You are on page 1of 68

www.PDF.ChiaturaINFO.

GE
78 proza

naira gelaSviliM

me is var

(Zveleburi ambavi. mozardebisTvis)

„momec mijnurTa survili, sikvdidmde gasatanisa~

SoTa rusTaveli

1 9 5 9 weli

Semodgoma

rodesac fanjaras mze efrqveva, is mainc iq dgas, Tumca, safiqrebelia, rom ve-
rafers xedavs, radgan wesiT mze unda abrmavebdes... albaT dgas da Tvalebi aqvs daxu-
Wuli, da saxiT grZnobs sinaTlis siTbos ... SeiZleba odnav axels Tvals da mopirda-
pire saxlis fanjrebs Sescqeris, isev ise, rogorc yovelTvis, da im saxlSi aravin icis,
mainc vis uyurebs, radgan manZili, am or saxls rom aSorebs, ar iZleva saSualebas,
gaarkvion misi mzeris mimarTuleba...
da veRarc Sen xedav, roca mis fanjaras dilisa Tu SuadRis mze alaplapebs, radgan
sinaTle Senc gabrmavebs da mas giuCinarebs. magram Sen mainc ar aSoreb Tvals...

_ ras miSterebixar? gareT yurebis droa? skolaSi gagviandeba! ratom agilagebia


kaqtusebi fanjris rafidan? Cqara! Cqara!

2 0 1 0 weli

_ nana, sada xar, sad? rogora xar? Gdilidan girekav da ar mpasuxob... gagikeTes ga-
dasxma?
_ saad?... Hhoo... ki, gadamisxes... viweqi sami saaTi...
_ cota xmamaRla, ar mesmis kargad. Eexla sada xar?
_ exla?... Eexla var miRebaze...… …
_ visTan? ratom laparakob ase dabneuli? cudada xar?...
_ araa...
_ visTan xar miRebaze?
_ visTan?... baton...……profesor gogi kordiasTan ...gesmis?
_ ...
_ alo, ar gesmis? Aalo, gaiTiSa?
_ ...
_ sad waxvedi? gaiTiSa? Aalo!
_ raa? ... nana... ra sTqvi? visTan xar?…
_ profesor gogi kordiasTan...
_ (RmerTo Cemo)... hkiTxe, adre vakeSi cxovrobda?

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 79

_ ukacravad, batono profesoro, Cemi megobari kiTxulobs, adre vakeSi xom ar


cxovrobdao... (ekiTxeba: mas)...…axlac vakeSi vcxovrobo (meubneba: me )…
_ da... adre muxaZis quCaze xom ar cxovrobda?
_ cota xmamaRla, cudad ismis.
_ ... adre muxaZis quCaze xom ar cxovrobda?
_ adre muxaZis quCaze xom ar cxovrobdao (ekiTxeba: mas) diaxo (meubneba me)
_ (is aris. is aris. is aris.) ... maSin...gadaeci, rom nia leliSvili ...(ra briyvulad
da arabunebrivad JRers: Cemi saxeli da gvari, TiTqos zedmetia) uTvlis mokiTxvas...
(RmerTo Cemo)
_ ai... Cemi megobari, nia leliSvili giTvliT mokiTxvas...batono profesoro...
diax... diax... (eubneba: mas)... Cemganac guliTadi mokiTxvao... (meubneba me).
_ (miSvele, RmerTo...) ... uTxari, xSirad maxsendebi... T ...Tqo
_ ... xSirad maxsendebi...To (eubneba: mas) ...… meco (meubneba: me. ucbad daweuli
xmiT)... @`mec~-o?

1 9 5 9 weli
Semodgoma

_ sad garbixar, gogo! jer xom adrea, modi, Cai mainc dalie, Tu ase geCqareboda, ver
gahyevi imaT manqaniT? ra unda gaakeTo ase adre skolaSi?
_ gogos nu meZaxi, ver vitan! ver vitan! gaige?
_ aba, xmas dauwie, me deda var da rasac minda imas dagiZaxeb! „gogo“ riTi ar mog-
wons magaliTad? Tma gadaivarcxne! wesierad gaiyavi Suaze. gayofis xazi sul swori
unda iyos, swori da TeTri, da ara miRrecil-moRrecili! sad garbixar-meTqi! Ddalie
Cai! Nunda Tbil Culqebze gadaxvide, aRar aris getrebis dro! ratom lurjebi ar Ca-
icvi, TeTrebi male gesvreba!
_ amxanagebTan erTad mivdivar, gakveTilebamde skolis ezoSi gvavarjiSeben! Ada
ara mSia, ar minda Cai!
D
da fanjarasTan miirben. kidev erTxel gadaxedav muxaZis quCas da mere Cakisristex-
debi kibeebze, faliaSvilis quCaze mihqri da # 84-Tan qvavdebi, iq sadac faliaSvilis
quCas berZeniSvilisa hkveTs. xes efarebi da miSterebixar im arsebas, romelic zemodan
Camodis, Camosdevs daRmarTs, iqidan, sadac muxaZis quCa berZeniSvilis quCas uerTdeba.
`ra amxanagebi! sad arian amxanagebi! sad jandabaSi mieqaneba, jer xom adrea! Mrogor
garbis! Llamis kaba wamoexados Tavze! gogoa exla es? `gogos~ nu meZaxio! moica. Mmo-
brZandebi Sin! Camova paraskevs mamaSeni, vetyvi, vetyvi aucileblad da naxe, raD dResac
dagayris!~ _ mesame sarTulis aivnidan gadaxrila da cdilobs didxans xedavdes Can-
Tian Svils, romelsac TandaTan xeebi faraven.

is maRalia. da mxrebSi gamarTuli. gadahkveTs faliaSvilis quCas, gadis berZeniS-


vilis quCaze da iqidan WavWavaZis prospeqts miadgeba. trotuarze Cerdeba, Uucdis, ro-
dis Caivlian manqanebi, avtobusebi da troleibusebi. Mmere meore mxares gadairbens da
studqalaqis win, avtobusis gaCerebaze xes mieyrdnoba. mxriT. N

frTxilad miiwev win berZeniSvilis quCaze, WavWavaZis prospeqtisaken, Cauvli me-


waRis ufanjro jixurs, mesaaTis fanjrian jixurs, gazeTebis kiosks, xil-bostneulis
maRazias, mere trotuaris naZvs efarebi da Tvals ar aSoreb prospeqtis iqiTa napirs,
iqamde, vidre mas avtobusi STanTqavdes.

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
80 proza

_ ra gatirebs, gogoni? SegemTxva rame?


uxmod uqnevs Tavs gamvlel qals da midis. faliaSvilis quCas miuyveba 57-e sko­
lis­ken. yviTel foTlebs miaSrialebs da gakveTilze igvianebs.

_ leliSvili! Sen ra fanjaraSi sayureblad dadixar skolaSi? ras miSterebixar,


gogo, Rrublebs, ra dakarge caSi, mipasuxe!
_ ...…araferi..
_ oh! `araferi~! aba, abrZandi da gamobrZandi dafasTan... cota Cqara, ra mkvdari-
viT moiwev! Aaba, Camoawikwike sazepiroebi!
_ ar vici...
_ arc erTi?
_ arc erTi...
_ mainc ratom? ratom gagTiSa ase gamCenma, gamagebine, arafris swavla aRar ginda,
gogo? ra dagemarTa, SarSan xom kargad swavlobdi!
_G`gogos~ nu meZaxiT, da nurc gvars, me saxeli mqvia.
_ saxelio? Sen saxelis ra Rirsi xar! erTi sazepiro rom ar gecodineba saxel-
ganTqmuli poemidan, saxelis Rirsi xar Seeen? mibrZandi adgilze! Aase. gadaSale wigni!
uCveneT erTi mag qalbatons saidan iwyeba sazepiro! Yyvelam erTad wavikiTxoT xmamaR-
la! Aaba!

`mas erTsa mijnurobasa Wkvianni ver mixvdebian,


ena daSvrebis, msmenlisa yurnica davaldebian;
vTqvne xelobani qvenani, romelni xorcTa hxvdebian;
marT masve hbaZven, Tu oden ar siZven, SoriT bndebian.

mijnuri Smagsa gviqvian arabulisa eniTa,


miT rome Smagobs misisa ver-mixvdomisa wyeniTa,
zogTa aqvs saRmrTo siaxle, daSvrebis aRmafreniTa,
kvla zogTa qve uc buneba keklucTa zeda frfeniTa.~

_ Sen ratom ar kiTxulob, leliSvili?! Sen ra ar gekadreba?


_ ar mesmis da imitom.
_ ar gesmiiis? ra ar gesmis, magaliTad? xom CagawerineT sityvebis ganmarteba! Axom
SegidgineT sazepiroebis leqsikoni!
_ ra saSineli sityvebia : `vTqvne!~ Zlivs vambob, B`bndebian~! `frfeniTa~, Zlivs vam-
bob! Eena momtyda!
_ marTla mosatexi da mosaWreli gaqvs eg ena, Seni dasawunia rusTaveli?! aba,
daatane gonebas Zala! miTxari, ras niSnavs:

`xams mijnuri xanieri, ar meZavi, bilwi, mruSi,


ra moSordes moyvaresa, gaamravlos sulTqma, uSi,
guli erTsa daajeros, kuSti mihxvdes, ginda quSi;
mZuls ugulo siyvaruli, xvevna, kocna, mtlaSi-mtluSi~.

_ amoiRe xma!
_ ra sazizRari sityvaa: `mtlaSi-mtluSi~. aA r vici, ras niSnavs, magram guli mereva!

_ ra unda gelaparako! Wkuidana xar gadasuli! Aar gesmis, rom rusTavelic ver

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 81

itans? SeiZleba iTqvas, rom rusTavelsac guli ereva! aha! gaixareT, zaria ukve! Mmagram
ar gainZreT adgilebidan! Aai, es geqnebaT sazepiro SemdegisaTvis:
M
mas cocxali nu elevis, raca pirvel Seuyvardes,
nuca lxinsa auzvavdes, nuca Wirsa Seuzardes:
misTvis dasTmos yvelakai, misTvis velTa gamovardes,
nura gahva, sofelica misi kerZi gardaqardes

da a.S. gasagebia?! rac Segexeba Sen, madam leliSvili! Tu Wkuaze ar moxval, dedaSens
davibareb, ar moiyvan da gakveTilebze aRar daiSvebi!

bolo gakveTilic damTavrda. da-mTav-rda! vidre zaris xma miwydeba, pioneris yel-
saxvevs kisridan iZrob da CanTaSi iteni.
gxedav. maxsovs.
_ ei, ni! kusasTan mivdivarT, wamodi, axali firfita uSovia, Tan vicekvebT, tvisti,
rame, Tan liqiors davlevT, dedamisi saxlSi ar aris da arc mova!
_ ara! Aara! meCqareba! nu meqaCebi saxeloze! _ xelebs asavsaveb. kibeebze mieqanebi
bavSvebis CanCqerTan erTad, romelic Sen: Tmaawewilsa da kabaSemogrexils quCaSi gag-
tyorcnis.
garbixar.

57-e skolac faliaSvilzea da #96 sacxovrebeli saxlic. maT Soris moqceul


faliaSvilis quCis monakveTs 4 quCa gadahkveTs: arayiSvilis, rigis, kavsaZis da ber-
ZeniSvilis... am bevrmanqaniani gadakveTebis gamo jer kidev 2-3 wlis win martos ar uS-
vebdnen skolaSi da skolidan saxlSi. axla ki Tavisufalia, Ta-vi-su-fa-li! da saku-
Tari moZraobis siswrafes mxolod TviTon wyvets.
gadaiqrolebs arayiSvilis quCaze, gairbens faliaSvilis quCas, viRac Zlevamosil
qals ejaxeba, mujluguns iRebs, miawydeba rigis quCas, viRac saSiSi biWebi daustvenen,
SeiZleba, imitom rom, kaba, romelic muxlebs ar ufaravs, metismetad ufrialebs...
sulerTia...
frTxilad, ni! win daixede! mand, erTgan, vidre bordiurs miaRwev, qvaa amoCrili,
fexs wamokrav! da radgan Zalian swrafad mirbixar, mTeli ZaliT daaskdebi asfalts!
ori wamiRa gaSorebs dacemas, win daixede!
waiqeci!
gxedav. maxsovs.

ayenebs viRac.
xelisgulebi gadayvlefili, muxlebi dasisxlianebuli, loya daJeJili, mTlianad
mtverSi amosvrili... da ai, es yvelaferi mainc miaqvs, miarbeninebs kidec, mTels Tavis
iavarqmnilobas. eh! yuradRebas ar aqcevs, saSiSi biWebi rom ustvenen, Seubraleblad.
da gadairbens kavsaZis quCas, manqana amuxruWebs, ... gadairbens berZeniSvilis quCas
da faliaSvilis #84-Tan Cerdeba. suls Zlivs ibrunebs. saxlis kuTxesTan CanTas Zirs
daagdebs, zed muxlebze dgeba, gaoflil safeTqels kedels ayrdnobs da WavWavaZis
prospeqtisaken iyureba. am dRes isic am dros brundeba xolme Sin... wuTebi miseirno-
ben. Cqara wadiT! dgeba, mxriT saxlis kedels eyudeba, Tvals ar axamxamebs... nuTu
daigvianebs?
gamoCnda! berZeniSvilis quCas mouyveba, magram viRacasTan erTad. gadmokveTes mo-
saSvilis quCa. cota xans uyurebs. moxuci kaci gaCerdeba, yavarjniT Slapas aiwevs da

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
82 proza

mis mzeras daamgzavrebs Tavisas. wamic da #


# 84-is sadarbazoSi imaleba, rom ar dain-
axos: man. da mas arc arasodes daunaxavs, rogor acileben da rogor xvdebian...
roca faliaSvils gadakveTen da berZeniSvils zemoT auyvebian, gamodis sadarbazo-
dan da zurgidan uyurebs, iqamde, vidre muxaZeze Seuxveven marjvniv...

Kkars maria uRebs.

_ О Боже! Опять! Опять упала!


miaTrevs samzareuloSi. wmends.

_ ratom darbixar amdens, miTxari! ratom ar SegiZlia nela siaruli! dedaSeni ga-
brazebulia, dilas ar gisauzmia, ratom ar Wam? Ggamxdari xar! ginda mokvde? ratom ag-
deb CanTas Zirs? gamodi oTaxidan, daibane xelebi da Wame, mzad aris saWmeli, gesmis?
nia! Aar gesmis?

maRali biWi amxanagTan erTad mopirdapire saxlis sadarbazoSi gauCinarda. es sam-


sarTuliani aguris saxlia. muxaZis q. #14.
sadarbazos baqnis patara fanjaraSi moCans: miadgnen meore sarTulis kibes. iTv-
lis. ocamde Sin Sevlen. da cota xnis Semdeg biWi ukve fanjris win isveteba...

_ ai, piure da Semwvari Tevzi, mayvlis kiselic, xom miayoleb? Kkaco, ratom dgas es
biWi sul fanjarasTan? vis uyurebs am Cvens saxlSi? sulaqveliZeebs miSterebia al-
baT, egeni xom naxevrad titvlebi daaboteben oTaxebSi! im dRes mania bekeric mekiTxe-
ba: Почему этот юноша постоянно стоит у окна и смотрит на нас? magas hgonia, magas uyurebs!
modi! modi! ra aris eg? maCvene maja! isev kbilis pastis zoli! ukve meramdened! ase
dadixar mTeli dRe?! veravin SegniSna, netav! ukve didi xar, sayvarelo, ar unda miaq-
cio yuradReba, kbilebs roca ixexav, rom majaze gewuweba?! idayvamde migyveba, Sexede!
wadi daibane! wadi. Aaba, dajeqi. mismine, nia! dedaSeni gabrazebulia. dilas aivnidan giy-
urebda Turme da amxanagebi arc gamoCenilan, marto garboda kisristexiTo. ase adre
ratom garbodao. eWvebSia. Mme miTxari, raSia saqme, Sen xom ici, rom samareze Cumi var. ai,
Seni sacvlebi, garecxili da dauToebuli, Caiwye ujraSi. marTalia, jer isev mzea, ma-
gram aRarc ise Tbila, ukve unda SeeSva getrebs. Bbambis Culqebze unda gadaxvide, pad-
viazkebi ukve gagimzade, trusikic cota Tbili unda Caicva, gavCumde? ratom uxeSob?
ratom unda gavCumde? ras vambob uazros? kaqtusebi ratom aalage fanjris rafidan?
aRar ginda? rogorc ginda. da mainc, sad mirbodi? pasuxi moamzade. dedaSenisTvis.
mogwons vinme?
_ momwons? sisulele! damanebeT Tavi! vin unda momwondes! Uubralod, sirbili Semi-
yvarda, gaige? s i r b i l i !
_ sirbili yovelTvis giyvarda! da ise, didi ambavi! Senxela tancplaSCadkaze dav-
diodi da paklonikebs viwunebdi! CeliabinskSi. cudia, aq rom ar aris tancplaSCadkebi.
foqstrots vcekvavdiT, valss vcekvavdiT, raRaceebs vcekvavdiT.… ra sjobia, dgaxar,
gamopranWuli, duxdasxmuli da elodebi da modis viRaca da sacekvaod gahyavxar. mog-
wons, _ gahyvebi. Aar mogwons, _ ar gahyvebi. Sens marjvena xels marcxena xelSi moiqcevs,
Tavis marjvenas welze Semogxvevs, migikravs, Tu Zalian moswonxar, mTlad gulSi Cagix-
utebs, Tu Senc Zalian mogwons, Tavs miayrdnob mkerdze (Tu maRalia) an mxarze daadeb,
an saerTod kiserze Semoxvev xelebs da tkbil sizmarSi gadaxval. ai, modi, gaCveno, ai
ase, nazad gadmodgi nabiji, msubuqad...… ra mogdis, ratom gadaxti kengurusaviT? Cemi
sami amxanagi tancplaSCadkis wyalobiT gaTxovda. erTi pirdapir iqedan. Aai, ase. erTi
xanoba xo iyo vakis parkSi cekvebi, risTvis mospes. Nnetav, kidev macekvebdes vinme! Ffo-

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 83

qstroti imdenad aRar minda. magram neli cekva, gulSi Caxutebuli... neli cekva, neli.
ise nu momklav, RmerTo, rom aRaravin macekvos nela.

reebs ambobs es qali! Aaraferi, araferi Sen ar gexeba.


gana Aimitom, rom ZiriTadad rusulad laparakobs?
`tancplaSCadka~?
cekva?
ra cekva? ris cekva? visTan? imasTan? Caxuteba?!!

rogorc yovelTvis mis sam fanjaras misCerebia. samsarTuliani aguris saxlis


meore sarTulis sam fanjaras. am quCis yvelaze lamazi saxlia. dabinduli aguris. mi-
widan Zirze uTxelesi xavsi ahkvria. da aris #14.
ukve ise aqvs Tvali gawafuli, rom oTaxis siRrmeSi moZrav sxeulebsac xedavs. kar-
gia, rom fardebi fanjrebidan sul gadaweuli aqvs. axla isini aCrdilebs waagvanan. da-
dis ori aCrdili. Oori biWis aCrdili. gadian xolme, albaT samzareuloSi, didi oTaxi-
dan, romlis karic aivanze gamodis, da isev Semodian, da qrebian, radgan savarZlebSi
sxdebian albaT. albaT samzareulodan saWmeli, sasmeli, TefSebi, Wiqebi da msgavsi ra-
Raceebi SemoaqvT. axla aRar Canan, ese igi, sxedan. maTi sicili da xmamaRali laparaki
gamodis gareT aivnis Ria karidan. netav, raze laparakoben. raze icinian. netav, ras Wa-
men, rogor Wamen, netav, ra uyvars, netav, rogor zis, rogor icinis. mxiarulad arian.
aba, ra aris am biWisTvis mis gverdiT yofna! rogor Cveulebriv, rogor Tamamad, ro-
gor udardelad iqceva! sxvasTanac ase iqneba albaT. aseTi amxanagebi sxvebic eyoleba.
Tvals rogor usworebs? rogor SeuZlia raRaceebze iybedos da ase xmamaRla icinos!
Wamos da svas da sigareti mowios! Aai, boli aivanzec ki gamodis! rogor, rogor SeuZlia
ase RoriviT moiqces mis winaSe!
TviTon ki albaT arasdros eRirseba ase axlodan misi danaxva. an rogor gabedavs
ase axlos misvlas! xom guli gauskda! an rogor unda moxvdes mis siaxloves? vin aris,
vis dahkargvia? erTi uazro `gogo~! maja gadaatriala da wyalSi gaxsnili kbilis pas-
tis bac nakvalevze daisva xeli. gaiSora. ufrosma Zmam xelis kvra icis. dedam _ Cqmeta,
an Tmis mowiwkna. mamam _ gaWimuli saCvenebeli TiTiT magidaze kakuni. netav, gverdi ar
stkiva im TiTs?
magram is rogorRa aris, rom miuxedavad amgvari gamoxdomebisa, sadRac, albaT
gulSi, sakuTar Tavs narnar arsebad aRiqvams? arsebad, sinaTles rom afrqvevs da yve-
las Tavs ayvarebs. yvela rom cdilobs didxans uyuros da rac SeiZleba xSirad est-
umros. SeiZleba elene bebos bralia es: `gedis yeliviT mklavebi gaqvs Sviloo~, rom
eubneba da beber, dalaqul xels odnav akarebs mklavze. is ki iSorebs, gaRizianebuli.
zizRic ki ereva. radgan misgan sulac ar surs amisTana rameebis mosmena, miT ufro
Sexeba, aramed...…moxuci ki mainc ar iSlis Tavisebur gaugebrobebs: `Seni wona Tval-mar-
galitze ufro Zvirfasi xar, Svilo, kargad gaxsovdes, erTi didi, oqros enZela xar,
RmerTis TvalisCini, RmerTi cidan dagyurebs da gesiyvaruleba: Cemi lamazi, Wkviani,
kriala gogo, Cemi niao, Sens Tavs gaufrTxildio~. Hhoda, zogjer, SeiZleba sizmarSi,
sjeroda xolme es, ese igi, grZnobda sakuTar sikarges, TiTqmis naTebas, an raRacnair
krials. mefis asulic ki yofila sakuTar sizmarSi, an erTi ucxo qveynis dedofali.
gvirgvinic ki sdgmia Tavze... Umagram umetesad, da ZiriTadad dedisa da ufrosi Zmis
wyalobiT, ubadrukobad miaCnda Tavi. da albaT swored amitom usamarTlobad ki ara,
usaSvelobad aRiqvamda masTan axlos yofnis absolutur SeuZleblobas. atirda da
Tavi fanjris rafas Camoayrdno.
xmebi da Cqamebi.
oTaxebidan.

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
84 proza

zari.
karis Wriali. raRacis dagdeba. skamis gaxrialeba. TefSebisa da dana-Canglis
­wkriali. isini eubnebian, rom:
umcrosi Zma movida
ufrosi Zma movida.
saTiTaod asadila, mariam.
deda movida.
maria midis.
netav, aravin SemoaRos kari.
da saRamoc movida..
binebSi WaRebi ainTo da fanjrebidan gadmodenili Suqebi muxaZis quCis jer isev
msxmoiare adesis talaverebs gadaefina.
mis binaSic anTia sinaTle da radgan fardebi gadaweulia, kargad aCens ori biWis
siluets, romlebic ukve amdgaran da midi-modian. amdeni xani ras akeTeben? albaT
rogor moacdina! ratom ar midis saxlSi? SeiZleba amdeni xani sxvis saxlSi yofna?
usaqmuri! upatrono!

sawer magidas ujdeba, rveuls Slis, #11 kalams melanSi awobs, (ra lamazi kalami
iyo! yvelaze ufro wvrilwveriani, oqrosferi, natifi da sakuTari Rirsebis gancdiT
gamsWvaluli. aristokrati! da rogor sufTad, wvrilad werda!) wignebs ilagebs,
radgan male deda Semoixedavs.
dedam marTla Semoixeda da kmayofili darCa, wignebSi TavCarguli rom ixila. mere
Zmebic aseve Seamowma da ufross yuri kinaRam aadRliza, radgan mecadineobis nacvlad
koWebiT TamaSobda Tavis oTaxSi.

..............................................................................................................................................................

ukve Ramea. mTvare Camohyurebs muxaZis quCas. fanjrebi Sav-yviTlad bzinaven. eRir-
sa, rogorc iqna! mieTreva! stumari icvams, gadian, sadarbazos fanjaras Caivlis erTi
wyvili naxevari fexi, is ki aivanze gamodis. acilebs amxanags, romelic qvemodan ahxe-
davs. is Tavs aswevs maRla da marjvena xelis mtevans brtylad ise gadaaqnevs, TiTqos
haeri gaWrao. mere oTaxSi Setrialdeba da TefSebis alagebas iwyebs.
rogor dautova im araraobam mTeli nasufrali _ mas! Aar unda mixmareboda alage-
baSi?! wamSi warmoidgina, rogor exmareba TviTon. rogor mardad trialebs iq, misTvis
albaT samudamod akrZalul oTaxebSi, rogor alagebs, rogor recxavs (es Sen, nia? jer
iatakze dagdebuli saganic rom ar agiRia?) ... is zRapari gaaxsenda, qoTnis xufi rom
gaqaldeba, binaSi trials da yvelafris dawkrialebas rom mohyveba da mere, roca bi-
nis patronis mosvlis dro dgeba, isev gaxufdeba. devs TavisTvis wynarad da uyurebs
Tavisi xufuri mzeriT yvelas da yvelafers. Ees marTlac gamosavali iqneboda misTvis:
iqve yofna, raRaca sagnad, samaradJamod. sxva xom araferi ar SuZlia. mxolod yureba.
yurebis bedniereba. gaumarjos Tvalebs!

biWi saZinebelSi gadis, zustad misi oTaxis pirdapir da ixdis. pulovers udierad
isvris gverdze. `saroCkasa~ da maisursac miayolebs da erTwams ase dgas: welzemoT
SiSveli. xelebs magrad isvams mkerdze da mxrebze. izmoreba. mas sunTqva ekvreba, sax-
eze ifarebs xelisgulebs. mere TiTebidan iyureba. biWi aseve udierad aitacebs sawo-
lis gadasafarebels da sadRac miagdebs. mere sinaTles aqrobs. Nmagram Cans, mTvaris
wyalobiT, rogor ecema igi loginSi. mere TviTonac aqrobs sinaTles, uazrod ixdis

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 85

da Ramis perangs icvams. magram aRarA moswons, metismetad bavSvuri da briyvuli eCvene-
ba. Securdeba gverdiTa oTaxSi da ukan dedamisis gamWvirvale Ramis perangiT gamo-
curdeba... mTvaris SuqSi dgas sarkis win. axla elementarul simarTled eCveneba si-
tyvebi: mefis asuli xaro. marTalia, odnav iatakze eTreva es, rasac dedamisi `penuars~
uwodebs, magram mere ra: ise lamazad miiRvreba misi mxrebidan... amisTana perangs deda
mxolod maSin icvams, roca mama Camodis xolme, ese igi, kviraSi erTxel. cali xeliT
Tmas kefaze aitans... Tavs Seatrialebs... `netav lamazi yeli maqvs?~. gindac mqondes.
mere ra. is xom verasodes dainaxavs...
frTxilad Cawva sawolSi, perangi gaiswora, koWebamde Caiwia da sabani daixura...
Tvalebi daxuWa.

mkvdariviT gamarTuli da gulxeldakrefili Ramis Rrublebs ahyurebda da crem-


lebi eRvreboda safeTqlebze. mere piriT fanjrisken gadabrunda, xelebi mkerdze ga-
daijvaredina da mzera biWis fanjaras miapyro. mere Tvalebi daxuWa, da TandaTan ise
cxadad warmoidgina loginSi mwoliare da mZinare, TiTqos mis gverdiT iwva: oRond
Tavissave sabanSi gaxveuli da sunTqvaSekruli, misken xelis gawvdenasac rom ver be-
davda.

… … Mmeore dRes bolo ori gakveTili gagicdaT. BbavSvebi kinoTeatr `yazbegSi~ gaixvet-
nen. Senc migaTrevdnen, magram ar gahyevi. veRaravisTan veRar poulob saerTos. radgan
razedac yovel wuTs fiqrob, imas veravis mouyvebi. sxva yvelaferma ki mniSvneloba
dakarga. da Sen sul ufro da ufro marto rCebi. yvelafridan gTiSavs es, rac dagemar-
Ta. nela miuyvebi faliaSvilis quCas, nela, radgan jer adrea da igi jer ar mova. yvi-
Tel foTlebs miaSrialeb, Tumca ukve grila, jer isev getrebi, Tanac TeTri getrebi
gacvia. ar gagixdia (miuxedavad imisa, rom dedam ukve measejer gibrZana da yuris bibi-
lozec ki wagwvda), magram ra azri aqvs, is xom verasdros maT ver SeamCnevs, getrebs ki
ara, jer Senc ar SeumCnevixar.
uazrod Sescqeri kerZo saxlebis sxvadasxvanair, daketil karebebs. adre zars re-
kavdiT da garbodiT. saxlis patronebi verasdros giWerdnen. Soridan mogayolebdnen
xolme wyevlas da lanZRvas, an muStebs giqnevdnen. erTxel didi, Savi ZaRli mogiqsies,
dagewiaT da kinaRam dagglijaT. Aaxla ver gagigia, ra iyo am mavneblur rekvebSi sain-
tereso. A
ai, am SigniT Seweul tufis saxlSi, mesame sarTulze Wkuidan SeSlili axalgazrda
da uSno qali cxovrobs. `SColka~ warbebsac ufaravs, bevri mZivi hkidia da saxe sul
fanjris minaze aqvs mikruli. Turme Seyvarebuls miutovebia da... ver autania... aq Sen
da Seni amxanagebi, aucileblad SeCerdebodiT da qals emanWebodiT, iqamde, vidre is
tirils, kivils da xelebis qnevas ar daiwyebda. gamovardeboda dedamisi aivanze da yve-
las gwyevlidaT: masac manWva-grexviT pasuxobdiT. `Tqven mogewioT amisi ubedurebao~
_ gahkioda xanSiSesuli, saSinlad gamxdari qali. mis ubedurebas ki `sigiJe~ erqva.
s i g i J e
axla erT wams SeCerdebi xolme mdumared, TiTqos monusxuli gahxedav gonebadab-
nelebul fanjris monas da ver gagigia, ra SiSia es, an maSin ratom iqceodiT ise.

gadahkveTa kavsaZis quCa da erT Ria fanjarasTan gaCerda. ori didi gogo, albaT
oci wlisebi, fanjris rafaze aqeT-iqiT Semomsxdaran, moxrili muxlebi erTmaneTisT-
vis miutyupebiaT da leqsebs kiTxuloben. is maT qvemoT kedels eyudeba da usmens:

`qari qris, qari qris, qari qris,


foTlebi mihqrian qardaqar,

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
86 proza

xeTa jars, xeTa rigs rkalad xris,


sada xar, sada xar, sada xar?~

guli ekumSeba. `sada xar? sada xar? sada xar?~ Tvalebi cremlebiT evseba da Zlivs
kiTxulobs ydaze: `galaktioni.~ miva Tu ara Sin, moZebnis. G
gogoebi zemodan agdebiT gadmoxedaven: `ras gviyureb?~ ar pasuxobs. `Tqven vin giy-
urebT! Ooci wlis gombioebo!~ gaifiqrebs da garbis. gogoebi saCvenebel TiTs SublTan
itrialeben da leqsebis kiTxvas ganagrZoben.
berZeniSvilis quCas miaRwia. mwvaneplaSCian qals saaTi hkiTxa. mTeli saaTia mis
gamoCenamde. sad wavides? miva vakis parkamde, mere mosaSvilis quCas gamohyveba, ber-
ZeniSviliT isev faliaSvilze gamova, mere barnovze ava da a. S.

axla es aris samyaros erT-erTi umniSvnelovanesi dramis scena: faliaSvilis quCis


monakveTi #84 idan #116 mde. misi paraleluri mosaSvilisa da muxaZis quCebi. romlebsac
darialisa da berZeniSvilis quCebi hkveTen. boloSi ki vakis parkia, romelsac es sami
paraleluri quCa uerTdeba. da: faliaSvilis #96 da muxaZis #14. 96 da 14. erTmaneTs
uyureben.
midis, midis da yviTel foTlebs miaSrialebs. TeTri getrebi foTlebis mtvriT es-
vreba.
vakis parkSi gaborialda da ukanasknel vardebs daaSterda ukve Camqrali auzis
irgvliv. daynosa, mere totebi Seatoka da dainaxa, rogor daifara miwa TeTr-wiTeli
furclebiT...
Caimuxla, CanTa miwaze dado da akrefa daiwyo. uceb gverdze gaixeda da adgilze
gaiyina: parkis kibeebze is Camorboda! is!
plaSCis kalTebs moafrialebda da pirdapir misken iRebda gezs! MTavi Cahkida da ra-
Raca CxiriT miwis xazvas Seudga. aSkarad TvalT ubneldeboda. igrZno, rogor Cauara
ukan swrafi nabijiT. TiTqos misi tanis siTbo Tu surnelic ki mohbera niavma. Aase ax-
los arasdros yofila. roca gaxedva SeZlo, is ukve parkis gasasvlelSi miabijebda da
faliaSvilis quCas uaxlovdeboda. vardis foTlebiAmoisrola, adgilidan moswyda da
mosaSvilis quCaze gaiWra. `rom gamomekidos, ver damiWers, verasodes ver dameweva~ _
gaifiqra. siamovnebda sakuTari siswrafis SegrZneba. Gdarialis quCaze geologiis sam-
marTvelos SenobasTan auxvia da iq gaCerebul viliss amoefara. cota xnis Semdeg isic
gamoCnda. muxaZis quCisken auyva aRmarTs da gauCinarda.

ras aTvaliereb, nia?


leqsikons?
saidan gagaxsenda es sami Savi, mZime tomi, erTaderTi (rusul-qarTuli) leqsikoni
Tqvens saxlSi, Tu ar CavTvliT dedaSenis samedicino cnobarebsa da enciklopediebs?
aRarafers aRar swavlob da leqsikoni ra jandabad ginda?
iatakze morTxmuls samive tomi fexebze gadevs da fexebs gibuJebs. Sen ki mainc
eZeb gamalebuli. Eeh, radgan rusuli anbanis Tanmimdevroba ar giswavlia, aso Л – ს
sapovnelad xan romel toms daeZgerebi, xan romels. diliT mariasagan gaige es sityva,
grZnobamoreuli rom RiRinebda: вернис ко мне любовь моя –ო da axla eZeb ЛЮБОВЬ –ს
sunTqvaSekruli, raTa bolosdabolos gaigo, ra aris es, mainc ra ubedurebaa, ra simp-
tomebi aqvs, ramden xans grZeldeba, ranairi garTulebebi icis da riTi SeiZleba dam-
Tavrdეს ..B
da, ai, `ЛЮБОВЬ~ _ da „siyvaruli“. სxva araferi. სul araferi. Kკi magram sadRac
xom unda iyos `siyvarulis~ a x s n a - g a n m a r t e b a da daxasiaTeba, romelime wignSi,
aba, martom rogor unda gaarTvas Tavi a m a s მოწაფე gogom?

