వేద ాంత స రము

VEDANTHA SAARAM

By
Late Dr. Donti Siddappa Chetty
(1906 – 1979)
Bazaar Street, PUNGANURU -517247
Chittoor District – Andhra
2016

1
Note : 1 The contents of this book can be freely used with
due acknowledgement, for any bonafide purpose.

2. Free e-copies of the book can be had by writing to

any of these emails.
thanikesh@gmail.com, aparna.donti@gmail.com
vishwanath.donti@gmail.com,
aruna2207@gmail.com

3. The manuscript of this book came to my hand

recently, and so final editing of the book has not
been done by the author (my father). Hence, there
are repetitions, gaps and errors. For this, my
sincere and deep apologies to all the readers. Any
suggestions/comments for the improvement of the
book are humbly welcome.

Price Rs. 400 = 00

Complimentary
Copies of the book can be had from
DONTI CHANDRAMOULI
Flat No. 9, Block: D-6
KENDRIYA VIHAR
Yelahanka, Bengaluru – 560064
Tel : 080- 2846 30 74
9481102784

Email id : dchandramouli@yahoo.com
aruna2207@gmail.com

10012019

2
ఓం

3
4
 సూచిక

వేదములు 9
1. రస విదయ (హేమకార విదయ) 49
2. మనససు 71
3. మహా మానస సరోవరము 113
4. సృష్ట ి 123
5. జీవ ప్రశంస 157
6. గ్రంధి 181
7. మృత్యయవు 189
8. ప్ునరజనమ 225
9. క్షేత్ ర – క్షేత్ ర ప్రశంస 243
10. కరమ – యజ్ఞము 267
11. గీతా సారము 299
12. భకతి 305
13. జ్ఞఞనము 329
14. యోగ్ము 387
15. జ్ప్ – అజ్ప్ గాయత్రర 421
16. మాయ 445
About the author 464

5
6
 వేదాంత్ ప్యో
ర జ్న ధయయయం
1. దసుఃఖ నివృత్రి
2. ఇష్ ి పాప్ట ి (ఆనంద పార ప్ట ి )
నిరంకుశ త్ృప్ట ి మరియు ఆనందం
"మోహ నాశమే మోక్షము"

1. True knowledge is to know that you know nothing.

2. To know God, you have to unlearn, what all you have learnt.
3. Humility bestows victory over all.
- Eknath.

మనసా : భగ్వంత్యని సమరించస నీ మనససు త్రరిగి "కామిని

కాంచనముల" మీద వార లడం అశుభం. ఈగ్ వలె ఒక ప్రి
మధసవుప్ైన, మరొకప్రి అమేధయం ప్ైన వార లకు. చాత్కము
సాాత్ర బందసవుకై జీవితాదయంత్ము వేచి యుండునట్లు
"భగ్వంత్యని" ఒకకనినే లక్ష్యంచి మనము, ఎనిి సాగ్ర
సరోవరములునినస నినసి ఆకరింష ప్ జ్ఞలవుకదా.

- మానస భోధ
శ్రర రామ కృష్ ణ ప్రమ హంస.

7
8
 వేదములు
వేదములు – భారత్ జ్ఞత్ర అనాది, సనాత్న జ్ఞఞన విజ్ఞఞన ప్ రజ్ఞఞన
భాండారము. ముకతి మారగ ప్ రత్రపాదకములు, శాసిములనఁబడునస.
ర సతాయనేాష్ణ
మూల పార త్ర వదిక.
సటదసులు – సాధసయలు – యోగ్ులు – జ్ఞఞనసలు –మునసలు – ఎందరందరో
మహత్యమలు, త్మ శిష్య వరగంతో పాట్ల జీవితాదయంత్ము, కారడవులలు కఠోర త్పో
సాధనలు (సతాయనేాష్ణలల) సాగించిన శరమ ఫలిత్ం గా రూప ందిన ఆధాయత్రమక
సంప్దయే “వేదములు” (ఉప్నిష్త్యిలు) –
చత్యరేాదములనస సాత్ుః సటదమ
ు ు లందసరు. ఎందసవలననగా “బరహమ త్త్ా
ప్ రత్రపాదకము” లగ్ుట్ వలు. “ధరామరథ కామ మోక్ష” చత్యరిాధ ప్ురుషారథ
సాధనకుప్కరించసనవి. “అపౌరుష్ేయ” ములని కూడా వాక ందసరు. అవసాథత్రయ
బదసులెైన మానవ సృష్ట ి కాదస కదా !!
త్యరీయ (బారహమమ) సట థత్ర నసండ్ ప్ రభవించిన, ప్ రవచనాళి, కాబట్టి
“బరహమముఖత్ుః” ఆవిరభవించినందసన - - - బరహమకృత్ములనసట్ంత్యు
సమంజ్సము గ్దా !
వేదములు అపౌరుష్ేయములు – “ధరమ - – బరహమ” ల గ్ూరిి బోధించస
నవి. మూడు అవసథల నధిగ్మించి, త్యరీయమున (బారహమమసట థత్ర యందస) దయయత్మై
అయాచిత్ముగ్ – ప్ రవచింప్ఁబడ్నవి. త్పోధనసలు, బారహమమసట థత్రలల దివాయవేశమున,
నసడ్విన ప్ రవచనములే, వేద వాంఙ్మయము. వేదములు బరహమ ముఖత్ుః జ్నించెనస !!
మహరుషలు – త్పోధనసలు – దరష్ లు
ి - - - - త్ప్ససులల – నిరంత్రాభాయస
వశమున- అవసాథత్రయము నధిగ్మించి, త్యరీయ, బారహమమ సట థత్రలల - - నెలల క లది
ఉండ్ పోయేవారు. సదసగ రుదయవుల నాశరయంచి, ఆయా ఆశరమములందసండు శిష్య
శరణ
ర ట, బహు జ్ఞగ్రత్గ
ి ా, అప్ రమత్యిలె,ై రేయంబవళ్ళు, కంట్టకత రప్ప వలె, శరదాుసకుిలతో
గ్ురుదయవుని ప్రి వేష్ట ంి చి యుండెడ్వారు.
అందసన – ఏకసంత్ – దిాసంత్ – త్రరసంత్ గారహులు మాత్రము
ప్ రతయయకముగ్ జ్ట్లు, జ్ట్లుగా (By turns only) నిత్య కృత్యముల దీరుిక ని, త్మ
గ్ురు దయవుల సానిిధయమున – రేయంబవళ్ళు కాప్ు కాచయవారు.

9
 బారహమమ సట థత్ర నసండ్ గ్ురు దయవులు (సమాధి సట థత్ర నసండ్) – త్రరిగి దిగి
జ్ఞగ్రదవసథకు రావడానికత, క నిి గ్ంట్లు ప్ట్ివచసినస. ఆ సమయమున –
అయాచిత్ముగ్, త్పోధనసని ముఖత్ుః క నిి మహత్ిర సూకుిలు – దివయ
ప్ రవచనాదసలు వెలువడయవి. జ్ఞగ్రదవసథ నందిన, మహరి,ష శుశ్రరషాదసల అనంత్రం –
సేద దయరి, ముందస ప్ంకతల
ి ల కూరుిని “ఏక సంథా గారహులనస” కనస సనితో తానేమి
ప్ రవచించినది, వలిుంచమని సంజ్ఞ చయయునస. వారు గ్ురు పార రథనాదికములఁగావించి,
త్పోధనసని బారహమమ సట థత్ర ప్ రవచనాళిని వలిుంత్యరు. త్దసప్రి – వీరు మరియు దిాసంత్
గారహులు కలసట రండవ మారు వలిుంత్యరు. త్రాాత్, త్రరసంత్ గారహులతో 3వ మారు
వలిుంత్యరు. ఈ రీత్రగా, క రమముగా అవియే శురత్ర (వినివి), సమృత్యలు (జ్ఞప్ట ికత గ్లవి) గ్
రూప ందినవి.
శరరత్యలు -- శురత్యల నాశరయంచిన వారు.
సామరుిలు -- సమృత్యల నాశరయంచిన వారు.
వేదసల వారు -- వేద ప్ండ్త్యలు
దిావేదసలు -- 2 వేదములందస ప్ండ్త్యలు
త్రరవేదసలు -- 3 వేదములందస ప్ండ్త్యలు
చత్యరేాదసలు -- 4 వేదములందస ప్ండ్త్యలు
నియోగ్ులు -- వేద మత్ ప్ రచారకులు (Missionaries)-
బరహమకు నాలుగ ముఖములు – 4 వేదములు
చత్యరుమఖసఁడు – బుది,ు మనససు, చిత్ిము, అహంకారము.
బారహమమసట థత్రలల ఇకయమన
ై మనససు (జీవత్ాము) బరహమమే అగ్ునస. బరహమ సంకలప కారి –
సృష్ట ి కరి – (మనససు లేక జీవత్ా రహసయమదియ)ే -
వేదములు – (మూలము) గీరాాణ భాష్ యందసనివి. గీరాాణము
సంసకరింప్ఁబడ్, సంసకృత్మన
ై ది, కావున, మూలము నేట్ట సంసకృత్ ప్ండ్త్యలకు
ససలభ గారహయము కాదస. అదృష్ ి వశాత్యి, యాసక మునీందసరడు “నిరుకిము” (8
భాగ్ములు) అనస వేద ప్ద నిఘంట్లవునస రచియంచి (అనగా, వేదములందలి
సాంకేత్రక ప్ద జ్ఞలమునకు, విప్ులారథము వార సటనాడు) యునిందసన, దాని
నాధారముగ్ఁ జ్ేససక ని, భాష్య కారులు – విమరశకులు, త్దసప్రి వాయఖయలు
రచయంచిరి.

10
 యాజ్ఞఞవలుకుడు సూరుయని వలునస.
ససమంత్, జ్ైమినాయదసలు వాయససల వలునస,
ప్దమపాద, ససరేశారాచారాయదసలు – శంకరుల వలునస
జ్ఞఞనమునస బడసటరి.
ఉప్నిష్త్కరిల యనంత్రం; విమరశక చక ర వరుిలు, త్త్ా విచార ప్రులు,
ఉప్నిష్త్యిలందలి మూల భావముల సూక్ష్మంశములనస, వివరణ మొనరిి సాయ ప్డ్,
జిజ్ఞఞససవులనస త్రింప్ఁ జ్ేసటరి.

వేదములు 4:
ప్ రత్ర యొకక వేదము 4 భాగ్ములు: -
1. సంహిత్లు (సంధాత్) మంత్ర భాగ్ము.
2. బారహమణములు.
3. ఆరణయకములు.
4. ఉప్నిష్త్యిలుఁ వేదాంత్ – వేద శిరో భాగ్ము.

1. బరహమ చరాయశరమమున – గ్ురుకులమున – గ్ురు ముఖత్ుః ప్ఠనమొనరప దగ్గది.

2. గారహసుథ భాగ్ము – ఇందస గ్ృహససథలు – దాన ధరమ, వ రత్, క రత్య, (యజ్ఞ యాగాది)
కత రయల క రమమునస గ్రుప్ు నది.
3. వాన ప్ రససథఁడు – సంసార సరా బంధములనస, కుమారులకప్పగించి,
అరణయములందస ప్ రతయయక ప్రణశాలల నిరిమంచసక ని, గ్ురువుల ఆశరమములకు క ంత్
దూరములల భారాయ సమేత్యఁడెై సనాయసాశరమమునకై, అరహత్నస ప ందస సాధన
లొనరప నిరేశి
ే ంప్ఁబడ్నది.
4. సనాయసాశరమమున (వేదాంత్ అనగా ఉప్నిష్త్యిల బోధ) గ్ురు సానిిధయమున
సనాయస సవాకారము – త్పోనిషాి ది కఠోర సాధనలు (మోక్ష కాంక్ష తో) సాగించి,
జీవిత్మున త్యది మజిలీగా కృతారుథడగ్ుట్.
వేద విదయలు – 32 (శుదు విదయలు) – బరహమ విదయలు.
“శుదు విదాయంకురా కార దిాజ్ ప్ంకతి దాయోజ్ాల”
-- శ్రర లలితా సహసర నామ సోిత్రమ్ (25)

11
యీ 32 వేద విదయలునసి, అమమవారి (సరేాశారి) రండు ప్ళ్ు వరసలుగా వరింణ చినారు.
1. ఈశావాసయము -- ఈశావాసయవిదయ (1)
2. కఠోప్నిష్త్ -- నచికేతాగిి విదయ (2)
-- అంగ్ుష్ ఠ ప్ రమిత్ విదయ (3)
3. ప్ రశనిప్నిష్త్ -- సత్యకామ విదయ (4)
4. ముండకం -- అక్షర ప్ర విదయ (5)
5. తెైత్ర
ి ీయం -- ఆనందమయ విదయ (6)
ప్ురుష్ విదయ (7)
6. చాందయగ్య -- సదిాదయ (8) - అంత్రాదిత్య విదయ (9) -
ఆకాశ విదయ (10) - పార ణ విదయ (11) -
ప్రం జ్యయత్ర విదయ (12) - శాండ్లయ విదయ
(13) - ఉపా కోశల విదయ (14) -
వెైశాానర విదయ (15) - భూమ విదయ (16)
- దహర విదయ (17) - మధస విదయ (18) -
సంసరగ విదయ (19) - ప్ంచాగిి విదయ (20)
7. బృహదారణయకం -- ఉదాులకాంత్రాయమి విదయ (21)- గారగుక్షర
విదయ (22) - జ్యయత్రషాం విదయ (23) –
జ్యయత్రరిాదయ
మైతయ
యర విదయ (24) - ఆదిత్య మండలసథ
సత్య బరహమ విదయ (25) – అక్ష్స థ సత్య
విదయ (26) – ఉష్సథ కహోళీ విదయ (27).
8. కాష్వత్కత -- ప్ రత్రథన విదయ (28), - బాలకీ విదయ (29).
9. శరాతాశాత్ర -- అజ్ఞ విదయ (30).
10. ఐత్రేయోప్నిష్త్ -- రుదర విదయ(31) - చత్యరుమఖ విదయ (32).

వేద విదయలు - ప్ర 32 విదయలు

అప్ర 16 విదయలు
కామయ 14 విదయలు.

12
కామయ విదయలు 14
1. తెైత్ర
ి ీయే ప్ురుష్ విదయ తెైత్ర
ి ీయం నసండ్
2. ఉదీగథయ విఘవ ప్ణ
ర వ విదయ చాందయగ్య నసండ్
3. ప్ రణవేప్రో వరీయసాిాది దృష్ట ి విదయ “
4. ప్ రణవే హిరణమయ విశిష్ ి భగ్వదృష్ట ి విదయ. “
5. జ్ైష్ుథ శ్ైష్ుఠ పార ణ విదయ “
6. పార ణ వాససి దృష్ట ి విదయ. “
7. చాందయగేయ ప్ురుష్ విదయ. “
8. హనో పాయన చింత్న విదయ. “
9. ప్ రణవేరస త్తాాది దృష్ట ి విదయ. “
10. నామ ప్ రకృత్రష్య బరహమ దృష్ట ి విదయ. “
11. ఉదీథ
గ ాదౌ ఆదిత్య దృష్ట ి విదయ. “
12. మనశిిత్ వాకతశితాది విదయ బృహదారణయకం నసండ్
13. కృతోుదీగత్ విదయ. “
14. జీవే బరహమ దృష్ట ి విదయ “

“దహర విదయ” (17) : – ప్రమాతోమపాసన – ప్ రత్యగాత్మ విదయ – జీవాతోమపాసన –

ప్ై దాని కంగ్ భూత్ము అనగా అనసబంధము –

సమితాపణులగ్ుచస
అససరులలొ విరోచనసడు – బరహమనస జ్ేరి
అమరుల (ససరుల) లల ఇందసరడు 32 సం || లు బరహమ చరయము వహించి –
ఈ విధముగా బరహమనస వేడ్రి –
ప్ రశి – ఆత్మయనస ప్ేరు గ్ల ప్ రత్యగాత్మ మోక్ష మారగ మది?
ే
జ్ -- నేత్మ
ర ందస కానిపంచస ప్ురుష్యడయ ఆత్మ బరహమము, అమృత్ము, అభయం,
సరాం -
ఇది గాక “అదేమున – జ్లమున - ప్ రత్రబంబంచసవాడె! - - - “అససరుఁడు
దయహాత్మ బుదిు (ప్ రత్ర బంబము) తో త్ృప్ట ి ప్డెనస. కాని, ససరరాజు “దయహము

13
(నశించసనది దృశయము) - - ఆత్మ కాదస - - -అని, ఇక సాప్ి ప్ురుష్యడా? . . . . ససఖ
దసుఃఖాది దాందము లనసభవించస వాడు బరహమ మట్ుగ్ునస? - - - త్రరిగి బరహమనస
గ్ూరిి 101 సం|| లు త్ప్ససు – బరహమ చరయ వ రత్ము చయసట సత్య దరశన
మొనరపఁజ్ఞలెనస!!
ప్రయంక విదయ : -
అమనసక జీవనసమకుిడు (జ్ఞఞన or రాజ్ యోగి) చందర లలకం దాట్ట విధసయలలుకం
గ్ురు లలకం అగిి,వాయు,వరుణ, ప్ రజ్ఞప్త్ర, బరహమలలకములనస,
వరుసగా (క రమముగా) దాట్ట హిరణయగ్రభలలకం బరహమసటంహాసనం
(సాయుజ్యం) జీవ బరహ్మమకయం (సృష్ట ి సట థత్ర లయ శకుిలు) లభంచసనస
----- సాక్ష్త్పరమేశార ప్దవి.
పార ణ విదయ (11) :-
భోజ్నారంభమున, “నీరు” తారగ్డం, “ఆపోశనం”; పార ణమునకు, జ్లధారణ అగ్ునస.
(Sipping of water at the outset of food-taking clothes “Prana”
(Passage & Cautions the Digestive Etc organs about the ingestion of
food Etc, and their Subsequent Engagement - - - just a notice in
advance – a forerunner .
శాండ్లయ విదయ (13) : -
“ఆత్మ ధాయన భోదకం” - - - - విశాాత్మగా - - - “ఆత్మ – విశాాత్మ” –
చిదిాలాసము – ఏక సత్యము – హృదయ కుహర మధయమున – ధానయప్ు గింజ్ లేక
“బారీ ు గింజ్” వలె నసనిది. Corresponding to this there is a similar spot in
the heart also – a white spot known as “Bundle of His” - - విశాాత్మ,
విశానాథ, విశా ప్ రభు – సరాాంత్రాయమి – సరా కారక మూల సతాి.
-- బృహదారణయకం – అగిి రహసోయప్నిష్త్.
అహరహ విదయ : -
(అహం + అహం) ie The Sun or day + The Self (Ego) – “I” in
the Eye (విశుాఁడుండు సాథనం)
1. బరహమ ధాయనం – సూరయ గోళ్ము మీదనస (బాహయ లక్షయం) – నేత్ ర రాసట (అంత్రుక్షయం)
– అందస వలు ఈ 2 లక్షమములు ప్ేరొకన బడ్నవి.

14
 “సత్యం బరహమ “ - - - “సూరయ & నేత్”ర ము ల రంట్ ధాయనం – ఆరాధన
“ఆకాశ” = నేత్ంర or హృదయం - - - - సూరోయపాసన.
-- సూరయ నారయణోప్నిష్త్
గ్మనిక ; - కోణారక లలని సూరయ దయవాలయం, - సపాి శారథం –
భారగవీ

వారుణీ విదయ : -
ప్ంచ కోశ విమరశ –
అనిమయ – సూ
థ ల దయహం. (The body)
పార ణమయ - పార ణ (Vital Force)
మనోమయ – మనససు (జ్ఞఞనం – Psychic)
విజ్ఞఞనమయ – బుదిు
ఆనందమయ – ఆనందం (Bliss Absolute)
అనసభవి – Spiritual Happiness.
బరహామనందప్ు విలువ ??
ససశిక్ష్త్యఁడు – సట థర చిత్యిడు – విశాాసట – ససహృదయుఁడెన
ై ఉతాుహి –
యువకుడు – సరాారుహఁడు అయన వానికత “మానవ సహజ్ఞనంద సౌఖయము” – ఒక
ఎత్యి (unit) – దీనికత 100 రట్లు (100 times) దివుయనకు కలదస –
- ఈలాగే వరుసగా 100 రట్లు అధిక మగ్ునస.
మానవ దయవ ప్జ్
ర ఞప్త్ర బరహమ & so on.

వెైశాానర విదయ (15) ; - విశా సంబంధమైన – విశామానవ సమత్ా – సరా సమమత్ –

వివిధ దాయన ప్థములు గ్లది. విశా (విరాట్) హిరణయ గ్రాభది సమిష్ట ి రూప్ ధాయనము
(జ్ఠరాగిి విదయ)
ఈ విదయనస అశాప్త్ర మహారాజు ఉప్మనసయ కుమారుఁడు, ఉదాేలకునకు
చెప్పనస.
వెైశాానర – విశా రూప్ సమిష్ట ి సారూప్ ధాయనము.
త్ల – దీప్ ి సారగము (ఆకాశము)

15
 కనసి – రవి – వససి వరణ ప్ రకాశ దాత్ –
(Sun & moon)
పార ణ – వాయువు – దశ దిశా వాయప్ట ి గ్లది.
బ ందె (మొండెము) – ఆకాశ – సరా వాయప్ట.
మూత్ర కోశము – జ్ల సముదాయము – సముదరములు
పాదము – భూమి
ఉరము – యజ్ఞ వేదిక
కేశములు – (రోమములు) – ధరభ పోచలు.
ఉదరము – గ్ృహ నితాయగిి
మనససు – జ్ఠరాగిి
నోరు - యజ్ఞఞగిి.
వాకుకలు – వేదములు
చెవులు - దిగ్ంత్ములు
హృదయం – విశాము
పాదములు – ప్ృథిా
సమసి విదయలు మోక్ష సాధనలుగ్ ప్ రత్రపాదింప్ఁబడ్నవి. మోక్ష్రథమే గాక
కామయ కాంక్షలకై ఈ విదయలు సాధింత్యరు. “ఓం” అనిిట్టకత మూల మంత్రమై (త్రుక్షర
ప్ రణవము) సరాారథ సటదకిు త దయహద మివా గ్లది.
“సూక్షమంలల ఉనిది మోక్షం” – త్ల జ్ఞఞనేందియ
ర మములనిిట్టకత కేందరము –
“వాజ్సనేయ బారహమణం (జ్ైమిని).

మధస విదయ (18) :– ధాయన, జ్ఞఞన సహిత్ –క రత్య కరామదసలు అత్యధిక బల ఫల

ప్ రదములు. ఇందసరడు ధధీచి కత చెప్పనస. అత్డు, అశానీ దయవత్లకుఁజ్ప్పనస. దీనిని,
జ్ేయష్యఠల కే చెప్ుపదసరు. మధస విదాయధికులు చచిిన వారిని బరదికతంత్యరు. ప్ట్ి ప్గ్లు
నక్షత్రములు కనిపంచసనస.
1. శంబుకుఁడు, ధరమవాయధసడు, విదసరుడు, - మొ|| వారు ప్ూరా జ్నమ
సంసాకర త్రణులు.
2. సత్యకామ జ్ఞబాలి – గౌత్మ గాధ,

16
 3. జ్ఞన శృత్యని “హంసల” దూష్ణ భూష్ణలు – శకట్ సహిత్
“రైఖసయ”ని గాధ – బోధ --- శ్రదర నిందాది ప్ రసాివిత్ములు. –
-- చాందయగ్య III part. I – XI – సామ వేదం – శను. 418
“మధస (విదాయ) ప్వత్
ర ”
- శ్రర లలితా సహసర నామ సోిత్రం (510).

అక్షర విదయ (5) ; -

యజ్ఞఞవలకు మహరి ష గారి గ కత చెప్పనస .
నాశ రహిత్ - అమృత్ త్త్ా – సదాససి విదయ నసప్దయశించెనస.
“నేత్ర – నేత్ర” (By the process of Negation) “వివేక – విచార” -
ప్థము.
“నే నెవరు” – శ్రర భగ్వాన్ రమణ మహరి ష బోధ సమరణీయము.
క్షర మనగా నశించసనది.
అక్షర మనగా నశింప్నిది.
“అ” నసండ్ “క్ష” వరకు ఉనివి అక్షరములు,
శబే బరహమము నసండ్ ఉదభవించినవి – నాశ రహిత్ మైనవి.
-- బృహదారణయకం – III -8.
సంసరగ విదయ (19) : -
శకట్ సహిత్ రైఖయ (Cart man) జ్ఞనశృత్ర మహారాజునకుప్దయశించెనస. పార ణ
పార ముఖయ విదయ – “పార ణ వాయువులు” – పార ణ పార ధానయత్ సూచిత్ము (ప్ంచ
పార ణములు – ప్ంచ ఉప్ పార ణములు గ్మనారహములు) –
“జీవ – బరహమ” ల మధయ – సహ జీవనం,
సహ భోకిృత్ాం – 5 అవసథలు
(జ్ఞగ్ృత్ుాప్ి ససష్యప్ుిలు – త్యరీయ త్యరీయాతీత్ములు) –
-- చాందయగ్య IV – 2
అహంగ్రహోపాసన – ఆత్మ ధాయనము
1. బరహమ (సచిిదానంద పార ప్ట ి)
2. ఆత్మ లక్షణములు (బరహమ సారూప్ నిరూప్ణం)

17
 3. త్రరప్ుట్టవిచయేదం – ఆత్మ నిష్ థ – దాందాతీత్ సట థత్ర – ఇందియ
ర జ్యం.
విష్టయాతీత్ సట థత్ర –బారహమమ సట థత్ర – త్యరీయ పార ప్ట ి.
అగిి హోత్రం – నిత్య – ప్క్ష – మాసం –

ఉదీగత్ విదయ : - (Loud prayers) గ్ట్టిగా “అరచి” పార రింథ చసట్.

