30. zbkia.

2010eko abendua
agenda
Euskal Txokoa: 622 61 90 20
Zorrotzako AEK: 94 441 49 20
15 urte betetzen ditu!

Zorionak!
Larrialdiak: 112
Udal Informazioa: 010
ek
Udaltzaingoa: 092
Bilboko Udala: 944 204 200
Basurtuko Ospitalea: 94 400 60 99 Bilboko herri aldizkari zaharrena den gure Zorrotz
Gurutzetako Ospit.: 94 600 60 00 Morrotzek, 15 urte bete ditu aurten. Ospatzeko,
Zorrotzako Ongizatea: 94 499 05 55
zenbaki berezi bat prestatzen ari gara datorren
Farmakotegia: 94 441 68 47
alerako, eta gure formatua berritu egin dugu.
Renfe: 902 240 202
Bilboko FEVE: 94 423 22 66 Hala ere, gure aldizkariak jende gehiago behar du
Posta eta Telegrafoak: 94 422 05 48 proiektu hau aurrera eraman ahal izateko. Laguntza
Anbulatorioa: 94 499 00 43 apur batekin, argitalpen hobeak eta sarriagoak egin
Frai Juan Eskola: 94 442 00 21
ditzakegu. Lagun iezaguzu auzoko euskara hutsezko
Institutua: 94 439 33 34
komunikabide bakarrarekin jarraitzen.
Zazpi Landa Eskola: 94 442 48 75
Batzokia: 94 499 79 94 Kontaktua: zorrotzmorrotz@euskalerria.org
Herriko Taberna: 94 497 13 49
Eskerrik asko!

Zorrotza
sarean
www.txinbotarrak.org
www.zorrotza.info
www.zorrotza.net
www.glurra.wordpress.com
www.zazpilanda.org
www.turutarra.com

Zorrotz Morrotz aldizkaria zure

etxean doan jaso nahi baduzu,
bidaliguzu email bat zure datu
pertsonalekin (izen-abizenak,
helbidea) honako helbide honetara:
zorrotzmorrotz@euskalerria.org
 Albisteak /
Editoriala
Noticias

Demokrazia
partizibatiboaren
alde
Zorrotzako kultur aldizkaria.
30. zenbakia. 2010eko abendua.
Ezinbesteko dugu politikariei gogoratzea haien
Argitaratzen du: eginbeharra herritarrak zerbitzatzea dela, eta
Zorrotzako Euskal Txokoa horrexetarako betetzen dituztela haien karguak.
Ahaztu egin dutela dirudi eta halaxe gabiltza.
AEK euskaltegia.
Zalbidea, 7 behea. 48013. Ezin da herritarrak aintzat hartu gabe beraien
Zorrotza. Bilbo.
ordez erabakitzen duen kastarik egon eta horixe
Tlfnoa: 622 61 90 20
da benetan gertatzen ari dena.
Emaila: zorrotzmorrotz@euskalerria.org
Alde horretatik, agintariek defendatzen duten
eredu ekonomikoari begira jartzea besterik ez
dugu, arestian aipatutakoaz jabetzeko. Izan ere,
Herritarrek gizartea delako eredu ekonomikoak egun bizi dugun
eraikitzeko subjektu krisia jasatera behartzen ditu herritarrak eta,
nahiz eta horren sortzearekin batere zerikusirik
aktibo izateko eskubide izan ez, euren bizitzen arlorik oinarrizkoene-
osoa dute eta, beraz, taraino astindu ditu.
parte-hartzeko bideak
Gauzak nola dauden ikusita eta horiek aldatze
izateko aukera ere izan aldera, behar-beharrezko dugu egoera honen
behar dute; larritasunaz jabetzea.

Zorrotzako Euskal Txokoak

kontrastatzeko,
Demokraziak ez du edukirik gabekoa izan behar,
Bilboko Udalaren dirulaguntza jasotzen du proposamenak egiteko ez eta aspektu formal hutsa ere. Herritarrek
edo, azken finean, ikus- gizartea eraikitzeko subjektu aktibo izateko
eskubide osoa dute eta, beraz, parte-hartzeko
Koordinazioa: entzule hutsak izatera bideak izateko aukera ere izan behar dute;
Igor Gutiérrez eta Aitor Marín
behartzen gaituzten kontrastatzeko, proposamenak egiteko edo,
Diseinua eta maketazioa:
Aitor Marín
gizartea eraldatzeko azken finean, ikus-entzule hutsak izatera
behartzen gaituzten gizartea eraldatzeko pausoa
pausoa norantz eman norantz eman erabakitzeko aukera.
Erredakzioa:
Ibai Barrios erabakitzeko aukera
Laura Fernández Hori guztia posible izan dadin, eztabaidatu,
Igor Gutiérrez hausnartu eta eragin ahal izateko gune aintzak
Aitor Marín sortu behar dira, oinarri-oinarrizko mailetatik,
Karlos Rodríguez batik bat.
Zuzenketak:
Ziortza Gartzia eta Borja Goñi Hala, herri-mugimenduen baita herritarren beren
esfortzuaz zein laguntzaz parte-hartu eta
Laguntzaileak: erabakitzeko guneak irekitzea posiblea
Amaia Ballesteros delakoan, hauxe da Herritarren Mugimendutik
Bittor Rueda helarazi nahi dugun ikuspegia.
David Tijero
Inprimaketa: Horretan gabiltza. Aurrera.
Arin Graf
HIRITARREN PARTE-HARTZEAREN ALDE.