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 87

egeb dedamisis samedicino leqsikonebSi iyos? xom aSkarad avadmyofobas hgavs? al-
baT aris kidec avadmyofoba.
Aaxla sqel samedicino cnobars furclav gamalebiT:
`sigamxdre“...
`simsuqne~...
`sibece... ~
`siTburi mkurnaloba~...
`siTburi qoSini~...
`sikvdili~...
`simkvrive~...
`simpaTikuri nerviuli sistema... ~
`sinaTliT mkurnaloba~...
`sinoviti~...
`siringomielia~ (zurgis tvinis nela progresirebadi organuli daavadeba)...
`sirsveli“...
`sisxldena~...
`sisxldenis SemaCerebeli saSualebebi~...
`sisxlis gadasxma~...
`sisxlis mimoqcevis sistema~...
`sisxlis Sededeba~...
`sisxlis jgufebi~...
`siyviTle~
`sicocxle~...
`sicocxlisunarianoba~...…
`sicxe~...
`sicxis damwevi saSualebebi~...
`sifilisi~ ...
`siwiTle~...
`siyrue~...
jandaba da dozana! Yyvelaferia da `siyvaruli~ ar unda iyos?! „siyrue“ aris da „si-
yvaruli“ ara? im idiotur gakveTilebs ReWaven mTeli weli da es, yvelaze Zneli da
gaugebari, aravin unda auxsnas?
_ ratom dagiyria es wignebi Zirs, niuSki, ras hgavs es? Aar unda ageRo?! _ maria.
cota xnis Semdeg.
_ oo, kargi ra, maria, ver xedav ramsimZime tomebia!
da am dros gaxsendeba `galaktioni~ da meore oTaxSi garbixar, sadac Seminul kara-
daSi mxolod mxatvruli literaturaa moTavsebuli.
jer gamalebiT furclav, mere sarCevs kiTxulob:

`Savi Rrubeli~
`saRamo~
`roca bulbuli ganTiadisas~
`viTarca gedi ganTiadisas~
`Suqi~
`niavi~
`dadgeba dro sanatreli~

`dro sanatreli?~ aba, amas naxavs, ra aris es sanatreli dro?


araferi uTxra leqsis dasawyisma, amitom maSinve dasasrulze gadavida:

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
88 proza

gamefda Rame
barad, mwvervalze
da boroteba _
sinaTlis qnarze,
magram dadgeba
dro sanatreli
da mogvinaTebs Suqi cxoveli!

ra sisulelea! ra `Rame~, ra `boroteba~, ra `simarTlis qnarze~! „da mogvinaTebs


Suqi cxoveli“ ra Suqi! ra SuaSia Suqi da cxoveli? es aris `dro sanatreli~? `sanat-
reli~ aris is, S e n r o m g i y v a r s da imasac r o m u y v a r x a r ! gindac Rame iyos,
gindac dRe! rom xedav da gxedavs! kidev: xandaxan mainc rom elaparakebiT erTmaneTs,
xandaxan mainc sadRac midixarT erTad. an ar midixarT... es aris `sanatreli dro~ da
roca erTmaneTs veRar dainaxaven Tqveni Tvalebi, es aris `boroti dro~.. ai, es aris...
ai, xom xedav, nia, Tumca jer cameti wlis xar, ukve Seni cxovrebiseuli filosofia
gaqvs, Seni, ase vTqvaT, msoflmxedveloba. sainteresoa...
ho. isev sarCevs miuyvebi:

`pirveli maisi~ (pirvel maiss raRac dResaswaulia)


`momakvdavi~ (oooh!)
`sasflaoze (fuh!)
`gaxsovs?~
`ganwiruleba~
ganwiruleba?

..............................................................
..............................................................

ras veZeb neta am xetialSi?


bednierebas? oh, ara, ara!
siyvaruls? _ gana am siyvarulma
me ocneba ar damisamara?

(nuTu siyvaruli ocnebas asamarebs? ra saSinelebaa! jandabas, „daasamaros“ da


daamiwos ocneba! oRond TviTon iyos! roca Zalian, Zalian giyvars, principSi Zalian
cota ramezeRa ocnebob... bevrze ocnebas mainc ver bedav, radgan cotac gyofnis... ma-
sea, nia?)

me saflavs veZeb, rom damiamos


da damaviwyos gulis Rrma wyluli,
es ki ar aris bediereba,
arc megobroba, arc siyvaruli.
sicocxlis Zgera idumlad hqreba,
mis daviwyebas daveZeb marad,
da arsad aris eg daviwyeba“.

nuTu mec momindeba misi daviwyeba? nuTu arc megobroba iqneba, arc siyvaruli?
ratom unda veZebi saflavi? ver vitan.

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 89

„bindis stumari“
„foTlebi“
`yvavil-wuTebi“
„qalwuli“
„rogorc sinaTle moxetiale“
„siSoriT SeniT“

`siSoris Senis siaxlove, maradis mZafri,


abruebs ynosvas, vardo tyiuro!

`siSoris Senis siaxlove maradis mZafri~?


`siSoris Senis siaxlove?~
guli SegekumSa. Sen xom amas verafriT ver moifiqrebdi! am saxels xom ver mouZeb-
nidi Sens m d g o m a r e o b a s ?
marTlac ratom, ratom iyo SenTvis a s e T i axlobeli is, visac ar icnobdi? r o -
g o r , r a n a i r a d gaxda is, sruliad ucxo, ucnobi adamiani ufro mSobliuri, vidre
deda, mama, an Zmebi? ara, ara, Seni goneba verafriT wvdeboda imas, rac gulisTvis iseTi
bunebrivi iyo, rom aranairi kiTxvebi ar uCndeboda.
magram ra SuaSia `tyiuri vardi?~ tyis vardi Senc giyvars, nia, vakis parkSi rom xar-
obs, sul or adgilas, raRacnairad marto, gariyuli gazonis daburul siRrmeSi, msx-
vileklebiani, Rialalisferi, patara yvavilebiT. magram gana imas etyvi aseT rameebs?
_ `siSoris Senis siaxlove, maradis mZafri?~ ara, ra Tqma unda. sisulelea! sxvaTa
Soris es sityva: `mZafri~, iseve rogorc mravali sityva, rac am leqsebSia, Sen jer
saerTod ar gixmaria. ase xom ar laparakoben.

_nia! nia! sada xar?


deda. mosula. xorkliani xma. mJave kitriviT. rogor yviris.
_ ras akeTeb aq? ratom ar mecadineob? ra wignia eg? galaktioni!? ra jandabad gin-
da galaktioni? ra SuaSia? gakveTilebs mixede! aba! droze!
dedas mZulvare mzeras styorcni da Sens oTaxSi gadixar. cota xnis Semdeg isev mi-
iparebi karadasTan, `galaktions~ Jaketis qveS malav da Sens oTaxSi gagaqvs. is leqsi
unda ipovo: `sada xar? sada xar? sada xar?~

1 9 9 5 weli

09
_ alo! gamarjobaT! Tu SeiZleba miTxariT telefonis nomeri:… kordia, jafariZis
quCaze, saxlis nomeri ar vici...
_ maSasadame, kordia... jafariZis quCa...ese igi... sololaki. ki batono.... CaiwereT!
iwerT? oTxmocdacxrameti _ oci _ samocdaaTi.
_ didi madloba...
_ arafers.

99 20 70
ra vqna? Ddavreko? ra vuTxra? TviTon rom mipasuxos? colma rom mipasuxos? coli
xom aucileblad eyoleba? Tuki me gavTxovdi...
magram me gaveyare, egeb isic gaeyara... Tumca, ratom gaeyreboda? dedamisma rom ai-
Ros yurmili? Aan mamamisma? Ynetav, cocxlebi arian isev? yvelas mxolod Soridan vic-

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
90 proza

nobdi: TvaliT. m M as ki... ra vuTxra, ra minda-meTqi? maSinac ki ar vicodi, ra mindoda,


da axla? 34 welia gasuli. o c d a T o T x m e t i . magram, me mgoni, axla ufro vici: Za-
lian, Zalian minda gavigo: ra mouvida? cocxalia? rogori adamiani dadga? Semiyvar-
deboda axla? Sevuyvardebodi a x l a m a i n c? rogor gamoiyureba? rogor gadaitanes
es qaosi? Yyvelafris ngreva? samoqalaqo omi, sibnele, sicive, umuSevroba, miwisZvra _
Tan sololakSi! zviadisti rom aRmoCndes? xom gavgiJdi! jobia, ar davreko! M
magram ... rom veRar visveneb? ra aris es: raRac warsuli, Seni cxovrebis Zveli wel-
TaRricxva. daaxloebiT VI saukune an VII, ra vici, ukve uRrmes uSenobaSi gaSvebuli,
_ Tavidan rom daiwyebs SenSi balaxiviT aRmocenebas? sevdis nel, Cum morevad tri-
als? rom SegaRonebs, fexqveS miwas rom gamogaclis, roca gegona, rom ukve fexi moi-
kide dedamiwaze da Seni cxovrebac ase Tu ise daalage, anu `aawyve~? da es nacodvilari
dawyobileba SeumCnevlad rom daiwyebs tokvas da rRvevas, TiTqos gabmuli da neli
miwisZvra arxevs sipiT nageb saxls... Tumca, es xom ar aris `raRac warsuli?~ arc gar-
dacvlilebs exeba saqme, romelTac sCveviaT, isev da isev puriviT moitexon xolme Seni
guli. es mainc sul sxva ambavi iyo. pirveli. pirveli ki arasodes meordeba. SeiZleba
meore ganmeordes. frTxilad. daanebe Tavi. nu moZebni. nu naxav. nu daimsxvrev xats,
mere raRas izam? mere sicarieles gudasaviT ver wamoikideb, rom sadme Camocalo,
Sors! sworia: saSiSia. es. Zalian. U
magram mere ufro davberdebi. Tumca, 48 weli sulac ar aris sibere. es briyvebs hgo-
niaT. Cvens droSi es jer kidev axalgazrdobaa, saerTod, da me jer isev axalgazrda
var da Sinaganad SeiZleba ufro lamazic... SeiZleba garegnuladac... xandaxan Zalian
momwons Cemi Tavi. xandaxan _ saSinlad ara. M
modi, repeticias gavivli:
maSasadame:

varianti pirveli

99 20 70
_ alo!
_ diax _ mpasuxobs qalis xma, albaT colia (netav rogori coli hyavs) _ ukacra-
vad kordias binaa?
_ diax
_ Tu SeiZleba, Tu SeiZleba... baton …gogis sTxoveT...
_ vin kiTxulobs?
_ me... me pacienti var...
_ gogi Sin ar aris...
_ bodiSs gixdiT

da mogvianebiT isev davrekav.

varianti meore:

99 20 70
_ alo!
_ gismenT _ mpasuxobs kacis xma (netav vicnob mis xmas? raRac mTlad Cveulebrivi
diqcia ar hqonda... vicnob, Tu is aris?)
_ Tu SeiZleba... baton gogis sTxoveT... (asi weli Cems xmas ver icnobs. an ra xma unda
mqonoda maSin _ Rlaps)
_ me var ...

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 91

_ ... gamarjoba ...T


_ gamarjobaT
da yurmils vkideb. Aar SemiZlia. ver davelaparakebi. Aar SemiZlia. ra unda vuTxra.
`iciT, gogi, aRar momasvena survilma, gamego, rogor xarT...~ ara, ar SemiZlia. ratom
unda avaforiaqo uazrod? coli iqneba iqve, an Svili, hkiTxavs, vin ariso. rom uTxras:
`iyo erTi, adre, aranormaluri...~

morCa. meyofa repeticia. rac aris, aris. vrekav. gamagrdi!

99 20 70

_ alo!
_ gismenT! _ moxuci qalis xmaa, axlad Camosulis.
_ ukacravad, es... kordias binaa?
_ iyo kordiebis. Eexla Cvenia: jaxaiebis.
_ kordiebisgan iyideT?
_ ki, kordiebisgan... iqneba ase ori weli...
_ xom ar iciT, isini sad wavidnen?
_ ar vici me. movlian Cemi qaliSvili da Cemi siZe saRamos da iqnebodes icoden ima­
Tma...
_ afxazeTidan xarT?
_ ki varT afxazeTidan.
_ bodiSi
_ araflis.
..............................................

karze akakuneben. kidev da kidev. iZaxian: „nia!“


verkvevi: SemodiT.
qeTinoa:
_ ra mogividaT?
_ araferi.
_ interviuze arian.
_ ar SemiZlia.
_ daTanxmebixarT. televiziaSi misvlaze uari giTqvamTY da aq Caweraze daTanxme-
bixarT. Ggadairevian.
saxeze xelebs vifareb.
_ ra dagemarTaT? cudada xarT?
_ is me ara var, qeTino, gesmis, is, vinc intervius iZleva, vinc aqaurobas marTavs,
vinc... saerTod laparakobs... is me ara var, gesmis... sad wavide?
_ vin xarT, aba? vaime, ai, cxvirsaxoci, moiwmindeT cremlebi, sad unda waxvideT?
ukve modian!

Semodian: Semzaravi telekamerebiT. Ddgamen, awyoben.


es gogoebi. Jurnalistebi. yovelTvis SiSsa hgvrian. TiTqos undaT xafangSi gaga-
ban. wignebs ar kiTxuloben. isedac iolas gadian, radgan arc sxvebi kiTxuloben.
_ Tu SeiZleba, gviTxariT, qalbatono nia, mainc ra aris Cveni qveynis da saerTod,
Cveni warumateblobis mTavari mizezi?
_ (es `qalbatono~. maxsovs, roca miTxres pirvelad. gulSi isarma gamiara,
rusTavelze iyo, `meranis~ SenobaSi. ra vici me. qriste RmerTi ki ara var, vicode,

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
92 proza

`mainc~ ram daaqcia es qveyana..) ... me mgoni... mTavari is aris, rom mTavari da aramTavari
ver gagvirCevia...

1 9 6 0 weli

zamTari

mTeli Rame Tovs. m T e l i R a m e . uzarmazari fifqebi neli fiqriviT nela mofar-


fateben. n e l i f i q r i v i T .

sawolSi muxlmoyrili
mxrebze sabanwamoxuruli
fanjris rafaze idayvebdayrdnobili
SubliT SuSas mikruli
bardniT mojadoebuli
gaqvavebuli
da Tan
aRelvebuli
ese igi:
aRelvebulad gaqvavebuli
ai, aseTi:
Sescqeri Tovas.

`es Cveni pirveli Tovlia. Cveni pirveli Tovli!~


Tqveni Tovli?Mki magram ra gaqvT Tqven, saerTod, saerTo, nia?
muxaZis quCisa da erTmaneTis saxlebis garda, romlebsac Tqveni Tvalebi xedaven?
netav rodesme Tu SeumCnevixar? albaT ise, fanjaraSi Tu moukravs Tvali an aivanze,
meqanikurad, da mere sxva vinmeze an rameze gadautania mzera... vTqvaT, wvimaze, ZaRlze
an manqanaze...

da ratom ar uyurebs am Tovas? ra aZinebs am bardnaSi? ra bedniereba iqneboda, er-


Tad rom eyuraT! eyuraT. eyuraT. eyuraT. usasrulod, erTmaneTis gverdigverd fan-
jris rafaze idayvdayrdnobilebs, Tundac erTi sabani ar hqonodaT orives moxveuli,
aramed calk-calke yofiliyvnen Tav-TavianT sabnebSi CaTbunebulebi! da sabnebiT
erTmaneTs mikrulebi.
sul ufro da ufro maRldeba Tovli mis aivanze. xval albaT Tovlis gadmober-
tyva mouwevs. xoda, gadmobertyos!
Turme Znelia daZineba, roca gareT siTeTre isadgurebs...
dilauTenia axels Tvals da isev ise uZgerdeba guli: isev bardnis! ar icis, vis ax-
aros! umcros Zmas mainc eRviZos, Caiwvenda loginSi da erTad Sexedavdnen. magram, ara!
mxolod misTvis emeteba es gamaognebi korianteli. wrialebs da ver isvenebs. wri-
ali, saerTod, Zalian Znelia. mas albaT mxolod didebi uZleben. TviTon ki verafers
uxerxebs. xolme.
oh, civia parketi! sinaTlis anTeba ar SeiZleba. Zalian Cumad unda Caicva.

koridori... fafuki vardisferi palto. vxedav. maxsovs. nela Camoxseni sakidaridan


daTbiluli botebi. Cuu. paltoebs qvemoT patara xis skamia. gamoacure, dajeqi da ise
gayavi fexebi. frTxilad. am kars ukan, koridorSi rom gamodis, xom Sens ufros Zmas sZ-

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 93

inavs. Cuu, ise gadaatriale gasaRebi, rom ar daiwkrialos, ise gaaRe uzarmazari kari,
rom ar daiWrialos... moica, qalbaton elenes xeljoxi gaiyole, ai, kuTxeSi rom ayude-
bula, suu, nela mixure, ase, aba, axla ki daeSvi... sardafs verc ki igrZnob...

fexakrefiT Cauyva kibeebs. CaeSva sardafSi, ise gairbina bneli, nestiani, mudam
mZimesuniani gvirabi, rom amjerad SiSi arc ki gaxsenebia, da siTeTreSi avida.
dgas. ai, TvalismomWreli, ueno, ucnobi siTeTre. pirvelad man unda daabijos fexi?
ar siamovnebs. es. erTi. ori. sami. naxevramde efloba botebi. Zlivs aiara patara kibe da
ezos meore sarTulze amohyo Tavi...
sami xe: Wermis, leRvisa da TuTis aRar icnoboda. Tovli maT uricxv, msxvil da wvr-
il totebze ki ar ido, aramed idga. aqeT-iqiT gafrenili, qveS Savxazgasmuli TeTri
striqonebi. mezobeli ezos maRali naZvi. uzarmazar TeTr TaTebad hqcevia totebi.
yvelaze met Tovls naZvebi iteven.
Zlivs ikavebda grZnobis mozRvavebas, aRar icoda, ra eqna, daeyvira Tu etira. tuCe-
biT Sexeboda Tu joxiT ecema da gaenadgurebina es Cumad mocimcime siqaTqaTe.
Tovli sul axlda. sicocxlis pirvelive wlebidan. sofelSi. qalaqSi. da arasdros
gahkvirvebia. arasdros gaognebula. maS axla ra emarTeba?
roca SeSdebi. da cxovrebaSi pirvelad fifqebis xma gesmis. Eho, namdvilad esmoda
mis jer isev Tbil yurebs es yovlad uCumari, Tanabari Sriali, romelic abreSumis
Wiis xma axsenebda, bavSvobaSi, soflad, meore oTaxidan rom gamoismoda xolme, sadac
uamravi TovliviT TeTri da fafuki Wia TuTis foTols Seeqceoda...
ezo gadaWra, rkinis WiSkriT muxaZis quCaze gavida da misi aivnis ZirSi gaCerda.
mere win wavida, Caimuxla da TovlSi xelebgaSlili, piraRma gawva. fifqebi saxeze
efinebodnen da adnebodnen. xedavda maT, Tavis wamwamebze wamocmulebs. vardisfer
paltos ki TandaTan ufaravda Tovli... Tovas ascqeroda. dedas hqonda odesRac aseTi
haerisnairi kaba: nislisferi da rZisfraddafifquli. `kargia Tova~. `kargia sigiJe~.
`kargia siyvaruli~. `kargia sikvdili...~ amas TviTon fiqrobs Tu Tovli CasCurCulebs
ukve gaciebul yurSi?
mere frTxilad wamodga. misi gamosaxuleba ar unda waiSalos. Zirs dagdebuli xe-
ljoxi aiRo da xelis kankaliT Seudga asoebis gamoyvanas TovlSi Rrmad Catvifruli
sakuTari siluetis gaswvriv..
isev loginSi iwva da ZagZagebda... Tumca, palto kargad dabertya meore sarTul-
ze, mainc sveli darCa... botebi saerTod sawolis qveS Seyara... vidre is gaiRviZebs da
aivanze gamova, Tovli sul waSlis mis gamosaxulebasa da sityvas... magram, ai, Tovlma
gadaiRo... ai, gaTenda... gverdiTa oTaxebSi wamoiSalnen. Zmebis yiJina daiZra: „Tovli!
Tovli!“ man Suqi aanTo... Cans, rogor gavida saZinebeli oTaxidan iqiTa mxares, samza-
reulosken... ukve mTlad gaTenda da mzec amodis... nuTu ar gamoixedavs fanjridan?
aivanze ar gamova? Zirs Tovls ar daxedavs?…vidre mze daadnobs? ver dainaxavs imas,
rac mas miuZRvnes?
mis zemoT, mesame sarTulze ori wiTeli Tavi Cndeba: erTi _ erT fanjaraSi, meore
_ meoreSi. eseni saSinlad daWorflili, patara tyupi Zmebi arian, maT Soris, aivnis
karis SuSasTan _ mesame wiTelTma _ dayrili Tavi ki maTi dedisaa. samive wiTeli To-
vas SeSterebia.
`Caicvi! Ddagagviandeba!~ _ uyviris garedan deda, saxeliT ar eZaxis, es igi, gabraze-
bulia. Aaris da iyves! Mmagis dardi ara aqvs exla!
`RmerTo! Ggamovida!~
ukve palto acvia da yurebiani qudi xelSi CaubRujia. TiTqos dabneuli dahyurebs
Tavis aivanze sqlad dafenil Tovls...… mere win gadaqandeba, xelebiT rkinis moajirs
daawydeba, Seazanzarebs, Tovli Camocviva, da is marjvniv da marcxniv atrialebs Tavs.

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
94 proza

pirs aRebs, Cans Rrmad isunTqavs haers... mere win ixedeba, maT ezos uyurebs, sam xes da
ZaRlis saxls, bolos Zirs, Tavisi aivnis win daaCerdeba Tovls da ... Cans, rom gaicinebs:
radgan Zirs, Tovlze uzarmazari asoebiT weria `m i y v a r x a r ~ da adamianis siluetia
gamosaxuli, isriT rom SeuerTebiaT am sityvasTan. da isari gulidan gamodis. biWi
icinis, gadaixreba da pirvel sarTuls Caxedavs. iq erTi didi gogo cxovrobs, ociode
wlis, da albaT fiqrobs, rom swored mas miuZRvnes pirveli Tovlis aseTi milocva. Mmi-
si fanjrebisken ki arc ixedeba. cota xanSi sadarbazodan gamodis da midis. uceb Tov-
lSi jer isev Catvifrul gul-isrian gamosaxulebasTan SeCerdeba. daxedavs. da gverds
uqcevs. zed ar gadauvlis. …
vxedav. maxsovs.

skolidan ukve dabrundi.


is ki jer Sin ar aris. am dRes Cveulebriv igvianebs xolme. albaT SeRamebulze
mova. ase rom, jerjerobiT Tavisufali xar. Sens Tavs ekuTvni. mTlianad mainc ara, ma-
gram mainc... da roca mezobeli bavSvebi giZaxian, Camodi, vicigavoTo, Cadixar, marias
nebarTviT, da masac Tan miaTrev sardafSi... isic buzRun-buzRuniT aRebs sardafis
karebs da aTasnairi xaraxuris qveS moqceul cigas xvneSiT gamoaTrevs bneli kuTxidan.
Dda vidre Sen cigaze daxveuli Tokis gamoxsnas cdilob, maria uzarmazar rkinis yuTze
gadaekideba da Savad mbzinavi qvanaxSiriT avsebs or vedros, risTvisac moxerxebulad
iyenebs iqve migdebul rkinis patara niCabs: _ barem amasac avitan _ ambobs_ am oxers.
qvanaxSiri ki mainc iyreba sardafis iatakze da bzinavs.
Sen ki ukve gareT, bnel gvirabSi miiCqari gulSi Caxutebul cigasTan erTad... adix-
ar ezoSi, laRad gadixar muxaZis quCaze: is xom Sin ar aris, da, maSasadame, rogorc
ukve vTqviT, normaluri adamiani xar. SedarebiT, ra Tqma unda. waarixineb axla cigas
berZeniSvilis quCamde, romelic sarkesaviT moyinula da uamrav TavzexelaRebul mo-
ciguraves maspinZlobs, axval quCis Tavamde da Senc daeSvebi... magram uecrad adgilze
SeSdebi. muxaZis #14-is win moulodnelad salaTisferi moskviCi Cerdeba.
maTi manqana. saWesTan ufrosi Zma zis, romelic arafriT ar hgavs mas, gverdiT
ki _ deda. Zma gadmodis da kars uRebs dedas, did, Savgvreman, fumfula qals, mere ra-
Rac mZime CanTas gadaaTrevs sabargulidan da sadarbazoSi Sedis. dedas ki ori patara,
qsovilis CanTa uWiravs da Zalian frTxilad miiwevs sadarbazosken... da TviTonac ver
igebs, rogor miagdebs cigas quCis ganapiras, TovlSi, da...`dagexmarebiT!~ _ emudare-
ba da dabneul qals lamis xelidan stacebs qsovilis arcTu msubuq CanTebs. vidre is _
misi deda gons mova, ukve kibeze arbis... SigTavss dahyurebs, erTSi zemodan mrgvali
TeTri puri Zevs, meoreSi _ kanfetebiT savse parki. Kkibis Tavze Cerdeba aqoSinebuli,
moaxerxebs da marcxena parks majaze Seigdebs, marjvenaTi ki purs daswvdeba, orive
CanTiani xeliT pirTan miitans da kocnis, akankalebuli, kocnebiT faravs mis jerac
isev Tbil, amoburcul, mzisfer zedapirs...
`SeiZleba?~ _ Cumad iZaxis mis Ria karTan da pasuxamde Seabijebs mis binaSi...
_ uh! ratom Sewuxdi, genacvale, me unda CavSvelebodi... _ misma Zmam CanTebi Ca-
moarTva da is daeSva... misi deda pirvelive kibis Tavze isvenebda...
_ Sen gaezarde, Svilo dedaSens, didi madloba, ra Tavaziani bavSvi yofilxar.
es misma dedam uTxra. Mmisma dedam. Mmisma dedam. `Tavazianma bavSvma~ gverdiT
Caurbina qals da mxolod `naxvamdis~ waluRluReba moaxerxa.
da mihqris axla berZeniSvilis gasarkuli quCisken da sveli TokiT miaTrevs Tov-
lSi amoganglul cigas. `uh! ratom Sewuxdi genacvale, me unda CavSvelebodi...~ `uh!
ratom Sewuxdi, g e n a c v a l e , me unda...~ `Sen gaezarde, S v i l o , dedaSens, didi
madloba, ra Tavaziani bavSvi yofilxar~ `Sen gaezarde, S v i l o , dedaSens, didi mad-
loba, ra Tavaziani bavSvi yofilxar,~ `Sen gaezarde, S v i l o , dedaSens...~ `ratom

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 95

Sewuxdi, g e n a c v a l e . . . ~ `ra T a v a z i a n i bavSvi yofilxar~ ... `S e n g a e z a r d e ~...


