ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ

MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ

KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

151618568 PROJE VE RİSK YÖNETİMİ

ARŞ. GÖR. DR. DERYA YILDIZ

KANSERİ YOK EDİCİ İLAÇ ÜRETİMİ

HAZIRLAYANLAR

151620151066 Edanur KARAKAŞ

151620151070 NEVAL YURTSEVER

151620131104 BUĞRA ÖZDEMİR

151620141054 ROKSANA NOVİKOVA

 ÖDEV TESLİM TARİHİ: 10.05.2019

İÇİNDEKİLER
1. PROJENİN BAŞLATILMASI
2. PROJENİN PLANLANMASI
2.1. Faaliyetlerin Tanımlanması
2.2. Faaliyetlerin Sıralanması
2.3. Faaliyet Kaynaklarının Tahmin Edilmesi
2.4. Faaliyet Sürelerinin Tahmin Edilmesi
2.5. Zaman Çizelgesinin Geliştirilmesi
2.5.1. Gantt şeması
2.5.2. AON Ağının Çizimi
2.5.3. Kritik Yolun ve Kritik Sürenin Bulunması
2.5.4. Faaliyet Sarkma Süresinin Belirlenmesi
2.6. Maliyet Tahmini ve Proje Bütçesi
3. PROJE İZLEME VE KONTROL SİSTEMİNİN OLUŞTURULMASI
3.1. Projenin Kontrolü
3.2. Maliyetlerin İzlenmesi Ve Kontrolü
3.2.1. Kazanılmış Değer Yönetimi
3.2.2. Kritik Oran (CR)
3.2.3. Materyal Sapmaları: Fiyat Sapması (PV) ve Miktar Sapması (UV)
4. PROJENİN KAPATILMASI
 1. PROJENİN BAŞLATILMASI
Antineoplastik ilaçlar, hücrelerin kontrolsüz çoğalması ile oluşan kanser hastalığının
tedavisinde kullanılmaktadır. Çoğalan hücrelerin kaynağına, tipine, oluştuğu organa göre
kanserin pek çok çeşidi vardır. Her çeşide uygun olacak şekilde pek çok doğal ve sentetik ilaç
geliştirilmiştir. Kemoterapinin temel ilkesi hastanın normal hücrelerine zarar vermeden tümör
hücresinin büyümesini ve çoğalmasını durdurmaktır. Ancak tümor hücreleri ile normal
hücreler kalitatif olarak birbirine çok benzemektedir ve bu nedenle antineoplastik ilaçların
normal hücrelere karşı tümör hücresi için seçicilikleri düşük olmaktadır.

Antineoplastik İlaçların Etkinliğini Kısıtlayan Faktörler

1-Tümör biyolojisi veya tümör ilaç etkileşmesi (tümör büyüdükçe ilaca duyarlılık azalırfakat
tümörün büyümesi yavaşlar)

2-İlacın farmakokinetiği ve farmakolojisi (tümör hücrelerinin ilacı geçirgenliği, toksiketkileri

3-İlaca direnç

4-Hasta ile ilgili faktörler [6].

Kanser Tedavisinde Yeni Yöntemler

Günümüzde kaydedilen bilimsel gelişmeler pek çok hastalığın biyolojik temellerini

anlamamıza yardımcı olmakta ve bu hastalıkların tedavisine yönelik pek çok ilaç
üretilmektedir. Kullanılan ilaçların çeşitli yan etkilerinin varlığı ve patojenlerin zamanla bu
ilaçlara direnç sağlaması araştırmacıları, alternatif ilaç hammaddeleri bulmaya
yönlendirmiştir. Şüphesiz ki, çeşitli doğal metabolitleri salgılayan karasal ve sucul
organizmalar alternatif ilaç hammaddesi için önemli birer kaynak olabilirler.

Teknolojik gelişmeler sonrasında daha rahat ulaşılan alglerden elde edilen metabolitlerin,
karasal metabolitlerde bulunmayan yapısal bazı özelliklere sahip oldukları görülmüştür[3].
National Cancer Institute’nün yaptığı sitotoksisite araştırmaları; sucul örneklerin yaklaşık
%1’inin, buna karşın karasal örneklerin ise yaklaşık %0,1’inin antitümor potansiyeli
gösterdiklerini ortaya koymuştur[4,5].

