w`åâ’¡HÍ~°÷™ê~°O

â’¡ : Éèí"å<£ cè+¨‡â◊Û Hõ~°‚â◊Û Hõ$Ѩâ◊Û ã¨q∞uO[Ü«∞ó I

Jâ◊fi`å÷=∂ qHõ~°‚â◊Û ™œ=∞^ŒuÎã¨Î^ä≥·= K« II
(N=∞^ŒƒùQÆ=næ`« 01= J^蕺ܫ∞O–08= â’¡HõO)
„ѨuѨ^•~°÷O:Éèí"å<£´g∞~°∞† cè+¨‡ó´Ñ≤`å=∞Ǩï_≥·# cè+¨μ‡_»∞† K«´‰õÄ_®† Hõ~°‚ó´
Hõ~°∞‚_»∞† K«´=∞iÜ«Ú† Hõ$Ѩó´Hõ$ѨÙ_»∞#∞† K«´=∞iÜ«Ú† ã¨q∞uO[Ü«∞ó´
Ü«Ú^Œ=ú Ú#O^≥ÑÙ¨ Ê_»∞#∞ [Ü«∞jÅ∞Ô~#· † Jâ◊fi`å÷=∂´ Jâ◊fi`å÷=∞Ü«Ú† qHõ~ó‚° ´
qHõ~°∞‚_»∞#∞† K«´ ‰õÄ_®† ™œ=∞^ŒuÎó´ ™È=∞^Œ`«∞Îx ‰õΩ=∂~°∞_»∞† `«^ä•´
PÖÏQÆ∞#<Õ† U=´ xâ◊ÛÜ«∞=ÚQ͆ K«´ ‰õÄ_®.
ÉèÏ=O: Ü«Ú^ŒúOÖ’ ZšѨC_»∂ q[Ü«∂xfl ™êkèOKÕ g∞~°∞, cè+¨μ‡_»∞, Hõ~°∞‚_»∞,
Hõ$ѨÙ_»∞, Jâ◊fi`å÷=∞, qHõ~°∞‚_»∞ =∞iÜ«Ú ™È=∞^Œ`«∞Îx `«#Ü«Ú_≥·# Éèí∂i
„â◊=Ù_»∞ =O\˜"å~°∞ =∞# Ãã·#ºOÖ’ L<åfl~°∞.

"ÕOHõ@qÉèí∞ñ_Õ HõÅñ_»∞
JѨCÅ"åˆ~ JO^Œ~°∞#∞
HõѨÊñQÆñ kѨÊñQÆñ QÆ~°ÎÅ∞ "Õs
ZHõ¯_» K«∂z# h„ѨѨOK«=Ú#ñ
l‰õΩ¯Å∞ ã≤Å∞QÆ∞Å∞ñ lO`«Å∞<Õ
kÔH¯=fi~°∞ ~¸fnѨÙÅÖ’ñ
k‰õΩ¯=Ú‰õΩ¯Å‰õΩ ^Õ=Ùñ_≥ HÍHõ
ÜÕ∞kO ^ŒÅOz# <ÕHÍÅO|∞#∞
ã¨∂^Œ∞Å=¸ñ@Åã¨∞Y=Ú eq D Ö’HõOÖ’ JO^ŒiH© ÉÏ^èŒÅ∞ LO\Ï~Ú. ÉÏ^èŒÅ∞
Jhfl "åi "åi ѨÓ~°fiHõ~°‡Ñ¶¨ÖÏÅ∞. JO^Œ~°∂ W`«~°∞Å
HÍ^Œ# <Ò##ñ QÆ_»QÆxÑ≤OK«ñQÆ ã¨Ç¨Ü«∞O J=ã¨~°"≥∞ÿ#"åˆ~! HÍ=Ù# JO^Œ~°∂ U^À XHõ
áÈkH˘ñ_»∞ `«ÅñѨÙ#ñ QÆÅñ _˘Hõñ_Õ q^èŒOQÍ |∞∞}„QÆã¨∞ÎÖË! ZHõ¯_» K«∂z<å z‰õΩ¯Å∞, zO`«Å∞.
D "å`å=~°}OÖ’ ^Õ=Ù_»∞ QÍHõ "Õ~°∞ kÔH¯=fi~°∞<åfl~°∞? U
Ü≥∞#flñ_»∞ g_ô <≥ѨC_»∞ "åã‘ñ HÍÅOÖ’<≥·<å ã¨∞MÏÅ∞ ã¨∂^Œ∞Å =Öˇ ÉÏkè™êÎ~Ú. ã¨∞Y
|xfl# `«=∞`«=∞|O^èŒ=ÚÅ∞ ^Œ∞óMÏÖ’¡ =∞#efl HÍáê_Õ XˆH XHõ¯ k‰õΩ¯ J~Ú# ™êfiq∞
=Ù#flu ¿ãÜ«∞ñQÆ "˘Ñ¨ÙÊÅ∞ <≥~°Ñ¨ñQÆ =∞kÖ’ QÆÅ_»∞. ã¨O™ê~°|O^è•Å∞ =∞#efl ZѨC_»∞ q_»∞
™êÎÜ≥∂ QÆ^•! „Ѩ[Å#∞ =∞Oz^•iÖ’ #_ç
"≥#∞flñ_»∞ "ÕOHõ@qÉèí∞ñ_Õ HõÅñ_»∞ Ñ≤Oz, L^ŒúiOK«_®xH˜ N=∞Ǩq+¨μ‚"≥·#
(J^蕺`«‡ ã¨OH©~°Î#Å∞ ã¨OѨÙ@O–01, ã¨OH©~°Î#–81) N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°™êfiq∞ÜÕ∞ L<åfl_»∞.
3
 STATEMENT ABOUT OWNERSHIP AND OTHER
PARTICULARS ABOUT

SAPTHAGIRI
(MONTHLY)
FORM IV
See Rule 8

1. Place of Publication : TIRUPATI

2. Periodicity of its Publication
3. Honorary Editor
4. Printer's Name
Whether citizen of India
Address
áê~î°‰õΩʼnõΩ, ~°K«~Ú`«( „`«∞)ʼnõΩ,
U*ˇO@¡‰õΩ JO^ŒiH©.... 5. Editor & Publisher's Name
Whether citizen of India
N'âß~°fii— <å=∞ ã¨O=`«û~° Address
: Monthly
: Sri Anil Kumar Singhal, I.A.S.,
Executive Officer, T.T.D.
: Sri R.V.Vijaya Kumar, B.A., B.Ed.,
: Yes
: Dy.E.O.(Publications & Press),
T.T.D., Tirupati.
: Dr.K.Radha Ramana, M.A.,M.Phil.,Ph.D.,
: Yes
: Chief Editor, Sapthagiri,
T.T.D. Journal, Tirupati

LQÍk 6. Name and address of indivi-

duals who own the Newspaper Board of Trustees repre-
â◊√ÉèÏHÍOHõΔÅ∞! and partners or shareholders
holding more than one percent
of the Total Capital
sented by the Executive
Officer on behalf of T.T.D.,
Tirupati
^Õ=^Õ=Ù_≥#· N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x Hõ~∞° }ÏHõ\ÏHõgΔ Hõ}Δ ÏÅ∞
JO^ŒiÃÑ· J#=~°`«O „Ѩã¨iOKåÅh =∞iÜ«Ú I, K.Radha Ramana, hereby declare that the particulars
PÜ«Ú~å~ÀQƺ Sâ◊fi~åºÅ∞ „Ѩ™êkOKåÅh given above are true to the best of my knowledge and belief.
™êfiq∞"åix „áêi÷ã¨∂Î... TIRUPATI (Sd.) Dr. K.RADHA RAMANA
g∞... „Ѩ^è•#ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ Date : 29-2-2020 Signature of the Publisher

u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu

'ã¨ Ñ ¨Îy i— K« O ^•^•~° ∞ ʼnõ Ω q[˝
ã¨Ñ¨Îyi =∂ã¨Ñ¨„uHõ K«O^•^•~°∞ʼnõΩ „Ѩu<≥Ö ã¨HÍÅOÖ’ KÕ~°_®xH˜ J<ÕHõK«~°ºÅ∞ fã¨∞
Ñ≤Î
‰õΩO@∞#fl ã¨OQÆu áê~î°HõÖ’HÍxH˜ qk`«"Õ∞! D „Hõ=∞OÖ’ K«O^•^•~°∞Å z~°∞<å=∂Å „Hõ=∞
|núHõ~°}‰õΩ J<ÕHõK«~°ºÅ∞ fã¨∞‰õΩO@∞<åflO. K«O^•^•~°∞Å∞ D q+¨Ü«∂xfl ^Œ$+≤ìÖ’ ÃÑ@∞ì‰õΩx
D „H˜Okq^èŒOQÍ „Ѩ^è•#ã¨Oáê^ŒHõHÍ~åºÅÜ«∂xH˜ `≥eÜ«∞*ËÜ«∞=K«∞Û.
01) 'ã¨Ñ¨Îyi— =∂ã¨Ñ¨„uHõ‰õΩ ã¨O|OkèOz# ã¨ÅǨÅ∞ / ã¨∂K«#Å∞ / Ѷ≤~åº^Œ∞Å∞
sapthagiri_helpdesk@tirumala.org ^•fi~å `≥eÜ«∞*ËÜ«∞=K«∞Û.
02) ã¨Ñ¨Îyi K«O^•^•~°∞Å z~°∞<å=∂Å „Hõ=∞|núHõ~°}HÀã¨O 0877– 2264543 á¶È<£
<≥O|~°∞‰õΩ K«O^•^•~°∞Å∞ `«=∞ ѨÓiÎ z~°∞<å=∂#∞ Ñ≤<£HÀ_£, ÃãÖòá¶È<£<≥O|~°∞`À
ã¨Ç¨ HÍ~åºÅÜ«∞ Ѩx"Õà◊Ö’¡ (L.10.30 QÆOIIÅ #∞O_ç ™ê.5.00 QÆOIIŠ֒ѨÙ)
=∞~˘Hõ™êi `≥eÜ«∞*ËÜ«∞QÆÅ~°∞.
03) ÃÑ· á¶È#∞<≥O|~°∞^•fi~åQÍh, sapthagiri_helpdesk@tirumala.org ^•fi~å
QÍh `≥Å∞ѨQÆÅ~°∞.
04) P<£Öˇ·<£ K«O^•^•~°∞Å∞ `«=∞ ѨÓiÎ z~°∞<å=∂Å#∞ „Hõ=∞|núHõ~°}HÀã¨O u.u.^Õ.
"≥ÉòÃã·\ò^•fi~å =∞~˘Hõ™êi `≥eÜ«∞*ËÜ«∞O_ç!
4 – „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞
 D <≥ÅÖ’....
LQÍk „|ǨχN "≥∞ÿÅ=~°Ñ¨Ù Nx"åã¨~å=Ù 07
ã¨O^ÕǨÅ∞ – ã¨=∂^è•<åÅ∞ N "≥·^ŒºO "ÕOHõ>Ëâ◊fi~åKå~°∞ºÅ∞ 12
NHõ$+¨‚ÉèíQÆ=kfi[Ü«∞O _®II =ÙÜ«¸º~°∞ ÅH©Δ ‡#~°ã≤OǨ~å=Ù 13
Pã¨∞sQÆ∞}ÏÅ`À Ѩ`«#O `«Ñ¨Ê^Œ∞! _®II "≥·+¨‚"åO„Ѷ≤∞¿ã=Hõ^•ãπ 14
*ˇO_®ÃÑ· HõÑ≤~åA... PKå~°º Ñ≤.ZÖò.Nx"åã¨Ô~_ç¤ 15
"ÕOHõ\Ï„k ã¨=∞O ™ê÷#O t~°ã∞¨ NqÉè∞í =O^Œ<åxˆH! _®II "≥Å∞"ÀÅ∞ <åQÆ~å[ºÅH˜Δ ‡ 17
„|Ǩ‡O_Õ <åã≤Î H˜OK«# I `«O_„ xç Ñ≤ez# H˘_»∞‰õΩ PKå~°º ÔH. ã¨~Àfi`«Î=∞~å=Ù 19
"ÕOHõ>âË ◊ ã¨"∂≥ ^Õ"À ÔH·OHõ~°º"Õ∞ `«#∞=Ù ^•eÛ`Õ... _®II HõOÑ¨Öˇ¡ ~°qK«O„^Œ<£ 22
# Éèí∂`À # Éèíq+¨ºu II N~å=∞~å[ºO _®II q.Hõ$+¨‚"Õ}˜ 23
NÅ˛#$ã≤OǨϙêfiq∞ PÅÜ«∞O, `«iQ˘O_» N S.ZÖò.Z<£. K«O„^ŒâıY~°~å=Ù 25
Q“~°= ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ k=ºˆHΔ„`«O... u~°∞=∞Å N EÅHõO\˜ ÉÏÅã¨∞„|Ǩχ}ºO 31
N JxÖò‰õΩ=∂~ü ã≤OѶ¨∂Öò, S.U.Zãπ., HÍÅ"Õ∞ ^≥·="≥∞ÿ# LQÍk _®II HõѨÊQÆO`«∞ ~å=∞Hõ$+¨‚ 33
HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi, u.u.^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞.
=$„`åã¨∞~°∞_»∞ _®II "≥·+¨‚"åO„Ѷ≤∞¿ã=Hõ^•ãπ 35
Ñ„ K¨ ∞« ~°}Hõ~–ΰ Ñ„ ^¨ •è # ã¨Oáê^Œ‰Ωõ _»∞ JuQÍ Pâ◊Ѩ_»^Œ∞Ì... =∂ã¨ì~ü l.™ÈǨÏ<£™ê~Ú 37
_®II ÔH.~å^è•~°=∞}, ZO.U., ZO.Ѷ≤Öò., Ñ≤ÃÇÏKü._ç., "Õ^•Å∞ `≥zÛ# <å~åÜ«∞} PKå~°º QÍ~°¡áê\˜ ^•"≥∂^Œ~°<åÜ«Ú_»∞ 38
ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ J#fl=∞Ü«∞º ã¨∞ÎuOz# ¢ã‘Î ^Õ=`å=∞∂~°∞ÎÅ∞ _®II Ñ≤.ã≤."ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞¡ 40
_®II q.l.K˘Hõ¯eOQÆO, ZO.U., Ñ≤ÃÇÏKü._ç., Ö’HÍÅhfl Q“~°qOKÕ WÖÏ¡Å∞ _®II J^ŒÌOH˜ Nx"åãπ 42
LѨãO¨ áê^Œ‰Ωõ _»∞ PÜ«∞# J#∞‰õΩO>Ë<Õ... N=∞u ÔH.q[Ü«∞ÅH˜Δ ‡ 44
_®II HõOÑ¨Öˇ¡ ~°qK«O„^Œ<£, Ѩ~°=∞Ü≥∂wâ◊fi~°∞ŠѨ^Œúu N=∞u N^Õg=Ú~°m^èŒ~ü 45
ZO.U., ZO.Ѷ≤Öò., Ñ≤ÃÇÏKü._ç.,
=∂q∞_ç`À Z<Àfl ÖÏÉèÏÅ∞! _®II z\˜ìÉèÁ@¡ =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ#â◊~°‡ 46
=Ú„^•Ñ¨‰Ωõ _»∞ ã¨O㨯 $`«O <Õ~°∞Û‰õΩO^•O..!! =∞Ǩ=∞Ǩϟáê^蕺ܫ∞ ã¨=Ú„^•Å ÅHõΔ ‡}Ü«∞º 47
N P~ü.q.q[Ü«∞‰õΩ=∂~ü, a.U., a.W_ç.,   H˜~°}ü Éèí\ò
LѨHÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi („ѨK«∞~°}Å∞   =Ú„^Œ}ÏÅÜ«∞O),
u.u.^Õ., u~°∞Ѩu. Ü«∞*’˝Ñ¨g`« ^è•~°} „áêâ◊ã¨Î º"£∞ _®II Ѩ}`«∞Å ã¨∞|ƒ~åѶ¨∞=Ü«∞º 48
á¶È\’Å∞ Ti‡à◊ _®II QÍe ~å*Ëâ◊fii 51
N Ñ≤.Z<£.âıY~ü, á¶È\’„QÍѶ¨~ü, u.u.^Õ. ~åtѶ¨ÖÏÅ∞ „|ǨχN \˜.q.ÔH.ѨÓ~°‚„Ѩ™ê^Œ ã≤^•úOu 53
N a."≥OHõ„@=∞}, ã¨Ç¨Ü«∞á¶È\’„QÍѶ¨~ü, u.u.^Õ., "≥·‰õΩO~î°áêo N HÀQÆO\˜ "ÕOHõ@ JѨÊÖÏKå~°∞ºÅ∞ 54
W`«~° q=~åʼnõΩ =ÚYz„`«O : N"åi `≥áÈÊ`«û=O, u~°∞=∞Å
á¶È<£ <≥O|~°∞¡ "≥#∞Hõ z„`«O : Nã‘`åÅ´} ã¨"Õ∞`« NHÀ^ŒO_»~å=∞™êfiq∞"å~°∞, u~°∞Ѩu
ãѨ yΨ i 0877–2264543
=∂㨠WO^Œ∞Ö’x "庙êÅ∞, Jaè„áêÜ«∂Å∞ 24 QÆO@Å∂ ѨxKÕã¿
Ñu„¨ Hõ 0877–2264359 ~°K«~Ú`«Å =ºH˜ÎQÆ`«"≥∞ÿ#q. "å\˜H˜ u.u.^Õ. HÍÖòÃãO@~ü á¶È<£ <≥O.
0877–2264360
q_ç „Ñ¨u : ~°∂. 5/–
ã¨OII K«O^• : ~°∂. 60/–
rq`« K«O^• : ~°∂. 500/–
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷# Ü«∂[=∂#ºO
ÉÏ^茺`« =Ç≤ÏOK«^Œ∞. 0877
2277777
2233333 5

"≥ÉòÃã·\ò– www.tirumala.org, www.tirupati.org; P<£Öˇ·<£ ¿ã=Å∞/=ã¨u™œHõ~°ºO H˘~°‰õΩ– www.ttdsevaonline.com

q^ÕâßʼnõΩ ã¨OIIK«O^• : ~°∂. 850/– 'ã¨ÑyΨ i— =∂ã¨Ñu„¨ Hõ‰Ωõ ã¨O|OkèOz# ã¨ÅǨÅ∞ / ã¨∂K«#Å∞ / Ѷ~≤ åº^Œ∞Å∞–
sapthagiri_helpdesk@tirumala.org; ^•fi~å `≥eÜ«∞*ËÜ«∞=K«∞Û.
ã¨Oáê^ŒH©Ü«∞O
™œ=∞#㨺"Õ∞ â◊√ÉèÏHÍOHõΔ!
ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ ã¨~°fi„`åÉèíQÆ=^•ƒù=# QÆey, ÉèíQÆ=O`«∞}Ë‚ ^Œi≈OK«QÆÅ q*Ï˝#^èŒ#∞Å∞,
Ѷ¨∞#∞Å∞. „ѨHõ$u JO`å ¢ã‘Î=∞Ü«∞O. ѨÙ~°∞+¨μ_»∞–ѨÙ~°∞ëÈ`«Î=Ú_≥·# ÉèíQÆ=O`«∞_˘Hõ¯_Õ!
~°∂ѨO ÖËx^Õ– J~Ú<å „Ñ¨KÀ^Œ#â◊H˜Î`À „ѨHõ$ux K≥·`«#ºÑ¨~°z, =∂#=rq`åxfl
ÅHõΔ º™ê^èŒ#Ö’ q[Ü«Ú}˜‚ KÕ¿ãk HÍÅ"Õ∞! JO^Œ∞ˆH ÉèíQÆ=næ`«Ö’ w`åKå~°∞º_»∞ 'ã¨~åfihfl
#_çÑ≤OKÕ HÍÖÏxfl <Õ<Õ— J<åfl_»∞. „ѨѨOK«=∞O`«\Ï Jxfl ^ÕâßÅÖ’ "åi "åi
HÍÅQÆ}<åxfl |\˜ì – U^À XHõ¿Ñ~°∞`À ã¨O=`«û~åkx "≥Ú^Œ\ ˜Ñ¨O_»∞QÆQÍ [~°∞ѨÙHÀ=_»O
K«∂ã¨∂Î<åflO. =∞#O ã¨O=`«û~åkx 'LQÍk— ¿Ñ~°∞`À [~°∞ѨىõΩO@∞<åflO.
=∞#O KåO„^Œ=∂#O s`åº =ã¨O`«|∞∞`«∞=Ù K≥·„`«â◊√^Œúáê_»ºq∞<å_»∞ LQÍkx
[~°∞ѨىõΩx–P ã¨O=`«û~°=∞O`å L`åûǨÏOQÍ, LÖÏ¡ã¨OQÍ, L#fl`«OQÍ, ã¨`«ÊùÅ^•Ü«∞HõOQÍ
„ѨâßO`«r=<åxfl QÆ_»áêÅx HÍÖÏ`«‡‰õΩ_≥·# ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêi÷™êÎO. Wk ã¨O=`«û~å`«‡Hõ
HÍńѨ=∂}OÖ’, „Ѩܫ∂}OÖ’ `˘eJ_»∞QÆ∞ "Õ¿ã â◊√Éè’^ŒÜ«∞ Ѩ~°fik#O.
D <≥ÅÖ’<Õ 'JO`«~å˚fÜ«∞ =∞Ç≤ÏàÏk<À`«û=O— =ã¨∞OÎ k. qâ◊fi=∞O`å â◊H=Î̃ ∞Ü«∞O.
P â◊H˜Î<Õ ¢ã‘Î=¸iÎQÍ–qâı+≤Oz =∂`«$=¸iÎQÍ ÉèÏqOK«_»O, ѨÓlOK«_»O =∞# qt+¨ì`«.
''Ü«∞„`« <å~°ºã¨∞ΠѨÓ[ºO`Õ ~°=∞O`Õ `«„`« ^Õ=`åó——– 'ZHõ¯_» ¢ã‘ÎÅ∞ Q“~°qOK«|_»∞`å~À
JHõ¯_» ^Õ=`«Å∞ P#O^ŒO`À =∞#efl nqã¨∞ÎO\Ï~°∞. qâ◊fi=∞O`å ¢ã‘Î=¸iÎ #∞O_Õ
J<ÕHõq^è•Å∞QÍ ~°∂á⁄O^Œ∞`«∞Ok. ¢ã‘Î "≥Ú^Œ@ =∂`«$=¸iÎ. P ÃÑ·# ã¨O|O^èŒÉÏO^èŒ"åºefl
|\˜ì Z<Àfl ¿Ñ~°¡`À =º=ǨÏiOK«|_»∞`ÀOk. HÍh, ѨÓã¨Ö’¡^•~°O =ÖË Jxfl ¿Ñ~°¡Ö’
JO`«~°æ`«"≥∞ÿ# â◊H˜Î =∂`«$~°∂Ѩ"Õ∞! JO^Œ∞ˆH "Õ^ŒO '=∂`«$^Õ"ÀÉèí=——–'`«e¡x ^Õ=`«QÍ
HõÅ"å_çq Hõ=Ú‡—– JO>Ë '`«e¡x ^Õ=`«QÍ Ñ¨ÓlOK«∞— Jx ¿Ñ~˘¯Ok. D "Õ^Œ"åHõºO
„ѨѨOK«^ÕâßÅxfl\˜H© =iÎOKÕ ã¨~°fiHÍb# =∞Ǩ=∞O„`«O. #=tâ◊√=Ù‰õΩ "≥Ú^Œ\ ˜QÆ∞~°∞=Ù
`«e¡ÜÕ∞. `«e¡ tâ◊√=Ù#∞ Hõx Ö’HÍxfl K«∂Ñ≤ã¨∞ÎOk. `«O„_ç P tâ◊√=Ù‰õΩ Ö’HÍxfl QÆ∂iÛ
`≥Å∞Ê`å_»∞. WÖÏ `«e¡^ŒO„_»∞e^ŒÌ~°∂ tâ◊√áÈ+¨} q+¨Ü«∞OÖ’ ã¨=∞`«, =∞=∞`«, ÉÏ^茺`«
HõÅ"åˆ~! „áêp#HÍÅOÖ’ =∂`«$=º=ã¨÷ LO_Õk. ‰õΩ@∞O| ÉÏ^茺`åx~°fiǨÏ}Ö’ `«ÖË¡
=∞Ǩ~å}˜. Éè∫uHõ, P^蕺u‡Hõ QÆ∞~°∞=Ù `«ÖË¡! P `«e¡x `«Å¡_»ÃÑ_ç`Õ J`«x =∞#∞QÆ_»
Jã¨Î=ºã¨Î=∞ø`«∞Ok. „Ѩu"å_çH˜ `«e¡ÃÑ>Ëì ~°ˆHΔ N~å=∞~°HõΔ! D q+¨Ü«∂xfl <Õ\ ˜ Ü«Ú=`«
=ÚYºOQÍ QÆ∞iÎOK«∞HÀ"åeû# J=ã¨~° =ÚOk. ¢ã‘Î Q“~°=O– ^Õ=`å Q“~°="Õ∞!
D 'âß~°fii— `«# Ç≤ÏO™ê„Ѩ=$uÎ J~å÷xfl =ke =∞#efl K≥_»∞"≥·Ñ¨Ù #∞Oz
=∞~°eOz =∞#O^ŒiH© N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ ^•fi~å â◊√ÉèíѶ¨ÖÏezÛ, P#O^ŒÑ¨~°∞ã¨∞ÎO^Œx–
'ã¨Ñ¨Îyi— â◊√ÉèÏHÍOHõΔÅ∞!
6
U ^≥·<å FѨxx H˘`«ÎQÍ „áê~°OaèOKÕO^Œ∞‰õΩ =∞Oz
~À*Ë<å? HÍ^•? Jx PÖ’zOKÕ F q^è•<åxfl
=∞#‰õΩ =ÚO^Œ∞QÍ <ÕiÊOk „|Ǩχ^Õ=Ù_Õ. ZO^Œ∞
HõO>Ë PÜ«∞<Õ 'ã¨$+≤ìx „áê~°OaèOK«_®xH˜ Uk
=∞Oz~ÀA—? Jx PÖ’zOz, XHõ =∞Oz
~ÀA# ã¨$+≤xì „áê~°OaèOKå_»∞. J^Õ Ü«ÚQÆ Pk
~ÀA LQÍk ~ÀA. D Ü«ÚQÍk ~ÀA Jxfl
q^è•ÖÏ "≥Ú^Œ\ ˜^≥· ZÖÏ =∞Oz~À[~ÚO^À
ã¨O„QÆǨÏOQÍ K«∂^•ÌO!.
'ã¨$+≤ì KÕ^•Ì—=∞#∞HÀQÍ<Õ <åÅ∞QÆ∞ `«ÅÅ∞#fl
K«`«∞~°∞‡Y „|ǨχQÍi =ÚO^Œ∞‰õΩ 60 ã¨O=
`«û~åÖÁzÛѨ_®¤~Ú. g\˜Ö’ "≥Ú^Œ\ ˜^Õ^À
^•<À¡<Õ ã¨$+≤ì K≥Ü«∂ºÅ#∞‰õΩ<åfl_»∞– „|Ǩχ.
ã¨O=`«û~°=∞#QÍ<Õ L`«Î~åÜ«∞}O ([#=i
14 #∞Oz EÖˇ· 15 =~°‰õΩ), ^ŒH˜Δ}ÏÜ«∞}O (EÖˇ· 16 #∞Oz [#=i 16 =~°‰õΩ) Jx Ô~O_˘zÛѨ_®¤~Ú. g\˜Ö’#∂
"≥Ú^Œ\ ˜^Õ^À ^•<À¡<Õ ã¨$+≤ì K≥Ü«∂ºÅ#∞‰õΩ<åfl_»∞.
L`«Î~åÜ«∞}=∞#QÍ<Õ =ã¨O`«– „w+¨‡– =~°¬|∞∞`«∞=ÙÅ ¿Ñi@ =¸_˘zÛѨ_®¤~Ú. g\˜Ö’#∂ "≥Ú^Œ\ ˜^Õ^À ^•<À¡<Õ
ã¨$+≤ì K≥Ü«∂ºÅ#∞‰õΩ<åfl_»∞.
|∞∞`«∞=#QÍ<Õ Ô~O_»∞<≥ÅÅ∞ (K≥·„`«O, "≥·âßYO) =KåÛ~Ú. g\˜Ö’#∂ "≥Ú^Œ\ ˜^Õ^À ^•<À¡<Õ ã¨$+≤ì K≥Ü«∂ºÅ#∞‰õΩ<åfl_»∞.
<≥Å J#QÍ<Õ â◊√^ŒúѨHõΔO– ÖË^•– â◊√Hõ¡Ñ¨HõΔO (ѨÓi‚=∞ =KÕÛk nxÖ’<Õ) Hõ$+¨‚ѨHõΔO–ÖË^•–|Ǩïà◊ѨHõΔO (J=∂"å㨺
=KÕÛk nxÖ’<Õ) Jx Ô~O_˘zÛѨ_®¤~Ú. g\˜Ö’#∂ "≥Ú^Œ\ ˜ ^Õ^À ^•<À¡<Õ ã¨$+≤ì K≥Ü«∂ºÅ#∞‰õΩ<åfl_»∞.
â◊√^ŒúѨHõΔ=∞#QÍ<Õ áê_»ºq∞#∞Oz ѨÓi‚=∞ =~°‰õÄ L#fl Ѩk¿ÇÏ#∞ u^äŒ∞ÖÁzÛѨ_®¤~Ú. g\˜Ö’#∂ "≥Ú^Œ\ ˜^Õ^À
^•<À¡<Õ ã¨$+≤ì K≥Ü«∂ºÅ#∞‰õΩ<åfl_»∞.
áê_»ºq∞ J#QÍ<Õ Ñ¨QÆÅ∞, ~å„u J<Õ Ô~O_˘zÛ Ñ¨_®¤~Ú. g\˜Ö’#∂ "≥Ú^Œ\ ˜^Õ^À ^•<À¡<Õ ã¨$+≤ì K≥Ü«∂ºÅ#∞
‰õΩ<åfl_»∞.
ѨQÆÅ#QÍ<Õ Ñ¨k¿ÇÏ#∞ =ÚǨ˙~åÎÖÁzÛѨ_®¤~Ú. g\˜Ö’#∂ "≥Ú^Œ\ ˜^Õ^À
^•<À¡<Õ ã¨$+≤ì K≥Ü«∂ºÅ#∞‰õΩ<åfl_»∞. WÖÏ Jxfl\Ï "≥Ú^Œ\ ˜k– "≥Ú^Œ\ ˜k– "≥Ú^Œ\ ˜k
2020, J#∞H˘O@∂ ã¨$+≤ìx „áê~°OaèOKå_»∞.
=∂iÛ 25= `Õk JÖÏ, HÍÅOÖ’x J~°"ã·≥ O¨ =`«û~åÅÖ’#∂ "≥Ú^Œ\ ^˜ #·≥ „ѨÉ=íè ã¨O=`«û~°OÖ’–
LQÍk „Ѩu ã¨O=`«û~åxH© LO_Õ L`«Î~°–^ŒH˜Δ} JÜ«∞<åÅ<Õ Ô~O\˜Ö’#∂ "≥Ú^Œ\ ˜^≥·# L`«Î~å
ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ... Ü«∞}OÖ’– „Ѩu L`«Î~åÜ«∞}OÖ’#∂ LO_Õ =ã¨O`«–„w+¨‡–=~°¬–J<Õ |∞∞`«∞=ÙÅ∞ =¸\˜
Ö’#∂ "≥Ú^Œ\ ˜^≥·# =ã¨O`« |∞∞`«∞=ÙÖ’– „Ѩu =ã¨O`«|∞∞`«∞=ÙÖ’#∂ LO_Õ K≥·„`«O–
"≥·âßYOJ<Õ =∂™êÅ∞ Ô~O\˜Ö’#∂ "≥Ú^Œ\ ˜^≥·# K≥·„`«=∂ã¨OÖ’– „Ѩu =∂ã¨OÖ’#∂
Hõ~°‡^Œ∂~°∞Å∞ q+¨μ‚ÔH·OHõ~°ºÑ¨~°∞Å∞ =∂iÛ, 2020 | ã¨Ñ¨Îyi | 7

LO_Õ â◊√^Œú– Hõ$+¨‚=∞<Õ Ñ¨HΔÍÅ∞ Ô~O\˜Ö’#∂ "≥Ú^Œ\ ˜^≥·#
â◊√^Œ(ú â◊√Hõ)¡ ѨHOΔõ Ö’– „Ѩu ѨHOΔõ Ö’#∂ LO_Õ áê_»ºq∞#∞Oz
=KÕÛ Ñ¨k¿ÇÏ#∞ u^äŒ∞Ö’¡#∂ "≥Ú^Œ\ ˜^≥·# áê_»ºq∞Ö’– „Ѩu
áê_»ºq∞Ö’#∂ LO_Õ Ñ¨QÆÅ∞ ~å„u J<Õ Ô~O\˜Ö’ "≥Ú^Œ\ ˜
^≥·# ѨQÆ\ ˜Ö’–„Ѩu ѨQÆ\ ˜Ö’#∂ LO_Õ Ñ¨k¿ÇÏ#∞ =ÚǨ˙
~åÎÖ’¡ "≥Ú^Œ\ ˜^≥·# „|Ǒχ=ÚǨ˙~°ÎOÖ’– N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù
‰õΩ#fl J=`å~åÅ∞ ѨkO\˜Ö’#∂ `«# "≥Ú^Œ\ ^˜ #·≥ =∞`åûº=
`å~åxfl NǨÏi Z`«∞Î`«∂#fl"Õà◊– ã¨$+≤ì– ã≤÷u– ÅÜ«∂Å<Õ
=¸\˜Ö’#∂ "≥Ú^Œ\ ˜^≥·# ã¨$+≤ìHÍ~åºxfl– „|Ǩχ– q+¨μ‚–
=∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å<Õ =ÚQÆ∞æiÖ’#∂ "≥Ú^Œ\ ˜"å_≥·# K«`«∞~°∞‡Y
„|Ǩχ– `«# ã¨$+≤ìx „áê~°OaèOKå_»#fl=∂@.
8 | ã¨Ñ¨Îyi | =∂iÛ, 2020
LQÍk
K≥·„`«â◊√^Œúáê_»ºq∞ J~Ú# D ~ÀA D q^èŒOQÍ
Ü«ÚQÆ Pk ~ÀA– LQÍk~ÀA– ã¨~°fi„Ѩ^äŒ=∞"≥∞ÿ# ~ÀA
B`ÀO^Œ#fl=∂@–KåO„^Œ=∂#Os`åº.
D ~°Ç¨Ï™êºxfl =∞~°záȉõΩO_® KÕ¿ãO^Œ∞ˆH–
"≥Ú@ì"≥Ú^Œ\QÍ HÀã≤# =∂q∞_ç=ÚHõ¯efl "≥Ú@ì
"≥Ú^Œ\ ™˜ êi fã≤# "ÕÑѨ Ó¨ `«`À#∂ "≥Ú@ì"Ú≥ ^Œ\QÍ =O_ç#
ÉˇÅ¡O`À#∂ "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\QÍ Ñ≤ã≤H˜# zO`«Ñ¨O_»∞`À#∂
"≥Ú@ì"≥Ú^Œ\QÍ `≥zÛ# XHõ\ ˜ Ô~O_»∞ q∞iÜ«∞Ѩ٠yO[Å
á⁄_ç`À#∂ HõeÑ≤, ÉèHí Δõ º– Éè’[º– KÀ+¨º– ÖËÇϨ º– áêhÜ«∂
Å<Õ SkO\˜Ö’#∂ "≥Ú@ì"Ú≥ ^Œ\ ^˜ #·≥ ÉèHí Δõ ºO(u<Õ Ñ¨KÛ« _ç)QÍ
KÕã≤, JO^Œ~°Ö’H© ÃÑ^ŒÌ"å_»∂– ÖË^•– ÃÑ^ŒÌ P"Õ∞ J~Ú#
"≥Ú@ì"≥Ú^Œ\˜ =ºH˜Î ^•fi~å JO^ŒiH© "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\ ˜ "å_≥·#
P ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ P ѨK«Û_çx <≥·"Õ^ŒºO ÃÑ\˜ìOk, P ~ÀAH˜
u#É’ÜÕ∞ "å\˜Ö’ "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\ ˜ PǨ~°OQÍ D ѨK«Û_ç<Õ
u<åÅh– uxÑ≤OKåÅh „áêp#∞Å∞ xâ◊Û~ÚOKå~°∞.
ã¨O„Ѩ^•Ü«∞OÖ’x ÉèÏ=O `≥eã≤ ѨO_»∞QÆx [~°∞ѨÙ
‰õΩO>Ë ZO`« P#O^ŒOQÍ LO@∞O^À Hõ^•! JO^Œ∞ˆH
J<åfl~°∞– '*Ï˝`åfi Hõ~å‡}˜ ‰õΩsfi`«—– Jx. 'J~°O÷ `≥eã≤ PK«
iOK«∞HÀ=Åã≤Ok ã¨∞=∂!— Jx ^•x J~°÷O.
D Ü«ÚQÍkx ã¨$+≤ìOz#"å_»∞ „|Ǩχ HÍ|\˜ì,
ѨOK«Éèí∂`åÖˇ·# Ѩ$käq– JÑπ– `Õ[ãπ– "åÜ«Ú– PHÍ
âßÖ’¡ =∂~°∞Êx ‰õÄ_» ã¨$+≤ìOKå_®Ü«∞#.
JO^Œ∞ˆH Ѩ$käq (Éèí∂q∞)Ö’x „Ѩu =$HõΔ=¸ H˘`«Î
H˘`«Î zQÆ∞~°∞\ωõΩÅx "Õã∂¨ Î H˘`«Î p~°efl Hõ@∞ì‰Ωõ #fl =Ú`≥^ÂÎ ∞Œ
=ÖÏ¡ QÀK«i™êÎ~Ú.
Hõ$`«ÜÚ« QÆO "≥â· ßYâ◊√^Œú `«kÜ«∞ <å_»∂, „`Õ`åÜ«ÚQÆO
HÍiÎHõ â◊√^Œú #=q∞<å_»∂, ^•fiѨ~° Ü«ÚQÆO „âß=} â◊√^Œú
„`«Ü∂≥ ^Œt<å_»∂ „áê~°OÉèOí HÍQÍ, HõeÜ«ÚQÆO =∂„`«O K≥„· `«
â◊√^Œú áê_»ºq∞<å_»∞ „áê~°OÉèí"≥∞ÿOk.
K≥@¡H˜ H˘`«Î ~°OQÆ∞ ~°OQÆ∞ P‰õΩefl Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_ôÜ«∞
É’`«∞<åfl_»x ã¨OˆH`« ~°∂ѨOQÍ K≥ѨÊ_®xˆH nxH˜ "≥#Hõn–
Ѩ~°=∂`«∞‡_˘Hõ¯_Õ Ñ¨~°=∞áê=#∞_»∞
 LQÍk
ѨO_»∞QÆÅxflO\˜Ö’#∂ z=in J~Ú# ¿ÇÏeHÍѨÓi‚=∞
<å_»∞ (Ǩϟe) ~°OQÆ∞~°OQÆ∞Å hà◊¡x Ö’HõOÖ’x [#∞ÅO`å
`«=∞ g∞^Œ `å=¸, `«=∞Ö’ `å=¸ ‰õÄ_» "Õ_»∞HõQÍ
K«Å∞¡‰Ωõ O\Ï~°∞.
WuǨ㨠Ѩ~°OQÍ
LQÍk ѨO_»∞QÆ =KÕÛ =ã¨O`«HÍÖÏxH© F „Ѩ`ÕºHõ`«
LOk. `≥Å∞QÆ∞ <≥ÅÖ’¡ "≥Ú^Œ\ ˜ Ô~O_»∂ J~Ú# K≥·„`«O,
"≥·âßYO HõeÑ≤ =ã¨O`« |∞∞`«∞=Ó ÖË^•– =ã¨O`«HÍÅO
J=Ù`ÀOk. JÖÏO\˜ D =ã¨O`«HÍÅO ZO`« Q˘Ñ¨Ê^À
WuǨã¨"≥∞ÿ# N=∞„^•=∂Ü«∞}O „ѨHÍ~°O K«∂^•ÌO!
~å=Úx Ѩ\Ïìa¿è +HÍxH˜ D =ã¨O`«HÍÅ"Õ∞ =∞Oz^Œx
=tëêªk =∞ǨÏ~°∞¬Å∞ x~°‚~ÚOKå~°∞. =∞i 'Ѩ\Ïìaè¿+HõO
`«Ñ≤ÊáÈ~ÚOk QÆ^•!— J#∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞. Ѩ\Ïìaè¿+HõO K≥_ç`Õ
`«Ñ¨Ê ~å=Ú_»~°}ϺÅH˜ áÈ_»∞. JÖÏHÍx ѨHõΔOÖ’ ã‘`åѨ
ǨÏ~°}O ÖË^Œ∞. Jk ÖËx<å_»∞ ~å=}=^èŒ ™ê^茺O HÍ^Œ∞.
JÖÏ HÍx ~ÀA# ~å=ÚxQÍ PÜ«∞# J=`å~°"Õ∞ =º~°÷=∞ø
`«∞Ok. WO`«\ ˜ Hõ+¨ì"≥∞ÿ# ѨxH˜ ^Õ=`«ÅO`å U HÍÅO
=∞Ozk? Jx PÖ’zOz JO^Œ~∂° SHõ=∞`«ºO`À x~°~‚ ÚO
z# HÍÅO =ã¨O`«O – JO^Œ∞<å K≥·„`«=∂ã¨O.
ã‘`åѨǨÏ~°}O [iyOk =ã¨O`«HÍÅOÖ’<Õ.
~å=Ú_»∞ `«#x K«OѨ_®xH˜ ~åQÆÅ_»<Õ q+¨Ü«∞O
~å=}∞xH˜ `≥Åã≤Ok‰õÄ_® =ã¨O`«OÖ’<Õ.
PO[<Õ Ü « Ú _» ∞ "≥ Ú ^Œ \ ˜ ™ êiQÍ ~å=∞K« O „^Œ ∞ }˜ ‚
K«∂ã≤On JǨÏOHÍ~°O áÈ~Ú `«#HõO>ˇ ~å=Ú_≥O`«\ ˜ Q˘Ñ¨Ê
"å_À P q+¨Ü«∞O ã¨∞„w=ÙxH˜ J~°÷"≥∞ÿOn– ~å=ÚxKÕuÖ’
"åeH˜ "≥∂HõΔO ÅaèOzOn– ã‘`«=∞‡H˜ ~å=Úx "å~°ÎÅ∞
"≥Ú^Œ\ ˜™êiQÍ JOkOn– ~å=}=^èŒ ™êQÍHõ JÜ≥∂^茺֒
~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ Ѩ\Ïìaè+≤‰õΩÎ_»~ÚOn–Jhfl ‰õÄ_® =ã¨O`«
HÍÅOÖ’<Õ.
J=∞‡"åi‰õį_® W+¨ì"≥∞ÿ#k D HÍÅ"Õ∞ HÍ|\˜ì, D
=ã¨O`« HÍÅOÖ’<Õ =ã¨O`«#=~å„`«∞Å ¿Ñi@ #=~å„`åÅx
^Œã¨~å L`«û"åÖÏ¡QÍ KÕ™êÎ~°∞.
"Õ^Œ~°HõΔ‰õΩ_»∞ q+¨μ‚=Ù
|∞kúâ◊H˜Î ÉÏQÍ ÃÑ~°QÆ_®xH˜ 'K«^Œ∞=ÙÅ `«e¡ ã¨~°ã¨fiux
ÉÏQÍ Ñ¨ÓlOK«=Åã≤Ok D HÍÅOÖ’<Õ— JO@∂ '=`«û~å
~°OÉèí ã¨OѨÓl`å— J<Õ ã¨~°ã¨fif ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂Ö’¡x XHõ
<å=∞O ‰õÄ_® K≥ѨÙÎOk.
=ã¨O`«HÍÅOÖ’x ѨH˜Δ HÀH˜Å. XHõ¯ ~å=ÚxH©
ã‘`«=∞‡H© =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞ "åb‡H˜‰õį_® =∞Ǩ W+¨ìO
=ã¨O`«HÍÅ"Õ∞. JO^Œ∞Hͯ~°}O, ã‘`å~å=∞ÚÅH˜ Uk W+¨ì
"≥∞ÿ`Õ `«#H© J^Õ W+¨ìO HÍ|\˜ì. JO^Œ∞ˆH "åb‡H˜x HÀH˜Å`À
áÈeÛ# J^Œ∞ƒù`«â’¡HõO XHõ\ ˜ Ö’HõOÖ’ HõxÊ™ÈÎOk.
‰õÄ[O`«O ~å=∞ ~å"Õ∞u =∞^èŒ∞~°O =∞^èŒ∞~åHõΔ~°"£∞ I
P~°∂ǨϺ Hõq`åâßMÏO =O^Õ "åb‡H˜ HÀH˜Å"£∞! II
'Hõq`«fiO— J<Õ K≥@∞ì H˘=∞‡x ZH˜¯ ~å=∂! ~å=∂!!
J<Õ JHõ~Δ åÅx =∞^è∞Œ ~° =∞^è∞Œ ~°OQÍ Ñ¨Å∞‰õΩ`«∂O_Õ '"åb‡H˜—
J<Õ HÀH˜ÅH˜ #=∞™ê¯~°=∞x â’¡Hõ ÉèÏ=O. "åb‡H˜x HÀH˜Å
`À<Õ ZO^Œ∞Hõx áÈÖÏÛÖ’ (~À) H˘kÌQÍ QÆ=∞xOKåe.
zyiÛ# K≥@∂¡, "≥ÚQÆæ`˘_çy# H˘=∞‡Å∂, HÍÜ«∞Å∂,
ѨO_»¡`À ~°=∞}©Ü«∞OQÍ LO_Õ =ã¨O`« HÍÅOÖ’– ѨK«Ûx
P‰õΩÅ =∞^茺QÍ– JO>Ë `«# ™⁄O`« WO\˜Ö’ `å#∞O_ç–
ã¨O`À+¨O`À ‰õÄã¨∞ÎOk HÀ~ÚÅ. JÖψQ "åb‡H˜ ‰õÄ_®
`«# QÆ∞O_≥xO_»∞QÍ ~å=Ú}˜‚ xÅ∞ʉõΩx ~å=∞=∞Ü«∞"≥∞ÿ#
â◊s~°O`À ~å=∂Ü«∞} QÍ#O KÕ™êÎ_»∞. W^˘Hõ HÍ~°}O.
WHõ HÀH˜Å '‰õÄ–‰õÄ— J<Õ UHÍHõ~Δ åxfl (XˆH JHõ~Δ åxfl)
=∞$^Œ∞ =∞^èŒ∞~°OQÍ QÍ#O KÕ¿ãÎ '~å=∂!— JO@∂ J<ÕHÍHõΔ
~åÅx QÍ#O KÕ™êÎ_»∞ "åb‡H˜. Wk Ô~O_À HÍ~°}O.
"Õã¨qÖ’ `åáêxH˜ =∞yæáÈÜÕ∞"åiH˜ HÀ~ÚÅ ^èŒfix
P#O^•xflzÛ#@∞¡, ™êO™êiHõ ÉÏ^èŒÖ’¡ =∞yæáÈÜÕ∞ "åiH˜
~å=∞<å=∞ ^蕺#O P#O^•xflã¨∞ÎOk. Wk =¸_Àk.
'‰õÄ–‰õÄ— JO@∂ XˆH ^èŒfixx HÀH˜Å x~°O`«
~åÜ«∞OQÍ ‰õÄã¨∞Î<åfl ^•xH©, q<Õ"åiH© ‰õÄ_® qã¨∞QÆ∞
~å#@∞¡, ~å=∞<å=∞O ‰õÄ_® ZO`« ¿ãѨ٠[Ñ≤Oz<å–JO>Ë–
~å=∂Ü«∞}Ïxfl Zxfl=∂~°∞¡ q<åfl, K«∂z<å, K«kq<å–
=∂iÛ, 2020 | ã¨Ñ¨Îyi | 9

