Na 90-tu godišnjicu velike Oktobarske socijalističke revolucije u Rusiji (1917)

Izjava Centralnog komiteta Komunističke partije Grčke

Sa revolucionarnim optimizmom CK KPG odaje poštovanje 90-oj godišnjici velike Oktobarske

socijalističke revolucije. Učenja Oktobra rukovode borbom KPG.
Oktobarska revolucija podseća na komuniste Prve internacionale Karla Marksa i Fridriha Engelsa,
Druge internacionale, herojske Pariske komune, prve proleterske revolucije koja je načinila „skok
prema nebu“ ali koja nije mogla da konsoliduje svoje snage zbog neiskustva, paroli „Proleteri svih
zemalja, ujedinite se“. U sećanje dolaze crvene armije, Treća komunistička internacionala,
revolucionarni radnici Kantona, Torina, Berlina, Španije, Mađarske i na sve proleterske centre širom
sveta.
U slavi Oktobra, komunisti i komunistkinje vide realizaciju istorijske misije radničke klase. Oni
vide potvrdu onoga što su Marks i Engels napisali u Komunističkom manifestu: „Od svih klasa koje se
u ovom trenutku sukobljavaju sa buržoazijom, samo radnička klasa je istinski revolucionarna klasa.
Ostale klase nestaju i bivaju eliminisane od strane teške industrije, dok je proletarijat njen
najkarakterističniji produkt.“
Oktobar otkriva nezamenljivu ulogu vodećeg zastupnika socijalističke revolucije, Komunističke
partije, kao partije novog tipa, prema kompromitovanim partijama socijaldemokratskog tipa. Ona
otkriva snagu proleterskog internacionalizma. Sa velikim emocijama stojim pred milionima koji su
dali svoje živote za svetski komunistički pokret, nepobedivim revolucionarima herojske istorije
proletarijata, pred ustancima radnih ljudi i siromašnih farmera – masovnih kreatora istorije.
Njihov primer opravdava ljudsko postojanje; on prosvećuje i ustanovljava neocenjivu baštinu
komunista i naroda.
Oktobarska revolucija bio je događaj istorijskih razmera, najveći događaj u XX. Veku koji je
ostavio svoj pečat na dekade kursa čovečanstva. „Duh komunizma“, koji je pre nekoliko decenija često
Evropi nije davao mira, uzeo je čvrsto značenje u obliku (proleterske) snage.
Pobednički ishod Oktobarske revolucije značio je trasiranje puta čovečanstvu da pređe „iz
carstva potreba u carstvo slobode“.
„Mi smo započeli ovaj zadatak. Kada tačno, posle koliko vremena, proleteri kojeg naroda će
dovršiti taj zadatak, nije najvažniji ishod. Ono što je bitno je to da je led probijen, da je drum otvoren,
da je put ucrtan“ pisao je Lenjin.
Oktobarska revolucija bio je iskra koja je zapalila progresivni rast internacionalnog
komunističkog pokreta. Njen plamen je ubrzao oformljenje jednog broja komunističkih partija, među
kojima je bila i KPG. Ona je vodila u stvaranju Treće internacionale (1919-1943), za kojom je potreba
proizašla je iz činjenice da kapital ima internacionalnu snagu kao i iz toga da je Druga internacionala
izdala interese radnika.
Od 1917., internacionalni kapitalizam je morao da uzme u obzir postojanje snage suprotne
orijentacije kao prvu determinantu svoje politike.
Zahvaljujući Oktobarskoj socijalističkoj revoluciji, stvoreni su uslovi za ustanovljenje prava
radnih ljudi bez presedana za to vreme čak i u najrazvijenijim kapitalističkim zemljama.
Postignuća radnika i seljaka pod sovjetskom vlašću funkcionisao je takođe i u prilog radnih ljudi
u kapitalističkim zemljama. Ona su bila osnovni faktor koji je primoravao kapitalističke vladajuće
partije, liberale i socijaldemokrate da čine ustupke radničkoj klasi.
Udar Oktobarske revolucije na temelje pređašnjeg sveta imao je odmah pozitivan uticaj na
pokrete protiv kolonijalizma. Tak od tada je taj nehumani režim bitno počeo da se raspada.
Oslobodilačka snaga Oktobra odrazila se takođe i u svetskoj kulturi, umetnosti književnosti.
Mnogi umetnici širom sveta pridružili su se radničkom pokretu, bili su inspirisani porukama Oktobra i
stavili su svoj rad u službu njegovim idealima, u službu međunarodne radničke klase.
Kontra-revolucionarni preokreti godina 1989-1991 ne negiraju karakter našeg vremena kao epohe
tranzicije od kapitalizma ka socijalizmu, što je simbolički inaugurisano Oktobarskom revolucijom.
Istorijska događanja su pobila tvrdnje da je priroda socijalističko-komunističkih poduhvata
utopijska. Nijedan društveno-ekonomski sistem nije se u istoriji čovečanstva učvrstio zauvek, pa ni
kapitalizam u svojoj borbi sa feudalizmom. Suprotno od ideoloških i političkih predstavnika buržoaske
klase, koji tvrde da je sa kapitalizmom dostignut kraj istorije, socijalizma ostaje kao potreban i
pravovremen.
Potreba i pravovremenost socijalizma nastaje iz protivrečnosti kapitalističkog sistema. Oni potiču
iz činjenice da je kapitalizam stvorio materijalne preduslove potrebne za prelazak čovečanstva u
savršeniji društveno-ekonomski sistem, međutim ovo može zadugo da bude danas prolongirano
nepovoljnom korelacijom snaga koje čine da kapitalistička agresivnost izgleda nesavladiva.
Potreba tranzicije na socijalizam proizvedena je od strane samog kapitalizma, u kome, iako su rad
i produkcija socijalizirani do razmera bez presedana, produkti socijalno organizovanog rada obrazuju
privatno, kapitalističko vlasništvo.
Ova kontradiktornost je posteljica svih kriznih pojava u savremenim kapitalističkim društvima, ali
je i svetionik koji pokazuje put i na potrebu za: dovesti relacije produkcionog odnosa u
korespondenciju sa nivoom proizvodnih snaga, za ukidanje privatnog vlasništva centralizovanih
sredstava za proizvodnju i njihovog podruštvljavanja, za njihovu plansku upotrebu u društvenoj
proizvodnji od strane socijalističkih snaga koje izražavaju interese proizvođača društvenog bogatstva.
Teorije koje tvrde da nisu postojali objektivni preduslovi za ostvarenje Oktobarske revolucije
rezultat su ili propagande ili nenaučnih analiza stvarnosti.
Oktobarska revolucija se desila na tlu razvoja kapitalizma u Rusiji, koji se već prešao u svoju
imperijalističku fazu. Ta činjenica nije opovrgnuta temeljnim disparitetom u kapitalističkom razvitku
Rusije kao ni pred-kapitalističkim nasleđem koje je preovladavalo u velikom delu carske imperije.
Postojanje materijalnih preduslova socijalističkog preobražaja Rusije može se dokazati statističkim
podacima iz tog vremena.
Boljševička partija imala je neograničeno poverenje u snagu radničke klase i njene sposobnosti –
čak iako je tada bila u manjini u odnosu na ukupne radne snage – da povede mase u borbu i da ih
predvodi. Ona je učila od revolucionarne inicijative masa, od institucija koje su kasnije stvorene, kroz