(ఉదీగత్ – ఉదాా ట్న – ఉదయగష్ట ి – గ్ట్టిగా, ఘాట్లగా చెప్ుపట్) – “ప్ రణవ ధాయనం”
ఇది సాయంగా ఆచరించాలి గాని, ప్ రత్రనిధసల చయ చయయబడ్న, త్కుకవ ఫలం.
సాధకుల శకతి సామరథు, అభరుచసల ననససరించిన “ప్ రణవ ధాయనాదికము. భావ
శబాేచే” –
-- బరహమ సూత్రములు -22
(ముసట ుం –కైసవ
ి పార రథనల వలె కాబోలు)
“ఓం” – ఉదీాత్ – పార ణ రూప్ం
ససర -- ఉచిత్, ఉనిత్, సంసాకరములు, అభరుచసలు –ప్వరత్ర –“నివృత్రి – సాత్రాక
ధాయస”
అససర – నీచ – నికృష్ ి సంసాకరములు –ఇచేలు - ప్ రవృత్రి – కామయములు –
ఇందియో
ర దయాగ్ వృత్యిలు. గ్ట్టిగా ప్ రణవ ధాయన మొనరుిట్.
భజ్న -- భకతి సంకీరన
ి ాదసలు, ధాయన గీతావళి – త్దాారా “పార ణ జ్యం” అనగా
“ఇందియ
ర + పార ణముల” సాయం – ఈశార పార ప్ట ికై కోరి గ్ట్టిగా –ప్ రణవ ధాయనం
చయయుట్: పార ణ సహకారంతో, ఇందియ
ర జ్యం – త్దాేార ఆత్మ సాక్ష్త్కరం.
భగ్వత్ుపాి హదసలు – సమరణీయము.
-- చాందయగ్య (ఆతయయ
ర మహరి)ష
ప్ురుష్ విదయ (7) : -
యజ్ఞ కరి (Sacrificer) – Soul
యజ్ఞము (Sacrifice) -- Faith (His wife)
బరహమ జ్ఞఞని – మరణానంత్రము – కరామతీత్యడు. ఆసట ిససతాదసలకునస -
ప్ుణయఫలం – భూష్టంచస ఆదరించస హిత్యలకునస – ఆశిరత్యలకు –క నియాడు వారికత.
పాప్ ఫలం -- దూష్టంచస, నిందించస, హింసటంచస, అహిత్యలకునస విడుచసనస.

18
ఈ విసరజన కత రయ “విరజ్ఞ” నదిని దాట్ల నప్ుపడు చయయునస. ఇత్నికత, ఇక జ్నమ జ్రా
మరణ బాధలు లేవు. (జ్ర లేదని అరథము).
బరహమ జ్ఞఞని -- 1). విముకాిత్మ – విదయహుఁడు. సూ
థ ల దయహమునస వీడ్, సూక్షమ
దయహము తో మహదానందముగా – సేాచేగా, ససఖంగా – త్రరుగ్ునస.
2). త్ారలలనే దివయ తయజ్ుః ప్ రభ ప్ రసాదింప్ఁబడ్ ప్ రకాశించసనస.
3). త్దసప్రి బరహ్మమకాయనస సంధానముఁజ్ందసనస. బరహమ
వేత్ల
ి కు, “ప్ునరజనమ ’ – కారణ జ్నమ (On some Divine Mission) లలక సంగ్రహరథం
– లలకోదురణ – ఆత్మ త్త్ా ప్చ
ర ారము క రకై (On Divine Deputation)
అవత్రించ వచసినస.
జీవనసమకుిలు, దివయ త్త్ా ప్ రచారారథమై వసటషాి దసలు, ప్రిహితారథం
జ్నిమంచక త్ప్పదస. అది ఈశారాదయశము. అవతారమే కావచసి.
ఈశారుని – ఆజ్ఞ + శకతి + అధికారము + ప్ రభావము - - - మొ|| సమసి
నిగ్రహానసగ్రహ శకుిలు – అదసభత్ లీలా విలాస ప్ రదరశనలు – ప్ రదరిశంచస
సామరథుములతో ప్ రభవింత్యరు. అట్టి మహాత్యమల దరశనానస గ్రహ భాగ్య మబుు వారు
ధనసయలు – చరితాత్యమలు.

సత్య విదయ (26) : -

(Q). అయాచిత్ – సాప్ రకాశ – సాత్ుః సటదు – “ఆత్మ – ప్రమాత్మ”ల నిరిారామ –
నిరాట్ంక – సాలలకయ – సారూప్య – సామీప్య – సాయుజ్య – (బరహ్మమకయం) – ప్ంచవిధ
ముకుిలు – విదయహ కైవలయం లెక జీవనసమకతి (ఐకయము) విశాాత్మ సట థత్ర - - - ఎది?
ే
(A) సరాాత్మ – విశాాత్మ - - - - ఆకలి దప్ుపలు – దసుఃఖ అజ్ఞఞన – మరణ,
నాశనాదసల కతీత్ మై - - - సరా వాయప్కమై – సరాాతీత్మై జీవుల జీవమై –
పార ణులలల పార ణమై – సరాాధారమైన - - “అదయ నీవు – నీవే అది”

దహర విదయ (16) : - (దహరము = సూక్ష్మకాశము) – బరహమ సాథనమే దహరాకాశము,

బరహామభాయసకుడు, త్న ధాయన లక్షయ సాథనముగ్ నెంచసక ని ఎచోిట్ “మనో” ఏకాగ్ర
సట థరత్నస కేందీకర రించస “చిట్టి కాళీ సథలము” అదయ “హృదయ కుహరము” – “దహర
కుహరము”.

19
 సరా సాత్ంత్ర, సరాజ్ఞ, సరాసామరథు సాధనాధికార, సరా పార ణ కేందర గ్త్
– కీలకాధిషాఠన, విశరాశ, విశానాథసడయ “హృదసగ హాంత్రగత్యండు”. - - -
దహర విదయ దాారా బరహ్మమకయ మందిన, ముకుినకు, సరా సేాచే, విహారాది
దివయ శకుిలు లభంచసనస - - - దీనిని కూడా “ఉదీగత్” విదయ అంట్ారు. దీని ఫలం
“ఓం” ప్ రణవం. ప్ రణవ ధాయనికత (Meditation on OM) - - - ఉదీగతాది ఏకరమయు
విధిగా నియమింప్ఁబడలేదస. ఎందసకు? ప్ రణవో పాసన (ధాయనము) సంప్ూరణమైనది –
సరోాత్కృష్ ి మైనది.
భకత,ి జ్ఞఞన, కరమ, వెైరాగాయది ప్థములు గ్ూడా, ప్ రణవ ధాయనమున కనస
సంధించిన ఫలము దిాగ్ుణీకృత్మగ్ునస.
ధాయన రహిత్ – త్కుకవ ఫలము
కరమ
ధాయన సహిత్ – అధిక ఫలము
“అధికసయ అధికంఫలం” – కష్ే ి ఫలే
సోమయాగ్ం ----
భూమి పాత్ర (Earth is a cup)
సముదరములే సోమరసం (Seas as Somarasam).
ఇదయ మానసటక యజ్ఞం.
“యదాభవో త్దభవత్ర” – ధాయన విదానము ననససరించయ ఫలితానసభవం
ప్ూరిగ
ి ా రూప ందసనస.
సంప్ూరణ – సహజ్ – అవిచిేని – సేాచాేత్మ – సారూప్మే “బరహమము” –
ధాయన లక్షయ –భావ” సారూప్ము. “విశాాత్మ” – సరాాంత్రాయమి యే “ప్ రణవ” మని –
ప్ూరణ జ్ఞఞనము (ప్ రజ్ఞ) తో ఉపాసటంచ వలెనస. (ధాయనించ వలెనస).
పార ణము (ఉచాేాస, నిశాాసముల) తో ప్ రణవము (ధాయన) మునస సంధించి
– (తెైల ధార వలె) – మనససు నందస లయంప్ఁజ్ేయుట్ే - లయ (రాజ్) యోగ్ము.
ఇంత్కు మించిన యోగ్ రాజ్ము లేదస. (This is the highest & greatest & only
path to అమనసక రాజ్ యోగ్ సటది)ు .
“అథయా ఏతా హృదయసయ నాడయ సాిుః
ప్టంగ్ళ్ణాయని మమసట ింష్ట ఠంత్ర – శుకుసయ

20
 నీలసయ ప్వత్సయ లలహిత్ సేయత్య సౌవా
ఆదిత్యుః ప్టంగ్ళ్ ఏష్ శుకు ఏష్ నీల
ఏష్ ప్వత్ ఏష్ లలహిత్ుః” || -- శృత్ర.
తా|| “హృదయ సంబంధ నాడులందస, సూక్షమ ప్టంగ్ళ్ వరణముండు. శుకు నీల
లలహిత్ప్వత్ సూక్షమములునస హృదయ నాడు లందస వరింి చసచసండునస.
సూరుయడు నస అట్ేు చెలువ ందస – శుకు నీల ప్వత్ లలహిత్ ప్టంగ్ళ్ వాత్మైన |
వరణ సముదాయ సూక్షమ సంప్ద ఘట్టల ు | గొప్ప సంప్దెైన మహా ప్థము| సూరయ
కతరణములు నెహ
ై ికామూష్టమకముల వాయప్ట ిఁ జ్ంది హృదయ నాడులందస
వరింి చస చసండు” ||

వేదమనగా జ్ఞఞనము. దెైవావేశముతో ఆరుయలు పాడుక ని గీత్ములు.

ప్ రవచించినసూకుిలు (సూత్ర రూప్మున).
వేదములు 4. వేదములకు ప్ూరామే గ్రంధమునస ఉనిట్లు కానిపంప్దస.
పార చీన సంసకృత్మే గీరాాణము (దయవ భాష్). పాణట నాయదసలు దీనిని సంసకరించిరి.
కావున అదయ సంసకృత్మైనది. నేట్ట సంసకృత్ ప్ండ్త్యలకు దయవ భాష్ బాగ్ అరథం
గాదస. కావున, ప్ూరా వాయఖయలు – ముఖయంగా యాసక కవీందసరల నిరుకాిది వేద ప్ద
నిఘంట్లవు మొ|| సాయమున –ఆచారుయలు -------------.
వేద మనగా జ్ఞఞనము. పాద బధ్ుములె,ై నియతాక్షరములు గ్ల
మంత్రములకు "ఋకుక" లని ప్ేరు. అతారికక, బాలయ మానస ప్ రసనితా ప్ రదరశనమే
వేదము. వీట్టని అపౌరుష్ేయములందసరు. అనగా బరహమవలు ఋష్యలకు
గోచరించినవి. కేవల మానవ నిరిమత్ములు కావు. త్యరీయావసథయందస (జీవ బరహ్మముకయ
సట థత్ర యందస, బారహమమ సట థత్ర యందస) అయాచిత్ముగా, ఋష్ట కులమునందసన బుట్టి,
దివాయనస భూత్రనందిన తాత్రాక వేత్ల
ి అమూలాయనసభవాలు, దివయసూకుిల రూప్మున
(బరహమ వాకుకలు). శురత్ర-సమృత్యలుగా ప్ రభవించినవి.
అతీందియ
ర దృష్ట ి (దివయ దృష్ట )ి - అవసాథత్రయాతీత్ (మంత్ర దృష్ )లగ్ు
ి
మహరుషల – అతీత్ సట థత్ర యందస - ఆత్మ (బరహమ) వాకుకలందస నిగ్మ విభూత్యల
నవలలకతంచి ప్ రవచించిన అతీందియ
ర - దివయవాకుకలే వేదవాంఙ్మయసారూప్ము.
బరహమవేత్ల
ి బారహమమసట థత్రనసండ్ ప్ రవచింప్బడ్నందసన "అపౌరుష్ేయములు".

21
దివాయవేశముచయ ఆరుయలు పాడుక ని గీత్ములు. వీరికత పాప్ భీత్ర లేదస. ప్టత్ృ దయవత్ల
కరిపంచస మాసటకాబుకాది కరమలు వీరికత లేవు. సరాాతీత్యలు.
వేదము = ఆది ౘదసవులు, ఆది శురత్ర సమృత్యలు = జ్ఞఞానము
శురత్యలు = వినివి, సమృత్యలు = జ్ఞప్ట ి యందసచస క నివి.
చత్యరిాధ మహా వాకయములు.
భూుః : “ అ” 1) ఋగేాదము – ప్ రజ్ఞఞనం బరహమ- సాక్ష్తాకర మహా వాకయము =అ
భువుః : “ఉ” 2) యజురేాదము – అహం బరహామసటమ - అనసభవ మహా వాకయము = ఉ
సాుః : “మ్” 3) సామవేదము - త్త్ామసట - ఉప్దయశ మహా వాకయము = మ్
= ఓం : తెైరవిదయ 4) అధరాణ వేదము - అయమాతామబరహమ - సమాప్ట ి మహ వాకయము
= గాయత్రర = 3 వేదముల మూల మంత్రము.
మహరుషలు పాడ్నవి వేదములు. సాధించినవి సటధ్ు సలు. మోక్షము గ్మయము.
ఇదయ మన ఆధాయత్రమక సంప్ద - సాారాజ్యప్దవి. వేదమత్ము అనాది: (ఆనాడు
ఛందయబధ్ుమన
ై కవిత్ లేదస. సూత్రపార యంగా ప్భ
ర వించిన (ఋకుకలు). జ్ఞఞనగ్ుళికలు.
త్పోధనసల దివయ మధసరానసభూత్యలు. ఉప్నిష్త్యిలెై వెలసటనవి. ఇవియే వేద శిరో
భాగ్ములు లేక వేదాంత్యభాగ్ములు.
వేదములు పార చీన గీరాాణ భాష్లల నసనివి. భాష్యములు సంసకృత్మున
వార సటనారు: పార చయపార తీచయనవీన ప్ండ్త్యలలొ ముఖసయలు - భాష్యకరిలు:- ఉగ్ాట్లడు,
మహమధరుఁడు, విదాయరణుయలు, సాామి దయానంద, త్రలక్, మాయకుుములురు
మొదలెైనవారు. అందసలొ ఆరయ (వేద) మత్ సాథప్నాచారుయలు దయానందసలు
ముఖసయలు. వారే సతాయరథ ప్ రకాశిక (I & II సంప్ుట్ములుగా, ఆంధమ
ర ునఁగ్ూడ గ్లదస)
ఉత్ిరారుము + ప్ూరాారుము = 2 భాగ్ములుగా వార సటరి.
భాష్యకారులకు, యాసకమునీందసరలు రచించిన "నిరుకిము"- వేద సాంకేత్రక
ప్దనిఘంట్లవు. అత్యంతోప్కారి. వాయఖయలు (భాష్యములు) భని భనిముగ్ వార సటరి.
(నిరుకిము 13, మరియు 5 అధాయయములలొ గ్లదస ------- లభంచసనది 8
భాగ్ములు గ్లది)
ఆనాట్ట దయశకాల ప్రిసట థత్యలు - ఆచార వయవహారములు – విజ్ఞఞనాభవృదిు
క రమ విధానము – జీవిత్ విధానము - అందలి కథల మూలారథములు, సాధన సంప్త్రి -
మొదలు, దివాయనసభూత్యలు, సృష్ట ి శాసిము,
ర నీత్ర శాసిము,
ర మరణానంత్ర జీవచరిత్ ర

22
- మంత్రప్ రభావాది- ఆత్మజ్ఞఞనసముపారజన క రమవిధాన వివరములు......... సరాం
సంసృష్ ం.
ి
అరవిందసడు వేదముల అంత్రారథమునస క్షుణణ ముగా విమరిశంచి,
విశదీకరించెనస. ఇందియ
ర ప్ రవృత్యిల ప్ రత్రబంబరూప్మైన - అధిషాి న
దయవత్లనసగ్ూరిియే, వేదమంత్రములుదాా ట్టంచసనని అత్ని భావము
(సాంఖయవివరములు)
దయహ దయవాలయంనందస ప్ రత్ర అవయవమునకు ఒక అధిషాి న దయవత్
నియమిత్మ-ై అందస ఆదిదయవుడు "కపాల దాారమున" (ఊరథాముఖ దాారం)
దయహమున ప్ రవేశించెనస... సహసర కమల సటంహాసన సట థత్యఁడు ప్రమాత్మ. మాయాదయవి
(శకత)ి తో- జ్గ్నాిట్క రంగ్సథలిని ప్రివేష్ట ంి చి కీ రడా వినోదముల సాగింౘ- సంకలిపంచిన
ఫలంగా
దయవుడు-జీవుడయ - త్రరవిధప్త్న సోపానములు.
1. దయహ ప్ రవేశము
2. దయహమే తాననసక నసట్- (తాదాత్ము భారంత్ర)
3. ఇందియ
ర ములదాారా – బాహయప్ రప్ంచ విష్యముల వేట్ - లంప్ట్త్ాం(త్గ్ులు)
అతీందియ
ర దృష్ట ి (దివయ దృష్ట )ి గ్ల మంత్ర దరష్ లగ్ు
ి మహరుషల -
బారహమమసట థత్ర (త్యరీయ) యందలి ఆత్మవాకుకలందస నిగ్మవిభూత్యల నవలలకతంచి
ప్ రవచించిన అతీత్ - అతీందియ
ర బరహమవాకుకలే "వేదవాఙ్మయము" -
అపౌరుష్ేయములు.
సరాపాప్హర – సరామంతోరప్నిష్నూమల భూత్మగ్ు వేదమాత్ – “శబు
బరహమము”: వేదము అనగా ఆది ౘదసవులు - ఆదిశురత్యలు - జ్ఞఞనము:
వేదము చదసవుక నివారు వేదసలువారు.
2 వేదములు - దిావేదసలు
3 వేదములు - త్రరవేదసలు ఆధాయత్రమక సంప్నసిలు
4 వేదములు - చత్యరేాదసలు
తెైరవిదయ = ఋక్ + యజుస్ + సామ : 3 వేదముల జ్ఞఞనము.
అధరాణం - లౌకతక, పార ప్ంచిక - వేదము.
మంత్ర, త్ంత్ర, యంత్ర, ఔష్ధాది కత రయలతో వెలసట, మానవుడు

23
అభలష్టంచస సరావిధ ససఖ సౌఖయములకు వలసటనంత్ దయహదమిచిి - "ఇహ" ప్రమున
గ్ూడ త్ృప్ట ి చయయగ్లది.
మహరుషలు పాడ్నవి వేదములు.
వారి సాధన మారగములే యోగ్ములు.
సాధించినవి సటధ్ు సలు - త్దాారా సాారాజ్య ప్దవియే గ్మయము, అనగా మోక్షము.
నిషాకమ - ఉదార - సరాారపణ బుధ్ిుతో - లలక సంగ్రహారథము ప్ రసాదింప్బడ్నవి
వేదములు. వేదమత్ము అనాది - సనాత్నము: యుగ్యుగాలుగా, మహరుషలు,
మునసలు, యోగ్ులు, దరష్ లు...
ి త్ప్టంచి - శరమించి - ఆరి జంచిన దివయ జ్ఞఞన, విజ్ఞఞన,
ప్ రజ్ఞఞన సంబంధమైన మధసరానస భూత్యలు - బండారము, సత్యప్ రవచనములే
వేదములు.
ఆనాడు ఛందయబదుమైన కవిత్ లేదస. సూత్రపార యంగా ప్ రభవించిన జ్ఞఞన గ్ుళికలే
ఋకుకలు. హ్మందవ మత్మునక క ప్ రవకి, ఒక మత్ గ్రంథము లేదస. అనాదిగా,
అసంఖాయకులగ్ు మహరుషల అలౌకతక, ఆధాయత్రమకానసభూత్రప్ై సట థరముగ్ నెలక ని దీ
సనాత్న వేదమత్ము. అది అనాది. ఈజ్ఞఞనము ప్రిమిత్రగ్ల మానవబుదికు త
గోచరించసనది కాదస. సమాధి నిష్యందస
థ అనసభూత్మన
ై ఆధాయత్మక త్త్ామునస
ప్ రసాదించస ప్రమాత్మ జ్ఞఞనమై యునిది. అనగా అపౌరుష్ేయము. ఈ వేద ధరమమే
వెైదిక ధరమఁమనబడునస.
వేద జ్నన రహసయము
నిరుగణ ప్ర బరహమ ( అఖండచిదిాలాసము)
(సంకలప)-(శబే) బరహమ---ఒక నాదముదయంచెనస (వృత్రి నిరోదంబున) – ప్ రకృత్ర
జ్ననము
నాదము ( ఓం )
(అ ఉ మ్)
సత్ా రజ్స్ త్మో
గ్ుణాత్మకము
సరా (శబే) అక్షర జ్ఞలము

నాలుగ వేదములు- (ఒకే రాశి- గ్ంప్) -

24
 శ్రర వాయస భగ్వానసడు - వేద (భాగ్) భాండారమునస - వాయసములుగ్
విభజించి సంప్ుట్ీకరణమొనరినస. నలుారు శిష్య ముఖసయలు - వారి వారి
సాంప్ రదాయ వరుిలగ్ు శిషోయప్శిష్యవరగములు ప్ేరోలగ్మున గ్ురుదయవుల
యాధారయవమున - తీరి కూరిిండ్ – వేద విభజ్న కారయక రమమునందస సాయప్డ్రి.
వేదప్ునరుజీజవన కరి మహానసభావుడు వాయసముని చందసరడయ.

వాయస మహరి ష
(ఆధారయనము)

ప్ైలుడు వెైశంపాయనసడు జ్ైమిని ససమంత్యడు

ఋక్ వేదము యజురేాదం సామ వేదం అధరాణము
అ + ఉ + మ్
" తెైర విదాయం" -- ఓం మూడు వేదముల మూల మంత్రం

సదాససివు
నిరుగణ ప్ర బరహమ
ఊప్టరి లేని నిట్ట
ి రుప వృత్రి జ్ననం
ఆది సంకలపము
(Logas-Greek) ఒక నాదముదయంచెనస.
“ఓం” = వేదత్రయీ మాత్
మహా వాకయములు :-
ఋగ్ - (ఐత్రేయం) - "ప్ రజ్ఞఞనం బరహమ" – హౌత్రము చయయబడునస
యజుస్ - ( బృహదారణయం) - "అహం బరహామసటమ" – ఆధారము చయయబడునస
సామ - ( చాందయగ్య) - "త్త్ామసట" – ఔదాగత్రము చయయబడునస.
అధరాణం - ( ప్ రశి, ముండక) - "అయమాతామబరహమ"
మోక్ష్ప్ేక్షకులకు మోక్షసాధనము బరహామతెకత ి య జ్ఞఞనము - నాలుగ వేదముల
సారము, నాలుగ వాకయములందరథ నిరూప్ణము వలు సఫష్ ము.
ి

25
వరషమునస కోరువాడు - "కారీరి" అనెడు ప్ేరుగ్ల ఇష్ట ని
ి చయయవలెనస.
ఆయుషాయభవృధ్ిుని కోరువాడు "శత్ కృష్ల"
ణ అనెడు ప్ేరుగ్ల ఇష్ట ని
ి చయయవలెనస
1) మంత్రములు (సంహిత్లు) కవుల సృష్ట .ి
2) బారహమణములు - పౌరోహిత్యల రచనలు.
3) ఆరణయకములు } త్త్ా వేత్ల
ి ధాయన ఫలం.బరహమ వాకుకలు-
4) ఉప్నిష్త్యిలు } వెైదిక ఉప్నిష్నమత్ము,-1,2, నస గ్రింహ చసనస,
అతీందియ
ర దివాయవేశ జ్నిత్ ప్ రవచన సంప్ుట్ము.
వేదములు: ఆదిౘదసవులు, శురత్యలు = జ్ఞఞనము
"తెైర విదయ" -ఋక్ +యజుస్ +సామ వేదములు - ఆధాయత్రమకం.
అధరాణం - లౌకతక, పార ప్ంచిక, - మంత్ర, త్ంత్ర, యంత్ర, ఔష్ధాది కత రయలు గ్లది -
(లలక or భౌత్రక ససఖములకు).

ప్ రత్ర వేదము 4 భాగ్ములుగా నసనివి -

బరహమచరయ 1. సంహిత్లు (మంత్రములు, మంత్రసంప్ుట్ములు) గ్ురుకులమున -
బరహమచారులు గ్ురుముఖంగా-(మంత్రములు)- ఋకుకలు సూచించిన కరమనస
భోధించస వాకుకలు సంప్ుట్మునకు - మంత్రభాగ్ములు - "సంహిత్"లనిప్ేరు:
సంహిత్ = సంధిౘబడ్నవి. సం+ధా+త్ = సంహిత్ = కూరుప అనబడునస. ముఖయంగా
ఇందస " ఆరాధింప్ఁదగ్ు దయవత్లు - ఆరాధన సామగిని
ర విశదప్రచసనస. -
మంత్రభాగ్ములు 3 వేదములందసనస (1st 1/4th) గ్లవు - ఋగేాదమంత్రములు
గాయత్రర మంత్ర సదృశములు. "అగిిమీళే ప్ురోహిత్ం" అని పార రంభమగ్ునస. అవే
“గాన" రూప్ం దాలిి సామ భాగ్మగ్ునస. ప్ైరండు విధములుగా గానివి "యజుర్
మంత్రములు "అగిి ధగీిన్ విహారే" అని పార రంభంచినవి - "నిగ్ధ మంత్రములు" - ఇవి
యుజుర్ మంత్రములు.
గారహసుథ 2. బారహమణములు ( వచనములు వేరు - మంత్రములువేరు)
a) బరహమనసండ్ - మంత్రములు (శిరోభాగ్ వేదములు) -(ఉప్నిష్త్యిలు
సంహిత్ములు)- ఋకుకలు - అపౌరుష్ేయములు. కరమనస భోధించస వచన
గ్రంధములు. (సం+ధా+త్=సంహిత్) = సంధించ బడ్నవి - కూరిబడ్నవి
(compilation).