DEMOKRAZIA PARTIZIPATIBOAREN ALDE.

z o r r o t z m o r r o t z 3 0 3
5
Zehatz Mehatz
FEVEko tren-
pasaguneak kentzeko
alternatibak daude
KARLOS RODRÍGUEZ
Urriaren 27an burutu zen Auzoko Batzarrean
FEVEk tren-pasaguneak kentzeko eskaintzen
dituen aukerak aurkeztu ziren.
Jende asko hurbildu zen Institutura, Auzo
Elkarteak deituta, aukerok lehenengo eskutik
ezagutzeko gogoz.
Bertan Auzo Elkarteko kideek auzi honen
ibilbide luzearen berri eman zuten, eta,
garrantzitsuagoa dena, azken hilabeteotan honen
inguruan eman den aurrerapauso nabarmena
azpimarratu zuten, neurri handi batean auzoko
mugimenduaren urteetako ahalegin eta kemenari
esker lortu baita.
Izan ere, azken 3-4 urteetan zehar gutun eta
eskaera asko egin ostean, auzoko ordezkariek,
azkenik, FEVE tren-konpainiaren presidentearen
eskutik pasaguneak ezabatzeko aurreikusten
dituzten alternatiben txostena jaso dute.
Aurkezturiko aukeretatik FEVEk iragarri du bi
hobesten dituela, bietan aurreikusten delarik
4 z o r r o t z m o r r o t z
AITOR MARÍN
trenbidea ez dugula ikusiko Zorrotzako paisaian,
lur azpian joango delako, hori bai, geltokia auzoan
bertan geratuko da.
Aipatutako Auzoko Batzarreko eztabaida luzea
eta aberatsa izan zen auzotarrek egin
zituztenekarpenengatik, eta azkenik adostu egin
zen alternatiba bietatik nahiago dugula Zorrotzako
goiko aldeari sarbidea ematen dion hautabidea
aukeratzea, Zazpilandako eta goiko auzuneetako
biztanleek ere erraztasun gehiago izan dezaten
trena hartzeko.
Hortaz, Auzoko Batzarrak harturiko ebazpenak
FEVEri, Bilboko Udalari eta gainontzeko
erakundeei igorriko zaizkie. Espero dugu
auzoarentzat hain garrantzitsua den kontu honetan
modu batean edo bestean inplikatuta dauden
erakunde guztiek elkar lanerako jokaera
erakustea, eta horrela, auzi honi behin betiko
irtenbidea ematea.
Edozein kasutan, argi geratu zen, era berean,
Zorrotzako jendea prest egongo dela, urteetan
zehar erakutsi duen bezala, beren eskakizunen
arrazoiak kalean ere ozenki aldarrikatzeko.
Berbalaguna
taldeko kideak
Durangoko
Azokan egon
ginen
BERBALAGUNEKO TALDEA
Abenduko zubian Zorrotzako Mintzalagun
taldekoek azken eguna arte itxaron egin genuen
Durangoko Azoka famatuari gure lehen bisita
egiteko, baina benetan merezi izan zuen joateak!
Azoka jendez beteta zegoen eta Durangon giro
ezin hobea aurkitu genuen. Taldean euskaraz
hitz egiteko era oso desberdinak dauzkagun
arren (Batueraz, Bizkaieraz, ìEuskaÒolî), gurea
zen talde alaienetarikoa eta, bromen artean,
liburu eta disko asko ikusteko aukera izan genuen.
Geroago herriko alde zaharrera jo genuen
poteatzera (nola ez!) eta bazkaltzera.
Neskei esan ziguten Azokaren gaia erotismoa
zela, baina azokan erotismoa ez zen inondik
agertu. Gainera gure taldeko mutilei euren
leopardoko tangak ahaztu zitzaizkien. Dena den,
ederto pasatu genuen eguna. Azkenean,
kamasutraren ordez, beste liburu bat erosi nuen:
"Parques Naturales, 40 rutas a pie". Denok
dakigu Euskadin ez dela larrua jotzen baina
txangoak egiteko... munduko lekurik onena da.
Astearte honetan berriro elkartuko gara, beti
bezala, arratsaldeko zortzietan Garoa tabernan.
Zeuk ere Zorrotzan euskaraz egin nahi baduzu,
animatu!
Triki-berba-poteoa
Euskararen
eguna ospatzeko
AITOR MARÍN
Pasa den abenduaren 3an, eta Euskararen
Eguna zela eta, Euskal Txokoak triki-berba -poteo
bat antolatu zuen. Madness tabernatik abiatu
zen, eta Euskal Txokoko kideez gain, Txinbotarrak
konpartsako kide eta Berbalaguneko lagun
batzuek ere parte hartu zuten.
3 0

