Şekil 4.5.1.

Girilen iki sayının toplamını bulan akış şeması

Yukarıdaki örneği adım adım incelemek gerekirse, A1. adım, işlemlere başlama
anlamındadır. A2. adım, A ve B gibi herhangi iki sayının girilmesi ya da okunmasını
belirtmektedir. A3. adım, girilen A ve B gibi iki sayının toplanarak TOPLAM değişkenine
atanmasını sağlamaktadır. A4. adım, elde edilen TOPLAM değerinin yazdırılmasını
sağlamaktadır. A5. adım, işlemlerin bittiğini belirtmektedir.

Bu algoritmayı bir sayısal örnekle değerlendirelim.

A=10, B=20 girilsin. Üçüncü adımda,
TOPLAM=10+20=30
olacaktır ve dördüncü adımda 30 değeri ekrana yazdırılacaktır.

Örnek 4.5.2. 1’ den 100’ e kadar olan tamsayıların toplamını bulan algoritma ve
akış şemasının oluşturulması.

A1. Başla,
A2. I=1, TOPLAM=0 al,
A3. TOPLAM=TOPLAM+I al
A4. Eğer I=100 ise A6. adıma git,
A5. I=I+1 al ve A3. adıma geri dön,
A6. TOPLAM değerini yaz,
A7. Dur.

I=1
TOPLAM=0

TOPLAM=TOPLAM+I

I=100

TOPLAM
I=I+1

DUR

Şekil 4.5.2. 1 ile 100 arasındaki tamsayıların toplamını bulan akış şeması
 Yukarıda tanımlanan algoritmada 1’ den 100’ e kadar artışı sağlayan bir I sayacı ve bu
sayaçtaki değerleri toplayan bir TOPLAM değişkeni tanımlanmıştır. Başla komutundan sonra, I
değerine 1 ve TOPLAM değişkene 0 değeri atanmıştır. Daha sonra yeni bir TOPLAM
tanımlanarak ilk toplam değeri ve I değeri bu değişkene aktarılır. Bu aşamada, I değerinin
TOPLAM değişkenindeki ilk değeri elde edilmiştir. Bu işlemler I değeri 100 olana kadar devam
edeceğinden, bir kontrol işleminin tanımlanması gerekmektedir. A4. adımda I değeri kontrol
edilmektedir. I değeri 100 oluncaya kadar A3. adımdaki toplama işlemi yapılmaktadır. I değeri
100 olunca elde edilen son TOPLAM değeri A7. adımda yazdırılarak işleme son verilmektedir.

Örnek 4.5.3. Girilen üç tamsayıdan en büyüğünü bulan algoritma ve akış

şemasının oluşturulması.

A1. Başla,
A2. A,B ve C sayılarını gir,
A3. BUYUK=A al,
A4. Eğer BUYUK < B ise BUYUK=B al,
A5. Eğer BUYUK < C ise BUYUK=C al,
A6. BUYUK değerini yaz,
A7. Dur.

A, B, C

TOPLAM=TOPLAM+I

BUYUK<C
BUYUK=B

BUYUK<C
BUYUK=C

BUYUK

DUR

Şekil 4.5.3. Girilen üç sayıdan en büyüğünün bulunmasını sağlayan akış şeması

 Problemin çözümünde özellikle A3. adıma dikkat edildiğinde BUYUK şeklinde bir
değişken tanımlanarak, bu değişkene A değeri atanmıştır. Buradaki amaç, her bir sayıyı karşılıklı
olarak birbirleri ile karşılaştırmak yerine girilen sayılardan bir tanesini bir değişkene atayarak
diğer değerleri bununla karşılaştırmanın daha avantajlı olduğunu göstermektir. Eğer her bir sayı
birbirleri ile karşılaştırılmış olsaydı, üç karşılaştırma gerekecekti. Sayı adedi dört olsaydı altı
karşılaştırma, sayı adedi beş olsaydı on karşılaştırma gerekecekti. Oysa yukarıda tanımlanan
algoritmada A3. adımdaki değişken yardımıyla üç sayı için iki karşılaştırma yapılmıştır. Benzer
şekilde n sayı için de (n-1) karşılaştırma ile en büyük sayı bulunacaktır. Algoritmaya devam
edildiğinde, A4. adımda BUYUK olarak tanımlanan değer B ile karşılaştırılmaktadır. Eğer
BUYUK, B’ den küçük ise BUYUK yerine B değeri atanmaktadır. Benzer şekilde A5. adımda
da bu ifade C ile karşılaştırılmaktadır. En son elde edilen BUYUK değeri yazdırılarak işleme son
verilmektedir.

Örnek 4.5.4. Girilen bir tamsayının tek ya da çift olduğunu tespit eden algoritma
ve akış şemasının oluşturulması.

A1. Başla,
A2. A sayısını gir,
A3. B=TAM+(A/2) al,
A4. Eğer A=B ise A6. adıma git,
A5. “Girilen sayı tek sayıdır” yaz ve A7. adıma git,
A6. “Girilen sayı çift sayıdır” yaz,
A7. Dur.
B

B=TAM(A/2)*2

A=B

CIFT SAYI

TEK SAYI

DUR

Şekil 4.5.4: Girilen bir tam sayının tek ya da çift olduğunu bulan akış şeması
Girilen bir sayının çift olabilmesi için 2 ile tam bölünebilmesi gerekir. Yukarıdaki
algoritma bu temel doğrultusunda oluşturulmuştur. A2. adımda girilen bir A sayısı, A3. adımda
2’ ye bölünüp tam kısmı alınarak tekrar 2 ile çarpılmakta ve elde edilen bu değer B olarak
tanımlanan bir değişkene atanmaktadır. Eğer A sayısı B sayısı ile aynı değere sahipse, bu sayı
çift olacaktır. Aksi halde bu sayı tek olacaktır. Bu durum A4. adımda verilen sart ile kontrol
edilmektedir.

Örnek olarak,
A=75 alınırsa,
B=74 olacaktır.
A<>b olacağından 5. adım devreye girerek bu sayı tek sayıdır yazacaktır.