Chuong 4 - Trao Doi Nhiet Doi Luu PDF

MÔN HỌC:
TRUYỀN NHIỆT
CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 1

CHƢƠNG 4:
TRAO ĐỔI NHIỆT ĐỐI LƢU

(Dòng một pha)

Chƣơng 4 4.1. Khái niệm chung
 Trao đổi nhiệt đối lưu là quá trình trao đổi nhiệt xảy ra khi một bề
mặt vật rắn tiếp xúc với một môi trường chất lỏng (hoặc khí) chuyển
động có sự chênh lệch nhiệt độ với nhau.
Ví dụ

 Để tính toán nhiệt lượng truyền do trao đổi nhiệt đối lưu thường
dùng công thức Newton:
Q  Ft w  t f 
Trong đó:
Q – Nhiệt lượng truyền qua bề mặt trong một đơn vị thời gian, W
F – Diện tích bề mặt tỏa nhiệt, m2
tw – Nhiệt độ trung bình trên bề mặt vật rắn, 0C
tf – Nhiệt độ trung bình của chất lỏng (hoặc khí), 0C
 – Hệ số trao đổi nhiệt đối lưu trên bề mặt , W/m2K
Bằng thực nghiệm thông qua các tiêu chuẩn

 Hệ số trao đổi nhiệt  là một hàm phụ thuộc rất nhiều yếu tố:

  f t w , t f , , , , , cp , , , l... 
 Hệ số trao đổi nhiệt đối lưu  có thể xác định theo lý thuyết bằng
việc giải phương trình bảo toàn khối lượng, động lượng và năng
lượng theo phương pháp xấp xỉ hoặc phương pháp số.
 Trong thực tế  thường được xác định thông qua tiêu chuẩn
Nusselt
 Từ lý thuyết đồng dạng, trong điều kiện trao đổi nhiệt ổn định,
 tiêu chuẩn Nusselt có dạng:
Nu  f (Re, Gr , Pr)




Chƣơng 4 4.2. Trao đổi nhiệt đối lƣu tự nhiên
TRAO ĐỔI NHIỆT ĐỐI LƢU TỰ NHIÊN
Trong không Trong không

gian rộng gian hẹp

(Trong không gian rộng hay không gian vô hạn)

TRAO ĐỔI NHIỆT ĐỐI LƢU TỰ NHIÊN (tt)
 Bảng tra hệ số C và n đối với ống tròn đặt nằm ngang, vật hình cầu,
ống tròn đặt thẳng đứng, vách đặt thẳng đứng.
Với Ra = (Gr.Pr)m - Tiêu chuẩn Reyleigh

 Bảng tra hệ số C và n đối với tấm phẳng đặt nằm ngang.
Với Ra = (Gr.Pr)m - Tiêu chuẩn Reyleigh

(Trong không gian hẹp hay không gian hữu hạn)
 Xem quá trình trao đổi nhiệt trong

trường hợp này cơ bản là do dẫn
nhiệt.
 Sử dụng hệ số dẫn nhiệt tương

đương tđ
 tđ
q t w1  t w 2  ,W/m2


(Trong không gian hẹp hay không gian hữu hạn)

VÍ DỤ
VD 3.1
Một ống đặt thẳng đứng có chiều dài L = 2m, đường kính ngoài
của ống d = 100mm, nhiệt độ bề mặt vách ống duy trì không
đổi tw = 1000C, đặt trong môi trường không khí yên tĩnh có
nhiệt độ tf = 400C
1. Tính nhiệt lượng vách ống truyền cho không khí.
2. Nếu ống này đặt trong môi trường nước cũng có nhiệt độ
tf = 400C, nhiệt độ vách ống không đổi thì nhiệt lượng vách
ống truyền đi là bao nhiêu?
ĐS:
1.  = 5,7 W/m2K Q = 214,8W
2.  = 1536,4 W/m2K Q = 57891,6W
VÍ DỤ
VD 3.2
Một vách phẳng được cấu tạo từ hai tấm tôn có diện tích
F = 2m2, khoảng cách giữa chúng  = 5 cm. Nhiệt trở dẫn nhiệt
của tôn có thể bỏ qua. Áp suất không khí giữa hai tấm tôn xem
bằng áp suất khí trời (pkq = 760 mmHg).
Tính nhiệt lượng truyền qua vách trong 2 trường hợp:
0  200 C
40 C
Q Khoâng khí B = 760 mmHg  Q Khoâng khí B = 760 mmHg 

