2.

gaia
ESKU-HARTZE PUBLIKOAREN TRESNAK:
GASTU ETA SARRERA PUBLIKOAK

2.1. Gastu Publikoa: kontzeptua, sailkapena, bilakaera

2.2. Gastu Publikoko politikak
2.3. Sarrera Publikoak eta zergapetzea: kontzeptua, sailkapena, bilakaera
2.4. Zerga-politika
2.5. Defizit publikoa eta haren finantzazioa
Gastu Publikoa: kontzeptua, sailkapena, bilakaera

• Kontzeptua
• Sailkapenak
Izaera ekonomikoaren arabera
Funtzioen arabera (COFOG)
Aurrekontu-sailkapenak
• Eskuhartze publikoaren neurketa
Gastu adierazleak
• Bilakaera
Gastu publikoa: kontzeptua

Kontzeptua: Administrazio Publikoek (eta Enpresa

Publikoek) burututako gastu guztien multzoa

Gastuak honakoetara bideratzen dira:

Ondasun publikoak hornitu eta administrazioaren
mantenimendura
Baliabideen erabilera egokiago bat lortzera
Errentaren birbanakuntzara
Interesak eta zorrak ordaintzera
Gastu publikoa: sailkapenak
Gastu publikoaren baitan bereiz ditzakegu::

• Gastu Korronteak
▫ Kontsumo Publikoa
Banakakoa (indibiduala)
Kolektiboa
▫ Gizarte-prestazioak (gauzazkoak ez direnak)
▫ Interesak
• Kapital gastuak
▫ Kapital Eraketa Gordinean egiten diren gastuak
▫ Kapital Transferentziak
------------------
(Aurrekontuetan: kontsumo publikoak esanahi
desberdina = langile gastuak eta funtzionamendu gastuak)
Gastu publikoa: sailkapenak
Gastu publikoaren baitan bereiz ditzakegu::

• Gastu Korronteak
▫ Kontsumo Publikoa
Banakakoa (indibiduala) hezkuntza, osasuna, kultura, etxebizitza
Kolektiboa defentsa, justizia, herritarren segurtasuna, ingurumena
▫ Gizarte-prestazioak (gauzazkoak ez direnak) pentsioak,
langabezia, gizarte bazterketa
▫ Interesak (zorraren zama)
• Kapital gastuak
▫ Kapital Eraketa Gordinean egiten diren gastuak azpiegiturak
▫ Kapital Transferentziak
------------------
(Aurrekontuetan: kontsumo publikoak esanahi
desberdina = langile gastuak eta funtzionamendu gastuak)
Gastu publikoa: sailkapenak
Nazio Batuen sailkapena, gastu publikoarena, funtzioen arabera: COFOG
(Classification Of the Functions Of Government)

1. Zerbitzu Publiko Orokorrak

2. Defentsa
3. Ordena Publikoa eta Segurtasuna
4. Gai ekonomikoak
5. Ingurumenaren babesa
6. Etxebizitza eta zerbitzu komunitarioak
7. Osasuna
8. Aisia, Kultura eta Erlijioa
9. Hezkuntza
10. Gizarte-babesa

Horietako funtzio bakoitzean zer gastu sartzen diren ikusteko:

https://unstats.un.org/unsd/cr/registry/regcst.asp?Cl=4&Top=2&Lg=3
 Evolution of total general government expenditure, EU-28, 2006-
2015, cumulated % of GDP 03032017.png

http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-
explained/index.php/Government_expenditure_by_function_%E2%80%93_C
OFOG#Evolution_of_general_government_total_expenditure_by_function
 Evolution of total general government expenditure, EU-28, 2006-
2015, cumulated % of GDP 03032017.png

http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-
explained/index.php/Government_expenditure_by_function_%E2%80%93_C
OFOG#Evolution_of_general_government_total_expenditure_by_function
 Total general government expenditure by function, 2015 (% of GDP)
03032017.png

http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-
explained/index.php/Government_expenditure_by_function_%E2%80%93_COFOG#Evoluti
on_of_general_government_total_expenditure_by_function
Gastu publikoa: sailkapenak
Aurrekontuetako sailkapena / Sailkapen hirukoitza
erabiltzen da:
• Sailkapen organikoa: nork gastatzen du?
Zein den gastu horren kudeaketa organo eta arduraduna
Zer kopuru esleitzen zaion organo bakoitzari

• Sailkapen ekonomikoa: zertan gastatzen da?