`g a e z a r d e , ~ @ ` S v i l o ~ . . . ` S v i l o ~ ` S v i l o ~... sityvebis Tbili qurqi. gaexva da
gaTba. mifrinavda da cigac malayebs gadadioda. sulmouTqmelad airbina berZeniSvi-
lis quCis molipuli aRmarTi...
da mihqroda mere mbzinav TavdaRmarTze sveli cigiT da gayinuli sajdomiT...… mi-
hqroda giJurad... dune nawnavze Tmis samagri mosZvra da Tma gaeSala... „frTxilad,
gogo!“ uZaxdnen viRaceebi. Mmagram veRar frTxilobda da ai, kidev ufro aswrafda da
gadaafrinda kidec faliaSvilisa da berZeniSvilis quCebis gadakveTaze sagangebod
miquCebuli, gayinuli Tovlis beqobs, romlis funqciasac cigebis SeCereba warmoad-
genda... gaisma Waxani da faliaSvilis quCaze manqana, romelmac cigidan gadmovardnil
arsebas Zlivs aarida Tavi, meore manqanas daejaxa da daabzriala...

ai, xom xedav, bewvze gadarCi. isev dalilavdi. mZRolebis yvirili gacilebs faliaS-
vilis quCiT Sinmimavals. kidev kargi, is ar gxedavs. me ki isev gxedav. jer isev gxedav.
gadayvlefil loyebze cremlebi geRvreba da nikapze _ gaxeTqili tuCebidan dadeni-
li sisxli. gayinuli xeliszurgiT iCereb... …

marias SeZrwuneba. morigi. О, мамочка! О, боже! da sakuTar loyaze silis Semolawune-


ba. mere, rogorc yovelTvis msgavs SemTxvevebSi, samzareuloSi waTreva, sadac uzarma-
zar Tixis RumelSi qvanaxSiri iwvis...
saxes bans, winaaRmdegobis miuxedavad yvelafers xdis, uTvalierebs xelfexsa da
gayinuli sajdoms. Yyvela daSavebul adgils daumuSavebs, oRond pacientis winaaRmde-
gobis gamo iods veraferze usvams, acmevs, loginze wamoawvens da yurZnis mtevnebiT
moxatul, mwvane pleds afarebs.

is ki cota xnis Semdeg daJeJil muxlebze idga da mis fanjrebs gahyurebda. salaT-
isferi moskviCi gamqraliyo. binaSic aravin Canda. ase icodnen. gamoakiTxavdnen, TeT-
reulsa da saWmel-sasmels gamoutandnen da maleve midiodnen TavianT binaSi, sadac
yvelani erTad cxovrobdnen: ded-mama da ori Zma... is ki aq marto iyo. samedicino in-
stitutSi dadioda da mTeli dRe mecadineobda... da iyo 20 wlis.
warmoidgina, rogor SeWamda i m purs.… rogor Seexeboda misi tuCebi misi tuCebis
nakvalevs. Ees xom mainc Sexebaa! S e x e b a . tanSi gaaJriala da isev dasTba.

mere moxda es: romeliRaca diliT saxlidan aRar gamovida. karga xans elodi
faliaSvilisa da berZeniSvilis quCebis gzajvaredinze, da gakveTilze daigviane.
bolo gakveTili gaacdine da kisristexiT moqandi Sin. sawolze Sexti, muxlis Coqze
dadeqi da saxiT fanjaras aekari. mis saZinebelSi sinaTle anTia, ese igi Sin aris. ras
akeTebs? Camoburuli dRea da wigns uSuqod ver waikiTxav. wevs da wigns kiTxulobs?
uceb is didi oTaxis karTan Cndeba. fanjaras moxrili marjvena xeliT da xels Sub-
liT eyrdnoba. marcxena xelis mtevniT marjvena xelis mtevans eWideba da ase, sakuTari
mklavebis CarCoSi iqcevs saxes. sqeli jempre acvia, yeli aqvs kaSneTi Sexveuli da Cans,
rom axvelebs. swordeba, axvelebs, axvelebs da isev sakuTari mklavebis CarCoSi iqcevs
saxes. mere isev swordeba da isev axvelebs...
„avad aris.“ aseTi dardi Sen ar icodi. aseTnairi. erTxans wrialeb da mere iq, did
oTaxSi gadixar, sadac mamaSenis kabinetia mowyobili. fanjrebze mZime, Svindisferi
fardebi. kuTxeSi roialis sufeva. BLüTNER. Savi, vrceli, Txeli, mbzinavi. muqSvindis-
feri, mZime saweri magida da aseTive karada daTvis TaTebze. magidaze spilenZis mZime,
figurebiani „nabori“: ori patara gadaWrili xe _ kalmebis Casadebi. daTvisTaviani
sarwevela saSrobi, wignebis saWreli mZime, blagvi dana, Casvenebuli spilenZisave

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
96 proza

budeSi.... ai, aseTi mZime da mniSvnelovani yvelaferi. magram axla es SenTvis sulerTia.
Sen mamaSenis yulaba gainteresebs, sadac is rkinis monetebs agrovebs. TiToeuli mone-
ta aT maneTs niSnavs. wamoayiraveb. ra saSinlad JRrialeben. unda moaswro, vidre maria
Semova iatakis prial-prialiT. qvemodan Sescqeri Sav, viwro naprals, sadac monetebi
eCxirebian da ver etevian, saWiroa mxolod erTi moxvdes iq da maSin ubralod Camocur-
deba. dgaxar. nerviulad fiqrob da uecrad garbixar dedaSenis sarkesTan, mSoblebis
saZinebelSi. eZeb da poulob dedaSenis warbebis pincets, Zalian Txeli boloebiT. isev
wamoapirqvaveb mZime yulabas, marcxena xelSi gadaitan, uzustesad Seacureb marjvena-
Ti pincetis tuCebs bnel, viwro napralSi da imaze bevrad ufro nazad mohkideb rkinis
monetis gverds, vidre dedaSeni hkidebs xolme sakuTar warbebs...
ukve maRaziaSi xar, mosaSvilis quCaze. yidulob borjoms, or `sloikas,~ TeTr
purs, karaqs, rZe da Tafli sakuTari binidan awapne, radgan rZes ase gvian versad veRar
iyidis kaci da Tafli xom isedac arsad ar aris. berZeniSvilis aRmarTs airben da gu-
lis bagabugiT gadixar muxaZis quCaze. axla mariam ar unda mogkras Tvali. arc mezo-
blebma! magram, saubedurod, es swored mariaa, aivanze rom gadmoxrila da sarecxs
iRebs. eleqtronis boZs amoefare, icdi. Sedis. scildebi samalavs. magram axla Seni
umcrosi Zma gamodis aivanze. “ra jandaba ginda aivanze am siciveSi, Sedi Sin!” Sedis.
unda moaswros, vidre ufrosi Zma mova. is qveyanas Seyris. marias moTaflavs. umcros
Zmasac moisyidis. magram ufros Zmas skandali sicocxles urCevnia. uaxlovdebi muxa-
Zis # 14-s. da dgeba Seni aRsasrulis wuTebi. uceb Serbixar sadarbazoSi, airben sam
kibes, gatenil tyavis patara CanTas misi karis win dgam da zaris Sav Rilaks samjer
xangrZlivad aWer TiTs. `misi zaris xma~! da wuTSi ukve gareT xar. Tqveni ezo. dafeTe-
buli jeka. yviTeli Zroxa, anu grandiozuli kata _ daria osipovna. sardafis gvirabi.
Tqveni kibeebi... gaSterebuli maria. dabneuli umcrosi Zma, meoTxeklaseli. Seni oTaxi.
Seni sawoli. Seni fanjara....

2 0 0 0 weli

09

_ gismenT nol cxra _ cnobaTa biuro!…


_ gamarjobaT...… Tu SeiZleba, momeciT yvela kordias, k o r d i a s , diax k o r d i a s ,
ar gagigiaT es gvari? nomeri da misamarTi, Tu SeiZleba... dix, yvelasi, naxeT, xom? diax,
viwer... diax, diax, gldanSic arian? viwer... diax, diax... sul es aris? didi madloba...
ra vqna exla? ra unda vqna. yvelasTan Camovrekav da is iqneba.

1 9 6 0 weli

gazafxuli

_ isev gaiqca! Ggaekide, Tamaz! Nnaxe, sad midis! gesmis? aiTrie weli da gaekide! gaige,
marTla skolaSi midis ase adre?
_ meti saqme ara maqvs!
_ Sen damiwdi, Sen! Senc imave skolaSi ar swavlob, ar unda aqcevde yuradRebas Sens
umcros das? Aadeqi, gagviandeba!
_ damanebe ra Tavi! ra yuradReba unda, itacebs vinme? vis ra oxrad unda eg lawi-
raki, eg ucxvirpiro! Tu ginda, skolidan ro movalT, movdeb erTs ybaSi!

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 97

_ isedac ar amtvrevT erTmaneTs cxvir-pirs?! Tqve mxecebo, me roca saxlSi ara


var, isedac ar angrevT aqaurobas? maria lamis gaagiJoT! egec rom gagveqces, dagxo-
cavT orives, icode! Mme Tqveni gulisTvis samsaxurs Tavs ar davanebeb! rom amowydeT
yvelani, saxlSi ar davjdebi!
_ RmerTma dagvifaros! vin gagiZlebs mTeli dRe!
_ xedav Sen? Camova mamaSeni da naxav mere mag enis savsavs! Cemma pacientebma ician
Cemi fasi! wadi, ikiTxe!M mze amosdiT Cemze!
_ xoda, gaanaTe yvelani, gaanaTe, ra ginda Cvengan!
_ vidre samsaxuridan moval, qvanaxSirs amoitan! marias miexmarebi, gesmis?
_D mag qalbatons ratom ar avaleb? ar ekadreba? me unda momwydes weli maincada-
mainc? patara kalaTiT mainc amoitanos!
deda aivanze gaiWreba da xedavs Tavis qaliSvils, isev ise giJiviT rom garbis xee-
bqveS da mesame sarTulis aivanze gadakidebuli sicocxlidan gaaZevebs mas: `mamaCemTan
wasulxaro~ miaZaxebs. xolo mamamisi Svidi wlis mkvdaria ukve.
D
da isev is marSruti. Uukve rva Tvea yovel diliT gacileba da kviraSi orjer dax-
vedra. Dda sul erTnairi devna-TvalTvali: gulisxeTqviTi: elvis siswrafiT gzajva-
redinamde: sadac berZeniSvilisa da faliaSvilis quCebi hkveTen erTmaneTs. iq dalo-
deba #84 saxlis kuTxesTan da Soridan danaxva imis, Tu rogor Camodis igi daRmar-
Tze. sadarbazoSi Sevardna, roca igi uswordeba da iqidan yureba, rogor kveTs igi
faliaSvilis quCas, rogor miuyveba berZeniSvilis monakveTs, rogor gadadis WavWava-
Zis prospeqtze, rogor dgeba studqalaqis korpusebis win xis Ziras da rogor atria-
lebs maRal kiserze Semdgar mrgval Tavs marcxniv da marjvniv, vidre movardnili av-
tobusi ar STanTqams da ar gaitacebs.

magram dRes ucbad sul sxva ram xdeba. rogorc ki avtobusi daiZvreba, mowafec ue-
crad moswydeba adgils, WavWavaZis prospeqts gadasWris da RrWialiT Camomdgar meore
avtobusSi gauCinardeba.
mas TiTqmis arasdros umgzavria avtobusiT marto. Dda axla SeezizRa amdeni xalxi.
`win wamodiT! wamoiwieT win! Cemsken! Aaba, bileTebi! bileTebi aviRoT! gadmoawodeT
fuli!“ _ RaRadebs ukana karis gverdiT kuTvnil skamze amaRlebuli konduqtori da
xelebs iqnevs. win ar wasula, erTaderTi ockapikiani gadaawoda da fanjaras aekra..
dRes bufetSi veRar iyidis verafers. rogorc iqna, viRac Cavida da dajda. Setrial-
da da Ria fanjaraSi gahyo Tavi. win iyureba. ukve daewivnen wina avtobuss. vidre in-
stitutSi Seva, kidev erTxel Seavlebs Tvals, SeiZleba misi amxanagebic dainaxos...
Cavida! misi avtobusis fanjrebs Cauara! gogo wamoxta, karisken gaiwia, viRac moxuc
qals fexze daadga fexi da wina karidan amomaval mgzavrebsac Seaskda. warmoudgeneli
ZaliT gaibrZola avtobusSi kanonierad amomavalTa winaaRmdegobis dasaZlevad da
saSinel WyletaSi gareT gaetena, oRond davarda.
`Sen mogtydes fexebi, Se uzrdelo! Se upatrono! Ggamwardi, rogorc me gamimware
suli! arafers gaswavlian an skolaSi, an ojaxSi? wina karidan unda Caxte?~ _ yviroda
daSavebuli moxuci qali da sxvebic, ukve avtobusSi aRweulebi, kvers ukravdnen... man
yuri mohkra dadevnebul xmebs, magram axla aRaraferi anaRvlebda, Tavisi, yvela em-
piriuli TvalsazrisiT uweso mgzavrobis miznis garda...… `ras swyevliT, qalbatono! ra
moxda, daiqca qveyana?! Ppatara gogoa, bolos da bolos, Tanac lamazi!~ _ gamoesarCla
iq aRar myofs viRac ufrosklaseli biWi.
`Senc Sataloze brZandebi, albaT, ara, vaJbatono!~ _ axla amas eca amboxebuli qa-
lbatoni... da avtobusic daiZra. aaRelva ucnobi biWis gamoqomagebam, misma sityvebma,
gansakuTrebiT ki sityvam `lamazi~ ... marTla lamazia? magram axla arc silamazis dro
iyo, arc arafris...

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
98 proza

studentma pavlovis gamzirze gadairbina, mowafec mihyva, studentma korpusebis


ezoebi aWra, mowafemac, studentma vaJa-fSavelas gamziri gadahkveTa da studentebs
Seeria...… mowafe ki trotuarze xis qveS idga da xedavda, rogor Semoexvivnen biWs amx-
anagebi, biWebi, gogoebi, didi gogoebi, rogor Camoekida erTi kiserze, meorem rogor
CasWida xeli da institutis Senobisken rogor gaaqcia...

amis dasanaxad moikali Tavi?


eh, nia, nia, nuRarasdros daedevnebi ukan did biWebs!
axla iseTi xar, TiTqmis yvelaferi, rasac dainaxav, guls gatkens...
ai, isev tiri. da, aba, ra gatirebs? rom gkiTxos vinmem, ra gindao, xom verc upasuxeb.
A
egeb Zalian marto igrZeni Tavi? Sen xom megobrebic aRara gyavs. radgan: aba, ra me-
gobaria is, visac yvelaze mTavars ar umxelen! yvelaze mTavars! imas ki hyavs. Sen ki
yovlad uazro da Zalian mimaluli gancda gaicani: gancda, SeiZleba wamieri, magram
mainc: rom is Sen gekuTvnis da sxvebi ar unda Seexon. rom es usamarTlobaa. ara, Tu
xvdebi am gancdis mTel aranormalurobas?!
axla sjobs, is ikiTxo, romeli avtobusi, troleibusi Tu tramvai gagiyvans vake-
Si, #57-e skolis siaxloves, rom mesame gakveTils mainc miuswro, Torem, isedac Za-
lian bevrs acden da sul aRar swavlob, da amis gamo didi usiamovneba giaxlovdeba...
me gafrTxileb: usiamovneba giaxlovdeba. me xom didi xania yvelaferi vici, rac unda
SegemTxvas? egeb cota dawynarde da Seecado skolis atanas?

zixar gakveTilze, fanjarasTan, isev cas ahyureb, rom cremlebi ar Camogdindes, da


Tvalidan ar gSordeba is scena: gogoebi rom Semoexvivnen. exebodnen.
eh, asea nia, is itanjeba, visac uyvars...
da mere `lamazi~ amogitivtivda TavSi... loyebze xelebs isvam... `lamazi~ `...es Cemze
iTqva...~… _ fiqrob da es cotaoden sixaruls ganiWebs... …

ese igi, tanjva SemodgomiT ufro advili yofila, vidre gazafxulze. E


es Sen daaskveni, Tumca jer mxolod Tormeti wlis xar. ufro zustad: Tormeti
wlisa da eqvsi Tvis.
ra Tqma unda. radgan maSin, Semodgomaze, gareTac iseTi sevda iyo, rogorc SenSi.
gegona: ca Seni guliviT tiroda da foTolic Seni guliviT kvdeboda. A
axla ki Yyvela yvavili, yvela Citi da yvela pepela xarobs. ai, rogor Tavgadagde-
buli Sestvens ganTiads Seni ezos erTi yviTelmucela Citi... da es mziani da moyvavile
dReebi Sensas aRarafers Seesabameba, asakis garda...

gazafxuli ki brZanebluria da gibrZanebs bednieri iyo. anu giyvardes da uyvarde.


es ki iseTi saSiSia, nia.
radgan umetesad es aris wyurvili uwylo udabnoSi, gindac irgvliv xili mwifdes
da yvavilnari yvaodes.
cota xnis win ki weliwadis droebs verc amCnevdi, radgan bavSvi xom yvelgan axerxebs
bavSvobas, miT umetes uzrunvelyofili. TamaSisaTvis yvelaferi gamodgeba: gubeebic,
loluebic da fuRuroebic. ra unda TamaSs! hoda, jer kidev guSin, umcros ZmasTan er-
Tad karamelebis ferad-ferad qaRaldebs agrovebdi, dedasa da mamas Soris Zili gi-
yvarda, sapons aqafebdi da sawrupi CxiriT buStebs uSvebdi aivnidan, mayvals muWiT
itenidi pirSi, Selocvil Zafs ixvevdi meWeWze, orTvliani velosipediT sofelSi
dahqrodi, da indielTa beladis xmebs gamoscemdi, gamoberil loyebze TiTebs ita-

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 99

kebdi xolme aqeT-iqidan, gamocvlil sacvals xan sad isrodi, xan sad, ise, rom maria
zogjer WaRidan xsnida, _ ra laRad iyavi, ra udardelad, nia, araferi ar gawuxebda
saZulveli skolis garda, magram skolasac uZlebdi, imdenad uzrunveli iyo danarCeni
cxovreba! gemrieli Wama icodi, netarebisgan fexebs aqanavebdi xolme, giyvarda bay-
ayiviT xtunva da mamaliviT yivili, da darwmunebuli iyavi, rom sicocxle mudam aseTi
iqneboda: TamaSis, sicilis, Wama-smis, simRerisa Tu wignis kiTxvis siameebiT datenili:
Seni sicocxle. (axla nuRar SevexebiT imas, am yvelafers raRac sevda da SiSi rom amos-
deboda sarCuliviT. rad gvinda, es xom ar Canda).
magram ai, veRarc ixseneb, rogor SegemTxva, rogor dagatyda Tavs e s: usaSvelo.
is dRe! uceb mopirdapire saxlis aivanze, zustad Seni aivnis gaswvriv is rom dainaxe:
da uceb rom damTavrda bavSvoba: radgan daZabuloba daiwyo; saidumlo da martooba,
uu, ra saSinlad ucxo, momnusxavi da Semzaravi raRaceebi da Tan gadaWdobili sixa-
rulTan Tu sixarulis molodinebTan! Ddiax, bednierebebis imedebTan da... bednierebis
SeuZleblobis utyuar winaTgrZnobasTan. Zalian bevri iyo es yvelaferi, Sen ki marto
iyavi da patara: aba, ra aris Tormeti weli qariSxlis an udabnos winaSe.

mokled, Seni laRi cxovreba uecrad damTavrda SarSan, Semodgoma rom Semodga
quCebSi ... radgan moulodnelad (da es yovelTvis moulodnelad xdeba), da SemTxveviT
(da es TiTqmis mudam SemTxveviTia), Seawydi imas: ucnobs da ucxos, vinc ratomRac:
daumsaxureblad da umizezod Seni sicocxlisaTvis wyaliviT aucilebeli gaxda, sixa-
rulze rom aRaraferi vTqvaT, Tumca sicocxle da sixaruli ras gauyvia! yovel SemTx-
vevaSi samyaros gamCens ara...

is ki aivnis moajirs dayrdnoboda, ustvenda da sakuTar melodias odnav ayoleb-


da Tavsa da xelis mtevnebs. Camavali mze ucnaur SuqSi xvevda da lurj da Svindisfer
ujrebian perangze ferebs umkveTrebda. da qarTuli melodia ar iyo es. ucnobi iyo
da sevdiani, Tumca Zalian neli _ ara... da, guli SegiZra. narinjisferi naTeli sul
ufro da ufro agizgizebda misi perangis Svindisfer da lurj kvadratebs da sruliad
damorCildi am gamocxadebas...

da ai, Sens quCaze, akaciebi ayvavebulan. odnavi sioc ki mgrZnobiared aTrTolebs


simetriulad Cawikwikebul, ovalurmwvane foTlebs, raRac sakravs rom waagvanan. da
ra nazi surneli aqvT duned dakidebul, TeTrmoyviTalo mtevnebs. saxe Tu ar Seaxe,
verc ki igrZnob. da Senc iwodeb da axeb. da Seni quCa pirdapir uerTdeba did da uamra-
vambebian vakis parks. mravali xe aq SensaviT albaT Tormetnaxevari wlisaa, radgan, Sen
rom daibade, maSin rgavdnen aq erTi bewo naZvebs, muxebs da tirifebs. magram, am xeebs
is grZnobebi, axla Seni silaRe rom SeumusravT, sizmradac ar daesizmrebaT. dganan
usurviloni, anu wynarebi, qari Tu daurRvevs xolme am udrtvinvelobas, magram maT
SigniT araferi icvleba da Sen sul arafrad gWirdeba maTi simSvide. ufro qariSxalSi
gavardebodi gareT anda TavsxmaSi, saxlidan rom giSvebdnen, magram vin gagiSvebs...
axla ki am parkSi gazafxuls versad gaeqcevi, pirdapir TvalebSi unda Caxedo, roca
puris sayidlad gamosuli parkSi Seuxvev da iborialeb. ori Tbili puriT damZimebuli,
msxvilTvlebiani badis konwialiT. da giganturi vardebis TiTqmis mouridebel, TeTr-
wiTel gadaSlas SeaSterdebi. Aan Sens sayvarel velur vards miakiTxav erT daburul,
mivardnil gazonSi, an lurjad ayvavebul gvelis suros daaSterdebi... Sin ki amtkiceb,
rom puris rigSi mogiwia dgoma...
eh, iseTi raRac dagemarTa, nia, rom axla ganuwyvetliv dagWirdeba tyuili maSveli
rgoliviT... magram tyuils viRa Civis, roca ukve qurdoba dagWirda, sakuTari mamis
gaZarcva, marTalia, sul aTi maneTiT, magram xom ici, rom assac aiReb, Tu mas dasWir-
da. eeh!

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
100 proza

maSasadame, ukve mecamete welSi xar, nia, da fiqrob, ocisa rom gaxdebi, Tavs moiklav,
radgan oci weli ukve sibere Tu ara, saSinlad arasaintereso asaki ggonia, oci wlis
gogoebi _ saSinlad mosawyeni arsebebi, romlebic fexebsa da iRliebs iparsaven, wamw-
amebs iRebaven, welze saSinlad magrad iWeren qamrebs da romelTa cxovrebasac aravi-
Tari Rirebuleba aRar gaaCnia. gikvirs, ra uxariaT da saerTod, ratom ar iklaven Tavs!
yvelafers Tavi rom davaneboT, egeni xom veRar darbian swrafad! xom veRar dahqrian!
Ada, aba, sicocxles raRa fasi aqvs, Tuki qariviT veRar iqroleb! D
oci weli mxolod imas uxdeba da epatieba.
da amis gafiqrebaze moswydi adgils da lamis gafrindi. jer parkis auzs Semouqrole
orjer, xelebgaSlilma, mere tirifebisken aiRe gezi, da kustbis ferdze avardi eklian
buCqebs Soris mimogrexili bilikiT... arbixar, arbixar...
da, ai, xavsze gdixar pirdaRma, saSinlad gaoflili da suls veRar ibruneb... sadRac
sul axlos Citi stvens, win, balaxze yviTeli pepela afarfatebs frTebs da gaoflili
cxviri lamis xavsidan amoWyetili iisTvis dagidia...

iebs kref CaCoqili... da raRac qSena garkvevs garindebidan... fexze dgebi, uecrad
acnobiereb, rom Zalian Sors xar, raRac TiTqmis udabur adgilas, sadac yofna sas-
tikad gekrZaleba, aqeT-iqiT ixedebi da xedav kidec buCqebs, saidanac qSena moismis...
Tavzardacemuli moswydebi adgils da Tavqve eSvebi...… …
ukve axlos xar parkTan, magram es viRaa? es buCqebSoris dakuzuli moxuci qali,
patara kalaTiTa da daniT xelSi, romliTac miwas CiCqnis? RmerTo, elene bebo!
welSi ixrebi da SeumCnevlad Causrialeb gverdiT.… garbixar parkis wiTeli xreSiT
mofenil gzaze, romelic barnovis quCaze gadis. Cauxvev darialis quCaze da ukve muxa-
Zeze xar! is jer ar mova. jer adrea. maSasadame, SeiZleba. Mmagram, mezoblebi?! faliaS-
vilis quCis # 96-is binadarni, romlebsac farTo fanjrebidan SesaniSnavad SeuZliaT
danaxva, rom maTi Tanamobinadre `gogo~ sxva quCis, kerZod, muxaZis #14 _Si Sedis, sa-
dac mas sul araferi ar esaqmeba?! isini xom aucileblad etyvian amis Sesaxeb dedamiss!
yovelTvis xom ver gadarCeba!
radgan es didi korpusi ki ar aris, sadac xalxi erTmaneTs wesierad arc icnobs, es
e. w. `amxanaguri saxlia~, anu iseTi, `amxanagoba~ rom aSenebs. oTxsarTuliani _ didi,
`aratipiuri~ binebiT. Dda aseTivea muxaZis #14 -c, oRond samsarTuliani. da saerTod,
am quCebze mxolod kerZo, an „amxanaguri“ saxlebi dgas, maRalWeriani da ezoebiani,
romelTa binadarTac aivnebze da fanjrebTan dgoma uyvarT, radgan lamazia marcxniv
da marjvniv ganfenili, xexilian-yvavilebiani ezoebi Tu win, arcTu ise Sors aRmar-
Tuli kustbis mTis ferdi... Tan muxaZis quCaze talaverebic aris...
da aseT saxlebSi adamianebi erTmaneTs swrafad ecnobian da advilad imaxsovreben.
ara, sara sulaqveliZe namdvilad Sezvavdeba maT binaSi, Tavisi Zmis uzarmazari qusl-
Cakecili tuflebis bragabrugiT da hkiTxavs dedas: `ra undoda nias muxaZis #14-Si?~
liza belski ar Seva. arc mania bekeri. M
magram Sen ukve aRar SegiZlia sifrTxile, ara, ara, aRar SegiZlia, da amitom mezo-
blebsac aRarafrad agdeb...
mTavari is aris, rom aprilia, gazafxulis pirveli Tbili mziani dReebi da Sen
pirveli iebis patara, surnelovani Taiguli giWiravs miwiT daTxvril xelSi.
wamSi airben meore sarTulze da misi karis win CaiCoqeb. xels usvam yavisfer sax-
elurs, mere jer loyas, mere tuCebs adeb da Tvalebs xuWav... mere nawnavidan rezinis
samagrs iZrob, kbilebiT gadaWri, cali boloTi iis konas axvev, kvanZav da meoreTi sax-
elurze amagreb. morCa. kibeze EeSvebi da ukve gareT xar... sqeli nawnavi swrafad dag-
eSala da ase TmagaSlili Sevardebi faliaSvilis #96-is ezoSi, romelic muxaZis quCa-
ze, zutad misi saxlis win gadis... roca sardafis bnel da nestian, mudam mZimesunian

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 101

gvirabSi CaeSvebi, maSinRa gaxsendeba is saSineleba, rac qSenis xmas gamoscemda: kaci,
romelic gaSmagebuli xdida buCqebSi gulaRma mwoliare qals... gulis reva igrZeni...
tanSi gagcra. zizRisa da SiSisagan. saerTod, saSiSia aseT adgilebSi marto xetiali,
nia. gaxsovdes. da sadarbazoebic saSiSia. samwuxarod. gaxsovs, gzajvaredinze, faliaS-
vilisa da berZeniSvilis quCebis gadakveTaze, mis gamoCenas rom elodebodi da gamo-
Cenisas sadarbazoSi Securdi ukusvliT, viRac mointeligento, saTvalian kacs rom
SeefeTe da iman Cumad da tkbilad raRaca giTxra rusulad, Sen rom arc gagigia, ara
imitom rom rusuli ar gesmoda, ara, ubralod magis dardi ara gqonda, sxvagan qroda
Seni goneba, _ magram igrZeni rom sazizRroba SemogTavazes. sxva ki SeiZleba ufro
agresiulic iyos. gvian gaacnobiere im kacis naTqvami, da Tumca dros Zalian Sors
waeRo ukve, mainc sazizRar naleqad dagrCa. ai, ase xdeba. amitom eride sadarbazoebs,
nia. miT umetes Cabnelebulebs. sadarbazoebis bnel-binZur suls. ho.

mesaidumle gamogiCnda. Mmas cisana hqvia da oci wlisaa, Tan Tavi ufro ufrosi hgo-
nia, maSasadame, swored is aris vinc, Seni azriT, sjobda mkvdari yofiliyo. dedaSenis
axlo naTesavia, qarelidan Camosula dedaqalaqSi, saswavleblad. TviTon mixvda, rom
raRac gWirda da imasac mixvda, rom es raRac wina saxlis binadars, misi asakis biWs uka-
vSirdeboda, romelsac SenTvis `biWi~ ar erqva. ara, ra sisulelea! `kaci~? vai, _ arc
`kaci.~ Aara. Aara. ara! maS …vin? Eeh, gana amdeni sityva aqvs enas! E
_ Zalian giyvars? _ gekiTxeba.
grZnob, raRac damTavrda. raRac, rac mZime ki iyo, magram cudi _ ara. sruli mar-
tooba Sens bediswerasTan.
is ki dgas da: _ Zalian giyvars?
ras niSnavs `Zalian~? da mxrebs iCeCav. da nanob, rom damTavrda.
_ ar ukocnia?
_ raa?
_ ra hqvia?
_ ar vici.
Sen TviTon axla aRmoaCine, rom saxeli ar icodi. da rom arc gWirdeboda.
_ raa? ar icnob? a r i c n o b ?? aba, rogor giyvars? ra giyvars?? gaicani, mere ra
unda gacnobas? sam dReSi gavicani merabi! rom moakiTxa Cems Tanakursels teqnikumSi,
momewona da mere, gavaxerxe ise, rom viTom SemTxveviT Sevxvdi. gavige, rom gepeiSi swav-
lobda, wavedi da davelode, leqciebi rom mTavrdeboda... iqidan pirdapir laRiZeSi
dampatiJa, gesmis Sen? imasac maSinve movewone... ra unda gacnobas, ar ginda? ginda mo-
gixerxo?
tanSi gagcra.
erTi kviris Semdeg ki RamiT, roca yvelas sZinavs, sawolze gijdeba da geCurCule-
ba: dRes tramvaiT funikuliorze avediT, mere nayini vWameT, mere erT myudro adgilas
skamze CamovsxediT da ...mismine, kocna damiwyo... Sena ggonia, tuCebs ise, mSralad ade-
ben erTmaneTs? mec mase megona... _ tuCebi Sens yurTan moaqvs da CurCuliT gixsnis,
rogorc kocnian Turme `sinamdvileSi~...
_ fuh! _ SegzizRdeba da xels hkrav. _ Tavi damanebe! meZineba!
mere cdilob daiviwyo, tuCebs uneburad iwmend xeliszurgiT, magram didi xani dag-
Wirdeba dasaviwyeblad.

da ai, am ambebidan raRac xnis Semdeg Tavze dagdgomia es mesaidumle da misi xma fa-
rul muqaras Secavs: `Tu gons ar moxval, icode, yvelafers dedaSens vetyvi~. D
maSasadame, jerjerobiT Tanamzraxveli da mokavSire, Tavs dagdgomia da SiSiniT
Segagonebs, rom unda daiZino, radgan ukve mesame Ramea, rac ara gZinavs. radgan mesame

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
102 proza

dRea, ar gamoCenila: Seni mezobeli mopirdapire saxlidan. marTalia, mas meore sax-
lic aqvs, sadac, rogorc vTqviT ukve, misi ded-mama da ori Zma cxovroben da, bune-
brivia, Tu zogjer iq darCeba, magram es cxovrebiseuli sicxade Sen verafers gSvelis.
radgan, jer erTi, Sen misi danaxva gwyuria, sruliad autanlad, misi, visac TiTqmis
yoveldRe xedav, oRond mudam erTi da igive manZiliT daSorebuls, im manZiliT, ram
siganecaa muxaZis quCa + Tqveni ezo; meorec, dardob, vaiTu, avad ariso, mesamec, Zrwi,
vaiTu, aRar dabrundes da misi romelime Zma gadmovides aq sacxovreblad. da Tvals
veRar xuWav. Tan darajob, egeb RamiT dabrundes Sin.
imdenad cudad xar, am diliT dedaSenma skolaSi ar gagiSva. radgan daijera, rom
marTla muceli gtkiva, rogorc Sen uTxari, guli mucliT rom Caanacvle, radgan si-
marTles vin dagijerebda!
cisanas, romelsac mTeli Sublis gayolebaze Tma uxuWuWdeba da sicil-Rimilisas
ara mxolod orive loya, aramed nikapic eCvriteba, seriozulad Znelad aRiqvam. magram
rogorc erTaderT mokavSires eTanxmebi: `xo, unda daviZino.~
Tqvens sawolebs erTi kedeli hyofs. mas lojSi sZinavs, Sen _ Sens patara oTaxSi da,
roca SuaRamisas isev Semodis SenTan da isev fanjris rafaze idayvebiT dayrdnobils
gxedavs, mTvaris SuqSi gaqvavebuls da gaSterebuls _ TviTonac qvavdeba da Sterdeba.
kuStad gaxedavs `biWis~ Cabnelebul fanjrebs da MaRarafers ambobs. cota xnis Semdeg
isev Semodis Ramis perangis frial-frialiT da erT TeTr absa da Wiqa wyals giwvdis,
ai, dalie damSviddebio. Senc svam uazrod. is ki iqve dagijdeba da cota xnis Semdeg
ucnaurad ZilquSdacemuls frTxilad gawvens da gaxuravs sabans.

xolo diliT qalbatoni elene buzRunebs: `ra iqna, ra vqna, Cemi Zilis wamali? erTi
tableti kide mqonda darCenili da aRar aris. amaRam rom damWirdes?~
albaT aRar gqondao, Seaparebs cisana da moxuci Riziandeba: `rogor Tu aRar mqon-
da! sklerozi jer ar dammarTnia, qalbatono! marTla, ratom daigviane guSin? mainc
rodis mTavrdeba Seni samsaxuri? Tu gmirTa moednidan vakeSi gamosvlas ori saaTi
sWirdeba?! Aar dagaviwydes, risTvisa xar CamobrZanebuli! Aaq seirnobas ver dagawyebin-
eb, icode!~ ai, ase, axla oci wlis cisanas misdgnen. D
da: `daanebe Tavi!“ _ sakuTar yvirils gamohyva oTaxidan: bolos da bolos gaRvi-
Zebuli, Tmagawewili da TvalebSeSupebuli. Zalian kargi, rom deda da mama Sin ar arian,
bazarSi wasulan, Zmebs isev sZinavT da maria dRes ar modis, radgan kviraa. ase rom, axla
SeuZlia bebias angariSi gausworos aTasi nervebis momSleli wvrilman-msxvilmanisT-
vis, Tundac imisTvis, yovel dila rom uTvalTvalebs SviliSvilebs: CaiSi sam kovzze
meti `pesoki~ ar CaiyaroTo. Tan es `pesoki!~ imisTvis, dedamisis garderobs rom ar
aCxrekinebs da saerTod, ambebi rom miaqvs Tavis qaliSvilTan.
`ras damyviri, Se SeCvenebulo!~ _ xelidan saTvale uvardeba taxtze daskupebul
patara moxucs.

