eztabaida
Mireia Apraiz
Galdera horien erantzuna desberdina
izan daiteke kontsumitzailearen arabera.
Alegia, gaixo zeliakoek ezin dute glute-
nik kontsumitu, haien osasunarentzat
kaltegarria baita. Ostera, glutena ondo
toleratzen dutenek beren elikaduran
mantendu beharko lukete zereal hori;
hala diote, behintzat, aditu, mediku eta
profesionalek.
Gaixotasun zeliakoa glutena kontsu-
mitzean sortzen den aldaketa sistemiko
baten ondorioa da, eta genetikoki ho-
rretarako erraztasuna dutenengan eragin
dezake. Intolerantzia bat da, ez alergia
bat, eta lesioak sortzen ditu hesteetako
biloetan.
Oro har, gaixotasun zeliakoa ezagu-
na den arren, diagnostikoa ez da erraza
oraingoz. Ikerketen arabera, Europako
populazioaren % 1 da zeliakoa, baina
oraindik ere diagnostikatzen den kasu
bakoitzeko, 5 eta 10 kasu artean daude
diagnostikatu gabe.
Elikadura zaindu behar dute gaixoek,
eta elikagai bereziak erosi behar dituzte,
28
horrek dakarren gehiegizko gastuarekin.
Glutenaren eraginak aztertzeko, adituen
iritziak bildu ditugu: Edurne Simon Ma-
gro doktorea irakaslea da Euskal Herriko
Unibertsitateko (EHU) Giza Nutrizioko
eta Dietetako Fakultatean. EHUko Glu-
tena Aztertzeko Laborategiko ikerketa
taldeko kidea ere bada. Bestalde, Eus-
kadiko Zeliakoen Elkarteak lan egiten
du gaixotasunaren ondorioak arintzeko,
diagnostikoa errazteko eta gaixoen bizi
kalitatea hobetzeko, eta hainbat progra-
ma ditu esku artean. Mireia Apraiz da
elkarteko zuzendaria, eta gaixoen egu-
nerokotasunean glutenak duen eragina
azaldu digu. Cristina Ascorbe Leioako
Ostalaritza Eskolako ikasketa burua da,
eta azaldu digu ostalaritza eskolan azken
urteetan kontuan hartzen dutela ze-
liakoen eta intoleranteen arazoa. Ikasleei
gaixotasun horren berri ematen diete,
eta hori kontuan izanda, menuak nola
prestatu ikasten dute. Horrela, ikasketak
amaitutakoan, haien eguneroko lanean
intoleranteen beharretara egokituko
dute eskaintza.
Euskadiko Zeliakoen Elkarteko zuzendaria
«Gaixotasuna
ezezaguna da, eta
osasunari dagozkionak
baino arazo gehiago
dakartza»
Zertan datza gaixotasuna?
Intolerantzia bat da, eta hori argi eduki
behar den datua da. Duela gutxi arte,
ustea zen gaixotasunak aparatu digesti-
boari bakarrik eragiten ziola, baina gaur
egun badakigu organo ezberdinetan
izan dezakeela eragina: azalean, nerbio-
sisteman, tiroidean... Beraz, orain arteko
sintoma tradizionalez gain, bestelako
sintoma batzuk ere eman ditzake gaixo-
tasunak. Orain 3-4 urte arte, umeei bai-
no ez zitzaien diagnostikatzen; orain,
ordea, helduei ere bai.
Nola eragiten du gaixotasunak?
Azken urteetan gauzak nabarmen aldatu
dira, eta ohartu dira gaixotasun zeliakoa
diagnostikatu daitekeela pazienteak be-
rak sintoma bakarra erakusten duenean
ere; idorreri kronikoa, adibidez. Hori
orain urte batzuk pentsaezina zen, gaixo-
ADMINISTRAZIOAEUSKARAZ105