‫زا٘كٍب‪ٟٙٔ ٜ‬سؾی ‪ٛٞ‬ا ‪ ٚ‬فًب‬

‫جشٍُ درس طزاحی َّاپیوا ‪1‬‬

‫هذرس‪:‬‬

‫زوتط پبظ‪ٚ‬وی‬

‫گزدآٍری ٍ تٌظین‪:‬‬

‫ػیؿی ؾپ‪ٟ٘ٛ‬س‬

‫‪issasepahvand@yahoo.com‬‬
‫‪www.havafazaiha.ir‬‬

‫تطْ ‪6‬‬

‫تْار ‪33‬‬

‫‪1‬‬
2
‫‪issasepahvand@yahoo.com‬‬

‫* طزاحی‪ٌّ :‬ز تصوینگیزی‬

‫َطاحی ث‪ ٝ‬ز‪ ٚ‬لؿٕت ػٕس‪ ٜ‬تمؿیٓ ٔیق‪ٛ‬ز‪:‬‬

‫‪ -1‬تحّیُ (‪:)analysis‬‬

‫تمؿیٓ ٔؿأِ‪َ ٚ ٝ‬طح ث‪ ٝ‬لؿٕت‪ٞ‬بی و‪ٛ‬چىتط و‪ ٝ‬لبثُ تزعی‪ ٚ ٝ‬تحّیُ ثبق‪ٙ‬س ‪ٞ ٚ‬ط وساْ ٘مف رساٌب٘‪ٝ‬ای ایفب‬

‫و‪ٙٙ‬س‪.‬‬

‫‪ -2‬تّفیك ‪ ٚ‬تطویت (‪)synthesis‬‬

‫تّفیك ‪ ٚ‬ؾط‪ ٓٞ‬وطزٖ ارعاء ٔرتّف ‪ ٚ‬زض٘ظط ٌطفتٗ آٖ ث‪ ٝ‬ن‪ٛ‬ضت یه ٔزٕ‪ٛ‬ػ‪ٚ ٝ‬احس‪ ،‬ثب ٔأٔ‪ٛ‬ضیت ‪ٚ‬احس‪.‬‬

‫* تزای طزاحی َّاپیوا تایذ ًکات سیز هذًظز قزار گیزد‪:‬‬

‫‪ -2‬ف‪ٔ ٟٓ‬ؿئّ‪ٝ‬‬ ‫‪ -1‬زاقتٗ زا٘ف ٔؿأِ‪ٝ‬‬

‫‪ -4‬تحّیُ ٔؿئّ‪ٝ‬‬ ‫‪ -3‬وبضثطز ٔؿئّ‪ٝ‬‬

‫‪ -6‬تفىیه ارعاء اظ ‪ٓٞ‬‬ ‫‪ -5‬تطویت ٔؿبئُ ‪ ٚ‬ارعاء ثب ‪ٓٞ‬‬

‫‪ -7‬اضظیبثی‬

‫* ًکات هْن طزاحی‪:‬‬

‫‪ ‬ل‪ٛ‬ا٘یٗ‪( Reguation -‬و‪ ٝ‬حتٕبً ثبیس ا٘زبْ ق‪٘ٛ‬س)‬

‫‪ّٔ ‬ع‪ٔٚ‬بت‪( Requirement -‬و‪ ٝ‬ث‪ٟ‬تط اؾت ا٘زبْ ق‪ٛ‬ز)‬

‫‪ ‬ل‪ٛ‬ا٘یٗ ٔحیٍ ظیؿت اظ ؾبَ ‪ 1996‬ث‪ ٝ‬ثؼس ل‪ٛ‬ا٘یٗ قس‪ ،‬و‪ ٝ‬لجُ اظ آٖ اِعأبت ث‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫* در هحیط سیست سِ عاهل سیز هْن ّستٌذ‪:‬‬

‫زاذّی‪Internal -‬‬
‫‪ -1‬نسا‪Noise -‬‬
‫ذبضری‪External -‬‬

‫‪3‬‬
 ‫‪ -2‬پرف ٌبظ‪Emission gas -‬‬

‫‪ -3‬پرف شضات ضیع ‪ٔ ٚ‬ؼّك‪Emission particles -‬‬

‫‪ -H.W‬تِ ًظز شوا در ایزاى چِ ًَع َّاپیوایی تایذ ساختِ شًَذ؟‬

‫* هلشٍهات ّشیٌِ (‪:)Cost requirements‬‬

‫‪1- RDTE: Research, Development, test, Evaluation  min cost RDTE‬‬

‫ٔ‪ٙ‬زط ث‪ ٝ‬ت‪ِٛ‬یس ‪ٛٞ prototype‬اپیٕب ٔیق‪ٛ‬ز و‪ ٝ‬قطوت َطاح ‪ ٚ‬ؾبظ٘س‪ٛٞ ٜ‬پیٕب ثبیس ‪ 2‬تب ‪ prototype‬ثؿبظز‪.‬‬

‫(وٓ وطزٖ ‪ٞ‬عی‪ٝٙ‬ی ؾبذت) ‪2- Min manufacturing cost‬‬

‫‪3- Min operating cost‬‬ ‫(وٓ وطزٖ ‪ٞ‬عی‪ٝٙ‬ی ٍ٘‪ٝ‬زاضی)‬

‫)‪4- Min life cycle cost (min LCC‬‬

‫‪5- Return on investment‬‬

‫* قَاًیي جْاًی َّاًَردی‪:‬‬

‫‪FAR‬‬
‫‪JAR  EASA‬‬
‫‪OP‬‬
‫‪CAD‬‬
‫‪ ‬وبضثط ثبیس ‪ٕٞ‬یك‪ٔ ٝ‬حتبد قطوت َطاحی ‪ ٚ‬ؾبذت ثبقس‪.‬‬

‫‪Maintenance‬‬ ‫تؼٕیط ‪ٍٟ٘ ٚ‬ساضی ‪ٛٞ‬اپیٕب‬

‫‪ Insepection‬زیس‬ ‫ثبیس لُؼبت ث‪ ٝ‬ضاحتی زیس‪ ٜ‬ق‪٘ٛ‬س‬

‫‪ Access‬زؾتطؼ‬ ‫زض زؾتطؼ ثبق‪ٙ‬س‬

‫‪ Removal‬ذط‪ٚ‬د ‪ ٚ‬تؼ‪ٛ‬یى‬ ‫ت‪ٛ‬ا٘بیی ذط‪ٚ‬د ‪ ٚ‬تؼ‪ٛ‬یى ضاحت‬

‫‪ ‬ػطو ن‪ٙ‬سِی‪ٞ‬بی ‪ٛٞ‬اپیٕب ثبیس ‪ 28‬تب ‪ 36‬ثبقس‪.‬‬

‫‪4‬‬
 ‫‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ؾجه‬ ‫‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ؾ‪ٍٙ‬یٗ‬

‫…… ‪ 8-12 , 12-16 , 16-20 / 25-30 , 30-35 , 35-40 ,‬ظطفیت ‪ٛٞ‬اپیٕب‬

‫‪FAR 23‬‬ ‫‪/‬‬ ‫‪FAR 25‬‬

‫‪ ‬پبضأتط‪ٞ‬بی ٔ‪ٕٟ‬ی و‪ ٝ‬زض ض‪ٚ‬ـ َطاحی ‪ٛٞ‬اپیٕب ‪ٚ Roskam‬ر‪ٛ‬ز زاض٘س‪:‬‬

‫‪ٚ -‬ظٖ ؾ‪ٛ‬ذت ٔهطفی (‪)WF‬‬ ‫‪ٚ -‬ظٖ ثطذبؾت (‪)WTO‬‬

‫‪٘ -‬یط‪ٚ‬ی تطاؾت (‪)T‬‬ ‫‪ٔ -‬ؿبحت ثبَ (‪)S‬‬

‫‪ٔ ‬عیت ایٗ ض‪ٚ‬ـ ایٗ اؾت و‪ ٝ‬پبضأتط‪ٞ‬بی َطاحی تب ربی ٕٔىٗ اظ ‪ٔ ٓٞ‬ؿتمُ ‪ٞ‬ؿت‪ٙ‬س‪.‬‬

‫* تقسینتٌذی َّاپیواّا‪:‬‬

‫‪Transport jet‬‬
‫تزبضی ‪Commercial‬‬
‫‪Turbo Prop‬‬
‫‪ Civil‬غیط٘ظبٔی‬ ‫تكطیفبتی ‪Excutive‬‬
‫‪Regional jet‬‬
‫ٔأٔ‪ٛ‬ضیت ‪ٚ‬یػ‪Specific mission ٜ‬‬

‫)‪General aviation (GA‬‬

‫‪Interceptor‬‬ ‫ض‪ٍٞ‬یط‬

‫٘یط‪ٚ‬ی ‪ٛٞ‬ایی ‪Air superiority‬‬

‫ر‪ٍٙٙ‬س‪Fighter ٜ‬‬ ‫‪Interdictor‬‬

‫ؾجه تبوتیىی‬ ‫‪Close Air support‬‬

‫ثبضثطی ‪Cargo‬‬ ‫٘یٕ‪ ٝ‬ؾجه تبوتیىی‬ ‫‪Multirole fighter‬‬
‫‪٘ Military‬ظبٔی‬ ‫ؾ‪ٍٙ‬یٗ تبوتیىی‬

‫ثٕتافىٗ ‪Bomber‬‬

‫ٌكتظ٘ی‬
‫زیس‪ٜ‬ثب٘ی‬
‫تب٘ىط‬

‫‪5‬‬
 ‫‪َّ -1‬اپیواّای هسافزتزی ٍ تاری جت (اکثزاً هَتَر سیز تال)‪:‬‬

‫الف) ظزفیت تاال ٍ تُزد تاال‪:‬‬

‫‪250  passenger  500‬‬

‫‪9000 Km  Range  15000 Km‬‬
‫‪Ex:‬‬ ‫‪IL96‬‬ ‫‪A330‬‬ ‫‪B747‬‬ ‫‪B777‬‬
‫‪ٛٔ 4‬ت‪ٛ‬ض‪ٜ‬‬ ‫‪ٛٔ 2‬ت‪ٛ‬ض‪ٜ‬‬ ‫‪ٛٔ 4‬ت‪ٛ‬ض‪ٜ‬‬ ‫‪ٛٔ 2‬ت‪ٛ‬ض‪ٜ‬‬

‫‪٘ 770‬فط ظطفیت زاضز ‪A380 ‬‬

‫ب) ظزفیت هتَسط‪ -‬تُزد هتَسط‪:‬‬

‫‪150  passenger  250‬‬

‫‪5000 Km  Range  15000 Km‬‬
‫‪Ex:‬‬ ‫‪A310‬‬ ‫‪A300‬‬ ‫‪B767‬‬ ‫‪Tu204‬‬ ‫‪B757‬‬
‫‪ٛٔ 2‬ت‪ٛ‬ض‪ٜ‬‬ ‫‪ٛٔ 2‬ت‪ٛ‬ض‪ٜ‬‬ ‫‪ٛٔ 2‬ت‪ٛ‬ض‪ٜ‬‬ ‫‪ٛٔ 2‬ت‪ٛ‬ض‪ٜ‬‬ ‫‪ٛٔ 2‬ت‪ٛ‬ض‪ٜ‬‬

‫ج) ظزفیت پاییي ٍ تُزد پاییي‪:‬‬

‫‪100  passenger  180‬‬

‫‪2500 Km  Range  7000 Km‬‬
‫‪Ex:‬‬ ‫‪Foker100‬‬ ‫‪B737‬‬ ‫‪A320‬‬ ‫‪MD80‬‬
‫‪ٛٔ 2‬ت‪ٛ‬ض‪ٜ‬‬ ‫‪ٛٔ 2‬ت‪ٛ‬ض‪ٜ‬‬ ‫‪ٛٔ 2‬ت‪ٛ‬ض‪ٜ‬‬ ‫‪ٛٔ 2‬ت‪ٛ‬ض‪ٜ‬‬

‫ًکتِ‪ٔ :‬ؼٕ‪ٛ‬الً زض ایٗ ٘‪ٛ‬ع ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬ب (اِف ‪ ٚ‬ة ‪ ٚ‬د) ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ض زض ظیط ثبَ لطاض زاضز‪ ،‬غیط اظ ٔ‪ٛ‬اضز ظیط‪:‬‬

‫‪MD80 – B727 – Foker100‬‬

‫‪َّ -2‬اپیواّای ‪:Turboprop‬‬

‫حُٕ ٔؿبفط ‪ ٚ‬ثبض ضا ثیٗ ق‪ٟ‬ط‪ٞ‬بی و‪ٛ‬چه ثطػ‪ٟ‬س‪ ٜ‬زاض٘س ‪ ٚ‬ؾمف پط‪ٚ‬اظ آ٘‪ٟ‬ب وٕتط اظ ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی رِت اؾت‪.‬‬

‫‪18  passenger  70‬‬

‫‪800 Km  Range  2500 Km‬‬
‫‪Ex: IR-An140‬‬ ‫‪An140‬‬ ‫‪ATR52‬‬ ‫‪ATR72‬‬ ‫‪Saab340‬‬

‫‪6‬‬
 ‫‪َّ -3‬اپیواّای جِت هٌطقِای‪:‬‬

‫لطاض ث‪ٛ‬ز ایٗ ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬ب ثب ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ‪ Turoprop‬ربیٍعیٗ ق‪٘ٛ‬س‪ ،‬أب ث‪ ٝ‬ػّت اؾتمجبَ ٔكتطی ‪ٕٞ‬چ‪ٙ‬بٖ ت‪ِٛ‬یس‬

‫ٔیق‪٘ٛ‬س‪.‬‬

‫‪35  passenger  100‬‬

‫‪2000 Km  Range  4000 Km‬‬
‫‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی رِت ٔ‪ُٙ‬م‪ٝ‬ای‬

‫‪Emberaier‬‬ ‫‪Bombardier‬‬
‫ثطظیُ ایٗ ٘‪ٛ‬ع ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬ب ضا ٔیؾبظز‬ ‫وب٘بزا‬

‫‪َّ -4‬اپیواّای تشزیفاتی (‪:)Excutive jet‬‬

‫زض تمؿیٓث‪ٙ‬سی ث‪ ٝ‬ثُطز ثّ‪ٙ‬س‪ٔ ،‬ت‪ٛ‬ؾٍ ‪ ٚ‬و‪ٛ‬تب‪ ٜ‬تمؿیٓ ٔیق‪٘ٛ‬س ‪ ٚ‬زاضای تعئی‪ٙ‬بت زاذّی ‪ٞ‬ؿت‪ٙ‬س‪.‬‬

‫(ثُطز ثّ‪ٙ‬س ‪ٛٔ 2 ٚ‬ت‪ٛ‬ض‪*A321 )ٜ‬‬

‫(ثُطز ثّ‪ٙ‬س ‪ٛٔ 2 ٚ‬ت‪ٛ‬ض‪*Golf Stream )ٜ‬‬

‫(ثُطز ثّ‪ٙ‬س ‪ٛٔ 4 ٚ‬ت‪ٛ‬ض‪*B707 )ٜ‬‬

‫(ثُطز ثّ‪ٙ‬س ‪ٛٔ 4 ٚ‬ت‪ٛ‬ض‪*Jet Star )ٜ‬‬

‫‪َّ -5‬اپیواّای تا هأهَریت ٍیژُ (‪:)Specific mission‬‬

‫ٔخبَ‪ٛٞ :‬اپیٕب‪ٞ‬بی ٘مك‪ٝ‬ثطزاضی‪ -‬غئ‪ٛ‬فیعیه‪ -‬ثبضزاض وطزٖ اثط‪ٞ‬ب ‪...... ٚ‬‬

‫ًظاهی‪:‬‬

‫‪ -1‬جٌگٌذُّا‪ :‬زض ایٗ ٘‪ٛ‬ع ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬ب قؼبع ػّٕیبتی (‪ٛٔ )radius of action‬ضز٘ظط اؾت ‪ ٝ٘ ٚ‬ثُطز‪.‬‬

‫‪7‬‬
 ‫الف) شکاری توةافکي (‪:)Interdictor‬‬

‫وبضثطز زض ٔطظ‪ٞ‬بی زقٕٗ ثطای ر‪ ٚ ًٙ‬ثٕجبضاٖ ‪٘ ٚ‬ف‪ٛ‬ش‬

‫‪Ex: F22‬‬ ‫‪F15‬‬ ‫‪F18‬‬ ‫‪Su27‬‬

‫ب) شکاری ًثزد َّایی (‪:)Air superiority‬‬

‫لسضت ٔب٘‪ٛ‬ض ثبال‪ -‬حُٕ ٔ‪ٛ‬قه‪ٞ‬بی ثُطز و‪ٛ‬تب‪ٛٞ ٜ‬ا ث‪ٛٞ ٝ‬ا زض ٘عزیىی ٔطظ‪ٞ‬ب ث‪ ٝ‬ر‪ٔ ًٙ‬یپطزاظ٘س‪.‬‬

‫‪Ex: F5‬‬ ‫‪MiG21‬‬ ‫‪MiG29‬‬

‫ج) جٌگٌذُّای رّگیز (‪:)Interceptor‬‬

‫ت‪ٛ‬اٖ ر‪ٍٙ‬ی ثبال‪ٌ -‬طاٖ لیٕت‪ -‬او‪ ٖٛٙ‬زیٍط ت‪ِٛ‬یس ٕ٘یق‪٘ٛ‬س‪.‬‬

‫‪Ex: F14‬‬

‫د) َّاپیواّای ‪:)CAS( Close Air Support‬‬

‫ؾطیغ ثطذبؾت ٔیو‪ٙٙ‬س‪ -‬پكتیجب٘ی ذُ‪ ٌٛ‬ظٔی‪ٙ‬ی ر‪ -ًٙ‬زض اضتفبع پبییٗ پط‪ٚ‬اظ ٔیو‪ٙٙ‬س ‪٘ ٚ‬عزیه ٔ‪ُٙ‬م‪ٝ‬‬

‫ػّٕیبتی زض ٔؼطو ٌّ‪ ِٝٛ‬لطاض زاض٘س ‪ ٚ‬ظیطقبٖ زاضای نفحبت ظض‪ٞ‬ی ‪ٞ‬ؿت‪ٙ‬س‪ -‬ث‪ٟ‬تط اؾت ‪ٛٔ 2‬ت‪ٛ‬ض‪ ٜ‬ثبق‪ٙ‬س ‪ ٚ‬زاضای‬

‫ؾیؿتٓ ‪ RWS‬ثبق‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪ :)RWS( Radar Warning System‬و‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ذّجبٖ ‪ٞ‬كساض ٔیز‪ٞ‬س و‪ٛٔ ٝ‬قه زقٕٗ ث‪ ٝ‬ؾٕت ا‪ٔ ٚ‬یآیس‪.‬‬

‫‪Ex: MiG23‬‬ ‫‪Su25‬‬ ‫‪A10‬‬

‫ُ) جٌگٌذُّای چٌذهٌظَرُ (‪:)Multirole Fighter‬‬

‫أط‪ٚ‬ظ‪َ ٜ‬طاحی ‪ ٚ‬ؾبذت ایٗ ٘‪ٛ‬ع ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬ب ثؿیبض ض‪ٚ‬اد زاضز‪ٔ ،‬ب٘‪ٛ‬ضپصیطی ٔ‪ٙ‬بؾت‪ -‬ت‪ٛ‬اٖ حُٕ ؾالح‪ٞ‬بی ٔرتّف ‪ٚ‬‬

‫ٔیت‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬س تطویجی اظ ٔأٔ‪ٛ‬ضیت‪ٞ‬بی ٔرتّف ضا ا٘زبْ ز‪ٙٞ‬س‪.‬‬

‫‪Ex: F16‬‬ ‫‪MiG29‬‬

‫ٍ) توةافکي (‪:)Bomber‬‬

‫‪Ex: B52‬‬

‫‪8‬‬
 ‫‪ -2‬آهَسشی (‪:)Trainer‬‬

‫آٔ‪ٛ‬ظـ ذّجبٖ‪ٞ‬بی ٘یط‪ٚ‬ی ‪ٛٞ‬ایی‬

‫ؾ‪ٛ‬ئیؽ ‪Ex: PC7 ‬‬

‫آٔطیىبیی‪ -‬ثطای آٔ‪ٛ‬ظـ ذّجبٖ‪ٞ‬بی ‪T45  F14‬‬

‫‪َّ -3‬اپیواّای تارتزی‪:‬‬

‫حُٕ ٘فطات ‪ ٚ‬تز‪ٟ‬یعات ٘ظبٔی‬

‫٘یٕ‪ٝ‬ؾ‪ٍٙ‬یٗ ‪Ex: C130 ‬‬

‫اؾتطاتػیه (ؾ‪ٍٙ‬یٗ) ‪C140 ‬‬

‫اؾتطاتػیه ‪An22 ‬‬

‫اؾتطاتػیه ‪An225 ‬‬

‫‪َّ -4‬اپیواّای دیذتاًی‪:‬‬

‫زیس‪ٜ‬ثب٘ی ٔطظ‪ٞ‬ب ‪ ٚ‬زضیب‪ٞ‬ب ضا ثطػ‪ٟ‬س‪ ٜ‬زاض٘س ‪ ٚ‬ربؾ‪ٛ‬ؾی ٘یع ‪ٞ‬ؿت‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪Ex:‬‬ ‫‪aWax‬‬ ‫‪Sr71‬‬

‫‪:Tanker -5‬‬

‫‪ٚ‬ظیف‪ ٝ‬ؾ‪ٛ‬ذتضؾب٘ی ث‪ٛٞ ٝ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ٌَكتظٖ ‪ ٚ‬ر‪ٍٙٙ‬س‪ ٜ‬ضا زاض٘س‪.‬‬

‫‪:Stealth -6‬‬

‫‪ex: B2‬‬ ‫‪F117‬‬ ‫ٔرفی اظ ضازاض‬

‫‪ ،Flying wing‬زُْ ػٕ‪ٛ‬زی ٘ساض٘س‪ٕٔ ،‬بٖ ‪ yawing‬ضا ثب نفبت ض‪ٚ‬ی ثبَ ‪ spoiler‬ا٘زبْ ٔیز‪ٙٞ‬س‪.‬‬

‫‪9‬‬
 ‫* ‪:)GA( General Aviation‬‬

‫٘‪٘ ٝ‬ظبٔی ‪ٞ‬ؿت‪ٙ‬س ‪ ٝ٘ ٚ‬غیط٘ظبٔی‪ .‬ایٗ ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬ب ٔؼٕ‪ٛ‬الً اظ یه ٘فط‪ ٜ‬تب ‪٘6‬فط‪ٔ ٜ‬یثبق‪ٙ‬س ‪ ٚ‬وبضثطز‪ٞ‬بی ٔتفب‪ٚ‬تی‬

‫زاض٘س‪.‬‬

‫قطوت‪ٞ‬بی ٔؼط‪ٚ‬ف ؾبذت ایٗ ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬ب ‪Cessna – Beech – Piper – Tecnom ‬‬

‫‪ٛٞ )1‬اپیٕب‪ٞ‬بی ؾجه (‪ٚ  )Light‬ظٖ وٕتط اظ ‪12500Ib‬‬

‫‪ٛٞ )2‬اپیٕب‪ٞ‬بی ذیّی ؾجه (‪ٚ  )Very light‬ظٖ وٕتط اظ ‪750kg‬‬

‫‪ٛٞ )3‬اپیٕب‪ٞ‬بی ف‪ٛ‬ق ؾجه (‪ٚ  )Ultra light‬ظٖ وٕتط اظ ‪350kg‬‬

‫‪ٛٞ )4‬اپیٕب‪ٞ‬بی ثس‪ٛٔ ٖٚ‬ت‪ٛ‬ض (‪)Sail Plane-Glider‬‬

‫‪ٛٞ )5‬اپیٕب‪ٞ‬بی زؾت ‪/‬ؾبظ (‪)Home Built‬‬

‫‪ٛٞ )6‬اپیٕب‪ٞ‬بی وكب‪ٚ‬ضظی‬

‫‪ٛٞ )7‬اپیٕب‪ٞ‬بی چ‪ٙ‬سوبض‪ ٜ‬یب ٘یٕ‪ٔ ٝ‬ب٘‪ٛ‬ضی‬

‫‪ٛٞ )8‬اپیٕب‪ٞ‬بی ز‪ ٚ‬ثبِ‪ٝ‬‬

‫‪ٛٞ )9‬اپیٕب‪ٞ‬بی اذتهبنی ‪ٚ‬یػ‪ٜ‬‬

‫‪ٛٞ )10‬اپیٕب‪ٞ‬بی ّٔری ته ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ض‪ٜ‬‬

‫‪ٛٞ )11‬اپیٕب‪ٞ‬بی ّٔری ز‪ٛٔ ٚ‬ت‪ٛ‬ض‪ٜ‬‬

‫‪ٛٞ )12‬اپیٕب‪ٞ‬بی ازاضی‬

‫‪ٛٞ )13‬اپیٕب‪ٞ‬بی ٔؿبثم‪ٝ‬ای (‪)Formulla‬‬

‫‪ٛٞ )14‬اپیٕب‪ٞ‬بی ثب زُْ رّ‪)Canard( ٛ‬‬

‫‪ٛٞ )15‬اپیٕب‪ٞ‬بی و‪ٛ‬تب‪ ٜ‬پط‪ٚ‬اظ یب ػٕ‪ٛ‬ز پط‪ٚ‬اظ‬

‫‪ٛٞ )16‬اپیٕب‪ٞ‬بی ‪ٚ‬ضظقی‬

‫‪ٛٞ )17‬اپیٕب‪ٞ‬بی ز‪ٚ‬ظیؿت‬

‫‪11‬‬
 ‫‪ٛٞ )18‬اپیٕب‪ٞ‬بی غیطٔؼٕ‪ِٛ‬ی‬

‫‪ٛٞ )19‬اپیٕب‪ٞ‬بی ٔب٘‪ٛ‬ضی‬

‫‪ٛٞ )20‬اپیٕب‪ٞ‬بی آٔ‪ٛ‬ظقی‬

‫‪ٛٞ )21‬اپیٕب‪ٞ‬بی وبیت (‪)Hang glider‬‬

‫‪UAV‬‬ ‫‪or‬‬ ‫‪RPV‬‬

‫‪Uhmanned Aerial Vehicle‬‬ ‫‪Removal Pilot Vehicle‬‬

‫* َّاپیواّای کشاٍرسی‪:‬‬

‫زاضای ؾطػت وٓ پط‪ٚ‬اظی (حس‪ٚ‬زاً ‪ 120‬ویّ‪ٔٛ‬تط ثط ؾبػت) ‪ ٚ‬زض ٘تیز‪ ٝ‬وٓ اؾتبَ ٔیثبق‪ٙ‬س‪ -‬ثبَ ایٗ ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬ب‬

‫زاضای ٔؿبحت ظیبز ‪ٛٔ ٚ‬ت‪ٛ‬ضقبٖ ّٔری اؾت‪ٔ .‬ؼٕ‪ٛ‬الً ثبَ پبییٗ ‪ٞ‬ؿت‪ٙ‬س ‪ ٚ‬فبيّ‪٘ ٝ‬كؿتٗ ذّجبٖ ث‪ ٝ‬وف ‪ٛٞ‬اپیٕب ث‪ٝ‬‬

‫ػّت لطاض ٌطفتٗ ٔربظٖ ؾٓ‪ ،‬ظیبز اؾت‪ .‬زاضای زیس پط‪ٚ‬اظی ذ‪ٛ‬ثی اؾت‪ٔ .‬ؼٕ‪ٛ‬الً ِج‪ ٝ‬حّٕ‪ ٝ‬ایٗ ‪ٛٞ‬اپیٕب تیع اؾت‪-‬‬