 200 C 400 C
a) b)

VÍ DỤ
Đáp số VD 3.2
1. Khi tấm nóng ở trên, tấm lạnh ở dưới, không khí giữa 2 tấm
đứng yên  chỉ tồn tại dẫn nhiệt
t f  0,5t w1  t w 2   0,5(40  20)  10 ,0C
  = 2,51  10-2 W/mK
 2,51 10 2
q   t  2
60  30,12 ,W/m2
 5 10
2. Khi tấm nóng ở dưới, tấm lạnh ở trên  đối lưu tự nhiên
trong không gian hẹp.
q = 193 W/m2

Chƣơng 4 4.3. Trao đổi nhiệt đối lƣu cƣỡng bức
TRAO ĐỔI NHIỆT ĐỐI LƢU CƢỠNG BỨC
Chất lỏng chảy Chất lỏng chảy

trong ống ngoài ống
Chất lỏng chảy Chất lỏng chảy

ngang qua ống đơn ngang qua chùm ống
Chất lỏng chảy ngang qua

tấm phẳng

TRƢỜNG HỢP CHẤT LỎNG CHẢY TRONG ỐNG

 Nhiệt độ tính toán: Là nhiệt độ trung bình của chất lỏng tf
 Kích thước tính toán:
* Đối với ống tròn: l = d (đường kính trong của ống), m
* Đối với ống có hình dạng khác: l = dtđ (đường kính tương đương)
4F
d tđ  ,m
U
Trong đó:
U – Chu vi ướt, m
F – Diện tích tiết diện ngang mà chất lỏng lưu động qua, m2
TRƢỜNG HỢP CHẤT LỎNG CHẢY TRONG ỐNG (tt)

 Các trường hợp cần xác định đường kính tương đương:
 Các chế độ chảy của chất lỏng trong ống:

* Chảy tầng: Ref  2200
* Chảy rối: Ref > 104
* Chảy quá độ: 2200 < Re < 104

(Chế độ chảy tầng Re  2200)
0, 25
0,33 0, 43 0,1  Prf 
Nu f  0,15  Re f  Pr
f  Gr
f     
 Prw 
Trong đó:
Prf – Tiêu chuẩn Pr của chất lỏng chọn theo nhiệt độ tf
Prw – Tiêu chuẩn Pr của chất lỏng chọn theo nhiệt độ tw
 – Hệ số hiệu chỉnh (với chiều dài ống là L)
- Nếu (L/d) > 50   =1
- Nếu (L/d) < 50   được xác định theo bảng tra

(Chế độ chảy tầng Re  2200)
Bảng tra trị số  = f (L/d) khi chảy tầng
 Đối với lưu chất là không khí có thể sử dụng công thức đơn
giản sau:
Nu f  0,13 Re 0f,33 Gr f0,1


(Chế độ chảy rối Re > 104)
0 , 25
0 ,8 0 , 43  Prf 
Nu f  0,021  Re  Pr
f f       R
 Prw 
Trong đó:
 – Hệ số hiệu chỉnh (với chiều dài ống là L)
R – Hệ số hiệu chỉnh do ảnh hưởng của lực ly tâm khi ống
bị uống cong.