_ kaco, gamagebineT erTi, vis uyurebs es biWi mTeli dRe, fanjrebTan rom ayude-
bula! _ yvelas erTad gvekiTxeba mama, bazridan motanili xoragis amolagebaSi rom
exmareba dedas. da Cven: deda, elene bebo, cisana, Cemi umcrosi Zma da me erTad vixede-
biT misken da yvela mxrebs iCeCavs, Cems garda.
is dgas, loyaze cali xeliT auCqareblad isvams pirsawmendis bolos, kaSnesaviT
rom hkidia kiserze da rogorc yovelTvis, Cveni saxlisken iyureba. saerTod, ai, ase
Zalian xSirad isvams xolme pirsawmendis bolos loyaze.
_ me mgoni, giJia _ mSvidad ambobs deda.
_ xo, xo giJia, giJi! _ cal fexze xtis Cemi umcrosi Zma, romelsac cota xnis Semdeg
yurs vugrex, mas rogorc hgonia: umizezod. Suris Ziebis sxva saSualeba ara maqvs.

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 103

_ ras giSliT, dgas TavisTvis, Svilo, aba sad unda gaixedos, magisi saxlis win Cveni
saxlia da.. _ Cailaparakebs elene bebo da qsovas agrZelebs da me gadavwyvite, mas kar-
gad moveqce. aRar davuyvireb, aRar davumalav windis Cxirebs da samkurnalo balaxebis
mogrovebaSic mivexmarebi.
_ cico! _ uceb xmamaRla ambobs mama da gamomcdelad Sexedavs cisanas _ magas, me
mgoni, Sen moswonxar da Sen giyurebs! aba sxvas vis? sxva am saxlSi aravin ar aris. mania
bekers xom ar miaSterdeba ase, an sara sulaqveliZes, an belskebis qals?
sara deida karis mezobelia, bumberazi qali, Tavis da-ZmasaviT; mania deida lamazi,
faSfaSa ebraeli qalbatoni, romelic mis Tavze cxovrobs, belskebi ki Cvens Tavze bi-
nadroben.
vgrZnob, dedas siamovnebs, am qalebs ase rom ixsenieben. radgan rogorc cisana meu­
bneba, Turme eWvianobs maTze. ieWvianos. daitanjos cota.
cisana wiTldeba.
_ me? arc ki SemimCnevia, ra vici...
`sxva am saxlSi aravin ar aris~. ra Tqma unda, aravin cisanas garda, visac SeiZleba
`am biWma~ Sexedos!
`Tqven ambobT aseT rameebs da azradac ar mogdiT, rom mklavT~.
`Tqven azradac ar mogdiT, rom Tumca jer cameti wlisac ara var, magram ukve guli
mtkiva. TiTqos windis Cxirebs miyrian~.
`erTxelac waval Tqvengan! aucileblad waval da aq dagtovebT yvelas!~
da Cems oTaxSi gavdivar. isic Sordeba fanjaras da uCinardeba. albaT mecadi-
neobs. xom asZaxa dedamisma erTxel aivnidan maT Tavze mcxovreb mezobels: mTeli DdRe
mecadineobso. da SesvenebebSi fanjarasTan isvenebs. sad unda daisvenos aba?
me ki viTom vmecadineob. sinamdvileSi isev `galaktions~ vfurclav. xom unda vi-
povo is leqsi: `sada xar? sada xar? sada xar?~

„TeTri landebi“
„alvebi TovlSi“
„verxvebi“
„meri“

..................................................................
...................................................................
`bedi, romelic me ar meRirsa,
qars mihyveboda rogorc namqeri...~

romeli bedi ar eRirsa? merisTan yofna? albaT mec ase vityvi odesme. albaT. al-
baT. aba, sxva ra meqneba saTqmeli? Tumca, ara. me albaT vityvi:

`bedi, romelic me ar meRirsa,


pepelasaviT mifrinda sxvasTan~

da, S e e Z l o merisTan y o f n a ? misi Sexeba? misTvis TvalebSi Sexedva? r o g o r


unda yofiliyo masTan? da, r o g o r cocxlobda meris gareSe?

mTawmindis mTvare
lurja cxenebi
Serigeba
marmarilo

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
104 proza

saRamo
me moval

............................................................................
............................................................................

me moval, me moval, me moval _ sizmari

„obeliski“
„edareboda SeSlils“
„ieri“
„koSki“
„vin aris es qali?“
„cameti wlis xar“

cameti wlis xar da Seni tyvea


WaRara gulis zmaneba avi, _
CaawyveT rigSi cameti tyvia,
cametjer unda movikla Tavi!

gaivlis kidev cameti weli,


moaxlovdeba gza ocdaeqvsis,
mocelavs maRal zambaxebs celi,
atirdeba dro da Cemi leqsi

oh, rogor midis axalgazrdoba _


daundobeli survili lomis!
da yovelive rogor nazdeba,
roca axloa mze Semodgomis.

haa! ese igi, ukve gadauara meris siyvarulma, romelic gauTxovda da ukve cameti
wlis gogo Seyvarebia! ese igi, SeiZleba cameti wlis gogo SeuyvardeT didebs! netav,
TviTon ramdeni wlisa iyo am dros? didi iqneboda, Torem aseT leqss xom ver dawerda?
an ratom moikla Tavi? es skolaSi uTxres, roca maswavlebels hkiTxa, galaktionis
leqsebs viswavliT Tu arao. SeiZleba im cameti wlis gogosTvis moikla Tavi! xom am-
bobs, `CaawyveT rigSi cameti tyvia, cametjer unda movikla Tavio!~
ai, rogor SeiZleba uyvardeT cameti wlis gogo! eseni kide ... yvela nervebs miSlis,
mTeli Cemi ojaxi, zogjer umcrosi Zmac ki!
guli Zalian micems. adre ar vicodi gulis aCqareba. axla ki saSinlad amiCqardeba
xolme. me mgoni, avada var. Tu veRar davinaxav, mas, mec Tavs moviklav, aba raRa unda
gavakeTo?!
amaTTan rom davrCebi, ra unda gavakeTo?!

es iyo zustad naxevari saukunis win. roca Senc cocxali da axalgazrda iyavi, mama.
sul ormoci wlis, Tumca maSin lamis moxuci megone, da ucxo da Soreuli. Mme Seni ukve
meSinoda da gagirbodi. radgan cameti wlis viyavi. deda ki ubralod aRar miyvarda,
radgan is ukve iyo maxvili _ maradiulad Cems winaaRmdeg momarTuli.
Sen jer ar iyavi samuSaod TbilisSi gadmosuli _ Sens Semzarav sikvdilTan Sesax-
vedrad, cxra wlis Semdeg rom dagatexes Tavs, da mxolod kviraSi erTxel Camodiodi

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 105

Cvens did binaSi, sadac uSenod miedineboda Cveni cxovreba, faliaSvilis quCis ##96-Si.
ukan ki muxaZis quCa iyo. viwro da myudro, SigadaSig Savi yurZnis talaveriT gadaxu-
ruli...
muxaZis quCa _ Cemi gza-kvaldakarguli gulis labirinTi, gvirabi samoTxidan jo-
joxeTisken da piriqiT da piriqiT.... da maSin ukve mTeli ojaxis patimrad aRviqvamdi
Tavs da aRar mindoda cixis gaZliereba misi ufrosis CvenTan gadmosvliT...

@`qarebs qaroba~
`mosvlas apirebs wvima~
`meris TvalebiT~

isev meri?
is cameti wlis gogo sadRa gaqra, rom aRarsad axsenebs? gadauyvarda da isev meri
uyvars?
me mgoni, am kacs namdvilad aravin ar uyvarda...
daviRale...

_ ras Svrebi, morCi gakveTilebs? _ deda Semodis. mudam saqmiani. mudam mbrZane-
beli. ver vitan, ase rom Semovardebian xolme. _ Tu morCi, maSin mowesrigdi da daiZine,
dros nuRar kargav, nu igvianeb, aba, droze!

man dagvianebebs moumata da Sen xSirad SuaRamemde muxlmoyrili zixar loginSi,


fanjris minaze Sublmikruli. ai, Turme ra yofila uZiloba. sisulele gegona, didebi
rom uCiodnen. `raRac veRar viZineb~. `raRac uZiloba damCemda.~
elodebi. ai, Turme ra yofila lodini. ggonia, a s e ufro naklebi xifaTi elis Cab-
nelebul muxaZis quCaze marto momavals, sadac erTi-ori lampioni criatebs? ar ici.
ar ici, ratom ver iZineb, vidre binaSi Suqs ar aanTebs da mere ar Caaqrobs da sibneleSi
ar gauCinardeba. kargi iqneboda, dedamisisTvis eTqva vinmes, rom yuradReba mieqcia,
gaerkvia, sad dabrZandeba, rom aekrZala! am binaSi telefoni ara aqvs, magram iq xom
eqnebaT! moZebnida nomers, magram gvari rom ar icis! arc gvari, arc saxeli. da mTeli
ucnauroba is aris, rom TiTqos SeeCvia am arcodnas, TiTqos aRarc ki saklisobs mis
saxels. rad unda saxeli? gana rodesme dauZaxebs? gana rodesme amis ufleba eqneba?
rogor unda gabedos? xoda, ra saWiroa?!
cisana ki giJdeba da amtkicebs, rom es ar aris normaluri ambavi: ise giyvardes rom
ar icnobde. arc saxeli icode da arc gvari. misi dagvianebebi ki ratomRac normalur
ambad miaCnia da raRac usiamovno qaragmebiT ratomRac gazafxulTan akavSirebs...
misi nabijebis xmas Soridanve scnob, ise gagimaxvilda yuri, Semouxvevs Tu ara Ta-
vis quCaze, iqedanve gesmis es ucnauri, ukve Zalian axlobeli xma, sul erTi da igive
ritmiT rom xmianebs muxaZis quCis Rameul siyrueSi da xSirad axalCaZinebuls gaRvi-
Zebs xolme.
axlac CagvTlima, fanjris rafaze TavCamodebuls, radgan ukve or saaTs gadasc-
da. da ucbad gamogaRviZa Tan nacnobma da Tan Zalian ucnobma xmam. es aris kakuni daw-
yvilebuli mis daxSul nabijebTan. da lampionis SuqSi Semovida kidec... wyvili: is
da qali, albaT, oci wlis gogo, romlisTvisac mas xeli Semouxvevia mxrebze da tanze
miukravs. es „francuzskebis“ wvetiani quslebis kakunia da pirdapir gulSi gerWoba.
swored aseTi wvrilquslebiani fexsacmelebia axla modaSi, romlebzec didi gogoe-
bi giJdebian. piri gagiSra. Tmis Zirebi da xelisgulebi dagisvelda. albaT amas hqvia
„civi ofli“ ... da isini ukve Sevidnen sadarbazoSi... aiares sami kibe da binaSi sinaTle
ainTo. mere did oTaxSi gamoCnden, cota xans iq isxdnen, mere saZinebelSi dailandnen,

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
106 proza

zustad Seni fanjrebis pirdapir da mere sinaTle Caqra... TvalT dagibnelda da windis
xuTive Cxiri gagerWo gulSi da amoZravda... xelebi gulze miiWire, TiTqos sisxls iCe-
rebdi ... mere CanasaxiviT daexvie da sabanSi daimarxe Tavi... raRac damTavrda, oRond
ra, ar icodi. magram is, rac damTavrda, iyo Zalian, Zalian kargi, raRac bavSvuri da
amdenad mSobliuri. da daubrunebeli... ratomRac erTi leqsi agitivtivda atkiebul
TavSi, leqsi ki ara, simRera, erT-erTi im ucnauri, areul-dareuli simRerebidan Tu
simRerebis nawyvetebidan, bebia rom dudunebs Tu RiRinebs xolme: „ucodveli gogo,
biWic ucodveli, imaT kvalze xarobs enZel-matiteli.“ „ra aris „matiteli“? „ra
aris „ucodveli?“

gamTeniisas welisa da muclis saSinelma tkivilma gamogaRviZa... zewris sisvelec


igrZeni. yvelafers gaviwyebda sruliad ucnobi, gaugonari tkivili da Sen gaifiqre,
rom jojoxeTSi iyavi da rom jojoxeTi swored aseTi SeiZleboda yofiliyo mxolod:
sibnele, sicive, sisvele da simware, romelic ujred-ujred gifleTda welsa da mu-
cels da girevda guls da mTel sicocxles... Sen gminvaze cisana Semovida... mere deda...
raRaceebs geubnebodnen, saSinlad gaugebars... agayenes, abazanaSi gagiyvanes welSi
oTxad moxrili da Sen dainaxe raRac Semzaraoba... da „vkvdebi?“ ikiTxe. da rac maT gi-
pasuxes, is sikvdilze uaresi mogeCvena.
gamogicvales, Cagifines, dagalevines „oqros fxvnili“, gamayuCebeli, romelmac
ver gagiyuCa, mere raRac sxva, fexebze windebi, Tumca, maisi ileva ukve, welze `grel-
ka~, Tumca, es am dros Turme „principSi ar SeiZleba“, rogorc brZanebs es ori qali, da
Sen amasobaSi guli wagivida da sadRac sibneleSi Cavardi... ki, es aris jojoxeTi: mara-
diuli „dedaTa wesi“, rogorc bebia moixseniebs xolme...

sami dRe sabnidan aRar gamogiyvia Tavi, ar giWamia, xma ar amogiRia, gauCereblad
gdioda cremli. da ara mxolod imis gamo, rom isev Zalian gtkioda weli da muceli,
geglijeboda nela da tlanqad. da misi fanjrebisken aRar gagixedia.
raRa azri hqonda. Sens Tavs ukve damcirebulad grZnobdi. ras warmoidgendi, Tu
aseTi ubedureba geloda! aseTi samarcxvino mdgomareoba! aseTi Seuracxyofa! rogor-
Ra unda gevlo skolaSi! xom SeiZleboda, kaba dagsvroda! xom Segetyoboda, ase mZimed,
uxerxulad da uSnod rom dadiodi! da xom sirbili unda dageviwyebina! da, RmerTo,
rogor unda gageZlo sirbilis gareSe!
da saerTod, srul araraobad, uwmindur ubadrukobad aRiqvamdi Tavs. saerTod
gaqra da Cakvda „mefis asuli“, „namiviT gogona“, „zecis enZela“ Tu SroSani Tu jandaba
da qaji, bebia rom bodavda xolme. da darCa „gombio“, „kuTxunji“, rogorc sCveoda de-
daSens Seni Semkoba, roca Seni damcireba da fexiT gasresa moswyurdeboda mrisxanebis
Jams. SeiZleba amitom gikvirda mudam, Tu didi gogoebi ratom ar iklavdnen Tavs. es
xom namdvili simaxinje iyo. s i m a x i n j e . tkivilis garda.
ena ver aRwerda, iseT simuxTled, iseT usamarTlobad da Zaladobad aRiqvamdi amas:
samyaros mxridan. ratomRac RmerTTan ar akavSirebdi, miuxedavad imisa, rom masTan
jerjerobiT bundovani damokidebuleba gqonda.
uceb gadaiwie sawolidan, magidaze Semodgmuli Ramis naTura daiTrie da mTeli Za-
liT daaxeTqe Zirs, mere marmarilos patara zardaxSa xeTqe kedelze Camokidul Sens
sayvarel suraTs `alionuSkas“ da is namsxvrevebad iqca... ras erCodi, Tavisi ubedureba
ar eyofoda! arada, giyvarda, wylispiras mtirali, fexSiSvela gogo, dakargul patara
Zmas rom daeZebda. maria uxmod gicqerda erTxans, mere ki uxmodve axveta namsxvrevebi
da gavida.
xolo Sen meoTxe dRes gadawyvite Tavi mogekla. Zlivs aiTrie weli, sadRac dedaS-
enis Tmis sarWi moZebne da Stefselis win patara xis skamze Camojeqi. erT wamSi dam-

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 107

Tavrdeba yvelaferi. sakmarisia es Savi, moxrili, magari mavTuli orive boloTi Stef-
selSi SearWo. xom momkvdara ase ara erTi. magaliTad, bolos viRacis oTxi wlis bavSvs
`daartya denma~, romelmac ai, aseve dedamisis Tmis sarWi SearWo am Turme a s e saWiro
saganSi. da mas veRarasdros veRar dainaxav. sxvebi dainaxaven, Seexebian, moexvevian,
mouvlian, Sen ki iwvebi Sav miwaSi da Tvalebi amogiSreba misi danaxvis wyurviliT da
aravis ecodineba, ratom mokvdi, ratom veRar SesZeli sicocxle... ai, Seaxe kidec ma-
vTulis boloebi ... magram uceb moginda im or Sav xvrelSi Segexeda. daixare da saxe
miade... Stefselis mrgval, uZiro da sikvdiliT datenil TvalebSi iyurebi... ucnauri
suni gcems TiTqos, raRac teqnikuri suni: fiqrob, albaT eleqtrodenis suniao. da
uceb guls gazidebs... Subls miadeb Stefsels da tiri da, roca gamoitireb yvelafers,
rasac saxelsac ver arqmev, albaT bavSvobas, Seni gancdiT _ ukve veRar dasabrunebels,
welSi swordebi, audgomlad iReb magididan Sav fanqars da Stefselis or Sav Tvals
jer warbebsa da wamwamebs uxatav, mere cxvirs ori wertiliT, mere ganier gacinebul
pirs. da am axlad warmoqmnil saxes usixarulod Sescqeri. mainc kargia. Stefselebis
gacineba sjobs maT abolebas xvrel-TvalebSi SeTxrili SpilkebiT, nia.

yvela sikeTesTan erTad mamac ori dRiT adre Camovida da ganacxada, rom sam dReSi
Tbiliss stovebdiT. radgan ardadagebi daiwyo ukve. rom jer sofelSi waxvidodiT,
rogorc yovelTvis, da mere Sors, sadme, albaT kislovodskSi...
ameebis Tqmis Semdeg dedam raRac CasCurCula da mamac uecrad gaCumda. Sen gesmis
es yovelive, Seni sabnidan, Seni oTaxidan, radgan saerTod gavarjiSebuli gaqvs smena
mezobeli oTaxebis xmaTa garCevasa da maT mixedviT iq mimdinare qmedebaTa amocnobaSi.
Zalian gavarjiSebuli...
axla ki mamaSenis uecari gaCumebac gesmis... da : „nu Sexval, ar ginda“ _ dedaSenis
Cumi sityvebic. da mamac aRar Semodis, maSin rodesac yovelTvis pirvelad SenTan
Semodioda xolme soflidan Camosuli. ai, ase. maSasadame, es aris samarcxvino tanjva,
romelzedac mamebTan da ZmebTan arasodes laparakoben. da aman kidev ufro dagaSora
maT.
netav, qmarTan Tu laparakoben? an SeyvarebulTan? albaT kargia eqimi qmari.

ese igi, Sors, kislovodskSi midixarT. maSasadame, isev im saSiS jvris uReltexilsa
da darialis xeobas gaivliT, rac yovelTvis Zalian gixarodaT samive bavSvs. magram
axla mxolod aaTkecebda Sens ubedurebas. radgan:
marTalia, yvelafris xalisi dahkarge da, rogorc Sen ggonia, samudamod; marTalia,
mis Rirsad veRar aRiqvam Tavs, isedac rom ver aRiqvamdi, magram axla ise xar, TiTqos
pativayrili iyo; marTalia, jer imiT moiwamle, rom „viRac gogo miiyvana saxlSi“, da
Sen gagiCnda yovlad uazro gancda, rom giRalata, an: Sen Tu ara, raRacas (radgan Sen
xom sinamdvileSi sruliad morCili uuflebobiT xar savse mis mimarT). ho, marTalia,
yovelive amis gamo gadawyvite, „SeeSva“ mas, magram axla mixvdi, rom es ubedureba
jer-jerobiT Zalian susti da umweoa Seni grZnobis winaSe, romelsac Turme „siyvar-
uls“ uwodeben, da wamsve miiZenZ-moiZenZa, rogorc ki misgan Sors wasvlis sruliad
realuri safrTxe dagatyda Tavs...
o, netav aq daetovebineT, masaviT marto, binis darajad! s a m i T v e, ise rom arc
erTxel ar dainaxo?! roca sami DdRec ki ver gaZeli, TviT im mdgomareobaSi, roca si-
cocxlis xalisis nasaxic ki aRar SegrCenoda?

TavCaqindruli
mxrebCamoyrili
Camqrali

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
108 proza

Camkvdari
CamWknari
damdnari
unugeSo
da
umomavlo
ai, aseTi miabijeb 1960 wlis 2 ivniss faliaSvilis quCaze da TvalebSi uyureb mkvdar
zafxuls, romelsac misgan Sors, sxva adgilebSi gaatareb.

2 0 0 5 weli

_ ki, magram, ranairad SeiZleba, rom amdeni xani, ese igi, mTeli o r m o c d a x u T i
weli, erT qalaqSi cxovrobT da arcerTxel, arcerTxel ar mogikravs Tvali?
_ ese igi, SeiZleba...
_ da... egeb aRar aris cocxali?
_ nu ambob magas!
_ marTla yvela kordiasTan Camoreke?
_ ki.
_ saocaria. da ar gaikiTx-gamoikiTxe sadme, vTqvaT eqimebis wreSi?
_ rogor ara... rogorc SemeZlo. ici ra, me xom gamudmebiT ar veZeb. es aris... ro-
gor giTxra, SetevasaviT, an qronikuli avadmyofobis periodul gamwvavebasaviT... an
kunZuliviT, romelic CaiZira da didi xnis Semdeg isev amotivtivda, mere isev CaiZira
da axla periodulad, ase, xuT weliwadSi erTxel, isev amotivtivdeba xolme da moaqvs
raRac, sruliad gamouTqmeli grZnobebi... sevda gasagebia, monatrebac, magram kerZod
risi, ar vici, misi? Tu Cemi Tavis, rogoric maSin viyavi? im situaciebis? Tu mainc
da isev is : misi danaxvis survili... Tu im mdgomareobis gameorebis survili, roca
yvelaferi win gqonda, ese igi, `qalis bedniereba~, axla ki yvelaferi ukana gaqvs..
_ mokled Seni atlantidaa...
_ ase gamodis... axla swored platonze maqvs leqcia wasakiTxi...
_ mismine, platoni iqiT iyos da me davkavdebi am saqmiT. raRacnairad ar gamodis,
rom ise waxvide amqveynidan, verc erTxel veRar naxo... aris amaSi raRac saSinlad uaz-
ro da usamarTlo... ici, ras vizam? yvela saavadmyofoSi da klinikaSi Camovrekav da
vikiTxav, eqimi kordia xom ar muSaobs iq. ase vizam. dro gadis. gaixsene, rom ukve 58
wlisa xar!

1 9 6 1 weli

zafxuli. Semodgoma.

raRa darCa? aTi dRec da zafxuls wertili daesmeba.


ese igi, agvistos 20-ia da Tqveni zurmuxtisferi `volgiT~ nela uaxlovdebiT
Tbiliss. Sori gzidan modixarT: zRvidan. ukan moitoveT ara marto zRva: sofelic,
jvris uReltexilic, darialis xeobac da kislovodskic _ samkurnalo wylebiani qa-
laqi, sadac deda ukve meore welia dagaTrevT da yvelas gaiZulebT, mJave wyali svaT da
daisvenoT... saSinlad bevri ram darCa ukan... sofeli welSi moxrili papa-bebiiT; Ramis-
ferTvaleba viriT, feradovani qaTmebiT, oqroqliaviT, vardisferi bliT, `sinafiT~,
`kruJovnikiTa~ da pitnis CaiT, ayvavebuli orRobeebiTa da mivardnil-miyruebuli

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 109

adgilebiT; kislovodskis didi parki `terenkurebiT~; misi WurWleulis maRaziebi


Cinur-vietnamuri xisa da faifuris servizebiT; Sav, priala xeze dawebebuli maraoiani
sadafis qalebiT; biJuteriis maRaziebi aTasgvari mocimcime mZivebiT, gulsabnevebiTa
da sayureebiT; restornebi bifSteqsebiT, ramSteqsebiT, langetebiT, raguebiT, kro-
ketebiTa da bef-stroganovebiT... aseve desertebiT: mazurkebiT, pliackebiT, oblate-
biT, pudingebiT, nayinebiTa da krem-JeleebiT... sacekvao moedani da tba qalaqgareT.
mere ki, bolos, Savi zRva: sadac dilaadrian Segiyvarda marto gasvla da napirze xe-
tiali, qviSaze xatva, ucnauri formis kenWebis Segroveba da uxmod tirili uzarmazari
sivrcis winaSe. dedaSenis Cxubis miuxedavad: `sad dawanwaleb? ra unda cameti wlis go-
gos marto zRvis piras?! ratom xar areuli, miTxari, ratom? sanam raRaca ubedurebas ar
gadaekidebi, ar gaCerdebi?~ magram mainc cecxli hqonda gamoclili mudam mamxilebel
xmas: radgan cota Sefiqriandnen mSoblebi, imdenad dakarguli gaqvs feri da mada...
maSasadame, uamravi ram geZleoda, didi mravalgvaroba da siWrele cxovrebisa, deda
da mama xom mTeli weli agrovebdnen fuls, raTa `sisxlsavse~ zafxulebi eCuqebinaT...
da ai, amdenma ramem erTad mainc ver gaafermkrTala misi saxe, vera da vera, amdenma
ramem ver gadaibira Seni guli. piriqiT: bolos sulac Sen gafermkrTaldi da sisxlnak-
luls daemsgavse... da ai, aseTi Sedixar zafxulis TbilisSi, jer isev dacarielebulsa
da SensaviT CamkvdarSi, romelic TandaTan sicocxliT gavsebs, guli lamis amogvardes
saguledan, roca varazis xevs aivliT da vakisken gauxvevT...

is Sin ara Cans.


cisanas saparikmaxeroSi miaTrev da Tmas iWri.
deda, roca daginaxavs, mrisxanebas iokebs, radgan rogorc vTqviT, Sefiqrianebu-
lia Seni arasaxarbielo mdgomareobiT, _ mxolod cisanas gajorviT kmayofildeba.
mama ki lamis cudad gamxdara, roca Seni moWrili nawnavi daunaxavs, romelsac cisanam
meore boloc Seukra da CanTiT wamoasvena Sin, xolo dedaSenma Tavis sawolze daas-
vena. TavwaWrili gveliviT. Camomjdara raRacnairad moSvebuli, mamaSeni, da didxans
dahyurebda Turme da erTaderTxel da frTxilad dausvams xeli da umweod ukiTxavs
dedaSenisTvis: `xo Zalian lamazi iyo~? ese igi: nawnavi. amas cisana giyveba CurCuliT.
`itanjeT exla, ramdenic gindaT~ _ fiqrob daundoblad.
_ va, rogor gixdeba! _ uneburad aRmoxda sami wliT ufros Zmas.
mere swrafad daibruna stili da damcinavad Seatrial-Semoatriala Tavi: pranWia
gogos gaajavra.
_ exla did gogos gavxar _ tuCi aubzua sami wliT umcrosma Zmam: rogorc naRa-
latevma da mitovebulma. isedac nawyenia Senze. radgan bolo xanebSi aRar eTamaSebi.
adre ki rogor gixarodaT xolme Sin marto darCena. maSinve puris patara lukmebs
gaimzadebdiT zed daskupebuli yvelis an Zexvis cicqna naWriT, Rvinos moZebnidiT da
TiTo ylups TiTo lukmas ayolebdiT. mere, didebis mosvlamde SemTvralebi wvebodiT
da iZinebdiT. es mxolod Tqveni saidumlo iyo.
_ ui, rogor Seicvale, Svilo, _ ambobs nirwamxdari dideda da mere sibrZnes ux-
mobs: _ ra lamazad gaqvs Tma abubulavebuli...
_ Ну и ну! Просто красавица! Где ты была до сих пор? _ iZaxis maria _ oRond cota unda
moimato! gesmis? _ da nirs maSinac ar itexs, roca igrZnobs, rom mTavari pirebis mier
misi aRtaceba gaziarebuli ar aris.
_ exla sul sxva xar, exla naRdad S e g a m C n e v s , varianti ar aris, ar S e g a m C -
n i o s ! _ Cagsisinebs yurSi cisana.
da Sen ar gsiamovnebs. geCveneba, rom zedmetad Sinaurulad geqceva.