‫ثطای ثطیسٖ قبذ‪ ٝ‬زضذتبٖ ٔعاحٓ‪ -‬ثط ض‪ٚ‬ی ثس٘‪ ٝ‬آ٘‪ٟ‬ب ٔؼٕ‪ٛ‬الً ؾیٓ‪ٞ‬بی فّعی لطاض ٔیز‪ٙٞ‬س تب قبذ‪ٞٝ‬بی ايبفی ضا‬

‫لُغ و‪ٙ‬س‪ ،‬وبثیٗ ذّجبٖ ‪ٔ pressurized‬یق‪ٛ‬ز‪ ،‬ثطای رّ‪ٌٛ‬یطی اظ ‪ٚ‬ض‪ٚ‬ز ؾٓ ث‪ ٝ‬وبثیٗ ذّجبٖ ‪ٔ ٚ‬ؼٕ‪ٛ‬آلً چطخ‪ٞ‬ب حبثت‬

‫‪ٞ‬ؿت‪ٙ‬س‪.‬‬

‫* طزاحی‪:‬‬

‫‪ ‬فًبی فىطی َطاح ‪ ٚ‬تیٓ َطاحی ضا ػ‪ٛ‬أُ ظیط ٔیؾبظ٘س‪:‬‬

‫‪ )2‬تى‪ِٛٛٙ‬غی‬ ‫‪ٔ )1‬كتطی‬

‫‪ )4‬وبضثطی‬ ‫‪ٔ )3‬سیطیت ‪ ٚ‬التهبز‬

‫‪ )7‬ل‪ٛ‬ا٘یٗ ٔحیٍ ظیؿت‬ ‫‪ )6‬ل‪ٛ‬ا٘یٗ ایٕ‪ٙ‬ی‬ ‫‪ )5‬ل‪ٛ‬ا٘یٗ ز‪ِٚ‬تی‬

‫‪11‬‬
 .‫س‬ٙ‫ ثیبٖ ٔیو‬mission specification ‫ز ضا زض لبِت‬ٛ‫ ذ‬ٝ‫اؾت‬ٛ‫ ٔكتطی ذ‬

1. Range 2. Endurance 3. Cruise speed

4. Stall speed 5. Take of field length 6. Landing field length
7. Rate of climb 8. Manoeuvre
‫اپیٕب‬ٛٞ ْ‫ یب ٘ب‬ٜ‫غ‬ٚ‫ ا٘تربة ٘بْ پط‬:ْ‫ِیٗ لس‬ٚ‫ ا‬

mission specification :ْ‫ٔیٗ لس‬ٚ‫ ز‬

)Weight( ٖ‫ظ‬ٚ:

‫ظٖ ثطذبؾت‬ٚ

:ٖ‫ زض آ‬ٝ‫و‬

O O

operating empty weight Tropped fuel & oil Crew

‫اظ‬ٚ‫ط پط‬ٞ ‫ اظ‬ٜ‫ذت ربٔب٘س‬ٛ‫ ؾ‬ٚ ٗ‫غ‬ٚ‫ظٖ ض‬ٚ

WE = manufacturing empty weight + Fixed equipment weight

Empthy weight WME WFEQ

‫ای‬ٝ٘‫ذبِی وبضذب‬ ٜ‫یعات ٘هت قس‬ٟ‫تز‬

Fuel weight  WFused + WFres

ٜ‫ٔهطف قس‬ ٚ‫ضظض‬

Payload weight  FPL  ‫ظٖ ثبض ٔفیس‬ٚ

12
 ‫‪Wmax Ramp = WTO + (Start up , Taxi , hold & RunWay)  Fuel Weight‬‬
‫‪ٚ‬ظٖ ٔبوعیٕٓ زض آقیب٘‪ ٝ‬ا‪ِٚ‬ی‪ٝ‬‬

‫* ؾ‪ٛ‬ذت ضظض‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬ن‪ٛ‬ضت زضنسی اظ ‪ mission fuel‬اؾت ‪ ٚ‬یب ث‪ ٝ‬ن‪ٛ‬ضت زضنسی اظ حطوت ث‪ٔ ٝ‬مهس زیٍط‪.‬‬

‫ض‪ٚ‬ـ ا‪:َٚ‬‬

‫‪ 1h loiter + 300 nm ‬تب‬

‫تب ضؾیسٖ ث‪ ٝ‬ا‪ِٚ‬یٗ ‪  Aerodroom‬فمٍ وبفی اؾت ثب٘س فط‪ٚ‬ز ‪ ٚ‬ثطذبؾت زاقت‪ ٝ‬ثبقس ‪ ٚ‬فط‪ٚ‬زٌب‪٘ ٜ‬یؿت‪.‬‬

‫* اظ ض‪ٚ‬اثٍ ‪ٔ Breguet‬حبؾج‪ٔ ٝ‬یق‪٘ٛ‬س‪.‬‬

‫‪ٚ )1‬ظٖ ؾ‪ٛ‬ذت ضظض‪ ٚ‬زضنسی اظ ‪ٔ WFused‬یثبقس‪.‬‬

‫‪ )2‬ؾ‪ٛ‬ذت ضظض‪ ٚ‬ثب ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬ث‪ Loiter ٝ‬و‪َ ٝ‬جك آییٗ٘بٔ‪ ٝ‬تؼییٗ ٔیق‪ٛ‬ز‪ ،‬زض٘ظط ٔیٌیط٘س ث‪ ٝ‬ػال‪ٔ ٜٚ‬مساض ‪ٚ‬ظٖ‬

‫تب ‪.)1h‬‬ ‫ؾ‪ٛ‬ذت (‬

‫‪ )3‬اظ ض‪ٚ‬اثٍ ‪ Range ٚ Endurance‬ثطای ٔحبؾج‪ ٝ‬ؾ‪ٛ‬ذت ٔهطفی ‪ ٚ‬ضظض‪ ٚ‬اؾتفبز‪ٔ ٜ‬یق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫* ذّجبٖ ‪ ٚ‬ثبض رعء ثبض ث‪ ٝ‬حؿبة ٕ٘یآی‪ٙ‬س‪.‬‬

‫* ضاحتتطیٗ ‪ٚ‬ظٖ‪ٞ‬بیی و‪ٔ ٝ‬یت‪ٛ‬اٖ ث‪ ٝ‬زؾت آ‪ٚ‬ضز‪ٞ Wcr ٚ WPL ،‬ؿت‪ٙ‬س و‪ ٝ‬زض ‪ٔ mission‬كرم ٔیق‪٘ٛ‬س‪.‬‬

‫* ث‪ٟ‬تطیٗ حبِت ثطای َطاحی ‪ٛٞ‬اپیٕب ایٗ اؾت و‪ٚ ٝ‬ظٖ ذ‪ٛ‬ز ‪ٛٞ‬اپیٕب وٓ ثبقس ‪ ٚ‬ثیكتطیٗ ‪ Payload‬ضا ثت‪ٛ‬ا٘س‬

‫حُٕ و‪ٙ‬س‪.‬‬

‫* ضاثُ‪ ٝ‬ثیٗ ‪ WE ٚ WTO‬ث‪ ٝ‬فطْ ظیط اؾت‪:‬‬

‫‪13‬‬
 ‫‪n−1 β‬‬

‫* زض وتبة ضاؾىٓ یه ؾطی يطایت ‪ٛٔ B ٚ A‬ر‪ٛ‬ز اؾت (ثطای والؼ‪ٞ‬بی ٔرتّف ‪ٛٞ‬اپیٕب)‪ ،‬زض ٔحبؾجبت ٔب اظ‬

‫ثیٗ زاز‪ٜٞ‬ب اؾتفبز‪ٕ٘ ٜ‬یو‪ٙ‬یٓ‪ ،‬ثّى‪ ٝ‬ثبیس ‪ B ٚ A‬ضا اظ ‪( patabase‬حسالُ حب‪ٚ‬ی ‪ٛٞ 10‬اپیٕب ‪ٓٞ‬ضز‪ )ٜ‬ذ‪ٛ‬زٔبٖ‬

‫اؾترطاد ٔیو‪ٙ‬یٓ‪ٕٛ٘ .‬زاض ‪ٛٞ WTO-WE‬اپیٕب‪ٞ‬بی ‪ٓٞ‬ضز‪ ٜ‬ضا زض لبِت ٕ٘‪ٛ‬زاض ٍِبضیتٕی ضؾٓ ٔیو‪ٙ‬یٓ ‪ B ٚ A ٚ‬ضا‬

‫ث‪ ٝ‬زؾت ٔیآ‪ٚ‬ضیٓ‪.‬‬

‫* ‪ WFused‬اظ ‪ mission‬تؼییٗ ٔیق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫* ‪ WTFO‬زض وتبة ٔ‪ٛ‬ر‪ٛ‬ز اؾت ‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬ن‪ٛ‬ضت زضنسی اظ ‪ٚ‬ضٖ ‪ٛٞ‬اپیٕبؾت‪.‬‬

‫* ٔؼٕ‪ٛ‬الً ثطای ای‪ٙ‬ى‪ mission ٝ‬ضا ث‪ٟ‬تط ٘كبٖ ز‪ٞ‬یٓ اظ ‪ mission profile‬اؾتفبز‪ٔ ٜ‬یو‪ٙ‬یٓ‪.‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬

‫‪L‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬

‫اٌط ایٗ ذُ‪ ٌٛ‬ػٕ‪ٛ‬زی ث‪ٛ‬ز٘س‪ ،‬ثُطزقبٖ ضا نفط ٔیٌیطیٓ‪.‬‬

‫‪14‬‬
‫‪L‬‬

‫‪P‬‬ ‫‪n‬‬

‫‪L n n‬‬

‫‪ :W1‬ثطد اربظ‪ ٜ‬ض‪ٚ‬قٗ وطزٖ ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ض‪ٞ‬ب ضا ث‪ ٝ‬ذّجبٖ ٔیز‪ٞ‬س‪.‬‬

‫‪ :W2‬ثطد اربظ‪ٚ ٜ‬ض‪ٚ‬ز ث‪ ٝ‬ا‪ Runway َٚ‬ضا ٔیز‪ٞ‬س‪.‬‬

‫‪ :W3‬ثطد اربظ‪ take off ٜ‬ضا نبزض ٔیو‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪ٛٞ :W4‬اپیٕب ث‪ ٝ‬اضتفبع وط‪ٚ‬ظ ٔیضؾس ‪ ٚ‬اظ ای‪ٙ‬زب ث‪ ٝ‬ثؼس وبضی ث‪ ٝ‬ثطد ٔجسأ ٘ساضز‪.‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪8‬‬

‫‪M‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪7‬‬

‫* ‪ٚ‬لتی زض ‪ ،mission profile‬ذٍ وذ ثطای ‪ٔ Climb‬یوكیٓ‪ ،‬ث‪ ٝ‬ایٗ ٔؼ‪ٙ‬بؾت و‪ ٝ‬ثبیس ‪ Range‬لؿٕت ‪Climb‬‬

‫ضا ‪ ٓٞ‬حؿبة و‪ٙ‬یٓ‪.‬‬

‫‪8‬‬
‫‪8‬‬ ‫(‬ ‫)‬ ‫‪M‬‬

‫‪M‬‬

‫چ‪ٙ‬ب٘چ‪ WFres ٝ‬ث‪ ٝ‬ن‪ٛ‬ضت زضنسی اظ ‪ٔ WFused‬ؼطفی ق‪ٛ‬ز‪ ،‬زاضیٓ‪:‬‬

‫‪M‬‬
‫‪M‬‬ ‫‪M‬‬ ‫ض‪ٚ‬ـ ‪ Fuel Fraction‬ثطای ٔحبؾج‪ ٝ‬ؾ‪ٛ‬ذت‬

‫‪15‬‬
 ‫يطیت ؾ‪ٛ‬ذت ضظض‪ٔ ٚ‬ؼٕ‪ٛ‬الً ثیٗ ‪ 5‬تب ‪ 25‬زضنس اظ ؾ‪ٛ‬ذت ٔهطفی اؾت‪.‬‬

‫اظ ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ‪ٓٞ‬ضز‪ ٚ ٜ‬اظ آٔبض ذ‪ٛ‬زٔبٖ ث‪ ٝ‬زؾت ٔیآی‪ٙ‬س‪.‬‬ ‫‪ٚ،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫‪،‬‬

‫* پبضأتط‪ٞ‬بی ‪ Cruise ٚ Loiter‬ث‪ٞ ٝ‬یچ‪ٚ‬ر‪ ٝ‬آٔبضی ث‪ ٝ‬زؾت ٕ٘یآی‪ٙ‬س‪ ،‬ثّى‪ ٝ‬ثبیس (ثطای رت ‪ٛٔ ٚ‬ت‪ٛ‬ض‪ٞ‬بی ّٔری) ‪ٚ‬‬

‫‪ 2‬تبی زیٍط ٔطث‪ ٌٛ‬ث‪( Loiter ٝ‬ثطای رت ‪ّٔ ٚ‬ری)‪ ،‬و‪ ٝ‬تٕبٔی آ٘‪ٟ‬ب زض ؾیؿتٓ اٍّ٘یؿی ٔیثبق‪ٙ‬س‪.‬‬

‫رت‬ ‫(‪n‬‬ ‫)‬

‫⏟‬

‫ّٔری‬ ‫(‪n‬‬ ‫)‬

‫⏟‬

‫‪1‬‬
‫رت‬ ‫(‪n‬‬ ‫)‬

‫‪1‬‬
‫ّٔری‬ ‫(‪n‬‬ ‫)‬

‫اظ رسا‪ َٚ‬پیك‪ٟٙ‬بزی وتبة ضاؾىٓ ٔحبؾج‪ٔ ٝ‬یق‪٘ٛ‬س‪( part I .‬رس‪.)2-2 َٚ‬‬ ‫‪ٚ C J ،C p ،‬‬ ‫‪p‬‬

‫* ثطای ‪ Loiter‬زض اضتفبع ثبال‪ ،‬ؾطػت ‪ Loiter‬ضا ٘عزیه ؾطػت ‪ٔ Cruise‬یٌیطیٓ‪.‬‬

‫* ثطای ‪ Loiter‬زض اضتفبع پبییٗ‪ ،‬ؾطػت ‪ Loiter‬ضا وٕی ثیكتط اظ ؾطػت ‪ٔ Landing‬یٌیطیٓ‪.‬‬

‫* ثطای‪ٔ ٓٞ Climb‬یت‪ٛ‬اٖ ‪ endurance‬تؼطیف وطز‪:‬‬

‫‪1‬‬
‫رت‬ ‫(‪n‬‬ ‫)‬

‫‪1‬‬
‫ّٔری‬ ‫(‪n‬‬ ‫)‬

‫‪16‬‬
 ‫* آًالیش حساسیت ٍسى تزخاست (‪:)Take off weight sensivity‬‬

‫‪ٔ ‬فؼ‪ ْٟٛ‬آ٘بِیع حؿبؾیت ث‪ ٝ‬ایٗ ٔؼ‪ٙ‬ی اؾت و‪ ٝ‬احط پبضأتط‪ٞ‬بی ٔرتّف ضا ثط ض‪ٚ‬ی ‪ٚ‬ظٖ ثطذبؾت تؼییٗ و‪ٙ‬یٓ‪.‬‬

‫‪ٞ ‬سف اظ ا٘زبْ آ٘بِیع حؿبؾیت‪ٞ‬ب‪:‬‬

‫‪ ‬ق‪ٙ‬بؾبیی ٌّ‪ٌٛ‬ب‪ٜٞ‬بی تى‪ِٛٛٙ‬غی‬

‫‪ ‬ا٘تربة ‪ ٚ‬تؼییٗ پبضأتط‪ٞ‬بی َطاحی ؾط٘‪ٛ‬قتؾبظ ثط ؾیىُ َطاحی‬

‫‪ ‬تهحیح ٔأٔ‪ٛ‬ضیت زض ن‪ٛ‬ضت أىبٖ‬

‫‪ ‬وّی‪ ٝ‬حؿبؾیت‪ٞ‬ب ٘ؿجت ث‪ٚ ٝ‬ظٖ ثطذبؾت ا٘زبْ ٔیٌیطز‪.‬‬

‫‪ٞ ‬ط حسؾی و‪ ٝ‬ثطای َطاحی ٔیظ٘یٓ‪ ،‬زض پی ذ‪ٛ‬ز احتیبد ث‪ ٝ‬یه تهحیح زاضز ‪ ٚ‬ذ‪ٛ‬ز تأحیطاتی ثط ض‪ٚ‬ی ٘تبیذ‬

‫َطاحی ایزبز ٔیو‪ٙ‬س‪ٔ ،‬ب ٔیذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬یٓ ثسا٘یٓ ایٗ تأحیطات قسیس٘س یب ٘‪.ٝ‬‬

‫‪ ‬زض َطاحی چ‪ ٖٛ‬ثبػج ترٕیٗ ‪ ٚ‬حسؼ ؾط‪ٚ‬وبض زاضیٓ‪ ،‬ثیكتط ض‪ٚ‬اثٍ تحّیّی ثطای ث‪ ٝ‬زؾت آ‪ٚ‬ضزٖ‬

‫حؿبؾیت‪ٞ‬ب اظ ٔكتمبت ٔ‪ٙ‬كبء ٔیق‪٘ٛ‬س‪ .‬آ٘بِیع حؿبؾیت ‪ٚ‬ظٖ ثطذبؾت ٘یع چ‪ٙ‬یٗ اؾت‪.‬‬

‫‪ ‬زض قىُ ظیط‪٘ y2 ،‬ؿجت ث‪ ٝ‬تغییطات ‪ ،x‬حؿبؼتط اظ ‪ y1‬اؾت‪.‬‬

‫‪y2‬‬

‫‪y1‬‬

‫‪X‬‬
‫‪X1 X 2‬‬

‫‪17‬‬
 ‫ثطای ٔحبؾج‪ ،ٝ‬یه ؾطی پبضأتط‪ٞ‬بی رسیس ٔؼطفی ٔیو‪ٙ‬یٓ‪:‬‬

‫‪M‬‬
‫‪M‬‬ ‫‪M‬‬

‫→‬ ‫‪M‬‬ ‫‪M‬‬ ‫‪M‬‬

‫→‬ ‫‪M‬‬ ‫⏟[‬ ‫‪M‬‬ ‫‪M‬‬ ‫‪M‬‬ ‫]‬ ‫⏟[‬ ‫]‬

‫→‬

‫اؾت‪.‬‬ ‫اظ ضاثُ‪ٔ * ٝ‬یت‪ٛ‬اٖ ٘ؿجت ث‪ ٝ‬یه پبضأتط ٔخُ ‪ٔ y‬كتكٌیطی وطز و‪ٞ ٝ‬سف ٔحبؾج‪ٝ‬‬

‫[‬ ‫]‬ ‫[‬ ‫]‬

‫‪y‬‬ ‫‪y‬‬ ‫‪y‬‬ ‫‪y‬‬ ‫‪y‬‬ ‫‪y‬‬

‫نفط ٘یؿت‪ٙ‬س‪ِٚ .‬ی چ‪ B ٚ A ٖٛ‬ضا اظ یه ؾطی ‪ٛٞ‬اپیٕب ثب تى‪ِٛٛٙ‬غی ٘عزیه ث‪ٓٞ ٝ‬‬ ‫‪ٚ‬‬ ‫* زض حبِت ػٕ‪ٔٛ‬ی‬

‫ٌطفتیٓ‪ِ ،‬صا تغییطات يطایت ‪٘B ٚ A‬ؿجت ث‪ ٝ‬تغییطات پبضأتط‪ٞ‬بی تهٕیٌٓیطی وٓ اؾت‪ِ ،‬صا ٔیت‪ٛ‬اٖ آٖ‪ٞ‬ب ضا‬

‫نفط زض٘ظط ثٍیطیٓ‪.‬‬

‫[‬ ‫]‬
‫‪y‬‬ ‫‪y‬‬ ‫‪y‬‬

‫صفحِ ‪ 71‬اس کتاب‪:‬‬

‫* ایٗ ثساٖ ٔؼ‪ٙ‬ی اؾت و‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬اظای ‪ٞ‬ط پ‪٘ٛ‬س ‪ payload‬ثطای ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ 5/7 ،‬پ‪٘ٛ‬س ث‪ٚ ٝ‬ظٖ ثطذبؾت آٖ ايبف‪ٔ ٝ‬یق‪ٛ‬ز‬

‫‪ ٚ‬ثیبٍ٘ط قیت ٔ‪ٙ‬ح‪ٙ‬ی ‪ WTO - WE‬زض ٘مُ‪َ ٝ‬طاحی ٔیثبقس‪.‬‬

‫‪18‬‬
 ‫* حساسیت ًسثت تِ ‪:WE‬‬

‫‪n‬‬ ‫[‬ ‫]‬

‫‪ٔ ‬خالً زض ٔخبَ ف‪ٛ‬ق ایٗ ٘ؿجت ‪ٔ 1/66‬یثبقس‪ ،‬یؼ‪ٙ‬ی ث‪ ٝ‬اظای ‪ٞ‬ط پ‪٘ٛ‬س ايبف‪ٚ ٝ‬ظٖ ‪ 1/66 ،WE‬پ‪٘ٛ‬س ث‪ٚ ٝ‬ظٖ‬

‫ثطذبؾت ايبف‪ٔ ٝ‬یق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ ‬ثب ٍ٘ب‪ ٜ‬ث‪ ٝ‬ایٗ ٔكتك ٔیت‪ٛ‬اٖ تالـ وطز ثب اؾتفبز‪ ٜ‬اظ تى‪ِٛٛٙ‬غی ؾبذت ثكط ثت‪ٛ‬ا٘یٓ ‪ٚ‬ظٖ ‪ٛٞ‬اپیٕبی ذبِی ضا‬

‫پبییٗ ثیب‪ٚ‬ضیٓ‪ ،‬زض ‪ٚ‬الغ ایٗ ٔكتك ٘كبٖز‪ٙٞ‬س‪ ٜ‬تى‪ِٛٛٙ‬غی ؾبذت اؾت ‪ ٚ‬ثب التهبز ثؿتٍی ٔؿتمیٓ زاضز‪.‬‬

‫‪ ‬حؿبؾیت ‪ٚ‬ظٖ ثطذبؾت ٘ؿجت ث‪ ٝ‬ثطز‪ٔ ،‬سا‪ٔٚ‬ت پط‪ٚ‬اظ‪ ،‬ؾطػت‪ ،SFC ،‬ضا٘سٔبٖ ّٔد ‪: ٚ‬‬

‫اؾت ‪ ٚ‬ت‪ٟٙ‬ب پبضأتط ٔ‪ٛ‬ر‪ٛ‬ز‬ ‫فطو ثط ایٗ اؾت و‪ y=WPL ٚ WE ٝ‬ثبقس‪ ،‬پؽ زض ضاثُ‪ ٝ‬انّی‬

‫ٔیثبقس‪.‬‬

‫‪M‬‬ ‫‪M‬‬ ‫‪M‬‬ ‫‪M‬‬ ‫‪M‬‬ ‫‪M‬‬

‫‪M‬‬ ‫‪M‬‬ ‫‪M‬‬

‫‪M‬‬
‫‪y‬‬ ‫‪y‬‬ ‫‪y‬‬ ‫‪y‬‬

‫‪19‬‬
 ‫چ‪ ٖٛ‬و‪ ٝ‬ایٗ ٔمبزیط ‪ٞ‬یچ ضثُی ث‪ ٝ‬پبضأتط‪ٞ‬بی تهٕیٌٓیطی شوط قس‪٘ ٜ‬ساضز‪.‬‬

‫‪ ‬ثطای ‪ٛٞ‬اپیٕب رت ٔؿبفطی ‪ ٚ‬ر‪ٍٙٙ‬س‪ ٜ‬چ‪ ٖٛ‬زض ‪ Mission profile‬ؾ‪ٛ‬ذت ضظض‪ ٚ‬ضا زض٘ظط ٔیٌیطیٓ‪ِ ،‬صا‬

‫حؿبؾیت آٖ ثط پبضأتط‪ٞ‬بی زیٍط نفط اؾت ‪ ٚ‬ض‪ٚ‬غٗ ‪ ٚ‬ؾ‪ٛ‬ذت ث‪ ٝ‬رب ٔب٘س‪ ٜ‬ضثُی ث‪ ٝ‬پبضأتط‪ٞ‬بی زیٍط ٘ساضز‪.‬‬

‫‪ٔ M‬یثبقس‪.‬‬ ‫‪ ‬ثطای ‪ٛٞ‬اپیٕبی ّٔری ز‪ٛٔ ٚ‬ت‪ٛ‬ض‪ٜ‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪M‬‬ ‫∏‬
‫‪1‬‬

‫‪1‬‬
‫‪M‬‬ ‫(‬ ‫)‬ ‫‪M‬‬
‫‪y‬‬ ‫‪y‬‬ ‫(‬ ‫‪1‬‬
‫)‬

‫‪M‬‬ ‫‪M‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫زاضیٓ‪:‬‬

‫‪y‬‬ ‫‪X1 X 2‬‬ ‫‪X‬‬ ‫‪∏X‬‬

‫‪1‬‬

‫‪y‬‬ ‫‪y‬‬
‫‪X‬‬ ‫‪X‬‬

‫(‬ ‫)‬
‫ثبیس یه تغییط ٔتغیط ثس‪ٞ‬یٓ‪:‬‬ ‫ثطای ٔحبؾج‪ٝ‬‬

‫̅‬ ‫(‪n‬‬ ‫)‬

‫‪1‬‬

‫(‬ ‫)‬ ‫̅‬

‫‪1‬‬ ‫̅‪−‬‬ ‫‪1‬‬ ‫̅‪−‬‬
‫‪y‬‬ ‫‪y‬‬

‫(‬ ‫)‬ ‫̅‬

‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪y‬‬ ‫‪y‬‬

‫‪21‬‬
 ‫حبَ ٔؼبزِ‪ Breguet ٝ‬ضا زض٘ظط ٔیٌیطیٓ‪:‬‬
‫‪L‬‬
‫(‪n‬‬ ‫)‬
‫⏟‬ ‫‪1‬‬
‫̅‬

‫* حساسیت ًسثت تِ تُزد (‪y=R :)Range‬‬

‫̅‬
‫‪L‬‬

‫ضا حؿبة ٔیو‪ٙ‬یٓ‪.‬‬ ‫ٔمساض ف‪ٛ‬ق ضا زض ٔؼبزالت لجّی ث‪ ٝ‬تطتیت لطاض ٔیز‪ٞ‬یٓ ‪ٟ٘ ٚ‬بیتبً‬

‫* حساسیت ًسثت تِ ‪:Endurance‬‬

‫̅‬ ‫(‪n‬‬ ‫)‬ ‫تغییط ٔتغیط ̅ ٔیز‪ٞ‬یٓ‪:‬‬

‫‪For propeller driven Airplanes:‬‬ ‫‪For jet Airplanes:‬‬

‫̅‬ ‫‪−1‬‬ ‫̅‬ ‫‪−1‬‬

‫̅‬ ‫‪−1‬‬ ‫̅‬ ‫‪−1‬‬

‫ٔیت‪ٛ‬اٖ ٘‪ٛ‬قت‪:‬‬ ‫* ثطای ٔحبؾج‪ٝ‬‬

‫̅‬ ‫̅‬
‫‪y‬‬ ‫‪y‬‬ ‫‪y‬‬ ‫‪y‬‬
‫ثمی‪ ٝ‬ض‪ٚ‬اثٍ‪:‬‬
‫‪2‬‬
‫{‬ ‫‪}−1‬‬ ‫‪M‬‬ ‫‪M‬‬