Denizlerin en önemli canlı kaynaklarından biri olan alglerden gıda, tarım, kozmetik, tıp,
eczacılık ve endüstri dallarında yararlanılmaktadır. Algler, özellikle yeni farmasötik ajanların
geliştirilmesinde önem taşıyan yüksek biyolojik aktiviteli sekonder metabolitlere sahiptirler
[1, 2].
İLAÇ ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME SÜRECİ

İlaç araştırması ve geliştirmesi ile uğraşan ilaç endüstrisi kuruluşlarında ve ayrıca akademik
kuruluşlarda, yeni ilaçlar bulmak için devamlı çalışmalar yapılır. İlaç geliştirmede temel
amaç, insanların yaşamında daha iyiye doğru bir değişiklik yapabilmektir. Geliştirilen her ilaç
veya aşının kullanımı ile koruyucu, tedavi edici veya hastalığın belirti ve bulgularını azaltıcı
bir etkinin elde edilmesi gerekmektedir.

İlaç araştırma ve geliştirme süresi 4 ana bölümden oluşur:

1) Keşif ve araştırma

2) Preklinik çalışmalar

3) Klinik çalışmalar

4) Onay ve pazar sonrası denetim

Klinik Öncesi (Preklinik) Denemeler:

Doğal kaynaklardan ortaya çıkarılan bir kimyasal molekülün önce uygun deney hayvanları
üzerinde denenmesi ile insanlar üzerindeki olası yarar ve zararlarının öngörülmeye çalışılması
amaçlanır. Binlerce molekül arasında tarama testleri ile ilaç olmaya aday olan molekül
ayrıştırılır ve sonuçta bu aday moleküllerin farmasötik (ilacın şekli) şekil haline getirilmesi
araştırmaları yapılır. Deneyler başlıca tarama ve toksisite testleri olarak sürdürülür Tarama
testleri laboratuvar koşullarındaki araştırmalar olarak sürdürülür. Toksisite testleri de
köpeklerde yapılır. Klinik Denemeler İnsan üzerinde kullanılabileceği öngörülen aday ilaç
molekülleri çeşitli farmasötik biçimlere getirilerek ve ilgili etik kuruldan mutlaka izni alınarak
gönüllü sağlam ve hasta denekler üzerinde denenir. Klinik denemeler başlıca dört
basamaktaki dönemsel çalışmalar ile gerçekleştirilir. Bunlar: Faz I (birinci dönem), Faz II
(ikinci dönem), Faz III (üçüncü dönem) ve Faz IV (dördüncü dönem) çalışmalardır.

Klinik Denemeler Faz I: Bu dönem daha önce sadece deney hayvanında denenmiş ilacın ilk
kez insanda denendiği dönemdir. İnceleme genellikle sağlam gönüllü deneklerde ve 10-15
kişilik ufak sayıdaki bir grup üzerinde yapılır.

Klinik Denemeler Faz II: Bu dönemde kısıtlı sayıdaki hastada ilacın terapötik (tedavi edici) ve
profilaktik (koruyucu) dozları araştırılır.

Klinik Denemeler Faz III: Bu dönem çok merkezli, olası en fazla hasta üzerinde terapötik
etkinliği sağlamak için yapılan çalışma dönemini kapsar.

Klinik Denemeler Faz IV: Bu dönemde ilaç deneme amacıyla verilmez. Sadece hasta için
tıbbi bakım gerektiğinden, hastalara rutin olarak kullandırılır. Sonuçlar bakımından ilacın
tedavi etkinliği ve yan etkileri izlenir, değerlendirilir[6].
ŞEKİL 1. İlaç araştırma ve geliştirme süreci[7].

Bu projede alglerden kanseri yok edici ilaç üretimi planlamaktadır. Proje ilaç potansiyeli
taşıyan alg türlerin içeriklerinin analiz edilerek tedavi etme ya da aşı geliştirme amaçlı da
kullanılabilecek yeni biyolojik moleküller Üsküdar Üniversitesi Nöropsikofarmakoloji
Araştırma ve Uygulama Merkezi’nde sentezlendikten sonra yukarıda açıklanan 4 faz da
denenmesi için izin alınıp Novartis ilaç fabrikasında üretimine başlanacaktır.

2.PROJENİN PLANLANMASI

2.1 Faaliyetlerin Tanımlanması

Bu projede faaliyetleri aşağıdaki gibi sayabiliriz.

