website : www.schuldenopschool.

be

contact: sos@welzijnsnet.org

E-zine december 2010

Draai de klok niet terug!

Standpunt van SOS Schulden op School i.v.m. de opmerkingen op de maximumfactuur.

De voorbije weken/maanden was er heel wat discussie zowel in onderwijsmiddens als bij
ouderverenigingen en in politieke milieus omtrent de “toepassing” van de maximumfactuur
in het kleuteronderwijs (20 euro) en basisonderwijs (60 euro).

Op 6 september, niet toevallig het begin van het schooljaar, diende de VLD-fractie in het
Vlaams Parlement een resolutie in om “het huidige systeem van de maximumfactuur”
dringend te evalueren. Ze werd echter door de meerderheid in de Vlaamse Raad
weggestemd in afwachting van een evaluatie op initiatief van de minister. Met haar voorstel
staat de fractie achter een aantal maatregelen: zo willen ze de bedragen optrekken en
indexeren, een globaal bedrag voorzien voor de volledige schoolloopbaan, een gedeelte van
de extra werkingsmiddelen inkleuren in het kader van de maximumfactuur, scholen
autonoom laten beslissen welke leeftijdsgroepen extra-muros activiteiten aangeboden
krijgen en de schoolraad belasten met een verplicht advies. Verder willen ze de
schooltoelage omvormen tot een schoolcheque.

Het VCOV, de overkoepelende organisatie van ouderverenigingen heeft een enquête

gehouden bij haar leden:
- 70 % van de ouderverenigingen vindt de invoering een goede zaak, “een democratische
maatregel die ervoor zorgt dat er sociale grenzen zijn”. Zij merken op dat de maatregel
 niet alleen voor de minder kapitaalkrachtige ouders belangrijk is, maar ook voor ouders
met meerdere schoolgaande kinderen.
- 30 % vindt het uitgangsprincipe goed, maar vindt het spijtig dat allerlei zinvolle
activiteiten nu niet meer kunnen doorgaan. De maximumfactuur heeft immers tot gevolg
dat het aantal meerdaagse uitstappen effectief verminderd is. Hoewel de meeste lokale
ouderverenigingen dit een probleem vinden, willen zij wel solidair zijn door financieel te
helpen zodat kinderen van minderbedeelde ouders mee kunnen gaan.
- 38 % vindt de bedragen van de maximumfactuur goed, maar zegt toch bij te passen.
- Meer dan de helft vindt de bedragen niet realistisch omdat vervoer een groot
kostenprobleem is voor scholen uit landelijke gemeenten.

De visie van SOS Schulden Op School

Onze visie is dat een evaluatie van de maximumfactuur een opportuniteit is. Maar ze moet
er wel alle actoren (stakeholders) bij betrekken. Het principe om uit te gaan van de
minderbedeelde ouders moet behouden blijven. De oudervereniging kan zich wel inspannen
om bijvoorbeeld de kosten van sneeuwklassen voor kinderen uit financieel zwakkere
gezinnen op zich te nemen, maar moet zich realiseren dat deze maatregel toch kan leiden
tot stigmatisering van het kind in kwestie. Bovendien zal deelname aan deze activiteit de
ouders in elk geval verplichten tot verhoogde uitgaven zoals voor aangepaste kledij en
zakgeld.

Wij vinden meerdaagse uitstappen voor kleuters niet echt nodig. Korte uitstappen echter, in
de onmiddellijke omgeving van het kind, kunnen zeker zinvol zijn. Maar met wat creativiteit
hoeven die nauwelijks iets te kosten.

Op het terrein stellen wij vast dat de ouderverenigingen heel wat creativiteit aan de dag
leggen als het om de financiële oplossing van het probleem gaat. Mogen we de
ouderverenigingen suggereren ook initiatieven te nemen naar de plaatselijke (stad of
gemeente) culturele sector om voordelige tarieven af te dwingen?

Het vervoerprobleem voor de plattelandsscholen is gekend. Met andere woorden: er is een

probleem in de verhouding tot de stedelijke scholen. Dit moet zeker in de evaluatie worden
meegenomen. De rechtstreekse toelage aan de scholen voor extra-muros activiteiten, die
samen met de maximumfactuur is ingevoerd, maar waarvan niemand de bedragen per
school/leerling kent, kan in functie hiervan herbekeken worden.

