Professional Documents
Culture Documents
6 PDF
6 PDF
1
შემდგ. ი. გაგნიძე კეთილდღეობის ეკონომიკა თემა 6
nebs terminebs, rogoricaa `siRaribis zRvars miRma myofi ojaxi~. metic, es socialuri gaTi-
Sulobis da socialuri gariyulobis provocirebad iTvleba.
2
შემდგ. ი. გაგნიძე კეთილდღეობის ეკონომიკა თემა 6
3
შემდგ. ი. გაგნიძე კეთილდღეობის ეკონომიკა თემა 6
1 gaixseneT: mikroekonomika, xaraiSvili e., gagniZe i., CavleiSvili m., nacvliSvili i., nacvalaZe m., saxelmZRvanelo,
mesame Sevsebuli da gadamuSavebuli gamocema, Tb., 2014, gv. 339-342.
2 SeniSvna: vinaidan yovelTviurad misaRebi daxmarebis Tanxis gaTvaliswinebiT xdeba analizi, amitom Tavisufali
4
შემდგ. ი. გაგნიძე კეთილდღეობის ეკონომიკა თემა 6
tuli ganurCevlobis mrudiT. vTqvaT, smiTs SeuZlia monawileoba miiRos 𝑇𝐴𝑁𝐹-is programaSi;
mis StatSi yovelTviuri daxmarebaa 100$, xolo aracxadi dasabegri ganakveTi ki 25%.
rogor imoqmedebs 𝑇𝐴𝑁𝐹-is programa mis sabiujeto SezRudvaze? es faqti asaxulia na-
xazze 6.1 `b~. daxmarebis miRebamde smiTi muSaobda 𝐹𝑇 saaTi da misi Semosavali Seadgenda 𝑂𝐺-s.
smiTi saerTod ar muSaobda 𝑄 wertilSi da misi Semosavali iyo 𝑇𝐴𝑁𝐹-idan miRebuli 100$
(daxmarebis Tanxa TveSi).
Tu smiTi imuSavebs erTi saaTis ganmvalobaSi, igi miiRebs damqiraveblisgan 𝑊 Semosa-
vals. Tumca, imavdroulad Semcirdeba daxmarebis Tanxa 1⁄4𝑊 -iT, mas darCeba mxolod 3⁄4𝑊.
Tu smiTi kidev damatebiT erT saaTs imuSavebs, maSin is gadava meore wertilze sabiujeto
SezRudvaze, romelic aris 𝑈, rac 𝑄-sgan erTi saaTiT marcxniv da 3⁄4𝑊-Ti maRla mdebareobs.
analogiurad, smiTi yovel damatebiT samuSao saaTSi kvlav miiRebs saaTobriv anazRau-
rebas (3⁄4𝑊), vidre is imuSavebs 𝑉𝑇 saaTis ganmavlobaSi, anu sanam misi Semosavali da gaxdeba
is sidide, romlis pirobebSic igi aRar aris uflebamosili miiRos daxmareba (damatebiTi saa-
TebiT muSaobis stimuli is kanonia, romlis Tanaxmadac daxmareba droebiTia anu smiTma icis,
rom mas daxmarebas Seuwyveten da manamde unda iSovos samsaxuri). M
amdenad, sabiujeto SezRudva warmoadgens 𝑄𝑆𝐷 texils. am texilis 𝑄𝑆 monakveTi 3⁄4𝑊
(absoluturi Rirebulebis) daxrilobiT xasiaTdeba (vinaidan, sagadasaxado ganakveTi 25%-ia
da 𝑄𝑆 monakveTis Sesabamis samuSao saaTebSi smiTis Semosavali 25%-iT ibegreba, mas ki rCeba
saaTobrivi ganakveTis 3⁄4𝑊), xolo 𝑆𝐷 segments ki gaaCnia 𝑊 daxriloba3.
D
Semosavali TveSi (= Semosavli +
U3
U2
U1
[daxriloba]=(3/4)W
B
S
G
E U
transferi)
I0
(3/4)W Q
100$
A
O O
Tavisufali V T
Tavisufali samuSao F
dro, sT Tavisufali drois saaTebis
dro dro
raodenoba TveSi
3SeniSvna: vinaidan, 𝑄𝑆𝐷 sabiujeto SezRudulobis 𝑄𝑆 monakveTze individs 1 saaTi Sromis Sedegad
Sromis saaTobrivi anazRaurebis 3/4 rCeba e. i. am monakveTze dasvenebis SromiT Canacvlebis zRvruli
norma tolia 𝑀𝑅𝑆 = 3⁄4𝑊 (i.g.).