‫‪21‬‬
 Propeller Driven Jet

Range Case y=R ̅ L ̅ L

−1 −1
y y
Endurance Case y=E ̅ L ̅ L
−1 −1
y y
Range Case y=CP ̅ L y=CJ ̅ L
−1 −1
y y
Endurance Case y=CP ̅ L y=CJ ̅ L
−1 −1
y y
Range Case y= P
̅ L Not Applicable
2 −1
y
Endurance Case ̅ L Not Applicable
y= P 2 −1
y
Range Case y=V Not Applicable ̅ L
2 −1
y
Endurance Case y=V ̅ L Not Applicable
−1
y
Range Case L ̅ L 2 ̅ L 2
y ( ) −1
( ) −1
y y
L ̅ 2 ̅ −2
Endurance Case y L −1
L
( ) ( )
y y

* Elbow chart (Payload-Range)

،‫اظ‬ٚ‫ضیعی پط‬ٝٔ‫الً زض ٔجحج ثط٘ب‬ٕٛ‫ ٔؼ‬ٝ‫ز و‬ٛ‫ ٔیق‬ٜ‫س‬ٞ‫بی ٔرتّف ٔكب‬ٞ‫اپیٕب‬ٛٞ ٝ‫ٌ ث‬ٛ‫بی ٔطث‬ُٕٞ‫ضاِؼ‬ٛ‫ثب ثطضؾی زؾت‬

ٖ‫ا‬ٛ‫ ٔیت‬ٝ‫ز زاضز و‬ٛ‫ر‬ٚ ‫اپیٕب‬ٛٞ ‫ط‬ٞ ‫بی ثطذبؾت‬ٖٞ‫ظ‬ٚ ‫ ثطحؿت ثُطز ثطای‬ِٕٝٛ‫ظٖ ٔح‬ٚ ٝ‫ٌ ث‬ٛ‫زاضی ٔطث‬ٕٛ٘

‫ا٘س‬ٛ‫زاض ٔیت‬ٕٛ٘ ٗ‫ زضن ای‬ٚ‫ اظ ایٗض‬.‫ب ثبقس‬ٖٞ‫ احطٌصاضی ٔتمبثُ آ‬ٚ ٓٞ ‫ ٔتغط ثطحؿت‬ٚ‫ تغییطات ایٗ ز‬ٜ‫س‬ٙٞ‫٘كبٖز‬

.‫س‬ٙ‫ َطاحی وٕه و‬ٝ‫ ٘یع یبفتٗ ُ٘م‬ٚ ‫بی ٔطتجٍ ثب ثُطز‬ٜٞ‫سی زاز‬ٙ‫ث‬ٝ‫ َجم‬ٝ‫ث‬

22
 ‫‪P y‬‬ ‫‪n‬‬
‫‪P‬‬
‫‪P‬‬

‫‪P‬‬

‫‪n‬‬ ‫‪K‬‬
‫ثس‪ٔ ٖٚ‬ؿبفط‬

‫‪y‬‬

‫‪ ‬زض ‪ ٕٝٞ part I‬ظطفیت ٔؿبفطاٖ ‪ ٚ‬ثبض آ٘‪ٟ‬ب پط اؾت‪ِٚ ،‬ی ؾ‪ٛ‬ذت ثبیس وٕتط ظز‪ ٜ‬ق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ ‬زض ٘مُ‪ max payload ،A ٝ‬ضا زاضیٓ‪.‬‬

‫‪ ‬زض ‪ part II‬اظ ثبض‪ٞ‬ب ٔیوب‪ٞ‬یٓ ‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬ربی آٖ ؾ‪ٛ‬ذت ٔیظ٘یٓ‪.‬‬

‫‪ ‬زض ٘مُ‪ ،B ٝ‬ثبن ‪ٛٞ‬اپیٕب وبٔالً پط اؾت‪.‬‬

‫‪ ‬زض ‪ part III‬اظ ٔؿبفطاٖ ٔیوب‪ٞ‬یٓ ‪ ٚ‬ثُطز ظیبز ٔیق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ ‬ثب ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ضاثُ‪ٝ‬ی *‪ٔ ،‬ؼّ‪ ْٛ‬اؾت و‪ ٝ‬ثیكتطیٗ ‪ٚ‬ظٖ ٔحٕ‪ ِٝٛ‬حبنُ تفطیك حساوخط ‪ٚ‬ظٖ ثس‪ ٖٚ‬ؾ‪ٛ‬ذت ‪ٚ ٚ‬ظٖ‬

‫ذبِی ػّٕیبتی (‪ )WOE‬اؾت‪ ،‬ثب فطو حبثت ث‪ٛ‬زٖ ‪ ،WOE‬حساوخط ‪ٚ‬ظٖ ثس‪ ٖٚ‬ؾ‪ٛ‬ذت ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٔ ،‬مساض ثیكتطیٗ‬

‫‪ٚ‬ظٖ ٔحٕ‪ ِٝٛ‬زض ٕ٘‪ٛ‬زاض ضا ت‪ٛ‬ری‪ٔ ٝ‬یو‪ٙ‬س‪ .‬ث‪ٙ‬بثطایٗ ثطزاقت ٔیق‪ٛ‬ز و‪ ٝ‬یىی اظ لی‪ٛ‬ز ض‪ٚ‬ی حساوخط ‪ٚ‬ظٖ‬

‫ٔحٕ‪ ،ِٝٛ‬حساوخط ‪ٚ‬ظٖ ثس‪ ٖٚ‬ؾ‪ٛ‬ذت ‪ٛٞ‬اپیٕبؾت‪ .‬اظ ؾ‪ٛ‬ی زیٍط ثب ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ایٗ ُّٔت و‪ ٝ‬ترٕی‪ٙ‬ی اظ ‪ٚ‬ظٖ‬

‫‪23‬‬
‫ؾ‪ٛ‬ذت ٔ‪ٛ‬ضز٘یبظ ‪ٛٞ‬اپیٕب زض اثتسا ٔی ت‪ٛ‬اٖ ثب ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬ث‪ٔ ٝ‬أٔ‪ٛ‬ضیت ‪ٔ ٚ‬حس‪ٚ‬زیت‪ٞ‬بی اؾتب٘ساضزی تؼییٗ ق‪ٛ‬ز‪ ،‬اظ‬

‫ایٗض‪ٔ ٚ‬یت‪ٛ‬اٖ حساوخط ‪ٚ‬ظٖ ثطذبؾت ضا ٘یع لیس حبوٓ ثط حساوخط ‪ٚ‬ظٖ ٔحٕ‪ ِٝٛ‬زا٘ؿت‪.‬‬

‫‪ ‬ثسی‪ٟ‬ی اؾت و‪ٛٞ ٝ‬اپیٕب ثب ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬ث‪ٚ ٝ‬ظٖ ثطذبؾت ٔكرم ذ‪ٛ‬ز ‪ ٚ‬ثب یه ‪ٚ‬ظٖ ٔحٕ‪ٔ ٚ ِٝٛ‬یعاٖ ؾ‪ٛ‬ذت ٔ‪ٛ‬ضز‬

‫٘یبظ‪ ،‬حساوخط ثُطز ذبنی ضا َی ٔیو‪ٙ‬س و‪ٕٞ ٝ‬بٖ ‪ part I‬اؾت‪٘ .‬مُ‪ٝ‬ی ‪ A‬ثیكتطیٗ ثُطزی اؾت و‪ ٝ‬ثب حساوخط‬

‫‪ WPL‬حبنُ ٔیق‪ٛ‬ز‪ .‬پؽ اظ آٖ‪ ،‬زض ن‪ٛ‬ضت تٕبیُ ث‪ ٝ‬زاقتٗ ثُطز ثیكتط الظْ اؾت اظ ؾ‪ٛ‬ذت ثیكتطی‬

‫اؾتفبز‪ ٜ‬و‪ٙ‬یٓ‪ .‬ث‪ ٝ‬زِیُ حبثت ی‪ٛ‬زٖ ‪ٚ‬ظٖ ثطذبؾت حساوخط‪ ،‬ث‪ٙٔ ٝ‬ظ‪ٛ‬ض تعضیك ؾ‪ٛ‬ذت ثیكتط الظْ اؾت اظ ‪ٚ‬ظٖ‬

‫ٔحٕ‪ ِٝٛ‬وبؾت‪ ٝ‬ق‪ٛ‬ز و‪ ٝ‬زض قطایٍ ٔؼٕ‪ِٛ‬ی ٔیعاٖ ؾ‪ٛ‬ذت ٔ‪ٛ‬ضز ٘یبظ زض ‪ٛٞ‬اپیٕب وٕتط اظ حساوخط ظطفیت‬

‫ؾ‪ٛ‬ذت آٖ اؾت ‪ ٚ‬زض حمیمت زض ایٗ ٔطحّ‪ ،)part II( ٝ‬ثب افعایف ؾ‪ٛ‬ذت ‪ ٚ‬وب‪ٞ‬ف ٔحٕ‪ ِٝٛ‬ثُطز افعایف‬

‫یبفت‪ ٚ ٝ‬ؾ‪ٛ‬ذت ٔ‪ٛ‬ضز٘یبظ ث‪ ٝ‬حساوخط ؾ‪ٛ‬ذت ٌ‪ٙ‬زبیف یبفت‪ ٝ‬زض ثبن‪ٞ‬ب ٘عزیه ٔیق‪ٛ‬ز‪ .‬ایٗ فطآی‪ٙ‬س تب ظٔب٘ی‬

‫ازأ‪ٔ ٝ‬ییبثس و‪ ٝ‬ؾ‪ٛ‬ذت ٔ‪ٛ‬ضز٘یبظ ثطاثط ثب حساوخط ظطفیت ٕٔى‪ ٝٙ‬زض ٔربظٖ ؾ‪ٛ‬ذت ‪ٛٞ‬اپیٕب ثبقس (٘مُ‪.)B ٝ‬‬

‫اظ ایٗ ٔطحّ‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ثؼس ٕ٘یت‪ٛ‬اٖ تغییطی زض ‪ٚ‬ظٖ ؾ‪ٛ‬ذت حبنُ وطز‪ ،‬ث‪ٙ‬بثطایٗ ثطای افعایف ثُطز الظْ اؾت ‪ٚ‬ظٖ‬

‫ٔحٕ‪ ِٝٛ‬وب‪ٞ‬ف یبثس‪٘ .‬مُ‪ ٝ‬پبیب٘ی ربیی اؾت و‪ ٝ‬حساوخط ثُطز ثب حساوخط ؾ‪ٛ‬ذت ث‪ٕٞ ٝ‬بض‪ٚ ٜ‬ظٖ ٔحٕ‪ ِٝٛ‬نفط‬

‫حبنُ ٔیق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫* تخویي هساحت تال (‪ ،)S‬تزاست یا تَاى تزخاست (‪ TTO‬یا ‪ CLmax ٍ )PTO‬تزای‬

‫حالتّای ‪Landing ٍ Take ،Clean‬‬

‫‪1. Wing Area‬‬

‫‪2. Take off thrust or power‬‬

‫)‪3. Max Required cruise lift coefficient with flaps up (CLmax clean‬‬

‫)‪4. Max Required cruise lift coefficient for take off (CLmax TO‬‬

‫)‪5. Max Required cruise lift coefficient for landing (CLmax L‬‬

‫‪24‬‬
 .ٓ‫ی‬ٙ‫زاض تُجیك یب زیبٌطاْ تُجیك ضا ضؾٓ و‬ٕٛ٘ ‫) ثبیس‬P ‫ یب‬T ٚ S( ‫ب‬ٞ‫ضزٖ ایٗ پبضأتط‬ٚ‫ زؾت آ‬ٝ‫ ثطای ث‬

Matching Diagram ‫یب‬ Matching Chart

L n n

n L n
S

P L n
P

:‫س اظ‬ٙ‫ضز ثطضؾی ػجبضت‬ٛٔ ‫بی‬ٞ Sizing ٚ ٓ‫ی‬ٞ‫ ا٘زبْ ز‬Sizing ‫زاض ثبیس‬ٕٛ٘ ٗ‫ضزٖ ای‬ٚ‫ زؾت آ‬ٝ‫ ثطای ث‬

1. Stall speed
2. Take-off field length
3. Landing field length
4. Cruise speed (Some times max speed)
5. Climb
6. Time to climb to same altitude
7. Manoeuvre

25
‫ضا ضؾٓ ٔیو‪ٙ‬یٓ ‪ٙٔ ٚ‬بَك ٔزبظ َطاحی ضا‬ ‫یب ( ) ثطحؿت‬ ‫‪ ‬ثطای قطایٍ پط‪ٚ‬اظی ٔكرم ٕ٘‪ٛ‬زاض‪ٞ‬بی‬

‫ث‪ ٝ‬زؾت ٔیآ‪ٚ‬ضیٓ‪ .‬ؾپؽ اظ ثیٗ ٔ‪ٙ‬بَك ٔزبظ َطاحی‪٘ ،‬مُ‪َ ٝ‬طاحی ضا ا٘تربة ٔیو‪ٙ‬یٓ ‪ٔ ٚ‬مبزیط ‪)P( T ٚ S‬‬

‫ث‪ ٝ‬زؾت ٔیآی‪ٙ‬س‪.‬‬

‫یؼ‪ٙ‬ی وٕتطیٗ ٘یط‪ٚ‬ی تطاؾت‬ ‫یؼ‪ٙ‬ی وٕتطیٗ ٔؿبحت ثبَ ثطای ثّ‪ٙ‬س وطزٖ ‪ ٚ WTO‬وٕتطیٗ‬ ‫‪ ‬ثیكتطیٗ‬

‫‪ ،‬قطایٍ وٕتطیٗ ‪ٚ‬ظٖ ‪ ٚ‬وٕتطیٗ ‪ٞ‬عی‪ ٝٙ‬ضا اضيب‬ ‫‪ ٚ‬وٕتطیٗ‬ ‫ثطای ثّ‪ٙ‬س وطزٖ ‪ ،WTO‬اظ َطفی ثیكتطیٗ‬

‫ٔیو‪ٙ‬س‪ .‬ث‪ ٝ‬ػجبضتی ‪ٛٞ‬اپیٕبیی ذ‪ٛ‬ة اؾت و‪ ٝ‬ثب ‪ٚ min‬ظٖ ذ‪ٛ‬زـ‪ ،‬ثت‪ٛ‬ا٘س ‪ max‬ثبض ضا ثب ذ‪ٛ‬زـ حُٕ و‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪* Sizing to stall speed requirements‬‬

‫‪ ‬ؾطػت اؾتبَ ٔیت‪ٛ‬ا٘س رعء ّٔع‪ٔٚ‬بت َطاحی ثبقس و‪ ٝ‬ت‪ٛ‬ؾٍ ٔكتطی زض ‪ mission‬تؼطیف ٔیق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ ‬ثطای ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ؾجه (‪ٔ )FAR23‬حس‪ٚ‬زیت ثطای ؾطػت اؾتبَ ‪ٚ‬ر‪ٛ‬ز زاضز و‪٘ ٝ‬جبیس اظ ‪ 61knot‬ثعضٌتط‬

‫ثبقس‪ .‬أب ثطای ‪ FAR25‬لب٘‪٘ٛ‬ی زض ٔ‪ٛ‬ضز ٔحس‪ٚ‬زیت ؾطػت اؾتبَ ‪ٚ‬ر‪ٛ‬ز ٘ساضز‪.‬‬

‫‪ ‬ؾطػت اؾتبَ ‪ٞ‬طچ‪ ٝ‬لسض پبییٗتط ثبقس‪ ،‬التهبزیتط اؾت‪ٔ .‬مساض ذیّی پبییٗ آٖ ‪ٙٔ ٓٞ‬بؾت ٘یؿت‪ ،‬چ‪ٖٛ‬‬

‫ٕٔىٗ اؾت ‪ٛٞ‬اپیٕب ثب ثبز ‪ ٓٞ‬اظ ظٔیٗ ثّ‪ٙ‬س ق‪ٛ‬ز‪ .‬ؾطػت اؾتبَ ثبال‪٘ ،‬یبظ ‪ٛٞ‬اپیٕب ضا ث‪ ٝ‬تطٔع‪ٞ‬بی ل‪ٛ‬ی ثیكتط ٔی‬

‫اؾت‪ .‬پؽ ؾطػت ‪ Landing‬ثب افعایف ؾطػت اؾتبَ‪ ،‬ثبال ٔیض‪ٚ‬ز‪ .‬پؽ ثبیس‬ ‫و‪ٙ‬س‪ ،‬رطا و‪ٝ‬‬

‫تطٔع‪ٞ‬بی ل‪ٛ‬یتطی اؾتفبز‪ ٜ‬وطز ‪ٕٞ ٚ‬چ‪ٙ‬یٗ َ‪ َٛ‬ثب٘س فط‪ٚ‬ز افعایف ٔییبثس‪.‬‬

‫∑ ‪:‬زض ضاؾتبی ‪lift‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪n‬‬

‫زض اؾتبَ‬

‫‪2‬‬
‫‪S‬‬ ‫‪n‬‬

‫[‪2‬‬ ‫‪−‬‬ ‫]‬

‫√‬ ‫زض حبِت وّی ‪ ٚ‬ثس‪ ٖٚ‬قتبة‬

‫‪26‬‬
 ‫‪ ‬ثؿتٍی ث‪ ٝ‬قطایٍ پط‪ٚ‬اظی یب ‪ٕٞ‬بٖ اضتفبع پط‪ٚ‬اظ زاضز‪.‬‬

‫(یؼ‪ٙ‬ی زض ‪٘ Climb‬جبقیٓ ‪ ٚ‬زض ‪ Cruise‬ثبقیٓ)‪ ،‬زاضیٓ‪:‬‬ ‫ظا‪ٚ‬ی‪٘ ٝ‬هت ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ض ‪ 20‬تب ‪ 40‬اؾت ‪ ٚ‬زض حبِت‬

‫‪n‬‬ ‫‪n‬‬
‫‪5‬‬
‫)‪(S‬‬
‫*‬ ‫‪+‬‬

‫‪ ‬زض ضاثُ‪ ٝ‬ثبال‪ VS ،‬اظ ل‪ٛ‬ا٘یٗ یب ٘یبظٔ‪ٙ‬سی‪ٞ‬بی ٔكتطی تؼییٗ ٔیٌطزز‪.‬‬

‫‪٘ CLmax ‬یع وبضاوتطی زاضز و‪ ٝ‬ثیبٍ٘ط تى‪ِٛٛٙ‬غی ‪ٛٞ‬اپیٕبؾت (ث‪ ٝ‬ایطف‪ٛ‬یُ‪ -‬فّپ‪ٛٔ -‬لؼیت ٔطوع رطْ ‪ ).... ٚ‬ثب‬

‫ضا حؿبة وطز‪.‬‬ ‫زاقتٗ پبضأتط‪ٞ‬بی ثبال ٔیت‪ٛ‬اٖ‬

‫‪27‬‬
 Airplane CLmax)clean CLmax To CLmax L
1. Home built 1.2-1.8 1.2-1.8 1.2-2.0
2. Single engine propeller driven 1.3-1.9 1.3-1.9 1.6-2.3
3. Twin engine propeller driven 1.2-1.8 1.4-2.0 1.6-2.5
4. Agriculture 1.3-1.9 1.3-1.9 1.3-1.9
5. Business Jet 1.4-1.8 1.6-2.2 1.6-2.6
6. Regional Jet 1.5-1.9 1.7-2.1 1.9-3.3
7. Transport Jet 1.5-1.8 1.6-2.2 1.8-2.8
8. Military trainer 1.2-1.8 1.4-2.0 1.6-2.2
9. Fighter 1.2-1.8 1.4-2.0 1.6-2.6
10. Military patrol, Bomber & Transport 1.2-1.8 1.6-2.2 1.8-3.0
11. Fly Boat, Amphibious, Float Airplane 1.2-1.8 1.6-2.2 1.8-3.4
12. Supersonic cruise Airpalne 1.2-1.8 1.6-2.0 1.8-3.4

:‫ ٌطفت‬ٝ‫اٖ ٘تیز‬ٛ‫َ ثبال ٔیت‬ٚ‫ رس‬ٝ‫ثب زلت ث‬

.‫یٓ زاقت‬ٞ‫ا‬ٛ‫ ضا ذ‬CL ‫ پؽ ثبالتطیٗ ٔمساض‬،‫س‬ٙ‫ؿت‬ٞ ‫ب زض ایٗ حبِت ثبظ‬ٞ‫فّپ‬

𝑊
𝑃

‫ ٔزبظ‬ٝ‫٘بحی‬ S n

* Sizing to take off distance requirements:

:‫ز‬ٛ‫بی ظیط تؼییٗ ٔیق‬ٞ‫ؾٍ پبضأتط‬ٛ‫اپیٕب ت‬ٛٞ ‫ٔؿبفت ثطذبؾت‬

1. Take off weight , WTO

2. Take off speed , VTO

28
‫) (( ‪3. Thrust to weight ratio at take off‬‬ ‫) (( ‪) or Weight to power ratio‬‬ ‫)‬

‫)‪4. Aerodynomic drag coefficient (CDG) & ground friction coefficient (G‬‬
‫‪5. Pilot technique‬‬

‫‪ ‬فطو ثط ایٗ اؾت و‪ ٝ‬ؾُح ثب٘س ثطذبؾت‪٘ ،‬طٔبَ اؾت یؼ‪ٙ‬ی ٔخالً اظ آؾفبِت پ‪ٛ‬قیس‪ ٜ‬ق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ ‬زض ٘مُ‪ٝ‬ی ‪َ A‬جك آییٗ٘بٔ‪ ٝ‬ؾطػت ثبیس نفط ثبقس یب وٕتط اظ ‪ٌ( 3knot‬ب‪ٞ‬ی وٕتط اظ ‪)5knot‬‬

‫‪ ‬زض ٘مُ‪ٝ‬ی ‪ٛٞ ،B‬اپیٕب اظ ظٔیٗ و‪ٙ‬س‪ٔ ٜ‬یق‪ٛ‬ز ‪ ٚ‬ا‪ٚ‬دٌیطی ٔیو‪ٙ‬س تب ث‪ ٝ‬اضتفبع ٔ‪ٛ‬ضز٘ظط ‪ h‬ثطؾس ‪َ ٚ‬جك‬

‫آییٗ٘بٔ‪ 50ft ،FAR23 ٝ‬ضا ‪ Clear‬و‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪M‬‬
‫‪ ‬ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬زاقت‪ ٝ‬ثبقیس و‪ landing ٚ take off ٝ‬پیچیس‪ٜ‬تطیٗ فبظ پط‪ٚ‬اظی اظ ٘ظط ٔحبؾجبت ٔیثبق‪ٙ‬س‪ ،‬یه ؾطی‬

‫‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ٔرتّف ت‪ٛ‬ؾٍ ذّجبٖ‪ٞ‬بی ٔرتّف زض والؼ‪ٞ‬بی ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ؾجه (‪ )FAR23‬پط‪ٚ‬اظ وطز٘س ‪ٚ‬‬

‫ٌطافی ثطحؿت ‪٘ STO‬ؿجت ث‪ STOG ٝ‬ضؾٓ قس‪ ،‬ؾپؽ ضاثُ‪ ٝ‬تزطثی ظیط ث‪ ٝ‬زؾت ٔیآیس ‪ ٚ‬زض حمیمت ایٗ‬

‫یه ضاثُ‪ ٝ‬آٔبضی اؾت‪:‬‬

‫‪S‬‬ ‫‪S‬‬

‫‪29‬‬
‫‪ٔ ‬ؼٕ‪ٛ‬الً ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بیی و‪ ٝ‬زض ضز‪ٜ‬ی ‪ٞ FAR23‬ؿت‪ٙ‬س‪ٛٞ ،‬اپیٕب‪ٞ‬بی ّٔری ٔیثبق‪ٙ‬س ‪ ٚ‬زض ‪ٞ‬ط ن‪ٛ‬ضت ‪STO‬‬

‫زاضز ‪ ٚ‬زض يٕٗ ث‪ ٝ‬قطایٍ پط‪ٚ‬اظی ٘یع ٔطتجٍ‬ ‫) (‪ٚ‬‬ ‫) (‪ٚ‬‬ ‫‪ٛٞ‬اپیٕب ثؿتٍی ث‪ٝ‬‬

‫اؾت‪.‬‬

‫‪TOP = Take-off Parameter‬‬

‫‪σ‬‬
‫‪SL‬‬

‫‪OP23‬‬ ‫‪S‬‬ ‫‪P‬‬ ‫‪S‬‬

‫‪ ‬اِجت‪ ٝ‬تزطث‪٘ ٝ‬كبٖ زاز‪ ٜ‬اؾت و‪ ٝ‬یه ؾطی پبضأتط زیٍط ٘یع ‪ٚ‬ر‪ٛ‬ز زاضز و‪ ٝ‬زض زاذُ فطٔ‪ َٛ‬ثبال ٘كبٖ زاز‪ٜ‬‬

‫٘كس‪ ٜ‬اؾت ‪ ٚ‬آٖ پبضأتط‪ٞ‬بی ا٘ؿب٘ی اؾت‪ .‬یؼ‪ٙ‬ی ‪ٕٞ‬بٖ فبوت‪ٛ‬ض تى‪ٙ‬یه ذّجبٖ و‪ ٝ‬زض ثطذبؾت ثب ‪ٓٞ‬‬

‫ٔتفب‪ٚ‬تا٘س ‪ ٚ‬ػبُٔ تأحیطٌصاض ‪ٕٟٔ ٚ‬ی اؾت ‪ِٚ‬ی زض ‪ٞ‬ط ن‪ٛ‬ضت زض فطٔ‪ َٛ‬ثبال ٕ٘یت‪ٛ‬اٖ ِحبِ وطز‪.‬‬

‫‪ ‬ثب یه ؾطی ٔحبؾجبت آٔبضی و‪ ٝ‬زض رسا‪ ٚ َٚ‬قىُ‪ٞ‬بی (‪ )3-4( ٚ )3-3‬ثطای یه ؾطی ‪ٛٞ‬اپیٕب ٘كبٖ زاز‪ٜ‬‬

‫قس‪ ٜ‬اؾت‪ ،‬ثطای ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ؾجه‪ ،‬ضاثُ‪ٝ‬ی ظیط ث‪ ٝ‬زؾت ٔیآیس‪:‬‬

‫‪ٚ‬احس ‪OP23‬‬

‫‪2‬‬
‫‪S‬‬ ‫‪OP23‬‬ ‫‪OP23‬‬

‫‪S‬‬ ‫‪S‬‬

‫‪* Sizing to FAR25 take-off distance requirements:‬‬

‫زض لؿٕت ‪ FAR25‬ثیكتط ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ٔ‪ٛ‬ضز ثطضؾی رت ‪ٞ‬ؿت‪ٙ‬س ‪ ٚ‬زض ایٗ ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬ب ‪ STOG‬ا‪ٕٞ‬یتی ٘ساضز ‪ ٚ‬زض‬

‫ضا ‪ clear‬و‪ٙ‬یٓ‪.‬‬ ‫‪ٚ‬الغ پبضأتطی و‪ ٝ‬ثطای ٔب ٔ‪ ٟٓ‬اؾت‪ٔ STOFL ،‬یثبقس‪ ،‬یؼ‪ٙ‬ی ٔؿبفتی و‪ٔ ٝ‬ب٘غ‬

‫‪31‬‬
 ‫‪OP25‬‬ ‫‪S‬‬ ‫‪S‬‬

‫زض ‪ FAR25‬یه ٔحس‪ٚ‬زیت ٔ‪ٔ ٝ‬سیٍط ثطای اظ زؾت زازٖ یه ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ض زض ‪ٍٙٞ‬بْ ثطذبؾت ُٔطح ٔیق‪ٛ‬ز و‪ ٝ‬ثؼساً‬