JÅã¨\Ï–qã¨∞QÆ∂ J<Õq LO_»<Õ LO_»=Ù. "åb‡H˜x
HÀH˜Å`À áÈÅÛ_®xH˜ WÖÏO\˜q– Z<Àfl HÍ~°}ÏÅ∞<åfl~Ú.
WHõ WuǨã¨Ñ¨~°OQÍ =ã¨O`åxH˜O`« „áê=ÚYº
=ÚO>Ë–"≥^· ºŒ Ѩ~O° QÍ ZO`« „áê=ÚYº=ÚO^À QÆ=∞x^•ÌO!.
LQÍk ~ÀAx ZÖÏ QÆ_»áêe?
=∞#O `≥Å¡"å~°∞*Ï=Ú<Õ ÖËz HÍÅHõ$`åºÅ∞ =ÚyO
KåHõ, WO\’¡ L#fl ÃÑ^ŒÌ =Ú`≥^ÂÎ ∞Œ = 'PÜ«Ú~å~ÀÔQâ· fi◊ ~åºÅ`À
LO_»=Åã≤O—^Œx nqã¨∂Î =∞# g∞^Œ JHõΔ`«Åx "Õã≤ `«ÅH˜
(=∂_»∞ g∞^Œ) #∞=ÙfiÅ #∂<≥x ÃÑ\Ïìe.
P g∞^Œ@ =∞#O XO@iQÍ #∞=ÙfiÅ #∂<≥x ~åã¨∞
‰õΩx XHõ QÆO@¿ãѨ٠#∂<≥`À <å<åHõ ã¨∞xflÑ≤O_ç ~åã¨∞
‰õΩx `«ÅO@∞ áÈã¨∞HÀ"åe. #∂<≥`À <å<Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’
"åºÜ«∂=∞OQÍh ^≥·=™È΄`åÅ∞QÍx Ô~O_»∂QÍh KÕã¨∞
HÀ=K«∞Û.
JÉèíºOQÆ#™êfl# =∞Ü«∂ºHõ x`«ºO =∞#O KÕã¨∞‰õΩ<Õ
ѨÓ[ =ÚyOK«∞‰õΩx ^≥·==∞Ok~°OÖ’ L#fl JHõΔ`«Åx
WO\’¡ L#fl ÃÑ^ŒÌ"åiH˜zÛ "åà◊¡H˜ áê^•aè=O^Œ#O
10 | ã¨Ñ¨Îyi | =∂iÛ, 2020
LQÍk
K≥Ü«∂ºe. Ѩã¨∞ѨÙÉÁ@∞ì ÃÑ\˜ì# H˘`«Î|@efl =∞#H˜ã¨∂Î
Pj~°fikOKåe "åà◊√¡.
=∞#O H˘`«Î |@ìÅ∞ Hõ@∞ì‰Ωõ x ^Õ=Ù_çH˜ JO`«‰Ωõ =ÚO^Õ
<≥·"Õ^ŒºO ÃÑ\˜ì# ѨK«Û_çx P~°yOKåe.
ѨOK«{JOQÆ „â◊=}O
ã¨iQÍ D ã¨=∞Ü«∂xH˜ QÆ∞à’¡<À ÖËHõ =∞~À „Ѩ^Õâ◊O
Ö’<À ѨOKåOQÆѨ~î°#O „áê~°OÉèí=∞=Ù`«∞Ok. D ã¨O=
`«û~°OÖ’ '=∞# rq`«O, =∞#x ѨiáêeOKÕ áêʼnõΩÅ
~å[ºO, =∞##O^Œih ѨiáêeOKÕ P ÉèíQÆ"å#∞x Jaè
„áêÜ«∞O— ZÖÏ LO^À P q+¨Ü∞« =∞O`å nx^•fi~å `≥Å∞ã¨∞
HÀQÆÅ∞QÆ∞`åO.
=∞#O KÕã≤# áêѨѨÙ}ϺŠHõ#∞QÆ∞}OQÍ =∞#H˜
~å"åeû# ÖÏÉè#í ëêìÅx QÆ=∞xOz# ÉèQí =Æ O`«∞_»∞, ÖÏÉèÏefl
HõeOæ KÕO^Œ∞‰õΩ â◊√Éè„í QÆÇ¨ Åh, #+¨Ãì Ñ>ËOì ^Œ∞‰õΩ Jâ◊√Éè„í QÆÇ¨ Åh
<åÜ«∞‰õΩÅ∞QÍ xÜ«∞q∞ã¨∂Î H˘`«Î ã¨O=`«û~åxfl xi‡™êÎ_»∞.
L^•Ç¨Ï~°}H˜ =∞# #HõΔ„`åxfl |\©ì, =∞# ~åt
Ѷ¨ÖÏxfl |\©ì =∞#H˜ D ã¨O=`«û~°O zH͉õΩQÍ LO@∞O^Œx
`≥e¿ãÎ 'D Hõ ë êì Å x ZÖÏ QÆ > ˇ ì H ͯ?Åx PÖ’
zOK«∞HÀ"åe. Jã¨Å∞ P HõëêìÅ∞ ~åÉ’
`«∞<åflÜ«∞x `≥eã≤, P HõëêìÅ∞ ~å‰õΩO_®
LO_ÕO^Œ∞‰õΩ `«y# *Ï„QÆ`«ÎÅx— =ÚO^Œ∞
#∞OKÕ fã¨∞HÀ=_»O „áê~°OaèOK«∞HÀ"åe.
'JÖψ Q D 㨠O =`« û ~° = ∞O`å
q[Ü«∞Ѩ~°OѨ~°™êQÆ∞`«∞O— ^Œx `≥eÜ«∞
QÍ<Õ JǨÏOHÍ~åhfl, qK«ÛÅq_ç `«<åhfl
ÃÑOK«∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞. XHõ ~°HõOQÍ Ñ¨OKåOQÆ
„â◊=}=∞<Õk =ºH˜ÎH˜ =∂~°æ^Œ~°≈HõOQÍ Ñ¨x
KÕã¨∞ÎOk. =∞~À =ÚYº"≥∞ÿ# =∂>Ëq∞@O>Ë
*’ºu+¨º=∞<Õk =∞# q*Ï˝# ~°™êÜ«∞#
âß„™êÎÖÏ¡O\˜k HÍ^Œ∞.
P HÍ~°}OQÍ '*’ºuëêºxfl K≥¿ÑÊ Ñ¨O_ç`«∞_»∞
x`«º=¸ KÕ¿ã ѨÓ*Ï Ñ¨Ù~°™ê¯~åÅg∞^•– J#∞ëêª#O
NѨu^•ã¨∞Å∞ K≥_»Ô~#fl_»∞#∞
 LQÍk
g∞^•–J`«_»∞ K≥¿ÑÊ Ñ¶¨e`åÅ∞ P^è•~°Ñ¨_ç LO\Ï~Ú. JÖÏ
K«Hõ¯x ã¨Ô~·# J#∞ëêª<åxfl KÕ¿ã =ºH˜Î "å‰õΩ¯ Ö’<Õ J=∞‡
„Ѩ"ÕtOz P Ѷ¨e`åxfl x[O KÕã¨∞ÎOk.
'D ѨOKåOQÍÅ∂ Ѩ~î°<åÅ∂ JO`« J|^Œú"Õ∞— Jx
XHõ¯=∂@Ö’ H˘>ˇìÜ«∞º‰õÄ_»^Œ∞. ã¨∂~°ºK«O„^Œ„QÆǨÏ}ÏÅ∞
HõzÛ`«OQÍ U ~ÀA# ZxflQÆO@Å Zxfl x=ÚëêÅH˜ ~åÉ’
`«∞<åflÜ≥∂ P q+¨Ü«∂xfl „ѨѨOKåxH˜ =ÚO^Œ∞QÍ JOkO
KÕg, P q+¨Ü«∂Å∞ x[=∞x YQÀà◊O ^•fi~å „Ñ¨Ñ¨OKåx
HõO`«H© ™êHΔͺxfl K≥¿ÑÊg ѨOKåOQÍÖË. âßG'A˝—_»∞ `«Ñ¨C
HÍ=KÕÛ"≥∂QÍx ZHõ¯_® ''âßGO—— =∂„`«O `«Ñ¨CHÍ—^Œx
QÆ=∞xOK«QÆÅQÍe.
â◊√ÉèÏHÍOHõΔÅ∞
WO`«H© WÖÏ Jxfl\˜H© „Ѩ^äŒ=∞"≥∞ÿ# LQÍk<å_»∞
U=∞x â◊√ÉèÏHÍOHõÅΔ hÜ«∂Åx =∞#ÃÑ^ŒÅÌ ∞ =∞#H˜ K≥áêÊ~À
K«∂^•ÌO!
''„Ѩ[ÅO^ŒiH© ã¨∞YO HõÅ∞QÆ∞QÍHõ! ѨiáêʼnõΩÅ∞
<åºÜ«∞=∂~°æOÖ’ áêeO`«∞~°∞ QÍHõ! Ǩϟ=∂Å∞ KÕÜ«∞_®xÔH·
áêÅxKÕÛ QÀ=ÙÅ =ÖÏ¡–Éèí∂q∞x ^Œ∞xfl ѨO@xKÕÛ Z^Œ∞ÌÅ
qâ◊fi^•aè~å=∞O z`«Îâ◊√kú - t=ѨÓ[
P`«‡â◊√kú ÖËx PKå~° =∞k ÜÕ∞Å?
ÉèÏO_»â◊√kú ÖËx áêHõ "Õ∞Å?
z`«Îâ◊√kú ÖËx t=ѨÓ[ ÖËÅ~å?
qâ◊fi^•aè~å=∞! q#∞~° "Õ=∞!
J~°÷=Ú: P`«‡´ =∞#ã¨∞û, ã¨fiÉèÏ==∞∞† â◊√kú´ =∞e#=∞∞
ÖˉõΩO_»∞@† áêHõ=∞∞´ =O@† z`«Îâ◊√kú´ =∞#ã¨∞û
â◊√^Œú=∞∞QÍ LO_»∞@.
ÉèÏ=O: P`«‡â◊√kúÖxË PKå~°O ѨxH˜~åxk. áê„`«efl â◊√„ÉèOí
KÕÜ«∞‰õΩO_® =O_ç#Ѩ^•~°÷O u#_®xH˜ ѨxH˜ ~å^Œ∞.
=∞#ã¨∞û â◊√^ŒúOQÍ ÖˉõΩO_® KÕ¿ãt=ѨÓ[Å∂ Ѷ¨e`åxfl
W=fi=Ù.
11
=ÖÏ¡– P=ÙÅ=Ö¡ =KÕÛ áêÅh, Z^Œ∞ÌÅ=Å¡ =zÛ#
^è•<åºhfl Ü«∞[˝OÖ’ qxÜ≥∂yOKÕ "Õ^Œ"Õ`«Î J~Ú# „ÉÏǨχ
}∞x =ÖÏ¡ ^Õ=`«Å∞ `«$Ñ≤ÎѨ_ç ã¨=∞ã¨ÎÖ’HÍÅh K«Å¡QÍ
K«∂`«∞~°∞QÍHõ! ã¨HÍÅOÖ’ =~å¬Å∞ Ѩ_»∞#∞QÍHõ! Éèí∂q∞
xO_® JO^ŒiH© ã¨O`å#=¸ LO_»∞QÍHõ! ã¨OѨ^Œ ÖËx
"åiH˜ ã¨OѨ^ŒÅ∞ Hõey, ^Õâ◊=∞O`å âßOu=∞O`«"≥∞ÿ
Ü«ÚO_»∞QÍHõ! U XHõ¯~°∂ ^Œ∞óMÏxfl á⁄O^Œ‰õΩO_»∞^Œ∞~°∞
QÍHõ! ~åAÅ∞ x~°ƒùÜ«∞OQÍ `«=∞ ѨiáêÅ#x KÕÜ«Ú^Œ∞~°∞
QÍHõ!——– J<Õq =∞ǨÏ~°∞¬ezÛ# â◊√ÉèÏHÍOHõÅΔ ∞. q+π Ü«¸...
(h‰õΩ =∂„`«"Õ∞ â◊√ÉèíO HõÅQÍe)...J<Õ PKå~°O „áêp#∞Å
|∞kúÖ’<Õ ÖË^Œ∞.
ÃÑ·QÍ â◊√ÉèÏHÍOHõΔÅ#QÍ<Õ D LQÍk ~ÀA# L^Œ
Ü«∂<Õfl ÖËz `«e¡ n"≥#x á⁄O^Œ∞`«∂ =∂_»∞ („|Ǩχ~°O„^èOŒ )
ÃÑ·# #∂<≥x ÃÑ\˜ìOK«∞‰õΩx `«e¡H˜ `«O„_çH˜ #=∞㨯iOz
`«ÅO@∞áÈã¨∞‰õΩx H˘`«Î|@ìÅ∞ ^èŒiOz ^≥·=^Œ~°≈#O KÕ¿ãÎ,
`«=∞ ã¨O`å#O g∞^Œ P `«e¡^ŒO„_»∞Å Pjã¨∞ûÅ∞ Ѷ¨e
™êÎ~Ú– Ñ≤Å¡Å |∞kú qHõã≤ã¨∞ÎOk ‰õÄ_»!– Wk |∞∞+¨μÅ∞
K≥Ñ≤Ê# x[O – J#∞Éèí=OÖ’ L#fl ã¨`«ºO.
"Õ=∞# Ѩ^Œºã¨∂H˜Î
q=~°}: PKå~°O ÃÑ·H˜ HõxÑ≤OKՄѨ=~°Î#O. Jk Q˘Ñ¨ÊQÍ
L<åfl, Ѷ¨e`«O ÖË^Œ∞. JO`«~°OQÆO â◊√^ŒúOQÍ LO_®e.
=∞#ã¨∂ÊùiÎQÍ #q∞‡ KÕ¿ãHõ~°‡"Õ∞ =∞OzѶ¨e`«O Wã¨∞ÎOk.
ÉèÏO_»â√◊ kú ÃÑH· ˜ HõxÑ≤OKÕk. ‰õΩO_»ÖŸ ‰õÄ_»∞ â◊√zQÍ LO>Ë
KåÅ∞, ^•xÃÑ·# LO_Õ ‰õΩO_» =∞e# =∞~∞∞<å ÉÏ^èŒ ÖË^Œ∞
J#∞HÀ~°∞. JO`«â◊√≈kú`Àáê@∞ ÉÏǨϺ "≥∞ÿ#â◊√kú ‰õÄ_»
=∞∞Yº"Õ∞. JÖψQ ÉèíQÆ=O`«∞_ç ѨÓ[ ‰õÄ_» z`«Îâ◊√kú`À
KÕ¿ãÎ<Õ Ñ¶¨e`« q∞ã¨∞ÎOk. P_»O|~°OQÍ Ñ¨Ó[Å∞ KÕÜ«∞_»O
=Å# „ѨÜ≥∂[#O LO_»^Œx `å`«Ê~°ºO.
- q^•fi<£ Hõ\Ïì #~°ã≤OǨïÅ∞,
9441337542

– N "≥^· ºŒ O "ÕOHõ>âË fi◊ ~åKå~°∞ºÅ∞, 9989679681
1) =∂~°æt~°=∂ã¨=∞O`å QÀ^•^Õq áêâ◊√~åÅ áê~åÜ«∞}
Å`À ÉèíH˜Î"å`å=~°}OÖ’ QÆ_çzOk. QÀ^• JO>Ë
J~°÷"Õ∞q∞\˜!? – N#=º, Hõ~°∂flÅ∞.
''QÀ^•—— ¿Ñ~°∞‰õΩ Ñ¨k~°HÍÅ J~å÷Å∞ L<åfl~Ú.
Jq ã¨OH˜ΔѨÎOQÍ-
01) QÀ ã¨fi~°æO ^Œ WK«∞Û#k - QÀ^•
02) QÀ áêѨO ^Œ áÈQ˘>Ëìk - QÀ^•
03) QÀ "≥∂HõΔO ^Œ WK«∞Û#k - QÀ^•
04) QÀ Ѩâ◊√„áêÜ«∞ [#‡O ^Œ YO_çOKÕk - QÀ^•
05) QÀ Hõ=# "åHõÛùH˜Îx ^Œ HõeyOKÕk - QÀ^•
06) QÀ JiÛ~åk =∂~°æO ^Œ Hõ\ÏH˜ΔOKÕk - QÀ^•
07) QÀ Éèí∂q∞x ^Œ ÉèËkOK«∞H˘x =zÛ#k - QÀ^•
08) QÀ u~°∞áêÊ"≥· Nã¨∂H˜Îx ^Œ HõeÊOz#k - QÀ^•
09) QÀ ~°OQÆ<å^ä∞Œ xH˜ <Õ„`«O WK«∞Û#k, JO>Ë "åi K«∂Ѩ٠JѨÙ_»∞ Hõ$+¨μ_‚ ∞» WÖÏ K≥áêÊ_»∞ – '=∞#O^ŒiÖ’ ã¨ÇϨ ^Õ=Ù_»∞
gi [#‡ã¨÷Å=∞O^Õ LOK«_»O - QÀ^•
10) QÀ Éèí∂=∞O_»ÅO ^Œ Hõ$Ѩ¿ãÜ«Ú#k - QÀ^•
D „H˜Ok Ѩ^ºŒ OÖ’ ÃÑ· Ѩk J~å÷Å∞ K≥Ñʨ |_ç#q. â◊|Ì`«~°OQÍÅ#∞ „QÆÇ≤ÏOz `«#Ö’ ^•K«∞‰õΩO@∞Ok—
QÆ=∞xOK«QÅÆ ~°∞.
L. P^Œ@ ã¨fi~°æq∞K«∞Û@ 1, JѶ¨∞øѶ¨∞=∞_»OK«∞@ 2,
"≥∂HõΔq∞K«∞Û@<£ 3,
áê^Œ∞QÆ [#‡|O^èŒ=ÚÅ ÉÏѨÙ@ 4,
k=º=K«ó „ѨHÍâ◊Hõ
N^ŒÜ«∞, ¿ãÜ«Ú@Öò 5, „ѨHõ$u*ˇO^Œ∞@ 6,
Éèí∂q∞[xOK«∞@Öò 7, ã¨∞"å
VŸ‡^Œ"≥Úã¨OQÆ∞@Öò 8, #Ü«∞#=ÚOQÆeyOK«∞@
~°OQÆâß~ÚH˜<£ 9,
QÍ^Œ#Hõ<£ ^èŒi„ux_»QÍ ^ŒQÆ∞@<£ 10,
x#∞ ^ÕtHÀ`«Î=ÚÖò
QÀ^Œ Ü«∞@O„_»∞ ã¨~°fi|∞^èŒHÀ\˜ #∞uOѨQÆ
~°OQÆ<åÜ«∞H©!
2) q+¨μ‚ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂efl cè+¨μ‡_»∞ K≥ѨÙÎO>Ë ^èŒ~°‡~å*Ï^Œ∞Å∞
Z=~°∂ ~åã¨∞HÀÖË^Œ∞. "å~°∞ ˆH=ÅO „â◊^ŒúQÍ q<åfl~°∞,
JO`Õ. JÖÏO@ѨC_»∞ q+¨μ‚ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞™È΄`«O ZÖÏ
„ѨKå~°O á⁄Ok =∞#=~°‰õÄ JOkOk?
– q.~å[QÀáêÖÏKå~°∞ºÅ∞, =∞ÖϺÅ.
1940 „áêO`«OÖ’ HõOzѨ~=° ∂Kå~°º™êfiq∞ "åix
XHõ =ºH˜Î WO@~°∂fi º KÕã¨∂Î D „Ѩâıfl J_çQÍ_»∞. JѨC_»∞
™êfiq∞"å~°∞ ã¨=∂^è•#O WÖÏ K≥áêÊ~°∞–
cè+μ¨ ‡_»∞ ã¨ÇϨ „ã¨<å=∂Å`À Hõ$+¨μ}
‚ ‚˜ ã¨∞uÎ ã¨∞#Î flѨÙ_»∞
áêO_»=ÙÅ∂, "åºã¨∞_»∂ "≥Ú^ŒÖˇ·#"å~°∞ „â◊^ŒúQÍ q<åfl~°∞
HÍh, Z=~°∂ ~åã¨∞HÀÖË^Œ∞. JѨC_»∞ Ü«Úkè+≤ª~°∞_»∞
Hõ$+¨μ‚x`À ''D "Õ~Ú<å=∂Å∞ =∞#=∞O`å q<åflO. HÍh
~åã¨∞HÀÖË^Œ∞. =∞m¡ D <å=∂Å#∞ =∞#O áê~åÜ«∞}O
KÕÜ∂« ÅO>Ë ZÖÏ! P ã¨ÇϨ „ã¨<å=∂Å∞ =∞#O^ŒiH© HÍ"åe,
Hõ#∞Hõ UO KÕÜ«∂e?—— J<åfl_»∞. JѨC_»∞ NHõ$+¨μ‚_»∞– 'P
ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂Å∞ =∞m¡ =∞#‰õΩ HÍ"åÅO>Ë "å\˜x–
"åºã¨∞_»∞, ã¨Ç¨Ï^Õ=Ù_Õ K≥áêÊe— J<åfl_»∞.
JѨC_»∞ JHõ¯_ç"å~°O^Œ~°∂ 'J^≥ÖÏ!?— J<åfl~°∞.
XHõ¯_Õ ã¨∂`«ã¨Êù\ ˜HõO "Õã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. P ã¨Êù\ ˜HõO =∞¿ÇÏâ◊fi~°
ã¨fi~°∂ѨO. ^•x „Ѩ`ÕºHõ`« Uq∞@O>Ë "å`å=~°}OÖ’x
J<åfl_»∞. Hõ$+¨μ‚_»∞ ã¨Ç¨Ï^Õ=Ùx q+¨μ‚ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂Å#∞
JOkOK«=∞x J_çQÍ_»∞. NHõ$+¨μ‚x P[˝"Õ∞~°‰õΩ, ã¨Ç¨Ï„ã¨
<å=∞ â◊|`Ì ~« O° QÍÅ∞ =zÛ# KÀ@– J#QÍ– cè+μ¨ ‡xH˜ Ju
ã¨g∞ѨOÖ’ ã¨Ç¨Ï^Õ=Ù_»∞, "åºã¨∞_»∞ ‰õÄ~˘Ûx, P ã¨Ç¨Ï„ã¨
<å=∞â◊|Ì`«~°OQÍÅ∞ ѨÙ#ó„Ѩ™ê~°O (s¿Ñ¡) J=Ù`«∞O>Ë "åºã¨
=∞ǨÏi¬ „QÆO^äŒã¨÷O KÕâß_»∞. ã¨Ç¨Ï^Õ=Ùx ^•fi~å q+¨μ‚ã¨Ç¨Ï„ã¨
12 <å=∂Å∞ Ѩ~°OѨ~°QÍ =∞#=~°‰õÄ JO^•~Ú.
 QÆ`«
ã¨OzHõ
`«~°∞"å~Ú
ÉèÏQÆO..
Hõ$+¨‚O =O^Õ [QÆ^Œ∞æ~°∞"£∞–
J<Õ =∞O„`åxfl ‰õ Ä #~åQÆ O `À
=∞##O KÕã¨∞‰õΩO@∂ JoO^ŒO (=~°O_®)ÖŸ #_»∞K«∞
‰õΩO@∂ =ã¨∞Î<åfl_»∞ "åã¨∞^Õ=Ùx q∞„`«∞_»∞ =ã¨O`«‰õΩ_»∞.
W@∞"≥Ñ· Ù¨ #∞O_ç "åã¨OuHõ, `åO|∂ÅHõ~O° _»"åÇ≤Ïx J`«xH˜
Z^Œ∞~°∞Ѩ_®¤~°∞. "åix K«∂z# =ã¨O`«‰õΩ_»∞ =∞#ã¨∞ûÖŸ
''PǨ! ã¨`«ºÉèÏ=∂^ÕqQÍi ~å[ã¨"Õ∞ ~å[ã¨O ã¨∞=∂!
P~∞∞ÖÏ¡eH˜ ѨÓÅ¿ã= H˘Hõ^•ã≤, `åO|∂Å¿ã= H˘Hõ^•ã≤,
t~ÀÅOHÍ~åx H˘Hõ^•ã≤.... FÇπÏ! P QÆ$Ç≤Ï}©=∞}˜
HÔ O^Œ~∞° ^•ã‘=∞}∞ÖŸ! J=Ù#∞ÖË! â◊º=∞O`«H=õ ∞}˜ „Ѩuk#O
ÉÏ~°∞=ÙÅ∞ ÉÏ~°∞=ÙÅ∞ |OQÍ~°O „Ѩ™êkã¨∞Î#flѨC_»∞ ¿ã=
H˘Hõ ^•ã≤<ÕO Hõ~°‡ W^ŒÌ~°∞=∞∞QÆ∞æ~°∞<≥·<å ÃÑ@∞ìHÀ=K«∞Û.
~å}∞Å™⁄=∞∞‡Å∞ *Ï}ÅáêÅ∞—— J#∞‰õΩ@∞O_»QÍ<Õ P
[O@ K≥eHõ`≥ÎÅ∞ KÕ~°∞=Ü«∂º~°∞. `åO|∂Å Hõ~°O_»"åÇ≤Ïx
náê=o<å\˜ ~å„u ^Œ$âߺxfl `«ÅK«∞‰õΩx `«#ÖŸ `å<Õ
z#flQÍ #=ÙfiHÀ™êyOk. P"≥∞#∞, P"≥∞ #=Ùfi#∞ K«∂KÕ
ã¨iH˜ =ã¨O`«‰õΩxH˜ zé∞z~å‰õΩ HõeyOk.
U"Õ∞ `åO|∂ÅHõ~°O_»"åÇ≤Ïh! hÖŸ h"Õ #=Ùfi
‰õΩO@∞<åfl=Ù. TǨÖŸHÍÖŸ¡ Tˆ~QÆ∞`«∞<åfl"å? *Ï„QÆ`«Î!
*ÏiѨ_»`å=Ù – JO@∂ ÃÇÏK«ÛiOKå_»∞. Ѩ_ç`Õ hg∞^ÕQÍ
Ѩ_kÕ =ã¨O`«Ü∂« º! – Jx HõqfiOzOk "åã¨OuHõ. QÆ`∞« ‰õΩ¯
=∞<åfl_»∞ =ã¨O`«‰õΩ_»∞. Fã≤ h^Œ∞OѨ `≥OÑ≤ QÆOѨÔH`«Î! –
JO@∂ Ѩ~°∞ÔQ`åÎ_»∞. H˜ÅH˜ÖÏ #=Ù‰õΩ<åfl~°∞ K≥eHõ`≥ÎÅ∞.
Ѩ~°∞ÔQuÎ# =ã¨O`«‰õΩ_»∞ ã¨`«ºÉèÏ=∂=∞Ok~°O
=∞∞O^Œ∞‰õΩ =KåÛ_»∞. ֟ѨŠPã¨#Og∞^Œ ‰õÄ~°∞Û#fl
ã¨`º« ÉèÏ=∂ NHõ$+¨μÅ‚ ∞ =ã¨O`«‰Ωõ }˜‚ K«∂âß~°∞. JѨC_Õ "Õ}∞
=Ó^ŒÉŸ`«∞#fl ™êfiq∞ "Õ}∞=Ù#∞ ÃÑ^Œ=ÙÅ#∞O_ç kOKå_»∞.
NHõ$+¨μ‚_»∞ : =Ü«∞™êº =ã¨O`«HÍ! W@∞.
^Œ∞óYѨiǨÏ~°=Ú ^Œ∞i`«"≥∂K«#=Ú
ã¨`«ºÉèÏ=∞ : =ã¨O`«Ü«∂º! W@∞.
P „Ѩ}Ü«∞ ^ŒOѨ`«∞efl K«∂z# =ã¨O`«‰õΩ_»∞
^è~·≥ º° OQÍ "åi =^Œ‰Ì Ωõ =KåÛ_»∞. ã¨~fi° A˝_~» ∞∞# ™êfiq∞ K«=∞
`å¯~°O KÕÜ«∂Åx ã¨OHõeÊOKå_»∞.
NHõ$+¨μ_‚ ∞» : Uq∞\˜ K≥eHÍ_®! U^À HõOQÍ~°∞ Ѩ_»∞
`«∞#fl@∞¡<åfl=Ù?
ã¨`º« ÉèÏ=∞ : =∂ `åO|∂ÅHõ~°O_»"åÇ≤Ïx `«yÖˇ<å Ug∞?
=ã¨O`«‰Ωõ _»∞ : `«ye`Õ <Õ#∞ q∞yÖË"å_ç<å `«b¡! ˆH=ÅO
HõxÑ≤OzOk JO`Õ.
ã¨`º« ÉèÏ=∞ : HõxÑ≤¿ãÎ<Õ WO`« HõOQÍ~å?
=ã¨O`«‰Ωõ _»∞ : HõOQÍ~å? <å ÔHO^Œ∞‰õΩ? <Õ#∞ ™êfiq∞"åi
K≥eHÍ_çx.
ã¨`º« ÉèÏ=∞ : J^Õ PÖŸzã¨∞Î<åfl#∞ =ã¨O`«Ü«∂º! D <≥·+≤ªHõ
„|ǨχKåiH˜ D QÆ$ǨÏã¨÷â◊$OQÍiH˜ K≥eq∞ ÜÕ∞q∞\Ï
Jx.
=ã¨O`«‰Ωõ _»∞ : <å Hõ~°÷O HÍÖË^Œ=∂‡!
NHõ$+¨μ_‚ ∞» : <å‰õÄ HÍÖË^Œ∞ ã¨∞=∂!
ã¨`º« ÉèÏ=∞ : h =∂@Å∞ #q∞‡ <å ™êfiq∞ ã¨<åflºã≤QÍ
=∂i`Õ....
=ã¨O`«‰Ωõ _»∞ : D ™êfi=∂, <å =∂@Å∞ q#@=∂! ZO`«
J=∂~∞∞‰õΩ~åeq `«b¡! D ™êfiq∞ ã¨<åflºã≤QÍ
=∂~°@O HÍ^Œ∞, ##∞fl ã¨O™êix K≥Ü«∞º‰õΩO>Ë J#∞
„QÆÇ≤ÏOz#>Ëì ÖˇHõ¯. <å =∂@ q<Õ ™êfi=∞~∞∞`Õ g∞
q"åǨÏHÍO_»`À<Õ `«#q"åǨÏK«„HÍxfl PÑ≤ LO_Õ
"å_»∞. (WOHÍ LOk)
13
=∂iÛ, 2020 | ã¨Ñ¨Îyi | 13

