2 DE VOLKSKRANT

ZATERDAG 8 JANUARI 2011

DE VOLKSKRANT
ZATERDAG 8 JANUARI 2011 3
Sport Sport
BART JUNGMANN INTERVIEW GERARD DIELESSEN, ALGEMEEN DIRECTEUR NOC*NSF

Van oude voetballers en Draagvlak

de klasse van Moulijn ‘Met ’n zesje neem ik geen genoegen’ OS 2028
ontbreekt
it was de week van oude voetballers en de wedstrij- ver de Olympische Spelen van

D den die voorbijgaan. (Laat het laatste fluitsignaal

weerklinken.)
Op de eerste werkdag van het jaar lonkte de plicht naar
Oud-journalist staat nu middenin
een maatschappelijk krachtenveld. O 2028 moet minder worden
gesproken, vindt Gerard Die-
lessen. Hij betwijfelt of in de samen-
Haarlem. Een elftal van oud-internationals speelde zijn ver- leving voldoende draagvlak bestaat
trouwde potje tegen HFC. De zon smolt de laatste sneeuw Door Mark van Driel voor het plan een Nederlandse stad
weg, de mars Koning Voetbal schalde uit de luidsprekers en de kandidaat te stellen voor de organi-
stemming zat er in. satie. Hij vreest dat te veel aandacht
Dit was dan ook een wedstrijd die nooit voorbij lijkt te erard Dielessen zegt al- Eenvoudig zal het niet zijn om bij averechts zal werken.
gaan. Wanneer het laatste fluitsignaal heeft weerklonken in
Haarlem, kun je er donder op zeggen dat het eerste fluitsig-
naal slechts een jaartje op zich laat wachten.
In 1923 werd deze wedstrijd voor het eerst gespeeld. HFC

Is Coen
was naar de onderste re-
gionen gedegradeerd en
niemand minder dan
G tijd dat zijn leven uit drie
delen bestaat: sporten,
werken en een beetje sla-
pen.
Sporten (golf, fietsen, krachttrai-
ning) schiet er weleens bij in, nu de
sport zijn werkterrein is. Sinds mei
Karel Lotsy kwam op het is Dielessen (55) algemeen directeur
zoveel idee de oudste voetbal- van sportkoepel NOC*NSF. Dat is een
aandacht vereniging weer enig enerverende baan, heeft hij ontdekt.
cachet te geven. Dat werd Zelfs voor een voormalig directeur
waard dus een wedstrijd tegen van de NOS en oud-hoofdredacteur
de vergane glorie. van NOVA en Studio Sport.
geweest? Bijna negentig jaar la- Na een ‘mensenleven’ in de jour-
ter staat deze traditie nalistiek heeft het sportbestuur Die-
nog recht overeind en lessen danig verrast. Hij voelt dage-
dat is mooi. lijks dat hij middenin een maat-
Het terrein van HFC is gesitueerd aan de zoom van de Haar- schappelijke krachtenveld staat. Hij
lemmerhout en je kunt al van verre zien dat voetbal vroeger heeft te maken met de verlangens
een elitesport was. Wat daar uittorent boven de groene sport- en problemen van 27 duizend ver-
velden, mag geen kantine heten. enigingen, 74 sportbonden, regio-
‘De Koninklijke’ heeft een clubgebouw, waarin mannen nale en landelijke politici, talloze
rondlopen in gewatteerde laarzen. De vrouwen zijn van een sponsors en media. ‘Het is heavy en
gebarsten schoonheid die je normaal gesproken alleen op de inspirerend’, zegt hij.