momente kada je borba postajala oštrija. Istovremeno, ona je razvijala inicijativu masa i podizala je na
svesniji nivo.
Reči Karla Marksa koje su proverene kao istinite, da je klasna borba, sa revolucionarnom
žestinom koju sadrži, „babica istorije“ i da je savremena istorija – istorija klasne borbe. Oktobar je
došao stopama velikog ustanka robova predvođenih Spartakom, stopama revolta kmetova iz Srednjeg
veka, kao i velikih buržoaskih revolucija, pre svega francuske.
Pobednički Oktobar ustanovio je izraze superiornosti teorije naučnog socijalizma-komunizma
koji su odjeknuli jače nego bilo koja varijanta idealističkih i antidijalektičkih filozofskih varijacija na
kojima je zasnovana buržoaska ideologija. Ona je potvrdila da je marksizam istinski ustanovio
kvalitativni skok napred u odnosu na najnaprednije teorije kreirane od strane ljudske misli do 19.
stoleća u filozofskim i društvenim naukama, nemačku filozofiju i francuski socijal-utopizam.
Ideje prosvećenosti koje su inspirisale i vodile građanske revolucije brzo su bile nadmašene jer je
buržoazija prestala da bude napredna klasa u usponu nego je postala reakcionarna.
Boljševička partija je ekonomsku, političku i idejnu borbu radničke klase tretirala kao jednu
nedeljivu celinu. Ona je bila rukovođena principom lenjinizma da uloga avangardne borbe može biti
ispunjena samo partijom rukovođenom avangardnom teorijom.
Socijalističko-komunistička ideologija – koja je postavila zakonitosti kretanja kapitalističkog
društva i zakonitosti revolucionarne tranzicije kapitalizma ka socijalizmu i generališe iskustva klasne
borbe – je razvijena i rasprostirana u radničkoj klasi od strane Komunističke partije kao njene svesne i
organizovane avangarde. I to je baš ono na čemu počiva potreba za Komunističkom partijom.
Teorija socijalističke revolucije iskovana je neprestanoj borbi protiv buržoaske ideologije i protiv
raznih reformističkih i oportunističkih teorija. Ona je naučno utvrdila zašto se položaj radničke klase
ne može radikalno promeniti kroz borbu za reforme.
Posle osnivanja Boljševičke partije (1903) i intenzivne ideološke borbe koja je sledila tokom
dugo godina između sledbenika lenjinista i sledbenika suprotnih gledišta u partiji, prvi put u političko
istoriji stvorena je organizovana snaga sa statutarno određenim pravima i obavezama članova partije,
sa demokratskim centralizmom kao svojim radnim principom: sa pravom na sopstveno mišljenje i
kritiku a sa jedinstvenom akcijom i jednoglasnom disciplinom kada su odluke usvojene, sa snažnim
vezama sa narodnim radnim masama, koji su jačali kako su se u partiji razvijali demokratičnost i
samokritika zasnovani na vrhovnom vodećem principu razvijenom u partiji, kolektivizmu.
Sveobuhvatne teoretske pripreme Boljševičke partije, pod voćstvom Lenjina, učinile su je
sposobnom za ispravnu procenu rasporeda i uzajamnog odnosa društvenih i političkih snaga, za
pokazivanje pogodne političke fleksibilnosti, bez udaljavanja od strateškog cilja, revolucionarne snage
radnika, za rešavanje problema vezanih za saveze u dobrobit revolucionarnog pokreta, za prihvatanje i
razvijanje parola pogodnih za svaki momenat, unutar tekućih, složenih i brzo razvijajućih uslova.
Jedan od odlučujućih faktora za pobedu revolucije bila je politika boljševika tokom I. svetskog
rata.
To je bio jedan imperijalistički rat; njegova svrha je bila preraspodela tržišta, sfera uticaja i
kolonija. On je zaoštrio do najvećeg stepena sva protivrečja u ruskom društvu i izazvao veća i veća
iznenadna pogoršanja života masa. Bilo je jasno da je rat bio nastavak iste unutrašnje politike vojnim
sredstvima, tj. da je služio interesima iste one klase koja je eksploatisala radničku klasu i dovela
milione seljaka do siromaštva.
Rukovodstvo Druge internacionale, komponujući parolu „odbrana domovine“ prikrila je
imperijalističku prirodu rata, odvodeći radničku klasu širom sveta u razjedinjenje i u njeno pretvaranje
u branioca svog sopstvenog „narodnog“ lopova, domaće buržoaske klase. Suprotno tome, boljševici ne
samo da su osudili rat kao što su to činili pacifisti. Oni su se zalagali u prilog tome da se taj
imperijalistički rat pretvori u rat protiv vladajućih klasa, za njihovo rušenje. Samo taj put mogao bi da
vodi u pravičan mir, sa eliminacijom klasne eksploatacije i imperijalističkog ugnjetavanja.
Sam život je stvarao uslove za početak socijalističke revolucije. On je oblikovao revolucionarnu
situaciju, što je objektivna činjenica koja postoji, kao što je naglašavao Lenjin, kada se steknu uslovi:
„1. Nesposobnost vladajuće klase da svoju vlast zadrži u nepromenjenom obliku (...) za izbijanje
revolucije nije dovoljno da niži slojevi to ne žele“, nego je potrebno i to „da oni na vrhu to ne mogu“
da žive onako kako su pre živeli. 2. Pogoršanje, veće nego obično u oskudici i siromaštvu i bedi
ugnjetenih klasa. 3. Zbog gore navedenih razloga, značajno povećanje aktiviteta masa, koje u
„mirnodopskim“ vremenima dozvoljavaju da mirno budu potkradane“.
Dok je rat trajao, boljševici nisu dozvolili da na revolucionarne mase utiču buržoaske snage
revolucije februara 1917 i obaranje carističkog režima nego su ih poveli u Oktobarsku revoluciju. Oni
nisu uzeli učešća u buržoaskim vladama formiranim između februara i oktobra 1917. Oni su iskoristili
postojanje protivrečnosti koje su ne samo održavale revolucionarnu situaciju, nego su pomogle
promenu odnosa snaga sovjeta. Poslednja buržoaska vlada, vlada Kerenskog, nije bila u stanju
otkloniti ishode koji su mobilisali milione ljudi u borbu na život i smrt energijom onih kojima sve
pripada i koji zaslužuju da pobede i da žive u miru.
Parola „Sva vlast sovjetima“ pridobila je većinu radničke klase i ubrzo su privukli i milione
seljaka, a bila je izražena i u redovima buržoaske armije gde su vojnici smenili reakcionarne oficire i
na njihovo mesto postavili revolucionarne.
Lenjinova teorija o slabim vezama u imperijalističkom sistemu u potpunosti se potvrdila. U
uslovima asimetričnog ekonomskog i političkog razvitka, koji je apsolutni zakon kapitalizma, postoji
mogućnost pobede socijalističke revolucije u malom broju zemalja, pa čak i u jednoj državi posebno.
Nova država, država diktature proletarijata, koja je bazirala na sovjetima, izdanku samoinicijative
masa u plamenu revolucije 1905-07, zamenila je staru državnu mašineriju slomljenu Oktobarskom
revolucijom.
Razbijanje struktura buržoaske države je neophodno jer „moderna država, ma kog oblika, u biti je
kapitalistička mašina, država kapitalista, ideal kolektiva kapitalista“, kao što je pisao Engels.

