Tinh Toan Thiet Ke Cau Truc Co Tai Trong Nang 5 Tan Khau Do 5MUS9znqM4 20130114014555 4

D¬ng C«ng NghiÖp – Líp c¬ giíi ho¸ XDGT –K40
Lêi nãi ®Çu

Trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc ,hµng lo¹t nh÷ng
nhµ m¸y , c«ng xëng ®îc x©y dùng vµ l¾p r¸p cïng víi cac d©y chuyÒn c«ng
nghÖ m¸y mãc hiÖn ®¹i ®îc l¾p ®Æt víi khèi lîng rÊt lín .MÆt kh¸c c«ng
t¸c söa ch÷a kh¾c phôc nh÷ng m¸y mãc cò sau mét thêi gian dµi do sù tr× trÖ
cña chÕ ®é bao cÊp nay ®îc ph¸t huy trá l¹i
TÊt c¶ çc c«ng viÖc x©y dùng , l¾p r¸p vµ söa ch÷a ®ã kh«ng thÓ
v¾ng çc m¸y n©ng chuyÓn
Do nhu cÇu l¾p r¸p , x©y dùng vµ s÷a ch÷a hiÖn nay t¨ng nhanh kÐo
theo nhu cÇu vÒ m¸y n©ng chuyÓn thêi gian qua vµ tíi ®©y còng t¨ng rÊt
m¹nh
§øng vÒ nhu cÇu t¨ng nhanh trong sè m¸y n©ng chuyÓn ph¶i kÓ ®Õn
cÇu trôc, cÇn cÈu thÐp …
CÇu trôc ®îc sö dông réng r·i ®Ó xÕp dì hµng ho¸ trong çc nhµ kho
trong çc nhµ m¸y xÝ nghiÖp s÷a ch÷a l¾p r¸p vµ chÕ t¹o
ë níc ta hiÖn nay cã nhiÒu trung t©m nghiªn cøu còng nh çc nhµ
m¸y ,xÝ nghiÖp ®· vµ ®ang nghiªn cøu thiÕt kÕ chÕ t¹o çc lo¹i cÇu trôc víi
®ñ mäi kÝch thíc ,t¶i träng vµ chÕ ®é lµm viÖc ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ®a
d¹ng phong phó cña thÞ trêng cÇu trôc dang t¨ng nhanh
Trong ®ît lµm tèt nghÖp nµy díi sù híng dÉn cña thÇy gi¸o
TS . NguyÔn V¨n VÞnh lµm ®Ò tµi cã tªn lµ : “ TÝnh to¸n thiÕt kÕ
cÇu trôc cã t¶i träng n©ng 5 tÊn – khÈu ®é 10 m – chiÒu cao n©ng 6m”
PhÇn c«ng viÖc ®îc giao cña em lµ :
1- §Ò xuÊt çc ph¬ng ¸n vµ lùa chän çc ph¬ng ¸n thiÕt kÕ
2- TÝnh to¸n ,thiÕt kÕ bé m¸y n©ng h¹ hµng
3- TÝnh to¸n ,thiÕt kÕ bé m¸y di chuyÓn cÇu trôc
4- TÝnh to¸n ,thiÕt kÕ kÕt cÊu thÐp cña cÇu trôc
5- Quy tr×nh l¾p dùng
§å ¸n tèt nghiÖp 1
Tríc tiªn em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o NguyÔn V¨n VÞnh,®·
trùc tiÕp híng dÉn , gióp ®ì ,chØ b¶o cho em trong suèt thêi gian võa qua
®Ó hoµn thµnh ®Ò tµi nµy
Em xin göi lêi çm ¬n tíi tËp thÓ gi¸o viªn Trêng ®¹i häc giao th«ng
vËn t¶i - khoa c¬ khÝ –bé m«n m¸y x©y dùng ®· gi¶ng dËy, b¶o ban , gióp
®ì em trong suèt qu¸ tr×nh häc tËp t¹i trêng
MÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng nhng do cßn h¹n chÕ vÇ kinh nghiÖm
b¶n th©n cha cã nhiÒu nªn ®å ¸n kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt .Em mong çc
thÇy c« gi¸o vµ çc b¹n ®ång nghiÖp ch©n thµnh gãp ý ,®èng gãp cho ®å
¸n nµy ®îc hoµn thiÖn h¬n
KÕt thóc ®Ò tµi em xin göu tíi thÇy gi¸o híng dÉn TS NguyÔn V¨n
VÞnh lêi c¶m ¬n ch©n thµnh nhÊt
Nh©n ®©y em còng xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì tËn t×nh cña
çc c¬ quan
C«ng ty cÇu 12
C«ng ty 118
Cïng toµn thÓ çc b¹n ®ång nghiÖp ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho em hoµn
thµnh ®Ò tµi nµy .
PhÇn I
Tæng quan vÒ cÇu trôc

1.M« t¶ kh¸i qu¸t cÇu trôc
CÇu trôc lµ mét lo¹i kÕt cÊu thÐp kiÓu cÇu di ®éng,pal¨ng ®iÖn lùc
xe con cïng víi cë cÊu n©ng hµng di chuyÓn däc theo cÇu cña cÇu trôc
CÇu trôc di chuyÓn dùa trªn hai dÇm ngang ( cßn gäi lµ dÇm cuèi hay
dÇm ®Çu ) cã hÖ thèng di chuyÓn b»ng b¾t däc theo ®êng ray ®Æt trªn gê
cña têng nhµ,trªn hÖ thèng cét dùng c¹nh têng nhµ hoÆc däc theo hÖ thèng
d©y treo däc xµ nhµ . Do ®Æc ®iÓm cÊu t¹o nh thÕ nªn ë ViÖt Nam, cÇu
trôc cã tªn gäi lµ cÇu l¨n
Lo¹i cÇu trôc kiÓu cÇu nµy sö dông rÊt hiÖu qu¶ trong çc nhµ kho
,ph©n xëng ,ë d¹ng chung hay ë d¹ng chuyªn m«n ho¸ ®Òu rÊt phæ biÕn
2. Ph©n lo¹i cÇu trôc
Cã rÊt nhiÒu çch ®Ó ph©n lo¹i cÇu trôc .ngêi ta cã thÓ dùa vµo t¶i
träng n©ng ,khÈu ®é ,h×nh d¹ng kÕt cÊu thÐp,chÕ ®é lµm viÖc ,tèc ®é
n©ng vµ di chuyÓn …
2.1.Dùa vµo t¸c ®éng n©ng
Thêng th× cÇu trôc cã t¶i träng n©ng tõ tõ 3  15 tÊn ,cã lo¹i cã thÓ
n©ng ®îc t¶i träng lín h¬n,hµng tr¨m ngh×n tÊn
Ngêi ta s¬ bé chia ra çc lo¹i t¶i träng n©ng :
NhÑ : < 5 tÊn
Trung binh :5 16 tÊn
NÆng :16 80 tÊn
RÊt nÆng : > 80 tÊn
2.2 Dùa vµo khÈu ®é
Cã çc lo¹i :
Lo¹i nhá : l < 7 m
Lo¹i trung b×nh : L=7 15m
Lo¹i lín : L = 15  30 m
Lo¹i rÊt Lín : L > 30 m
2.3 . Dùa trªn chÕ ®é lµm viÖc
2.3.1. ChÕ ®é lµm viÖc nhÑ .
§Æc ®iÓm cña chÕ ®é nµy lµ hÖ sè sö dông t¶i träng thÊp kÐt qu¶
b»ng 0,5 . Cêng ®é lµm viÖc cña ®éng c¬ nhá ( trung b×nh kho¶ng 15 %)
so víi më m¸y trong mét giê Ýt ( díi 60 lÇn ) vµ cã nhiÒu qu¶ng nghØ l©u
2.3.2 . ChÕ ®é lµm viÖc trung b×nh.
§Æc ®iÓm cña chÕ ®é nµy lµ lµm viÖc víi t¶i träng kh¸c nhau,hÖ sè
sö dông tû träng ®¹t kho¶ng kÐt qu¶ 0,75 ,vËn tèc lµm viÖc trung b×nh ,cêng
®é lµm viÖc kho¶ng 25 % .Sè lÇn më m¸y trong mét giê kho¶ng 120 lÇn
ChÕ ®é nµy phï hîp víi c¬ cÊu n©ng vµ c¬ cÊu di chuyÓn cña cÇu
trôc trong çc ph©n xëng c¬ khÝ vµ l¾p r¸p
2.3.3. ChÕ ®é lµm viÖc nÆng
Cã ®Æc ®iÓm lµ hÖ sè sö dông träng t¶i cao kÐt qu¶ =1,0 vËn tèc
lµm viÖc lín ,cêng ®é lµm viÖc kho¶ng 40 %, sè lÇn më m¸y trong 1 giê
kho¶ng 240 lÇn
2.3.4. ChÕ ®é lµm viÖc rÊt nÆng
C¬ cÊu lµm viÖc thêng xuyªn lµm viÖc víi t¶i träng danh nghÜa ,hÖ
sè sö dông t¶i träng kÕt qu¶ = 1,0 cêng ®é lµm viÖc kho¶ng 40 60 lÇn ,
lµm viÖc víi vËnm tèc cao,sè lÇn më m¸y trong mét giê lµ 360 lÇn
2.4.Dùa vµo h×nh d¹ng kÕt cÊu thÐp
Cã cÇu trôc d¹ng dÇm ®¬n d¹ng dÇm kÐp cã tiÕt diÖn d¹ng h×nh hép
hay d¹ng dÇm kÐp kÕt cÊu dµn
2.5. Dùa vµo kÕt cÊu ray di chuÓn
-HÖ thèng di chuyÓn treo trªn ray g¾n víi nhµ xëng
-HÖ thèng di chuyÓn trªn ray ®¨th trªn têng nhµ xëng
2.6. Dùa vµo c«ng dông th× cã .
- CÇu trôc c«ng dông chung .
- CÇu trôc chuyªn m«n ho¸ trong c«ng t¸c xÕp dì , n©ng chuyÓn khi
tÝnh to¸n thiÕt kÕ ph¶i biÕt kÕt hîp çc trêng hîp ph©n lo¹i trªn ®Ó lùa chän
ph¬ng ¸n cho phï hîp.
3.KÕt cÊu kim lo¹i cÇu trôc mét dÇm
KÕt cÊu kim lo¹i trong cÇu trôc chiÕm mét tû träng lîng lín nhÊt so víi
çc bé phËn kh¸c khi l¾p r¸p cÊu thµnh m¸y n©ng .§Ó cã ®îc khèi lîng m¸y
n©ng hîp lý so víi t¶i träng h÷u Ých vËt n©ng
CÇu ph¶i tÝnh to¸n thiÕt kÕ lùa chän kÕt cÊu kim lo¹i hîp lý vµ tÝnh
®óng phÇn träng lîng theo kh¶ n¨ng chÞu lùc ,kÕt cÊu kim lo¹i cÇu ®¶m b¶o
®é bÒn l©u trong qu¸ tr×nh lµm viÖc ,dÔ gia c«ng ,diÖn tÝch ch¾n giã
nhá ,mÆt ngoµi kÕt cÊu ph¶i ®¶m b¶o an toµn vµ gi¸ thµnh h¹
PhÇn II
Çc ph¬ng ¸n kÕt cÊu

ë ®©y ta da ra mét sè ph¬ng ¸n kÕt cÊu cña cÇu trôc d¹ng dÇm ®¬n
®Ó l¹ chän
2.1 Ph¬ng ¸n 1. (h×nh vÏ 1)
DÇm ®¬n tiªn tiÕn hai dÇm cïng víi kÕt cÊu hîp gia cêng phÝa bªn
trªn dÇm I vµ ®îc v¸t hai ®©u cña dÇm chÝnh .Víi kÕt cÊu nµy võa gi¶m
nhÑ ®îc trong lîng cña dÇm võa chÞ lùc tèt
5 d¹ng nµy thêng ¸p dông cho cÇu trôc khÈu ®é 7m< L<15m vµ c¬
cÊu di chuyÓn nhËn nguån ®éng lùc tõ 2 ®éng c¬ dÆt 2 bªn cho phï hîp víi
t¶i träng n©ng 5 tÊn .Vµ kÕt cÊu ®¬n gi¶n b¶o ®¶m ®îc yªu cÇu kü thuËt
kinh tÕ
ph ¬ n g ¸ n 1 c Çu t r ô c mé t d Çm
(d Çm c h ñ t æ h î p)
2
u ®iÓm
1-d Çm ®Çu n h î c ®iÓm
2-c ¬ c Êu d i c h u y Ón c Çu -k Õt cÊ u ®¬ n g i¶ n
-®é c ø n g t æn g t h Ó t h e o ph ¬ n g n g a n g
-t r ä n g l î n g n h Ñ
3-c¬ c Êu n ©n g t ¶ i t r ä n g n ©n g n h á
-g i¸ t h µ n h r Î
4-d Çm c h Ýn h
2.2 Ph¬ng ¸n II :
H×nh vÏ 2.
ph ¬ n g ¸ n 2 c Çu t r ô c m é t d Çm
(d Ç m c h ñ ®Þn h h ×n h )
1
3 4
5
2
u ®iÓm
1-d Çm ®Ç u -®é c ø n g t æ n g t h Ó t h e o ph ¬ n g ®øn g v µ
2-c ¬ c Êu d i c h u y Ón c Ç u nga ng t è t
3-d µn n g a n g -k Õt c Êu t h Ðp c h ¾c c h ¾n
4-c ¬ c Êu n ©n g -c h Õ t ¹ o ®¬ n g i¶ n h ¬ n k Õt c Êu d ¹ n g d µ n
5-d Çm c h Ýn h -k Õt c Êu ®¬ n g i¶ n
n h î c ®iÓm
-d ï n g n h iÒu t h Ðp
DÇm ®¬n dùa trªn 2 dÇm cuèi cïng víi dµn ngang phô gia cêng ë 2
phÝa cña dÇm nh h×nh vÏ trªn
D¹ng nµy thêng ®îc ¸p dông cho cÇu trôc cã khÈu ®é L>15m vµ c¬
cÊu di chuyÓn cÇu nhËn ®îc nguån ®éng lùc tõ 2 ®éng c¬ ®Æt 2 bªn
Ph¬ng ¸n nµy cã ®é æn ®Þnh tèt ¸p dông cho cÇu trôc cã t¶i träng
n©ng lín nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ kÕt cÊu vµ tÝnh to¸n phøc
t¹p,dïng nhiÒu thÐp
2.3 Ph¬ng ¸n 3 :
H×nh vÏ 3:
ph ¬ n g ¸ n 3 c Çu t r ô c m é t d Çm
(t h a n h g i » n g m é t ph Ýa )
1
4 3
5 2
1-d Çm ®Çu
2-c ¬ c Êu d i c h u y Ón c Çu
3-c ¬ c Êu n ©n g
4-d Çm c h Ýn h
5-t h a n h g i » n g
Ph¬ng ¸n nµy gia cêng cÇu trôc dÇm ®¬n d¹ng mét phÝa
DÇm chØ lµ dÇm ®¬n cïng víi dÇm ngang phô®Æt mét bªn
§èi víi ph¬ng ¸n nµy søc n©ng cã thÓ ®Õn 10tÊn khÈu ®é ®Õn 30m.
c¬ cÊu di chuyÓn nhËn nguån ®éng lùc tõ mét ®éng c¬ qua hép gi¶m tèc.
Ph¬ng ¸n nµy cã u ®iÓm lµ b¶o ®¶m tØ sè truyÒn gi÷a çc b¸nh xe,
nhîc ®iÓm cña ph¬ng ¸n nµy lµ g©y ra m« men xo¾n cho dÇm do t¶i träng
lÖch t©m.
2.4. ph¬ng ¸n 4:
DÇm ®¬n da trªn hai dÇm ®Çu víi çc thanh gia cêng chÐo ®Çu dÇm
ph ¬ n g ¸ n 4 c Çu t r ô c mé t d Ç
(t h a n h g i» n g h a i ph Ýa )
5
2-c ¬ c Êu d i c h u y Ón c Çu
3-c ¬ c Êu n ©n g
4-d Ç m c h Ýn h
5-t h a n h g i» n g
KÕt cÊu nµy thêng ¸p dông cho cÇu trôc cã khÈu ®é <7m.NÕu dïng
cho cÇu trôc cã khÈu ®é lín h¬n th× ta gia cêng çc b¶n thÐp tÊm vu«ng gãc
víi trôc dÇm vµ ch¹y däc theo bông dÇm
Ph¬ng ¸n nµy cã u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n ,gän nhÑ nhng ®é æn ®Þnh l¹i
kÐm
PhÇn Iii
Lùa chän ph¬ng ¸n di chuyÓn cÇu

