1.

Elementarne funkcije ( kvadratna)

Kvadratna funkcija polinom je drugog stupnja, a graf je parabola.
Opsti oblik: f (x)= ax2 + bx + c
a – vodeći koeficijent
b – linearni koeficijent
c – slobodni koeficijent, odsječak na osi ordinata
Odsječke na osi apscisa računamo pomoću formule: X 1,2 = -b±√ b2 -4ac/2a
gdje je D=b2 -4ac diskriminanta.

2.Elementarne funkcije ( eksponencijalna)

Opsti oblik: y= ax za uvjet a > 0 a ≠ 0
a– baza
x– eksponent (potencija)
Domena eksponencijalne funkcije je skup svih realnih brojeva ( D € R ). Eksponencijalna funkcija je uvijek
pozitivna, tj. iznad apscise. Baza a mora biti pozitivna (a > 0 ) i različita od jedan (a ≠1).
Kod grafičkog prikazivanja za a > 1 eksponencijalna funkcija je rastuća, dok je za a < 1
eksponencijalna funkcija padajuća. Karakterističnost svake eksponencijalne funkcije je da siječe 
ordinatu u tački 1. Razlog tome je što svaki broj s potencijom nula daje rezultat 1.

3.Elementarne funkcije ( logaritamska)

Opsti oblik: f (x) = log a x, a > 0 a ≠ 0 
Logaritamska funkcija je funkcija inverzna eksponencijalnoj funkciji što znači da se te funkcije 
međusobno poništavaju. Zbog inverznosti funkcija vrijedi: log a a x = x , za svaki x . 
Domena logaritamske funkcije je interval , dakle, ona se u koordinatnom sustavu nalazi
desno od ordinate. To znači da mora biti veći od nule ( X > 0). Baza kao i kod eksponencijalne mora 
biti pozitivna i različita od 1 (a > 0 a ≠ 0) 

4.Trigonometrijski identiteti
Identitet je jednakost koja je tačna za bilo koju vrednost promenljive. 
Jednačina je jednakost koja ima tačnu vrednost samo za određenu vrijednost promjenljive.
(slika)
sin(θ) = y/r cos(θ) = x/r 
csc(θ) = r/y, ( Kosekans ugla je recipročna vrijednost od sinus ugla)
možemo zaključiti da je 
sin(θ) = 1/csc(θ)
Identiteti tangensa i kotangensa 
tan(θ) = sin (θ) / cos (θ) ctg(θ)= cos (θ) / sin(θ)

5.Trigonometrijske funkcije
(slika)
Trigonometrijske funkcije su: sinus (sin), kosinus (cos), tangens (tg), kotangens (ctg), sekans (sec) i
kosekans (csc).
Odnosno: 
Sin A=a/c Sinus ugla uz vrh A jednak je odnosu suprotne katete i hipotenuze pravouglog trougla.
Csc A=c/a Kosekans ugla je recipročna vrijednost od sinus ugla. 
cosA=b/c Kosinus ugla uz vrh A jednak je odnosu bliže katete i hipotenuze pravouglog trougla.
secA=c/b Sekans ugla je recipročna vrijednost od kosinus ugla.
tanA=tgA=a/b Tangens ugla uz vrh A jednak je odnosu suprotne i bliže katete pravouglog trougla.
cotA=ctgA=b/a Kotangens ugla uz vrh A jednak je odnosu bliže i suprotne katete pravouglog trougla. 
Kotangens ugla je recipročna vrijednost od tangens ugla.

6.Binarne relacije 
Svaki podskup direktnog proizvoda skupova A i B predstavlja jednu binarnu relaciju iz skupa A u skup B.
Relacije najcesce oznacavamo malim slovima grckog alfabeta.

7.Relacije ekvivalencije 
Relacija koja ima osobine refleksivnosti, simetricnosti i tranzitivnosti naziva se relacija ekvivalencije.
Primjeri relacije ekvivalencije su: slicnost trouglova, kolinearnost veltora u ravni ili u prostoru, jednakost
brojeva, itd

8.Relacija poretka
Relacija koja ima osobine refleksivnosti, antisimetricnosti i tranzitivnosti naziva se relacija poretka,
primjeri relacije poretka su: relacije ≤ ili ≥ u skupu brojeva, relacija podskupa kod skupova itd,

9.Funkcije
Funkcija ili preslikavanje je jedan od najvažnijih matematičkih pojmova koji predstavlja preslikavanje
elemenata iz jednog skupa (domena) u drugi (kodomena). 
Pri tome preslikavanje mora biti jedinstveno, tj. svaki član domene se preslikava u tačno jedan član
kodomene

10.Binarne operacije
Binarna operacija je račun koji uključuje dvije ulazne vrijednosti, odnosno operacija čija je arnost dva.
Binarne se operacije ostvaruju korištenjem ili binarne funkcije ili binarnog operatora. Primjeri uključuju
poznate aritmetičke operacije kao što su zbrajanje,oduzimanje, množenje i dijeljenje.