^≥·gQÆ∞}ÏÅ∞, Pã¨∞sQÆ∞}ÏÅ∞ J<Õq
Ô~O_»∞ L<åfl~Ú. ÉèíQÆ=O`«∞x xÜ«∞=∞x|O
^è#Œ Å#∞, P^ÕâßÅ#∞ áê\˜OKÕ"å~°∞ ^Õ=`«Å∞ ÖË^•
^≥·gQÆ∞}ã¨OѨ#∞flÅ∞. ÉèíQÆ=O`«∞x xÜ«∞=∂=oH˜
q~°∞^ŒúOQÍ #_»∞K«∞‰õΩ<Õ"å~°∞ ÖË^• "å\˜x ѨÓiÎQÍ
LÅ¡OѶ≤∞OKÕ"å~°∞ Jã¨∞~°∞Å∞. ÉèíQÆ=næ`« (16.5)
D q+¨Ü«∂<Õfl ã¨Ê+¨ìOQÍ K≥|∞`«∂ ''^≥·gQÆ∞}ÏÅ∞
"≥∂HΔÍxH˜ J#∞‰õÄÅOQÍ LO\Ï~Ú. HÍQÍ Pã¨∞s
QÆ∞}ÏÅ∞ |O^èŒHÍ~°HÍÖ∫`å~Ú.—— Jx ѨeH˜Ok.
^≥g· QÆ∞}ÏÅÖ’ "≥Ú@ì"Ú≥ ^Œ\k˜ 'JÉèÜ
í ∞« O—,
=∞x+≤H˜ JѨ[Ü«∞O HõeyOKÕk ÉèíÜ«∞O. ZѨC_≥·`Õ
ÉèíÜ«∞O ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ „Ѩ"ÕtOzO^À JѨC_Õ Ñ¨~å
[Ü«∞O "≥Ú^ŒÖ∫`«∞Ok. =∞x+≤H˜ LO_Õ âßs~°Hõ
|ÅO JÅÊ"Õ∞ J~Ú<å H˘O_»O`« P`«‡|ÅO LO>Ë
ZO`«\ ˜ Ѷ¨∞#HÍ~åº<≥·fl<å ™êkèOK«QÆÅ∞æ`å_»∞.
14
Pã¨∞sQÆ∞}ÏÖ’¡ "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\ ˜k ^ŒOÉèíO, JO>Ë QÆ~°fiO.
QÆ~°fi=∞<Õk J<ÕHõ HÍ~°}ÏÅ =Å¡ =ã¨∞ÎOk. JO^ŒO K«∂ã¨∞‰õΩx,
_»|∞ƒ#∞ K«∂ã¨∞‰õΩx, |ÖÏxfl K«∂ã¨∞‰õΩx, Ѩ~°Ñ¨ux K«∂ã¨∞‰õΩx
Pã¨∞s[#∞Å∞ QÆ~°fiѨ_»`å~°∞. HÍx, D QÆ~°fiHÍ~°}"≥∞ÿ# q+¨Ü«∂Åhfl
HõΔ}OÖ’ #tOzáÈ`å~Ú. `«Ñ¨â◊≈H˜Î`À ~åHõΔã¨∞Å∞ ^Õ=`«ÅÃÑ· =∂\˜
=∂\˜H˜ ^•_ç KÕÜ«∞_»O =∞#‰õΩ âß„™êÎÖ’¡ HõxÊã¨∂Î<Õ LO@∞Ok.
K«i„`«Ö’ ZO^Œ~À =zÛ "≥o¡áÈÜ«∂~°∞. "åi HÍÖÏÖ’¡ [#∞Å∞ "åi
=∂@ q#flѨÊ\˜H© P Pã¨∞s <åÜ«∞‰õΩÅ ¿Ñ~°∞¡ âßâ◊fi`«OQÍ xÅ=
ÖË^Œ∞. Pã¨∞sQÆ∞}ÏÖ’¡ Ô~O_»=k á⁄QÆ~°∞, =¸_»=k JǨÏOHÍ~°O,
<åÅ∞QÆ=k HÀѨO, S^Œ=k Hõ@∞ã¨fiÉèÏ=O. D S^Œ∞ Pã¨∞sQÆ∞}ÏÅ∞
J*Ï˝#O =Å¡ ѨÙ_»`å~Ú.
J*Ï˝#O JO>Ë Ü«∞^ä•~°÷*Ï˝#O ÖËHõáÈ=_»O. HÍOu
ÖËHáõ È=_»"∞Õ pHõ\ H˜ ˜ HÍ~°}"≥∞#ÿ @∞¡ *Ï˝#O ÖËHáõ È=_»"∞Õ J*Ï˝<åxH˜
HÍ~°}O. D Pã¨∞sQÆ∞}ÏÅ =Å¡ |O^èŒO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. U q^èŒOQÍ
HÍ~åQÍ~°OÖ’ L#fl Mˇ·n ¿ãfiK«Ûù#∞ J#∞ÉèíqOK«_À J^Õ q^èŒOQÍ
|O^è•xfl HõeyOKÕ Pã¨∞sQÆ∞}ÏÅ∞ U<å\˜H© ã¨∞MÏxfl HõeyOK«ÖË=Ù.
HÍ|\˜ì Z=iÔH·`Õ ^≥·gQÆ∞}ÏÅ∞ L<åflÜ≥∂ "åiH˜ U"≥·<å
J=~À^è•Å∞ Hõey<å â’H˜OKåeû# J=ã¨~°"Õ∞ ÖË^Œ∞. U<å\˜ÔH·<å
"åiH˜ ^Œ∞óY~åÇ≤Ï`«ºO HõeˆQ f~°∞`«∞Ok. áêO_»=ÙÅ∞ ^≥·gQÆ∞}
ã¨OѨ#∞flÅ∞. "åiH˜ ZxflHõëêìÅ∞ Z^Œ∞~Ô <· å z=iH˜ "å~°O`å ^Œ∞óY
~åÇ≤Ï`åºxfl á⁄O^•~°∞. Z=iÔH·`Õ ^≥·gQÆ∞}ÏÅ∞ LO\ÏÜ≥∂ "å~°∞
â’Hõ^Œ∂~°∞ÖË J=Ù`å~°∞. HÍ|\˜ì Ü«Ú=`« ZšѨC_»∞ ^≥·gQÆ∞}
„áêÑ≤ÎÖ’<Õ LO_®e. JÖψQ QÆ~°fiO, á⁄QÆ~°∞, JǨÏOHÍ~°O, HÀѨO,
Hõ@∞ã¨fiÉèÏ=O #∞O_ç ѨÓiÎQÍ |Ü«∞@Ѩ_®e. W@∞=O\˜ Pã¨∞s
ã¨fiÉèÏ=Ùefl QÆ∞iÎOKåÅO>Ë H˘xfl q+¨Ü«∂Å∞ QÆ=∞xOKåe.
q^Œº, ^è#Œ O, JO^ŒO K«∂ã¨∞‰õΩx "å~°∞ á⁄QÆ~∞° QÍ LO\Ï~°∞,
QÆ~°fiO "åi =ÚYOÖ’<Õ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. JO^Œ~°∂ `«=∞#∞ ѨÓlOKå
Åx "å~°∞ ÉèÏq™êÎ~°∞. z#flq+¨Ü«∂Å g∞^Œ‰õÄ_» "å~°∞ HÀѨO K≥Ok
Hõ@∞=ÙQÍ =∂\Ï¡_»∞`«∞O\Ï~°∞. =∞$^Œ∞=ÙQÍ =∂\Ï¡_»¤O "åiH˜ `≥b<Õ
`≥b^Œ∞. Uk KÕÜ«∂Ö’, Uk KÕÜ«∞‰õÄ_»^À "å~°∞ Ѩ\ ˜ìOK«∞HÀ~°∞.
„áê=∂}˜Hõ"≥∞ÿ#^Õn "å~°∞ ã‘fiHõiOK«Hõ `«=∞ =∞#ã¨∞û‰õΩ `ÀzOk
KÕ™êÎ~°∞. W@∞=O\˜ Pã¨∞sQÆ∞} ã¨fiÉèÏ=ÙÅ∞ x[OQÍ<Õ â’H˜OKåeû
LO@∞Ok, HÍQÍ ^≥·gQÆ∞}ã¨fiÉèÏ=ÙÅ∞ U<å_»∂ â’H˜OK«#=ã¨~°O
ÖË^Œ∞. <Õ\ ˜ Ü«Ú=`« ^≥·gQÆ∞}ÏÅ#∞ JÅ=~°K«∞‰õΩx ã¨=∞ã¨Îâ◊√ÉèÏÅ∞
á⁄O^•e.
 ÉÏńѨɒ^èŒO
⟡HKõ `« ∞« +¨Üì ∞« O J#fl=∂@ HÍo^•ã¨∞ â߉õΩO`«Å
<å@HõOÖŸx <åÅ∞QÆ∞⟡HÍʼnõΩ L#fl „Ѩã≤kúx K≥ѨÊ_®xH˜
K≥|∞`«∂LO\Ï~°∞. JÖψQ `≥Å∞QÆ∞ áœ~å}˜Hõ<å@HÍÅÖŸ
„Ѩã≤kú á⁄Ok# u~°∞Ѩu "ÕOHõ@ Hõ=ÙÅ áêO_»"À^ÀºQÆO
`«$fÜ«∂OHõOÖŸx ~åÜ«∞ÉÏ~°Ñ¶¨∞@ìOÖŸx <åÅ∞æѨ^•ºÅ#∞
=~°∞ã¨Ñ¨^•ºÅ∞QÍ ¿Ñ~˘¯O\Ï~°∞.
P =~°∞ã¨Ñ¨^•ºÖŸ¡x Hõq`å`«‡#∞ ÉÏÅʼnõΩ `≥eÜ«∞
*ËÜ«∂eû# J=ã¨~°"≥∞O`≥·<å LOk.
K≥e¡Ü≥∞∞ K≥Å¡HÀ `«=∞‰õΩKÕã≤# Ü≥∞QÆ∞æÅ∞Ãã·z~°O^ŒŒ~°∞<£
`˘e¡QÆuOK≥ <Õ_»∞ ##∞^Œ∂`«QÆ|OÑ≤i ã¨Okè¿ãÜ«∞ h
Ñ≤Å¡Å∞ áêѨÅ∞<£ „Ѩ[Å∞ ÃÑOѨÙ=Ç≤ÏOѨQÆ á⁄O^Œ∞¿ãÃã^À
Ü≥∞e¡ ~°}Oɡ QÆ∂Ô~Û^Œ"˘ ÜÕ∞~°Ê_»*ˇÑ¨ÙÊ=∞∞ H“~°"Õâ◊fi~å!
áêO_»=ÙŠѨHõΔO #∞Oz „^Œ∞Ѩ^Œ ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞_»∞,
H“~°=ѨHõΔO #∞Oz ã¨O[Ü«∞∞_»∞ ~åÜ«∞ÉÏ~åÅ∞ [iÑ≤#
`«~åfi`« NHõ$+¨μ_‚ ∞» KÕã#≤ ~åÜ«∞ÉÏ~°OÖŸx ™ê~åOâßxfl K≥¿ÑÊ
Ѩ^•ºÖŸ¡ Wk "≥∞∞^Œ\ ˜k. ^•xfl "≥∞Å¡QÍ WÖÏ "≥∞∞^ŒÅ∞
ÃÑ\Ïì_»∞. áêO_»=ÙʼnõΩ g∞~°∞ KÕã≤# Ü≥∞QÆ∞æÅ#∞ "åà◊√¡
ã¨Ç≤ÏOKå~°∞. KÕ`«#~∞∞ ã¨Ç≤ÏOKå~À KÕ`«HÍHõ<Õ ã¨Ç≤ÏOKå~À!
[iyO^Õ^À [iy áÈ~∞∞Ok. „Ѩã¨∞Î`«O ##∞fl ^Œ∂`«QÍ
ѨOáê~°∞-ã¨Okè KÕÜ«∞_®xH˜. ''áÈ~°∞#+¨ìO á⁄O^Œ∞ÖÏÉèíO——
J<Õ=∂@ áê\˜Oz „Ѩ[ÅO^Œ~°∂ hÑ≤Å¡ÖË HÍ|\˜ì–hÑ≤ÖÏ¡
áêáê JO^Œ~°∂ ÃÑOá⁄O^Õ@∞ì ã¨Okè KÕ™êÎ"À ÖËHõ JO^ŒiH©
~°}O ‰õÄ~°Û_»O–JO>Ë zu¿Ñ~°Û_»"Õ∞ KÕ™êÎ"À hà◊√¡#=∞Å
‰õΩO_® K≥Ñʨ =∞<åfl_»∞. ~Ô O_»∞=∂~åæÖŸ¡ Uk J#∞ã¨~}° Ü
© ∞« "≥∂
`ÕeÛ"ÕÜ«∞=∞<åfl_»∞. KåÖÏ ã¨∞ÅÉèíOQÍ J~°\ ˜Ñ¨O_˘ez
ÃÑ\˜ì#@∞ì K≥áêÊ_»∞. HÍh Ѷ¨e`«O â◊¥#ºO HÍ=_»O =Å¡–
K«O. JÅ∞QÆ∞@ÜÕ∞ Ü≥∞é∞OQÆx =∞Ǩ=∞Ç≤Ï`å`«∞‡ _»*Ï`«â◊„`«∞"Õ
Jey#<å_»∞ ™êQÆ~°=∞∞ ÅxflÜ«∞∞ <ÕHõ=∞∞QÍHõáÈ=Ù Hõ
ÉèíH˜ÎH˘Åk "å_Õ Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞
~°∞‚Å∞ Ѩk"Õ=ÙÔ~·# #x <˘`«∞Î~°∞ K«`«∞Î~°∞ ~å[~å[ <å
ѨÅ∞‰õΩÅ∞ qâ◊fiã≤OѨÙ=∞∞ qѨ#∞flÅ ÖŸ‰õΩÅ QÍ=Ù "≥∞Å¡~°<£
J<åfl_»∞.
`«# HÀѨ"≥∞ `«# â◊„`«∞=Ù. HÀѨ"Õ∞ ÖËHõ áÈ=_»O
=Å¡, ~åHõáÈ=_»O=Å¡ ^èŒ~°‡~åA J*Ï`«â◊„`«∞"≥·<å_»∞.
JÖÏO\˜ =∞Ǩ=∞Ç≤Ï`å`«∞‡_Õ HÀѨy¿ãÎ K≥eÜ«∞eHõ@ìÅ∞
^•@x ã≤O^èŒ∞=ÙÅhfl KÕ`«∞Å∞ HõÅ∞ѨÙ`å~∞∞. XHõ\ ˜ H˘Hõ\ ˜
QÍ_è®eOQÆ#O KÕã¨∞H˘#‰õΩO_® LO_»=Ù. JѨÙÊ_»∞ Hõ~°∞‚_»∞-
XHõ¯_»∞HÍ^Œ∞, JÖÏO\˜ "åà◊√§ Ѩk"ÕÅ=∞Ok J~∞∞<å
Ü«∞∞^ŒúOÖŸ W|ƒOkѨ_»`å~°∞, HÍ^Œ∞ K«™êÎ~°∞. <å =∂@Å∞
#=∞∞‡ J<åfl_»∞. qѨ`«∞ÎÖŸ L#fl ÖŸ‰õΩefl ~°H˜ΔOK«=∞h,
~åAQÍ Jk h ^èŒ~°‡=∞h <˘H˜¯K≥áêÊ_»∞. ^Œ∞~Àº^èŒ#∞x
áêe\˜H˜ =∞∞Å∞‰õΩÅ∞ D ѨÅ∞‰õΩÅ∞. HÍh UO ÖÏÉèíO:
JO^Œ∞Hˆ
âß. *ˇO_®ÃÑ· HõÑ≤~åA =∞∞O^Œ∞ ã≤`«"ål„âı}˜Ü«∞∞<£ QÆ∂iÛ <Õ
^ŒO_»O|∞<£Q˘x `ÀÅ∞ 㨺O^Œ#=∞∞ g∞^Œ<£ <åi ™êiOK«∞K«∞<£
QÍO_ô==∞∞‡ ^èŒiOz Ѷ¨Å∞æ#∞_»∞ =∞∂Hõ<£ *ˇO_»∞K«∞#flѨÙÊ_˘
Hõ¯O_»∞<£ h"≥∞∞~° <åÅH˜OѨ_»∞ ‰õΩ~°∞HΔ͇<å^äŒ! ã¨OkèOѨQÆ<£.
Jx x+¨¯~°¬QÍ K≥áêÊ_»∞.
^èŒfi[Og∞^Œ PO[<ÕÜ«∞∞}˜‚ LOz, `≥Å¡x QÆ∞„~åefl
Hõ\ ˜ì, H˘~°_®`À <Õ#∞ `ÀÖË ~°^äŒOg∞^Œ Éèí∂#ÉèŸO`«~åàÏÅ∞
^Œ^ŒÌiÖË¡ q^èŒOQÍ qO\˜<åix ™êiã¨∂Î QÍO_ô"åxfl ^èŒiO
z# Ѷ¨Å∞æ#∞_»∞ Ãã·<åºxfl peÛK≥O_®_»∞`«∞#flѨÙÊ_»∞ h=Ù
ã¨Okè HÍ"åÅx "≥∞∞~°ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl Ѩ\ ˜ìOK«∞‰õΩ<Õ <å^äŒ∞_»∞O
_»_»∞ Jx QÆkÌOKå_»∞. K≥q\˜H˜ â◊O‰õÄk#@∞¡Ok Ѩiã≤÷u.
JO^Œ∞=Å¡
âß. ã¨O`À+¨O|∞# ã¨Okè¿ãÜ«∞∞^Œ∞Ô~?=„ã¨ÎO|∂_»∞ÛKÀ „^ÒѨn
HÍO`«<£ Ez# <å_»∞ KÕã≤# „Ѩu[˝Öò n~°Ê cè=∞∞O_»∞ h
=∂iÛ, 2020 | ã¨Ñ¨Îyi | 15
 *ˇO_®ÃÑ· HõÑ≤~åA...
á⁄O`«<£ h ã¨ÇϨ [#∞‡ ~˘=∞∞‡ ~°∞kè~=° ∞∞‡<£ „^•=Ù <å_Õx x
tÛO`«<£ `«^Œæ^ŒÜ«∞∞<£ `«fi^Œ∂~°∞Ü«∞∞QÆ=∞∞<£ KèÕkOK«∞ <å_ÕxÜ«∞∞<£
Jx YzÛ`«OQÍ K≥Ñ≤Ê =∞∞yOKå_»∞.
cè+¨}"≥∞ÿ# `«# „Ѩu[˝ <≥~°"Õ~°∞ÛHÀ=_»OHÀã¨O
cè=∞∞_»∞ h Z^Œ∞~°∞QÍ<Õ h `À|∞@∞ì=Ù QÆ∞O_≥<≥`«∞Î~°∞ „`åˆQ
~ÀA#QÍh, p‰õÄ zO`å U=∂„`«O ÖˉõΩO_® `«#QÆ^Œ`À
h `˘_»efl XHõ¯™êiQÍ `«∞OKÕ¿ã@ѨÙÊ_»∞ QÍh ã¨O`À+¨O`À
ã¨OkèKÕ™êÎ~å? JѨÙÊ_»∞KÕã≤ UO ÖÏÉèíO.
D <åeæO\˜h `≥Å∞QÆ∞*Ïu =~°∞ã¨Ñ¨^•ºÅx Ñ≤Å∞
™ÈÎOk. áêO_»"À^ÀºQÆOÖŸ<Õ <åÅ∞æѨ^•ºÅ∞ =~°∞ã¨QÍ L#fl
ã¨O^Œ~åƒùeOHÍ L<åfl~∞∞.
HÍh, g\˜H˜ =∂„`«"Õ∞ P ¿Ñ~°∞ =zÛOk. =K«#O
ÖˉõΩO_® Ѩ^•ºÅ∞ <åÅ∂æ =~°ã¨QÍ L#flO`«=∂„`«OKÕ`« D
¿Ñ~°∞ =zÛ LO_»^Œ∞.
K≥ѨÊ^ŒÅK«∞‰õΩ#fl q+¨Ü«∞O XHõ „Hõ=∞Ѩ^ŒúuÖŸ
"≥∞Å¡QÍ "≥∞∞^ŒÅ~∞∞ ~å#∞ ~å#∞ f„=f„==∞=Ù`«∂-™êQÆ_»O
WO^Œ∞‰õΩ HÍ~°}O HÍ=K«∞Û. [iyO^Õ^À [iyáÈ~∞∞O^Œx
Hõ$+¨μ‚_»∞ ^Œ∞~Àº^èŒ#∞}˜‚ ÖÏeOKå_»∞. Z=~Àfl #=∞∞‡H˘x
W|ƒO^Œ∞Å∞ H˘x`≥K«∞ÛHÀ=^ŒÌx ÃÇÏK«ÛiOKå_»∞. `«#
=∂@Å∞ q#=∞h, qâ◊fiã≤OK«=∞h ɡkiOKå_»∞. cè=∞∞_»∞
h `«=∞∞‡}˜‚ K«OÑ≤, "≥K«Û<≥`«∞Î~°∞ `åˆQ@ѨÙÊ_≥·<å ã¨Okè
KÕ™êÎ"å? KÕÜ«∞=Ù. ZO^Œ∞HõO>Ë "å_»∞ h=ÙHÍ^Œ∞ HÍ|\˜ì.
=∞i h `˘_»Å∞ q~°Q˘æ>Ëì @ѨC_≥·<å ã¨O`À+¨OQÍ ã¨Okè
KÕ™êÎ"å? Jx ѨiǨÏã≤OKå_»∞.
"≥∞∞^Œ\ ˜Ñ¨^ŒºOÖŸ kfi`«fiÅHÍ~° „áêã¨O (K≥e¡Ü≥∞∞–
`˘e¡–Ñ≤Å¡Å∞–Ze¡) q+¨Ü«∂xfl "≥∞Å¡QÍ "≥∞∞^ŒÅ∞ÃÑ@ì_®xfl
ã¨∂zã¨∞#Î flk.
Ô~O_»=Ѩ^ŒºO `˘eáê^ŒOÖŸ '=∞Ǩ=∞Ç≤Ï`å`«∞‡_»∞—
J#flѨC_»∞ Ǩ— J<Õ JHõΔ~°O Ü«∞u™ê÷#ÖŸ xez, n~°…"≥∞ÿ#
LKåÛ~°}‰õΩ gÅ∞HõeÊã¨∂Î PÜ«∞# Q˘Ñ¨Ê`«<åxfl „uQÆ∞}©H$õ `«O
KÕã¨∞Î#flk. 'Hõ~°‚— â◊ÉÏÌxfl #_çq∞H˜ qiz Ô~O_»=áê^ŒOÖŸ
16 | ã¨Ñ¨Îyi | =∂iÛ, 2020
#∞Oz =∞∂_À áê^ŒOÖŸH˜ "ÕÜ«∞_»O =∞ǨÉèÏ~°`« ã¨O„QÍ=∞
=∞<Õ ã¨=∞∞„^•xfl ^•\˜OK«_®xH˜ Hõ~°‚^è•~°∞_»∞ Hõ~°∞‚_Õ#x
ZO`«QÍ<À #=∞∞‡‰õΩ#fl ^Œ∞~Àº^èŒ#∞}˜‚ =∂#ã≤HõOQÍ ^≥|ƒ
Q˘@ì_"» ∞Õ !
=∞∂_»=Ѩ^ŒºO "≥∞∞^Œ\ ˜ áê^ŒOÖŸ Ü«∞u "ål„âı}˜
ÖŸx 'l—. ^≥=· ^Œ`"Ϋ ∞≥ #ÿ QÆ∞„~åÅ ã¨=∞∂ǨÏO "≥#Hõ HÍà◊§g∞^Œ
xÅ|_ç Hõ^Œ#∞„`˘Hõ¯_®xfl 'l„âı}˜— (lâòˆ~) J#fl ã¨O^Œ~°ƒùO
(â◊HÍ~° ~°HÍ~åÅ ã¨OÜ≥∂QÆ „ѨÉèÏ=O 'l— J<Õ JHõΔ~°O
g∞^Œ Ѩ_»∞`«∂) ã¨∞=ºHõÎO KÕã¨∞Î#flk. =∞∂_»=áê^ŒOÖŸx
'=∞∂Hõ— â◊ÉÏÌxfl qiz 'Hõ—`À Ü«∞u "ÕÜ«∞_»O`À Ãã·#ºO
YO_çOѨ|_»@O ã¨∂z`«O. XHõ¯O_»∞–‰õÄ_® WÖÏO\˜^Õ.
XHõ áê^ŒOÖŸOz WOHÀáê^ŒOÖŸH˜ qiz"ÕÜ«∞|_»_»O=Å¡
J~°=∂xã≤ ‰õÄ_® h ã¨Okè"≥∞∞~°#∞ PÅH˜OK«_»x ^èŒfix
`«=∞=Ù`«∞#flk. <åi ™êiOK«_»O qxÑ≤ã¨∞ÎOk P Ѩ^•Å
á⁄OkHõÖŸ.
<åÅæ=Ѩ^ŒºO `˘eáê^ŒOÖŸ '=¢ã¨Î— â◊|ÌOÖŸx 'G—
Ü«∞u. ã¨HÍ~° `«HÍ~° ~°HÍ~åÅ ã¨OÜ≥∂QÆO =GO ÖÏQÆ_»O
ÖŸx W|ƒOkx, ~åÑ≤_çh K≥ѨÊHõ K≥|∞`«∞#flk. kfifÜ«∞
áê^ŒOÖŸ Ü«∞u HÍ–[˝ ʼnõΩ. „Ѩu=~°æOÖŸx "≥∞∞^Œ\ ˜
<åÅ∞QÆ∞ JHõΔ~åʼnõΩ =∂„`«"Õ∞ Ѩ~°ã¨Ê~°O Ü«∞u K≥Å∞¡`«∞Ok.
Hõ–[˝ ʼnõΩ Ü«∞u K≥Å¡_»O qâı+¨O. JO^Œ∞ˆH ^•xH˜
'qâı+=¨ o— Jx ¿Ñ~°∞. q+¨Ü∞« O Ü≥∞∞Hõ¯ qâı+`¨ #« ∞ QÆ∞~°∞KÎ ãÕ ∞¨ Î
#flk P qâı+¨=o.
"≥∞∞^Œ\ ˜ =∞∂_»∞Ѩ^•ºÖŸ¡x =~°ã¨QÍ H“~°"Õâ◊fi~å
~å[~å[! ‰õΩ~°∞HΔ͇<å^äŒ! J#fl ã¨OÉŸ^èŒ#Å∞<åfl~∞∞ WO`«
JO`« =∞~åº^Œ J#=ã¨~°=∞#∞‰õΩ<åfl_Õ"≥∂! Hõhã¨O |Ǩï
=K«#O‰õÄ_® ÖˉõΩO_® UHõ=K«#OÖŸ<Õ z=i Ѩ^ŒºOÖŸ h
á⁄O`«<£, h ã¨Ç¨Ï[#∞‡ Jx ¿Ñ~˘¯<åfl_»∞.
WÖÏO\˜ ÖŸ`«∞áê`«∞Öˇxfl\˜<À Hõey LO_»_O» =Å¡
D <åÅ∞æѨ^•ºÅ∂ =~°∞ã¨Ñ¨^•ºÅ∞QÍ `≥Å∞QÆ∞*ÏuÖŸ z~°
™ê÷~∞∞QÍ xeKå~∞∞.
Éèí∞H˜Î, =ÚH˜Î `å<Õ WK«∞Û Éèí∞qx Ѩ~°=∂`«∞‡_»∞
 Ѩq„`«HÍ"Õsf~°OÖ’ "≥·Éèí"À¿Ñ`«OQÍ H˘Å∞=Ùfi L#fl
N~°OQˆ â◊fi~°∞x `«xqf~å ^Œi≈OKÕ =∞ǨÏ^•ƒùQºÆ O Z#fl_»∞ Åaèã∞¨ OÎ ^À,
P ~°OQÆ<å^äŒ∞x k=ºQÍ^äŒÅ#∞ "≥∞ÿ=∞~°z QÍ#O KÕ¿ã P#O^Œ
ã¨O^Œ~°ƒùO ZѨC_»∞ =ã¨∞ÎO^À, ~°OQÍ! ~°OQÍ! Jx [Ñ≤ã¨∂Î Éèí‰õΩÎÅÖ’
Éèí‰õΩÎ_»<≥· ~°OQÆx ÔH·OHõ~°ºOÖ’ [#‡#∞ K«i`å~°÷O KÕã¨∞HÀQÆÅ
ã¨∞=ÚǨ˙~°ÎO ZѨC_»∞ =ã¨∞ÎO^À Jx ÉèíQÆ=O`«∞x ã¨xflkèÔH·
JǨÏ~°Ç¨Ï=¸ Ѩi`«Ñ≤Oz# =∞ǨÉèí‰õΩÎ_»∞ N‰õΩÅâıY~åàÏfi~°∞Å∞.
‰õΩÅâıY~åàÏfi~°∞Å∞ ˆH~°à◊~å¢+¨ìOÖ’x 'u~°∞=OlHõ¯à◊O—
ˆHΔ„`«OÖ’ [x‡OKå~°∞. Ѩ~°=∂`«‡ =~°„ѨÉèÏ=O KÕ`« HõeÜ«ÚQÆOÖ’
Ѩ~åÉè=í =`«û~°OÖ’ ‰õΩOÉèÅí QÆflO, ѨÙ#~°fiã¨∞ #Hõ„Δ `«ÜÚ« HõÎ ^Œâq◊ ∞ QÆ∞~°∞
"å~°O<å_»∞ H“ã¨∞ÎÉèÏOâ◊`À ^Œâ◊~°^äŒ∞#‰õΩ N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ L^Œ
~ÚOz#@∞¡QÍ ^Œ$_軄=`«∞#‰õΩ ‰õΩÅâıY~°∞Å∞ [x‡OKå~°∞.
ÉèíH˜Î„ѨѨOK«OÖ’ gi ~°K«#Å∞ =∞}˜nÑ≤HõÅ∞. NHõ$+¨‚
k=º^Œ~°≈#ÉèÏQƺO á⁄Ok#"åÔ~· N~°OQÆѨÙ~°O KÕ~°∞‰õΩx ~°OQÆ<å^äŒ∞_ç
¿ã=ÅÖ’<Õ r=#O ™êyOKå~°∞. ™È΄`«™êÇ≤Ï`«ºOÖ’ g~°∞ ~°zOz#
'=Ú‰õΩO^Œ=∂Å— ã¨∞„Ѩã≤^ŒúO. Wk XHõ ÉèíH˜Î~°ã¨ ã¨∞^è•HõÅâ◊O. ÉèíH˜Î
áê~°=â◊ºO`À `˘}˜H˜ã¨ÖÏ_Õ Hõq`«fiO ZO`« ã¨∞„Ѩã¨#flOQÍ, =∞$^Œ∞
=∞^è∞Œ ~°OQÍ LO@∞O^À ~°∞z K«∂Ñ≤Oz# ~°`fl« =∂Å '=Ú‰õΩO^Œ=∂Å—.
Wk "≥∂HõΔ„Ñ¨^Œ∞_≥·# =Ú‰õΩO^Œ∞xH˜ ǨÏ$^ŒÜ«∞ѨÓ~°fiHõOQÍ Éèí‰õΩÎ_»∞
ã¨=∞iÊOz# ÉèíH˜ÎÉèÏ= ã¨∞=∞=∂Å, 40 qt+¨ìâ’¡HÍÅ`À JÅ¡|_»¤
Ѩi=∞à◊Éèíi`«"≥∞ÿ# ~°=∂ºHõΔ~°=∂Å.
‰õΩÅâıY~°∞Å „ѨѨuÎ ÉèÏ"å#∞Éèí∂`«∞ÖË Hõq`«fi~°∂áêxfl ã¨O`«
iOK«∞‰õΩx P^蕺u‡Hõ „ѨѨOK«Ñ¨Ù Ö’yeH˜ `À~°}ÏÖˇ· ÉèíH˜Î=∞Ok~°O
Ö’xH˜ Éèí‰õΩÎefl PǨfix™êÎ~Ú. u~°∞=∞Å N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x k=º
^è•=∞OÖ’ ‰õΩÅâıY~°Ñ¨_çQÍ „Ѩã≤^Œú"≥∞ÿ# ^•fi~°O "åi J##ºâ◊~°}Ï
QÆuH˜ JkfifÜ«∞"≥∞ÿ# ^Œ$ëêìO`«O.
NѨu áê^Œ=∞<Õ <ÒHõ#∞ KÕi# ã¨[˚#∞Å∞ Éèí=™êQÆ~åxfl
J=bÅQÍ ^•\˜ J=∞$`«ã≤÷ux á⁄O^ŒQÆÅ~°∞. J#O`«"≥∞ÿ#, ã¨`«º"≥∞ÿ#
=∂iÛ, 5= `Õn# 17
N‰õΩÅâıY~°PàÏfi~ü =~°¬u~°∞#HõΔ„`« ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ...
 t~°ã¨∞ NqÉèí∞ =O^Œ<åxˆH!
D *Ï˝<åxfl J#∞Éèí∂u K≥Ok# ‰õΩÅâıY~°∞Å∞– ã¨O™ê~°
™êQÆ~°OÖ’ x~°O`«~°O =Ú#HõÅ∞ "Õ¿ã =∂#=ÙÅ∞ ã¨∞Y
^Œ∞óMÏÅ∞, j`Àëê‚Å∞ J<Õ ÃÑ#∞QÍÅ∞Ö’¡ H˘@∞ìH˘xáÈ`«∂
LO\Ï~°∞. J@∞=O\˜ qѨ`å¯ÅOÖ’ q+¨μ‚=<Õ `≥Ñ¨Ê XHõ¯>Ë
=∂#=Ù_çH˜ â◊~°}ºO Jx ZÅ∞ÔQuÎ Kå\˜ K≥áêÊ~°∞. ‰õΩÅ
âıY~°∞Å∞ `«=∞ ÉÏ¿ÇϺO„kÜ«∂Å#∞, JO`«iO„kÜ«∞"≥∞ÿ#
=∞#ã¨∞û#∞ ã¨OÉ’kèOz, J#∞#~ÚOz P [QÆ^ÕHõqÉèí∞x
k=ºáê^•~°qO^•ÅÃÑ· =∞QÆfl"≥∞ÿ =∞ã¨Å∞HÀ=Åã≤O^Œx |u
=∂Å∞‰õΩ<åfl~°∞.
‰õΩÅâıY~åàÏfi~°∞Å∞ `«=∞ JO`«~°OQÆOÖ’x â◊~°}Ï
QÆu `«`åÎ fixfl ѨÅ∞s`«∞ÅÖ’ =Ú‰õΩO^Œ=∂ÅÖ’ =i‚OKå~°∞.
`å#∞ ^•ã¨∞ʼnõΩ ^•ã¨∞_»#x, ^•™ê#∞^•ã¨∞_»#x „ѨH\õ O˜ K«∞
‰õΩ<åfl~°∞. P ã≤÷uÜÕ∞ `«=∞ [#‡‰õΩ ™êѶ¨Åºã≤÷u Jx
x"ÕkOK«∞‰õΩ<åfl~°∞.
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu
QÀ^•`«Å‰õΩ q[˝Ñ≤Î
1) ^Õâ◊"åm QÀ=ÙÅ#∞ u~°∞ѨuÖ’x u.u.^Õ=™ê÷
#=Ú#‰õΩ ã¨O|OkèOz# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° QÀã¨O
~°HõΔ}âßÅ #O^Œ∞ =∂„`«"Õ∞ =ÚO^Œã¨∞Î J#∞
=∞u`À ã‘fiHõiOK«|_»`å~Ú.
2) P~ÀQƺ=O`«"≥∞ÿ# ^Õâ◊"åm QÀ*Ïu P=ÙÅ∞
=∂„`«"Õ∞ ã‘fiHõiOK«|_»∞`å~Ú.
QÀã¨O~°H}Δõ ÏkèHÍi,
u.u.^Õ., u~°∞Ѩu
18 | ã¨Ñ¨Îyi | =∂iÛ, 2020
=∞[˚#‡#ó Ѷ¨Åq∞^ŒO =∞^èŒ∞ÔH·@Éèψ~!
=∞¢`åÊ~°÷hÜ«∞ =∞^Œ#∞„QÆÇ¨Ï U+¨U=
`«fi^Œƒù$`«º Éèí$`«ºÑ¨iKå~°Hõ Éèí$`«ºÉèí$`«º
Éèí$`«ºã¨º Éèí$`«º Wu=∂O 㨇~°Ö’Hõ<å^äŒ (27 â’¡)
Jx P Ö’Hõ<å^äŒ∞}˜‚ "Õ_»∞‰õΩ<åfl~°∞. Ѩ~°=∞ÉèíHÍ΄QÆ
QÆ}∞ºÖˇ·# ÉèíQÆ=O`«∞x^•ã¨∞ʼnõΩ ^•ã¨∞_çQÍ =iÎOK«@"Õ∞
ÉèíQÆ=^Œ#∞„QÆǨτáêÑ≤ÎH˜ ~åK«=∂~°æO. ÉèÏQÆ=`«∞Å∞ ÉèíQÆ=`«ûO
|O^è∞Œ Å∞. q+¨μÉ‚ ‰íè Ωõ ÅÎ áê^Œ Ѩ~åQÍÅ#∞ t~°ã∞¨ ûÃÑ· ^èiŒ Oz#
ѨÙ}Ϻ`«∞‡Å∞ Ѩ~=° ∂`«‡#∞ Hõ#∞ÖÏ~å ^Œi≈Oz `«iOK«QÅÆ ~°∞.
ÉèíQÆ=O`«∞x ¿ãqOKÕ Éèí‰õΩÎʼnõΩ ã≤kú `«`üHõΔ}"Õ∞
HõÅ∞QÆ∞`«∞O^À ÖË^À HÍx ÉèíQÆ=^Œƒù‰õΩÎÅ#∞ ¿ãqOz# "åiH˜
=∂„`«O `«Ñ¨ÊHõ ã≤kú HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œx K≥ѨÊ@OÖ’ ã¨Oâ◊Ü«∞O
ÖË^Œ∞. ÉèíQÆ=„`åÊÑ≤ÎH˜ ÉèÏQÆ=`«^•ã¨ºO `˘e"≥∞@∞ì. J@∞
=O\˜ ѨÙ}Ϻ`«∞‡Öˇ·# ÉèÏQÆ=`«∞ÅO^ŒiH˜ ^•™ê#∞^•ã¨∞Å∞QÍ
`«=∞#∞ JOwHõiOz, 㨇iOK«=∞x ‰õΩÅâıY~°∞Å∞ `«=∞
=Ú‰õΩO^Œ=∂ÅÖ’ "Õ_»∞‰õΩ<åfl~°∞. ã¨~°fiã¨=∞~°Ê} ÉèÏ=O
^•ã¨ºO. J^Õ â◊~°}ÏQÆu.
D â’¡HõOÖ’ 'Éèí$`«º— Ѩ^ŒO U_»∞=∂~°∞¡ „ѨÜ≥∂
yOѨ|_çOk. Wk ˆH=ÅO â◊ÉÏÌÅOHÍ~° ™œO^Œ~åºáê^ŒHõO
=∂„`«"Õ∞HÍ^Œ∞. „Ѩu Éèí‰õΩÎ_»∞ `«#‰õΩ Ñ¨Ó~°∞fiÖˇ·# ÉèíQÆ=O
`«∞_ç ^•ã¨∞Å#∞ ¿ãqOKÕ Ñ¨~°OѨ~° q^è•<åxfl ã¨∂zã¨∞ÎOk.
L`«∞ÊùšѨ^Œ‡Ñ¨„`åHõΔO hÅr=¸`«ã¨xflÉèí"£∞
Ü«∂^Œ"å<åO t~À~°`«flO Hõ$+¨‚O =O^Õ [QÆ^Œ∞æ~°∞"£∞I
=∞Hõ~°O^ŒO *ÏÅ∞"åˆ~ ™êfiq∞ =Ú‰õΩO^Œ∞x
áê^•ÅÃÑ· Éèí‰õΩÎÅ JO`«~°OQÍÅ∞ J#O`«OQÍ `«∞"≥∞‡^ŒÖˇ·
ã¨OK«iOKåe. ™êfiq∞ ™œO^Œ~åºxH˜, P~°Î~°HõΔ} Ѩ~å
Ü«∞}`«‰õΩ PHõi¬`«∞Öˇ·# r=ÙÅ∞ ZšѨC_»∞ `«`åÊ^Œ
=∞Hõ~°O^•™êfi^Œ# HÍqOKÕ „Éèí=∞~åÖˇ· ã¨OK«iOKåe.
Ѩ~°=∞ÉèíHÍ΄QÆQÆ}∞ºÖˇ·# ‰õΩÅâıY~åàÏfi~°∞Å '=Ú‰õΩO^Œ=∂Å—
#∞O_ç "≥Å∞=_Õ =∞Hõ~°O^•xfl ã¨Ç¨Ï$^ŒÜ«ÚÅ∞ P™êfikOz
`«iO`«∞~°∞ QÍHõ!
ѨzÛáêÅÖ’x "≥#fl Ѩ~°=∂`«∞‡_»∞
 k#=∞∞ ^•fi^Œt <Õñ_»∞ f~°÷k=ã¨=∞∞ h‰õΩ |∞∞+¨º $}O (|∞∞+≤|∞∞}O) Ñ≤`«$Ï}O (Ñ≤`«$|∞∞}O) `«#
[#‰õΩñ_» J#fl=∂Kå~°∞ºñ_» qKÕÛÜ«∞"Õ [#‡‰õΩ, JÉèí∞º#fluH˜ HÍ~°‰õΩÖˇ·# "åiѨ@¡ ã¨O`å#O K«∂¿Ñ
J#O`«QÆ~°∞_» =∞∞Y∞ºÖˇ·# ã¨∂i[#∞Å`À „â◊^Œú J<ÕHõ ~°HÍÅ∞. "å\˜ÖŸ `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ Ѩ~°ÖŸHõQÆ`«∞
Ѷ¨∞# <å~°^•k ÉèÏQÆ=`«∞Å`À ÅÜ«∂ºHõ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ „Ѩuã¨O=`«û~°O '„âß^ŒúO— x~°fiÇ≤ÏO
^Œ#∞[=∞~°Ì#∞ñ_≥·# ^≥·=tMÏ=∞}˜`À_» K«_»O. U `«`å¯~°}OQÍ Ñ≤`«$^Õ=`«Å∞ `«=∞ ã¨O`å<åxfl
"≥#∞H˘x Ü«∂~°yOK« qKÕÛÜ«∞"Õ Pj~°fik™êÎ~°#_»O XHõ qâßfiã¨O. HÍHõáÈ`Õ ‰õΩ=∂~°∞x
"≥·‰õΩO~îå# #∞O_ç Ü«∂à◊√"å~°Å֟ѨŠ#∞O_ç q^èŒ∞ºHõÎ^èŒ~°‡O ‰õÄ_®. WO`ÕHÍ^Œ∞. J#fl=∞Ü«∞º P^Õâ◊O
ÖŸHõѨ٠x`«º=∞∞‰õΩÎÅÖŸ# #∞O_ç ‰õÄ_®. Nx"åã¨∞x ¿ã=ÖŸ `«iOK«=∞#_»O, <å~åÜ«∞}¿ã=
NHÍO`«`À_» #∞#fl N"ÕOHõ>Ëâ◊√QÆ∂_ç
Ѩ~°=∂~°÷=∞#_»O, ã¨OH©~°Î#Å`À ™êfiq∞x H©iÎOK«=∞#_»O
~∞∂Hõ_» <å~°yOK« xO\˜H˜ qKÕÛÜ«∞"Õ
ÖÏO\˜q J#fl=∞Ü«∞º `«# ã¨O`å<åxH˜ ÉŸkèOz#
ã¨OH©~°Î#=∞∞`À_» ã¨#HÍ^Œ∞ÖˇÅ¡ñ ÉÏ_» JOâßÅ∞. D =∂~°æOÖŸ<Õ `åà◊¡áêHõ Ѩ^ŒHõ=ÙÅ∞ ã¨∞=∂~°∞
á⁄OHõѨ٠N"ÕOHõ\Ï„kÉèí∂q∞ #∞O_ç
ÅOÔH N"ÕOHõ@yiÅH©Δ ‡qÉèí∞ _»∞ h=Ù 150 ã¨O=`«û~åÅ∞ ѨÜ∞« xOKå~°∞. #O^Œ=sHõ =Oâ◊A_≥#·
#OÔHÅ =∂ ~∞∞O\˜ qO^Œ∞ ÖÏ~°yOK«"Õ (2.151) "å_»∞, "≥·+¨‚"åxfl =Åz#"å_»∞, ~ÀAH˘Hõ¯ H©~°Î# =O`«∞#
D H©~°Î# u.u.^Õ=™ê÷#=∞∞Å∞ =∞∞„kOz# `åà◊¡ ~°zOz# J#fl=∞Ü«∞º#∞ 㨇iOK«_»O, PÖψQ „â◊^Œú`À KÕ¿ã
áêHõ Ѩ^Œ™êÇ≤Ï`«ºO Ô~O_»= ã¨OѨÙ@OÖŸ 151= H©~°Î#. D Ñ≤`«$HÍ~åºxH˜ PǨfixOK«_»O D H©~°Î# <ÕѨ^䌺O.
H©~°Î# QÆÅ ~åyˆ~‰õΩ ã¨OYº 136. D áê@ J#fl=∞Ü«∞º 'k#=∞∞ ^•fi^Œt <Õ_»∞— k#â◊|ÌO ã¨O㨯 $`«O.
J^蕺`«‡ã¨OH©~#ΰ ÅÖŸ ÉèÏQÆOQÍ =∞∞„k`«O HÍ=_»O z„`«O. D pHõ\ ˜x `˘ÅyOKÕk Jx =Ùº`«ÊuÎ, ѨQÆÅ∞ Jx ™ê=∂#º
H©~°Î# `åà◊¡áêHõ ÃÑ^Œu~°∞
=∞ÖÏKå~° ∞ ºÅk. `« #
`« O „_ç x PǨ  fix㨠∂ Î
™êO=`«ûiHõ ÃÑ·`«$Hõk#O
<å_»∞ áê_ç#áê@. J„â◊^úŒ
=Å¡<À, á⁄~°ÉÏ@∞ =Å¡<À
J#fl=∞Ü« ∞ º J^è • º`« ‡
ã¨OH©~°Î#Å *Ïa`åÖŸ KÕiáÈ~∞∞Ok. J#fl=∞Ü«∞º ã¨OѨÙ\Ï J~°÷O. ѨQÆÅO>Ë ÉèÏ~°fÜ«∞∞ʼnõΩ ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞O "≥∞∞^ŒÅ∞
Å#∞ =∞∞„kOz# NQ“iÃÑkÌ ~å=∞ã¨∞|ƒâ◊~°‡ Ѷ¨Ù\ò<À\òûÖŸ ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∞O ^•HÍ "≥eˆQ HÍÅO. áêâßÛ`«∞ºÅ k#
'D áê@ J#fl=∞Ü«∞º „âß^Œú k#=∞∞#∞ QÆ∂iÛ „"åã≤#k. QÆ}# ~å„u 12.00 #∞O_ç "≥∞∞^ŒÅ∞. ÉèÏ~°fÜ«∞∞Å k#
QÍ#, J#fl=∞Ü«∞º ~°K«#HÍ^Œ∞— Jx ã¨Ê+¨ìO KÕâß~°∞. QÆ } # 㨠∂ ~Àº^Œ Ü « ∞ O`À "≥ ∞ ∞^Œ Å =Ù`« ∞ Ok. JO^Œ ∞ ˆ H
WHõ D H©~°Î#ÖŸx qâıëêOâßÅ∞– ѨOKåOQÆOÖŸ k"åǨϟ~°K«„HõO, ~å„u Ǩϟ~°K«„HõO qÉèí[#
K≥áêÊ~°∞. JO`ÕHÍ^Œ∞ ѨOKåOQÆO ukä–"å~°–#HõΔ„`«–
„|ǨχK«~°º, QÍ~°›ã¨÷º, "å#„Ѩã¨÷, ã¨<åflº™ê„â◊=∂
Ü≥∂QÆ–Hõ~°}O J<Õ SkO\˜x ã¨Ê+¨ìO KÕã¨∞ÎOk. "å\˜ÖŸ
ÅÖŸ QÍ~°›ã¨÷ºO, ã¨~°fi„âı+¨ªO. D QÍ~°›ã¨÷º P„â◊=∞OÖŸ
'ukä— "≥∞∞^Œ\ ˜k. „ѨuѨ`«∞Î (áê_»ºq∞) "≥∞∞^ŒÅ∞ ѨÓi‚=∞
‰õΩ@∞O|rq`«O „Ѩ^è•#"≥∞ÿOk. „Ѩ`ÕºH˜Oz =∂`«$^Õ"À
^•HÍ â◊√Hõ¡Ñ¨HõΔO. K«O„^Œ∞x Hõà◊Å∞ =$kú D ѨHõΔOÖŸ<Õ.
Éèí=, Ñ≤`«$^Õ"ÀÉèí=, PKå~°º^Õ"ÀÉèí=, Jukä^Õ"ÀÉèí=
ÉèÏ=#Å∞ KåÖÏ=∞∞YºO. JO`ÕQÍHõ „Ѩu=ºHÎ̃ ‰õÄ_® '|∞∞} 21–03–2020#
„`«Ü«∞O— f~°Û_»O J=ã¨~°O. J"Õ ^Õ=~°‚O, (^Õ=|∞∞}O) 19 J#fl=∂Kå~°º =~°úOu ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ...
 `«O„_çx Ñ≤ez# H˘_»∞‰õΩ
áê_»ºq∞ #∞O_ç J=∂"å㨺 ^•HÍ Hõ$+¨Ñ‚ H¨ OΔõ . nx<Õ '|Ǩïà◊
ѨHõΔO— Jx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞. JO^Œ∞=Å¡ u^äŒ∞Å∞ K≥¿ÑÊ"Õà◊
â◊√Hõ¡^•fi^Œt, |Ǩïà◊^•fi^Œt Jx =º=Ǩ~°O. J#fl=∞Ü«∞º
Ѩ~°=∞Ѩ^ŒO KÕ~°∞H˘#fl ukä '|Ǩïà◊ ^•fi^Œt, JO^Œ∞ˆH
ÃÑ^Œu~°∞=∞ÅÜ«∞º 'ukäx— =∞∞O^Œ∞ QÆ~°∞ÎKÕâß_»∞.
'f~°k÷ =ã¨=∞∞ h‰õΩ— k#=∞<åfl k=ã¨=∞<åfl XHõ>.Ë
k=ã¨=∞O>Ë „ѨHÍtOKÕ^Œx =Ùº`«ÊuÎ. ѨQÆÅ∞‰õΩ =∞~˘Hõ
Ѩ~åºÜ«∞ Ѩ^ŒO k=ã¨O ‰õÄ_®. D ^•fi^Œt 'f~°÷k=ã¨O—
Jx ÃÑ^Œu~°∞=∞ÅÜ«∞º J#fl=∞Ü«∞º‰õΩ `«O„_çH˜ q#flqOK«_O»
qâı+¨O. f~°÷â◊ÉÏÌxH˜ ѨÙ}ºˆHΔ„`«=∞x XHõ J~°÷O. 'k=ã¨O—
ã¨O㨯 $`«â◊|Ì"≥∞ÿ<å „^•q_» ÉèÏ+¨ÖŸ '`«kÌ#O— J<Õ J~°÷OÖŸ
"å_»HõO. P HÍ~°}O =Å¡ f~°÷k=ã¨=∞O>Ë Ñ¨Ù}ºˆHΔ„`«OÖŸ
x~°fiÇ≤ÏOKÕ „âß^ŒúHõ~°‡ Jx‰õÄ_® K≥ѨÊ=K«∞Û. nx<Õ 'ˆHΔ„`«
„âß^Œ—ú =∞O\Ï~°∞. =∞ǨѨÙ~°∞+¨μÅ#∞ 'f~°∞Å÷ ∞QÍ— 㨇iOK«_O»
ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O ‰õÄ_®. "å~°O^Œ~°∞ ÖŸHõáê=#∞Å∞.
'[#‰õΩñ_» J#fl=∂Kå~°∞ºñ_» qKÕÛÜ«∞"Õ— [#‡‰õΩ
HÍ~°}=∞~∞∞#"å_»∞ [#‰õΩ_»∞. P [#‰õΩ_Õ J#fl=∞Ü«∞º.
ˆH=ÅO J#fl=∞Ü«∞ºHÍ^Œ∞ J#fl=∂Kå~°∞º_»∞. PKå~°∞º_»#
_®xH˜ qâıëê~å÷Å∞<åfl~∞∞. PK«iOz W`«~°∞ʼnõΩ =∂~°æ
20 | ã¨Ñ¨Îyi | =∂iÛ, 2020
xˆ~Ìâ◊O KÕ¿ã"å_»∞ PKå~°∞º_»∞. JO`ÕHÍ^Œ∞ ÉèíQÆ=næ`« 16=
J^蕺ܫ∞OÖŸ ^≥·gã¨OѨ^Œ=Å¡ J=`«iOz# "åiÖŸ 26
ã¨∞QÆ∞}ÏÅ∞O\ÏÜ«∞x =i‚OzOk. JÉèíÜ«∞O, *Ï˝#Ü≥∂Qƺ`«,
^•#^ŒÜ«∂^Œ∞Å∞, HõΔ=∂^èŒ$u ÖÏO\˜q. JO`ÕQ͉õΩO_®
"Õ^•O`«^Õt‰õΩÅ∞ "å~°∞ <åºã¨qOâ◊uÖ’ K≥Ñ≤Ê#@∞¡ (ã≤^ŒúO
ã¨`«ûO„Ѩ^•Ü«∞ ã≤÷~°kèÜ«∞ =∞#Ѷ¨∞O) ѨÓ~åfiKå~°∞ºÅ ã¨O„Ѩ
^•Ü«∞ Ѩ~°OѨ~° Ѩ@¡ x+¨ª HõÅ"å_»∞, áêѨ~°Ç≤Ï`«∞_≥·#"å_»∞,
^蕺# ã¨=∂kèÖŸ „|Ǩχ ™êHΔÍ`å¯~°O á⁄Ok#"å_»∞, Éèí∂`«
Ç≤Ï`«=∞~∞∞# ã¨`«º"å‰õΩ¯ HõÅ"å_»∞, ^ŒÜ«∂à◊√=Ù, ã¨^•Kå~°
xëêªÑ¨~°∞_»∞, `«#‰õÄ W`«~°∞ʼnõÄ "Õ∞Å∞ HõeˆQ q^èŒOÖÏ
*ÏQÆ~°∂‰õΩ_≥· LO_»_»O J<Õ ÅHõΔ}ÏÅ∞ HõÅ J#fl=∞Ü«∞º
PKå~°∞º_»∞. PÖÏO\˜ `«O„_çx ÃÑ^Œu~°∞=∞ÅÜ«∞º 'qKÕÛÜ«∞
=∞#_»O— ã¨O„áê~°÷#.
ÃÑ^Œu~°∞=∞ÅÜ«∞º ѨÅq¡ `À áê@∞ =∞∂_»∞K«~}° ÏÅ∞
‰õÄ~åÛ_»∞. "≥∞∞^Œ\ ˜ K«~°}OÖŸ `«O„_ô! J#fl=∂Kå~°º h=Ù
J#O`« QÆ~°∞_®^Œ∞Å`À, <å~°^•k ÉèÏQÆ=`«∞Å`À, ~åHõΔã¨∞Å
J}z# ^≥·=tMÏ=∞}˜`À =∂ WO@ [iˆQ „âß^Œú Hõ~°‡‰õΩ
"ÕOKÕÜ«∞=Ü«∂º— Jx „áêi÷OKå_»∞.
"≥·‰õΩO~î°OÖŸ ™êfiq∞"åiH˜ KÕ~°∞=ÙQÍ ã¨^•=ÙO_Õ
"å~°∞ x`«ºã¨∂~°∞Å∞. 'ã¨^• Ѩâ◊ºOu ã¨∂~°Ü«∞ó— Hõ~å‡Ü«∞`«Î
[## =∞~°}^Œ∞óMÏ^Œ∞Å∞ ÖËx"å~°~∞∞, âßâ◊fi`«OQÍ ÉèíQÆ
=^Œ#∞Éèí=ÉèÏQƺO HõÅ"å~°∞x`«∞ºÅ∞. x`«ºbÖÏ qÉèí∂`«∞Å<Õ
LÉèíÜ«∞ qÉèí∂`«∞ÅÖŸ ÉèíQÆ=`«ûxflÇ≤Ï`«∞Å~∞∞ ÔH·OHõ~°ºO
KÕ¿ã"å~°∞ x`«∞ºÅ∞. P x`«ºã¨∂~°∞ÅÖŸ "≥∞∞^Œ\ ˜"å_»∞ J#O
`«∞_»∞. J#O`«∞_»O>Ë âı+¨μ_»∞. D J#O`«∞_»∞ '=∞Ǩ=∞Ç‘Ï
Éèí~°O— "≥∂KÕ"å_»∞. "Õ~∞∞Ѩ_»QÆÅ"å_»∞. [Åkèâß~∞∞H˜ áê#Ê
~∞∞#"å_»∞. áê=∞∞ʼnõΩ ~åA. áêѨǨi. JO`ÕHÍ^Œ∞
™êfiq∞H˜ Q˘_»∞QÆ∞, Pã¨#O ‰õÄ_®, PÖÏO\˜ J#O`«∞x
"≥O@ɡ@∞ìH˘x~°=∞‡x PǨfi#O.
~Ô O_»="å_»∞ QÆ~∞° _»∞_»∞. ™êfiq∞ P#HÀã¨O =∞∞‰õΩo`«
ǨϙêÎÅ`À ^Œi^•Ñ¨ÙÖŸ¡ HÍK«∞H˘<Õ"å_»∞. q#`å`«#Ü«∞∞_»∞.
=∞Ǩ|Åâße. "≥‰· Ωõ O~î<° å^ä∞Œ x "åǨÏ#O. JO`ÕHÍ^Œ∞ ^èfiŒ [O
‰õÄ_®. N"≥·+¨‚=OÖŸ 'ÃÑiÜ«∞uÎ~°∞=_çQÍ— H©iÎOѨ|_Õ"å_»∞.
Ѩ\˜ì#"åi KÕa_»¤ Ѩ~°=∂`«∞‡_»∞