Gastuaren izaera ekonomikoa ezagutzeko

• Sailkapen funtzionala: zertarako gastatzen da?

Gastu lehentasunak ezagutzeko
Zein den gastuaren helburu eta xedea

(3. gaian sakonduko dugu)

Eskuhartze publikoaren neurketa
Aurre-oharra:
adierazle kuantitatiboak dira ez dute araugintzaren
bidez egiten den eskuhartze publikoaren norainokoa
islatzen

• Adierazleak GASTUAREN aldetik

• Adierazleak SARREREN aldetik

• Beste batzuk
Eskuhartze publikoaren neurketa. Gastu adierazleak

• a) Gasto Publikoa/BPG
Indicador de la capacidad de autoridades públicas para actuar sobre los recursos
económicos de la sociedad en la que intervienen
Ventajas: muy utilizado / comparación internacional/ idea global peso del sector
Inconvenientes. Excluye EEPP / no considera gastos fiscales / utilización PIB / incluye
transferencias a familias y empresas

• b) (Gastu Totalak-Transferentzia Gastuak)/BPG

Identifica mejor los recursos que realmente asigna el sector público

• c) Sektore Publikoaren Balio Erantsia / BPG

Permite conocer la dimensión relativa del sector dentro de la actividad económica
total de la sociedad y por tanto, la contribución directa del sector público a la
formación de la Renta Nacional
(pero no muestra la dimensión total del sector ni sus efectos sobre la economía nacional)
Eskuhartze publikoaren neurketa. Gastu adierazleak

• d) Inbertsio publikoa/ Inbertsio totala

Importancia del sector en la Formación Bruta de Capital, es decir, en el aumento del
capital productivo del país.

• e) Enplegu publikoa / Enplegu totala

Interesante: refleja importancia relativa del sector público como empleador

(efectos sobre niveles de desempleo, salarios, características del empleo)

Limitaciones (tb en el caso de la inversión):

- sólo incluye los directamente generados por el sector público, no los
inducidos por su acción inmediata sobre actuaciones de agentes del sector
privado --> Distorsiona valoración sobre importancia de intervención
pública
Gastu publikoa: bilakaera
JOERA OROKOR NAGUSIAK

• Garai klasikoan Ogasun minimoa eta orekatua (ondasun publikoak

nagusiki)

• XX. mendeko 30eko hamarkadaren eta 70eko hamarkadaren arteko epea.

Gastu publikoak gora, bi arrazoi nagusi:
Ongizate Estatuari loturiko gastuak
Aurrekontu-politika ekonomiaren bilakaera egonkortzerako tresna gisa
(Keynes)

• 80ko hamarkadaz geroztik, gora-beherak eta gastuen lehentasunetan

aldaketak
Krisi ekonomikoarekin gastu batzuk gora
Ondoren gehiegizko zorpetzea gastua (nagusiki gastu sozialak)
murrizteko politikak
Gastu publikoa: bilakaera
Gastu Publikoek epe luzeko perspektiban orohar: hazkundea
eta dibertsifikazioa

Joera hori azal dezaketen faktoreak hainbat:

• Errenta per capitaren igoerak ondasun publikoen eskaera handitzen du

• Errentaren birabanakuntzarako eskaera
• Sektore publikoak eskaintzen dituen ondasunen prezio erlatiboak jaistea
• Biztanleriaren hazkundea
• Errenta baxuenek erabakitze prozesuetan parte hartze handiagoa lortzea
• Presio taldeen jarduera handiagoa bilakatzea
• Agentzia burokratikoak autohedatzera duten joera
• Eskuhartze publikoa beharrezkotasuna, kapital metaketa eta mozkin tasa
mantendu eta bermatzeko
Gastu publikoa: bilakaera
Government at a glance 2017 (OECD)
2.29. General government expenditures as a percentage of GDP, 2007, 2009, 2015 and 2016