Bé m¸y di chuyÓn cÇu trôc cã nhiÒu ph¬ng ¸n kÕt cÊu nhãm ®¶m
b¶o cho cÇu trôc di chuyÓn c¶ 2 bªn, vÒ khÈu ®é dÇm chñ tng ®èi lín cã
thÓ ®¹t tíi 35m ,dÔ x¶y ra hiÖn tùng x« lÖch gi¸ cÇu khi di chuyÓn.
§Ó h¹n chÕ ®é x« lÖch kÕt cÊu thÐp cña cÇu trôc ,gi¸ cÇu vµ khung
xe con ph¶i cã ®é cøng v÷ng cao ë c¶ 2 ph¬ng ,ph¬ng th¼ng ®øng vµ ph¬ng
ngang.
3.1.Ph¬ng ¸n 1.
ph ¬ n g ¸ n i
u ®iÓm n h î c ®iiÓm
®¶ m b¶ o ®é ®å n g t è c g i÷a h a i b ¸ n h x e k h ã t ¹ o ®é ®å n g t ©m g i÷ a h a i t r ô c r a
c ñ a h é p g i¶ m t è c
g ©y r a m « m e n x o ¾n d o ®Æt l Öc h t ©m
c h Ø¸ p d ô n g c h o c Çu t r ô c k h Èu ®é n h á
Víi khÈu ®é nhá cã thÓ sö dông víi trôc truyÒn dµi quay chËm
1. §éng c¬ 5. B¸nh xe
2. Hép gi¶m tèc 6. Phanh
3. Trôc çc ®¨ng 7 .æ trôc trung gian
4. Khíp nèi
Víi khÈu ®é nhá cã thÓ dïng s¬ ®å víi trôc truyÒn dµi quay chËm.ë
®©y ®éng c¬ 1 lµ nguån dÉn ®éng chung ,nèi víi hép gi¶m tèc 2, truyÒn m«
men xo¾n tíi çc b¸nh xe 5 nhê trôc truyÒn ®éng 3.trôc nµy ®îc chÕ t¹o
thµnh nhiÒu ®o¹n, nèi víi nhau b»ng khíp nèi 4, vµ ®îc ®ì bëi çc æ trôc
trung gian 7,phanh 6 lµ phanh hai guèc thêng ®ãng.
Trôc truyÒn ®éng dµi ë trêng hîp nµy cïng cÊp quay chËm nªn gi¸ trÞ
m« men lµ lín nhÊt trong c¬ cÊu,do ®ã b¶n th©n trôc,æ, khíp nèi ®Òu cã
kÝch thíc vµ träng lîng lín. ®Ó gi¶m nhÑ cã thÓ dïng kÕt cÊu trôc rçng, hµn
tõ thÐp èng.lo¹i nµy thêng dïng khi cÇu trôc cã khÈu ®é nhá.
3.2 Ph¬ng ¸n 2
ph ¬ n g ¸ n ii
u ®iÓm n h î c ®iÓm
®¶ m b¶ o ®é ®å n g t è c g i÷a h a i b¸ n h x e ®é c h Ýn h x ¸ c c a o ph ¶ i c ©n b » n g ®é n g
c ¸ c c h i t iÕt m¸ y q u a y n h a n h
k Õt c Êu ph øc t ¹ p
§èi víi khÈu ®é lín trªn 15m ngêi ta thêng dïng ph¬ng ¸n trôc truyÒn
®éng dµi ë cÊp quay nhanh.
Trôc dµi 2 truyÒn m« men quay tõ 2 ®Çu cña ®éng c¬ 1 ®Õn çc
b¸nh xe th«ng qua hép gi¶m tèc 3 ë hai bªn.
Víi c«ng xuÊt truyÒn , trôc quay cã träng lîng nhá h¬n kho¶ng
4.6 lÇn so víi trôc quay chËm , mÆc dï ph¶i dïng 2 hép gi¶m tè
träng lîng chung cña c¬ cÊu còng kh«ng t¨ng . Nhng ë ®©y ®é chÝnh x¸c
l¾p ®Æt çc æ trôc ®ì yªu cÇu cao vµ ph¶i c©n b»ng trong çc chi tiÕt m¸y
quay nhanh .
3. Ph¬ng ¸n 3
Bé m¸y di chuyÓn cÇu trôc dÉn ®éng ®éc lËp
Mçi côm b¸nh xe chñ ®éng cã mét ®éng c¬ riªng 1; phanh 2 vµ hép
gi¶m tèc 3 . Gi÷a 2 côm b¸nh xe chñ ®éng ë 2 bªn kh«ng cã liªn kÕt c¬ khÝ .
Trong hÖ thèng nµy cã hiÖn tîng tù ®éng ph©n t¶i gi÷a çc ®éng c¬ ®iÖn .
C¬ cÊu dÉn ®éng ®éc lËp ngµy cµng ®îc sö dông réng r·i trong çc cÇu trôc
. Mçi côm riªng biÖt ë ®©y ®îc tÝnh to¸n víi t¶i träng b»ng 60% t¶i träng
chung ®Ó ®Ò phßng ph©n bè t¶i kh«ng ®Òu gi· 2 bªn.
p h ¬ n g ¸ n i ii
u ®i Óm n h î c ®ii Óm
ph ¶ i t Ýn h t o¸ n b » n g 60% t ¶ i t r ä n g
k Õt c Ê u g ä n nh Ñ d Ôb è c h Ý
c h un g ®Ó ®Ò ph ß n g ph ©n bè t ¶ i kh « n g
c ã h iÖn t î n g t ù ®é n g x a n t ¶ i g i÷ a c ¸ c
®é ng c ¬ ®iÖn ®Òu g i÷ a h a i b¸ n h x e
k h ã ®¶ m b¶ o ®é ®å n g t è c g i÷ a h a i b¸ n h
xe
Tõ 3 ph¬ng ¸n ®a ra ë trªn ta chänph¬ng ¸n 3 ®Ó tÝnh to¸n thiÕt kÕ

c¬ cÊu di chuyÓn cÇu v× ta nhËn thÊy ph¬ng ¸n nµy víi ®Ò tµi ®îc giao.
PhÇn iv
Bé m¸y n©ng h¹
NhiÖm vô c¬ cÊu n©ng C¬ cÊu n©ng ®îc dïng ®Ó n©ng h¹ vËt theo
ph¬ng th¼ng ®øng nã cã thÓ lµ mét bé phËn cña m¸y hoÆc lµ mét m¸y lµm
viÖc ®éc lËp C¬ cÊu n©ng thêng dïng trªn cÇu trôc lµ xe con vµ pal¨ng. Do
yªu cÇu thiÕt kÕ ta chän c¬ cÊu n©ng trªn cÇu trôc lµ pal¨ng ®iÖn.
Pal¨ng lµ thiÕt bÞ n©ng ®îc treo ë trªn cao gåm mét c¬ cÊu 1 n©ng
trong nhiÒu trêng hîp ®îc trang bÞ thªm c¬ cÊu di chuyÓn . Pal¨ng lµ bé
phËn ®Ó n©ng h¹ t¶i träng vµ di chuyÓn t¶i träng theo ph¬ng ngang cña
nhµ xëng ®Õn vÞ trÝ cÇn thiÕt. Tuú theo môc ®Ých sö 1 dông vµ yªu cÇu
cô thÓ cña c«ng viÖc mµ cÇu trôc ®îc l¾p lo¹i pal¨ng 1 thÝch hîp. Ngµy nay
hÇu hÕt çc lo¹i pal¨ng ®îc chÕ t¹o theo quy chuÈn. §Æc ®iÓm cña nã lµ
kÝch thíc nhá gän kÕt cÊu kh«ng phøc t¹p 1 trong lîng nhÑ. Pal¨ng thêng ®îc
treo vµo çc dÇm gi¸ chuyªn dïng 1 hoÆc treo vµo xe con di chuyÓn trªn ®-
êng treo mét tay
Tuú theo çch dÉn ®éng pal¨ng chñ yÕu cã hai lo¹i pal¨ng dÉn ®éng
tay vµ pal¨ng dÉn ®éng ®iÖn. D©y treo hµng cã hai lo¹i xÝch vµ çp. Do
yªu cÇu thiÕt kÕ vµ môc ®Ých phôc vô cña cÇu trôc ta chän c¬ cÊu n©ng
lµ pal¨ng ®iÖn. V× lo¹i pal¨ng nµy ®¸p øng ®îc yªu cÇu ®Æt ra khi ' thiÕt
kÕ vµ cã ®Æc tÝnh kü thuËt tho¶ m·n víi kÕt cÊu chung cña cÇu trôc.
Pal¨ng ®iÖn ë nh÷ng n¬i cã khèi lîng xÕp dì nhiÒu , chiÒu cao n©ng
®ßi hái t¬ng ®èi lín, ngêi ta sö dông pal¨ng ®iÖn. Nã cã thÓ ®îc sö dông
®éc lËp hoÆc lµm nhiÖm vô c¬ cÊu n©ng trong cÇu trôc, cæng trôc...lóc
nµy nã ®îc trang bÞ thªm c¬ cÊu di chuyÓn. Pal¨ng ®iÖn cã u ®iÓm lµ
träng lîng nhá, kÕt cÊu gän vµ rÊt hoµn chØnh, ®é tin cËy cao , chÝ phÝ
b¶o dìng, söa ch÷a thÊp, dÔ thay thÕ çc chi tiÕt h háng, dÔ sö dông, hiÖu
suÊt cao. Ngµy nay pal¨ng ®îc chÕ t¹o víi søc n©ng tõ 0, 1 - 32tÊn, chiÒu
cao n©ng thêng tõ 6 - 8m, cã thÓ ®Õn 30m; vËn tèc n©ng kho¶ng 3 tÊn
+15m/ph; nã ®îc chÕ t¹o tõ çc vËt liÖu cã ®é bÒn cao ®ång thêi bè trÝ hÖ
truyÒn ®éng chen khÝt, thêng dïng bé truyÒn hµnh tinh ®Æt trong tang rêi,
vµ bè trÝ hai phanh; mét phanh ®Üa ®iÖn tõ ®Ó th¾ng ®éng n¨ng r« t«
®éng c¬ trong qu¸ tr×nh phanh vµ mét phanh tù ®éng ®ãng phanh nhê träng
vËt n©ng ®Ó h·m gi÷ vËt vµ ®iÒu chØnh vËn tèc h¹ vËt. Do ®ã pal¨ng
®iÖn rÊt nhá gän, an toµn cao; thêng kh«ng ®ßi hái ngêi l¸i chuyªn nghiÖp.
Do yªu cÇu thiÕt kÕ vµ môc ®Ých phôc vô cña cÇu trôc ta chän c¬
cÊu n©ng lµ pal¨ng ®iÖn. V× lo¹i pal¨ng nµy ®¸p øng ®îc yªu cÇu ®Æt ra
khi thiÕt kÕ vµ cã ®Æc tÝnh kü thuËt tho¶ m·n víi kÕt cÊu chung cña cÇu
trôc C¨n cø vµo çc th«ng sè c¬ b¶n ®· lùa chän ë phÇn tríc vµ c¨n cø vµo
mét sè lo¹i cÇu trôc ®îc trang bÞ pal¨ng ®iÖn, do yªu cÇu cña ®Ò tµi nªn ta
chän pal¨ng ®iÖn cã ký hiÖu nh sau:T1061.(H×nh 2)
§Æc tÝnh kü thuËt cña pal¨ng:
Ký hiÖu : T1061
T¶i träng n©ng: 5 (T)
VËn tèc n©ng: 8 (m/ph)
ChiÒu cao n©ng: 6 (m)
VËn tèc di chuyÓn pal¨ng: 20 (m/ph)
Ch¹y trªn dÇm thÐp ch÷ I N030N045
§éng c¬ ®iÖn c¬ cÊu n©ng
C«ng suÊt: 8,0 KW
Sè lÇn më m¸y trong mét giê C§=25 lµ 120 lÇn
§éng c¬ ®iÖn c¬ cÊu di chuyÓn pal¨ng:
víiC§=25 th× c«ng suÊt ®éng c¬ lµ 0,37Kw
víi C§=40 th× c«ng suÊt ®éng c¬ lµ 0,6Kw
Träng lîng pal¨ng: 496 kg
KÝch thíc :
L = 885mm
Ll =217mm
L2 = 330 mm
A=558mm
B=300mm
D=536mm
c=143mm
B2 = 180
F=623mm
197.3218
PHÇn V
TÝnh to¸n kÕt cÊu thÐp cÇu trôc