26
 b) ఋష్యలనసండ్ - బారహమణములు (కరమల విధి విధానములదెలుపనస).
పౌరుష్ేయములు - గ్ృహససథలకు వలసటనవి:- వ రత్ములు - క రత్యవులు - వాట్ట నిరాహణ
క రమ విధానము. దాన ధరమములు - సమసి ప్ుణయ కరమలు, యాగాదసల విధి
నిష్ేదములు – కరమకాండలనీి గ్లవు - గ్ృహసథకరమలనసదాా ట్టంచి - కరమకాండల
పోర త్ుహించసనస.
వానప్ రసథ 3. ఆరణయకములు - ఉప్నిష్త్యిలకు - బారహమణములకు మధయభాగ్ము
- అరణయవాససలెన
ై గ్ృహసథ త్పోనిరత్యల కుప్యోగ్ప్డునస. కరమలసాథనమున ధాయనాది
రహసయ ప్రమారథమునస, వానప్ రససథల కందిచి ఉప్నిష్నసమఖయనసమఖసలుగ్ఁజ్ేయునస:
సనాయస 4. ఉప్నిష్త్యిలు - వేద శిరోభాగ్ము – కడప్ట్ సనాయసమునకు -
అప్రోక్ష్నసభూత్రని ప్ రసాదించ గ్ల - త్యది ఘట్ిము - బరహమ త్త్ా జ్ఞఞన నిధసలు -
త్త్ా నిరణయ చరాిత్మకములు.
అధరాణము - జ్ప్, హోమాదసలు - మంత్ర, త్ంత్ర, యంతారదసల
రహసయములు - వయవసాయము - గోసంరక్షణ - యుదు త్ంత్రములు - మొదలగ్ు
సమసి ప్ రప్ంచకోరకలు సాధింప్గ్ల మారగములు - లౌకతక జీవన ససఖ భోగ్,
సౌకరయముల ప్ రసాదించస వేదమిది. ముందస మూడునస అలౌకతకములు. "తెైరవిదాయం" -
అనాిరు.
సంహిత్లు :- బరహమ చరయ భాగ్ం (మంత్రములు - కవుల సృష్ట )ి .
బారహమణములు :- పౌరోహిత్యల రచనలు.
ఆరణయకములు :- (వాన ప్ రససి డు - సనాయసట కాబోవు వాడు).
ఉప్నిష్త్యిలు :- త్త్ావేత్ల
ి ధాయనఫలము: బరహమ (చత్యరుమఖ) ముఖత్ుః
ప్ రసాదించబడ్నవి - అధాయత్మకం.
వేదములు యోగ్ మత్ ప్ రత్ర పాదకములు. ఈరహసయము అనధికారులకు
తెలియకుండా గ్ురూప్దయశ రహసయ ప్ేట్టకయందస గోప్యప్రిచినారు. *ఎందసకీ
రహసయము?
*ఆత్మ=బరహమ( దెైవ ) జ్ఞఞనము ప్రమపావన రహసయము. సామానసయడు బరహమ
జ్ఞఞనానరుహడు. అందలి ప్విత్రత్ నశించి, లలకకంట్కులగ్ు చప్లుర హసిగ్త్మై సాారథ
ప్రత్ా దసరిానియోగ్మ,ై లలకవిధాంసక (రాక్షస) చరయల కనసకూలప్డ్, విషాద, విప్రీత్
ప్రిణామములు రూప ందింౘక త్ప్పదస. చరిత్ల
ర ల ప్ురాణాదసలు సాక్షయము. కావున

27
వేదారథ నిరణయ విధానమంత్యో ఔచిత్య గ్రిభత్మై యునియది. దివయ శకుిలు - అష్ ి
సటదసులు- త్పో మహిమాది మహత్ిర (గ్ురుత్ర) మహాయోగ్ ప్ రభావ జ్నిత్ అదసభత్
శకుిలు దసరిానియోగ్మై - హింసాప్థమున వక ర గ్త్మైన యంత్ ప్ రమాదము? దసరభర
దసరవగాహ, దసరిానియోగ్ ప్రయవసానము సంపార ప్ ిమౌనో గ్మనారహము!!. గ్ురు
రహసయమనబడుట్కతదయ
ి ే కీలక కారణము: (Copy right, Trade secret వలె)
సరా సాామయమే కావచసినస. బహుశ! వేమన అభరాముని మభయ ప్ట్టి, గ్ురువు
అవసానకాలమున గ్ురు ముఖత్ుః సంగ్రహించిన గ్ురు రహసయమిట్ ఊహయము.
అప్రిప్కా సాధకులు త్మ సరాసంకలపములు యీడయరి, ఫలింప్కుని
చింత్రంప్ఁబనిలేదస. ఉదా: ఒక బాట్సారి కలపవృక్షముకత రంద కూరొిని త్న కోరకలు
వరుసగారూప ందగా, భమ
ర సట, బయప్డ్- అడవిలల ఒక ప్ులి త్ముమ భక్ష్ంచసనేమోనని
భయ సంకలప భరిత్యడెై - సంకలిపత్ ప్ులి కాహుత్ర యయయననిట్లు:
త్ప్సటా - యోగి -ఋష్ట- త్యదకు మోక్షమునస కూడ లక్షయప్ట్ిని తాయగ్ ధనసడు.
ఋగేాదము - ఇది ఆది, మూల వేదము.- ఇందలి మంత్రములే ప్దయ ప్దయ ఇత్ర
వేదములందసఁగ్ూడగానిపంచసనస. చాల ప్దేది.
రండు భాగ్ములు 1) 1752 ఋకుకలు 2)
ఇది 8 అష్ కములగానస,
ి ఒక అష్ కమునకు
ి 8 అధాయయములుగానస
(వరగములుగానస), మరియు దశమండలములుగానస విభజింప్బడ్నది. ప్ రత్ర
మండలమునకు 191 మంత్రములు గ్లవు.
వేదముల గ్ుపాి రథముల శ్రర అరవిందసడు బాగ్ుగా విమరిశంచి -
సాత్ంత్రముగ్ -నిరభయముగ్ త్న సేాఛ్ాేనస వాదమునస ప్ రవచించెనస. ఇందియ
ర
ప్ రవృత్యిల ప్ రత్రబంబరూప్ములెైన - దయవత్లనసగ్ూరిియే, వేదములందలి మంత్రములు
చెప్ుపచసనివి. (వేదములు యోగ్ మత్ ప్ రత్ర పాదకములుగ్దా).
ఉదా: సూరుయడు - బుదికు త
అగిి - సంకలపము
సోముడు - భావము
1. మనససు - సంకలపవికలపములు - చందసరడు
2. బుదిు - నిశియాత్మకము - చత్యరుమఖసడు
3. చిత్ిము - చంచలమ-ై ధారణముచయయు - క్షేత్జు
ర ఞ డు

28
4. అహంకారము - నేననెడ్ అభమానం - రుదసరడు
యీలాగ 10 ఇందియ
ర ములు + 5 ప్ంచాగ్ుిలు + 5 పార ణములు + 4 అంత్ుఃకరణ
20 + 4 = 24 త్త్ాములు
(సాంఖయయోగ్ రహసయ వివరణములు, చత్యరిాంశత్ర త్త్ాము చూడదగ్ునస)
వేదములు "కవి - ప్ండ్త్" - గ్రంధములుగావు. నిసాారథ - నిరుప్మాన - నిరమల -
ప్రమోత్కృష్ ి సత్యప్ రవచన సముదాయ సంప్ుట్ీకరణములు. - సరాకాల - సరాజ్న -
సరాలలక సమమత్ములు. సరామంగ్ళ్ ప్ రదములు.
వెైశంపాయనసడు - యజురేాద శాఖాధారుయడు. యాజ్ఞవలుకుని
గ్ురాప్రాధకారణమున, కుప్టత్యడెై తానస నేరిిన వేద జ్ఞఞనము నిచిివేయమని
"రకిము తోడ క రకకనస" త్దసరధిర రకిరూప్ వేదజ్ఞఞనమునస యజురగణాధిష్ట త్
ి శాఖాధి
దయవత్లు "త్రత్రిరి ప్క్షు" లెై భుజించినందసన, యీ శాఖ " తెైత్ర
ి ీయంబయయనస"
యజ్ఞమనగా ప్ూజ్, ఆరాధన, తాయగ్ము. విష్యణవని కూడ అరథము.
యజ్నము వలునే యజురేాదమయయనస.
యజ్ = దయవత్లనారాధించసట్.
యాగ్ము = కరమ
మానసటక వాయపారము = జ్ప్ము
వాగాాపారము = ససిత్ర, సోిత్రము
శురత్యల నాశరయంచసవారు శరరత్యలు.
సమృత్యల నాశరయంచసవారు సామరుిలు.
ప్ండాలు = ప్ండ్నవారు = ప్ండ్త్యలు ( జ్ఞఞన )
శాసిజ్ఞ
ర ఞ నసలు = శాససిులు ( శాసవ య
రి జీవనం చయయు వారు)
నియోగ్ులు = నియమింప్బడ్నవారు - మత్ (వేదములు) ప్ రచారకులు. (Hindu
Religious missionaries . Priests)
ఆచారుయలు = ఆచరించి భోధించసవారు, ఆచారవంత్యలు. ( Religious Elders)
ప్ురోహిత్యలు = పౌరహితెైష్యలు -పౌరులకు హిత్ వరగము కోరువారు.
శరష్
ర యఠలు = శరష్
ర జ్నసలు
ఠ - ప్ రజ్ఞదరశక ప్ుర ప్ రముఖసలు.
వేదసలు = వేదములనస ౘదసవుక నివారు.
ఆలాగే, దిావేదసలు, త్రరవేదసలు, చత్యరేాదసలు.

29
హోత్ = ఋగేాదమంత్రములతోఁగ్రమ నడప్టంచసవాడు = ఋత్రాకుక.
ఉదాగత్ = సామ గానము చయయుఁ వాడు.
ఋత్రాకుక = ఋత్రాజుడు - యజ్ఞము చయయంచసవాడు-అందసకు ప్ రత్రఫలంగా
డబుు వగైరాలు ప్ుచసిక నసనస.
ఇజ్య = యజ్ఞ కరమ విశరష్ము.
- ఋగేాదము - హోత్ ప్యో
ర గారథమై ఉప్కరించసనది. యజ్ఞములందస
- యజురేాదము – అధారుయని ఉప్యోగారథమై (యజురేాద మంత్రముల
నడప్టంచసవాడు-ఋత్రాక్)
సామ వేదము - ఉదాగత్ అనగా వేద గాయకుడు.
"బరహమ & యజ్మాన” ప్ రయోగాదసలీ "తెైరవిదాయం" మూడువేదాలలు గ్లవు. - కాని
అధరాణంలల యజ్ఞయాగాది కత రయలు చెప్ప బడలేదస – ప్రత్త్ా వేద త్రయము.
శాంత్ర, పౌష్ట కి , అభచారక మొదలు " మూడు వేదములందస రూప ందనివి
గ్లవు. కరమపార ధానయమై "లౌకతక -భౌత్రక" ససఖ సౌఖయముల ప్ రసాదించినది. "ఇహ"
వేదము
హోత్: = ఋత్రాజుడు = యజ్ఞకరిచయత్ ధనము ప్ుచసిక ని యజ్ఞము చయయంచసవాడు
( =ఋత్రాకుక)
హోత్ = ఋగేాద త్ంత్రమునస నడుప్ు ఋత్రాకుక.
ఆధారుయడు = యజురేాద త్ంత్రముల నడప్ువాడు.
ఉదాగత్ = సామవేద గాయకుడు.
ఐజ్య = యజ్ఞ కరమ విశరష్ము.
మేదససు = (క ర వుా -మదడు)
మేధ = ధారణా శకత.ి మరుప్ులేని బుది.ు
మేధము = యజ్ఞము
విదమహే = ఉపాసటంచస చసనాిము.
ధీమహి = ధాయనించెదము
ప్ రచోదయాత్ = ప్ేరరణ చయయునస గాక
సోమ రసము - వేద వాఙ్మయమున - విసాిరము గానస "ముఖయహవిససుగా"
విప్రీత్ంగానస - యజ్ఞయాగాదసలందస - "సోమపానేయ సేవనం" అనూచాన

30
ఆచారంగా విలసటలింు ది.
దాని ప్ రభావం - గొప్పత్నం మహాదసభత్ంగా వరింణ ప్ఁబడ్నది.
దయవత్లకత్యంత్ ప్టరయ వససివుగా వాడ్నారు. ప్త్రఘట్ిముననస -"అమోఘము -
అప్ రమేయమని" శాుఘించినారు.
నేట్ట సంఘ మరాయద "కాఫవ - ట్ీ" లకుని ప్త్ర
ర ప్త్రి. వేదకాలమున యజ్ఞయాగాది
కత రయ లందస సోమరసమున కుండ్ యుండ వచసి. ఏదెైన ఉతయజ్
ి కర (మత్యి)
ప్దారథమందిమిడ్ యుండనోప్ు. సోమము = ప్రాక రమము, త్రప్పతీగ్, జ్లము,
కరూపరము అనస అరథములు కలవు: "వీర రస పానము" సంప్ూరణ శరదాు సకుిలనొసంగి
బృహతాకరోయనసమఖసలంచయయ వచసినస. కారయ దీక్షకుఁబూనసవారు, వీరయవంత్యలెై
ఉతయజి
ి త్య లగ్ుట్ భావయమే. పార శాిత్య సంఘ మరాయదగా ప్ రత్ర సమావేశమునందసనస
"బారంది" రకాలు సేవించడం విశా విదిత్ం: భారత్ దయశమున "కాఫవ - ట్ీ" లకీ సాథనము
సాామయము. నేట్టకత ప్లెట్
ు టళ్ులల "తాంబూలము - యట్ీవల చసట్ి , సటగ్రట్లు" కూడ
సమరిపంప్ బడుచసండుట్ సామానయము.
ఋగ్ వేదము
ఋగేాదము (ప్ రజ్ఞఞనం బరహమ)
ఇది ఆది గ్రంధము.
దీనికత గౌత్మాది ప్దసనెైదసగ్ురు ఋష్యలు కరిలు.
భకతి రస ప్ రధానమైన కవిత్ాము.
10600 ఋకుకలు (మంత్రములు - సూకుిలు) గ్లవు.
ఇది (8) అష్ కములు
ి గానస, ప్ రత్ర ఒక అష్ కమునకు
ి 8 అధాయయములు లేక
వరగములుగానస, ప్ రత్ర వరగము, దశ మండలములు గానస, విభజింప్బడ్నవి. ప్ రత్ర
మండలమునకు 191 మంత్రములుండునస. ప్ రత్ర మండల ష్ట్కమునకు ఒక దయవత్
అధిషాి నమునిది. అగిి, ఇందర, వరుణ, వాయాాదసలు.
"ఋకుక" అనగా సూత్రపార యమైన ప్ రవచనము. ఆనాడు ఛందయభదుమన
ై కవిత్ లేదస.
శనుక రూప్మైన కవిత్ వాలీమకత ముఖత్ుః (ఛందయభదుమన
ై ఆది ఆశుకవిత్యము) తొట్ి
తొలుత్ వెలువడ్నది. అందసకే అత్డు ఆదికవి యైనాడు. అత్ని రామాయణము
ఆది కావయమైనది.

31
 సామవేదము (త్త్ామసట)
సా = భూమి
సామ = వాయు రూప్ం
+ అమ = అగిి
సామము = సాధసత్ామని అరథము.
సామవేదము - గాన వేదము - సంగీత్మున కాలవాలము - ఇందసండ్యే సంగీత్
(గాంధరా) శాసిము
ర ప్ రతయయకముగా నసదురింప్బడ్నది. భకతి ప్ రధానము. ఇది
ఋగేాదమునకే గానము: త్ప్ససు - సమాధసలయనంత్ర మొదవు భావోదయకర ము
(భగ్వంత్యని దరశనాత్మకమగ్ు) న జ్నించిన ప్విత్ర గాన సహిత్ ఆరాధనమే
"సామవేదము". ప్ రతయయకత్: భగ్వంత్యఁడు సామగాన ప్టరయుడు.
7 సారములు - 3 గారమములు -21 మూరేనలు - 49 తానములు:- నాద
బరహోమపాసన: తాయగ్యయ, సూరదాసస, మీరా మొదలగ్ు భకాిగేస
ర రులు త్రించిన
మారగము.
అందస ష్డజ - ఋష్భ - గాంధార - మధయమ -ప్ంచమ - ధెైవత్ - నిషాదములని
- 7 సారములు.
సంగీత్మంత్యు సామవేదమునఁ బుట్టినది. దానినే గాంధరా (ఉప్) వేదమని
అందసరు.
సారములు రండు విధములు. 1. ప్ రచయము 2. నిగాత్ము.
గానములు 10 విధములు.
గాత్ర - వీణలతో సామగాన మొనరుిరు. నాదానందమునకు తోడు -
దివాయవేశము + అరాథనసభవము మేళ్వించి గాన మొనరిిన, దివయరసానసభూత్ర - శబు
బరహోమపాసన త్నమయత్ాము హృదయం – అతీత్, త్ప్శిరయలతో అవాఙ్మమనస
గోచరుండెైన ప్రాత్పరుని ఐకాయనససంధానమునస ప ంది యోగ్ సమాధి పార ప్ట ి.
Part I - మంత్రముల సంఖయ : 1234:
పార రింథ ప్ఁబడ్న దయవత్లు : 11 గ్ురు
చూచిన ఋష్యలు : 175 మంది
ఇందసప్యోగించిన ఛంధససులు : 11
మంత్రములు - 310-1155 - త్ండ్ ర త్నయుల యేకత్ాము (ఐకయము) నస -

32
"మనోమారుత్" లయము - (Prodigal son - Bible) - మరియు "రమణ"
సటదాుంత్ము.
31 మంత్రము - సూరోయదయ వరణన - (ష్ేకతుియర్ పార త్ుః కాల వరణనము)
638 మంత్రము - విధసయచేకతి ప్ రసాివనము : 7 గ్ుఱ్ఱ ములు (సూరుయని) రథానికత
ట్కీమని త్గ్ులొకనసట్ "సపాి శా రథమారూఢం" (సప్ ి వరణములు - Vibgyor)
276 మంత్రం - "బణయహాగ్ం అసట సూరయ బడాదిత్య మహాగ్ం అసట|
మహసే ి సతో మహిమా ప్ట నిష్ మ
ి దయవ మహాంగ్ అసట"
ఈ మంత్రం సూరుయఁణటణ చూచి జ్ప్టసే ి అనృత్ పాప్శమనం. - ( శరనక)
అనృత్ పాప్హర విధానం. - పార యశిిత్ిం.- జ్మదగిి ఋష్ట - బృహ -
ఇందసరడు.
457 మత్రం - ప్గ్లు నక్షత్రములు కానిపంచసనస.
254 మత్రం - సారగ ససఖములు (ఇందర భోగ్ములు) అనిియునస అససరులనస
జ్యంచి తెచిినవి. ( ఆరుయలు దాక్ష్ణాత్యయలగ్ు దరవిడుల నసండ్ హరించినవి).
దరవిడులు శివ భకుిలు - ఆరుయలు - ఇందర-అగిి-వరుణ మొదలగ్ు
దయవత్లనస - త్రాాత్ వెైష్వణ సాంప్ రదాయం ప్ రబలినది.
అషాిదశ ప్స
ర ాథనములు
4 వేదములు - ఋగ్, యజుస్, సామ, అధరాణ వేదములు
4 ఉప్ వేదములు - ఆయురేాద, ధనసర్, గాంధరా, అరథ }- ఉప్వేదములు
6 వేదాంగ్ములు
1 ప్ురాణము
1 నాయయము
1 మీమాంస
1 ధరమ శాసిముర
------------------
18 వెైఖరీ వాణీ రూప్మైన విదాయభేదములు
-------------------
ప్స
ర ాథన త్రయము
1. ఉప్నిష్త్యిలు

33
 2, బరహమ సూత్రములు
3. గీత్
------------
3
--------------
840 కరమకాండ ప్బ
ర ోధములు
232 ఉపాసనాకాండ
108 జ్ఞఞన కాండ
---------------
1180 ఉప్నిష్త్యిలు
---------------
వేద శాఖలు
ఋగేాదము - 21
శుకు -- 2 భాగ్ములు
యజుర్ - 109 6 భాగ్ములు మొత్ిం
కృష్ ణ -- 4 భాగ్ములు
సామ - 1000
అధరాణ - 50
--------------
(ఉప్నిష్త్యిలు|శాఖలు 1180 వేదాంత్ (ఉప్నిష్దాభగ్ములు)
-- ముకతి కోప్నిష్త్ & మహా వాకయ రతాివళి
ఉప్నిష్త్యి – బరహమము – బరహమ భోధక వేదాంత్ మహా వాకయము – వేద శిరో భాగ్ము
– వేదాంత్ శాసిము
ర – గ్ురు సామీప్య రహసయ భోధ, చరి –
మొత్ిం ఉప్నిష్త్యిలు (వేద శాఖల) సంఖయ = 1180.
అందస – 1. కరమ కాండ బోధకములు - 840
2. ధయయయ బరహమ బోధకములు మరియు ఉపాస కాండకు -- 232
సంబంధించినవి.
3. జ్ేయ
ఞ బరహమ బోధకములు -- 108.

34
 ఇందస ముఖయముగా – సరాసమమత్మై – సరాాంగీకారమైనవి దశన
(దాాదదశన) ప్నిష్త్యిలు. ఇవి వేదముల అంత్య (శిరో) భాగ్ములగ్ుట్ వలన, వేదాంత్
మనియు – జ్ఞఞన కాండ సమమనియు ప్టలువఁబడునస –

ప్ రసాథన త్రయము ; - 1. ఉప్నిష్త్యిలు (10, 12, 108)

2. బరహమ సూత్రములు (550 – 4 అధాయయములు, 16
భాగ్ములు)
3. భగ్వదీగత్ (701 శనుకములు) + ఉత్ిర గీత్ (192 ½
శనుకములు) + ఉదువ గీత్ సహా.
గ్ంగ్ (1). అనసభవ ప్ రసాథనము.
యమున (2). ముకతి (బరహమ ప్ రసాథనము)
సరసాత్ర (3). సాధన ప్స
ర ాథనము.
నాయయ ప్ రసాథనములు : - (6) (గీత్ కాలంలల)
1. నాయయ 2. వెైశరష్టక 3. సాంఖయ 4. యోగ్ 5. ప్ూరా మీమాంస 6. ఉత్ిర మీమాంస.
వేదములు – ఉప్నిష్త్యిలు (వేద శిరో భాగ్ములు). ష్డేరశనములు – ప్ురాణములు –
శృత్యలు . . . . సారమే “గీత్” – ( సరా శాసిర సంగ్రహుః్మ -- గీత్ )
విదయ యొకక అషాి దశ ప్ రసాథనములు : -
4 వేదములు విదాయంగ్మునస ప్ రసాథన మందసరు.
4 ఉప్నిష్త్యిలు సకల ప్ రసాథనము లందసనస , శరష్
ర మి న
ై వి “వేదములు”
6 వేదాంగ్ములు వాట్ట యందలి సారము “ఉప్నిష్త్యిలు” -
1 ప్ురాణము
1 నాయయము
1 మీమాంస
1 ధరమ శాసిము
ర
----------------
18
4 వేదములందసనస 1180 శాఖలు గ్లవు – అందసలల బరహమ ప్రమైనవి
108 –అందసలల సరాాంగీకార మన
ై వి 10 లేక 12 ఉప్నిష్త్యిలు.

35
 వేదములందలి 32 విదయలు కూడా, ప్ రణవ ప్ రత్ర పాదిత్ములే.
అధయక్ష సాథనమధిష్ట ంి చిన వాయస భగ్వానసడు వేద విభజ్న కరి – అందసకే
అత్నిని వేద వాయససలందసరు. వారి శిష్య ముఖసయలు నలువురు –
ప్ైలుడు - ఋగేాదం – 21 శాఖలు – ఐత్రేయం, ప్ రశనిప్నిష్త్యిలు – (2)
వెైశంపాయనసఁడు -- యజురేాదం – 109 శాఖలు – అందస – “శుకు –
కృష్”ణ అని 2 భాగ్ములు.
శుకు - ఈశావాశయ, బృహదారణయక (4)
కృష్ ణ - కఠం, తెైత్ర
ి ీయం.
జ్ైమిని -- సామ వేదం – 1000 శాఖలు – కేన, చాందయగ్య (2)
ససమంత్యడు - అధరాణం – 50 శాఖలు – ముండకం, మాండూకయం (2)
(ఇవే దశనప్నిష్త్యిలు)
నాలుగ వేదములకు – 6 వేదాంగ్ములు కలవు. అవి యవిా యనిన – శిక్ష, కలపము,
వాయకరణము, నిరుకిము, జ్యయత్రష్ము, ఛందససు.
4 ఉప్ వెదములునస, 4 వేదములకుప్యోగ్ ప్డుట్వలు, ఉప్వేదములనఁబడునస.
1. ఋగేాదము – ఆయురేాదము; కరిలు అశిానీ దయవత్లు – ధనాంత్రి, చరక,
వాగ్భట్లలు. ఇందస వాతాుుయన కామ సూత్రములు కూడా కలవు.
2. యజురేాదము – ధనసరేాదము.
3. సామ వేదము – గాంధరా వేదము, (భరత్ ఋష్ట ప్ రణీత్ము)
4. అధరాణ వేదము – అరథ వేదము –
అరథ వేదము 4 భాగ్ములు.
కరి బరహమ – ప్ రజ్ఞప్త్ర సహా
a. నీత్ర శాసిము.
ర
b. అశా శాసిము.ర
c. శిలప శాసిము.
ర
d. సూద శాసిము.
ర
పాణటని వాయకరణ సూత్రములు ; - సూత్ర రూప్మైన వాయకరణము – అషాి
ధాయయములు 8 గా – పాణటని వార సనస. వాయకరణము వలు వేద శబేముల శుదుత్
జ్ఞఞనము లభంచసనస.