‫ت‪ٛ‬يیح ذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬یٓ زاز‪ .‬ث‪٘ ٝ‬بْ (‪.Balance Field Length )BFL‬‬

‫اظ ِحبِ آٔبضی‪:‬‬

‫⏟‪S‬‬ ‫‪OP25‬‬

‫)‪Take-off Field Length (TOFL‬‬

‫‪* Sizing to military take-off distance requirements:‬‬

‫ثطای ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ٘ظبٔی ضاثُ‪ٝ‬ی ظیط ثطلطاض اؾت‪:‬‬

‫‪K1‬‬ ‫)‪(S‬‬
‫‪S‬‬
‫‪X‬‬
‫*‬ ‫) ( ‪*K 2‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬

‫فطو‪ٞ‬ب‪:‬‬

‫‪ٞ )1‬یچ ثبزی زض فطآی‪ٙ‬س ثطذبؾت ٘ساضیٓ‪.‬‬

‫‪ )2‬ثب٘س پط‪ٚ‬اظی ‪ level‬اؾت‪.‬‬

‫‪31‬‬
 ‫‪For Jet‬‬ ‫‪For propeller‬‬
‫‪X=T‬‬ ‫‪X=P‬‬
‫‪K1 = 0.0447‬‬ ‫‪K1 = 0.0376‬‬
‫‪2 1 3‬‬
‫‪K2‬‬ ‫‪N‬‬
‫‪K2‬‬ ‫‪L .‬‬ ‫‪/‬‬

‫‪=Engine bypass ratio‬‬ ‫‪For Canstant speed prop:‬‬

‫‪LP = 5.75‬‬
‫‪For fixed pitch prop:‬‬
‫‪LP = 4.6‬‬

‫‪P‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪n‬‬

‫تؼساز ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ض‬ ‫⏟‪N‬‬
‫لُط ّٔد‬

‫⏟‬
‫‪n‬‬

‫* ًحَُ تعییي ‪:)Balance Field Length( BFL‬‬

‫‪ BFL‬یه ٔؿبفت زض فطآی‪ٙ‬س ثطذبؾت اؾت و‪ ٝ‬رٕغ ٔؿبفت‪ٞ‬ب ثطای قتبیٌیطی ‪ ٚ‬اظ ظٔیٗ و‪ٙ‬س‪ ٜ‬قسٖ ‪ ٚ‬ػج‪ٛ‬ض اظ‬

‫ٔب٘غ َجك آییٗ٘بٔ‪ ،ٝ‬ثبیس حسالُ ثطاثط رٕغ ٔؿبفتی ثبقس و‪ ٝ‬پؽ اظ قط‪ٚ‬ع حطوت تب ضؾیسٖ ث‪ ٝ‬ظٔب٘ی و‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬آٖ‬

‫ؾطػت تهٕیٓ ٔیٌ‪ٛ‬ی‪ٙ‬س ‪ ٚ‬ذّجبٖ تطریح ٔیز‪ٞ‬س و‪ ٝ‬تطٔع ٕ٘بیس ‪ ٚ‬زض آذط ثب٘س ثبیؿتس‪ ،‬ضا ٔحس‪ٚ‬زیت ثطای تؼییٗ‬

‫‪ٌٛ BFL‬ی‪ٙ‬س (ثطای ‪ٛٞ‬اپیٕبیی و‪ ٝ‬یه ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ضـ اظ زؾت ضفت‪ ٝ‬ثبقس)‪.‬‬

‫‪OEI  One Engine Inoperative‬‬

‫‪32‬‬
 ‫‪ ََٛ ‬ثب٘س زض ایٗ حبِت ‪ %15‬ثیكتط اظ ‪ BFL‬تؼییٗ ٔیق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ ‬ؾطػت ‪ V1‬ضا ؾطػت تهٕیٓ ٔیٌ‪ٛ‬ی‪ٙ‬س ‪ ٚ‬زض ٔحبؾجبت ‪َٛ BFL‬ضی َطاحی ٔیق‪ٛ‬ز و‪ ٝ‬ضاثُ‪ٝ‬ی (*) اضيب‬

‫ق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫⏟‬ ‫⏟‬
‫تطٔع ثؼس اظ ‪V1‬‬ ‫اظ وبض افتبزٖ یه ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ض‬
‫ثؼس اظ ‪ ٚ V1‬ازأ‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬پط‪ٚ‬اظ‬

‫‪ ‬اٌط ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ضی لجُ اظ ضؾیسٖ ث‪ V1 ٝ‬اظ وبض ثیبفتس‪ ،‬ذّجبٖ ثبیس ثطای ایؿت وبُٔ الساْ ٕ٘بیس‪.‬‬

‫‪ ‬اٌط ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ضی ثؼس اظ ‪ V1‬اظ وبض ثیبفتس‪ ،‬ذّجبٖ ثبیس ث‪ ٝ‬فطآی‪ٙ‬س ثطذبؾت ازأ‪ ٝ‬ز‪ٞ‬س‪.‬‬

‫‪ ‬زض ذ‪ٛ‬ز ؾطػت ‪ V1‬ذّجبٖ ٔرتبض اؾت و‪ ٝ‬ازأ‪ ٝ‬ثس‪ٞ‬س یب ثبیؿتس‪.‬‬

‫‪33‬‬
* Sizing to Landing Distance Requirements:
:‫ز‬ٛ‫بی ظیط تؼییٗ ٔیق‬ٞ‫ض‬ٛ‫ فبوت‬ّٝ‫ؾی‬ٚ ٝ‫اپیٕب ث‬ٛٞ ‫* ٔؿبفت ٘كؿت یه‬

1. Landing Weight , WL
2. Approach speed , VA
3. Deceleration Method Used
4. Flying qualities of the Airplane
5. Pilot technique
6. Ground specification
‫اپیٕب ضا‬ٛٞ ٖ‫ا‬ٛ‫بی ظیط ٔیت‬ٞ‫ـ‬ٚ‫ ثب یىی اظ ض‬،)Touchdown( ‫اپیٕب ثب ظٔیٗ تٕبؼ پیسا وطز‬ٛٞ ٝ‫ى‬ٙ‫* ثؼس اظ ای‬

:‫لف وطز‬ٛ‫ٔت‬

1. Breaks
2. Thrust reversers
3. Parachuts
4. Arresting system (field-based or carrier-based)
5. Crash barriers

* Sizing to FAR23 Landing Distance Requirement:

2
S
S S

34
‫* زض ای‪ٙ‬زب وبض آٔبضی ‪ٕٞ‬ب٘‪ٙ‬س ثطذبؾت و‪ ٝ‬ثیٗ ‪( STO ٚ STOG‬و‪ ٝ‬زض ایٗ فبظ زاقتیٓ) ا٘زبْ قس‪ِٚ ،‬ی ر‪ٛ‬اة‬

‫ٔ‪ٙ‬بؾجی زضیبفت ٍ٘طزیس‪ .‬ض‪ٚ‬ـ ٔ‪ٙ‬بؾجی و‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬زؾت آٔس‪ ،‬ایٗ ث‪ٛ‬ز و‪ VA ٝ‬ضا ث‪ٔ ٝ‬ؿبحت حطوت ثط ض‪ٚ‬ی ظٔیٗ‬

‫اضتجبٌ ز‪ٙٞ‬س‪ .‬ثطای ‪٘ FAR23‬تبیذ ثبال ث‪ ٝ‬زؾت آٔس‪.‬‬

‫‪* Sizing to FAR25 Landing Distance Requirement:‬‬

‫* زض ‪ SLG ،FAR25‬زاضای ا‪ٕٞ‬یت ٘یؿت ‪ SFL ٚ‬زاضای ا‪ٕٞ‬یت اؾت‪.‬‬

‫‪2‬‬
‫‪S‬‬
‫⏟‬ ‫⏟‬

‫‪S‬‬ ‫‪S‬‬
‫⏟‬
‫‪6‬‬

‫* ‪ٚ‬لتی اظ ض‪ٚ‬اثٍ ثبال ‪ SFL‬ضا ثب ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬زاز‪( SL ٜ‬و‪ ٝ‬زض ‪ mission‬زاز‪ٜ‬ا٘س)‪ ،‬تؼییٗ قس‪ٔ ،‬یت‪ٛ‬اٖ ‪ ٚ VA‬ؾپؽ ‪VSL‬‬

‫ضا ث‪ ٝ‬زؾت آ‪ٚ‬ضز (‪ ٚ )VA = 1.3 VSL‬ؾپؽ اظ ایٗ ٔطحّ‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ثؼس ‪ٕٞ‬ب٘‪ٙ‬س ‪ sizing‬لجّی ازأ‪ٔ ٝ‬یز‪ٞ‬یٓ‪.‬‬

‫‪* A Method for Estimating Drag Polars at Low Speed:‬‬

‫* ثبیس ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬زاقت و‪ Drag polar ٝ‬یه ‪ٛٞ‬اپیٕب یه پبضأتط حبثت ٘یؿت‪ ،‬چطا و‪ٛٞ ٝ‬اپیٕب یه ‪ configuration‬یب‬

‫یه ‪ flight condition‬حبثت ٘ساضز‪.‬‬

‫‪35‬‬
 :‫بی ٔرتّف‬ٞ config ‫ض اظ‬ٛ‫ظ‬ٙٔ

 T.O , Flaps Down , Gear down

 T.O , Flaps Down , Gear down
 Clean config (Low Subsonic)
 Clean config (High Subsonic)
 Approach ,, Flaps down , Gear down
 Approach ,, Flaps down , Gear up
 Landing ,, Flaps , Gear down
‫اپیٕب تأحیط‬ٛٞ config ‫ی‬ٚ‫ ثط ض‬،‫ز‬ٛ‫ ذبضری یب ثبَ ٘هت ق‬ٝ٘‫ی ثس‬ٚ‫ٓ اٌط ثط ض‬ٞ ٜ‫س‬ٍٙٙ‫بی ر‬ٞ‫اپیٕب‬ٛٞ ‫* ثطای‬

.ٓ‫ رسیسی زاضی‬config ‫ ثؼس اظ قّیه‬ٚ ‫ٔیٌصاضز‬

:‫ فطْ ظیط اؾت‬ٝ‫ ث‬Clean low subsonic ‫ زضي پالض زض حبِت‬ُٝ‫* ضاث‬

‫زضي اِمبیی‬
‫زضي پبضاظیت‬
⏞ 2
⏞

2
( ⏟)

‫ب‬ٞ Gear ٚ ‫زضي ٘بقی اظ فّپ‬

‫س‬ٞ‫ضا ٘كبٖ ٔیز‬

)Lift ‫زضي اِمبیی (اظ‬

Drag
Wave Drag
Parasite Drag Skin Friction Drag
Profile Drag
Pressure Drag or from Drag

:ٓ‫ی‬ٙ‫ضت ظیط تؼیطف ٔیو‬ٛ‫ ن‬ٝ‫ ضا ث‬CD0 ‫ ثبال‬ُٝ‫* زض ضاث‬

36
 ‫‪P‬‬
‫‪S‬‬ ‫‪n‬‬
‫* ٔیت‪ٛ‬اٖ ثب زاقتٗ ٔسَ ‪ٛٞ‬اپیٕبی ‪ٞ‬سف ‪ ٚ‬زاقتٗ ظثطی ؾُح حس‪ٚ‬زاً ‪ CD0‬ضا تؼییٗ ٕ٘‪ٛ‬ز‪ ،‬أب یه ض‪ٚ‬ـ زیٍط‬

‫٘یع ‪ٚ‬ر‪ٛ‬ز زاضز و‪ٔ ٝ‬یت‪ٛ‬اٖ تمطیت ث‪ٟ‬تطی ث‪ ٝ‬زؾت آ‪ٚ‬ضز ‪ ٚ‬ضاثُ‪ ٝ‬ثیٗ ‪ٚ‬ظٖ ‪ ٚ‬قىُ ظب‪ٞ‬ط ‪ٛٞ‬اپیٕب (زض حزٓ ‪ ٚ‬قىُ‬

‫ظب‪ٞ‬طی) ث‪ ٝ‬زؾت آ‪ٚ‬ضز‪ ،‬چطا و‪ٔ ٝ‬یذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬یٓ ثط ‪ٚ‬ظٖ غّج‪ ٝ‬و‪ٙ‬یٓ ‪ٔ ٚ‬یزا٘یٓ و‪ٛٞ ٝ‬اپیٕبیی ٔ‪ٙ‬بؾت اؾت و‪ ٝ‬وٕتطیٗ‬

‫‪ٚ‬ظٖ ضا زاقت‪ ٝ‬ثبقس ‪ ٚ‬ثیكتطیٗ ٔحٕ‪ ِٝٛ‬ضا حُٕ ٕ٘بیس‪.‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪S‬‬

‫ؾُح ذیؽ قس‪SWet = ٜ‬‬

‫* زض ضاثُ‪ ٝ‬ثبال ‪ b ٚ a‬تبثؼی اظ يطیت انُىبن ؾُحی یب ‪ٔ Cf‬یثبقس‪.‬‬

‫* زض رس‪ )3-4( َٚ‬وتبة‪ ،‬نفح‪ٞ b ٚ a ،122 ٝ‬ب ضا ثطای ‪ٞ Cf‬بی ٔرتّف زاز‪ ٜ‬اؾت‪ .‬ػ‪ٛ‬أّی ٔب٘‪ٙ‬س ر‪ٙ‬ؽ‪ ،‬ظثطی ‪ٚ‬‬

‫ضً٘ ‪ ... ٚ‬ض‪ٚ‬ی ‪ Cf‬تأحیط ٔیٌصاضز‪.‬‬

‫* ‪ Cf‬ضا اظ قىُ‪ٞ‬بی ‪ ،)3-2-1( c ٚ b ،a‬نـ ‪ ٚ 119‬نـ ‪ 120‬و‪ ٝ‬ثؿتٍی ث‪ ٝ‬والؼ ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ٔرتّف زاضز‪،‬‬

‫تؼییٗ ٔیو‪ٙ‬یٓ‪.‬‬

‫* ‪ٛٞ SWet‬اپیٕب ضا ثب ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬رس‪ )3-5( َٚ‬نـ ‪ٔ 122‬یت‪ٛ‬اٖ ترٕیٗ ظز‪:‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪S‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪ WTO ٚ‬ضا ‪ ٓٞ‬و‪ ٝ‬لجالً ترٕیٗ ظز‪ٜ‬ایٓ‪.‬‬

‫* ثب ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬رس‪ ،)3-6( َٚ‬نـ ‪ٔ 127‬یت‪ٛ‬اٖ ‪ٞ e ٚ CDo‬ب ضا ثطای حبِت‪ٞ‬بی ٔرتّف تؼییٗ وطز‪.‬‬

‫* اٌط ‪ flap‬زاقتیٓ ثبیس تؼییٗ و‪ٙ‬یٓ اظ چ‪ ٝ‬فّپی ٔیذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬یٓ اؾتفبز‪ ٜ‬و‪ٙ‬یٓ‪ .‬ثب ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬ث‪ٔ ٝ‬بوعیٕٓ ‪Deflection‬‬

‫فّپ ا٘تربثی ‪ ٚ‬ثب ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ایس‪ٜ‬ای و‪ ٝ‬زض پبضت‪ٞ‬بی ‪ VI ٚ V ،IV‬وتبة ضاؾىٓ ‪ٚ‬ر‪ٛ‬ز زاضز‪ٔ ،‬یت‪ٛ‬اٖ ‪ CDo‬ث‪ٟ‬تطی ضا‬

‫ترٕیٗ ظز‪.‬‬

‫‪37‬‬
 T.O Land Type
20o 60o Plain Flap
Split Flap Plain

Split
20o 40o Single Sloted
Single Sloted
20o 50o Double Sloted

15o 40o Flower

:)Wing Layout Design( ‫* طزاحی تال‬

.‫ظٖ اؾت‬ٚ ‫ ثط‬ٝ‫ی ثطا ثطای غّج‬ٚ‫ِیس ٘یط‬ٛ‫ ٘مف آٖ ت‬ٝ‫اپیٕبؾت و‬ٛٞ ‫ ثبَ رعئی اظ‬

:ٓ‫ضی‬ٚ‫ زؾت آ‬ٝ‫ت َطاحی ثبَ ث‬ٟ‫بی ظیط ضا ر‬ٞ‫ٔی ثبیس پبضأتط‬ٟٛ‫ زض َطاحی ٔف‬

:‫ز‬ٛ‫ تؼییٗ ٔیق‬Matching Chart ‫ی‬ٚ‫ ایٗ پبضأتط اظ ض‬،Initial Sizing ‫ زض لؿٕت‬

1. Wing Area (S)

2. Wing Location ٝ٘‫ی ثس‬ٚ‫ٔحُ ٘هت ثبَ ض‬

3. Wing Section )َٛ‫ٔمُغ ثبَ (ایطف‬

4. Aspect Ratio (AR) ‫ظطی‬ٙٔ ‫يطیت‬

5. Tapel Ratio ( ) َ‫٘سٌی ثب‬ٛ‫يطیت ثبضیهق‬

6. Thickness Ratio (t/L) َ‫يربٔت ثب‬

7. Sweep Angle () َ‫ ػمتضفتٍی ثب‬ٝ‫ی‬ٚ‫ظا‬

8. Dihedral Angle (TW) َ‫فتی ثب‬ٞ ٝ‫ی‬ٚ‫ظا‬

38
9. Twist Angle (w) َ‫ پیچف ثب‬ٝ‫ی‬ٚ‫ظا‬

10. Incudence Angle (iw) ‫ ٘هت‬ٝ‫ی‬ٚ‫ظا‬

11. Lateral Control Surface Size , Layout , Location

‫تطَ ػطيی‬ٙ‫ح و‬ُٛ‫لؼیت لطاضٌیطی ؾ‬ٛٔ ٚ ‫ َطح‬ٚ ‫ؾبیع‬

12. Wing tip َ‫ن ثب‬ٛ٘ ُ‫قى‬

13. Fuel volume ‫ زض ثبَ لطاض ٔیٌیطز‬ٝ‫ذتی و‬ٛ‫حزٓ ؾ‬

Wing tip:
‫اظ ثبال‬ Cut off

‫اظ ثبال‬ Rounded

ّٛ‫اظ ر‬ Wing let

Inboard Outboard
50% 50%

Wing Location :ٝ٘‫ ثس‬ٝ‫ ٔحُ ٘هت ثبَ ٘ؿجت ث‬

39
 ‫‪ 3 ‬حبِت ثطای ٘هت ثبَ ‪ٚ‬ر‪ٛ‬ز زاضز‪:‬‬

‫‪Mid Wing‬‬ ‫‪Low Wing‬‬ ‫‪High Wing‬‬

‫‪ -1‬تال تاال (‪:)High Wing‬‬

‫* هشایا‪:‬‬

‫‪ٙٔ )1‬بؾی ثطای ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی تطاثطی ٘ظبٔی‪ ،‬ثطای ضاحتی ثبظ ‪ ٚ‬ثؿت‪ ٝ‬قسٖ زضة‪ٞ‬بی ا٘تمبَ تز‪ٟ‬یعات‪ ،‬زض‬

‫ثطذی اظ ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ر‪ٍٙٙ‬س‪ ٓٞ ٜ‬وبضثطز زاضز ر‪ٟ‬ت ٘هت ٔ‪ٛ‬قه‬

‫‪ٙٔ )2‬بؾت ثطای ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بیی و‪ ٝ‬ض‪ٚ‬ی آة ٔی٘كی‪ٙٙ‬س ‪ ٚ‬ثطٔیذیع٘س‪ .‬ث‪ ٝ‬زِیُ رّ‪ٌٛ‬یطی اظ آةٌطفتٍی ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ض‬

‫و‪ ٝ‬ض‪ٚ‬ی ثبَ ٘هت اؾت‪.‬‬

‫‪ )3‬پبیساضی ػطيی ضا ظیبز ٔیو‪ٙٙ‬س‪ ،‬ث‪ ٝ‬ػّت احط ‪Dihedral‬‬

‫‪ )4‬ػّٕىطز ایٗ ‪ٛٞ‬اپیٕب زض فطآی‪ٙ‬س ‪ Landing‬ث‪ٟ‬تط اؾت (ثبَ یه تى‪ CLmax ٚ ٝ‬ثیكتط ‪ ٚ‬ؾطػت ‪landing‬‬

‫وٕتط)‬

‫‪ Landing Gear )5‬ایٗ ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬ب و‪ٛ‬تب‪ٜ‬تط ٔیثبقس‪.‬‬

‫‪ )6‬زیس پبییٗتط اظ افك ث‪ٟ‬تط اؾت‪.‬‬

‫* هعایة‪:‬‬

‫‪ )1‬ؾُح ضازاضی ثیكتطی زاض٘س ‪ِ ٚ‬صا ثطای ا٘تكبض ٔ‪ٙ‬بؾت ٘یؿت‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪ )2‬زضي ثیكتطی زاض٘س (‪)CDi‬‬

‫‪ )3‬زیس ثبالتط اظ افك ذ‪ٛ‬ة ٘یؿت‪.‬‬

‫‪41‬‬
 ‫‪ )4‬ظیجبیی لبثُ ت‪ٛ‬ر‪ٟ‬ی ٘ساض٘س‪.‬‬

‫‪ )5‬اظ ٘ظط آوط‪ٚ‬ثبتیىی يؼیفتط٘س‪.‬‬

‫‪ )6‬ػّٕىطز زض ثطذبؾت ٔ‪ٙ‬بؾت ٘یؿت (ث‪ ٝ‬ػّت ‪ Ground effect‬وٓ)‬

‫‪ )7‬چطخ‪ٞ‬ب ثبیس زض ثس٘‪ ٝ‬رٕغ ق‪٘ٛ‬س ‪ ٚ‬أىبٖ رٕغق‪٘ٛ‬سٌی زض ثبَ ‪ٚ‬ر‪ٛ‬ز ٘ساضز‪.‬‬

‫* زض ایٗ ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬ب ٔیت‪ٛ‬اٖ فّپ‪ٞ‬ب ضا تب حس ظیبزی‪٘ ،‬عزیه ثس٘‪َ ٝ‬طاحی وطز‪.‬‬

‫‪ -2‬تال پاییي (‪:)Low Wing‬‬

‫* هشایا‪:‬‬

‫‪ )1‬ث‪ ٝ‬زِیُ تأحیط ظٔیٗ‪ ،‬ػّٕىطز زض ثطذبؾت ث‪ٟ‬تط اؾت‪.‬‬

‫‪ )2‬زیس ثبالتط اظ افك ث‪ٟ‬تط اؾت‪.‬‬

‫‪ )3‬چطخ‪ٞ‬ب ٔیت‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬س زض ثبَ رٕغ ق‪٘ٛ‬س‪.‬‬

‫‪ )4‬اظ ثبال ٔیت‪ٛ‬اٖ ث‪ ٝ‬ػ‪ٛٙ‬اٖ اثعاضی ر‪ٟ‬ت ؾ‪ٛ‬اض قسٖ ذّجبٖ اؾتفبز‪ ٜ‬ق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ )5‬ؾُح ضازاضی وٕتطی زاض٘س‪.‬‬

‫‪٘ )6‬یط‪ ٚ‬زضي اِمبیی وٕتط اؾت‪.‬‬

‫‪ )7‬اظ ٘ظط ظیجبیی ث‪ٟ‬تطا٘س‪.‬‬

‫‪ )8‬اظ ٘ظط ٔب٘‪ٛ‬ضپصیطی ٘ؿجت ث‪ ٝ‬ثبَ‪ ،‬ث‪ٟ‬تط ٔیثبق‪ٙ‬س‪ِٚ ،‬ی ٘بپبیساضتط٘س‪.‬‬

‫‪ٛٞ )9‬اپیٕب ‪ٚ‬ظٖ وٕتطی ٘ؿجت ث‪ ٝ‬ثبَ ثبال زاضز‪.‬‬

‫‪ٔ )10‬ؼٕ‪ٛ‬الً اظ ٔیّ‪ٞٝ‬بی تم‪ٛ‬یتی اؾتفبز‪ٕ٘ ٜ‬یق‪ٛ‬ز (و‪ ٝ‬ایٗ ذ‪ٛ‬ز پؿب ضا وٕتط ٔیو‪ٙ‬س)‬

‫* هعایة‬

‫‪ )1‬ػّٕىطز آٖ‪ٞ‬ب زض ‪ Landing‬يؼیفتط اؾت‪.‬‬

‫‪ CLmax )2‬وٕتطی ٘ؿجت ث‪ ٝ‬ثبَ ثبال زاض٘س‪.‬‬

‫‪41‬‬
 ‫‪ )3‬ؾطػت اؾتب ثیكتطی زاض٘س‪.‬‬

‫‪ )4‬زیس پبییٗتط اظ افك‪ ،‬يؼیفتط اؾت‪.‬‬

‫‪٘ )5‬یط‪ٚ‬ی پؿبی ثبَ‪٘ ،‬بپبیساضو‪ٙٙ‬س‪ ٜ‬اؾت‪.‬‬

‫‪٘ )6‬یط‪ٚ‬ی ‪ lift‬وٕتطی زاض٘س‪.‬‬

‫‪ -3‬تال ٍسط (‪:)Mid Wing‬‬

‫* حبِتی ثیٗ ز‪ ٚ‬حبِت زیٍط اؾت‪ .‬ایٗ ‪٘ config‬ؿجت ث‪ ٝ‬ز‪ ٚ‬حبِت ثبَ ثبال ‪ ٚ‬ثبَ پبییٗ‪ ،‬ثیكتط اؾتفبز‪ٔ ٜ‬یق‪ٛ‬ز ‪ٚ‬‬

‫زاضای ٔعایب ‪ٔ ٚ‬ؼبیت ظیط اؾت‪:‬‬

‫‪ )1‬اظ ‪ٞ‬ط ز‪ٚ‬ی زیٍط ظیجبتط اؾت‪.‬‬

‫‪ )2‬ذّجبٖ ٔیت‪ٛ‬ا٘س ت‪ٛ‬ؾٍ آٖ ؾ‪ٛ‬اض ‪ٛٞ‬اپیٕب قس‪ ٚ ٜ‬زاذُ وبثیٗ ق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ )3‬قىُ آیط‪ٚ‬زی‪ٙ‬بٔیىی ث‪ٟ‬تطی زاضز‪.‬‬

‫‪ )4‬اظ ٘ظط ؾبظ‪ٜ‬ای ‪ٚ‬ظٖ زض ایٗ حبِت وٕتط اؾت‪.‬‬

‫‪ٕ٘ )5‬یت‪ٛ‬اٖ اظ ٔیّ‪ ٝ‬ر‪ٟ‬ت تم‪ٛ‬یت تیطن‪ٞ‬ب اؾتفبز‪ ٜ‬وطز‪.‬‬

‫‪ٌ )6‬طاٖتط اظ ز‪ٛ٘ ٚ‬ع زیٍط اؾت‪.‬‬

‫)‪* Wing Section (Airfoil‬‬

‫‪ٛ٘ 2‬ع‪:‬‬

‫‪ٔ )1‬تمبضٖ (‪)Symmetric‬‬

‫‪ )2‬ل‪ٛ‬ؼزاض (‪)Camberred‬‬
‫‪Leading Edge Radius‬‬
‫‪Geometry‬‬ ‫‪Trailing Edge Angle t/c‬‬
‫‪Mean Chamber Line‬‬