Duitse televisie ziet. Jammer dat Derrick geen oud-internatio- Vooral dat laatste doet ertoe,
nal is. meent hij. Aan een muur in zijn
Voor iemand die is opgegroeid met weerzin tegen de stan- werkkamer op sportcentrum Papen-
denmaatschappij moet er bij HFC dus een hoop worden weg- dal hangen twee ingelijste posters
geslikt, maar dat lukte glansrijk. Het werd een geweldige van de Zomerspelen van Londen
middag. Dat gold ook voor de twee jongens die mee waren. (2012). Hij wijst op de slagzin: be in-
Voetbalprofs blijken hartstikke leuke kerels als ze eenmaal spired, wees geïnspireerd.
zijn toegetreden tot het gilde der oud-internationals. Ieder Dielessen predikt bevlogenheid.
kind werd beloond met een handtekening of een arm om de Hij is ervan overtuigd dat sport de
schouder voor de foto. Het was zondagmiddag in Haarlem samenleving beter kan maken. Hij
een koninklijk knuffelparadijs met elf bovenste beste hofnar- citeert Nelson Mandela in zijn ge-
ren. schreven ‘mission statement’ voor
Drie dagen later probeerden ze bij Sparta, de koninklijkste de NOC*NSF-vergadering van maan-
club van het betaald voetbal, ook een oude traditie nieuw le- dag en baseert zijn eigen motto op
ven in te blazen. De thuisclub speelde tegen Feyenoord om een beroemd citaat van de Zuid-Afri-
de Zilveren Bal, een inzet uit lang vervlogen tijden. kaanse held. Sport inspireert, sport
Maar de wedstrijd werd helemaal in beslag genomen door verbindt mensen, sport verandert
Coen Moulijn, althans de herinnering aan hem. De lucht in de wereld.
Rotterdam was woensdagavond niet alleen vervuld van che- Dielessen is nog journalist genoeg
misch onheil, afkomstig van de Maasvlakte, maar ook van ver- om te beseffen dat zijn lofzang op
gane glorie. scepsis kan rekenen. Hij geeft toe
Een dag na zijn dood was het nog altijd Coen voor en Coen
na; wat mij betreft een overdosis Coen. Het Algemeen Dagblad
dat sport ‘natuurlijk niet alle proble-
men van de wereld kan oplossen’,
verscheen woensdagochtend al met een speciale bijlage van maar die opmerking lijkt voor de
16 (!) pagina’s. Daarin heette de linksbuiten ‘zo klassiek als de vorm gemaakt. Zijn hart klopt voor
muziek van Mozart en Bach’. de zaak. ‘Mijn ambitie is met sport
De Volkskrant trad die ochtend trouwens ook flink buiten de samenleving beter te maken, een
zijn oevers door de voorpagina in te ruimen voor Moulijns rijke samenleving met veel kleur,
dood. Zo’n eerste week van het nieuwe jaar is als sterfdatum veel opvattingen en veel positieve
ook niet slecht gekozen. De bekende mens die het leven met spanning. Dat is waar ik voor sta.’
een paukenslag wil verlaten doet dat het best in deze nieuws- In zijn beleidstuk heeft hij zijn
luwe periode. missionaire gevoelens vertaald naar
Eén ding werd duidelijk deze week: in Coen Moulijn is een twee concrete doelen, die in 2016
clubicoon overleden. Clubiconen vertegenwoordigen een ge- moeten zijn gerealiseerd. Van de Ne-
voel. Ze zijn niet per definitie de beste. Wanneer de stof op derlandse bevolking moet 75 pro-
zijn ontzielde lichaam is neergedaald, moet nog eens worden cent minimaal een keer per maand
nagegaan hoe goed Coen Moulijn werkelijk is geweest. aan sport doen: nu is dat 65 procent.
Op dit moment doen we het met getuigenissen waarin hij En Nederlandse topsporters moeten
in alle toonaarden wordt bezongen. Vergelijkingen met bij de Zomerspelen van Rio de Janei-
Johan Cruijff worden niet geschuwd, ook niet met Charlie ro in de toptien van het landenklas-
Chaplin trouwens en dan wordt het weer een heel ander ver- sement staan. In 2008 was Neder-
haal. Zelf herinner ik me vooral een imitator, ene John Cor-
sten, die in de rust de nerveuze dribbel van Moulijn nadeed
en die ene beweging natuurlijk. Altijd die ene beweging.
land in Peking twaalfde met zestien
medailles, waarvan zeven gouden.