PROJE TAKIMININ OLUŞTURULMASI (A): Projenin başlamasından bitişine kadar

işlerin düzenle ve belirlenen süre ve bütçe çerçevesinde en iyi şekilde yürümesi için görev
dağılımının en iyi şekilde olması en önemli unsurlardan biridir.

HAMMADDE HAZIRLAMA (B): Denizden temin edilen algler distile su ile yıkanır,
morfolojik olarak tanımlanır, kurutulur, öğütülür.

MOLEKÜL TESTLERİ(C) : Üretilen her bir molekül tarama ve toksisite testlerine tabi
tutulur.

GEREKLİ BELGE VE İZİNLERİN ALINMASI (D): Yeni üretilen ilaç etkin maddesinin
hayvanlar ve insanlar üzerinde denenmesi için sağlık bakanlığından izin alınmalıdır.

KAPSAMLI EMNİYET ÇALIŞMALARI (E): Bu aşamada üretilen molekül hayvanlar

üzerinde test edilir.
ADAY İLAÇ SENTEZİ (F): Emniyet çalışmalarından olumlu sonuçlanmasından sonra az
sayıda ilaç üretimi yapılır.

FAZ I (G) : Kontrollü bir hastane ortamında sayıları 20 ile 80 arasında değişen sağlıklı
gönüllüler katılır. Amaç, ilacın dozununun belirlenmesi, vücut tarafından nasıl metabolize
edildiği ve vücuttan nasıl atıldığı konusunda veri toplamak ve akut yan etkileri saptamaktır.

FAZ 2 (H): ilacın tedavi etmeyi hedeflediği hastalığa yakalanmış 100 ile 300 arasında
gönüllü hasta katılır. Amaç, ilacın etkin ve güvenli olduğuna dair veri toplamaktır.

FAZ 3 (I) : 1000 ile 3000 arasında gönüllü hasta katılır. Amaç, ilacın etkinliğini ve yan
etkilerini görmek, standart tedaviyle karşılaştırılmasını yapmaktır. Bazı durumlarda ilaç
onaylandıktan ve piyasaya sürüldükten sonra da klinik çalışmalar sürer.

RUHSATLANDIRMA(J):Hastalarda olumlu sonuç alınan ilaç için patent başvuru

merkezine başvurulur.

TİCARİ İLAÇ ÜRETİMİ (K): Aday olarak üretilmiş ilacın piyasaya sürülüp büyük ölçekte
üretilmesi gerçekleşir.Karıştırma , öğütme granülasyon ve presleme aşamalarından oluşur.

FAZ 4 (L) : Amaçilacın uzun vadeli risk ve yararları ile uygun kullanım dozu hakkında veri
toplamaktır.

2.2 Faaliyetlerin Sıralanması

Faaliyetler önemleri ve önceliklerine göre sıralanır.

1-Proje takımının oluşturulması

2-Hammadde hazırlama

3-Molekül testleri

4-Gerekli belge ve izinlerin alınması

5-Kapsamlı emniyet çalışmaları

6-Aday ilaç sentezi

7-FAZ I

8-FAZ 2

9-FAZ 3

10-RUHSATLANDIRMA

11-TİCARİ İLAÇ ÜRETİMİ

12-FAZ 4
 2.3 Faaliyetlerin Kaynaklarının Tahmin Edilmesi

Her faaliyetin zamanında ve usulüne uygun yapılması için kaynakların faaliyetlere

hassasiyetle atanması şarttır. Bizim projemizde de kaynak ataması aşağıda verildiği gibidir.

Proje takımının oluşturulması –Proje müdürü

Hammadde hazırlama –Kimyager,Biyolog,genetik mühendisi,kimya mühendisi,su ürünleri

mühendisi.

Molekül testleri –Genetik mühendisi,biyolog.

Gerekli belge ve izinlerin alınması –Proje müdürü

Kapsamlı emniyet çalışmaları –Kimya mühendisi,biyolog.

Aday ilaç sentezi –Kimya mühendisi,kimyager.

FAZ I–Biyolog,proje müdürü,hemşire.

FAZ 2 –Biyolog,proje müdürü,hemşire.

FAZ 3 –Biyolog,proje müdürü,hemşire.

RUHSATLANDIRMA –Proje müdürü.

TİCARİ İLAÇ ÜRETİMİ –Kimya mühendisi,işçiler.