u~°∞=∞ÅÖŸx XHõ H˘O_» QÆ~∞° _®„k. "≥‰· Ωõ O~îq° ~°‰Ωõ Î
_≥·# ™êfiq∞ P#u"Õ∞~°‰õΩ QÆ~°∞_»∞_»∞ `≥zÛ# J„kQÍ
qMϺ`«O. QÆ~∞° _» =∞∞Y∞ºÅ∞ J#_»OÖŸ 'q+¨fiHˆ û#∞_»∞— ‰õÄ_®.
J`«_»∞ ¿ã<åѨu. "Õ„`«Ç¨Ïã¨∞Î_»∞. qѶ¨∞flx"å~°‰õΩ_»∞.
'¿ã<å=∞∞^ŒÖÏi—QÍ „Ѩã≤^Œ∞ú_»∞. ¿ã#‰õΩ =∞∞O^Œ∞ xÅ|_ç#
Ãã·<åº^茺‰õΔΩ_»x qâıëê~°÷O. x`«ºã¨∂~°∞Å`À |Ǩïà◊^•fi^Œt
<å_»∞ ~°=∞‡x PǨfi#O.
x`«ºã¨∂~°∞Å`À =∂„`«O HÍ^Œ∞. 'Ѷ¨∞# <å~°^•k
ÉèÏQÆ=`«∞Å`À— ~°=∞‡x Hõ=∞‡x Ñ≤Å∞ѨÙ. ^Õ=~°∞¬ÅÖŸ
<å~°^Œ∞x ™ê÷#O ѨkÅO. x~°O`«~° <å~åÜ«∞}[ѨO
KÕ¿ã"å_»∞. „uÖŸHõã¨OKåi. Ѩ~°=∞ Éèí‰õΩÎ_»∞. ã¨Ow`«O`À,
ÉèíH˜Î`À ™êfiq∞x "≥∞Ñ≤ÊOKÕ"å_»∞. ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ ¿ã"åÔH·OHõ
~åº^Œ∞Å∞ KÕ¿ã"å~°O`å ÉèÏQÆ=`«∞ÖË. "å~°∞ Ѷ¨∞#∞Å∞.
ÉèíQÆ=^ŒÑ¨Kå~°O HõO>ˇ ÉèÏQÆ=^ŒÑ¨Kå~°O =∞ǨáêѨO.
JO^Œ∞Hˆ ÉèÏQÆ=`«ã‡¨ ~°} HõeHõŇ+¨x"å~°HOõ . „ѨÇ¨ ^¡ Œ <å~°^Œ
Ѩ~åâ◊~° ѨÙO_»sHõ "åºã¨ JO|sëê^Œ∞Å∞ ÉèÏQÆ=`«∞Å∞.
J#fl=∞Ü«∞ºk ã¨Ow`«~°∂Ѩ™ê^èŒ#. <å~°^•^Œ∞Å∞ J#fl
=∞Ü«∞º‰õΩ P~å^è∞Œ ºÅ∞. `«O„_çQÍiH˜ W+¨μÅì ~∞∞# "åix PǨfi
xOK«_»OÖŸ JÉèíºi÷OK«_»OÖŸ `«O„_çH˜, `«#‰õΩ P#O^ŒO.
Ѩi"å~åxfl Ñ≤ez Jã¨Å∞ =ºH˜Îx =∞~°záÈ=_»O
^À+¨O. JO^Œ∞ˆH ÃÑ^Œu~°∞=∞ÅÜ«∞º '^≥·=tMÏ=∞}˜—`À
~°=∞‡x PǨfixOKå_»∞. tMÏ=∞}˜ JO>Ë `«Åg∞^Œ ^èŒiOKÕ
=∞}˜. JO^ŒiH˜ Hõ#|_Õk. âŸÉèÏÜ«∞=∂#=∞~∞∞#k. PÖψQ
^Õ=`«ÅÖŸ ã¨~°fi„âı+¨μª_»x Jaè„áêÜ«∞O. 'HõÖ∫ "ÕOHõ@
<åÜ«∞Hõó— Jx „Ѩãk≤ .ú P ™êfiq∞ ^Œ#∞[=∞~°#Ì ∞_»∞. J=`å~°
„ѨÜ≥∂[#"Õ∞ ™ê^èŒ∞~°HõΔ}, ^Œ#∞[tHõΔÖË Hõ^•. P HÍ~°}O
=Å¡ ^≥·=tMÏ=∞}˜ "≥O@~åQÍ „âß^ŒúHÍÅOÖŸ P~°yOK«
_®xH˜ ~°=∞‡x ÃÑ^Œu~°∞=∞ÅÜ«∞º „áêi÷OKå_»∞.
ÃÑ^Œu~°∞=∞ÅÜ«∞º Ô~O_»= K«~°}OÖŸ Pà◊√"å~°¡#∞,
x`«º=∞∞‰õΩÎÅ#∞, Nã¨Ç≤Ï`« "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x "≥#flO@∞H˘x
~°=∞‡x `«O„_çx „áêi÷OKå_»∞. giÖŸ 'PàÏfi~°∞Å∞—
„Ѩã^≤ ∞Œ Åú ∞. ÉèQí =Æ O`«∞x ~°∂ѨbÖÏ^Œ∞ʼnõΩ Ñ¨~=° tOz#"åˆ~.
Ѩ@ìѨQÆ\˜ "≥Å∞QÆ∞ Ѩ~°=∂`«∞‡_»∞
`«O„_çx Ñ≤ez# H˘_»∞‰õΩ
u~°∞=∞ÅÜ«∂`„ ‰« Ωõ
|ã¨∞û„Ѩܫ∂}"Õ∞ ã¨∞~°H˜Δ`«O
Pà◊ √ "å~° ∞ ÖË HÍ^Œ ∞ 'x`« º =∞∞‰õ Ω Î Å ∞— ‰õ Ä _®
„Ѩ™êÎqOѨ|_®¤~°∞. D „ѨÜ≥∂QÆOÖŸ XHõ qâı+¨=∞∞Ok.
ã¨pÛùÅ`«, ã¨`«¯~°‡Å =Å¡ ã¨fi~°æ„áêÑ≤Î ã¨Ç¨Ï[O. HÍx ã¨fi~°æ
"åã¨O `å`å¯eHõO. ѨÙ}ºO H©Δ}O HÍQÍ =∞~°Å [#‡Å∞
`«Ñ¨Ê=Ù. JO^Œ∞ˆH Ѩi}`«∞Å~∞∞# *Ï˝#∞Å∞ '[##=∞~°}Ï
^Œ∞Å∞ ÖËx— ã≤÷ux HÀ~°∞H˘O\Ï~°∞. "Õ~∞∞Oz# q`«Î<åÅ∞
"≥∞∞ÅÔH`«Î=Ù. PÖÏO\˜ ã≤÷u<Õ ÉèÏQÆ=`«∞Å∞ HÀ~°∞H˘O\Ï~°∞.
=∞∞H˜Î J~∞∞^Œ∞ ~°HÍÅ∞. ^Õ=^Õ=Ùx`À SHõºO
HÍ=_»O. Ѩ~°=∞Ѩ^ŒOÖŸ ^Õ=^Õ=Ùx`À ™êÜ«∞∞[ºO J#∞Éèí
qOK«_»O. ^Õ=^Õ=Ùx ÅHõΔ}ÏÅ#∞ á⁄O^Œ_»O. ^Õ=^Õ=Ùx
+¨_»∞æ}ˇÿâ◊fi~åºÅ#∞ J#∞ÉèíqOK«_»O. ^Õ=^Õ=ÙxH˜ „Ñ≤Ü«∞
`«=∞∞_»∞QÍ rqOK«_»O. Ѩ~°=∞Éèí‰õΩÎ_≥·# "å_»∞ ^Õ=ÙxH˜
„¿Ñ=∞`À ÔH·OHõ~°ºO KÕÜ«∞_»OÖŸ<Õ `«$Ñ≤ÎѨ_»∞`«∂ JѨiq∞`«
P#O^•xfl J#∞Éèíq™êÎ_»∞. x`«º=∞∞‰õΩÎÅÖŸ L#fl, L~°=∞∞#
NHÍO`« QÆÅ N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ "≥#flO\˜ ~åQÍ `å#∞ „â◊^•ú
㨉õΩÎÅ`À KÕ¿ã „âß^Œú„H˜Ü«∞ÖŸ P~°yOK«_®xH˜ ~°=∞‡x `«#
QÆ$ǨxH˜ ÃÑ^Œu~°∞=∞ÅÜ«∞º PǨfixOK«_»O Ô~O_»= K«~°}O
ÖŸx JOâ◊O.
=∞∂_»=K«~°}OÖŸ ã¨#HÍ^Œ∞Å∞ áê_»QÍ, "ÕOHõ
\Ï„k J<Õ Éèí∂„áêO`«O `å`å¯eHõOQÍ g_ç ™êfig∞, h=Ù
=∂ WO\˜ qO^Œ∞Å∞ P~°yOK«_®xH˜ qKÕÛÜ«∞=∞x
„áêi÷OK«_»O qâı+¨O.
'=∞∂_»∞— ã¨OYº‰õΩ „áê^è•#º"≥∞O`À LOk.
'=∞∞=∂‡~°∞¡ Ñ≤Å=_»O— XHõ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O. =∞∂_»∞™ê~°∞¡
„Ѩ^ŒH˜Δ}O KÕÜ«∞_»O XHõ xÜ«∞`«qkè. DÖÏO\˜q Z<Àfl.
ÃÑ^Œ u~°∞=∞ÅÜ«∞º =∞∂_»∞K«~} ° ÏÅ∞ QÆÅ H©~#ΰ `À '=∞∞QÆ∞~°∞
"ÕÅ∞ѨÙÅ =∞∂iux— `À_»∞H˘x `«O„_ç J#fl=∞Ü«∞º#∞
„âß^Œú"Õà◊ PǨfixOK«_»O ÃÑ^Œu~°∞=∞ÅÜ«∞º ÉèíH˜ÎH˜ ã¨O„Ѩ
^•Ü«∂#∞~°H˜ÎH˜ „Ѩ`«ºHõΔ™êHΔͺÅ∞.
=∂iÛ, 2020 | ã¨Ñ¨Îyi | 21

( HõO|~ü =∞Ǩâ◊Ü«Ú_»∞ #=∂‡àÏfi~°¡ k=º„ѨÉèÏ"åxfl ã¨∞ÎuOKå~°∞.
WO^Œ∞‰õΩ ZO`À ã¨O`À+¨Ñ¨_»¤ =∞^èŒ∞~°Hõ=ÙÅ∞ N#=∂‡àÏfi~°¡"åi k=º
"≥·Éèí"åxfl, "å~°∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOz# k=º„Ѩ|O^è•Å#∞ `«ÅK«∞H˘x "≥∞ÿ=∞~°z
'Hõ}˜‚#∞}ü té∞`åÎq∞ƒ<åÖò— QÍ#O KÕÜ«∞_»O D ã¨OzHõÖ’ K«^Œ∞==K«∞Û.)
(‰õΩ~°∞‰õÄ~ü#q∞ƒ)– ''‰õΩé∞V√æ_#ç q∞ƒ—— Ü≥∞∞Hõ¯ QÆ∞}
ѨÓiÎHõO>Ë ‰õΩ~°∞‰õÄ~ü #q∞ƒÜ≥∞∞Hõ¯ QÆ∞}ѨÓiÎ qÅHõΔ}
"≥∞ÿOkQÍ L#flO^Œ∞#, PàÏfi~°¡#∞ P„â◊~∞∞Oz# `«~°∞"å`«,
ÉèQí "Æ å#∞}˜‚ P„â◊~∞∞OKåeû# P=â◊ºHõ`« ÖË^∞Œ – Jx ÉèÏ=O.
'u~°∞"åÜü∞"≥∞∞o— Jx â◊|Ì`«ó xˆ~ÌtOK«‰õΩO_®, ''‰õΩ~°∞‰õÄ~ü
#q∞ƒáê—— Jx J#flO^Œ∞#, ''PàÏfi~°∞¡ `«=∞ <À\˜`À
Ѩe¯#k——– J<Õ "≥·ÅHõΔ}ºO`À<Õ u~°∞"åÜü∞"≥∞∞ox ‰õÄ_®
g~°∞ P^Œiã¨∞Î<åfl~°∞– Jx `≥Å∞™ÈÎOk. u~°∞"åÜü∞"≥∞∞oÖŸ
‰õÄ_® ''‰õΩ~°∞‰õÄ~üK«Û_» HÀѨ<£ âÁÖò—— (‰õΩ~°∞‰õÄ~üÖŸ LO_Õ
Nâ◊~î°HÀѨÙÅ ã¨∂H˜Î) (u~°∞"åÜü∞–1–1–11) Jx PàÏfi~°∞¡
ѨeHÍ~°∞.
D „Hõ=∞OÖŸ<Õ g~°∞ ‰õÄ_® u~°∞"åÜü∞"≥∞∞ox
P^Œiã¨∞<Î åfl~°∞. ''Z<£ =∞∞<£ âÁÅ∞¡"∞£ —— (u~°∞"åÜü∞–7–9–2)
(<å ã¨=∞HõΔOÖŸ ѨÅ∞¯`«∞<åfl_»∞) Jx, ''`«<≥·fl `åÎ<Õ `«∞k`«∞Η—
(u~°∞"åÜü∞–10–7–2) (ÉèQí "Æ å#∞_»∞ `«##∞ `å<Õ ã¨∞uÎ Oz)
Jx u~°∞"åÜü∞"≥∞∞o ÉèíQÆ"å#∞_Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ Ñ¨e¯#@∞¡QÍ
ÉèÏã≤OKÕ@ѨÙ_»∞, ''‰õΩ~°∞‰õÄ~ü#q∞ƒáê—— Jx JO@∂ ''Jk
PàÏfi~°∞¡ Ѩe¯# áêâ◊√~åÅ—— Jx ^•xx „QÆÇ≤ÏOK«_»O
H˘OK≥O J™êfi~°ã¨ºOQÍ L#flO^Œ∞#, "Õ~°∞ suÖŸ ‰õÄ_®
J~å÷xfl „QÆÇ≤ÏOK«=K«∞Û. Jk U=∞O>Ë– ‰õΩ~°∞‰õÄ~ü #Oa
Ü≥ÿ∞# PàÏfi~°¡#∞ QÆ∂iÛ Ñ¨eˆH Hõ}˜‚#∞}üté∞`åÎ=∞∞ƒ<Õ
22 | ã¨Ñ¨Îyi | =∂iÛ, 2020
46
''‰õΩ~°∞‰õÄ~ü#q∞ƒáê—— Jx ѨÅ∞¯`«∞<åfl~°x ‰õÄ_® WHõ¯_»
J~å÷xfl „QÆÇ≤ÏOK«=K«∞Û.
(áêq<£ Wxflâ‹·)– áêâ◊√~åÅ`À Hõeã≤ LO_Õ
=∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# ~åQÍxfl.
(áê_ç uÎi=<Õ)– g∞ r=#„Hõ=∞O Uq^èŒOQÍ
#_»∞™ÈÎOk? J<Õ „Ѩâ◊fl ~åQÍ, ''‰õΩ~°∞‰õÄ~ü#q∞ƒ áêq<£
Wxflâ‹·—— (‰õΩ~°∞‰õÄ~üÖŸx QÆ∞}ѨÓ~°∞‚Öˇ·# Nâ◊~î°HÀѨÙÅ
u~°∞"åÜü∞"≥∞∞o „Ѩ|O^èŒOÖŸ QÆÅ áêâ◊√~åÅÖŸx fÜ«∞x
~åQÍÅ#∞) P#O^ŒOQÍ áê_»∞`«∂, ^•x^•fi~å „áê}^è•~°}
KÕã≤, ã¨OK«iã¨∞Î<åfl#∞– Jx =∞^èŒ∞~°Hõ=ÙÅ∞ JO@∞<åfl~°∞.
''L}∞¤ uÎi=<£—— (ux, u~°∞QÆ∞`å#∞) J<Õ suÖŸ ''áê_ç
uÎi=<£—— (áê_ç u~°∞QÆ∞`å#∞) Jx JO@∞<åfl~°∞. ''ui=<Õ——
J<Õ Ñ¨^ŒOÖŸx ''U——HÍ~°O ^•fi~å ''#=∞<£ `«=∞~ü `«Öˇ·Hõàò
g∞^Õ <å=e@∞ì L<˜`«~°∞H˜<À]"£∞—— (u~°∞=∂Öˇ·–1) (Ü«∞=∞
^Œ∂`«Å `«ÅÅÃÑ· HÍÅ∞ÃÑ\˜ì ''<å=ÖŸ <å=Öò—— Jx [Ü«∞
^è•fi<åxfl KÕ™êÎ=∞∞) J<Õ suÖŸ W^Õ <å r=#Ü«∂„`«QÍ
L#flk. <å ã¨OKå~åxfl J_»∞¤HÀQÆeæ# "å~°∞<åfl~å?– Jx
JO@∞<åfl~°x ‰õÄ_® K≥ѨÊ=K«∞Û. ѨÓ~°fiHõ$`«Hõ~°‡Å Ѷ¨ÖÏxfl
J#∞ÉèíqOѨ*Ë¿ã Ü«∞=∞∞_»∞ ‰õÄ_® <å D r=#Ü«∂„`å
„Hõ=∂xfl J_»∞¤HÀQÆÅ_®? P „áêHõÎ#Hõ~°‡Å‰õΩ ‰õÄ_® HÍ~°}
"≥∞#ÿ J#º(Ö∫H˜H)õ q+¨Ü∂« Å∞ Ãã`· O« nxx J_»∞H¤ ÀQÆÅ"å?–
Jx ÉèÏ=O. (WOHÍ LOk)
Ѩ#flQÆâ◊Ü«∞#∞_»∞ Éèí=ǨÏ~°∞_»∞
 =∞#‰õΩ#fl J<ÕHõ „áê=∂}˜Hõ ~å=∂Ü«∞}ÏÖ’¡
`«∞Åã‘^•ã¨ Hõq Ç≤ÏOn ÉèÏ+¨Ö’ ~°zOz# '~å=∞ K«i`ü
=∂#ãπ— XHõ\ ˜.
N~å=Ú_ç [#‡ã¨÷Å"≥∞ÿ# JÜ≥∂^蕺#QÆ~°OÖ’
N~å=∞~å[ºO- _®II q.Hõ$+¨‚"Õ}˜, 94419 48530
`«∞Åã‘^•ãπ D „QÆO^ä•xfl ~°zOKå~°∞. ã¨~°Ü«¸#k
„áê=ÚYº`«#∞, JHõ¯_ç ™êfl#Ѷ¨∞\ÏìÅ#∞, JÜ≥∂^蕺 #QÆ~°
â’Éèí#∞ `«∞Åã‘^•ã¨∞ =i‚Oz# f~°∞ âߡѶ¨∞hÜ«∞O. Hõà◊¡‰õΩ „Ѩ[ʼnõΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ#O`« "Õ∞~°ˆH Lëê‚xflKÕÛ"å_»∞. J_çy#
Hõ\ ˜ì#@∞¡ N~å=Úx q#Ü«∞jÅ`«#∞, J#fl^Œ=ڇŠ=∞^茺 "≥O@<Õ "Õ∞Ѷ∂¨ Å∞ =i¬OKÕq. ã¨ÇϨ ["≥~· åÅ∞ =∂x [O`«∞=Ù
QÆÅ „¿Ñ=∂#∞~åQÍÅ#∞ =i‚OKå~°∞. N~å=ÚxÖ’x ^≥·= Åhfl Hõeã≤ "≥∞eã≤ LO_Õq.
`åfixfl ÉèíH˜Î áê~°=â◊ºO`À `«∞Åã‘^•ãπ qѨÙbHõiOz# QÆ$ǨÏâ’Éèí
q^è•#O K«k"Õ "åi =∞#ã¨∞û‰õΩ âßOuxã¨∞OÎ k. =ÚYºOQÍ ã¨#Hõã¨#O^Œ#, <å~°^•k =Ú#∞Å∞ „Ѩu~ÀE
DÜ«∞# `«# '~å=∞K«i`« =∂#ãπ—Ö’ ~å=∞~å[ºO QÆ∞iOz N~å=Úx ^Œ~°≈<å~°÷O JÜ≥∂^茺‰õΩ =KÕÛ"å~°∞. "å~°∞ P
Q˘Ñ¨ÊQÍ =i‚OKå~°∞. #QÆ~° k=ºâ’Éèí#∞ K«∂ã≤ Pâ◊Û~°ºK«H˜`«∞ÅÜÕ∞º"å~°∞.
~å=∞~å[ºO qt+¨ì`« =∞}˜=∞Ü«∂Öˇ#· ~å[QÆ$ǨÏO, JO`«óѨÙ~° QÆ$ǨÅ∞.
N~å=Ú_»∞ ~å[ºã≤OǨã¨<åxfl Jkè+≤ªOK«QÍ<Õ "å\˜Ö’ѨŠ~°`«fl, =„[, "≥·_»∂~åºÅ JÅOHÍ~åʼnõΩ
=ÚÖ’¡HÍÅ∂ â’Hõ~°Ç≤Ï`«"≥∞ÿ, Ѩ~°=∂#O^ŒO K≥O^•Ü«∞@.
N~å=∞=∞Ç≤Ï=∞ =Å¡ q+¨=∞ã¨=∞㨺Åhfl `˘ÅyáÈÜ«∂~Ú.
„Ѩ[Öˇ=iH© ~ÀQÆ, â’Hõ, Ñ‘_» ÉèíÜ«∂Å∞ ÖË=Ù. =∂#=ÙÅO`å
XHõ¯>Ë##fl Ѩ~°ã¨Ê~° „¿Ñ=∂aè=∂<åÅ`À, „Ѩu XHõ¯~°∂
^èŒ~å‡`«∞‡Öˇ· rqOKÕ"å~°∞.
^èŒ~°‡O <åÅ∞QÆ∞ áê^•Å`À #_çzOk. HõÅÖ’<≥·<å
ZHõ¯_® áêѨ„Ѩ=$uÎ ÖË^Œ∞. ¢ã‘ÎѨÙ~°∞+¨μÅO^Œ~°∂ ~å=∞ÉèíH˜Î
Ѩ~åÜ«∞}∞Öˇ· "≥∂HΔÍ~°›`« Hõey LO_Õ"å~°∞.
™êHΔÍ`ü ÉèíQÆ=O`«∞_Õ ~å[~Ú`Õ "åiH˜ HõëêìʼnõΩ
`å"≥H¯õ _»?
„ѨHõ$u „Ѩ}q∞Å∞¡@
N~å=Úx „Ѩ [ ÅÔ H · Ѩ ~ ° fi `åÅ∞ `« = ∞Ö’x
Jã¨OMϺHõ ~°`«flQÆ#∞Å#∞ |Ü«∞@‰õΩ Ñ¨OÑ≤"Õâß~Ú. JO>Ë
„Ѩ[ʼnõΩ ~°`«fl~åã¨∞Å∞ JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ L<åflÜ«∞x J~°÷O.
#^Œ∞Åhfl ã¨∞=∞^èŒ∞~°, x~°‡Å, j`«Å [ÖÏÅ`À xO_ç
„Ѩ=Ç≤ÏOKÕq. ã¨=Ú„^•Åhfl Ju„Hõq∞OK«‰õΩO_® ÔH~°\ÏÅ
^•fi~å X_»∞¤‰õΩ J=¸Åº~°`åflÅ#∞ KÕ~°"Õ¿ãq. K«O„^Œ∞_»∞
`«# J=∞$`« H˜~°}ÏÅ`À B+¨^è•ÅxKÕÛ"å_»∞. ã¨∂~°∞º_»∞
|@ì|Ü«∞\˜ ^èŒ#=Ú Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞ =∂iÛ, 2020 | ã¨Ñ¨Îyi | 23
 `åºÔQ·Hõ^èŒ#∞_»∞ cè+¨μ‡_»∞
H˘^Œ∞=ÖË^Œ∞. ѨÙ~°„Ѩ[Å Z`≥ÎÂ# Éèí=ºÉèí=<åÅ∞ PHÍâßxfl =∂#=[#‡ J<Õ Éèí=[Åkè ^•\˜OK«∞ <å=‰õΩ
`å‰õΩ`«∞O_Õq. „ѨuWO\’¡ ~°`«flnáêÅ∞ „ѨHÍtOKÕq. <åq‰õΩ_»∞ ã¨^∞Œ ~æ ∞° =Ù. ÉèQí =Æ O`«∞}˜‚ KÕ~_° ®xH˜ Jxfl =∂~åæÖ’¡
ѨQÆ_®Å`À xi‡`«"≥∞ÿ# QÆ_»Ñ¨Å∞, ~°`«fl xi‡`« ã¨ÎOÉèÏÅ∞, ÉèHí =Î̃ ∂~°Oæ Juã¨∞ÅÉè"í ∞≥ Oÿ k. *Ï˝#=∂~åæxH˜ J<ÕHqõ Ѷ∂¨ flÅ∞
=∞}∞Å`À JÅOHõiOѨ|_»¤ |OQÍ~°∞ `≥~°Å∞ LO_Õq. Z^Œ∞~“`å~Ú. Z=i`À#∂ q~À^èOŒ =^Œ∞.Ì áÈ\Ï¡_@» O =^Œ∞.Ì
ÉÏeHõÅ∞ ã¨∞O^Œ~°"≥∞ÿ# Ѩ‰õΔΩÅ#∞ ÃÑOKÕ"å~°∞. "åºáê~°∞Å∞ Z=i #∞O_ô Ug∞ PtOK«=^Œ∞Ì. Z=iH© ÉèíÜ«∞Ѩ_»=^Œ∞Ì.
™êHΔÍ`ü ‰õΩÉË~°∞Å#∞ `«ÅÑ≤OKÕ"å~°∞. JÖÏO\˜ "åiH˜ JO`«\Ï ã¨∞Y"Õ∞. giH˜ ã¨^• <Õ#∞ =â◊√_≥·
LO\Ï#∞.——
h\˜ ™œHõ~°ºO
JÜ≥∂^蕺#QÆ~åxH˜ L`«Î~°k‰õΩ¯# áê=# ã¨~°Ü«¸ N~å=Úx =∞^èŒ∞~°"å‰õΩ¯Å∞ qx „Ѩ[ÅO`å `«#‡
#k x~°‡Å JQÍ^èŒ[Å=ÚÖ`À „Ѩ=Ç≤Ïã¨∂Î LOk. P #n Ü«ÚÅÜÕ∞º"å~°∞. „Ѩ[Å∞ N~å=Úx`À WÖÏ Ñ¨eˆH"å~°∞.
f~°OÖ’ k@ì"≥∞ÿ# ˆ~=ÙÅ∞ xi‡OѨ|_ç L<åfl~Ú. ZHõ¯_® ''N~å=∂! =∂‰õΩ `«e¡^ŒO„_ô QÆ∞~°∞=Ó ^≥·=O g∞ˆ~!
HÍeH˜ |∞~°^Œ JO@∞HÀ^Œ∞. ¢ã‘ÎÅ∞ hà◊√¡ `≥K«∞ÛHÀ=_®xH˜ g∞~°∞HÍHõ WOÔH=~°∞ WÖÏO\˜ Ç≤Ï`ÀѨ^Õâ◊O KÕÜ«∞QÆÅ~°∞.
„Ѩ`ÕºHõ ˆ~=ÙÅ∞O_Õq. JHõ¯_çH˜ ѨÙ~°∞+¨μÅ∞ ~å~°∞. U#∞QÆ∞, Ö’HõOÖ’ x™êfi~°÷Ѩ~ÀѨHÍ~°∞Å∞ W^ŒÌ~°∞ =∂„`«"Õ∞. XHõ~°∞
QÆ∞éÏ]Å =O\˜q h~°∞ `åQÆ\ÏxH˜ ^Œ∂~°OQÍ „Ѩ`ÕºHõ ˆ~=Ù g∞~°∞, Ô~O_»="å~°∞ g∞ Éèí‰õΩÎÅ∞.—— WÖÏ "å~°∞ N~å=Úx
Å∞O_Õq. Ç≤Ï`«É’^èŒ#Å∞ `«ÅK«∞‰õΩO@∂, W`«~°∞Å`À K«iÛã¨∂Î HÍÅO
QÆ_¿ç Ñ"å~°∞.
D ™œHõ~°ºO =Å¡ h\˜ HÍÅ∞+¨ºx"å~°}‰õΩ P
HÍÅOÖ’<Õ "å~°∞ K«∂¿Ñ „â◊^úŒ =∞#‰õΩ `≥Å∞ã¨∞OÎ k. ã¨~Ü
° ¸
« `«∞Åã‘^•ã¨∞ =i‚Oz# N~å=∞~å*Ϻxfl K«^Œ∞=Ù
#nf~°OÖ’ Z<Àfl ^Õ"åÅÜ«∂Å∞ xi‡OKå~°∞. "å\˜ `«∞O>Ë P ~å*ºOÖ’ =∞#O ‰õÄ_® „Ѩ[Å"≥∞ÿ, áœ~°∞Å"≥∞ÿ
K«∞@∂ì L^•º#=<åÅ∞O_Õq. ™ê^èŒ∞=ÙÅ∞, =Ú#∞Å∞ JHõ¯_» P É’^èŒ#Å#∞ qO@∞#fl J#∞Éèí∂uH˜ Ö’<Ò`å=Ú.
^蕺#OÖ’ LO_Õ"å~°∞. "≥·‰õΩO~î°áêo
áœ~°∞ʼnõΩ N~å=Úx Ç≤Ï`«É’^èŒ :: 51– ã¨=∂^è•<åÅ∞ ::
~å=∞K«O„^Œ„ѨÉèí∞=Ù qiqQÍ áœ~°∞Å#∞ ã¨=∂"Õâ◊ 1 2 3 4
z L Ѩ ^• # q
Ѩ~°z ÃÑ^ŒÌÅ`À, QÆ∞~°∞=ÙÅ`À Ç≤Ï`«É’^èŒÅ∞ KÕ~Úã¨∂Î, `å#∞ „`« =∞ # `«∞Î 5T
‰õÄ_® Ç≤Ï`«"å‰õΩ¯Å∞ ѨeˆH"å~°∞. KåÖÏ q#„=∞`«`À 6 7 8
ˆ~ QÆ∞ P =Ù Å∞ ¿Ñ i‡
É’kèOKÕ"å~°∞. `å#∞ K≥¿ÑÊ "å\˜Ö’ JÉèíºO`«~åÅ∞ LO>Ë 9 10
x~°ƒùÜ«∞OQÍ J_»∞¤ K≥ѨÊ=∞<Õ"å~°∞. N~å=Úx É’^èŒ# WÖÏ Y H˘ Å∞ ÔH· à◊
11 12
™êˆQk– Hõ $ Ѩ٠_»∞ ™ê Hˆ `« O
13 14 15
''ZO`À J^Œ$+¨Oì `À =∞#‰õΩ ÅaèOz# =∂#=[#‡ ÔH· ~°∞ „u ~Ú Hõ
16 17 18
ÅHõΔ ºO q+¨Ü«∞Éè’QÍÅ∞ HÍ^Œ∞. q+¨Ü«∞Ö’Å∞Ô~·# "åÔ~@∞ Hˆ t „Ѩ â◊ O 㨠Hõ$ Ñ≤
=O\˜ "å~°O>Ë, J=∞$`«q∞zÛ qëêxfl `åˆQ"å~°∞. =Ú`åºÅ∞ 19 20
~Ú Ñ¨ ‰õΩ J â◊
áê~°"Õã≤, QÆ∞~°∞qO^ŒÅ∞ U~°∞‰õΩ<Õ"å~°∞. `≥eq`«‰õΩ¯= 21
K« ^Œ∞ =Ù Å =∞‡
=¸~°∞Åö ∞.

24 | ã¨Ñ¨Îyi | =∂iÛ, 2020 Ѩ~°=∞=∞OQÆà◊=Ú ÉèíQÆ=<åfl=∞=Ú

 NÅ˛#$ã≤OǨϙêfiq∞ PÅÜ«∞O, `«iQ˘O_»
- N S.ZÖò.Z<£. K«O„^ŒâıY~°~å=Ù, 94919 46070
z`«∂Î~°∞lÖÏ¡, "åb‡H˜Ñ¨Ù~°O Ѩ@ì}ÏxH˜ P~°∞
H˜Ö’g∞@~°¡ ^Œ∂~°OÖ’x '`«iQ˘O_»— „áêO`«OÖ’ ѨÓ~°fiO
XHõ WÖÏ¡Å∞ ÃÑ~°∞QÆ∞#∞ zÅ∞‰õΩ`«∂ L#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’
‰õΩO_»Ö’ ™êÅ„QÍ=∞ tÖÏ~°∂ѨOÖ’ N#$ã≤OǨϙêfiq∞
Pq~°ƒùqOKå_»∞. JO^Œ∞=Å¡ D „áêO`åxH˜ `«i‰õΩO_» J<Õ
¿Ñ~°∞ U~°Ê_ç#@∞¡ ã¨÷ÅѨÙ~å}O. `«i‰õΩO_» „Ѩ[Å"å_»∞HõÖ’
`«iQ˘O_» J~ÚOk.
ã¨÷ÅѨÙ~å}O
ѨÓ~°fiO D „áêO`«O JO`å J_»qQÍ LO_Õk.
D J_»qÖ’ H˘O^Œ~°∞ x"å™êÅ∞ U~åÊ@∞ KÕã¨∞H˘x
Ѩâ◊√=ÙÅ∞ ÃÑOK«∞`«∂ áêÅ∞, ÃÑ~°∞QÆ∞, =∞l˚QÆ =O\˜q
ã¨g∞Ѩ „QÍ=∂Å „Ѩ[ʼnõΩ ã¨~°Ñ¶¨~å KÕã¨∂Î r=#O ™êyOKÕ
"å~°∞. XHõ ~ÀA L^ŒÜ«∂<Õfl XHõ ¢ã‘Î ~å„u `À_»∞ÃÑ\˜ì#
áêÅ∞ ÃÑ~°∞QÆ∞ HÍQÍ Hõ=fiO`À zÅHõ_»O „áê~°OaèOzOk.
H˘O`«¿ãѨ\ ˜H˜ ‰õΩO_»Ö’ Hõ"åfixH˜ J_»¤OQÍ Z^À XHõ tÅ
HõxÑ≤OzOk. JO`«Hõ=ÚO^Œ∞ ~ÀA ~å„`Õ '~å=∞<åÜ«∞xO
QÍ~°∞— J<Õ áêÖËQÍ~°∞‰õΩ ã¨fiѨflOÖ’ ^Œ~≈° # q∞zÛ N#$ã≤OǨÏ
™êfiq∞ „QÍ=∞OÖ’ ã¨fiÜ«∞OÉèí∞=ÙQÍ ^Œ~°≈#q∞™êÎ#x..
PÅÜ«∞O xi‡OK«=∞x P^ÕtOKå_»∞. =∞l˚QÆ
‰õΩO_»Ö’ ™êfiq∞"å~°∞ ã¨fiÜ«∞OÉèí∞=ÙQÍ
™êÅ„QÍ=∞ tÖÏ~°∂ѨOÖ’ HõxÑ≤Oz# q+¨Ü«∂xfl P
=∞Ç≤Ïà◊ „QÍ=∞ã¨∞Å÷ ‰õΩ `≥ÅѨ_O» `À D q+¨Ü∞« O áêÖˇQÍ~°∞‰õΩ
`≥eã≤ PÜ«∞# PÅÜ«∂xfl xi‡Oz ™êfiq∞"åix „Ѩu+≤ªOz
#@∞¡ ã¨÷ÅѨÙ~å}O.
=∂`«$„j `«iQ˘O_» "≥OQÆ=∂O| ѨÓ[ÅO^Œ∞‰õΩ#fl ™êfiq∞
Ѩ~°=∞ÉèÏQÆ=`À`«Î=Ú~åÅ∞ ÉèíHõÎHõ=~Ú„u "≥OQÆ
=∂O| `«# [#‡ã¨÷ÅO ‰õÄ_® D „QÍ=∞"Õ∞. D `«iQ˘O_»
„QÍ=∞OÖ’x #$ã≤OǨϙêfiq∞ PÅÜ«∞OÖ’ "≥OQÆ=∂O|
ѨÓ[Å∞ KÕÜ«∞_»O`À áê@∞ PÅÜ«∞OÖ’x PO[<ÕÜ«∞
™êfiq∞ "≥#∞Hõ"≥·Ñ¨Ù# L#fl ã¨÷ÅOÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx `«Ñ¨ã¨∞û KÕã¨∂Î
LO_Õk. "≥OQÆ=∂O| ѨÓ[Å#∞ JO^Œ∞‰õΩ#fl ^Õ=Ù_»∞
N`«iQ˘O_» ÅH©Δ ‡#$ã≤OǨϙêfiq∞. `«~åfi`« P"≥∞ u~°∞=∞ʼnõΩ
KÕ~∞° ‰õΩ<åfl~°∞.
PÅÜ«∞ qâıëêÅ∞
`«iQ˘O_» „QÍ=∞OÖ’ „Ѩ^è•# ~°Ç¨Ï^•i „ѨHõ¯<Õ
PÅÜ«∞O `«∂~°∞Ê Jaè=ÚYOQÍ LOk. PÅÜ«∞ „Ѩ^è•#
„Ѩ"Õâ◊^•fi~°OÃÑ· =¸_»∞ JO`«ã¨∞ÎÅ QÀѨÙ~°O LOk.
qâßÅ"≥∞#ÿ „áêOQÆ}OÖ’ „Ѩ^•è # PÅÜ«∞O, LáêÅÜ«∂Å∞
Hõ#∞ÅqO^Œ∞ KÕã¨∂Î ^Œ~°≈#O W™êÎ~Ú. „Ѩ^è•#
PÅÜ«∂xH˜ Z^Œ∞~°∞QÍ QÆ~°∞_»=∞O_»Ñ¨O, ^èŒfi[
ã¨ÎOÉèíO, ã¨`«º„Ѩ=∂}ÏÅ Ñ‘~î°O L<åfl~Ú.
ã¨`«º„Ѩ=∂}ÏÅ Ñ‘~î°O =^ŒÌ „Ѩ=∂}O
KÕã≤ „Ѩ[Å∞ x["Õ∞ K≥|∞`å
~°x J|^ŒúO K≥ѨÊ~°x
25
 L`«û"åÅ∞
`«iQ˘O_» NÅ˛#$ã≤OǨϙêfiq∞"åi „|Ǩϟ‡`«û
"åÅ∞ „Ѩu ã¨O=`«û~°O á¶êÅ∞æ}=∂ã¨OÖ’ â◊√Hõ¡Ñ¨HõΔ#=q∞
"≥Ú^ŒÅ∞‰õΩx |Ǩïà◊ ѨHõΔ qkÜ«∞ =~°‰õΩ [~°∞QÆ∞`å~Ú.
qq^èŒ"åǨÏ#¿ã=Å∞, ~°^äÀ`«û=O, HõÖϺ}À`«û"åÅ∞ JOQÆ~°OQÆ
"≥·Éèí=OQÍ [~°∞QÆ∞`å~Ú. #$ã≤OǨÏ[Ü«∞Ou, ^èŒ#∞~凙êÅ`À
áê@∞ qq^èŒ Ñ¨O_»∞QÆÅã¨=∞Ü«∞OÖ’ „Ѩ`ÕºHõ ѨÓ[Å∞ x~°fiÇ≤Ï
™êÎ~°∞.
HÀiHõÅ∞ fˆ~Û H˘O_»O`«^Õ=Ù_çQÍ, ã¨O`å#O „Ѩ™ê
kOKÕ ã¨O`å#„Ѩ^•Ü«∞‰õΩ_»∞QÍ, q"åǨÏO PÅ㨺=∞ø`«∞#fl
"åiH˜ q"åǨÅ#∞ ‰õΩkˆ~Û ^Õ=Ù_çQÍ ¿Ñ~°∞á⁄Ok P~å^èŒ#Å∞
NÅH©Δ ‡#~°ã≤OǨϙêfiq∞"åi PÅÜ«∞OÖ’x JO^Œ∞‰õΩO@∂ L#fl `«iQ˘O_» NÅ˛#$ã≤OǨϙêfiq∞x
L`«û==¸~°∞ÅÎ ∞ ^Œi≈Oz Éèí‰õΩÎÅ∞ `«iOK«=K«∞Û.

qâßfiã¨O. JO^Œ∞=Å¡ D Hˆ „Δ `åxfl ''ã¨`º« „Ѩ=∂}ÏÅ Hˆ „Δ `«O—— „Ѩ^•è # PÅÜ«∞O =∞Ǩ=∞O_»ÑO¨ , =ÚY=∞O_»ÑO¨ ,
Jx ¿Ñ~˘¯O\Ï~°∞. JO`«~åÅÜ«∞O, QÆ~åƒùÅÜ«∂Å#∞ Hõey LOk, =ÚY
=∞O_»Ñ¨OÖ’ L`«Î~åaè=ÚYOQÍ L#fl QÆ~åƒùÅÜ«∞OÖ’
NPO[<ÕÜ«∞™êfiq∞ "å~°∞ H˘Å∞=Ù ni ѨÓ[ÅO^Œ∞‰õΩO@∂
L<åfl_»∞. D ™êfiq∞ "≥#∞Hõ"≥·¿Ñ =∂`«$„j `«iQ˘O_» "≥OQÆ
=∂O| Pã‘#∞~åÖˇ· `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤#@∞¡ K≥ѨÊ|_»∞`ÀOk.
„Ѩ^è•# QÆ~åƒùÅÜ«∞OÖ’ NÅH©Δ ‡#$ã≤OǨϙêfiq∞ K«`«∞~°∞ƒù
*ÏÅ`À Pã‘#=¸iÎQÍ H˘Å∞=Ùni L<åfl_»∞. "å=∂OHõ
=Ú# ÅH©Δ ‡^Õqx Pã‘#∞~åex KÕã¨∞‰õΩx Ô~O_»∞KÕ`«∞ÅÖ’
â◊OYK«„HÍÅ#∞ =∞~ÀKÕuÖ’ JÉèíÜ«∞=Ú„^Œ#∞ ^èŒiOz
WOH˘Hõ KÕu`À "å=∞OHõ=Ú# QÆÅ ÅH©Δ ‡^Õqx Ѩ@∞ì‰õΩx
k=º=∞<ÀǨÏ~°~°∂ѨO`À Éèí‰õΩÎÅÃÑ· Hõ~°∞}ÏHõ\ÏHΔÍÅ#∞ „Ѩã¨
iOѨ KÕã¨∂Î ^Œ~°≈#O W™êÎ_»∞. PÅÜ«∞„áêOQÆ}OÖ’ „Ѩ^è•#
PÅÜ«∂xH˜ Z_»=∞ "≥·Ñ¨Ù# „Ѩ`ÕºHõ PÅÜ«∞OÖ’ ™êfiq∞"åi
^Õ"Õ~°∞Å∞ H˘Å∞=Ùni L<åfl~°∞. N K≥OK«∞ÅH˜Δ ‡, NÅH˜Δ ‡^Õq
J=∞‡"å~°Å∞ XˆH QÆ~åƒùÅÜ«∞OÖ’ XHõi "≥#∞Hõ XHõ~°∞
H˘Å∞=Ùni LO_»_»O qâı+¨O. PÅÜ«∞ „Ѩ^è•# QÀѨÙ~°O
NÅH©Δ ‡#~°ã≤OǨϙêfiq∞"åi PÅÜ«∞OÖ’x ã¨g∞ѨOÖ’ PÅÜ«∞„áêOQÆ}OÖ’ N`«iQ˘O_» "≥OQÆ=∂O|
"ÕOQÆ=∂O| q„QÆǨÏO q„QÆǨÏ=¸iÎQÍ H˘Å∞=Ùni ^Œ~°≈#O W™êÎ~°∞.