- Nếu (L/d) > 50   = 1
- Nếu (L/d) < 50   được xác định theo bảng tra
Bảng tra trị số  = f (Re,L/d) khi chảy rối


- Nếu ống thẳng  R = 1

- Nếu ống bị uống cong với bán kính R  R được xác định
theo công thức sau:
d
 R  1  1,77
R
 Đối với lưu chất là không khí có thể sử dụng công thức đơn
giản sau:
Nu f  0,018 Re 0f,8

(Chế độ chảy quá độ 2200< Re < 104)
0 ,25
0 , 43  Prf 
Nuf  K o  Prf     
 Prw 
Trong đó:
 – Hệ số hiệu chỉnh – chọn theo trường hợp chảy tầng
K0 – Hệ số thực nghiệm, tra theo bảng
Bảng tra trị số K0 = f (Ref) khi chảy rối

VÍ DỤ
VD 3.3
Khảo sát thiết bị trao đổi nhiệt loại ống lồng ống với đường kính ống
nhỏ (ống lồng bên trong) là 30 mm, chiều dài ống là L. Cho biết:
- Dầu máy biến áp chuyển động bên trong ống nhỏ, bề dày ống xem
như không đáng kể, nhiệt độ dầu vào và ra khỏi ống lần lượt là 65oC
và 75oC, tốc độ chuyển động của dầu trong ống là 1,6 m/s.
- Hơi nước chuyển động trong không gian giới hạn giữa ống lớn và
ống nhỏ với nhiệt độ ở đầu vào là 110oC, áp suất 1,2 bar. Cho biết
lưu lượng hơi nước đi qua thiết bị trao đổi nhiệt là 0,014 kg/s.
- Hiệu suất thiết bị trao đổi nhiệt được xem là 100%, trong quá trình
tính toán có thể xem nhiệt độ bề mặt vách ống nhỏ là tw = 100oC.
1. Xác định hệ số tỏa nhiệt đối lưu  giữa dầu và vách trong của ống nhỏ.
2. Tính chiều dài L của ống.
3. Xác định enthalpy của hơi nước ở đầu ra của thiết bị trao đổi nhiệt.

VÍ DỤ
Đáp số VD 3.3
1. Trao đổi nhiệt đối lưu cưỡng bức trong ống:
- Kích thước tính toán: d = 30mm
- Nhiệt độ tính toán: tf = 700C
  = 872,715 W/m2K
2. Q  G d c pd t d  Ft w  t f   L  7,65 m
3. Trạng thái hơi nước vào là hơi quá nhiệt

Q  G d c pd t d  Ft w  t f   G h i v  i r   i r  1346 kJ/kg

TRƢỜNG HỢP CHẤT LỎNG CHẢY NGOÀI ỐNG ĐƠN

 Nhiệt độ tính toán: Là nhiệt độ chất lỏng tf
 Kích thước tính toán: đường kính ngoài của ống d
0 , 25
 Pr 
* Khi Ref < 103: Nu f  0,56  Re0f,5  Prf0,36   f   
 Prw 
0 , 25
0,6 0 ,36  Prf 
* Khi Ref > 103: Nu f  0,28  Re  Pr
f f    
 Prw 
 Đối với không khí, có thể sử dụng công thức đơn giản hơn:
* Khi Ref < 103: Nu f  0,49  Re 0f,45   
* Khi Ref > 103: Nu f  0,245  Re 0f,6   

TRƢỜNG HỢP CHẤT LỎNG CHẢY NGOÀI ỐNG ĐƠN (tt)

Với  là hệ số hiệu chỉnh do ảnh hưởng góc va của dòng chất
lỏng so với trục ống.
• Khi chất lỏng chảy vuông góc với ống ( = 900)   = 1
• Khi chất lỏng chảy với góc va  < 900   được tìm theo đồ
thị sau:

TRƢỜNG HỢP CHẤT LỎNG CHẢY NGANG QUA CHÙM ỐNG

 Có 2 cách bố trí chùm ống: song song và so le
song song < so le
Thông số chùm ống: Bước ngang S1, bước dọc S2, đường kính
ống d, số dãy ống n theo hướng dòng chất lỏng chuyển động.