De recreatieve sport is misschien
Coen Moulijn speelde slechts 38 interlandwedstrijden. Ter wel belangrijker dan de topsport.
vergelijking: Giovanni van Bronckhorst, in Haarlem de aan- ‘Het is mij een doorn in het oog dat
voerder van de oud-internationals, kwam tot 106. Natuurlijk,
Moulijn was een aparte voetballer, eentje op wie een elftal
moest worden afgestemd.
er geen structureel gymnastiek-
onderwijs is op de basisschool’, zegt
hij. Maar Dielessen weet dat hij over
Maar dan nog blijft de vraag waarom de negen bondscoa- vijf jaar vooral beoordeeld zal wor-
ches, die er gedurende Moulijns carrière waren, dat zo zelden den op de olympische score. Gouden
hebben gedaan voor een linksbuiten zo klassiek als de mu- medailles maken sport aantrekke-
ziek van Mozart en Bach. lijk, relevant en exploitabel.
Dielessen schuwt de uitdaging
Bart Jungmann is redacteur van de Volkskrant niet: ‘Ik neem geen genoegen met
een zesje. Als ik het nou eens heel
REAGEREN? JUNGMANN@VOLKSKRANT.NL ijdel zeg, dan ben ikzelf een negen.
Ik wil werken met tienen.’
de mondiale elite te komen, reali-
seert hij zich. Tussen de naties is een
medaillerace gaande. Hoewel het
streven naar de toptien al een aantal
jaren regeringsbeleid is, heeft dat
niet geresulteerd in meer overheids-
geld voor de topsport.
Ook nu rekent Dielessen niet op
de extra 30 miljoen die zijn tech-
nisch directeur Maurits Hendriks
onlangs hartstochtelijk bepleitte,
ter aanvulling van het jaarlijkse be-
drag van 37 miljoen. De tijd is er niet
naar. De olympische ambities, die
deel uitmaken van het Olympisch
Plan 2028, werden regeringsbeleid
voor de economische crisis uitbrak.
Dielessen vindt dat de topsport er
niet slecht is afgekomen in het re-
geerakkoord: ‘De sport is redelijk
overeind gebleven. We zijn niets
kwijtgeraakt, terwijl op andere
maatschappelijke terreinen wel
flink wordt bezuinigd.’
Toch beseft hij dat hij zich zal
moeten opwerpen als een inventie-
ve ondernemer. Zijn eerste hoop is
De Lotto, de levensader van de Ne-
derlandse sport.
Jaarlijks vloeit ongeveer 50 mil-
joen via NOC*NSF naar de top- en
breedtesport. Dat kan flink meer
worden, denken Dielessen en Lotto-
directeur Harrie Linders, mits de
sport zich meer inzet voor De Lotto.
De sociale media,
daar kun je niet
meer omheen
Zij hopen bovendien dat de rege-
ring de loterij meer vrijheid geeft,
zoals in het regeerakkoord staat.
Door bij verenigingen leden te wer-
ven of extra trekkingen te doen,
kunnen de inkomsten groeien.
Daarnaast hoopt hij met nieuwe
plannen het bedrijfsleven nauwer te
betrekken bij de sport. Hij wil af van
de strikte scheiding tussen de zes
olympische partners van NOC*NSF
en andere grote sportsponsors, zo-
Evenementenfonds
ot 2020 moet Nederland 10 tot
T 15 aansprekende topsporteve-
nementen organiseren. De
coördinatie moet bij NOC*NSF ko-
men te liggen, vindt directeur Ge-
rard Dielessen. De sportkoepel wil
dat een evenementenfonds wordt
opgericht, zodat de organisaties on-
der meer kunnen voldoen aan kost-
bare mediaverplichtingen.
Volgens Dielessen is coördinatie
van de evenementen nodig om een
einde te maken aan de willekeur en
Gerard Dielessen
als KPN, Aegon en Rabobank. De
olympische partners hebben alleen
reclamerechten tijdens de Spelen,
de andere sponsors dan juist niet.
Dielessen is op zoek naar een mo-
del waarin de sponsors beter tot
hun recht komen. Hij heeft zijn zin-
nen gezet op een ‘olympisch media-
platform’, waar de NOS of andere
mediapartners de topsport en geld-
schieters permanent onder de aan-
dacht kunnen brengen.
onderlinge concurrentie tussen ste-
den. Er moet bewust worden geko-
zen voor bepaalde toernooien, zodat
die commercieel en maatschappe-
lijk benut kunnen worden.