5.1. TÝnh to¸n kÕt cÊu thÐp dÇm chÝnh
T¶i träng Q=5T=50.000(N)
Träng lîng PaL¨ng kÓ c¶ bé phËn m¸y GPL=4960(N).
KhÈu ®é L=9m
5.1.1 X¸c ®Þnh gi¶n ®å tÝnh to¸n cña dÇm
Tõ kÕt cÊu thùc cña gi¸ cÇu mét dÇm ®· ®Þnh h×nh tríc víi dÇm chñ
®îc nèi víi dÇm ®Çu b»ng liªn kÕt hµn . Trªn dÇm ®Çu ®Æt çc b¸nh xe di
chuyÓn ®Ó di chuyÓn cÇu däc nhµ xëng . PaL¨ng di chuyÓn trªn gê cña
thÐp ®Þnh h×nh I hµn víi b¶n bông díi cña dÇm chñ ta coi dÇm chñ lµ c¶
dÇm tæ hîp vµ thÐp ch÷ I.
Trong tÝnh to¸n ta vÝ kÕt cÊu cña dÇm chñ nh mét dÇm gi¶n ®¬n
®Æt trªn 2 gèi tùa . DÇm sÏ chÞu t¶i träng tËp trung vµ t¶i träng ph©n bè
®Òu .
VËy lµ ta cã gi¶n ®å tÝnh to¸n cho dÇm:
H×nh vÏ 4.1
A p B
5.1.2. Chän h×nh thøc kÕt cÊu dÇm chñ
Trong thùc tÕ kÕt cÊu dÇm chñ cña cÇu trôc thêng cã çc d¹ng sau
a) DÇm ®Þnh h×nh cã mÆt c¾t ch÷ I
§Æc ®iÓm cña dÇm ®Þnh h×nh ch÷ I, do ®iÒu kiÖn çn thÐp h¹n chÕ
nªn vËt liÖu ph©n bè trªn m¹ch c¾t kh«ng hîp lÝ , b¶n bông thÐp kh¸ dµy ,
cêng ®é vËt liÖu ë gÇn trôc trung hoµ kh«ng tËn dông hÕt . Lo¹i dÇm nµy
cã u ®iÓm lµ cÊu t¹o ®¬n gi¶n , c«ng chÕ t¹o Ýt vµ gi¸ thµnh h¹ , ¸p dông
cho çc lo¹i cÇu trôc cã søc n«ng nhá , khÈu ®é kh«ng lín.
b) DÇm tæ hîp cã m¹ch c¾t ch÷ I, m¹ch c¾t díi d¹ng tæ hîp (m¹ch c¾t
h×nh hép )
§Æc ®iÓm cña lo¹i dÇm nµy vËt liÖu ph©n bè hîp lÝ trªn m¹ch c¾t
chÝnh , v× vËy träng lîng dÇm nhá h¬n so víidÇm ®Þnh h×nh ch÷ I ®èi víi
lo¹i dÇm nµy cã thÓ thay ®æi machj c¾t cña dÇm nhn vèn cã thÓ b¶o ®¶m
®îc çc yªu cÇu vÒ cêng ®é , ®é cøng vµ ®é æn ®Þnh tæng thÓ .
§ång thêi gi¶m nhÑ ®îc träng lîng cña dÇm, dÇm tæ hîp m¹ch c¾t ch÷
I dïng lµm kÕt cÊu dÇm chØ cho nh÷ng cÇu trôc cã khÈu ®é L>15(m).
c) DÇm h×nh hép
DÇm h×nh hép chØ dïng trong trêng hîp dÇm chÞu lùc lín nhng chiÒu
cao bÞ h¹n chÕ . DÇm h×nh hép chÕ t¹o tèn c«ng vµ nhiÒu thÐp . DÇm
h×nh hép cã thÓ t¹o ra mÆt c¾t thay ®æi theo chiÒu dµi ®Ó phï hîp víi t×nh
h×nh chÞu lùc , tiÕt kiÖm vËt liÖu , träng lîng dÇm nhÑ . Víi t¶i träng n©ng
Q=5T vµ khÈu ®é L=9m ta chän dÇm tæ hîp cã mÆt c¾t ch÷ I ë díi ®Ó treo
PaL¨ng n©ng vËt .
5.1.3. X¸c ®Þnh t¶i träng t¸c dông lªn kÕt cÊu thÐp cña cÇu trôc
a)T¶i träng tÜnh (t¶i träng cè ®Þnh )
Träng lîng cña dÇm chÝnh
Theo mét sè gi¸ cÇu cã s½n vµ mét sè kÕt cÊu t¬ng tù ta cã träng lîng
cña dÇm chñ lµ :
Gc=1080kg=10800(N)
T¶i träng nµy coi nh ph©n bè ®Òu trªn suèt chiÒu dµi vµ ®îc x¸c
®Þnh theo (CI 5,1- TL1)
qt=K1.q trong ®ã
q=Gc/L=10800/9=120(N/m)
K1=1,0 HÖ sè ®iÒu chØnh kÓ ®Õn va ®Ëp .
b)T¶i träng di ®éng
Bao gåm träng lîng vËt n©ng (kÓ c¶ träng lîng ô mãc cÇu ) vµ träng l-
îng b¶n th©n cña PaL¨ng x¸c ®Þnh theo c«ng thøc ;
P=Px +PQ (CT 5.3- TL 1)
Trong ®ã : Px ¸p lùc cña b¸nh xe do träng lîng cña PaL¨ng g©y ra (kÓ
c¶ ô mãc cÇu ) Px=4960(N).
PQ -¸p lùc cña b¸nh xe do träng lîng cña vËt n©ng vµ bé phËn mang (ô
mãc cÇu ) g©y ra (N)
PQ= K2 .Q
Trong ®ã Q=Qh +Qm/c =50.000 + 1.200 = 51.200(N)
K2 lµ hÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo chÕ ®é lµm viÖc víi chÕ ®é
lµm viÖc trung b×nh k2 = 1,2
Pq = 1,2 .51200 = 61440
c)Lùc qu¸n tÝnh ngang :
Lùc nµy suÊt hiÖn khi më m¸y vµ phanh cÇu trôc .lùc qu¸n tÝnh nµy
do träng lîng b¶n th©n kÕt cÊu kim lo¹i ®Æt ph©n bè bÒu däc theo chiÒu
dµi cña cÇu trôc vµ do t¶i träng di ®éng ®Æt lªn çc b¸nh xe cña pal¨ng ®Æt
lªn ,çc lùc nµy ®îc x¸c ®Þnh nh sau
Lùc qu¸n tÝnh ngang do träng lîng b¶n th©n kÕt cÊu kim lo¹i g©y ra
qn = 0,1.q (N)
Trong ®ã : q lµ träng lîng b¶n th©n cña kÕt cÊu kim lo¹i ®Æt ph©n
bè ®Òu däc theo chiÒu dµi cña cÇu trôc , q= 1200 (N)
Lùc qu¸n tÝnh ngang do t¶i träng di ®éng g©y ra .Lùc nµy do sè b¸nh
xe chñ ®éng cña cÇu trôc quýet ®Þnh víi sè b¸nh xe chñ ®éng b»ng tæng sè
b¸nh xe th× lùc qu¸n tÝnh ngang ®îc x¸c ®Þnh nh sau :
Pqt = 0,1 ( Q + Gpl ) (N)
Q : Träng lîng vËt n©ng Q = 50000 (N)
Gpl : träng l¬ngk pal¨ng Gpl = 7700 (N)
Pqt = 0,1 (50000 + 4960) = 554960 (N)
5.1.4. X¸c ®Þnh néi lùc ph¸t sinh trªn dÇm trªn mÆt ph¼ng ®øng
§Ó x¸c ®Þnh m¹ch çch cÇn thiÕt cña dÇm chñ cÇn x¸c ®Þnh néi lùc
lín nhÊt ph¸t sinh trªn dÇm do t¶i träng di ®éng cµ t¶i träng b¶n th©n cña kÕt
cÊu graphÝt©y ra trong mÆt ph¼ng ®øng
Ta cã gi¶n ®å tÝnh to¸n cña dÇm theo ph¬ng ®øng
H×nh vÏ 4.2
§Ó x¸c ®Þnh ®îc diÖn tÝch mÆt çch cÇn thiÕt cña dÇm cÇn x¸c
®iÞnh ®îc mÆt c¾t nguy hiÓm nhÊt cña dÇm díi t¸c dông cña çc tØ träng
trªn
Díi t¸c dông cña çc tû täng di ®éng p graphÝt©y ra vµ çc ph¶n lùc t¹i
çc graphÝtèi A vµ B
T¸c ®Þnh ph¶n lùc t¹i A
LÊy  MB = 0
b
 RA . L = P ( L- X - 2
)=o
b
(l  X  )
 RA = 2
L
M« men ë tiÕt diÖn cña dÇm díi t¸c dông cña t¶i träng p n»m çch
g«Ý tùa A mét kho¶ng X
Mnd = AA . X
Khi t¶i träng di ®éng chuyÓn ra ®Çu dÇm
b
(L  )
 X = 0  RA = P 2
L
Mnd =0
Víi P : t¶i träng di ®éng P = 4960+ 61440 = 66400 (N)
L : KhÈu ®é L = 9 m
b : kháng çch t©m trôc çc b¸nh xe cña pal¨ng
b= 0,482 m
0,482
(9  )
 R A = 66400 2 = 64622 (N)
9
khi t¶i träng di ®éng di chuyÓn vµo gi÷a dÇm
L b b L L
L b (L    ) 
 X= 
2 4
AA=P 2 4 2 =P 2 4
L L
L b b
 (L  ) 2
Mnd = P 2 4 ( L  b) = P 2
L 2 4 4.L
Thay P, L, bvµo ta cã
0,482 2
(9  )
Mnd = 66400 2 = 141505,9 (N.m )
4 .9
9 0,482

R A = 66400 2 4 =32310,9(N)
9
Ph¶n lùc t¹i graphÝtèi tùa B khi lùc di ®éng çch graphÝtèi tùa B lµ y .
lÊy m« men víi ®iÓm A ta cã
b
MA = RB .L – P ( L-y- 2 ) = o
b
P( L  Y _ )
 RB = 2
L
M« men uèn cña dÇm díi t¸c dông cña t¶i träng P n¨m çch gèi tùa B lµ
y
Mnd = R B . Y
Khi t¶i träng di chuyÓn ra ®Çu dÇm
b
(L  )
 Y= 0  RB = P 2 = 64622 ( N)
L
khi t¶i träng di ®éng chuyÓn vµo gi÷a dÇm
L b
L b  ) (
Y= 
2 4
 RB =P 2 4 = 32310,9 (N)
L
b
(L  ) 2
Mnd = Mnd max = P 2 =141505,9 (N.m)
4.L
Díi t¸c dông cña çc t¶i träng tÜnh g©y ra çc ph¶n lùc tùa t¹i çc
graphÝtèi Avµ B
T¶i träng tÜnh nµy lµ q=1200(N/m)
X¸c ®Þnh ph¶n lùc t¹i Avµ B do q g©y ra

L L
T¹i A MB = B.L-qL 2
 0 B =q 2
L L
T¹i B MB = A.L- q.L. 2
=0 A=q 2
9
 A= B=1200. 2  5400( N )
X¸c ®Þnh m« men vèn t¹i m¹ch c¾t bÊt kú trªn dÇm do t¶i träng tÜnh
graphÝt©y ra çch gèi tùa A mét kho¶ng Z .Ta cã
Z
Mnt = A.Z – q .Z. 2
(N.m)
Khi Z= 0  Mut =0 (N.m)
L
Khi Z= 2
( xÐt m¹ch çch t¹i gi÷a dÇm )
L L L
Mnt = A 2
-q2.4
L L2
Mµ A= q 2
Mut = q
8
1200.9 2
 Mut = =12150 (N.m)
8
M« men uèn nµy chÝnh lµ m« men uèn lín nhÊt do t¶i träng tÜnh g©y
ra t¹i gi÷a dÇm theo ph¬ng th¨ngr ®øng
VËy ta cã biÓn ®å lôc çch vµ biÓn ®å lôc m« men uèn do çc t¶i
träng g©y ra nh sau ( h×nh vÏ 4.3 )
M« men uèn tæng céng do t¶i träng tÜnh vµ t¶i träng di ®éng g©y ra
Mumax = Mud + Mut
Mx = Mumax = 141505,9 + 12150 = 153655,9 (N.m)
H×nh vÏ(4.3) biÓu ®å m« men vµ lùc c¾t khi t¶i träng ë gi÷a dÇm
b/2 b/2
b/2
mp 2
+ + (l - b/2)
mu d ma X= p
4.l
q. l2
mu t =
8
+ + 2
(l - b/2) q. l2
m =p + 8
4.l
p/2 +
- q p
q. l +
2 - q
§å ¸n tèt q.
nghiÖp q
23
( p/2 + l ) +
2
- q
H×nh(4.4) biÓu ®å néi lùc theo ph¬ng ngang díi t¸c dông cña lùc
qu¸n tÝnh khi t¶i träng ë gi÷a dÇm
pqt
b/2 b/2
a b
+ +
2
( l - b/2)
m u = pqt
4l
+ + qqt l2
8
+ 2
+
m = pqt ( l - b/2) qqt l2
4l +
8
Lùc qu¸n tÝnh ngang cña t¶i träng di ®éng pqt=5496(N) .
Ta cã m« men uèn theo ph¬ng ngang Muqt khi t¶i träng di ®éng ë gi÷a
dÇm
b 2 0,482 2
Pqt ( L  ) (9  )
Muqt = 2 =5496. 2 =11712,6(N.m).
4. L 4 .9
Lùc qu¸n tÝnh ngang do träng lîng b¶n th©n qn=120(N). ta cã m« men
qu¸n tÝnh ph©n bè ®Òu theo ph¬ng ngang(ë mÆt c¾t nguy hiÓm z=l/2).
q n .L2 1
Mtuqt =  .120.9 2  1215(N.m).
8 8
VËy m« men uèn tæng céng theo ph¬ng ngang lµ
My=Muma=Mtuqt +Muqt=11712,6+1215=12927,6(N.m).
5.1.5 Chän tiÕt diÖn
a) Ta chän tiÕt diÖn nh h×nh vÏ
H×nh vÏ
30 0
10
35 0
Chän thÐp I N030 cã h = 300
Ta cã çc th«ng sè cña thÐp I ta chän nh sau:
+ Träng lîng 1m dµi lµ q = 36,5kg/m
H×nh vÏ
h=300 x x
Tæng träng lîng cña dÇm lµ:
9.36,5 + [(0,3 . 0,01 .9).2 + (0,35 . 0,008 .9).2] . 7,85 tÊn
= 1148,5 kg
- Träng lîng dÇm mµ ta chän s¬ bé lµ 1080 kg
Do ®é sai lÖch kh«ng lín ta cã thÓ chÊp nhËn ®îc ta tiÕn hµnh x¸c
®Þnh trôc trung hoµ cña tiÕt diÖn.
- Do tiÕt diÖn ®èi trïng nhau qua trôc oy nªn träng t©m cña tiÕt diÖn
ph¶i thuéc oy.
Träng t©m C cña tiÕt diÖn ph¶i çch trôc ox mét kho¶ng yc
H×nh vÏ.
300
10
3
30
350
2 8 x
c
yc =389.14
4
h=300
Ta chia tiÕt diÖn thµnh 5 phÇn nh h×nh vÏ
Ta cã: F1 = 300.10 = 3000 mm2
y1 = 665 (mm)
F2 = F3 =350. 8 = 2800mm2
y2 = y3 = 485 (mm)
F4 = F1 = 3000 (mm2)
y4 = 305 (mm)
y5 = 150
F5 = 46,5 cm2
= 4650mm2
VËy
yc = 389,14 (mm)
TÝnh m« men qu¸n tÝnh Jx
Ta cã Jx = Jx1 + Jx2 + Jx3 + Jx4
300.10 3
Jx1=  275,86 2 .3000  228321218,8mm 4
12
300.10 3
Jx4=  84,14 2 .3000  21263618,8mm 4
12
8.350 3
Jx2=Jx3=12  95,86 2 .2800  54312924,21mm 4
12
Jx5=JxI+239,142.4650=7080cm4+26592,39191cm4=33672,39191cm4
Jx=Jxi=69493,46051cm4
TÝnh m« men qu¸n tÝnh Jy
h.b 3 10.300 3
Jy1=Jy4=   22500000mm 4  2250cm 4
12 12
Jy2=Jy3=37691733,33mm4=3769,173333cm4
Jy5=JyI=337cm4
Jy=Jyi=12375,34667cm4
b). KiÓm tra theo ®iÒu kiÖn cêng ®é
(T.L…)
 max = 1056,89 (kg/cm2)
Víi Mx = 159495,2 (N.m) = 1594952 (kg/cm)
My = 13511,5 (mm) = 135115 (kg/cm)
Jx = 69493,4605 cm4
Jy = 12375,34667 cm4
X = 150(mm) = 15cm
Y = 389,14 (mm) = 38,914 cm
Thay çc gi¸ trÞ trªn vµo ta ®îc
max = 1056,89(kg/cm2)
VËy max < [] = 1600(kg/cm+2)
c) KiÓm tra theo ®iÒu kiÖn ®é vâng
§é vßng cho phÐp cña dÇm chÝnh ®îc tÝnh theo (CT.TL)
- §é vâng cña dÇm do t¶i träng di ®éng râng ra lµ
- Trong ®ã P = Q + GGL = 50.000 + 4960 = 54960(N)
- L = 9m khÈu ®é
E - M« ®un ®µn håi cña vËt liÖu.
E = 2.105 (N/mm2)
Jx : M«men qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn dÇm ®èi víi trôc ngang.
Jx = 69493,46051 cm4 = 694934605,1 mm4
Thay çc gi¸ trÞ vµo ta ®îc
f1 = 6,3 (mm)
- §é vâng cña dÇm do t¶i träng ph©n bè g©y ra lµ
q = 1200N/m) = 1,2N/mm
f2 = 0,082 (mm)
§é vâng cña dÇm khi chÞu t¶i träng danh nghÜa lµ f= f 1 + f2 = 6,382
(mm)
VËy f < [f] = 12,86 (mm)
Do ®ã dÇm ®¶m b¶o vÒ ®é vâng
5.1.6. TÝnh ®êng Hµn
H×nh vÏ
3 3
2
2
x
c
yc''
yc =389.14
1 1 yc'=23.918
h=300
TÝnh ®êng hµn t¹i chç nèi dÇm ch÷ I víi dÇm hép
- Khi chÞu uèn ®êng hµn cã xu híng t¬ng ®¬ng ®èi víi nhau, ®êng
hµn sÏ chÞu çch theo chiÒu däc dÇm.
Lùc çch trªn mét ®¬n vÞ chiÒu dµi lµ

