
зөвшөөрөлтэй маркетинг нь маркетингийн зар
сурталчилгаа мэссэж илгээхээс өмнө хэрэглэгчдээс
зөвшөөрөл авах тухай үзэл санаатай холбоотой. Гэхдээ
зөвшөөрөл авахдаа брэндүүд тэдэнд туслахыг чин
сэтгэлээсээ илэрхийлж нөхрийн ѐсоор хандах ѐстой.
Facebook дэх механизмтэй нэгэн адил хэрэглэгчид
найзын энэхүү хүсэлтийг эсвэл “зөвшөөрч”, эсвэл
“татгалзах” хэрэг гарна. Энэ нь брэндүүд болон
үйлчлүүлэгчдийн хоорондох хэвтээ харилцааг
илэрхийлнэ. Гэсэн хэдий ч компаниуд зах зээлийн
сегментчилэл, зорилто зах зээл болон хоногшуулах
асуудлыг хэрэглэгчид нээллтэй байхаар үргэлжлүүлэн
хийж болно.
 Уламжлал ѐсоор бол брэнд нь зурагнуудын иж бүрдэл
буюу ихэнхдээ тэднийг өрсөлдөгчдийн санал болгож
буй бүтээгдэхүүн, үйлчилгээнээс ялгах нэр, лого болон
шошго байдаг. Мөн брэндийн компанит ажлаас
хуримтлуулсан бүх үнэт зүйлийг агуулдаг сав баглаа
боодлын үүрэг гүйцэтгэдэг. Сүүлийн жилүүдэд брэнд
нь компаниас хэрэглэгчиддээ хүргэж буй
үйлчлүүлэгчийн бүх туршлагын илэрхийлэл болсон.
Иймээс брэнд нь компаний стратегийн платформын
үүрэг гүйцэтгэх боломжтой. Учир нь компаний явуулж
буй аливаа үйл ажиллагаа нь түүний брэндтэй
холбоотой байдаг.
 Брэндийн хоногшил бол хэрэглэгчдийн оюун санаа,
сэтгэл зүрхийг эзэмдэх үүднээс маркетерууд
хэрэглэгчиддээ өгдөг дааж давшгүй амлалт юм.
Жинхэнэ брэндийг харуулж, хэрэглэгчдийн итгэлийг
олохын тулд маркетерууд эдгээр амлалтаа биелүүлэх
ѐстой.
 Цахим эдийн засагт хэрэглэгчдийг дэмжиж, аливаа
компаний брэнд хоногшуулалтын амлалтад үнэлгээ
өгөх, тэр бүү хэл нягталж үзэх эрх олгодог. Нийгмийн
мэдээллийн хэрэгслийн үр нөлөө нэмэгдэж байгаатай
холбогдуулан брэндүүд хуурамч, шалгах боломжгүй
амлалт өгөх боломжгүй. Компаниуд өөрсдийн брэндээ
юу ч гэж хоногшуулж болох ч нийгмийн бүлгүүдээс
зөвшөөрөл аваагүй тохиолдолд эдгээр нь ямар ч ач
холбогдолгүй болдог.
 Өнөөдөр брэндийн өвөрмөц байдлыг байнга мэдээлж,
давтан байршуулах нь /уламжлалт маркетингд
амжилтад хүрэх гол хүчин зүйл/ хангалттай бус байж
магад. Disruptive /бусниулагч, үймүүлэгч, сүйтгэгч/
технологитой, бүтээгдэхүүний хүчинтэй хугацаа
богино, брэндийн түргэн өөрчлөлтийн өнөө үед брэнд
нь зохих нөхцөл байдалд, зохих байдлаар нилээд эрч
хүчтэй/идэвхтэй байх ѐстой. Харин брэндийн мөн
чанар болон код нь тогтсон, тууштай хэвээрэй байх
ѐстой. Брэндийн шинж чанар бол брэндийн (d'être)
оршин тогтнох жинхэнэ шалтгаан юм. Брэндийн цөм
нь үнэт чанараа хадгалж чадвал гаднах дүр төрх нь
уян хатан байх боломжтой.
 Маркетингийн бүрдэл нь хэрэглэгчдэд юу санал
болгох, хэрхэн санал болгохыг төлөвлөхөд туслах
сонгодог хэрэгсэл юм. Бүтээгдэхүүнийг ихэнхдээ
хэрэглэгчдийн эрэлт хэрэгцээнд тулгуурлан бүтээж,
зах зээлийн судалгаагаар гаргаж ирдэг. Компаниуд
бүтээгдэхүүний талаарх ихэнх шийдвэр буюу
төлөвлөлтөөс үйлдвэрлэх хүртэл хянадаг.
