Univerzitet u Zenici Akademska godina:

Politehnicki fakultet u Zenici 2017. / 2018

ANALIZA PRELOMNE
TAČKE PREDUZEĆA
Predmet : Računovodstvo i finansije

Studentice: Predmetni profesor:

Emina Ljubović prof.dr. sc. Almir Alihodžić

Nermana Muflizović
 Sadržaj:

1. Sistem klasifikacije dijelova...............................................................................................................2

1.1 Definicija klasfifikacionog sistema...............................................................................................2
1.2 Klasifikacioni sistem poslovnog sistema za proizvodnju namje štajaError! Bookmark not defined.
2. Grupni prilaz zasnovan na vrsti obrade..............................................................................................2
2.1 Osnove prilaza.............................................................................Error! Bookmark not defined.
2.2 Klasifikacija predmeta rada.........................................................Error! Bookmark not defined.
2.3 Osnovni elementi tehnoloških postupaka.....................................Error! Bookmark not defined.
2.3 Primjena grupnog prilaza zasnovanog na vrsti obrade................Error! Bookmark not defined.
3. Grupni prilaz zasnovan na redoslijedu operacija..............................Error! Bookmark not defined.
3.1.Osnove prilaza.............................................................................Error! Bookmark not defined.
3.2. Klasifikacija predmeta rada........................................................Error! Bookmark not defined.
3.3. Primjena grupnog prilaza zasnovanog na redoslijedu operacija..Error! Bookmark not defined.
4. Zaključak............................................................................................................................................3
5. Literatura............................................................................................................................................3

1
 1. Uvod

Osnovni elementi poslovnog rezultata su prihod, odnosno učinak u ulozi pozitivne komponente, na jednoj
strani, i rashodi, odnosno troškovi kao negativni tok vrijednosti, na drugoj strani.

Analiza trošak-prihod-dobit podrazumijeva utvrđivanje tzv. prelomne tačke.Prelomna tačka određenog

obračunskog perioda se definiše kao onaj obim realizacije kod kojeg je iznos prihoda jednak zbiru fiksnih
troškova tog obračunskog perioda i varijabilnih troškova uzrokovanih nastalim prihodima - dobit je na
tom obimu realizacije nula BAM.

Iz navedene definicije prelomne tačke se može zaključiti da se ona:

1. uvek utvrđuje za određeni vremenski period i

2. može se iskazivati u:

– količinskoj jedinici mjere, kao obim prodaje ili

– vrijednosnoj jedinici mjere (kao iznos prihoda);

FT∗100
PT v =
100−% VT

gdje je:

PTv - prelomna tačka u BAM,

FT - iznos fiksnih troškova,

%VT - procentualno učešće varijabilnih troškova u prodajnoj cijeni ili u ukupnim prihodima.

Analiza trošak-prihod-dobit Cost-Volume-Profit Analysis (cvp analiza)

Poslovno odlučivanje na bazi podataka upravljačkog računovodstva zasnivaju se na praćenju:

 Troškova
 Prihoda i
 Dobiti

Troškovi

1) Fiksni troškovi u određenom periodu nastaju bez obzira na aktivnosti preduzeća, po karakteru troškova
kao opšti fiksni troškovi:

a) primarni troškovi (amortizacije, osiguranja,eksternih usluga servisa itd), i

2
 b) sekundarni troškovi (usluge režije pogona,usluge uprave,usluge grijanja kotlarnice i sl. troškovi).

Izazivači: Organizaciono tehnička sposobnost

2) Varijabilni troškovi nastaju sa obavljanjem aktivnosti preduzeća koji su u srazmjeri sa OBIMOM

AKTIVNOSTI preduzeća i nastaju kao:

a) pojedinačni varijabilni troškovi (trošovi osnovnog i pomoćnog materijala i posebni troškovi

npr.troškovi npr. troškovi pripreme i proizvodnje

b) opšti varijabilni troškovi

Primarni vt: (troškovi plata izrade, pogonske energije, maziva itd.) i

Sekundarni vt: usluge održavanja, usluge kotlarnice-”para za punjenje boca” i sl.

Izazivači troškova: proizvodne usluge i nosioci troškova

Šta određuje ponašanje troškova??

Ponašanje troškova je odnos troškova prema aktivnostima koji izazivaju troškove.

Komparacija varijabilnih i fiksnih troškova

Varijabilni troškovi mijenjaju se proporcionalno sa promijenom u izazivaču troškova (OBIM

PROIZVODNJE I PRODAJE). Dok fiksni troškovi se ne menjaju kada dođe do promijene u izazivaču.

Prelomna tačka se može iskazivati u jedinici mjere ako preduzeće proizvodi i prodaje samo jednu vrstu
proizvoda ili kada je u pitanju veći broj proizvoda neophodan uslov je da postoji mogućnost da se ona
iskaže u uslovnoj ekvivalentnoj količini.

Pri planiranju prelomne tačke neophodno je da budu ispunjene sledeće pretpostavke:

– nepromijenljivost prodajnih cijena proizvoda i usluga preduzeća, kao i nepromijenljivost ulaznih cijena
faktora poslovanja,

– mogućnost dovoljno tačnog identifikovanja posebno fiksnih a posebno varijabilnih troškova,

proporcionalna promena varijabilnih troškova posmatrano u odnosu na obim poslovanja,

– podudarnost obima i asortimana proizvodnje i realizacije (odnosno da se zalihe gotovih proizvoda na

kraju obračunskog perioda neće značajnije razlikovati od zaliha na početku obračunskog perioda) i

– ne uzima se u obzir efekat „vremenske vrijednosti novca”.

3
 2. Poslovna poluga
Poslovni rizik djelimično zavisi i od toga u kojoj mjeri preduzeće stvara fiksne troškove u poslovanju jer
mali pad u prodaji, ako su fiksni troškovi visoki, može čak dovesti i do velikog pada u povratu na dionički
kapital. Visoki fiksni troškovi su dominantni kod kapitalno-intenzivnih preduzeća. Amortizacija razvoja
troškova predstavlja isto fiksni trošak, jer je učešće fiksnih troškova u strukturi kapitala dominantno. Kada
je u strukturi troškova visoko učešće fiksnih troškova za preduzeće, kažemo da ima visok stepen poslovne
poluge. U poslovnoj terminologiji visok stepen poslovnog leveridža, uz ostale konstantne faktore,
implicira da relativno mala promjena u prodaji rezultira veliku promjenu u ROE. Poslovna poluga
praktično objašnjava kako će se ponašati dobit prije kamata i poreza(engl. Earnings before interest and
taxes EBI T) pri fluktuaciji u prodaji.

3. Finansijska poluga

Za razliku od poslovne poluge, finansijsku polugu možemo definisati kao alternativno finansiranje
imovine preduzeća uz pomoć vrijednosnih papira koji nose fiksnu stopu povrata i koja se upotrebljava u
nadi povećanja prinosa običnim dioničarima. Dakle, finansijska poluga se uvijek stvara izborom i za
preduzeće se kaže da koristi fmansijsku polugu kada ima fiksne finansijske troškove kao što su: troškovi
kamata i lizing naknade. Stoga se može reći da fmansijska poluga predstavlja vezu između operativne
dobiti i zarade po dionici.