36
 కాతాయయనసఁడు, ప్త్ంజ్లి, ఆ సూత్రములకు వాఖాయన రూప్మైన వారికి
భాష్యములు చయసటరి.
దశనప్నిష్త్యిలు --
ఈశ, కేన, కఠ, ప్ రశి , ముండకం -- I Volume
మాండూకయ, తెైత్ర
ి ీయ, ఐత్రేయ -- II Volume
చాందయగ్యం -- III Volume
బృహదారణయకం -- IV Volume
1 2 3 4 5 6 7
శను || ఈశ, కేన, కఠ, ప్ రశి, ముండ, మాండూకయ, తెైత్ర
ి ుఃి |
8 9 10
ఐత్రరేయంచ, చాందయగ్యం, బృహాదారణయకం, త్థా ||
ఇంకా ముఖయంగా చయరి దగినవి – 11. శరాతాశాత్ర, 12. కౌష్వత్కత, 13. జ్ఞబాల, 14.
మహా నారాయణ, 15. మైతారయణీయ, 16. ప్ైంగ్ళీయాదసలు.
వేదాంగ్ములు (6) - శిక్ష – కలపము – వాయకరణము – నిరుకిము (వేద ప్ద
నిఘంట్లవు – యాసక మునీందర విరచిత్ – 8 భాగ్ములు గ్లది) – ఛందససు –
జ్యయత్రష్ము.
వేదయ పాంగ్ములు (4) – ప్ురాణ – నాయయ – మీమాంస, ధరమ శాసిములుర – (ఉప్
ప్ురాణములు – ప్ురాణములలల మిళిత్మన ై వి) – వెైశరష్టకం నాయయ భాగ్ములల
చయరినది – వేదాంత్ం మీమాంసలల ఇకయ మైనది – మరియు – మహా భారత్,
రామాయణ, సాంఖయ, పాత్ంజ్లి, పాశుప్త్ వెైష్వణ గ్రంధాదసలు ధరమ శాసిములలల
ర
జ్మ – అనిి కలసట 14 విదయలు.
వీట్టకత (4) ఉప్ వేదములు; - ఆయురేాద –ధనసరేాద – గాంధరా –
అరథశాసిములు
ర
ప్ై వనిియు కలిసట (18) ఆసట ిక శాసిములు.
ర
ఆసట ిక త్కు భని భావ ప్థములు గ్ూడా గ్లవు – గ్మనారహము.
సౌగ్త్యలు (4) త్రగ్త్యలు.
1. శ్రనయ వాదసలు
2. క్షణటక విజ్ఞఞన మాత్ర వాదసలు

37
3. జ్ఞఞన కారమ మేయ క్షణటక బాహాయరథ వాదసలు.
4. భౌత్రక or ప్ రకృత్ర వాదసలు.
చారాాకులది దయహత్మ వాదం.
దిగ్ంబరులు (జ్ైనసలు) – (ఆత్మ దయహ ప్రిమాణము గ్లదని) –
దశనప్నిష్త్యిలు ; -
ఋగేాదము -- ఐత్రేయం – కౌష్వత్ (కథ, మాండుకయం)
సామ వేదము -- కేన, చాందయగ్యం
యజురేాదము -- ఈశ, తెైత్ర
ి ీయ, బృహదారణయకం
అధరాణము -- ప్ రశి, ముండకం
1. పార చీన గ్దాయత్మకములు : – బృహదారణయకం, చాందయగ్య, తెైత్ర
ి ీయం,
ఐత్రేయం, కౌష్వత్కము.
2. ప్దాయత్మకములు : - ఈశ, కఠ, ముండక, శరాతాశాత్రములు.
3. అనంత్ర గ్దాయత్మకములు ; - ప్ రశి, మైతారయణట, మొ || త్దిత్రములు
పార మాణటకోప్నిష్త్యిలు.
ఉప్నిష్దేష్
ు లు
ి : - మహిదాససడు, ఐత్రేయుడు, రైకుయడు, శాండ్లుయడు, సత్యకామ
జ్ఞబాలి, జ్ైవలి, బాలాకత, అజ్ఞత్ శత్యర , వరుణ, యాజ్ఞ
వలుకుడు, గారి,గ మైతయ
యర .
దశనప్నిష్త్యిలు – ఈశ, కేన, కఠ, ప్ రశి, ముండ, మాండూకయ, తెైత్రర
ి ుఃి , ఐత్రేయంచ,
చాందయగ్యం, బృహాదారణయకం త్థా|| - ఇకనూ చయరి దగినవి : - శరాతాశాత్ర, కౌష్వత్కీ,
జ్ఞబాల, మహా నారాయణ, ప్ైంగ్ళ్, మైతారయణట మొ ||
ఉప్నిష్త్యిలు – 7 – 8 వ శతాబుముల నాట్టవ నినిి, బుదసునికత ప్ూరామునివనినిి, -
(1) ప్ రజ్ఞఞనం బరహమ - జ్ఞఞన ప్థం సేాచే - శాంత్రని
ఉప్నిష్త్ రకకలు - 2 ప్ రసాదించసనస
(2) వెైరాగ్యం –సనాయసం
ఉప్నిష్త్ అనగా = సమీప్మున కూరుిండుట్. = దగ్గరగా రహసయ బోధ
వినసట్ – లేక – బరహమ బోధతో అజ్ఞఞన త్రమిరము తొలగ్ుట్ – గాంధీజీ సనాయసమనగా
ప్ రప్ంచమునస వదలుట్ గాదస. త్ననస తానే “ఆతామరపణం” (Self surrender)

38
అనగా, అహంకార – మమకారములనస వదలుట్. దాందాతీత్ సట థత్ర - లలకానిి
వదలితయ, అహంకారం మిగ్ులుత్యంది.
“ససఖ దసుఃఖ – మానావమాన” విముఖత్ాం – దాందాాతీత్ సట థత్ర –
ఈశావాశయం||
“శుక రహసోయప్నిష్త్” – వేదాంత్ ప్ంచ దశి - 5 వ ఆ.
చత్యరేాద మహా వాకయముల వివరణములతో వెలసటనది. ఉప్నిష్చిేరోమణట.
ఉప్నిష్త్యిలు – వేదయకి కరమలు – వరాణశరమాచార ధరమముల నధిగ్మించి బలప్రచవు
కాని”బరహమ జ్ఞఞనాధికత్నస చాట్లనస.
జ్ఞఞన + అభాయస + వెైరాగోయ ప్ేత్యఁడు - కోరకలు నశించినవాడు,
జీవనసమకుిడు – మోక్షమందిన వాడు. – కఠం
ఉప్నిష్త్యిలు, సనాయస ప్థ ప్ రబోధకములు. అనసభవ జ్ఞఞనమునకు దారి
చూప్ుట్యే వాట్ట ప్ రయోజ్కత్ాం.
దివాయనసభూత్రనందిన వారికత అవి అనవసరం. బుదిమ
ు ంత్యలు ఉప్నిష్త్యిల
నాశరయంచి బరహమత్ామందసదసరు. వేదయకి కరమలు – వరాణశరమాచార ధరమములనస,
అధిగ్మించి, బరహమ జ్ఞఞనాధికయమునస చాట్లనస.
1. కరిలు మహరుషలు – కాలము అనాది – విచార విమరశలు దససిరం – క నిి
చోట్ు ప్రసపర విరోధ ధయరణట ధానిససింది.
వేద శిరో భాగ్ములు (ఉప్నిష్త్యిలు) బరహమ ముఖత్ుః వెడలినవి. మానవ (మనో)
విరచిత్ములు గావు – అపౌరుష్ేయములు, రసమయ – హృదయ సపరశ –
మైమరుప్ు – భకాిువేశము – అనసభవ (అనసభూత్ర) అనంద దివయ ప్ రజ్ఞఞనానంద
మధసరానసభూత్ర ప్ూరకములు.
2. బరహమ సూత్రములు : -
కరి బాదరాయణుడు (వాయససలు) – మూల సూత్రముల కూరుప (వేద
విభజ్నానంత్రం) కేవలం దశన (దాాదశ) ప్నిష్త్యిలనసండ్, ఏరిన కోర డీకరణమే. కేవలం
ప్ రతయయక గ్రంధము కాదస.
4 భాగ్ములు – ప్ రత్ర భాగ్ం – 4 భాగ్ములు. వెరశి 16 అధాయయములు –
550 సూత్రములు.
a). బరహమ సమనాయ భాగ్ము.

39
 b). ఆభాస ఉపాసనాధికం.
c). సాధన భాగ్ం.
d). మోక్షసారూప్ భాగ్ం.
ఆచారయ త్రయ భాష్యము లే గాక, నింబారక శ్రరధర, విదాయరణయ, దయానందాది ఎందరో
మహామహులు, వేదాంత్ సూత్రములనస (ఆదరశ సాత్ంత్ర భావ జ్నిత్ము లెైన) గ్ురు
శిష్య సాంప్ రదాయ జ్నిత్ములు గావు.
3. గీత్ : -
గోపాల గీత్ (భగ్వదీగత్) – మరియు రాజ్సూయానంత్రం, శ్రర కృష్ ణ
భగ్వానసడు అరుజ నసనకుప్దయశించిన, ఉత్ిర గీత్, మరియు ఉదువ గీత్ – కడప్ట్టది.

(1). ఇత్రహాసత్రయం – రామాయణ, భారత్, భాగ్వత్ములు.

(2). అషాి దశ ప్ురాణములు – ఆదరశ మారగ దరశకములు.

కైసవ
ి ుల మత్ గ్రంధము : బైబల్ – ప్ రవకి – జీససస కైససి
ముసట ుమ ు మత్ గ్రంధము – ఖసరాన్ –ప్ రవకి – ముహమమద్.
భౌదసేల మత్గ్రంధం – త్రరప్టట్కం, సకంద ప్ంచకం, ధరమ ప్థ, ససత్రినిపాత్ం.
హిందసవుల మత్ గ్రంథం – ప్ రసాథన త్రయం.
1. ఉప్నిష్త్యిలు –అనసభవ ప్ రసాథనం - గ్ంగ్
2. బరహమ సూత్రములు – ముకతి లేక బరహమ ప్ రసాథనం - యమున
3. గీత్ – సాధన ప్ రసాథనం - సరసాత్ర
(భగ్వదీగత్ – ఉత్ిర గీత్ – ఉదువ గీత్)
ప్ రసాథన మనగా ప్ రయాణం
మహా ప్ రసాథనమనగా (త్రరుగ్ు లేనిది) – మరణం –మృత్యయవు.
అధరాణ వేదము
అధరాణం - రండు భాగ్ములు 1. వెైదయము 2. త్ంత్రము
( కడప్ట్ట (4)వ వేదం) ఇందస 1/7 భాగ్ం ఋగేాద మూలం.
ఇందస 731 మంత్రములు - 6000 సూత్రములు - 20 భాగ్ములు.
ఋగేాదము వలె సాత్ంత్రమన
ై ది. ముఖయమన
ై ది. ప్ రతయయక భావానిాత్మైనది. అనేక

40
"రూప్ - భావ" దయవతోపాసనలుగ్లది. భూత్ ప్ేరత్ ప్టశాచాది విదయలు - రోగ్ జ్రా
మరణ విష్యములు క్ష్మ, భూకంప్ ప్ రమాద -రోగ్ వెైదయ మాంత్రరక- బలిదాన -
మూఢ విశాాస - కూ
ర ర విధాన - అనారయ భావ సౌకరయము - ఆరాధయ (ఉపాన)
దయవత్లు. కోర ధ కతరాత్ మూరుిలు - క్షుదయరపాసనాది -"మధస-మాంస" బలులుతోట్ట -
మూరఖ -మౌధయ -నీచ - ఘోర - అమానసష్ కత రయాదసలు "కాల -కామ - సకంధ ప్ూజ్లు
ముఖయము.
"మలబార్ -ట్టబట్ -సటకతకం - భూట్ాన్ " మొదలగ్ు "మంత్ర - త్ంత్ర - యంత్ర "
చికతత్ులకు ప్ేరు మోసటనవి. - ఇందస, ఊపాసనా సూత్రములు - మంత్రములు –
ఆచరణ క రమాది వివరములు గ్లిగ: చాల వరకునస మూలప్డ్ - దాగి - నశించినవి.
మిగిలినవి సాారథప్రుల చయత్నసనివి. "అధరాణాంగీరస" - అంగీరససడు యందస
విఖాయత్యడు: కరి వాయస శిష్యయడు ససమంత్యడు.
"Magic - witchcraft -Medicines -mostly directed against
Demonic & Hostile agencies."
మానవులకు వలసటన "భౌత్రక - లౌకతక" సమసాిశయములు - యందసని సూకిముల
వలన గ్రహం
ి ప్నగ్ునస. క నిిభాగ్ములు విదయశ్రయులచయఁ గొంపోబడ్ ప్రిశనధలందసనివి.
ఆనాడయ విదసయచేకతి - ఆకరషణ - శబు - రసకత రయ - ఔష్ధాది సరాసటదసులుఁబడయగ్ల
ససలభసాధనలు - అనసభవయోగ్ములు - సంప్ుట్ీకరించి దాచిరి. అవనిియు
క రమప్ రచార - ప్ రగ్త్యలకునోచసకోక నశించెనస. మాయమయయనస. దాచబడ్
కాలగ్రభమున కలసటపోయనస.
5 యజ్ఞములు - ( ప్ంచ విధానములు)
1. భూత్ యజ్ఞము
2. దయవ యజ్ఞము
3. ప్టత్ృ యజ్ఞము
4. మనసష్య యజ్ఞము
5. బరహమ యజ్ఞము.
16 దానములు
గావ, ససువరణ, మహిష్,వ రతాినిచ, సరసాతీ,
త్రలాుః, కనాయ, గ్జ్ఞ శాాశి, శయాయ, వసింత్
ర ధాక్ష్త్రుః||

41
ధానయంచ,వేశాయ,ఛత్రంచ, గ్ృహం, సోప్సకరానిాత్ం,
ఏతానేువ మహాదయవి మహాదానాని షోడశుః,
దాాదశదానాలు (అప్ర కరమలలు చలామణట)
నలుారు బరహమత్త్ావేత్ల
ి ు:
1. బరహమ విదసడు, 2. బరహమ విదారుడు 3. బరహమ విదారీయుడు 4.
బరహమవిదారిష్యఠలు.
1) ఫలాప్ేక్షవదలి విహిత్ కరమలాచరించసచస, అనిిట్ విరకుిడె,ై యదృచాే లాభ
సంత్యష్ ి మొదలగ్ు గ్ుణములుగ్లిగ 1) & 2) లందస పార రబుంబుండ్యు
నసత్యముగాఁనసండునస.
2) కరమలనిింట్టని సనయసటంచి, బరహమ విదసని లక్షణములనిియు గ్లిగ, సతాాది గ్ుణ
కారయములనెలఁు గ్డచినవాడు.
3) ప్ై గ్ుణములు గ్లిగ, సహజ్ఞమనసక రాజ్యోగ్ము సమాధియందస, నెలక ని,
అప్ుపడప్ుపడు ఇత్రులు లేప్గా లేచి, ఆహారమునస గ్రహం
ి చి, నిదరపోవువానివలె,
మత్యిగా జ్గ్త్యినస మరచియుండువాడు. పార రబు ముండ్యు లేకుండునస.
4) ఇత్రులచయ బలాతాకరము ఇత్రులచయ సమాధాయవసథనసండ్ మేలొకలపఁబడ్,
ప్ రప్ంచమునస మరచి, సరాదా నిరిాకలప సమాధియందస ప్రబరహమ తయజ్ సారూప్ుడెై
యుండువాడు. ఇత్నిలల పార రబుం ఏమాత్రంలేదస.
వెైరాగ్య బోధయప్రత్యలు. - వీరి నలుారకు క ంచెమచసి త్కుకవలుగానసండునస.
ఆనందము అంతయ. కాని మోక్షము మాత్రము అందరికత సమానము
బోధము : అప్రోక్షజ్ఞఞనము. దీనికత శరవణ మనన నిధి దాయసములు మూల
కారణములు. అందసన వివేకము - నిత్ుసత్యదరశనజ్ఞఞనము -
వెైరాగ్యము : ప్ రకృత్ర నికృత్యలందస దయష్ దృష్ట ి - విసరజనము. త్రరిగి ఇహ ప్ర విష్య
వాంచలు కోరకుండుట్. దీనికత మూలము వివేకము:
ఉప్రత్ర.
యజురేాదము - 6 భాగ్ములు. కృష్ ణ - 4 భాగ్ములు మరియు శుకు - 2
భాగ్ములు.
వేదములకు ప్ూరాము ఏ గ్రంధము కానిపంప్దస. వేద వాఙ్మయమే (భాష్యే)
గీరాాణము. దయవ భాష్లలని నానసడ్: పాణట నాయదసలు, దీనిని సంసకరించినందసన

42
"సంసృత్మని" ప్టలువబడెనస. నేట్ట సంసృత్ ప్ండ్త్యల కీ "గీరాాణ భాష్" అరథంకాదస.
విదాయరణుయల భాష్యమే విప్ులమైనది. 15 సంప్ుట్ములుకలది. వేదకాలమునాట్ట
ఆచార వయవహారములు - సాంఘిక, వాయవహారిక, ప్రిపాలనా ప్దుత్యలు తెలియుట్కే
వేదములు చాలావరకు. తోడపడునస.
యజ్ = దయవత్లనస ఆరాధించసట్.
యాగ్ము = కరమ (కాయక).
జ్ప్ము = మానసటక వాయపారం.
ససిత్ర = వాగాాుపారం.
శురత్యల నాశరయంచస వారు శరరత్యలు.
"యజ్న" శబుజ్నిత్మే "యజురేాదము"
మంత్రములలల (ఋకుకలలల) సూచించిన కరమనస భోధించస వాకుక (వచన)
గ్రంధమునకు బారహమణమని ప్ేరు. మంత్ర భాగ్ములు = సంహిత్లు అని కూడ
అందసరు.
సంహిత్ = సం + ధాత్ - మారుపలని అరథము.
యజ్ఞము = ఇచసిట్ = తాయగ్ము.
వేదము = జ్ఞఞనము
వేదములందస బారహమణములు వేరు
మంత్ర భాగ్ములు (సంహిత్లు) వేరు.
బరహమ నసండ్ మంత్రములు (వేదములు, సంహిత్లు) – ఇవే అపౌరష్ేయములు
(=బరహమ సట థత్ర)}
ఋష్యల నసండ్ బారహమణములు అనగా పౌరుష్ేయములు.
వేదములు 4, వేద భాగ్ములు 4
1. మంత్రములు - బరహమచరయ నాలుగ ఆశరమముల కనసవుగా
విభజింప్ఁబడ్నవి సంహిత్లు
2. బారహమణములు - గారహసుథ
3. ఆరణయకములు - వానప్ రసథ
4. ఉప్నిష్త్యిలు - సనాయస

43
 భారత్ వరష బరహమ ఋష్యలు - దరష్ లు
ి – వేదమూరుిలు - సరాకాల -
సరాలలకభదరంకరులు. "లలకాుః సమసాి ససుఖినోభవంత్య" అనిదయ వారి ప్వితారశయము.
ఇంత్రంత్ విశాలహృదయులెై - విశాపౌరులెైన మహనీయులు భారత్మాత్ గ్రభ
శుకతమ
ి ుకాిఫలములని మనమంత్యోగ్రా ప్డవలెనస.
వారిది అసఖలిత్ బరహమచరయము - అచంచలదీక్ష - అదిాతీయ వెైరాగ్యము -
అహంకార మమకార రాహిత్యము - అనసప్మాన త్పోనిరత్ర - అత్రససనిశిత్ నియమ
ప్రిపాలనము - ఆతామనందము - అనంత్ ఆత్మ సౌఖయము - ప్ట్ిని స ముమలు -
అదిాతీయ భూష్లు - ఇదియేవారి జీవిత్ ప్రమావధి.
వారాత్మ విదసలు - కీరి కాంక్ష గాని, యహ ప్ర ససఖా ప్ేక్ష గాని, ఏకోశాన
ఎరుగ్రు.
అషాి ంగ్ యోగ్ సటదసుఁడు, గ్ురుచరణ సనిిధిఁ "సాషాి ంగ్" ప్ రణామ
మాచరించి, గ్ురుభోధకై అరింథ చసనస.
వేదాంత్ జ్ఞఞనమునకు సాధన చత్యష్ య
ి సంప్త్రి గ్లవారే అధికారులు.
గోత్రము, కులము, వయససు, జ్ఞత్ర, ఆశరమము, సవ ప్ురుష్,
రి పాప్ప్ుణయ,
ఆరోగ్య అనారోగ్య, సథల, కాలాది బేధములు ఆత్మకు లేవు: సరుాలు సమానారుహలే -
మైతయ
య ర , ససలభ, గారి,గ శాండ్లి మొదలగ్ు సవ లు
రి బరహమజ్ఞఞనసలు
ముకతన
ి ొందిర.ి
వాలీమకత, త్రనిడు, శంబుకుడు, కబీరు, హరిదాసస మొదలగ్ు శ్రదసరలు
త్రించిరి.
కావున, యజ్ఞ దాన త్పో బరహమ నిషాఠది సత్కరమలచయత్నస, ప్ూరా
జ్నమససకృత్ ఫల కారణము చయత్నస, గ్ురు అనసగ్రహము చయత్నస, ఈశార కరుణా
ప్ రసాదము చయత్నస - సాధన చత్యష్ య
ి సంప్త్రి ప్ూరణముగా ఎవరికత లభయమైనదయ
వారందరు బరహమవిదాయధి కారులే! -
ప్టండ్ వుని రొట్ి వునిట్ే.ు
ట్టకకట్లి లభంచి బససు నెకతకన వారే !
"చెక్" . వారికత "కాయష్" వునిట్ేు కదా.
పాయస్, ప్రిమట్, సనిధస లభంచిన ధనసయలే.

44
 నితాయ నిత్య వససి వివేకము:- బరహమ సత్యం
విశాల విజ్ఞఞన విచారానసభవం.
జ్గ్నిమథయ
ఇహాముత్ర ఫల భోగ్ విరాగ్ము :- ఇహ ప్ర సరా, ససఖములు క్షణటకములు,
అనిత్యములు సత్యముగావు అనెడ్ ధృడ నిశియారథము.
ష్ట్కసంప్త్రి - శమ - అంత్రిందియ
ర నిగ్రహము.
దమ - బాహేయందియ
ర నిగ్రహము.
ఉప్రత్ర - సరాసంగ్ ప్ రరితాయగ్ ధాయన శకతచ
ి య, విష్య విరకత,ి
లక్ష్యనస రకతి -(రమించసట్)
త్రతీక్ష - దాందాాతీత్ సట థత్ర.
( సమాధానము = క్షమ) - నిసుందయహ సట థత్ర - సట థర నిష్ ఠ - అచంచల సట థత్ ప్ రజ్ఞ.
శరదు - వేద, గ్ురు, ఈశారులందస విశాాసం –
తీవ రసాధనాశకతప్
ి రదరశనం.
ముముక్షుత్ాం - త్ప్న, ఆరాట్ము, ఆవేదన, ఆత్యరారాభట్ము
మోక్షేచి - త్త్పరత్ాము - తీవ ర వెైరాగ్యము, అగిి, మృత్యయవు
సరపము, జ్లగ్ండాదసలనసండ్ పార ణట త్ప్టపంచసక ని పారిపోవుట్కై ప్రిత్ప్టంచి,
వయవహరించసనట్లుని - విప్రీత్ విప్త్కర సట థత్ర గా, ఈ సంసారము - జ్నమ-
జ్రామరణములు - - - భవ భయము నసండ్ త్ప్ుప క నసట్.
శురత్యలు = వినివి,
సమృత్యలు = జ్ఞఞప్కమునివి.
ప్ండాలు = ప్ండ్నవారు = ప్ండ్త్యలు
జ్ఞఞనముతో
వేదసలవారు
దిావేదసలు
త్రరవేదసలు
చత్యరేాదసలు
సోమయాజులు
శరరత్యలు = శురత్యల నేరపరులు

45
 ఆగ్మములు = (వేదములు), శాసిములుఁ,
ర వాయకరణాదసల పార శసిుము.
నిగ్మములు = వేదములు -
చం|| శిథిలత్ లేని భకతి నత్ర. సేయుదస వేలుపల కాససప్రుాలున్|
విధి వశ వరుిలావిధియు -విశురత్ కరమ ఫల ప్ రదాత్య|
యయధిక ఫలంబు కరమవశ - మట్ుగ్ుట్ం బనియేమి వారిచ|య
విధికధికంబు గ్రమమని- వేమఱ్స మొొకతక భజింత్యఁగ్రమమున్!
తా|| దయవత్లకు నమసాకరము. కాని, వారునస ఆపాడు విధికత (దెైవమునకు)
లలబడ్నవారే. ఆదెైవమునకు నమసాకరము. ఆ దెైవముకూడా కరామనససారముగ్
ఫలమునిచసినస గాన కరమకు నమసాకరము. ఫలము కరామధీనమైనందసన,
దయవత్లతోనస, దెైవముతోనస మాకేమి?. దెైవ-దయవత్ల చయత్దాఁట్ శకయముకాని
కరమమునకే మొొ కకదనస.
మరియు బరహమ కుమమరివలె బరహామండ మధయమున నియోగింప్బడెనో -
విష్యణవు ప్ది యవతారములెత్రి కష్ ములపాలె
ి ై అలమట్టంచెనో -
రుదసరడు "త్లప్ుఱ్ఱఱ" పాత్ర చయత్నిడ్ బచిమతెన
ి ో-
సూరయ, చందర, వాయు, అగిి, వరుణ యమాదసలు, ఏ కరమకుభదసులెై
కట్లి బడ్ సరాదా - అప్ రమత్యిలుగ్ చరించసచసనాిరో – ఆకరమకు నమసాకరము.
కావున సత్ఫలముల నొసంగ్ు సత్కరమల నారాధించి ధనసయడె,ై కృత్కృత్యయడగ్ుట్
మానవ ఏకైక ధరమము. -- భరిృహరి
ఆ|| వార ఁతావెంట్గాని వరమీఁడుదెైవంబు|
చయఁత్ క లది గాని వార ఁత్ కాదస|
వార ఁత్ కజుఁడు కరి చయఁత్కుఁదాఁగ్రి ||వి||
తా|| దెైవము వార త్ననస సరించియే శుభాశుభ ఫలముల నిచసినస. వార త్ మన
కరమము ననససరించి యుండునస. కావున నొసట్ట వార త్కు ఈశారుడునస, చయత్(కరమ)కు
తానసనస కరిలగ్ుదసరు.
“ససఖదసుఃఖములు శుభాశుభ కరమల ఫలిత్ములే! సరామునకునస కరమయే మూలం.”
-- వేమన

46
 " Be good & Do good"
మంచి త్లంప్ులు : అంతయ : సాధయమైతయ మంచి చయత్లు" -
-- బుదసుడు.
" Non violence & Truth "
అహింస & సత్యము
-- గాంధి -
భారత్ వాకయం
మహరుషల యాశ్రరాచనము:-
శను|| సరాత్ర ససఖి న సుంత్య సరేాసంత్య నిరామయాుః
సరేా భదారణట ప్శయంత్య మాకశిిత్ దసుఃఖ మాప్ుియాత్||
సరాత్ర సకల జీవులు ససఖవంత్యలె,ై సాసథత్ఁ బడసట శుభములఁ గాంత్యర గాత్|
శను|| సరాసిరత్య దసరాగణట సరోా భదారణట ప్శయత్య|
సరా సుదసుదిు మాపోిత్య సరా సురాత్ర నందత్య||
సరుాలు కష్ ములందాట్ట
ి , శుభములఁగాంచి, సదసభదిని
ు బడసట, ఆనందింత్యరు
గాక.
శను|| సరేాషాం సాసట ిరభవత్య
సరేాషాం శాంత్రరభవత్య
సరేాషాం ప్ూరణంభవత్య
హరిుః ఓం శానిిుః శానిిుః శానిిుః - హరిుః ఓం త్త్ సత్.
ఎలురుకు క్షేమమగ్ు గాక!
(ఎలురకు) శాంత్ర చయకూరు గాక,
(ఎలురకు) నిండు సట థత్ర (క రత్ లేని సట థత్ర) పార ప్ట ించస గాక.