Qc:S ny
T  (TLH / Cthep )
J ng
- Qc : lùc c¾t tÝnh to¸n t¹i m¹ch çch cån xÐt.
- Sng: M« men tÜnh m¹ch çch nguyªn cña mét çch dÇm ®èi víi trôc
trung hoµ cña dÇm (tÝnh cho thÐp ch÷ I)
- Jng : M«men qu¸n tÝnh m¹ch çch nguyªn cña dÇm ®èi víi trôc trung
hoµ.
Sng = y/c .F = 23,914 . 46,5 = 1112 cm3
Jng = Jx = 69493,46051 cm4
- Qc: Lùc çch lín nhÊt: Khi pal¨ng dÞch s¸t ®Õn dÇm çch ®Çu dÇm
0,8m
H×nh vÏ
p (l - l )
l
q. l
2
P L  l  qL
Qc  
L 2
66400 9  0,8 1200.9

Q cc  
9 2
Qc = 65897,7(N)
Thay vµo c«ng thøc ta cã

65897,7.1112
T   1054,46( N / m)
69493,46051
øng suÊt çch cña ®êng hµn lµ.
Fh = 2.0,7hh.lh (TL KCT)
(V× cã 2 ®êng hµn)
0,7 : HÖ sè hµn b»ng tay
hh: chiÒu cao ®êng hµn.
lh = 1 -> Fh = 1,4 hl
mµ [] = 0,6 [] = 0,6.1600 = 960kg/cm2
[] = 9600N/cm2 -> hhl >
Do thÐp dµy 10 (mm) -> chän hh = 8 (mm)
* KiÓm tra ®êng hµn t¹i vÞ trÝ thø 2 lÊy chiÒu cao ®êng hµn lµ 8mm
Lùc çch trªn mét ®¬n vÞ chiÒu dµi ®êng hµn.
Sng = y//c.F = 84,14 .300.10 = 252420 mm3 = 252,42 cm3

65897,7.252,42
T=  239,3N / cm  23,93 N / m
69493,04651
T 25,4
m·= Fh 
2.0,7.8.1
 2,13 N / mm 2
m·x<[]= 96 (N/mm2) -> §¹t yªu cÇu.
* §êng hµn t¹i vÞ trÝ (3) ë trªn cïng kh«ng lín ph¶i kiÓm tra v× lùc
trùot nhá h¬n, xa trôc trung hoµ h¬n chän hh = 8mm
* KiÓm tra m¹ch çch t¹i chç dÇm chÝnh g¸c lªn dÇm ®Çu.
H×nh vÏ
y
a -a
300
o x
350
8
10
Jx = 57166666,67 +194450000
Jx = 25161,6666,7 (mm4)
Jx = 25161,66667(cm4)
øng suÊt tiÕp lín nhÊt ë trôc trung hoµ ®îc tÝnh theo c«ng thøc
Trong ®ã: Qc : lùc çch lín nhÊt t¹i tiÕt diÖn ®ang xÐt.
Sx: m«men tÜnh cña m¹ch çch ®èi víi trôc trung hoµ
b: bÒ réng nhá nhÊt cña tiÕt diÖn.
X¸c ®Þnh lùc çch lín nhÊt t¹i tiÕt diÖn ®ang xÐt.
Coi Pal¨ng ®iÖn tiÕn vÒ phÝa ®Çu dÇm ®Õn kÞch dÇm lµ çch gèi
1 kho¶ng lµ l = 600(mm) = 0,6 m, kho¶ng çch b lµ 16 mm = 1,6 cm ta cã
biÓu ®å lùc çch.
H×nh vÏ
p (l -0.8)
l
l
q. l
2
- q. l
2
Tõ biÓu ®å lùc çch ta cã.
Lùc çch tÝnh to¸n
66400(9  0.8) 1200.9

Qc    65897,7( N )
9 2
Sx = yc.F = 2.180.10.300 = 1080000 (mm3/ 1080(cm3)

65897,7.1080
   1767,8 N / cm 2  176,78KG / cm 2
25161,66667.1,6
mµ []= 0,6 [] = 0,6.1600 = 960 (kg/cm2)
VËy<[] MÆt c¾ch ®¶m ®¶o
* KiÓm tra æn ®Þnh cña dÇm.
Ta cã nhËn xÐt: Víi nh÷ng dÇm chñ cña gi¸ cÇu 1 dÇm do çc b¸nh xe
pal¨ng (t¶i di ®éng) sÏ lµm cho cµnh díi cña dÇm vâng xuèng. Khi pal¨ng di
chuyÓn tíi vÞ trÝ nµo ®ã th× t¹i ®¸y b¶n çnh dÇm sÏ bÞ uèn côc bé sù æn
®Þnh côc bé nµy cã thÓ ph¸t sinh tríc khi dÇm bÞ mÊt æn ®Þnh tæng thÓ.
V× vËy cÇn ph¶i kiÓm tra æn ®Þnh côc bé cña dÇm.
Tuú theo vÞ trÝ cña lùc P trªn giê, øng suèt uèn lín nhÊt cã thÓ xuÊt
hiÖn hoÆc ë thí trªn t¹i ®iÓm b¸ch ®Çu cña b¸n kÝnh nèi gê víi thµnh ®øng
hoÆc ë thí díi ë bªn tù do cña gê.
H×nh vÏ:
t tb
t
d
x
pc c p
a a
135 y
z
z
k
2.9
k1
2.5
2.1
k3
1.7
1.3
0.9
k2  =c/a
0.5
0.5 0.6 0.7 0.8 0.9
®å t h Þh Ö s è k 1, k 2,k 3.
Trô X däc theo chiÒu dµi L cña Ray
Trôc y vu«ng gãc víi chiÒu dµi L cña Ray
Trôc z nh h×nh vÏ.
* ë tiÕt diÖn s¸t thµnh ®øng do uèn trong m¹ch ph¼ng xz theo c«ng
thøc (TL…)
Trong ®ã: K1: HÖ sè phô thuéc vµo tû sè c/b
t: chiÒu dµy cña gê
p: t¶i träng tËp trung
Xem b¶ng kÕt cÊu thÐp cã
b = 135; d = 6,5, t = 10,2
ta cã -> nh×n trªn ®å thÞ
Ta cã: k1 = 2,5
p 66400
P   16600( N )
4 4
2.5.16600
x= 15 2
 184,4( N / mm 2
ë tiÕt diÖn s¸t thµnh ®øng do uèn trong m¹ch ph¼ng y7 x¸c ®Þnh theo
(CT.TL)
K2.p
2
y= t
Trong ®ã: K2 lµ hÖ sè phô thuéc vµo tû sè c/a = 0,79
Theo ®å thÞ K2 = 0,7
0.7.16600
 51,6 N / mm 
2
y= 2
15
ë biªn tù do cña giê do uèn trogn m¹ch ph¼ng yz s¸ch thµnh
DÊu (+) dïng cho thí kim lo¹i ë trªn chÞu kÐo
DÊu (-) dïng cho thí díi bÞ nÐn.
øng suÊt uèn toµn phÇn ë m¹ch ph¼ng yz x¸c ®Þnh theo c«ng thøc
(TL1) ta cã
Trong ®ã: Mn M«men uèn cña dÇm trong m¹ch ph¼ng ®ang xÐt do
çc t¶i träng tËp trung vµ t¶i träng tËp chung ph©n bè ®Õn gay ra theo (CT
TL1) ta cã
Wx: m«men chèng uèn trong m¹ch ph¼ng trªn.
* øng dông tæng ë gê b»ng
- ë tiÕt diÖn s¸ch thµnh ®øng theo (c«ng thøc TL1)
- ë biªn tù do cña gê x¸c ®Þnh theo c«ng thøc ( 8-12) trang 139 - TL1
 = n + ya < []
ya = 299,05 (N/mm2) > [ n] = 180 (N/mm)
- Ta ph¶i hµn thªm ë díi b¶n çch thÐp ch÷ I mét tÊm thÐp dµy lµ 
Lóc ®ã ta cã
n + ya < [2] -> ya < [ 2 ] - n
ya < 180 - 89,3 = 90,7 (N/mm2)
1,8.16600 1,8.16600
 90,7  10,2    
2
10,2    2
 90,7 
-> (10,2 +) > 18,5 mm
->  > 18,5 -10,2 = 8,3 (mm)
-> chän  = 10 (mm)
* Uèn côc bé b¶n çnh phÝa díi cña dÇm h×nh hép.
Díi t¸c dông cña lùc tËp trung P th«ng qua b¸nh xe pal¨ng b¶n thÐp
çnh dÇm cã kh¶ n¨ng bÞ uèn côc bé, ®Ó tr¸nh hiÖn tîng uèn côc bé nµy ngêi
ta thêng ®Æt thªm çc b¶n ng©n gia cêng trªn b¶n çnh vµ ®Æt th¼ng gãc víi
híng cña ®êng ray
- ChiÒu cao b¶n ng©n lÊy b»ng 2/3 chiÒu cao tÇm bông lóc b»ng
2/3.350 = 233,3 ta chän lµ 240mm
- Cù ly gi÷a çc b¶n ng©n a1 ®îc x¸c ®Þnh bëi ®iÒu kiÖn t¶i träng
tËp trung di ®éng coi nh hoµn toµn do thanh ray chÞu bá qua t¸c dông cña
b¶ng nh©n vµ sù biÕn d¹ng cña b¶n ng¨n coi Ray nh mét dÇm liªn tôc
nhiÒu nhÞp tùa trªn gèi cøng ®Ó tÝnh
M« men lín nhÊt cña Ray cã thÓ tÝnh theo c«ng thøc
1
Mr = 6 . p.q1 . [( trang 65) - TL5]
P : T¶i träng di ®éng tËp trung
a1 :Cù ly gi÷a çc b¶n ng¨n
øng suÊt cña Ray (thÐp 1)
Mr p.a1
r     r  (ct-3.57) t < 5
¦ W r 6 wr
wr : m« men chèng uèn cña Ray ( thÐp I)
 r  : øng suÊt cho phÐp cña Ray ( thÐp I )

tõ c«ng thøc trªn ta rót ra kho¶ng çch cÇn thiÕt gi÷a çc b¶n ng¨n lµ:
6 wr lr 
a `1 
p
Tra b¶ng ta cã wr  472cm 3
Trong ®ã [] = 1400 (KG/cm2) = 1400 (N/cm2)
P = 69140 (n)
Chän a = 180 cm c¶ dÇm cã 5 b¶n ng¨m
ChiÒu dµy b¶n ng¨n lÊy b»ng chiÒu dµy tÊm bông.
5.2. TÝnh to¸n kÕt cÊu thÐp dÇm ®Çu
5.2.1. §Þnh h×nh thøc kÕt cÇu dÇm ®Çu
Víi t¶i träng vµ khÈu ®é nh vËy ta chän kÕt cÊu nh sau:
§Ó cho kÕt cÊu dÇm ®Çu ®¬n gi¶n, dÔ tÝnh to¸n ta chän mét çch cã
d¹ng 2 ch [ quay lng vµo nhau, 2 ®Çu dÇm ®Æt çc b¸nh xe di chuyÓn cÇu
b
a
b
a
a -a b -b
X¸c ®Þnh kho¶ng çch gi÷a çc b¸nh xe di chuyÓn cÇu trôc trªn dÇm
cuèi
XÐt cÇn trôc tùa trªn 46 xe di chuyÓn A, B, C, D cã khÈu ®é L =