26 | ã¨Ñ¨Îyi | =∂iÛ, 2020 Jxfl\˜H˜ HÍ~°}=Ú Ç¨Ïi ÜÕ∞ „ѨѨ#∞flʼnõΩ

 QÆ`« ã¨OzHõ `«~°∞"å~Ú ÉèÏQÆO...
u~°∞=∞ÖËâ◊√x L`«û"åÅ∞
U_»∞H˘O_»Å™êfiq∞H˜ U_®k á⁄_»=Ù<å „Ñ¨u~ÀA
U^À XHõ L`«û=O [~°∞QÆ∞`«∂<Õ LO@∞Ok. U^À XHõ
Tˆ~yOѨ٠x~°fiÇ≤ÏOѨ|_»∞`«∂<Õ LO@∞Ok. JO^Œ∞=ÖË¡
u~°∞=∞ÅÖ’ „Ѩu~ÀE ѨO_»∞ˆQ! „ѨuѨÓ\Ï Ñ¨~°=∂}Ï‚ÖË!
Ñ≤O_ç=O@ÖË! ÉèíHõÎ[#∞Å ã¨O|~åÅ =∞^茺 ã¨O=`«û~°O
á⁄_»=Ù<å ™êˆQ L`«û"åÅ#∞ 1)x`Àº`«û"åÅ∞, 2)"å~À`«û
"åÅ∞, 3)=∂™È`«û"åÅ∞, 4)"åi¬HÀ`«û"åÅ∞ (ã¨O=`«û~À`«û
"åÅ∞) Jx <åÅ∞QÆ∞q^è•Å∞QÍ qOQÆ_çOz "å\˜x QÆ∂iÛ
ã¨OH˜ΔѨÎOQÍ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•O.
1) x`Àº`«û"åÅ∞
„Ѩu ~ÀA L^ŒÜ«∞O #∞Oz =~°∞ã¨QÍ ~å„u =~°‰õΩ
[iˆQ ¿ã=ÖË x`Àº`«û"åÅ∞.
ã¨∞„ѨÉèÏ`«O– „Ѩu ~ÀA `≥Å¡"å~°∞ *Ï=Ú# [iˆQ "Õ∞Å∞
H˘Å∞Ѩ٠¿ã= ã¨∞„ѨÉèÏ`«O. ''H“ã¨ÖϺ ã¨∞„Ѩ*Ï ~å=∞.......——
Jx ã¨∞„ѨÉèÏ`« â’¡HÍÅ#∞ J~°Û‰õΩÅ∞ Ѩiîã¨∞ÎO_»QÍ |OQÍ~°∞
"åH˜à◊¡#∞ `≥~°z N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞x "Õ∞ÖÁ¯Å∞Ê`å~°∞.
`À=∂Å¿ã=– ã¨∞„ѨÉÏè `«¿ã= J~Ú# `«~åfi`« N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°
™êfiq∞"åi =¸Å=¸iÎH˜, L`«û==¸~°∞ÎʼnõΩ [iˆQ ѨÙëêÊ
ÅOHõ~°}#∞ '`À=∂Å¿ã=— JO\Ï~°∞. ã¨∞"åã¨#`À ‰õÄ_ç#
~°OQÆ∞~°OQÆ∞ŠѨÙëêÊÅ#∞, `«∞Åã≤=∂ÅÅ#∞ JÅOHõi™êÎ~°∞.
H˘Å∞=Ù– „Ѩu~ÀA |OQÍ~°∞ ã≤OǨã¨#OÖ’ [iˆQ
''H˘Å∞=Ù——Ö’ ™êfiq∞"åiH˜ P ~ÀA\˜ ѨOKåOQÆ„â◊=}O`À
áê@∞ =ÚO^Œ∞~ÀA
PÅÜ«∂xH˜ =zÛ#
P^•Ü«∞=ºÜ«∂Å∞
qxÑ≤™êÎ~∞° .
31
ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂~°Û#– Ñ≤^ŒÑ¨ Nx"å㨠ÉèíQÆ"å#∞xH˜ `«∞Åã≤
^ŒàÏÅ`À ã¨Ç¨Ï„㨠<å=∂~°Û# [~°∞QÆ∞`«∞Ok. `«~åfi`«
<≥·"Õ^ŒºO KÕ™êÎ~°∞.
x`«ºHõÖϺ}À`«û=O– N^Õq Éèí∂^Õq ã¨"Õ∞`«OQÍ N=∞Å
Ü«∞Ѩʙêfiq∞ "å~°Å‰õΩ =∞^蕺ǨÏflO 12QÆO@ʼnõΩ x`«º
HõÖϺ}À`«û=O x~°fiÇ≤ÏOѨ|_»∞`«∞Ok. „Ѩu~ÀE [iˆQ
HõÖϺ}À`«û=O =Å¡<Õ u~°∞=∞Å ˆHΔ„`åxH˜ ''x`«ºHõÖϺ}O
ѨK«Û`À~°}O—— Jx „Ѩã≤kú U~°Ê_çOk.
_ÀÖ’`«û=O– N"åiPÅÜ«∞OÖ’ L#fl J^•ÌÅ=∞O_»Ñ¨OÖ’
=∞^蕺ǨÏflO 2QÆOII‰õΩ N™êfiq∞"åiH˜ _ÀÖ’`«û=O [~°∞QÆ∞
`«∞Ok. xs‚`« ~°∞ã¨∞=Ú#∞ K≥e¡Oz# Éèí‰õΩÎÅ HÀiHõ g∞^Œ
=∂„`«"Õ∞ D ¿ã=#∞ x~°fiÇ≤Ï™êÎ~°∞.
Pi˚`« „|Ǩϟ‡`«û=O, =ã¨O`À`«û=O– PÅÜ«∞O "≥Å∞ѨÅ
L#fl "≥É· =íè =∞O_»ÑO¨ Ö’ xs‚`« ~°∞ã¨∞=Ú#∞ K≥eO¡ z# Éè‰í Ωõ ÅÎ
„áê~°#÷ "Õ∞~°‰Ωõ =∞^蕺ǨÏflO 3QÆOII‰õΩ N™êfiq∞"åiH˜ „|Ǩϟ‡
`«û=O, =ã¨O`À`«û=O =O\˜ ¿ã=Å∞ x~°fiÇ≤Ï™êÎ~°∞.
ã¨Ç¨Ï„ã¨náêÅOHõ~°}¿ã=– „Ѩu~ÀA ™êÜ«∞O„`«O 5 QÆO@
ʼnõΩ PÅÜ«∞O |Ü«∞@ L#fl H˘Å∞=Ù=∞O_»Ñ¨OÖ’ N™êfiq∞
"å~°Å‰õΩ ã¨ÇϨ „㨠náêÅOHõ~} ° ¿ã= [~°∞QÆ∞`«∞Ok. D ¿ã=
J#O`«~°O ѨÙ~°g^äŒ∞Ö’¡ Tˆ~yOѨ٠KÕ™êÎ~°∞.
UHÍO`« ¿ã=– u~°∞=∞Å PÅÜ«∞OÖ’ „Ѩu~ÀA ~å„u
z=~°QÍ [iˆQ 'Ѩ=oOѨٿã=—#∞ ''UHÍO`« ¿ã=—— JO\Ï~°∞.
D ¿ã= [iy# `«~åfi`« N"åi PÅÜ«∞O =¸ã≤"Õ™êÎ~°∞.
Wg „Ѩu~ÀA [iˆQ x`Àº`«û"åÅ∞.
07
 ^è•~å"åÇ≤ÏHõ
2) "å~À`«û"åÅ∞
N™êfiq∞"åiH˜ "å~åxH˜ XHõ¯™êi =∂„`«"Õ∞ [iˆQ
L`«û"åÅ∞.
qâı+¨Ñ¨Ó[– „Ѩu ™È=∞"å~°O L^ŒÜ«∞O 6 QÆOII‰õΩ N^Õq
Éè∂í ^Õ=ÙÅ`À N=∞ÅÜ«∞Ѩʙêfiq∞H˜ qâı+Ѩ Ó¨ [ [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
J+¨ì^Œà◊áê^ŒÑ¨^•‡~å^èŒ#– „Ѩu =∞OQÆà◊"å~°O L^ŒÜ«∞O
6QÆOII‰õΩ N™êfiq∞"åi =¸Å=¸iÎH˜ |OQÍ~°∞ Ѩ^•‡Å`À
[iˆQ J~°Û# ¿ã= Wk.
ã¨Ç¨Ï„ã¨HõÅâßaè¿+HõO– „Ѩu |∞^èŒ"å~°O– |OQÍ~°∞"åH˜e
=ÚO^Œ∞ Éè’QÆNx"åã¨=¸iÎH˜, N^Õq Éèí∂^Õq ã¨"Õ∞`«OQÍ
N=∞ÅÜ«∞Ѩʙêfiq∞H˜, ¿ã<åkèÑu¨ q+¨fiHˆ û#∞Å"åiH˜– [iˆQ
¿ã= ã¨Ç¨Ï„ã¨HõÅâßaè¿+HõO.
u~°∞áêÊ=_»¿ã=– „Ѩu QÆ∞~°∞"å~°O L^ŒÜ«∞O 6 QÆO@ʼnõΩ
N™êfiq∞"åi=¸Å=¸iÎH˜ [iˆQ <≥·"Õ^Œº ¿ã= Wk.
|OQÍ~°∞"åH˜e |Ü«∞@ N™êfiq∞"åi Z^Œ∞~°∞QÍ Ñ¨ÙeǨϟ~°
~åtx x"Õ^Œ#OQÍ ã¨=∞iÊ™êÎ~°∞. J^Õ u~°∞áêÊ=_» ¿ã=.
ѨÓÅOy¿ã=– „Ѩu QÆ∞~°∞"å~°O ~å„u 8QÆOII‰õΩ N™êfiq∞
"åi=¸Å=¸iÎH˜ xÅ∞"≥Å¡ ѨÙëêÊÅOHõ~°} [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
W^Õ Ñ¨ÓÅOy ¿ã=.
â◊√„Hõ"å~åaè¿+HõO– N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°™êfiq∞"åi =¸Å=¸iÎH˜
„Ѩu â◊√„Hõ"å~°O `≥Å¡"å~°∞ *Ï=Ú# 5QÆOII‰õΩ P=ÙáêÅ∞,
PHÍâ◊QÆOQÍ f~°÷O, ѨÙ#∞QÆ∞, ["åfik, Ѩi=∞à◊O =Ú#flQÆ∞
„^Œ"åºÅ`À Jaè¿+HõO [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
x[áê^Œ^Œ~°≈#O– „Ѩu â◊√„Hõ"å~°O Jaè¿+HÍ#O`«~°O
N™êfiq∞"åi =¸Å=¸iÎ x[áê^•Å ^Œ~°≈#O KÕã¨∞H˘<Õ
¿ã= Wk.
Wg "å~åxH˜ XHõ ¯ ™êi u~° ∞ =∞ÅÖ’ [iˆ Q
"å~À`«û"åÅ∞.
3) =∂™È`«û"åÅ∞
u~°∞=∞Å N"åiH˜ <≥ʼnõΩ XHõ¯ =∂~°∞ =∂„`«"∞Õ [iˆQ
L`«û"åÅ∞ Wq. „Ѩu <≥ÖÏ P Ü«∂ #Hõ„Δ `« k<åÖ’¡ =™êÎ~Ú
Hõ#∞Hõ g\˜x #HõΔ„`À`«û"åÅ∞ Jx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞. 32
~ÀÇ≤Ï}˜ #Hõ„Δ `À`«û=O– NHõ$+¨μ_‚ ç J=`å~° #Hõ„Δ `«O ~ÀÇ≤Ï}˜.
„Ѩu<≥ÖÏ ~ÀÇ≤Ï}˜ <å\˜ ™êÜ«∞O„`«O N"åiPÅÜ«∞OÖ’
L#fl ~°∞H˜‡}© NHõ$+¨μ‚Å L`«û==¸~°∞ÎʼnõΩ, ã¨Ç¨Ï„ã¨náêÅO
Hõ~°}¿ã=, Tˆ~yOѨ٠x~°fiÇ≤ÏOѨ|_»∞`«∞Ok.
P¢~°Ì #HõΔ„`À`«û=O – ÉèíQÆ=„^•=∂#∞AÅ"åi [#‡#HõΔ„`«O
P~°∞„^Œ. „Ѩu<≥ÖÏ P~°∞„^Œ#Hõ„Δ `«O<å\˜ ™êÜ«∞O„`«O N™êfiq∞
"åi ã¨Ç¨Ï„ã¨náêÅOHõ~°}¿ã= `«~åfi`« N™êfiq∞"åiH˜ Jaè
=ÚYOQÍ N~å=∂#∞AÅ"åi L`«û==¸iÎ Tˆ~yOѨ
|_»∞`«∞Ok.
ѨÙ#~°fiã¨∞ #HõΔ„`À`«û=O– N~å=Úx J=`å~° #HõΔ„`«O
ѨÙ#~°fiã¨∞. „Ѩu<≥ÖÏ Ñ¨Ù#~°fiã¨∞ #HõΔ„`«O<å\˜ ™êÜ«∞O„`«O,
N"åiPÅÜ«∞OÖ’x Nã‘`å~å=∞ ÅHõΔ ‡}∞Å`Àáê@∞, PO[
<ÕÜ«∞™êfiq∞"åiH˜ ã¨Ç¨Ï„ã¨náêÅOHõ~°}¿ã= [iy# `«~åfi`«
Tˆ~yOѨÙ#∞ x~°fiÇ≤Ï™êÎ~°∞.
„â◊=} #Hõ„Δ `À`«û=O– N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°™êfiq∞"å~°∞ J=`«iOz#
#HõΔ„`«"Õ∞ „â◊=}O. „Ѩu<≥ÖÏ „â◊=} #HõΔ„`«O <å\˜ ™êÜ«∞O
HÍÅO N^ÕqÉèí∂^Õq ã¨"Õ∞`«OQÍ N=∞ÅÜ«∞Ѩʙêfiq∞"åiH˜
ã¨Ç¨Ï„ã¨náêÅOHõ~°}¿ã= J#O`«~°O Tˆ~yOѨ٠KÕ™êÎ~°∞.
HÍx Hõ<åº=∂ã¨O (ÃãÃÑìO|~°∞ – JHÀì|~°∞)Ö’ =KÕÛ
„â◊=} #Hõ„Δ `«O <å\˜H˜ =ÚO^Œ∞ Ѩk~ÀAÅ #∞O_Õ N"åiH˜
„|Ǩϟ‡`«û"åÅ∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú.
ѨÙ#flq∞ QÆ~°∞_»¿ã=– „Ѩu<≥ÖÏ Ñ¨Ù#flq∞<å\˜ ~å„u 7QÆO@
ʼnõΩ N™êfiq∞"åiH˜ XHõ¯iˆH |OQÍ~°∞ QÆ~∞° _À`«û=O [~°∞QÆ∞
`«∞Ok.
Wg „Ѩu <≥ÖÏ u~°∞=∞ÅÖ’ [iˆQ =∂™È`«û"åÅ∞.
(WOHÍ LOk)
 =ã¨∞^èŒÃÑ· =ã¨O`«O qHõã≤Oz#
`˘e~ÀA LQÍk. q∞ye# ѨO_»∞QÆÅ
Hõ<åfl LQÍk ZO`À „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿOk.
ѨK`Û« À~°}O
™ê^è•~°}OQÍ Ñ¨O_»∞QÆÅhfl U^À XHõ
^Õ=`«‰õΩ ã¨O|OkèOz LO\Ï~∞∞. LQÍk
WO^Œ∞‰õΩ Ñ¨ÓiÎQÍ aè#flOQÍ LO@∞Ok.
U ^Õ=Ù_ç ¿Ñ~°∂ D ~ÀA qxÑ≤OK«^Œ∞.
Wk ã¨~°fi ^Õ=`å`«‡HõO!
LQÍk HÍÖÏxH˜ ã¨OˆH`«O. =∂#=
r=<åxH˜, HÍÖÏxH˜ L#fl J#∞|O^è•xfl
QÆ ∞ ~° ∞ Î K Õ ã ¨ ∞ ‰õ Ω <Õ P#O^Œ " Õ à ◊ LQÍk.
HÍÖÏxfl QÆ∞}˜ã¨∂Î =∂~°∞`«∞#fl HÍÖÏxH˜
J#∞QÆ∞}OQÍ rq`åxfl fiÛk^Œ∞ÌHÀ"å
Å<Õ ã¨O^Õâßxfl LQÍk JOkã¨∞ÎOk.
ã¨ÇϨ <åxH˜, =ºH˜`Î fi« qHÍ™êxH˜, =∞<ÀqHÍ
™êxH˜ PÅ"åÅOQÍ xÅ∞ã¨∞ÎOk.
HÍÅO J#O`«"≥∞ÿOk. ZѨÙÊ_»∞
ѨÙ\˜ìO^À, ZÖÏ =∂~°∞`«∞O^À Z=fi~°∂
TÇ≤ÏOK«Ö~Ë ∞° . J^˘Hõ ã¨fiÜ«∞OÉè∂í =∞∂iÎ.
„QÆ Ç ¨ Ï QÆ ` « ∞ Å P^è • ~° O QÍ YQÀà◊ O ÖŸ
U~°Ê_»∞`«∞#fl, =∂~°∞`«∞#fl =∂~°∞ÊÅ#∞
QÆ=∞xOz =∞#O HÍÖÏxfl qÉèí[#
KÕã¨∞Î<åflO. JO`ÕHÍh, HÍÖÏxH˜ 'Wn
x~°∞Ì+¨ì"≥∞ÿ# qÉèí[#— JO@∂ Un ÖË^Œ∞.
HÍÅqÉèí[#
=∞#O LѨÜ∂≥ yOKÕ HÍÅqÉè[í #ÖŸ
ã¨∂HõΔ ‡"≥∞ÿ# qÉèÏQÆO 'x"Õ∞+¨O—. n<Õfl HõÖÏ =∞∞Ǩ˙~åÎó HÍëêªâ◊Û JǨϟ~å„`åâ◊Û ã¨~°fiâ◊óI
"å_»∞HõÖŸ... 'xq∞+¨O— JO@∞<åflO. J~°ú=∂™ê =∂™ê ~°∞`«=ã¨û=O`«û~°â◊Û HõÅÊO`åOII
x"Õ∞+¨=∞∞ JO>Ë Ô~ѨÊáê@∞ HÍÅO. JO@∂ =∂O_»∂ºHÀºÑ¨x+¨`«∞Î HÍÅqÉèí[# QÆ∞iOz q=iã¨∞ÎOk.
|∞∞ˆQfi^ŒOÖŸ x"Õ∞+¨O J<Õ Ñ¨^•xfl HÍÖÏ |∞∞`«∞=ÙÅ∞, HÍÔ~ÎÅ∞, =∂™êÅ qÉèí[#
xH˜ ã¨OˆH`«OQÍ H͉õΩO_® 'Ô~ѨÊáê@∞ =ã¨O`«, „w+¨‡, =~°¬, â◊~°`ü, ¿ÇÏ=∞O`«, tt~° |∞∞`«∞=ÙÅ∞ „Ѩã¨∞Î`«O
ÖËx"å~°∞— (^Õ=`«Å∞) J<Õ J~°÷OÖŸ "å_»∞HõÖŸ L<åfl~∞∞. XHÀ¯ |∞∞`«∞=Ù Ô~O_»∞ <≥ÅÅ∞ LO@∞Ok. nx„ѨHÍ~°O
LѨÜ≥∂yOKå~°∞. LѨx+¨`«∞ÎÅ HÍÖÏxH˜ ã¨O=`«û~åxH˜ LO_Õ 12 <≥ÖÖŸ¡ P~°∞|∞∞`«∞=ÙÅ∞ =™êÎ~∞∞. "åã¨Î"åxH˜
=KÕÛã¨iH˜ HÍÖÏxfl ã¨Ê+¨ìOQÍ qÉèílOz# J`«ºO`« „áêp#"≥∞ÿ# |∞∞ˆQfi^ŒOÖŸ =ã¨O`«O, „w+¨‡O, â◊~°`«∞Î J<Õ =∞∂_»∞
L^•Ç¨Ï~°}Å∞ HõxÑ≤™êÎ~∞∞. 33 |∞∞`«∞=ÙÅ „Ѩ™êÎ=# =∂„`«"Õ∞ LOk. =~å¬xfl „Ѩ`ÕºHõ |∞∞`«∞=ÙQÍ H͉õΩO_®
 „Ѩ ` Õ º Hõ H ÍÅOQÍ Ñ¨ i QÆ } ˜ ã ¨ ∞ Î
#fl@∞¡ (|∞∞ˆ Q fi^Œ O U_À
=∞O_»ÅO) LOk. Hõ$+¨‚Ü«∞A
ˆ ~ fi^Œ O ÖŸ S^Œ ∞ |∞∞`« ∞ =ÙÅ
„Ѩ ™ êÎ = # LOk. P `« ~ åfi`«
`≥·uÎsÜ«∞ ã¨OÇ≤Ï`«ÖŸ "≥∞∞^Œ\ ˜™êiQÍ
P~°∞ |∞∞`«∞=ÙÅ „Ѩ™êÎ=# HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
J~∞∞`Õ, „Ѩã¨∞Î`«O =∞#O LѨÜ≥∂yã¨∞Î#fl
K≥·„`«O, "≥·âßYO, *˺+¨ªO... J<Õ 12 ¿Ñ~°∞¡ H͉õΩO_®
=∞^èŒ∞, =∂^èŒ=, â◊√„Hõ, â◊√z, #Éèí, #Éèí㨺, W+¨, T~°˚,
ã¨Ç¨Ï, ã¨Ç¨Ï㨺, `«Ñ¨, `«Ñ¨ã¨º J<Õ ¿Ñ~°¡#∞ WO^Œ∞ÖŸ
LѨÜ≥∂yOKå~°∞.
„Ѩã¨∞Î`«O =∞#O LѨÜ≥∂yã¨∞Î#fl K≥·„`«, "≥·âßMÏÅ<Õ
=∂™êÅ ¿Ñ~°∞¡ K«O„^Œ„QÆÇ¨Ï ã¨OKå~°O P^è•~°OQÍ U~°Ê
_®¤~∞∞. #HõΔ„`åÅ P^è•~°OQÍ K«O„^Œ∞_ç QÆ=∞<åxfl Ѩije¿ãÎ
K«O„^Œ∞_»∞ XHõ #HõΔ„`« ‰õÄ@q∞ #∞Oz |Ü«∞ÖËÌi =∞m§ J^Õ
#HõΔ„`«‰õÄ@q∞H˜ KÕ~°∞HÀ=\ÏxH˜ ^•^•Ñ¨Ù 27 ~ÀAÅ∞
Ѩ_»∞`«∞Ok. n<Õfl #HõΔ„`«=∂ã¨O JO\ÏO. D 27 ~ÀAÖŸ¡
K«O„^Œ∞_»∞ ^•>Ë XHÀ¯ #HõΔ„`«O P^è•~°OQÍ Jâ◊fix, Éèí~°}˜,
Hõ$uÎHõ "≥∞∞^ŒÖ#·ˇ 27 #Hõ„Δ `åÅ ¿Ñ~°∞¡ U~°Ê_®¤~∞∞. P `«~åfi`«
„Ѩu <≥ÅÖŸ xO_»∞ áœ~°q‚ ∞ ~ÀA# K«O„^Œ∞_»∞ U #Hõ„Δ `«OÖŸ
LO\Ï_À P #HõΔ„`«O ¿Ñ~°∞ g∞^Œ P <≥ʼnõΩ ¿Ñ~°∞ U~åÊ@∞
KÕâß~°∞. nx„ѨHÍ~°O K«O„^Œ∞_»∞ áœ~°‚q∞ ~ÀA# z`«Î
#HõΔ„`«OÖŸ LO>Ë K≥·„`«=∂ã¨O J=Ù`«∞Ok. W^Õf~°∞ÖŸ
qâßY#HõΔ„`«OÖŸ áœ~°‚q∞ =KÕÛ <≥Å "≥·âßY=∂ã¨O... WÖÏ
Jxfl <≥ÅÅ ¿Ñ~°∞¡ U~°Ê_®¤~∞∞.
K«O„^ŒQÆ=∞#O =∂kiQÍ<Õ ã¨∂~°∞º_çH˜ ã¨O|O
kèOz# ã¨O=`«û~° HÍÖÏxfl 27 ÉèÏQÍÅ∞QÍ KÕã≤ "å\˜H˜
'HÍÔ~Η J<Õ ¿Ñ~°∞ x~°‚~∞∞OKå~°∞. XHÀ¯ #HõΔ„`« ‰õÄ@q∞ÖŸ
ã¨∂~°∞º_»∞ ^•^•Ñ¨Ù Ô~O_»∞ "å~åÅ áê@∞ LO\Ï_»∞. nx
„ѨHÍ~°O XHÀ¯ HÍÔ~Î ã¨∞=∂~°∞QÍ 13 ÖË^• 14 ~ÀAÅ∞
LO@∞Ok. Jâ◊fix #∞Oz ˆ~=u =~°‰õΩ WÖÏ #HõΔ„`åÅ
¿Ñ~°¡ g∞^Œ HÍÔ~ÎÅ∞ U~°Ê_®¤~∞∞. Pk"å~°O #∞Oz â◊x"å~°O
=~°‰õΩ =∞#O LѨÜ≥∂yOKÕ "å~° qÉèí[# „QÆǨÏHõHõΔ ºÅ#∞
34 | ã¨Ñ¨Îyi | =∂iÛ, 2020
P^è•~°OQÍ KÕã¨∞‰õΩx x~°‚~∞∞OKå~°∞. D q=~åÅ∞ ã¨∂~°º
ã≤^•úO`« „QÆO^äŒOÖŸ L<åfl~∞∞. nx„ѨHÍ~°O „QÆǨÏHõHõΔ ºÖŸ¡
<åÅæ=k ã¨∂~°ºHõHõΔ º. nx„ѨHÍ~°O "≥∞∞^Œ\ ˜"å~°O Pk
"å~°OQÍ U~°Ê_çOk. ã¨∂~°∞º_ç #∞Oz <åÅ∞QÀ HõHõΔ ºÖŸ
K«O„^Œ∞_»∞ LO\Ï_»∞ HÍ|\˜ì Pk"å~°O `«~åfi`« '™È=∞"å~°O—
(™È=∞∞_»O>Ë K«O„^Œ∞_»∞) U~°Ê_çOk. K«O„^Œ∞_ç #∞Oz
<åÅ∞QÀ HõHõΔ ºÖŸ |∞^èŒ∞_»∞ LO\Ï_»∞ HÍ|\˜ì |∞^èŒ"å~°O...
WÖÏ q∞ye# "å~åÅhfl U~°Ê_®¤~∞∞.
ѨOKåOQÍÅ∞, ã≤^•úO`åÅ∞
LQÍk J#QÍ<Õ QÆ∞~°∞ΉõΩ=KÕÛ JOâßÖŸ¡ LQÍk
ѨK«Û_ç `«~åfiu™ê÷#O ѨOKåOQÍx^Õ. ~åÉŸÜÕ∞ ã¨O=`«û~°
HÍÅOÖŸ `«=∞ Éèqí +¨º`«∞Î ZÖÏ LO@∞O^À `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅ#fl
Pã¨HΘ „Ѩu XHõ¯iÖŸ LO@∞Ok. WO^Œ∞HÀã¨O „Ѩu XHõ¯~°∂
LQÍk ~ÀA# ѨOKåOQÆ „â◊=}O KÕ™êÎ~°∞. ѨOKåOQÆ
~°K#« ‰õΩ ã¨∂~°º, ^Œ$H± J<Õ ~Ô O_»∞ ã≤^•úO`åÅ∞ =∞#^ÕâO◊ ÖŸ
J`«ºO`« „áêK«∞~°ºOÖŸ L<åfl~∞∞. g\˜ÖŸ¡ ã¨∂~°ºã≤^•úO`«O
J`«ºO`« „áêp#"≥∞ÿ#"≥∞ÿOk. ã¨∞=∂~°∞QÍ 1800 ã¨O=`«û
~åÅ∞QÍ Wk „áêK«∞~°ºOÖŸ LOk. Éèí\Ÿì`«ÊÅ, k"åHõ~°,
ˆHâ◊=, q[Ü«∞#Ok, z„`«ÉèÏ#∞, N~°OQÆ<å^äŒ, =∞Hõ~°O^Œ,
#~°ãO≤ ǨÏ, ÉèÏ㨯~åKå~°º, P~°ºÉè@ í ,ì =~åǨÏq∞Ç≤Ï~° `«k`«~°
YQÀà◊QÆ}˜`« (P„™Èì=∂º^äŒ"≥∞\˜H±û) âߢã¨Î"Õ`«ÎÅ∞ YQÀà◊
Ѩi*Ï˝#O P^è•~°OQÍ HÍÅqÉèí[# KÕã≤, ã¨Ê+¨ì"≥∞ÿ# q=~°}
WKåÛ~°∞. giÖŸ „H©.â◊.1178 HÍÖÏxH˜ K≥Ok# =∞e¡HÍ~°∞#˚
ã¨∂i ~åã≤# 'ã¨∂~°ºã≤^•úO`«ÉèÏ+¨ºO— `≥Å∞QÆ∞, ã¨O㨯 $`«
ÉèÏ+¨ÖŸ¡ =∞∞„k`«"≥∞ÿ WѨÊ\˜H© "å_»∞HõÖŸ LOk. ѨOKåOQÆ
~°K«#ʼnõΩ W^Õ J`«ºO`« „áê=∂}˜Hõ"≥∞ÿ# „QÆO^äŒO. ã¨∂~°º
ã≤^•úO`«O, P~°ºÉèí\ ©ìÜ«∞O, „|Ǩχã¨∞Êù@ ã≤^•úO`«O– D
=∞∂_»∞ „QÆO^ä•Å P^è•~°OQÍ „ѨѨOK«OÖŸx J<ÕHõ ^ÕâßÅ∞
WѨÊ\˜H© `«=∞ HÍÅ=∂xx (HÍºÖˇO_»~ü) `«Ü«∂~°∞KÕã¨∞
‰õΩO@∞<åfl~∞∞. ^Œ$H±ã≤^•úO`åxfl ˆH~°à◊ ~å„ëêìxH˜ K≥Ok#
YQÀà◊ âß„ã¨ÎA˝_»∞ 'Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°— („H©.â◊.1431) "åºÑ≤ÎÖŸH˜
fã¨∞‰õΩ=KåÛ~°∞. ã¨∂~°º, ^Œ$H± ã≤^•úO`åÅ P^è•~°OQÍ<Õ
WѨÊ\˜H© ѨOKåOQÍÅ∞ `«Ü«∂~°=Ù`«∞<åfl~∞∞.
=Ú~°Ç¨Ï~°∞ H˘ez`Õ "≥∂HõΔ=Ú ™êkèOK«=K«∞Û
 =$„`åã¨∞~°∞x K«i„`« N=∞^•ƒùQÆ=`«O, +¨+¨ª
㨯O^èOŒ Ö’ =ã¨∞OÎ k. ^Õ=QÆ∞~°∞=Ù |$ǨÏã¨Êu ^Õ=`«efl q_çz
"≥o¡áÈ~Ú#ѨC_»∞ QÆ∞~°∞Hõ~°∞} Ö’Ñ≤Oz ^Õ=`«Å∞ ^•#=Ù
ÅKÕ Ñ¨~ål`«∞ÅÜ«∂º~°∞. JѨC_»∞ „|Ǩχ P^Õâ◊O "Õ∞~°‰õΩ
^Õ=`«Å∞ qâ◊fi~°∂ѨÙx ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞xQÍ ã‘fiHõiOz `«=∞
ѨÓ~°fi"≥·Éèí"åxfl á⁄O^ŒQÆeQÍ~°∞. J~Ú`Õ qâ◊fi~°∂ѨÙ_»∞
`«^#Œ O`«~O° ^Õ=`«Å ¿Ñ~°∞<Õ H͉õΩO_» ~°ÇϨ 㨺OQÍ Jã¨∞~°∞Å
¿Ñ~°∞ g∞^Œ PǨï`«∞Å#∞ JiÊOK«_O» K«∂ã≤ WO„^Œ∞_»∞ J`«}‚˜
=kèOKå_»∞.
nO`À qâ◊fi~°∂ѨÙx `«O„_ç `«fi+¨ì. Ѩل`«=∞~°}ÏxH˜
„ѨfHÍ~° L^ÕÌâ◊ºO`À J`«_»∞ WO„^Œ∞}˜‚ ã¨OǨÏiOѨQÆeˆQ
=ºH˜xÎ L^Œƒqù OѨ*Ü Ë ∞« _®xH˜ Ü«∞[˝O KÕÜ∞« QÍ =$„`åã¨∞~°∞_»∞
|Ü«∞@‰õΩ =KåÛ_»∞. J`«x ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# PHÍ~åxfl
K«∂_»QÍ<Õ JO^Œ~°∂ ÉèíÜ«∞O`À #Å∞k‰õΩ¯ÖÏ Ñ¨iÔQ`åÎ~°∞.
"å_» ∞ `« # `Õ [ 㨠∞ û`À, â◊ s ~° O `À 㨠H õ Å Ö’HÍÅ#∞
â◊~°}O>Ë N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ ~°H˜ΔOK«∞#∞
ÉèÏQÆ=`« Hõ^ä•™êQÆ~°O
=$„`åã¨∞~°∞_»∞
- _®II "≥·+¨‚"åO„Ѷ≤∞ ¿ã=Hõ^•ãπ,
98219 14642
HõÑ≤Ê"Õã≤#@∞¡QÍ HõxÑ≤OK«_»O =Å¡ =$„`åã¨∞~°∞_»x ¿Ñ~°∞
=zÛOk. WO„^•k ^Õ=`«Å∞ `«=∞ PÜ«Ú^è•Å`À =$„`å
ã¨∞~°∞xÃÑ· ÃÑ· ^•_ç KÕâß~°∞. HÍx J`«_»∞ "åi PÜ«Ú^è•
ÅxflO\˜x HõΔ}OÖ’ „q∞OˆQâß_»∞. nO`À `Õ*’Ç‘Ï#∞Öˇ·#
^Õ=`«Å∞ ^Õ=^Õ=Ù}˜‚ P„â◊~ÚOKå~°∞.
^Õ=`«Å ã¨∞Î`«∞ʼnõΩ „Ѩã¨#∞fl_≥·# <å~åÜ«∞}∞_»∞
^Õ=`«Å‰õΩ =∂~ÀæѨ^Õâ◊O KÕã¨∂Î WÖÏ J<åfl_»∞ :
''WO„^•! WѨÙÊ_»∞ g∞~°∞ ^Œnèz ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥à◊¡O_ç.
`«Ñ¨ã¨∞ûKÕ PÜ«∞# ^ÕǨÏO ^Œ$_è»"≥∞ÿOk. g∞~°∞ PÜ«∞#
^ÕǨxfl Ü«∂zOK«O_ç. ^Œnèz =Úx ZO`« â◊H˜Î=∞O`«∞_»O>Ë
PÜ«∞# ^•fi~å P^蕺u‡Hõ*Ï˝<åxfl á⁄Ok# Jtfih
‰õΩ=∂~°∞Å∞ r=#∞‡‰õΩÎÅÜ«∂º~°∞. P ^ŒnèzÜÕ∞ <å~åÜ«∞}
Hõ=Kåxfl `«fi+¨ì‰õΩ WKåÛ_»∞. `«fi+¨ì ^•fi~å ^•xx qâ◊fi
~°∂ѨÙ_»∞ á⁄O^•_»∞. qâ◊fi~°∂ѨÙx #∞O_ç P <å~åÜ«∞}
Hõ = Kåxfl g∞~° ∞ á⁄Ok J㨠∞ ~° ∞ Å#∞ [~ÚOKå~° ∞ .
<å~åÜ«∞}Hõ=K« „ѨÉèÏ=O =Å¡<Õ ^Œnèz â◊s~°O ^Œ$_è»OQÍ
LOk. g∞ `«~°Ñ¨Ù# Jtfih‰õΩ=∂~°∞Å∞ Ü«∂z¿ãÎ PÜ«∞#
`«Ñ¨Ê‰õΩO_® `«# ^ÕǨxfl W™êÎ_»∞. PÜ«∞# â◊s~°OÖ’x
Z=ÚHõÅ`À =„*ÏÜ«Ú^è•xfl qâ◊fiHõ~°‡ `«Ü«∂~°∞KÕÜ«∞QÆÅ_»∞.
^•x ^•fi~å<Õ =$„`åã¨∞~° =^èŒ ™ê^茺=∞ø`«∞Ok. J`«_»∞
=∞~°}˜Oz# `«~°∞"å`« g∞ PÜ«Ú^è•Å∞ g∞‰õΩ Åaè™êÎ~Ú.——
Jx K≥áêÊ_»∞. N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x P^Õâ◊O`À ^Õ=`«Å∞
^Œnèz =Úx ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o¡, PÜ«∞# ^ÕǨxfl Ji÷OKå~°∞.
^Õ=`«Å HÀiHõ "Õ∞~°‰õΩ PÜ«∞# P`«‡#∞ ÉèíQÆ=K«Û~°}Ï~°
qO^Œ=ÚÅ K≥O`« xeÑ≤ áêOK« Éè∫uHõ^ÇÕ ¨ xfl `«ºlOKå_»∞.
^Œnèz Jã≤ÎHõÅ`À qâ◊fiHõ~°‡ =„*ÏÜ«Ú^è•xfl `«Ü«∂~°∞
KÕâß_»∞. ^•xx ^èŒiOz# WO„^Œ∞_»∞ `Õ*’=O`«∞_»Ü«∂º_»∞.
=∂iÛ, 2020 | ã¨Ñ¨Îyi | 35
 ÉèÏQÆ=`« Hõ^ä•™êQÆ~°O
JѨC_»∞ WO„^Œ∞_»∞ S~å=`åxfl ZH˜¯ =$„`åã¨∞~°∞xÃÑ· ^•_ç
KÕâß_»∞. WO„^Œ∞_ç =„*ÏÜ«Ú^èŒ „ѨÉèÏ=O =Å¡ Jã¨∞~°∞Å
Ü«Ú^Œú^Œ~°ÊO #tOzOk. "å~°∞ `«=∞ <åÜ«∞‰õΩ}˜‚ q_çz
áêiáÈ=_®xH˜ ã≤^ŒúѨ_®¤~°∞. Jk K«∂ã≤# =$„`åã¨∞~°∞_»∞
"åi`À–
''Jã¨∞~°g~°∞ÖÏ~å! <å =∂@ q#O_ç. ~°}Éè∂í q∞x
q_çzáÈHõO_ç. =∞~°}O J<Õk D [QÆ`«∞ÎÖ’ xâ◊ÛÜ«∞"≥∞ÿ#
\˜ìk. HÍ|\˜ì Ü«∞â’=O`«"≥∞ÿ# =∞~°}ÏxÔH· „Ѩܫ∞uflOK«O_ç.
Ü≥∂QÆ™ê^è#Œ Ö’ „áê}Ïxfl x„QÆÇÏ≤ Oz ÉèQí =Æ zÛO`«#Ö’ L#fl
"å_≥· =∞~°}˜OK«_»O, â◊„`«∞=Ù‰õΩ "≥#∞fl K«∂Ѩ‰õΩO_® Ü«Ú^Œú
~°OQÆOÖ’ g~°=∞~°}O á⁄O^Œ_»O J<Õq =∞ǨÏ`«Î~°"≥∞ÿ#
=∞~°}ÏÅx—— K≥áêÊ_»∞.
=$„`åã¨∞~°∞x =∂@Å#∞ Jã¨∞~°∞Å∞ q#Hõ, ~°}
~°OQÆO#∞O_ç áêiáÈÜ«∂~°∞. nO`À =$„`åã¨∞~°∞_»∞. XHõ¯_Õ
^Õ=`«Å <≥^Œ∞~˘¯<åfl_»∞. =$„`åã¨∞~°∞_»∞, WO„^Œ∞x =∞^茺
cèHõ~°Ü«Ú^ŒúO [iyOk. P Ü«Ú^ŒúOÖ’ WO„^Œ∞_»∞ =„*Ï
Ü«Ú^èŒO`À =$„`åã¨∞~°∞x Ô~O_»∞Éèí∞*Ïefl YO_çOKå_»∞.
nO`À =$„`åã¨∞~°∞_»∞ Ô~Hõ¯Å∞ `≥y Ѩ_»¤ Ѩ~°fi`«O
ÖÏQÍ HõxÑ≤OKå_»∞. J~Ú<å J`«_»∞ ÃÑ^ŒÌQÍ <À~°∞ `≥iz
S~å=`«O`À áê@∞ WO„^Œ∞}˜‚ q∞OˆQâß_»∞. Jk K«∂ã≤#
u.u.^Õ.
HÍÖòÃãO@~ü
24 QÆO@Å∂.. g∞ HÀã¨O!
0877–2233333,
0877–2277777
U ã¨=∞Ü«∞OÖ’ J~Ú<å
g∞~°∞ á¶È<£ KÕÜ«∞=K«∞Û ã¨O|OkèOz# ã¨=∞ã¨Î ã¨=∂Kå~°O g∞~°∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ=K«∞Û.
36 | ã¨Ñ¨Îyi | =∂iÛ, 2020
„|Ǩ‡k^Õ=`«Å∞ ǨǨHÍ~åÅ∞ KÕâß~°∞. <å~åÜ«∞} Hõ=K«
~°H˜Δ`«∞_≥·# WO„^Œ∞_»∞ =∞~°}˜OK«ÖË^Œ∞. JѨC_»∞ J`«_»∞
=„*ÏÜ«Ú^èŒO`À =$„`åã¨∞~°∞x á⁄@ì#∞ peÛ |Ü«∞@‰õΩ
=KåÛ_»∞. |Ü«∞@‰õΩ ~åQÍ<Õ J`«_∞» =$„`åã¨∞~°∞x t~°ã∞¨ û#∞
YO_çOKå_»∞. HÍx =$„`åã¨∞~°∞x t~°ã¨∞û#∞ YO_çOK«_®xH˜
WO„^Œ∞xH˜ XHõ ã¨O=`«û~° HÍÅO Ѩ\ ˜ìOk. =$„`åã¨∞~°∞x
`«Å <ÕÅg∞^Œ Ѩ_»QÍ<Õ Ñ¨Ù+¨Ê=$+≤ì PHÍâ◊O#∞O_ç ‰õΩiã≤Ok.
P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =$„`åã¨∞~°∞x ^ÕǨÏO #∞O_ç P`«‡*’ºu
|Ü«∞@‰õΩ =zÛ JO^Œ~°∂ K«∂ã¨∞ÎO_»QÍ<Õ ÉèíQÆ=^•ú=∞O
"≥·Ñ¨Ù‰õΩ „Ѩܫ∂}˜OzOk.
|∞∞+¨μÅ =∂@ g∞^Œ WO„^Œ∞_»∞ =$„`åã¨∞~°=^èŒ
HÍqOKå_»∞. "≥O@<Õ J`«xH˜ „|ǨχǨÏ`åºáê`«HõO Ѩ@∞ì
‰õΩOk. WO„^Œ∞_»∞ ^•^•Ñ¨ÙQÍ Éè’QÆâ◊¥#∞º_Õ JÜ«∂º_»∞.
=∂#㨠ã¨~À=~°OÖ’x Hõ=∞ÅOÖ’ =ã≤OKÕ ÅH©Δ ‡^ÕqKÕ
~°H˜ΔOѨ|_»¤ HÍ~°}OQÍ WO„^Œ∞xÃÑ· áêѨ„ѨÉèÏ=O Hõ#|_»
ÖË^Œ∞. q+¨μ‚=Ù<Õ ^蕺xã¨∂Î WO„^Œ∞_»∞ z=~°‰õΩ ã¨~°fiáêѨ
q=Ú‰õΩ_Î Ü » ∂« º_»∞.
=$„`åã¨∞~° ã¨OǨ~°Hõ^äŒ#∞, q#_»O =Å¡ =∞x+≤
ã¨HõÅáêѨq=Ú‰õΩÎ_Ò`å_»∞. WO„kÜ«∞ Ѩ@∞`«fiO, Ü«∞â’
=$kú, Sâ◊fi~°º=$kú HõÅ∞QÆ∞`å~Ú.
u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#O Éèí‰õΩÎÅ ™œHõ~åº~°÷O
u~°∞ѨuÖ’ U~åÊ@∞ KÕã≤# D ã¨=∂Kå~° ˆHO„^ŒOÖ’
Éèí‰õΩÎʼnõΩ HÍ=Åã≤# Jxfl q=~åÅ#∞
á¶È<£ KÕã≤ `≥Å∞ã¨∞HÀ=K«∞Û.
N"åi Pi˚`« ¿ã"å\˜ÔH¯@∞¡,
=ã¨u, q~åà◊Ñ^¨ HŒä ÍÅ∞
`«k`«~° q=~åÅHÀã¨O...
D HÍÖòÃãO@~ü‰õΩ á¶È<£ KÕã≤ ^Õ=™ê÷<åxH˜
Ѩ~°=∂`«∞‡_»∞ ã¨~°fiѨiѨÓ~°∞‚_»∞
 ѨÓ~°fiO QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ Hõ^äŒefl É’kèOK«_»O^•fi~å<Õ ÉÏÅ"å‰õΩ¯
t+¨μºÖ’¡ ZO`À „ѨѨOK«*Ï˝<åxfl =$kúKÕ¿ã"åà◊√¡. =∞Oz
=º‰õΩÎÅ∞QÍ "åà◊¡#∞ fiÛk^ÕÌ"åà◊√¡. áê@bѨل`«#QÆ~åxfl
JuQÍ Pâ◊Ѩ_»^Œ∞Ì...
ã¨∞^Œ~≈° #∞_»<Õ ~åA Ѩiáêeã¨∞OÎ _Õ"å_»∞. PÜ«∞#‰õΩ =ÚQÆ∞~æ ∞° "≥O@<Õ Ñ¨ÙeH˜ XHõ PÖ’K«# "≥∞keOk. =ÚO^Œ∞ `å#∞
H˘_»∞‰õΩÅ∞. "åà◊¡#∞ ~åA KåÖÏ QÍ~å|OQÍ ÃÑOKå_»∞. "Õ\Ï_ç K«OÑ≤# =∞#∞+¨μºÅ`åÅ∂‰õΩ #QÆÅ∞ `«#=^ŒÌ<Õ
HÍx "åà◊√¡ KåÖÏ =∞O^Œ=∞`«∞Å∞. JO>Ë "åà◊¡‰õΩ Uq+¨Ü«∞ L<åfl~Ú. "å\˜Ö’ #∞O_ç XHõ~°`«flHõOHõ}Ïxfl fã¨∞H˘x, P
"≥∞ÿ<å "≥O@<Õ J~°÷=∞ÜÕ∞ºkHÍ^Œ∞. WÖÏO\˜ "åà◊¡#∞ Éèíq „ÉÏǨχ_çH˜ K«∂ÃÑ_»∞`«∂, ''™êfig∞! D |OQÍ~°∞HõOHõ}Ïxfl
+¨º`«∞ÎÖ’ Ü«Ú=~åAefl KÕ¿ãÎ ~å*ºO QÆu U=∞=Ù`«∞Ok? ^ŒÜ∞« `À fã¨∞HÀO_ç. ~°O_ç——– Jx Ñ≤ezOk. „ÉÏǨχ}∞_çH˜
Jx PÖ’zOz, ~åAQÍ~°∞ ZO`À=∞OkѨO_ç`«∞efl Ñ≤e ѨÙex K«∂_»QÍ<Õ ÉèÜí ∞« OHõe<æ å– ~°`åflÅ∞ á⁄ky# |OQÍ~°∞
Ñ≤Oz, 'ZÖÏÔQ·<å <å H˘_»∞‰õΩefl „ѨÜ≥∂[‰õΩÅ∞QÍ Hõ_Üç ∞« O KåÖÏ qÅ∞"≥O· k. HÍ|\˜ì `«#ã¨O`å<åxH˜ ZѨÊ\˜
KÕÜ«∞O_ç—– Jx HÀ~å_»∞. ÔH·<å ѨxH˜=ã¨∞ÎO^Œx HÍ¿ãûѨ٠PÖ’zOKå_»∞. HÍh, =∞m¡
=zÛ#ѨO_ç`«∞Ö’¡ Z=~°∂ JO^Œ∞‰õΩ ã≤^ŒúѨ_»ÖË^Œ∞. ѨÙe „‰õÄ~°[O`«∞=Ù HÍ|\˜ì "≥à◊¡‰õÄ_»^Œ#∞H˘<åfl_»∞.
z=~°‰õΩ q+¨μ‚â◊~°‡ J<Õ Ñ¨O_ç`«∞_»∞ 'P~°∞<≥ÅÖ’¡ g∞
‰õΩ=∂~°∞efl JYO_»Ö’Hõ*Ï˝#ã¨OѨ#∞flÅ∞QÍ KÕ™êÎ#∞— – Jx
=ÚO^Œ∞‰õΩ =KåÛ_»∞. D =∂@Å∞ qx ѨO_ç`«∞ÅO^Œ~°∂
Pâ◊Û~°ºÑ¨_®¤~°∞. ~åAQÍ~°∞ P ѨO_ç`«∞}˜‚ ã¨`«¯iOz,
PÜ«∞#"≥O@ `«#‰õΩ=∂~°∞efl J`«x P„â◊=∂xH˜ ѨOáê_»∞.
P QÆ∞~°∞=Ù – q+¨μâ‚ ~◊ ‡° K≥ÑÊ≤ #Hõ^ÅŒä <Õ 'ѨOK«`O« „`«
Hõ^ÅŒä ∞— JO\Ï~°∞. D Hõ^ÖŒä ’¡ J<ÕHÜ õ Ú« ‰õΩbÎ fl, h`«∞bfl Z<Àfl
PÜ«∞# É’kèOKå~°∞.
PÜ«∞# É’kèOz# J<ÕHõ Hõ^äŒÖ’¡ XHõ Hõ^äŒ...
z=iH˜, ѨÙe ''JÜ«∂º! <Õ#∞ „‰õÄ~°[O`«∞=Ù<Õ!
ѨÙe–HõOHõ}O–„ÉÏǨχ}∞_»∞ HÍh, WѨC_»∞ =Úã¨e`«#O =zÛOk. JOKÕ`« "Õ\Ï_»@O
XHõ K≥~°∞=ÙQÆ@∞ìg∞^Œ LO_Õá⁄^ŒÖ’ XHõѨÙe
=∂<Õâß#∞. =ÚO^Œ∞ KÕã≤#áêáêÅ∞ áÈQ˘@∞ìHÀ_®xˆH D
x=ã≤ã¨∂Î LO_Õk. „Ѩuk#=¸ J=`«eQÆ@∞ì‰õΩ áÈ~Ú, U
~°`«flHõOHõ}O g∞=O\˜ ѨÙ}Ϻ`«∞‡xH˜ ^•#O W"åfiÅ#∞
[O`«∞=Ù<À "Õ\Ï_ç, `«# Hõ_»∞Ѩ٠xOѨÙH˘<Õk. H˘<åflà◊¡‰õΩ
H˘<åfl#∞. ##∞fl #=∞‡O_ç. D K≥~∞° =ÙÖ’ ™êfl#OKÕã≤ ~°O_ç!
Jk =Úã¨e^≥·áÈ~ÚOk. J=`«eQÆ@∞ì‰õΩ áÈÖËxã≤÷u
D ^•#O fã¨∞H˘x ##∞fl J#∞„QÆÇÏ≤ OK«O_ç—— Jx „áê^èÜ Õ ∞«
=zÛOk. JO^Œ∞=Å¡ PǨ~°O ÖËHõ =∞iO`« |ÅÇ‘Ï#
Ѩ_çOk.
Ѩ_çOk. 'PǨ~°O ZÖÏ ã¨OáêkOKåÖÏ?— Jx PÖ’zã¨∞ÎO
_»QÍ J@∞"≥·Ñ¨Ù "≥à◊√Î#fl XHõ „ÉÏǨχ}∞_»∞ HõxÑ≤OKå_»∞. z=iH˜ ѨÙe „áê~°÷#`À „ÉÏǨχ}∞_»∞ "≥∞`«Î|_®¤_»∞.
=∞~À"≥·Ñ¨Ù |OQÍ~°∞g∞k "åº"≥∂ǨÏO! WHõ =ÚO^Œ∞"≥#∞HõÅ∞
=∂ã¨ì~ü l.™ÈǨÏ<£™ê~Ú, PÖ’zOK«‰õΩO_® Hõ_çÜ«∞O fã¨∞HÀ_®xˆH ã≤^ŒúѨ_®¤_»∞.
8= `«~°QÆu, JO^Œ∞ÔH· P K≥~°∞=ÙÖ’ ™êfl#OKÕã≤, <åÅæ_»∞QÆ∞Å∞ "ÕÜ«∞QÍ<Õ
Zãπ.q.q^•ºÖÜ«∞ PѶπ ÉèÏ~°fÜ«∞ ѨÙe PÜ«∞#ÃÑ· ^Œ∂H˜, Q˘O`«∞H˘iH˜ K«OÑ≤, `«# PHõe
q^•ºÉèí=<£, u~°∞Ѩu. f~°∞ÛH˘Ok.

