Bài 38.

QUỐC TẾ THỨ NHẤT VÀ CÔNG XÃ PA-RI 1871

I. Quốc tế thứ nhất. (giảm tải)
Workingmen's Association

Biểu tượng của Đệ Nhất Quốc tế (Spanish IWA).

II. Công xã Pa-ri 1871

1. Cuộc cách mạng 18-3-1871 và sự thành lập Công xã.
 Nguyên nhân:
- Trong những năm 1850-1870, sản xuất công nghiệp tăng nhanh chóng, đội
ngũ công nhân Pháp ngày càng đông và tập trung hơn. Sự áp bức của giai
cấp tư sản đối với giai cấp công nhân làm cho mâu thuẫn xã hội thêm gay
gắt.
- Trước tình hình đó, chính phủ Đế chế II do Na-pô-lê-ông III đứng đầu
quyết định gây chiến với Phổ, đồng thời muốn tiến hành chiến tranh để
hoàn thành thống nhất nước Đức, đàn áp phong trào dân chủ trong nước.
- Ngày 19-7-1870, Chiến tranh Pháp-Phổ bùng nổ.
- 2-9-1870, toàn bộ quân Pháp và Na-pô-lê-ông III đầu hàng
- 4-9-1870, dân Pa-ri khởi nghĩa lật đổ Đế chế II, lập chế độ cộng hòa và tổ
chức kháng chiến chống quân.
 Diễn biến:
- Chính phủ lâm thời tư sản được thành lập nhưng khi quân Phổ tiến về Pari
thì chính phủ này đã xin đình chiến mở cửa cho quân Phổ tiến vào nước
Pháp. (từ “Chính phủ Vệ quốc’’ thành “Chính phủ phản quốc”.
- Nhân dân Pari đã tổ chức các đơn vị Quốc dân quân bảo vệ thủ đô.
- Ngày 18-3-1871, được sự ủng hộ của nhân dân, lực lượng Quốc dân quân
đã lật đổ chính quyền của giai cấp tư sản và thành lập chính phủ lâm thời.
2. Công xã Pa-ri_Nhà nước kiểu mới
- 26-3-1871, công xã được thành lập, cơ quan cao nhất là Hội đồng Công xã
được bầu theo nguyên tắc phổ thông đầu phiếu. Hội đồng gồm nhiều ủy
ban là một ủy viên công xã, chịu trách nhiệm trước công nhân và có thể bị
bãi miễn.
 Các việc làm của công xã
- Quân đội và bộ máy cảnh sát cũ bị giải tán, thay vào đó là lực lượng vũ
trang nhân dân.
- Tách nhà thờ ra hoạt động của khỏi trường học và nhà nước. Nhà trường
không dạy Kinh Thánh.
- Thi hành nhiều chính sách tiến bộ:
+ Công dân được làm chủ xí nghiệp mà bọn chủ bỏ trốn.
+ Kiểm soát chế độ tiền lương, giảm bớt lao động ban đêm, cấm cúp phạt
công nhân.
+ Đề ra chủ trương giáo dục bắt buộc và không mất tiền cho toàn dân, cải
thiện điều kiện việc làm cho nữ công nhân.
Công xã Pa-ri là một nhà nước kiểu mới, do dân và vì dân.
 Ý nghĩa
- Mặc dù thất bại nhưng Công xã Pa-ri có ý nghĩa và ảnh hưởng to lớn đối
với cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản toàn thế giới
- Công xã Pa-ri để lại “mọt kinh nghiệm lịch sử có ý nghĩa vô cùng to lớn,
một bước tiến nhất định của cách mạng vô sản trên thế giới” (Lê-nin) mặc
dù chỉ tồn tại 72 ngày.
- Những chính sách mà Công xã Pa-ri đề ra thể hiện sự sáng tạo hình thức
nhà nước kiểu mới dựa trên cơ sở dân chủ vô sản và hoạt động lợi ích của
đa số nhân dân lao động.
 Vật cản trên đường Rue Voltaire sau khi được chiếm bởi quân đội Công xã
Paris trong Tuần lễ máu
Thời gian
18/3 – 28/5/1871
Địa điểm
Paris, Pháp
Kết quả
Cuộc nổi dậy bị đàn áp
Một chướng ngại vật trên phố, ngày 18 tháng 3 năm 1871