11.Skup realnih brojeva

Skup realnih brojeva R ili linearni kontinuum cine svi racionalni i svi iracionalni brojevi R = Q ∪ I Realni
brojevi pojavljuju se prilikom mjerenja na pravcu, ima ih jednako mnogo koliko i tacaka na pravcu.
Realnih brojeva ima kontinuum mnogo.

12.Cijeli-Racionalni-Iracionalni brojevi
-Skup cijelih brojeva Z mozemo definisati kao skup
Z= N ∪ {0} ∪ (-N) gdje je –N= {-n: n Є N}
Skup cijelih brojeva sa operacijama sabiranja i monzenja ima algebarsku strukturu prstena.
-Skup racionalnih brojeva je skup Q={a/b: a Є Z ^ b Є N } 
Racionalan broj mozemo shvatiti i kao uredjeni par (a,b) gdje je a Є Z, i b Є N, tada je:
(a,b)=(c,d) =» ad=bc
Skup racionalnih brojeva je skup Q={a/b: a Є Z ^ b Є N }
Racionalan broj mozemo shvatiti i kao uredjeni par (a,b) gdje je a Є Z, i b Є N, tada je:
(a,b)=(c,d) =» ad=bc
Skup Q je gust skup, sto znaci da se izmedju bilo koja dva racionalna broja nalazi barem jedan racionalan
broj, ima broja koji nisu racionalni, √2 nije racionalan broj, (√3,√5,√7..)
-Postoji beskonacno mnogo brojeva koji nisu racionalni, takve brojeve nazivamo iracionalnim, a skup
iracionalnih brojeva oznacava se sa I.Pri racunanju iracionalne brojeve zamjenjujemo sa njima pribliznim
racionalnim brojevima, √3≈1,73 √2≈1,41.
13.Matematička indukcija 
Matematička (potpuna) indukcija je metoda matematičkog dokazivanja.
Matematičku indukciju dokazivanja ispravnosti tvrdnje provodimo kroz 3 koraka:
1. Prvi korak ili baza indukcije - dokazujemo da zadana tvrdnja vrijedi za n=1
2. Drugi korak je pretpostavka indukcije - pretpostavljamo da tvrdnja vrijedi za neki proizvoljni 
prirodni broj k, pa je n=k
3. Treći korak je korak indukcije - dokazujemo da tvrdnja vrijedi i za sljedbenika prirodnog broja 
k , uvrštavamo n=k+1 . Iz svega toga zaključujemo da tvrdnja vrijedi za svaki prirodni broj n.

14.Binomna formula
Izrazi za kvadrat i kub binoma su nam dobro poznati. U ovoj toˇcki ˇzelimo
na´ci izraz za (a+b)n, gdje su a i b bilo koji kompleksni brojevi i n bilo koji prirodan
broj. Za n = 1, 2,3 izraz (a + b)n je veoma jednostavan:

(a + b)1 = a + b 2 ˇclana: prvi a1, zadnji b1

(a + b)2 = a2 + 2ab + b2 3 ˇclana: prvi a2, zadnji b2
(a + b)3 = a3 + 3a2b + 3ab2 + b3 4 ˇclana: prvi a3, zadnji b3.

15.Apsolutna vrijednost realnog broja

Apsolutna vrijednost realnog broja x u oznaci |x| je negativan realan broj definisan sa
|x| = x, ako je x ≥ 0
-x, ako je x< 0
Geometrijsko znacenje apsolutne vrijednosti realnog broja x na realnoj osi je udaljenost tacke koja
odgovara broju x od tacke koja odgovara broju 0. Za a ≥ 0 vrijedi:
|x| ≤ a ↔ -a ≤ x ≤ a, i
|x| ≥ a ↔ [(x ≤ -a) v (x≥a)]. 