Juã¨OѨ^ŒÅ∞ ^ÕÇ≤Ïx J*Ï˝x KÕÜ«Ú =∂iÛ, 2020 | ã¨Ñ¨Îyi | 37


2020,
=∂iÛ 27= `Õn#
=∞`«ûº[Ü«∞Ou
ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ...
J =`«iOK«_=» ∞O>Ë Pq~°ƒqù OK«_O» . Ѩ~=° ∞Ѩ^Œ
"åã≤ Ѩ~°=∂`«‡ x`«ºqÉèí∂u #∞Oz JO>Ë `«# Ö’HõO
#∞Oz D Ö’HÍxH˜ kQÆ_O» Jx J~°O÷ . WKåÛù *Ï˝# „H˜Ü∂«
â◊‰õΩÎÅ∞ ZHõ¯_» Ѩ~åHÍ+¨ªã≤÷uÖ’ LO\ÏÜ≥∂ J^Õ J=`å~°O.
=∞`åûº=`å~° =¸ÅHõ^äŒ
^Œâß=`å~åÖ’¡ "≥Ú^Œ\ k˜ =∞`åûº=`å~°O. N=∞Ǩ
q+¨μ‚=Ù =∞`«ûº~°∂áêxfl ^èŒiOz ™È=∞HÍã¨∞~°∞_»∞ JѨǨÏ
iOz# "Õ^•efl uiy „|Ǩχ‰õΩ KÕ~°Û_»O D J=`å~°
=¸ÅHõ^äŒ. "≥·=ã¨fi`« =∞#∞=Ù J~°…ºO =kÖË ã¨=∞Ü«∞OÖ’
J`«_ç ^Àã≤eÖ’ XHõ =∞`«ûºO KÕi `«##∞ ~°H˜ΔOK«=∞x
JO@∞Ok. J`«_»∞ ^•xfl XHõ z#fl h\˜‰õΩO_»Ö’
xÅ∞ѨÙ`å_»∞. =∞~°∞<å\˜Hõk ÉèÏO_»O Ѩ@ì#O`«QÍ ÃÑiy
HÍáê_»=∞x JO@∞Ok. ZO`« áê„`å ^•x Ѩiq∞uH˜
KåÅHõáÈQÍ =∞#∞=Ù ^•xx #∂uÖ’ kOѨÙ`å_»∞. Jk
JO^Œ∞Ö’ ‰õÄ_» Ѩ@ìÖË^Œ∞. `«~åfi`« ^•xx K≥~°∞=ÙÖ’
38 | ã¨Ñ¨Îyi | =∂iÛ, 2020
=^ŒÅ∞`å_»∞. K≥~°∞=Ó KåÅÖË^Œ∞. z=~°‰õΩ ã¨=Ú„^ŒOÖ’
^•xfl q_çz JÖÏ ÃÑ~°QÆ_®xH˜ ¿ÇÏ`«∞=Ù#∞ J_»∞QÆ∞`å_»∞.
JѨC_»∞ P =∞`«ûºO `å#∞ NǨÏix Jx K≥ÑÊ≤ , #∂ˆ~O_»‰¡ Ωõ
„ѨàÜ ◊ ∞« O =ã¨∞OÎ ^Œh P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∞Ǩã¨`åfibfl, "Õ^•bfl
XHõ <å=Ö’ LOz ^•xx `«# â◊$OQÍxH˜ Hõ@ì=∞x K≥Ñ≤Ê
<å=#∞ WzÛ J^Œ$â◊ºO J=Ù`«∞Ok. P „ѨHÍ~°OQÍ<Õ „ѨàÜ ◊ ∞«
HÍÅOÖ’ =∞#∞=Ù =∞`«ûºO K≥Ñ≤Ê#>Ë¡, ã¨~°fiѨ^•~°÷ã¨`åfibfl,
"Õ^•bfl <å=Ö’ LOK«∞`å_»∞. „Ѩà◊Ü«∂#O`«~°O <å=Ö’
L#fl ã¨`åfiÅ #∞Oz uiy „ѨѨOK«OÖ’x ã¨~°fiѨ^•~å÷Å∞
U~°Ê_®¤Ü«∞x =∞`åûº=`å~° Hõ^äŒ.
HÍ=º„Ѩ„H˜Ü«∞Ö’ =∞`åûº=`å~° =~°‚# ã¨O^Œ~åƒùxfl
|\˜ì ã¨∂K«# =∂„`«OQÍ KÕÜ«∞|_çOk. w`«QÀqO^ŒO=O\˜
HÍ"åºÖ’¡ =∞`åûº=`å~° =~°‚# „Ѩ`ÕºHõOQÍ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
„Ѩà◊Ü«∞ ѨÜ≥∂kè [ÖË ^èŒ$`«"å#ã≤ "Õ^ŒO
qÇ≤Ï`« =Ç≤Ï„`« K«i„`« =∞ÉèË^ŒO
ˆHâ◊= ^èŒ$`« g∞# â◊s~° [Ü«∞[QÆnâ◊ Ǩψ~ „^èŒ∞=O
''ˆHâ◊"å! „Ѩà◊Ü«∞HÍÅOÖ’ U_»∞ ã¨=Ú„^•Å∞
Hõeã≤# [ńѨà◊Ü«∞OÖ’ =∞`åûº=`å~°OÖ’ <å= =Öˇ
L^ŒúiOKå=Ù.——
–––––––
1)=∞Ǩâ◊$OQÍÜ«∞#=∞ó (549)† 2)Hõ$`åQÆ=∂Ü«∞
#=∞ó(673)† 3)<≥·Hõâ◊$OQÍÜ«∞ #=∞ó(778)† 4)â◊$Oy}Ë
#=∞ó(812) Jx ã¨O㨯 $`« ™È΄`åÖ’¡ =∞`«ûº=¸iÎ KÕã≤#
"Õ^À^Œú~°}„H˜Ü«∞`À áê@∞ P =¸iÎ=~°‚# ‰õÄ_» HõxÑ≤
ã¨∞OÎ k.
™È΄`åÅ∞–=∞`åûº=`å~°O
™È΄`« "åV‡Ü«∞OÖ’ ^Œâß=`å~° =~°#‚ Å∞ J<ÕHÍÅ∞
HõxÑ≤™êÎ~Ú. „Ѩu =~°‚#Ö’#∞ `«Ñ¨Ê‰õΩO_® =∞`åûº=`å~°
„Ѩ™êÎ=# HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
^Õ=Ù_»∞ HõÅ_»x =∞kÖ’ `≥eÜ«Ú>Ë [#‡Ñ¶¨Å=Ú

"Õ^À^•ú~° qKå~°=∞`Õ ™È=∞Hõ ^•#= ã¨OǨÏ~°}Ë
g∞<åHÍ~° â◊s~°! #"≥∂ ÉèíHõÎO`Õ Ñ¨iáêÅÜ«∞=∂"£∞II
Jx =∞`åûº=`å~°=~°‚# HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
–––––––
Z„~°# #$ã≤OǨÏѨÙ~å}OÖ’ =∞`åûº=`å~°=~°‚#
HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. Wk ^Õ=`«Å∞ <å~åÜ«∞}=¸iÎx ã¨∞ÎuOKÕ
ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ LOk. "Õ^ŒKÀ~°∞_≥·# ^•#=Ù_»∞ „Ѩà◊Ü«∞
ѨÜ≥∂kèÖ’ "Õ^•efl Ѩ_»"ÕÜ«∞QÍ, =Ú^Œ∞ã¨e "ÕÅ∞Ê J~Ú#
„|Ǩχ K«^Œ∞=Ùefl HÀÖ’Ê~Ú XHõ *Ï_»Ü«ÚQÍ#Hõ k=∞‡iO
Kå_»∞. JѨC_»∞ h=Ù „|Ǩχ#∞ F^•iÛ, P ^˘OQÆ "≥O@
'^•_ç "≥\ ˜ì# Ü«∞Y~°fiÉèí=uÎq∞ ~°∂Ѩq∞ѨC_»∞<£ =∞^Œ~°∞z
„QÀÅ∞K«∞O_»∞— (#$ã≤OǨÏѨÙ~å}=Ú–Z„~°# 3–34) Jx
=i‚OѨ|_çOk.
^Œâß=`å~åÅ∞, UHõqOâ◊`«fi=`å~åÅ∞, =∞#fiO`«
~å=`å~åÅ∞ Ѩ~°ã¨Ê~°O HõeÑ≤ áÈ`«# ÉèÏQÆ=`«OÖ’ =i‚O
Kå_»∞.
â◊$OQÍ~°<+·≥ ^¨ OŒè Ö’ ^Œâß=`å~°=~°#‚ =∞<ÀǨÏ~°OQÍ
™êyOk. '.....=∞`åûº=`å~°"≥∞uÎ h=Ù `ÀHõ#∞ qkeOK«QÆ
ÃÑ·H˜ ˆ~y# h~°∞ PHõã¨OÖ’ `≥Å¡QÍ áêiOk. ^•xfl K«∂z
JdÅ[QÆ O QÆ O QÍ#kÜ« ∞ x =i‚ O zOk. (â◊ $ OQÍ~°
<≥+· ^¨ =Œè Ú–8–120) =∞Å¡# `«# '~°∞H͇OQÆ^KŒ i« „`«—Ö’ S^Œ=
Pâßfiã¨OÖ’– ''ÉèíHõÎáÈ+¨}Ï „â◊√`«∞Å∞ ǨÏiOz JO|∞kèÖ’
*ÁzÛ# Jã¨∞~åkèѨ٠QÆ~åƒùxfl g∞#~°∂Ѩ"≥∞ÿ „=Hõ¯eOz
^Õ=`«Å∞ #∞uOѨQÍ "Õ^•efl "åHõÊuH˜zÛ# h =∞Ǩϟ„QÆ
â◊¥~°`« á⁄QÆ_» <Õ~°∞Î"Õ∞—— Jx =i‚OKå_»∞. #Ok =∞Å¡Ü«∞,
Ѷ¨∞O@ã≤OQÆ#Å =~åǨÏѨÙ~å}ÏO „Ѩ^äŒ=∂âßfiã¨O 121
Ѩ^ºŒ OÖ’#∞, #==∂âßfiã¨O ^ŒO_»HOõ (110)Ö’#∞ =∞`åûº=
`å~°„Ѩ™êÎ=# LOk.
„Ѩ | O^è Œ Ü « Ú QÍxH˜ <åÜ« ∞ Hõ = ∞}˜ NHõ $ +¨ ‚ ^ Õ =
~åÜ«∞Å∞. P`«x Hõ$u P=ÚHõÎ=∂ź^Œ. WO^Œ∞Ö’ „Ѩ^äŒ=∂
âßfiã¨O z=iÖ’x Pâßfi™êO`« Ѩ^ŒºOÖ’ ~åÜ«∞Å∞ N"ÕOHõ
>Ëâ◊fi~°∞_çH˜ ^Œâß=`å~åefl J#fi~ÚOz XˆH HõO^ŒOÖ’
Hõi~å[ =~°^Œ∞_Õ ÔH·=ź^èŒ#=Ú
"Õ^•Å∞ `≥zÛ# <å~åÜ«∞}
JO^ŒOQÍ ã¨‡iOKå_»∞. D Ѩ^ŒºOÖ’ ^Œâß=`å~åÅ
<å=∂Å∞ =∂„`«"Õ∞ HõxÑ≤™êÎ~Ú. P=ÚHõÎ=∂ź^Œ K«`«∞~å÷
âßfiã¨OÖ’ q+¨μ‚z`«∞Î_»∞ N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù#∞ ã¨∞ÎuOKÕ
ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ ~åÜ«∞Å∞ =∞`åûº=`å~åxfl =¸_»∞ Ѩ^•ºÖ’¡
=i‚OKå_»∞. P Ѩ^•ºÅ∞ P=ÚHõÎ=∂ź^Œ K«`«∞~å÷âßfiã¨O–
17, 18, 19 Ѩ^•ºÅ∞.
'=∞#∞K«i„`«—Ö’ ÃÑ^Œ#Ì – âßOu ^•Ou ^ŒÜ∂« ã¨`º«
â∫K« x~°`«∞_≥·# ™êfi~Àz+¨μ_»∞ q+¨μ‚=Ù#∞ QÆ∂iÛ `«Ñ¨ã¨∞û
KÕÜ«∞QÍ P ^Õ=^Õ=Ù_»∞ „Ѩ`«ºHõΔ=∞ø`å_»∞. P ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’
ÃÑ^ŒÌ# =∞`åûº=`å~° =~°‚# ™êfi~Àz+¨μx`À KÕ~ÚOKå_»∞.
(=∞#∞K«i„`«–6–104) #Oku=∞‡# áêi*Ï`åѨÇϨ ~°}OÖ’
'„áêq∞#∞‰õΩÅ ^˘OQÆ áê`åà◊ ‰õΩǨÏ~°O|∞ *Á~°ÉÏé˜ pé˜#
KÀég=— Jx =∞`åûº=`å~° „Ѩ™êÎ=# KÕâß_»∞. JÜ«∞ºÅ
~åA ~å=∞Éèí„^Œ∞_»∞ ~å=∂Éèí∞º^ŒÜ«∞HÍ=ºOÖ’ =∞`åûº=
`å~åxfl N~å=Úx ÉÏźO`À J#fi~Úã¨∂–Î tâ◊√=Ù Jxq∞+¨
^Œ$+≤ì`À K«∂_»_®xfl 'g∞#O|∞ #~Ú<å_» <Õ#x ã¨∂zOK«∞
`≥éQÆ∞# #xq∞+¨ ^Œ$+≤ìK«∂K«∞— (3–137) Jx =i‚OKå_»∞.
`≥<åe~å=∞Hõ$+¨μ‚_»∞ 'áêO_»∞~°OQÆ=∂Ǩ`«‡ºOÖ’ '[QÆxflnè
™È=∞HÍã¨∞~°∞_»∞ „=ÚzÛeOz# „áê[^Œ∞=ÙÅ#∞ `≥zÛ~ÚzÛ
q^è•`«$#‰õΩ uiy J`«_ç =^Œ# ã¨~À*Ïefl QÆO^èŒÅe`«O
|∞Å∞ KÕã≤<å=Ù QÆ^•— (2–56) Jx ¿Ñ~˘¯<åfl_»∞. `≥<åe
~å=∞Hõ$+¨H‚ qõ Ѷ∞¨ \˜HÍK«Å =∂Ǩ`«‡ºOÖ’ Ü«∞QÆ}^ŒO_»HOõ Ö’
=∞`åûº=`å~°=~°‚# KÕâß_»∞. =Ú^Œ∞ÌѨà◊x '~åkèHÍ™êO
`«fi#OÖ’ '~°Ç≤Ï =Ú^Œ∞Ì@_»∞QÆ∞Å∞ ~år==ÚÅw~°— Jx
=∞`åûº=`å~° ã¨∂K«# KÕã≤Ok. (~år==Ú JO>Ë KÕѨ).
`≥Å∞QÆ∞™êÇ≤Ï`«ºOÖ’ N=∞Ǩq+¨μ=‚ Ù ^Œâß=`å~åefl
XHõ „Ѩ|O^èŒOQÍ fiÛkkÌ#"å_»∞ ^èŒ~°}˜^Õ=ÙÅ ~å=∞Ü«∞º
=∞O„u. W`«_»∞ 1790 „áêO`«O"å_»∞. Ѩk Pâßfi™êÅ D
„Ѩ|O^èŒOÖ’ „Ѩ^äŒ=∂âßfiã¨O ѨÓiÎQÍ =∞`åûº=`å~° Hõ^äÕ.
Ѩ^ŒHõ=ÙÖˇ·# J#fl=∞Ü«∂º^Œ∞Å H©~°Î#ÅÖ’#∞, H˘xfl
â◊`«HÍÅÖ’#∞, H˘xfl Kå@∞=ÙÅÖ’#∞ =∞`åûº=`å~° „Ѩã¨H˜Î
HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k.
=∂iÛ, 2020 | ã¨Ñ¨Îyi | 39
 QÆ$ǨÏÅ”
Ѩ^ŒHõq`å Ñ≤`å=∞Ǩï_≥·# J#fl=∞Ü«∞º ѨÙ~°∞+¨^Õ=`å q^èŒOQÍ ZÖÏ P@áê@Å`À <å@ºOKÕã≤O^À
=∞∂~°∞ÎÖËfl H͉õΩO_® [QÆ<å‡`«Öˇ·# ¢ã‘Î ^Õ=`å=∞∂~°∞Îefl ‰õÄ_® J<ÕHõ J#fl=∞Ü«∞º =i‚OKå_»∞.
H©~°Î#ÖŸ¡ ã¨∞ÎuOKå_»∞. "å‰õΩ¯, J~°÷O =Öˇ HõÅã≤# áê~°fif Ѩ~°"Õ∞â◊fi JÅ~°∞Å∞ QÆΩiÜ«∞ΩQÆ <å_≥#^Õ
~°∞efl HÍo^•ã¨∞ ã¨∞ÎuOz#>Ë¡ ѨÙ~°∞+¨ ^Õ=`å=∞∂~°∞ÎʼnõΩ ã¨Ç¨Ï^èŒ~°‡ JÅHõÅΩ QÆ∞Å∞‰õΩÅ #Å"Õ∞ŇOQÆ
Kåi}∞Öˇ·# ¢ã‘Î ^Õ=`å=∞∂~°∞ÎÖˇ·# JÅ"Õ∞Öò=∞OQÆ, QÀ^•^Õq, ÅH©Δ ‡ J~° qi ™⁄|QÆ∞Å #u=Å∞ "≥∞K«ÛñQÆ
^Õq, ã‘`å^Õq "≥∞∞^ŒÖ#·ˇ ¢ãΑ ^Õ=`å=∞∂~°∞eÎ fl J#fl=∞Ü«∞º H©iOÎ Kå_»∞. J~°`≥~° =∞~°∞ñQÆ∞# <å_≥#^Õ
JÖ"Õ∞Å∞=∞OQÆ =~°∞㨠ѨÓ~°fi^Œ∞"åà◊Ѩ٠u~°∞ѨÙÅ
J#fl=∞Ü«∞º ã¨∞ÎuOz# ¢ã‘Î^Õ=`å=∞∂~°∞ÎÖŸ¡ "≥∞∞^Œ@ ǨÏiñ QÆ~°Ω yOѨÙK«∞ #Å"Õ∞Öò =∞OQÆ
K≥ÑC¨ HÀ=Åã≤Ok JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ<.Õ J#fl=∞Ü«∞º Ѩ^•<Õfl „Ѩ^•è #OQÍ ............................. (5–24)
''JÅ"Õ∞Öò=∞OQÆ—— ¿Ñ~°∞<Õ Z‰õΩ¯=QÍ „Ѩ™êÎqOKå_»∞. 'JÅ"Õ∞Öò=∞OQÆ— JO`ÕHÍ^Œ∞ ÃÑO_牡 Äõ `«∞~Ô #· JÅ"Õ∞ŇOQÆ
JO>Ë ''Ѩ^Œ‡O g∞^Œ JO^Œ"≥∞ÿ# ¢ã‘Η— Jx J~°÷O. u~°∞=∞ÅÖŸ J=∞‡ ã≤Q∞Æ æ "≥∞∞QÆeæ fl ''Ñ≤_Hç @˜ `«ÅO„ÉÏÅ ÃÑO_牡 Äõ `«∞~°∞——
"åiH˜ „Ѩ`ÕºHõ PÅÜ«∞O ÖˉõΩ<åfl u~°∞Kå#∂~°∞, Nx"åã¨=∞OQÍ J<Õ H©~°Î#ÖŸ J#fl=∞Ü«∞º =∞∞QÆú=∞<ÀǨÏ~°OQÍ
ѨÙ~åÖŸ¡ „Ѩ`ÕºHõ PÅÜ«∂Å∞<åfl~∞∞. "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ "≥∞K«∞ÛH˘<Õ =i‚OKå_»∞. "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ã¨"Õ∞`« JÅ"Õ∞ŇOQÆ#∞
HõO\˜ â◊√„Hõ"å~°=∞∞ QÆ_çÜ«∞ÖË_çO@
JO\˜ JÅ"Õ∞ŇOQÆ JO_»#∞O_Õ ™êfiq∞x
– JO@∂ `«~O° QÆ _ÀeHõÖÏ¡O\˜ H©~#ΰ ÖŸ¡
H©iOÎ Kå_»∞.
QÀ^•^Õq
D J=∞‡"åi<Õ 'PO_®à◊=∞‡— J<Õ
`«q∞à◊OÖŸ ''K«∂_ç H˘_»∞`«Î<åzÛÜ«∂~ü—— Jh Ñ≤Å∞
™êÎ~°∞. PàÏfi~°∞ÖŸ¡ „Ѩã≤^Œ∞ú_≥·# ÃÑiÜ«∂àÏfi~ü
ÃÑOѨÙ_»∞ ‰õÄ`«∞Ô~·# QÀ^•^Õq N~°OQÆ<å^äŒ∞x
=iOz q"åǨÏO KÕã¨∞H˘#fl Hõ^äŒ =∞#‰õΩ `≥e
ã≤O^Õ. QÀ^•^Õq `å#∞ ^èiŒ Oz# ^ŒO_»#∞ ^Õ=ÙxH˜
ã¨=∞iÊOz# f~°∞#∞ J#fl=∞Ü«∞º NHõ$+¨‚^Õ=
~åÜ«∞Å HõO>Ë =∞∞O^Œ∞ `«# H©~°Î#ÖŸ WÖÏ
K≥áêÊ_»∞.
ÃÑiÜ«∂à◊√"å~°∞ Ñ≤ã≤H˜ ÃÑ· "Õã≤#
q~°∞Å^ŒO_»Å∞ "≥∞_»"ãÕ #≤ "å_»∞
40 | ã¨Ñ¨Îyi | =∂iÛ, 2020
 N~°OQÆOÖŸ QÀ^•^Õq Q˘Ñ¨ÊQÍ Ñ¨Ó[ÅO^Œ∞
H˘O@∞Ok. =∞ǨňHΔ ‡ QÀ^•^Õq, "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ N~°OQÆ
<å^äŒ∞_»x ÉèÏqOz# J#fl=∞Ü«∞º "åi QÀ^•^Õqx K«Hõ¯QÍ
=i‚OKå_»∞.
K«∂_»~°=∞‡ ã¨`«∞ÖÏ~° ™ÈÉÏ# ÉÏ_»~°=∞‡
‰õÄ_»∞#flk Ѩuñ E_ç‰õΩ_»∞`«»<åKåi
N=∞ǨÅH˜Δ ‡Ü«∞@ ã≤OQÍ~åÅ ˆH=∞~°∞^Œ∞
HÍ=∞∞x `«e¡Ü«∞@ K«Hõ¯ñ^Œ<åÅ ˆH=∞~°∞^Œ∞
™È=∞∞x `Àñ|∞@∞ì=@ ™⁄OѨÙñQÆà◊ ˆH=∞~°∞^Œ∞
HÀ=∞ÖÏOy ~∞∂ K«∂_ç‰õΩ_»∞`« <åKåi
(26–246)
WÖÏ P"≥∞‰õΩ Un H˘^Œ=ÖË^Œx qѨÙÅOQÍ
H©iÎOKå_»∞ J#fl=∞Ü«∞º.
Å˛^Õq
N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù Z^ŒÃÑ· H˘Å∞=ÙO_Õ ÅH©Δ ‡^Õq
[QÆ<å‡`«. J=∞‡ÅQÆ#fl J=∞‡. áêÅã¨=∞∞„^ŒO #∞O_ç L^Œƒù
qOz# ™œO^Œ~°º~åt. J#fl=∞Ü«∞º N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù#∞
ÃÑO_®¡_ç# ÅH©Δ ‡^Õqx XHõ qt+¨ì ^Õ=`å=∞∂iÎQÍ H©iÎO
Kå_»∞. P"≥∞ qÖÏ™êxfl, qÉèí"åxfl, „ѨѨOKåxfl '^èŒ#O
=∞∂Å q∞^ŒO [QÆ`ü— Jx P_çOKÕ f~°∞#∞ J#fl=∞Ü«∞º
WÖÏ =i‚OKå_»∞.
~°∂HõÖˇ· =∂_»Öˇ· ~°∞=fiÖˇ· uiwx
^•H˘x =Ù#flKÀ@Ω ^•#∞O_»^Œk"À
"˘Hõi ~åA *Ëã¨∞ <˘Hõi |O@∞QÆ *Ëã¨∞
"˘Hõi Hõ<≥flHõÅ "Õ~˘HõiH˜ #q∞‡OK«∞
"˘HõKÀ@ #∞#fl ^è•#º "≥∞∞HõKÀ@ "Õ~∞∞OK«∞
„ѨHõ\ ˜Oz Hõ#Hõ"Õ∞ „Éèí=∞~∞∞Op [QÆ=∞∞
.........................................
xQÆxQÆ=∞#∞K«∞O_»∞ xˆHΔѨ"≥∞ÿ Ü«∞∞O_»∞
`«ye N"ÕOHõ>Ëâ◊√ `«~°∞}˜Ü≥ÿ∞ `å #∞O_»∞
`≥QÆx=∂Ü≥ÿ∞ Ü«∞∞O_»∞ k‰õΩ¯^≥ã¨Ü≥ÿ∞ Ü«∞∞O_»∞
#QÆ∞ `å =∂áêÅ #∞O_ç #\˜~∞∞OK«∞ |ã≤_ô
(1–458)
^Õ=Ù_»∞ HõÅ"åiH˜ kQÆ∞Å∞ zO`«Ü«Ú ÖË^Œ∞
ÅH©Δ ‡^Õq Jã¨Å∞ `«`åÎ fixfl J#fl=∞Ü«∞º ã¨Ç¨Ï[
ã≤^ŒúOQÍ ã¨∞ÎuOKå_»∞.
ã‘`å^Õq
ã¨∞QÆ∞}ÏxH˜, ã¨Ç¨Ï<åxH˜ xÅ∞"≥`«∞Î ™êH˜Δ ã‘`å^Õq.
Éèí∂^Õq a_»¤QÍ JO`«\ ˜ F~°∞Ê#∞ Hõeæ# P^Œ~°≈ t~À=∞}˜.
ÅH©Δ ‡^Õq „`Õ`åÜ«∞∞QÆOÖŸ ã‘`å^ÕqQÍ J=`«iOzOk.
~å=∞∞_»∞ t=^èŒ#∞ã¨∞û ã¨OkèOK«_»O`À PÜ«∞# ã¨Ç¨Ï^èŒ~°‡
Kåi}˜ J~∞∞Ok. J#fl=∞Ü«∞º ~å=∞∞x H©iÎã¨∂Î =O^ŒÅ
ã¨OH©~°Î#Å∞ K≥¿ÑÊ „Hõ=∞OÖŸ ã‘`å^Õqx ‰õÄ_® Z<ÀflKÀ@¡
ã¨∞uÎ OKå_»∞. ã‘`å~å=∞HõÖϺ} ã¨=∞Ü«∞OÖŸ ÃÑO_牡 Äõ `«∞~Ô #·
ã‘`å^Õqx ZO`« =∞∞QÆ=Ì ∞<ÀǨÏ~°OQÍ =i‚OKå_À K«∂_»O_ç.
ã≤QÆæi ÃÑO_硉õÄ`«∞~° ã‘`«=∞‡
.......................................
JÅ¡ <åñ_Õ ~åѶ¨∞=Ùñ_»∞ ǨÏ~°∞qÅ∞¡ qiK≥#∞
Ü≥∞e¡ <Õñ_Õ ÃÑO_®¡_ô xk"À x#∞fl
Ü≥∞Å¡QÍ [#‰õΩñ_»∞ xxflpÛ#@ gΩ_≥
"≥e¡qi h =∂@ q#==∂‡ (26–40)
ÃÑO_ç¡ =∞∞K«Û@#O`å XˆH H©~°Î#ÖŸ Wq∞_çÛ#
J#fl=∞Ü«∞º ã‘`å^Õq Ѩ_ç# Hõëêìxfl ‰õÄ_® q_»=ÖË^Œ∞.
~å=∂Ü«∞} Hõ^äŒ#∞ K≥¿ÑÊ KåÖÏ H©~°Î#ÖŸ¡ ã‘`«#∞ „Ѩã¨∞Î
uOKå_»∞.
J#fl=∞Ü«∞º ^Œâß=`å~° ^Õ=`å=∞∂~°∞eÎ fl, ¢ã^Α =Õ `å
=∞∂~°∞Îefl H©iÎOz<å PÜ«∞# =∞#ã¨∞ÖŸ H˘Å∞"≥·Ok XˆH
XHõ ^Õ=`å=∞∂iÎ. PÜ«∞# "ÕOHõ\Ï„kÃÑ· "≥Åã≤# Nx
"åã¨∞_»∞. PÜ«∞<Õ Éèí‰õΩΊǨÏ$^ŒÜ«∂O`«~åàÏÖŸ¡ JO`«~å`«‡
J~∞∞# NǨÏi. P =∞Ç≤Ï=∂xfi`«∞x 32 "ÕÅ ã¨OH©~°Î#ÖŸ¡
H©iÎOz# J#fl=∞Ü«∞º k=ºã¨fi~°∂ѨÙ_»∞. ZO^Œ∞HõO>Ë U
"åˆQæÜ«∞HÍ~°∞_»∞ K≥ѨÊ#xfl H©~°Î#Å∞ K≥áêÊ_»∞. U Ѩ^ŒHõ~åÎ
^Œi≈OK«#xfl k=ºˆHΔ„`åefl ^Œi≈OKå_»∞. ^Õ=`å=∞∂~°∞Îefl
ã¨∞ÎuOKå_»∞. "≥·+¨‚= ˆHΔ„`åÅO>Ë 108 k=ºu~°∞Ѩ`«∞Å∞
=∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞ ǨÏi<å=∞ 㨇~°} KÕã≤# „Ѩu ˆHΔ„`«O
Ѩq„`«"≥∞ÿ#^Œx `«# H©~°Î#Å ^•fi~å Kå\˜# PK«~°}"åk
J#fl=∞Ü«∞º.
=∂iÛ, 2020 | ã¨Ñ¨Îyi | 41

=∞. ǨÏiH˜O |@ìñѨÙ^Õq ѨÙ<≥fl=ÚÅ „áÈ =~°÷OѨÙñ ɡxflHõ¯ K«O
^Œ∞~°∞`Àñ|∞@∞ì=Ù ÉèÏ~°fyiã¨∞`«Öò ^À<å_»∞ ѨÓñÉ’ñ_ç ^•
=∞~° ÅO^Œ∞O_≥_»∞ =Ú^ŒÌ~åÅ∞ [QÆ=ÚÖò =∞xflOK«∞ xÖÏ¡Å∞ ÉèÏ
ã¨∞~°`«<£ ÖË=ÚÅ∞ "åѨ٠`«e¡-ã≤i ~ÚK«∞Û<£ x`«ºHõàϺ}=ÚÖò
ÉèÏQÆ=`«O, 㨯O.1 - 11.
N´ã≤i. P"≥∞ N =∞Ǩq+¨μ‚=Ù‰õΩ Ñ¨@ìѨÙ~å}˜. ѨÙ}ϺÅ
„áÈ=Ù. ã¨OѨ^ŒÅ QÆx. K«O„^Œ∞x ™È^Œi, ã¨~°ã¨fif áê~°fi`«∞Å`À
42 | ã¨Ñ¨Îyi | =∂iÛ, 2020
=∂iÛ 10, NÅH©;[Ü«∞Ou
ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ =∞# „áêp# `≥Å∞QÆ∞Hõ=ÙÅ
Å˛ã¨∞Î`«∞Å∞ ã¨"åMϺ#O`À
H˘xfl g∞HÀã¨O...
P_»∞‰õΩ<Õ JO^ŒQÆ`≥Î. `å=∞~°Ñ¨Ù=ÙfiÖ’ x=ã≤OKÕ
™œO^Œ~°º=u. Ö’HÍÅhfl Q“~°qOKÕ WÖÏ¡Å∞.
^•i„^•ºxfl áÈQ˘>Ëì `«e¡. P =∞ǨÅH˜Δ ‡(ã≤i)
âßâ◊fi`«â◊√ÉèÏÅ#∞ WK«∞Û QÍHõ! ÅH©Δ ‡^Õqx LÖË¡MÏ
ÅOHÍ~°`À Éèí∂+≤Oz =i‚ã¨∞Î#fl Ѩ^Œºq∞k.
–––––––
ã‘. ã≤i ^Œi„^Œ∞xñ |\˜ì N=∞O`«∞QÍñ *ËÜ«Ú
ã≤i ~Ày <å~ÀQƺã≤^Œ∞úñ *ËÜ«Ú
ã≤i Ö’aè #u^•#jÅ∞xQÍñ *ËÜ«Ú
ã≤i ^Œ∞+¨ìz`«∞Î qt+¨μìñ *ËÜ«Ú
ã≤i ‰õΩ~°∂ѨÙx =∞<ÀǨÏ~°=¸iÎQÍñ *ËÜ«Ú
ã≤i ^Œ∞~°ƒÅ∞x |Åã≤÷`«∞xñ *ËÜ«Ú
ã≤i =¸_è»∞ #uâı=Ú+‘ã¨=∞xfi`«∞ñ *ËÜ«Ú
ã≤i áê`«‰õΩx ѨÙ}ºÑ¨~°∞xñ *ËÜ«Ú
w. ã≤i x~åÜ«Ú+¨μºñ l~°HÍÅ rqñ *ËÜ«Ú
ã≤i =∞Ǩ„HÀkèñ QÍ~°∞}ºã≤^Œ∞úñ *ËÜ«Ú
ã≤i QÆÅ∞QÆ∞"åi H˜ëêì~°÷ã≤kú QÍ#
ã≤i á⁄Åñ`«∞Hõ <åáêÅñ *ˇÅñQÆ =ÅÜ«Ú
(ÅH©Δ ‡<å~åÜ«∞} Ѩi}Ü«∞O)
N=∞ǨÅH˜Δ ‡ (ã≤i) ^Œi„^Œ∞}˜fl ^èŒ#=O
`«∞_çQÍ KÕã¨∞ÎOk. ^•x`À "å_ç *Ï`«HõO u~°∞QÆ∞
`«∞Ok. ~Àyx P~ÀQƺ=O`«∞xQÍ KÕã¨∞ÎOk. Ñ≤ã≤
<åix Q˘Ñ¨Ê ^•`«QÍ KÕã¨∞ÎOk. K≥_»∞ „Ѩ=~°Î#
HõÅ"å}˜fl ã¨<å‡~°∞æ}˜‚QÍ KÕã¨∞ÎOk. qHÍ~°OQÍ
LO_Õ"å}˜‚ JO^ŒQÍ}˜‚ KÕã¨∞ÎOk. |ÅÇ‘Ï#∞}˜‚
|Å=O`«∞_çQÍ KÕã¨∞ÎOk. `≥eq`«‰õΩ¯="å}˜‚
=∞ǨáêO_ç`«º ã¨OѨ#∞fl}˜‚ KÕã¨∞ÎOk. áêáê
`«∞‡}˜‚ ѨÙ}Ϻ`«∞‡_çQÍ KÕã¨∞ÎOk. PÜ«Ú~åÌÜ«∞O
NqÉèí∞_Õ Jxfl\Ï ~°H˜ΔOK«∞

ÖËx"å}˜‚ ZO`ÀHÍÅO rqOKÕ"å_çQÍ KÕã¨∞ÎOk. =∞Ǩ
HÀÑ≤x Ѩ~=° ∞âßO`«∞_çQÍ KÕã∞¨ OÎ k. ã≤i ã¨OѨ^ÅŒ ∞#fl"å_çHˆ
Jxfl HÀiHõÅ∂ f~°`å~Ú. Hõ#Hõ N=∞ǨÅH˜Δ ‡ J<Õ ¢ã‘Î
(á⁄Åñ`«∞Hõ) <åáêÅ<Õ- <åK≥O`«<Õ- ã≤÷~°OQÍ ZѨÊ\˜H©
LO_çáÈ=ÙQÍHõ!
–––––––
ã‘. =∞Hõ~O° ^ŒK~« ^° mŒ xHõ~~° ≠° OHÍ~°"∞≥ ÿ
Ü«∞Å~å~°∞ <å Hõ=∞ÖÏHõ~°=Ú#
<å[=O[= ™êQÆ~åO`«ifl=∞QÆfl zO
`åxfi`«[#=ÚÅ #~°ã≤ Hõ~°∞}
#∞^ŒúiOѨñ ^ŒÅOz â◊√^Œú *ÏO|∂#^Œ
Ѩ^Œ‡~å[=Ú‡# á¶êÅ∞æ}=Ú#
#∞`«Î~°~°¯=Ú‡# <˘ÃÑ·Ê# áœ~°‚g∞
â◊√„Hõ"å~°=Ú‡# â◊„Hõ=ÚY∞Å∞
w. q#∞u ¿ãÜ«∞OQÆ Ö’ÔH·Hõq#∞`«Ü≥ÿ∞#
ã¨∞O^Œ~åOy =∞ǨÅH˜Δ ‡ â◊√Éèí=Ú ÖÁã¨ñQÆñ
QÆe`« `«#∞HõÅÊ=e¡ Ö’Hõ=ÚÅ `«e¡
Ü«∞=`«iOK≥#∞ <åÅ∞æ ÉÏǨï=ÙÅ`À_»
(ÉèÏ~°æ=ѨÙ~å}=Ú, 4-105)
Wk ѨÙ~å}â‹·eÖ’ ™êy# ã‘ã¨Ñ¨^ŒºO. nxfl H˜Ok
#∞Oz ÃÑ·H˜ J#fi~ÚOK«∞‰õΩO@∂ ~å=_»OÖ’ XHõ ã¨∞YO
LOk. ã¨∞O^Œ~åOy- Ö’ÔH·Hõ q#∞`« (Ö’HÍÅxflO\˜`À#∂
JkfifÜ«∞OQÍ á⁄QÆ_»ÎÅO^Œ∞H˘#flk) J~Ú# =∞ǨÅH˜Δ ‡
xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ Ö’HÍÅxflO\˜H© `«e¡. JO>Ë Ö’Hõ=∂`«.
P `«e¡ <åÅ∞QÆ∞ ÉÏǨï=ÙÅ`À ~°∂ѨÙ^èiŒ Oz J=`«iOzOk.
ZO^Œ∞HõO>Ë- â◊√ÉèÏÅ∞ JOkOK«_»O HÀã¨O (Xã¨QÆ<£).
JO^Œ∞HÀã¨"∞Õ - Hõe`« `«#∞ HõÅÊ=e¡ J~ÚºOk. P"≥∞ ^èiŒ O
z# â◊s~°O HõÅÊÅ`«ÖÏQÍ (=e¡) LOk. Wk |Ǩï„gÇ≤Ï
ã¨=∂ã¨O. ^èiŒ OѨ|_ç# (Hõe`«) `«#∞=Ù J<Õ HõÅÊ=e¡ HõÅ^≥·
<åÅ∞æÉÏǨï=ÙÅ`À J=`«iOzOk.
Dq_» WÖÏ J=`«iã¨∞Î#flѨC_»∞- ÖË^•- J=`«i
ã¨∞Î#flO^Œ∞‰õΩ ã¨O|~°Ñ¨_ç WO„^•k^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ (â◊„Hõ
Ѩ~°=∞âßO`«∞#‰õΩ áêѨ=Ú ~å^Œ∞
Ö’HÍÅhfl Q“~°qOKÕ WÖÏ¡Å∞
=ÚY∞Å∞) D"≥∞#∞ ã¨∞ÎuOKå~°∞. "åà◊√§ q#∞`«∞Å∞
KÕã¨∂ÎO_»QÍ (KÕÜ«∞OQÆ<£) Jq JO^Œ∞‰õΩO@∂ D"≥∞ J=`«
iOzOk. ZѨC_»∞? JO>Ë- á¶êÅ∞æ}=∂ã¨OÖ’ L`«Î~å
#HõΔ„`«O`À (|∞HõΔ) XáêÊi# ѨÙ#flq∞- â◊√„Hõ"å~°O<å_»∞
(áœ~°‚g∞ â◊√„Hõ"å~°=Ú‡#<£). â◊√„Hõ"å~°O- ÅH©Δ ‡^ÕqH˜ „Ñ‘u
áê„`«=∞O\Ï~°∞. P ~ÀA# ѨÓi‚=∞‰õÄ_® J~ÚºOk. Jk
á¶êÅ∞æ} ѨÓi‚=∞. JO>Ë L`«Î~°Ñ¶¨Å∞æ}© #HõΔ„`«Ü«ÚHõÎ"≥∞ÿ#
á¶êÅ∞æ} áœ~°‚g∞ â◊√„Hõ"å~°O<å_»∞ J=`«iOzOk.
ZHõ¯_» J=`«iOzOk? â◊√^Œú *ÏO|∂#^Œ Ѩ^Œ‡
~å[=Ú‡#<£. =∞Ǩ~åAÖÏO\˜ Ѩ^Œ‡OÖ’. =∞=¸Å∞
Ѩ^Œ‡O HÍ^Œ∞. "Õ∞eq∞ |OQÍ~°∞ (â◊√^Œú- *ÏO|∂#^Œ)
Ѩ^Œ‡OÖ’. JO^Œ∞ˆH Jk Ѩ^Œ‡~å[O. JO^Œ∞Ö’ ÅH˜Δ ‡
J=`«iOzOk. Ѩ^Œ‡=∞<åflHõ Jk ã¨~À=~°OÖ’<Õ Hõ^•
LO@∞Ok. Ѩ^•‡Å‰õΩ xÅÜ«∞"≥∞ÿ# (Hõ=∞Å- PHõ~°=Ú#<£)
XHõ ã¨~À=~°OÖ’ LOk D Ѩ^Œ‡~å[O. P Hõ=∞ÖÏHõ~°O-
=∞Hõ~O° ^ŒK~« ^° mŒ xHõ~~° ≠° OHÍ~°"∞≥ ÿ JÅ~å~°∞`ÀOk.
K«~°^è•`«∞=ÙH˜ Hõ^ŒÅ_»O- u~°QÆ_»O J<Õq „Ѩã≤
^•ú~å÷Å∞. HÍh u#_»O - P™êfikOK«_»O J<Õ J~å÷Å∂-
L<åfl~Ú (K«~°ÉèíHõΔ}Ë). W^Õ ã¨O^Œ~Àƒùz`«O. Ѩ^•‡ÅÖ’x
=∞Hõ~°O^•xfl (ѨÓÅ`Õ<≥) P™êfikã¨∞Î#fl `«∞"≥∞‡^ŒÅQÆ∞OѨÙÅ
(Jm xHõ~)° ~°≠OHÍ~åÅ`À (~°≠OHÍ~åÅ∞ HõÅ^≥· Jx |Ǩï
„gÇ≤Ï) JÅ~å~°∞`«∞#fl Hõ=∞ÖÏHõ~°OÖ’x Ѩ^Œ‡~å[OÖ’H˜
ÅH©Δ ‡^Õq J=`«iOzOk.
J=`«iOK«_®xH˜ ÅHõΔ ºO Uq∞\˜? ã¨O™ê~°O (P[
=O[=) J<Õ =∞Ǩ™êQÆ~°OÖ’ =ÚxyáÈ~Ú (x=∞QÆfl)
zOuã¨∞Î#fl [<åÅ#∞ (zO`åxfi`« - [#=ÚÅ<£) ÅH©Δ ‡^Õq
Hõàϧ~å K«∂ã≤Ok. K«∂ã≤ (J~°ã≤) *ÏeѨ_çOk. *ÏeѨ_ç
T~°∞HÀÖË^Œ∞. P Hõ~°∞}`À gà◊§#∞ L^ŒúiOKåe- Éèí=
™êQÆ~°O#∞Oz QÆ>ì̌H˜¯OKåÅx ã¨OHõeÊOK«∞‰õΩOk (L^ŒúiOѨ
^ŒÅOz). JO^Œ∞Hõx [QÆ<å‡`«- =∞ǨÅH˜Δ ‡ â◊√^Œú*ÏO|∂
#^ŒÑ¨^Œ‡~å[OÖ’ <åÅ∞QÆ∞ ÉÏǨï=ÙÅ`À (K«`«∞ifi^èŒÑ¨Ù~°∞
ëê~å÷Å#∂ JOkOK«_®xH˜) J=`«iOzOk.
=∂iÛ, 2020 | ã¨Ñ¨Îyi | 43