TiTqos gulma ugrZno: Jenia deida Camodis _ cisanas deda. saxelganTqmuli mke­

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
110 proza

ravia da datrialda Zveli, dabinduli, welSi gamoyvanili `zingeris~ koxta, mbzinavi


borbali: tansacmels gikeravs. da sul raRac xuT dReSi Sen giCndeba:
1. TeTri rombebiT moxatuli Svindisferi CiTis kaba (umklavebo, zemoT `welze
momdgari~, `ukan Caxsnili~ da sam Rilze Sekruli, welsqvemoT naoWebiT);
2. TeTrad dawinwkluli lurji abreSumis kaba (zemoT `welSi gamoyvanili~, iday-
vebamde viwro saxeloebiT, win Caxsnili, oTx patara Rilze Sekruli, qvemoT ganieri)
3. kremisferi `CeCunCis~ odnav welSi gamoyvanili, sazafxulo kostiumi, grZeli
saxeloebiT, zemoT erTi patara da qvemoT ori ufro didi jibiT, zeda jibeSi wveriT
zemoT amoweuli, vardisferi cxvirsaxociT);
4. feradi `taftis~ iubka (orive mxares `CaWrili jibeebiT~ da ganieri `skladke-
biT,~ qvemoT rom iSleba);
5. `ripses~ iubka wvrili, fermkrTali yvavilebiT momwvano fonze (zemodan dak-
erebuli momrgvalo jibeebiT, odnav naoWiani)
da
6. TeTri abreSumis `bluzka~ (win Caxsnili, wvrilRilebiani, yelTan Sekruli
mrgvali sayeloTi, romelsac TeTri batistis maqmani aqvs Semovlebuli).
garda am yovelivesi da, rac mTavaria: gikeravs batistis `padiubkas~, romelsac
mere `gikraxmaleben~ kidec, radgan es `padiubkebis,~ `kikinebisa~ da Carlston-tvis-
tis Jamia da rakiRa kikinebi uaryavi, Tma mokled SeiWeri ra, _ upadiubkoba metismeti
iqneboda.
dedas es `naWrebi~ Tu sakabeebi im wuTas ar uyidia, aseTi rameebi Segrovili da or
CemodanSi aqvs gadamaluli. mas uyvars `aseTi rameebis~ Segroveba, rac ejavreba mamas.
igi saSinlad ver itans `zedmet nivTebs~. ise, rom erTxel isedac raRacaze gabrazeb-
ulma aivnidan, ese igi mesame sarTulidan, Zirs, ezoSi moisrola meuRlis mier SeZeni-
li ucnauri formis torSeri. kidev kargi, is Sin ar iyo da ver ixila haerSi gafrenili
ucnauri sagani!
magram axla esodeni siuxve Sendami, saojaxo TaTbiris Sedegad gadmoifrqva. radgan
ded-mama SeTanxmebulia, rom Sen sruliad auxsnelad janmrTeloba Segerya. yovel Sem-
TxvevaSi, mada, xalisi da feri dakarguli gaqvs. da es Terapiaa. bolos da bolos, deda
xom Terapevtia.

da Sen marTlac aReldi da gaxalisdi. xan erTs icvam, xan meores da garderobis
sarkeSi imeoreb da imaxsovreb Sens Tavs. magram mere isev unugeSoba gipyrobs: sad, sad
unda Caicva es amdeni tansacmeli, Sen xom marto arsad ar giSveben; Tu sadme midixar _
mSoblebTan erTad: kinoSi, TeatrSi Tu wveulebaze. da, aba, maSin raRa azri aqvs Sens
silamazes da Cacmulobas! is sad daginaxavs?
egeb gabedo da aivanze dadge xolme? viTom ise.

dideda ki welSi moxrili agrovebs morCenil naWrebs, anu did-patara nakuwebs. mere
maTgan Wris Tanabar rombebs da Wkuidan SemSleli moTminebiT da uzustesad oTxive
mxridan akerebs erTmaneTs da ase keravs sabnis pirebs. oRond es maSin, roca ukve bevri
aqvs xolme Segrovili, es ki Jenia deidas Camosvlebs ukavSirdeba. da roca Seni kabebi
aRar iqneba amqveynad, es patara sabnebi darCeba, daxedav nakuwebis patara rombebs da
yvelas gaixseneb... kabebs, im dReebsa da ambebs, rac am kabebs ukavSirdeba...

aba, axalma kabebma rogor unda giSvelos, roca is jer isev ar Cans?
da isev umadoba, isev Ramis darajobani, isev tirili, isev gulis amovardnebi da Ca-
vardnebi, da isev da ukve ganuwyvetlad yvelafris moyola misTvis: uxmod da udam-
werlobod:

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 111

`fanqars vTlidi da TiTi gameWra, mariam Semixvia. mewveba. modixar ukve? romeli
kaba mogwons? ai, es xo? mec. wuxel sizmarSi vyvirodi, dedaCems guli gavuxeTqe, da ar
maxsovda, ra vnaxe. xSirad momdis xolme ase, Sen? sul marto rom xar mag saxlSi RamiT,
ar geSinia? albaT ara, Sen xom Zalian didi xar. me bevri ramis meSinia, magaliTad, im
oTxi dRis, xom gesmis? ici, ra saSinelebaa? ver agiwer. tkivili da simaxinje. da is-
eTi, iseTi sisuste _ sikvdiliviT. es aris katastrofa, TveSi erTxel. Tan unda da-
malo. Sen xom eqimi xar. Sen yvelaferi ici. kidev skolis meSinia. cudad vxdebi, rom
maxsendeba, gesmis, cudad, Senc ase iyavi? kidev meSinia mSoblebis da Tagvebis, kbilis
eqimis da bintis sunis... daWrili xorcis da didi gogoebis, gombioebis. SenTan arafris
ar SemeSindeboda. rogori maRali xar! batinkebi giyvars? mec. axlebi unda miyidon am
zamTrisTvis. magram zamTari jer Sors aris. xedav am did, yviTel katas leRvis xeze,
Cvens ezoSi, sul mag xezea mokalaTebuli, lamazia ara? mas hqvia daria osipovna. xedav
Sav jekas, Cveni ezos ZaRls, Sens sadarbazoSic wveba xolme sicxeSi, ar gaagdo, Sen ar
gaagdeb. xedav im did, Zalian wvrilqimebian varskvlavs? eg iSviaTad Cndeba xolme da
sul kustbis mTis Tavze. amitom aqeTa aivnidan ver dainaxav, iqiTa aivanze unda gax-
vide, ezos mxares. xedav? Tendeba, gRviZavs? ratom ar modixar Sens saxlSi, avad xom
ara xar. ar iyo. gemudarebi. Svindisfer kabas vicvam, purze mivdivar, maria magzavnis,
mere vakis parkSi gavuxvev, im adgilas davdgebi isev SadrevanTan, egeb isev gamoCnde...
Sen xom cisanas ar uyureb Seni fanjrebidan, mamaCems rom hgonia, Sen xom ise iyurebi,
radgan sul mecadineob da ase isveneb xolme... sada xar?“

`puri ukve movitane. didxans videqi Sadrevnis vardebTan, Sen ar gamoCndi. cari-
eli iyo yvelaferi. mere marias vTxove, amxanagTan waval_ meTqi. wadi, oRond dedaS-
ens ar uTxra. amxanagis telefoni damitove, rame rom iyos, dagirekav, Tan karg sadils
vakeTeb, da ar daigvianoo. ki, ki, ki, veubnebi yvelaferze, lurji abreSumis TeTrad
dawinwklul kabas da mere padiubkas vicvam, sarkeSi vtrialeb, ra lamazad dgas, Cemi
kaba, TmaSi uazrod viyri TiTebs da ukve gareT var. egeb gavxalisde cota, quCebSi ga-
val, egeb sadme Semxvde... egeb, egeb. `gamoCndi, gamoCndi, gamoCndi, gemudarebi...~ _
vimeoreb gulSi.
ki. ki. maxsovs. aseTi uxmo da udamwerlobo werilebi rom dagCemda, nia.

gverdze gadazneqili akaciis qveS dgaxar, faliaSvilis quCis boloSi, aguris sax-
lis win, romelic aris #116 da #3 avtobuss elodebi. daJinebiT da uazrod gascqeri
quCas, saidanac avtobusi unda movides... sinamdvileSi verafers xedav. da veRar iSoreb:
`sada xar, sada xar, sada xar.~ da ai, uceb raRacas grZnob zurgiT, wamiT qvavdebi, Jru-
anteli gagivlis xerxemalSi da Setrialdebi: axla ki RmerTma an akaciis xem unda giS-
velos, radgan: is dgas Sens win! Tavad is. Sens winaSe.
da ukve grZnob Tavbrus da imas, rom naTeli gakldeba TvalebSi da xmebi yurebSi. is
bundovandeba: da akacias hxvev xels da loyiT ekvrebi. ggonia dayruebul aremareSi mx-
olod Seni gulis bagabugi ismis. gugunebs faliaSvilis quCaze, SenobebSi, vakis parkSi,
yvelaze metad ki akaciis xes gadaecema...
saxeSi ver uyureb. wamiT axede da maSinve miwas daaSterdi.. amitom ver xedav, Tva-
lebSi gakvirveba rom Caudga da mere dakvirveba ... da sadRac gaisma:
_ gamarjoba.
es aris misi xma.
_ gamarjoba.
es Seni sawyali xmaa, CurCuls Zlivs gacdenili. katis knutic ki ufro omaxianad
upasuxebda Tavis gulis rCeuls.
_ ra gqvia?

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
112 proza

is gekiTxeba.
morCilad pasuxob. igives SekiTxva azradac ar mogdis.
TviTon ambobs Tavis saxels.
mere kidev raRac gkiTxa da Senc raRac upasuxe. kidev raRac da kidev raRac. aRa-
raferi gesmis. erTi ramisTvisRa ibrZvi: rom Zirs ar daece. radgan: TvalebSi bindi ki
ar gefanteba, aramed gemateba. mxolod imis warmodgena, ra uSno sanaxavi iqnebi Zirs
danarcxebuli, gaZlevs Zalas _ kidev cota xans gauZlo. madloba RmerTs! modis mol-
urjo avtobusi #3, vakis parkis win uxvevs da ukve Tqvens win qSens. mgzavrebi, rom-
lebic Turme iq arsebobdnen, adian, da mxolod maSin, roca mZRoli ukve qoqavs, isic
adis. raRacas gekiTxeba. albaT amas : ar modixaro? magram Sen ukanaskneli Zalebis
mokrebiT Tavs gaiqnev: uaris niSnad. kari ixureba. x e l s g i q n e v s fanjridan. avto-
busi midis....
Tavisuflad amoisunTqav... parkSi zixar. suls ibruneb. rogor moaRwie am skamamde,
mosaSvilis quCidan rom Sesasvlelia iq, or gazons Sua, ar ici... ramdeni xani gadis,
ver grZnob... rom gawvims, verc imas... ver xedav gakvirvebul Semoxedvas nela mimavali
qolgiani kacisas, gakvirvebul Semoxedvas sirbiliT Cavlili biWisas, gakvirvebul
Semoxedvas sirbiliT amovlili Seyvarebulebisa, erTi plaSCi rom gadaufarebiaT.
ai, Turme ra advilad SeiZleba gadaiqce gakvirvebuli mzerebis obieqtad. yvelas xom
ar emarTeba es. verc imas igeb, rogor wamofrindebi ucbad da rogor dahqri xelebis
SliT Sadrevnis irgvliv... orive xeliT farTo wreebs rom xazav haerSi. ase bavSvobaSi
darbodiT xolme soflis mindvrebze, roca TviTmfrinavobanas TamaSobdiT. da axlac
TamaSob, radgan Tvalwin gidgas misi mzera, romelsac wamierad Seavle Tvali: es iyo
mzera, romelsac moswons is, visac uyurebs... axla mTavaria, marTla ar gagiJde...
es iyo p i r v e l i d i d i d R e Seni cxovrebis Tormetnaxevari wlis manZilze!
didi dRe!
kidev iqneba netav d i d i d R e e b i ?

_ mariaa! mariaaa! sayvarelo! mariaaa! _ kari odnav Semovxseni Tu ara, Semoxta, ai,
eseTi yviriliT. da ise dametaka, kinaRam waviqeci, kidev kargi, koridorSi xaliCa gvig-
ia, ai, aseTi bavSvia, es bavSvi, emociuria Zalian, da mkocnis, mkocnis, `mariaa! galubuS-
ka!~, Seyvarebulia, namdvilad, me ras gamomaparebs, magram visSi? weRan gavuSvi amxanag-
Tan, axali tansacmeli Caicva, Jenias Sekerili, im gogos, manana mRebriSvils, Zalian
kargad acmeven, mamamisi egvipteSi muSaobs, kaSxals aSenebs da Zalian karg raRaceebs
ugzavnis. amas kide, ra? exla SevukereT raRaceebi. sul adgilobrivi raRaceebisagan.
mokled gavuSvi imasTan, sanam dedaSeni mova, unda dabrunde-meTqi, amas xom ar uSveben
arsad. magram, ai, male dabrunda. egeb mananasTan ki ar midioda, biWs unda Sexvedroda?
da Sexvda kidec? Ну и пустъ, пусть радуется, жалко ребенка, главное не потерятъ ее доверие, что-
бы она все рассказывала...
_ moica, gogo, gatyda polis joxi, adeqi! adeqi! gavaprialo poli, mastikis suni
minda gavides dedaSenis mosvlamde, gesmis?
_ cota masriale, gexvewebi!
_ aha, xo gasriale! geyofa! adeqi!
_ maria! katletebi gaakeTe?! vaSa, maria! borSi da katletebi?! dideba marias! modi
isinic vasadiloT!

da vidre dakivlebas movaswrebdi, aivanze gavarda da erTi jekas esrola, erTi im


yviTel Zroxas: im msuqan katas, leRvis xeze rom uyvars jdoma. saSinlad dafeTdnen,
yviTeli Zroxa Tvlemda, katleti pirdapir TavSi moxvda da ubralod Zirs gaadina

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 113

zRarTani CxaviliT. magram im wamsve movidnen azrze da STanTqes Cemi katletebi по


киевски. Cemi saxelganTqmuli katletebi! magaTTvis Cavaqsove Sig suli da guli?
es ki, jer xelebze dadga, Camoefxata iubka iatakamde, daufara saxe, mere gadaiqnia
tani da Spagatze dajda.
_ adeqi! _ vyviri _ adeqi! mastikiania iataki, ra garecxavs mere mag trusiks! Tan
Segciva da uaresad getkineba muceli!
is ki kabaze dameWida da wamaqcia da vgoravT oriveni iatakze da vkvdebiT siciliT!
ai, aseTi bavSvia! emociuria, Taviseburia, unda gaugon, magram nina giorgievna cota
ucnauri qalia! gadasarevi eqimia, guluxvia, gulkeTilic aris sxvebis mimarT, paci-
entebi uyvars, pacientebsac uyvarT Zalian, kapiks ar iRebs aravisgan, arc saCuqrebs,
sxva eqimebs ki ara hgavs, magram bavSvebTan uxeSia, bavSvebic sul atyueben...
_ aba, exla miTxari, ra moxda? mananasTan ar yofilxar, es faqtia, vis Sexvdi?
_ maria! sayvarelo, Cemo TeTro, Cemo bunCula! arasodes ar getyvi!
zaria.
nina georgevna movida. es Seegeba, mZime CanTa CamoarTva, saxlis faCuCebi miurbe-
nina, loyaze akoca, `rogora xar, dediko?~ _ ekiTxeba, esiyvaruleba, nina georgevna
frTxilad pasuxobs, daeWvebuli akvirdeba. `o, boJe, boJe, ai, aseTia es dawyevlili si-
yvaruli, uyvarxar, Senc yvela giyvardeba, ar uyvarxar da Senc yvelasaTvis civdebi
macivariviT... Sen gviSvele RmerTo.~

Rame ki mainc Ramea. sawolSi dgaxar muxlis Coqze, fanjris rafaze idayvebdayrd-
nobili, SuSaze Sublmikruli, da tiri, tiri, radgan mis fanjrebSi absoluturi sib-
nelea, radgan is saxlSi ar aris, radgan ar ici, sad aris da rogor aris, radgan gena-
treba, genatreba....
da radgan sruliad marto xar da aravin aris mTvaris garda, romelic aris civi da
munji da TiTqmis regveni, mainc mas Sestiri, mTvares, da Sens cremlebSi tivtivebs da
mere Sen quTuToebqveS imarxeba, sveli, da ase geZineba, muxlis Coqze, fanjris rafaze
TavCamodebuls, ukve meramdened...
bebiaSeni ki geubneba, RmerTs ori qila aqvs da erTSi didebis cremlebs agrovebs,
meoreSi _ bavSvebisao. arc erTi cremli ar ikargebao. Sen ki axla ukev aRar ici, Seni
cremlebi romel qilaSi moxvdeba, didebisaSi Tu bavSvebisaSi. Tumca, arc ginda, saer-
Tod, vinmes cremlebSi iyos areuli.

Zvirfaso, Zvirfaso, bedi klavs Cems sxeuls,


TvalebSi yornebis mqenjnian klanWebi,
amirans mijaWvuls da mgosans waqceuls
viRac frTebs makvecavs, eha, vitanjebi!

amaod momesmis dedofalT grovidan


Zaxili faruli, Zaxili cismari,
me moval da mraval yvavilebs movitan,
me moval, me moval, me moval sizmari...

`me moval, me moval, me moval sizmari...~ _ agekviata. Zalian moqmedebs Senze da-
sawyisi: `Zvirfaso, Zvirfaso, bedi klavs Cems sxeuls~ `Zvirfaso, Zvirfaso,~ `Zvir-
faso, Zvirfaso~.... Tumca, mainc sustia... kargia, Zalian kargi, magram r o g o r c Sen
usityvod uwodeb mas, imasTan SedarebiT mainc Zalian sustia. Sen ras ityodi? `Cemo
sicocxlev~?

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
114 proza

`Cemo gulo?~ `Cemo siyvarulo?~ `Sens sunTqvas vficavar, Svilo~ _ geubneba


xolme zogjer dideda. `Cemo sunTqvav?~ar ici, ara...

ai, sad yofila:

qari qris, qari qris, qari qris,


foTlebi mihqrian qar da qar,
xeTa jars, xeTa rigs rkalad xris,
sada xar? sada xar? sada xar?

`sada xar~ `sada xar~ `sada xar~...


magram Sens guls mainc arc erTi ar miesadageba, verc erTi ver akmayofilebs. gadi
wignebis karadasTan, sxva wigni moZebne. egeb mag wignSia rame saSeno, axla rom Seexe?
gadmoiRe. leqsebia egec. visia? `ana kalandaZe?~ vin aris, netav? SeiZleba qalis leqse-
bi ufro axlos movides Sens gulTan, romelic karga xania, xafangSi gaeba. sawyali.
dauCqare, dedaSeni uaxlovdeba Seni oTaxis kars, nu gaviwydeba, rom axla gakveTi-
lebSi unda iyo TavCarguli. aiRe wigni da gadi! dajeqi, damSviddi, saxelmZRvaneloe-
biT moifine magida, da maT qvemoT axli wigni damale.

_ aba, ras Svrebi? ratom gaqvs Tma aCeCili?! kidev erTxel gafrTxileb, moumate
mecadineobas! moumate! ar maTqmevino mamaSenisTvis! manaxe, erTi! ra wignebs malav
aq? rad ginda, gogo, eg galaktionia Tu ana kalandaZe! ra unda gaigo! ai! „manana“ gadis
televizorSi da Tu ginda uyure! skolis ambebia. Tu ara da imecadine!

da is amrezilad Sescqeris films zarmac da matyuara pioner gogoze, romelic bo-


los fics sdebs, rom gamoswordeba da sanimuSo pioneri gaxdeba... marto qurTi meezove
moswons, romelic sasacilo saxlmmarTvels Tu viRacas, eCxubeba: „cocxi maita kaco!
riTi unda dagao! maita cocxi!“ da imis pasuxze: „cxviriT dagaveo,“ yviris: `Seni cxviri
ufro grZeli ar ari? maita Seni cxviri, dagao!“
saerTod, didi sisulelea es yovelive, roca Sen a s e T i ram gWirs. aseTi ram. Sedis
Tavis oTaxSi da isev leqsebSi rgavs Tavs:

es raRac ufro naklebad gasagebi enaa, ra aris, magaliTad: `o, didebulTa mercx-
alT gvaxaron vardis Semosvla...eamboreba yvavils pepela Cumad, miparviT...~ `dideb-
ulTa mercxalT~ ra saSinelebaa! `eamboreba~ agreTve... buneba saerTod ar gaintere-
sebs, yovel SemTxvevaSi, leqsebSi namdvilad ara, `vardT SemounaxavT wveTebi wvimis...~
au!
`rodesac kvnesis bukioti...~ bukioti sikvdilis frinvelia. sofelSi asea. bukioti,
mikioti...
`xmoben kakbebi... surnelT makmevni...rokven yvavilni...~ ra mosawyenia! furclav,
furclav, da male moisvri... magram ai, am leqszec gadaiSala da Sen maSinve Segekra
sunTqva:

rom avyolodi gulisTqmas,


Wkuas ar davixmarebdi,
SenTan gavlevdi Cems dReebs,
Sens gulSi gavixarebdi,
zurgs safqvavs wamovigdebdi,

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 115

gzas wisqvilisken gavlevdi,


batarac rame gwyenoda,
suls xoxobiviT davlevdi.

sunTqva Segekra, miuxedavad imisa, rom ar gesmis, ras niSnavs `gulisTqma.~ `albaT
igivea rac guli~ _ gaifiqre da xelebSi moiqcie saxe, radgan ukve tiri. da xedav Sens
guls rogorc xoxobs, Tumca, xoxobi arasodes ginaxavs. magram iqneba raime feradi da
nazkisera frinveli da xedav Sens guls xoxobiviT yelgadagdebuls, ratomRac Tovl-
ze rom gdia da `suls levs,~ radgan mas awyenine raRac, vis gulSic, rogorc Sens mzian
saxlSi ise cxovrob da xarob...
ara, ara, Seni saSveli marTla aRar aris, nia...
`SenTan gavlevdi Cems dReebs, Sens gulSi gavixarebdi, zurgs safqvavs wamovig-
debdi, gzas wisqvilisken gavlevdi, batarac rame gwyenoda, suls xoxobiviT dav-
levdi...~ imeoreb da imeoreb, Tumca ra unda aq, vakeSi, muxaZis quCaze fqviliT savse
tomrebs, an wisqvils, an xoxobs da ra vici, saerTod...
magram uecrad qvavdebi. masTan Sexvedridan mxolod meore dRes, ufro sworad,
meore dRis saRamos uecrad aRsdgeba mTeli Tqveni saubari, anu: misi SekiTxvebi da
Seni pasuxebi. aqamde ki mxolod xedavdi, xedavdi mas raRacnairad mTlianad. maSin es
sityva rom gcodnoda, ityodi, rom xedavdi ara mis saxes da Tavs da mxrebs, cxvirsa
da tuCebs, aramed mis s a x e b a s , maRal siluets, Rimils, mzeras, xelebis moZraobas,
am yvelafers gaxveuls mis xmaSi. da mze danaToda am `saxebas~ Tu TviTon afrqvevda
sinaTles RmerTiviT, ver igebdi. mere gamoikveTa TeTr-lurj ujredebiani perangi,
`gulis jibiT~ da ai, am saRamos ki _ xma, romelic gekiTxeboda:
`romel klasSi xar?~ `romeli sagani giyvars?~ `kargad ici?~
da ra eSmakma gaTqmevina tyuli, nia! rodis aqeT Segiyvarda germanuli? an kargad
codna hqvia mag codnas, `deklinacion“ da „koniugacion“ erTmaneTSi rom ageria? mTe-
li SarSandeli weliwadi, rac es ambavi dagatyda Tavs, wesierad xom aRaraferi giswav-
lia?
da ucbad wamovardebi skamidan da ukve lojSi xar:
_ deda! deda! _ ramdeni xania Tavs arideb am sityvis warmoTqmas. _ deda!
_ ra iyo, gogo! ra moxda? _ gulgaxeTqili gamorbis `deda~ samzareulodan.
_ deda, gTxov, gemudarebi, maswavlebeli amiyvane germanulSi, deda, gexvewebi,
deda, gexvewebi! _ xelisgulebic ki Segetyupa, da ase acaxcaxeb haerSi, TiTqos dedaS-
eni RmerTi iyos.

2 0 0 5 weli

_ hoimee, RmerTo maRalo! egeTi rame ar gamigia! davreke yvela saavadmyofSi da


TiTqmis yvela poliklinikaSi! zogan orjer! arao! eqimi gogi kordia aq ar muSaobso.
sad aris es adamiani, gekiTxebi!
_ me mekiTxebi?
_ vis vkiTxo aba? Sinagan saqmeTa ministrs? ... Tumca... moica, moica... ratomac ara!
_ ra ratomac ara?
_ ra da.... ar mimtyuno, Cemo gamWriaxobav! me myavs naTesavi policiis ufrosi, so-
lolakSi... waval da imas vkiTxav rCevas, rogor unda vipovoT dakarguli adamiani...
magaT eqnebaT kompiuteruli statistika, saarCevno siebi xom aqvT, rogor ara aqvT! da
Tu iqac ar aRmoCnda, maSin mkvdaria, icode, Cemo megobaro, da unda davnebdeT bedis-
weras, unda daviviwyoT! Tumca, mkvdrebic xom SehyavT saarCevno siebSi!

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
116 proza

_ nana! nu laparakob uazrobas! darwmunebuli var, rom cocxalia! me vgrZnob, ges-


mis, vgrZnob, amas! rom sadRac dadis, sadRac, da sunTqavs...
_ rao? dadis da dasunTqavs? ra dReSi CavvardiT, kaco... ra mogdis?

1 9 6 1 weli

mamam sqeli, tyavisydiani, Sindisferi bloknoti gaCuqa.


da Sen arc ki dafiqrebulxar, ise waawere Tavfurcelze „dRiuri“.
es ar aris skolis saZulveli „dRiuri“, sadac kviris dReebi, gakveTilebi da niS-
nebia aRniSnuli, romlebic bevrjer gadagikeTebia. es gaxdeba Seni mesaidumle. ase
gaqvs gagonili, rom dRiuri adamianis mesaidumlea. da Senc wer:

„gamarjoba, Cemo dRiuro!


jer Sen ara xar dRiuri, radgan carieli xar. magram me Sen Cagabareb Cems guls da
Sen gaxdebi dRiuri. Cemi mesaidumle. Sen gaivsebi Cemi sityvebiT, romlebic Sens mets
aravis ar ecodineba. es sityvebi iqneba masze. ese igi, is, me da Sen viqnebiT erTad. da
axlave gTxov, arasodes aravis ar waakiTxo Cemi naweri, gindac me movkvde. Tu dedaCemi
da mamaCemi, an Cemi Zma, an bebiaCemi moindomeben Sens wakiTxvas, gavaleb, ar dauSva es:
an gafrindi da caSi gadaikarge, gindac Tovdes, an cecxlSi Sevardi, Cveni qvnaxSiris
Rumeli xom aqvea. ai, aseTi unda iyos Cveni megobroba~.

da mere:
`guSin mTeli dRe ar yofilxar. Sua dRisas Seni Zma movida manqaniT. didi CanTa
gadmoiRo da SenTan amoitana. mere fanjrebi da aivnis kari gaaRo. ase naxevari saaTi
aniavebda. karidan davinaxe, sigaretis kolofi eWira xelSi da gakvirvebuli atrialeb-
da. albaT eWvi Seepara, rom ewevi. me ki vici, rom Sen ar ewevi. albaT Sens idiot amx-
anags darCa, romelic ukve mesamejer iyo SenTan da didis ambiT afuilebda.
xandaxan sikvdili minda. gulSi sul Sen gelaparakebi. yvelafers giyvebi. ase mgo-
nia, rom miTxra, kldidan gadavardio, _ gadavvardebi“

`ratom aris ase cota niSnebi? marto kiTxvis da Zaxilis niSani? da rogor unda
gamovxato gaubedavi SekiTxva? sevdiani toni? saidumlo xma? mudariT savse Sexedva?
roca ginda, rom upasuxo da ver pasuxob? me SemoviReb am niSnebs. maSasadame:

_ sixaruliT savse Sexedva; _ idumali toni;

_ mudariani Sexedva; _ roca ginda rom upasuxo da ver pasuxob,

ai, Cemi moTxroba:

_ moxvedi?
_ saocari saRamoa...
_ male nu waxval...
_ ratom ginda, rom didxans davrCe?
_
SeiZleba usityvodac:

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 117

_ _

_ _ _

am moTxrobas mere gavagrZeleb da davumateb niSnebs“.

1 9 7 5 weli

_ dRes Cven visaubrebT am didi poetis Sexedulebebze siyvarulis Sesaxeb. me Tqven


dagirigeT misi ramdenime leqsi da amonaweri werilebidan, yvelas ar geyoT da unda
gadagemravlebinaT, an gadageweraT...
_ gadavamravleT, pativcemulo!
_ Zalian kargi. modiT, jer erT-erTi leqsi gavarCioT, ai, es `Sen, romelsac ar
gagimxel“... magram manamde minda gkiTxoT: skolaSi albaT gawerinebdnen aseT Temebs:
vTqvaT, „siyvaruli vefxistyaosanSi,“ an sxva poetTan, Tu gaxsovT romelimes, ras
werdiT? MmiT umetes, rom kerZo maswavleblebTanac zustad igive Temebis weras gaswav-
lidnen...
_ au, ara pativcemulo! araferi ar gvaxsovs...
_ aseTi erTsulovani pasuxi jer ar gamigia... arada, sul ori-sami wlis win ize-
pirebdiT mag Temebs, axla xom meore kursze xarT... kargi.
mismineT: rac ufro didia poeti, miT ufro did mniSvnelobas aniWebs igi adamians,
miT ufro maRali rangis arsebad xedavs mas da miT ufro metad itanjeba adamianis
gadagvarebiT... mkiTxe.
_ ras niSnavs maRali rangis arseba, masw.?
_ aa. ho. vTqvaT ase: adamiani aris arseba, romelsac aqvs Zalian didi SesaZleblo-
bebi. is erTaderTi arsebaa, romelsac SeuZlia mogoneba, winaTgrZnoba, samyaros Sec-
noba, dabrZeneba, silamazis aRqma, sinanuli, aRtaceba, winaswarmetyveleba. mas aqvs
imis unari, rom saSineli tanjvac ki mis sulier zrdas... Seewios... samyaro, sicocxle
ki iseTi Tavmbrudamxvevad didi da lamazia ... da Tu adamiani Tavis am niWebs da unarebs
ganiviTarebs, patara RmerTiviT gaxdeba... moicaT, rig-rigobiT! Sen, luka!
_ pativcemulo! Secnoba ra aris?
_ barem Tqvenc mkiTxeT! Tqveni saxeli? gia?
_ qalbatono nia, RmerTi gwamT?
_ masw! masw! me es leqsi ar mesmis, masw!
_ pativcemulo! ramdeni wlis brZandebiT?
_ qalbatono nia, suli ra aris?
_ iciT, ra, bavSvebo! imedia ar gwyinT, bavSvebs rom geZaxiT, Cvevaa, Cems megobreb-
sac ase veZaxi, magram ase Sors ver wavalT. CainiSneT Tqveni SekiTxvebi da leqciis bo-
los mkiTxeT, movitovoT xolme ase TxuTmeti wuTi. axla mxolod imas getyviT, rom
var ocdarva wlis, da RmerTi mwams, magram amas araviTari mniSvneloba ara aqvs. radgan
`mwams~, carieli sityvaa, Tu RmerTs ar eZebT, anu Tu ar gsurT, gsurT ki ara, Tu ar gwy-
uriaT misi gacnoba, masTan daaxloeba... es ki rTuli, Tumca, Zalian saintereso, Zalian
damuxtuli gzaa da yoveldRiur Sromas moiTxovs. magram es Zalian Sors wagviyvans.
Cvens leqss unda davubrundeT. me wagikiTxavT. jer germanulad, mere qarTulad.
D
Du, dem ich nicht sage,
Dass ich bei Nacht weinend liege,
Dessen Wesen mich müde macht, wie eine Wiege,

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
118 proza

Du, die mir nicht sagt, dass sie wacht meinwtwillen,


Wie wenn wir diese Pracht ohne zu stillen
In uns ertrügen?
...................................................................................................
...................................................................................................
.......................................................................................................

axla qarTulad:

Sen, romelsac ar gagimxel,


rom cremlebis RvriT vaTeneb Rames,
visi arsebac akvaniviT
mqancavs da marwevs,
Sen, romelic ar gamimxel
Cems gamo dardiT
Tvals ruli rom ar gekareba,
aba, miTxari,
am netarebas
viT avitandiT,
rom ara vdumdeT?

aba, Sexede Seyvarebulebs,


maSinve, roca aRsareba gadaSlis gulebs,
ukve styuian.

Sen marto mtoveb.


da erTaderTi SemiZlia gagcvalo ase:
Sen wami iyav SeCerebuli, da axla isev Sriali mavsebs,
yoveli Cqami Sens Tavs magonebs, SeniTaa samyaro savse,
qaric Sena xar da ukvalo keTilsurnelic...
me yvela qali damkargvia, SemovaWde visac mklavebi,
mxolod Sen erTi isev da isev daibadebi,
radgan arasdros mekuTvnodi, xar ganuyreli.

....................................................................................

_ kargia, cota xans Cumad yofna rom SeZeliT...


_ pativcemulo!
_ rao, nika!
_ pativcemulo, germanulSi aris: `radgan arasdros SegaCere, xar ganuyreli...~ qa-
rTulSi ki `radgan arasdros mekuTvnodi~, `anhalten~ xom SeCerebas niSnavs da ara kuT-
vnebas. da mTeli azri icvleba: `radgan arasdros SegaCere~ TiTqos imaze miuTiTebs,
rom is qali da is kaci, an gogo da biWi, ra vici, mokled, Seyvarebulebi, TiTqos erTma-
neTs ekuTvnodnen, erTad iyvnen da mere qali, an gogo wavida. `radgan arasdros mekuT-
vnodi~ ki niSnavs, rom arasodes ar yofilan erTad. ese ar aris, qalbatono nia?
_ yoCaR, nika! masea. magram es ukve mTargmnelis nebaa, an TviTneboba. raRac gaamZaf-
ra. saidan ici aseTi kargi germanuli?
_ deda myavda germaneli...
_ ra mouvida?

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 119

_ guliT gardaicvala. vidre cocxali iyo, saerTod ar vekarebodi germanuls, ver


vitandi, roca momikvda, mere germanuli wignebidan Tavs aRar viReb.....
_ kargia eg. mec... jer ver vitandi da mere ucbad davakvdi am germanuls. moxda ra-
Rac iseTi, Zalian kargad rom ar meswavla, aRar gamodioda... axla mec ara mjera, magram
maSin, 13 wlis rom viyavi, dReSi ormocdaaT, samoc sityvas vswavlobdi da ar maviwyde-
boda. warmogidgeniaT? namdvili sigiJe iyo... 180 Zlieri zmna or dReSi davizepire.
gramatikas xom vnTqavdi pirdapir. iyo aseTi dro...
_ mainc ra moxda, masw? gviTxariT, ra!
_ ra da erT adamians tyuili vuTxari, germanuli kargad vici-meTqi, arada .. is
adamiani... Zalian mniSvnelovani iyo CemTvis, Zalian ... da am tyuilma ise Semzara, rom
gagiJebuli daveZgere am enas, raTa Semdeg Sexvedraze im adamianTan ukve simarTle yo-
filiyo...ukve kargad mcodnoda, ar vicodi rodis Semxvdeboda...
_ da SegxvdaT, masw?
_ ho, Semxvda... oRond germanulis Sesaxeb aRar ukiTxavs...
_ visi Targmania, masw?
_ ... Cemi. da aris Zalian, Zalian mokrZalebuli Targmani. me mindoda, rac SeiZleba,
sada da zusti yofiliyo, amitom, banalur riTmebsac ki ar moveride, magaliTad, `Seyva-
rebulebs~ _ `gulebs~, magram riTmas am poetis leqsebSi minimaluri mniSvneloba aqvs.
Tumca, modi jer is vTqvaT, ra ver gaigeT.
_ mainc ratom ar eubnebodnen erTmaneTs, rom erTmaneTi uyvardaT, Tan ase Zalian,
pativcemulo? da ranairad aris es netareba? ase xom cxovrebaSi ar xdeba...
_ ho, ar xdeba... magram, SeiZleba saukuneSi erTxel mainc moxdes. da Tu mxolod
erTs uyvars, ras izams maSin? riRasTvis unda uTxras, kidec rom SeeZlos? Tumca, mTa-
vari is aris, rom arafris Tqma ar SeuZlia. imdenad didi da Zlieria misi grZnoba, rom
Tan did Zalas aZlevs, Tan saSinlad qancavs da zaravs kidec... am dros laparakis ki ara,
imis Tavic ara gaqvs, imasac ver bedav, saxeSi Sexedo. TiTqos RmerTi iyos: is.
_ da mere aseTi grZnoba sad midis, pativcemulo?
_ hoo... Zneli saTqmelia... raRacaSi gadadis. ai, magaliTad, nikam dedis siyvaruli
da monatreba germanulze gadaitana, dedis enaSi eZebs dedas... da ase ipovis kidec, sx-
vanairad oRond...
_ da `Sen erTaderTi SemiZlia gagcvalo ase~ ras niSnavs, pativcemulo? rogor
SeiZleba Seyvarebulis gacvla?
_ aba, kidev erTxel waikiTxe, vinmeze ki ar gascvala, aramed... raze, aba, miTxariT,
raze gascvala? daukvirdiT! ho, nika!
_ mTel samyaroze, pativcemulo, xom ambobs: `SeniTaa samyaro savse~-o?
_ ho, samyaroze. vai, ukve zaria! ifiqreT amaze, bavSvebo, da Semdeg leqciaze miTx-
ariT ras niSnavs: es `gacvla?~ ras niSnavs: `SeniT aris samyaro savse.~ me ki getyviT, Tu
ras niSnavda upasuxo siyvaruli am poetisTvis, da ratom ayenebda mas ase maRla. ada-
mianis yvela unarze maRla. naxvamdis.

