Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii

Nauk
Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk (IBL Instytut Badań Literackich
PAN) – instytut badawczy Polskiej Akademii Nauk powołany 24 Polskiej Akademii Nauk
lipca 1948[1], początkowo podległy Ministerstwu Oświaty, The Institute of Literary Research of
następnie Ministerstwu Szkół Wyższych i Nauki. W 1951 the Polish Academy of Sciences
Instytutowi nadano statut[2]. Od 1952 jest placówką Wydziału I
Nauk Społecznych Polskiej Akademii Nauk; pozostając w
strukturach PAN, w 1998 uzyskał osobowość prawną.
Prowadzone w nim badania dotyczą głównie historii literatury
polskiej, teorii literatury, historii kultury, dokumentacji literackiej
i leksykografii.

Struktura organizacyjna Instytutu obejmuje pracownie badawcze

(historyczno- i teoretycznoliterackie, dokumentacyjne,
leksykograficzne), Centrum Informacji Literaturoznawczej oraz Pałac Staszica, siedziba Instytutu w
zespoły edytorskie i redakcyjne. Warszawie
Data 24 lipca 1948
założenia

Spis treści Typ instytut badawczy

Państwo Polska
Działalność Instytutu
Adres ul. Nowy Świat 72
Ważniejsze publikacje o IBL 00-330 Warszawa

Organizacja Dyrektor dr hab. Mikołaj

Sokołowski
Pracownicy Położenie na mapie Warszawy
Przypisy
Linki zewnętrzne

Działalność Instytutu
Instytut Badań
Literackich
Podstawową dziedziną badań prowadzonych w Instytucie jest Polskiej Akademii
historia literatury polskiej; obok niej: zagadnienia teorii form Nauk
literackich i procesu historycznoliterackiego, języka literackiego i
stylu, poetyki teoretycznej i historycznej, wersologii i metryki,
literatury popularnej, a także problemy kultury literackiej i
świadomości literackiej poszczególnych epok. Instytut prowadzi
też rozbudowane prace bibliograficzne i dokumentacyjne, Położenie na mapie Polski
leksykograficzne oraz edytorskie.

W jego dorobku są m.in. wielotomowe, zespołowe opracowania,

należące do podstawowego warsztatu polonistycznego, syntezy:
Historia literatury polskiej (wyd. od 1972), Historia prasy
polskiej (1976-1980), Dzieje folklorystyki polskiej 1800-1918
(1970-1982); opracowania bibliograficzno-dokumentacyjne i
informacyjno-encyklopedyczne: Bibliografia literatury polskiej
„Nowy Korbut” (wyd. od 1963) wraz z kontynuacjami:
Słownikiem współczesnych pisarzy polskich (seria I 1963-1966,
seria II 1977-1980) i słownikiem Współcześni polscy pisarze i
Instytut Badań
badacze literatury (wyd. od 1994); Słownik pseudonimów pisarzy
Literackich
polskich (1994-1998); bieżąca Polska Bibliografia Literacka, Polskiej Akademii
obejmująca okres od 1944/1945 (wyd. od 1954) wraz z Nauk
uzupełnieniem okresu 1939-1945: Literatura polska i teatr w
latach II wojny światowej (1983-1986); serie: Obraz literatury
polskiej XIX i XX wieku (od 1965), Poetyka. Zarys
encyklopedyczny (od 1956), Vademecum polonisty (od 1974);
Położenie na mapie województwa
bibliografie osobowe i kalendaria życia i twórczości pisarzy, mazowieckiego
zwłaszcza Kronika życia i twórczości Mickiewicza (od 1957);
bibliografie zawartości czasopism; bibliografie gatunków
literackich (Dramat staropolski od powstania sceny narodowej, od
1965); słowniki językowe, zwłaszcza Słownik polszczyzny XVI
wieku (od 1966) i Słownik języka Adama Mickiewicza (1962-
1983).
Instytut Badań
Pod patronatem Instytutu ukazują się wydania krytyczne utworów Literackich
literatury polskiej, m.in. fundamentalna edycja Bogurodzicy, Polskiej Akademii
Nauk
sejmowe wydanie Dzieł wszystkich Jana Kochanowskiego. Trwały
prace nad Pismami wszystkimi Adama Mickiewicza. Oprócz
wymienionych tytułów wydawane są liczne serie studiów i
monografii, m.in.: „Studia staropolskie” (64 tomy), „Studia z
okresu Oświecenia” (26 t.), „Z dziejów form artystycznych w
52°14′15,0″N 21°01′05,0″E (https://t
literaturze polskiej” (85 t.), serie edytorskie: „Archiwum ools.wmflabs.org/geohack/geohack.ph
literackie” (28 t.), „Biblioteka pisarzów polskich” (od 1953 – 30 p?language=pl&pagename=Instytut_B
t.), „Biblioteka pisarzy staropolskich” (37 t.), „Biblioteka pisarzy ada%C5%84_Literackich_Polskiej_Ak
polskiego Oświecenia”. Bogate materiały bibliograficzne i ademii_Nauk&params=52.2375_N_21.
018055555556_E)
dokumentacyjne, udostępniane do celów naukowych,
zgromadzone są w kartotekach Instytutu; wśród nich: bibliografia Strona internetowa (http://ibl.waw.pl/)
zawartości literackiej czasopism polskich XIX i XX wieku (do
roku 1939; tzw. kartoteka Bara), bibliografia literariów średniowiecznych, kartoteka rękopiśmiennych
literariów staropolskich, Kronika życia literackiego Polski Ludowej (w wielotomowym maszynopisie),
kartoteka wariantów pieśniowych opracowana przez Pracownię Literatury Ludowej, działającą w Instytucie
w latach 1953-1996.