కం|| కరమములు మేలు నిచసినస

గ్రాంబులుఁగీడునిచసిఁ - గ్రమలుదనకున్
గ్రమములు బరహమకన
ై న్
గ్రమగ్ుఁడెై ప్రులఁ దడవఁగానేమిట్టకతన్
-- భాగ్వత్ము. (దశ.ప్ూ.భా), 32 వ ప్దయము.

47
 సమసిము కరామధీనం. ససకృత్ దసష్కృత్ములు – త్దనస గ్ుణమగ్ు
ఫలముల నిచసినస. ప్ురాకృత్ ససకృత్ములే ప్స
ర సిత్ ససఖ శుభ సట థత్ర గ్త్యలకు
కారణము. భకతి – భగ్వచిింత్నాదికములు జీవుని, దసష్పథమునసండ్ మరలించి,
సత్పథమున నడ్ప్ం
ట చి సత్కరమలఁ జ్ేయంచి, క రమముగా ఉదురించి, త్రింప్ఁజ్ేయునస.
కడమాట్. కీలక రహసయము, ప్రమ భకాిగేస
ర రుండెైన నామ దయవునికత
ప్ండరినాథసడెన
ై శ్రర పాండురంగ్డు ప్ రత్యక్షమ,ై జ్ఞఞన దయవుని ఆశరయంచి,
గ్ురూప్దయశమునకై యరింథ ప్మని ఆదయశించి, తానస కూడ సాయముగ్ (త్న ప్టరయ
భకుిని త్రప్ున) జ్ఞఞనదయవుని కోరనస: ఈ ఇత్ర వృత్ిము ప్ండరి భకి విజ్యమునఁ
జూడనగ్ునస.
భగ్వంత్యడు కోరిన వెలని
ు యయగ్లడు. కాని ముకతి ( మోక్షము) భవ భయాదసల
తొలగింప్ "గ్ురుడయ" సమరుథడు.
"కరమ, భకుిలు" - మానవుని మానవునిగ్నస, దివుయనిగ్ఁ నొనరప జ్ఞలునేగాని,
మొక్ష్రహత్ ప్ రసాదింప్ఁజ్ఞలవు.
జ్ఞఞనానస భవ మొకకట్ే (అప్రోక్షనసభూత్ర) - ప్ునరజనమబీజ్మునస కాలిి,
శాశాత్త్ామునస ప్ రసాదించగ్లుగనస.

48
 1. రస విదయ
(హేమ కార విదయ)

సామానయంగా రస విదయ - రస కత రయ, అంట్ే హేమకార విదయ - సారణ

యోగ్ము, అనగా బంగారు త్యారు చయసేవిధానమని ధానిససింది.
కాని, రస విదయలల "రస" శబేమునకు -- అత్ర చంచలమన
ై , పారదము, లేక
పాదరసమునస, మనససుతో పోలిి నారు. మరియు, మనససునకు - చప్లి - కోత్ర -
(మారుత్ర - మరుత్యపత్యరడు) - ఇందసరఁడు (ఇందియ
ర ములకు రాజు) - అరూప్ట –
దయయము - ఇందరజ్ఞలికుఁడు - అని ప్ేరుు కూడా కలవు. కావున, రస విదయ అంట్ే
"మనోజ్యవిదయ" లేక అమనసక రాజ్యోగ్మని ససలభ గారహయము.
త్దాత్య, సారణయోగ్మనగా - యోగ్ములలల, సారణపార యమైనదనినిి,
రాజ్యోగ్మంట్ే, యోగ్ములలలకలు రాజు వంట్టదనినిి, లేదా రాజుల చయత్
ప్ రతయయకముగా అభమానింప్ఁబడ్, అనసష్ట ఠంప్బడ్న దనినిి యూహించడము
సమంజ్సము. దీనినే కేసరీ యోగ్మని కూడా అందసరు. మృగ్ జ్ఞత్రలల సటంహము
(కేసరి) రాజ్గ్ుట్ బట్టి యోగ్రాజ్మన
ై దీనికాప్ేరు ఎంత్యుఁ దగ్ునస గ్దా!
ఇక, మనోజ్య విదయ వలు, ఒక బంగారమే కాదస, చత్యష్ష్టష ి కళ్లు, అష్ ి
సటదసులు, నానా దివయ శకుిలు, సమసి భోగ్ భాగైయశారయ సరాశుభములు, త్యదకు సరా
సారాభౌమత్ాం కూడ మనో విజ్ేత్నస వలచి వరించి పాదా కార ంత్మవడంలల
ఆశిరయములేదస.
మనోజ్యంవలు, దశరందియ
ర ముల దాారా దశవాహినసలెై ప్ రవహించి, ప్రవులు
తీససిని "మనశశకత"ి ని -- సమసి నదసలు త్మ ప్ునీత్ మధసర జ్లాలిి వృధాగా
సముదరము నందలి ఉప్ుప నీట్టలలఁగ్లిప వృధా అవుత్ూనిట్లు-------
బాహయప్ రప్ంచమందలి నానా విష్య లంప్ట్త్ా అగాధములఁ జికతక పాడుగాక--
దశవాహిని పార జ్కుి గా రూప ంది, త్త్ఫలముగా, మహామానస సరోవర నిరామణమొక
విశాకలాయణ దాయకమగ్ు మంగ్ళ్కర సాధనము- బహుళీరథసాధకము, శుభఫల
ప్ రసాదము గ్దా!
రస విదయ (మనో జ్య విదయ) ఆత్మజ్య బృహత్రియ సాధని. కేవలం
తాతాకలిక భౌత్రక ససఖ సౌఖాయలకుప్కరించస "సారణము" కని, కోట్ట రట్లు ఎకుకవ

49
ఫలదాయని. అనంత్కోట్ట బరహామండ మండలాధిప్త్యమే కాదస, సమసి రాజ్రాజ్ేశార
కనకమయ - మణట ఖచిత్ కతరీట్ సహసరములు కూడ యోగి దివయ పాదాంబుజ్ముల
వార లడం నిత్య సత్యం.
యోగి సామాొట్ వేమన త్న సరా ప్ రవచనాలలు విసాిరంగా "హేమకార విదయ"
నస ప్ రసాివించడం కాననగ్ునస.
క రమంగా పామర జ్నావళి త్మ సహజ్ కనక త్ృష్ ణ శమనారథం బంగారానిి
సృష్ట ంి చయ ప్ేరాశతో, వేమన యోగీందసరని నిగ్ూఢ ప్ రవచనాలలుని సూ
థ లారాథనిి, భౌత్రక
దృష్ట ి నాశరయంచి, నానారసవాద ప్ రయోగ్ యాత్నలలు మునిగి, త్యదకు నిరాశా
నిరేాదాలతో సరా నాశనములెైన ఉదంత్ములు సరాతార కాననగ్ునస.
కాని, అత్ని రసవిదయ కేవలం మూలికలు, రసాది ధాత్యవులతో పార విరభ
వించిందనడం కని, అత్ని త్ప్శశకతి లేక యోగ్ శకతి ప్ రభావంతో ఫలించిందనడం
భావయం. మహాత్యమలు సరా శకతి సంభరిత్యలు, అనసగ్రహ మూరుిలు - సాక్ష్త్ ప్రుస
వేదసలు గ్దా!!
సరా సంగ్ ప్రితాయగి, ప్రమ హంస వేమన యోగీందసరడు, సారణ ప్టపాస -
భారంత్ర తో, సారణ సృష్ట కి ై, త్లుడం
్ చెనని విజుఞ లు నవిాపోరా!!
లలక దృష్ట ి వేరు- యోగి దృష్ట ి వేరు. సామానసయలది బాహాయ దృష్ట ,ి దివయ
ప్ురుష్యలది అంత్రుృష్ట .ి
సమసి మత్ములు - మత్ గ్రంధములు, ప్ రవకిలు, భగ్వంత్యడయ ప్రమ ప్నిిధి,
అననయ శరణమని ముకి కంఠముతో చాట్ల త్ూంట్ే, ప్ైగా, సారణమునస (కనకమునస)
మోక్ష్ట్ంకముగ్, ధనానేాష్ణ కత రంద హేయముగ్ విసరజ నీయమనాిరు గ్దా!!
కామిని కాంచములనస శ్రరరామకృషాణది మహాత్యమలు గ్రింహ చి, దూరీకరించిరి!!
" సరేా జ్నాుః కాంచన మాశరయంత్ర"
"దసుఃఖ నివృత్రి, ఆనంద పార ప్ట ి మొదలు త్రహా నినాదములు
మంతోరపాసకుల లౌకతక దృష్ట ని
ి - లలక పోకడలనస, వకార రథ భాష్య కారులనస యాకరింష చి,
సనామరగ గాములుగా, జ్ేయ సత్ుంకలపమే యీ "రస విదయ" విమరశనమున
ధానించసనస!!
రస విదయనస మనోజ్య విదయగా నిరాచించి, అమనసక రాజ్యోగ్మని
ఒప్టపంచి, మప్టపంచడమే, ఈ రచన యొకక యుదయశ
ు యము. బంగారముకని భగ్వంత్యనే

50
నమిమ, ఆరాధించి త్రించస త్రుణోపాయము "రస విదయ" యే యని పార జుఞ లు
మనిింత్యరు గాత్!!
వేమన యోగి ప్ుంగ్వుని కవిత్ాము, ప్రమ నిగ్ూఢము. ఈలాంట్ట ఉభయ
తారక శరష
ు ారథ సాహిత్య విమరశనము లలక కలాయణ కారణము. ఈత్ని దివయ ప్ రవచన
సూకుిల, ప్రమారథ రహసయ సరళిని ఆసాాదించస శుభ త్రుణ మాసనిమన
ై ది. త్ారలలనే
సరాజ్ఞ ఆచారయ బరహమశ్రర వెలల
ు ూరు వెంకట్ాదిర సత్యనారాయణ సాాముల వారి
యప్ూరా అనంత్ విజ్ఞఞన భాండార లక్షీమ సాయంతో, వేమన యోగీందసరని ప్దయ
సాహిత్యంప్ై , ససమారు 1000 ప్ుట్ల సంప్ుట్ము త్ారలలనే ప్ రచసరణకై బయలెాడలు
శుభ త్రుణమాసనిమైన దనే శుభ వారి లలకమునక క దివయ సందయశమై సరాజ్నానంద
దాయకమగ్ుగాక.

మరియు మచసినకు
||ఆ|| హేమకార విదయ నెరగ
ి ిన వారలు
వెత్ల బడని యట్లు, విదయ చయత్ఁ
దత్ా మఱ్సఁగ్ు వెనసక, త్నకు చింతయలరా ||విశా||
||తా|| బంగారు చయయ నేరిిన వారు ససఖించస నట్లు,
త్త్ాము నెఱ్ిగన
ి వారికత తాప్త్రయాది
సమసి కష్ ములు
ి కలుగ్ జ్ఞలవు. ||విశా||
||ఆ|| తెలుప్ు మాయఁ జ్ేసట దిట్ి త్నంబున,
దెలుప్ు భసమమగ్ునస దయట్ బఱ్చస,
విధముకనిఁ ప్రుస వేదియు లేదసరా ||విశా||
||ఆ|| ఇహమున ససఖియంప్, హేమతారక విదయ
ప్రమున ససఖియంప్, బరహమ విదయ.
కడమ విదయ లెల ు గ్లు మూఢులకురా ||విశా||
||ఆ|| త్యలసట కారములనస దూముప్ై నీరము
ప్ఱ్చి దాన దసష్ ి పాలు వోసట
కఱ్గి రాగి ప్ైనిగ్రమముగా నసంచిరా ||విశా||
||ఆ|| గ్ట్లి మీద మనసి చసట్ిప్ైఁ దగ్ు రాయ

51
 ప్ుట్ి లలనివాని బుడుగ్ు తొడగ్
గ్ట్టిగానస మూట్ఁ గ్నకంబు ప్ుట్లి నస ||విశా||
||ఆ|| ఇంట్ట వెనసక తీగ్ ఇంగీకు ముండంగ్
పారదంబు గ్లుగ్ బసటడ్ ఏల
సత్యి ప త్యి జ్ేసట సాధింప్ వచసిరా ||విశా||
వేమన యోగీందసరని రస విదయ యే కాదస, సరా విదయలు, సరా సటదసులు వలచి
వరించి త్రించి నవని ఆశిరయము లేదస.. అత్ని జీవిత్ ప్ూరా గాధలందాత్నిని సారణ
కార విదాయ పారంగ్త్యఁడని ప్ేరొకనిరి.
రస లలహములనస, క నిి ఓష్ధ సారసములతో వేధించి, ప్ రతయయక రహసయ
యోగ్కత రయా సరళిని బంగారము చయయవచసినని, రసారణవము, రసవాదశివాగ్మము,
మంథాన భైరవము, రస రత్ి సముచియాది గ్రంధములలల సూచిత్ము.
రావణ విరచిత్ రసయోగ్ రతాికరముననస, నాగారుజన కృత్ రస త్ంత్ర
మహోదధి మొదలు గ్రంధములందస కూడా కాన నగ్ునస.
అందస వేధలు నాలుగ విధములు:- సపరశ వేధ, ధూమ వేధ, శబే వేధ, కుంత్
వేధ----- మొదలగ్ు ప్ రకత రయల దాార బంగారునస విసాిరముగా సృజించస రహసయములు
రస రతాికరము నందసన కూడ ససభోధము.
కాని, వేమన సారణకార విదయ ప్త
ర యయకము. రావణ బరహమ రస విదాయ
పారంగ్త్యడని రస రతాికరము నందస ప్ేరొకన బడడది.
కురు క్షేత్మ
ర ున సూరయ కుండ్ తీరథము వదే, కరుణడు వేయ మణువుల
బంగారమునస దానమిచెినని శిలా శాసనము నేట్కట తని చూడ వచసినస.
ప్ూరాము మంత్ర, త్ంత్ర, యంత్ర, యోగ్, త్ప్శశకుిల కారణముననస, రస
లలహాదసలనస, కారణ మాత్రంగా ప్ రతయయక మూలికల రసాదసల సాయంతో బంగారము
చయసడ్ వారని ప్ రతీత్ర!
మచసినకు ఒక ప్దాయనిి విమరిశంచి చూదాేం.
||ఆ|| ఇంట్ట వెనసక తీగ్ ఇంగీకు ముండంగ్
పారదంబుఁ గ్లుగ్ఁ బసటడ్ ఏల!
సత్యి ప త్యిఁ జ్ేసట సాధింప్ వచసిరా ||విశా||
వెనసక తీగ్ - అనాిడు. సామానయ దృష్ట ి లల, ప్రట్ట లల మలె,ు చికుకడు, ద ండ,

52
బీర, మొదలగ్ు తీగ్లుండవచసి. మరియు క ందరు సూక్షమ బుదసులు ప్రళ్ుందస
త్రప్పలుండకపోవు, అందస "త్రప్ప తీగ్" లుప్ప త్రలుక మానవని ఉధ్ాా ట్టంచవచసి. కాని,
క నిి ఇండుకు ప్రళ్ళుండవు, చాలామందికత ఇళేు లేక పోవచసి. రూములలు, హోట్ళ్ులల
జీవిత్ం వెళ్ుబుచయి రకాల గ్తయమిట్ట? కావున విమరశకుల దృష్ట ,ి దారి యోగి (కవి)
దృష్ట ద
ి ారికత ప్ రసరించాలి, విచారము ఆంత్రమఖంగావాలి.
"అంత్రుమఖసమారాధయ, బహిరుమఖసస దసరుభ"
-- శ్రర లలితా సహసరనామము(870,871)
మరియు:-
"దయహో దయవాలయుః పోర కోి" ..... దయహ దయవాలయం లేని పార ణంలేదస.
దయహం లేని దయహి లేడనిమాట్. ఆనగా దయహం (ఇంట్ట) యొకక ప్రడు
అనగా, వెనసకభాగ్ము, అనగా వీప్ు గ్దా! అందస వెనెిముక (మేరువు) లలని
ససష్యమాినాడ్ (Spinal cord) దాారా "తీగ్" లాగా ప్ైకత, మూలాధార చక రం నసండ్,
సహసారర కమలం వరకు పార కత వుండడం, ప్ రత్యక్ష్నసభవం. యోగ్ులు, జ్ఞఞనసలు,
సత్యసంధసలు, వారిది అమరవాణట. ఇప్ుపడు ప్రట్ట తీగ్ అందరికత లభంచినట్ేు గ్దా!
ఇదయ సప్ ికమలముల కుండలినీ శకత.ి , యోగ్ ప్థము.
Next, ఇంగీకు ముండంగ్---- ఇంగిలీకము, రస మాత్ృక. రకి లేక అగిి వరణ
ధాత్యవు. బహు రోగ్ నివారిణట. ఇచిట్ అరుణ లేక ఆగిివరణ ప్ రశంస. అగిి నేత్ ర
సాథనమగ్ు ఆజ్ఞఞ చక రము సూచిత్ము. రుదర గ్రంథి, విశా సాథనము. మేరుశిఖరము:
మేరుశిఖరాగ్రమే సహసర దళ్ ప్దమనిలయము.
ఇక, పారదంబు గ్లుగ్ ----- అనగా పాదరసము, ఇదయ "మనససునస"
రసము (చంచలత్ాం) తో పోలిినారు. అషాి ంగ్యోగ్ (పార ణాయామ) ప్ధ సాధన
క రమములేఖి
ు త్ము. ష్ట్ిక ర విభేదన యోగ్ రహసయము. సప్ ికమలముల గ్ుప్ ి భాగ్య
రహసయ వివరణము లిందస నిగ్ూఢములు. వేమన యోగిచందసరడెంత్ ఘనసడయ
విజుఞ లూహింప్దఁగ్ునస. (“సత్యి ప త్యిఁ జ్ేసట") ఇక ససలభగాహయము. సదాససిలెన
ై
లక్షయము అనగా ప్రమాత్మ త్త్ాధయయయమునస(ప త్యి) జ్ేసట అనగా.
సరాాశరయాధారముగాఁజ్ేససక నడమని (శాంభవముదర సాధన ఫలం- చందరగిరి ధారి
గ్మయం) ---ప్రమనిధి--ప్నిిధి.
ఇంకకకడ్ బంగారము??. యోగ్ మరియు జ్ఞఞన ప్ధములు రండునస

53
సూచింప్ బడ్నవి.
వేమన పార రంభములల ఆశించి, లభంచనిది, సారణ ధాత్యవే కావచసిఁ, కాని,
త్యదకాత్నికత లభంచినది సారణయోగ్ ఫలము!! అంతా భగ్వత్కృప్, ప్రమ
ప్ురుష్యనియపార కరుణా కట్ాక్ష ప్ రభావ మహిమయే!!
సారణ కత రయ మీద అత్ని మనససు ప్ూరిగ
ి ాలగ్ిమై లయంచి పోవడంతో, సారణ
(రాజ్) యోగ్ఫల మాత్నికత దకకడంలల ఆశిరయమేముంది?
భకతి పారవశయముతో నిగ్రహ ధాయనమున లీనమై భగ్వదురశనమందిన వారి కని
సారణ ధాత్యవునస లక్ష్ంచి లయంచిన వేమన మనససు సారణమయమం
ై ది. హిరణయగ్రభ
సాక్ష్తాకరమునకు నోచసక ని ప్ుణయమూరి,ి బరహమరి,ష యోగి విరాట్ వేమన.
భౌత్రక లాలసత్ా పార రబు ప్రంప్రలతో సహజ్ంగా - ససలభంగా అధయ దృష్ట ి
కలవాట్ల ప్డడ దౌరాుగ్యకలి - కాదస. సటనిమా యుగ్మిది. వెండ్ తెర తారలకుని
వెలుగ్ు, విలువలు, మహరుషలేగాదస, మహాదయవత్లు గ్ూడా నోచసకోలేదస. "సరేాజ్నాుః
కాంచన మాశరయంత్ర". ---- ఖానా, ప్వనా, సోనా, గానా భజ్ఞనా జీవిత్ంతో మన నేరిిన
మానవ సమాజ్ం, ఆధాయత్రమక ప్ురోగ్త్ర ససలభంగా ఒప్ుపకోజ్ఞలదస.
మహాత్యమల దివయ ప్ రవచన సూకుిల యంత్రారథ రహసయబోధన శరమ వృధాగా
విలువగ్ట్లి మనసిత్ాము ప్ రబలి, బలసట, విజ్ృంభంచసనేడు యీ "రసకత రయ"
రమణీయత్ ఏ క ందరు సహృదయులకో రుచించవచసినేమో . కాని, "సత్యము"
సతాయరథము చిరంజీవికదా!!
అభయం. ఓం త్త్ుత్.

మనససు నకు ప్ రతయయక ప్ుట్లి క లేదస. సారూప్ము లేదస. దయనినో ఒక దాని

నాశరయంచి యుండునస. కావున మనసేు- సూక్షమ శరీరము- జీవుడు - అని
ప్టలువబడునస. శరీరమున "నేనస" అనగా "మనససు" అది హృదయమున ప్ుట్లి నస.
ఈ "ఉత్ిమ ప్ురుష్" లేకుని మధయమ, ప్ రథమ ప్ురుష్లు లేవు. మనససు లయంచిన
జ్గ్తయల
ి ేదస.
ఇందియ
ర ముల దాార - విష్యముల రూప్ నామ చింత్నమే - అనగా -
సంకలప వికలపములే సారూప్ముగాగ్లది "మనససు". మనససు సంకలప సారూప్టణట.
సంకలపమే ఉనికతగాఁగ్లది. సంకలపము లేకుని మనససు లేదస.

54
 మనససు దయయము. కనిపంచకనే (రూప్ము లేకనే) మనగ్లది. సంకలపమే
దీనికత మనసగ్డ. సంసార చక రమునకు సంకలపము నాభ వంట్టది.
సంకలపమే సరామునకు మూలము. బరహమ జ్ననమునకా ప్రాత్పరుని ఆది
సంకలపమే కారణము. కావున సంకలప వికలపములే అనగా గ్తాగ్త్ విష్య చింత్న
వృత్రియే"మనససు".-
కావున సంకలపములు ప్ుట్లి చోట్ల (బుగ్గ - జ్నమ సాథనము) నస ధాయనించసట్ే
ఏక లక్షయ త్దయక చింత్నమే, ఉత్ిమోత్ిమ మన
ై ధాయనమందసరు.

"నేనెవడ" ననస త్లంప్ునే చింత్నము చయయ మనసుడంగ్ునస. ఈ త్లంప్ు

లెవ్వరికి కలిగనవి? ఇంతయ!! ఇక, మనససు జ్నమసాథనమున కేగి లయంచసనస.
--- భగ్వాన్ రమణ.