16.Skup kompleksnih brojeva-definicija i osobine

Skup kompleksnih brojeva C definisemo kao skup uredjenih parova (x,y) Є RxR gdje prava komponenta x
oznacava realni dio, a druga komponenta y oznacava imaginarni dio kompleksnog broja. Skup
kompleksnih brojeva prikazujemo u kompleksnoj ravni tako da svakom kompleksnom broju (x,y)
pridruzimo tacno jednu tacku kompleksne ravni.K
Kompleksan broj je broj oblika x+yi

17.Skup kompleksnih brojeva-trigonometrijski oblik kompleksnog broja

Neka je z Є C / {0 } broju z = a + bi pripada u kompleksnoj ravnini točka T≠0 Toj tački pripada u polarnom
koordinatnom sustavu uređen par brojeva (r,φ) Pri tome je a = r cosφ, b = r sinφ
r = √a2+b2 
z = a + bi = r cosφ + i r sinφ = r (cosφ + i sinφ)
dobijeni oblik z = r (cosφ + i sinφ) se zove trigonometrijski oblik kompleksnog broja.

18.Skup kompleksnih brojeva-stepenovanje i korjenovanje kompleksnih brojeva

Stepenovanje i korenovanje kompleksnih brojeva u trigonometrijskom obliku
dato je formulama:
zn= rn (cos nφ + i sin nφ)
n√z = n√r(cos φ + 2kπ/n + isin φ + 2kπ/n ), k = 0, 1, 2, ..., n − 1
Formule za zn i n√z nazivaju se prvom i drugom Moavrovom formulom.
Iz druge Moavrove formule vidi se da je broj razlicitih n-tih korena svakog komplesnog broja tacno n.

19.Vektorski prostor
Vektorski ili linearni prostor je algebarski pojam u matematici koji nalazi primjenu u svim glavnim
granama matematike, među kojima su linearna algebra, analiza i analitička geometrija. 
Definiše se na sljedeći način: 
Neka skup V ima strukturu Abelove grupe u odnosu na sabiranje. 
Elemente skupa V zovemo vektori. Neutralni element označujemo sa 0 i zovemo nulti vektor.
Neka skup F ima strukturu polja. Elemente skupa F zovemo skalari, a neutralne elemente u odnosu na
dvije binarne operacije označujemo sa 0 i 1.

20.Linearna kombinacija vektora

Izraz oblika λa + µb +...+ πv 
gdje su a,b ,...,v vektori, a 
λ, µ,...,π skalari zove se linearna kombinacija vektora.
Za zadani skup od n vektora kaže se da su međusobno linearno zavini ako se neki od njih može prikazati
kao linearna kombinacija ostalih vektora. U protivnom, zadani vektori su međusobno 
linearno nezavisni.

21.Baza vektorskog prostora

Baza nekog vektorskog prostora V nad poljem K je uređeni skup međusobno linearno nezavisnih i ne-nul
vektora e = {e1, e2, ... , en}, kojima se, uz množenje skalarima, jednoznačno može predstaviti svaki drugi
vektor a iz V:
A = α1 e1 + α2 e2 + … + αn en, αi Є K

22.Linearne transformacije-Matrice-definicija
matrica je pravokutna tablica brojeva, ili općenito, tablica koja se sastoji od apstraktnih objekata koji se
mogu zbrajati i množiti.
Matrice mogu prestaviti linearne transformacije jer množenje matrica odgovara slaganju preslikavanja

23.Matrice-operacije sa matricama
Primjeri zbrajanja i oduzimanja: 
• matrica1 + matrica2: Zbraja odgovarajuće elemente dviju usklađenih matrica. 
• matrica1 - matrica2: Oduzima odgovarajuće elemente dviju usklađenih matrica. 
Primjeri množenja: 
• matrica * broj: Množi svaki element matrice danim brojem. 
• matrica1 * matrica2: Koristi matrično množenje za izračunavanje matrice koja je rezultat 
množenja.

24.Kvadratna matrica i njena determinanta

kvadratnih matrica nije komutativno. Jedinicna matrica reda n neutralan je element za mnozenje.
Determinante koje se mogu racunati za kvadratne matrice, imaju vrloprirodan odnos prema 
mnozenju matrica: det(A • = detA • detB

25.Minori i kofaktori determinante

Minor od A, u oznaci Mij, kao determinantu matrice dimnezije (n − 1)×(n − 1), koja rezultuje brisanjem
reda i i kolone j od A.
Definišimo (i,j) kofaktor matrice A kao 
Cij = (-1) i+j Mij

26.Adjungovana matrica-Inverzna matrica

Inverzna matrica ako je A kvadratna matrica reda n i ako postoji matrica X takva da je X•A=A•X=I,
kažemo da je X inverzna matrica matrice A. Inverzna matrica matrice A se obeležava sa A-1.
A-1 = 1/ det A • (A*)T
A* je adjungovana matrica koja se dobiva tako što se elementi Aij matrice A zamijene njenim
kofaktorima Aij.