Bertso afaria Oihana
Bartra eta Iratxe
Ibarrarekin
MANU COBO
AITOR MARÍN
Pasa den azaroaren 26an, Euskal Txokoak
urtero antolatzen duen bertso afarian hogeita
hamar pertsona baino gehiago bildu ginen
Arrigorri tabernan. Euskal Txokoko kide eta
lagunez gain, Berbalaguneko eta aek-ko ikasle
batzuk ere etorri ziren.
14 lagunek euskara talde bat osatu
dute Bizkaiko Justizia Jauregian
BILBOKO JUSTIZIA JAUREGIKO EUSKARA TALDEA
Bilboko Justizia Jauregian, beste hainbat toki eta
esparrutan bezala, euskararen erabilera bultzatzeko
euskara talde bat osatu dugu 14 lagunek. Zerk
animatu gaituen? Epaitegietan ere euskaraz
dakitenak eta euskararekiko ìsentsibleakî asko izan
arren, gero gutxi erabiltzen dela ikusteak.
Hemen ere gauza gehienak erdara hutsez egin
dira orain arte, inertziagatik, beti horrela izan delako,
izan ere, euskaraz egiteko aukera zegoenik ere
ez genuen sekula pentsatu! Azken hilabeteetan
ikusitakoak ikuspuntua aldatu digu, ordea. Gauza
denak ez, baina asko gure esku daudela konturatu
z o r r o t z m o r r o t z
Iratxe Ibarra markinarra eta Oihana Bartra
santutxuarra izan dira aurten gurera etorritakoak.
Afari goxoa bukatu ondoren, bi bertsolariek
emandako saio ederrarekin gozatzeko aukera
izan genuen bildutako guztiok.
Hurrengo urterako, auzoko euskaltzale
guztiak animatu nahi ditugu saiora joan daitezen.
gara. Legeak gauza bat ala beste esan,
euskaldunon kontzientzia aktibatzean dago gure
ustez gakoa eta horretan ari gara.
Hilero-hilero elkartzen gara eta dagoeneko
hainbat kanpaina eta ekintza egin ditugu: intraneta
defektuz euskaraz jartzeko kanpaina abian jarri,
herritarrentzako infomazio-orriak euskaratu, lehen
hitza euskaraz egitera animatzeko euskarriak
banatu, hizkuntzen gaineko lehiaketa antolatu...
Guk, behintzat, argi dugu urrats txiki baina
askorekin lortuko dugula Justizian ere euskara
normalizatzea, eta epaitegietara hurbiltzen
direnean herritarrak euskaraz egitera animatu
nahi ditugu.
3 0
Zehatz Mehatz
Harrizko
harri bat
IGOR GUTIÉRREZ
Azkenik, Gabriel Arestiren omenezko
oroitarria jarri dute gure auzoan.
Aurrerantzean, Jon Urzelai parketik
igarotzen den ibiltari orok Zorrotzako
portuan aldarrika poema irakurgai izango
du, metro bete inguruko harrian
txertaturiko altzairuzko xaflan.
Aresti gure auzoko portuan langilea
zela idatzitako poema hori plazaratzea
Euskal Txokoaren aspaldiko
proposamena genuen. BilbaoArte
fundazioak auzo-eragileei Zorrotzan
artelanak kalean jartzeko asmoa zuela
jakinarazi zienean izan genuen
proposamen hori gauzatzeko aukera.
Ez gara gutxi idazleak (eta baita auzoak
ere) monumentu duinago bat merezi
duela uste dugunak. Hasteko, poema
irakurri nahi duena larregi hurreratu behar
da; medikuak ikusmena neurtzeko
laugarren lerrotik beherako hizkiak
dirudite (Times New Roman 12). Eta
begiak gerri-partean izatea ere lagungarria
da, gehiegi makurtu nahi ez baduzu.
Horrez gain, sudur finekoa izan gabe,
obra honi berehala antzemango diozu
txakur-pixaren ukitua. Bere itxurari
erreparatuz gero, ez da harritzekoa gure
lau hankadun laguntxoentzat horren
erakargarria suertatzea. Oroitarria baino,
errepideetako mugarri baten antz
handiagoa dauka. Edo, erdarazko adiera
erabiltzearren, un mojón.
Arestiren poema ez ezik, beste artelan
batzuk ere jarri zituzten iaz, besteak beste,
Zalbidea kaleko 10.ean egindako horma-
irudia eta hiltegiko errotondaren parean
kokatutako Bilboko antzinako armarria.
AITOR MARÍN
5
Inkesta
Non eta nola ospatzen ditugu
Gabonak? Zer da data hauetako
gehien gustatzen zaiguna?
Eleder
Gabon gaua hemen ematen dut.
Gabon zaharrean, berriz, kanpora
noa familiarekin. Gehien gustatzen
zaidana Gabon zaharra da
parrandan ateratzen naizelako.
Marian
Gehien gustatzen zaidana jaiegun
mordoa dagoela da eta, beraz,
lanera joan behar ez izatea.
Antolatzen diren ekintzetan parte
hartzen badut ere, ez ditut gabonak
bereziki gustuko.
6 z o r r o t z m o r r o t z
Estibaliz
Gabonak gehien gozatzen
dituztenak umeak direnez, onena
haiekin egotea da. Gainera, gero
eta ekintza gehiago dago
umeentzat.
Raul
Ez ditut Gabonak Zorrotzan
ematen. Onena jaia dela esango
nuke; Gabonak eurak. Hala ere,
antolatzen diren ekitaldiak nahiko
berandu egiten dira. Lehenago izan
beharko lirateke umeek aprobetxa
ditzaten
Ana
Auzoan bertan geratzen gara.
Onena da familiarekin biltzea eta
elkarrekin igarotzen ditugun uneak
Isabel
Berton geratzen naiz. Gabon
zaharrean taberna irekitzen dugu
jende asko auzoan geratzen baita.
Oso giro atsegina dago. Auzoko
giroa, hain zuzen... Badira 11 urte
taberna irekitzen dudala eta itzela
da.
TESTUA ETA ARGAZKIAK: AITOR MARÍN
Jon
Auzoan geratzen naiz Gabonetan.
Gehien gustatzen zaidana da
gabon gaua eta Gabon zaharreko
afarien aurretik sortzen den
tabernetako giroa. Beste egun
batzuetan baino askoz jende
gehiago ikusten da.
Miguel
Ángel
Zorrotzan ematen ditut. Oso giro
ona dago. Dugun egoera oso ona
izan ez arren, jendeari ilusio
handiagoz ikusten zaio eta egun
horietan apur bat gehiago
gastatzen da.
3 0
 Txoko historikoa

Txoko historiko berria

1. Banderak eta naziotasuna
BITTOR RUEDA

Denbora pasa ahala, gauzak asko aldatzen

direla uste izaten dugu, eta hala da; Gure
bizimodua, bizibidea eta balioak,.. Hala ere,
iraganeko hemerotekan must egiten duzunean
ezustekoren bat jaso egiten da.