„Demokratija na bazi privatne svojine ili na bazi borbe da se ukine privatna svojina? (...) Sloboda
i jednakost za radnike, za radno seljaštvo, za ugnjetenu rasu! To je naša parola!“ objavio je V.I. Lenjin.
I on je naglasio:
 „Diktatura proletarijata... nije samo upotreba sile protiv eksploatatora, i, ustvari, nije pretežno
nasilje... proletarijat, u poređenju prema kapitalizmu predstavlja i postiže viši oblik društvene
organizacije rada.“

Napor mlade sovjetske vlade da izgradi ekonomske osnove socijalizma napredovao je pod
uslovima teške borbe protiv vojne intervencije domaće buržoazije, imperijalističkog okruženja i
unutrašnje subverzije, sa zaverama, sabotažama i atentatima na boljševike.

Činjenica da su se gradili temelji socijalizma, ustanovljava podvig bez presedana u datim

uslovima. Nije slučajno da se pretilo od strane buržoazije i opozicije. Do današnjih dana zastava “anti-
staljinizma“ kao krstaški rat diže se da diskredituje borbu komunista i izglede na uspeh u celini.

Aktivitet partije bio je zasnovan na učvršćenom gledištu o mogućnosti izgradnje socijalizma u

jednoj zemlji, naročito onoj veličine Rusije, nasuprot trockističkom gledištu o „permanentnoj
revoluciji“. On je bio zasnovan na jedinstvu radničke klase i njenom savezu sa slojem siromašnih
seljaka. U odsustvu ovih uslova, socijalistički industrijski razvoj i kolektivizacija (kooperacizacija)
poljoprivredne proizvodnje ne bi mogla biti ostvarena.

Značajna snaga u izgradnji socijalizma bio je avangardni rad pokreta Stahanova koji je usvojim
redovima imao milione revolucionara, krem novog društva.
Zahvaljujući svemu ovome Sovjetski Savez je mogao da postane velika ekonomska i vojna sila u
predvečerje imperijalističkog Drugog svetskog rata.

Uloga Sovjetskog Saveza u antifašističkoj pobedi naroda u Drugom svetskom ratu bila je
odlučujuća. SSSR je desetkovao vojnu mašineriju Nemačke i njenih saveznika koji su izvršili invaziju
na njegovu teritoriju. On je oslobodio od nemačke okupacije jedan broj evropskih zemalja. Za svoju
socijalističku domovinu više od 20 miliona sovjetskih građana je dalo svoje živote a drugih 10 miliona
je ranjeno ili invalidirano.

Pobede Crvene armije davali su značajnu podršku razvoju antifašističkih pokreta za nacionalno
oslobođenje, u kojima su komunističke partije bile u prvim redovima. Karakteristično je da je njihov
rast bio najsnažniji nakon bitke kod Staljingrada, koja označava preokret u ratu na štetu sila osovine.