‘De afgelopen jaren was er een mo-
zaïek van evenementen op basis van
willekeur, niet op basis van beleid. Ik
zeg: we moeten samen een keuze
maken. Laten we voorkomen dat
Rotterdam en Utrecht ruzie gaan
maken over de start van de Tour de
France, zoals is gebeurd.’
Hoewel hij voor de NOS een be-
langrijke rol ziet weggelegd, is de
oud-mediaman ervan doordrongen
dat alleen tv tegenwoordig onvol-
doende is. ‘Sociale media, de mobie-
le telefoon, daar kun je niet meer
omheen. Het zal niet meer genoeg
zijn om eendimensionaal via de NOS
naar het publiek uit te zenden. Als je
sport niet onder de aandacht van
het publiek krijgt, bereiken we onze
missionaire doelen nooit.’
voor 10 tot 15 topsporttoernooien
Volgens Dielessen is samenwer-
king van belang met het oog op
sponsors. Die markt staat onder
druk. ‘Je kunt het geld maar een keer
uitgeven. Het geld klotst hier niet
door de gangen.’
Voor de komende jaren is Neder-
land al kandidaat voor diverse eve-
nementen. Dielessen heeft geen vast
omschreven wenslijst, maar zou wel
graag de WK zwemmen en de Jeugd
Olympische Spelen in Nederland
zien.
Het is te vroeg om precies te zeg-
gen welke vorm zijn plannen zullen
aannemen. Dielessen verkent de
(media)markt en proeft belangstel-
ling. Vast staat wel dat NOC*NSF
geen financieel risico wenst te dra-
gen. Dat is verkeerd uitgepakt met
de nationale sportpas en het cross-
mediale platform. Die mislukkingen
hebben miljoenen gekost.
‘We hebben goud in handen, om
die metafoor maar eens te gebrui-
Vooral van de Jeugd Olympische
Spelen is hij gecharmeerd. Die wer-
den in 2010 voor het eerst gehouden
en moeten om de vier jaar plaats-
hebben. Hij denkt aan 2018. ‘Daar zit
veel legitimiteit aan vast. Het gaat
om jeugd, om talentontwikkeling,
om voorbeeldfunctie. En het moet
in bestaande accommodaties wor-
den georganiseerd, dus is het niet
erg kostbaar.’ Over twee jaar organi-
seert Nederland al het Europees
Jeugd Olympisch Festival.
ken. Iedereen wil zich met sport
identificeren. Ik ben ervan over-
tuigd dat we over een jaar partijen
hebben gevonden die hier wat in
zien. Als wij een online platform
kunnen optuigen, gaan er voor onze
partners allerlei mogelijkheden ont-
staan. Je hebt bijvoorbeeld minder
last van bepaalde wetgeving, die wel
geldt voor de publieke omroep.’
Dielessen verwacht dat binnen
een jaar de eerste resultaten zicht-
Dielessen verwacht dit jaar met
enkele miljoenen een begin te kun-
nen maken met het evenementen-
fonds. Daarvan moet de zogeheten
host broadcasting deel uitmaken.
Dat is de verplichting voor een orga-
nisatie om tv-registratie te verzor-
gen voor de rest van de wereld. Dat
is kostbaar. De NOS moet bezuinigen
en wil het niet betalen, de overheid
evenmin. Bij de WK turnen, afgelo-
pen jaar, leidde dat bijna tot onover-
komelijke problemen.
Foto Guus Dubbelman / de Volkskrant
baar zijn. Dat is vermoedelijk te laat
om invloed te hebben op de olympi-
sche resultaten in 2012.
Technisch directeur Hendriks is
somber over de Olympische Spelen
van Londen. Hij vreest dat Neder-
landse sporters minder medailles
zullen veroveren dan drie jaar gele-
den in Peking en dus verder verwij-
derd raken van de toptien. Dat is een
ijkpunt sinds Sydney (2000). Neder-
land verraste toen met de achtste
plaats, dankzij de meervoudige over-
winningen van Pieter van den Hoo-
genband, Inge de Bruijn en Leontien
van Moorsel.