5
შემდგ. ი. გაგნიძე კეთილდღეობის ეკონომიკა თემა 6
(= Semosavli + transferi)
D
Semosavali TveSi
saaTebi
TANF-mde
Q
100$
O
F K T Tavisufali dro TveSi
D sabiujeto SezRudva,roca
t=100%
nax. 6.3. daxmarebis sistemis
farglebSi sabiujeto
Semosavali TveSi
SezRudva (damatebiTi
R
P1
. P Semosavlebi 100%-iani
sagadasaxado ganakveTiT
G ibegreba)
338$
O
F T Tavisufali dro TveSi
naxazis 6.3 Tanaxmad smiTi daxmarebas 𝑃 wertilSi iRebs – igi ar muSaobs da misi
Semosavali daxmarebis programidan 338$-s udris. davuSvaT, rom smiTma imuSava erTi saaTis
ganmavlobaSi. grafikulad igi 𝑃 wertilidan marcxniv gadainacvlebs (vTqvaT 𝑃1 ). smiTis erTi
saaTiT muSaobis SemTxvevaSi misi xelfasia 𝑊 aSS dolari, Tumca gaxsovdeT, rom mis mier
6
შემდგ. ი. გაგნიძე კეთილდღეობის ეკონომიკა თემა 6
misaRebi daxmarebis Tanxa mcirdeba xelfasis Tanxis odenobiT (vinaidan 𝑡 = 100%). muSaobas
smiTisTvis ar moaqvs damatebiTi Semosavali – igi kvlav 338$-ia. aRniSnuli procesi 𝑅 werti-
lamde grZeldeba. 𝑅 wertilis Semdeg muSaobis TiToeuli saaTi mis Semosavals 𝑊 dolariT
zrdis4. amdenad sabiujeto SezRuduloba aris 𝑅𝐷 texili. 𝑅𝑃 segmenti nulovani daxrilobiT
xasiaTdeba, xolo 𝑅𝐷 segmentis daxriloba tolia 𝑊 saaTobrivi xelfasis (M𝑀𝑅𝑆 = 𝑊).
rogor iqceva smiTi Seqmnil mdgomareobaSi? naxazidan 6.4 Cans, rom is Cerdeba 𝑃 wertil-
Si (anu im wertilSi, sadac smiTi ar muSaobs). arc erTi saRad moazrovne adamiani ar imuSavebs
nulsa da 𝑃𝑅 saaTebs Soris. anda ratom imuSavebs, rodesac SeuZlia igive Semosavali usaqmu-
robiTac miiRos?
D
(= Semosavli + transferi)
nax. 6.4.
S Sesaxeb gadawyvetilebis
P
R miReba (damatebiTi
G Semosavlebi 100%-iani
338$
sagadasaxado ganakveTiT
ibegreba)
O
F T Tavisufali dro TveSi
dasaqmebis moTxovnebi
daxmarebis mimRebs SeuZlia imuSaos imdeni, ramdenic surs. Tu individi gadawyvets,
daxmarebiT sargeblobis procesSi ar imuSaos, es mxolod misi neba iqneba. aRniSnuli tenden-
ciis alternatiul sqemas SromiTi momzadeba warmoadgens. Sromisunariani mosaxleoba
satransferto daxmarebas mxolod im SemTxvevaSi iRebs, Tu monawileobas miiRebs SromiT
saqmianobaSi da samsaxuris SeTavazebis SemTxvevaSi, daiwyebs muSaobas. SromiTi daxmareba Cven
mier SemoTavazebuli Sromis miwodebis modelSi sakmaod martivad ganimarteba. davubrundeT
naxazss 6.4 da gavixsenoT, rom SezRudvebisgan Tavisufali adamiani nebayoflobiT ar airCevs
raime wertils 𝑅𝑃 segmentis gaswvriv. SromiTi daxmareba ki mas axal SezRudvas dauwesebs: Tu
4
simartivisTvis, Cven ugulebelvyofT im faqts, rom smiTis xelfasi daibegreba rogorc saxelfaso, aseve
saSemosavlo gadasaxadiT.
7
შემდგ. ი. გაგნიძე კეთილდღეობის ეკონომიკა თემა 6
igi ar SearCevs 𝑆-is msgavs wertils, sadac igi 𝑆𝑃 saaTis ganmavlobaSi imuSavebs, maSin igi
daxmarebas ver miiRebs.
D
nax. 6.5. individis
gadawyvetileba 100%-iani
Semosavali TveSi
E2 sagadasaxado ganakveTis
(= Semosavli +
P
pirobebSi
transferi)
namuSevari
saaTebi
O
T Tavisufali dro TveSi
M
droiTi SezRudvebi
𝑇𝐴𝑁𝐹-is programis yvelaze mniSvnelovani siaxle droiTi SezRudvis dawesebaa –
individs daxmarebis miReba mxolod 5 wlis ganmavlobaSi SeeZlo. Seamcira Tu ara aseTma
midgomam recipientTa raodenoba? gamokvelevaTa didi raodenoba imaze miuTiTebs, rom 𝑇𝐴𝑁𝐹-
ma da droiTma SezRudvam am mimarTulebiT mainc iTamaSa garkveuli roli.
socialur riskebi
xSirad, terminebi socialuri usafrTxoeba, maSveli socialuri bade da socialuri
dacva ixmareba sinonimebad, rogorc urTierTSemcvleli. sinamdvileSi, TavianTi datvirTviT
isini identur cnebebs ar warmoadgenen. termini `socialuri usafrTxoeba~ ixmareba ganviTa-
rebul qveynebTan mimarTebaSi da gulisxmobs sazogadoebis mier misi wevrebis socialuri
riskebisagan dacvas solidarobis meqanizmis gamoyenebiT.