% 2015 2009 2007 2016

60

50

40

30

20

10

Source: OECD National Accounts Statistics (database). Data for the other major economies of India and Indonesia are from the IMF Economic Outlook (April 2017).
Gastu publikoa: bilakaera
Government at a glance 2017 (OECD)
2.32. Structure of general government expenditures by function, 2015

Housing and Recreation,

General public Public order Economic Environmental Social
Defence community Health culture and Education
services and safety affairs protection protection
amenities religion

Australia 12,5 4,4 4,9 10,0 2,4 1,6 19,4 2,0 14,6 28,2
Austria 13,3 1,1 2,7 11,9 0,9 0,7 15,5 2,4 9,6 42,0
Belgium 15,1 1,6 3,3 12,0 1,6 0,6 14,2 2,2 11,9 37,5
Czech Republic 10,3 2,2 4,4 15,6 2,6 1,6 18,2 3,2 11,8 30,1
Denmark 13,5 2,0 1,8 6,7 0,8 0,4 15,6 3,2 12,8 43,0
Estonia 10,6 4,7 4,5 11,8 1,7 0,9 13,7 4,9 15,1 32,1
Finland 14,9 2,4 2,2 8,3 0,4 0,7 12,6 2,6 11,0 44,9
France 11,0 3,1 2,9 10,0 1,8 1,9 14,3 2,3 9,6 43,1
Germany 13,5 2,3 3,6 7,1 1,4 0,9 16,3 2,3 9,6 43,1
Greece 17,8 4,9 3,8 16,0 2,7 0,4 8,2 1,3 7,8 37,0
Hungary 17,8 1,1 4,1 17,3 2,5 2,2 10,6 4,3 10,3 29,9
Iceland 18,0 0,0 3,6 11,6 1,3 1,1 17,4 7,5 17,4 22,1
Ireland 13,9 1,2 3,7 11,5 1,4 2,0 19,3 2,0 12,4 32,7
Israel 13,6 14,9 3,9 5,9 1,2 0,1 12,7 3,5 17,1 27,0
Italy 16,6 2,4 3,7 8,1 1,9 1,2 14,1 1,5 7,9 42,6
Japan 10,4 2,3 3,2 9,5 2,9 1,7 19,4 0,9 8,7 40,7
Korea 16,6 7,8 4,0 16,1 2,5 2,6 12,5 2,1 16,3 19,4
Latvia 14,0 2,7 5,4 11,5 1,9 2,6 10,3 4,4 16,2 31,0
Luxembourg 10,5 0,7 2,4 11,9 2,6 1,2 10,9 2,8 12,4 44,8
Netherlands 11,1 2,5 4,0 8,8 3,2 0,7 17,7 3,1 12,0 36,8
Norw ay 9,6 3,1 2,2 10,5 1,8 1,5 17,2 3,0 11,2 39,8
Poland 11,8 3,8 5,3 11,1 1,5 1,7 11,2 2,7 12,6 38,3
Portugal 16,8 2,2 4,3 10,5 0,8 1,0 12,7 1,6 12,4 37,8
Slovak Republic 14,2 2,3 5,2 13,9 2,3 1,9 15,7 2,3 9,3 33,0
Slovenia 14,2 1,8 3,2 12,4 2,1 1,3 14,0 3,4 11,6 36,1
Spain 14,9 2,2 4,6 10,0 2,0 1,1 14,2 2,6 9,3 39,1
Sw eden 14,1 2,3 2,6 8,4 0,6 1,5 13,8 2,2 13,0 41,6
Sw itzerland 12,6 2,8 5,0 11,0 2,1 0,6 6,5 2,4 17,2 39,9
United Kingdom 10,6 5,0 4,7 7,1 1,8 1,1 17,8 1,5 12,0 38,4
United States 13,8 8,8 5,4 8,7 0,0 1,4 24,2 0,7 16,2 20,8
OECD 13,2 5,1 4,3 9,3 1,3 1,4 18,7 1,5 12,6 32,6

