OSNOVI MAŠINSKIH KONSTRUKCIJA

OPŠTA NAČELA U KONSTRUISANJU, Konstruktor i konstrukcija; Naponsko stanje, oblik,

težina; Standardi; Materijal; Ekonomičnost; Habanje, Korozija, Izrada i obrada, Sklapanje.
STANDARDIZACIJA, Uloga standardizacije; Standardni brojevi, Primena standardnih brojeva,
Stvaranje nizova veličina.
TOLERANCIJE MERA, Opšti pogled; Osnovni pojmovi; Sistem standardnih tolerancija; Zazor i
preklop, Područja nazivnih mera, Položaj tolerancijskih polja, Izbor vrste naleganja – Primeri
preporučenih naleganja; Kotiranje tolerisanih mera pomoću simbola po ISO sitemu tolerancija;
Kotiranje tolerisanih mera pomoću brojčanih vrednosti odstupanja; Ekscentričnost i dozvoljeno
odstupanje paralelnosti; Tolerancije za slobodne mere; Zavisnost između ISO tolerancija,
hrapavosti površine i načina obrade, Tolerancijski lanci, Mere za koje se određuju tolerancije,
Izbor i primena tolerancija.
STEZNI SKLOPOVI, Opšti pojmovi, Cilindrični presovani sklopovi u oblasti elastičnosti.
KONCENTRACIJA NAPONA, Osnovni pojmovi; Oblici koncentracije napona.
OBLICI I ZAMOR MATERIJALA, Naprezanje i vreme; Dinamička izdržljivost – Opšti
pojmovi, Smitov dijagram; Uticaj na izdržljivost elemenata – Uticaj veličine preseka, Uticaj
temperature.
MATERIJAL I PROMENLJIVO NAPREZANJE, Liveno gvožđe, temperovani liv, čelični liv,
čelik idr.
OBLICI I IZRADA, Liveni oblici, Zavareni oblici, Kovani oblici, Oblici i mehanička obrada,
Oblici i sklapanje.
STEPEN SIGURNOSTI,Stepen sigurnosti pri nepromenljivom naprezanju; Stepen sigurnosti pri
promenljivom naprezanju.
LAKE KONSTRUKCIJE, Ekonomisanje materijalom, Nominalna težina elemenata – Opšta
razmatranja (savijanje, uvijanje, zatezanje, izvijanje).

Ispit: pismeni + usmeni.

Pismeni: zadaci - osnovne vrste naprezanja (istezanje, pritisak, smicanje, uvijanje, savijanje,
izvijanje), Tolerancije u mašinstvu, Zavareni spojevi, Zavrtnji, Klinovi, Opruge – elastični
spojevi, Prenosnici - opšti deo.

LITERATURA
1. Vitas, D. : Osnovi mašinskih konstrukcija 1. deo, Naučna knjiga, Beograd.
2. Vitas, D. : Osnovi mašinskih konstrukcija 2. deo, Naučna knjiga, Beograd.
3. Đorđević, Đ., Momirski, M. : Tolerancije u mašinstvu, VTŠ, Zrenjanin.
4. Vukdelija, J., Janković, D., Latinović, V., Janković, M. : Zbirka zadataka iz Osnova
Konstruisanja, Mašinski fakultet, Beograd.
5. Desnica, E., Nikolić, M., Adamović, Ž. : Principi projektovanja mašina – Zbirka
zadataka, Tehnički fakultet, M. Pupin, Zrenjanin, 2007.
6. Nikolić, M., Grujin, S. : Osnovi mašinstva, Zbirka zadataka, Tehnički fakultet, M.
Pupin, Zrenjanin, 2004.