‫‪42‬‬
 ‫‪Material‬‬

‫ؾبذتبضی‬ ‫‪Pressure Disturbation ‬‬ ‫ث‪ٚ t/c ٝ‬اثؿت‪ ٝ‬اؾت‬

‫حزٓ ؾ‪ٛ‬ذتی و‪ ٝ‬زض ثبن رب ٔیق‪ٛ‬ز‬

‫‪ ‬ا٘تربة ایطف‪ٛ‬یُ ٔؼٕ‪ٛ‬الً زض پط‪ٚ‬اظ یى‪ٛٙ‬اذت ‪ cruise ٚ‬ا٘زبْ ٔیق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪َ ‬طاح ‪ٛٞ‬اپیٕب ایطف‪ٛ‬یُ ضا َطاحی ٕ٘یو‪ٙ‬س‪ ،‬ثّى‪ ٝ‬ا٘تربة ٔیو‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪max‬‬
‫‪CLmax‬‬
‫‪L‬‬

‫پبضأتط‪ٞ‬بی آیط‪ٚ‬زی‪ٙ‬بٔیىی‬ ‫‪CLo‬‬

‫‪L=0‬‬
‫‪Drag During Cruise‬‬
‫‪Cm‬‬
‫‪Laminar‬‬

‫‪ ‬ثطای ا٘تربة ایطف‪ٛ‬یُ‪ٙٔ ،‬ح‪ٙ‬ی‪ٞ‬بی ظیط ٔ‪ٛ‬ضز اؾتفبز‪ ٜ‬لطاض ٔیٌیطز‪:‬‬

‫‪43‬‬
 ‫‪ٔ ‬طظ ثیٗ ٘بحی‪ٕٛ٘ NonLinear ٚ Linearٝ‬زاض اؾت‪.‬‬

‫‪ CL ‬ثبال‪ٚ ،‬لتی ذ‪ٛ‬ة اؾت و‪ ٝ‬ؾطػت وٓ ثبقس‪ ،‬چطا و‪ CL ٝ‬ظیبز زض ؾطػت‪ٞ‬بی ثبال ٔ‪ٙ‬بؾت ٘یؿت‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫‪S‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ٌ ‬ب‪ٞ‬ی ا‪ٚ‬لبت الظْ اؾت و‪ ٝ‬زضي حبثت ثٕب٘س‪ٞ ،‬طچ‪ٙ‬س و‪ِ ٝ‬یفت وٕی زاقت‪ ٝ‬ثبقیٓ‪.‬‬

‫‪٘ :Laminar Bucket‬بحی‪ٝ‬ای اؾت و‪ٔ ٝ‬یت‪ٛ‬ا٘یٓ ‪ Lift‬ضا افعایف ز‪ٞ‬یٓ‪ ،‬ثس‪ ٖٚ‬آ٘ى‪ ٝ‬زضي تغییط یبثس‪.‬‬

‫* هعیارّای اًتخاب ایزفَیل‪:‬‬

‫‪ ‬ثیكتطیٗ يطیت ‪CLmax ،Lift‬‬

‫‪ ‬وٕتطیٗ يطیت زضي‪CD min ،‬‬

‫‪44‬‬
 ‫ضا زاقت‪ ٝ‬ثبقس‪.‬‬ ‫‪ ‬ثبالتطیٗ‬

‫‪ ‬يطیت ‪ Cm‬پبییٗتطی زاقت‪ ٝ‬ثبقس‪.‬‬

‫‪ٔ ‬الحظبت ؾبظ‪ٜ‬ای ‪ ٚ‬تى‪ِٛٛٙ‬غی ؾبذت‪.‬‬

‫* هشکالت اًتخاب ایزفَیل تا درًظز گیزی ًاحیِ ‪:Laminar Bucket‬‬

‫‪ ‬زض ایٗ ٘بحی‪ ٝ‬زضي وٕتطی زاضیٓ‪.‬‬

‫‪ ‬زض ایٗ ٘بحی‪ٔ ٝ‬كىُ ٔحس‪ٚ‬زیت اضتفبع ‪ ٚ‬ؾطػت زاضیٓ‪.‬‬

‫‪ ‬اٌط ثر‪ٛ‬ا‪ٞ‬یٓ زض ایٗ ٘بحی‪ ٝ‬وبض و‪ٙ‬یٓ‪ ،‬ثب ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬زضي وٓ اؾت‪ِٚ ،‬ی ‪ ٓٞ CL‬وٓ اؾت‪ِ ،‬صا ثطای رجطاٖ ‪،Lift‬‬

‫ثبیس پبضأتط ؾُح ضا ظیبز و‪ٙ‬یٓ (ٔخُ ٌالیسض)‪.‬‬

‫‪ٌ ‬ب‪ٞ‬ی ا‪ٚ‬لبت ثط اضث یه ؾطی پسیس‪ٜٞ‬بی ر‪ٛ‬ی ٔخُ ثبضاٖ یب ظٔب٘ی و‪ٛٞ ٝ‬اپیٕب وخیف اؾت‪ ،‬اظ ٘بحی‪ٝ‬‬

‫‪ Laminar‬ذبضد ٔیق‪ٛ‬یٓ ‪ ٚ‬زض ‪ٚ‬الغ زض ‪ٕٞ‬بٖ ‪ٔ CL‬طث‪ ٌٛ‬ث‪٘ ٝ‬بحی‪ Laminar Bucket ٝ‬زض حبَ پط‪ٚ‬اظیٓ‪ِٚ ،‬ی‬

‫ٔحس‪ٚ‬ز‪٘ Laminar ٜ‬یؿت ‪ ٚ‬زضي پُالض ‪ٛٞ‬اپیٕب زؾتر‪ٛ‬ـ تغییط ٔیق‪ٛ‬ز‪ .‬اٌط زض تغییط و‪ٙ‬س‪ ،‬ث‪ٙ‬بثطایٗ ‪trim‬‬

‫َطاحی ‪ٛٞ‬اپیٕب تغییط ٔیو‪ٙ‬س‪ٔ ،‬خالً ثطای ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی زْ رّ‪ ٛ‬یب وب٘بضز ثبیس فطٔبٖ ث‪ canardvator ٝ‬زاز‪ ،‬و‪ٝ‬‬

‫زض ٘تیز‪ ٝ‬زضي پُالض تغییط وطز‪ِ ٚ ٜ‬یفت وب‪ٞ‬ف ٔییبثس ‪َ ٚ‬طاح ثبیس ایطف‪ٛ‬یُ ضا ث‪ ٝ‬ذبَط ٔؿبئُ پیف آٔس‪ٜ‬‬

‫َطاحی ٕ٘بیس (ثب وٕه ٘طْافعاض‪ٞ‬بی ٔ‪ٛ‬ر‪ٛ‬ز)‪.‬‬

‫⏞‬
‫⏟‬

‫‪Trim drag‬‬

‫‪45‬‬
‫‪* t/c (Thickness Ratio):‬‬
‫* تزطث‪٘ ٝ‬كبٖ زاز‪ ٜ‬اؾت و‪ ٝ‬ضفتبض ‪ Stall‬یه ایطف‪ٛ‬یُ ثؿتٍی ث‪ t/c ٝ‬آٖ زاضز‪.‬‬

‫‪y‬‬ ‫‪n‬‬

‫‪n‬‬

‫ثبالتط اظ ‪ %18‬ث‪٘ ٝ‬سضت ‪ٚ‬ر‪ٛ‬ز زاضز ‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬آٖ ‪ٔ very thick‬یٌ‪ٛ‬ی‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪* Thick:‬‬
‫‪ ‬زض ایٗ ٘‪ٛ‬ع ایطف‪ٛ‬یُ‪ ،‬ثب افعایف ظا‪ٚ‬ی‪ ٝ‬حّٕ‪ ٝ‬زض ٘بحی‪ ٝ‬ػمت‪ ،‬رسایف رطیبٖ اتفبق ٔیافتس‪ ٚ ،‬ث‪ ٝ‬تسضیذ رّ‪ٛ‬‬

‫ٔیآیس‪ ،‬چ‪ ٖٛ‬اظ ػمت رسایف اتفبق ٔیافتس‪ ،‬ثبػج ٔیق‪ٛ‬ز و‪ ٝ‬تغییطات ‪ Lift‬وٓ ق‪ٛ‬ز ‪ ٚ‬زض ٘تیز‪ Cm ٝ‬ضا ث‪ٝ‬‬

‫تسضیذ اظ زؾت ٔیز‪ٞ‬س و‪ٙٔ ٝ‬بؾت ‪ ٚ‬ذ‪ٛ‬ة اؾت‪.‬‬

‫‪ ‬اؾتبَ زض ایٗ ایطف‪ٛ‬یُ‪ٞ‬ب اظ ا٘ت‪ٟ‬ب ضخ ٔیز‪ٞ‬س ‪ ٚ‬ؾُ‪ٛ‬ح و‪ٙ‬تطِی و‪ ٝ‬زض ِج‪ ٝ‬فطاض لطاض زاض٘س‪ ،‬ث‪ ٝ‬ؾطػت ‪ٚ‬اضز اؾتبَ‬

‫ٔیق‪٘ٛ‬س ‪ ٚ‬و‪ٙ‬تطَ ‪ٛٞ‬اپیٕب اظ زؾت ٔیض‪ٚ‬ز‪.‬‬

‫‪ ‬ایٗ ایطف‪ٛ‬یُ‪ٞ‬ب ثیكتط ث‪ ٝ‬زضز ‪ٛٞ‬اپیٕبی زْ رّ‪ٔ )Canard( ٛ‬یذ‪ٛ‬ض٘س‪.‬‬

‫‪ٞ ‬ط چمسض ایطف‪ٛ‬یُ يریٓتط ثبقس‪ ،‬ؾبذت آٖ ضاحتتط ٔیق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ ‬ایٗ ایطف‪ٛ‬یُ‪ٞ‬ب ٔ‪ٙ‬بؾت ثطای لؿٕت ‪ٛٞ Outboard‬اپیٕب ٘یؿت‪ٙ‬س (چطا و‪ ٝ‬ایّط‪ٖٞٚ‬ب زض ‪ Outboard ٚ T.E‬لطاض‬

‫زاض٘س)‪.‬‬

‫‪* Thin:‬‬
‫‪ ‬تغییطات ‪ Pitching moment ٚ Lift‬زض ایٗ ایطف‪ٛ‬یُ‪ٞ‬ب قسیس اؾت‪.‬‬

‫‪* Very thin:‬‬

‫‪46‬‬
‫‪ ‬تغییطات ‪ Lift‬ث‪ ٝ‬زِیُ آ٘ى‪ ٝ‬ث‪َٛ ٝ‬ض یى‪ٛٙ‬اذت ثط ض‪ٚ‬ی ایطف‪ٛ‬یُ ت‪ٛ‬ظیغ ٔیق‪ٛ‬ز‪ ،‬وٓ اؾت‪ِٚ .‬ی تغییطات ‪ Cm‬ظیبز‬

‫ٔیثبقس‪ ،‬ث‪ ٝ‬ذبَط ‪ٕٞ‬یٗ زض ‪ٞ Fighter‬ب اظ ایٗ ایطف‪ٛ‬یُ ثیكتط اؾتفبز‪ٔ ٜ‬یق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫* ایزفَیل ‪ tip ٍ root‬یکی تاشٌذ‪ ،‬خَب است یا ًِ؟‬

‫‪ ‬اٌط ضفتبض ‪ٛٞ Stall‬اپیٕب ‪ٛٞ‬اپیٕب زیىت‪ ٝ‬و‪ٙ‬س و‪ٚ ٝ‬لتی ثبَ ‪ٛٞ‬اپیٕب اؾتبَ وطز‪ ،‬لؿٕت ‪ tip‬ثبَ ٘جبیس اؾتبَ‬

‫و‪ٙ‬س‪ ،‬زض ایٗ ن‪ٛ‬ضت ت‪ٛ‬نی‪ٔ ٝ‬یق‪ٛ‬ز و‪ ٝ‬ایطف‪ٛ‬یُ ‪ tip ٚ root‬یىی ٘جبق‪ٙ‬س‪ .‬ایطف‪ٛ‬یُ ‪ tip‬ث‪ٟ‬تط اؾت ٘بظن ثبقس‪،‬‬

‫چطا و‪ ٝ‬اظ رّ‪ ٛ‬اؾتبَ ٔیو‪ٙ‬س ‪ٚ ٚ‬لتی و‪ ٝ‬زض اؾتبَ ‪ٞ‬ؿتیٓ‪ ،‬ؾٍ‪.‬ح و‪ٙ‬تطِی و‪ ٝ‬زض ‪ Outboard‬لطاض زاض٘س‬

‫(‪ ،)Aileron‬اظ وبض ٘یبفت‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪ ‬ایطف‪ٛ‬یُ ‪ root‬ث‪ٟ‬تط اؾت يریٓ ثبقس‪ ،‬چطا و‪ ٝ‬اظ ػمت اؾتبَ ٔیو‪ٙ‬س ‪ ٚ‬تغییطات قسیس ‪٘ Lift‬ساضیٓ ‪ٚ‬‬

‫‪ٕٞ‬یَٗ‪ٛ‬ض اظ ٘ظط ؾبظ‪ٜ‬ای ل‪ٛ‬یتط اؾت‪.‬‬

‫* در اًتخاب ایزفَیلّا‪:‬‬

‫‪ ‬ثطای ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ٔؿبفطثطی ‪ ،Fuel Volume‬حطف ا‪ َٚ‬ضا ٔیظ٘س‪.‬‬

‫‪ ‬ثطای ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ر‪ٍٙٙ‬س‪ ،Drag During Cruise ٜ‬حطف ا‪ َٚ‬ضا ٔیظ٘س‪.‬‬

‫* ‪ t/c‬تز رٍی چْار پاراهتز تأثیزگذار است‪:‬‬

‫‪ٞ  Weigh 1‬طچ‪ ٝ‬ایطف‪ٛ‬یُ يریٓتط ثبقس‪ٚ ،‬ظٖ ایطف‪ٛ‬یُ وٕتط اؾت‪ ،‬چطا و‪ٕٔ ٝ‬بٖ ای‪ٙ‬طؾی ثبال ثبالتط اؾت ‪ٚ‬‬

‫ٔیت‪ٛ‬اٖ آٖ ضا ؾجهتط ؾبذت‪.‬‬

‫‪ٞ  Drag 2‬طچ‪ ٝ‬ثیكتط ثبقس‪ CD ،‬ثیكتط ٔیق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ٞ  Max Lift 3‬طچ‪ ٝ‬ثبالتط ثبقس‪ ،‬ت‪ٛ‬ا٘بیی ثبَ ضا ثطای ضفتٗ ث‪ ٝ‬ؾطػت‪ٞ‬بی ثبال ٔحس‪ٚ‬ز ٔیو‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪47‬‬
 ‫‪ٞ  Fuel Volume 4‬طچ‪ ٝ‬ثبالتط ثبقس‪ ،‬ثبػج افعایف حزٓ ؾ‪ٛ‬ذت ٔیق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫زض ٘ظط زاقت‪ ٝ‬ثبقیس‪ٔ t/c ،‬طتجٍ ثب ا٘تربة ظا‪ٚ‬ی‪ Sweep ٝ‬اؾت‪ ،‬افعایف ‪ Sweep‬ثبػج ٔیق‪ٛ‬ز و‪ ٝ‬لبثّیت افعایف‬

‫‪ thickness‬ضا زاقت‪ ٝ‬ثبقیٓ‪ .‬چ‪ ٖٛ‬ثب ثبال ضفتٗ ‪ Chord ،Sweep‬افعایف یبفت‪ ٚ ٝ‬ثطای یه ‪ t/c‬حبثت‪ٔ ،‬یت‪ٛ‬اٖ ‪ t‬ضا‬

‫ثبال ثطز‪.‬‬

‫* تزرسی ایزفَیلّای ‪:NACA‬‬

‫‪ ‬ؾطی ‪ :4‬ػٕستبً زض ؾطػت‪ٞ‬بی وٓ ٔ‪ٛ‬ضز اؾتفبز‪ ٜ‬لطاض ٔیٌیط٘س ‪ ٚ‬ؾطیؼبً زچبض اؾتبَ ٔیق‪٘ٛ‬س‪ ٚ ،‬ث‪ ٝ‬زِیُ‬

‫ؾبزٌی ؾبذت‪ ،‬اظ ایٗ ٘‪ٛ‬ع ایطف‪ٛ‬یُ ‪ 4‬ضلٕی اؾتفبز‪ٔ ٜ‬یو‪ٙٙ‬س‪ .‬ثطای ؾُ‪ٛ‬ح و‪ٙ‬تطِی اظ ‪ٞ NACA‬بی ‪ 4‬ضلٕی‬

‫ٔتمبضٖ اؾتفبز‪ٔ ٜ‬یو‪ٙٙ‬س‪ ،‬چ‪ ٖٛ‬ثبیس ‪ٔ Lift‬خجت ‪ٙٔ ٚ‬فی ثطاثطی ثس‪ٙٞ‬س‪.‬‬

‫‪ ‬ؾطی ‪ CLmax :5‬ظیبز‪ ٚ ،‬زض ؾطػت‪ٞ‬بی ظیبز ٔ‪ٛ‬ضز اؾتفبز‪ ٜ‬لطاض ٔیٌیط٘س‪.‬‬

‫‪ ‬ؾطی ‪ :6‬زض ٔبخ ثبال ٔ‪ٛ‬ضز اؾتفبز‪ ٜ‬لطاض ٔیٌیط٘س‪ .‬ضؾیسٖ ث‪ ٝ‬رطیبٖ ٘ؿجتبً ‪ ،Laminar‬ث‪ٟ‬ج‪ٛ‬ز ‪L/D‬‬

‫‪* AR‬‬

‫ثطای ثبَ ٔؿتُیّی‬

‫𝐶‬
‫‪AR‬‬
‫ثطای ثبَ ش‪ٚ‬ظ٘م‪ٝ‬ای‬

‫* اظ ٘ظط ؾ‪ ٝ‬ثؼسی‪ ،‬یه ثبَ و‪ٛ‬تب‪ ٚ ٜ‬چبق (‪ AR‬وٓ)‪ ،‬اظ یه ثبَ ثّ‪ٙ‬س ‪٘ ٚ‬بظن (‪ AR‬ظیبز ‪ِٚ‬ی ثب ‪ٕٞ‬بٖ ٔؿبحت)‪،‬‬

‫پؿبی ثیكتطی زاضز‪ٛ٘ .‬ن ثبَ ث‪ ٝ‬زِیُ ‪ٚ‬ر‪ٛ‬ز اذتالف فكبض ثیٗ ثبال ‪ ٚ‬پبییٗ ثبَ ایزبز ٌطزاة وطز‪ ٚ ٜ‬رعیبٖ اظ‬

‫پبییٗ ث‪ ٝ‬ثبال فطاض ٔیو‪ٙ‬س‪ .‬ث‪ٙ‬بثطایٗ ‪ٞ‬طچ‪ ٝ‬ز‪ٙٞ‬سی ثبَ ثی ثیكتط ثبقس‪ ،‬ایٗ ػبضي‪ ٝ‬وٕتط ث‪ٛ‬ز‪ِ ٚ ٜ‬صا ثبػج وب‪ٞ‬ف‬

‫پؿب ‪ ٚ‬افعایف ثطآ ٔیق‪ٛ‬ز‪ .‬پؽ‪:‬‬

‫‪48‬‬
 ‫‪ ‬افعایف ‪ AR‬ثبػج افعایف ‪ٔ CL‬یق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ ‬افعایف ‪ AR‬ثبػج افعایف ‪ٔ CLmax‬یق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ ‬افعایف ‪ AR‬ثبػج افعایف ‪ s‬اؾتبَ ٔیق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ٞ ‬ط چ‪ ٝ‬افعایف ‪ AR‬ثیكتط ق‪ٛ‬ز‪ ،‬رطیبٖ ض‪ٚ‬ی ثبَ ث‪ ٝ‬ز‪ ٚ‬ثؼسی ث‪ٛ‬زٖ ٘عزیهتط قس‪ ٚ ٜ‬ثبظز‪ ٜ‬ثبَ ثبال ٔیض‪ٚ‬ز‪.‬‬

‫‪ ‬افعایف ‪ ،AR‬احط ‪ Down Wash‬ضا وب‪ٞ‬ف ٔیز‪ٞ‬س‪.‬‬

‫‪ ‬افعایف ‪ ،AR‬ثبػج وب‪ٞ‬ف احط ‪ٔ Tip vortex‬یق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫) ( ثطای ‪ٛٞ‬اپیٕبی ٔبز‪ ٖٚ‬ن‪ٛ‬ت وب‪ٞ‬ف ٔییبثس‪.‬‬ ‫√ افعایف یبثس‬ ‫‪ٞ ‬طچ‪ٝ‬‬

‫* ‪:Tip vortex‬‬

‫‪ٞ Vortex ‬بیی و‪ ٝ‬ض‪ٚ‬ی ٘‪ٛ‬ن ثبَ ایزبز ٔیق‪٘ٛ‬س ‪ ٚ‬ثبػج رطیب٘بت ػطيی ٔی ٌطز٘س‪ .‬ث‪ٕٞ ٝ‬یٗ زِیُ زض ٘‪ٛ‬ن‬

‫ثبَ ‪ Lift‬وٕتطی زاضیٓ ‪ AR ٚ‬ایٗ احط ضا زض ‪ Span‬وب‪ٞ‬ف ٔیز‪ٞ‬س‪.‬‬

‫‪ٞ AR ‬طچ‪ ٝ‬ثبالتط ثط‪ٚ‬ز‪ ،‬ثبػج يؼف ؾبظ‪ٜ‬ای ٔیٌطزز ‪ ٚ‬ثبػج ذٓ قسٖ ثبَ‪ ،‬ث‪َ ٝ‬طف ثبال قس‪ ٚ ٜ‬ض‪ٚ‬ی ضفتبض‬

‫ایطف‪ٛ‬یُ تأحیط ٔیٌصاضز‪.‬‬

‫‪49‬‬
 ‫‪ ‬افعایف ‪ AR‬یه ٔكىُ شاتی زاضز‪ ،‬ثب ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬افعایف ‪ ،AR‬ثبػج افعایف ‪ٔ CL‬یق‪ٛ‬ز ‪ ٚ‬ایٗ ثطای ‪Take-off‬‬

‫‪ٙٔ Landing ٚ‬بؾت اؾت‪ِٚ ،‬ی زض ؾطػت‪ٞ‬بی ثبال‪ ،‬ایٗ افعایف ‪ًٔ CL‬ط اؾت‪ ،‬چ‪ ٖٛ‬ظا‪ٚ‬ی‪ ٝ‬حّٕ‪ ٝ‬اؾتبَ‬

‫آٖ وٓ ٔیق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ ‬افعایف ‪ AR‬ضفتبض ‪ٛٞ‬اپیٕب ضا ثطای ٌصض اظ ت‪ٛ‬ضث‪ٛ‬ال٘ؽ ٔكىُ ٔیو‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪ ‬اٌط اظ ‪ High AR‬اؾتفبز‪ ٜ‬و‪ٙ‬یٓ‪ٔ ،‬ؼٕ‪ٛ‬الً اربظ‪ٔ ٜ‬یز‪ٞ‬یٓ و‪ ٝ‬ثبَ لجُ اظ زُْ اؾتبَ و‪ٙ‬س‪ ٚ ،‬ث‪ ٝ‬ایٗ ذبَط و‪ٝ‬‬

‫رطیبٖ ٔغك‪ٛ‬ـ قس‪ٜ‬ی ض‪ٚ‬ی ثبَ‪ ،‬ث‪ ٝ‬زُْ ثطذ‪ٛ‬ضز ٔیو‪ٙ‬س ‪ ٚ‬زُْ ضا ٔیِطظا٘س ‪َِٛ trim ٚ‬ی زؾتر‪ٛ‬ـ تغییط‬

‫ٔیٌطزز‪ ARwing .‬ث‪ٟ‬تط اؾت اظ ‪ ARtail‬ثیكتط ثبقس‪ ،‬ث‪ ٝ‬ایٗ ػّت و‪ ٝ‬زُْ زیتط زض یه ظا‪ٚ‬ی‪ ٝ‬حّٕ‪ ٝ‬ثطاثط‪ ،‬زچبض‬

‫اؾتبَ ٔیق‪ٛ‬ز‪ .‬ایٗ رّٕ‪ ٝ‬ثب رّٕ‪ ٝ‬لجّی ٔ‪ٙ‬بفبتی ٘ساضز‪ ،‬چطا و‪ٔ ٝ‬حس‪ٚ‬ز‪ٜ‬ی ‪ AR‬ث‪ٟ‬ی‪ ،ٝٙ‬ت‪ٛ‬ؾٍ َطاح ثبیس‬

‫ٔس٘ظط لطاض ٌیطز‪.‬‬

‫‪ ARcanard ‬ث‪ٟ‬تط اؾت و‪ ٝ‬اظ ‪ ARwing‬ثیكتط ثبقس‪ ،‬چطا و‪ ٝ‬ظ‪ٚ‬زتط اظ ثبَ زض یه ظا‪ٚ‬ی‪ ٝ‬حّٕ‪ ٝ‬ثطاثط‪ ،‬اؾتبَ‬

‫ٔیو‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪* Sweep Angle ():‬‬

‫‪ Sweep ‬ثبػج افعایف ػسز ٔبخ ثحطا٘ی ٔیق‪ٛ‬ز‪ ،‬چطا و‪ ٝ‬ثبػج ث‪ ٝ‬تؼ‪ٛ‬یك افتبزٖ پسیس‪ ٜ‬قبن ٔیق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ٕٞ‬بُ٘‪ٛ‬ض و‪ٔ ٝ‬یزا٘یٓ قبن ثب ٔؤِفة ػٕ‪ٛ‬زی ؾطػت ثط ِج‪ ٝ‬حّٕ‪ٔ ٝ‬ت‪ٙ‬بؾت اؾت ‪ ٝ٘ ٚ‬ثب ثطزاض ؾطػت حطوت‪،‬‬

‫زض ‪ٚ‬الغ ‪ Sweep‬ثبػج وب‪ٞ‬ف ٔؤِف‪ ٝ‬ػٕ‪ٛ‬زی ؾطػت ثط ِج‪ ٝ‬حّٕ‪ٔ ٝ‬یق‪ٛ‬ز ‪ِ ٚ‬صا ثب ‪ٛٞ‬اپیٕبی ‪ Sweep‬زاض‬

‫ٔیت‪ٛ‬اٖ زض ؾطػت‪ٞ‬بی ثبال پط‪ٚ‬اظ وطز‬

‫‪ Sweep ‬ثبػج ث‪ٟ‬ج‪ٛ‬ز ‪ٔ Static margin‬یٌطزز ‪ ٚ‬ثبػج ث‪ٟ‬ج‪ٛ‬ز پبیساضی اؾتبتیىی َ‪ِٛ‬ی ‪ٛٞ‬اپیٕب ٔیٌطزز‪.‬‬

‫‪ Sweep‬ثبػج ػمت ضفتٗ ‪ AC ٚ CG‬ت‪ٛ‬أبً ٔیٌطزز‪ِٚ ،‬ی ‪ AC‬ضا ٘ؿجت ث‪ CG ٝ‬ثیكتط ػمت ٔیثطز‪.‬‬

‫‪̅X‬‬
‫⏟‬ ‫̅‬
‫‪X‬‬
‫فبنّ‪ AC ٚ CG ٝ‬ضا ‪Static‬‬
‫‪ٔ )S.M( margin‬ی٘بٔ‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪51‬‬
 ‫پبیساض‬
‫‪SM‬‬ ‫→‬ ‫‪X‬‬ ‫‪X‬‬
‫٘بپبیساض‬
‫‪SM‬‬ ‫→‬ ‫‪X‬‬ ‫‪X‬‬