De maximumfactuur spreiden over de gehele schoolloopbaan is (wellicht) een wettelijk

probleem. Wat indien men meer dan 6 jaar nodig heeft om zijn schoolloopbaan af te werken?
Grondwettelijk is elke Belg gelijk voor de wet, al zijn uitzonderingsmaatregelen mogelijk.

Het invoeren van een schoolcheque, waarbij de ouders zouden verplicht worden om de
toelage - die ze persoonlijk ontvangen in het kader van het kansenbeleid - aan uitgaven op
de school te besteden, is betuttelend en getuigt van gebrek aan vertrouwen in kansarme
ouders.

De schooltoelage zou ons inziens zo vlug mogelijk automatisch moeten worden toegekend.
Sommige OCMW ’s werken nu reeds met de code op de SIS-kaart die een automatische link
heeft met de kruispuntbank zodat gezinnen met beperkte financiële middelen rechtstreeks
kunnen gesteund worden!

Het decreet voorziet vanaf 2012 een indexering van de maximumfactuur.

Naar onze mening moet een grondige evaluatie van de maximumfactuur, en dit vanuit de
problematiek van gelijke kansen, meer klaarheid scheppen. SOS Schulden Op School is er in
elk geval klaar voor om aan deze evaluatie mee te werken.

Onze ervaring uit het “werkveld” tot slot!

Hoewel het decreet over de maximumfactuur er gekomen is na een aftoetsing bij tal van
actoren in het onderwijsveld en bij de belangenverenigingen van ouders, stelt SOS Schulden
Op School toch vast dat sommige scholen meer tégen dan voor de maximumfactuur zijn.
Deze scholen blijven gehecht aan prestigeprojecten en hebben geen oog voor een wereld
waarin sociale uitsluiting in al zijn aspecten toeneemt.

Bovendien daalt volgens sommigen de schuldenberg in de scholen niet, ondanks de

invoering van de maximumfactuur! Dit heeft enerzijds te maken met het feit dat de
maximumfactuur niet alle schoolonkosten dekt (ouders moeten immers ook kleding, vervoer,
opvang, drankjes, maaltijden enz… betalen).

Anderzijds tonen diverse maatschappelijke indicaties aan dat steeds meer gezinnen het
moeilijk hebben om de eindjes aan elkaar te knopen. Het prioritair betalen van facturen voor
levensnoodzakelijke zaken zoals huur van de woning, elektriciteit en verwarming maken dan
ook deel uit van het probleem.

Voor SOS is het daarom duidelijk dat visieontwikkeling in verband met omgaan met
kansarmoede en met preventie van uitsluiting op school noodzakelijk is. Wordt het geen tijd
om naast de maximumfactuur ook een maximum pedagogisch beleidsplan uit te stippelen?
Om de school hierbij te ondersteunen blijft ons zevenstappenplan brandend actueel. Via
deze stappen kan de school komen tot een structureel beleid waarvan kostenbeheersing
een belangrijk onderdeel is en waarbij gelijke kansen voor elke leerling het uitgangspunt
vormen.

Namens SOS Schulden op School

Roger D’Hondt

Voorzitter
In de aandacht: studiedag rond armoede en eenoudergezinnen

Mogen wij u al even op de hoogte brengen van onze plannen voor het organiseren van een
studiedag begin volgend schooljaar (eind september of begin oktober)

Deze studiedag is bedoeld voor scholen, schoolbesturen, CLB’s, OCMW’s en de

Welzijnssector en behandelt de problematiek van het grotere risico op armoede van
alleenstaande ouders. Wij willen de scholen bewust maken van deze ‘nieuwe’ armen en via
een aantal workshops modellen en (deel) oplossingen aanreiken. Indien u suggesties heeft
voor een concrete invulling van deze studiedag , mag u altijd contact met ons opnemen!

Verdere concrete info over deze studiedag volgt in de volgende e-zines.

De nieuwe armen: werkenden en alleenstaanden!