Éèí‰õΩÎÅ∞ PiÎ`À Ñ≤e¿ãΠѨeˆH ÉèíQÆ"å#∞_»∞, P^Œ∞
‰õΩ<Õ PѨ^•ƒùO^èŒ=Ù_»∞, `≥Å∞QÆ∞"åi WÅ∞"ÕÅ∞Ê J~Ú#
u~°∞=∞Å N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞"å~°∞ <å‰õΩ W+¨ì^≥·=O.
N"Õ O Hõ > Ë â ◊ fi ~° ™ êfiq∞"åix <Õ # ∞ z#fl`« # O #∞OKÕ
`«O„_çÖÏQÍ ÉèÏqOKÕ^•xx. ZѨC_»∞ gÖˇ·`Õ JѨC_»∞
u~°∞=∞ʼnõΩ "≥o¡ ™êfiq∞"åix ^Œi≈OK«∞‰õΩx ~å=_»O <å‰õΩ
J`«ºO`« W+¨ì"≥∞ÿ# HÍ~°º„Hõ=∞O. u~°∞=∞Å "≥o¡ PÅÜ«∞
QÀѨÙ~°O Z^Œ∞~°∞QÍ ‰õÄ~°∞ÛO>Ë KåÅ∞ <å‰õΩ JѨiq∞`«"≥∞ÿ#
P#O^ŒO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. P ™êfiq∞ ^Œ~°≈#O W"åfiÅx
PÜ«∞# J#∞‰õΩO>Ë<Õ =∞#‰õΩ ^Œ~°≈#ÉèÏQƺO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
HÍh, =∞#O KÕã¨∞HÀ"åÅ#∞‰õΩO>Ë ™ê^茺=∞ÜÕ∞ºÑ¨xHÍ^Œ∞.
=∂ J#flÜ«∞º Nã¨∂~°º<å~åÜ«∞} u~°∞=∞Å
PO„^è• ÉϺO‰õΩÖ’ ѨxKÕã¨∞Î#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JO>Ë 2010
„áêO`«OÖ’ ™êfiq∞"å~°∞ Zxfl™ê~°∞¡ PÜ«∞# ^Œ~°≈#ÉèÏQͺxfl
HõeyOKå_À, Zxfl ~ÀAÅ∞ u~°∞=∞ÅÖ’ LO_Õ ÉèÏQͺxfl
HõeyOKå_À.. QÆ∞~°∞ΉõΩ =¿ãÎ =∞#ã¨∞û ѨÙÅHõiã¨∞ÎOk. P
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ „|Ǩϟ‡`«û"åÅ∞, ~°^äŒã¨Ñ¨Îq∞, ™êfiq∞"åi
Ѩi}Ü≥∂`«û"åÅ∞, `≥áÈÊ`«û"åÅ∞, "≥·‰õΩO~î° UHÍ^Œt<å_»∞
"≥·‰õΩO~î°^•fi~°^Œ~°≈#O WÖÏ Z<Àfl L`«û"åÅ∞ ^Œi≈OK«∞‰õΩ<Õ
ÉèÏQͺxfl P ™êfiq∞ „Ѩ™êkOKå_»∞.
44
JO`ÕHÍ^Œ∞– P ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ ˆH=ÅO 5 J~°Û#
\˜ÔH¯@∞¡ =∂„`«"Õ∞ L#fl ~ÀA# HõÔ~O\ò |∞H˜OQ∑ ~åºO_»"£∞
JÖÏ\ò"∞≥ O\ò ã≤ã"ì¨ ∞£ Ö’ <å‰õΩ, =∂ N"åiH˜ J~°Û# \˜HÔ ¯@∞¡
ÅaèOKÕÖÏ KÕã≤ J~°QOÆ @‰õΩ ÃÑQ· Í ‰õΩÅâıY~°Ñ_¨ ç ã¨g∞ѨOÖ’
‰õÄ~°∞Ûx ™êfiq∞ "åix ^Œi≈OK«∞‰õΩ<Õ ÉèÏQͺxfl „Ѩ™êkO
Kå_»∞. '##∞fl Pj~°fikOz, <å‰õΩ ã¨∂ÊùiÎxzÛ <åÖ’ „Ѩ"Õ
tOz 'N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ K«i„`«— J<Õ ¿Ñ~°∞`À x`«º
áê~åÜ«∞} „QÆO^ä•xfl <åKÕ`« ~å~ÚOzOk <å `«O„_ç
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ HÍHõ.. =∞Ô~=fi~°∞?
W\©=Å HÍÅOÖ’ ™êfiq∞"åix ^ŒQÆæ~°QÍ K«∂_®
Å<Õ HÀiHõ JkèHõ"≥∞ÿOk. ''UO `«O„_ô! D ‰õÄ`«∞iH˜ ^Œ~°≈#
ÉèÏQͺxfl „Ѩ™êkOK«"å?—— Jx =∞#ã¨∞ûÖ’ J#∞‰õΩ<åfl#∞.
JO`Õ.. 2019 #=O|~ü 13# q∞„`«∞ÅO^Œ~°O ‰õΩ@∞O|
ã¨Éèí∞ºÅ`À HõÅã≤ u~°∞=∞Å "≥àÏ¡O. =ÚO^Õ =ã¨u, ã¨Ç¨Ï„ã¨
náêÅOHõ~°} ¿ã= \˜ÔH¯@∞¡ P<£Öˇ·<£Ö’ |∞H± KÕã¨∞‰õΩ<åflO.
ã≤.P~ü.F. PѶ‘ãπÖ’ JO^Œ~°O "≥o¡ ~åºO_»"£∞ |∞H˜OQ∑
#"≥∂^Œ∞ KÕã¨∞‰õΩ<åflO. ™ê^è•~°}OQÍ <Õ#∞, =∂"å~°∞ XˆH
¿ã=ʼnõΩ ~åºO_»"£∞ ã≤ã¨ìOHÀã¨O #"≥∂^Œ∞ KÕã¨∞‰õΩO\Ï=Ú.
‰õĺ֒ xÅ∞Ûx ''U ¿ã=‰õΩ–—— Jx =∂ "åix J_çy`Õ–
'J+¨ì^Œà◊áê^ŒÑ¨^•‡~å^èŒ#— J<åfl~°∞. ZO^Œ∞HÀ `≥b^Œ∞ <Õ#∞
'`À=∂Å¿ã=— Jx J<åfl#∞. ''=^Œ∞ÌÖË! Wq 25 Hõ^• `«yÖË
J=HÍâ◊O JkèHõOQÍ LO@∞Ok. 'J+¨ì^Œà◊áê^ŒÑ¨^•‡~å^èŒ#—
"Õ^•ÌO—— J<åfl~åÜ«∞#. <Õ#∞ 㨈~ J#fl@∞¡ LO_çáÈÜ«∂#∞.
#"≥∂^Œ∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥à◊¥Î<Õ– ''<Õ#∞ `À=∂Å¿ã=‰õΩ "Õ™êÎ#∞..
g∞~°∞ J+¨ì^Œà◊áê^ŒÑ¨^•‡~å^èŒ# ¿ã=‰õΩ "ÕÜ«∞O_ç. D™êi
q_çq_çQÍ "Õã≤ K«∂^•ÌO...!—— Jx J<åfl#∞.
''JÖψQ HÍh....—— J<åfl~°∞ =∂"å~°∞. JÖψQ
"ÕâßO. ™êÜ«∞O„`«O ã¨Ç¨Ï„ã¨náêÅOHõ~°} ¿ã=, ^Œ~°≈#O
=Úyã≤ QÆkH˜ "≥o¡K«∂¿ãÎ '`À=∂Å¿ã=— \˜ÔH¯@∞¡ JÖÏ\ò
J~Ú#@∞¡ "≥∞¿ã*ò =zÛOk. <å P#O^•xH˜ J=^èŒ∞ÖË¡=Ù..
'<å `«O„_ô! ##∞fl J#∞„QÆÇ≤ÏOKå"å?— Jx ™êfiq∞H˜
=∞#ã¨∞ûÖ’<Õ #=∞㨯iOK«∞‰õΩ<åfl#∞. =∞~°∞<å_»∞ `À=∂Å
¿ã=Ö’ 40 xq∞ëêʼnõΩ ÃÑ·QÍ ã¨g∞ѨOÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx
^Œi≈OK«∞‰õΩ<Õ ÉèÏQͺxfl „Ѩ™êkOKå_»∞ Nx"åã¨∞_»∞! Wk
P Nx"å㨄ѨÉèí∞=ÙbÅ HÍHõ WOˆHq∞\˜?!
''FO #"≥∂ "ÕOHõ>ËâßÜ«∞!——
 PO„^èŒ"åV‡Ü«∞OÖ’ J#fl=∂Kå~°∞ºx ™ê÷#O
JkfifÜ«∞O. ÉèÏ=„Ѩ^è•#"≥∞ÿ# PÜ«∞# ã¨OH©~°Î#Å∞ ÉèíH˜Î,
â◊$OQÍ~°, "≥·~åQƺÉèÏ"åÅÖ’ FÅÖÏ_»∞`«∂ `≥Å∞QÆ∞ ѨÅ∞‰õΩ
|_»∞Å∞, Ö’HÀ‰õΩÅÎ ∞, ™ê"≥∞`«Å`À ~°™ê#O^•xfl Hõey™êÎ~Ú.
J#fl=∞Ü«∞º `«# "å~°ã¨∞Å#∞ ‰õÄ_® Hõ=ÙÅ∞QÍ, "åˆQæÜ«∞
HÍ~°∞Å∞QÍ fiÛk^•Ì_»∞. x~°O`«~° <å~åÜ«∞}Àáêã¨# =Å¡
"å‰õΩ≈kúx á⁄Ok x„QÆǨ#∞„QÆǨÏã¨=∞~°∞÷_»Ü«∂º_»∞.
D =∞ǨѨÙ~°∞+¨μ_»∞ `«# Zxq∞^Œ= U@ u~°∞=∞Å
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_ç ™êHΔÍ`å¯~°O, ~å=∂#∞[^Œ~°≈<åxfl „Ѩu
áêkOKÕ ã¨OH©~°Î#Å∞ ~°zOK«_»=∞<Õ k"åº^Õâßxfl á⁄Ok,
`«# rq`«HÍÅOÖ’ 32 "ÕʼnõΩ ÃÑ·QÍ ã¨O㨯 $`åO„^è•ÅÖ’
ã¨OH©~°Î#Å∞, W`«~° ™êÇ≤Ï`åºÅ#∞ "≥Å~ÚOz# q^Œfi^Œfi
~°∞º_»∞. J#fl=∂Kå~°∞ºx =∞#∞=∞_»∞ z#fl#fl 'J#fl=∂
Kå~°∞ºx rq`«K«i„`«=Ú— J<Õ kfiѨ^ŒHÍ"åºxfl ~°zOKå_»∞.
~å=∂#∞[ x~åúi`«ã¨O„Ѩ^•Ü«∂<Õfl `«~°∞"åu
HÍÅOÖ’ ^ÕtHõ ã¨`«ûO„Ѩ^•Ü«∞OQÍ ã¨OÉèÏqOKå~°∞. Jk
Pk=}ü â◊~î°HÀѨܫ∞u ^•fi~å J#fl=∂Kå~°∞ºxH˜ ^ŒH˜¯Ok.
J#fl=∞Ü«∞º JǨϟaÅ #~°ã≤OǨϟáê㨉õΩÅ∞. â◊~î°HÀѨ
Ü«∞fO„^Œ∞Å =^ŒÌ ^ÕtHõ ã¨`«ûO„Ѩ^•Ü«∞OÖ’ xëê‚`«∞Öˇ·,
ã¨=∂„â◊Ü«∞}, Éèí~°<åºã¨=ÚÅ#∞ á⁄Ok#@∞¡ 'J#fl=∂Kå~°º
rq`«K«i„`«O—Ö’ ã¨∂z`«O.
~å=∂#∞[^Œ~°≈<åxfl, ^ÕtHõ ã¨`«ûO„Ѩ^•Ü«∂xfl
`å#∞ ~°zOz# "Õ#"ÕÅH©~°Î#ÅÖ’ `≥Å∞QÆ∞"åiH˜ qâ◊^ŒÑ¨~°
z# k=º"åˆQæÜ«∞HÍ~°∞_»∞ `åà◊§áêHõ J#fl=∂Kå~°∞º_»∞.
Ѩ~°=∞ Ü≥∂wâ◊fi~°∞ŠѨ^Œúu Wk
^èŒ~°}˜Ö’ q"Õ‰õΩÅ∞ ^ŒÅáÈã¨∞H˘#∞@
Wk Ѩ~°=∞Ü≥∂wâ◊fi~°∞Å∞ ^Œi≈OѨ*Ë¿ã =∂~°æO.
Éèí∂=∞O_»ÅOÖ’x qA˝Å∞ P"≥∂kOz, J#∞ã¨iOKÕ@@∞
=O\˜k.
"≥Ú^ŒÅ<å`«‡*Ï˝#=Ú `≥eã≤ Ñ≤=∞‡@
ǨÏ$^ŒÜ«∞=ÚÖ’x ǨÏi<≥é∞OQÆ∞@
=Ù^Œ∞>ˇÿ# ~ÚO„kÜ«∂Å <˘_çã≤ =OK«∞H˘#∞@
QÆ∞kQ˘#fl`«#Ö’ HÀiÔH Å∞_»∞QÆ∞@
QÍe É’"≥#fl_»∞#∞ NHÍO`«∞#∞`«∞Å∞
Ѩ~°=∞Ü≥∂wâ◊fi~°∞ŠѨ^Œúu
- N=∞u N^Õg=Ú~°m^èŒ~ü
"≥Ú@ì"≥Ú^Œ@ `«##∞ `å#∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ=@O
PÃÑ· ˆHΔ„`«A˝_≥·# N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù#∞ QÆ∞iÎOK«@O. „Ѩ|Å
"≥∞ÿ# WO„kÜ«∂Å#∞ =â◊Ѩ~°K«∞‰õΩx ([~ÚOz), =∞#ã¨∞
֒֒Ѩe á⁄~°Ö’¡ ^Œ∂i ^•‰õΩ¯#fl HÀiHõÅ#∞ `«iq∞
"ÕÜ∞« @O.
`«# ѨÙ}ºÑ¶¨Å=ÚÅ∞ ^≥·==Ú H˘ã¨QÆ∞@
Ѩx=_ç Ü«∞`«xÃÑ· ÉèíH˜Î KÕã¨∞@
`«xq`À x~°O`«~° ^蕺#Ü≥∂QÆѨ~°∞O _Ò@
=∞#ã¨∞Ö’ „|Hõ$uã¨O|O^èŒ=Ú =∞~°K«∞@
`å#∞ PK«iOKÕ ã¨`«¯~°‡Å Ѷ¨ÖÏÅ#∞ ÉèíQÆ=^ŒiÊ`«O
K≥Ü∞« º@O, JO>Ë Hõ~ΰ $`«fiѨ٠JǨÏOHÍ~°O ÉÏi# Ѩ_‰» Ωõ O_®
*Ï„QÆ`«ÎѨ_»@O, L^ÕÌâ◊ѨÓ~°fiHõOQÍ ÉèíQÆ=`«û‡~°}Ö’ QÆ_»
Ѩ@O, =∂#=ã¨fiÉèÏ=ã≤^Œú"≥∞ÿ# q+¨Ü«∂Å#∞ q㨇iã¨∂Î
ã¨O`À+¨=∞#ã¨∞¯Öˇ·, ˆH=ÅO ÉèíQÆ=^•úº# Ѩ~åÜ«∞}∞Öˇ· K«iO
K«@O.
#_»∞=∞ #_»∞=∞ q*Ï˝#ѨÙHõ^äŒÅ∞ q#∞@
z_ç=Ú_ç <åKå~°º¿ã=¿ãÜ«Ú@
Ü≥∞_»Ü«∞Hõ N"ÕOHõ>Ëâ◊√ÃÑ· ÉèÏ~°=Ú"Õã≤
Hõ_»∞ "≥·+¨‚=ÙÅHõ$Ѩ QÆey ã¨∞d~ÚOK«∞@
J`«ºO`« ÉèHí „Î̃ â◊^ÅúŒ `À ã¨^•Kå~°∞ºx ¿ãqã¨∂,Î *Ï˝#
ã¨OѨ^Œ#∞ ‰õÄiÛÃÑ>Ëì „Ñ¨=K«<åÅ#∞ qO@∂ LO_»@O,
^Õ=^Õ=Ù_»∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ â◊~°}ÏQÆ`«∞Öˇ· (ÉèÏ~°=Ú
ÉèíQÆ"å#∞xÃÑ· "Õã≤† Éèí~°<åºã¨O) ÉèÏQÆ=`«¿ã= KÕã¨∂Î, "åi
^ŒÜ«∞`À ''"≥·+¨‚=N—— JO>Ë P^蕺u‡Hõ ã¨OѨuÎx á⁄O^Œ∞@.
WkÜÕ∞ Ѩ~°=∞Ü≥∂wâ◊fi~°∞ŠѨ^Œúu! â◊~°}ÏQÆu =∂„`«"Õ∞
'„áêѨٺΠáêÜ«∞O— ÖË^• "≥∂Hõ™Δ ê^è#Œ =∞x J#fl=∞Ü«∞º ã¨OH©~#ΰ
™ê~åOâ◊O. W^Õ ~å=∂#∞AÅ∞ `«=∞ Ü«∂=`ü ^Œ~≈° #OÖ’#∞,
"Õ^•O`«^Õt‰õΩÅ∞ `«=∞ Jã¨OMϺHõ„QÆO^ä•Ö’¡#∞, N"≥·+¨‚=
ã¨O„Ѩ^•Ü«∞ „QÆO^äŒK«`«∞+¨ìÜ«∞OÖ’ =ÚYº"≥∞ÿ#^≥·# ~°Ç¨Ï™êº
„`«Ü«∞™ê~°OÖ’ É’kèOz# =ÚYºq+¨Ü«∞O.
=∂iÛ, 2020 | ã¨Ñ¨Îyi | 45
 P^蕺u‡HõÉèÏ=#`À áê@∞ P~ÀQͺxfl Ѩi~°H˜ΔOKÕ
J`«ºO`« â◊H˜Î=O`«"≥∞ÿ# Jáê~° B+¨^èŒQÆ∞}ÏÅ∞ QÆŠѨq„`«
=$HõΔO =∂q∞_ç.
ã¨O㨯 $`«OÖŸ P„=∞ Jx Ñ≤Å∞=|_Õ J#HÍi¤Ü∞Õ ã≤
J<Õ =$HõΔ ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ K≥Ok# D =∂q∞_ç âß„ã‘ÎÜ«∞
<å=∞O =∂OyÃѶ~° WO_çHõ.
=∂q∞_çHÍÜ«∞Å∞, =∂q∞_ç Ѩà√◊ `¡ À áê@∞ =∂q∞_ç
K≥@∞ì P‰õΩÅ∞, ѨÙ=ÙfiÅ∞, Ñ≤O^≥Å∞, |OHõ, ɡ~°_»∞ WÖÏ
Jxfl ÉèÏQÍÅ∞ =∞# P~ÀQƺ Ѩi~°HõΔ}‰õΩ ZÖÏ LѨÜ≥∂QÆ
Ѩ_»`åÜ≥∂ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•O.
^ŒQÆ∞æ, L|ƒ™êxH˜ – =∂q∞_ç >ˇOHõÖŸx r_çx =∞∞Hõ¯Å∞QÍ
KÕã≤ ÉÏQÍ ZO_çOz "≥∞`«ÎQÍ K«∂~°‚O KÕã≤ ~ÀA Ô~O_»∞
ѨÓ@ÖÏ Ñ¨Ó@H˜ J~° \© ã¨∂Ê#∞ á⁄_çx `«y#O`« `Õ<≥`À
¿ãqã¨∞ÎO>Ë K«Hõ¯\˜ „ѨÜ≥∂[#O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
á⁄@ì „¿ÑQÆ∞ÅÖŸx „H˜=∞∞ʼnõΩ– =∂q∞_ç r_çx ZO_çOz
KÕã≤# á⁄_ç, ÉˇÅ¡O XH˘¯Hõ¯\˜ 25 „QÍ=∞∞Å K˘Ñ¨C#
fã¨∞‰õΩx Ô~O_çO\˜x HõeÑ≤ "≥∞`«ÎQÍ ^ŒOz LOK«∞‰õΩx
46 | ã¨Ñ¨Îyi | =∂iÛ, 2020
L^ŒÜ«∞O, ™êÜ«∞O„`«O ‰õΩO‰õΩ_»∞ yO[ „Ѩ=∂}OÖ’
fã¨∞‰õΩO>Ë D ã¨=∞㨺 `«QÆ∞æ`«∞Ok.
~°HõÎ, |OHõ qˆ~K«<åʼnõΩ– ~ÀA =∞∂_»∞ ѨÓ@ŠѨÓ@H˜
2–3 „QÍ=∞∞Å =∂q∞_ç r_ç á⁄_çx 100 q∞.b. `å*Ï
=∞l˚QÆÖŸ HõeÑ≤ ¿ãqã¨∞Î =ÙO>Ë ~°HõÎ, |OHõ qˆ~K«<åÅ∞
`«Q∞Æ `æ å~Ú.
K«∞O„_»∞H˜ – "å~åxH˜ Ô~O_»∞™ê~°∞¡ `«y#O`« =∂q∞_ç r_ç
á⁄_çÖŸ `«y#xfl h~°∞ KÕiÛ `«ÅH˜ Ѩ\ ˜ìOz QÆO@ `«~°∞"å`«
`«Å™êfl#O KÕÜ«∂e.
¿Ñ#∞ H˘~°∞‰õΩ_»∞ ã¨=∞㨺‰õΩ– =∂q∞_ç r_çx áO_çOz KÕã#≤
á⁄_ç, Lã≤iHõ á⁄_ç XH˘¯Hõ¯\˜ 50 „QÍ=∞∞Å K˘Ñ¨ÙÊ# HõeÑ≤
LOK«∞H˘x ~ÀA Ô~O_»∞ ™ê~°∞¡ `«y#O`« á⁄_çÖŸ `«y#xfl
P=Ù áêÅ∞ KÕiÛ ¿Ñ+¨μìÖÏ KÕã≤ ã¨=∞㨺 L#fl KÀ@ Ѩ\ ˜ìã¨∞Î
LO_®e.
=∂q∞_ç r_ç`À ÃÇÏ~∞∞~ü P~∞∞Öò– XHõ W#∞Ѩ ÉÏO_»eÖŸ
XHõ H˜ÖŸ #∞=ÙfiÅ #∂<≥ fã¨∞‰õΩx JO^Œ∞ÖŸ áê=Ù H˜ÖŸ
=∂q∞_ç r_çx áO_çOz KÕã≤# á⁄_ç, áê=Ù H˜ÖŸ „uѶ¨Å
K«∂~°‚O HõeÑ≤ "å~°O áê@∞ JÖψQ LOKåe. ~ÀA
L^ŒÜ«∞O, ™êÜ«∞O„`«O HõÅ∞ѨÙ`«∂ LO_®e. Ñ≤^ŒÑ¨ D
`≥·ÖÏxfl XHõ ã‘™êÖŸ xÅfi LOK«∞H˘x "å~åxH˜ 1,2 ™ê~°∞¡
`«ÅH˜ Ѩ\ ˜ìOz Ô~O_»∞ =∞∂_»∞ QÆO@ÖÏy `«Å™êfl#O KÕã¨∂Î
=ÙO>Ë z#fl =Ü«∞ã¨∞ûÖŸ "≥O„@∞HõÅ∞ <≥~=° _»O, "≥O„@∞HõÅ∞
=Ó_»@O `«QÆ∞æ`å~∞∞. ˆHâßÅ∞ #Å¡QÍ xQÆxQÆÖÏ_»∞`«∂
=∞$^Œ∞`åfixfl ã¨O`«iOK«∞‰õΩO\Ï~∞∞.
hà◊§ qˆ~K«<åʼnõΩ– ~ÀAÖŸ 3 ÖË^• 4 ™ê~°∞¡ ѨÓ@H˜
10–15 ÖË`« =∂q∞_ç zQÆ∞~°¡#∞ "≥∞`«ÎQÍ #∂i =∞∞^ŒÌQÍ
KÕã≤ q∞Oy Ñ≤^ŒÑ¨ 50 q∞.b. `å*Ï ÃÑ~°∞QÆ∞#∞ ¿ãq¿ãÎ
`«HõΔ}"Õ∞ QÆ∞}O HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
P#O^Œ"Õ∞ ^èŒ#=Ú
 ã¨O㨯 $`«O <Õ~°∞Û‰õΩO^•O..!!
áê~î°O-02 x~°fiǨÏ} – =∞Ǩ=∞Ǩϟáê^蕺ܫ∞ ã¨=Ú„^•Å ÅHõΔ ‡}Ü«∞º   H˜~°}ü Éèí\ò

TÏumoÁq∫Áum (QÆ∞}˜`åHõΔ~å}˜)
N˛Ω { E ´ N˛ N˛Ω { H ´ N˛Ó N˛Ω { Lz ´ N{˛
H± { J ´ Hõ H± { T ´ ‰õÄ H± { S ´ HÔ ·
N˛Ω { EÁ ´ N˛Á N˛Ω { J ´ Nw˛ N˛Ω { EÁz ´ N˛Áz
H± { P ´ HÍ H± { |∞∞ ´ Hõ$ H± { F ´ HÀ
N˛Ω { F ´ uN˛ N˛Ω { J w ´ N˛x N˛Ω { EÁ{ ´ N˛Á{
H± { W ´ H˜ H± { |∞∂ ´ Hõ$Ï H± { B ´ H“
N˛Ω { F| ´ N˛y N˛Ω { K ´ N˛ΩK N˛Ω { EÊ ´ NÊ˛
H± { D ´ H© H± { ´ ‰õ
X X H± { JO ´ HõO
N˛Ω { G ´ N˛Ï N˛Ω { L ´ N˛z N˛Ω { E: ´ N˛:
H± { L ´ ‰õΩ H± { U ´ Hˆ H± { Jó ´ Hõó

W WÁ uW Wy WÏ WÓ Ww Wx Wz W{ WÁz WÁ{ WÊ W:
V VÍ V˜ V© V√ V¥ V$ V$Ï Vı V‹· VŸ V∫ VO Vó
^ ^Á u^ ^y ^Ï ^Ó ^w ^x ^z ^{ ^Áz ^Á{ ^Ê ^:
~°≠ ~°≠Ï i≠ s≠ ~°≠∞ ~°≠∂ ~°≠$ ~°≠$Ï ˆ~≠ Ô~≠ÿ Ô~≠Ï ~°≠ø ~°≠O ~°≠ó
∫ ∫Á u∫ ∫y ª ø ∫w ∫x ∫z ∫{ ∫Áz ∫Á{ ∫Ê ∫:
~° ~å i s ~°∞ ~°∂ ~°$ ~°$Ï ˆ~ Ô~· ~À ~“ ~°O ~°ó
Δ ΔÁ uΔ Δy ΔÏ ΔÓ Δw Δx Δz Δ{ ΔÁz ΔÁ{ ΔÊ Δ:
â◊ âß t j â◊√ â◊¥ â◊$ â◊$Ï âı â‹· â’ â∫ â◊O â◊ó

^ÕÇ≤Ï x`«∞º_»∞ ^ÕǨÏ=Ú Åx`åºÅ∞ =∂iÛ, 2020 | ã¨Ñ¨Îyi | 47

 Ü«∞*’˝Ñ¨g`«
^è•~°} „áêâ◊ã¨Î º"£∞
- ''t~À=∞}˜——, ''q^•fi<£——
_®II Ѩ}`«∞Å ã¨∞|ƒ~åѶ¨∞=Ü«∞º,
94405 58647
''Ü«∞*’˝ "≥· „âı+¨ª`«=∞O Hõ~°‡—— `«#‰õΩ, W`«~°∞ʼnõΩ,
Ö’HÍxH˜, "Õ∞Å∞ KÕ¿ã =∞Oz HÍ~°º"Õ∞, Ü«∞[˝O. JÖÏO\˜
Ü«∞[˝=∞Ü«∞rq`åxfl QÆ_»Ñ¨_®xH˜ ã¨OHõeÊOz# ^•xfl,
„=`«OQÍ áê\˜OKÕ =º‰õΩÎÅ∞, „=`«ã¨∂„`«OQÍ D LѨ
g`åxfl ^èŒiOKåÅx |∞∞+¨μÅ Jaè„áêÜ«∞O.(Ü«∞[˝{LѨ{
g`«"£∞.) Ü«∞[˝=∞O>Ë ^Õ=`«efl ѨÓlOK«_»O. LѨ´
â◊√ÉèíHÍ~åºÅ ^ŒQÆæ~°QÍ, g`«"£∞´ KÕˆ~Ûk. Jx J~°÷O.
JÖÏO\˜ ã¨∂„`«O =∂#=Ù#‰õΩ `«# „=`åxfl ã¨^•
QÆ∞~°∞ÎKÕã¨∂Î Z_»=∞Éèí∞[O ÃÑ·#∞O_ç ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù‰õΩ J_»¤OQÍ
„"ÕÖÏ_»=Öˇ#x nxfl x~å‡}O KÕâß~°∞. JѨC_»k, QÆ∞O_≥
g∞^Œ∞QÆ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞‰õΩǨÏ~°OÖ’x J}∞ ã¨fi~°∂Ѩr=ÙxÃÑ·
#∞O_ç, r=Ù_»∞ ^èiŒ OKÕ@@∞¡ „"ÕÖÏ_»∞`«∂ „áê}â◊HHˆÎ˜ O„^Œ"∞≥ #ÿ
<åaèx `å‰õΩ`«∂ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù Hõ\ ˜ „Ѩ^Õâ◊O=~°‰õΩ JO`«=∞ø
`«∞Ok.
ÃÑ·# K≥Ñ≤Ê# „=`åxfl nHõΔ`À <≥~°"Õ~°Û_®xH˜, Hõ\ ˜
|^Œ∞ú_≥· ѨÓ~°‚â◊H˜Î ™ê=∞~å÷ºÅ`À, Ü«∞[˝=∞Ü«∞ rq`åxfl
QÆ_»áêÅx „Ѩɒkèã¨∞ÎOk.
=∞# â◊s~°O֒ѨÅ, gѨÙ#∞O_ç Z_»=∞Éèí∞[O
g∞^Œ∞QÆ, J_»¤OQÍ #_»∞O =~°‰õΩ qÅ∞¡ =O\˜ XHõ „áêHõ$`«
ˆ~YÜ«Ú#fl@∞¡#∞, Jk =∂#=ÙÖ’¡, q^Œ∞º`«∞Î#∞ L`«Ê#flO
KÕã≤, WO„kÜ«∂ÅÖ’, Lëê‚xfl, L„^ÕHÍxfl, Hõeyã¨∞ÎO^Œh,
^•x=Å¡ HÍ=∞, „HÀ^è•Å∞ Z‰õΩ¯==Ù`åÜ«∞x "≥·*Ï˝x‰õΩÅ
x~°Ü‚ ∞« O.
D ~ˆ Y, ã¨Ê~°≈=∂„`«O`À =Ú‰õΩoOK«∞H˘O@∞O^Œ@.
(@Kü g∞ <å\ò P‰õΩ =Öˇ) JO^Œ∞=Å¡ Ü«∞*’˝Ñ¨g`«O, D
ˆ~Y#∞ `å‰õΩ`«∞O_»_»O =Å¡, HÍ=∞„HÀ^è•^Œ∞efl J^Œ∞ѨÙÖ’
LOz, HÍ=Ú‰õΩxQÆ, „HÀkè`«∞xQÆ, Ç≤ÏO㨉õΩxQÍ, H͉õΩO_®
HÍáê_»∞`«∞O^Œx =∞# ÃÑ^ŒÅÌ #=∞‡HõO. "Õ^ÀѨ^âÕ O◊ QÆ∂_®.
48 | ã¨Ñ¨Îyi | =∂iÛ, 2020
Ü«∞*’˝Ñ¨g`« ã¨∂„`« q^è•#O
=¸_»∞ áÈQÆ∞Å ^•~åxfl XHõ\ ˜QÆ KÕã≤ P^è•~åÅ
z=~°Å#∞ HõeÑ≤ =Ú_ç"Õ¿ãÎ, XHõ =Ú_ç J=Ù`«∞Ok. n<Õfl
„|Ǩχ=Ú_ç JO\Ï~°∞. 9 áÈQÆ∞Å Ü«∞*’˝Ñ¨g`åxfl ^èŒiO
K«_»O, PKå~°O. „|ǨχKåi XHõ =Ú_çx, QÆ$ǨÏã¨∞÷ Ô~O_»∞
=Ú_»∞Å#∞, ÖË^• J^Œ#OQÍ =¸_»==Ú_çx (L`«Îs
Ü«∂~°÷=Ú) ^èŒiOKåe.
„Ѩu =∂#=Ù_»∞ Ñ≤`«$, ^Õ=, |∞∞+≤ J#∞ =¸_»∞
|∞∞}ÏÅ`À ѨÙ_»∞`«∞<åfl_»∞. =∂#=Ù_»∞ `«Ñʨ Hõ D |∞∞}ÏÅ∞
f~°∞ÛHÀ=_®xH˜ KÕÜ∂« eû# Hõ~‡° Å∞ KÕÜ∞« _®xH˜ Ü«∞*’˝Ñg¨ `«
^è•~°}`À ã≤^Œú=∞ø`«∞<åfl_»∞.
=∂#=Ù_»∞ W\˜ì Q˘Ñ¨Ê „=`«HÍ~åºxfl PK«iOK«
_®xH˜ nHõΔѨÓ<åe. nHΔÍ q+¨Ü«∂xfl (J-19-30).
Ü«∞Aˆ~fi^ŒO WÖÏ K≥Ñ≤ÊOk.
â’¡II „=`Õ# nHΔÍ =∂áÈflu, nHõΔÜ«∂áÈflu ^ŒH˜Δ}Ï"£∞I
^ŒH˜Δ}Ï, „â◊^•ú=∂áÈflu, „â◊^ŒúÜ«∂ã¨`«º=∂ѨÙfl`ÕII
=∂#=Ù_»∞ „^Œ∞_è»ã¨OHõÅÊO=Å¡ ã¨OHõeÊOz#
HÍ~åºK«~°}Ü«∞O^Œ∞ nHõΔ#∞ á⁄O^Œ∞#∞. nHõΔ=Å¡ ^ŒH˜Δ}#∞´
ÖÏÉèí=Ú´ã¨`å¯~°=Ú#∞ á⁄O^Œ∞`å_»∞. ÖÏÉèíO á⁄Ok#
`«~åfi`« „â◊^Œú U~°Ê_»∞`«∞Ok. „â◊^Œú=Å¡ ã¨`«ºO, ѨÓ~°‚ã¨Ñ¶¨Å`«
á⁄O^Œ=K«∞Û.
=∞#|∞∞+¨μÅ∞ P „=`åxfl (^èŒ$_è»ã¨OHõÖÏÊxfl)
=∂\˜=∂\˜H˜ QÆ∞~°∞Î KÕã¨∞HÀ=_®xH˜ nHΔÍHõOHõ}OQÍ D
Ü«∞*’˝Ñ¨g`« ã¨∂„`åxfl ^èŒi™êÎ~°∞. â◊√ÉèÏâ◊√ÉèíHõ~°‡Å ã¨=∞„QÆ
ã¨fi~°∂Ѩã¨∂zˆH Ü«∞*’˝Ñ¨g`«O.
|∞∞+¨μÅ∞ Ü«∞*’˝Ñ¨g`åxfl ^èŒiOKÕ@ѨÙ_»∞, ^•x
„ѨÜ≥∂[<åxfl QÆ∞iÎOѨ*Ë¿ã q*Ï˝<åxfl, =∞O„`«|^ŒúO KÕã≤,
qxÜ≥∂QÆ=∞O„`«OQÍ, K≥ѨCHÀ"åÅx xˆ~ÌtOKå~°∞.
=∞O„`«OII ''Ü«∞*’˝Ñ¨g`«O, Ѩ~°=∞O Ѩq„`«"£∞,
„Ѩ*ÏѨ`Õ ~°º `«ûǨÏ[O, ѨÙ~°™êÎ`üI
PÜ«Ú+¨º=∞„QƺO, „Ѩu=ÚOK«, â◊√„ÉèíO
Ü«∞*’˝Ñ¨g`«O, |Å=∞ã¨∞Î, `Õ[ó——
Ü«∞*’˝Ñ¨g`åxfl ^èŒiOKÕ@ѨÙ_»∞ D =∞O„`åxfl
K≥|∞`«∂ "Õã≤HÀ=_»O PKå~°O.
NHÍO`«∞ ÃÑ· ÉèíH˜Î z#∂‡Å=Ú
=∞O„`å~°÷OÖ’x Bz`«ºO PÜ«Ú+¨º"£∞
r=~åã¨∞ÅÖ’ =∂#=[#‡ J=¸Åº"≥∞ÿOk. Ѩk `«e¡ QÆ~°ƒùOÖ’ „Ѩ"ÕtOzOk "≥Ú^ŒÅ∞ =∞~°}O
WO„kÜ«∂Å`À |∞kúqHõã≤Oz LO_Õ D [#‡ ѨÓ~°fi[#‡Å =~°‰õΩ L#fl^Õ PÜ«Ú=Ù. J#QÍ n~å…Ü«Ú+¨º=Ú#‰õΩ
ã¨∞Hõ$`«Ñ¶¨ÅO. Ü«∞[˝O HÀã¨O LѨ g`«O´ ã¨∂„`«^è•~°}. HÍ~°}"≥∞ÿOk. =∞#O ™êÜ«∞Oã¨O^茺֒¡- Ѩâıº=∞ â◊~°^Œ
Ѩ~°=∞O´âı+¨ª"≥∞ÿOk. Ѩq„`«O´ Uk =∂#=Ù_çH˜ ã¨^• â◊≈`«"∞£ - Éè∂í Ü«∞â◊Û â◊~^° ⌠≈◊ `å`ü Jx ã¨OHõÅÊO KÕã∞¨ OÎ \ÏO.
`«##∞ Ѩq„`«∞}˜‚ KÕ¿ã ™ê^èŒ<åefl QÆ∞~°∞Î*ãË ¨∞ÎO^À, ^•xfl „áê}ÏÜ«∂=∞ѨÓ~°fiHõã¨O^èÀºáêã¨#Å∞ KÕã≤, |∞∞+¨μÅ∞ n~å…
Ü«Ú=Ù#∞ á⁄O^•~°∞.
Ѩq„`«=∞O\Ï~°∞. `«Ñ¨ã¨∞û, Ü«∞=∞xÜ«∞=∂k JëêìOQÆ
™ê^èŒ<åÅ`À W`«~°∞ʼnõΩ "Õ∞Å∞ KÕ¿ã Ѩ#∞Å∞ KÕÜ«∞_»O J„Qƺ"£∞
"≥Ú^ŒÖˇ·# HÍ~åºÅ∞ KÕÜ«∞_®xH˜ „¿Ñ~°}xKÕÛ "å\˜Ö’ =ÚO^Œ∞xÅ∞Û#k-„Ѩu â◊√ÉèíHÍ~åºxH˜ =ÚO^Œ∞
Ü«∞*’˝Ñ¨g`«O, q∞H˜¯e „âı+¨ª"≥∞ÿOk. Ü«∞*’˝Ñ¨g`åxfl ^èŒi™êÎ~°∞. Hõ~°‡jÅ∞~°‰õΩ Wk =∂~°æ^Œi≈.
Ü«∞*’˝Ñ¨g`«O `å#∞ =ÚO^Œ∞O_ç, ^èŒiOKÕ"åix, J„QÆ
„Ѩ*ÏѨ`Õó Ü«∞`ü QÍ=ÚÅ∞QÍ KÕã¨∞ÎOk.
„Ѩ*ÏѨux´ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞x K«~åK«~° „ѨѨOKåxfl „Ѩu=ÚOK«, â◊√„Éèí"£∞
HõeÊOz áêeOKÕ P#O^Œã¨fi~°∂ѨÙx, =∞#O Jhfl =∞~°z =ÚOK«´ J#QÍ q_»K«∞@ Jx J~°÷O. „Ѩu J<Õ
~åQÆ^Õfiëê^Œ∞Å`À `«Ñ≤ã¨∞Î#flѨC_»∞ "≥#∞fl`«\ ˜ì "Õ∞ÖÁ¯eÑ≤ LѨã¨~°æ KÕ~°_»O=Å¡ ^èŒiOK«∞=Ú Jx J~°÷O =ã¨∞ÎOk.
ѨÓ~å‚#O^Œã¨fi~°∂Ѩ„Ѩ*ÏѨux QÆ∞~°∞Î*Ëã≤, J@∞"≥·Ñ¨Ù #_ç â◊√„Éèí"≥∞ÿ# Ü«∞*’˝Ñ¨g`«=Ú#∞ „QÆÇ≤ÏOK«∞K«∞<åfl#∞ Jx
Ñ≤ã¨∞ÎOk. JO^Œ∞ˆH Wk „Ѩ*ÏѨux KÕˆ~Û ã¨∂„`«O. `å`«fi~°º=Ú. "≥∞ÿÅ|_»¤ "≥O@<Õ #∂`«# Ü«∞*’˝Ñ¨g`«=Ú#∞
ã¨Ç¨Ï[O ѨÙ~°™êÎ`ü ^èŒiOѨ=Öˇ#∞.
=∂#=Ù_»∞. [x‡OK«Hõ=ÚO^Œ∞ `«e¡ QÆ~°ƒùOÖ’ D Ü«∞*’˝Ñg¨ `«"∞£
LѨg`«O ã¨Ç¨Ï[OQÍ „áêHõ$`«OQÍ LO_Õ^Õ. áÈ+¨HÍǨ~°O, J\˜ì k=ºQÆ∞}ÏÅ∞ QÆÅ Ü«∞*’˝Ñ¨g`«O.
~°HõÎO P a_»¤‰õΩ ÉÁ_»∞¤<åà◊O ^•fi~å JO^Œ∞`«∞Ok. JѨÙ_® |Å=∞ã¨∞Î `Õ[ó
a_»¤‰õΩ ÉÁ_»∞¤ „`å_»∞ Ü«∞*’˝Ñ¨g`«OQÍ LO@∞Ok. Ü«∞*’˝Ñ¨ `Õ[ã¨fiO`«"≥∞ÿ#H©iÎx, |ÖÏxfl âßs~°Hõ, =∂#ã≤Hõ,
g`«O =∂#=Ù_çH˜ "Õ^ÀѨ^Õâ◊ ~°ã¨„áê}ÏeflzÛ, rq`åO`«O P^蕺u‡Hõâ◊‰õΩÎÅ <˘ã¨Oy Ü«∞*’˝Ñ¨g`«O =∞#efl HÍáê_»∞
HÍáê_»∞`«∞Ok. JO^Œ∞KÕ`«<Õ ã¨Ç¨Ï["≥∞ÿO^Œx J~°÷O. QÍHõ. ^èŒ~À‡ ~°HõΔu ~°H˜Δ`«ó.
~°O_ç.. `«fi~°Ñ¨_»O_ç... ™êì‰õΩ L#flO`« =~°ˆH...!
„ѨK«∞~°}Å q„HõÜ«∞qÉèÏQÆO, u.u.^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu
"≥Å :
u~°∞=∞Å N"ÕOHõ>âË √◊ x ǨïO_ôÖ’ |OQÍ~°∞<å}ËÅ∞ ~°∂.2000/–
HõeÜ«ÚQÆ „Ѩ`«ºHõΔ^≥·="≥∞ÿ# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞"å~°∞ "≥Åã≤# Ѩq„`« ѨÙ}ºˆHΔ„`«O u~°∞=∞Å. _ç™ê¯O\ò`À
u~°∞=∞Å N"åix ZO^Œ~À K«„Hõ=~°∞ÎÅ∞, =∞Ǩ~åAÅ∞, ™ê=∞O`«~åAÅ∞, =∞O_»ÖÏnèâ◊√Å∞, ~°∂.1600/–
^ŒO_»<åÜ«∞‰õΩÅ∞ ^Œi≈Oz ™êfiq∞"åiH˜ HÍ#∞HõÅ∞ ã¨=∞iÊOz N"åi J#∞„QÆǨxH˜ áê„`«∞
ÅÜ«∂º~°∞. „H©.â◊.4=â◊`å|ÌO "≥Ú^ŒÅ∞ 20= â◊`å|ÌO^•HÍ N"åiǨïO_ôÖ’ Éèí‰õΩÎÅ∞ ã¨=∞
iÊOK«∞‰õΩ#fl |OQÍ~°∞<å}ËÅ QÆ∞iOz `≥Å∞QÆ∞, POQÆ¡ÉèÏ+¨Ö’¡#∞, "≥O_ç, ~åy =∞iÜ«Ú W`«~° ֒ǨÏ<å}ËÅ QÆ∞iOz
POQÆ¡ÉèÏ+¨Ö’#∞ K«Hõ¯\˜ q=~°}`À ã¨z„`«OQÍ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ѨÙ~å=ã¨∞Î „Ѩ^Œ~°≈#âßÅ, u~°∞=∞Å"å~°∞ ѨÙã¨ÎHõ~°∂ѨOÖ’
=Ú„kOz Éèí‰õΩÎʼnõΩ JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’H˜ fã¨∞‰õΩ=KåÛ~°∞.
=∞ixfl q=~°=ÚʼnõΩ ã¨O„ѨkOK«O_ç
LѨHÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÏkèHÍi, „ѨK«∞~°}Å q„HõÜ«∞qÉèÏQÆO, u.u.^Õ=™ê÷#=ÚÅ „ÃÑãπ HÍOáœO_£, ÔH.\˜.~À_»∞¤, u~°∞Ѩu– 517 507.
q=~åʼnõΩ – 0877–2264209 á¶È<£ #O|~°∞#∞ ã¨O„ѨkOK«QÆÅ~°∞. áÈã¨∞ì^•fi~å á⁄O^ŒQÀ~°∞"åiH˜ áÈã¨ìÖò Kèås˚Å∞ J^Œ#O
49