Sromis saerTaSoriso organizaciis mier socialur riskebad aRiarebulia:
• Sromisuunaroba (droebiTi an mudmivi);
• sibere;
• marCenalis dakargva;
• janmrTelobis gaureseba/avadmyofoba;
• umuSevroba;
• sawarmoo tramvebi/profesiuli daavadebebi;
• Svilebis gazrdis xarjebi;
• gaWirveba (saarsebo minimumis ar arseboba, siRaribeSi Cavardnis riski).
8
შემდგ. ი. გაგნიძე კეთილდღეობის ეკონომიკა თემა 6
5
http://www.businessdictionary.com/definition/poverty.html
6
Welfare Economics, Editors Paul E. Weston, Robert N. Townsend, Nova Science Publishers, Inc. New York, 2008, p.104
9
შემდგ. ი. გაგნიძე კეთილდღეობის ეკონომიკა თემა 6
araRaribi). siRaribis zRvaris saerTaSoriso done 2005 wels iyo dReSi 1,5$7 dReisaTvis es
maCvenebelia dReSi 2$.
saqarTveloSi socialuri dacva moiazreba rogorc yovlismomcveli cneba, romelic
Tavis TavSi aerTianebs: socialur dazRvevas, socialur daxmarebas, Semweobebs, SeRavaTebs,
socialur servisebs, bavSvebis (ojaxebis) ganviTarebas da sxva.
saqarTveloSi socialuri dacvis sakiTxebs kurirebs saqarTvelos okupirebuli teri-
toriebidan devnilTa, Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro8. mis daqvem-
debarebaSi Sedis socialuri momsaxurebis saagento, romelic administrirebas uwevs ramde-
nime aTeul socialur da janmrTelobis dacvis saxelmwifo programas. saagento mravalmili-
oniani xarjebis ganmkargavi samsaxuria, romelic mimarTulia mravalferovani, momsaxurebisa
Tu daxmarebis saWiroebis mqone kontingentis - beneficiarTa - socialuri gasacemlebiT, jan-
dacvisa da socialuri saxelmwifo programebiT maqsimaluri uzrunvelyofisken. saxelmwifo
pensia, socialuri daxmareba, janmrTelobis dazRveva, SezRuduli SesaZleblobis statusis
mqone pirTa saTanado uzrunvelyofa, omis veteranTa reabilitaciis xelSewyoba, mzrunve-
lobamoklebuli bavSvebis meurveoba-mzrunveloba da sxva9.
saarsebo minimumi, anu mosaxleobis siRaribis absoluturi zRvari aris umniSvnelo-
vanesi socialur-ekonomikuri indikatori. igi RirebulebiTi formiT gamoxatavs calkeuli
individis (momxmareblis) an sxvadasxva tipis Sinameurneobis funqcionirebisaTvis aucile-
beli, minimalur saarsebo saSualebaTa (sursaTi, arasasursaTo saqoneli, momsaxureba) er-
Tobliobas, ekonomikis ganviTarebis mocemuli momentisaTvis. saarsebo minimumi qveynis soci-
aluri da ekonomikuri politikis umniSvnelovanesi orientiria, rogorc gatarebuli socia-
lur-ekonomikuri politikis Sefasebis, aseve momavali politikis strategiis SemuSaveebis
mxriv. aRsaniSnavia, rom mosaxleobis didi nawili saqarTvelosTvis TemaSi ganxiluli
maCveneblebi SesaZlebelia ixiloT saqarTvelos statistikis erovnuli samsaxuris veb-
gverdze.10
ZiriTadi terminebi:
SekiTxvebi gameorebisTvis:
7
http://en.wikipedia.org/wiki/Poverty_threshold
8
https://www.moh.gov.ge
9
http://ssa.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=34
10
https://www.geostat.ge/ka
10
შემდგ. ი. გაგნიძე კეთილდღეობის ეკონომიკა თემა 6
gamoyenebuli literatura:
1. gelitaSvili n., evrokavDSirTan Tavsebadi socialuri dacvis modeli saqarTveloSi,
disertacia ekonomikis doqtoris akademiuri xarisxis mosapoveblad, Tsu, Tb., 2011,
gv. 75-77.
2. rouzeni h.s., sajaro finansebi, tomi pirveli, Tb., 2006, gv. 182-195;
3. WipaSvili a., socialuri dacvis sistema saqarTveloSi reformamde da reformis
Semdgom, https://heconomic.wordpress.com/2013/07/11/social/
4. Welfare Economics, Editors Paul E. Weston, Robert N. Townsend, Nova Science Publishers, Inc. New
York, 2008, p.97-104.
5. http://www.businessdictionary.com/definition/poverty.html
6. www.geostat.ge
11