Professional Documents
Culture Documents
DIPR-w2 2019
DIPR-w2 2019
Wprowadzenie do dziedziny
Machinery Health Management
Detekcja w oparciu o modele/metody bazujące na pomiarach
Sebastian Plamowski
Emerson Confidential 1
Źródła
• Machinery Health Management – Prezentacja Firmy Emerson
• https://www.issi.uz.zgora.pl/pl/didactic/ap/Diagnostyka_procesow_studia_doktoranckie_13.pdf
• http://www.par.pl/2010/files/115_134.pdf
• Korbicz J., Kościelny J.M., Kowalczuk Z., Cholewa W. (2002). Diagnostyka procesów.
Modele, metody sztucznej inteligencji, zastosowania. WNT, Warszawa.
• Kościelny J.M. (2001). Diagnostyka zautomatyzowanych procesów przemysłowych.
Akademicka Oficyna Wydawnicza Exit, Warszawa.
• Modele ilościowe i jakościowe w diagnostyce procesów przemysłowych
„Problemy, metody i obliczenia wielkoskalowe oraz wyzwania modelowania inżynierskiego i
biznesowego”. Jan Maciej Kościelny, 26.05.2015
Emerson Confidential 2
Uszkodzenie urządzenia pomiarowego przyczyną katastrofy
Emerson Confidential 3
Pożar platformy wiertniczej Piper Alpha
Emerson Confidential 4
Wprowadzenie do dziedziny
DIAGNOSTYKA
Jeszcze do niedawna słowo to kojarzono tylko z medycyną, z działem zajmującym się
sposobami rozpoznawania chorów na podstawie ich objawów.
DIAGNOSIS
Termin oznacza rozpoznanie
DIAGNOSTIKOS
umiejący rozpoznawać
Emerson Confidential 5
Wprowadzenie do dziedziny
DIAGNOSTYKA
Dziedzina, która zajmuje się rozpoznaniem badanego stanu rzeczy przez zaliczenie go do
znanego typu lub gatunku, przez przyczynowe i całościowe wyjaśnienie tego stanu rzeczy,
określenie jego fazy obecnej oraz przewidywanego dalszego rozwoju.
DIAGNOSTYKA TECHNICZNA
Dziedzina wiedzy obejmująca całokształt zagadnień teoretycznych i praktycznych
dotyczących identyfikacji i oceny przeszłych, aktualnych i przyszłych stanów obiektu
technicznego z uwzględnieniem jego otoczenia.
Emerson Confidential 6
Wprowadzenie do dziedziny
DIAGNOSTYKA PROCESÓW PRZEMYSŁOWYCH
Diagnostyka procesów przemysłowych zajmuje się rozpoznawaniem uszkodzeń obiektów
dynamicznych w czasie rzeczywistym na podstawie sygnałów roboczych.
Przyczynami zmian stanów mogą być uszkodzenia lub inne zdarzenia destrukcyjne.
Zadaniem diagnostyki procesów przemysłowych jest wczesne wykrywanie i dokładne
rozpoznanie powstających uszkodzeń.
Emerson Confidential 7
Wprowadzenie do dziedziny
Sygnał
Przebieg dowolnej wielkości fizycznej będącej nośnikiem informacji.
Zmienne procesowe
Mierzone lub wyznaczane (wyliczane) przez układ automatyki sygnały.
Sygnał diagnostyczny
Przebieg dowolnej wielkości będącej nośnikiem informacji o stanie diagnozowanego
obiektu.
Emerson Confidential 8
Wprowadzenie do dziedziny - przyczyny i skutki stanów awaryjnych
Emerson Confidential 9
Wprowadzenie do dziedziny - efekty działań diagnostycznych
• Skrócenie czasu wykrycia i lokalizacji uszkodzeń
• Zwiększenie niezawodności działania obiektu
• Zwiększenie efektywności ekonomicznej procesu
• Ograniczenie skutków awarii
• Uzyskanie efektów tolerowania niektórych uszkodzeń
• Zmniejszenie kosztów remontów
Emerson Confidential 10
Wprowadzenie do dziedziny - schemat obiektu diagnozowania
Emerson Confidential 11
Wprowadzenie do dziedziny - fazy diagnostyki
Emerson Confidential 12
Wprowadzenie do dziedziny - detekcja uszkodzeń
Podejście oparte o dedykowane dodatkowe pomiary (urządzenia) mające ocenić kondycję
urządzeń i maszyn - „Machinery Health Management”.
