a) Quan niệm về dân chủ và nền dân chủ

- Khi chế độ chiếm hữu tư nhân về tư liệu sản xuất ra đời, giai cấp và bất bình đẳng xuất hiện,
các hình thức tự quản của xã hội trước đây đã không còn thích hợp
- Trong điều kiện như vậy, một tổ chức đặc biệt đã ra đời, đó là nhà nước. Trong xã hội chiếm
hữu nô lệ, giai cấp chủ nô đã lập ra cơ quan quyền lực nhằm trước hết bảo vệ lợi ích của mình
và sau nữa nhằm đáp ứng nhu cầu ổn định trật tự xã hỗi. Cơ quan quyền lực chính là nhà
nước dân chủ đối với chủ nô.
- Nhưng cũng từ đây, nhà nước do giai cấp chủ nô nắm giữ đã quy định dân bao gồm chủ nô,
quý tộc, tăng lữ, thương gia, một số tri thức và người tự do, còn tuyệt đại đa số nô lệ thì
không được coi là dân.
- Về thực chất, ngay kể từ ther61 kỷ VIII trước công nguyên, với nhà nước đầu tiên trong lịch
sử, giai cấp tư hữu áp bức bốc lột (gai cấp chủ nô) đã dùng pháp luật vmay1o65 máy thống trị
của mình đẻ chiếm mất quyền lực của đông đảo quần chúng dân nhân lao động là những
người nô lệ.
- Sự thành công của cách mạng tháng 10 Nga năm 1917 đã mở ra một thời đại mới: lần đầu
tiên trong lịch sử loài người dân lao động đã giành lại quyền thực sự của mình.
- Bước chuyển từ xã hội công xã nguyên thủy sang xã hội chiếm hữu nô lệ đã đánh dấu bước
ngoặc quan trọng của dân chủ. Dsan6 chủ là quyền lực của nhân dân được thực hiện bởi
những tổ chức tự quản một cách tự nguyện, theo truyền thống đã chuyển sang một hình thức
mới gắn với nhà nước. Từ đây dân chủ được thể chế hóa bằng chế đô nhà nước, bắng pháp
luật của giai cấp thống trị chủ nô và được thực hiện chủ yếu bằng cưỡng chế.
b) Những đặc trưng cơ bản của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa
- Phân tích thực tiễn quá trình xuất hiện, tồn tại và phát triển của nền dân chủ trong lịch sử
- Các nhà kinh điên của chủ nghĩa Mác – Le6nin đã khẳng định: đấu tranh cho dân chủ là quá
trình lâu dài và không thể dừng lại ở dân chủ tư sản. Sự tất yếu diễn ra và thắng lợi của cách
mạng xã hội chủ nghĩa cũng là sự tất yếu ra đời của một nền dân chủ mới – dân chủ xã hội
chủ nghĩa.
- Sự hình thành dân chủ xã hội chủ nghĩa đánh dấu bước phát triển mới về chất của dân chủ.
Lần đầu tiên trong lịch sử, đã hình thành chế độ dân chủ cho tuyệt đại, đa số nhân dân
- Tuy nhiên sự phát triển của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa là một quá trình lâu dài
c) Tính tất yếu của việc xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa
- Chủ nghĩa xã hội chỉ có thể có được bằng phương pháp thực hành dân chủ một cách rộng rãi
trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.” Chủ nghĩa xã hội không phải là những kết quả của
những sắc lệnh từ trn6 ban xuống... chủ nghĩa xã hội sinh động, sáng tạo là sự nghiệp của bản
thân quần chúng nhân dân”. Thực hành dân chủ rộng rãi trn6 mọi lĩnh vực đời sống xã hội
cũng chính là quá trình xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, một nền dân chủ mới bảo
đảm cho sự thành công của chủ nghĩa xã hội
- Xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa là cuộc cách mạng thực hiện chuyển giao quyền lực
thật sự về cho nhân dân với mục đích lôi cuốn nhân dân vào quá trình sáng tạo xã hội mới
- Đây là những nhân tố quan trọng chống lại những biểu hiện của dân chủ cực đoan, vô chính
phủ, ngăn ngừa mọi hành vi coi thường kỉ cương pháp luật.
- Tóm lại, xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa là quá trình tất yếu của cuộc xây dựng chủ
nghĩa xã hội, của quá trình vận động biến dân chủ từ khả năng trở thành hiện thực, để nền dân
chủ “ ngày càng hướng tới cơ sở hiện thực của nó,tới con người hiện thực, nhân dân hiện
thực, và được xác định là sự nghiệp của bản thân nhân dân