90.000 ta cÇn x¸c ®Þnh kho¶ng çch E gi÷a çc b¸nh xe trªn dÇm cuèi. Do
khÈu ®é lín h¬n rÊt nhiÒu so víi kho¶ng çch E vµ lùc c¶n kh«ng ®Òu gi÷a
2 bªn ray cïng çc nguyªn nh©n do chÕ t¹o l¾p ®Æt vµ dÉn ®éng mµ cã thÓ
x¶y ra hiÖn tîng cÇn trôc ®ang ch¹y th× mét bªn bÞ x« lªch. HiÖn tîng ®ã
lµm cho b¸nh xe tiÕp xóc víi c¹nh ray sinh ral ùc c¶n phô w, lµm t¨ng t¶i
träng t¸c dông lªn cÇn trôc. §Ó th¾ng lùc c¶n phô ®ã, ®éng c¬ dÉn ®éng
ph¶i ph¸t sinh thªm lùc dÉn ®éng w vµ lùc dÉn ®éng nµy ®îc ph©n bè ®Òu
cho 2 bªn ray, mçi bªn w/2
b c
n v
e w /2
W/2
n
a l d
Nh vËy nÕu bªn bÞ x« lÖch lµ bªn ray AB th× t¸c ®éng cã lùc c¶n phô
w vµ lùc dÉn ®éng w/2 vµ do vËy vÉn tån t¹i lùc c¶n phô w/2 t¸c dông ngîc
chiÒu chuyÓn ®éng. Bªn ray kh«ng bÞ x« lÖch CD ®îc t¨ng thªm lùc dÉn
®éng w/2 theo chiÒu chuyÓn ®éng. Çc lùc ë hai bªn ray ngîc chiÒu nhau t¹o
thµnh m« men x« lÖch
M«men nµy ph¸t sinh ra lùc c¶n phô N gi÷a çc b¸nh xe vµ c¹ch ranh
NÕu N qu¸ lín sÏ lµm cho b¸nh xe kh«ng quay mµ chØ trît ®Ó lo¹i trõ
kh¶ n¨ng nµy, ta ph¶i ®¶m b¶o lùc dÉn ®éng ë mçi bªn ray th¾ng lùc c¶n do
ma s¸t khi cã lùc w
 trong ®ã f – hÖ sè ma s¸t gi÷a thµnh b¸nh xe vµ c¹nh ray. Trong

tÝnh to¸n thêng lÊy f = theo ®Ò tµi ®ùoc giao cÇn trôc L = 900mm chän s¬
bé E = 1800 (mm).
5.2.2. X¸c ®Þnh gi¶n ®å tÝnh to¸n cña dÇm
Tõ kÕt cÊu dÇm ®Çu ®· ®Þnh nh trªn ta coi dÇm ®Çu nh mét dÇm
gi¶n ®¬n ®Æt trªn 2 gèi tùa. DÇm chÞu çc t¶i träng tËp trung do träng lîng
dÇm chñ vµ träng lîng hµng n©ng cïng träng lîng pal¨ng t¸c dông vµ gi÷a
dÇm vµ t¶i träng ph©n bè ®Òu do träng lîng cña chóng g©y ra hay träng lîng
b¶n th©n g©y ra. V©y ta cã gi¶n ®å tÝnh to¸n cña dÇm
5.2.3. X¸c ®Þnh t¶i träng t¸c dông lªn kÕt cÇu dÇm ®Çm träng lîng
dÇm chÝnh t¸c dông lªn mét bªn dÇm ®Çu
chän qd = 5744 (N)
T¶i träng di ®éng p=66400 (N)
T¶i träng nµy t¸c dông lªn dÇm ®Çu khi pal¨ng di chuyÓn çch dÇm
®Çu mét kho¶ng l = 800 (mm)
b c
p qt
p
a l d
Khi t¶i träng p çch gèi tùa D mét kho¶ng l = 800 (mm). CÇn x¸c ®Þnh
ph¶i lùc t¹i gèi tùa D. Ta cã:
LÊy m« men ®èi víi ®iÓm C
MC = RD. L – p(L – 800) = 0
 RD = = 60497,7(N)
Khi t¶i träng p çch gèi tùa C mét kho¶ng l = 800 (mm) t¬ng tù x¸c
®Þnh ®îc: RC = RD = 60497,7(N)
Lùc qu¸n tÝnh x« ngang t¸c dông lªn dÇm ®Çu khi h·m pal¨ng
Pqtpl =
Trong ®ã: Rb – tæng ¸p lùc b¸nh xe chñ ®éng
GPL: Träng lîng pal¨ng, GPL = 4960 (N)
n: sè b¸nh xe chñ ®éng cña pal¨ng, n = 2
n0: tæng sè b¸nh xe cña pal¨ng, n0 = 4
 Pb = (50000 + 4960). = 27480 (N)
 PqtPL = . 27480 = 4121,4 (N)
Gi¶ ®Þnh träng lîng dÇm ®Çu lµ 200kg. T¶i träng cña kÕt cÊu dÇm
®îc phÊn bè trªn toµn bé chiÒu dµi dÇm. C¨n cø vµo nh÷ng t¶i x¸c ®Þnh trªn
ta cã gi¶n ®å tÝnh to¸n cho dÇm ®Çu
q
p
c d
p qt
l=1800
§Ó x¸c ®Þnh ®îc m¹ch çch cÇn thiÕt cña dÇm ®Çu, ta ph¶i x¸c ®Þnh
®îc m« men uèn lín nhÊt do çc t¶i rtäng trªn g©y ra theo hai ph¬ng X vµ Y
®èi víi dÇm.
Coi t¶i träng t¸c dông lªn dÇm ®Çu ph©n bè ®Õn trªn 2 thanh thÐp [
T¶i träng do dÇm chñ t¸c ®éng lªn mét thanh thÐp ] lµ:
q1 =
T¶i träng hµng n©ng vµ pal¨ng t¸c dông lªn mét thanh thÐp ] lµ
60497,7
q2 = =  30248,85( N )
2
T¶i träng qu¸n tÝnh ngang t¸c dông lªn mét thanh thÐp ] lµ:
3925,7
q3 =  1962,85( N )
2
T¶i träng b¶n th©n cña mét thanh thÐp ] lµ:
q4 =
T¶i träng ph©n bè trªn suèt chiÒu dµi cña mét thanh thÐp ] lµ:
Çc t¶i träng nµy cã t¸c dông lín lªn dÇm ®Çu cã ®iÓm ®Æt lùc t¹i
gi÷a dÇm. Khi ®ã ta cã biÓu ®å m« men uèn do çc t¶i träng g©y ra ®èi víi
dÇm ®Çu nh sau
q1+ q2
q
p
q3
(q1+q2) .l
4
q .l2
8
(q1+q2) .l q 2
+ .l
4 8
q3 .l
my =
VËy ta cã m« men uèn lín nhÊt do çc t¶i träng t¸c dông theo ph¬ng
ph¸p ®óng
Mx =
Mx 
 2872  30248,85.1,8  555,6.1,8 2
4 8
Mx = 15521,4 + 225 = 15746,4 (N. m)
M« men uèn do t¶i träng qu¸n tÝnh ngang t¸c dông lªn dÇm ®Çu theo
ph¬ng ngang lµ:
q3 L 1962,85.1,8
My =   927,3( N .m)
4 4
Do t¶i träng t¸c dông theo hai mÆt ph¼ng th¼ng gãc víi nhau vµ ®i
qua trôc qu¸n tÝnh chÝnh, theo ®iÒu kiÖn cêng ®é ta cã:
n =  wx 
Trong ®ã: Mx, My – m« men tÝnh to¸n cña dÇm lÇn lît ®èi víi çc trôc
x – x vµ y – y.
wx, wy – m« men chèng uèn cña m¹ch çch dÇm lÇn lît ®èi víi çc trôc
x – x vµ y – y.
[] – øng suÊt uèn cho phÐp [] = 160 (N/mm2)
wx 
wx  144,78 (cm3)
5.2.4. Chän m¹ch c¾t
C¨n cø vµo t×nh h×nh t¸c dông cña t¶i träng, dùa theo ®iÒu kiÖn cêng
®ét a cã thÓ chän ®îc m¹ch c¾t cña dÇm. S¬ bé ta chän tiÕt diÖn dÇm nh
sau:
x x
300
C¨n cø vµo wx tra b¶ng thÐp h×nh chän thep ] w030 cã çc th«ng sè sau:
wx = 387 (cm3) Jx = 5810 (cm4)
wy = 43,6 (cm3) Jy = 327 (cm4)
h = 300 (mm) F = 40,5 (cm2)
q = 31,8 (kg/m)
KiÓm tra m¹ch c¾ch dÇm ®· chän – theo ®iÒu kiÖn cêng ®é
n =
X¸c ®Þnh m« men uèn theo ph¬ng x
Víi thÐp [ ®îc chän cã khèi lîng trªn 1 mÐt dÇm:
q = 31,8 (kg) = 318 (N)
Mx =
Thay sè vµo ta cã
Mx = = 15521,4 + 128,8 = 15650,2 (N.m)
Mx = 15650,2 . 103 (N. m)
n =
n = 80,8 + 42,6 = 123,2 (N/mm2)
VËy n < [n] = 160 (N/mm2)
- Theo ®iÒu kiÖn cêng ®é
f=
Trong ®ã P = q1 + q2 t¶i träng t¸c dông lªn dÇm ®Çu
P = 2 (2872 + 30248,85) = 66241,7 (N)
L: KhÈu ®é cña dÈm L = 2000 (mm)
E: m« ®un ®µn håi cña vËt liÖu E = 2,1. 105 (N/mm2)
Jx: m« men qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn dÇm ®èi víi trôc x
X¸c ®Þnh t¹o ®é träng t©m cña dÇm ta cã:

2 2
 Fi yi  Fi yi
i 1 i 1
xc = 2 yc = 2
 Fi  Fi
i 1 i 1
do tiÕt diÖn ®èi xøng
xc = 0
yc = 0
Jx = Jx1 + Jx2 = 2. Jx1 = 2. 5810 = 11620 (cm2)
Jy = Jy1 + Jy2 = 2Jy1 = 2. 327 = 654 (cm2)
§é vâng
f=
f=
f=
VËy f < [f] do ®ã tho¶ m·n ®iÒu kiÖn ®é vâng
- KiÓm tra mÆt c¾t cña dÇm ®Æt t¹i gèi châ c¾t b¸nh xe.
Do l¾p b¸nh xe vµo dÇm ®Çu ph¶i c¾t v¸t ®i mét phÇn ®Ó l¾p b¸nh
xe rêi vµo ®ã.
b
b -b
Ta chia mÆt c¾t A – A ra lµm 6 phÇn
100
11
140 100
1 2
3 4
6.5
120
5 6
8
Ta x¸c ®Þnh øng suÊt c¾t cña mÆt c¾t theo c«ng thøc (TL ....)
=
Trong ®ã:
QC: lùc c¾t
S: m«men tÜnh cña mÆt c¾t
Jx: m« men qt cña mÆt c¾t
b: bÒ réng chç nhá nhÊt cña mÆt c¾t
b = 13 (mm)
Ta tÝnh S vµ Jx
Tríc tiªn ta x¸c ®Þnh träng t©m cña mÆt c¾t
gäi träng t©m cña mÆt c¾t cã to¹ ®é lµ (xc, yc)
xc = 0
yc =
F1 = F2 = 100. 11 = 1100 (mm2)
y1 = y2 = 114,5 (mm)
F3 = F4 = 6,5 (120 – 11) = 708 (mm2)
y3 = y4 = 54,5 (mm)
F5 = F6 = (100 – 6,5). 8 = 748 (mm2)
y5 = y6 = 4 (mm)
 yc =
VËy to¹ ®é ®iÓm C(0; 65; 5)
TÝnh Jx:
Jx = 2 + 2 + 112 . 708,5 +
+2
TÝnh Sx:
Sx = 2(110. 49 + 708,5. 11 + 748. 61,5)
Sx = 215391 (mm3)
QC =
b = 2. 6,5 = 13 (mm)
Thay vµo c«ng thøc
=
[] = 0,6 [] = 0,6 . 160 = 96 (N/mm2)
VËy  < []  mÆt c¾t ®¶m b¶o
5.2.5. TÝnh to¸n mèi hµn
a. Mèi ghÐp hµn trong dÇm
Çc thÐp b¶n vµ thÐp ch÷ [ ®îc ghÐp l¹i víi nhau b»ng mèi hµn gãc.
ChiÒu cao miÖng hµn lÊy b»ng chiÒu dµy cña thÐp b¶n k = 8 (mm)
Lùc t¸c dông lªn mèi hµn la m« men do t¶i träng qu¸n tÝnh cña pa l¨ng
di chuyÓn trªn dÇm chÝnh g©y ra lùc quan tÝnh nµy ®· ®îc tÝnh ë trªn.
y 370
x x
S¬ ®å tÝnh to¸n mèi hµn cña dÇm ®Çu
Pqt = 3925,7 (N)
M«men cña lùc quan to¸n t¸c dông lªn mèi hµn phÝa tªn
Mt = Pqt (350 + 8) = 3925,7 . 358 = 1405400,6 (N. mm)
M« men cña lùc qu¸n tÝnh t¸c dông lªn mèi hµn phÝa díi
Md = Pqt (35078 + 350) = 2917951,2 (N. mm)
Chän chiÒu cao mèi hµn k = 8 cho mèi hµn phÝa trªn khi ®ã chiÒu
dµi cÇn thiÕt cña mèi hµn phÝa trªn lµ
¸p dông c«ng thøc tÝnh mèi hµn gãc (TL ....)
Lt = =
Trong ®ã 0,7 lµ hÖ sè hµn b»ng tay.
Lt = =
b. TÝnh mèi hµn gi÷a dÇm ®Çu vµ dÇm chÝnh
DÇm ®Çu vµ dµm chÝnh liªn kÕt víi nhau b»ng mèi hµn chèng.
ChiÒu cao miÖng hµn lÊy b»ng 8 (mm)
T¶i träng t¸c dông lªn mèi hµn gåm cã: Lùc qu¸n tÝnh khi phanh hµn
pal¨ng ®ét ngét.
Pqt = 3925,7 (N)
vµ m« men lùc qt do phanh cÇn
P® = m c =
M = P® .
§iÒu kiÖn søc bÒn cho mèi hµn ®uîc tÝnh theo nh c«ng thøc (TL...)
 = p + m =
  []
S¬ ®å tÝnh liªn kÕt dÇm chÝnh vµ dÇm ®Çu
H×nh vÏ:
ld
ln
Trong ®ã
L = 2ld + ln = 2 ld + 300
Thay sè vµo ta cã
=+
 ChiÒu dµi cÇn thiÕt ld = 135,6 (mm)
Ta chän chiÒu dµi ld = 320 (mm) ®Ó hµn hÕt chiÒu réng cña dÇm
®Çu.
PhÇn VI
TÝnh to¸n c¬ cÊu di chuyÓn cÇn trôc