Hurrengo zenbakietan egunkari zaharren

berriak hartuz, liskar sozialak eta bizimodua
islatzen dituzten zenbait berri helarazi nahi
dizkizuegu.

Hasteko, hemen dituzue bai banderen bai

naziotasunaren ere inguruan kaleratutako albiste
deigarri batzuk ere.

La Vanguardian 1932ko urriaren 2an,

domeka

Zorrotzako erromerian gazte bik bandera

nazional bi eraitsi eta arrastatu zituzten, liskarra
eta zarata handia sortuz. Gauzainak tartean
sartu ziren eta hauei ere aurre egin zieten.

Gazteak euren bizitokietan atxilo hartu

zituzten. Gobernadoreak 250 pezetako isuna
ezarri zion bakoitzari eta, horrez gain,
epaitegietara eraman zituzten.

La Vanguardian 1931ko irailaren 11n,

barikua

Zorrotzako Batzokian egiten zuten jaian,

Bizkaiko bandera jaso zuten, baina ez
Espainiakoa. Errepublikazale batzuk kexatu
egin ziren. Udaltzain batek Batzokiko zuzendariei
errieta egin zien. Ordu erdiz jarri barik egon
zenez, gertakaria gobernadoreari jakinarazi
zioten.

ZORROTZAKO BULEGOA
ASTILLERO 9
TLFN: 94 427 48 45 - 94 417 88 33

z o r r o t z m o r r o t z 3 0 7
Erreportajea
Zorrotza Tecnocasa areto futbol taldea
Bizkaian zehar auzoa
ohorez ordezkatuz
Gaur egungo areto – futbolaren egoera oso osasuntsu egon ez arren, Zorrotzako Tecnocasa taldeak
11 urte beteko ditu aurten. Hasiera batean auzoko lagun-koadrila moduan sortu bazen ere, momentu
honetan 1999an sortutako talde honek preferente mailan jokatzen ari den senior taldea ere badu,
kadete eta gazteen kategoriez gain.
Gure auzoan futbola betidanik izan da jende
askoren pasio, eta erraza da azokan zein beste
lekuetan jendea pilotarekin bueltan ikustea.
Horretaz aparte, Zorrotzako gazteak txiki-txikitatik
hasten dira hemengo taldeetan jolasten. Beren
ametsa egunen batean jokalari ezagun bat izatea
da, eta horregatik auzoko klub desberdinetan
teknikak ikasten, eta batez ere jolasten, ematen
dute denbora. Hala ere, horietako gutxik nahi
izaten dute estalitako instalazioetan aritzea. Luis
Garcia Gutierrez, Tecnocasa areto-futboleko
presidenteak dioenez, “txikienek futbol arruntera
salto egiten dute momentu batetik aurrera
haientzako kategoriarik existitzen ez delako”.
Gainera, aitortu egiten digu gaztetatik praktikatu
ezean oso zaila suertatzen dela futbol komunetik
areto-futbolera salto egitea.
Txiki-txikitatik formazioa edukiz gero errazagoa
da, baita bizi zaren lekuan horra begira dagoen
harrobi bat izatea ere. Jokatzeko leku bat izatea
ere garrantzitsua da Luisentzat: “Areto-futbolean
8 z o r r o t z m o r r o t z
TESTUA: LAURA FERNÁNDEZ ETA IBAI BARRIOS / ARGAZKIAK: LAURA
Tecnocasan 34
pertsonek osatzen
dituzte bertako 3
kategoriak eta datu
modura “erdia baino
gehiago auzokoak dira”
FERNÁNDEZ
aritzeko instalazioak garestiak dira eta futbol
arrunteko zelaia handia denez, bitan zatitu eta
ume gehiago joaten dira bertara”. Honekin
konparatuz, Tecnocasan 34 pertsonek osatzen
dituzte bertako 3 kategoriak eta datu modura
“erdia baino gehiago auzokoak dira”. Horrek
garrantzi handia dauka, hala ere, Luisen arabera
umeekin borrokan aritu behar dira entrenamendu
eta partidak direla eta: “badaude Zierbena,
Sestao edota Bilbo bezalako taldeak zeintzuek
urte asko daramatzaten eta nahitaez euren lekua
egin duten. Gu egunero egon behar gara auzoko
jendearekin hara eta hona” lehen azaldu dizkigun
arazoak direla eta.
Zorrotzako jendeaz gain, badaude Gurutzeta
eta Barakaldokoak ere, ezagunen bitartez etorri
direnak. Gainera, “2008an oso entrenatzaile
ona fitxatu genuen, gugatik dena eman duena”.
Denboraldi horretan garaile suertatu ziren
entrenatzaile horrek ekarritako hiru jokalariei
esker. Horren guztiaren emaitza “kategoría
batetik besterako promozioa izan zen” azaldu
digu Luisek.
Auzoaren babesari dagokionez Tecnocasako
presidentea pozik agertzen da: “hasiera-
hasieratik laguntzaile finkoak izan ditugu, eta
gaur egungo egoera (krisia, langabezia…) oso
baikorra izan ez arren, hor jarraitzen dute”.
Zorrotzan ezagunak dira eta jendeak badaki
“Bizkaian zehar gure auzoa ordezkatzen dugula”.
Gainera, selekzioarekin aritzen diren jokalariak
ere “auzoa bultzatzen saiatzen dira” esaten du.
Diru-laguntzei dagokienez, udaletxearen bitartez
jasotakoa aipatzen du, nahiz eta
bazkideengandik ere dirua jasotzen dutela esan,
horietako asko lagunak zein bertako jokalarien
gurasoak. Halere, polikiroldegiaren
alokairuarengatik urtero 3000 euro ordaintzen
dute eta “udaletxeak ematen dizkigun 1200-
1500 eurokin dirulaguntza eskasa da”. Beste
diru iturri bat Zorrotzako jaietan jartzen duten
txosna da. Luisek argi eta garbi utzi nahi du
Tecnocasak jaiekin kolaboratzeaz aparte, urtean
zehar egiten diren beste hainbat aktibitateetan
aktiboki kolaboratzen dutela. Horrez gain, jai-
batzordeko kideak dira taldeko askok eta Imanol
Velezen omenez (hastapenetan presidente zein
3 0