Emerson Confidential 13
Detekcja
Emerson Confidential 14
Machinery Health Management
Właściwości chemiczne
Możliwość smarowania maszyny i zapobiegania
zjawisku adhezji
Zanieczyszczenie
Obecność obcych ciał może powodować zużycie
Obecność cząsteczek (np. opiłki metalu) stanowi
dowód zużycia, który już nastąpił
Emerson Confidential 16
Oil Analysis
Analiza wibracji i zużycia oleju uzupełniają się wzajemnie
Analiza wibracji np. nie jest efektywna w przypadku łożysk poprzecznych smarowanych olejem
Wysokie tarcie
Zużycie mechaniczne
Emerson Confidential 18
Termografia w podczerwieni
Atrakcyjność metody Przykładowe zastosowanie
• Brak kontaktu z powierzchnią Systemy elektryczne
• Bezpieczny do przeprowadzenia Zwarcia doziemne, prądy krążeniowe, pęknięcia
izolacji.
• Zastosowanie w obszarach niebezpiecznych Wszystko, co powoduje ogrzewanie rezystancyjne.
• Nie wrażliwa na fale elektromagnetyczne Brak równowagi między fazami w silnikach.
• Używane, gdy system działa Problemy ze zużyciem szczotek.
• Zapewnia natychmiastowe informacje
Wyposażenie mechaniczne
Problemy Niewspółosiowość lub wygięte wały.
• Emisyjność aktywów musi być obliczona lub Uszkodzone zawory kompresora tłokowego.
znana Niewystarczające smarowanie.
• Lokalne źródła energii mogą wpływać na wynik Uszkodzone łożyska, łańcuchy, sprzęgła, poślizg
paska i zużycie paska.
• Odległość, warunki atmosferyczne i Połączenia i siłowniki
temperatura mogą wpływać na wynik Wyciek / przepływ przez zawór
Wyciek systemu hydraulicznego
Pomiar poziomu w zbiorniku/Wycieki
Emerson Confidential 19
Analiza prądu rozruchowego
Analiza prądu rozruchowego pozwala zebrać informacje o stanie silnika:
• Diagnostyka klatki wirnika
• Usterki stojana
Emerson Confidential 20
Ultradźwięki/Akustyka
Zastosowanie
Emerson Confidential 21
Inne metody
Analiza cząstek
• Zbieranie i analiza zanieczyszczeń wokół maszyny
dostarcza istotnych informacji na temat pogorszenia
stanu skrzyń biegów, układów hydraulicznych,
systemów posuwisto-zwrotnych
Monitorowanie korozji
• Ultradźwiękowe pomiary grubości prowadzone są na
rurociągach, konstrukcjach morskich i urządzeniach
procesowych
Monitoring wydajności
• Wydajność maszyny może być wiodącym wskaźnikiem
Badanie zależności w oparciu o modele
• Zależności pomiędzy zmiennymi procesowymi,
sterowaniami (statyczne, dynamiczne)
Emerson Confidential 22
Click here to watch
excellent newbie video
Analiza wibracji
Usterki mechaniczne generują drgania
• Rozpoznawanie wzorca
• Systemu eksperckiego do przesiewania danych
SENSOR
TIME WAVEFORM
Większość mechanizmów obrotowych ma łożyska, które podtrzymują ciężar obracających się części i przenoszą siły
związane z ruchem obrotowym i wibracjami. Generalnie duże siły są przenoszone przez łożyska. Nie jest zaskakujące,
że łożyska są często miejscem, gdzie występują uszkodzenia i gdzie pojawiają się pierwsze objawy.
Pomiary wibracji są więc zwykle wykonywane na łożyskach maszyn, z akcelerometrami zamontowanymi w łożyskach
lub w ich pobliżu.
Emerson Confidential 24
Wibracje - fundamenty
• Amplitudy drgań przy określonych częstotliwościach wskazują na ciężkość wad
Amplitude
Velocity
or
Acceleration
time
Emerson Confidential 25
Emerson’s AMS 2140
Sleeve
Bearings
Rolling Element
Bearings Gear Box
Emerson Confidential 27
Lokalizacja punktów pomiarowych
Axial Horizontal Vertical
MOV
MIV
PIV POV
MIA
POA
MOH
MIH
MOP
MIP PIH POH
PIP POP
Emerson Confidential 28
Lokalizacja punktów pomiarowych
• Podczas pomiaru drgań musimy zawsze podłączać
akcelerator jak najbliżej łożyska. Dokładniej mówiąc,
musimy zamocować go jak najbliżej linii środkowej
łożyska, aby uniknąć odbierania zniekształconych
sygnałów.