‫‪ ‬ث‪ ٝ‬ػّت ث‪ٚ ٝ‬ر‪ٛ‬ز آٔسٖ ‪( ،Natural Dihedral‬تجسیُ ثبَ ‪ ‬ث‪ Sweep ،) ٝ‬ثبػج ث‪ٟ‬ج‪ٛ‬ز پبیساضی ػطيی‬

‫ؾٕتی ٔیق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ Sweep ‬ثبػج ث‪ٟ‬ج‪ٛ‬ز زیس زض ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ٘ظبٔی ٔیٌطزز‪.‬‬

‫‪ Sweep ‬ثبػج وب‪ٞ‬ف ‪ٔ CL ٚ CL‬یٌطزز (احط آٖ ػىؽ احط ‪ AR‬اؾت‪ِ ،‬صا زض َطاحی ثبیس ٘مُ‪Optimum ٝ‬‬

‫ضا حؿبة وطز)‪.‬‬

‫‪ Sweep ‬ثبػج افعایف ٌكتب‪ٚ‬ض ذٕكی ٔیٌطزز‪.‬‬

‫‪ ‬ظا‪ٚ‬ی‪ Sweep ٝ‬ظیبز‪ ،‬ثطای ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بیی و‪ ٝ‬ثب ؾطػت پبییٗ پط‪ٚ‬اظ ٔیو‪ٙٙ‬س‪ٙٔ ،‬بؾت ٘یؿت‪ ،‬چ‪ ٖٛ‬زض‬
‫‪2‬‬
‫‪K‬‬ ‫ؾطػت‪ٞ‬بی پبییٗ ‪ Induced drag‬ثط پبضاظیت زضي غبِت اؾت‪ِ ،‬صا ‪ٕٞ‬بُ٘‪ٛ‬ض و‪ٔ ٝ‬یزا٘یس پبضأتط ‪( K‬زض‬
‫‪1‬‬
‫ٔیثبقس‪ ،‬ثط اضث ‪ Sweep‬ظیبز‪ ،‬زاضای ‪ b‬وٓ ٔیق‪ٛ‬ز‪ ،‬و‪ ٝ‬زض ٘تیز‪ ٝ‬ثبػج افعایف ‪K‬‬ ‫یب‬ ‫و‪ ٝ‬ثطاثط‬

‫‪ ٚ‬افعایف ‪ٔ Induced frag‬یق‪ٛ‬ز ‪ ٚ‬ایٗ لًی‪ ٝ‬ثطای ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بیی و‪ ٝ‬زض ؾطػت‪ٞ‬بی پبییٗ پط‪ٚ‬اظ ٔیو‪ٙٙ‬س‪،‬‬

‫ٔ‪ٙ‬بؾت ٘یؿت‪.‬‬

‫* توام ًکات تاال تزای حالت ‪ Sweep back‬هیتاشٌذ ٍ تزای ‪ ،Sweep forward‬عکس ًکات تاال تزقزار‬

‫است‪.‬‬

‫‪Sweep back‬‬ ‫‪Sweep forward‬‬

‫‪51‬‬
 ‫‪ ‬زض ن‪ٛ‬ضتی و‪ِ ٝ‬ج‪ ٝ‬فطاض ثبَ ظا‪ٚ‬ی‪ ٝ‬زاقت‪ ٝ‬ثبقس‪ٕ٘ ،‬یٌ‪ٛ‬ی‪ٙ‬س ثبَ ػمت ِطز اؾت (‪)No sweep‬‬

‫‪ٔ ‬ؼٕ‪ٛ‬الً ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بیی و‪ٔ ٝ‬یذ‪ٛ‬ا‪ٙٞ‬س زض ضغیٓ‪ٞ‬بی ٔرتّف پط‪ٚ‬اظ و‪ٙٙ‬س‪ ،‬ضا ث‪ ٝ‬ن‪ٛ‬ضت ‪Variable sweep‬‬

‫ٔیؾبظ٘س تب زض ضغیٓ‪ٞ‬بی ٔرتّف‪ ،‬ثبالتطیٗ ػّٕىطز ضا زاقت‪ ٝ‬ثبق‪ٙ‬س‪ٔ .‬كىُ ‪ Variable sweep‬ایٗ اؾت و‪ٝ‬‬

‫ثبػج افعایف ‪ٚ‬ظٖ ثبَ ٔی ق‪ٛ‬ز (ٔتؼّمبت ایٗ ؾیؿتٓ‪ ،‬ثبػج افعایف ‪ٚ %20‬ظٖ ثبَ ٔیق‪٘ٛ‬س)‪.‬‬

‫‪ Sweep ‬ثبػج ایزبز یه رطیبٖ ػطيی ض‪ٚ‬ی ثبَ ٔیٌطزز‪ ،‬و‪ ٝ‬پسیس‪ Flutter ٜ‬ضا ثبػج ٔیق‪ٛ‬ز ‪ ٚ‬زض ‪Sweep‬‬

‫‪ ،forward‬چ‪ ٖٛ‬رطیبٖ اظ ‪ tip‬ث‪ٔ root ٝ‬یآیس‪ِ ،‬صا زض ایٗ ٘‪ٛ‬ع‪ ،‬ایّط‪ٖٞٚ‬ب ؾطیغتط زچبض ‪ٔ Flutter‬یق‪٘ٛ‬س‬

‫(٘ؿجت ث‪.)sweep back ٝ‬‬

‫‪.)‬‬
‫‪ ‬زض ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ‪ shock ،subsonic‬زض ‪ ،4‬تكىیُ ٔیق‪ٛ‬ز‪ِ .‬صا ایٗ ظا‪ٚ‬ی‪ ٝ‬اظ ر‪ٟ‬ت َطاحی‪ ٟٓٔ ،‬اؾت (‪⏟4‬‬

‫‪Subsonic Sweep Angle‬‬

‫‪ ‬ثطای رّ‪ٌٛ‬یطی اظ فالتط‪ٚ ،‬ظ٘‪ ٝ‬تؼبزِی ضا رّ‪ٛ‬ی ‪ Hing line‬لطاض ٔیز‪ٙٞ‬س‪ ،‬چطا و‪ٔ ،Hing line ٝ‬ح‪ٛ‬ض ذ‪ٙ‬خی‬

‫ثبَ اؾت ‪ ٚ‬تأحیطی ض‪ٚ‬ی پبیساضی َ‪ِٛ‬ی ‪ٛٞ‬اپیٕب ٘ساضز‪.‬‬

‫‪52‬‬
‫‪* Taper ratio:‬‬
‫‪ ‬ثبػج وب‪ٞ‬ف ‪ٔ induced drag‬یق‪ٛ‬ز‪ ،‬چطا و‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ت‪ٛ‬ظیغ ثیً‪ٛ‬ی ٘عزیه ٔیق‪ٛ‬یٓ‪.‬‬

‫‪ ‬ثبػج وب‪ٞ‬ف ‪ٚ‬ظٖ ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی غیط٘ظبٔی ٔیق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ Taper ‬زازٖ ظیط ‪ ،0/2‬ثطای ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ‪ ،Civil‬وبض زضؾتی ٘یؿت‪.‬‬

‫‪ ‬اٌط اظ ‪ taper‬ثطای َطاحی اؾتفبز‪ ٜ‬و‪ٙ‬یٓ‪ ،‬ثبیس ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬زاقت‪ ٝ‬ثبقیٓ و‪ٕٔ ٝ‬ىٗ اؾت ایطف‪ٛ‬یُ‪ٞ‬بی ‪root ٚ tip‬‬

‫ٔربِف ثبق‪ٙ‬س‪ِ ،‬صا ؾیؿتٓ ‪ taper‬زازٖ‪ ،‬پیچیس‪ٜ‬تط ٔی ق‪ٛ‬ز‪ ،‬چ‪ ٖٛ‬ایطف‪ٛ‬یُ ‪ٚ‬ؾُی ضا ٕ٘یزا٘یٓ‪.‬‬

‫وب‪ٞ‬ف زضي اِمبیی تب حس‪ٚ‬ز ‪Rounded %7‬‬

‫وب‪ٞ‬ف زضي اِمبیی تب حس‪ٚ‬ز ‪Cut off %6‬‬

‫‪ٞ ‬طچ‪ taper ratio ٝ‬ث‪ ٝ‬ؾٕت نفط ٔیُ و‪ٙ‬س‪ ،‬ؾطػت ثبالتط ٔیض‪ٚ‬ز ‪ ٚ‬زض ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ‪ ،Supersonic‬اظ ‪taper‬‬

‫‪ ratio‬وٓ ‪ Sweep angle ٚ‬ظیبز اؾتفبز‪ٔ ٜ‬یو‪ٙٙ‬س‪.‬‬

‫‪ ‬اٌط ‪ taper‬اؾتفبز‪ ٜ‬و‪ٙ‬یٓ‪ ،‬ثبػج ٔی ق‪ٛ‬ز و‪ٛ٘ Lift ٝ‬ن ثبَ‪٘ ،‬ؿجت ث‪ ٝ‬حبِت ٔؿتُیّی وٕتط ق‪ٛ‬ز ‪ ٚ‬زض‬

‫٘تیز‪ٕٔ ٝ‬ىبٖ آٖ ٘ؿجت ث‪ٔ ٝ‬ح‪ٛ‬ض َ‪ِٛ‬ی ثس٘‪ ٝ‬وب‪ٞ‬ف یبثس ‪ ٚ‬زض ٘تیز‪ ٝ‬ثبػج وب‪ٞ‬ف احتٕبَ پسیس‪ ٜ‬فالتط‬

‫ٔیق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ Taper ‬ثبػج ث‪ٟ‬ج‪ٛ‬ز ضفتبض اؾتبَ ٔیٌطزز‪.‬‬

‫‪ٞ Sweep angle ‬طچ‪ ٝ‬ثیكتط ق‪ٛ‬ز‪ ،‬زض حبِت ‪ Induced darg ،Subsonic‬ضا ظیبز ٔیو‪ٙ‬س‪ِٚ ،‬ی ‪ ،taper‬ثبػج‬

‫وب‪ٞ‬ف ‪ٔ Induced drag‬یق‪ٛ‬ز‪ .‬پؽ ثیٗ ایٗ ز‪ ٚ‬حبِت ثطایس ٘مُ‪ٝ‬ی ‪ Optimum‬ضا حؿبة وطز‪.‬‬

‫‪ ‬تأحیط ‪٘ Sweep‬ؿجت ث‪ ،taper ٝ‬ثط زضي اِمبیی غبِت اؾت‪.‬‬

‫‪53‬‬
‫‪* Twist:‬‬

‫‪ ‬پیچف ظا‪ٚ‬ی‪ٝ‬ای اؾت و‪ ٝ‬ثیٗ ز‪ ٚ‬ایطف‪ٛ‬یُ ‪ root ٚ tip‬زاز‪ٔ ٜ‬یق‪ٛ‬ز ‪ ٚ‬ثبػج ٔیق‪ٛ‬ز و‪ ٝ‬ظا‪ٚ‬ی‪ ٝ‬حّٕ‪root ٚ tip ٝ‬‬

‫تغییط و‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪ ‬ز‪ٛ٘ ٚ‬ع ‪ Twist‬زاضیٓ‪:‬‬

‫‪1. Geometric twist‬‬ ‫‪‬‬ ‫زض ‪ٞ‬ط ٔمُغ‪ ،‬ظا‪ٚ‬ی‪ ٝ‬حّٕ‪ ٝ‬فطق ٔیو‪ٙ‬س‬

‫‪2. Aerodynamic twist‬‬ ‫‪‬‬ ‫تغییط ٔیو‪ٙ‬س ‪ ‬زض ‪ٞ‬ط ٔمُغ‪ ،‬ایطف‪ٛ‬یُ فطق ٔیو‪ٙ‬س‬ ‫پبضأتط‬

‫‪ ،Wash out ‬ت‪ٛ‬ظیغ ‪ Lift‬ضا ث‪ ٝ‬ت‪ٛ‬ظیغ ثیً‪ٛ‬ی ٘عزیه ٔیو‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪ٔ Twist ‬ؼٕ‪ٛ‬الً ثیكتط اظ ‪٘ ،30‬جبیس ثبقس‪.‬‬

‫‪ Wash out ‬رّ‪ٌٛ‬یطی اظ اؾتبَ ‪ٔ tip‬یو‪ٙ‬س ‪ ٚ‬ثبػج ث‪ ٝ‬تأذیط افتبزٖ اؾتبَ ٔیق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫̂‬ ‫̂‬
‫⏟‬ ‫̂‬
‫⏟‬
‫‪−‬‬

‫‪ ‬ؾبذت ‪ Aerodynamic‬اظ ‪ ،Geometric‬ؾرتتط اؾت‪.‬‬

‫‪ Twist ‬ثبػج وب‪ٞ‬ف ‪ٚ‬ظٖ ثبَ ٔیق‪ٛ‬ز‪ ،‬چطا و‪ ٝ‬اػٕبَ ‪ٛٔ ،Twist‬رت حطوت ٔطوع فكبض ض‪ٚ‬ی ثبَ ث‪ ٝ‬ؾٕت‬

‫‪ٔ root‬یق‪ٛ‬ز و‪ ٝ‬ایٗ ثبػج وب‪ٞ‬ف ٌكتب‪ٚ‬ض ذٕكی ح‪ root َٛ‬ثبَ قس‪ٛٔ ٚ ٜ‬رت ؾجه قسٖ ؾبظ‪ ٜ‬ثبَ ٔی‬

‫ق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪* Incident:‬‬

‫‪ ‬ظا‪ٚ‬ی‪ ٝ‬ثیٗ ‪ٚ‬تط ضیك‪ٛٞ Center line ٚ ٝ‬اپیٕب ضا ظا‪ٚ‬ی‪٘ ٝ‬هت یب ‪ٔ Incidence‬یٌ‪ٛ‬ی‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪ ‬ایٗ ظا‪ٚ‬ی‪ ٝ‬ضا ثطای فبظ ‪َ Cruise‬طاحی ٔیو‪ٙٙ‬س‪.‬‬

‫‪54‬‬
‫‪ٛٞ ‬اپیٕب‪ٞ‬بیی و‪ ٝ‬زاضای ثس٘‪ ٝ‬ثّ‪ٙ‬س ‪ٞ‬ؿت‪ٙ‬س‪ٍٙٞ ،‬بْ ثطذبؾت ‪ٙٔ Lift‬بؾت ٔیذ‪ٛ‬ا‪ٙٞ‬س ‪ ٚ‬ثبیس زض ػیٗ حبَ ثس٘‪ٝ‬‬

‫ضا افمی ٍ٘‪ ٝ‬زاض٘س‪ ،‬ث‪ٙ‬بثطایٗ ثطای زازٖ ظا‪ٚ‬ی‪ ٝ‬حّٕ‪ٙٔ ٝ‬بؾت ث‪ ٝ‬ثبَ‪ ،‬اظ ظا‪ٚ‬ی‪٘ ٝ‬هت ثبَ اؾتفبز‪ٔ ٜ‬یق‪ٛ‬ز‪ ،‬پؽ‬

‫ٔیت‪ٛ‬اٖ ٌفت‪ :‬تأحیط ظیبز ظا‪ٚ‬ی‪٘ ٝ‬هت ثبَ‪ ،‬زض فطآی‪ٙ‬س ثطذبؾت اؾت‪.‬‬

‫‪ ‬ثبػج وٓ قسٖ ‪ ،Drag fuselage‬زض ‪ٍٙٞ‬بْ وط‪ٚ‬ظ ٔیق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫ًکتِ هْن‪ :‬ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬و‪ٙ‬یس ‪ٍٙٞ‬بٔی و‪َ ٝ‬طاحی ٔیو‪ٙ‬یس‪ ،‬اٌط ‪ Incidence‬زاضیٓ‪ Twist ،‬ث‪٘ ٓٞ ٝ‬ر‪ٛ‬ضز‪.‬‬

‫‪ ‬زض ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ‪ٔ ،Fighter‬ؼٕ‪ٛ‬الً ‪ٕ٘ Incidence‬یز‪ٙٞ‬س‪ ،‬اٌط ‪ ٓٞ‬ثس‪ٙٞ‬س‪ ،‬ثیكتط اظ ‪٘ 10‬یؿت‪.‬‬

‫‪ ‬زض ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ٔؿبفطثطی‪ ،‬ظا‪ٚ‬ی‪٘ ٝ‬هت حس‪ٚ‬ز ‪ 3‬تب ‪ 5‬زضر‪ ٝ‬اؾت‪.‬‬

‫‪ ‬ظا‪ٚ‬ی‪٘ ٝ‬هت ضا َ‪ٛ‬ضی تؼییٗ ٔیو‪ٙٙ‬س‪ ،‬و‪ ٝ‬زض پط‪ٚ‬اظ وط‪ٚ‬ظ‪ ،‬ظا‪ٚ‬ی‪ ٝ‬حّٕ‪ ٝ‬ثس٘‪ ٝ‬نفط ثبقس‪ ،‬یب ثب ظا‪ٚ‬ی‪ٝ‬ی حّٕ‪ٝ‬ای‬

‫و‪ ٝ‬پؿبی ثس٘‪ ٝ‬ضا حسالُ ٔیو‪ٙ‬س‪ٛٞ ،‬اپیٕب حطوت و‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪* Dihedral angle:‬‬

‫‪ ‬ظا‪ٚ‬ی‪ٝ‬ای و‪ ٝ‬ثبَ زض نفح‪ ،yz ٝ‬ثب افك ٔیؾبظز‪.‬‬

‫‪55‬‬
 ‫‪ Dihedral ‬ث‪ Position ٝ‬ثبَ ثؿتٍی زاضز‪.‬‬

‫‪ Dihedral ‬ثبػج پبیساضی ػطيی ؾٕتی ٔیق‪ٛ‬ز زض ‪ٍٙٞ‬بْ ‪.roll‬‬

‫‪ ‬زض ‪ٍٙٞ‬بْ ‪ ،Side slip‬ثبػج ‪ٔ Rolling stability‬یق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ ‬زض پبیساضی ػطيی ؾٕتی‪10 Dihedral  100 :‬‬

‫‪ Dihedral ‬ثیف اظ حس‪ ،‬ثبػج ٔیق‪ٛ‬ز و‪ٛٔ ٝ‬ز ‪ Dutch roll‬ضفتبض ٘بٔ‪ٙ‬بؾجی زاقت‪ ٝ‬ثبقس‪.‬‬

‫‪ٕٞ ‬بُ٘‪ٛ‬ض و‪ٔ ٝ‬یزا٘یٓ ‪ ،High wing‬زاضای پبیساضی اؾت ‪ ،Low wing ٚ‬زاضای ٘بپبیساضی ػطيی اؾت‪ِ .‬صا اظ‬

‫زیسٌب‪ ٜ‬پبیساضی ث‪ٟ‬تط اؾت‪ ،‬ثطای و‪ٙ‬تطَپصیطی ث‪ٟ‬تط‪ ،‬یه ػبُٔ پبیساضو‪ٙٙ‬س‪ ،ٜ‬ثب یه ػبُٔ ٘بپبیساضو‪ٙٙ‬س‪ٜ‬‬

‫تطویت ق‪ٛ‬ز‪ .‬ث‪ٙ‬بثطایٗ تطویت ‪ Low wing‬ثب ‪ ٚ +‬تطویت ‪ High wing‬ثب ‪ٙٔ -‬بؾت اؾت‪.‬‬

‫‪ ‬تطویت‪ٞ‬بی لؿٕت لجُ‪ ،‬ثبػج تم‪ٛ‬یت ؾبظ‪ٔ ٓٞ ٜ‬یق‪٘ٛ‬س‪.‬‬

‫‪* Fuel volume:‬‬

‫‪1 2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪S2‬‬
‫[ ) (‬ ‫‪2‬‬
‫]‬

‫‪ٚ‬ظٖ ٔره‪ٛ‬ل ث‪ٙ‬عیٗ‬

‫‪1 Gal = 231 in3‬‬

‫* تذًِ (‪:)Fuselage‬‬

‫‪ ‬زض َطاحی ا‪ِٚ‬ی‪ ٝ‬ثس٘‪ ٝ‬زیس ثؿیبض ؾبز‪ٜ‬ای اؾت‪ ،‬ث‪ ٝ‬پبضأتط‪ٞ‬بی ظیط ت‪ٛ‬ر‪ٔ ٝ‬یو‪ٙ‬یٓ‪:‬‬

‫َ‪ َٛ‬ثس٘‪ٝ‬‬
‫‪ٞ‬ط چ‪ ٝ‬ثعضٌتط ثبقس‪ ،‬ثس٘‪ ٝ‬وكیس‪ٜ‬تط اؾت‬
‫لُط ثس٘‪ٝ‬‬

‫‪56‬‬
 ‫‪ٕٞ ‬چ‪ٙ‬یٗ ‪ٞ‬طچ‪ ٝ‬ثیكتط ثبقس‪ٛٞ ،‬اپیٕب ‪ٍٙٞ‬بْ ثطذبؾتٗ‪ ،‬زچبض ٔكىُ چطذف ثس٘‪ٔ ٝ‬یق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ٛٞ ‬اپیٕب احتیبد ث‪ ٝ‬یه ل‪ٛ‬ؼ ٔ‪ٙ‬بؾت زض ػمت ثس٘‪ ٝ‬زاضز (ٔحس‪ٚ‬ز‪ .)LA ٜ‬ثطای ترٕیٗ اثؼبز ثس٘‪ٛٞ ٝ‬اپیٕب‪ ،‬ثبیس‬

‫اظ ‪ Data base‬اؾتفبز‪ ٜ‬و‪ٙ‬یٓ ‪٘ ٚ‬جبیس اظ رس‪ )4-1( َٚ‬وتبة‪ ،‬رّس ‪ 2‬ضاؾىٓ اؾتفبز‪ ٜ‬و‪ٙ‬یٓ‪.‬‬

‫‪ ‬زض ‪ٔ ،Cabin cross section‬ؿبئُ ظیط ضا زض٘ظط ٔیٌیطیٓ‪:‬‬

‫‪٘ )1‬ح‪ ٜٛ‬ؾ‪ٛ‬اض ‪ ٚ‬پیبز‪ ٜ‬قسٖ ٔؿبفط‬

‫‪ )2‬ؾبیع ن‪ٙ‬سِی ‪ٛٞ‬اپیٕب (اؾتب٘ساضز ٘یؿت‪ ،‬چ‪ ٖٛ‬ثؿتٍی ث‪ٛ٘ ٝ‬ع َطاحی زاضز (تكطیفبتی‪Commercial ،‬‬

‫‪)...... ٚ‬‬

‫‪ٞ Pakege ‬بی ٔطث‪ ٌٛ‬ث‪ ٝ‬ثبَ‪ ،‬اؾتب٘ساضز ٔیثبقس (ثطای ثبال٘ؽ وطزٖ ‪ٚ‬ظٖ ‪ٛٞ‬اپیٕب)‪.‬‬

‫‪ ‬اثتسا لُط ضا ثطحؿت ٔمساض ٘كؿتٗ ٔؿبفط زض ػطو ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ ،‬ث‪ ٝ‬زؾت ٔیآ‪ٚ‬ضیٓ ‪ ٚ‬آٍ٘ب‪ ٜ‬ثب اؾتفبز‪ ٜ‬اظ ایٗ‬

‫ضاثُ‪ ٚ ٝ‬زاقتٗ ‪ٔ ،‬یت‪ٛ‬ا٘یٓ ‪ Lf‬ضا تؼییٗ و‪ٙ‬یٓ‪.‬‬

‫ثطای ز‪ ٚ‬ضا‪ٞ‬ط‪ٚ‬‬ ‫تب‬ ‫‪ ‬ػطو ن‪ٙ‬سِی‪ٞ‬ب ثیٗ‬

‫‪57‬‬
 ‫ثطای ته ضا‪ٞ‬ط‪ٚ‬‬ ‫تب‬ ‫‪ ‬ػطو ن‪ٙ‬سِی‪ٞ‬ب ثیٗ‬

‫ثطای َطاحی ِ‪ٛ‬وؽ‬ ‫تب‬ ‫‪ ‬ػطو ن‪ٙ‬سِی‪ٞ‬ب ثیٗ‬

‫‪ ‬ثس٘‪ ٝ‬زایط‪ٜ‬ای ٘ؿجت ث‪ ٝ‬ثس٘‪ ٝ‬ترٓٔطغی فًبی ثیكتطی ثطای حُٕ ثبض زاضز‪.‬‬

‫‪ ‬زض ثس٘‪ٞٝ‬بی ترٓ ٔطغی‪ ،‬اٌط اظ ٕ٘بی ض‪ٚ‬ث‪ٝ‬ض‪ٍ٘ ٚ‬ب‪ ٜ‬و‪ٙ‬یٓ‪ ،‬زضي ٘بقی اظ ‪ Shape‬وٕتط اؾت‪.‬‬

‫‪ ‬زض ثس٘‪ٞٝ‬بی ترٓ ٔطغی‪ ،‬ت‪ٛ‬ظیغ ثُطقی وٕتط اؾت‪.‬‬

‫‪ ‬ؾبذت ثس٘‪ٞٝ‬بی ترٓ ٔطغی ؾرتتط اؾت ‪ٚ ٚ‬ظٖ آٖ‪ٞ‬ب ‪ ٓٞ‬ثیكتط اؾت (ث‪ ٝ‬ذبَط تم‪ٛ‬یت ؾبظ‪ ٚ ٜ‬ضفغ‬

‫‪)Fatigue‬‬

‫‪ ‬اٌط ‪ٛٞ‬اپیٕب ٘ظبٔی ثبقس‪ ،‬ثبیس ٔؽءِ‪ ٝ‬حُٕ ؾالح ضا ٘یع ٔس٘ظط لطاض ز‪ٞ‬یٓ‪.‬‬

‫‪َ ‬طاحی وبثیٗ ٔؿبفطی اظ ٘ظط اضتفبػی ا‪ٕٞ‬یت زاضز‪.‬‬

‫‪َ ‬طاحی وبثیٗ ذّجبٖ ‪ ٚ‬اثؼبز ن‪ٙ‬سِی ذّجبٖ‪ ،‬اظ ٘ظط ضاحتی زاضای ا‪ٕٞ‬یت اؾت‪.‬‬

‫‪* Empennage design:‬‬

‫َطاحی زُْ (لؿٕت ػمت ‪ٛٞ‬اپیٕب) (‪)Tail design‬‬

‫‪ٚ ‬ظیف‪ ٝ‬انّی زُْ ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ ،‬پبیساضی ‪ trim ٚ‬وطزٖ حطوت َ‪ِٛ‬ی ‪ ٚ‬ؾٕتی ‪ٛٞ‬اپیٕب ٔیثبقس‪.‬‬

‫‪ ‬ث‪ ٝ‬ػّت ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬زُْ زض ‪ٛٞ‬اپیٕب‪٘ ،‬مف پبیساضی زاضز‪ ،‬ث‪ٔ ٝ‬زٕ‪ٛ‬ػ‪ ٝ‬زُْ افمی ‪ ٚ‬ػٕ‪ٛ‬زی‪ٔ Stabilizer ،‬یٌ‪ٛ‬ی‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪ ‬ؾُ‪ٛ‬ح و‪ٙ‬تطِی ٔتهُ ض‪ٚ‬ی زُْ افمی ‪ ٚ‬ػٕ‪ٛ‬زی‪ٚ ،‬ظیف‪ٝ‬ی و‪ٙ‬تطَو‪ٙٙ‬س‪٘ ٜ‬یع زاض٘س‪.‬‬