Borba radničke klase naroda Kine, Kube, Vijetnama i DNR Koreje našli su u politici Sovjetskog
saveza nepristrasni oslonac i potporu protiv imperijalizma.

Sovjetski savez pomagao je narode Avganistana, Angole, Kambodže, Južnog Jemena, Etiopije i
desetine drugih zemalja u Africi, Aziji i Americi. On je stajao uz Palestinu i Kipar. Zahvaljujući
SSSR-u i drugim zemljama Varšavskog pakta, čitavi regioni, kao Balkan, svedočili su o dekadama
miroljubive koegzistencije među svojim narodima i pored etničke raznolikosti.

SSSR je nastojao na svaki način da primeni politiku mira, eliminacije opasnih mesta napetosti i
rata podsticanih od strane imperijalizma, koji je bio odgovoran za dva svetska rata i stotine lokalnih
sukoba. Sovjetski savez podneo je na desetine predloga za ukidanje ili smanjenje nuklearnog
naoružanja, za okončanje sporazuma a ne za činjenje novih. Njegovi predlozi sukobljavali su se sa
agresivnim karakterom kapitalističkih zemalja.

Varšavski pakt – osnovan 1955, šest godina po osnivanju NATO – bio je instrument odbrane,
bedem socijalizma. Sovjetski Savez i ostale zemlje članice često su predlagale simultano raspuštanje
dva saveza, ali bez odziva. Odluka Varšavskog pakta da pruži svoju internacionalističku pomoć
Mađarskoj (1956) i Čehoslovačkoj (1968) bila je namera odbrane socijalističkih snaga od
kontrarevolucije. Klasna borba, između kapitalizma i socijalizma bila je iznesena na međunarodni
nivo.

Ljudsko pravo na stalan i stabilan posao, na besplatno obrazovanje, socijalno staranje, stanovanje
sa niskim troškovima, garanciju osnovnih političkih i socijalnih prava za većinu ljudi duguju se
Oktobarskoj revoluciji.

U roku od nekoliko godina nakon Oktobarske revolucije u Sovjetskom savezu iščezla je

nezaposlenost. Počev od 1956, uveden je sedmo- i šesto-časovni radni dan kao i petodnevna radna
nedelja.

Slobodno vreme bilo je osigurano svim radnim ljudima. I njegov sadržaj je bio izmenjen
zahvaljujući infrastrukturom stvorenom od strane sovjetske vlasti kao što su odmarališta, centri za
rekreaciju i kampovanje. Široka mreža pozorišta, filmskih dvorana, umetničkih i sportskih udruženja,
muzičkih ansambala i biblioteka prekrila je Sovjetski Savez, doprevši do najmanjeg sela i do
najudaljenijih delova Sibira, što je stajalo velikih rashoda i bilo literarno obrađeno zahvaljujući
herojskom radu hiljada radnika među kojima su mnogi bili dobrovoljci.

Socijalna sigurnost bila je primarna briga sovjetske države. Penzionisanje je bilo opšte, u starosti
55 godina za žene i 60 godina za muškarce. Fondovi socijalne zaštite bili su finansirani iz državnog
budžeta i doprinosa preduzeća. Slično staranje postojalo je i u ostalim socijalističkim zemljama
Evrope. Radni ljudi nikada se nisu susreli sa nesigurnošću, problemima i strahovima od kojih trpe
najširi slojevi u kapitalističkim državama.

Sovjetske vlasti položile su temelje iskorenjivanja diskriminacije i ugnjetavanja žena. Ona im je

dala puna zakonska prava. Ona je štitila materinstvo u praksi kao društvenu a ne kao privatnu ili
familijarnu obavezu. U brizi za porodicu, ona je oslobodila žene mnogih obaveza, stvarajući besplatan
državno finansiran sistem socijalnih olakšica. Od samog početka bavila se sa vekovnim predrasudama
i ogromnim objektivnim teškoćama. Posebnu brigu je ispoljavala prema mladim parovima. Iako to ne
znači da je između žena i muškaraca bila eliminisana, činjenica je da je sovjetska vlast pomogla
ženama da izađu iz statusa zanemarenosti ljudskih bića drugog reda.

Napori za podizanje nivoa javnog obrazovanja na svim nivoima bili su stalna i sastavna
komponenta sovjetske vlasti. Više od 3/4 radnih ljudi u SSSR-u steklo je fakultetsko ili srednjoškolsko
obrazovanje, dok je nepismenost,koja je 1917 pogađala 2/3 stanovnika ove ogromne zemlje, ubrzo bila
iskorenjena.

Rezultati su bili izraženi kroz nagli razvoj nauke, kroz vasionski let Jurija Gagarina, kroz porast
broja naučnika svetskog renomea na poljima fizike, matematike, hemije, medicine, inženjerstva,
psihologije i ostalih, stvarajući ogromne rezerve naučnog znanja.

Izgradnja socijalističke ekonomske osnove i obrazovanje radničke države postao je temelj i oruđe
za uobličavanje novog čoveka, kreatora socijalističke kulture. Njen uticaj bio je opšti i obuhvatio je
sve ljude i nacije u ovoj ogromnoj zemlji. Postignuća socijalističke kulture na svim poljima postali su
svojina širokih masa ljudi,kao društvena beneficija.

Država je pribavila sredstva za umetničko obrazovanje, za razvoj umetničkog stvaralaštva. U

Sovjetskom Savezu ne samo da su se isticali umetnici na svim poljima estetike, nego iznad svega visok
kulturni nivo narodnih masa.