entrenatzaile izandakoa eta Luisekin batera
klubeko aitzindarietako bat) futbol-txapelketa
bat antolatzen dute. Aurtengoa bederatzigarrena
izan da.
Datu esanguratsu bezala, Luisek berak azaldu
digu Ezkerralde eta Eskuinalde zein
Durangaldeko hainbat taldek, udaletxeen
finantziazio osoa eskuratu eta herriko
instalazioetan musu-truk entrena dezaketela
“soilik euren herria kanpoan ordezkatzeagatik”.
“Bilbon, baina, talde asko gara eta polikiroldegiko
bazkideak izatera behartzeaz gain, instalazioak
ere ordaindu behar ditugu”. Halaber, “diru
gehiago izanez gero taldean beste kategoria
bat sortzeko bideak errazagoak lirateke, euskal
liga, esaterako, gure auzoa herrialde guztian
zehar ordezkatzeko” aitortzen du. Pedrok, senior
preferenteko entrenatzaileak gaineratzen digu
areto-futbolaren egoera nahiko pobrea dela
beste urteekin alderatuz gero taldeen %50
z o r r o t z m o r r o t z
Erreportajea
inguru desagertu egin baita. Baina gai honi
lotuta, Luis baikor azaltzen da: “federazioa lan
oso ona egiten ari dela ikusten ari naiz eta areto-
futbola aurrera doala”.
Baina gauza guztiak hain txarrak ez direnez,
denboraldi honetan lor tzen ari diren
garaipenengatik harro azaltzen da Tecnocasako
presidentea. “Bizkaiko Federazioko ligan
jokatzen ari gara hemengo 16 talde. Historia
pixka bat eginez gero, “taldearen lehenengo
urtean txapeldun suertatu ginen 2. mailako
erregionalean”. Bederatzi urtez erregionalen
lehenengo mailan jokatzen egon eta gero
“2008an kategoria honetara salto egitea lortu
genuen”. Eta beste talde bati esker, orain
preferentzia-kategoriara heldu dira, “oso
kategoria polita” Luisen esanetan. Aipatu behar
da baita ere duela hiruzpalau urte kadeteak,
hartara hasiberriak, Bizkaiko ligan kopa
txapeldunak gelditu zirela. Hori oso garrantzitsua
izan zen taldearentzat. Gazteen kategoriari
dagokionez “iaz 6 onenen artean gelditu ginen
eta bertako 2 jokalari Euskadiko sub18 mailako
selekzioarekin aritu ziren”. Aur ten ere,
Euskadikoaz gain, “Bizkaiko selekzioarekin
dabilen jokalari bat dugu eta Murtzian ospatuko
den Espaniako sub18 selekzioen txapelketan
jokatuko du”.
Baina entrenatzaileen ikuspuntutik euren
esperientzia nolakoa izan den jakin nahi dugu.
Pedro, Senior kategoriko entrenatzailearentzat
“esperientzia oso ona da, lanetik nekatuta
ateratzen zara eta estresa kentzeko ezin hobea”
nahiz eta “zelaian ia denbora guztian oihuka
aritzen naizen”.
Amaitzeko, Luisek auzoko jendearen zein
kanpokoaren laguntza eskertu nahian mezu bat
utzi nahi izan du: “auzokideen zein kanpokoen
babesik gabe ezingo genituzke gaur egun
dauzkagun hiru taldeak mantendu. Jendeari
gonbita luzatzen diot animatzeko eta gure taldera
jolastera etortzeko”.
Auzoaren babesari
dagokionez
Tecnocasako
presidentea pozik
Datu-
historikoak:
agertzen da: “hasiera-
hasieratik laguntzaile
Zorrotzan areto-futbolaren
finkoak izan ditugu, eta aitzindarietako bat Etxetxori, La Chuleta
gaur egungo egoera izeneko taldea, izan zen, 1981-82 urteen
artean sortua. Ezkerralde, Eskuinalde zein
(krisia, langabezia…) oso Enkarterrietan egiten ziren txapelketetan
positiboa izan ez arren, irabazle ateratzen ziren gehienetan.
Jaietan areto-futbol txapelketak antolatzen
hor jarraitzen dute” ziren eta taldeak etortzen ziren hainbat
tokitatik, gehienez 32. Hala ere,
denboraren poderioz talde honetako
jokalariak sakabanatzen hasi ziren.
3 0 9
 Elkarrizketa

Aratz Irazabal “Pira”

Txinbotarrakeko kidea eta 2010eko Aste Nagusiko txupinera

Gelditzeko eskatu behar izan

zidaten pregoia entzun zedin
TESTUA: IGOR GUTIÉRREZ / ARGAZKIAK: AITOR MARÍN

Aratz Irazabal, Pira, Aste Nagusiko txupinera izan den lehen zorrotzarra dugu. Aurten, gure auzoko
Txinbotarrak konpartsak kargu hori aukeratzeko ohorea izan du. Hogeita sei urteko neska jator eta
parrandazalea dugu “Pira”, karismatikoa, nekaezina. Bere konpartsaren bosgarren urteurrenean
egokitu zaio gure auzoko historia-liburuaren kapitulu gozo hori idaztea. Eta gogotsu heldu dio zeregin
handi horri. Txupinera gaztea eta oso atsegina izateagatik gogoratua izango da. Oroimen hori
sendotzeko asmoz, bizi izandako esperientziaz solasean aritu gara berarekin. On egin!