FAZ 4 –Biyolog,proje müdürü,hemşire.

2.4 Faaliyet Sürelerinin Tahmin Edilmesi

Başarılı bir proje belirlenen süre sınırları içerisinde gerçekleşir ve sona erdirilir.

PROJE TAKIMININ OLUŞTURULMASI 5 HAFTA

HAMMADDE HAZIRLAMA 15 HAFTA

MOLEKÜL TESTLERİ 10 HAFTA

GEREKLİ BELGE VE İZİNLERİN ALINMASI 5 HAFTA

KAPSAMLI EMNİYET ÇALIŞMALARI 15 HAFTA

ADAY İLAÇ SENTEZİ 20 HAFTA

FAZ I 10 HAFTA

FAZ 2 20 HAFTA

FAZ 3 30 HAFTA

RUHSATLANDIRMA 5 HAFTA
TİCARİ İLAÇ ÜRETİMİ 30 HAFTA

FAZ 4 40 HAFTA

Çizelge 2.1.Faaliyetlerin iyimser süre(A), en olası süre(M) ve kötümser süreleri(B).

Faaliyet A (hafta) M (hafta) B(hafta)

A 1 5 6

B 10 15 20

C 9 10 15

D 2 5 9

E 10 15 20

F 15 20 24

G 5 10 40

H 15 20 45

I 25 30 35

J 1 5 8

K 20 30 32

L 30 40 45

Toplam Süre 143 205 299

2.5 Zaman Çizelgesi

 2.5.1Gantt Şeması

Faaliyetler/za 5 1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 9 9 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
0 5 0 5 0 5 0 5 0 5 0 5 0 5 0 5 0 5 0 0 1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6
man
0 5 0 5 0 5 0 5 0 5 0 5 0

PROJE
TAKIMININ
OLUŞTURUL
MASI (A)

HAMMADDE
HAZIRLAMA
(B)

MOLEKÜL
TESTLERİ
(C)

GEREKLİ
BELGE VE
İZİNLERİN
ALINMASI
(D)

KAPSAMLI
EMNİYET
ÇALIŞMALA
RI (E)

ADAY İLAÇ
SENTEZİ (F)

FAZ I (G)

FAZ 2 (H)

FAZ 3 (I)

RUHSATLAN
DIRMA (J)

TİCARİ İLAÇ
ÜRETİMİ (K)

FAZ 4 (L)
 2.5.2-AON Ağının Çizimi

A faaliyeti ilk uygulanacak faaliyetdir.

120 L 160

50 F 70 120 40 160

50 20 70 90 I 120

BAŞLANGIÇ 5 B 20 70 H 90 90 30 120
0A5 20 C 10 30 D 35 35 E 50 BİTİŞ
055 5 15 20 70 20 90
20 10 10 30 5 35 35 15 50 90 J 95
50 G 60
135 5 130
60 10 70
95 K 125

130 30 160

2.5.3. Kritik Yolun ve Kritik Sürenin Bulunması

Kritik süre : 160 hafta

Kritik faaliyetler:A,B,C,D,E,F,H,I,L

2.5.4. Faaliyet Sarkma Süresinin Belirlenmesi

A faaliyeti= 5-5= 0 hafta sarkmaktadır.

B faaliyeti= 20-20=0 hafta sarkmaktadır.

C faaliyeti= 30-30=0 hafta sarkmaktadır.

D faaliyeti= 35-35=0 hafta sarkmaktadır.

E faaliyeti= 50-50= 0 hafta sarkmaktadır.

F faaliyeti= 70-70= 0 hafta sarkmaktadır.

G faaliyeti= 70-60=10 hafta sarkmaktadır.

H faaliyeti= 90-90= 0 hafta sarkmaktadır.

 I faaliyeti= 120-120= 0 hafta sarkmaktadır.

J faaliyeti= 130-95= 35 hafta sarkmaktadır.

K faaliyeti=160-125= 35 hafta sarkmaktadır.

L faaliyeti 160-160= 0 hafta sarkmaktadır.

2.5.5. Maliyet Tahmini ve Proje Bütçesi

Projeye 1.000.000 TL TÜBİTAK ve Sağlık Bakanlığı tarafından ihtisas verilmiştir.

Projede maliyet tahmini ise aşağıda verildiği gibidir.