1 9 6 1 weli

Semodgoma

_ meti aRar SemiZlia, gaige! wamodi exla gaCerebasTan! xom xedav, rom ukve dab-
nelda! cota xanSi avtobusic aRar mova! rodis unda mivideT saxlSi! ukve Sin iqnebian!
cxra saaTia ukve, gesmis? Ramis cxra saaTi! rodis yofilxar am dros gareT, marto!
Senc mogklaven da mec! _ cisana mzad aris gagglijos. gaafTrebulia: SiSisgan da

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
120 proza

daRlilobisgan. radgan: ukve sami saaTia, sam saaTze metia dadixarT, daZrwixarT qa-
laqis quCebSi... kerZod, leninis moedanze, kirovis quCaze, jafariZis quCaze, maxara-
Zis quCaze, lermontovis, dadianis da sxva da sxva quCebze... ufro sworad, Sen mihqri,
giJiviT, saSinlad gafacicebul Tvalebs xan marjvniv mihyri, xan marcxniv, da is Zlivs
mogdevs...
_ aRar SemiZlia! _ cisanas isteriuli, tirilamde misuli xma nervebs giSlis, ma-
gram Zebnaze xels ver gaRebinebs... _ Sen marTla gagiJdi, marTla! mamaCemis suls vfi-
cavar, Tu yvelaferi ar vuTxra Tqvenebs... y v e l a f e r i !
ki, es „yvelaferi“ sakmaod bevria da sakmaod saSiSi, magram axla Sen mxolod erTi
ram gaSinebs, gaSinebs ki ara, ubralod Tavzars gcems: rom SeiZleba dResac ver naxo.
d R e s a c . da veRar Sordebi leninis moedans da zemoT, sololakis im kuTxes, sadac
misi meore, an pirveli saxli geguleba, saxli, sadac misi ded-mama da Zmebi cxovro-
ben. gvari (jerac) ar ici, Torem aqamde yvela saxlis yvela sadarbazos Semoivlidi da
macxovrebelTa siebs Seiswavlidi. Tu misamarTs daadgendi, mere telefonis nomersac
gaigebdi. aq mainc xom eqnebaT telefoni. vinmes daarekinebdi da gaigebdi, ra sWirs.
avad aris, wavida sadme, Tu ra daemarTa... radgan meore kviraa vakis saxlSi ar gamo-
Cenila da meore kviraa gakveTilebis nacvlad am midamoSi daexetebi imis imediT, rom
SeiZleba sadme gadaawyde.
„sadRac sololakSi cxovroben, leninis moednidan marcxniv rom auxvev da mere
aRmarTs ahyvebi, mgoni jafariZis quCaze...“ es cisanas uTxres, misma mezoblebma
vakeSi, muxaZis #14-is pirvel sarTulze mcxovrebma didma gogom da dedamisma... kidev
kargi, es mainc icis...
da icis, rom aq is axlosaa, rom sadRac aq aris...

_ ar wamoval! Sen wadi, Tu ginda, dRes unda vnaxo! raRac unda gavigo! _ artyam da
ase uxeSad aSvebineb xels cisanas Seni `italiuri plaSCis~ qamridan, magrad rom gagi-
Weria, rogorc moda iTxovs... es plaSCi mamam Camogitana parizidan, jer iSviaTobaa
TbilisSi da Tvals gayoleben, magram amas Sen ver amCnev, cisanasgan gansxvavebiT, ro-
melic imasac amCnevs, rom mxolod plaSCisTvisac ar gayoleben Tvals... SigniT ki Tov-
liviT TeTri Jaketi gacvia, naqsovi `makaroni~, aseve Camotanili parizidan, oRond es,
Senda samwuxarod, _ dedaSenisTvis, rac Sen migaCnia udides gaugebrobad, radgan de-
daSeni am dros ukve 48 wlisaa, Sen ki oci wlis gogoebis cxovreba migaCnia uazrod da...
mokled, ver gagigia, dedaSens rad unda es mSveniereba... roca Sen aqa xar, cameti wlisa
da Seyvarebuli...
cisana siZulvilis axal nakads gafrqvevs. ar icis, romel wyalSi Cavardes.

isev leninis moedanze trialeb. es maRazia `saCuqrebis~ didi vitrinaa, savse bro-
liT, SuSiT da faifuriT, zemodan wyaliviT CamoRvrili qarTuli abreSumis ferad-
feradi naWrebis fonze... dgaxar vitrinis win da ganwiruli miSterebixar SuSis juja
xeebis totebze Camokidebul mZivebs, beWdebs, saaTebsa da samajurebs, maT ZirSi mi-
mobneul portsigarebs, brolis vazebs da brolis saferfleebs... viRaceebi ameebs
saCuqrebad miiReben... Sen ki imaze fiqrob, axla sad waxvide, sad gaagrZelo Zebna, sad
SeiZleba gadaawyde mas.
sxvaTa Soris, ratomRac Zveleburi nivTebis maRaziebi Segiyvarda, `sakomisioebi,~
sadac e. w. antikvaruli nivTebi iyideba... da es ori Tve, skolaSi TiTqmis rom aRar da-
dixar, radgan veRar itan verc klaselebs da verc maswavleblebs, verc gakveTilebs da
verc Sesvenebebs, da skolis nacvlad quCa-quCa daexetebi, _ lamis yvela `sakomisio~
Seiswavle: faifuris FfuSfuSakabebiani mocekvave gogonebi, kargad Cacmuli faifuris

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 121

bavSvebi faifuris sul sxvadasxvagvar, moCuqurTmebul, ferad etlebSi; faifuris,


vercxlisa da SuSis Citebi, adamianebi da cxovelebi... sifrifana, TiTqmis gamWvirvale
finjnebi da TefSebi; lamis Seni simaRle faifuris vazebi da saocrad nazad amorkal-
ulfexebiani Svindisferi xis savrZlebi; uzarmazari fexze mdgomi saaTebi da kedlis
saaTebi, romelTagan zogi yru da Zalian Soreuli xmiT rekavs, zogi ki lamis gugunebs
da Sen cota ar iyos, geSinia am xmebis... aTvaliereb SenTvis ucnobi warsulis am miuwv-
domel nivTebs da misTvis Sesaferisebs arCev, romelTac, rom SegeZlos, aCuqebdi,
romlebiTac, rom SegeZlos, binas mouwyobdi.. ai, raSi gadis Seni dro, nia, nacvlad imi-
sa, rom brunvebs, uRlebebs, sazepiroebs, patriotul da satrfialo motivebs, tang-
esebsa da kotangesebs, glexTa omebsa da klasobriv brZolebs uRrmavdebode!

uecrad moswydeba `saCuqrebis~ vitrinas da mirbis.


cisana misdevs ganwiruli TviTSeCvenebiT: `Cemi bralia yvelaferi, Cemi, me var
CamosaxrCobi! ratom maSinve ar vuTxari magis mSoblebs yvelaferi! exla ukve mec Ca-
Treuli var am WaobSi!“
mirbian da cisana ver igebs, rogor aRmoCndebian kolmeurnis moedanze, mere sajaro
biblioTekasTan, mere win, aleqsandrovis parkSi, ase gvian! ase gvian! TiTqos quCis qa-
lebi iyvnen! mere midian, qoSiniT, ra Tqma unda, mere Cerdebian, isev midian, cameti wli-
sa isev win da oci wlisa isev ukan, da es ukana ganwiruli uxmobs yvela zecier mfarvels
mSvidobianad gaaRwevinon Ramis QquCebidan da daabrunon Sin aseve mSvidobianad. Tan ga-
malebiT igonebs damajerebel ambavs Sin damxvdurTaTvis, romelTa gaxsenebac ki Tmas
yalyze uyenebs, igonebs dramatul ambavs, romelic SeemTxvaT da maTi aseTi dagvianeba
gamoiwvia!
da ukve nela midian, radgan amowurvadia yvelaferi am dedamiwaze, maT Soris Wkuidan
gadasuli mozardis energiac, da daiRala isic, da nela, TiTqos Tavis daurwyulebul
gulsa da bedisweraSi Capirqvavebuli, miuyveba raRac bnel da viwro aRmarTs...
cisanam ar icis, ra quCaa es, saerTod axla sad arian, magram cotac aiaRmarTes da
win sastumro saqarTvelos ganaTebuli fasadi gamoCnda... dideba ufals, ese igi, ukve
veraze gamouRweviaT, cotac da avlen kidec prospeqtze...
uecrad trotuarTan sul axlos manqana Cerdeba. Cerdeba ara cisanasTan, aramed sa-
sowarkveTil mozardTan. mZRoli gverdiT ixreba, marjvena fanjrisken, kars aRebs da
iZaxis: `Sin midixar?~ da mere: `dajeqi.~
cisana acnobierebs, rom es salaTisferi moskviCia, rom saWesTan is zis, maTi
mezobeli, maTi giJuri xetialis mizani da misi deidaSvilis uricxv ukuRmarToba-
Ta mizezi. da cisana acnobierebs mTlad gadasarev saocrebasac: mZRolis gverdiT
rom biWi mokalaTebula, aseve Zalian maRali, kars aRebs, gadmodis da mis deidaS-
vils win dajdomas sTavazobs. mere aRebs ukana kars, jdeba da cisanas aniSnebs, mis
gverdiT daikavos adgili. es, ai, ase, ratomRac igulisxmeba: rom cisana unda Cajdes
ukan da es lawiraki _ win. saerTod ki, es ar aris sizmari, arc raime damuxtuli ambavi,
SeTxzuli mrisxane da SurismaZiebel damxvdurTaTvis, iqneba es qalbatoni elene Tu
qalbatoni nina, es aris realoba, romelic xdeba Ramis aT saaTze, romeliRac viwro
aRmarTovan quCaze, sastumro `saqarTvelos~ pirispir...

Sen ki, Sen, nia, aRara xar cocxlebSi CasaTvleli, radgan lamis marTla gagiCerda
guli, da gagiCerda azri. dgaxar qandakebasaviT, oRond ZrwoliT savse qandakebasaviT
da Sescqeri am gamocxadebas. mere ver igeb, rogor jdebi, rogor xurav kars, manqana
rogor adis meliqiSvilze, rogor Cauvlis universitets, `leCkombinats~, me-9 saavad-
myofos, `studqalaqs~, rogor Seuxvevs WavWavaZis prospeqtidan marcxniv, berZeniSvi-
lis quCaze, berZeniSvilidan marjvniv mosaSvilis quCaze, midis vakis parkamde da iqi-

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
122 proza

dan Cauxvevs faliaSvilis quCaze... gzaSi ismis laparaki. xan misi amxanagi elaparakeba
cisanas, xan is elaparakeba Tavis amxanags, xan misi amxanagi elaparakeba mas, xan is
_ cisanas; SeiZleba Senc giTxra viRacam raRaca, magram Sen araferi gesmis, vin vis ras
ratom eubneba. Sen ganadgurebuli xar misi esodeni siaxloviT. da roca manqana sa-
dRac mkveTrad Seuxvevs, TiTqmis exebi mas da misi yelidan amonaber siTbos SeigrZnob.
da es yvelaferi metismetia.
da roca manqana Seni saxlis win Cerdeba, Sen gaunZrevlad zixar. cisana ki ukve gare-
Taa gamxtari da axla Sens kars aRebs. magram vidre kari gaiReba, xdeba saocreba: mou-
lodnelad is Tavze gadagisvams xels. raRac frTxilad, msubuqad gadagisvams xels
`abubulavebul~ Tmaze... kefidan kisramde.
vxedav. maxsovs.
amas cisanac amCnevs. da `ecodeba es ubeduri~ _ fiqrobs niSnismogebiT. kibeebze ki
xifaTian ambavs gaorTqlebs yurSi, romelic, Sen vidre meoTxe sarTuls aaRwevT, unda
gaiTaviso.

da es aris m e o r e d i d i d R e Seni cametwliani cxovrebis manZilze. m e o r e


didi dRe!

kari iReba: amRvreul mdinaresaviT Segaskdeba: panikuri da mrisxane SeZaxilebi, ga-


mocemuli dedisa da bebiis mier. da vidre deda, romelmac ukve daiTria cisana, gaggle-
jT orives, daTreuli yviriliT iwyebs dramatuli Txzulebis amoTqmas: rom megobarma
gogom daureka da sTxova, masTan misuliyo, radgan cudad gaxda, mgoni, brmanawlavis
Seteva daemarTa, dedis mosvlamde sTxovda darCenas, wavida da niac gaiyola, iqidan
rom gamodiodnen, nia waiqca da kefa daartya kibis safexurs, gaxda cudad, isev Seiyvana
megobarTan, iq ukve iyo mezobeli eqimi, romelic mis amxanags utrialebda dedamisTan
erTad, niac miuwvines gvrdiT, aRmouCines pirveladi daxmareba, ganZreva ar SeiZle-
bao da ai, bolos manqaniT moiyvanes Sin... vidre cisana daZabul epiur nakads qsovs, Sen
ukve Sens oTaxSi Sedixar, sarkis win dgebi da gaognebuli Sescqeri sakuTar Tavs, e.i.
Tmas, da ramdenjerme asaxiereb xelis gadasmas ise, rom Tmas ar exebi, raTa misi kvali
ar waSalos Senma xelisgulma... da Rame sawolSi ki ar wevxar, aramed zixar, raTa misi
kvali ar waSalos baliSma... da mTeli sami kvira Tma aRar dagibania, raTa misi kvali
ar waeSala wyals, ris Sedegadac mklavebze sul ufro gemateba sisxlCaqcevebi: Cqme-
tebis kvali, ganxorcielebuli mSobeli dedis mier, romelic TandaTan gadadga Wkuaze
Seni axali sigiJis wyalobiT: `c a m e t i w l i s g o g o T a v s a r i b a n s !!!!!~ `m e s a m e
k v i r a a c a m e t i w l i s g o g o s T a v i , T m a a r d a u b a n i a !!!~ da mas, mkurnals,
igive eqims, gulSi gauelva Semzaravma eWvma, rom Sen SeiZleba marTla fsiqikurad daa-
vaddi, radgan msgavsi axirebebi aseT avdmyofebs axasiaTebT Turme...
Sen ki daxval, TiTqos Saravandi gadgas Tavze da gaognebuli xar am usazRvro wya-
lobiT Sens mimarT. da sakuTari idumalebiTa da miuwvdomlobiT... s u l sxvagana xar.
da axla SenTan mikareba ar SeiZleba. da trialebs da trialebs erTi da igive wami, Seni
TvalebisTvis, TmisTvis, xerxemlisTvis, mTeli sxeulisTvis, gulisTvis, sulisTvis...
Senelebuli wami, Tu rogor aRimarTeba misi xeli haerSi da rogor eSveba Sens Tmaze,
msubuqad, da rogor nela, frTxilad micuravs kisrisaken...

_ raSia saqme? ratom xar ase ganazebuli? _ Tvalebis WutviT gekiTxeba maria... _
aq ara xar. sada xar? kide ar metyvi? dedaSeni meubneba, mgoni marTla ver aris kar-
gado, ese igi, cota auriao... eh, nina georgievna, nina georgievna, siyvaruli sigiJea,
aba ra aris, avadmyofobaa... mas ki TavSi ar mosdis, an SeiZleba TavSi mosdis, magram ar
icis, rogor moiqces da uxeSobs... es ar SeiZleba. bavSvs unda gverdiT daudge... deda-

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 123

Cemi gverdiT rom damdgomoda, Cemi cxovreba sul sxvanairad wavidoda... magis jibriT
davdiodi biWebTan, sulac ar momwondnen, magram davdiodi da aTas ubedurebas gadav-
ekide... xoda, Senc rom ar gadaekido rames, jobia miTxra, me xom yvelaferi mesmis Seni...
riTi unda gamakvirvo Sen me...

***
bolo ori gakveTili gagicdaT.
_ wamodi! TinikosTan mivdivarT! aravin ar aris saxlSi! marto Cven viqnebiT!
_ ar daiwyo exla! wamodi, oTxni mivdivarT! ici ra liqiori aqvT, dedamisis gakeTe-
buli?! musikebsac CavrTavT, vicekvebT!
da Senc miyvebi. imitom ki ara, rom gexaliseba, imitom rom sami DdRea isev ar gamoCe-
nila, imitom, rom isev verafriT gagigia erTi ram: gamCnevs ki Tavisi fanjridan? maSin
vis gamoelaparaka: Tavis mezobel gogos, romelsac fanjridan xedavs xolme, Tu ga-
Cerebaze SemTxveviT Sexvedrils? da mere vin Caisva manqanaSi da vis gadausva Tavze
xeli, Tavis mezobels, Tu gaCerebaze SemTxveviT gacnobils? Tu orive gaerTianebuli
hyavs? da saerTod, vis uyurebs marTla Tavisi karis fanjarasTan asvetili? egeb marT-
la liza belskis uyurebs, maT Tavze rom cxovrobs da marTalia, saSinlad moxucia, ase
ormocdaxuTi wlis, magram, rogorc yvela ambobs, kargad gamoiyureba? an buaCiZeebis
sam gogos, maT qvemoT rom cxovroben? an egeb marTla cisanas uyurebs? ara, SeuZle-
belia! egeb lamaz qalebs da gogoebs ki ara, ubralod adamianebs uyurebs, magaliTad,
bumberaz sulaqveliZeebs, maTi karis mezoblebs, da saerTod, egeb yvelas Tanabrad
aTvalierebs? da bolos igrZeni, rom daiRale. amdeni lodiniT. amdeni nerviulobiT.
kiTxvebiT. eWvebiT. daZabulobiT. monatrebiT. tanjviT. daiRale. arc erTi Seni amx-
anagi ar aris SensaviT daRlili.

liqiori sxvadasxva xilisgan yofiliyo damzadebuli, bebia ugzavnida Turme sofl-


idan. xom SeiZleboda bebiamissac liqiorebi daemzadebina da ara sanTlebi da sunele-
bi?! jandaba! cekvavT... Tinikos firsakravic aqvs. cekvavT... jadosnuri sasmeli: yvela
xili elaparakeba Sens enas... sasas, yels... elaparakeba xilurad, tkbilad... Tvalebi
odnav gexuWeba.

gareT ki qari iyo... Tmas uwewavda, tuCebs uSrobda da uwvavda, da xSirad moiloka-
vda xolme tuCebs, amis gamo ufro uskdeboda... garboda, radgan cota daagvianda. deda
mainc ar iqneboda Sin, marias ki yvelaferi esmoda... magram kari swored dedam gauRo da
mis danaxvaze moTminebis Zafi saSineli xmauriT gadauwyda:
_ ras gavxar, gogo? sad egde amden xans? visTan iyavi? ras gigavs tuCebi! ras akeTeb-
di? ra xdeba saerTod Sens Tavs? aba amoisunTqe! alkoholis suni!
da mTeli koSmari imiT dagvirgvinda, rom mama gamovida saZineblidan. ram Camoiyva-
na Sua kviraSi? dedam wamiT gaixmo oTaxis kuTxeSi, raRac CasCurCula da mama pirquSad
gamoemarTa misken:
_ sad iyavi? _ da sila gaawna.
safeTqliT kedels miexala. da samyaro Camoiqca.
_ О Боже! _ aRmoxda iqve atuzul marias da nikapi pirianad Camala TiTqos saloca-
vad Setyupul xelebSi.
..........................................

_ Владимер Николаевич! Вы такой благородный человек... Как то это на Вас не похоже. Она
же маленькая девочка... и так сердце у нее как у птички постоянно силно беется... Она ж ни в чем ни
провиниласъ... может заидете к неи ...

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
124 proza

rogorc iqna mariam daimartoxela incidentis gamo isedac nervebdaglejili ojax-


is ufrosi.
magram Sen oTaxSi aRar iyavi. gadaabrunes saxli. gacvivdnen faliaSvilis quCaze,
mere _ muxaZis, micvivdnen vakis parkTan, mere ukan, Cacvivdnen sardafSi, gaxsnes, Sevi-
dnen, aanTes sinaTle. `vaime. nuTu daviRupeT?~ _ es mamaSenis xmaa, romelic garbis. sx-
vebic misdeven. `wadiT, irbineT, gagiJdiT, CaiqcieT naRvela~ _ es Seni fiqrebia, Seza-
vebuli qvanaxSiris sazizRar sunTan, romelic yovelTvis, magram axla gansakuTrebiT
girevs guls, radgan qvanaxSirSi zixar, uzarmazar yuTSi. Tumca es kargi xarisxis an-
tracitia. bzinavs. da bRujav da mTeli ZaliT esvri daketil kars. mTeli ZaliT yu-
Tidan. da kidev da kidev da karis win Savad mbzinavi gora aRimarTeba. axla veRarc ki
Semoxsnian. da fiqrob, rom aq mokvde. da ikuntebi da tiri. amas arasdros apatieb maT.
gansakuTrebiT mamas. radgan mama sul sxvaa.
eh, nia, rom gcodnoda, rom sul rva weliRa dagrCaT am dedamiwaze erTadyofnisa,
rom rva wlis Semdeg mxecurad mogiklaven mamas, ra Tqma, unda apatiebdi.

`Sen rom dagenaxe gagiJdebodi. ase cudad arasdros vyofilvar. mTlianad ga-
miSavda saxe, xelebi, fexebi, kaba. sardafebSi saerTod saSineli suni dgas. qvanaxSiri
mZimea da bzinavs. mariam mipova. Turme ufiqria, ufiqria da mimxvdara, qvanaxSiris
yuTSi CaZvrebodao. Semoangries kari: mariam da Cemma umcrosma Zmam. Semoiwia SigniT
qvanaxSiris grova. me ki damZineboda. ZilSi Zalian mcioda. `fui eSmakso!~ _ bebiaCemma
marTla daiZaxa, ase, lojSi rom Sevabije da taxtidan Camoxta. da me marTla eSmakiviT
davejRane, rqebi davisvi Tavze, daviymuvle da gamovekide. Cemi mSoblebis saZinebelSi
Sevarda. mariam xeli mtaca da abazanaSi SemaTria, Torem bolomde gavuxeTqavdi guls.
Cemi mSoblebi ki Cvens mezobel futuriZeebTan CabrZanebuliyvnen sakonsultaciod
da mere ukve miliciaSi apirebdnen wasvlas. mariam daureka iq. magram vidre ar davibane
da loginSi ar Cavweqi, ar davarekine. male ar unda RirsebodaT amosunTqva. isev cu-
dad var, Tumca mas Semdeg sami dRe gavida. mamaCemi gaemgzavra. ar Sevurigdi. diliT
didxans wmendda Tavis volgas. egona aivnidan gadavxedavdi. ar gadamixedia. dedaCemis
danaxvaze cudad vxdebi. Cemi ufrosi Zma nervebs miSlis. Sen rom ar iyo, SeiZleba sax-
lidan gavqceuliyavi. es dReebi skolaSi aRar wavedi, sicxe momca. Sen ki aq ara xar.
Zalian gTxov, modi. modi. modi. modi.
daRamebula. damZinebia. Sens fanjrebSi sinaTle anTia. ai, Senc! rodis moxvedi?
saZinebelSi Sedixar. ixdi, jepres gverdze isvri da wvebi. mec vwevar. daviZinoT~

_ mismine, me megona bavSvebi mxolod qorwilis Semdeg Cndebodnen. Tu qorwili ar


iqneboda, ise ramdenic ar unda gekotriala biWTan _ aravinac ar gaCndeboda. xvdebi
exla rogori briyvi viyavi? uqorwilod, Tu TeTri kaba ar gecmeboda, Tu TeTri fata
ar gedgmeboda, saerTod megona, rom arc araferi ara xdeboda, rac ar unda momxdariyo.
gesmis Cemi gonebis mdgomareoba? saidan aseTi azrebi, azrze ara var. xoda, pirvelad
rom davorsuldi, мамочка, rogor miyvarda is biWi, antoSka, dedaCemma orive gvcema.
dagvbeJa Zalian. iseTi nazi biWi iyo antoSka, сердце мое, iseTi wvrili majebi hqonda,
maja gaebzara, SiSisagan kinaRam gagiJda da sul gaiqca Celiabinskidan, jer dedamisTan
daimala gemis bufetSi, da gayva mere im gems, gadaikarga. kaco! me wamaTria viRac abort-
maxerTan da gamikeTa aborti. ra aris aborti? ar ici? unda icode. es aris jojoxeTi. es
aris wyevla. eSmakebis SanTebi Sens saSvilosnoSi. gamogSignaven. da Tavs igrZnob saSin-
lad. nu giyvebi? aba is iyo kargi, me rom aravin arafers miyveboda? imdens vtirodi,
rom TxuTmeti wlis gogos kataraqta damemarTa, mas Semdeg maqvs Tvalebi aseT dReSi.
guSin rom mkiTxe, RmerTi gwamso, Sen sxvebsac ekiTxebi amas bolo xanebSi, magram
веришъ богу? ki ar unda sTqva, unda sTqva веришъ в бога? aba ar mewameba! anzori rom ga-

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 125

moagzavna CemTan iq, kaco, iq, CeliabinskSi! is rom ar gamecno, movkvdebodi, Tanac ra-
Rac skandalurad. yvelafers vuyvebodi anzoriks, сердце мое, da vtirodi xolme, da
Sevuyvardi, da SemirTo da wamomiyvana aq. da ise miyvarda Cemi qmari, rom qarTuls vswav-
lobdi dRedaRam, radgan uxaroda, qarTulad rom velaparakebodi xolme. xoda, kidev
kargi sofelSi vcxovrobdiT, mukuzanSi, da sul qarTulad unda melaparka. Обожала я
его, ты же знаешъ. mere Camovedi TbilisSi da viyide erTi saxluka aeroportisken... myav-
da megobari tania, magram erTxel CemTan erTad moindoma dawola, kaco, ver gavige, ra
mogdis meTqi da miyvarxaro... Turme arian iseTi qalebi, rogorebsac qalebi uyvarT. ar
moisvena da gavagde saxlidan. aba, ra unda meqna! Zalian ganvicade, radgan maSin marto
eg erTi megobari myavda. unda icode yvelaferi.

reebs yveba, dedaCemo, es qali!


ra qali, ra kaci! ra qorwili, ris aborti! ra SuaSia es yvelaferi! ra kavSiri aqvs
CemTan! me xom misalmebasac ver gavbedav!
da germanuls veci.
me vici ukve uricxvi sityva.
me vici yvelaferi, rac siyvaruls ukavSirdeba: die Liebe, das Herz, die Sehensucht,
das Gefühl, die Eifersucht, die Verzweiflung, der Tod, weinen, warten, sorgen... siyvaru-
li, guli, monatreba, grZnoba, eWvianoba, tirili, lodini, zrunva, sikvdili... da saer-
Tod...

1 9 7 5 weli

_ aba, rogor aris saqme, codnis wyaros dawafebulno? ras metyviT?


_ me wavikiTxe, rac gviTxariT, pativcemulo!
_ Tqven?
_ Cvenc, masw.
_ Tqven?
_ me ver movaswari, pativcemulo!
_ eeh! Zalian mwyins. kargi. vis surs ilaparakos?
_ me TviTon ara, pativcemulo, SemekiTxeT da gipasuxebT.
_ gekiTxebiT, maia, xom? maia! maSasadame, ras niSnavs:

Sen marto mtoveb. da erTaderTi SemiZlia gagcvalo ase.


Sen wami iyav SeCerebuli da axla isev Sriali mavsebs.
yoveli Cqami Sens Tavs magonebs, SeniT aris samyaro savse.
qaric Sena xar da ukvalo keTilsurnelic...

_ ras da... ai, rodesac giyvars, Seni Seyvarebulis mets veravis veRar xedav. aRara-
vin aRar gainteresebs. marto is gainteresebs, rac Sens SeyvarebulTan kavSirSia. da
Tu dagtovebs, ise cudad gaxdebi, rom ver gaZleb, radgan aRarc Seyvarebuli geyoleba
da aRarc araferi geqneba, imitom rom yvelafers Seyvarebulis gamo daSordi...
_ da ratom daSordi Seyvarebulis gamo yvelafers?
_ yvelas da yvelafers. imitom rom Seyvarebuli mTel Sens gonebas ipyrobs, sxvaze
veravisze da veraferze veRar fiqrob. sul masze fiqrob, fiqrob gauTaveblad...
_ da kargia mere es?
_ principSi cudia, pativcemulo, imitom rom egoizmi gamodis... da gamoSterebu-
loba, magram principSi sxvanairad ar SegiZlia, xom gesmiT...

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
126 proza

ra acinebT, masw?
_ marTlacda, ra gacinebT? siyvaruls dasciniT? odesme yvelas SegiyvardebaT
vinme, didi imedi maqvs... da egoizmio, rom ambobT, adamians yvelaferi rom TavisTvis
ki ara, Tavisi SeyvarebulisaTvis unda, sicocxlec rom SeuZlia gaswiros misTvis, _
mainc egoizmia?
_ ra vici, pativcemulo, sxvebze rom veRar fiqrobs, imitom vambob... prosto, mapa-
tieT, masw., marto erT adamianze fiqrobs.
_ da mere? roca marto rCeba? roca is adamiani stovebs?
_ hoda, marto rom rCeba, aRaraferi aRara aqvs da Tu yvelafers Tavidan ar dau-
megobrda, ubralod gagiJdeba, masw. aba uyvelafrod rogor unda iyos? da Tavidan
amCnevs yvelafers, ese igi mTel samyaros.
_ magas niSnavs `yoveli Cqami Sens Tavs magonebs, SeniTaa samyaro savse?~
_ me mgoni. imitom rom roca Seyvarebuli hyavda, roca erTad iyvnen, sxva araferi
ar sWirdeboda da SeiZleba, verc amCnevda. roca aRara hyavs, axla yvelaferSi is unda
ipovos, an, arada, daiviwyos, an arada, mokvdes.
_ kargi, maia, Zalian sworad gagigiaT. da rodis ufro mdidaria adamiani? roca
Seyvarebuli hyavs da sxvaze veRaraferze veRar fiqrobs, Tu roca yvelaferSi Seyva-
rebuls eZebs da poulobs, magaliTad, yvavilSi, RrubelSi, wvimaSi, zRvaSi?
_ ra vici, masw. mapatieT, qalbatono nia, SeiZleba maSin ufro gamdidrdes, roca
Seyvarebuls dahkargavs, da yvelgan da yvelaferSi imis Zebnas daiwyebs, SeiZleba amaze
Zalian kargi leqsebi da musika daweros, an Zalian kargi naxati daxatos, magram, me mainc
merCivna, Cemi Seyvarebuli CemTan yofiliyo, xom gesmiT.
_... rogor ara...
_ pativcemulo, SeiZleba? germanulSi rom ar aris ase: `Sen wuTi iyav SeCerebu-
li, da axla isev Sriali mavsebs!~ aq ufro mokled aris: `Sen erTi wuTi xar, Semdeg
ki es (albaT igulisxmeba `es wuTi~) Srialad gadaiqceva~. da arc es: `qaric Sena xar
da ukvalo keTilsurnelic~. dedanSi ubralod aris: `an egeb es surnelia narCenis,
naSTis gareSe?.~
da es fraza saerTod zedmetia: `yoveli Cqami Sens Tavs magonebs, SeniTaa samyaro
savse.~
_ gmadlob, nika! yoCaR, rom giSromiaT da SegidarebiaT! saqme is aris, rom naTqvami
gasagebi unda iyos. logikurad an emociurad. xSirad rac dedanSi gasagebia, TargmanSi
zustad ise rom dastovo, SeiZleba namdvili uazroba gamovides. amitom unda gaSalo an
daazusto nagulisxmevi azri, magram ise, rom avtoris poetika, misi msoflmxedveloba
ar Selaxo, mis farglebSi unda darCe.
_ me yvelaze metad swored eg striqoni momwons: `yoveli Cqami Sens Tavs magonebs,
SeniTaa samyaro savse~
_ da ratom mogwonT, maia?
_ ra vici, pativcemulo, ver agixsniT...
_ bolo striqonebze ras metyviT, giorgi?
_ me ar veTanxmebi, pativcemulo. ra gamodis, visac moexvevi, aucilebelia daSorde
mere?
_ Tqvenc mase gesmiT es striqonebi, zura?