6.1. TÝnh chän b¸nh xe vµ ray
C¨n cø vµo träng t¶i m¸y trôc (theo b¶ng 9-4-TL...), ta chän lo¹i b¸nh xe
h×nh trôc cã 2 thµnh bªn, cã ®êng kÝnh b¸h xe Dbt= 400mm ®êng kÝnh
ngâng trôc l¾p « d = 900mm
- T¶i träng t¸c dông lªn b¸nh xe.
B¸nh xe bè trÝ víi kho¶ng çch "nhÞp cÇu" L = 9000mm vµ kho¶ng

çch trôc çc b¸nh xe B = 2000mm, t¶i träng t¸c dông lªn b¸nh xe gåm cã:
träng lîng b¶n th©n Gc vµ träng lîng pal¨ng GPL cïng víi t¶i träng vËt n©ng Q.
C¨n cø vµo ®êng kÝnh b¸nh xe Dbt = 400 (mm), ta chän ®êng ray KP
70 cã br = 70 (mm)
T¶i träng lín nhÊt t¸c dông lªn b¸nh xe A vµ D khi pal¨ng cã vËt n©ng
lín nhÊt t¹i mét ®Çu bªn tr¸i cÇn.
Ta cã s¬ ®å tÝnh nh h×nh vÏ
Pmax = PA = PD = (*)
X¸c ®Þnh träng lîng b¶n th©n cÇn GC s¬ bé nh sau
+ Khèi lîng dÇm chÝnh vµ b¶n ng¨n lµ
Gdc = 1150 (kg) = 11500 (N)
+ Khèi lîng dÇm ®Çu
Gd® = 200 (kg) = 2000 (N)
+ Khèi lîng c¬ cÊu di chuyÓn cÇn
Gccdc = 11700 (N)
VËy träng lîng cÇn kÎ c¶ c¬ cÊu di chuyÓn lµ:
GcÇn = Gdc + Gdd + Gccdc = 11500 + 2000 + 11700 = 25200 (N)
vËy ta cã
GC = 25200 (N)
GPL = 4960 (N)
Q = 50000 (N)
Thay vµo c«ng thøc (*) ta cã
Pmax = (4960 + 50000)
Pmax = 32585,5 (N)
T¶i träng nhá nhÊt t¸c dông lªn b¸nh xe A vµ D khi pal¨ng kh«ng cã vËt
n¨ng t¹i ®Çu bªn ph¶i cÇn
Pmin(AB) = GPL .
Pmin(AD) = 4960 .
T¶i träng t¬ng ®¬ng t¸c dông lªn b¸nh xe
Pbx = . Kbx. Pmax
Trong ®ã:
: hÖ sè cã tÝnh ®Õn sù thay ®æi cña t¶i träng phô thuéc vµo tû sè
Tra b¶ng (TL 1...... ) TL2 míi ) ta cã  = 0,8
Pmax : t¶i träng lín nhÊt cã thÓ xuÊt hiÖn ®èi víi b¸nh xe, x¸c ®Þnh cho
trêng hîp bÊt lîi nhÊt ®èi víi b¸nh xe.
Kbx : hÖ sè tÝnh ®Õn chÕ ®é lµm viÖc cña c¬ cÊu ë ®©y lµ chÕ ®é
lµm viÖc trung b×nh Kbt = 1,2
VËy Pbx = 0,8. 1,2 . 32585,5 = 31282 (N)
B¸nh xe ®îc chÕ t¹o b»ng thÐp ®óc 55TL. §Ó ®¶m b¶o l©u mßn vµ
b¸nh xe ®¹t ®é r¾n HB = 300 – 320 vµnh b¸nh ®îc kiÓm tra theo øng sÊt
dËp côc bé.
d = 190 . (CT 2.67 – Tl 2)
P: T¶i träng tÝnh to¸n lªn b¸nh xe
b, r chiÒu réng mÆt lµm viÖc vµ b¸n kÝnh b¸nh xe.
d = 190 .
mµ [d] = 750 N/mm2
VËy d < [d] do ®ã kÝch thíc b¸nh xe chän hîp lý.
6.2. §éng c¬ ®iÖn
Lùc c¶n tÜnh chuyÓn ®éng cña cÇn trôc gåm cã lùc c¶n do ma s¸t vµ
lùc c¶n do ®é dèc vµ ®êng ray, thµnh phÇn lùc c¶n do giã ë ®©y kh«ng cã
v× cÇn trôc lµm viÖc trong nhµ xëng.
- Lùc c¶n do ma s¸t
w1 = (G0 + Q). (CT 3 - 40 TL2)
Trong ®ã:
G0: träng lîng cÇn trôc kÓ c¶ bé phËn mang vËt.
Q: träng lîng vËt n©ng
Dbx: ®êng kÝnh b¸nh xe, Dbx = 400 (mm)
d: ®êng kÝnh ngâng trôc l¾p æ cña b¸nh xe d = 90 mm
f: hÖ sè ma s¸t trong æ trôc phô thuéc vµo lo¹i æ vµ kÕt cÊu æ, f =

0,015
: hÖ sè ma s¸t l¨n phô thuéc vµo lo¹i ray vµ ®êng kÝnh b¸nh xe  =
0,6 (b¶ng 3 – 7 TL 2)
vËy w1 = (50000 + 4960 + 25200)
w1 = 528,5 (N)
- Lùc c¶n do ®é dèc ®êng ra ®Æt tr©n cÇn
w2 =  (G0 + Q)
Trong ®ã:
: ®é dèc cña ®êng ray, chän  = 0,001.
w2 = 0,001 (50000 + 4960 + 25200) = 80,1 (N)
- Tæng lùc c¶n tÜnh chuyÓn ®éng
wt= kt. w1 + w2
Trong ®ã: kt – hÖ sè kÓ ®Õn lùc ma s¸t thµnh b¸nh vµ mÆt ®Çu

moay¬.
kt = 2,4 t¬ng øng víi
VËy
wt = 2,4 . 528,5 + 80,1 = 1348,5 (N)
C«ng suÊt tÜnh yªu cÇu ®èi víi ®éng c¬ ®iÖn
Nt =
Trong ®ã
wt: tæng lùc c¶n tÜnh wt = 1348,5 (N)
v: vËn tèc di chuyÓn cÇn v = 60 (m/ph)
dc: hiÖu suÊt truyÒn ®éng
Nt =
Do bè trÝ c¬ cÊu di chuyÓn cÇu lµ ®éc lËp nªn ®Ó ®Ò phßng ph©n

bè t¶i träng kh«ng ®Òu gi÷ 2 bªn th× c«ng suÊt cÇn thiÕt cña mçi ®éng c¬
mçi bªn lÊy b»ng 60% Nt yªu cÇu chung.
V©y N = 60% . wt = 60% . 1,59= 0,96 (Kw)
T¬ng øng víi chÕ ®é lµm viÖc cña c¬ cÊu lµ trung b×nh ta chän ®éng
c¬ ®iÖn cho c¬ cÊu di chuyÓn lµ ®éng c¬ d©y cuèn ®Ó cã thÓ thay ®æi
®îc tèc ®é di chuyÓn. V× khi mang t¶i th× cÇn ®iÒu chØnh cÇn di chuyÓn
chËm, cßn khi kh«ng mang t¶i th× cÇn ®iÒu chØnh di chuyÓn nhanh. Së dÜ
kh«ng chän ®éng c¬ lång sãc v× ®éng c¬ d©y cuèn lµm viÖc kÐm h¬n v×
cã ®êng ®Æc tÝnh mÒm h¬n. Kh¶ n¨ng thay ®æi tèc ®é tèt h¬n.
T¬ng tøng víi chÕ ®é lµm viÖc trung b×nh cã C§ = 25% s¬ bé ta chän
®éng c¬ r«to d©y cuèn MT – 011 – 6. Theo b¶ng 2 – 27 çc lo¹i ®éng c¬
®iÖn dïng cho cÇn trôc.
§éng c¬ MT – 011 – 6 cã çc th«ng sè sau
C«ng suÊt: N = 1,4 (Kw)
Sè vßng quay n = 885 (v/ph)
HÖ sè qu¸ t¶i:
M«men v« n¨ng (Gi. Di2)r«to = 0,85 (N. m2)
Khèi lîng ®éng c¬: m®c = 51 (kg)
6.3. X¸c ®Þnh tû sè truyÒn vµ chän hép gi¶m tèc
- Sè vßng quy yªu cÇu cña b¸nh xe
Tõ c«ng thøc: v = R. w
mµ w =
n=
Thay sè çc sè sau:
v = 60 (m/ph) = 1(m/s)
D = 0,4 (m): ®êng kÝnh b¸nh xe
n=
Tû sè truyÒn chung cÇn cã ®èi víi bé truyÒn lµ:
i=
S¬ ®å c¬ cÊu di chuyÓn cÇn
ph ¬ n g ¸ n iii
- Chän hép gi¶m tèc
ta dïng hép gi¶m tèc b¸nh ran trô ®Æt ®øng. Hép gi¶m tèc ph¶i ®¶m
b¶o çc yªu cÇu sau
Víi C§ 25% sè vßng quay trôc vµo lµ 885 (v/ph) truyÒn ®îc c«ng suÊt
1,2 kw vµ tû sè truyÒn i = 190.
Hép gi¶m tèc phï hîp h¬n c¶ lµ hép gi¶m tèc BK350-II-1, kiÓu 1 trôc
vµo vµ 2 trôc ra.
Cã çc ®Æc tÝnh sau:
A = A1 + A2 + A3 = 90 + 130 + 130 = 350 (mm)
C«ng suÊt truyÒn víi cêng ®é 25% sè vßng quay trôc vµo 1000 (v/ph)
N = 1,8 (kw), tû sè truyÒn i = 30,56
Nh vËy muèn ®¶m b¶o yªu cÇu ®éng häc ta ph¶i thiÕt kÕ hép gi¶m
tèc theo çc yªu cÇu ®Ò pa ë trªn ®Ó qu¸ tr×nh thiÕt kÕ ®îc nhanh chãng
gièng nh hép gi¶m tèc BH350. Ta chØ thay ®æi ®«i chót vÒ sè lîng r¨ng çc
b¸nh r¨ng sao cho phï hîp víi tû sè truyÒn yªu cÇu.
§Ó cã c¬ së ta dïng gåm toµn bé çc th«ng sè vµ kÝch thíng c¬ b¶n cña

hép gi¶m tèc quy chuÈn.
KiÓm tra kh¶ n¨ng t¶i cña nã so víi yªu cÇu.
Kh¶ n¨ng m«men ë trôc ra
Mvµo = 9550
Kh¶ n¨ng truyÒn m« men ë trôc ra.
Mra = Mvµo . i = 17,2 . 30,56 = 525,63 (N. m)
Yªu cÇu m« men dÉn ®Õn trôc vµo.
Yªu cÇu m« men dÉn ®Õn trôc vµo
Mycvµo = 9550
Yªu cÇu m« men truyÒn ë trôc ra
Mycra = Mycvµo. iyc = 10,36. 18,5 = 191,66 (N. m)
Nh vËy hép gi¶m tèc hoµn toµn ®ñ kh¶ n¨ng t¶i. VÊn ®Ò cßn l¹i lµ ta
ph¶i thiÕt kÕ sao cho ®¶m b¶o tû sè truyÒn yªu cÇu i = 18,5.
Theo hép gi¶m tèc BH350 th× tØ sè truyÒn chung lµ i = 30,56 vµ

ph©n ra çc cÊp nh sau
i = i1. i2. i3 =
®Ó gi÷ nguyªn çc th«ng sè kho¶ng çch trôc, m« ®un vµ do ®ã kÝch

thíc toµn bé hép gi¶m tèc lµ sÏ dïng sè r¨ng kh¸c nhng vÉn gi÷ tæng sè r¨ng
tõng cÆp mét theo tiªu chuÈn cô thÓ lµ:
i = i1. i2. i3 =
ta sÏ cã häp gi¶m tè cã ®ñ kh¶ n¨ng t¶i vµ ®¶m b¶o yªu cÇu ®éng
6.4. KiÓm tra ®éng c¬ ®iÖn vÒ m« men më m¸y.
Gia tèc lín nhÊt cho phÐp ®Ó ®¶m b¶o hÖ sè an toµn b¸m k b = 1,2
tÝnh cho trêng hîp lùc b¸m Ýt nhÊt (khi kh«ng cã vËt n©ng).
Jomax = (CT 3.51 – TL 2)
G0 = GPL + GC = 4960 + 25200 = 30160 (N)
G = : tæng ¸p lùc lªn çc b¸nh dÉn khi kh«ng cã vËt n©ng (träng lîng
b¸m) Gd =
d: hÖ sè b¸m cña b¸nh xe vµo ray, lµm viÖc trong nhµ
d = 0,2
wt0 : tæng lùc c¶n tÜnh chuyÓn ®éng cÇn lªn khi c«ng cã vËt n©ng
tÝnh nh sau:
wt0 = wt .
wt0 = 1351,3
VËy Jomax =
J0max = 0,674 (m/s2)
víi ( = 0,015, d = 90mm, Dbx = 400 mm)
Thêi gian më m¸y t¬ng øng víi gia tèc trªn:
Tm0 =
M«men më m¸y tèi ®a cho phÐp ®Ó kh«ng x¶y ra trît tr¬n theo c«ng
thøc:
M0m = + (CT 3.55 – TL 2)
Trong ®ã (Gi. Fi2)I = (GiDi2)roto + (Gi Di2)khíp
(GiDi2)roto = 0,85 (w. m2)
(Gi Di2)khíp = 0,255 (w. m2)
(Gi. Fi2)I = 0,85 + 0,255 = 1,1 (N. m2)
¬ ®©y ta chän khíp vßng ®µn håi cã b¸nh phanh ®êng kÝnh D =
100mm cho phanh TKT 100
VËy
M0m =
M0m = 6,817 + 32,20 + 7,195 = 46,21 (N. m)
M«men më m¸y:
§èi víi ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu vµ ®éng c¬ ®iÖn xoay chiÒu kiÓu
d©y cuèn
Mm =
Mm = 1,45 Mdn
Mdn : m«men danh nghÜa cña ®éng c¬
Mdn = 9550
VËy Mm = 1,45 . 15,1 = 21,89 (N. m)
Mm < M0m
Nh vËy ta ®· dïng Mmmax = 1,8 Mdn th× ®éng c¬ cã m« men më m¸y

nhá h¬n m« men më m¸y cho phÐp.
- KiÓm tra hÖ sè an toµn b¸m thùc tÕ
TÝnh thêi gian më m¸y khi kh«ng cã vËt nÆng
T0m =
víi M0t =
T0m =
T0m =
T0m = 0,2067 + 2,8336  3,1 (s)
Gia tèc thùc tÕ khi më m¸y
J0m =
HÖ sè an toµn b¸m kiÓm tra theo c«ng thøc
Kb =
Kb =
Kb = 2,12
Ta thÊy Kb = 2,11 > 1,2
VËy ®éng c¬ ®· chän lµ ®¶m b¶o
6.5. TÝnh chän phanh
Gia tèc h·m khi kh«ng cã vËt n©ng (b¶ng 3.10 – TL 2) t¬ng øng víi tØ
lÖ nÐn b¸n dÉn so víi tæng sè b¸nh xe lµ 50% víi hÖ sè b¸m  ( = 0,2)
Ta cã J0ph = 0,75 (m/s2)
Thêi gian phanh khi kh«ng cã vËt
t0ph =
Víi phanh ®Æt ë trôc thø nhÊt, m« men phanh:
Mph = + (CT 3.58 – TL 1)
víi wt0 = G0
Mph =
Mph = 2,66 + 2,32 + 2,34 = 7,32
C¨n cø vµo m«men phanh ë trªn ta chän phanh m¸ TKT – 100 cã M ph =