Jednaka briga je posvećena zaštiti i rasprostiranju najboljih ikada poznatih intelektualnih

postignuća čovečanstvu. Zajedno sa delima socijalističke umetnosti i socijalističke kulture, milioni
sovjetskih građana su mogli da se upoznaju sa velikim delima ljudske kulture i da se sažive sa njima.
Posle Luvra i Vatikana, muzej Ermitaž poseduje najbolju kolekciju umetničkih dela u svetu,
pristupačnim svima. Sovjetski ljudi su počeli da bivaju široko upoznati sa umetničkim kreacijama od
samog početka Oktobarske revolucije i građanskog rata, u vreme kada su dok su bili gladni, kada su se
smrzavali i umirali na bojnom polju od kolere.

Napredak načinjen od strane Sovjetskog Saveza i drugih socijalističkih zemalja dokazao je

superiornost socijalizma nad kapitalističkim načinom proizvodnje. On je zadobio još veću vrednost,
ako uzmemo u obzir nasleđe kapitalističke nesrazmere i zaostalosti u vreme revolucije, u poređenju sa
SAD ali i sa Velikom Britanijom, Francuskom, Nemačkom i Japanom.

Izgradnja socijalizma u Rusiji počela je na ruševinama iz Prvog svetskog rata, građanskog rata i
intervencije armija 16 imperijalističkih zemalja. Ovome se mora dodati još veće razaranje koje je
rezultiralo iz Drugog svetskog rata. Rekonstrukcija SSSR-a bez ikakve inostrane pomoći u periodu od
četiri godine (1945-1949) bio je drugi veliki podvig sovjetske socijalističke vlasti. Nasuprot tome,
rekonstrukcija kapitalističke Evrope oslanjala se velikim delom na američkom „Maršalovom planu“.

Stvaranje Sovjetskog Saveza bilo je progresivno narodno ujedinjenje, nasuprot „sjedinjenim

državama Evrope pod kapitalističkim režimom“, što je „ili neostvarivo ili reakcionarno“ kako je
predskazao Lenjin.

Danas, imperijalistički savezi su protkani nesavladivim protivrečnostima. Njihova trka za

dominacijom generisana je privatnim vlasništvom nad sredstvima za proizvodnju. Odnosi EU sa
ostalim državama i između sebe samih upravljani su nejednakošću i dominacijom.

Sovjetska vlast protivila se nacionalizmu, crkvenjaštvu i ksenofobiji. Ona je prepoznala pravo

svih naroda na samoopredeljenje, uključujući punu nezavisnost. Ona je promovisala poštovanje i
jednakost među narodima i etničkim grupama, ona je negovala i ustanovljavala ideju o njihovoj
dobrovoljnoj integraciji u jedinstvenom okviru Sovjetskog Saveza.

Ova politika je bazirala na proleterskom internacionalizmu, jedinom principu čija konzistentna

primena može osigurati poštovanje nacionalne, jezičke i kulturne osobitosti i jednoobrazno učešće na
putu socijalističke izgradnje. Suprotno tome, narušavanje proleterskog internacionalizma, posebno po
uslovima nagomilavanja unutrašnjih problema može da stvori osnovu za zatupljivanje i labavljenje
veza, čak i otvorenom suprotstavljanju ujedinjenju.

Faktor imperijalizma u sprezi sa internacionalnim kontra-revolucionim snagama iskoristio je

iskrivljivanje i greške i aktivirao ostatke nacionalističkih osećanja, da bi potkopao socijalistički sistem
i pogoršao separatističke tendencije.

Postupak sovjetske vlade, na jednom ili drugom nivou, sa mnogim problemima je dokazao da
stalno poboljšanje života i razvoja leži u nerazdvojnom potencijalu socijalizma-komunizma. To je,
međutim, moglo da se postigne samo primenom korektivne politike na delu komunističkih partija.
Devijacije i povrede principa postaju faktori kojima se hrani odugovlačenje, stagnacija pa čak i kontra-
revolucionarno nazadovanje.

KP Grčke, sa zaključcima i razradama svoje Nacionalne konferencije iz jula 1995, na temu

„Uzroci rušenja socijalističkih sistema u Evropi“ učinila je prvi korak u izučavanju ovog negativnog
razvoja za narode. Jedan broj daljih opažanja i procena formulisan u dokumentu „Teze Centralnog
komiteta KP Grčke povodom 60. godišnjice pobede nad fašizmom – maj 2005“.
 Danas, KP Grčke, zadobivši veću zrelost i poznavanje istorijskih izvora, ali i prateći diskusije
koje su se razvile na međunarodnom planu među naučnicima marksizma, teži da dalje produbljuje
svoje razumevanje uzroka kontra-revolucionarnog rušenja, bez da smatra da je to istraživanje
okončano.

Rušenje socijalističkog sistema ustanovljava kontra-revoluciju jer je donelo socijalnu regresiju

(društveno nazadovanje).

Apsolutna dominacija kapitalizma dovela je do velikih patnji miliona ljudi u i izvan socijalističkih
zemalja koje smo poznavali. Eksploatacija čoveka od strane čoveka, kriminal, prostitucija i
narkomanija, nezaposlenost i kapitalistička pljačka ogromnih bogatstava Sovjetskog Saveza – sve ono
što nije bilo poznato tokom sedam decenija – sada su tipični za situaciju koja je nastala nakon kontra-
revolucije i razbijanja Sovjetskog Saveza. Kontra-revolucija je dovela do neverovatno
rasprostranjenog razaranja proizvodnih snaga. Kontra-revolucionarna propaganda se potrudila, u
globalnim razmerama, da prikaže veliku nesreću kontra-revolucije kao problem konstrukcije
socijalizma.

Ljudi su privremeno lišeni njegove velike podrške, njihovog iskrenog saveznika. Hiljade je
mrtvih, žrtava imperijalističke agresije, onesposobljenih i izbeglica. Balkan, Irak i Avganistan, narodi
Ruande, Haitija i Somalije su najkarakterističnije žrtve novog svetskog odnosa snaga posle 1989-91.