1-Proje takımının oluşturulması 1.000 TL

2-Hammadde hazırlama 100.000 TL

3-Molekül testleri 50.000 TL

4-Gerekli belge ve izinlerin alınması 5.000 TL

5-Kapsamlı emniyet çalışmaları 10.000 TL

6-Aday ilaç sentezi 100.000 TL

7-FAZ I 10.000 TL

8-FAZ 2 20.000 TL

9-FAZ 3 30.000 TL

10-RUHSATLANDIRMA 10.000 TL

11-TİCARİ İLAÇ ÜRETİMİ 500.000 TL

12-FAZ 4 100.000 TL

Toplam Maliyet = 936.000 TL

3. PROJE İZLEME VE KONTROL SİSTEMİNİN OLUŞTURULMASI

3.1 Projenin Kontrolü

3.2 Maliyetlerin İzlenmesi ve Kontrolü

Projenin durumu hakkında her 5 hafta sonunda proje yetkileri ile toplantı
yapılır. Bu toplantıda projenin durumu hakkında ve mali giderler göz önüne alınır.

Yapılacak olan toplantıların günleri ve tarihleri aşağıda verilmiştir.

Pazartesi 07.01.2019 saat 9:00

Pazartesi 11.02.2019 saat 9:00

Pazartesi 18.03.2019 saat 9:00

Pazartesi 22.04.2019 saat 9:00

Pazartesi 20.05.2019 saat 9:00

Pazartesi 17.06.2019 saat 9:00

Pazartesi 22.07.2019 saat 9:00

3.2.1. Kazanılmış Değer Yönetimi

Planlanmış Değer (PV): Bir projede gerçekleştirilmesi planlanan işler, çalışmalar veya
bu çalışmalara tahsis edilen onaylanmış bütçe değerleri olarak alınabilir. Planlanmış
değer kazanılmış değer yönetiminde temel çizgi olarak da adlandırılmaktadır.

Gerçekleşen maliyet (AC): Bir projede yerine getirilen çalışmaların tamamlanması için
katlanılan ve kayıt edilen toplam maliyettir. Kazanılmış değerin ölçtüğü çalışmaların
tamamlanması için gereken toplam maliyettir. Gerçekleşen değerin bir üst sınırı
yoktur, kazanılmış değere ulaşmak için yapılan tüm harcamaların ölçülmesi gerekir.

Kazanılmış Değer (EV): Bir projede gerçekleştirilen iş veya o iş için tahsis edilen
onaylanmış bütçe çerçevesinde ifade edilen değeridir. Kazanılmış değer çoğunlukla
projenin tamamlanma miktarını yüzde olarak ifade etmekte kullanılır.
 Çizelge 3.1. faaliyetlerin normal süreleri ve birim fiyatları

No Faaliyet Öncül Tn (hafta) Cn (bin TL)

1 A - 5 1
2 B A 15 100
3 C B 10 50
4 D C 5 5
5 E D 15 10
6 F E 20 100
7 G F,E 10 10
8 H G,F 20 20
9 I H 30 30
10 J H 5 10
11 K J 30 500
12 L K 40 100
Toplam 936

Kritik süre : 160 hafta

Kritik faaliyetler:A,B,C,D,E,F,H,I,L

Projemizin 55 hafta sonun da (1 yıl 145 gün ) gerçekleşmesi gereken

harcamamız 276.000’dır.
KAYNAKÇA
[1] Cirik Ş, Cirik S, Su bitkileri I-Deniz Bitkilerinin Biyolojisi, Ekolojisi ve Yetiştirme
Teknikleri, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları, 58, 135-145, 2011.

[2] Gümüş G, Deniz Marulunun Kimyasal Kompozisyonunun Araştırılması, Ege Üniversitesi

Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2006.

[3]Carte B. K. Bioscience, 46, 271-286, 1996.

[4]Montaser R., Luesch H. Future Med. Chem., 3(12), 1475-1489, 2011.

[5] Munro M. H. G., Blunt J. W., Dumdei E. J., Hickford S. J. H., Lill R. E., Li S., Battershill
C. N., and Duckworth A. R. J. Biotechnol., 70, 15-25, 1999.

[6] Merey,G., İlaç kimyası ve endüstriyel uygulamaları ders notları.

[7] Bağcı ,H.,Türkiye’de İlaç Üretimi ve Patentleme Süreci,2017.