20 (N. m)
KiÓm tra t×nh h×nh lµm viÖc cña phanh ®· chän kiÓm tra hÖ sè an
toµn b¸m
Kb =
Kb = 1,66 > 1,2
Khi cã vËt thêi gian phanh lµ:
tph =
Trong ®ã
Mt =
tph =
tph = 0,12 + 1,89 = 2,01 (s)
Gia tèc h·m sÏ lµ
Jph =
N»m trong kho¶ng thêng dïng ®èi víi çc cÇn trôc th«ng thêng vËy
phanh ®· chän lµ hîp lý.
6.6. Çc bé phËn kh¸c cña c¬ cÊu di chuyÓn
- Trôc b¸nh dÉn
KÕt cÊu bé phËn trôc cïng b¸nh dÉn vµ hép trôc h h×nh ve
4 00
4 40
55
18 17
70
1 30 1 30
B¸nh xe l¾p cøng trªn trôc ®Æt trªn æ l¨n trong çc hép trôc do ®ã
trong qu¸ tr×nh lµm viÖc trôc quay chÞu uèn vµ xo¾n øng suÊt uèn sÏ thay
®æi theo chu kú ®èi xøng, øng suÊt xo¾n do tÝnh chÊt lµm viÖc 2 chiÒu
cña c¬ cÊu di chuyÓn còng xem nh thay ®æi theo chu kú ®èi xøng.
Ta cã s¬ ®å tÝnh trôc nh sau:
pt
130 130
mu
mx
T¶i träng lín nhÊt t¸c dông lªn b¸nh xe (b¸nh D) ®· x¸c ®Þnh trong bíc
tÝnh toµn b¸nh xe, cã trÞ sè Pmax = 32558,5 (N).
- T¶i träng tÜnh cã kÓ ®Õn ¶nh hëng cña t¶i träng ®éng:
Pt = Pmax. K® = 32558,5. 1,2 = 39070,2 (N)
- M«men lín nhÊt t¹i tiÕt diÖn gi÷a b¸nh xe
Mn =
Ngoµi lùc Pt trong mÆt ph¼ng ngang trôc cßn bÞ uèn bëi lùc di c¶n
b¸nh xe (gÇn = 1/2 lùc c¶n chuyÓn ®éng cÇn l¨n) song trÞ sè lùc nµy nhá nªn
cã thÓ bá qua.
M«men xo¸n lín nhÊ truyÒn tõ trôc ra cña hép gi¶m tèc sang çc b¸nh
dÉn sÏ xuÊt hiÖn khi ®éng c¬ ®iÖn ph¸t ra m«men lín nhÊt trong thêi kú më
m¸y.
Víi hÖ sè qu¸ t¶i lín nhÊt khi më m¸y ®· quy ®Þnh th× m«men më
m¸y lín nhÊt trªn trôc I (trôc ®éng c¬) sÏ lµ:
Mmmax = 1,8. Mdn = 1,8. 15,1 = 27,18 (N. m)
Trong ®ã:
Mdn : m«men danh nghÜa cña ®éng c¬ (N. m)
M«men ®Ó th¾ng lùc c¶n tÜnh cña chuyÓn ®éng:
Mt = 9550 = 9550
M«men d ®Ó th¾ng qu¸n tÝnh cña hÖ thèng
Md = Mmmax Mt = 27,18 – 19,41 = 7,77 (N. m)
M«men ®Ó th¾ng qu¸n tÝnh khèi lîng çc bé phËn chuyÓn ®éng
th¼ng
M'd = Md.
Trong ®ã
(GiDi2)td : m«men v« l¨ng t¬ng ®¬ng cña çc bé phËn chuyÓn ®éng
th¼ng thu vÒ trôc ®éng c¬
(GiDi2)td = 0,1 . (G0 + Q)
Thay sè vµo ta cã:
(GiDi2)td = 0,1 (30160 + 50000) .
(GiDi2) : tæng m« men v« l¨ng cña hÖ thèng thu vÒ trôc ®éng c¬
Tæng m«men v« l¨ng çc chi tiÕt m¸y quay thu vª trôc ®éng c¬
(GiDi2)q = 1,2 [(GiDi2)roto + (GiDi2)khíp] = 1,2 [0,85 + 0,255] = 1,326 (N.

m2)
(GiDi2) = (GiDi2)td + (GiDi2)q = 38,1 + 1,326 = 39,426 (N. m2)
M'd = Md
Nh vËy tæng m«men lín nhÊ trªn trôc I sÏ truyÒn ®Õn b¸nh dÉn
M1 = Mt + M'd = 19,41 + 7,5 = 26,91 (N. m)
M«men tÝnh to¸n cã kÓ ®Õn t¶i träng ®éng
M'1 = M1. K® = 26,91 . 1,2 = 32,29 (N. m)
M«men xo¾n lín nhÊt trªn çc trôc b¸nh xe dÉn:
Mbd = M'1. i. dc = 32,29. 18,5 = 507,76 (N. m)
M«men t¬ng ®¬ng t¸c dông lªn trôc
Mtd =
V× øng suÊt xo¾n thay ®æi ®èi xøng nªn  = 1
Mt = Mbd = 507,75 (N. m) = 507760 (N. mm)
Mtd = = 2589826,3 (N. mm2)
Ta cã biÓu ®å néi lùc
pt
m u=2539563(n .mm)
m x =507760(n .mm)
®Ó chÕ t¹o trôc ta dïng thÐp 45 cã giíi h¹n míi
'-1 = 250 (N/mm2) vµ '-1 = 150 (N/mm2)
øng sÊt uèn cho phÐp ®èi víi chu kú ®èi xøng x¸c ®Þnh nh sau:
[] = (CT 1.12 – TL 2)
Trong ®ã [n']: hÖ sè an toµn [n'] = 1,5
k' : hÖ sè tÝnh ®Õn tËp trung øng suÊt, nã phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm
chi tiÕt. k' = 2,5 (bang 1.5 – TL 2)
VËy [] =
VËy ®êng kÝnh trôc t¹i tiÕt diÖn gi÷a b¸nh xe cÇn cã:
d=
ta lÊy ®êng kÝnh trôc ë ®©y d = 95 (mm)
®êng kÝnh trôc t¹i chç l¾p æ bÞ d = 90 (mm)
®êng kÝnh trôc t¹i chç l¾p khíp nèi víi hép gi¶m tèc cho do chØ chÞu
m«men xo¾n nªn ®îc tÝnh nh sau:
Mtd =
Trong ®ã:
Mn = 0 =1 Mtd = Mx
d=
chän d = 52 (mm)
ë ®©y trôc chç l¾p æ bi cã t¹o thªm ren ®Ó gh× chÆt trôc víi ca träng
cña æ bi, cè ®Þnh ca trong cña æ bi ®èi víi trôc
Chän then cho trôc b¸nh xe
Ta chän then theo ®êng kÝnh trôc
Then t¹i chç l¾p trôc víi b¸nh xe víi d = 95 (mm)
ChiÒu dµi then l = 08 chiÒu moay¬
l = 0,8. 92 = 73,6 (mm)
Chän chiÒu dai then theo tiªu chuÈn lÊy l = 80 mm
Chän tiÕt diÖn then: b x h = 28 x 16 l¾p vµo lç s©u 8mm trªn trôc
Ta cã kÝch thíc then b»ng nh sau:
16
28 80
KiÓm nghiÖm l¹i then theo søc bÒn dËp trªn bÒ mÆt tiÕp xóc gi÷a
trôc vµ then
Theo c«ng thøc kinh nghiÖm (CT 7.12 – TL 6)
ta cã
d =
KiÓm nghiÖm theo ®iÒu kiÖn chÞu c¾t:
c =
[]c = 87 (N/mm2) (b¶ng 7.20 - TL 6)
[dc] = 100 (N/mm2) (b¶ng 7.20 – TL 6)
R·nh then øng víi d = 95 (mm) (b¶ng 7.23 – TL 6)
Cã khoÐt r·nh then b. h = 28. 16
R·nh then øng víi d = 55 (mm)  b. h = 18. 11
S¬ ®å h×nh vÏ
R5
5
R
5
7 7
O90 +0.025
O90 +0.025
055 +0.03
80
O95 +0.025
70
M80
75
R9
4
R1
3 22
22 30
115 115
352
435
- KiÓm tra l¹i hÖ sè an toµn theo søc bÒn mëi cña trôc t¹i tiÕp ®iÓm nguy
hiÓm víi d = 95 (mm)
ta cã
w = 75300 (mm3) (b¶ng 7.22 – TL 6)
w0 = 159400 (mm3)
Çc øng suÊt lín nhÊt:
max =
max = (N/mm2)
HÖ sè chÊt lîng bÒ mÆt ë ®©y lÊy  = 0,9 (Tra 12 – TL 2)
HÖ sè kÝch thíc
 = 0,7;  = 0,59 (b¶ng 7.4 – TL 6)
K = 2,32 K = 1,52 (b¶ng 7.6 – TL 6)
XuÊt ph¸t tõ tuæi bÒn tÝnh to¸n A = 15 (n¨m) (b¶ng 1.1 – TL 2) chÕ
®é lµm viÖc trung b×nh vµ s¬ ®å t¶i träng cña c¬ cÊu n©ng ta sÏ tÝnh sè
chu kú lµm viÖc nh sau:
Ta cã ®å thÞ gia t¶i trung b×nh
q
0.75q
0.2q t
0.2t 0.5t 0.3t
Sè giê lµm viÖc tæng céng
T = A. 24. 365. Kn. Kng (b¶ng 1.1. - TL 2)
Trong ®ã:
Kn : hÖ sè sö dông trong n¨m
Kn = 0,5 (b¶ng 1.1 - TL 2)
Kng : hÖ sè sö dông trong ngµy
Kng = 0,67 (b¶ng 1.1. - TL 2)
T = 15 + 24 + 365 + 0,5 + 0,67 = 44019 (h)
Sè chu kú lµm viÖc tæng céng øng suÊt vèn:
z0 = 60. T. nbt . (CD) = 60 . 44019 . 48. 25% = 31,7. 106
T¶i träng lªn trôc:
Khi n©ng vËt Q1 = Q
P = PD = 32558,5 (N)
Khi n©ng vËt Q2 =0,75 Q
P0,75 = 26891,1 (N)
Tû sè
Khi n©ng vËt Q3 = 0,2Q
P0,2 = 14363,3
Tû sè
Khi n©ng vËt Qn = 0
P0 = 9807,7
Tû sè
Sè chu kú lµm viÖc z1, z2, z3, z4 t¬ng øng víi çc t¶i rtäng Q1, Q2, Q3, Q4
ph©n phèi theo tû lÖ 2: 5: 3: 10 (h×nh 1.1 - TL 2)
Víi gi¶ thiÕt mçi chuyÕn ®i cã t¶i kÌm theo mét chuyÕn vÒ kh«ng cã
t¶i hay ngîc l¹i.
VËy z1 =
z2 =
z3 =
z4 =
Sè chu kú lµm viÖc t¬ng ®îc cña øng suÊt uèn (trang 185 TL 2)
ztd = z1 + z2 + z3 + z4
ztd = 3,17. 106. 18 + 7,925. 106 . 0,8258 + 4,75. 106. 0,444 + 15,85. 106.
0,38
ztd = (3,17 + 1,7 + 0,006 + 0,00006). 106
ztd = 4,876. 106
Giíi h¹n míi tÝnh to¸n theo uèn:
-1 = '-1 = 250. = 270,68 (N/mm2)
Sè chu kú tÝnh to¸n cña øng suÊt xo¾n víi sè lÇn ®ãng më trong 1 giê
zm = 120 (b¶ng 1.1 - TL 1)
zt = T. zm = 44019 . 120 = 5,282 . 106
Giíi h¹n míi tÝnh to¸n theo xo¾n
-1 = '-1 = 250. = 162,46 (N/mm2)
HÖ sè an toµn uèn:
n = (TL 5)
Trong ®ã:
: hÖ sè chÊt lîng bÒ mÆt  = 0,9
: hÖ sè kÝch thíc lÊy  = 0,56
k : hÖ sè tËp trung øng suÊt k = 1,18
a = max = 33,72 (N/mm2)
Thay sè vµo ta cã hÖ sè an toµn uèn lµ:
n =
HÖ sè an toµn xo¾n
n =
Trong ®ã
 : hÖ sè kÝch thíc  = 0,62
k : hÖ sè tËp trung øng suÊt k = 1,52
0 = max = 3,18 (N/mm2)
n =
HÖ sè an toµn chung lµ
n = = = 3,37
n = 3,37 > [n] = 1,2  1,5
-Trôc b¸nh xe bÞ ®éng
Do ta chän vµ l¾p b¸nh xe bÞ ®éng cïng lo¹i víi b¸nh xe chñ ®éng nªn
trôc cña b¸nh xe bÞ ®éng cña c¬ ca¸u di chuyÓn cÇu ta còng lÊy ®êng kÝnh
trôc t¹i chç l¾p b¸nh xe lµ d=95mm, t¹i chç l¾p æ bi lµ d=90mm.
ë hai phÝa ®Çu trôc còng ®îc t¹o ren ®Ó cè ®Þnh trôc víi ca trong æ
bi.
R·nh then ®Ó l¾p trôc víi b¸nh xe còng lµ 28.8, kÝch thíc then
bxh=28x16
R5
R5
O90 +0.025
O90 +0.025
80
+0.025
M80
M80
75
75
O95
4
R1
3 3
22 22
115 115
322
- æ ®ì trôc b¸nh xe
Trong çc truc b¸nh xe ta dïng æ lßng cÇu hai d·y thanh l¨n. Cho phÐp
®é kh«ng ®ång t©m gi÷a 2 æ vµ cã hÖ sè kh¶ n¨ng lµm viÖc cao, kh¶ n¨ng
chÞu lùc híng t©m cña clo¹i nµy gÊp ®«i so víi lo¹i bæ bi ®ì lßng cÇn hay
dÉy cïng kÝch thíc vµ cã thÓ chÞu lùc däc trôc b»ng 20% lùc híng t©m.
MÆt trong cña vßng ngoµi lµ mj¨t cÇn, ®Üa cã h×nh trèng, nhê ®ã trôc bÞ
nghiªn di 2  30 nªn cã thÓ lµm viÖc mét çch b×nh thêng. Lo¹ æ nµy thÝch
hîp víi nh÷ng rtôc bÞ uèn nhiÒu hoÆc kh«ng ®¶m b¶o l¾p ghÐp ®îc ®ång
t©m.
Theo OCT3479-53 ta chän æ l¨n lßng cÇn 2 d©y thanh n¨ng víi gãc
nghiªn cña æ  = 120.
Chän æ l¨n cho b¸nh dÉn chÞu t¶i lín nhÊt b¸nh D. Mçi æ sÏ chÞu t¸c
dông cña çc lùc lín nhÊt sau:
+ T¶i träng ®øng híng kÝch do träng lîng xe l¨n vµ vËt n©ng:
R1 =
+ T¶i träng chiÒu trôc khi xe l¨n bÞ lÖch t¶i, t¶i träng nµy quy íc b»ng
10% t¶i träng lªn b¸nh xe.
A1 = 0,1PD = 3255,85 (N)
+ T¶i träng chiÒu trôc do t¶i träng híng kÝch vµ gãc nghiÖp  cña æ
S = 1,3 R1 tg = 1,3. 16279,25. tg120 = 4498,3 (N)
Lùc S xuÊt hiÖn ®u ë hai æ ®èi nhau vµ triÖt tiªu lÉn nhau ngoµi ra
cßn cã thÓ cã t¶i träng ngang (híng kÝch) do lùc di chuyÓn xe l¨n, song t¶i
träng n©ng nµy rÊt nhá nªn kh«ng tÝnh ®Õn.
+ T¶i träng tÜnh lín nhÊt lªn æ sÏ lµ:
Qt1 = (R1. kv + m. A1) . kT. kn
Trong ®ã:
kT: hÖ sè t¶i träng; kT = 1,4 (b¶ng 9 - 3, tr 189 TL2)
kn: hÖ sè nhiÖt ®é (b¶ng 8 - 4 - TL7) kn = 1
kv : hÖ sè xÐt ®Õn vßng nµo cña æ lµ vßng quay kv = 1 (b¶ng 8.5 - TL