Working poor zijn de mensen met een baan die toch in armoede leven. Het gaat om
werknemers met een (gezins)inkomen dat lager ligt dan 60% van de loonmediaan of 2.595
euro bruto per maand.
Een op de twintig van alle Belgen met een baan leeft onder de armoedegrens.
Ze vormen een minderheid binnen de groep van de armen. Van alle Belgen op beroepsleeftijd
(tussen 18 en 65 jaar) leeft 12,7% onder de armoedegrens. Bij de niet-werkende Belgen (zoals
werklozen of langdurige zieken) loopt dat aantal op tot 27,9%.
Wie een baan heeft, loopt minder risico op armoede. Maar dat risico verdwijnt niet helemaal, want
bijna een op de twintig van alle werkende Belgen (4,7%) leeft onder de armoedegrens.
België telt iets meer ‘werkende armen' bij de vrouwen dan bij de mannen, en ook iets meer bij de 50-
plussers. Maar het fenomeen blijkt vooral een zaak te zijn van gebrek aan scholing – 8,1% van de
lagergeschoolde werknemers is arm – en van het soort arbeidscontract.
Ook de gezinssituatie is van groot belang. Bij tweeverdieners bestaat er weinig armoede (1,5%),
terwijl liefst 22,5% van de uitwerkende alleenstaande ouders arm is. Wie een laag loon verdient, leeft
niet automatisch in armoede. Een laag loon wordt pas een probleem als dat inkomen de behoeften
van meerdere gezinsleden, zoals kinderen, moet dekken. Voor wie geen gezin moet onderhouden,
kan het minimumloon perfect volstaan om uit de armoede te blijven. (bron: Neutr-on, november
2011)

Interessante standpunten van het VSK:

VSk roept op om nascholing over armoede op te nemen in het prioritaire nascholingsaanbod

voor leerkrachten. Leerkrachten en secretariaatspersoneel weten immers te weinig over de
armoedeproblematiek.

VSK doet een oproep naar de minister om gratis openbaar vervoer nar school te stimuleren.
Men zou al kunnen beginnen met de vergoeding van het openbaar vervoer naar de
stageplaatsen van de leerlingen.

VSK vraagt, naar analogie met de maximumfactuur in het basisonderwijs, ook een
maximumfactuur voor de eerste graad van het secundair onderwijs. Een brede basisvorming
moet immers voor iedereen betaalbaar zijn.

VSK-reactie op de
beleidsbrief 2010-2011 - 2010-11-30.pdf

sensibiliserend materiaal rond armoede (Klasse)

 Lopke, een didactisch pakket over
kansarmoede
Lopke groeit op in een kansarm gezin. Dat is niet
gemakkelijk, maar ze is inventief. Andere kinderen sluiten
haar al gauw in hun hart. Ze leren via Lopke wat leven in
armoede betekent. Download 'Lopke, een didactisch pakket
rond kansarmoede in de basisschool'. Test ook je eigen inlevingsvermogen.

Instapbrief: laagdrempelig oudercontact

Hoe kunnen ouders het oudercontact voorbereiden? Met een
kijklijst (in negen talen), een checklist en praatkaartjes. Het
decembernummer van Klasse voor Ouders gaat over
oudercontact en gender: krijgen jongens en meisjes even veel
kansen. De bijhorende instapbrief vertaalt de
basisboodschappen in het Nederlands, Frans, Engels, Duits, Spaans, Pools,
Russisch, Kroatisch, Turks en Arabisch.

Download: het Win-Win-spel

Wat verwachten ouders van de school? Waarvoor willen ze
zich engageren? En wat leer je daaruit als school? Waartoe
engageert het schoolteam zich? Een gesprek tussen beide
partijen verheldert. Het Win-Win-spel is een laagdrempelige
gespreksvorm over oudercontact, spijbelen, zorg op school en
onderwijstaal. Download spelkaarten, handleiding en tips.

TV.Klasse: Op de hielen van de tolk

Hoe helpt een tolk om te communiceren met anderstalige
ouders? En wat is ‘de telefoontolk’? In een nieuw filmpje van
TV.Klasse neemt tolk Anna je een dag op sleeptouw. Bekijk
het filmpje samen met onwennige ouders of leraren.

Onbetaalde schoolfacturen. Wat nu?

Er zijn ouders die de schoolrekening van dit trimester nog niet
hebben betaald? Communiceer daar niet over via de leerling
en zijn schoolagenda. Vermijd ook technieken als leerlingen
weigeren op uitstap of het rapport niet meegeven. Dat is
wettelijk verboden. Het Vlaams Netwerk van Verenigingen
waar Armen het Woord nemen geeft een pak communicatietips (Word) om
onbetaalde rekeningen aan te kaarten en hoge kosten te verkomen.