„me yvela qali damkargvia, SemovaWde visac mklavebi,


mxolod Sen erTi isev da isev daibadebi,
radgan arasdros SegaCere,
xar ganuyreli~.

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 127

mase gesmiT?
_ diax. aba rogor unda gavigo, pativcemulo?
_ sxvebi ras fiqrobT?
_ es misi, e. i. poetis gamocdilebaa, maswavlebelo. da ara raRac savaldebulo wesi
da kanoni. Tanac „SemovaWde visac mklavebi“ imas ki ar niSnavs, rom erTxel moexvia,
aramed imas, rom es qali mas ekuTvnoda, erTad iyvnen fizikurad. da mere, roca wavida,
poetma ar SeaCera, ar moindoma misi SenarCuneba...
_ anu, misi nebis daTrgunva, ara?
_ diax... Tavisufleba mianiWa...
_ sworia, maia... Tqven zustad mihyvebiT am poetis grZnobebs... da ratomRaa ganuyre-
li?
_ albaT imitom, rom roca Seyvarebulebi erTad arian, mere... daqorwindebian, mere
xan iCxubeben, xan Serigdebian, gaCndeba aTasi problema da siyvaruli kvdeba... da roca
Soridan giyvars, ar gekuTvnis fizikurad da veRarc dahkargav...
_ da ras niSnavs: „isev da isev daibadebi“? ho, nika!
_ dedanSic zustad asea: „isev da isev daibadebi“ an: „yovelTvis Tavidan daibadebi“
ese igi, isev da isev Tavidan gaaxsendeba, pativcemulo!
_ ho. isev da isev Tavidan... albaT raRac intervalebiT... da im intervalebSi Sei-
Zleba saerTod aRar axsovdes xolme... magram is isev dabrundeba... imitom rom aRus-
rulebeli survili iseTive Zlieria, rogorc Zvirfasi gardacvlili... „gamaxsendebi,
gamexsneba naiarevi“ _ rogorc erT sxva leqsSia...

1 9 6 2 weli

zamTris ukanaskneli dRe

oTxi Tve gavida.


saidan?
ra Tqma unda, bolo, ese igi, meore Sexvedridan.
ra Tqma unda, SemTxveviT Sexvedridan.
ra Tqma unda, quCaSi.
manqaniT rom wamoiyvana.
da es saswauli oqtombris bolos gardamoxda.
da mTeli es oTxi areuli Tve asazrdova.
da, rogorc ukve gagandeT, igi dadioda rogorc Saravanddadgmuli da egona, rom
misi Tma asxivebda. SeiZlebda asxivebda kidec.
miuxedavad imisa, rom zogjer bneldeboda. yvelaferi.
roca, mis guls da Cabnelebuli muxaZis quCis siCumes isev is wvetiani „francuz-
kebi“ svretda...
magram aRarafers aRar hqonda mniSvneloba.
sruli uuflebobidan amozrdili misi tanjuli udrtvinveloba lamis usazRvro-
baSi gadazrdiliyo...

dRes ki zamTris ukanaskneli dRea.


ukve ori kviraa, mze gamoCnda.
Tumca mainc ar Tbila, magram aSkarad siTbos winkaria.
da igi zis am grilnaTel winkarSi, vakis parkis im SesasvlelSi, faliaSvilis quCas

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
128 proza

rom uerTdeba. zis raRacnairad gverdulad, uRonobisagan Tavs rom ayrdnobs adami-
ani sakuTari moxrili xelis baliSs, skamis sazurgeze rom amoburcula. CanTa gverdiT
ugdia.
kargi.
zis da TvalebdaxuWuli uwyvetad fiqrobs: „modi.“
magram gana es fiqria?
ara, ra Tqma unda. es aris is, rasac uwodeben „xmobas.“
da amas sCadis mTeli, moWimuli adamiani. misi organizmis yvela ujredi am erTi si-
tyvis, am erTi wyurvilis irgvliv Semokrebila. es sityva gulSi ibadeba da yvela kap-
ilars gadaecema; „Mm o d i “. `m o d i .“ „m o d i .“ mere gacurdeba haerSi da adresatis Zeb-
nas iwyebs.
iswavleT Seyvarebulebisagan magia.
radgan: gadis kidev erTi saaTi. da uecrad viRac jdeba mis gverdiT da xmas ar
iRebs.
mowafe nela aswevs Tavs, nela Setrialdeba da mis saxes SeefeTeba.
wamsve win gaixedavs. da dakargavs sakuTari Tavis, midamos, zamTrisa Tu mzis Seg-
rZnebas. daimaxsovreT: aseT wuTebSi aRaraferi aRar arsebobs mis garda.
da gaismis: misi xmadabali `gamarjoba~ da `aq ras akeTeb~ _ SekiTxvis kilos ga-
reSe.
misi xma.
yvela nazamTral tots gaaJriala. albaT. da daimaxsovres maT da haerma es xma. xolo
SekiTxvis adresati _ ra Tqma unda, ugonod qmnili, da uunarod, raime niSanwyali gai-
Ros sicocxlisa (xolo sicocxle Tu ramea, misi saguledan amovardnili gulia, axla),
arc cdilobs pasuxis gacemas.
didi, Tbili xelisguli patara, civ xeliszurgze.
JrJola.
es sityva kargad ar esmoda. jer arc uxmaria. ai, Turme ra yofila. pirvelad maSin
gaicno manqanaSi, misi cxovrebis m e o r e d i d d R e s . magram axla sxvaa.
guli siswrafes umatebs.
`xelebi gagyinvia~ _ ambobs misi xma. yurTan sul axlos.
JrJola.
da mis xelebs xelebSi iqcevs. daaorTqlavs. ise, rom tuCebiT exeba. mere wamoay-
enebs. paltos Caixsnis. marcxena kalTas skamze gadafens da zed dasvams. marcxena xels
sazurgeze debs, marjvenaTi paltos meore kalTas afarebs, muxlisTavebs umalavs,
mis xelebs iRebs da iRliis qveS amoidebs, sadac Zalian Tbila. xeliT naqsovi jempre
acvia.
axla mTlianad paltoSi hyavs gamoxveuli. gulSi Cakruli. ar SeiZleba ar esmodes
misi gulis Zgera. lamis agoniuri. arsebobs gulis cemis maqsimaluri siswrafe. imis
iqiT guli skdeba. bolos da bolos momavali eqimia.
civ Sublze akrobs Tbil tuCebs.
mas ki mis Tbil yelSi aqvs saxe Carguli. da isunTqavs mis surnels da Zalas kar-
gavs.
da kargia es. radgan amis Semdeg aRaraferi aRar unda iyos. an ase unda gagrZeldes
samaradisod. an amiT yvelaferi damTavrdes. Jruantlis saxlSi dasaxlda.
„gaTbi?“ _ ekiTxeba Zalian Cumad da jer erT quTuToze exeba tuCebiT, mere meo-
reze. xolo im quTuTos, romelsac misi tuCebi moSordnen, or TiTs afarebs: „Ses-
civa“
da sxedan ase. da umcross hgonia, rom aRarafers aRar sciva maT irgvliv, yvela da
yvelaferi gaTba, da maT win totebze axlad gamosuli, jer SekumSuli kvirtebi ukve

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 129

netarebiT iberebian da sadac aris gaiSlebian... da gazafxuli yvelaze Cqara aq, vakis
parkis Sua SesasvlelSi mova.
da misi paltodan cali TvaliT xedavs wiTel miwaze dagdebul gamoRrutnul nax-
evarpurs da gaxunebul, nazamTral beRuras, mas rom kenkavs da xSirad ise Rrmad yofs
niskarts purSi, rom Tavi aRar uCans. mere saerTod Sejdeba puris gamoqvabulSi da
axla Tavs hyofs xolme gareT, radgan puris kides kenkavs.
Sen warmoidgine, maxsovs. da vxedav.
da baRi imaxsovrebs maT. maT gamosaxulebas aRibeWdavs nazamTrali da dawmendili
ca, gamzeurebuli haeri, ZaRlebisa da Citebis wminda Tvalebi, yovel SemTxvevaSi, ase
hgonia umcross da ase egoneba Semdegac.
xolo igi kidev ufro Zlier ixutebs, or moxril TiTs nikapqveS amosdebs, odnav
auwevs saxes da tuCebze exeba tuCebiT... da is odnav sisveles igrZnobs, sul odnavs, da
ukvirs...
Semdeg igi wamodgeba. masac aayenebs, paltos sayelos auwevs, paltos Rils Seu-
kravs, kaSnes gauWers da etyvis „wadi Sin.“ da TviTon midis.
da es aris misi cxovrebis m e s a m e d i d i d R e .

`sul ar Camovsuliyavi am oxer TbilisSi, ar merCivna? ratom ar daiqca is dRe, me


rom am ojaxSi Semovdgi fexi! ratom ar momtyda es fexi, romelic am ojaxSi Semovdgi!
vis gadavekide, RmerTo, vis!~ _ meramdened fiqrobs cisana. igi misCerebia Tavis sa-
wolze budasaviT morTxmul, TiTqosda usasrulobaSi mziral mozards, budasave Ri-
mili rom Sehyinvia bageze da gons veRar modis.
„Camixuta“ _ TiTqos bodavs mozardi da Tvalebs xuWavs.
„sad?“, „rodis?“ da misTanebi...
da raRac-raRaceebis Setyobis Semdeg isev fiqrobs:
„Seecoda albaT es ubeduri!“

„ubeduri“ ki Tavis xelis zurgebs kocnis, mere quTuToebze da tuCebze gadaita-


rebs TiTebs, mere mxrebze ixvevs xelebs... da wveba...

„exla saerTod gamoTayvandeba! saerTod aRar wava skolaSi. da aRarc me waval


dedamisis magivrad klasis krebaze! meyofa! rac unda is qnas! TavSi qva ixalos! vin aR-
ara yofila Seyvarebuli, rom amisTanebi ar Caudenia... Cemi Zma rusTavSi martenis Ru-
mels erkineba. saxelganTqmuli metalurgi, staxanoveli. wamomwyebi moZraobis: `ar-
cerTi udisciplino da CamorCenili Cvens gverdiT~! da me vis gverdiTa var! sworedac
CamorCenilisa da udisciplinos gverdiT! vRalatob Cems Zmas! da: `tuCebis tuCebze
mideba marTla kocna xo ar ggonia?~ _ avad miaxala axlad Camoyalibebul budas.

da mere Zilis win zis sabnis qoxSi, sadac Ramis naTura SeuTrevia da kiTxulobs ukve
axal monapovars Zveli mwvane wignidan „xalxuri poezia“:

netamcai, mamklamcai,
aso-aso amqnamcai,
qveS WinWari damigon da
zed mduRare masxanmcai,
Cemi xorci yvav-yoranTa
saWmelad da sasmadmcai,
oRond SenTan mamyofina,
oRond SenTan damsvamcai...

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
130 proza

wamSi izepirebs, mere didxans tiris da mere eZineba. dedas ki damwvris suni aRvi-
Zebs... da SeSliliviT wamoxteba da meore oTaxSi gaawydeba.
aaglejs sawols amomwvar sabans da mis qveS aRmoaCens mZinare Svils, wignsa da anTe-
bul magidis naTuras. dascqeris am yovelives zardacemuli da ver gaugia ra sWirs am
mSvenier wigns dasamali: es xom `xalxuri poeziaa~.

ukan darCa yvelaferi: xasiaTis wamxdeni xma, deda rom gamoscemda, Cxubi, misi saso-
warkveTili SekiTxvebi da muqarebi: rom gaaglejinebda mamamiss mis Tavs, Tu aranorm-
alur saqciels ar moiSlida...
mas es yvelaferi aRar exeboda. is ukve sxva adamiani iyo. mTlianad sinaze da siTbo
... mTeli samyaro uyvarda. mTel msoflios xelebs uwvdida:
man ukve icoda samyaros mTavari saidumlo: samoTxe, anu gulSi Cakvra. is axlaxan
iyo edemis baRSi da iqidan modioda... aba, rogorRa SeiZleboda vinmeze gabrazeba.

lamis TiTis wverebze dadioda. xmamaRla aRar laparakobda da xmamaRla aRar


icinoda, TiTqos ar undoda viRac Zalian saTuTi daefrTxo...
farTod uRebda fanjrebs gazafxulis niavs, Rrmad sunTqavda, RamiT xelebs Slida
da mifrinavda... dahqroda muxaZis quCisa da vakis parkis zemoT, mTebis Tavze, mTvaris
qveS da mTvaris gaswvriv...
Tbilad eqceoda dedas da bebias, isev ikravda gulSi umcros Zmas, aRar eCxubeboda
ufros Zmas, loyebs ukocnida marias, gaZlierebulad kvebavda jekas da `yviTel Zrox-
as~ anu kata daria osipovnas...

mxolod xandaxan gauelvebda xolme fiqri: vis exveoda igi: mezoblis gogos,
romelsac fanjridan xedavda xolme? gaCerebaze SemTxveviT gacnobils? manqaniT
SemTxveviT wamoyvanils? Tu parkis skamze SemTxveviT napovn upatrono bavSvs? gana
gamoricxuli iyo, rom maT erTmaneTTan ver akavSirebda?

***
ai, msoflio ukve mis oTaxSia!
mamam Txovna ausrula da uzarmazari radiomimRebi saxelad `МИР~
Tavisi oTaxidan mis oTaxSi gamoaTria.
rogor cimcimebs feradi Skala! cekvaven cisferi da wiTeli talRebi... am dros
oTaxSi unda bnelodes.
da roca is feradad mocimcime cifrebian Skalaze daasrialebda Sav xazs da aRelve-
buli mTeli msoflios xmebSi, enebSi, orkestrebsa da simRerebSi dacuravda, _ ufro
advilad itanda monatrebis autanel tanjvas. asatani ki marTlac hqonda. radgan is am
dRis Semdeg karga xans aRar gamoCenila...
`netamcai, mamklamcai, aso-aso amqnamcai....
qveS WinWari damigon da zed mduRari masxanmcai...
oRond SenTan mamyofina, oRond SenTan damsvamcai...“
magram atriale, nela atriale radio-mimRebis mrgvali, Savi CamrTveli, gacurdi
dedamiwis xalxebis hangebsa da xmebSi.
ai, ai, ra kargi ucxo da ucnobi melodiaa...

yoveldReE isev samocamde germanul sityvas da erT-or leqss izepirebda, isev `sa-
komisioebSi~ da parkSi daexeteboda, antikvarul nivTebsa da xeebs aTvalierebda, qa-
naobda parkis nav-saqanelebze da lamis caSi adioda, ise, rom erTi-orjer gulgaxeTq-
ilma navebis kacma Sua qanaobaSi yviriliT gaaCera....
skolaSi ki iSviaTad iyo da sufTa sindisiT avadmyofobas imizezebda...

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 131

2 0 0 6 weli

_ mivageni!
_?
_ m i v a g e n i ! ai, telefonis nomeri. ai, misamarTi!
_?
_ ho. maSasadame, msgavs SemTxvevebSi unda mimarToT policias! an uSiSroebas! maT
ukve kompiuterSi hyavT yvela. da maSinve amoagdo am yovlismcodne aparatma Zebnili
„gogi kordia. dabadebuli 1940 wels ..... misi suraTi da misamarTi: wyneTi, kostavas quCa
da a. S.
_ wyneTSi cxovrobs? es telefoni da es misamarTi arasodes mouciaT, rodesac
telefoniT veZebdi!
_ ar vici. es namdvilad misi misamarTi da telefonia! ende vanos!
_ vano? vano viRaa, kaco?
_ vaaanoo? ca-miwismCxrekeli ivane! sistemis meufe!
_ oh! iqamc iyos! axla ra vqna?
_ unda daureko!
_ me? rogor unda davureko? ver davurekav!
_ aba, ra vqnaT?
_ egeb Sen naxo?
_ me? mere? davuSvaT, vnaxe. mere?
_ ra mere! mere momiyvebi! rogor aris, rogor gamoiyureba...
_ saxlSi xom ver mivadgebi? maSin samsaxuric unda gavigoT....
_ egeb saxlSic iRebs pacientebs?
_ da Tu ar iRebs?
_ ar vici. is vici, rom unda waxvide.
_ sad?
_ wyneTSi.
_ ra vuTxra mere, kaco! ra? vina var, ra minda-meTqi!
_ movifiqroT! vTqvaT, viTom giTxres, rom eqimi kordia saxlSi iRebs pacientebs
da Senc mixvedi, radgan raRac, vTqvaT, kanis wva da qavili gawuxebs...
_ aha. kargi batono. iyos mase. xval SabaTia. samsaxurSi ar iqneba. hoda, mivadgebi
Sin, wyneTis haersac Cavylapav. misdRemSi ar vyofilvar wyneTSi. e.i. mTavaria davinaxo
da gamovelaparako. ise, me is ar meyofa, rac mawuxebs, raRa kanis qavili avitexo! Tu Sin
damxvda da Tu Sinac iRebs pacientebs, vetyvi, Tqvenze miTxres, rom endokrinologi
brZandebiT da Ciyvi maqvs-meTqi. egeb marTla endokrinologi aRmoCndes da marTla mi-
miRos! mTavaria: davinaxo, aRviqva, davakvirde! gavigono misi xma, davimaxsovro misi
Jestikulacia da sityvebi! da wvril-wvrilad gadmogce mere.
_ ho. kidev Tvalebis feri. TvalebSi Caxede kargad, ra ferisa aqvs.
_ Sen ra ar gaxsovs?
_ me TvalebSi ar Semixedavs. ver vbedavdi.
_ gamagiJeb. namdvilad unda movZebno.

1 9 7 5 weli

_ mogesalmebiT. ratom xarT dRes amdeni?


_ sxva fakultetebidanac movidnen, pativcemulo! xom SeiZleba?
_ albaT jobda jer CemTan SegeTanxmebinaT. Tu ara?

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
132 proza

_ marTali brZandebiT. bodiSi, pativcemulo! xom SeiZleba dageswroT?


_ me mgoni, ki. Tu Tqvens leqciebs acdenT, jobs es ar vicode, ara?
_ ra Tqma unda, pativcemulo!
_ raze SevCerdiT, Tu gaxsovT?
_ rogor ara. ganSorebaze, mitovebaze, martoobaze da upasuxo siyvarulze!
_ oo, rogor CamoasxapasxupeT, mzia!
_ ra damaviwyebda, maswavlebelo!
_ namdvili ubedurebis matarebelia, ara? Tan Zneli warmosadgenia, rom romelime
Tqvenganma am matareblis oTxive vagonSi ar amoyos Tavi, sxvadasxva dros an erTdrou-
lad, Tu ukve amoyofili ara gaqvT, ara?
_ zogi didi xania ukve iq zis, masw, da miraxraxebs!
_ mere, Znelia?
_ Zaan, pativcemulo!
_ maS, ra vagonebia es?
_ ganSoreba, mitoveba, martooba da upasuxo siyvaruli.
_ SeiZleba gkiTxoT, Tu romeli Tqvengania Sewuxebuli martoobiT?
_ SeiZleba, masw.!
_ maSin ubralod xeli aswios iman, vinc martoa da es stanjavs.. ooo! xelebapy-
robili tanjva. asec velodi. axla xeli aiwios iman, visac martooba xandaxan sWirdeba.
modi, gadavTvaloT...
.....
_ didi madloba. ra miviReT? 75 bavSvidan 70 itanjeba martoobiT.
magram 40-s martooba iSviaTad an xSirad sWirdeba. gamodis, rom am 40 bavSvs yov-
elTvis ara Tu ar stanjavs martooba, aramed xSirad an iSviaTad sWirdeba kidec, da
maS, ratom sTqva, rom mudam stanjavs? ratom aiwia pirvel kiTxvaze xeli? ar mesmis. vin
amixsnis? Tqven, nika?
_ me mgoni imitom, rom isini, ufro sworad Cven, mec am ormocSi var, roca marto
varT, maSin roca ar gvinda marto yofna, iseve vitanjebiT rogorc yvela, visac ara-
sodes ar surs marto yofna. is momentebi, rodesac Cven gvsiamovnebs an gvWirdeba mar-
tooba, ver gadaswonis, ese igi, ver amsubuqebs im dros, roca martooba gvtanjavs.
_ Zalian kargad CamoayalibeT. gmadlobT, nika. da mainc, yofila ornairi martooba:
saWiro da arasaWiro, sasiamovno da usiamovno an sulac mtanjveli. ase gamodis, xom?
kargi. axla modiT aseTi kiTxva davsvaT: rodis gWirdebaT martooba? cxadia, es kiTxva
ormoc bavSvs exeba. pirveli rigidan mivyveT da mokled vupasuxoT. me Caviwer.
_ roca wigns vkiTxulob!
_ roca musikas vusmen!
_ roca vxatav!
_ roca vocnebob!
_ roca vtiri!
_ roca vfiqrob!
_ roca bunebaSi var!
_ roca avada var!
_ roca Cems sayvarel films vuyureb!
_ roca dRiurs vwer!
_ roca vmecadineob!
_ roca vukrav!
_ roca velosipediT davdivar!
..................
...................

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 133

...................
_ Tqven TviTon moismineT. suraTi Tqvens Tvalwinaa. da arian adamianebi, da albaT
Tqvens Sorisac, visac wignis kiTxvac uyvars, musikis mosmenac, dRiuris werac, bune-
baSi siarulic, xatvac da a.S. aris kidev erTi Zalian mniSvnelovani qmedeba, romelsac
aseve martooba sWirdeba: locva. da maSasadame, aseT adamianebs Zalian bevri martooba
sWirdebaT, da Tu amdeni ara aqvT, itanjebian. da rom hqonodaT, maTi dRe ZiriTadad
sasiamovno martoobiT iqneboda amovsebuli da usiamovno martooba maT veRar daan-
grevda. ase ar aris?E
_ iciT ra, maswavlebelo? raRaca, magaliTad, wignis kiTxva, SeiZleba Sen TviTon
giyvars, mokled, Tan dagyva amis siyvaruli, ar vici, me, magaliTad, sul miyvarda da mi-
yvars, magram sxva rame, magaliTad, musika an buneba, an ra vici, albaT unda Segayvaron,
imitom rom kargia, roca bevri rame giyvars. magram sxva rame ar maswavles da ar Semay-
vares, da sul mTeli dRe wigns xom ver vikiTxav?
_ marTali xarT. da ra SeiZleba davarqvaT im movlenas, roca raRacas gayvareben,
gaswavlian da gaCveven? ra aris es? ver metyviT? aba, dafiqrdiT! aa... RRR ...z
_ aRzrda!
_ rogor daiguguneT! kargi. amas cota xniT Tavi davaneboT da 35 Tqvengans mi-
vxedoT. gamodis, rom Tqven, visac arasdros ar gWirdebaT martooba, arc kiTxva gi-
yvarT, arc wera, arc musikis mosmena da arc ocneba? gismenT. Tqveni saxeli?
_ rezo. masw. bodiSi, pativcemulo, musikis mosmena miyvars, magram sxvebTan erTad.
da wignis kiTxvac samkiTxveloSi mirCevnia. marto roca vrCebi, depresia mewyeba.
_ keTili. magram xom namdvilad arian Tqvens Soris iseTebic, vinc arc wigns kiTxu-
lobs, arc musikas usmens, arc xatavs, arc ocnebobs, arc mecadineobs... aq samsjavro
ki ara gvaqvs, problemebze vsaubrobT. da imitom vsaubrobT, rom amiT Cveni poetis sa-
myaros mivuaxlovdeT da gavigoT, raSi xedavda adamianis tragedias.
_ arian, pativcemulo, SeiZleba sxvagan umetesoba egeTi iyos.
_ ki magram, vinc arc wers da arc kiTxulobs, am leqciaze riRasTvis movida? me xom
vTqvi, rom visac leqcia ar ainteresebs, ar movides, aras ar davuwer-meTqi?
_ siyvarulze da ganSorebaze da egeT rameebze laparaki yvelas ainteresebs, masw!
_ SeiZleba wera da kiTxva da musika da sporti ar giyvardes, magram, ai, Seyvarebuli
Zalian magrad giyvardes, pativcemulo!
_ da rom migatovos, mere ras izam? riTi amoavseb im sicarieles?
_ ar vici...
_ da ai, poets, romelsac Cven ukve mesame Tvea rac vswavlobT, imdeni ram uyvarda da
ainteresebda, rom roca raime ubedureba an Zalian cudi, gamanadgurebeli martooba
daatydeboda Tavs, maSinve karg martoobas Seefareboda xolme. azrovnebda, musikas
usmenda, bunebiT tkbeboda, wigns kiTxulobda, naxatebs aTvalierebda, mogonebebsa da
ocnebebs eZleoda, loculobda, werda dRiurebs TavisTvis, werilebs megobrebisTvis,
da bolos axali tkivilidan raRac axal leqss Seqmnida xolme. ra Tqma unda, mxolod
martoobaSi ara cxovrobda. hyavda megobrebi, axloblebi da maTTanac iyo, magram im-
deni xniT ara, rom cota dro darCenoda martoobisTvis.
_ pativcemulo, xom SeiZleba, rom araferi ar SegemTxves, arc vinmem migatovos da
arc araferi, vinc giyvars iyos SenTan, Tu arada, sxva ipovno, vinc SenTan iqneba da iyo
kargad.
_ rogorc me gamigia, mase TiTqmis arasodros xdeba. amboben, rom mcdari da saSiSi
azria, TiTqos adamiani mxolod siamovnebisTvis iyos gaCenili da cxovrebac TiTqos
amas hpirdebodes. ai, xom xdavT jer meore kursze xarT, da umetesoba ukve ambobT,
rom martoobiT itanjebiT. da mere es ar Semcirdeba, piriqiT moimatebs. albaT sjobs,

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
134 proza

Tavi ar movityuoT da vicodeT, rom didi siZneleebis gadalaxva mogviwevs. da aqedanve


CamovyalibdeT martoobis ostatebad, rogorc Cveni poeti ityoda. viswavloT ro-
gor gardavqmnaT cudi, anu gamanadgurebeli martooba karg, nayofier martoobad. da
martoobis SiSiT uazro da gamomfitav drostarebaSi ar gadavenarcxoT. Torem sixa-
ruls samudamod davkargavT. did grZnobebs did winaaRmdegobebi warmoSobs. adamians
ki ­Zlieri grZnobebi unda hqondes da ara uZalo, nelTbili. aba wamikiTxeT axla Cveni
­le­qsi.
_ zepirad vityvi, pativcemulo!

Sen marto mtoveb. da erTaderTi SemiZlia gagcvalo ase.


Sen wami iyav SeCerebuli da axla isev Sriali mavsebs.
yoveli Cqami Sens Tavs magonebs, SeniTaa samyaro savse.
qaric Sena xar da ukvalo keTilsurnelic.
me yvela qali damkargvia, SemovaWde visac mklavebi,
mxolod Sen erTi isev da isev daibadebi,
radgan arasdros SegaCere, xar ganuyreli.

_ gmadlobT. me dagirigeT am poetis sxva leqsebic martoobaze. waikiTxavT, ani?


_ diax.

martooba

wvimad Camodis martooba. wvimaa igi.


zRvidan moiwevs, egebeba saRamos bindebs,
ukacrieli velebidan zecisken midis
(savsea didi martoobiT zeca yovelTvis)
da moiRvreba, qalaqs ase cidan moeltvis.

roca dilisken miiqceva quCabandebi,


wyvilTa saaTebs igi wvimad daedineba
da sxeulebi, erTmaneTi rom ver gaaTbes,
kvlav iyrebian, miaqvT sevda da gawbileba...
da roca ors sZuls erTmaneTi Cumad, mZvinvared
da mainc RamiT erT sarecels inawileben,

maSin diddeba martooba ukve mdinared...

_ me mgoni, xvdebiT, aq rogor martoobazea laparaki.


_ pativcemulo, roca qali da kaci fizikurad Zalian axlos arian erTmaneTTan,
magram sulierad arian Zalian Sors, maSin Zalian didi da cudia maTi martooba... adide-
bul, mRvrie mdinares hgavs...
_ ho, nika. Zalian zustad TqviT. arsebobs aseTi unayofo da gamomfitavi martooba.
amazea aq laparaki. kidev erTi `martooba~ gvqonda.
_ Tqven waikiTxeT, ra, pativcemulo!
_ keTili.

Sen, Cemo wminda martoobav, uxvi baRi xar!


rodesac dila svel baRnarebs Tvalebs gauxels,

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 135

Senc swev wamwams da atokeb kalTas.


Tvalebkriala martoobav! es dRec daRvinda,
da survilebi dganan ukve Sens oqros karTan,
de, agre idgnen, kars nu gauReb.

dafiqrdiT, ra survilebi igulisxmeba, romlebsac martoobam kari ar unda gauRos?


Semdegi leqciisaTvis gTxovT es sami leqsi SeadaroT erTmaneTs, sasurvelia, werilo-
biT. or wuTSi zari dairekeba.
_ pativcemulo, Cven xom upasuxo siyvarulze unda gvelaparaka, anu ratom aniWebs
es poeti amxela mniSvnelobas upasuxo siyvaruls!
_ cota ukve vilaparakeT amaze. Tqven albaT ar iyaviT wina leqciaze.
vecdebi gavimeoro. siCume. adamiani imyofeba xilul samyaroSi. magram icis, an
grZnobs, rom es samyaro naxevarkunZuliviTaa da mibmulia uzarmazar uxilav sa-
myaros... Tqven gjeraT es?
_ ar vici, pativcemulo.
_ poeti ase xedavda. grZnobda amas. is itanjeboda imiT, rom im uxilav samyaros,
saidanac xiluli warmoiSva da, romliTac gamsWvalulia mTeli miwieri yofiereba,
adamiani ver swvdeba. magaliTad, ar icis, ra xdeba sikvdilis Semdeg, rogoria RmerTi,
rogorebi arian angelozebi, rogor zemoqmedeben Cvens cxovrebaze, ras elian Cvengan,
rogoria usasruloba... amis gamo is brmad aRiqvamda Tavs. da man igrZno, rom sam mdgo-
mareobaSi adamians TiTqos Tvali aqvs axelili: axlos midis im usasrulo da uxilav
samyarosTan: RmerTis, angelozebis, gardacvlilebis sivrcesTan. es sami mdgomareo-
baa: bavSvoba, sikvdilis siaxlove da upasuxo siyvaruli. upasuxo siyvaruli imdenad
aZlierebs adamianis tanjvas, rom bolos is usasrulobaSi gadadis siyvarulTan er-
Tad. am zRvrul mdgomareobebSi adamianis Sinaganoba Riaa da masSi maradisoba Semodis.
ai, ase fiqrobda. da gTxovT Tqvenc ifiqroT amaze.

1 9 6 1 weli

Sens oTaxSi gayavxar. saWirod Tvlis, wuTiT gaCumdes da TvalebSi giyuros. mere ki
ambobs: `gelodeba~.
gulma reCxi giyo. ar kiTxulob: `vin?~
imeorebs: `gelodeba. sam saaTze. TavisTan saxlSi. saaTnaxevarSi aq unda iyo. vidre
dedaSeni mova.“
da ucbad yviri: `raaa! vin melodeba? ratom melodeba? saidan? rogor?~
fanjaraze ganiSnebs xeliT da gimarcvlavs: `g e l o d e b a ~. „mere agixsni.“
`S e n is n a x e ?
`diax. mere agixsni, exla wadi.~
`S e n is n a x e ?~
xedav: cisanas feri ecvala. SiSi daetyo, Tumca malavs.
`SemTxveviT Semxvda. mere giambob~
ar gjera.
„ar waval. a r S e m i Z l i a .“
`wadi. gelodeba. egeb ra unda giTxras. nu geSinia. ar SegWams. dro gadis.~
.............................
da adixar mis kibeebze. dasaklavi cxvariviT. dasaklav cxvars ki mxolod imaze
SeuZlia fiqri, Tu rogor daikvleba. ori ociwlisa Seiyara da ganaCeni gamoutanes ca-
metiwlisas.