‫‪Provide trim and stability control‬‬

‫‪ ‬ا٘‪ٛ‬اع قىُ زُْ زض ‪ٛٞ‬اپیٕب‪:‬‬

‫‪ )1‬دُم هعوَلی (‪:)Conventional‬‬

‫َطاحی ؾبز‪ ،ٜ‬ث‪٘ ٝ‬ؿجت زیٍط قىُ‪ٞ‬ب وٕتطیٗ ‪ٚ‬ظٖ ضا زاضز‪.‬‬

‫‪58‬‬
 ‫‪ )2‬دُم ‪ T‬شکل‪:‬‬

‫ؾ‪ٍٙ‬یٗ تط اظ زُْ ٔؼٕ‪ِٛ‬ی اؾت‪ .‬زُْ ػٕ‪ٛ‬زی زض ایٗ ٘‪ٛ‬ع ٘یبظ ث‪ٔ ٝ‬ؿبحت وٕتطی زاضز‪ .‬زض ایٗ ٘‪ٛ‬ع زُْ افمی‬

‫وٕتط تحت تأحیط ‪ Down wash‬ثبَ ‪ ٚ‬یب رطیب٘بت ٘بقی اظ ّٔد‪ ،‬لطاض ٔیٌیطز ‪ ٚ‬ث‪ٕٞ ٝ‬یٗ زِیُ‪ِ ،‬طظـ زض زُْ‬

‫افمی وٕتط اؾت‪ِ .‬طظـ زض زُْ ػٕ‪ٛ‬زی ثیكتط ذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬س ث‪ٛ‬ز‪ .‬زض ‪ ‬ظیبز احتٕبَ ‪ٚ‬ل‪ٛ‬ع پسیس‪ٚ Deep stall ٜ‬ر‪ٛ‬ز‬

‫زاضز و‪ٔ ٝ‬فیس ٘یؿت‪ ،‬ثطای رّ‪ٌٛ‬یطی اظ ایٗ پسیس‪ ٜ‬ثبیس ز‪ٝٙٞ‬ی زُْ اظ فبنّ‪ٝ‬ی ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ض تب ثس٘‪ ٝ‬ثیكتط ثبقس‪.‬‬

‫‪ CL‬زُْ ػٕ‪ٛ‬زی‪ ،‬زض ایٗ ٘‪ٛ‬ع ٘ؿجت ث‪ ٝ‬زُْ ٔؼٕ‪ِٛ‬ی ثیكتط اؾت‪ .‬اٌط ثر‪ٛ‬ا‪ٞ‬یٓ اظ ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ض زض ػمت اؾتفبز‪ٜ‬‬

‫و‪ٙ‬یٓ‪ٔ ،‬خالً ‪ٛٔ 3‬ت‪ٛ‬ض‪ ،ٜ‬اظ ایٗ ٘‪ٛ‬ع اؾتفبز‪ٔ ٜ‬یو‪ٙٙ‬س‪ .‬زض ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ز‪ٚ‬ظیؿت‪ ،‬اظ ایٗ ٘‪ٛ‬ع ثیكتط اؾتفبز‪ٜ‬‬

‫ٔیق‪ٛ‬ز‪ .‬زُْ ػٕ‪ٛ‬زی ر‪ٟ‬ت تحُٕ زُ» افمی‪ ،‬ثبیس ل‪ٛ‬یتط ثبقس (زِیُ ؾ‪ٍٙ‬ی‪ٙ‬ی ٘ؿجت ث‪ ٝ‬زُْ ٔؼٕ‪ِٛ‬ی)‪.‬‬

‫‪ )3‬دُم ‪ H‬شکل‪:‬‬

‫‪ ‬اغتكبقبت ٘بقی اظ ثس٘‪ ،ٝ‬تأحیطی ض‪ٚ‬ی زُْ ػٕ‪ٛ‬زی ٘ساضز‪.‬‬

‫‪٘ ‬بظَ‪ٞ‬بی ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ض‪ٞ‬بی ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ر‪ٍٙٙ‬س‪ ٜ‬ضا ٔرفی ٔیو‪ٙٙ‬س‪.‬‬

‫‪ ‬اضتفبع زُْ ػٕ‪ٛ‬زی زض ایٗ حبِت‪٘ ،‬ؿجت ث‪ ٝ‬ثمی‪ ٝ‬وٕتط اؾت‪.‬‬

‫‪59‬‬
 ‫‪ ‬ثیكتط ثطای ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ثس‪ ٖٚ‬ؾط٘كیٗ ‪ High endurance‬اؾتفبز‪ٔ ٜ‬یق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ )4‬دُم ‪ V‬شکل‪:‬‬

‫‪ ‬وٓ وطزٖ ‪Sweet‬‬

‫‪ٕٞ ‬عٔبٖ ٘مف زُْ ػٕ‪ٛ‬زی ‪ ٚ‬افمی ضا ثبظی ٔیو‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪ ‬زضي تساذّی وٕتط اؾت‪.‬‬

‫‪ ‬ؾیؿتٓ و‪ٙ‬تطِی پیچیس‪ٜ‬تط اؾت (ػیت ایٗ ٘‪ٛ‬ع ایٗ اؾت و‪ ٝ‬فمٍ یه ٔسَ ؾُح و‪ٙ‬تطِی ( ‪Rudder‬‬

‫‪ )vator‬زاض٘س)‪.‬‬

‫‪ ‬ثطای ای‪ٙ‬ى‪ٔ ٝ‬كىُ ایٗ ٘‪ٛ‬ع زُْ ضا انالح و‪ٙٙ‬س‪َ ،‬طح ‪ Y‬قىُ ضا پیك‪ٟٙ‬بز زاز٘س و‪ ٝ‬ثبػج ث‪ٟ‬ج‪ٛ‬ز‬

‫پبیساضی ػطيی ٔیق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ Spin ‬یه پسیس‪ ٜ‬شاتی ‪ٛٞ‬اپیٕبؾت‪ ،‬و‪ ٝ‬ثؼس اظ ‪ Stall‬اتفبق ٔیافتس‪ ،‬ثؼس اظ اؾتبَ ‪ٚ ٚ‬اضز ‪ Dive‬قسٖ‪ ،‬ثبیس‬

‫ٔ‪ٙ‬تظط ثبقیٓ تب رطیبٖ ض‪ٚ‬ی زُْ ثچؿجس‪ ،‬تب و‪ٙ‬تطِط‪ٞ‬ب وبض و‪ٙٙ‬س‪ِٚ .‬ی ‪ٍٙٞ‬بٔی و‪ ٝ‬زض ‪ٔ Spin‬یافتیٓ‪ٛٞ ،‬اپیٕب‬

‫‪61‬‬
‫‪ٚ‬اضز یه حطوت ز‪ٚ‬ضا٘ی ‪ٔ ٚ‬بضپیچی ٔیٌطزز ‪ ٚ‬ثطای و‪ٙ‬تطِط‪ٞ‬ب ٔكىُ ایزبز ٔیو‪ٙ‬س‪ ،‬اثتسا ثبیس ‪ Spin‬ضا‬

‫ٔت‪ٛ‬لف و‪ٙ‬یٓ ‪ ٚ‬ؾپؽ ثت‪ٛ‬ا٘یٓ ‪ٛٞ‬اپیٕب ضا ث‪ ٝ‬حبِت پبیساض‪ٕ٘ Recover ،‬بییٓ‪.‬‬

‫‪ ‬زض حبِت ‪ ،Spin‬ایّط‪ٖٞٚ‬ب ػىؽاِؼُٕ یب ‪ Response‬ذ‪ٛ‬ثی ٘ساض٘س‪.‬‬

‫‪ ‬ث‪ ٝ‬ػّت ؾطػت ٌطزقی و‪ ٝ‬زض ٘‪ٛ‬ن ثبَ ایزبز ٔیق‪ٛ‬ز‪ ،‬ایٗ ٔكىُ پیف ٔیآیس‪.‬‬

‫‪ ‬ػٕس‪ٔ ٜ‬كىُ‪َ ،‬طاحی زضؾت زُْ افمی ‪ ٚ‬ػٕ‪ٛ‬زی اؾت چطا و‪٘ Rudder ٝ‬یع ث‪ ٝ‬ػّت رطیب٘بتی و‪ ٝ‬اظ ض‪ٚ‬ی زُْ‬

‫افمی ثیط‪ٔ ٖٚ‬یضیعز‪ ،‬تحت تأحیط لطاض ٔیٌیطز ‪ ٚ‬زچبض ٔكىُ ٔیق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ ‬یىی اظ ضا‪ٜٞ‬بی ث‪ٟ‬ج‪ٛ‬ز ‪ Recover‬وطزٖ ‪ ،Spin‬ایٗ اؾت و‪ ٝ‬زْ ػٕ‪ٛ‬زی ضا وٕی رّ‪ٔ ٛ‬یآ‪ٚ‬ض٘س و‪ ٝ‬زض ‪Fighter‬‬

‫‪ٞ‬ب‪ ،‬ایٗ قی‪ٔ ٜٛ‬طؾ‪ ْٛ‬اؾت‪ٛ‬‬

‫‪ ‬ضا‪ ٜ‬زیٍط‪ ،‬اؾتفبز‪ ٜ‬اظ ‪ Dorsal‬اؾت‪.‬‬

‫‪ ٚ ‬ضا‪ ٜ‬زیٍط اؾتفبز‪ ٜ‬اظ ‪ Vertical fin‬اؾت‪.‬‬

‫ًکتِ‪ :‬ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬زاقت‪ ٝ‬ثبقیس و‪ٛٞ ٝ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ٔؿبفطثطی ٘جبیس ‪ Stall‬و‪ٙ‬س ‪ ٚ‬زض ‪ Spin‬ثیبفتس‪٘ ،‬ىبت ثبال فمٍ ثطای‬

‫‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ر‪ٍٙٙ‬س‪ ٚ ٜ‬آوط‪ٚ‬ثبتیه وبضثطز زاضز‪.‬‬

‫* دُم جلَ (‪:)Canard‬‬

‫‪ ‬ضا٘سٔبٖ آٖ ثبالؾت‪ ،‬چ‪ ٖٛ‬تحت تأحیط رطیب٘بت آقفت‪ٝ‬ی ثبَ لطاض ٕ٘یٌیطز‪ .‬اِجت‪ ٝ‬ثبَ تحت تأحیط رطیب٘بت‬

‫آقفت‪ ٝ‬وب٘بضز لطاض زاضز ‪ ٚ‬ثبػج وب‪ٞ‬ف ِیفت ثبَ ٔیق‪ٛ‬ز‪ِٚ ،‬ی ذ‪ٛ‬ز وب٘بضز ‪ِ ٓٞ‬یفت ت‪ِٛ‬یس ٔیو‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪61‬‬
 ‫‪ ‬وب٘بضز احط ٔخجت زض ‪ Lift‬زاضز‪ ،‬زض حبِیى‪ ٝ‬زُْ ػمت‪ ،‬احط ٔ‪ٙ‬فی ض‪ٚ‬ی ِیفت زاضز‪.‬‬

‫‪ ‬ثبػج افعایف ثُطز ‪ ٚ‬وب‪ٞ‬ف ٔهطف ؾ‪ٛ‬ذت ٔیق‪ٛ‬ز ‪ ٚ‬احط ٔخجت زض ‪ Loiter‬زاضز (ویفیت ٌكتظ٘ی ضا ث‪ٟ‬ج‪ٛ‬ز‬

‫ٔیز‪ٞ‬س)‪.‬‬

‫‪ Static margine ‬زض ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی وب٘بضز‪ ،‬ث‪٘ ٝ‬ؿجت وب‪ٞ‬ف ٔییبثس‪.‬‬

‫‪ ‬ثب آ٘ى‪ ٝ‬ؾبظ‪ ٜ‬وب٘بضز ثبػج رّ‪ ٛ‬آٔسٖ ‪ٔ Cg‬یق‪ٛ‬ز أّب تأحیطی و‪ ٝ‬ثط رّ‪ ٛ‬آٔسٖ ‪ ac‬زاضز‪ ،‬ثیكتط اؾت‪.‬‬

‫‪ ‬لبثّیت ٔب٘‪ٛ‬ضپصیطی ایٗ ٘‪ٛ‬ع ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬ب‪ ،‬ثبالتط اؾت‪ ،‬چ‪ ٖٛ‬پبیساضی وٕتطی زاض٘س‪.‬‬

‫‪ ‬ایٗ ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬ب ٔحس‪ٚ‬ز‪ٜ‬ی ‪ Most fwdcg ٚ Most aft cg‬ثعضٌتطی زاض٘س‪ ،‬پؽ ‪ trim‬پصیطتط٘س‪.‬‬

‫‪ ََٛ ‬ثب٘س ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ‪ ،Canard‬ث‪٘ ٝ‬ؿجت وٕتط اؾت‪.‬‬

‫‪ ‬تى‪ِٛٛٙ‬غی ؾبذت‪ ،‬ثبالتط ‪ ٚ‬ؾرتتط ‪ ٚ‬پط‪ٞ‬عی‪ٝٙ‬تطی زاضز‪.‬‬

‫‪ٔ ‬ؿبحت ثیكتطی ٘ؿجت ث‪ ٝ‬زُْ ػمت زاض٘س (ث‪ ٝ‬ػّت ثبظ‪ٚ‬ی وٕتط ٘ؿجت ث‪٘( cg ٝ‬ؿجت ث‪ ٝ‬زُْ ػمت))‬

‫‪ٛٞ ‬اپیٕب‪ٞ‬بی وب٘بضز زاضا تؼبزَ (تطیٓ پصیطی) ث‪ٟ‬تطی ‪ٞ‬ؿت‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪ ‬وبضثطز ‪ Canard‬زض ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ‪ Supersonic‬ظیبز اؾت‪ ،‬چ‪ ٖٛ‬ظٔب٘ی و‪ٛٔ ٝ‬د ٔبیُ‪ ،‬ض‪ٚ‬ی وب٘بضز ایزبز‬

‫ٔیق‪ٛ‬ز‪ ،‬پؽ وُ ‪ٛٞ‬اپیٕب زض رطیبٖ ٔبز‪ ٖٚ‬ن‪ٛ‬ت حطوت ٔیو‪ٙ‬س ‪ ٚ‬ایٗ ذ‪ٛ‬ة اؾت‪ .‬اِجت‪ ٝ‬اٌط ٔبخ پط‪ٚ‬اظی‬

‫ثبال ثبقس‪ ،‬ایٗ أط نبزق ٘یؿت‪ِٚ ،‬ی ثب ایٗ حبَ‪ ،‬ثبػج وب‪ٞ‬ف ؾطػت ػج‪ٛ‬ضی اظ ض‪ٚ‬ی ثبَ ٔیق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪62‬‬
 ‫‪  Static margine‬ض‪ٚ‬ی پبیساضی (‪ )Stability‬تأحیط زاضز‪.‬‬

‫فبنّ‪ٝ‬ی ‪ Most aft cg‬تب ‪  Most fwdcg‬ض‪ٚ‬ی تؼبزَ یب ٔ‪ٟ‬بضپصیطی (‪ )trim‬تأحیط زاضز‪.‬‬

‫ؾُح زْ افمی‬
‫⏞‬
‫يطیت حزٕی زُْ افمی (ثیثُؼس)‬ ‫̅‬

‫ثبَ ثبَ‬

‫ؾُح زْ ػٕ‪ٛ‬زی‬
‫⏞‬
‫يطیت حزٕی زُْ ػٕ‪ٛ‬زی (ثی ثُؼس)‬
‫ثبَ ثبَ‬

‫فبنّ‪ٝ‬ی ‪ ac‬زِْ افمی اظ ‪XH = cg‬‬

‫فبنّ‪ٝ‬ی ‪ ac‬زُ» ػٕ‪ٛ‬زی اظ ‪Xv = cg‬‬

‫‪ ‬ثب ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ای‪ٙ‬ى‪ ،Vv ٚ VH ٝ‬اػساز ثس‪ ٖٚ‬ثُؼسی ‪ٞ‬ؿت‪ٙ‬س‪ ،‬ایٗ اػساز ضا اظ ض‪ٚ‬ی ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ‪ٓٞ‬ضز‪ ٜ‬تؼییٗ‬

‫ٔیو‪ٙ‬یٓ‪.‬‬

‫‪ٞ ‬ط چ‪ Vv ٚ VH ٝ‬ثعضٌتط ثبق‪ٙ‬س‪ ََٛ ،‬ثس٘‪ ٝ‬ثیكتط اؾت‪ ،‬زضي ثیكتط اؾت ‪ٔ ٚ‬حس‪ٚ‬ز‪ٜ‬ی ٔطوع حمُ ثیكتط‬

‫ٔیق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪63‬‬
‫‪ٞ ‬ط چ‪ Vv ٚ VH ٝ‬و‪ٛ‬چىتط ثبق‪ٙ‬س‪ S ،‬وٕتط‪٘ ،‬یط‪ٚ‬ی وٕتطی ثطای ث‪ ٝ‬حطوت زضآ‪ٚ‬ضزٖ فطأیٗ و‪ٙ‬تطِی ت‪ٛ‬ؾٍ‬

‫ذّجبٖ الظْ اؾت‪.‬‬

‫‪ ‬ثب ا٘تربة ٔمبزیط ‪ ٚ Sv ٚ SH‬پبضأتط‪ٞ‬بی ٌفت‪ ٝ‬قس‪ ٜ‬زض َطاحی ثبَ‪ ،‬پبضأتط‪ٞ‬بی زُْ ٔكرم ٔیق‪٘ٛ‬س‪.‬‬

‫‪ t/c ‬زُْ ػٕ‪ٛ‬زی ‪ ٚ‬افمی ٔؼٕ‪ٛ‬الً ثعضٌتط اظ ثبَ اؾت‪.‬‬

‫‪ AR ‬زُْ اظ ثبَ و‪ٛ‬چىتط اؾت‪.‬‬

‫‪  ‬ثبَ ضا َ‪ٛ‬ضی َطاحی ٔیوطیسْ و‪ٛٔ ٝ‬د يطث‪ٝ‬ای ض‪ٚ‬ی آٖ ایزبز ٘ك‪ٛ‬ز‪ Sweep ،‬زُْ ضا َ‪ٛ‬ضی َطاحی‬

‫ٔیو‪ٙ‬یٓ و‪ ٝ‬ثیكتط اظ ثبَ ثبقس ‪ ٚ‬انالً ض‪ٚ‬ی آٖ قبن ایزبز ٘ك‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ٌ Average ‬یطی ‪ Vv ٚ VH‬ثبیس ثب ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬ث‪ Data base ٝ‬ذ‪ٛ‬زٔبٖ ن‪ٛ‬ضت ٌیطز‪.‬‬

‫‪ ‬زض زُْ‪ٞ‬بی ‪ T‬قىُ‪ AR ،‬ثیٗ ‪ 0/7‬تب ‪ ،1/2‬ثطای لؿٕت ػٕ‪ٛ‬زی اؾت‪.‬‬

‫‪ ‬زض زُْ‪ٞ‬بی ػٕ‪ٛ‬زی‪ ،‬ػال‪ ٜٚ‬ثط ‪ ،Stability trim & control‬ثبیس ‪ Spin recovery ٚ Max roll rate‬ضا ٔس٘ظط‬

‫زاقت‪.‬‬

‫‪ Fuel ‬ضا زض زُْ لطاض ٕ٘یز‪ٙٞ‬س‪ ،‬چ‪ CG ٖٛ‬ػمت ٔیض‪ٚ‬ز‪.‬‬

‫* سیستن پیشزاًش (‪:)Propulsion system‬‬

‫‪1. Capter Air‬‬ ‫‪Intake or‬‬ ‫‪Inlet‬‬

‫‪2. Compress Air‬‬ ‫‪Compressor‬‬
‫‪3. Add fuel‬‬ ‫‪Combustion chamber‬‬
‫‪4. Burn‬‬ ‫‪Combustion chamber‬‬
‫‪5. Exhaust‬‬ ‫‪Nozzle‬‬
‫‪ ‬ت‪ٟٙ‬ب ٘ىبتی و‪ ٝ‬زض ای‪ٙ‬زب‪ ،‬ثطای َطاح ٔ‪ ٟٓ‬اؾت‪ٛٞ ،‬ای ‪ٚ‬ض‪ٚ‬زی ‪ٛٞ ٚ‬ای ذط‪ٚ‬ری اؾت‪.‬‬

‫‪ٛٞ ‬اپیٕبیی و‪ٚ ٝ‬ض‪ٚ‬زی ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ض آٖ‪ٞ‬ب ‪ Supersonic‬اؾت‪٘ ،‬ؿجت ث‪ٔ ،Subsonic ٝ‬كىُ وٕتطی زاض٘س‪.‬‬

‫‪ ‬اؾبؼ ا٘تربة ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ض‪ ،‬ثطپبی‪ ٝ‬ؾمف پط‪ٚ‬اظ (‪ )Ceiling‬اؾت‪.‬‬

‫‪64‬‬
 ‫‪ ‬افعایف ‪ BPR‬زض ذ‪ٙ‬هوبضی ‪ ٚ‬ضا٘سٔبٖ تأحیط ظیبزی زاضز‪.‬‬

‫‪ ‬ثطای ا٘تربة ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ض‪:‬‬

‫‪ٛٔ ‬ت‪ٛ‬ض تأٔیٗو‪ٙٙ‬س‪ٜ‬تط اؾت یب ‪ Power‬اؾت‪.‬‬

‫‪1. Type‬‬
‫‪2. Number‬‬
‫‪3. Intigration‬‬
‫‪ ‬ثطای ‪ ،BPR‬اظ ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ‪ٓٞ‬ضز‪ ٜ‬اؾتفبز‪ٔ ٜ‬یو‪ٙ‬یٓ‪:‬‬

‫‪ For turbofan:‬‬

‫‪11‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪45‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪L‬‬ ‫‪M‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪4‬‬

‫‪ For propeller:‬‬

‫‪ Pb1 ‬ضا اظ آٔبضٌیطی تؼییٗ ٔیو‪ٙ‬یٓ‪ .‬نـ ‪ 129‬وتبة‪ ،‬یه ؾطی ‪ٛٞ‬اپیٕب زاضز‪ Pb1 ،‬ضا حؿبة وطز‪ٕٞ ،ٜ‬بٖ‬

‫ض‪٘ٚ‬س ضا تىطاض ٔیو‪ٙ‬یٓ‪.‬‬

‫‪P‬‬
‫‪P‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪65‬‬
 ‫* ًصة هَتَر‪:‬‬

‫‪ ‬ث‪ٟ‬تطیٗ ػّٕىطز ضا اظ ٘ظط ‪ٛٞ‬ای ‪ٚ‬ض‪ٚ‬زی‪ ،‬زاقت‪ ٝ‬ثبقس ‪ٛٞ ٚ‬ا ٔغك‪ٛ‬ـ ٘جبقس‪.‬‬

‫‪ ‬ث‪ ٝ‬پبضأتط‪ٞ‬بی ٔرتّف ‪ Configuration‬ثؿتٍی زاضز‪.‬‬

‫تطاؾت ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ضی و‪ ٝ‬الظْ زاضیٓ‬
‫‪S.F ‬‬
‫تطاؾت ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ضی و‪ٛٔ ٝ‬ر‪ٛ‬ز اؾت‬
‫‪11‬‬
‫‪S‬‬
‫‪4‬‬
‫‪L‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪S‬‬
‫‪5‬‬
‫‪S‬‬

‫‪* Landing Gear:‬‬

‫‪َ ‬طاحی ‪ L.G‬وبض َطاح ‪ٛٞ‬اپیٕب ٘یؿت‪ ،‬ثّى‪ ٝ‬فمٍ َطاح ثبیس ایٗ زضن ضا زاقت‪ ٝ‬ثبقس و‪ ٝ‬ثسا٘س چٍ‪ ٚ ٝ٘ٛ‬وزب‬

‫‪ L.G‬ضا لطاض ز‪ٞ‬س‪ .‬ثیحؿبة ‪ ٚ‬وتبةتطیٗ لؿٕت َطاحی ‪ٛٞ‬اپیٕب‪َ ،‬طاحی ‪ L.G‬اؾت‪.‬‬

‫⏟‬ ‫‪⏟n n‬‬ ‫⏟‬

‫‪L‬‬ ‫‪ٚ‬ظیف‪َ ٝ‬طاح ‪ٛٞ‬اپیٕب‬

‫َطاحی‬ ‫ا٘تربة‬ ‫ا٘تربة‬

‫* تعذاد ٍ اًذاسُ تایزّا‪ -‬تخصَص الستیکّا‪:‬‬

‫‪ٔ ‬مساض ‪ ٚ‬لُط ‪( Strut‬اَ‪ٞ‬طُْ)‬

‫‪ ‬ربیٍصاضی ا‪ِٚ‬ی‪ٝ‬‬

‫‪ ‬لبثّیت رٕغق‪٘ٛ‬سٌی‬

‫‪66‬‬
 ‫* ٍظایف ‪:L.G‬‬

‫‪ ‬زض فبظ ٘كؿتٗ ‪ ٚ‬ثطذبؾت‪ٚ ،‬ر‪ٛ‬ز آٖ الظْ اؾت‪.‬‬

‫‪ ‬ثط ض‪ٚ‬ی ظٔیٗ ٘مف پبیساضی ضا ایفب ٔیو‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪ ‬زض ‪ٍٙٞ‬بْ فط‪ٚ‬ز‪ ،‬يطثبت ضا رصة ٔیو‪ٙ‬س (‪)Shock absorber‬‬

‫‪٘ ‬مف ‪ٞ‬سایت ‪ٛٞ‬اپیٕب ضا ض‪ٚ‬ی ثب٘س زاضز‪.‬‬

‫‪ ‬ثبػج ؾطػتٌیطی ‪ٛٞ‬اپیٕب زض ‪ٍٙٞ‬بْ ثطذبؾتٗ اؾت‪.‬‬

‫‪ ‬ثبػج وب‪ٞ‬ف ؾطػت ‪ٍٙٞ‬بْ ٘كؿتٗ اؾت‪.‬‬

‫* اًَاع چیذهاى‪:‬‬

‫‪:Single main 1‬‬

‫‪* Geometry requirements:‬‬

‫‪ ‬تصوط‪ :‬چطخ انّی ثبیس ‪٘ CG‬عزیه ثبقس‪.‬‬

‫‪67‬‬
‫‪ ‬اظ آ٘زبیی و‪ ٝ‬زض ٘‪ٛ‬ع اضّاث‪ ٝ‬فط‪ٚ‬ز‪ٞ‬بیی و‪ ٝ‬پكت ؾط ‪ ٓٞ‬لطاض زاض٘س‪ ،‬چطخ‪ٞ‬بی ػمت‪ ،‬چطخ انّی اؾت‪ ،‬ثبیس‬

‫ثبقس‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫فبنّ‪ٝ‬ی آٖ تب ‪ ،CG‬وٕتط اظ‬

‫فبنّ‪ ٝ‬اضّاث‪ ٝ‬فط‪ٚ‬ز ‪ m‬تب ‪Lm = CG‬‬

‫فبنّ‪ ٝ‬اضّاث‪ ٝ‬فط‪ٚ‬ز ‪ n‬تب ‪Ln = CG‬‬

‫تؼساز ‪ٞ Strut‬ب = ‪n‬‬

‫‪ٚ‬ظٖ ثطذبؾت = ‪WT.O‬‬

‫‪S.F = Safty Factor‬‬

‫٘یط‪ٚ‬ی ‪ٚ‬اضز ث‪ ٝ‬اضّاث‪ ٝ‬فط‪ٚ‬ز ‪Pnt = n‬‬

‫٘یط‪ٚ‬ی ‪ٚ‬اضز ث‪ ٝ‬اضّاث‪ ٝ‬فط‪ٚ‬ز ‪Pmt = m‬‬

‫وُ ٘یط‪ٚ‬یی و‪ ٝ‬ثط ‪ٞ‬ط ‪ٚ strut‬اضز ٔیق‪ٛ‬ز = ‪Pmp‬‬

‫‪P‬‬ ‫‪P‬‬ ‫‪n‬‬

‫‪S‬‬ ‫‪L‬‬
‫‪P‬‬

‫‪ ‬ظا‪ٚ‬ی‪ ٝ‬ثیٗ ذُ‪ٕٔ ٌٛ‬بؼ ٔكتطن ثیٗ چطخ‪ٞ‬بی رّ‪ ٚ ٛ‬ػمت‪ ،‬اظ ٕ٘بی و‪ٙ‬بضی ضا ثب ظا‪ٚ‬ی‪ٕ٘  ٝ‬بیف ٔیز‪ٙٞ‬س‪.‬‬