మనససు అవిదయయపాది: మనససు లేకుని త్ట్సథ "బరహమ - సాక్ష్",- ససఖ

దసుఃఖములు లేవు. మనససు (సంకలాపదసలు) ని "జీవుడు". భోకి - కరిృత్ా ససఖ
దసుఃఖాది దాందములకఱ్, సంసారి- హృదయము- జీవనిలయము.(సూ
థ ల) -
దహరము బరహమలలకము (సూక్షమ) హృదయమున- గ్ుండెకాయ కతరు ప్ రకకల ఊప్టరి
త్రత్యిలునివి. ఇదయపార ణ నిలయము. ఉరమే పార ణలయము. (పార ణమయ కోశము).
మనసనిది హృదయమందస గాని, బయట్గాని ఎచిట్నస సత్యమైన ఉనికత
గ్లదెై లేదస. విష్య చింత్న ససఫరణ - భావన యే సంకలపము -మన సుారూప్ము.
కావున "సంకలపమే మనససు- మనసేు సంకలపము"
సంకలపము లేకుని మనససు లేదస. కావున నిసుంకలప సట థత్రయే - (సంకలప
నివృత్రి,- సంకలపరాహిత్యము) - అమనసక సట థత్ర. అనగా వయో వృత్యిలు (అలలు)
లయంచి ప్ రశాంత్త్ నందిన నిసి రంగ్ సాగ్రము వలె, సంకలప వృత్యిలు నశించి
నంత్నే సాసారూప్, సహజ్ సట థత్ర శరష్టంచసనస. దీనినే ఆత్మ సాక్ష్తాకరమనియు -
సాసట థత్ర యనియు, సహజ్సట థత్ర అనియు "ఎఱ్సక" అనియు అనసభవులందసరు. ఇదియే
సరా వేదాంత్ సార సంగ్రహ రహసయము.
అమనసక యోగ్ ప్రమావధి.
మనససు - త్రరగ్ుణాత్మకము - అనగా మనోవృత్యిలు. త్రరగ్ుణ సారూప్మై

55
యుండు.నస. సాత్రాక మనోవృత్యిలందస, అనగా అంత్ుఃకరణమున ప్ర బరహమయొకక
జ్ఞఞనానంద సారూప్ము ప్ రత్ర ఫలించసనస.
మనససు:-
సత్య జ్ఞఞనా (ధాయనా) భాయసముచయ
సదాససి చింత్నారత్రచయ
సదాచార ప్ధ గామియై
సహజ్ సదూ
ర ప్ సదానంద ప్దవి పార ప్ట ించసనస.
’సరాదా’ ఇది ఘట్ము - ప్ట్ము -కురీి - గోత్రము---- అనెడ్ రూప్నామ
చింత్నయే మనససు యొకక ప్ని:
" కుండ లలని సత్య వససివెైన మట్టిని,
కురీిలలని సత్య వససివెైన క యయనస,
ఆభరణము లలని సత్య వససివెన
ై బంగారమునస

గ్ురింి చసట్యే సత్య (మూల సతాి) దృష్ట ,ి ఇదయ సచిింత్నము - సదాససి

చింత్నము. దీనిలల "రూప్ నామ" విప్రీత్ దృష్ట ి నశించసనస. సమయ గ్ేృష్ట ి నసండ్ సమయ
జ్ఞఞనము అవత్రించసనస.
ఈ అభాయస సాధన వలు "వివేక విజ్ఞఞనము" ప్ండ్ ఫలిం చసనస.
ప్ రభవ -----ప్ రళ్యములకు
యోగ్మే మూలము
సృష్ట ి ----- లయములకు
అగిి కణము - మహారణయమునస దహించసనస
చినిి దీప్ము --నిబడాంధకార ప్ుంజ్ములఁబార దయరలునస.
"జ్ఞఞనా (యోగా) గిినా సంచిత్ం" -- శురత్ర
మనససు --- కుకక, కోత్ర వంట్టది. సాధనలనిియు దీనిని నిగ్రహించి,
జ్యంచి, లయంచసట్కే. నామ జ్ప్ం మొదలు ప్ంచ ముదరలు, ఉగ్ర త్ప్ససులవరకు,
మనససునస ప్దే తాడు తో ఒక గొత్యినకు కట్ిఁబడ్న ప్శువువలె, గావించిన, అ (peg)
గొత్యినస విడ్చి బయట్టకత పోవుట్కు వీలు ప్డక, దానిని చసట్టి అలసట, దాని వదేనే ప్డ్
నిదింర చస (లయంచస) నస, ససఖించసనస.

56
 మనససు, పార ణంతో త్రరిగి త్రరిగి అలసట ఆత్మలలఁ బడ్ విశారంత్ర యొందసనస.
ఆత్మనస విడచి ఇత్రత్ర ఉండ జ్ఞలదస ( మన జ్ఞలదస) దానికత ప్ రతయయక ఉనికత లేదస.
మనససు
శరీర ప్క్షం చయరిన ఆత్మకు దయరహం
మనససు
ఆత్మ ప్క్షము చయరిన శరీరమునకు మోసం.
కాని, ఆత్మ ప్క్షము చయరిన క్షేమం, శుభం, మోక్షం, ముకత,ి అమృత్త్ా
శాశాతానంద ప్దవీ పార ప్ట ి.
(1). ఊరథావాహిని: ఉత్ిరాయణ, దయవయానం, నివృత్రి ప్థం,
భవనాశవాహిని. అంత్రుమఖ ఆతామకార దివయ ప్ధం. మోక్షగామిత్యం.
(a) యోగ్:- సప్ ి కమలముల (ఏడుక ండల) లేక ష్ట్ిక ర,
ఊరథాగామిత్య మోక్షప్థం
(b) భూ
ర మధయ (శాంభవీ ముదర) లేక ష్ణుమఖజ్ఞఞన ప్థం:
త్రరవేణట (ప్ రయాగ్) తీరథ సాినము- చందరగిరి మారగము.

మనససు నకు అంత్రుమఖ – ఉదఢరణ – మోక్షప్ధం - దివయత్ాం

రండు మారగములు ఊరుా కుండలి.
గ్లవు . భహిరుమఖ – ప్త్న -- జీవ బంధన – సంసార మారగం
అధుః కుండలి.

(2) అదయ వాహిని, దక్ష్ణాయన, ప్టత్ృయాన, ప్ రవృత్ి, జీవత్ా - సంసార

బంధ, -జ్నన మరణ చక ర భమ
ర ణ గ్త్ మారగం. ఇందియ
ర శకుిల విజ్ృంభణ - విష్య
వాంఛలు -వాసనా, కాయ, భౌత్రక లంప్ట్త్ా ధయరణట -
మనససు (మాయ)నస నిగ్రహం
ి చి జ్యంచసట్కు ఆత్మజ్ఞఞనము త్ప్ప
వేరొండు ఉపాయములేదస. ఆత్మజ్ఞఞన జ్నమ సాథనము చిత్ిమే " ఆత్మ" ఉభయ సాధన
కరి. బాహాయ భయంత్ర చరయలు గ్లది.

57
 "మిత్రత్ా- శత్యరత్ా" ముల రంట్నస నెైప్ుణయము గ్లది. కావున - దృశయ
ప్ రప్ంచమునస దూరీకరించి, అదృశయ, అంత్రాయమికై అంత్రుమఖసండువు కముమ!!
దసష్ ి సాంగ్త్యమున దసష్ ి సంసాకరములు దసరగత్ర
సతాుంగ్త్యమున సత్ుంసారములు సదగత్ర
పార ప్ట ించసనస.
భకుిడు ------- బయట్
యోగి ------- లలప్ల
జ్ఞఞని ------- లలప్ల, బయట్ కూడ
భగ్వంత్యని దరిశంచసనస, సరాత్ర భగ్వంత్యని ఆరాధించసనస

మనోజ్య (రస) విదాయ సారాంశము:-

1. విష్య చింత్నమునస మరచసట్, మానసట్, ( సంకలపములనస ప్గ్
బట్టి, ప్ుట్ిలలని పామునస ప్ైకత రాకుండా కాచి, వేచి, అణచి వేయుట్.
దీనివలు ఇందియ
ర ముల పార బలయము (వృత్యిలు) త్గ్ుగనస -త్యదకు
సనిగిలి ు నశించసనస.
2. వాసనలు అనగా ప్ూరాానసభవ సమృత్యలు. సంసాకర బలమున
వృత్యిలు రేగినప్ుపడు, ఎప్పట్ట కప్ుపడు నిరోధించి, నిగ్రహం
ి చి,
సాధించి, విజ్యుడవు గ్ముమ.
3. " సంకలప వికలపములు" --- విష్ సరపములని ప్సటబట్టి, బహు
జ్ఞగ్రత్తో, తొకతక వేయడం దాార, మనసైథైరయము, చిత్ి శాంత్ర, ఆత్మ
లాభము - కైవలయ పార ప్ట ి త్థయము.
జ్ఞఞని సరాదా అంత్రుమఖసడయ!!
మనసేు ప్ రప్ంచము -- మనోనాశమే మోక్షము.
సావధాన:-
" నా మనససు సరిగాలేదస, ఎట్ో పోయనది, ఏమినిి పాలు పోలేదస" -
ఇదీ వరస. అంట్ే నీవు మనసస గాదస.
దానిని గ్మనించి దాని గ్మనమునస గ్ురింి చి నియమించయ "సాక్ష్వి - కరివు" నీవు
వేరు, నీ మనససు వేరు!!. మనససు నీకు ఉప్కరణము. దీనిని ప్దయ ప్దయ వివేచించి,

58
విమరిశంచి, ససదీర ా చింత్నము దాారా జ్ఞగ్రూకుడవెై , మనోవృత్యిలనస త్ల
చూప్కుండా అణచి వేయుము. "త్ాం బరహమ” - శరష్టంచి ఆత్మ లాభ పార ప్ట ి త్థయము.
ససఖీభవ!! శుభం భూయాత్

కావున సాధకుడు ----

1. నిత్య నిరంత్రాభాయసాది సాధనలతోనస -
2. ప్ురుష్ ప్ రయత్ి - శకతి - యుకుిలతోనస -
3. వివేక, వెైరాగ్య, ఉప్రత్యలతోనస
4. శాసిర జ్ఞఞన, గ్ురూప్ దయశ, సాంప్ రదాయకమన
ై సమసి
అనసకూల సాధన ప్దుత్యల దాారానస-
సాధనలు:-
కఠోర నియమాదసలు, ప్ునీత్ శుభ వాతావరణ, గ్ురు ఆశ్రరాాద,
మహరుషల కరుణాదసల వలునసి "మానసటక చెైత్నయము" నస లలబరచస క నవలెనస.
ప్ంచశ్రలములు:- ’ప్ంచ మిత్యరలు’ సహకరించాలి.
1. సదగుంధ ప్ఠనము.
2. సత్ుంగ్ము.
3. సదయగష్ట ఠ.
4. సచిింత్నము
5. సదా చారము.
ప్ రత్ర వారి యందసనస, దివయత్ాము గ్రిభత్ముగాఁ నసనిది.
"మానవుడయ మాధవుడు" - శివోహం!!

బాహాయంత్ర ప్ రకృత్ర పార బలయమునస నిరోధించసట్ే యోగ్ రహసయ కీలకము.

అంత్రగత్ నీదివయత్ామునస సాక్ష్త్కరించసట్ే జీవిత్ ప్రమావధి.
అందసలకే యీ ఉత్ిమోత్ిమ ససకృత్ ఫల రూప్ "మానవ జ్నమ" ప్ రసాదింప్
బడ్నది.
ఇది ఊరక రాదస. ఆమూలయ ప్ రసాదము.
కావున - సారథక జ్నసమడెైన ప్ రత్ర మానవుడు, నిషాకమకరమ, భకత,ి జ్ఞఞనము,

59
వెైరాగాయది త్రణ మారగముల నాశరయంచి త్రింప్ శరయో
ర దాయకము.
త్సామత్ జ్ఞగ్రత్ - జ్ఞగ్రత్.
ఓం - శుభం - భూయాత్.
సూక్షమముగా - సారాంశము.
బాహయ పార ప్ంచక విష్యముల మీదికత ప్రువులు తీసూ
ి ని, మనోవేగ్మునస
(వృత్యిలనస) యుకతగ
ి ా నిరోధించి, అంత్రుమఖమొనరిి, అంత్రుక్షయమున,
ధయయయారాధనమున, ధయయయా కార మొనరిి, --- ఏక లక్షయయపాసనగా సాధన చయయుట్యే
"త్ప్ససు".
నశించస, క్షణటక, నశార, దృశయ, విష్యముల ప్రిత్యజించి, దరష్ ి (దృక్)
సాక్ష్యైన తానస సా సారూప్ చింత్నమున నిలిి పోవుట్ే "ఆతామనందానస భూత్ర" -
"ప్ రత్యగాత్మ" ఆరాధన,
మరియు --
దయహము రథము, జీవుడు రథికుడు, ఇందియ
ర ములు గ్ుఱ్ఱ ములు, మనససు
సారథి, "వివేక, వెర
ై ాగ్య ఉప్రత్యలు ప్గ్గములు. ---బాహయ విష్యములే, "విష్ములు"
శత్యరవులు.
వీట్టని, "అభయం సత్ా సంశుదిుఃు ” ---- మొ||
దెైవిక గ్ుణ సంప్నసిఁడవెై, ఎదసరొకని విజ్యుఁడవు గ్ముమ!!. ఊరథా దృష్ట ి -
దివయ "ప్థము" నీ ధయయయము --
ఏది శరయో
ర దాయకమో, వివేచించి ఎనసిక నసము, యథయచే
ఇకనస:-
జ్ఞగ్రదవసథ యందస సరేాందియ
ర ములు, ఉప్ సంహరింప్ఁ బడనప్ుపడు,
1. మనససు నందలి సంసాకరములు, వృత్యిల రూప్మున చలించి, (చిత్ిమై)
2. "నేనస-నాది" అనెడ్ అహంకార మమకార రూప్ముఁ దాలుినస.
3. మంచి చెడల
డ ు, పాప్ ప్ుణయములు వివరించి, వివేచించి, విడదీస,ట నిరణయంచస
నప్ుపడు "బుది"ు గా నిశియంచసనస,-

ఇవే మనోవిభాగ్ సారూప్ములు.----త్యదకు నాలుగ ఒకకట్ై

సమాధయవసథయందస, (అమనసకసట థత్ర) లయంచి పోవునస. అదయ సా సారూప్ - సహజ్ఞ

60
వసథ - సాసట థత్ర!!
-
మనససు
మాయ నిదర
సవ రి

వికాసమే సృష్ట ి
మాయ
సంకోచమే విలయము-(ప్ రళ్యము)
సపషాి సపష్ ము
ి లెైన ఉపాధసలు (ఘట్జ్లము - మేఘజ్లము) గ్ల
వారగ్ుట్ చయత్, - సపషోి పాధికుఁడగ్ు వాని జీవుడనియు -
అసపషోి పాధికుఁడెైన వానిని ఈశారుఁడనియునస - జీవేశారుల భేద
మేరపడెనస.
మాయ మేఘము వంట్టది. అనగా మేఘ మందసండెడు జ్ల బందసవుల
వంట్టది. ఆ మాయ యందసడెడ్ బుదిు వాసనలందస ప్ రత్ర బంబంచిన జీవుడయ "చిదా
భాససఁడు", అనగా మేఘ జ్లమందస ప్ రత్రబంబంచిన యాకాశము వంట్టదని,
తెలియవలెనస.
మాయ యందస ప్ రత్రబంబంచి, మాయా ధీనసండెై మాయకు ఆధారుఁడెైన
చిదాభాససని, ఈశారుండనియునస, - ఆచిదా బాససఁడయ, సరాజుఞ డు, అంత్రాయమి,
జ్గ్దయయని మొదలగ్ు శబేములచయ శురత్యలందస చెప్పఁ బడెనస.
ఈశారాంత్రూభత్మైన మాయ - విశాం
మాయాంత్రూుత్మైన ఈశారుడు - జీవుడు
వీరి యవినాభావ సంబంధ విచారమే "వేదాంత్ము".
పాలు చూసే ి వెని కానిపంచదస.-
నోట్ల చూసే ి నాణాయలు కాన రావు.-
మరిర విత్ిన మందస వృక్షం కనఁబడదస.-
మేఘములు చూసే ి నీట్ట బందసవులు అంతయ.

61
"కారయ కారణ రూప్ేణ" - మాయా ఈశారులనస ఊహించస క ని అరథం చయసస కోవాలి.
ప్ది త్లలతో రావణుడు రాముని గ్ురింి చడయేయ, కాని విభీష్ణుఁడు ఒకక
త్లతో నే ధనసయఁడయయనస.
జ్గ్ నిిరామణ శకతయ
ి ు
ఈశారునకు గ్లదస.
మోహన శకతయ
ి ు

ఆ సమోమహనాశకతి చయత్నే జీవుడుఁ మోహింప్ బడు చసనాిడు. మోహన శకతి

వలు జీవునకు బంధము - అసమరథత్ - దయహాభమానము - దయహాత్మబుదిు - కరిృత్ాము
(అహంకారము) ---- త్దాారా ససఖదసుఃఖాది దాందాముల అనసభవ పార ప్ట ి.

"ఈశారుడు" సరా హృదయససథఁడెై, జ్గ్త్యినస ఇందరజ్ఞలికునివలె

ఆడ్ంచసచసనాిడు.
-- భగ్వదీగత్
దయహి అనగా దయహధారి ప్ రకృత్ర బదసుడెై నందసన, దయహ ధరమములకు
(అంత్ుఃకరణములు + ఇందియ
ర ములు) మరియు సాాభావిక ప్ రకృత్యలకు అతీత్యడు
కావడం దసరుభం.
ప్ైగా, పార రబు బలం, (అనగా సేాచే, ప్రేచే, దెైవచ
ే ేల బలం) --- అనిియు
కరమల కధిషాి నములు.
దయహ ధరమములు త్నవి కావని, తానస వేరని గ్రహం
ి చడమే "మాయానాశము.
మోక్షము!! సరేాందియ
ర ధరమములకు - కత రయలకు తానస సాక్ష్ - త్ట్సథ నిష్టరియా ప్ర
ప్ రత్యగాత్మ" --- ఈ అనసభవ జ్ఞఞనమే వేదాంత్జ్ఞఞన ప్రమావధి.
ఈ సత్య జ్ఞఞనా నసభవా నందములల నిమగ్ుిఁడెై (అంత్రుమఖసడె)ై "త్దయక నిష్,ఠ
ధాయనమే" యోగాభాయసము - అన బడునస.
మనససు - జ్ఞగ్రత్ ి - మనోవృత్యిలఁవేగ్ముల నస గ్ురింి చస, గ్మనించస "నీవు"
వేరని జ్ఞగ్రత్ ి ప్డుము. "కామ- మనొ- మాయ" శరీరములు త్మ అభవృదిు ప్ రగ్త్యలకు
పాట్ల ప్డునే గాని ------- "నీ" నాశనమునస గ్రింి ప్వు. నీ "సాసారూప్"

62
ధాయనమునసండ్, ఏమరించి, విష్యముల ఎఱ్ఁ జూప్ట, మభయప్ట్టి, మాట్ట మాట్టకత,
ప్ రకకలకు లాగి, వాట్ట దిశకు త్రరప్ుప క నసనస. జ్ఞగ్రత్.ి త్నసి మాలిన ధరమము మొదలు
చెడ డ బేరము ససమా!!
మనససు :-
శుకతల
ి ల వెండ్ లేదస
మృగ్ త్ృష్ ణ లల నీరు లేదస,
తారట్ట లల పాము లేదస,
మోొ డు లల మనిష్ట లేడు.
ఆలాగే, గ్గ్న కుససమం, వంధాయ ప్ుత్యరడు, కుందయట్టక ముమ ----
భారంత్రజ్నయ, అనసభూత్యలు. ఇదయ "మనససు" యొకక సారూప్ం.
ససదీర ా - బహుకాల - కలప కలాపంత్రాల (అనంత్ కోట్ట జ్నమల) నసండ్
సంపార ప్ ిమైన సంకలపముల ఫలా ఫల విష్యానస భవ వాసనలు - సమరణలు, చింత్లు,
---- తెరలు తెరలుగా- సాగ్ర త్రంగ్ముల వలె మనుః ఫలకం మీద ద రుడం ----------
విధి బలీయమై నిరిారామంగా "మనోవాహిని" --- దశరందియ
ర ములనే ప్టయ
ర
సాధనముల నాశరయంచి బాహయ ప్ రప్ంచమందలి "విష్యముల" వేట్కై ప్రువులు
తీససినే ఉండునస.

"నాయనా" ఒక వేళ్ నీ మనససు చంచలమై సట థమిత్ ప్డక,

కాలు కాలిన ప్టలి ు వలె, ఎకకడ్కకకడ్కో పోవుగాక,
నీవు మాత్రము నీఇందియ
ర ములనస
ఆదెస పోనీయకుండా కాపాడుకో
- "కబీర్"
నీ మనససునస, ఇందియ
ర ములతో చయరిి నీదెైనందిన చరయలనిియు
నాప్ట్ు, నాకై నివేదింప్ఁబడుత్ూనిట్లు నా ప్రం చెయయ; నీదయం పోదసగా మరి! ఇదయ
నిజ్మైన (ఆత్మ) వూచీ - "ఈశార ప్ రణటధానం" -
శను|| ఆతామత్ాం- గిరిజ్ఞ మత్రుః ప్రిచరాుః పార ణా శశరీరం గ్ృహం|
ప్ూజ్ఞతయ విష్యోప్ భోగ్రచనా నిదార సమాధి సట థత్రుః |
సంచారుః ప్దయోుః ప్ రదక్ష్ణ విధిుః సోితారణట సరాాగిరో |

63
 యదయత్కరమ కరోమి త్త్ిదఖిలం శంభోత్వారాధనం|| -- (సపష్ ము)
ి
ఇదయ ఈశార ప్ రణటధానము.---

ఈ ప్ రతయయక వాయసము చదసవఁదగ్ునస.

ప్త్ర
ర పార ణట సహజ్ంగా అభలష్టంచయది, అశించయది " దసుఃఖ నివృత్రి - ఆనంద
పార ప్ట ి" ఎందసకన అది ఆనంద సారూప్ు డెైన జీవునికత సహజ్ము. సచిిదానంద
సారూప్ుడెన
ై "ప్రమేశారాంశ మేగ్దా "జీవుడు". త్న లక్షణములే జీవునియందస
కూడా దయుత్మగ్ుట్ వలు - "జీవదయవుల" యవినాభావ సంబంధము వూహయము.
మరియు కారయ కారణ వాదము సత్య దరశనానికత దారి తీససింది. కారణం
లేనిది కారయ రూప్ సట థత్ర అరథం కాదస. వెైదయ శాసింలల
ర దీనినే "రోగ్ నిదానం" అంట్ారు.
కారణం అరథమైతయ, కారయ జ్నన - జ్ఞత్క వివరాల రహసయ సారూప్ము,
త్నిివారణోపాయము, నిరణయంప్ ససలభం, ససకరం, సససాధయం-

మరియు ---
దయవుఁడు ఎందసకీలా జీవ సట థత్రని ప ందెనస? ఈ విషాద చసయత్రతో(జీవ సట థత్రలల)
భీత్ర, బాధ, వయధ, విచారము, అజ్ఞఞనముల తో కురంగి పోవడం ఎందసకు? దీనికత కరి
యవారు? కారణ మది?
ే మొదలగ్ు భగ్వంత్యని త్రరవిధ ప్త్న సోపానముల
విమరిశంచి - తెలుససక ని, జ్ఞగ్రత్గ
ి ా కీలు- వీలు- మేలు, తెలుససక ని త్రరోగ్మించి
సాసట థత్ర (సాసారూప్ - సహజ్త్ా) పార ప్ట ికత ప్ూనస కోవడం ఎట్లు? ఇదయ మోక్ష పార ప్ట ికత
శరణయ దివయ ప్థము!!

నానా నరక యాత్నల నసండ్ విముకతి నంది, చెర వీడ్, అభయ భదరత్లతో,
సరళ్, ప్రిశుదు, శుభ జీవనానందమే మానవ జీవిత్ లక్షయం. కాని, పార రబుం మానవుని
(పార ణం) కరోమనసమఖసణటణ చయససింది. కారణం? ఇది కామ (ప్ రకృత్ర జ్నిత్) దయహం.
"జీవత్ా ప్త్న" త్రరవిధ సోపానములు"
1. దయహ ప్ రవేశం.
2. దయహాత్మ బుదిు

64
 3. బాహయప్ రప్ంచ మందలి విష్యములందస త్గ్ులు. "Close"
"దయవుడు జీవుడెై - బంధిత్యడెై - ప్త్నము చెందిన గాధ వరుస ఇంతయ"!!
కాని --
"సరా కారక, సరా వాయప్క, సరా నియామక - అనాది, అనంత్, అఖండ,
అదిాతీయ, అసమాన, అదసభత్ సచిిదానంద ప్రిప్ూరణ చిదిాలాసమే" ప్ర బరహమ
త్త్ాము.
"త్ాం బరహమ" - అహం బరహామసటమ” !!!

"ఈశారుడు - శకత"ి (భగ్వంత్యడు - మాయ) - జ్గ్త్ుంసారమున

ఆలు మగ్ల వలె రాజించి రంజింప్జ్ేయు చిత్ర విచిత్ర లీలా త్రంగ్ విరచిత్ విశా
నాట్క రంగ్మే యీ జ్గ్త్యి!!
మనసష్యయడు లేకుని నీడ లేదస. నీడ కలదని మానవుడు
(కారణం ) లేక సాధయమా? ఇదయ ప్ రకృత్ర ప్ురుష్యల అవినా భావ సంబంధ బాంధవయ
సరళి.
"జ్ఞఞన మయుఁడనస ప్ేర ప్ రఖాయత్రఁ గాంచస,
జీవునకు, బరహమ మాత్మయై - చెలగి నట్లు
బరహమ మానంద మయ మనం - బడుచస దాని
కాత్మ యయయనస, దనకు దా- నాత్మ యగ్ుట్.

ఫల ప్ రశిలు:-
"బరహమ జ్ఞఞని - అజ్ఞఞని" దయహాంత్రమున బరహమమునస
ప ందసదసరా"? - అనస సందయహ చింత్తో జ్గ్త్యినస సృష్ట ంి చి అందస తా ప్ రవేశించెనస
తానే
"అత్డట్ేు జ్గ్త్యినకు ఆత్మయై యీ అచయత్నమునకు చయత్
నంబయయనస!!."
"జ్డాంత్ర జ్ఞఞనము రూప్ నామ రహిత్ సతాిగా చయత్నములెై
చెలంగ్ు, త్దిత్రంబు అచయత్నంబు (జ్డము); " సదసత్, చిదచిత్” ప్దారాథల
వివరంబదియ!!