J#O`«Ñ¨^ŒºO
(J#O`«Ñ¨Ù~°OlÖϡѨ^Œº™êÇ≤Ï`«ºqHÍã¨O)
~°K«# – _®IIJ=∞à◊¡k<≥fl "ÕOHõ@~°=∞}„Ѩ™ê^£
ѨÙ@Å∞– 817, "≥Å-~°∂.900/–,
„Ѩ`«∞ʼnõΩ – ~°K«~Ú`«, W.<≥O.3/696, ~å=∂ÅÜ«∞O
=^ŒÌ, ™È=∞<å^äŒ#QÆ~ü, J#O`«Ñ¨Ù~°O–515 004.
ÃãÖò – 94405 96127.
XHõÑC¨ _»∞ ™êÇ≤Ï`«ºK«i„`«#∞ qǨÏOQÍ=Ö’Hõ#
^Œ$+≤ì`À ѨijeOKÕ Ñ¨iã≤÷u. HÍÖÏO`«~°OÖ’ WOw¡+¨μ
™êÇ≤Ï`«º„ѨÉèÏ=O`À ™êÇ≤Ï`«ºK«i„`«#∞ ã¨=∞„QÆOQÍ
ѨijeOKÕ PÖ’K«# KåÖÏ=∞OkH˜ HõeyOk. HÍÅ
„Hõ=∞OÖ’ „áêOfÜ«∞ ™êÇ≤Ï`åº=Ö’Hõ#O Ѩ@¡ K«i„`«
HÍ~°∞ʼnõΩ =∞‰õΩ¯= ÃÑiyOk. XHõ „Ѩ"åǨÏO q∞@ìѨÖÏ¡
ʼnõΩ J#∞QÆ∞}OQÍ kâ◊#∞ =∂~°∞Û‰õΩO@∂ „Ѩ=Ç≤ÏOz
#@∞¡ ã¨Ç¨Ï$^ŒÜ«ÚÅÖ’ ''lÖÏ¡™êÇ≤Ï`«ºOÃÑ·——
Pã¨H˜Î ÃÑiyOk. WO^Œ∞‰õΩ „Ѩ^è•#HÍ~°}ÏÅ∞
=¸_»∞. H˘O^Œ~°∞ ѨxQÆ@∞ì‰õΩx ''g∞ lÖÏ¡Ö’
K≥ѨCHÀ^ŒQÆæ ™êÇ≤Ï`«º"Õ∞^Œx "≥@HÍ~°OQÍ
J#_»O——, Ô~O_»=k ''[#h [#‡Éèí∂q∞â◊Û——
J#fl@∞¡ ™⁄O`«QÆ_»¤ÃÑ· "≥Åã≤# ™êÇ≤Ï`«ºO `≥Å∞ã¨∞HÀ"å
Å<Õ „ѨQÍ_è»HÍOHõΔ. =¸_»=k W`«~° „áêO`åÅ
™êÇ≤Ï`åºxH˜ `«=∞ lÖÏ¡ ™êÇ≤Ï`«ºO U=∂„`«O fã≤
áÈ^Œx Jaè=∂#O`À, ã¨QÆ~°fiOQÍ x~°∂Ñ≤OKåÅ<Õ
„Ѩܫ∞`«flO. D HÀ=Ö’ LÉèíÜ«∞ `≥Å∞QÆ∞~å„ëêìÅÖ’#∂
™êÇ≤Ï`«º K«i„`«Å∞ =KåÛ~Ú.
D Jã≤Î`«fi"å^Œ <ÕѨ^䌺OÖ’, ™ê÷xHõã¨Ê $ǨÏ`À
_®II J=∞à◊k¡ <≥fl "ÕOHõ@~°=∞}„Ѩ™ê^£ ~°zOz áê~ Ωõ Å
=ÚO^Œ∞‰õΩ `≥zÛ# |$ǨϢ^ŒæO^èŒO ''J#O`«Ñ¨^ŒºO——
(J#O`«Ñ¨Ù~°OlÖÏ¡ Ѩ^Œº™êÇ≤Ï`«ºqHÍã¨O). D ѨÙã¨ÎHõO
~å=_®xH˜ „Ѩ^è•#HÍ~°}O... ~°K«~Ú`« ã¨fiÜ«∞OQÍ
J=^è•x HÍ=_»O. Ѩ^Œºq^•ºaè=∂x HÍ=_»O.
Ѩ^Œº™êÇ≤Ï`«º„Ѩ„H˜Ü«∞Ö’¡ J#O`«Ñ¨Ù~°O Ѩ^Œº
™êÇ≤Ï`«ºO qt+¨ì=∞x K≥ѨÊ_®xH˜ „Ѩܫ∞uflOK«_»O.
Zxfl Hõq`«fi „Ѩ„H˜Ü«∞Å∞ =zÛ<å <å\˜H©, <Õ\ ˜H©,
50
Ѩ^•ºx‰õΩ#fl Q“~°=O, ^Œ~å˚, âßâ◊fi`«`«fiO Ѩ^•ºxˆH
L<åflÜ«∞#_»OÖ’ ã¨O^ÕǨÏO ÖË^Œ∞.
XHõ lÖÏ¡ Ѩ^Œº™êÇ≤Ï`«ºqHÍã¨O ~åÜ«∞_»O
JO`« `ÕeHõ ѨxHÍ^Œ∞. q+¨Ü«∞¿ãHõ~°}Ö’ Z<Àfl ZQÆ∞_»∞
kQÆ∞_»∞Å∞. ѨÙã¨HÎ ÍÅ¿ãHõ~} ° QÆ#∞ÅÖ’ `«=fiHõOÖÏO\˜k.
„Ѩã^≤ HúŒ qõ ѨO_ç`∞« Å`À_ç ã¨OÉèÏ+¨}ÅÖ’, K«~Û° ÅÖ’ Jã¨Å∞
Hõ<åfl J^èŒ~°=ÙÅ∞ Z‰õΩ¯=. W^˘Hõ QÆi_ô ™ê=Ú. D
QÆi_ôÖ’ q[Ü«∞O ™êkèOKå~°∞ J=∞à◊k¡ <≥fl „Ѩ™ê^£QÍ~°∞.
D ™êÇ≤Ï`åº=∞$`«=∞^äŒ#O 2016 =∂iÛÖ’ "≥Ú^ŒÖˇ·
2017 PQÆ+¨μì ^•HÍ ™êyOk. D ã¨∞n~°… HÍÖÏxfl Ѩi
je¿ãÎ Éèí~°Î $ǨÏi K≥Ñ≤Ê# ''qѶ¨∞fl xǨÏ#º =∂#∞ÅQÆ∞
K«∞<£ „áê~°ÉÏú~°÷=Ú Å∞[˚ yOѨ~°—— <Õ "åHõºO QÆ∞~°∞ΉõΩ
=zÛf~°∞`«∞Ok.
D ѨÙã¨ÎHõOÖ’ 350 =∞Ok Ѩ^Œº~°K«~Ú`«Å∞<åfl~°∞.
~°K«~Ú`« Ѩ^Œº™êÇ≤Ï`«º qHÍã¨O K≥ѨÊ_»"Õ∞ „Ѩ^è•#=∞#∞
‰õΩ<åfl~°∞ Hõ#∞Hõ, Hõ=ÙÅ rq`«qâıëêÅ
*’eH˜ áÈÖË^Œ∞.
J=∞à◊¡k<≥fl "ÕOHõ@~°=∞}„Ѩ™ê^£
QÍ~°∞ [QÆ"∞≥ iy# ''~°ã[¨ `˝ —« — `≥eã≤# J=^è•x.
P HÍ~°}O =Å¡ PÜ«∂~°K«~Ú`«Å ~°K«#ÅÖ’ K«=∞`å¯~°
Ü«Ú`«"≥∞ÿ#q, ÉèÏ=<å`«‡Hõ"≥∞ÿ#q, Ѩ^Œã¨OÜ≥∂[#OÖ’
qt+¨ì`« QÆÅq J~Ú# Ѩ^•ºÅ∞ L^ŒÇ¨Ïiã¨∂Î ''Ѩ^Œº
™êÇ≤Ï`«ºqHÍã¨O—— Hõà◊¡‰õΩ Hõ\ ˜ìOKå~°∞.
D ã¨OHõÅ#OÖ’ ÉèíH˜Î h`åºk ™ê=∂lHõ
ã¨Ê $Ç¨Ï HõeæOKÕ â◊`«HõѨ^•ºÅ∞<åfl~Ú. ÅѶ¨Ú HÍ=º nkè
`«∞Å∞<åfl~Ú. PÜ«∂ ã¨O^Œ~åƒùÖ’¡ JÅ"ÀHõQÍ K≥Ñ≤Ê#
''Pâ◊√Ѩ^•ºÅ—— qã¨∞~°∞<¡ åfl~Ú. Hõ~=° Ù HÍ@HÍÅ Hõhflà◊`¡ À
P¢~°Ì"≥∞ÿ# Ѩ^•ºÅ∞<åfl~Ú.
D „QÆO^äŒÑ¨~î°#OÖ’xH˜ áê~î°‰õΩefl PǨfi
xã¨∂Î 'HΔÍ=∞=ÚÖˇxfl =zÛ# ~°ã¨[˝`« =∂„`«=Ú Kå=
ÖË^Œ∞. *Ï˝<å=∞$`«=$+≤ìH˜<£ H˘é`«#O^Œ ^Œ#O`«Ñ¨Ù~°O|∞
K«∂_»∞_ô—– J#fl ~°K~« Ú`« =∂@ JHõ~Δ ã° `¨ º« =∞x |∞∞A=Ù
KÕã¨∞ÎOn „QÆO^äŒO.
– _®II HõOÑ¨Öˇ¡ ~°qK«O„^Œ<£.
 ''~å=∞∞_»∞ J~°}º"å™êxH˜ |Ü«∞Å∞^Õ~°∞`«∞<åfl
_»@!?... ã‘`åÅHõΔ ‡} ã¨"Õ∞`«OQÍ——... JÜ≥∂^茺 JO`å
J@∞ì_»∞‰õΩ`ÀOk... q+¨Ü«∞O Ti‡à◊#∞ `åH˜Ok...
x[=∂!? Wk x[=∂!? XHõ¯ HõΔ}O =∂#Ê_çáÈ~∞∞Ok...
JO^ŒiH© Wk KÕ^Œ∞"å~°Î... Ti‡à◊‰õΩ q+¨=∞ ã¨=∞㨺...
Wk x["≥∞ÿ`Õ PHÍâ◊O Xiy áÈÖË^ÕO? Wk x["≥∞ÿ`Õ
J=x ‰õΩOyáÈÖË^ÕO? ã¨∂~°º K«O„^Œ∞Å∞, #HõΔ„`åÅ∞ ~åe
Ѩ_»ÖË^ÕO?...
HõΔ}HÍÅO =∂„`«"Õ∞ D "å~°Î Ti‡à◊‰õΩ Jâ◊x
áê`«O. =∞~°∞HõΔ}O Jk =∂Ü«∞"≥∞ÿOk. `«#∞=Ù#∂,
=∞#ã¨∞#∂ Hõ~°Î=ºO "Õ∞ÖÁ¯eÊOk. q[˝`«, qK«HõΔ} HÍ~Àº
#∞‡dx KÕã≤Ok. ''B#∞. Wk qkè q^è•#O. [~°QƉõÄ_»x
^Õ^À [~°QÆÖË^Œ∞. [~°QÍeûO^Õ [iyOk. [~°QÆ=Åã≤#^Õ
[~°∞QÆ∞ `«∞O^≥ѨÙ_»∂... [~°QÆÉŸÜÕ∞^•xH˜ ã≤^ŒúѨ_®e.
[~°∞QÆ∞`«∞#fl^•xfl QÆ=∞xOKåe. ã¨OQÆ`Õ^≥·<å J#∞ÉèíqO
Kåe. P™êfikOKåe. „ѨHõ$u „Ѩ™êkOz#^Õ<≥·fl<å ™ê#∞
‰õÄÅOQÍ ã‘fiHõiOKåe. W^Õ Hõ^• r=#∞‡HÎ̃ JO>Ë! rq`«O
XO@i Ѩܫ∞#O. ã¨=∞㨺#∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ Ñ¨i+¨¯iOK«∞
HÀ"åe——–Wk, [#Hõ~å[ `«#Ü«∞, ã‘`å ™È^Œi, #QÆ~°
áêÅHõ ã¨∞q∞„`« HÀ_»Å∞, ÅHõΔ ‡} ã¨u... q∞Oz ~å=∞ÉèíHõÎ
Ѩ~åÜ«∞}, Ti‡à◊ ã≤÷~° x~°‚Ü«∞O! Ti‡à◊ q^•º=u.
[#‡`«ó Ü≥∂yx. ~å[iHõѨ٠^èŒ~å‡^èŒ~°‡ ã¨∂HΔ͇Å#∞, [#‡
rq`«Ñ¨Ù qâı+¨ =∞~å‡Å#∞ `≥eã≤#k. HÀѨ`åáêʼnõΩ
Jf`«"≥∞ÿOk. ™êfiaè=∂#. ѨÙ\˜ìxO\˜H© "≥∞\˜ìxO\˜H© `Õ_®
`≥eÜ«∞x =∞QÆ∞=.
ã‘`«, Ti‡à◊ XˆHKÀ@ XHõi ÃÑOѨHõOÖŸ<Õ
ÃÑiQÍ~°∞. Ti‡à◊ JxflO\Ï ã‘`«`À ã¨=∂#O. HÍh "åi
=ºH˜Î`åfiÅ∞ aè#fl"≥∞ÿ#q. Ti‡à◊ ã≤÷`« „Ѩ[˝. HÍ~°ºHÍ~°}
ã¨O|O^è•Å∞ Éèí∂`« Éèíq+¨º^Œfi~°Î=∂<åÅ#∞ ^Œi≈OK«QÆÅ
*Ï˝#ã¨OѨ#fl! W^˘Hõ k=ºqÉèí∂k! U ã≤÷u<≥·<å P#O^ŒOQÍ
ã‘fiHõiOz „ѨâßO`«OQÍ rqOKÕ P^蕺u‡Hõ â◊H˜Îã¨fi~°∂Ѩ
Ti‡à◊!
Ti‡à◊ q"åǨÏO ã‘`« q"åǨÏO`ÀÉÏ>Ë, XˆH
"ÕkHõg∞^Œ "Õ^ÀHõÎOQÍ, âߢã¨Î|^ŒúOQÍ =t+¨ì, â◊`å#O^•k
"Õ∞eq∞ âßO`« =¸Å"Õ∞ ã¨∞Y=Ú
Ti‡à◊
- _®II QÍe ~å*Ëâ◊fii, 94400 17253
=∞∞x „âı+¨μªÅ KÕ`«∞Å g∞^Œ∞QÍ, JOQÆ~°OQÆ "≥·Éèí=OQÍ [i
yOk. <å\˜H˜, <Õ\ ˜H© P HõÖϺ}ÏÖË K«i„`«ÖŸ P^Œ~°≈
hÜ«∂Å∞. 'Ti‡à◊ J™ê=∂#º—.
WHõ ÅHõΔ ‡}∞_»∞ ~°∂Ѩã≤. ~À+¨QÍ_»∞. ~°OQÆ∞ `«Ñ¨Ê
JO`å ™êHΔÍ`«∂Î ~å=∞∞_Õ! ^Œ∞_»∞‰õΩ`«#"≥∞‰õΩ¯=. ~å=∞∞x
J~°}º"å㨠"å~°Î q#QÍ<Õ ÔH·ˆH~∞∞ g∞^Œ‰õΩ HõuÎ ^Œ∂âß_»∞.
J`«xx ~å=∞∞_»∞ `«Ñʨ Z=fi~°∂ xÅ∞=iOK«Ö~Ë ∞° . ~å=∞∞_»∞
ÖËx ÅHõΔ ‡}∞_»∞ =∞$`« ã¨=∂#∞_Õ! r=K«Ûù="Õ∞! ~å=∞∞_»∞
PHõ$u J~∞∞`Õ ÅHõΔ ‡}∞_»∞ KèåÜ«∞! JÖÏO\˜ ÅHõΔ ‡}∞_»∞
~å=∞∞x q_çz ~å[ºOÖŸ LO_»ÖË_»∞. ÅHõΔ ‡}∞x PáêÅ#∞
HÀ=_»O "≥é˜]`«#O, =∞∂~°ö`«fiO. Ti‡à◊‰õΩ `«=∞ ÃÑo§ÖŸ
=∞O„`åÅ∞ QÆ∞~°∞ÎH˘KåÛ~∞∞. q"åǨÏO, ^•OѨ`«ºO Dâ◊fi
~å~°Ê}|∞kú`À KÕ¿ã qÇ≤Ï`«Hõ~å‡#∞ëêì#O. ^ŒOѨ`«∞Å∞
UHÍ`«‡Å∞. P`å‡|O^è•Å‰õΩ ^ŒQÆæ~°Å∂, ^Œ∂~åÅ∞ ÖË=Ù,
=ÙO_»=Ù.
ÅHõΔ ‡}∞x`À `å#∞ ‰õÄ_» "≥o§, J`«xH˜ J^Œ#ѨÙ
|~°∞=Ù H͉õÄ_»^Œ∞. "Õ∞=∞∞ XHõiH˜ XHõ~°∞ |ÖÏÖ"Õ∞ HÍh
|ÅÇ‘Ï#`«ÅO HÍ^Œ∞. "Õ∞=∞∞ ~å=∞ ¿ã=‰õΩÅO. ~å=∞ ¿ã=
HõO>Ë =∂‰õΩ ^•OѨ`«º ã¨∞YO Q˘Ñ¨Êk (Z‰õΩ¯=) HÍ^Œ∞...
WÖÏ J#∞‰õΩO@∞#fl Ti‡à◊ ^ŒQÆæ~°‰õΩ ÅHõΔ ‡}∞_»∞ ~å<Õ
=KåÛ_»∞. Jq„âßO`«OQÍ =ã¨∞Î#fl Éèí~°Î‰õΩ Z^Œ∞~°∞ "≥o§Ok
Ti‡à◊. ÅHõΔ ‡}∞xH˜ Wk LѨâ◊=∞#O. `«# J~°}º"åã¨
x~°Ü
‚ ∂« xfl, J=∞‡ ã¨∞q∞„`« JOwHÍ~åxfl `≥eáê_»∞. J`«xx
P¿Ñ â◊H˜Î Ti‡à◊‰õΩ ÖË^Œ∞. ÅHõΔ ‡}∞x ÅHΔͺxH˜ `«#∞
Uq^èŒOQÍ#∂ P@OHõO H͉õÄ_»^Œ∞. ÅHõΔ ‡}∞x`À Ti‡à◊
WÖÏ JOk. „ѨÉèí∂! g∞ x~°‚Ü«∞O ǨÏ~°¬}©Ü«∞O. ^èŒ~°‡
|^ŒúO. ÃÑo§ =∞O„`åʼnõΩ, J~å÷Å∞, PHÍ~åÅ∞ =∞#"Õ∞!
~å=∞HÍ~°ºO =∞#‰õΩ QÆ~°fiHÍ~°}O. g∞~°∞ #QÆ~° áêeHõ, `«e¡
=∂iÛ, 2020 | ã¨Ñ¨Îyi | 51
 Ti‡à◊
J~∞∞# ã¨∞q∞„`« =∂@#∞ =∞xflOz f~åe. J_»q<Õ
JÜ≥∂^茺QÍ, ã‘`å~å=∞∞Å<Õ `«e¡^ŒO„_»∞ Å∞QÍ ¿ãqOK«O_ç
JO@∂ L`åûǨÏOQÍ `«# ã¨=∞‡ux `≥eÑ≤Ok. =∞i h
Ѩiã≤÷u Uq∞@x J_çQÍ_»∞ ÅHõΔ ‡}∞_»∞. ["å|∞QÆ XHõ
z#fl #=Ùfi #qfiOk. ÉÏźO #∞O_ç x„^Œ `«‰õΩ¯=. WѨC_»∞
`«xqf~å x„^ŒáÈ`å#∞. J~°}º "å™ê#O`«~°O h=Ù
ã¨Êi≈OK«QÍ<Õ "Õ∞ÖÁ¯O\Ï#∞. ã¨∞+¨μÑ≤Î ^•\˜ `«∞sÜ«∂=ã¨÷ÖŸ
##∞fl <Õ#∞ =∞izáÈQÆÅ#∞ JOk.
~å=∞∞x "≥O@ "≥àı§O^Œ∞‰õΩ, ÅHõΔ ‡}∞_»∞ ÉèÏ~°º
ã¨Ç¨ÏHÍ~°O`À ã¨<åflǨÅ∞ „áê~°OaèOKå_»∞. PÉèí~°}ÏÅ#∞,
JÅOHÍ~åÅ#∞ qã¨i˚OKå_»∞. Ñ‘`åO|~åÅ#∞ ѨHõ¯#
ÃÑ\Ïì_»∞. <å~°p~°#∞ ^èŒiOKå_»∞. Ti‡à◊ ã¨Ç¨ÏHÍ~åxH˜,
„áÈ`åûǨxH˜ ÅHõΔ ‡}∞_»∞ á⁄OyáÈÜ«∂_»∞. Ѩu =∂@ q<Õ
ã¨u LO>Ë, ã¨u =∂@#∞ =∞xflOKÕ Ñ¨u LO>Ë– Jk ã‘`å
~å=∞∞Å, Ti‡àÏÅHõΔ ‡}∞Å ^•OѨ`«º"Õ∞! =∞#ã¨∞# =∞#Ãã·
|`«∞‰õΩ# |`«∞ÔH· JO>Ë W^Õ! ã¨~°fiHÍÅ ã¨~åfi=ã¨÷ÅÖŸ#∂
gi ^•OѨ`«ºO ÖŸHÍxH˜ =∂~°æ^Œ~°≈#O!
ã‘`å~å=∞ÅHõΔ ‡}∞Å∞ J~°}º"å™êxH˜ |Ü«∞Å∞
^Õ~å~°∞. ~å[gkèÖŸ =∞∞O^Œ∞QÍ ~å=∞∞_»∞, J`«x##∞ã¨iOz
52 | ã¨Ñ¨Îyi | =∂iÛ, 2020
ã‘`«, "åix "≥#flO\˜ ÅHõΔ ‡}∞_»∞ #_»∞ã¨∞Î<åfl~°∞. „Ѩ[
ÅO^Œ~∂° gkèH~˜ ∞° "≥Ñ· Ù¨ ÖÏ Hõhfl\˜`À `«xqf~å "åix K«∂ã¨∞
‰õΩO@∞<åfl~°∞. ÅHõΔ ‡}∞_˘Hõ¯™êi `«ÅZuÎ JO`«óѨÙ~° ™œ^è•Å
ˆHã≤ K«∂Ѩ٠™êiOKå_»∞. JO`«óѨÙ~° QÆ"åHõΔO #∞O_ô Ô~O_»∞
J‰õΔΩÅ∞ PáêºÜ«∞`å#∞~åQÍÅ#∞ ‰õΩiÑ≤ã¨∞Î<åfl~∞∞. K«∂ѨÙÅ∞
Hõeâß~∞∞. =∞ø#OQÍ =∂\Ï¡_∞» ‰õΩ<åfl~∞∞. ~å=∞ HÍ~åºi÷"#·≥
h "≥#∞Hõ <Õ#∞<åfl#O@∂ â◊√Éèí`À~°}ÏÖˇ· ~å=∂#∞Ax
"≥#flO\˜ ™êQÆ#Oáê~∞∞ Ti‡à◊ K«∂ѨÙÅ∞.
Ti‡à◊ JO`«óѨÙ~°OÖŸ `«# JÉèíºO`«~° =∞Ok
~åxfl KÕiOk. Z@∞ K«∂ã≤<å, ã‘`å~å=∞ÅHõΔ ‡}∞ÖË HõxÑ≤
ã¨∞Î<åfl~°∞. ^•OѨ`«º r=#㨇 $`«∞Å∞, ÅHõΔ ‡}∞x J#∞~åQÆO
=∞i =∞s ѨÅHõiã¨∞Î<åfl~∞∞. ~å=∞∞x `«~åfi`« ã¨~°fi=∞∂
ÅHõΔ ‡}∞xH˜ `å<Õ Jx Ti‡à◊‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. ÅHõΔ ‡}∞_»∞ q_ç
z# Ñ‘`åO|~åÅ∞, PÉèí~°}ÏÅ#∞ JѨÙ~°∂ѨOQÍ K«∂ã≤Ok.
PáêºÜ«∞OQÍ, Jaè=∂#OQÍ "å\˜x ã¨ÊtOz, ǨÏ$^ŒÜ∂« xH˜
ǨÏ`«∞ΉõΩOk. `«=∞ „Ѩ}Ü«∞ Ѩi+¨fiOQÍxfl `«ÅK«∞‰õΩO@∂
áê#∞Ѩ٠g∞^Œ Ѩ=oOzOk. H˘xfl ã¨O=`«û~åÅ `«~åfi`«
á⁄O^ŒÉŸÜÕ∞ Éèí~°Î ™êxfl^蕺xfl `«ÅK«∞‰õΩO@∂, „ѨÉèí∂!
#∞"≥fiHõ¯_çH© "≥à◊§ÖË^Œ∞. =∞#‰õΩ Z_»ÉÏ@∞ ZHõ¯_»∞Ok!?
`«#∞=ÙÖˇHõ¯_»∞<åfl =∞#O UHÍ`«‡Å"Õ∞. <å~°p~°#∞ Jã¨Å∞
Hõ@ìÖË^Œ∞. ã¨∞xfl`«"≥∞ÿ# <å =∞#ã¨∞ J<Õ p~°#∞ K«∞@∞ì‰õΩx,
<å JO`«~°OQÆOÖŸ<Õ =Ù<åfl=Ù. h K«∞@∂ì <Õ#∞, <å ֟ѨÅ
#∞=Ùfi! h ֟ѨŠѨÙ~°∞ëÈ`«=Î ∞ `«`Ϋ fiO. D =∞∂_»∂ UHõ"∞≥ #ÿ
D HõΔ}O J=ÖŸHõ#OÖŸ P#O^Œ qǨ~°O. WÖÏ `«#ÖŸ
`å#∞ J#∞‰õΩO@∂ `«#ÖŸH˜ `å#∞ "≥o§áÈ~∞∞Ok. `«#∞=Ó,
=∞#ã¨∂ UHõ=∞ÜÕ∞º Ü≥∂QÆ"Õ∞ x„^Œ. Wk P^蕺u‡Hõ x„^Œ.
`«#‡Ü«∞ ã≤÷u. xifiHõÅÊ ã¨=∂kè.
™ê=∂#∞ºÅ TǨÏʼnõΩ JO`«∞ zHõ¯x *Ï˝#Ü≥∂y
Ti‡à◊. "åb‡H˜ ~å=∂Ü«∞}OÖŸ Ti‡à◊#∞ xâ◊≈|ÌOQÍ<Õ
â◊aÌOKå_»∞. P J=HÍâßxfl WzÛ áê~î°‰õΩʼnõΩ "≥ã¨∞Å∞ÉÏ@∞
HõeæOKå_»∞. D HÍÖÏxH˜ Ti‡à◊ J^茺ܫ∞#O ZO`À
J=ã¨~°O, P~ÀQƺO.
Jxfl\˜H˜ ǨÏi JO`«~åºq∞ =¸Å=Ú
 =∂iÛ, 2020 „|ǨχN `«Oy~åÅ "ÕOHõ@Hõ$+¨‚ѨÓ~°‚„Ѩ™ê^Œ ã≤^•úOu,
u.u.^Õ. P™ê÷#ã≤^•úOu, ˆ~ÅOy

"Õ∞+¨O– „Ѩ^äŒ=∂~°úOÖ’ ^èŒ#ÖÏÉèíO, L`«Î `«∞Å–`«Åz# HÍ~åºÅ∞ <≥~°"Õ~°∞`å~Ú.

~å~°úOÖ’ ^èŒ#=ºÜ«∞O, P~ÀQƺO, J~°úÖÏÉèíO, ^èŒ#^è•#º ÖÏÉèÏÅ∞, â◊„`«∞[Ü«∞O, q^•º~°∞ú
`Õ[ã¨∞û, H©iÎ, q^Œº JxflѨ#∞Å∞ J#∞‰õÄŠʼnõΩ QÆ∞~°∞|ÅO `«‰õΩ¯= HÍ=_»O =Å¡ „â◊q∞O
=∞QÆ∞@, QÆ$ǨÏ=∞O^Œ∞ ã¨O`À+¨™œMϺÅ∞, `«Åz# HÍ~åºÅ∞ z# QÍx LfÎ~°∞‚ÅQÆ∞@ Hõ+¨ìO. "≥∂HÍà◊√¡, Ñ≤Hõ¯Å∞ Z=ÚHõÅ
<≥~°"Õi, ^èŒ#ÖÏÉèíO HõÅ∞æ@, =$uÎ, L^ÀºQÍÖ’¡ L#flu. ã¨OÉO^èŒ J<å~ÀQƺO.
................................................................................................................... .......................................................................................................................................
=$+¨ÉèíO–„Ѩ=∂^ŒO [iˆQ J=HÍâ◊=ÚOk. =$tÛHõ O –Éè ’ QÆ É è Ï QͺÅ∞ J#∞Éè í q ™êÎ ~ ° ∞ .
*Ï„QÆ`«ÎQÍ LO_»_»O =∞Ozk. ^èŒ#ÖÏÉèíO WO\Ï|Ü«∞\Ï P#O^ŒO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
HõÅ∞æ`«∞Ok. D =∂ã¨O Ô~O_»=ÉèÏQÆOÖ’ q^•º L^ÀºQÆq+¨Ü«∂Ö’¡ g∞ Ñ≤Å¡Å∞ ѨÙ~ÀQÆ
Ǩïëê~°∞QÍ LO\Ï~°∞. g™ê "≥Ú^ŒÅQÆ∞ q+¨Ü«∂Ö’¡ q∞™êÎ~°∞. J#=ã¨~° „Ѩã¨OQÍÅ∞ `«yæOK«_»O =∞Ozk.
[~ÚOK«∞H˘™êÎ~°∞. ã¨∞„|Ǩχ}º P~å^èŒ# „âıÜ«∞㨯~°O. .......................................................................................................................................
....................................................................................................................................... ^è#Œ ∞ã¨∞û– ^è~·≥ º° O`À =º=ǨÏi¿ãÎ HÍ~°º[Ü«∞O,
q∞^ä∞Œ #O–=∂™ê~°OÉèOí Ö’ âßfiã¨HÀâ◊ãO¨ ÉO^èŒ JѨi+¨¯ $`« ã¨=∞㨺ʼnõΩ Ñ¨iëê¯~°O ÅaèO
W|ƒOk L<åfl, ^•xfl JkèQÆq∞™êÎ~°∞. Jkè K«∞#∞. PÜ«Ú~å~ÀQƺ=$kú, Hõà◊„`«, Ѩل`«
HÍ~°Ü≥∂QÆO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. =$uÎL^ÀºQÍÖ’¡ q∞„`å^Œ∞Å`À P#O^Œ=∞Ü«∞r=#O. q^•º~°∞÷ʼnõΩ HõÅã≤
~å}˜™êÎ~°∞. Ñ≤šŠѨ@¡ „â◊^Œú Hõ#|~°∞™êÎ~°∞. =K«∞ÛHÍÅO.
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
Hõ~å¯@HõO– XuÎ_ç ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. J~Ú<å
=∞Hõ~O° – ã¨O`«uH˜ L#fl`«ãu÷≤ HõÅ∞æ#∞. q^•º
ÖˇHõ¯KÕÜ«∞Hõ =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÆQÆÅ~°∞. ‰õΩ@∞O|
~°∞÷Å∞ „â◊q∞Oz „ѨQÆuѨ^äŒOÖ’H˜ =™êÎ~°∞.
Ѩ~°OQÍ =ÚO^ŒO[ "Õ™êÎ~°∞. ~åÇ¨ï „QÆǨÏ
=ã¨∞ÎÉèí∂+¨}Ï^Œ∞Å∞ ã¨=Úáê~°˚# KÕ™êÎ~°∞.
P~å^èŒ# "Õ∞Å∞ KÕã¨∞ÎOk.
....................................................................................................................................... "åQÍú\ ˜ „Ѩ^Œi≈Oz W`«~°∞efl "≥∞Ñ≤Ê™êÎ~°∞. QÆ$ǨÏx~å‡}O
ã≤OǨÏO– q^•º~°∞úÅ∞ q^•º"åºã¨OQÍÅÖ’ „áê~°Oaè™êÎ~∞° .
~å}˜OK«∞@, W`«~°∞Å ã¨ÅǨÅ∞ áê\˜Oz .......................................................................................................................................
=º=Ǩ  ~° [ Ü« ∂ Å∞ á⁄O^Œ ∞ `å~° ∞ . <≥ Å ‰õΩOÉèíO– ѨÓsfi‰õΩÅ∞ #∞Oz ã¨O„Hõq∞Oz#
=∞^茺֒ ѨÙ}ºˆHΔ„`« ã¨O^Œ~°≈#O, <≥ÖÏY~°∞Ö’ PHõã≤‡Hõ Pã¨∞ÎʼnõΩ =∂~°∞ÊÅ∞ KÕ~°∞ÊÅ∞ KÕ™êÎ~°∞.
^èŒ#ÖÏÉèÏÅ∞. Éèí∂QÆ$ǨÏã≤÷~åã¨∞ÎÅ H˘#∞QÀÅ∞ q+¨Ü«∞OÖ’
....................................................................................................................................... ã¨Ô~·# x~°‚Ü«∞O fã¨∞‰õΩO\Ï~°∞. JkèHõO ^èŒ# =ºÜ«∞O.
Hõ#º–ÃÑ@∞ì|_»∞Å∞ J#∞‰õÄeOz, JkèHõ .......................................................................................................................................
P^•Ü«∞O KÕ‰õÄ~°∞`«∞Ok.. kfifÜ«∂~°úOÖ’ g∞#O– L^ÀºQÆ∞ʼnõΩ ÃÑ· JkèHÍ~°∞Å JO_»
x~åâ◊, ã¨Ê $ǨÏÅ∞ HõÅ∞æ#∞. =∞$`«∞ºO[Ü«∞ ^ŒO_»Å∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. L#fl`« JkèHÍ~°O ã≤kú
áê~åÜ«∞}, ~°∞„^•aè¿+HõO KÕÜ«Ú@ =∞Ozq. #∂`«# ã¨∞ÎOk. Éèí∂, QÆ$ǨÏÖÏÉèÏÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú.
=ã¨∞™Î ê=∞„yx H˘#∞QÀÅ∞ KÕ™êÎ~∞° . "åHÍÛ`«∞~°ºO`À HÍ~°º[Ü«∞O á⁄O^Œ∞`å~°∞.
ã¨=~°}: Ѷ≤„|=i ã¨OzHõ (ѨÙ@–51)Ö’ ~åtѶ¨ÖÏÅ∞ ji¬HõÖ’ `«∞Ö~åt zǨÏflO ™ê÷#OÖ’ 53
^èŒ#∞ã¨∞û~åt zǨÏflO á⁄~°ÉÏ@∞# JK«∞Û J~ÚºOk. á⁄~°ÉÏ@∞‰õΩ zOuã¨∞Î<åflO. – „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞
 u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷#=ÚÅ∞, u~°∞Ѩu 51
ã¨(P^è•Ñ ¨ Î y i
ºu‡Hõ =∂ã¨Ñ¨„uHõ)
K«O ^• #"≥∂^Œ∞ Ѩ„`« O 1 2 3 4
1. ¿Ñ~°∞ =∞iÜ«Ú z~°∞<å=∂ :
(q_ç q_ç JHõΔ~åÅÖ’ J~°÷=∞ÜÕ∞ºÖÏ „"åÜ«∞O_ç   Ñ≤<£HÀ_£ `«Ñ¨ÊHõ „"åÜ«∞O_ç) 5

6 7 8

9 10

11 12
(Ñ≤<£HÀ_£ `«Ñ¨Êx ã¨i)
ãà Öò <≥O. 13 14 15

2. HÍ=Åã≤# ÉèÏ+¨ : 16 17 18
`≥Å∞QÆ∞ `«q∞à◊O Hõ#fl_»O
Ç≤ÏOn POQÆ¡O ã¨O㨯 $`«O (ã¨O=`«û~°KO« ^• =∂„`"« ∞Õ ) 19 20

3. ã¨O=`«û~°/rq`« K«O^• : 21
~°∂.60/– ~°∂.500/–
4. K«O^• ѨÙ#~°∞^Œú~°} :
(J) K«O^• <≥O|~°∞ : x~°fiǨÏ} N HÀQÆO\˜ "ÕOHõ@ JѨÊÖÏKå~°∞ºÅ∞
(P) ÉèÏ+¨ :
5. K≥eO¡ z# "≥Ú`«OÎ :
J_»¤O
_ç._ç.<≥O. : 2)Ç≤Ï~°}Ϻ‰õΔΩx ÉèÏ~°º(5)† 6)XHõ ѨO_»∞(2)† 7)q~å@~åAx
`Õk : ã¨OѨ^Œ(3)† 8)„¿Ñ=∞(2)† 11)„^À}ÏKå~°∞ºx ÉÏ==∞ik(3)†
(K≥‰õΩ¯Å∞ ã‘fiHõiOK«|_»=Ù) 12)JÜ≥∂^茺‰õΩ =∞~À¿Ñ~°∞(3)† 16)D ~åHõΔã¨∞x K«OѨÙ@ =Å¡
„Ѩ^Õâ◊O : Hõ$+¨μ‚xH˜ ˆHâ◊=Ù_»∞#∞ ¿Ñ~°∞ HõeæOk(2)† 17)ã¨∞Îu(3)† 18)„^À}Ï
`Õk : K«O^•^•~°∞x ã¨O`«HõO Kå~°∞ºx ÉèÏ~°º(2)† 21)ã¨~°ã¨fiu(5)
1) ã¨Ñ¨Îyi ã¨O=`«û~° K«O^• ~°∂.60/–, rq`«K«O^• ~°∂.500/–Å∞† _ç._ç. /
ZO.F.#∞ 'pѶπ Z_ç@~ü, 'ã¨Ñ¨Îyi—, u.u.^Õ., u~°∞Ѩu— "åi¿Ñ~°∞# fÜ«∂e. xÅ∞=Ù
2) ã¨Ñ¨ÎyiK«O^•^•~°∞Å∞QÍ KÕ~°^ŒÅK«∞H˘#fl"å~°∞/ `«=∞K«O^•#∞ ѨÙ#~°∞^Œú 1)‰õΩÉË~°∞x ÉèÏ~°º(4)† 2)áê~°fiu(2)† 3)~åHõΔã¨∞Å∞(4)† 4)q`«Î#
iOK«∞HÀ^ŒÅz#"å~°∞ D ‰õÄѨ#∞Ö’ QÍh ÖËHõ `≥Å¡HÍy`«OÖ’QÍh ÃÑ·#
Ñ¿ ~˘¯#flq^èOŒ QÍ q=~åÅ∞ "„ åã≤, ѨOѨ=K«∞.Û H„ O˜ ^Œ Ñ„ K
¨ ∞« iOz# z~°∞<å=∂#∞ =Ú#‰õΩ Ñ¨~åºÜ«∞Ѩ^ŒO(2)† 5)Ü«∞=Úx ÉèÏ~°º(3)† 9)tY
=∂„`«"Õ∞ ã¨O„ѨkOK«O_ç. „Ѩ^è•#ã¨Oáê^ŒHõHÍ~åºÅÜ«∞O, u.u.^Õ., u~°∞ѨuH˜ ~°=Ú(3)† 10)ˆHHõÜ«∞^Õâ◊ѨÙ~åA ‰õÄ`«∞~°∞(3)† 13)Éèí~°`«∞x
`«Ñʨ –g∞~°∞ Z=i^ŒQ~æÆ ° _»|∞ƒÅ∞ Hõ\,ì̃ "≥∂ã¨áÈHõO_ç. `«e¡(3)† 14)QÆ~°∞`«‡O`«∞xH˜ =∞~À¿Ñ~°∞(4)† 15)'p=∞—‰õΩ
3) =∞xP~°¤~°∞ ѨO¿Ñ"å~°∞ – JO^Œ∞Ö’<Õ g∞K«O^•q=~åÅ∞ „"åã≤, D „H˜Ok z~°∞ Ѩ~åºÜ«∞Ѩ^ŒO(3)† 19)=O@(2)† 20)Hõ#fl`«e¡x =∞#™ê~å
<å=∂‰õΩ Ñ¨Oáêe.
WÖÏ Ñ≤Å∞™êÎ~°∞(2).
4) =∂ z~°∞<å=∂ ''„Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞, ã¨Ñ¨Îyi HÍ~åºÅÜ«∞O, \˜.\˜._ç. „ÃÑãπ
HÍOáœO_£, ÔH.\˜.~À_»∞¤, u~°∞Ѩu – 517 507——. ["å|∞Å∞ D ã¨OzHõÖ’<Õ L<åfl~Ú. J<Õfi+≤Oz... ã¨iK«∂ã¨∞HÀO_ç.
5) W`«~° q=~åʼnõΩ á¶È<£ <≥O.0877–2233333, 2277777. – „Ѩ^è•# ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞

54 Edited and published on behalf of T.T.Devasthanams by Dr. K.Radha Ramana, M.A., M.Phil., Ph.D., Chief Editor, T.T.D. and
printed at T.T.D. Press by Sri R.V.Vijaya Kumar, B.A., B.Ed., Dy. E.O., (Publications & Press), T.T.D. Press, Tirupati - 517507.