Zergatik aurkeztu zenuen zure burua txupinera
izateko?
Nire ustez, oso profil ona neukan txupinera izateko,
parrandazale hutsa naiz eta. Horrez gain, benetan
ilusio handia egiten zidan nire konpartsaren
ordezkaria izateak eta bestetik, Aste Nagusia beste
ikuspegi batetik bizitzea ere zirraragarria iruditzen
zitzaidan.
Zer sentitu zenuen hautatua atera zinen
unean?
Hasieran ezin nuen sinetsi, hodei batean bezala
nengoen. Geroago, gainera zetor kidan
erantzukizunean pentsatzen hasi nintzen…
“
egin zizkidaten. Telebistetara, ordea, Aste
Nagusira arte ez nintzen joan. Egia esan, ez
nuen uste horrenbesterako izango zenik, baina
bai, txupineraren lana oso mediatikoa da.
Txupinera hautatua atera Horrez gain, sastrearenera ere joan behar izan
nintzenean, hasieran nuen, jantzia egiteko. Oso ondo pasa nuen
jantzia prestatzen. Gona eta prakak, biak eskatu
ezin nuen sinetsi, hodei nizkion. Gonari dagokionez, esan behar dut
batean bezala nengoen. egindakoa baino laburragoa eskatu niola baina
geroago, gainera ezetz esan zidan, kar-kar-kar…

Dakigunez, abuztuan lagunekin Marokora

“
zetorkidan
erantzukizunean
pentsatzen hasi
nintzen…
Horrez gain, ezin ahaztu txupinerak ez diola
konpartseroa izateari uzten. Bada,
konpar tsero guztiak legez, txosna
muntatzen lagundu duzu, ezta?
Noski! Txupineraren berezko prestaketak alde
bidaiatxo bat egitekoa zinen. Bidaia erosita batera utzita, margotzen ibili naiz, mekanotuboa
eta guzti zenuen! muntatzen... Ezin naiz geldirik egon, ez naiz
Bai, hala da. Edozelan ere, gure konpartsari horietakoa. Egin ez dudan bakarra barrako
txupinera hautatzea egokitu zitzaiola jakin txandak izan dira.
genuenean -ekainaren azken astean edo- nire
burua hautagai aurkezteari zer zeritzoten galdetu Eguzkizaleak konpartsako txupinera Sonia
nien. Berehala antzeman zuten oso ilusionatuta Poloren eskutik jaso zenuen lekukoa. Iaz
nengoela eta lehenengo momentutik haien babesa berak jasandako jazarpen mediatikoa
eman zidaten. Eta bai, bidaia galdu nuen baina ez gogora etorriko zitzaizun behin baino
naiz damu. gehiagotan, ezta?
Bai, baina zorionez niri ez zait berari tokatu
Konta egiguzu nolakoak izan diren Aste zitzaiona egokitu, alde horretatik lasai nengoen,
Nagusia baino lehenagoko prestaketak. banekien ez zela zirku mediatiko hori nirekin
Batez ere, komunikabide batetik bestera ibili errepikatuko. Gehien bat beldur nintzen
nintzen. Hainbat irrati eta egunkaritan elkarrizketak komunikabideetan hitz egitera ohituta ez

z o r r o t z m o r r o t z 3 0 11
w w w . s o p e l a n a . o r g 5
Elkarrizketa
nengoelako eta nik esandako gauzaren bat txarto
adieraz nezakeelako edo txarto uler zitekeelako.
Deskriba ezazu txupina botatzeko
Arriagako balkoira azaldu zinen momentua.
Izugarria izan zen. Edonora begiratuta jendea
ikusten zen. Atera bezain pronto, nire lagunak
etorri zitzaizkidan gogora: han behean ni
animatzen egongo zirela, beraientzat jai-hasiera
zoragarria izango zela… Eta hala izan zen.
Balkoitik den-dena ikusten zen eta berehala
topatu nituen lagunak, konpartsakideak eta
hainbat jende ezagun. Aurpegiak, keinuak,
oihuak... argi eta garbi desberdintzen nituen.
Benetako jaia zen bertan ikusten zena. Gainera,
zer edo zer egiten nuenean jarraitu egiten
ninduten... Poz-pozik nengoen, saltoka eta
algaraka eta gelditzeko eskatu behar izan
zidaten pregoia entzun zedin! Nire ama ere
balkoian egon zen, kamerak zeuden tokian,
nik neuk sartu nuen bertara.
12
“
Udal ordezkari
batzuengandik
mesprezua jasotzean,
deskonektatu egiten
nuen; argi neukan
“
agintarientzat txupinera
haien ingurunetik kanpo
dagoela eta horrela
tratatu ninduten
z o r r o t z m o r r o t z
Jar gaitezen une batez Aste Nagusiaren
erdian. Iratzargailuak jo eta jai-egun berri
bat hastera doa. Egin ezazu egun horren
deskribapena.
Goizeko 10ak baino apur bat lehenago esnatu
naiz, ziztu bizian jantzi eta Jai Batzordeko kideak
nire bila etorri dira hotelera. Zuzenean Arriagara
joan eta 10etan puntu-puntuan txupina bota
dut (txupinerarik puntualena izan naizela diote).
Ondoren, gosaltzera joan naiz Jai Batzordeko
kideekin. Gosaldu ondoren, Areatzatik
bueltatxo bat eman dut sukaldaritza-lehiaketako
partaideekin solasean aritzeko eta denetarik
dastatzeko. Eta hortik aurrera, edozer gauza
gerta daiteke, eskuko telefonoak jo arte ez
baitakizu zer egokituko zaizun, batez ere
komunikabideetatik deituz gero. Baina
gehienbat sariak banatu, hedabideetara joan,
jarduera batetik bestera ibili... Gehienetan
lasterka ibili naiz baina momentu lasaiak ere
izan ditut.
3 0
 Elkarrizketa

