Β΄ επεισόδιο σκηνή 5η [στ.

1140-1219]
Α. Υπόθεση
Η Θεονόη αποχωρεί από την σκηνή. Οι δύο σύζυγοι τώρα, μόνοι ο ένας απέναντι στον άλλο, αρχίζουν να
καταστρώνουν την πλεκτάνη (=σχέδιο –παγίδα) που θα τους οδηγήσει μακριά από την Αίγυπτο.
Ο Μενέλαος προτείνει να αποδράσουν από την ξηρά με κάποια άμαξα που θα φροντίσει να βρει η Ελένη.
ή να κρυφθεί μέσα στο παλάτι και να δολοφονήσει τον βασιλιά. Η Ελένη απορρίπτει και τις δύο προτάσεις
του Μενελάου. Ούτε από την ξηρά είναι δυνατό να διαφύγουν, αφού δεν γνωρίζουν τον τόπο, ούτε η Θεονόη
θα επιτρέψει να πεθάνει ο αδελφός της. Αναλαμβάνοντας λοιπόν η ίδια τα ηνία (=την αρχηγία) στον
σχεδιασμό της απάτης που θα τους σώσει, επινοεί και ανακοινώνει το εξής παράτολμο σχέδιο· θα πουν σε
όλους ότι ο Μενέλαος πνίγηκε στην θάλασσα, όταν ναυάγησε το καράβι του, και ότι το μήνυμα αυτό το
έφερε ένας ναύτης που τυχαίως διασώθηκε. Στην πραγματικότητα όμως αγγελιαφόρος θα είναι ο ίδιος ο
Μενέλαος. Με τα κουρέλια που φορά δεν πρόκειται κάποιος να τον αναγνωρίσει και θα μπορέσει έτσι να είναι
παρών, ώστε να πάρει μέρος στην υλοποίηση του σχεδίου. Στην συνέχεια, η Ελένη θα υποκριθεί ότι πενθεί
τον άνδρα της και θα ζητήσει από τον Θεοκλύμενο να της επιτρέψει την πραγματοποίηση μίας εικονικής
ταφής στην θάλασσα. Και αν αυτό ξαφνιάσει τον Αιγύπτιο βασιλιά, δηλώνει η Ελένη, θα επικαλεσθεί τα
ταφικά έθιμα του τόπου της, συμφώνως με τα οποία τους πνιγμένους -δήθεν- δεν τους θάβουν στην γη. Με
αυτήν την δικαιολογία, λοιπόν, θα του ζητήσει να της παραχωρήσει ένα καράβι, για να φέρει εις πέρας το
ιερό καθήκον της. Οπότε, μόλις ανοιχθούν στο πέλαγος για τις νεκρικές τιμές, θα βάλουν πλώρη για την
Ελλάδα και θα φύγουν για πάντα από την Αίγυπτο. Το σχέδιο μπαίνει αμέσως σε εφαρμογή. Η Ελένη θα πάει
μέσα στο παλάτι για να προετοιμάσει την σκηνοθεσία, ενώ ο Μενέλαος θα μείνει δίπλα στον τάφο του
Πρωτέα περιμένοντας τις εξελίξεις. Παρά την αρχική αισιοδοξία όμως, η Ελένη γνωρίζει ότι η ευτυχής έκβαση
του σχεδίου της δεν είναι δεδομένη. Όπως υποστήριξε η Θεονόη, όλα εξαρτώνται από τις δύο θεές που
φιλονικούν για το μέλλον τους. Γιʼ αυτόν τον λόγο, η Ελένη προσεύχεται σε αυτές και τις παρακαλεί. Από την
Ήρα ζητά να γίνει βοηθός τους και από την Αφροδίτη να μην τους κατατρέξει.

Α΄ στάσιμο [στ. 1220-1285]

Α. Υπόθεση
Οι γυναίκες του Χορού επικαλούνται την αηδόνα, ζητώντας της το χάρισμα της θλιμμένης φωνής και την
τέχνη του θρηνητικού τραγουδιού, για να μπορέσουν να ιστορήσουν τα πάθη που προκάλεσε ο Πάρις
στην Ελένη και στις Τρωαδίτισσες.
Αλλά και η Ελλάδα, υποστηρίζει συνεχίζοντας τον θρήνο ο Χορός, είναι βουτηγμένη στο πένθος. Πλήθος
Αχαιών σκοτώθηκαν στην Τροία· άπειροι πνίγηκαν κατά την επιστροφή τους στην πατρίδα και ο
Μενέλαος θαλασσοδερνόταν επί χρόνια, σέρνοντας μαζί του για μοναδικό βραβείο ένα ομοίωμα της
Ελένης.
Όλες αυτές οι συμφορές, ομολογεί ο Χορός, αποκαλύπτουν ότι δεν μπορεί κάποιος να γνωρίζει την φύση
και τα έργα των θεών. Η θεϊκή βούληση είναι ανεξιχνίαστη. Και τρανό παράδειγμα είναι η τραγική μοίρα
της Ελένης, η οποία ταπεινώθηκε στον έσχατο βαθμό, και ας ήταν κόρη του Δία. Έτσι, ο Χορός καταλήγει
στο συμπέρασμα ότι ο άνθρωπος δεν μπορεί να είναι βέβαιος για το μέλλον του· τελικά μόνο οι θεοί
γνωρίζουν την αλήθεια.
Σε αντίθεση με τους θεούς, αναφέρει τελειώνοντας το τραγούδι του ο Χορός, οι άνθρωποι είναι
«άμυαλοι». Διεκδικούν το δίκιο τους με βίαια μέσα, πιστεύοντας ότι ο πόλεμος θα επιλύσει όλα τα
προβλήματα και θα δώσει τέλος στις συμφορές τους. Έτσι έγινε και με την περίπτωση της Ελένης. Η
Τροία καταστράφηκε και άπειρες ψυχές ανθρώπων γέμισαν τον Άδη, ενώ η διαφορά Αχαιών και Τρώων
θα μπορούσε να έχει επιλυθεί αναίμακτα, με διάλογο.