Colombia 14,1 5,0 6,8 11,9 1,4 1,7 15,2 2,3 14,3 27,2
Costa Rica 10,4 0,0 8,0 8,8 1,4 2,6 19,3 0,8 23,3 25,4
Lithuania 12,5 3,8 4,5 10,4 1,5 0,9 16,5 2,7 15,4 31,7
Gastu publikoko politikak

• Gastu korrontea eta kapital-gastua aurrez

aurre
Joera nagusia: nahiago gastu korrontea mugatu,
kapital-gastuaren mesedetan
Arrazoiak:
Inbertsio gastuak etorkizuneko urteetako produkzioa-
ahalmena handitzen du
herritarren aurrean gastu mota hori ikusgarriagoa
Ondo hartua enpresen aldetik (eurek exekutatzen dute
gastua)

Halere ez ahaztu behar: kapital-gastuak gastu

korronteko behar berriak sortzen dituela
Gastu publikoko politikak

• Kapital-gastu publikoa
Azpiegiturak: garraioa, Komunikazioa, uraren zikloa,,…
Ekipamendu sozialak: ospitale eta osasun zentroak,
hezkuntzakoak, zerbitzu sozialetakoak,…

Eskuarki gastu beharrak altuak izanik:

Administrazio batek baino gehiago hartzen du parte
Epe ertain/luzerako planak

Gastua zertara bideratu erabakitzeko orduan (garraioa

eta komunikazioa edo etxebizitzak, azpiegitura hidraulikoak edo
ekipamendu militarra,…) gobernuek ez erabateko
askatasuna, iraganeko erabaki eta konpromisoek
mugatzen dute hautatzeko marjina
Gastu publikoko politikak

• Gastu korrontea
Gastu hazkorra, arrazoi anitzak:
gizarte batek errenta eta garapen maila altuagoak lortu ahala
Zerbitzu eta prestazioen eskariak gora
faktore sozial eta demografiko jakin batzuk
Batezbesteko eskolatze-aldia luzatzea
Biztanleriaren bizi-itxaropena/zahartzea areagotzea

Gastu mota honen gehikuntza handiago ala txikiagoa honakoaren

arabera:
Preferentzia eta lehentasun politikoak eta gizarte eredua
Zerbitzu publikoen unibertsaltasuna edo gutxieneko asistentzialistak
Hornitze pribatuari bultzada handiagoa ala txikiagoa

Langile gastuari dagokionez: epe motzean oso inelastikoa.

Haren gainean eragiteko aukera posibleak:
Soldata eta ordainsari politikak
Plaza hutsak betetzeko orduan
Sustapena (promozioa) eta birsailkatzeak (reclasificación)
Gastu publikoko politikak

• Garrantzitsua: gastuaren kudeaketa

eraginkor eta arduratsua
Aurrekontuak neurrikoak eta ondo exekutatuak
Gardentasuna, diru-laguntzen zein ondasun eta
zerbitzuen kontratazio publikoko politiketan
Gastu publikoaren etorkizuneko bilakaera aurreikusi
Gizarte eskakizun diren osagai berriak:
Herritarren parte-hartzerako bide eraginkorrak
Politika publikoetan genero ikuspegia txertatzea
Sarrera Publikoak eta zergapetzea: kontzeptua,
sailkapena, bilakaera

• Kontzeptua
• Sailkapenak
Jatorriaren arabera
Xedearen arabera
Neumark
Seligman
Aurrekontu-sailkapenak
• Tributuak / zergak
• Eskuhartze publikoaren neurketa
Sarrerei buruzko adierazleak
• Bilakaera
Sarrera publikoak: kontzeptua eta sailkapenak

Kontzeptua: sektore publikoak sistema

sozioekonomikoan burutzen duen esku-hartzea
estaltzeko (ordaintzeko) behar dituen baliabide
finantzarioen multzoa

• Mota askotarikoak dira:

Zergak / tasak/ prezio publikoak / enpresa publikoen irabaziak /
ondare publikoak alokatzetik lortutako errentak / aktiboen salmentak
(pribatizazioak) / dohaintzak, loteriak / sektore pribatuaren
maileguak / beste administrazioa batzuen transferentziak
Sarrera publikoak: kontzeptua eta sailkapenak

SAILKAPENAK
• Jatorriaren arabera:
JATORRIZKOAK: merkatuko bideen bitartez (ondasun eta
zerbitzuen salmenta, diru-laguntzak, dohaintzak,...)
ERATORRIAK: botere hertsagarriaren bitartez (zergak, isunak,
desjabetzeak,...)
• Xedearen arabera:
OHIKOAK: normaltasuna, errepikakortasuna eta aldizkakotasuna
EZ-OHIKOAK / APARTEKOAK: zor publikoa, pribatizazioak, diru
jaulkipena
Sarrera publikoak: kontzeptua eta sailkapenak
Neumark-en sailkapena (1900-1991)

• Ekonomia Publikotik datozenak

beretik
atzerrikotik

• Ekonomia Pribatutik datozenak

Kontraprestazio printzipioaren arabera
Subiranotasun fiskaleko boterearen irizpidearen arabera
Sarrera publikoak: kontzeptua eta sailkapenak
Seligman-en sailkapena (1861-1939)
Sarrerak jartzen dituzten partikularren borondateraen,
askatasun graduaren arabera :
• Doakoak
Dohaintzak
• Kontratuzkoak
Prezio publikoak
Errentak: alokairuak, interesak
Pribatizazioak
Zor publikoa
• Hertsagarriak (coactivos)
Desjabetzeak
Zigor boterea: isunak, zehapenak,…
Zerga boterea: zergak, tasak, kontribuzio bereziak
TRIBUTUAK
Sarrera publikoak: kontzeptua eta sailkapenak
TRIBUTUAK
• Tasak
Hertsapenezko kontraprestazioa, domeinu publikoa erabiltzeagatik,
zerbitzu publiko bat erabiltzeagatik edo administrazio publikoak
jarduera bat burutu izanagatik (partikularrari modu berezian eragiten
diona) ordaindu beharrekoa

• Kontribuzio bereziak
Hertsapenezko sarrera publikoa, herri-lan edo zerbitzu publiko baten
ezarpenaren ondorioz zergadunak etekinen bat edo ondasunen
balioaren gehikuntzaren bat lortu izanagatik ordaindu behar duena

• Zergak
Ogasun Publikoak, hertsapenez eta inolako kontraprestazio zuzenik
gabe, exijitzen dituen tributuak, zerga-gaia partikularraren gaitasun
ekonomikoa agerian jartzen duten zenbait negozio edo egintzak dira
(ondare baten jabe izatea, zenbait ondasun zirkulazioan jartzea, edo
errentak eskuratu edo gastatzea)
Sarrera publikoak: kontzeptua eta sailkapenak
Zergak
• Kontzeptua: agente pribatu batek sektore publikoari egiten
dion transferentzia ekonomikoa, hertsapenez exijitua,
kontraprestazio zuenik gabekoa eta Legearen bidez ezarria
• Bi helburu dituzte (ez zertan bateraezin)
Fiskala edo zerga-bilketari buruzkoa (funtzio nagusia)
Ordenaziokoa

• Zergaren oinarrizko elementuak:

Subjektu aktiboa
Subjektu pasiboa
Zergaduna
Zerga-gaia (objeto imponible)
Zerga-egitatea (hecho imponible)
Zerga-oinarria // Oinarri likidagarria
Zerga-tasa
Zerga-kuota(osoa eta likidoa)
Sarrera publikoak: kontzeptua eta sailkapenak
Zergak
Zerga motak:
• Zerga-oinarriaren arabera:
Zuzenekoak: errentak eta aberastasunaren gainekoak
Zeharkakoak: ondasun eta zerbitzuen barne eta kanpo
zirkulazioaren gainekoak