Zure agendan konpartsen egitarauan parte

hartzeko tarteak erreserbatuta izango
zenituen. Zein jardueratan parte hartu duzu
eta zein izan da zure gustukoena?
Bai, jarduera askotan egon naiz, printzipaletan
behintzat: Aerotbithoia, Kukaña, Ur-jokoak,
Flash mob, Herri kirolak, Bilbo
Kantari…Guztietan ederto pasa dut baina Flash
mob delakoa asko gustatu zait; aurten egin da
lehenengo aldiz eta oso ondo egon da.

Aste Nagusian zehar jende askorekin egon

behar izan duzu: jai batzordea,
konpartseroak, herritar soilak… Zelakoa
izan da haiekiko harremana?
Jai Batzordeko jendearekin primeran, izugarri
ondo portatu dira nirekin. Konpartseroen
berotasuna ere sentitu dut han eta hemen.
Herritarrei dagokionez, momenturik politenak
bizi izan ditut; ezezagun batek kaletik gelditu
bere alabatxoarekin argazki bat ateratzeko
eskatzen zidanean edo lagun-koadrila bat
nire inguruan dantzan jar tzen zenean,
esaterako.

Momentu batzuetan udal ordezkari

batzuengandik mesprezua jaso zenuela
badakigu. Zer pasatzen zen zure burutik
momentu horietan?
Momentu horietan deskonektatzen nuen. Argi
neukan agintarientzat txupinera haien
ingurunetik kanpo dagoela eta horrela tratatu
ninduten.

Txupinerarik gazteenetarikoa zaitugu, Pira.

Horrek laguntzen al du hamabi orduko
agenda bete eta gero oraindik ere gauez
parrandarako gogoa izaten?

“
Bai, noski. Hala ere, ez naiz asko atera, hiru
gaupasa baino ez ditut egin, kar-kar-kar...
autografoa egitea eskatu zidala. Harrituta utzi
Zein izan da bizi izan duzun momenturik ninduen, kar-kar-kar…
ederrena eta zein latzena?
Egia esan, ez nuen uste
Ederrena, ospitaleko haurrei bisita egin
genienean. Momentu aspergarri batzuk ere
egon dira, baina, oro har, ondo moldatu naiz
toki guztietan.

Horrenbeste leku eta jende ezberdin

“
horrenbesterako izango
zenik, baina bai,
txupineraren lana oso
mediatikoa da
Txupinera izateak ligatzeko laguntzen du?
Baietz uste dut! Gutxienez, jendeak nirekin
egotea gustuko zuela nabaritzen nuen... Toki
askotan egon naiz, beti irribarretsu azaldu naiz
eta beti txantxetarako prest... eta hori jendeak
benetan baloratzen duela uste dut.
ezagutu ondoren, egoera edo anekdota
xelebrerik izango duzu kontatzeko, ezta? Aste Nagusi berezia izan dugu aurtengoa
Bada, oso xelebre iruditu zitzaidan behin et a horren adierazlerik garbiena
bilbainadak abesten ari zen koadrila bateko asteazkenean egindako plantoa izan zen.
kide bat hurbildu zitzaidala eta paper batean Aurrenekoz, hiru konpartsei txosna jartzea

Estibaliz eta Fernando

Astillero 8
Telefonoa: 94 441 91 87
Faxa: 94 442 20 81

z o r r o t z m o r r o t z 3 0 13
w w w . s o p e l a n a . o r g 5
Elkarrizketa

eragotzi diete: Kaskagorri eta Txori
B a r r o te r i u d a l o r d e n a n t z a u s te z
urratzeagatik, eta Komantxeri, berriz, leku
falta argudiatuta. Horrez gain, beste
hainbat adibide oinarritzat hartuz –Udal
Jai Batzorde Mistoa kontsultarako organoa
besterik ez dela, akordioak errespetatzen
ez direla…–, Bilboko Kon par tsen
batzordekoek jai-eredu herrikoia kaltetua
izaten ari dela ohartarazi du. Nola bizi
zenuen egoera hori txupinera bezala?
Hedabideetan horri buruz asko galdetu
dizute?
Galdetu didate, bai, baina nire kargutik ezin
nuen askorik esan. Hala ere, azaldu dudan
jarrera beti izan da Bilboko Konpartsen aldekoa;
azken batean, txupinera konpartsen irudia da
Aste Nagusian. Are gehiago, txupinera bilbotar
guztien ondare den neurrian, planto egunerako
prestatuta zeuden eginkizun batzuetan parte
“
Toki askotan egon naiz
eta beti irribarretsu
azaldu naiz, beti
“
txantxetarako prest... eta
hori jendeak benetan
baloratzen duela
uste dut
hartu nuen, hala nola, arestian aipatutako
ospitaleko bisitan eta baita Gurutze Gorriarekin
nagusiei egindako bisitan ere.
Hamar egunez Zorrotzaren irudia izan zara.
Horregatik, zure ustez, zein da Zorrotzari
buruz kanpotar batek hartu ahal izan duen
irudia?
Batez ere, kanpoaldeko auzoetan bizi den
jendea ez dela jende txarra; aitzitik, jende
jatorra aurkitu ahal dela, langilea, borrokalaria,
dibertitzen dakiena eta besteei dibertitzen
irakats diezaiokeena.
Datorren urtean, 2011ko Aste Nagusia hasi
baino minutu eskas lehenago, txupinera
berriari lekukoa uztea egokituko zaizu. Zer
esango diozu?
Lasai egoteko eta gehienetan udaleko jendeari
kasurik ez egiteko.