65
 కుుప్ ిముగా:- ఆది యందస అవాయకృత్ంబైన బరహమంబు నసండ్, "చయత్న +
అచయత్న " సృష్ట ి దయయత్మయయ!
"కారణంబన
ై బరహమంబ - కారయ మగ్ుచస,|
త్న శరీరంబుగా జ్గ్ంబునస సృజించె|
కారణ బరహమయే యట్లు- కారయ మగ్ుట్,
చకకగాఁ జ్ేయఁ బడె ప్ రప్ంచంబట్ండుర||
--" తెైత్ర
ి ీయము"
నిరుగణ - ఆకాశము, గాలిని సృష్ట ంి చిన భగ్వంత్యడు, సగ్ుణ
సగ్ుణ - దృశయ విశాానిి సృష్ట ంి చిన నిరుగణములకు అతీత్యడు.
అనంత్ విశారంత్ర తో విససగత్రిన సరేాశారుడు, కేవలం వినోద విలాసాభలాష్ తో
( Simply for a change ) ఒక చిని సంకలప ఫలంగా - జ్గ్నాిట్క వినోదమునస
చూచయందసకై కాబోలు "దయహం చెర" ------ ధనదార “ప్ుతారది" సంకళ్ళు
అరిష్డారగ దసరాక రమణ -------- విశా విష్య లంప్ట్ -
త్రరగ్ుణానసబంధ విశాల విసిరణ త్రంగ్ముల గాఢ తాకతడులు ---- నానా భష
ర ాి చార
దసరగత్యల కాలవాలమన
ై ఉపాధసల పార ప్ట ి ------ పాప్ం! సాయంకృతాప్రాధిమన
ై
భగ్వంత్యనికతక ముకీి - శ్రఘొ విమోచన మారగమే లేదా? ఇక భగ్వంత్యనిగ్త్ర ఇంతయనా?
విచారించి, సహకరించి ప్ుణయము కట్లి కోరా? జ్ై భగ్వాన్!!
ఈ దయహ బృహత్ వూయహమునసండ్ విడుదలకై ---- అంత్రాయమి -
ఆశ్రరాదించస -- ఉత్రిష్ ఠ !! ప్ రభూ ససప్భ
ర ాత్ం!!!
మానవుఁ డ కకడయ భగ్వంత్యని ప్టలువగ్లడు!! అమృత్త్ామునకు
అఱ్సఱలు చాచి అందసకోఁగ్లడు!! అందయ లయంచి అమృత్త్ాము అవఁగ్లడు.
దయవునియందస విశాాసమే అమోఘ మైన వరప్ రసాదము. దెైవమేగ్త్ర.-
శరణయము - పార ప్ు - రక్ష అని విశాసటంచిన, శాంత్ర, ససఖము, భదరము త్థయము:
మోక్షము వేరు ఘట్ిము ససమా!!
జీవుడు చత్యరేశంబున బంది- కాని, - చత్యరేశ (“ప్ంచ కరమ + ప్ంచజ్ఞఞన +
అంత్ుఃకరణ చత్యష్ య
ి - వెరశి ప్దస నాలుగ) -
--- ప్ంచకోశాతీత్
--- ప్ంచపార ణాతీత్

66
 --- దాందాాతీత్
--- సంకలప వికలాప తీత్యడు ---- కాగ్లడు!!
ఒక కకక ఇందియ
ర మునస జ్యంచసట్, ఒక కకక లలకమునస
జ్యంచినట్ే.ు ఇంక సంప్ూరణ ఇందియ
ర జ్యం, చత్యరేశ భువన విజ్యమే.
ఇదియే ఏకాదశి వ రత్మని కూడా అందసరు. సనాత్న సాంప్ రదాయ
సటదమ
ు ైన ఏకాదశి మహత్య రహసయ మిదియే. దశరందియ
ర ములనస క రమముగా ఒక కకక
రోజున , కేందీకర రించిన సాధనా సామరథుముతో ఒక కకక ఇందియ
ర మునస జ్యసూ
ి ,
11వ త్త్ామైన మనససునస " ఉప్వసటంచి" (అనగా లక్షయ ధయయయ బరహమ సాథనమందసంచి
-----) ధాయన ధారణ సమాధి సట థత్యలనస క రమముగా నందసక ని ధాయన ఫలితానందమునస
----, దాాదశి రోజున సంత్ృప్ట ిగా సంత్రపణ మనసభవించసట్యే "పారణ" మందసరు.
మనససు -- సంకలప సారూప్టణట - మనససు కరిగి లయంచి
నప్ుపడు విశాంకూడా మాయ మగ్ునస
--- "మైతయో
య ర ప్నిష్త్"
కాని, -
మనససు మూరే- త్యరీయావసథ లందస
అఖండ దివయ తయజ్ససుతో (ప గ్ - వేడ్ లేని) మునిగి లయంచినప్ుపడు --
(అంగ్ుష్ ి ప్ రమాణుడెైన ప్ురుష్యడు -- ప్ రత్యగాత్మ – నిష్టరియ - త్ట్సథ -
కూట్సథ సాక్ష్ తయజ్ససు లల) ----
అనగా ---
నీట్టలల చకకర - ఉప్ుప కరిగి లయంచినట్లు -
మిగిలి పోవు ఆయఖండ అదసభత్ తయజ్య విలాస మే "ఆత్మ" (ప్ రత్యగాత్మ) --
అప్రోక్ష దివయ మధసరానస భూత్ర ఆతామనసభవం - అనశార ప్నిిధి- అమృత్త్ాం -
అక్షరత్ాం - అఖండత్ాం- !!
సరా సత్ామైన ప్రమారథము ( బరహమము ) నస జ్ఞఞనమయమన
ై భకతి
ప్ రప్త్యిలతో, అఖండ గౌరవ ప్ేరమాత్రశయములతో, ( ప్ రగాడ వాంఛ), త్దనసకూల
ప్ రవరినముల తో నిమగ్ిమగ్ుట్యే "ఉప్నిష్నమత్ ధాయన విధానము" -

67
ప్రమ గ్ురుఁడు ప్రుస వేది - త్మ త్ప్ శశకతి ఫలమునస దార పోయగ్లరు -
బాల గ్ంగాధర్ --- గాంధిజీకత
శ్రర రామకృష్ ణ ప్రమ హంస --- వివేకానందసనకు
ఉపాసటనీ బాబా మరియు బాబా జ్ఞన్ లు -- మహర్ బాబా కు
త్మ త్మ త్ప్శశకుిలనస ధార పోసటరి.
శను|| ఉదఢరే దాత్మ నాతామనం నాతామన మవసాదయేత్|
ఆతెైమవ హాయత్మనో బంధస రాతెైమవ రిప్ు రాత్మనుః||
తా|| త్న యభవృదిు కత తానే కారణము. తా నసదురించసక నసట్లల న శరదు
వహించి, అధయగ్త్రపాలు కా కూడదస. ఇందియ
ర ముల నిగ్రహించిన త్న మనసేు త్నకు
చసట్ిము. నిగ్రహం
ి ప్ని మనసేు త్నకు శత్యరవు.
కాని, సాధకులు త్మనస తామే ఉదురించస కోవాలి!!
-- భగ్వదీగత్. అ .6 .శను .5.
మనససునస అమనససు గానస
హృదయం చినమయంగానస
జ్ఞఞన చక రంతో, సంకోశ చయిధనము చయసటన - కామ కోర ధాధి అరిష్డారగ
విజ్య ఢంకా మోొ గ్ు త్యంది!!
నేనస ---- నాది
ఇది ----- అది
అహంకార - మమకార చింత్నమే మనససు!1
ఇట్టి విప్రీత్ - విబేద భావనలు నశించసనస, మనససు నశించసనస!!
"మనససు" వట్టి భారంత్ర - భమ
ర - మాయ - గాయస్ అనసకో!! నీదయమి
పోయందిలేదస - ప్వడా వదసలుత్యంది గ్దా!!
" బరహమ చింత్న యేలాగ్?" -- త్యదకు నాకేమీ తెలియదయ - ఏమిట్ో " -
ఏమో" అనే ధాయనించస, ఆయనేాష్టత్ బరహమమే చయఁదయడెై , దారి చూప్ట, దరిఁ జ్ేరిి,
త్రింప్ జ్ేయుట్ త్థయము.
అయతయ త్రరకరణ శుదిగ
ు ా ----
" శరణాగ్త్ర, సరాారపణ," మత్యంత్ ససలభ, ససకర,శుభ ప్థము!!
అభయం!!

68
 మోక్ష దసరగమునకు ప్ రవేశప్ు ష్రత్యలు రండు :-
1. నీ యరహత్ :- ప్ూరాజ్నమ ప్ుణయ - శుభ సంసాకరముల ఫలము - మరియు
ఈజ్నమమున ప్ురుష్ ప్ రయత్ిము సాధనలు.
2. నా యనసగ్రహము :-
ఇక జీవత్ా సట థత్ర నసండ్ దివయత్ా సహజ్ సట థత్రకత మారగమల
ే ేదా? నిరాశ నిసృహ
లేనా మిగిలద
ే ి? సావధాన ! అభయం!!
నీవు అమృత్ మయుఁడవు - నీసాసారూప్ సాారాజ్య ప్దవికై -
ప్ురోనసమఖసడఁవుగ్ముమ!!
ఫుణయ గాధలు - దివయ చరిత్ల
ర ు - ప్ుణయక్షేత్య
ర ాత్రలు -వేదాంత్ చరిలు -
భోధలు – శరవణ మననాదసలు- ప్ంచశ్రలముల సహకారము - మానవునిలలని ప్విత్ర -
ప్ునీత్ - దివయత్ా - ఆధాయత్రమక సంసాకరములుదీప్
ే టత్ములెై, విజ్ృంభంచి, సదాాసనలు
ప్రిమళించి, ఊరథాకుంత్ల గ్త్యఁజ్ేయునస.
" సత్ుంగ్ తయా నిసుంగ్త్ాం" అనాిరు శ్రర శంకర భగ్వతాపదసలు.

నిరిాష్యయ మనససు నివృత్రి వలు సా సారూపానస

వెైరాగ్యము తీక్షణబుదిు సంధానం - మోక్షం
సత్్ి బోధము

విష్య కాంక్ష - బంధము ( సంసారము ) - విష్ం

మనససు నకు
విష్య ఉప్ేక్ష - మోక్షము ( విముకతి )- అమృత్ం

కావున, మనససు అంత్రుమఖమైన, విష్య దూరమై, నిరమలమ,ై సట థరమ,ై బలీయమ,ై

శుభ (ఆత్మ) వాసనలు, ప్రిమళించి, ప్ునరజనమ బీజ్ములు నశించసనస.
మనసుంబంధము చయత్, జీవాత్మయై యుండెనస. అమనసక సటదత
ిు ో ఆతామంశ
(ప్ రత్యగాత్మ) ప్రమాత్మ యందస లీనమై పోవునస.
మనససు :- 1. ప్ రవృత్రి రూప్ేణ :-

69
 దయహ పార ప్ట ి - దయహ దారణ - సంసారము - జీవత్ాము కేవలం పార రబు
ఫలానస భవ జీవ శిక్షణ కారణం - సాధనం ఉపాధి రూప్ేణ -
బహు జ్నమ సంసార సంబంధ ప్ రభావంవలు "మనససు" నిత్య బందసవెై --
అభీష్ ముల
ి సాధించి చయకూరిగ్ల - సేవకుడు
ఆలలచనలకు సహకరించస - మంత్రర
ఇందియ
ర జ్యమునకు తోడపడు - సామంత్యడు
ఆనందము నివాగ్ల - ఇలాులు
జ్ఞఞన ముపారజనకుప్కరించస - గ్ురువు
పాలించసట్ చయత్ - త్ండ్ ర
లాలించి ఆనందము నిచసిట్చయత్ - త్లిు
విశాాస పాత్యరఁడగ్ు - మిత్రము
చిత్ర విచిత్రముల జూప్టంచస - మాంత్రరకుడు
కాని
2. నివృత్రి సాధనోపాయములు :-
a. ఇచాే తాయగ్ము దీనిని
b. ఇష్ ి వససి ప్రితాయగ్ము అసంకలప శసిర మందసరు.
c. ఇష్ ి వససి దూరము
ఇవి మనో నాశమునకు, నివృత్రి సాధనకుప్కరించస "అసంగ్త్ా"
కీలకములు. మరియు శుభగ్త్ర, సదగత్ర, ముకత,ి మోక్షము, ----- సాసారూపానస
సంధానమున కుప్కరించస దివయ ప్థము.
చిత్ి జ్యంతో శాంత్ర,
అమనసక సట థత్ర తో బారహమ సట థత్ర
త్యరీయ పార ప్ట ి.

ఓం

70
 2. మనససు.
ప్వ
ర ేశిక
సుభోధ
" మనససు" అనగా సంకలప వికలపము లెచిట్ నసండ్ ప్ుట్లి నో
" బహు జ్ఞగ్రత్గా - తీవ ర సాధనా శకతి తో క్షణ క్షణమునస -
ససదీర ాం గా, కనీసం 1 నెల -2 నెలలు- నిష్ ఠ తో గ్మనించస.
మనససు అంత్రుమఖమై - ద ంగ్ వలె దాగి త్యదకు అదృశయ మౌత్యంది.
యీ అభాయసమే అమనసక యోగ్ సటదకిు త ప్ునాది అగ్ునస.

మనససు ఓం
" క్షణమేకంక రత్య సహసరంవా "
తా|| ఒక క్షణం మనససునస, నిగ్రహించడం -
వేయ యజ్ఞముల సమానము.

సంకలప వికలప సారూప్మే " మనససు"

" సట థర తా నహి నహి రే మానస
సట థరతా నహి నహిరే "
-- " కబీర్"
త్రరదశలందస - త్రరప్ురములందస సంచరించస " జీవత్ామే" మనససు లేక
త్రరప్ురాససరుడు.
త్రరప్ురాంబ- త్రరజ్గ్దాందాయ – త్రరమూరి ి - త్రరదశరశారి – త్రుక్షరీ - త్రరప్ుర
ససందరి- ప్ రత్యగాత్మ – (ఆది) ప్రాశకతి - జ్గ్ జ్జనని - తయజ్యవత్ర ---
-- శ్రర లలితా సహసర నామ సోిత్రం(626 – 630, 234, - , 572, - ,452).
జీవత్ామునస పోకారిి దివయత్ామునస ప్ రసాదించస దయవ దయవి - ప్ రత్యగాత్మ.

71
 "సంకలప మే మనససు" - "మనసేు సంకలపము"
- బుది,ు కత రయ, అహంకారము, ప్ రకృత్ర, మాయ, బంధము, చిత్ిము, అవిదయ, ఇచే,
వృత్రి, సరాం.
మనససు ఇందియ
ర ములకు (10 + 4) రాజు. -ఇందసరడు బలీయమైన
మోహనశకత.ి - నరికత చత్యష్ యం,
ి ప్ రమాదకారి - ఇందరజ్ఞల మహేందరజ్ఞలముల
కధిషాి నము.
సంకలపముల వలు మనససు ప్ుట్లి నస. సంకలపములే మనుఃసారూప్ములు.
వాసనలు (సంసాకరములు - ఇందియ
ర ముల దాారా ప్ూరాానసభవ సమృత్యలు -
అనసభూత్యలు) సంకలపములకు బీజ్ములు. సంకలపములే మనససు. - నిసుంకలప
సట థత్రయే అమనసకయోగ్ సటదిు - మోక్ష సారూప్ము.
" ఏకా కార చిత్ివృత్రి " - ధయయయాకారమగ్ుట్యే సమాధి. అదయ ధరమ
మేఘము. చితెకత ి ాగ్రు సట థత్ర నభయసటంచసట్యే, మనో జ్య విదాయ విధానము.
మానవుని మనససు - ఉపాధసలలలకలు మికతకలి బలమన
ై ది. నిగ్రహానసగ్రహ
(ఆశ్రరాాద - శాప్) శకుిల మహిమ గ్లది.
మనససునస (జ్ఞఞన - యోగ్ మారగములందస) సంసకరించి, నిత్య
నిరంత్రాభాయసాదసలచయ బలప్రచి, శకతి మంత్ముగానస, తయజ్యవంత్ముగానస,
చయయుట్యేగాక, బహు జ్ఞగ్రూకత్తో మలుకువగా, ఉప్యుకింగా, లలక
కలాయణారథమ,ై అనసనయంబున, ఉంచసక నవలెనస. అమూలయమైన, అనంత్ శకతి
మంత్మన
ై , దివయ మనశశకతని
ి మించిన, అసిర శసాిుదసలు లేవు. జీవాంశ బరహమవారసస.
ఆనంద సారూప్మైన దెైవాంశము జీవాంశమందసనిది. అందసవలు
మానవుడు, ప్రమాత్మ సామీప్యమునస ప ందసచసనాిడు.
జీవాత్మ = (ఇందియ
ర + మనససులతో) కూడ్న "ఆత్మ".
ఆత్మ సాత్ సటదమ
ు ైనది. ప్రాప్ేక్ష, బాహయ ప్ రయత్ి సాధనలనవసరం. జ్ఞఞని
నిరిాకారి - దాందాాతీత్యఁడు. అత్డునిచోట్ే ప్విత్ర క్షేత్మ
ర ు, దివయ తీరథము. మనససు
యొకక నిరాాుపార సట థత్రయే సమాధి. జ్ఞగ్రత్ుాప్ి ససష్యప్ుిలే మనససు యొకక
త్రరవిధావసాథ బేధములు.
ధాయనము -
ఇత్ర చింత్లు, త్లంప్ులు - సంకలాపదసలు మాని, నిశిలత్నస, ఏక లక్షయ

72
(ధయయయ ప్ రత్యగాత్మ) చింత్నసండుట్యే "నిరమలలదయయగ్ము" -
" అచల సారగమాకాశ జ్ల నిధసలు ప్రాత్ంబులు,
అచల మూరుిల ధాయనించస చసండనగ్ునస"
-ఇదయ ధాయనొపాసన
"చిత్ి వృత్రి నిరోధమే యోగ్ము"
- ప్త్ంజ్లి
సామానయంగా భగ్వధ్ాుున సమయమున, చిత్ి వృత్యిలు విజ్ృంభంచి, ప్ రత్ర
ఘట్నలనస ప్ రదరిశంచి, కలవరప్ట్టి, నానా అగిి ప్రీక్షలకు గ్ురిచయసట, సత్్ియత్ిముల
నెల ు భంగ్ ప్రుప్ఁజూచసనస. మహాముని శరష్
ర యఠలు, యోగి ప్ుంగ్వులు సహా త్పో
భంగ్మున కఱ్య,ై చసయత్రని ప ందిన గాథలు కూడ మండు.
మనససు నకు ఇందియో
ర దయయగ్ము - (ఇందరత్ా ప్దవీ నిరాహణము -
విష్య లంప్ట్త్ాము) సహజ్ము; వెనసకట్ట గ్ుణము; కాని, నిష్,ఠ నిగ్రహము,
ధాయనము, మొదలగ్ు సరి క త్ి పోకడలు దానికత అసహజ్ములు; అలవాట్లలేని,
కడుంగ్డు దససిర ప్ రయత్ిములు. అయననస ప్ురుష్ ప్ రయతయిన ససఖీభవ.
ప్ రవాహంలల ప్డ్ క ట్లి క ని పోవడం ససలభం. ఏమియు శరమ వుండదస. కాని, ప్ రవాహాని
కదసరీదడం దససాుధయం - దసరుభం -దససాుహసం - బాధాజ్నకం - భయంకరం - కాని,
సత్ఫలదాయని, మనససు - ఆత్మ బంట్ల; దయహ "భవన" రక్షణ పోష్ణ ససఖాదసల
చయకూరుి హితయష్యడు. ఘూరాఖ, శత్యర ప్క్షం చయరిన "ఆత్మ" దయరహం త్ప్పదస. సాామి
ప్త్నం త్థయము.
ఇందియ
ర ములు - సంకలపములు -
ఇందరలలకమనగ్ - ఇందరజ్ఞలమనగ్ఁ -
ఇందర ప్దవి యనఁగ్ నినిి యొకట్
కలియుగ్మున నరులు కానరు భమ
ర చయత్ ||విశా||
అనిియు మనోమాయాజ్ఞల, ఇందియ
ర కత రయలే!! సరాం మనోమయ
రాజ్యమే. కాని, మాయ కూడా బరహమలలనిదయ. ఇక బరహమ భని ప్దారథమది?ే బరహేమత్ర
ప్దారథమునిదని "దెాై త్" మొప్ుప కోక త్ప్పదస. అనగా దృశాయదృశయ (సదసత్)
వివేకము కేవలం కలిపత్మని, సరాం - అదిాతీయం బరహమ - సరాం ఖలిాదం బరహమ.
వేద ప్ రవచనాలు శిరో ధారయములనక త్ప్పదస.

73
 "ప్ురుష్యనిలలని శకత"ి ప్ురుష్యనికని భనిమట్ుగ్ునస? అరథ నారీశార
త్త్ాము - విష్యణ హృదయసథ లక్ష్మ, బరహమ ముఖసథ భారత్య లంతయ: ప్ రకృత్ర ప్ురుష్యల
అనాది అవినాభావ సంబధమత్ర నిగ్ూఢము. అప్రాయప్ ిము. అత్రకుము:
అవిభాజ్యము -
ప్ రళ్యాంత్మున, అదిలలవలెన,ే సమసి దృశయములు సతాిహమనమ,ై సా
సారూప్ (బరహమ) మందస లయంచి, సాసట థత్ర - నిరుగణ నిరాకార సహజ్ సట థత్రయందస
బీజ్మాత్రముగ్ లీనమయ
ై ుండునస.
"ప్ రప్ంచోప్శమనం శాంత్ం" - శురత్ర
దీనినే బీజ్ఞంకుర నాయయ మందసరు. చెట్లి లేకుని విత్యి లేదస - విత్యి
లేకుని చెట్లి లేదస. ఇదయ ప్ రకృత్ర ప్ురుష్యల అనాది అవినాభావ సంబంధ బాంధవయ
రహసయకీ రడా వినోద గాథ.
మనోజ్య మారగములు.
1. శాసిర జ్ఞఞనం (ప్రోక్ష) - సాధన చత్యష్ య
ి సంప్త్రి.
2. గ్ురు అనసగ్రహం - అనసభవబోధ - హసి మసిక సంయోగ్ం - ఆశ్రరాాద
ప్దుత్ర.
3. జ్ఞఞన సాధనలు :-
a). "నేత్ర నేత్ర" - దృశయం నశించి దృక్ (సాక్ష్) శరష్టంచసట్
b). ప్ంచకోశ విమరశ - ప్ రజ్ఞమిగ్ులుట్.
c). దయహత్రయ - అవసాథత్రయ విమరశ: ఎఱ్సక - తెలివి
ఆత్మసాక్ష్తాకరమై "అదిాతీయం బరహమ" నిలుిట్
విష్య వాసనలు - ఇందియ
ర ముల భూత్ కాలానసభవములు -
విష్యానసభవ సమృత్యలు - సూక్షమ రూప్ సంసాకరములు.... ఇవే "జీవత్ా" కారణము.
హృదయ గ్రంధసలు - చిద చిదగం
ు ధసలు (ముళ్ళు) అందసరు.
ప్ూరాానసభూత్యల సమృత్ర బీజ్ రూప్మున "దయవుని జీవునిఁ జ్ేసట" - దయహ
ప్ుర బందీగా - (ప్ురుష్యనిగా) - సాసారూప్ జ్ఞఞనం మరుగ్ు ప్రచి "అహంకార"
వయవహర సట థత్రలల దయహేందియ
ర ాత్మ బుదిత
ు ో, అకరి కరినని భమ
ర సట, భారంత్ర నొంది ---
బాప్ురే: ఏమిట్ీ మహేందరజ్ఞల ఘోర మాయా వూయహయము!! ఈ మాయ (మోహ)
నాశమే మోక్షము!!

74
 1. ఇందియ
ర నిగ్రహముతోఁబాట్ల, జ్ఞఞనాగిి, దృఢ బోధ
లుండ్నిి, (విష్య) వాసనలు నశింప్కుని - కరమ
(ప్ునరజనమ) బీజ్ములు నశింప్వు.
2. రసకత రయ - మనోజ్య విదయ - మారుతీ విజ్య ప్ూజ్ -
అనగా మనోరూప్మగ్ు సంకలప వికలప నిగ్రహము -
మనససునస అంత్రుమఖ మొనరుిట్ -
3. "వృత్రి" నాశకర (నివృత్ి) "శవణ, మనన, నిది ధాయసనాదసలు
క రమముగా అభయసటంచి సాధించసట్.
4. ధాయన ప్రం - సగ్ుణోపాసనతో పార రంభంచి,
నిరుగణోపాసనతో త్రించసట్ (అమనసకయోగ్ం).
5. మనో + మారుత్ం: (జ్ప్ + అజ్ప్ గాయత్యరల) అభాయసం (లయ యోగ్ం)
- 6. పార ణాయామాది (ప్ంచ ముదరల) తారక యోగ్ం.
7. ఆత్మ (ప్ రత్యగాత్మ) ధాయనం - (ప్ రజ్ఞఞనంబరహమ) -
మనో దయష్ములు ఆత్మనంట్వు. - మనససు జ్డము; సాత్ుః గా
వాయపారము చయయ జ్ఞలదస. అశకిము. "ఇది బరహమము - ఇది ప్ రకృత్ర" - అని గ్రహించస
తెలివి మనససుకు లేదస. కాని, ఈ సత్యమునస గ్రహం
ి చస "తెలివి" యే
సాయంప్ రకాశకుఁడగ్ు ప్రమాత్మ సారూప్ుడు: అంత్రాయమి: ప్ రత్యగాత్మ, కూట్సథ సాక్ష్!!
అనగా:-
"ప్ రకృత్ర - ప్ురుష్యల" వివేకమునకు, ఆత్మకు గ్ల సాయంప్ రకాశ జ్ఞఞనమే
మూలము; కాని, మనససు కాదని భావము.
మనససు - అసత్యి; అణుప్ రమాణము - దాని దయష్ములు ఆత్మ నంట్వు:
మనససునస "శశ విషాణ సూరయుః" - దృషాి ంత్ముగా తెలిపనారు. ఆనగా,
చందసరని యందస కుందయలు లేదస; ఉండెపో, దానికత క ముమ లేదస, త్యద కుండెనా, అది
సూరుయన కేలాట్ట హనియుఁ జ్ేయ జ్ఞలదస!!
త్దాత్య - అసత్ియ, అణుప్ రమాణమైన మనో దయష్ములు " "సత్యి-చిత్యి"
అయన సాయంప్కర ాశమున కట్టి హాని - కళ్ంకము నూయనత్ నాపాదింప్ జ్ఞలవు:
నిప్ుపనస చెదలంట్నట్లు, బరహమ నంట్ జ్ఞలవని తాత్పరయము!!