6) m = 4,5; hÖ sè
Qt1 = (16279,25. 1 + 4,5 . 3255,85). 1,4 . 1 = 43302,8 (N)
æ trôc lµm viÖc víi t¶i träng thay ®æi t¬ng øng víi çc t¶i rtäng t¸c
dông lªn b¸nh xe trong tõng thêi gian lµm viÖc cña c¬ cÊu di chuyÓn cÇn nh
®· ®îc ph©n tÝch ë trªn ®èi víi trôc b¸nh xe.
+ Khi lµm viÖc víi
Q1 = Q cã Qt1 = 43302,8 (N)
+ Khi lµm viÖc víi
Q2 -= 0,75Q cã Qt2 = 0,825 Qt1
+ Khi lµm viÖc víi: Q3 = 0,2 Q cã Qt3 = 0,44 Qt1
+ Khi lµm viÖc víi Q4 = 0 cã Qt4 = 0,3 Qt1
Thi gian lµm viÖc víi çc t¶i träng nµy nh ®· ph©n tÝch ë trªn ph©n
bè theo tû lÖ 2: 5: 3: 10
VËy cã thÓ tÝnh ®îc t¶i träng t¬ng ®¬ng theo c«ng tøc:
QT§ = (TL5)
Trong ®ã:
i = : tû lÖ thêi gian lµm viÖc víi t¶i träng Q i so víi tæng thêi gian lµm
viÖc.
1 = ; 2 = ; 3 = ; 4 =
cßn i =  1: tû lÖ sè vßng quay t¬ng øng víi Qti so víi sè vßng quay æ
lµm viÖc trong thêi gian dµi nhÊt. Ta coi ni  nm = 48 (v/ph) VËy
Qtd = Qt1
Qtd = 43302,8 = 31522,6 (N)
MÆt kh¸c thêi gian phôc vô cña æ lµ A = 5 nªn t¬ng øng víi tæng sè
giê t = 14460 (giê) (b¶ng 1.1 - TL2)
vµ thßi gian lµm viÖc thùc tÕ cña æ lµ:
h = T (C§) = 14460. 25 = 3615 giê
VËy hÖ sè kh¶ n¨ng lµm viÖc thùc tÕ cña æ lµ:
C = 0,1 Qt® (n. h)0,3
C = 0,1. 31522,6. (48. 3615)0,3 = 117604,4
Theo OCT 3478-53 ta chän æ l¨n lßng cÇu 2 d©y thanh l¨n ký hiÖu
3618
Cã C = 57000 > 117604,4
Cã çc th«ng sè:
d = 90mmm - ®êng kÝnh trong
D = 190mm - ®êng kÝnh ngoµi
B = 190 - bÒ réng æ
dcl = 28,5 mmm - ®êng kÝnh con l¨n lín nhÊt
- Khíp nèi trôc ®éng c¬ víi hép gi¶m tèc
ë ®©y sö dông lîi híp vßng ®µn håi lµ lo¹i khíp nèi di ®éng cã thÓ
l¾p vµ lµm viÖc khi hai trôc kh«ng ®ång trôc tuyÖt ®èi. Ngoµi ra lo¹i khíp
nèi nµy cßn gi¶m ®îc chÊn ®éng vµ va ®Ëp khi më m¸y vµ khi phanh ®ét
ngét, phÝa nöa khíp bªn hép gi¶m tèc kÕt hîp vµ lµm b¸nh phanh c¨n cø vµo
®êng kÝnh b¸nh phanh D = 200mm. M«men lín nhÊt khíp cã thÓ truyÒn ®ã
lµ Mmax = 67 (N. m) (B¶ng 3.8 - TL8)
M«men lín nhÊt mµ khíp ph¶i truyÒn cã thÓ xuÊt hiÖn trong hai trêng
hîp lµ khi phanh h·m vµ khi khëi ®éng m¸y.
+ Khi më m¸y cÇn trôc
- Víi hÖ sè qu¸ t¶i lín nhÊt ®· quy ®Þnh sÏ xuÊt hiÖn m«men më m¸y
lín nhÊt
Mmmax = 2,3Mdn = 2,3. 15,1 = 34,73 (N. m)
- M«men ®Ó th¾ng lùc c¶n tÜnh chuyÓn ®éng
MT = 9550
- PhÇn m«men d ®Ó th¾ng qu¸n tÝnh cña c¶ hÖ thèng
Md = Mmmax - MT = 34,73 - 10,36 = 24,37 (N. m)
Mét phÇn m«men dù nµy tiªu hao trong viÖc th¾ng qu¸n tÝnh çc tiÕp
m¸y quay bªn phÝa trôc ®éng c¬ (r«to ®éng c¬ vµ nöa khíp) cßn l¹i míi lµ
phÇn truyÒn qua khíp.
- M«men v« n¨ng cña nöa khíp phÝa ®éng c¬ lÊy b»ng 40% m«men
v« l¨ng cña c¶ khíp (trang 149 - TL2)
(GiDi2)'k = (GiDi2)k . 0,4 = 0,4 . 0,255 = 0,102 (N. m2)
- M«men v« l¨ng t¬ng ®¬ng cña çc bé phËn chuyÓn ®éng th¼ng thu
vÒ trôc ®éng c¬
(GiDi2)td = 0,1 (G0 + Q)
= (GiDi2)td = 38,1 (N. m2)
- M«men v« l¨ng çc chi tiÕt m¸y quay trªn gi¸ ®éng c¬:
(GiDi2)'I = (GiDi2)r«to + (GiDi2)'x = 0,85 + 0,102 = 0,952 (N. m2)
- Tæng m«men v« l¨ng cña c¶ hÖ thèng
(GiDi2)' = (GiDi2)'I + (GiDi2)td
=  [(GiDi2)r«to + (GiDi2)khíp] + (GiDi2)td
= 1,1 (0,85 + 0,225) + 38,1 = 39,28 (N. m2)
Tæng m«men v« l¨ng cña phÇn c¬ cÊu tõ nöa khíp bªn phÝa hép gi¶m
tèc vÒ sau:
(GiDi2)' = (GiDi2)' +  (GiDi2)'I = 39,28 - 0,952 = 38,328 (N. m2)
PhÇn m«men du truyÒn qua khíp
M'd = Md
Tæng m«men truyÒn qua khíp M' k = Mt + M'd = 10,3 + 23,78 = 34,14
(N. m)
Khi phanh h·m cÇn trôc: m«men phanh ®Æt trªn phanh lµ 32,6 (N. m)
mÆt kh¸c còng cã thÓ tÝnh xuÊt ph¸t tõ thêi gian phanh (CT 3.6 - TL2)
Thêi gian phanh:
t0ph = (s)
M«men truyÒn qua khíp ®Ó th¾ng qu¸n tÝnh sÏ b»ng:
M'k =M'qt =
Nh vËy khi më m¸y cµn trôc khái ph¶i truyÒn m«men lín h¬n, do ®ã
cÇn kiÓm tra kh¶ n¨ng truyÒn t¶i qua khíp theo m«men truyÒn theo yªu cÇu.
M = 34,14 (N. m)
KiÓm tra ®iÒu kiÖn lµm viÖc an toµn cña khíp nèi
M. k1. k2 < Mmax
Trong ®ã: k1, k2 lµ çc hÖ sè tÝnh ®Õn møc ®é quan träng cña c¬ cÊu
vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña khíp nèi (chÕ ®é lµm viÖc trung b×nh)
k1 = k2 = 1,2 (b¶ng 9.2 - TL2)
VËy M. k1. k2 = 34,14 . 1,2. 1,2 = 49,16 < Mmax = 67 (N. m)
V©y khíp nèi lµm viÖc an toµn
* Khíp nèi hép gi¶m tèc víi b¸nh xe chñ ®éng
C¨n cø vµo ®êng kÝnh cña ®Çu trôc ra hép gi¶m tèc vµ ®u trôc vµo
cña b¸nh xe. Ta lÊy c¶ hai ®êng kÝnh trôc nµy  = 55 (mm) coi hiÖu suÊt
khíp  = 1.
Ta chän lo¹i khíp r¨ng cã ®êng kÝnh trôc vµo b»ng ®êng kÝnh trôc ra
= 55mm.

Tinh Toan Thiet Ke Cau Truc Co Tai Trong Nang 5 Tan Khau Do 5MUS9znqM4 20130114014555 4

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tinh Toan Thiet Ke Cau Truc Co Tai Trong Nang 5 Tan Khau Do 5MUS9znqM4 20130114014555 4

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

D¬ng C«ng NghiÖp – Líp c¬ giíi ho¸ XDGT –K40

Lêi nãi ®Çu

Tæng quan vÒ cÇu trôc

2. Ph©n lo¹i cÇu trôc

2.1.Dùa vµo t¸c ®éng n©ng

Ngêi ta s¬ bé chia ra c¸c lo¹i t¶i träng n©ng :

NhÑ : < 5 tÊn

Trung binh :5 16 tÊn

NÆng :16 80 tÊn

RÊt nÆng : > 80 tÊn

2.2 Dùa vµo khÈu ®é

Lo¹i nhá : l < 7 m

Lo¹i trung b×nh : L=7 15m

Lo¹i rÊt Lín : L > 30 m

2.3 . Dùa trªn chÕ ®é lµm viÖc

2.3.1. ChÕ ®é lµm viÖc nhÑ .

2.3.2 . ChÕ ®é lµm viÖc trung b×nh.

2.3.3. ChÕ ®é lµm viÖc nÆng

2.3.4. ChÕ ®é lµm viÖc rÊt nÆng

2.4.Dùa vµo h×nh d¹ng kÕt cÊu thÐp

2.5. Dùa vµo kÕt cÊu ray di chuÓn

2.6. Dùa vµo c«ng dông th× cã .

- CÇu trôc c«ng dông chung .

3.KÕt cÊu kim lo¹i cÇu trôc mét dÇm

C¸c ph¬ng ¸n kÕt cÊu

2.1 Ph¬ng ¸n 1. (h×nh vÏ 1)

Lùa chän ph¬ng ¸n di chuyÓn cÇu

2. Hép gi¶m tèc 6. Phanh

3. Trôc c¸c ®¨ng 7 .æ trôc trung gian

Bé m¸y di chuyÓn cÇu trôc dÉn ®éng ®éc lËp

Tõ 3 ph¬ng ¸n ®a ra ë trªn ta chänph¬ng ¸n 3 ®Ó tÝnh to¸n thiÕt kÕ

§Æc tÝnh kü thuËt cña pal¨ng:

T¶i träng n©ng: 5 (T)

VËn tèc n©ng: 8 (m/ph)

ChiÒu cao n©ng: 6 (m)

VËn tèc di chuyÓn pal¨ng: 20 (m/ph)

Ch¹y trªn dÇm thÐp ch÷ I N030N045

§éng c¬ ®iÖn c¬ cÊu n©ng

C«ng suÊt: 8,0 KW

Sè lÇn më m¸y trong mét giê C§=25 lµ 120 lÇn

§éng c¬ ®iÖn c¬ cÊu di chuyÓn pal¨ng:

víiC§=25 th× c«ng suÊt ®éng c¬ lµ 0,37Kw

víi C§=40 th× c«ng suÊt ®éng c¬ lµ 0,6Kw

Träng lîng pal¨ng: 496 kg

TÝnh to¸n kÕt cÊu thÐp cÇu trôc

T¶i träng Q=5T=50.000(N)

Träng lîng PaL¨ng kÓ c¶ bé phËn m¸y GPL=4960(N).

5.1.1 X¸c ®Þnh gi¶n ®å tÝnh to¸n cña dÇm

VËy lµ ta cã gi¶n ®å tÝnh to¸n cho dÇm:

5.1.2. Chän h×nh thøc kÕt cÊu dÇm chñ

a) DÇm ®Þnh h×nh cã mÆt c¾t ch÷ I

c) DÇm h×nh hép

a)T¶i träng tÜnh (t¶i träng cè ®Þnh )

Träng lîng cña dÇm chÝnh

K1=1,0 HÖ sè ®iÒu chØnh kÓ ®Õn va ®Ëp .

b)T¶i träng di ®éng

P=Px +PQ (CT 5.3- TL 1)

Trong ®ã Q=Qh +Qm/c =50.000 + 1.200 = 51.200(N)

Pq = 1,2 .51200 = 61440

c)Lùc qu¸n tÝnh ngang :

Pqt = 0,1 ( Q + Gpl ) (N)

Q : Träng lîng vËt n©ng Q = 50000 (N)

Gpl : träng l¬ngk pal¨ng Gpl = 7700 (N)