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
136 proza

samjer Seisvene da gulze xelebi miiWire. `aseTi guliscemiT aravisTan misvla ar


SeiZleba. sircxvilia~. _ ai, aseTi ramec ki gaifiqre da miuaxlovdi kidec aRsasruls:
misi karebi. xeli gikankalebs. zars Zlivs rekav... da `miSvele, RmerTo!~
is.
`modi. geyofa fexebis wmenda. modi. modi.~
gverdze dgeba.
Sedixar.
cali xeliT kars ketavs. Sens zurgs ukan. mere imave xeliT mxarze gexeba, odnav,
meore xeliT win, Ria karisken migiTiTebs.
midixar, mogyveba.
zurgiT grZnob. kefiTac.

patara oTaxia. fanjara arc ki aqvs. plaSCs gxdis. Tavbru gexveva. karis gverdiT
sakidarze kidebs, TeTri xalaTis gverdiT. es misi xalaTia albaT. dedaSens aseTi
TeTri xalaTi garderobSi ukidia. mamaSensac TeTri xalaTi acvia samsaxurSi: Rvinis
qarxanaSi. divanze dajdomas gTavazobs. divani mwvanea. erT boloSi wignebia. meoreSi
_ xaverdis gacrecili muTaqa. iqve yviTeli torSeri dgas. torSeri anTia. WaRi ara.
TviTon savarZelSi jdeba.
savarZeli dgas kedelTan, muTaqis mxares.
ar ici, xelebi sad waiRo. Sen gacvia kremisferi CeCunCis `welze momdgari~ kosti-
umi, bebiaSeni rom `kofTas~ eZaxis. da weli gaqvs Zalian wvrili. da gacvia yavisferi
taftis iubka da qveS padiubka.
„kargad zixar?“
Tavis daqneviT eTanxmebi.
dumili.
`aba, miTxari, ra gemarTeba?~
Zlivs Sexedav da mere win iyurebi: win ki misi TeTri xalaTi da Seni plaSCia. erTma-
neTis gverdigverd. erTmaneTs exebian. saxeloebiT. exebian.
mTel Zalebs imas axmar, rom ar atirde. „barem TeTri xalaTi Caecva da ise ekiTxa:
„aba, miTxariT, ras uCiviT?“ rogorc dedamisma icis xolme. uazrod aSterdebi, div-
nis boloSi miwyobili wignebis yuebs. sul zemoTas ydaze aweria „guli. gulsisxlZar­
RvTa daavadebebi“.
„miTxari... ese igi... ratom acden gakveTilebs?“
verafers eubnebi. ra Tqma unda. koncentrirebuli xar sakuTar gulze da cdilob
raimenairad Seagono, rom bagabugi Seanelos.
gzaravs uecari fiqri, rom SeiZleba Senma moRalate naTesavma yvelaferi uTxra,
yvelaferi: rZis ambavi, iis ambavi, is, Tu rogor Wkuidan gadasuli eZebdi maSin, RamiT,
qalaqSi, SemTxveviT rom SegxvdaT manqaniT... magram amas viRa Civis, vaiTu, isic uTxra,
rogor gaZarcve mamaSenis yulaba... rom ese igi, qurdi xar... ara SeuZlebelia. ar etyo-
da. aseTi veragi xom ver iqneba. Tumca, oci wlisaa. swored axla mogca germanulis mas-
wavlebelma wasakiTxad Sileris „veragoba da siyvaruli.“ radgan ukve Tavisuflad
kiTxulob did wignebs. da gaqra es fiqric ... da darCa Seni caxcaxi da uZlureba.
da xvdeba isic, rom verafers etyvi. rom xmas ver amoiReb.
germanulis imediRa gaqvs. RmerTs evedrebi, gkiTxos, germanulis Taobaze raime.
axla xom aRar gamogiva tyuili, roca upasuxeb, rom kargad ici: es ena. rom ai, aseT
wignebs kiTxulob ukve.

RmerTo, RmerTo, yvela ujredis, kapilarisa da molekulis mpyrobelo! ramdeni

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 137

uZluri kankali gadmogecema albaT. es caxcaxic SenSi darCeba, radgan, aba, sad unda
wavides? da gaqrobiT rogor unda gaqres! es yvelaze ueno da xmamaRali metyveleba.
zRvruli ena. SenTan momijnave. radgan Sen Turme siyvaruli xar. da Tu asea, albaT cax-
caxic xar, anu TrTola, radgan siyvaruli gabmuli TrTola yofila.

da mere is laparakobs. grZel xelebs amoZravebs. cdilobs damalos, rom Relavs.


axlos zis SenTan. odnav rom moiwios, muxlebiT Segexeba...
da is ambobs, rom Sen kargad unda iswavlo da gakveTilebi aRar gaacdino. rom Tvi-
Ton sul mecadineobs, radgan drois dakargva ar SeiZleba, rom es Secdomaa. rom mere
yvela nanobs uqmad dakargul dros. rom Tu ar iswavli, arasaintereso cxovreba geqne-
ba da a. S. da raRaceebi...
Turme divanze xels acureb. divani Zalian mwvanea.
is ki gekiTxeba: `rame namcecebi xom ar yria~?
`ara~ amoTqvam da xels aCereb.
`daimaxsovre~ _ CagCurCulebs raRac xma. `daimaxsovre.~ da wamiT isev Sexedav. isev
CagebeWdeba misi mzera, mzera romelsac moswons is, visac umzers. bedniereba gada-
girbens gulze CitiviT. Tvalebs xri. ai, aseTi ram. aseTi wuTebi. Sens gverdiT zis da
giyurebs. misi Tvalebi mxolod SeniT arian dakavebulni. axla mxolod Sena xar maTSi.
mxolod Sen da sxva aravin da araferi.
Semoxedvac Sexebaa. TvalebiT kocnaa. grZnob. saxiT.
odnav win rom ixrebi, misgan gamomavali siTbo aRwevs Senamde...
ase didxans veRar isxdebiT. grZnob. amas.
da uceb: zari! karze.
gulis gadaqaneba.
isic SekrTeba. ucbad dgeba da winkarSi gadis. gesmis: yru laparaki.
mere Semodis. oTaxis kars mixuravs. zurgiT mieyrdnoba da ambobs: „unda waxvide.
dedaSeni mosula.“
wels Zlivs aiTrev da milaslaseb...
mis win gaCerdi. iman, ise rom ar ganZreula, Seni plaSCisken gaiwoda marjvena
xeli. Camoxsna. mogaxura. jer marjveniT, mere marcxenac miaxmara. maSasadame, orive
xeliT. da... plaSCis sayeloebiT Tavisken migizida. mogexvia. marjveniT plaSCis Signi-
dan. marcxeniT plaSCis garedan. gulSi Cagikra. Zlierad. saxe samjer gagisv-gamogisva
saxeze, ese igi, cxviri cxvirze, tuCebi tuCebze, Zalian nela da odnav...
da gkocnis Sublze. loyebze. quTuToebze. da mere tuCebze. ze. da kvlav igrZeni
sul odnavi sisvele... sul odnavi. da CagCurCulebs: „Zalian kargi gogo xar. minda
icode es. da minda sul aseTi iyo. gesmis? a s e T i “

Seni cametwliani cxovrebis m e o T x e d i d i d R e .


udiadesi.

mTeli msoflio giyvars. ratom ar SeiZleba mTeli msoflios Caxuteba? kocna? ga-
dairbine quCa. Sefrindi ezoSi. Caexute jekas. akoce Sav cxvirze. yviTeli Zroxa, anu,
daria osipovna garbis.
veragi da moRalate cisana sardafis SesasvlelSi dgas. igi sisinebs, purian bades
gCris da svel pirsawmends giCvenebs: `Cqara! adre movida! viTom pirsawmends vfendi da
Camomivarda. Senze vuTxari, purze gavagzavneT-meTqi.~ naCvretebi loyebze da nikapze
umoZravebs. gairbenT bnel gvirabs, arbixarT kibeze, SerbixarT saxlSi...
umcros Zmas exvevi, marias exvevi, dedas kocni, didedas kocni da Sens oTaxSi Ser-
bixar: dgaxar sarkis win da sarkidan giyurebs cameti wlis wmindani, viRac kunZule-

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
138 proza

li mefis kurTxeuli asuli, `didi oqros enZela...~ raRac saswauli. da cocxal xelis
zurgze kocni mas. sinorCis srulyofili bedniereba. unda gauZlo. radgan bedniere-
bac saSiSia. nia.

2 0 0 7 weli

_ ra qeni?
_ damacade amovisunTqo. pirdapir wyneTidan movdivar...
_ naxe?
_ vera. gadasula.
_ sad?
_ ar vici. jer is quCa veZebe karga xans. mere saxli. ezoSi muSebi trialebdnen.
vekiTxebi, ukacravad, profesori gogi kordia aq cxovrobs-meTqi, da arao. sul sxva
gvari miTxres, imis saxliao. mere mezobels vkiTxe, vuTxari, pacienti var meTqi. sami
Tvea, rac es saxli gayides da gadavidneno. ar icoda sad. ai, ase.
_ ai, ase. rogorc Cans, aRar miweria am adamianis naxva. aRar.
_ jer farxmals ver davyriT.
_ albaT ucxoeTSi wavida.
_ ar viciT. isev policias unda mivakiTxo. e.i. Cems biZaSvils. unda gavigo, ratom
iyo Zveli misamarTi dafiqsirebuli da ara axali. Tu Cveni policiis kompiuteruli
sistema marTla viTardeba, male unda gaCndes profesor gogi kordias axali misamar-
Tic. da madloba unda SevwiroT ca-miwismCxrekel demon ivanes.
_ vin ivanes, kaco?
_ vaimee, riT veRar daimaxsovre is, vinc yvelas Tavi daamaxsovra, vano, gesmis, min-
istri vano!
_ hoda, mixval axal misamarTze da getyvian, erTi Tvea, rac gayida da sxvagan gada-
vida, sad _ ar viciTo. daviRale.
_ ara. guli migrZnobs, rom vipoviT. ver maWmev rames! Zalian momSivda. naRvlis
buSti mCxvlets. Tavic mtkiva.
_ supi xom ginda, da yvavilovani kombosto! yovelive saukeTeso daimsaxure, ro-
gorc ubadlo deteqtivma. mere yava davlioT.
_ uh! egeb cota xans daviZino da mere SevWamo? Zalian daviRale. Tan vnerviulob-
di, xom gesmis.
_ Wame da mere daiZine...

1 9 6 1 weli

gazafxuli

_ ra saxe gaqvs! TiTqos gaWyletili bayayi Semogigdes!


_ ra bayayi, maria, naxe ra maxinji yofila, naxe!
_ vina, kaco? vin yofila maxinji? ra wignia eg? _ daica, Camovide.
maria fanjris wmendas Tavs anebebs. rafidan Zirs Camocurdeba.
_ naxe. guli! ra kotitaa! ra sqelia! raRac gadaWrili milebi amosCria da garedan
kidev Wiayelebis bade aqvs gadakruli!
_ `guli. gulsisxlZarRvTa...~ ra Wirad ginda eg wigni, dedaSenis. Wiayelebi ki ara
sisxlZarRvebia es... eg gadaWrili milebi ki aortaa an raRac jandaba!

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 139

_ aseTi maxinji unda iyos? guli? aseTi?


_ Sen, ra, tiri? Sen marTla afren, ici, niuSki...
_ da kidev, naxe ra weria: `gulis funqciaa sisxlis ritmuli gadatyorcna vene-
bidan arteriaSi~ es idiotobaa gulis funqcia? gulis funqcia siyvaruli ar aris?
amas aswavlian studentebs? Tan kidev me avadmyofi var, maria, imitom rom es yvelaferi
mWirs: sinusuri taqikardia (guliscemis momateba wuTSi 100 dartymamde da metad),
sinusuri bradikardia (guliscemis Seneleba 60-30 dartymamde) wii_ nagul-ovani
eq-straa-sistoo-liebi (pacienti maT SeiZleba aRwerdes rogorc `gulis frials~),
winagulebis cimcimi da TrTola (mocimcime aritmia)...
_ gaCerdi! gaCerdi! Torem kivils daviwyeb! _ da icinis _ Ой, мамочка! Sen wakiTx-
uli ar geqneba, Трое в лодке, не считая собаки, _ xoda, waikiTxa iq erTma tipma samedicino
leqsikoni da daaskvna, rom yvela daavadeba sWirs кроме воспаления коленного сустава da
Sen raRac sxva rame gWirs, nia, vici me...

1 9 6 1 weli

_ aba, ra gvqonda gasameoreblad?


_ siyvaruli vefxistyaosanSi, masw!
_ aba, daviwyoT pirveli merxidan da vTqvaT sazepiroebi. visac ar ecodineba, kar-
gad CaibeWdeT TavebSi, niSani ar eRirseba! aba, viwyebT...
............................................................
_ yoCaR! yoCaR!
_ aba Sen!
_ mas erTsa mijnurobasa Wkvianni ver mixvdebian,
ena daSvrebis, msmenelTa yurnica davaldebian;
vTqva xelobani qvenani, romelni xorcsa hxvdebian;
marT masve hbaZven, Tu oden ar siZven, SoriT bndebian...

_ yoCaR! magram „msmenelTa“ ki ara, aramed, „msmenlisa“! da kidev: `vTqva~ ki ara,


aramed `vTqvne~, gasagebia? aba, gavagrZeloT!
_ masw! masw! ra aris, masw, „xelobani qvenani?“
_xom agixseniT, xom CagawerineT?! es igivea, rac momdevno strofebSi rom ambobs:
`mijnuroba aris turfa, sacodnelad Zneli gvari; mijnuroba sxva ramea ar siZvisa dasa-
dari: igi sxvaa, siZva sxvaa, Sua uzis didi mzRvari, nurvin gahrevT erTmaneTsa, gesmaT
Cemi naubari! da `mZuls ugulo siyvaruli, xvevna, kocna, mtlaSi-mtluSi~! es aris mda-
bali grZnoba! gasagebia? ras icini, biWo?! gavagrZeloT! aba, leliSvili! gamoerkvie!
adeqi da Tqvi! rao! kidev ar ici! ra jandaba dagemarTa, gogo, roca viswavleT, ar Se-
vida Sens TavSi, axla vimeorebT, da amdeni xnis manZilze erTi strofi mainc ar unda
geswavla? ra dagiSava mainc am rusTavelma, riTi veRar mogawona Tavi?! ra aris aq Zneli
gasagebi? ager amdenma Senma amxanagma gaigo da Sen riT veRar gaacnobiere, ra aris nam-
dvili, amaRlebuli siyvaruli rusTavelisTvis! da saerTod? marTalia, gakveTilebs
aRar acden, magram, rad ginda! veRar mosulxar gons! RmerTo, visTvis iwereba amdeni
mSvenieri poeturi qmnileba?! aba, cagareli, Sen gaagrZele, usmineT yvelam:

_ ars pirveli mijnuroba ar-daCena WirTa, malva,


Tavis wina igonebdes, gamudmebiT hqodes xalva,

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
140 proza

SoriT bneda, SoriT kvdoma, SoriT dagva, SoriT alva,


dasTmos wyroma moyvrisagan, misi hqondes SiSi, krZalva.
_ yoCaR, cagareli! magram `gamudmebiT~ ki ara, aramed `niadagmca!~

2 0 0 9 weli

_ ar unda iTarsebodes adamiani! marTla yvaviviT daiyrantale maSin, ipovi mis axal
saxls da isic gayiduli dagxvdebao! vipove! marTlac! rogor ar Sevaqo sworupovari
ministris sistema? ukve iyo kompiuterSi misi axali misamarTi! wavedi, viwanwale, mov-
Zebne, vipove da miTxres, ori kviraa, rac es saxli gayida da sxvagan gadavidao!
_ ai, xom xedav...
_ damanebe Tavi... meti aRarc dro maqvs, aRarc energia... sad aris Custebi? fexebi
metkina.
_ midi miweqi cota xans, gvirilis Cais mogitan...
.............................
_ rogor miyvars, es ori taxti erTmaneTis pirispir rom dgas, arc erT Cems nac-
nobs ar mosvlia msgavsi ram TavSi. ori daRlili adamiani wevs da erTmaneTs uyurebs
da elaparakeba.... es muTaqebic da baliSebic glijavs. Tan wignebis karadac aqvea... МИР.
Sen, rad ginda es grandiozuli radiomimRebi, romeli welTaRricxvisaa?
_ Cemi bavSvobis droindelia. marto Cven gvqonda im xanebSi amxela radiomimRebi.
mTel saRamoebs amasTan vatarebdi... Wkuaze gadavdiodi, mTeli msoflios xmebi, enebi
da simRerebi rom mesmoda.... ase megona, msoflio oTaxSi myavda. vgiJdebodi, ise min-
doda gamecno es msoflio.
_ ra mainteresebs ici? mainc rogor damTavrda maSin Tqveni ambavi?
ese igi, Seni da misi.
_ rogor? saSinlad mZime dRe iyo. gaugebari.
_ ratom wamojeqi, ar SegiZlia dawolilma moyve?
_ ara. es ara. Cveni bolo Sexvedra mis saxlSi Sedga. es iyo meoTxe Sexvedra. amis
Semdeg skola aRar gamicdenia, radgan man mTxova, aRar gaacdinoo. erTxel, iqneboda
ase, ori kvira gasuli, daorTqlil fanjaraze gogo daxata: baTinkebiani fexebi erTi
mimarTulebiT, Tavze qudi, xelSi CanTa... da mere ori TiTiT fanjaraze gaiara. ase
gamaxsena kidev erTxel, rom skolaSi unda mevlo. da orive vicinodiT. Semovida karis
mezobeli, sara sulaqveliZe da aRelvebuli eubneba bebiaCems da Cvens Sinamosamsaxure
marias: `amis atana ukve aRar SeiZleba! is vaJbatoni mTeli dRe Tvals ar maSorebs, axla
ki raRaceebs mixatavs fanjaraze! magisi toli var me?~ gesmis? mariam daitriala TiTi
SublTan... me mgoni, yvelas egona, rom mas uyurebda! saras, mania bekers, liza bels-
kis, qvemoT kidev buaCiZeebs, futuriZeebs... ramdenime dRis Semdeg fanjris minis xela
qaRaldze uzarmazari feradi yvavili davxate. mTeli dRe vxatavdi. marTla guli da
suli Cavaqsove. fanjaras avakari da vaniSne Sen giZRvni-meTqi. gaicina. aivanze gamovi-
da, rom kargad daenaxa, mere xeli gulze daido da mdablad damikra Tavi. oriod wuTSi
liza belski eCurCuleba marias, ukve aivnidan mikravs Tavso. mokled, amis Semdeg aRar
gamoCenila. aRar minaxavs. puris maRaziidan vbrundebodi, muxaZis quCis boloSi iyo
es maRazia. saSineli qari qroda. mivdivar misi saxlisken da ras vxedav: muxaZis #14-
is win dgas avejiT gavsebuli satvirTo manqana... maSinve vicani misi mwvane divani da
yviTeli torSeri, raRac gverdulad iyo CaWedili skamebs, sawolebsa da magidas So-
ris, magram swored mwvane divnis gverdiT, romelzedac vijeqi maSin, mis saxlSi rom
amovyavi Tavi... manqana ucbad daiZra da ratomRac Zalian swrafad wavida, mTeli ave-
ji ajayjayda. torSeri wayiravda.. Tavzari dameca. megona, marto Cemi ki ara, mTeli

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 141

msoflios cxovreba damTavrda da sadRac gaiqca... da gamovekide... manqana wamiT SeCer-


da berZeniSvilis quCasTan, TiTqos yoymanobso da gaqra... saSineli qaria. eleqtronis
boZTan vdgavar gaqvavebuli, Cveni saxlis mxares... cali xeli Semovxvie boZs... da erTi
saxlidan viRac Tmaawewili raRacas miyviris, mere sxva Tmaawewilic Tavis aivnidan ra-
Racas miyviris xelebis qneviT. ar vaqcev yuradRebas... yvelafriT, TvalebiT, guliT,
tviniT, xelebiT mivxvdi: rom is sul wavida. da uceb vxedav Camowyvetil eleqtromav-
Tuls, qarSi rom iklakneba... da swored misken daviwye nabijebis gadadgma. yvirili ga-
Zlierda da RrialSi gadaizarda. sxvebic miematnen... aivnebidan... kargad maxsovs, rom
gadavwyvite, es mavTuli xeliT dameWira. vtace kidec xeli. da Tvalebi davxuWe. uceb
raRac patara Savi satvirTo manqanis msgavsi gaCerda Cems win, Zaraze kibe hqonda, da
Savformiani muSa gadmoxta, romelmac mere kibeze daiwyo asvla... sinaTle ukve gaeTi-
SaT mTel quCaze...
_ Sen, ra, Tavs iklavdi?
_ egre gamodis. maxsovs, rom maSinve, rogorc ki misi sagnebiT savse manqana gauCi-
narda, raRac saSineli daRliloba vigrZeni. Tavi amtkivda. vin gauZlebs aseT Zabvas
mTeli ori weli! kidev raRacis atana aRar SemeZlo. miSvele, maria!-meTqi saxlSi rom
avbrundi da xelebSi Cavuvardi. guli TiTqmis aRar micemda... raRac wamali damalevina.
mivegde loginze da ZilquSi dameca. amis Semdeg aRar minaxavs. da, rac mTavaria, aRar
miZebnia. 1995 wlamde.
_ o, RmerTo Cemo, naRvlis buSti amtkivda... saSineli sevdiT mavsebs eg ambavi... Sen
rom ar miyvebode, ar davijerebdi. aris am yvelaferSi raRac daujerebeli... da moune-
lebeli... amdeni xani, amdeni xani arsad rom ar Segxvedria! ratom? ratom? momawode, no
Spa, Tu SeiZleba... mismine, da mainc yvelaze metad raze gwydeba guli?
_ giTxra? raze da... orjer momexvia, sul orjer Camikra gulSi, erTxel vakis park-
Si da erTxel Tavis saxlSi, da verc erTxel ver gavbede, mec movxveodi... da ai, es ise
damaklda... iseT aRusrulebel natvrad damrCa... radgan Tu rame aris amqveynad caTa
sasufeveli, _ es moxvevnaa, gulSi Cakvra... da mere, didi xnis Semdeg sul amas vxedavdi
xolme, sizmarSi, rom vbedavdi da mec vxvevdi xelebs, welze, Zalian Zlierad.... xandax-
an gamRviZebia da xelebi haerSi mqonia morkaluli...
_ sadRac giweria „suliwmidis kveri“
_ ho. ai, es. da kidev imaze mwydeba guli, rom erTmaneTis saxelebi ar warmogviTq-
vams, ese igi, ar migvimarTavs erTmaneTisTvis, ar dagviZaxia. arada, roca Seni Seyva-
rebuli warmoTqvams Sens saxels, TiTqos tuCebiT exeba imas, vinc Sen xar... es marTla
Zalian intimuri ram aris. am dros igrZnob, ratom aris saxeli saidumlo. kidev imaze
mwydeba guli, rom misgan araferi, ese igi, arcerTi nivTi ar damrCenia, rom erTmane-
TisTvis werili ar gagvigzavnia, rom quCaSi ar gagvivlia, rom Cveni quCebi Seicvala,
faliaSvilze, mosaSvilze, muxaZeze Zveli aguris saxlebi gaqra da uwarsulo, umetyve-
lo axali da yru Senobebi gaCnda, rom quCebSi haeri aRar iZvris da xeebi xmeba, rom dar-
ialis quCas axla eliavas quCa daarqves da vakis parkis SesasvlelSi restorani Cadges,
mis SuagulSi ki navebis adgilas didi Senoba... im dRes taqsiT gaviare muxaZis quCaze,
darialis quCidan avuxvie, da madloba RmerTs, misi saxli isev ise dgas, muxaZis #14.
Zveli, dabinduli aguris samsarTuliani saxli, xis fanjrebi Rrmad rom aqvs Camjdari,
magram mTeli quCa usiamovnod Secvlilia... talaverebi aRar aris. Cems mexsierebaSi ki
aRaraferi Seicvleba. vakis parki sami SesasvleliT: mosaSvilis, faliaSvilis da bar-
novis quCebidan. da iq, Sua SesasvlelSi, marcxena mxares, meore skamze vsxedvarT Cven,
me da is... da is Tavis paltoSi mxvevs, rom ar Semcivdes... da vsxedvarT ase. da gadis
weliwadis droebi. da gvacviva YyviTeli foTlebi, gvecema wvimis wveTebi, gvefineba
Tovlis fifqebi... Cven ki ar vberdebiT, radgan erTmaneTs varT Caxveulebi... da ras vi-
fiqrebdi maSin, rom piradi bednierebis xsenebaze Tu gaxsenebaze mxolod da mxolod

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
142 proza

masTan oTxi Sexvedris epizodi gamaxsendeboda. dRemde. rogorc Cans, es iyo erTad-
erTi Sexvedra. danarCeni yvela Sexvedra araswori iyo. SedegebiT Tu vimsjelebT. an:
sxva danarCeni: kargi, cudi, nazi, uxeSi, marTali, sufTa Tu rac iyo _ Cveulebrivi
cxovreba iyo. is ki _ araCveulebrivi.
_ ho. rogorc ana manianis uTqvams, iyvnen kacebi Cems cxovrebaSi, magram maT araferi
moutaniaT CemTvis gawbilebis gardao. erTi Seni lirikuli personaJi qali rom ambobs,
sad aRar maxsovs, `magram maT CemSi gawbilebis datoves sevda, isic ar maxsovs, Tu es
sevda risi kvalia~... eh. marTlac. yvelaze kargad ratom gamaxsovrdeba is periodi, ro-
melic fizikur daaxloebas uswrebs win? xom aris amaSi raRac sruliad gamoucnobi?
saSinlad davsevdiandi. da misTvis TvalebSi rom ar Segixedia, albaT amazec gwydeba
guli, misi Tvalebis feri rom ar gaxsovs.
_ xo. xom giTxari. da ra iyo, ici? me mas ver vuZlebdi. da oTxivejer, roca mis gver-
diT aRmovCndi, gaqceva mindoda misgan. Sors rom viyavi, masTan yofnas vnatrobdi, mas-
Tan rom viyavi, Sors yofnas, da es imitom, rom Cemi grZnoba imdenad Ddidi iyo, rom ve-
rafris damatebas veRar gauZlebda. da arc gulisxmobda. raRac saocreba gadavitane.
Zalian mikvirs, rom ar movkvdi.

2 0 1 0 weli
_ daamTavre moTxroba?
_ me mgoni.
_ kmayofili xar?
_ ara, ra Tqma unda... rac mindoda, is mainc ar gamovida... raRac daucveli da umweo
gaCnda....M
_ rodis momcem wasakiTxad?
_ ra vici. roca ginda.
_ da rodis miutan Zebnil gogi kordias?
_ me? me? me... ver mivutan...
_ raa? Zlivs gadavawydi mag subieqts, ukve ici, sadac muSaobs da ar miutan!!?
_ vera. ar SemiZlia... mec vekiTxebi Cems Tavs, ratom, ratom ar SegiZlia-meTqi. wadi,
naxe, xom eg gindoda, xom magas natrobdi amdeni xani, rom genaxa, rogor gamoiyureba,
dailaparakeT, mousmineT erTmaneTs-meTqi. da ver mixsnis Cemi Tavi, ratom ar SeuZlia...
magram, ar SegviZlia. ese igi, me da me, anu: Cven. rogor minda, rogor minda, RmerTo, rom
SemeZlos.
_ oo, zecano! maS risTvis davwanwalebdi amdens? risTvis maZebnine amdeni? arada,
eg misi biografiac xom aris! xom imsaxurebs adamiani imis codnas, visze rogor imoqm-
eda, visSi ra grZnobebi gamoiwvia, rbilad rom vTqvaT...
_ imsaxurebs.
_ miT umetes, 70 wlis kaci rom iZulebulia isev imuSaos da Tan im tial, duxWir
saavadmyofoSi?! ai, ase.
_ ho. magram Senc xom ici, rom vinc Cven gviyvarda, an vinc gviyvars, is aq ar aris...
_ sad aq?
_ dedamiwaze. mokled, ar vmeordebiT. warmoidgine, ra saSineleba iqneba, sul sxva
viRacas rom gadaawyde. magaliTad, am mTavrobis kaci rom aRmoCndes. xom gavgiJdebi!
_ ici, rom Seni yvelaferi icis?
_ ra icis?
_ rac xalxma icis. mogexsenebaT, rom ase Tu ise, cnobili pirovneba brZandebiT.
televiziiT, radioTi, presiT esaubrebiT sazgadoebas. hoda, isic Tvals gadevnebdaT
mTeli es xani.

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
naira gelaSvili 143

_ dedaa... ras ambob! ese igi, eg sul mxedavda, RmerTiviT, maSin roca me veZebdi!
roca Tvalis mokvras vnatrobdi! maSin ki, maSin, im ori wlis manZilze me vxedavdi da eg
vera. yovel SemTxvevaSi, me ase megona. arada, mTeli cxovreba mindoda, rom yvelasTvis
ucnobi vyofiliyavi! veravis vecne quCaSi, transportSi, ra vici, versad! amitom meja-
vreba televiziiT gamosvla, magram yovelTvis xom ver daaRwev Tavs! maSasadame, sul
madevnebda Tvals? da me rom ase Sevicvale! ra saSinelebaa!
_ isic xom Seicvala...
_ magram me es ar minaxavs da amitom isev iseTi meguleba, rogoric maxsovs...
_ ucvleli... RvTaebasaviT... ese igi, moTxrobas Tavis Sesaxeb ver waikiTxavs...
_ ratom? Sen miutane. bolo-bolo misi pacienti xar... da Tan TvalebSic Sexede,
miTxari, ra ferisa aqvs..
_ mee?.... kargi mivutan. imas namdvilad ver gadavitan, rom ar waikiTxos. TvalebSic
Sevxedav... da Sen? marTla ar naxav?
_ ara.
_ nu meubnebi magas, nu! cudad vxdebi! gemudarebi, naxe da erTxel mainc moexvie...
ra gaxda es erTi moxvevna! ocdameerTe saukuneSi! ra gaxda es erTi, erTaderTi mox-
vevna, gamagebine! nu gamiSveb samareSi mag dardiT... da nurc Sen waxval...
_ ra gaxda! advili saTqmelia...
_ moTxroba rom daibeWdeba, imedia dabeWdav sadme, me mgoni, raRac moZraoba dai-
wyeba moTxovniT, rom Sexvde im kacs da erTmaneTs gadaexvioT. ar SeiZleba Tqveni ise
wasvla am qveynidan. amas mainc ver unda mivaRwioT? imas, rom ori adamiani, romlebmac
odesRac erTmaneTi gulSi Caikres da mere mTeli cxovreba erTmaneTi aRar unaxavT
da es sul axsovdaT, erTmaneTs gadaexvios? gavgiJdebi. Tumca, ra mainc! ase mgonia, am
moxvevnaSi aTasobiT daberebuli guli gaaxalgazrdavdeba da gaqvavebuli galRveba...
ase mgonia.
_ orze ras laparakob? mand mxolod erTs uyvarda...
_ xo, magram im erTis siyvaruli imxela iyo, orives yofnida da istoriac Seqmna...
eh. albaT RmerTs gamorCeulad uyvars upasuxo siyvaruliT gatanjulebi, radgan Tvi-
Tonac upasuxod vuyvarvarT, Cven xom verasodes SeviyvarebT mas ise, rogorc mas Seu-
Zlia Cveni siyvaruli... ukve SeiZleba fanjris gaxsna. ukve daTba. xedav xeebs? isev mov-
ida gazafxuli... isev iseTi, rogorc yovelTvis, nirucvleli, TiTqos araferi momx-
dariyos... gadmoirbina sasaflaoebi, bibinbibiniT, da Semovarda qalaqSi... Slis afrebs
da yvelas agiJebs, ugzo-ukvlo zRvaSi gamomyeviTo, sulac ar ainteresebs, vis ra prob-
lema aqvs, asaki, kanonebi da sxva tvirTebi... maSvel rgolsac ki ar gvpirdeba... rogor
ginda gauZlo! Sen kidev erT, erTaderT Sexvedraze, erT moxvevnaze ambob uars?

1 9 6 1 weli

mSvidobiT, Cemo dRiuro.


ra xanmokle aRmoCnda Seni sicocxle. axla aRaraferi aRar xdeba da mec aRaraferi
maqvs SenTvis saTqmeli. ai, or wamSi dagxurav da mokvdebi.
magram Cemi anbaniT ukanasknelad dagiwer Cems sityvebs, romlebsac veRaravin
waikiTxavs. veRarc Sen.

www.PDF.ChiaturaINFO.GE
144 proza

www.PDF.ChiaturaINFO.GE

You might also like