Dielessen wenst niet te somberen
over 2012. ‘De bodem van Peking
moet de bodem van Peking blijven.
Als je verder terugvalt, wordt het
moeilijk om in 2016 structureel tot
de toptien te behoren. ’
Toch gaan zijn gedachten onwille-
keurig al vaak uit naar de volgende
olympische cyclus. Dan verwacht
hij flink meer geld te kunnen steken
in de acht tot zestien sporten die Ne-
derland medailles kunnen opleve-
ren. Hij hoopt dan ook het dogma
van Hollandse zuinigheid te hebben
verdreven en vervangen door de
durf om groot te denken.
Dielessen is voorstander van het
Olympisch Plan 2028. Hij is al vanaf
2004 betrokken bij het idee de Spe-
len naar Nederland te halen, maar is
geschrokken van de mislukte kandi-
daatstelling voor het WK voetbal in
2018. Hij proefde meer verzet in de
samenleving dan hij zich kon voor-
stellen.
Hij beseft nu dat er voor 2028
vooral steun is in bestuurskringen.
Het kabinet, de provincies, de groot-
ste vier steden, de vakbonden en de
sportbonden zijn voor het plan.
Maar dat is onvoldoende.
De NOC*NSF-directeur: ‘De steun
van de samenleving is onontbeer-
lijk. Als je die niet hebt, kun je er be-
ter niet aan beginnen. Dan schiet je
jezelf in de voet.’
De overtuiging van Dielessen, die
wordt gedeeld door NOC*NSF-voor-
zitter André Bolhuis, heeft onlangs
tot een conflict geleid. Een maand
na zijn aanstelling als directeur van
het Olympisch Vuur, de organisatie
die de kandidaatstelling voor 2028
moet voorbereiden, stapte directeur
Ben Tellings al op.
Tellings wilde volgens Dielessen
niet voorzichtiger opereren, maar
juist meer de nadruk leggen op
2028. ‘Ben wilde het gaspedaal in-
drukken. Wij vonden dat niet ver-
standig, te ambitieus voor het mo-
ment. We vinden dat je er geleidelijk
naar toe moet groeien.’
Volgens Dielessen moet het Olym-
pisch Vuur blijven bestaan. Binnen-
kort wordt een nieuwe directeur be-
noemd. Maar de nadruk komt niet
op 2028 te liggen. Het gaat erom Ne-
derland in 2016 op ‘olympisch ni-
veau’ te brengen. Die term beslaat
meer dan alleen sport. Het gaat ook
om onderwijs, infrastructuur en mi-
lieu.
Voor de sport zijn de doelen con-
creet: 75 procent sportparticipatie
bij recreanten en een plaats in de
toptien van het olympische medail-
leklassement. Op andere terreinen is
de doelstelling vaag.
De website van Olympisch Vuur
denkt bij olympisch niveau aan ‘vita-
le burgers’, ‘fitte jeugd’ en ‘het ont-
wikkelen van talenten’. Ook gaat het
om een ‘innovatief en competitief
Nederland met een hoge arbeidsmo-
raal en laag ziekteverzuim’.
Daarnaast zou het ‘ruimtelijk leef-
baarder’ moeten zijn door ‘zuinig,
slim en duurzaam om te gaan met
onze ruimte en mobiliteit’.
Dielessen heeft tegenover minis-
ter Schippers van Sport zijn twijfel
uitgesproken over de nadruk op
2028. Het ministerie van VWS laat nu
een maatschappelijke kosten-baten
analyse uitvoeren. De uitkomst laat
zich raden, gezien de ervaringen in
Londen met de organisatie van de
komende Spelen. Het zal miljarden
euro’s kosten.
Dielessen: ‘2028 is een stip aan de
horizon. Ik zou zeggen, in 2016 zijn
we aan de beurt. Dan weten we of we
van olympisch niveau zijn. Dan kun
je doorpakken, of niet.’ Het Interna-
tionaal Olympisch Comité kiest pas
in 2021 de organiserende stad voor
2028.