TRƢỜNG HỢP CHẤT LỎNG CHẢY NGANG QUA CHÙM ỐNG (tt)

 Kích thước tính toán: đường kính ngoài của ống d
 Tốc độ  của dòng chất lỏng là tốc độ được tính ở chỗ tiết diện
tự do hẹp nhất của chùm ống.
 Tất cả các công thức xác định Nu trong trường hợp này đều được
thiết lập cho từ hàng ống thứ 3 trở về sau, khả năng trao đổi
nhiệt của hàng ống thứ nhất và thứ hai kém hơn nên phải tính
thêm hệ số i

Bố trí song song
 Dùng cho tất cả các chất lỏng (trừ kim loại lỏng):
0 , 25
0,5 0 ,36  Prf 
* Khi Ref < 103: Nu f  0,56  Re  Pr
f f       i
 Prw 
0 , 25
0 , 65 0 ,36  Prf 
* Khi Ref > 103: Nu f  0,22  Re f  Pr
f        i
 Prw 
 Dùng cho không khí:
* Khi Ref < 103: Nu f  0,49  Re 0f,5
* Khi Ref > 103: Nu f  0,194  Re 0f,65


Bố trí song song (tt)
 i là hệ số hiệu chỉnh do ảnh hưởng của số hàng ống theo
chiều dòng lưu chất.
1
i    i
n
* Hàng ống thứ nhất: 1 = 0,6
* Hàng ống thứ hai: 2 = 0,9
* Từ hàng ống thứ ba trở đi: in = 1


Bố trí song song (tt)
  là hệ số hiệu chỉnh do ảnh hưởng góc va của dòng chất
lỏng so với trục ống.
Hoặc có thể tra 

từ đồ thị:

Bố trí so le
 Dùng cho tất cả các chất lỏng (trừ kim loại lỏng):
0, 25
0,36  Prf 
* Khi Ref < 103: Nu f  0,56  Re f  Prf  
0, 5
     i
 Prw 
0 , 25
0,6 0 ,36  Prf 
* Khi Ref > 103: Nu f  0,4  Re  Pr
f f       i
 Prw 
* Khi Ref < 103: Nu f  0,49  Re 0f,5
* Khi Ref > 103: Nu f  0,245  Re 0f,6


Bố trí so le (tt)
 i là hệ số hiệu chỉnh do ảnh hưởng của số hàng ống theo
chiều dòng lưu chất.
1
i    i
n
* Hàng ống thứ nhất: 1 = 0,6
* Hàng ống thứ hai: 2 = 0,7
* Từ hàng ống thứ ba trở đi: in = 1
  là hệ số hiệu chỉnh do ảnh hưởng góc va của dòng chất

lỏng so với trục ống  tra như trường hợp của chùm ống bố trí
song song.
TRƢỜNG HỢP CHẤT LỎNG CHẢY NGANG QUA TẤM PHẲNG

 Kích thước tính toán: Là chiều dài tấm phẳng L
0, 25
0, 43 Prf 
* Khi Ref > 105: Nu f  0,037  Re f  Prf  
0,8

 Prw 
0, 25
0, 43  Prf 
* Khi Ref < 105: Nu f  0,68  Re f  Prf  
0, 5

 Prw 
* Khi Ref > 105: Nu f  0,032  Re 0f,8
* Khi Ref < 105: Nu f  0,59  Re 0f,55

VÍ DỤ
VD 3.4
Thiết bị làm mát dầu máy biến áp gồm có 20 ống có đường
kính trong d = 21 mm đặt song song, chiều dài mỗi ống L = 1,2 m.
Dầu đi vào thiết bị với lưu lượng 2 kg/s. Cho biết nhiệt độ trung
bình của bề mặt trong ống là 500C và nhiệt độ trung bình của dầu
trong thiết bị là 600C.
1. Xác định hệ số tỏa nhiệt đối lưu giữa dầu và vách trong của ống
2. Thiết bị được giải nhiệt bằng dòng không khí đi bên ngoài ống
có nhiệt độ trung bình 400C, lưu lượng 4 kg/s. Xác định độ tăng
nhiệt độ của dòng không khí sau khi đi qua thiết bị.