‫‪68‬‬
‫‪ ‬ظا‪ٚ‬ی‪ ٝ‬ثیٗ ٕٔبؼ ثط چطخ ػمت ‪ ٚ‬زُْ ضا ظا‪ٚ‬ی‪ٌٛ  ٝ‬ی‪ٙ‬س ‪ ٚ‬حسالُ ثبیس ‪ 150‬ثبقس (ثطای رّ‪ٌٛ‬یطی اظ ثطذ‪ٛ‬ضز زُْ‬

‫ثب ظٔیٗ‪ ،‬زض ‪ٍٙٞ‬بْ ‪ Rotation‬ثطذبؾت ‪٘ ٚ‬كؿت)‪.‬‬

‫ٕ٘بیف‬ ‫‪ ‬ظا‪ٚ‬ی‪ ٝ‬ثیٗ ذٍ ٌصض٘س‪ ٚ ٜ‬اظ ػمتتطیٗ ‪ ٚ‬رّ‪ٛ‬تطیٗ ٔحُ ‪ٔ ٚ CG‬ح‪ٛ‬ض چطخ رّ‪ ،ٛ‬ثب ذٍ ػٕ‪ٛ‬زی ضا ثب‬

‫ٔیز‪ٙٞ‬س‪ٔ .‬ؼٕ‪ٛ‬الً‬

‫‪ ‬ظا‪ٚ‬ی‪ ٝ‬ثیٗ چطخ‪ٞ‬بی و‪ٙ‬بضی زض ضاؾتبی ٔطوع حمُ ض‪ٚ‬ی ٔح‪ٛ‬ض ‪ٞ z‬ب ضا ثب ٕ٘بیف ٔیز‪ٙٞ‬س (ثطای ‪tail dragger‬‬

‫‪ L.G‬و‪ ٝ‬ثؼساً ت‪ٛ‬يیح زاز‪ ٜ‬ذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬س قس‪ ،‬حس‪ٚ‬زاً ‪ 250‬اؾت)‪.‬‬

‫‪ ‬ظا‪ٚ‬ی‪ ٝ‬ثیٗ ذٍ ٌصض٘س‪ ٜ‬اظ ٘‪ٛ‬ن ثبَ ‪ ٚ‬ظیط ‪ٞ‬ط چطخ ضا ثب ذٍ افمی‪ ،‬ثب ‪ٕ٘ ‬بیف ٔیز‪ٙٞ‬س‪ .‬حسالُ ‪ 200 ،‬اؾت‪.‬‬

‫‪69‬‬
 ‫‪ٛٞ‬اپیٕب اظ ٕ٘بی ض‪ٚ‬ث‪ٝ‬ض‪ٚ‬‬

‫‪n‬‬

‫‪n‬‬
‫‪y‬‬
‫‪X‬‬ ‫‪L‬‬
‫⏟‬ ‫‪L‬‬
‫⏟‬

‫‪fwd CG‬‬ ‫فبنّ‪ ٝ‬زٔبغ‪ ٝ‬تب ‪ NG‬فبنّ‪ ٝ‬زٔبغ‪ ٝ‬تب‬

‫‪71‬‬
 ‫اظ ٕ٘بی ض‪ٚ‬ث‪ٝ‬ض‪ٚ‬‬

‫‪y‬‬
‫‪Sn‬‬

‫ثب ربیٍصاضی‪:‬‬

‫‪n‬‬
‫‪Sn‬‬
‫‪L‬‬ ‫‪L‬‬

‫اظ ٕ٘بی ثبال‬

‫‪.)‬‬ ‫‪ٔ ‬ؼٕ‪ٛ‬الً ظا‪ٚ‬ی‪  ٝ‬وٕتط اظ ‪ 550‬اؾت (‬

‫‪ٔ  ‬ؼطف اضتفبع اضّاث‪ ٝ‬فط‪ٚ‬ز اؾت‪.‬‬

‫‪ٔ Main gear ‬یت‪ٛ‬ا٘س ‪ ٓٞ‬رّ‪ٛ‬ی ‪ CG‬ثبقس ‪ ٓٞ ٚ‬ػمت ‪.CG‬‬

‫‪71‬‬
 ‫* اداهِ ‪ّ CG‬ا‪:‬‬

‫‪2. Bicycle Main‬‬

‫‪ ‬زض ایٗ حبِت‪٘ ،‬بپبیساضی اؾتبتیىی ‪ٚ‬ر‪ٛ‬ز زاضز و‪ ٝ‬ثطای اظ ثیٗ ثطزٖ ایٗ ٔ‪ٛ‬ي‪ٛ‬ع‪ ،‬زض ٘‪ٛ‬ن ثبَ‪ٞ‬ب‪ 2 ،‬تب چطخ‬

‫و‪ٛ‬چه لطاض ٔیز‪ٙٞ‬س‪.‬‬

‫‪ ‬چ‪ ٖٛ‬ظا‪ٚ‬ی‪ٙٔ Piteh ٝ‬بؾت ثطای ثّ‪ٙ‬س قسٖ ٘ساض٘س‪ٛٞ ،‬اپیٕب ذیّی زیط اظ ظٔیٗ ثّ‪ٙ‬س ٔیق‪ٛ‬ز ‪ ََٛ ٚ‬ثب٘س ایٗ‬

‫٘‪ٛ‬ع ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬ب ظیبز اؾت‪ .‬ث‪ٕٞ ٝ‬یٗ زالیُ ایٗ ٘‪ٛ‬ع ‪ٙٔ ،L.G‬ؿ‪ٛ‬خ قس‪ ٜ‬اؾت‪.‬‬

‫‪٘ ‬بپبیساضی شاتی زض ٘یط‪ٚ‬ی رب٘جی زاقت‪ِ ،ٝ‬صا ‪ٍٙٞ‬بٔی و‪ٛٞ ٝ‬اپیٕب ‪ٔ Landing‬یو‪ٙ‬س‪ ،‬ایٗ َطف ‪ ٚ‬آٖ َطف‬

‫ٔیض‪ٚ‬ز ‪ٕ٘ ٚ‬یت‪ٛ‬ا٘س زض ذٍ ٔؿتمیٓ حطوت و‪ٙ‬س ‪ ٚ‬ذّجبٖ ثبیس ‪ٍٙٞ‬بْ فط‪ٚ‬ز ثب تطٔع‪ ،‬ثؿیبض ثبظی و‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪3. Tail Dragger:‬‬

‫‪ ‬وبضثطز زض ‪ٛٞ‬ایٕب‪ٞ‬بی ّٔری ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ض رّ‪ ٛ‬اؾت‪ ،‬و‪ ٝ‬فبنّ‪ٝ‬ی ٔ‪ٙ‬بؾت ّٔد ضا تب ظٔیٗ ث‪ٚ ٝ‬ر‪ٛ‬ز ٔیآ‪ٚ‬ض٘س‪٘ .‬بپبیساضی‬

‫اؾتبتیىی زاض٘س‪ .‬ظا‪ٚ‬ی‪ ٝ‬زیس ذّجبٖ‪ ،‬ثط ض‪ٚ‬ی ثب٘س وٓ ٔیق‪ٛ‬ز‪ٔ .‬كىُ ؾ‪ٛ‬اض ‪ ٚ‬پیبز‪ ٜ‬قسٖ ذّجبٖ ‪ٚ‬ر‪ٛ‬ز زاضز‪،‬‬

‫چ‪ٛٞ ٖٛ‬اپیٕب ‪ٍٙٞ‬بٔی و‪ ٝ‬ض‪ٚ‬ی ظٔیٗ اؾت‪ ،‬افمی لطاض ٘ساضز‪.‬‬

‫‪4. Nose Gear or Tricycle:‬‬

‫‪ ‬أط‪ٚ‬ظ‪ ٜ‬ضایذتطیٗ ٘‪ٛ‬ع ‪ L.G‬اؾت‪ ،‬چطخ‪ٞ‬ب زض ایٗ ٔسَ‪ٓٞ ،‬ا٘ساظ‪ٞ ٜ‬ؿت‪ٙ‬س‪ .‬پؽ ‪ٛٞ‬اپیٕب ض‪ٚ‬ی ظٔیٗ افمی لطاض‬

‫ٔیٌیطز‪ .‬اظ آ٘زبیی و‪ CG ٝ‬رّ‪ٛ‬تط اظ چطخ‪ٞ‬بی انّی (‪ٔ )Main‬یثبقس‪ِ ،‬صا ض‪ٚ‬ی ظٔیٗ پبیساض اؾت ‪ ٚ‬زیس‬

‫ذّجبٖ ٔ‪ٙ‬بؾت اؾت‪.‬‬

‫‪72‬‬
‫‪5. Multi bogey:‬‬
‫‪ ‬زض ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ؾ‪ٍٙ‬یٗ اؾتفبز‪ٔ ٜ‬یق‪ٛ‬ز ‪ ٚ‬چطخ‪ٞ‬ب ثب ‪ٚ‬ؾبیّی ث‪٘ ٝ‬بْ ‪ ،bogey‬ث‪ٚ ٓٞ ٝ‬نُ ٔیق‪٘ٛ‬س‪.‬‬

‫‪6. Skid:‬‬
‫‪ ‬ثطای ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ٞ‬بی ؾجه اؾتفبز‪ٔ ٜ‬یق‪٘ٛ‬س‪ ،‬ثطای ٘كؿتٗ ض‪ٚ‬ی آة یب چٕٗ یب ظٔیٗ‪ٞ‬بی ٘طْ‬

‫‪Mass stabilizer‬‬
‫‪Long Rod‬‬
‫‪Cone‬‬
‫‪Fin‬‬

‫‪73‬‬
‫‪٘ ‬ب ‪ٞ‬یچ ‪ٚ‬لت یه ‪ٛٞ Version‬اپیٕب َطاحی ٕ٘یو‪ٙ‬یٓ‪ ،‬ثّى‪ٞ Version ٝ‬بی ٔرتّفی اظ ‪ٛٞ‬اپیٕب ضا َطاحی‬

‫ٔیو‪ٙ‬یٓ‪ ،‬چ‪ ٖٛ‬زض ایٗ حبِت ٕٔىٗ اؾت ‪ٚ‬ظٖ ‪ٛٞ‬اپیٕب تغییط و‪ٙ‬س ‪ٔ ٚ‬ب ‪ٞ‬ط ثبض ٕ٘یذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬یٓ یه ‪Landing‬‬

‫‪ Gear‬رسیس ا٘تربة و‪ٙ‬یٓ‪ٞ .‬ط ‪ٛٞ‬اپیٕب ضا تب ربیی ٔیت‪ٛ‬اٖ ‪ Modify‬وطز و‪ Landing Gear ٝ‬آٖ اربظ‪ ٜ‬ز‪ٞ‬س‪.‬‬

‫‪P‬‬ ‫‪P‬‬
‫⏟‬ ‫⏟‬ ‫⏟‬
‫يطیت‬ ‫تطْ افعایف‬
‫فكبضی و‪ Landing Gear ٝ‬زض َطاحی ا‪ِٚ‬ی‪ٝ‬‬
‫إَی‪ٙ‬بٖ‬ ‫فكبض زی‪ٙ‬بٔیه‬
‫ٔیت‪ٛ‬ا٘س تحُٕ و‪ٙ‬س ‪َ ‬طاح ‪ Pm‬ضا ٔحبؾج‪ٝ‬‬
‫ٔیو‪ٙ‬س‬

‫‪9.1‬‬
‫ؾبیع تبیط ‪ ٚ‬فكبض الؾتیه‪ٞ‬ب ‪ ٚ‬اَالػبت ا‪ِٚ‬ی‪ L.G ٝ‬اؾترطاد‬ ‫‪ ‬پؽ اظ ث‪ ٝ‬زؾت آ‪ٚ‬ضزٖ ایٗ فكبض‬
‫‪9.2‬‬
‫ٔیق‪٘ٛ‬س‪.‬‬

‫‪ ‬ؾبیط ٔ‪ٛ‬اضزی و‪ ٝ‬ثطای ‪ L.G‬ثبیس ٔس٘ظط َطاح ثبق‪ٙ‬س‪:‬‬

‫تؼطیف ‪ٚ‬ظٖ (‪ٚ‬ظٖ ‪ٛٞ‬اپیٕب ‪ٚ +‬ظٖ ‪)L.G‬‬

‫ٔىب٘یعْ رٕغ ق‪٘ٛ‬سٌی‪Retraction Kinematics  :‬‬

‫‪ ‬زض حبِتی و‪ ٝ‬ایٗ ٔىب٘یعْ ‪ٚ‬ر‪ٛ‬ز زاقت‪ ٝ‬ثبقس‪َ ،‬طاح ثبیس ث‪ ٝ‬ایٗ فىط و‪ٙ‬س و‪ L.G ٝ‬وزب ‪ ٚ‬چٍ‪ ٝ٘ٛ‬ثبیس رٕغ‬

‫ق‪ٛ‬ز؟‬

‫‪ )1‬زض‪ ٖٚ‬ثبَ‬

‫‪ )2‬زض‪ ٖٚ‬ثس٘‪ٝ‬‬

‫‪ )3‬زض‪ ٖٚ‬پ‪ٛ‬قف ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ض رٕغ ق‪٘ٛ‬س‬

‫‪ )4‬ظیط ثبَ‬

‫‪ )5‬زض و‪ٙ‬بض ثس٘‪ٝ‬‬

‫‪74‬‬
 Solid spring
Rudder & Hings
L.G
Pheumatics shock strut
Phneumatics shock Hings

* Weight & Balance:

.‫ اؾت‬ٜ‫ِی اظ ِحبِ َطاحی ایٗ ُّٔت پیچیس‬ٚ ‫ اؾت‬ٜ‫ ایٗ ُّٔت ؾبز‬،‫ضی‬ٛ‫ اظ ِحبِ تئ‬

:ٓ‫اپیٕب زاضی‬ٛٞ ٖ‫ظ‬ٚ ‫ ثطای‬item ‫ تب‬13 

1. Fuselage
2. Wing
3. Empenage
4. Landing Gear
5. Engine
6. Fixed equipments
7. Trapped Fuel & oil
8. Crew
9. Fuel
10. Passanger
11. Baggage
12. Cargo
13. Expendable loads  ‫٘س‬ٛ‫ٖ پطتبة ٔیق‬ٚ‫اپیٕب ثیط‬ٛٞ ‫ اظ‬ٜ‫ؾٍ ضا‬ٚ ‫ زض‬ٝ‫بیی و‬ٞ‫ثبض‬

1. Fuselage

75
‫‪2. Wing‬‬

‫‪3. Empenage‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪1‬‬

‫ز‪ ٚ‬لؿٕت زُْ افمی‬ ‫یه زُْ ػٕ‪ٛ‬زی‬

‫‪ 3‬لؿٕت ‪4. Landing Gear ‬‬

‫‪5. Trapped fuel & oil‬‬ ‫‪ 1‬ض‪ٚ‬غٗ ‪ 1 +‬ؾ‪ٛ‬ذت ‪ 2 ‬لؿٕت ‪‬‬

‫‪ ‬ثمی‪ٛٔ ٝ‬اضز‪ ،‬ثؿتٍی ث‪ ٝ‬تؼساز زاضز‪.‬‬

‫‪* CG:‬‬
‫‪7‬‬

‫∑‬
‫‪1‬‬
‫‪8‬‬

‫∑‬
‫‪1‬‬
‫‪13‬‬

‫∑‬
‫‪1‬‬

‫‪76‬‬
 ‫‪Wi Xi Wi . Xi Yi Wi . Yi Zi Wi . Zi‬‬
‫‪W1‬‬
‫‪W2‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪W13‬‬

‫ٔطوع رطْ ‪ٞ‬ط لؿٕت اظ ‪ٚ‬ظٖ‬

‫∑‬ ‫⏞‪X‬‬
‫‪X‬‬
‫∑‬
‫∑‬
‫∑‬
‫∑‬
‫∑‬

‫‪ ‬ث‪ٟ‬تطیٗ حبِت ت‪ٛ‬ظیغ رطٔی ‪ٛٞ‬اپیٕب‪ ،‬ظٔب٘ی اؾت و‪ XCG ٝ‬زض حبِت‪ٞ‬بی ظیط ثطاثط ثبق‪ٙ‬س‪:‬‬

‫‪X‬‬ ‫‪X‬‬ ‫‪X‬‬

‫‪ٍٙٞ ‬بْ ٔحبؾجبت‪ٔ ،‬طوع ٔرتهبت ضا ربیی ثٍصاضیس و‪ ٝ‬تٕبْ ٔرتهبت ٔخجت ثبق‪ٙ‬س‪ ،‬یؼ‪ٙ‬ی زض ٘‪ٛ‬ن ‪ٛٞ‬اپیٕب‪.‬‬

‫‪77‬‬
‫‪ ‬ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬زاقت‪ ٝ‬ثبقیس ‪ٛٞ CG‬اپیٕب‪ ،‬ثبیس رّ‪ٛ‬ی ‪ AC‬ثبقس‪ ،‬تب ‪ٛٞ‬اپیٕب پبیساض ثبقس ‪ ٚ‬اٌط ٘بپبیساضی زاقت‪ ٝ‬ثبقیٓ‪،‬‬

‫ثبیس اظ ؾیؿتٓ‪ٞ‬بی ٔه‪ٛٙ‬ػی ٔخُ ‪ )Stability Augmention system( SAS‬اؾتفبز‪ ٜ‬و‪ٙ‬یٓ‪ ،‬و‪ ٝ‬زضثبض‪ ٜ‬ایٗ‬

‫ؾیؿتٓ زض َطاحی ‪ ،2‬ت‪ٛ‬يیح ذ‪ٛ‬ا‪ٙٞ‬س زاز‪.‬‬

‫‪n‬‬ ‫‪X‬‬ ‫̅‬

‫‪,‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪X‬‬ ‫̅‬

‫‪n‬‬ ‫‪y‬‬ ‫‪X‬‬

‫‪X‬‬

‫⏟‬
‫‪N‬‬ ‫‪X‬‬ ‫‪L‬‬

‫پ‪ٛ‬ؾت‪ٝ‬ی ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ض‬

‫‪* Sizing to climb requirements:‬‬

‫‪1 2‬‬
‫)‪(S‬‬
‫‪O‬‬
‫)‪(P‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪σ‬‬

‫‪Prop‬‬
‫‪1 2‬‬
‫‪σ1‬‬ ‫‪2‬‬
‫⏟‬ ‫‪1 2‬‬
‫ث‪ ٝ‬ن‪ٛ‬ضت‬ ‫)‪(P) (S‬‬
‫ضازیبٖ‬

‫‪78‬‬
 ‫‪O‬‬ ‫‪γ‬‬

‫‪1 2‬‬
‫‪Jet‬‬
‫‪O‬‬ ‫‪K‬‬ ‫‪K2‬‬ ‫‪K‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪γ‬‬
‫(‬ ‫)‬
‫‪1‬‬
‫(‬ ‫)‬
‫‪K‬‬ ‫‪2‬‬
‫(‬ ‫)‬

‫هثال‪ٛٞ :‬اپیٕبیی ضا َطاحی و‪ٙ‬یس و‪ ٝ‬زض ‪ٚ‬يؼیت ثؼس اظ ‪ ROC ،take-off‬ایٗ ‪ٛٞ‬اپیٕب ‪ٚ 1000 ft/min‬‬

‫‪ CGR = 0/01 rad‬ثبقس‪.‬‬

‫‪1. Configuration‬‬
‫ٔخالً یه ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ض اظ زؾت ضفت‪ -ٝ‬فّپ ثبظ‪ -‬فّپ ثؿت‪  .... ٚ ٝ‬تؼییٗ فطْ‪ٞ‬بی ٔرتّف زضي پُالض‬
‫𝑁‬
‫𝑁‬
‫‪2. Note for OEI‬‬
‫𝑁‬
‫‪P‬‬ ‫‪P‬‬
‫𝑁‬

‫تؼساز ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ض‪ٞ‬ب =‪N‬‬

‫‪ ‬زض حبِتی و‪ ٝ‬یه ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ض اظ زؾت ضفت‪ ٝ‬اؾت ‪ٔ ٚ‬یذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬یٓ ‪ Climb‬ا٘زبْ ز‪ٞ‬یٓ‪ ،‬آییٗ٘بٔ‪ V3 ٝ‬ضا تؼییٗ‬

‫ٔیو‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪3. Compute approximate‬‬

‫‪79‬‬
 ‫‪K2‬‬
‫ٔحبؾج‪ٝ‬ی ‪4. CD‬‬ ‫‪‬‬ ‫ثب ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬ث‪ Drag polar ٝ‬ایٗ فبظ پط‪ٚ‬اظی‬

‫قطایٍ فط‪ٚ‬زٌب‪ٞ‬ی ‪ ٓٞ‬زاز‪ ٜ‬قس‪ ٜ‬اؾت ‪5.‬‬ ‫‪‬‬ ‫ثطای ٔحبؾج‪ٝ‬ی ‪‬‬

‫‪* Sizing to celling requirements:‬‬

‫‪O‬‬ ‫(‪n‬‬ ‫)‬

‫‪O‬‬

‫)‪.‬‬ ‫هثال‪ُّٛٔ :‬ة اؾت ‪ٛٞ Size‬اپیٕبیی و‪ ٝ‬ؾمف پط‪ٚ‬اظ آٖ ‪ 25000 ft‬ثبقس (‬
‫‪25‬‬
‫⏟‬ ‫‪O‬‬ ‫(‬ ‫)‬ ‫‪O‬‬ ‫‪n‬‬
‫‪3‬‬
‫‪ ROC‬ذسٔتی‬

‫هثال‪ُّٛٔ :‬ة اؾت َطاحی ‪ٛٞ‬اپیٕبیی و‪ ٝ‬ثطای ضؾیسٖ ث‪ ٝ‬اضتفبع ‪ 25000‬پبیی‪ ،‬فمٍ ‪ 10 min‬ظٔبٖ ثر‪ٛ‬ا‪ٞ‬س‬

‫)‪.‬‬ ‫(‬

‫‪O‬‬ ‫(‪n‬‬ ‫)‬ ‫‪n‬‬

‫‪81‬‬
‫‪* Sizing to maneuvering:‬‬
‫‪ٔ ‬ب٘‪ٛ‬ض َجك ضاثُ‪ ٝ‬ؾبز‪ ٜ‬ظیط تؼییٗ ٔیق‪ٛ‬ز‪:‬‬

‫‪L‬‬ ‫⏟‬
‫‪n‬‬

‫‪Load factor‬‬

‫‪ ‬یؼ‪ٙ‬ی ربیی و‪ ٝ‬الظْ اؾت ثیكتط اظ ‪ٚ‬ظٖ یب وٕتط اظ ‪ٚ‬ظٖ‪ Lift ،‬زاقت‪ ٝ‬ثبقیٓ‪.‬‬

‫‪ ‬وط‪ٚ‬ظ‪ٔ ،‬ب٘‪ٛ‬ضی اؾت و‪ n=1 ٝ‬اؾت‪.‬‬

‫یؼ‪ٙ‬ی ثت‪ٛ‬ا٘س ‪ n‬ثطاثط ‪ٚ‬ظ٘ف‪ Lift ،‬ت‪ِٛ‬یس و‪ٙ‬س ‪ ‬آیط‪ٚ‬زی‪ٙ‬بٔیىی‬

‫‪* L = nW‬‬
‫ثس٘‪ ٝ‬آٖ ثط احط ثبضی و‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬آٖ ‪ٚ‬اضز ٔیق‪ٛ‬ز‪ ،‬ثت‪ٛ‬ا٘س ؾبِٓ ثٕب٘س ‪ ‬ؾبظ‪ٜ‬ای‬

‫‪ ‬ثطای آ٘ى‪ٛٞ ٝ‬اپیٕبیی زاضای یه ٔب٘‪ٛ‬ض ثك‪ٛ‬ز (‪ٕٞ ،)L = nW‬عٔبٖ ثبیس ‪ T = D‬ثبقس‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫‪̅ S‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪/ ̅S‬‬

‫‪n‬‬
‫‪̅ S‬‬
‫‪n2‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪̅S‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪n2‬‬ ‫‪2‬‬

‫(‬ ‫‪) ̅ S‬‬ ‫‪̅ S‬‬
‫‪̅ S‬‬

‫) ‪n2 ( S‬‬
‫̅‬
‫)‪(S‬‬ ‫̅‬

‫هثال‪ٛٞ :‬اپیٕبیی ضا َطاحی و‪ٙ‬سی و‪ ٝ‬زض اضتفبع ‪ٚ 25000 ft‬اضز ٔب٘‪ٛ‬ضی ثب ‪ ٚ n = 3‬ؾطػت ‪ 525 ft/s‬ق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪2‬‬
‫̅‬

‫‪ ‬اٌط ػسز ٔبخ ضا زاز‪ ٜ‬ثبق‪ٙ‬س‪ ،‬ثبیس ثب ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬اضتفبع‪ ٚ a ،‬ؾپؽ ‪ V‬ضا تؼییٗ و‪ٙ‬یٓ‪.‬‬

‫‪81‬‬
‫‪* Sizing to Turn:‬‬
‫‪ ‬ز‪ٚ‬ض ظزٖ‪ٔ ،‬ب٘‪ٛ‬ضی اؾت و‪ ٝ‬زض ‪ٛٞ ٕٝٞ‬اپیٕب‪ٞ‬ب ‪ٚ‬ر‪ٛ‬ز زاضز‪.‬‬

‫‪ٛٞ ‬اپیٕبیی ضا تؼییٗ و‪ٙ‬یس و‪ ٝ‬زض اضتفبع ‪ ،20000 ft‬قؼبع ز‪ٚ‬ضا٘ف ث‪ ٝ‬ا٘ساظ‪ R ٜ‬ثبقس‪.‬‬

‫‪L‬‬ ‫‪{L‬‬ ‫}‬ ‫‪n‬‬

‫‪L‬‬ ‫‪n‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪L n‬‬ ‫̇‪‬‬ ‫‪n‬‬ ‫̇‪‬‬

‫‪n‬‬ ‫̇‪‬‬

‫‪2‬‬
‫̇‪‬‬
‫‪2‬‬
‫‪n2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪n‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪n‬‬ ‫‪2‬‬
‫(‬ ‫) ̇‪‬‬

‫‪2‬‬
‫̇‪‬‬
‫‪n‬‬ ‫(√‬ ‫)‬
‫‪‬‬ ‫‪2‬‬
‫یب‬
‫‪2‬‬
‫‪n‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪/‬‬

‫‪82‬‬
‫هثال‪ٛٞ :‬اپیٕبیی َطاحی و‪ٙ‬یس و‪ ٝ‬ؾطػت ز‪ٚ‬ض ظز٘ف ( ̇‪ )‬ثطاثط ‪ ................‬ثبقس‪.‬‬

‫‪83‬‬