• Montowanie za pomocą magnesu jest najbardziej
popularne, ponieważ zapewnia równowagę między
niezawodnością pomiaru a wygodą.
Emerson Confidential 29
Sposoby mierzenia wibracji
Akcelometr Czujnik prędkości Czujnik przemieszczenia
Very common in BOP Somewhat common in BOP (aka Proximity sensors ; used in big machines. Protection)
• Większość wibracji
analizuje się w prędkości,
ponieważ poziom energii
jest stały w całym
zakresie pasm
Amplitude
częstotliwości
Velocity
(general purpose)
Emerson Confidential HZ 31
Amplituda i częstotliwość
+ AMPLITUDE
Peak Peak to Peak • Amplitude – How much vibration is present
0 – Displacement – measures the total travel of the
machine, typically expressed as mils (1 mil = 0.001
inches)
- AMPLITUDE
TIME AXIS (SECONDS) – Velocity – measures the speed at which the machine
Measuring Amplitude is moving or oscillating, typically expressed as inches
per second
4 CYCLES
= 4 HERTZ (4 Hz) – Acceleration – measures the rate of change in velocity
1 SECOND) of the machine, typically expressed in units of g’s
• Frequency
– RPM – revolutions per minute
– 1Hz = 1 revolutions per second or (RPM)/60
– Orders – frequency normalized to running speed
Measuring Frequency
– It is the most common term used in vibration analysis
to describe a disturbance
+ AMPLITUDE – Traditional analysis described frequency in cycles per
minute (cpm). This is because many assets have
running speeds expressed in revolutions per minute
(rpm)
0 – 60 cpm = 1Hz
0 FREQUENCY AXIS (Hz) 10
Emerson Confidential 32
Wibracje - prezentacja
05 - #4 ET Plater Fume Exhaust
5580 -BH3
0.6
Trend Display
of
OVERALL VALUE
0.5
PK Velocity in In/Sec
0.4
FAULT
0.2
0.1
discrete points in time (hours, days, months)
0
Emerson Confidential 33
Time waveform
Amplitude
+
0 Time
-
Rotatcja
1 Obrót
Emerson Confidential 34
Time Waveform
+
Amplitude
0 Time
1 Revolution
Emerson Confidential 35
Time Waveform
+
12 zębowa przekładnia
Amplitude
0 Time
1 Obrót
Emerson Confidential 36
Time Waveform
+
0 Time
0
Time
• Jeśli wartość zadana wynosi zero, wartość
- szczytowa jest maksymalną wartością
bezwzględną sygnału.
• Amplituda Pik do szczytu jest zmianą
+ pomiędzy pikiem (najwyższa wartość
amplitudy) a najmniejszą (najniższa wartość
0 Time amplitudy).
• RMS (wartość skuteczna).
-
Emerson Confidential 37
Time Domain ➔ Frequency Domain
+
0 Time
- Frequency
1x
0
Time
-
Frequency
4x
0 Time
Frequency
- 12x
Emerson Confidential 38
Time Waveform
Typical Acceleration showing unbalance Repetitive Impacts are Obvious Typical Angel Fish Impacting Pattern
Emerson Confidential 40
Współczynnik szczytu (crest factor)
• Współczynnik szczytu kształtu fali jest stosunkiem
wartości szczytowej kształtu fali do wartości RMS kształtu
fali. (inaczej "stosunek szczytu do RMS"). Czysta liczba
bez jednostek.
• Współczynnik szczytu czystej fali sinusoidalnej wynosi
1,4. Wyższa wartość sugeruje stopień uszkodzenia -
związane ze zużyciem łożyska wałeczkowego, kawitacją i
zużyciem zęba przekładni.
• Jest to przydatna informacja, która zostaje utracona, jeśli
ogląda się tylko widmo, ponieważ FFT nie może odróżnić
uderzenia od przypadkowego szumu.
• Dość często współczynnik szczytu prezentowany jest w
postaci trendu, aby zobaczyć, czy wpływ wzrasta, czy nie.
Emerson Confidential 41
FFT
Przebiegi w podziale
na poszczególne
cykle
Time
Domain
Frequency
Domain
FFT przetwarza przebiegi czasowe w domenie częstotliwości. FFT jest potężnym narzędziem do
diagnozy błędów wirowania maszyn wirujących.