Nacionalizam, društveni rasizam, verske i kulturne razlike, anti-socijalizam i anti-komunizam

postaju oružje u rukama imperijalista u podstrekivanju nesloge među narodima i razbijanju država.
Razvijaju se nova nuklearna oružja i sistemi. Nove dimenzije koje je poprimio anti-komunizam, koji
je u jednom broju slučajeva postao i službena politika vlade, razotkrivaju formalan i ograničeni
karakter buržoaske demokratije kao diktature kapitala. U državama koje su nastale iz restauracije
kapitalizma i razbijanja Sovjetskog Saveza, u baltičkim državama, u Poljskoj, Češkoj i drugde, ratnim
zločinci i kolaboracionistima Nemaca odaju se počasti, dok se heroji anti-fašističke borbe proganjaju a
simboli pobede naroda nad fašizmom ruše.

Odbijamo termin „slom“ socijalističkog sistema jer on sugeriše jednu vrstu potrebe za kontra-
revolucionarnim procesom, prikriva društvenu borbu i uslove potrebne za njeno prerastanje u otvorenu
klasnu borbu.

Smatramo to osnovnim za priznanje da je u tim zemljama izgradnja socijalističkog uređenja

napredovala, sa svojim slabostima, pogreškama i odstupanjima. To nije bio neki „prelazni
eksploatatorski sistem“ ili neki oblik „državnog kapitalizma“, kao što neke struje u radničkom pokretu
tvrde.

Činjenica da je u ranijim socijalističkim državama rušenje bilo rukovođeno partijom i državnim

rukovodstvom pokazuje da celokupna istorija radničkog pokreta potvrđuje: Oportunizam u svom
razvoju, naročito u uslovima kada klasna borba postaje oštrija, prerasta u kontra-revolucionarnu snagu.

Naši protivnici, iskrivljavajući naša gledišta, tvrde da KP Grčke svode celokupno pitanje uzroka
kontrarevolucionarnih preokreta na subverzivne aktivnosti imperijalističkih agenata u partiji i državi.
Ova tvrdnja je predstavlja vulgarizaciju pozicija KP Grčke. To ima za cilj da mišljenje Partije
predstavi “kao da ispada kraće nego što prilike zahtevaju“, da bi je diskreditovalo u očima dotične
radničke klase.

Imperijalističko okruženje socijalističkog sistema ustanovilo je moćno pojačanje njegovih

internih problema i uslova. To je vodilo do odluka koje su činile socijalističku izgradnju težom. Trka u
naoružanju apsorbovala je veliki deo resursa Sovjetskog Saveza.
 Kurs miroljubive koegzistencije, kako se razvio u ranom posleratnom periodu, do nekog stepena
19. (oktobra 1952), a naročito na 20. kongresu Komunističke partije SSSR-a (februar 1956), dopustio
je kultivisanje utopijskih pogleda da je imperijalizmu moguće odreći se rata i militarističkih sredstava.

U oblikovanju globalnih odnosa snaga, značajnu ulogu igrao je međunarodni komunistički pokret
prezentujući svoju strategiju. Odluka o raspuštanju Komunističke internacionale (maj-jun 1943)
signalizovala je nepostojanje jednog centra u kome bi se formulisala revolucionarna strategija protiv
internacionalnog imperijalističkog sistema. Uprkos činjenici da je Drugi svetski rat stvorio uslove u
kojima su klasne suprotnosti bile veoma zaoštrene, antifašistička borba dovela je do rušenja
buržoaskih vlasti samo u državama centralne i istočne Evrope, sa odlučujućim doprinosom Crvenoj
armiji, na jedan ili drugi način.

Na kapitalističkom Zapadu, komunističke partije nisu mogle da razrade strategiju transformacije

imperijalističkog rata ili oslobodilačke borbe u borbu za osvajanje vlasti od strane radničke klase. One
su odložile cilj socijalizma za budućnost i postavile zadatak koji je ograničio borbu na front protiv
fašizma. Preovladalo je gledište da je moguć srednji oblik vlasti, između buržoaske i revolucionarne
vlasti radničke klase, sa mogućnošću da se razvije u vlast radničke klase.

Nakon II. svetskog rata, bio je očigledan nedostatak organizacionih veza među komunističkim
partijama da bi se uobličila nezavisna jedinstvena strategija protiv jedinstvene strategije
internacionalnog imperijalizma. Informacioni biro komunističkih partija, koji je osnovan 1947. i koji
se sam raspustio 1956. i međunarodne konferencije komunističkih partija koje su održane nakon toga
nisu uspeli da doprinesu ideološkom jedinstvu i trasiranju revolucionarne strategije.

U analizama sprovedenim od strane međunarodnog komunističkog pokreta, fleksibilna taktika

kapitalizma nije bila pravilno procenjena. Suprotnosti među kapitalističkim, koje su naravno
posedovale elemente nezavisnosti, kao što je slučaj sa imperijalističkom piramidom, nisu bile
analizirane na ovaj način, činjenica koja je vodila izboru saveza sa delovima buržoazije koji su opisani
kao „nacionalni“, prema takozvanim strano-dominantnim

Politika koju je sledio jedan broj komunističkih partija kolaboracije sa socijaldemokratijom bila je
deo strategije „anti-monopolskog upravljanja“, jednoj vrsti prelaza između kapitalizma i socijalizma,
što je takođe bilo izraženo putem vlada koje su pokušale da upravljaju kapitalističkim sistemom.

S druge strane, odmah posle kraja rata, pod voćstvom SAD, imperijalizam je lansirao „hladni rat“.