Бүтээгдэхүүний худалдах үнийг тогтоохын тулд
компаниуд зардалд тулгуурласан, өрсөлдөгчид
тулгуурласан болон хэрэглэгчийн эрэлт, үнэ цэнэд
тулгуурласан үнэ тогтоох аргуудыг хослуулан
ашигладаг. Хэрэглэгчдийг үнэ өртөгтэй холбож буй
зүйл бол төлбөр хийхэд бэлэн байх явдал.
 Компаниуд юу санал болгохоо /бүтээгдэхүүн ба
үнэ/ шийдсэнээр юу санал болгохоо/ худалдах
газар ба сурталчилгаа/ шийдэх хэрэгтэй.
Компаниуд бүтээгдэхүүнээ хэрэглэгчдэд
хүртэмжтэй болгох зорилго тавьж хаана
хуваарилахаа шийдэх хэрэгтэй. Мөн тэд нар
зар сурталчилгаа, нийгмийн харилцаа болон
борлуулах сурталчилгааг ашиглан
бүтээгдэхүүнийхээ тухай мэдээллийг зохих
хэрэглэгчдэд хүргэх хэрэгтэй. Маркетингийн
иж бүрдлийн дөрвөн Р-г оновчтой
боловсруулсан тохиолдолд борлуулалтын
хүндрэл багасдаг.
 Маркетингийн иж бүрдлийн концепийг илүү
их хэрэглэгчдийг оролцуулах нөхцлийг
бүрдүүлэх үүднээс боловсруулна.
Маркетингийн иж бүрдлийг (дөрвөн P-г)
дөрвөн C гэж шинээр тодорхойлж (хамтран
бүтээх- co-creation, мөнгөн тэмдэгт -
currency, нийтийн идэвхжил - communal
activation, ба харилцан яриа - conversation)
болох юм.
 Цахим эдийн засагт хамтран бүтээх нь /co-
creation/ шинэ бүтээгдэхүүн боловсруулах
стратеги юм.
 Хамтран бүтээж, бүтээгдэхүүн боловсруулах эхний үед
хэрэглэгчдийг оролцуулах замаар компаниудын шинэ
бүтээгдэхүүн боловсруулахад гарах амжилтын түвшинг
дээшлүүлэх боломжтой. Хамтран бүтээх /Cocreation/ нь
бүтээгдэхүүн үйлчилгээг захиалгаар хувь хүнд тохируулж
хийлгэх боломж хэрэглэгчид олгоно.
 Үнэ бүрдүүлэлт нь цахим эринд стандарт үнэ түгтоох
зарчмаас динамик, идэвхтэй үнэ тогтоолт руу шилжсэн.
Идэвхтэй үнэ зохиолт нь зочид буудлын болон агаарын
тээвэр зэрэг үйлдвэрлэлийн хувьд шинэ зүйл биш. Гэхдээ
технологийн дэвшил бусад аж үйлдвэрт шинэ туршлага
бий болгосон. Онлайн жижиглэн худалдаачид асар их
мэдээллийн өгөгдөл цуглуулснаар тэдэнд том өгөгдлийн
дүн шинжилгээ хийх боломж олгож ингэснээр хэрэглэгч
бүрт эргээд онцгой үнийг санал болгох болсон.
 Динамик үнэ тогтоосноор компаниуд янз бүрийн
хэрэглэгчдээс худалдан авалтын загвар маяг,
дэлгүүрийн байршлын зай болон хэрэглэгчтэй
холбоотой бусад зүйлд тулгуурлан өөр өөр ашиг олох
боломжтой болж байна. Цахим эдийн засагт үнэ нь
мөнгөн тэмдэгттэй төстэй бөгөөд тэр нь зах зээлийн
эрэлт хэрэгцээнээс шалтгаалан савладаг.
 Сувгийн тухай үзэл нь бас өөрчлөгдөж байна. Ижил
эдийн засагт хамгийн хүчтэй хуваарилалтын үзэл бол
тэгш байдлын буюу зиндаа нэгтний /peer-to-peer/
түгээлт, хуваарилалт мөн. Airbnb, Uber,
ZipcarболонLending Club зэрэг тоглогчид зочид
буудал, такси, машин түрээслэх болон банкны
бизнесийг эвдэж холбоо хамааралтай болгож байна.