VÍ DỤ
Đáp số VD 3.4
1. Đây là bài toán chất lỏng chảy trong ống
  = 138,7 W/m2K
2. Q = nF(tf – tw) = Gkkcptkk

 tkk = 0,5460C

VÍ DỤ
VD 3.5
Trong hệ thống sấy người ta dùng hơi nước để gia nhiệt cho
không khí. Thiết bị trao đổi nhiệt là chùm ống bố trí song song,
ống có kích thước 27/21 mm, số hàng ống theo chiều chuyển
động của không khí n = 12.
Hơi nước đi vào trong ống có áp suất p = 4 bar, độ khô x = 1, ra
khỏi ống ở trạng thái lỏng sôi. Không khí có lưu lượng Vkk = 5000
m3/h vào chùm ống có nhiệt độ t’f = 300C, ra khỏi chùm ống có
nhiệt độ t’’f = 1100C. Vận tốc qua chổ hẹp nhất max = 10 m/s
Bỏ qua nhiệt trở dẫn nhiệt của vách ống, hãy xác định:
1. Hệ số trao đổi nhiệt đối lưu trung bình về phía không khí.
2. Năng suất nhiệt
3. Lưu lượng hơi nước cần cung cấp.

VÍ DỤ
Đáp số VD 3.5
1. Đây là bài toán chất lỏng chảy ngang qua chùm ống bố trí
song song
  = 98,5 W/m2K
2. Q = Gkkcptkk = 114,9 kW
3. Q = Gh(iv – ir)  Gh = 193,9 kg/h

Chuong 4 - Trao Doi Nhiet Doi Luu PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chuong 4 - Trao Doi Nhiet Doi Luu PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MÔN HỌC:

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 1

TRAO ĐỔI NHIỆT ĐỐI LƢU

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 2

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 3

 – Hệ số trao đổi nhiệt đối lưu trên bề mặt , W/m2K

Bằng thực nghiệm thông qua các tiêu chuẩn

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 4

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 5

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 6

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 7

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 8

TRAO ĐỔI NHIỆT ĐỐI LƢU TỰ NHIÊN

Trong không Trong không

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 9

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 10

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 11

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 12

 Xem quá trình trao đổi nhiệt trong

 Sử dụng hệ số dẫn nhiệt tương

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 13

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 14

Q Khoâng khí B = 760 mmHg  Q Khoâng khí B = 760 mmHg 

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 16

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 17

TRAO ĐỔI NHIỆT ĐỐI LƢU CƢỠNG BỨC

Chất lỏng chảy Chất lỏng chảy

Chất lỏng chảy Chất lỏng chảy

Chất lỏng chảy ngang qua

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 18

TRƢỜNG HỢP CHẤT LỎNG CHẢY TRONG ỐNG

TRƢỜNG HỢP CHẤT LỎNG CHẢY TRONG ỐNG (tt)

 Các chế độ chảy của chất lỏng trong ống:

TRƢỜNG HỢP CHẤT LỎNG CHẢY TRONG ỐNG (tt)

TRƢỜNG HỢP CHẤT LỎNG CHẢY TRONG ỐNG (tt)

Bảng tra trị số  = f (L/d) khi chảy tầng

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 22

TRƢỜNG HỢP CHẤT LỎNG CHẢY TRONG ỐNG (tt)

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 23

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 24

TRƢỜNG HỢP CHẤT LỎNG CHẢY TRONG ỐNG (tt)

- Nếu ống thẳng  R = 1

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 25

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 26

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 27

3. Trạng thái hơi nước vào là hơi quá nhiệt

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 28

TRƢỜNG HỢP CHẤT LỎNG CHẢY NGOÀI ỐNG ĐƠN

* Khi Ref < 103: Nu f  0,49  Re 0f,45   

* Khi Ref > 103: Nu f  0,245  Re 0f,6   

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 29

TRƢỜNG HỢP CHẤT LỎNG CHẢY NGOÀI ỐNG ĐƠN (tt)

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 30

TRƢỜNG HỢP CHẤT LỎNG CHẢY NGANG QUA CHÙM ỐNG

song song < so le

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 31

 Nhiệt độ tính toán: Là nhiệt độ trung bình của chất lỏng tf

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 32

 Dùng cho không khí:

* Khi Ref < 103: Nu f  0,49  Re 0f,5

* Khi Ref > 103: Nu f  0,194  Re 0f,65

CBGD: NGUYỄN THỊ MINH TRINH 33

TRƢỜNG HỢP CHẤT LỎNG CHẢY NGANG QUA CHÙM ỐNG