„Hladni rat“ uključivao je organizaciju psihološkog rata protiv socijalističkih zemalja, eskalaciju
trke u naoružanju, mrežu subverzija i sabotaža, podstrekivanju
kontra-revolucionarnih kretanja, i diferenciranoj ekonomskoj i diplomatskoj politici protiv novih
radničkih režima, sa ciljem prekidanja njihovih veza sa SSSR-om. U isto vreme, imperijalistički sistem
je uspostavio vojne, građanske i ekonomske saveze i internacionalne pozajmne organizacije kao što su
NATO, Evropska zajednica, Međunarodni monetarni fond, Svetska banka i transnacionalni trgovinski
sporazumi koji su osigurali koordinaciju između kapitalističkih država.

Obe sekcije komunističkog pokreta, na vlasti ili ne, propustile su da tačno ocene odnos snaga u
svetu jer su potcenile potencijal posleratne reorganizacije kapitalizma.

U isto vreme, produbila se kriza u međunarodnom komunističkom pokretu, početno se

manifestujući sa potpunim prekidom odnosa KP Sovjetskog Saveza sa KP Kine i Albanije. Zatim su se
teškoće povećale sa formiranjem desnog oportunizma u komunističkom pokretu Zapadne Evrope u
struju tzv. „Evrokomunizma“, koja se otvoreno odvojila od socijalne demokratije.
 Od obe ove strane je bio ispoljen anti-sovjetizam i postao je komponenta njihove politike. Na
strani KP Kine je to postiglo i surovije manifestacije. U to vreme, uzajamni uticaj oportunizma u
komunističkim partijama u kapitalističkim zemljama i komunističkih partija na vlasti se pojačao pod
uslovima gde je socijalističkim zemljama pretio nuklearni napad.

Treba da bude ukazano da: osnovna razlika između kapitalizma i socijalizma-komunizma je to da

je da su se kapitalistički produkcioni odnosi rođeni u materici feudalizma, dok se socijalistički-
komunistički nisu mogli biti rođeni u materici kapitalizma, jer su došli u sukob sa svim oblicima
eksploatacije.

Revolucionarna radnička vlast mora korenito srušiti i preobličiti sve društvene odnose nasleđene
od kapitalizma, ona mora svesno izgraditi nove produkcione odnose, otklanjajući društvene
protivrečnosti u korist socijalističke izgradnje. To je ono zbog čega se ona susreće sa velikim
poteškoćama u izgradnji, proširenju i punoj primeni novih odnosa produkcije i raspodele. Kapitalizam
se nije sretao sa takvim poteškoćama. Socijalističko društvo nosi jaka obeležja kapitalističkog društva
koje ih je izazvao na svim nivoima. U socijalizmu, klasna eksploatacija je ukinuta, ali se ne može
ukinuti i svaki oblik nejednakosti i raslojavanja koje se odražava u svesti naroda i njegovom stavu
prema životu. U toku socijalističkog razvoja, razlike između sela i grada, između manuelnog i
mentalnog rada takođe moraju biti eliminisane. Samo tada ćemo moći da kažemo da smo zakucali
„zadnji ekser na mrtvačkom sanduku kapitalističkog društva koje sahranjujemo“, kao što je pisao
Lenjin.

Borba dase ustanovi i razvija novo društvo rukovođena je revolucionarnom radničkom vlašću čije
jezgro je komunistička partija, koje deluje svesno na bazi zakona kretanja socijalističkog društva.
Stoga, naučno i klasno orijentisana priroda politike komunističke partije, razvitak teorije naučnog
socijalizma-komunizma od strane komunističke partije iznad svega je jedan apsolutni preduslov
socijalističke izgradnje.

Partije na vlasti nisu uspešno sprovodile taj zadatak. I do stepena do kojeg socijalistička vlast nije
uspela da otkloni te suprotnosti u korist socijalističke izgradnje, one su prešle u konkurentne.
Oportunistička teorija da nekonkurentne suprotnosti ne mogu da se razviju u konkurentne nije
potvrđena. Posle rata, kako je primećeno od strane KP Sovjetskog Saveza, uprkos uspesima u
ispunjenju 4. petogodišnjeg plana (1946-1950), bilo je problema sa modernizacijom i razvojem
sredstava za proizvodnju, upravljanjem preduzećima i na nivou socijalne zaštite.
Počevši sa 20-im kongresom KPSS 1956. pa nadalje, postepeno su usvajani pogrešni teoretski
prilazi za otklanjanje takvih problema i u ekonomiji je primenjivana oportunistička politika, što se
proširilo i na socijalističku vlast i na međunarodne relacije. Istovremeno, pod izgovorom borbe protiv
„kulta ličnosti“, otpočela je neobuzdana kampanja protiv politike sovjetske države i protiv Staljina i
bio je popločan put za veliki desničarski zaokret u međunarodnom komunističkom pokretu.

Umesto jačanja socijalističkih odnosa u proizvodnji/raspodeli, pojačali su komoditet i potencijalni

kapitalistički odnosi. Centralno planiranje je počelo da odstupa i društveno vlasništvo je bilo
potkopano. Značajni deo poljoprivrednih proizvoda privatnog i zadružnog sektora slobodno je
prodavan na tržištu, tj. sa najvišim kolebanjem cena. Socijalna diferencijacija u industriji bila je još
oštrija. Ilegalno bogaćenje, tzv. „kapital u senci“ tražio je da funkcioniše legalno kao kapital u
produkciji, tj. tražio je restauraciju kapitalizma. To je uticalo na partiju, pojačavajući oportunističku
eroziju i socijaldemokratsko izrođavanje.

Subjektivizam u oceni kursa socijalističke izgradnje kao „razvijeni socijalizam“ i razvoj

oportunizma zabeleženi su u ocenama 21-og kongresa KPSS 1959.: „Socijalizam u SSSR-u ubedljivo i
definitivno je pobedio... stupio je u period široke izgradnje socijalističkog društva“, dok je 22. kongres
1961 usvojio „Program izgradnje komunizma“. U izmenama koje su formulisane u Ustavu iz 1977.
ustanovljeni su „država celog naroda“ i „partija naroda“.