27.Rang Matrice
Rang matrice jednak je redu najveće moguće kvadratne submatrice te matrice čija determinanta je
različita od nule. Rang matrice se određuje pomoću elementarnih transformacija nad matricom koje
matricu transformišu u njoj ekvivalentnu matricu, tj. matricu koja ima isti rang.

28.Sistemi linearnih algebarskih jednačina-definicija i osnovni pojmovi

Sistem od m linearnih jednacina sa n nepoznatom x1,x2,....Xn je

A11x1 +a12x2 +.....+y1nXn =b1

A12x1 +a22x2 + .... +a2n Xn =b2

Am1x1 + am2x2 + .... a mnXn =bm

Za sistem linearnih algebarskih jednacina se kaze da je nesaglasan ako nema riješenja ,u protivnom čemo
reci da je saglasn (moguć).ako sistem ima samo jedno rijesenje ,onda kazemo da ima jednostavno
rijesenje.
29.Rješavanje sistema n-jednačina sa n nepoznatih
Sistem od n linearnih jednačina sa n nepoznatih se može napisati u obliku
a11x1 + a12x2 + ... + a1nxn = b1
a21x1 + a22x2 + ...+ a2nxn = b2
.....
an1x1 + an2x2 + : : : + annxn = bn
gdje xi (i = 1; 2; : : : ; n) predstavljaju nepoznate promjenljive, aij (i; j =1; 2; : : : ; n) konstantne
koeficijente, a bi (i = 1; 2; : : : ; n) nehomogene članove

30.Rješavanje sistema m-jednačina sa n nepoznatih

m jednacina sa n nepoznatih
a11x1 + a12x2 + . . . + a1nxn = b1
a21x1 + a22x2 + . . . + a2nxn = b2
....
am1x1 + am2x2 + . . . + amnxn = bm
U sistemu su x1, x2, . . . , xn nepoznate veliˇcine, dok su aij, 1 ≤ i ≤ m,
1 ≤ j ≤ n zadati koeficijenti, a bi, 1 ≤ i ≤ m zadati slobodni ˇclanovi. 
Pri tome broj jednaˇcina m i broj nepoznatih n mogu biti u bilo kom od odnosa m < n, m = n ili m > n

31.Gausov metod
Ideja ovog metoda je svodenje sistema na trougaoni ili trapezni oblik koji je ekvivalentan
polaznom sistemu linearnih jednacina, a koji je laksi za rjesavanje. Prednost ove metode je sto
koristimo samo osnovne algebarske operacije.

32.Vektorski račun-operacije sa vektorima

zbrajanje,,,,množenje vektora skalarom.....skalarni produkt.....vektorski produkt...linerna kombinacija
vektor

33.Projekcija vektora na pravu i osu

Zadane su točke .

Odredite vektorsku projekciju vektora na vektor i njenu duljinu.

Rješenje. Prema [M1, �3.2] je

   

duljina vektorske projekcije vektora na vektor pomnožena sa predznakom

34.Razlaganje vektora na komponente

35.Vektori u koordinatnom sistemu

Koordinatni sistem u realnom vektorskom prostoru je uređena trojka

36.Skalarni proizvod dva vektora

Skalarni produkt vektora a i vektora b jednak je produktu apsolutnih vrijednosti vektora i kosinusa ugla
između njih. Simbolički: 
gdje je φ kut između vektora. a ⋅ b | a | ⋅ | b | cos φ (vektori)
37.Vektorski proizvod dva vektora
Ako su a i b (vektori) dva vektora u prostoru, tada je njihov vektorski 
produkt a x b (vektori) novi vektor sa svojstvima:
a) l a × b l= l a l ⋅ l b l sin φ , 0 ≤ φ ≤ π gdje je φ ugao izmedju vektora
b) vektor a x b je okomit na vektore a i b (vektori)

38.Mješoviti proizvod tri vektora

vrijednost mješovitog proizvoda tri vektora jednak je zapremini paralelepipeda kojeg oni oblikuju. 
(vektori) [a, b, c] = ( a x b) ⋅ c = | a1 a2 a3|
| b1 b2 b3|
| c1 c2 c3|

osnovna svojstva mješovitog produkta:

[x,y,z] = − [y,x,z] 
[x,y,z] = [z,x,y] = [y,z,x]
[αx,y,z] = α[x,y,z]
[x + t,y,z] = [x,y,z] + [t,y,z]

39.Ravan u prostoru-opšti oblik

Opsti oblik jednacine ravni α u prostoru R3 glasi
α: Ax + By + Cz + D = 0
A, B, C i D su odgovarajuce konstante, (vektor) n = { A, B, C} je vektor normale ravni α.
Brojevi x, y, z su koordinate bilo koje tacke (x, y, z) ravni α.