Emerson Confidential 42
Dziedzina częstotliwości pozwala zobaczyć więcej
Emerson Confidential 43
Szybka transformata Fouriera (FFT) przyjmuje złożoną krzywą i dzieli ją
na składowe sinusoidalne
FFT
Emerson Confidential 44
Typowe spektrum FFT
Emerson Confidential 45
Usterki w dziedzinie częstotliwości
Frequency
Widmo w pasmach częstotliwości na podstawie typów uszkodzeń
mechanicznych, które mogą pojawić się na maszynie
Emerson Confidential 46
Poziomy alarmowania
Sub
Harmonic 1X 2X Bearing Bearing Gears Bearing
Amplitude
1x 2x 50x
Trend of
Trend of Bearings
Balance
5
mm/sec Alarm
1
Time mm/sec Time
(Days) (Days)
Emerson Confidential 47
Time vs FFT
Sygnał czasu: (przesunięcie w funkcji czasu)
Zastosowanie
amplitude
Widmo amplitudy:
Zastosowanie
• widoczność dominujących częstotliwości sygnału
wibracyjnego
• niezbalansowanie
amplitude
• niewspółosiowość
Problemy
• stany przejściowe
• wstrząsy z powtarzającą się częstotliwością
Frequency
Emerson Confidential 48
Detekcja
Emerson Confidential 49
Detekcja w oparciu o modele/metody bazujące na pomiarach
Detekcja w oparciu o:
• model matematyczno-fizyczne procesu (z pominięcie lub uwzględnieniem dynamiki)
• metodę kontroli ograniczeń
• rozpoznawanie wzorców
• modele neuronowe
• modele statystyczne
• kontrolę związków statystycznych miedzy zmiennymi procesowymi
• Informację sygnałów sprzężeń zwrotnych
• Kontrolę relacji między zmiennymi procesowymi
Emerson Confidential 50
Detekcja w oparciu o modele matematyczno-fizyczne procesu
Emerson Confidential 51
Detekcja w oparciu o modele/metody bazujące na pomiarach
• u (wejście) – sygnały będące zewnętrznymi oddziaływaniami na obiekt
(MV- sterowania, DV – zakłócenia)
• y (wyjścia) – sygnały określające oddziaływanie obiektu na otoczeni.
Są to odpowiedzi obiektu, oznaczane jako CV i PV.
• stan x – reprezentuje ścisłą informację ilościową, która umożliwia
określenie, co dzieje się z układem w danej chwili (nawet jeśli nie jest
poddawany oddziaływaniom zewnętrznym) i jak może zachowywać się
w najbliższej przyszłości. Stan jest „pamięcią”, tzn. stan zawiera
informację zakumulowaną z całej przeszłości układu aż do danej chwili.
Stan nie ulega skokowym nagłym zmianą, gdyż fizycznie związany jest
z energią w układzie.
• f (uszkodzenie) – uszkodzenia w układzie, które wpływają na wartość
stanu i wyjścia.
Emerson Confidential 52
Detekcja w oparciu o modele/metody bazujące na pomiarach
Model obiektu może być statyczny lub dynamiczny
Emerson Confidential 53
Detekcja w oparciu o modele/metody bazujące na pomiarach
Model mogą być liniowe lub nieliniowe
Model liniowy to taki, który spełnia zasadę superpozycji, tzn. dla
wymuszenia
u=c1*u1+c2*u2
Odpowiedź obiektu
y=c1*y1+c2*y2
gdzie y1 i y2 są wynikiem oddziaływań wymuszeń u1 i u2a c1 i c2
dowolnymi stałymi.
Emerson Confidential 54
Detekcja w oparciu o modele/metody bazujące na pomiarach
Przykład: swobodny wypływ
Emerson Confidential 55
Detekcja w oparciu o modele/metody bazujące na pomiarach
Metody identyfikacji
• Metoda najmniejszych kwadratów LS
– Sygnały wymuszenia skorelowane z innymi sygnałami wymuszeń
(zakłóceniami)
– Nieodpowiednio dobrane okno czasowe
– Identyfikacja w pętli zamkniętej (estymator jest obciążony)
– Problemy numeryczne, źle uwarunkowana macierz
• Metoda zmiennych instrumentalnych
• Metoda graficzna
Emerson Confidential 56