Teorija „države celog naroda“ dalje je imala efekat u promeni karakteristike države i u
umanjivanju uloge radničke klase. Ona je takođe promenila prirodu socijalističke demokratije.
Istovremeno, definicija partije kao „partija celog naroda“ značila je promenu njenog radničko-klasnog
karaktera.

U dokumentima nacionalne konferencije KP Grčke jula 1995. o „Uzrocima rušenja socijalističkih

sistema u Evropi“ spomenuta je činjenica da je „avangardna uloga partije postala progresivno slabija
(...). U periodu perestrojke, država i partija dostigle su tačku degeneracije.“ Snage u komunističkim
partijama koje nisu svesno otklizile u oportunizam smatrale su rukovodeću ulogu partije u društvu kao
datu i neospornu.

Kontrola partije od strane snaga radničke klase postepeno je slabila i konačno iščezla. Princip
jednakosti među komunistima bio je narušen. Stvoreni su uslovi za rast karijerizma među kadrovima.

Radnička klasa i narodne mase u principu nisu odbili socijalizam. Tipično je što su od strane
perestrojke korišćene parole „revolucija unutar revolucije“ i „više socijalizma“.

Činjenica da radnička klasa nije reagovala na kontra-revoluciju može se objasniti ovim i drugim
činiocima.

Do stepena da su rukovodstva komunističkih partija usvojila izbore koji su potkopali društvenu

prirodu vlasništva i ojačala uske privatne interese, stvoreno je otuđenje od društvene svojine i
istovremeno je svest erodirala. Pasivizam i nezainteresovanost su preovladali.

Oportunističko potkopavanje međunarodnog komunističkog pokreta bio je dugotrajan proces, sa

dubokim korenima u razvoju kapitalizma u 20. veku, što nije odmah i objektivno analizirano.
Međusobni uticaj oportunizma u komunističkim partijama razvijenih zemalja i onih u SSSR-u i drugih
komunističkih partija na vlasti zahteva dalja istraživanja, i neophodni su za idejno i političko jačanje i
jedinstvo komunističkog pokreta u 21. veku.

Isto tako je potrebno izvući i prilagoditi zaključke iz razvoja i rasta klasne borbe u toku
socijalističke izgradnje u 20. veku. Budući socijalistički razvitak izvesno će započeti i razvijati se na
višem nivou u poređenju sa onima u 20. veku. Ipak izvesno je da će on doći u jednako oštru
konfrontaciju sa kapitalističkim nasleđem na ekonomskom, političkom i ideološkom nivou.

Za radničko-klasni pokret u kapitalističkim zemljama danas ostaje problem masovnog

podstrekivanja u strukturama sistema (parlament, vlada, kontrola poslodavaca, sindikat, lokalna vlast i
drugi). Moćan buržoaski ideološki uticaj na radničku klasu takođe je izražen kroz revizionizam i
oportunizam u jednom broju komunističkih partija.

Danas, više nego ikada pre, može biti dokazano da klasna borba ne može biti pretežno
defanzivna, radi čuvanja izvesnih postignuća, kada se neposredne potrebe menjaju na oboma, na delu
kapitala i radničke klase. Neposredni, a posebno dugoročni rezultati mogu se postići samo
politizirajućom akcijom, ispostavljanjem zahteva koji su suprotni strategiji kapitala, koji zahtevaju da
dobra koja su proizvedena za dobrobit svojih neposrednih proizvođača, dok se istovremeno pripremaju
za subjektivni faktor za osvajanje vlasti. Takva borba može da stvori odnose snaga u korist radničke
klase i njenih potencijalnih saveznika, narodnih masa.
 Jedan od glavnih zadataka komunističkog ideološkog fronta da u očima radnih ljudi povrati veru
u socijalizam 20-og veka, bez idealizacija, objektivno, bez buržoaskih kleveta. Odbrana zakona
razvitka socijalizma i ,u isto vreme, odbrana doprinosa socijalizma u 20-om veku da bi se dobio
odgovor na oportunističke teorije o „modelima“ socijalizma prilagođenih „nacionalnim“
osobenostima, ali takođe i na defetističke rasprave o greškama. Odbrana ovih doprinosa je za KP
Grčke kriterijum za odnose sa drugim komunističkim i radničkim partijama, za stvaranje
komunističkog stožera u međunarodnom pokretu. Klevete i anti-komunistički krstaški rat ne mogu
dugo skrivati istinu. Anti-komunizam, čiji je jedan od elemenata prepisivanje istorije, indikacija je
straha buržoaske klase.

Potvrđeno je da nema besklasnog ili trećeg puta razvoja. On će ili služiti imperijalizmu, tj.
poslovanju kapitalističkog sistema, ili će služiti narodu. Svi stari i savremeni mitovi su oboreni i
razotkriveni u praksi: mit o „slobodnoj ekonomiji“, o „takmičarstvu“, o „modernizaciji“ o
„sporazumu“, „socijalnom dijalogu“, „demokratizaciji institucija“, „jednosmernim ulicama“ i
sigurnosti i poštovanju suverenih prava i granica. Pitanje je: ko je na vlasti, ko dominira, u čiju korist i
dokle.

Radnička klasa i siromašni slojevi naroda neće ostati zaglibljeni u prošlosti. Radnička klasa,
naročito njene mlađe generacije, kao i mlađe generacije narodnih masa, zaslužuju samo jednu
budućnost, jednu koje se boji kapitalizam: socijalističko-komunističku. U programu KP Grčke je
naglašeno: „21. vek će biti vek pregrupisavanja revolucionarnih snaga, ofanziva internacionalnog
kapitala biće odbijena, odlučujuća protiv-ofanziva će se organizovati. To će biti vek novog rasta u
revolucionarnom pokretu i novog niza društvenih revolucija.“

25. maj 2007.

Centralni komitet KP Grčke