• Zerga-tasaren arabera:
Kuota finkoa
Proportzionalak
Aurrerakorrak
Atzerakorrak
Sarrera publikoak: kontzeptua eta sailkapenak
Estatuko Zerga Sistema
Sarrera publikoak: kontzeptua eta sailkapenak
Estatuko Zerga Sistema
Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zerga
(PFEZ)
Errentaren gainekoak
Ez-egoiliarren Errentaren gaineko Zerga
Zuzeneko zergak
Sozietateen gaineko Zerga

Ondarearen gaineko Zerga

Aberastasunaren gainekoak
Oinordetzen eta Dohaintzen gaineko Zerga

Estatuko Ondare Eskualdaketen eta Ekintza

zerga-sistema Trafiko zibilaren gainekoak
Juridiko Dokumentatuen gaineko Zerga

Ondasunen barneko
zirkulazioaren gainekoak
Balio Erantsiaren gaineko Zerga (BEZ)
Trafiko merkantilaren gainekoak
Zeharkako zergak
Zerga Bereziak

Aduana zergak
Ondasunen kanpoko
BEZ
zirkulazioaren gainekoak
Zerga Bereziak
Sarrera publikoak: kontzeptua eta sailkapenak

Gizarte Segurantzaren kotizazio sozialak

Pagos de carácter obligatorio, vinculados a los salarios,

efectuados en beneficio de los organismos de la Seguridad
Social o del Estado, como contrapartida al derecho a
prestaciones sociales (tales como las pensiones o las
prestaciones por desempleo)
Sarrera publikoak: kontzeptua eta sailkapenak
Aurrekontu-sailkapenak

• Sailkapen organikoa: nork biltzen duen

Sarrera biltzen duen kudeaketa organo arduradunaren
arabera

• Sailkapen ekonomikoa: zer sarrera mota

Sarreren izaera ekonomikoaren arabera

(3. gaian sakonduko dugu)

 Sarrera publikoak:
Ingresos públicos:neurketa
medicióneta bilakaera
y evolución
Eskuhartze publikoaren neurketa sarreren aldetik

a) Presio fiskala= (zergak + kotizazioak) /BPG

Ventajas: muy utilizada / sencillez en el cálculo / idea general de

importancia de ingresos fiscales coactivos

Limitaciones: término peyorativo/no incluye totalidad ingresos / no refleja

estructura del sistema fiscal / utilización del PIB

b) Presio fiskal netoa = (zergak + kotizazioak - transferentziak) / BPG

c) Ahalegin fiskala = presio fiskala / per capita BPG

Eskuhartze publikoaren beste adierazle batzuk

Finantza edo Aurrekontu orekaren adierazleak

(BPGrekiko neurtuak)
• Finantzazio gaitasuna/beharra = Superabit/Defizit Publikoa
• Defizit primarioa = defizit publikoa – Zor Publikoaren interesak
• Zor Publikoa: sektore publikoaren zorpetze tasa adierazten du

Lurralde dimentsioaren adierazleak

• Sarreren eta gastuen deszentralizazio maila
• Autonomi Erkidegoen alderako deszentralizazio maila
• Deszentralizazioa mailaren alderaketa EBko beste herrialdeekiko
Sarrera publikoak:
Ingresos públicos:neurketa
medicióneta bilakaera
y evolución
Sarrera publikoen azken aldiko bilakaera
• Presio fiskalaren maila orokorra: azken urteetan
beheranzko joera, gastu publikoaren murrizketa
politiken ildotik
• Zerga-bilketarako ahalmen txikiagoa: sistema fiskala
zaurgarriagoa eta koiuntura negatiboetan aurrekontu
defizitak agertuz
• Zerga-sistemaren egituraketari buruz :
• Zeharkako zergapetzeak pisu gehikorra
• Kapitalaren errenten, enpresa handien mozkinen eta ondare
handien gaineko exijentzia fiskala gero eta txikiagoa
Sarrera publikoak: neurketa eta bilakaera
Development of total expenditure and total revenue,
2006–2016 (% of GDP)

http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-
explained/index.php/File:Development_of_total_expenditure_and_total_revenue,_2006%E2%80%932016_(%25_of_GDP)_YB17Oct.png
Sarrera publikoak: neurketa eta bilakaera