40.Jednačina ravni kroz datu tačku

Ravan α koja prolazi kroz poznatu tacku T0(x0, y0, z0) ima i vektor normale n ={A,B,C} ima jednacinu
α: A (x-x) + B (y-y) + C (z-z)

41.Jednačina ravni kroz tri date tačke

Jednacina ravni α koja prolazi kroz tri poznate tacke T1, T2, T3 glasi:

| x-x1 y-y1 z-z1 |

|x2-x1 y2-y1 z2-z1 | = 0
| x3-x1 y3-y1 z3-z1 |

42.Uslov paralelnosti dvije ravni

43.Prava u prostoru-opšti oblik-parametarski oblik

Pravu p mozemo predstaviti kao presjek dvije razlicite ravni α i β koje sadrze pravu p, pri tome svaku od
ravni α i β prikazujemo analiticki u nekom obliku jednacine ravni. Ako obje ravni prikazemo preko opsteg
oblika jednacine ravni, tada pravu p prikazujemo u obliku sistema linearnih jenacina:
α: A1x + B1y + C1z +D1=0
β: A2x + B2y + C2z +D2=0
Tacka (x,y,z) pripada pravoj p ako zadovoljava sistem jednacina.

p: x-x1/r = y-y1/q = z-z1/s (kanonski oblik)

ako razlomke koji se pojavljuju u kanonskom obliku prave, izjednacimo sa realnim parametrom t, tada iz
kanonskog oblika prave dobijamo parametarski oblik jednacine prave p ili parametarke jednacine prave:
x= x1+rt
p: y= y1+qt ( t € R – parametar )
z= z1+st

44.Jednačina prave kroz dvije date tačke

Ako tacke T1(x1,y1,z1) i T2(x2,y2,z2) pripadaju pravoj p tada vektor T1T2= {x2-x1,y2-y1,z2-z1} lezi na
pravoj p.
tako iz kanonkog oblika ( p: x-x1/r = y-y1/q = z-z1/s) jednacine prave dobijamo jednacinu prave kroz dvije
poznate tacke T1(x1,y1,z1) i T2(x2,y2,z2):
p: x-x1/x2-x1=y-y1/y2-y1=z-z1/z2-z1

45.Uslov paralelnosi dvije prave,ugao između pravih

46.Odnosi prave i ravni

(slika)

Prava p moze da bude paralelna ravni α, da lezi u ravni α, ili da ima jednu zajednicku tacku P sa ravni α.
U prva dva slucaja je < ( p, α)=0. U trecem slucaju kazemo da prava p prodire ravan α u tacki P.
Tacku P zovemo tackom prodora prave p u ravan α.

47.Krive drugog reda

Jednačina sa dvije nepoznate Ax2 +By2 + C xy + Dx + Ey +F =0 ( za A2 + B 2 +C 2 ≠ 0 )
je jednačina krive drugog reda u ravni x0y. uslov A2 + B 2 +C2 ≠ 0 označava da je lijeva strana polinom
drugog stepana s varijantama x , y.

48.Polinomi
Polinomi su funkcije oblika
Pn(x)= anxn + an-1 xn-1 +...+ a1x + a0
ai – koeficijenti članova polinoma 
an ≠ 0 polinom n – tog stupnja
Pn(x)= a0, a0 ≠0 polinom nultog stupnja, tj. Konstanta
Dva polinoma po varijabli x identično su jednaka ako i samo ako su koeficijenti jednako
visokih potencija međusobno jednaki. 
Svaki se polinom n-tog stupnja može rastaviti u produkt od n linearnih faktora:
pn( x ) = an( x-x1)( x-x2 ) ,,,( x-xn ) 
gdje su x1, x2,…, xn nultočke tog polinoma koje mogu biti realni i kompleksni brojevi.

49.Racionalne funkcije
Racionalne funkcije su funkcije oblika 
f(x)= Pn(x)/ Qm(x) gdje su Pn(x) i Qm(x) polinomi stupnja n, odnosno m, koji nemaju zajedničkih
nultočaka.
n < m ⇒ prava racionalna funkcija, 
n ≥ m ⇒ dijeljenjem brojnika s nazivnikom funkciju možemo napisati u obliku polinoma i prave
racionalne funkcije.

50. Rastavljanje racionalnih funkcija na proste racionalne funkcije