14 z o r r o t z m o r r o t z 3 0
 Kritikak

Ihes ederra
Hedoi Etxarte / Alain M. Urrutia (Alberdania, 2009)
David Tijero

Hedoi Etxarte eta Alain M. Urrutiaren Ihes ederra gurean ohikoa ez den (azpi)genero bateko obra
da: deitu irudi eleberri, komiki liburu, album nobelatu edo dena delako. Irudiak eta hitzek bat
egiten duten eremu narratibo horretan elementu gehiago ere batzen direlako: argazkiak, poemak,
lan piktoriko esanguratsuen errepresentazioak, sukalde errezetak, iritzi zutabeak... Gainera,
irakurleari liburuan agertzen denarekiko pista gisa, orrialde jakinen ertzetan hainbat informazio
lotura biltzen da, liburu erreferentziak, Interneteko estekak eta bestelakoak eskaintzen dituena.
Izan ere, Ihes ederraren ezaugarri nabarmenena forma aldetik aurkezten duen berritasuna da.
Aipatu lanaren ezaugarriak honako hauek dira: irakurketa maila bakar bat arbuiatu eta plano
anitzen aldeko apustua egiten da; berrirakurketa bakoitzean elementu berriek aberastuko dute
irakurketa hori. Irakurlearen aldetik ere ahalegin aktiboa eskatzen du. Egileek sortu nahi duten
hori koherentzia osoz egiten dute, eta horren erakusle da Iban Zalduak ingelesez idatziriko zientzia
fikziozko hitzaurrea.
Inolaz ere, Ihes ederraz azkenaldian gurean argitaratu den literatur lan ausartena dela esatea
labur gelditzea da. Norberaren gustuei men egin nahiz ez, plano bat ala beste gehiago gustatu
arren, edo akzio gutxiegi eta zapping gehiegi dagoela pentsatzen duenik izango den arren, lan
neketsuen irakurketek ematen duten plazer apurra inoiz ezingo da beste ezerekin alderatu.

GOVERNORS
Frenetikodrome (Oihuka. 2010)
Ibai Barrios
Bueltan da Arrasateko Governors taldea. Nahiz eta ia hiru urte pasa diren lehenengo diskoa atera
zutenetik, Ekon eta Fjord taldeetan aritutako Juan Sangre abeslaria ez da geldirik egon. Lehenengo
erreferentzia hori aurkezteko Latzenekin eta baita eurak bakarrik ere, hainbat kontzertu jo zituzten
Euskal Herriko zenbait aretotan. Baina 2009 urte hasieran Ekonen itzulera iragarri ostean, Juanek
urtebete eman du hara eta hona aspaldiko talde honekin biran. Hala ere, Hatortxu Rock jaialdiaren
10. ediziorako “Kristal kolpatuak” izeneko abestia grabatzeko denbora izan zuen bere gobernatzaileekin
batera, sekulako arrakasta lortuz. Aurtengo urtarrilean, Juan eta bere taldekideak lokalean bildu eta
iaz konposaturiko kantei azken ukituak ematen hasi zitzaizkien. Usurbilgo Higain estudioen grabatu
dute, Haritz Harreguy teknikariaren zuzendaritzapean “Frenetikodrome” izeneko bigarren lana.
Mejoras en la
Lehenengo lanarekin ezustekoa eman bazuten ere, honakoan beren soinuari beste ezaugarri batzuk
gehitu nahi izan dizkiote. Kantu are landuagoak, rockeroagoak eta orokorrean gorputz gehiagokoak
terraza de
aurki ditzakegu.”Ilargi saltzaileak” deituriko lehenengo abestitik soma dezakegu eboluzio hau, estrofa
rockero batetik hasita melodiaz beteriko pasarte batera ailegatzen baita. Hurrengo kantan, hasieratik
la iglesia
harrapatzen zaituenekoa da; eta “1, 2, 3, reaction” eta ”Zure txakurraren gainetik” kantei dagokienez,
diskoko abestirik rockeroenak izan daitezkeela uste dugu. Juanen ahotsa entzunez argi geratzen da
Euskal Herriko eszenan aurki dezakegun abeslaririk onenetarikoa dela. “Jostailu hautsiak” ere
melodiaz beteriko kanta da. Diskoaren azken zatian “Kontroldemia” eta ”Galtzaileen garaipenak”
aurki ditzakegu; lehengoaren leloa buruan gelditzen zaizun horietakoa da eta bigarrena, rock & roll
kutsukoa, bere forma desberdinetan, diskoa ixteko ezin hobea.
Honetaz aparte, lehen aipaturiko “Kristal kolpatuak” bonus-tracka (audio zein bideoan) topa daiteke
diskoan. 2010 honetako lehen hilabeteetan atera den diskorik onenetarikoa inongo dudarik gabe.

z o r r o t z m o r r o t z 3 0 15
5