Main categories of taxes and social contributions, 2016 (% of GDP)

http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/File:Main_categories_of_taxes_and_social_contributions,_2016_(%25_of_GDP)_YB17Oct.png
2.4. Politika fiskala (sarrerak)
Politika fiskalaren funtsezko osagaia: sarrera tributarioak
nola banatzen diren zuzeneko eta zeharkako zergen artean

• Zeharkako zergapetzearen defentsa

• menor sensibilidad ciudadana respecto a su coste
• permite reducir presión fiscal directa para facilitar consumo e
inversión privada
• dificultad de mantener presión fiscal directa en marco de
libertad de movimientos d capitales
• Zuzeneko zerga-presioaren defentsa
• necesaria equidad entre ciudadan@s
• permite mayor progresividad
• base más sólida para suficiencia financiera
2.4. Politika fiskala (sarrerak)

Zerga-politikan aintzat hartu beharreko beste

kontu batzuk
• Dagozkion zergetan errenta mota desberdinak berdin
tratatu edo ez (dada la creciente diferenciación a efectos fiscales entre
rentas de trabajo y rentas de capital a favor de estas últimas)
• Inguruko herriladeetako zerga-sistemekiko hurbiltze
handiago ala txikiagoa (escaso avance en materia de armonización
en UE, con sus consecuencias en materia de deslocalización de capital)
• Iruzur fiskalari aurre hartu edo zigortzeko neurri eta
teknikak
• Zerga-hobarien abantaila eta desabantailak
2.5. Defizit publikoa eta haren finantzazioa

70eko hamarkadako krisiaz geroztik: herrialde

industrializatuetan defizit publiko altu eta iraunkorrak

• Faktoreak
▫ Koiunturalak (krisialdi/atzeraldiekin lotuak)
- Egonkortzaile automatikoen eragina
- Eskaria eusteko politikak
▫ Estrukturalak
- Aurrekontuaren tamaina murrizteko zailtasunak
- Zorraren zerbitzuaren kostuak gora

• Politikariek nahiago zorpetzea zerga-presioa igotzea baino

2.5. Defizit publikoa eta haren finantzazioa

Defizit publikoaren finantzazioa titulu

publikoen jaulkipena eta banku-sistemaren
maileguak
(beste bidea: zorra monetizatzea edo banku zentralaren maileguak/gaur
egun mugatua; eta EBn debekatua)
Ondorioak:
▫ Interes-tasek gora (finantza-merkatuetan lehia
finantzazioa norbereganatzeko)
▫ Zorraren zerbitzuaren zama finantzarioa
handiagoa (defizita berrelikatuz)
2.5. Defizit publikoa eta haren finantzazioa

Defizitean sartzeko orduan kontuan hartzekoak:

• Inbertsio pribatua ahulezia egoeran dagoenean, eskari

agregatua eta enplegua bultzatzearen egokitasuna

• Defizitak inbertsio publikoaren gehikuntza badakar:

herrialdearen produkzio-ahalmena handitu eta hobetu
susperraldia erraztu

• Zikloaren goi faseetan superabitarekin konpentsatzea, haren

bitartez:
Zor biziaren saldoa murriztu, eta halaber etorkizuneko finantza-gastuak
Etorkizunerako aurrezkiak, erreserbak egin
 2.5. Defizit publikoa eta haren finantzazioa
Public balance, 2015 and 2016 (net lending or net borrowing of
the general government sector, % of GDP)

http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-
explained/index.php/File:Public_balance,_2015_and_2016_(net_lending_or_net_borrowing_of_the_general_government_sector,_%25_of_GDP)_YB17Oct.png
2.5. Defizit publikoa eta haren finantzazioa
General government gross debt as a percentage of GDP, 2007,
2009, 2015 and 2016
% 2015 2009 2007 2016
240

200

160

120

80

40

www.oecd-ilibrary.org/governance/government-at-a-glance-2017/general-government-gross-debt-as-a-percentage-of-gdp-2007-2009-
2015-and-2016_gov_glance-2017-graph10-en