 Маркетингийн иж бүрдлийг ашигласнаар (дөрвөн
C-д) компаниуд цахим эдийн засгийн орчинд
тэсвэрлэх/давж гарах өндөр боломж/магадлал бий.
Гэсэн тийм ч борлуулалтын парадигмыг өөрчлөх
хэрэгтэй. Уламжлал есоор хэрэглэгчид
борлуулалтын техникийн идэвх гүй объект байдаг.
Өнөөгийн холбоо хамааралтай ертөнцөд аль аль
тал нь арилжааны үнэ цэнийг олж авах үзэл чухал
юм. Хэрэглэгчдийг аль болохоор татан
оролцуулснаар компаниуд хэрэглэгчдийг ил тод
арилжаанд татан оролцуулж байна.
 Худалдан авалт хийхээс өмнө хэрэглэгчдийг
объект болгож үздэг. Хэрэглэгчид нэгэнт
худалдан авалтын шийдвэр гаргаснаар тэднийг
хаан гэж үздэг.
 Хэрэглэгчид анхаарал халамж тавих хандлагад
шилжсэнээр компаниуд хэрэглэгчидтэй эрх
тэгш байдлаар хандана.
 Хэрэглэгчдэд үйлчлэхийн оронд компаниуд
хэрэглэгчийн үгийг сонсох, хариу өгөх зэргээр
жинхэнэ анхаарал халамжаа харуулдаг.
 Уламжлалт хэрэглэгчдэд үзүүлэх үйлчилгээнд
үйлчилгээний ажилтнууд тусгай үүрэг
рольтой байж, үйл ажиллагааны хатуу
удирдамж стандарт процедурыг гүйцэтгэдэг.
Энэ нөхцөл байдал тэднийг зөрчилтэй
зорилтуудтай тулгарахад олон удаа хүргэдэг.
Одоогийн холбоо хамааралтай ертөнцөд
хамтын ажиллагаа хэрэглэгчдэд тавих
анхаарал халамж амжилттай байх гол зүйл,
түлхүүр нь байдаг. Компаниуд хэрэглэгчдийг
өөртөө үйлчлэх үйл явцад оролцуулснаар
хамтын ажиллагаа бий болдог.
 Цахим маркетинг нь уламжлалт маркетингийг орлоно
гэсэн үг биш. Харин ч энэ хоѐр хамтран оршиж,
хэрэглэгчид үйлчлэх замд үүрэг нь харилцан солигдохыг
хэлнэ. Компаниуд болон хэрэглэгчдийн харилцан
үйлчлэлийн эхний үед уламжлалт маркетинг хэрэглэгчдийн
ойлголт, сонирхлыг бий болгоход томоохон үүрэг
гүйцэтгэдэг. Тэдний харилцаа холбоо хөгжиж, хэрэглэгчид
компаниудтай илүү ойртож ажиллахыг шаардах үед цахим
маркетингийн ач холбогдол өсдөг. Цахим маркетингийн
хамгийн чухал үүрэг бол хүмүүсийг үйл ажиллагаа,
дэмжлэг үзүүлэхэд түлхэц өгөх явдал мөн. Цахим
маркетинг нь уламжлалт маркетингээс илүү хариуцлагатай
учраас тэр нь гарах үр дүнд төвлөрдөг, анхаардаг бол
уламжлалт маркетингийн анхаарал хэрэглэгчдийн
харилцаан холбоог үүсгэхэд чиглэдэг.
 Цахим эдийн засгийн маркетинг нь компаниуд болон
үйлчлүүлэгчдийн хоорондох онлайн болон оффлайн
харилцаа холбоог хослуулдаг чиг хандлага, арга
бөгөөд брэндийг бүтээхэд хэв маягийг мөн чанартай
хослуулдаг, машинаас машин руу чиглэсэн холбоог
хүнээс рүү чиглэсэн холбоогоор харилцан нөхөж
хэрэглэгчдийн оролцоог хүчтэй болгодог.
 Ингэснээр маркетеруудад маркетингийн гол үзэл
баримтлалыг дахин тодорхойлсон цахим эдийн засаг
руу шилжихэд тусалдаг. Цахим маркетинг болон
уламжлалт маркетинг нь хэрэглэгчдийн дэмжлэгийг
авахын хамт оршин тогтнох ѐстой.
АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАНД БАЯРЛАЛАА