W realizacji planów naukowych Instytut współpracuje z polonistycznymi placówkami wyższych uczelni, z

zagranicznymi ośrodkami naukowymi, z instytutami Wydziału I PAN. Współpraca wiąże go także z
Towarzystwem Literackim im. A. Mickiewicza, ze Stowarzyszeniem „Pro Cultura Litteraria”, z Fundacją
„Centrum Międzynarodowych Badań Polonistycznych”, z Fundacją „Akademia Humanistyczna” i z
Towarzystwem Badań Wieku XVIII.

Ostatnio Instytut uczestniczył w międzynarodowych programach naukowych, przygotowując i realizując

duże projekty badawczo-edukacyjne: Kanon kultury polskiej w przeobrażającej się Europie (w ramach
Programu Phare SCI-TECH, 1996 – jako jedyna placówka humanistyczna PAN) oraz Europa Środkowa.
Kulturowe kontakty i zależności (w ramach programu Phare-Fiesta, 1997-1998). Obecnie zainicjowany
został przez IBL PAN program badawczo-edukacyjny Polskie dziedzictwo kulturowe w nowej Europie, we
współpracy z krajowymi i zagranicznymi ośrodkami naukowymi.
Działalność Instytutu to także kształcenie polonistyczne. Instytut
prowadzi (przy współpracy Mazowieckiego Towarzystwa
Naukowego): Podyplomowe Studia Filologii Polskiej;
Podyplomowe Studia Nowe Liceum - Wiedza o Kulturze; Kurs
Retoryki Praktycznej i Krytyki; interdyscyplinarne Podyplomowe
Studia Humanistyczne – oraz (we współpracy z Polską Fundacją
Upowszechniania Nauki) Podyplomowe Studium Komunikacji
Społecznej i Mediów. W zakresie nauczania w szkołach średnich
Instytut był inicjatorem, a następnie (wespół z Ministerstwem
Edukacji Narodowej) organizatorem Olimpiady Literatury i Języka
Polskiego, obejmującej młodzież szkolną w zasięgu
ogólnokrajowym, a od 1990 również polskich uczniów z zagranicy.

Biblioteka Instytutu Badań Literackich PAN jest najbogatszym w

kraju specjalistycznym księgozbiorem z zakresu historii literatury
polskiej i nauki o literaturze. Obok bieżącej produkcji literackiej i
naukowej przechowuje w swoich zbiorach cenne zespoły archiwalne
i ikonograficzne; sprawuje również opiekę nad Archiwum Elizy
Orzeszkowej.

Instytut wydaje czasopisma: „Pamiętnik Literacki” i „Teksty

Drugie”. Dysponuje własnym wydawnictwem, które – oprócz
obsługi Instytutu – prowadzi działalność wydawniczą na zlecenia.
Pracownia Słownika Polszczyzny XVI
w. PAN w Toruniu
Ważniejsze publikacje o IBL
Instytut Badań Literackich: Informator. Oprac. Anna
Grześkowiak-Krwawicz, Zygmunt Ziątek. Słowo wstępne: Elżbieta Sarnowska-Temeriusz.
Warszawa 1994.
Jadwiga Czachowska, Instytut Badań Literackich PAN. [w:] Literatura polska XX wieku.
Przewodnik encyklopedyczny.T.1. Warszawa 2000.
Kronika Instytutu Badań Literackich PAN. Październik 1947 - październik 1987. Oprac.
Jadwiga Czachowska, Julia Pitera, Joanna Zawadzka, pod red. J. Czachowskiej. „Biuletyn
Polonistyczny” 1988 z. 1/2, 3.
Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk 1948-2001. Książki i czasopisma
(bibliografia). Oprac. Katarzyna Batora i Barbara Tyszkiewicz, pod red. Jadwigi Czachowskiej.
Warszawa 2002.

Organizacja
Siedziba IBL-u znajduje się w Warszawie w Pałacu Staszica, przy ul. Nowy Świat 72.

Obecnym dyrektorem Instytutu jest prof. dr hab. Mikołaj Sokołowski.

Pracownicy
Z bardziej znanych postaci Instytutu można wymienić prof. Marię Janion, prof. Grażynę Borkowską, prof.
Michała Głowińskiego, prof. Ryszarda Nycza, prof. Jarosława Marka Rymkiewicza, dr. hab. Marka
Bieńczyka, prof. Marka Zaleskiego, prof. Jana Tomkowskiego, prof. Andrzeja Wernera, prof. Janusza
Sławińskiego, prof. Włodzimierza Boleckiego, dr. hab. Jacka Kopcińskiego oraz mgr Kazimierę Szczukę.
Przypisy
1. Dz.U. z 1948 r. nr 37, poz. 266 (http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU194803
70266).
2. M.P. z 1951 r. nr 67, poz. 885 (http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP1951067
0885).

Linki zewnętrzne
Strona Instytutu Badań Literackich PAN (http://www.ibl.waw.pl)
Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk (http://nauka-polska.pl/#/profile/institution?i
d=5610) w bazie instytucji naukowych portalu Nauka Polska (OPI).

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?
title=Instytut_Badań_Literackich_Polskiej_Akademii_Nauk&oldid=59402547”

Tę stronę ostatnio edytowano 14 kwi 2020, 04:31. Tekst udostępniany na licencji Creative Commons: uznanie
autorstwa, na tych samych warunkach (http:https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl), z możliwością
obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o warunkach korzystania
(http:https://foundation.wikimedia.org/wiki/Warunki_korzystania).