75
 "ప్ురుష్యడు వేరు - ప్ రకృత్ర వేరు" అనస భమ
ర యే దెైాత్ కారణము. . వససి
రూప్ నామ రహిత్, సత్య దరశన, త్త్ా జ్ఞఞనమే "మాయకు బరహామసిము":
ర "ఆత్మ"
సత్యం; త్దిత్రం సరాం "కలిపత్ం" - అంతా చిత్ర విచిత్ర - విప్రీత్ - విభేద రచన
మాయా జ్ఞలము. కాని - అత్మ త్త్ాము, నిత్యము, సత్యము, నిరిాకలపము,
ఆనందము, జ్ఞఞనము, శాంత్ము, అదిాతీయము, అపార కృత్ము, లలక విలక్షణమన
ై ది.

యుకతి - ఉపాయము - విచారముల సాయమున విష్యముల (విష్

సారూప్ముల) నిజ్ సారూప్ము నిరణయంచి, నిశియానంత్రం, సత్య దరశనం త్థయం.
అనసభవ జ్ఞఞనానందమే అప్రోక్ష్నస భూత్ర!!

భగ్వంత్యడు సరాం సృష్ట ంి చి తానస త్ట్ససథడుగా (సరా సాక్ష్గా),

నిరిాకారంగా ఉండట్ం అత్ని శకతకి త మించిన ప్ని కాదస కదా!!
-- బరహమ సూత్రములు. భాగ్ం II. ఆధాయయం. I. సూత్రం. 2.

నిరమల, నిరిాష్య, నిరాాసన, నివృత్ి,

మిత్రత్ా జితయందియ
ర , అంత్రుమఖ, ఊరుాగామిత్ామన
ై
"శుదు" ఆత్మప్రంబంధసవు: ఊరుాగామి.
మనససు
శత్యరత్ా - మలిన, లంప్ట్త్ా, వాసనాయుత్, ప్ రవృత్ి,
బహిరుమఖ, "ఆత్మశత్యరవు" - అధయగామి.

1. సంకలప వికలాపత్మక సట థత్రయే "మనససు"

2. నిదర, మూరేలందస మనససు లేదస.
3. మనససు లేని సట థత్రయే అమనసక సట థత్రయనబడునస.
ఇచిట్ మనోవృత్యిలు, ఇందియ
ర కత రయలు రదసే. దయహ జ్ఞఞనమే
లేదస: లలక జ్ఞఞనం అంతయ!!
4. ఆలలచనలు లేని మనససు ఉనిదనసట్ సావచన విఘాత్ము -
నిరరథకము, శ్రనయ ప్ రకట్నము.

76
 5. దృశయమంత్రించిన దరష్ ి లేడా?. ఉనాిడు!! ఆలా మిగిలిన సాక్ష్యే
ఆత్మ (ప్ రత్యగాత్మ) -
6. సరా దృశయములు అదృశయమన
ై ప్ుపడు "ఆత్మ" సాయ కాంత్రతో
ప్ రకాశించసనస: --- కూట్సథ -నాట్కదీప్ము - సాక్ష్ -ప్ రత్యగాత్మ -
ఆత్మ.
-- యాజ్ఞ వలుకుడు.
బరహామండమునంత్యు నావరించిన, అఖండ తయజ్య రాశి (సారణ దరవ సాగ్ర)
రూప్మే "ప్రబయలు" -
ఆత్మ ప్రి ప్ూరణము. కాని, మానసటక ఘట్ిమునందస జీవునకు ప్రసపర వెైర
వెైరుధయ, విభని సట థత్యలు గ్లవు.
మనసుంబంధ శకుిలే మానవత్ామునస గ్లిగించసనస. త్త్ాదృష్ట ి యందస
సరాము నందత్రాయమి యయ
ై ుని సత్పదారథమే లేకునిచో జీవాత్మలసలే లేవు.
అంత్రూభత్మై - అంత్రిత్
హ మై యుని దెైవ శకతి ప్ూరాణవిష్కరణ మంది
నప్ుపడు, మానవత్ాము లక్షయ సాఫలయము నందసనస. ఇదయ ముకి సట థత్ర!!
అనంత్ సట థత్ర నందసట్ే, ప్ూరణ దెైవత్ాము, త్యరీయావసథ, సాసారూపానస
భూత్ర -- దీనినే "సప్ ి ప్రిణామ శిఖరారోహణ" మందసరు.
విదితాత్యమఁడగ్ు నాత్డాత్మయే సరాత్ర - సరాముగాఁ గాంచసనస. అఖండ
చిదిాలాసానస భూత్ర!!!
అట్లు జీవ బరహ్మమకయము (బారహిమ సట థత్ర) నందిన వాని కనిడు "ఇహ-ప్ర"
చింత్లు, దసుఃఖములుండబోవు.
సమసి సృష్ట ి - దృశయ ప్రిణామములు దయవుని నసండ్ వచిినవే. అందసలకే
గ్దా ఐకయ శాంత్రకై త్హ త్హలు!!
------ నదసలు సాగ్రమునస చయరుట్కై ప్రువులు తీయు నట్లు
------ ప్టల ు త్లిు ఒడ్లల జ్ేర ఆరాట్ ప్డుచసనిట్లు,
------- జీవుడు దయవుడుగా మారుట్కై ప్రిత్ప్టంచసనస.
జ్నమ సాథన గ్మయమే "శాంత్ర - భదరత్ల" నివా గ్లదస.
ఇందియ
ర ములు (10 + 1). బరహమ నసండ్ ప్ుట్టినవి. ప్రిమిత్ శకతి గ్లవి.
సరాజ్ఞత్ - సరా వాయప్కత్ా సోిమత్లు లేనివి. పార ణ శకతి (vital force)

77
ఇందియ
ర ాతీత్ము. ఇది కూడా బరహమ నసండ్ ప్ుట్టినదయ. పార ణ శకతి యన కేవలం "గాలి"
కాదస. సరేాందియ
ర ాధిప్త్యం వహించి, భరించ గ్ల అదృశయ శకత;ి ప్ రతయయక కత రయాశకత,ి
పార ణందియ
ర , దయహ ధారణ, రక్షణలకై - సూక్షమమై - సరాదయహ వాయప్ ిమైనది.
(1) అంత్రిందియ
ర ములు - అంత్ుఃకరణ
చత్యష్ యము
ి - బుది,ు మనససు, చిత్ిము,
అహంకారములు.
ఇందియ
ర ములు
(2) 5 కరేమందియ
ర ములు + 5 జ్ఞఞనేందిర
యములు. (బాహేయందియ
ర ములు)
(1) గ్రహణ శకుిలు (2) గారహయ సాధనములు.
(1), (2) - యీరండ్ట్ట కలయక వృత్యిలకు మూలము. విష్యముల వేట్ - సంసార
కారణము. ప్ునరజనమ బీజ్ము - వాసనలకు (హృదయ గ్రంధసలకు) నిలయము.
మోక్ష్ట్ంక కారణము:
ఇందియ
ర ాధిషాఠనము - ఇందసరడు - మనససు
దయవేందసరడు - ఇందియ
ర ాధిషాి న దయవత్ల కధి నాథసడు = (మహేందసరడు); ప్ రత్యగాత్మ.
ఇందియ
ర ములకు ఆయా యధిషాి న దయవత్ల యాధారయము లేకుని-
"గోళ్కము" లనఁ బడునస: అదృశయ విదసయత్్ిసారము లేకుని - రేడ్యోలు, బలుులు,
ఫ్ాయనసు, సవపకరుు, సౌి లు మొదలు నిష్్ియోజ్క (జ్డము) లుగా, పార ణ హమన
శవములవలె కత రయా శ్రనయమగ్ునస.
దసరశయ ప్దారథములందస, అదృశయ చెైత్నయ శకతి (ప్ురుషాంశ) ఆవహించి,
చెైత్నయవంత్ము చయయుననసట్ కీ దృషాి ంత్ మత్యంత్ఁ సమంజ్సము, ఉచిత్
సాదృశయము!!
"తానస వేరు - బరహమ వేరు" అనెడు దెైాత్ బుదికు త అశాంత్ర -భయము
త్ప్పవు. మహాత్యమల సందయశములు - భోధలు - దివాయనస భూత్యల చవి చూచిన
ప్ుణాయత్యమలకు కోరకలు చివురింప్వు, భయాదసలు దరి చయరవు. అట్టి ధనసయలనస,
దివాయవేశము, ఆత్మశకత,ి విశాాసము, అభయము, తయజ్ససు, బలము, విశాల ప్రిశుదు
త్త్ాము లావహించసనస.
నిగ్రహానసగ్రహ శకుిలు - అత్యదసభత్ లీలాత్రంగ్ములు - అవతార (జ్నమ)

78
కారయభార క రమాచరణాదసలు యధాత్థంగా సాగి లలక కలాయణము జ్రుగ్ునస.
నీట్ట బ ట్లి పాలలలఁ గ్లసటన "తాదాత్ము అగ్ునస"
కరిగిన (కాలిన) ఇనసము అగిిరూప్ందాలిి “
సూరయ కాంత్ర లల కలసటన వాయువు, “
నీట్టలలగ్లసటన ఉప్ుప (చకకర) “
ఆత్మ చింత్లల నిమగ్ిమైన మనససు “
జ్ఞఞన సటదసుల హృదయమందసగ్ల ప్ేమ
ర అంత్యు సూక్ష్మకృత్ర వహించి, దివయ
ప్రిమళ్శనభత్మై ...... (అసంకలిపత్) సంకలపములు గామారి, బారహమమసట థత్రలల
మానవాతీత్మైన "రూప్ - శకతి - తయజ్ముల" నత్యదసభత్ లీలా త్రంగ్ రూప్మున
ప్ రదరిశత్మై లలక కలాయణ కారణమగ్ునస.
ఇదయ అనసగ్రహ శకత.ి త్దాుత్ర రేకత్యే నిగ్రహ (శాప్) శకత.ి
ముకి ప్ురుష్యలు ప్ూరణసాత్ంత్యరలు. సరాాధికారులు - నిరంకుశ సరా
సామాొట్లి లు. విధి నిష్ేధములు లేని దివయ నియంత్లు. సరాాతీత్యలు. ప్ూరాణరపణ
చయససక ని నిసాుారథ, అతోమతాుహ నిరవదయ ప్ రవాహమైన జ్ఞఞనధనసలు:
మనససు - మనోజ్య రహసయము -
మనససు ఆత్మసారూప్మునందసగ్ల యొక అత్రశయ శకత:ి ప్ రకృతాంశము. నీడ
వంట్టది. అసలు ఉనికత లేకనే మనగ్లది. (మనోవృత్యిలనస) సంకలపములనస సృష్ట ంి చి
త్దూ
ర ప్ము నే త్న ఉనికతగా కలిపంచసక నస, కలిపత్ త్త్ాము.
ప్సట కందసనకు త్లంప్ులు లేవు. లలక బంధములునస లేవు. త్లంప్ే మనససు.
జ్గ్త్యి త్లంప్ుల యొకక సారూప్మే!!
క రమముగా ప్రిగిన మనససు "వట్ వృక్ష విజ్ృంభణ దాలుినస". నిదసర యందస
త్లంప్ులు లేవు. లలక బంధమునస లేదస.
జ్ఞగ్రత్ుాప్ిములందస మనససు కలదస. మనససు సాలె ప్ురుగ్ు వంట్టది.
Object Shadow
సత్యము ఆరోప్టత్ము (ఆధాయస)
బరహమము జ్గ్త్యి
తారడు పాము
దయవుడు జీవుడు

79
రండు ఒకే త్ూరి కానిపంప్వు: ఒకట్ట సత్యము. రండవది ఆరోప్టత్ము.
ఒకట్ట కానిపంచిన, రండవది కనిపంప్దస.
"మనో అనేాష్ణమున త్యదకు మనసేు లయంచి "ఎఱ్సక" గా తానెై
మిగ్ులునస.
ఆరోప్టత్ము అసలు సతాిలల లయంచి ఏక సత్య రూప్ముగ్ "ఆత్మ" శరష్టంచి
నిలుినస.
1. లక్షయ గ్మయ సాధనమే ధాయనము
2. అనేాష్టత్ వససి దరశనమే ధాయన ఫలము.
3. త్నమయమగ్ుట్యే - తాదాత్ముసట థత్రయే వేదాంత్ ప్రమావిధి-
ప్జ్
ర ఞఞనంబరహామనస భూత్ర. - శురత్ర.
మనససు - మాయ - సవ రి - విశా మోహన శకతి -
“ఆడది (మనససు) త్రరిగి చెడ”ె .
ప్ురుష్యడు త్రరగ్క చెడె. (అంట్ జ్ఞఞనారజన లేక), అనగా ప్ రయత్రించక,
సతాయనేాష్ణ చెయయక అని అరథము - బయట్ సవ రి ని వదలిన సనాయసట కాడు. లలని "సవ "రి
ని (మనససునస) జ్యంచిన వాడయ నిజ్ మైన సనాయసట.
మనససు - "ఆకాశము + వాయువు" వలె వాయప్టంచి విహరించసనది.
"మననము" చయయు చసండుట్ వలు మనసుని ప్ేరు వచిినది.
రూప్ము
సంకలప మనససు
జ్నిత్మ
"దయహోహం" చయత్ -- బంధము
"సోహం" చయత్ -- మోక్షము
జ్ఞఞనము = మనోజ్య విదయ: యోగ్ము = పార ణ బంధము
సంకలపమునకు మూలము బరహమము: కావున సంకలప ధాయనమే శరష్
ర ము:
ఠ
చంచల మనససకలు బరహమ విచారము చయయఁ జ్ఞలరు. అట్టి వారు చిత్ి సథ థరయమునకై
యోగ్ మభయసటంచవలెనస. దాని తో చిత్ి మద మణంగ్ునస. సట థర చిత్యిలెై,
కరిృతాాభమానము గ్లవారు, బరహమ సాక్ష్తాకరమునకు ముఖయ సాధనంబైన
"సాంఖయ" విచార మొనరప దగ్ునస.

80
 "సాంఖయ, తారక, అమనసక" ము లే రాజ్ యోగ్ భాగ్ములు.
మనోవృత్యిలే (సంకలపములే) ఉరితాళ్ళు -
జ్నమ సంసాకరములే భవిష్యత్ జ్నమ నిరామత్లు -
జీవిత్ కాలమందెకుకవగా మనససు, ఏ విష్యములందస ప్ రవరింి చసనో,
త్రచసగా మరణ కాలమందా సమరణ మే దకుకనస!!.
కావున జ్ఞగ్రత్!ి !!
శను|| "త్సామత్ురేాష్య కాలెష్య యోగ్యుకోి భవారుజ న –
తా|| అరుజ నా! నీ విక ముందస నిషాకమ బుదిత
ు ో సరా కరమలు నాచరించస
చసండుము. నే నే కరి నని ననసి సమరించస చసండుము. అరిి రాది
మారగమున పోగ్లవు.
-- భగ్వదీగత్. అ. 8. శను. 27.
“యోగ్సథుఃకురు కరామణట "
ఉపాయశ్రలుడవెై కరమలనస చయయుము. -- భగ్వదీగత్.
శను|| "అంత్ కాలేచ మామేవ సమరనసమకాిా కళేబరం -
యుః ప్ రయాత్ర సమదాభవం యాత్ర నా సిుత్ర సంశయుః” ||
తా|| ఎవడు మరణ కాలమున ననేి చింత్రంప్ుఛస దయహమునస వదలునో,
వాడు ననేి ప ందసనస. సంశయము లేదస.
- "భగ్వదీగత్. అ. 8. శను. 5.
జితయందియ
ర ుఁడె,ై సాక్ష్తాకర సటదన
ిు ంది, లలక కలాయణ నిమిత్ిమ,ై సరా
నష్ ి కష్ ముల
ి ననసభవించస వాడయ నిజ్మైన సనాయసట. ఉ|| మహాత్యమలు.
అకరిృత్ామే - అహంకార రాహిత్యమే - "త్ూష్వ ణంసట థత్ర" -
కలాయణరూప్మగ్ు ఉత్ిమ నిరాాణము. ఇదయ సమాధి - ఉ|| అజ్గ్ర మహరి,ష జ్డ
భరతాదసలు.
యోగ్ులు
భోగ్ులు వీరికత నిదర లేదస.
రోగ్ులు

81
 "మహా మౌనము" (త్ూష్వ ణంసట థత్ర) - అనగా సమయగ్ేృష్ట ి చయఁగ్లుగ "మనో
మౌనమే" (నివృత్రి సట థత్ర) - మహామౌనమనఁబడునస.
ముని - "మూగ్ - గ్ురడ్ డ - చెవుడు" - వలె వుండునస.
ఆత్మ వేరు - ఆత్మ భావన వేరు. అనగా భావన లేనిదయ "ఆత్మ".
"నిరాభవం నిరహంకారుః -
"అమనాుః శుభుఃర " - శురత్ర
"సట థత్ర లేని సట థత్ర" - ఏక నిరమలానస భూత్మే,
"నిరాృత్రి సట థత్ర " - ప్ూరణత్ాం - ప్ రజ్ఞఞనం బరహమ:
ప్ రప్ంచ మందలి సమసి దృశయములునస చిత్ి సపందనములే!! అనయము
కాదని భావము.
" చితయ ి చలత్ర సంసారుః, నిశిితయ ి మోక్ష ఉచితయ " - శురత్ర
మనససు లయంచి - విశాం మాయమగ్ునస.
జీవుఁడు ఆత్మ ప్త్ర
ర బంబము - నిరుప్దరవుడు. ఆత్మ కూట్ససథడు.
(కూట్మనగా ఇందియ
ర ముల కూడలి) - నాట్క దీప్ము - నిష్టరియాప్రత్ా సాక్ష్ -మన
శాించలయము లయంచిన, దెైాత్ము తోచదస.
ప్రి ప్ూరణ సట థత్ ప్ రజుఞ డెవాడు?
ప్ రళ్యకాల వాయువులు వీచస గాక! -
దాాదశాదిత్యయలు, ఏకముగా త్ప్టంప్ఁజ్ేయుదసరు గాత్!
అగిి ప్రాత్ములు ప్కలి దశ దిశలా "లావా" విరజిముమగాక!
గాలి, అగిి, జ్లము లొకేసారి సిభంచి లయంచస గాత్!
ఎనిి ఉతాపత్ములు దాప్ురించిననస, మనో నాశమైన మహాత్యమని కే
హానియు జ్రుగ్దస. –శ్రర సవతా రామాంజ్నేయ సంవాదము
మనోరాజ్యము భదరమగ్ు గాక!
ఆకాశమంత్యు సత్పదారథమే!
అఖండ చిదిాలాస ప్ రకాశమే . . .
త్యరీయానస భవ అదెైాతానందానస భూత్ర!!
అనిిట్టని అగిి దహించసనస, అగిి నెయయది దహింప్ఁగ్లదస?
ఆత్మ అనిిట్టని తెలుసస క నసనస -

82
 ఆత్మనస తెలియు వారవారు ?
--- అయమాతామ బరహమ - శివోహం!!
సరాం ఖలిాదం బరహమ (అహం బరహామసటమ)
త్త్ామసట
ప్జ్
ర ఞఞనం బరహమ
అయ మాతామ బరహమ -- చత్యరేాద సార మహా వాకయములు.
-- శుక రహసోయ ప్నిష్త్, -- వేదాంత్ ప్ంచ దశి - 5 వ భాగ్ము
బరహామ భాయసము జీవత్ా (మనో) నాశన దివయ ప్థము - ఎట్ునగా -
- త్యమమద నానా ప్ుష్ప మకరందములఁ గోరలి చొకుకచస
సంప్ంగి ప్ుష్పమునస తాకనా త్క్షణం చచసినస
- ఉప్ుప - చకకర నీట్ బడెనా, వెంట్నే త్మ వయకతత్
ి ామునస
కోలలపయ, అందయ కరిగ,ి లయంచి, తాదత్ముమునస బ ందసనస.
- కట్ిలు అగిిలల బడ్ కాలి, త్మ సారూప్ము నశించి, అగిిని
కూడా ఆరిప వేయునస.
- అసిమయ సూరుయడు త్న కతరణ జ్ఞలమునస త్న వెంట్నే
తీససకోని పోవు నట్లు . . . . మనససు త్న సతాాది ( వాసనా )
వికారములతో బరహమమునందస లయంచి, త్నమయమగ్ునస.
అనగా బరహామకారమగ్ునస.
జీవునకు ష్డాభవ వికారములు - వరాణశరమ ధరమములు -దయశ కాలాదసలు -
సూ
థ ల సూక్ష్మది దరవయ గ్ణములు లేవు.
బరహమతాానికత ప ర - ముససగ్ - తెర వంట్టది మనససు. జీవత్ా కారణము.
ప్ రకృత్ర (జ్డ) బంధ పార ప్ట ి.
మనసేు - ప్ునరజనమకు బీజ్ము.
మనససు - కలప కాలమునస క్షణ మాత్రముగ్నస, క్షణమునస కలఫముగ్నస
తోప్ఁ జ్ేయునస. దీనికత నిదర యే తారాకణము. సరాానస భవము.
"ఈ సంసారం కేవలం మనో విలాసమే"
- నారద సంసారానస భవము.
జీవిత్ కాలం (ఆయువు ప్రిమిత్ర) ఒక ఓట్ల కుండ యందలి జ్లము వలే

83
క్షణ క్షణమునస క్షీణటంచసండునస.
ఆలాగే "కాల సరప" మన - కాలమే సరపము వలె, జ్ననం మొదలు మరణం
వరుక యుని ఆయురాథయమునస (కాలము) మిొంగ్ుచసనిది. పార ణట అయురాేయ
ప్రిమిత్ర "పార ణముల” (ఉచాిాస నిశాాసముల) సంఖయ మీద ఆధారప్డ్నది.
బాప్ురే!! సరప ముఖగ్రసమ
ి న
ై కప్ప తానస మృత్యయవు నోట్ చికతకనిి, జ్ఞఞనము
లేక సమీప్మున నసని యీగ్ కై నాలుకనస జ్ఞప్ు నట్లు ---- దిన దినము - క్షణ క్షణము
మృత్యయ రూప్ కాల సరపముచయ మిొంగ్ఁ బడుచసని మానవుఁడు, త్న ముందస గ్త్ర
కానక, కడప్ట్ట క్షణము వరకు ప్గర ాఢ లంప్ట్త్ాంతో విష్య వాంఛలఁ కై యరురలుఁ
జ్ఞచి- భమి
ర ంచి - ప్రిభమి
ర ంచస చసనాిడు గ్దా!!. నాలుక - గ్ుహేయందియ
ర ములే వీనికత
సాక్ష్.
బరహమ నిష్ ఠ (బరహమ జ్ఞఞనము) - అమనసక రాజ్ యోగ్ము (రస విదయ) - అనగా
శుదు బరహమ విచారమత్ర దసరుభము.
తారక సాంఖయములు సాధనలు మాత్రమ:ే నిరత్రశయానందము అమనసక
(రాజ్) యోగ్ము చయత్ నే లభయమగ్ునస.
అమృత్మునస దారవి నట్లు రేయంబవలు అమనసక రాజ్ యోగ్ము నస బూని
అభేద బుదిత
ు ో కనసఁగొనస చసండు బరహమ విదసనకు ముకతి కరత్లామలకము.
-- శ్రర . సవతా రామాంజ్నేయ సంవాదము.
అమనసక యోగ్ ప్థమే ఉత్ిమోత్ిమ మన
ై సనాత్న, ప్రమ గోప్య దివయ
ప్థము. ఇదియే బరహమ విదసల కత్యంత్ ప్టరయమ,ై ఆనందదాయకమ,ై నిరిాకలప
సమాధికత దయహద మివాగ్ల "హేమకార విదయ" - రాజ్ విదయ - రాజ్ గ్ుహయము - కేసరీ
యోగ్ము - సారణ యోగ్ము.
చత్యరుమఖసడు:- "బుది,ు మనససు, చిత్ిము, అహంకారము" లని నాలుగ
ముఖములు - ఆది సంకలపము (బరహమ) ఆది మూరి ి నాభ కమలంలల ఉదభవించిన -
చత్యరుమఖసడాయన.
శుదు మనససు (బరహమ) యొకక, సంతానము - "సనక, సనందన,
సనత్యకమార, సనత్యుజ్ఞత్యలు" - ప్రి శుదు మానసము.
అశుదు (మలిన) మనససు - ఇందసరడు - ఇందియ
ర ాకరషణల సృజించి, త్న
నాలుగ మోహన శకుిలనస, "రంభ, ఊరాశి, మేనక, త్రలలత్ిమల" నస, దసశశకుిల

84
రచిగొట్టి, దసరాృత్యిలకు లాగి, త్ప్ససు, జ్ఞఞనము, యోగాది సాధనల నరికట్టి,
సరానాశన మొనరుిట్యే ఈత్ని నిత్య కృత్యము.
"మనో - మాయ" యొకక అత్యదసభత్ ఆకరషణ - మోహన - శకతి -
మహామాయా మహేందరజ్ఞల ప్ రదరశనల వలు, భౌత్రక ససఖ సౌఖయ భోగ్ లంప్ట్త్ాం
బలసట, "జీవ" చెర (బంధము) - బగిసట బంధించసనస.
కాని, విచక్షణ, వివేక వెైరాగ్య చింత్న సాయమున, అప్రిశుదుత్ాము
దూరీకరింప్ఁ బడ్ , శుదు త్త్ా ధాయనము వలు, మనససు కూడా శుదుత్ నొందసనస.
"మనససు" అదేము లాంట్టది. సాత్ుః, దానికత రూప్ము లేదస. ఎట్లు తీరిిన
అట్లు ప్ రత్ర బంబంచసనస.
జ్లము కూడా అంతయ: సాత్ుః శుదుమైననస మాలినయము కలయక వలు, మలిన
మగ్ునస.
"సాధన చత్యష్ య
ి సంప్త్రి", ప్ూరణరూప్మున, ప్ండ్, ఫలించినంత్ట్ . . .
"ఆతామ నాత్మ వివేకము" ప్రిమళించి ప్రిప్ూరణ ఆత్మ జ్ఞఞనము లభంచసనస.
బాహయ విష్య చింత్నం వలు - ఇందియో
ర దయాగ్ము -దాని వలు - తీవే రచి-
అలభయం వలు కోర ధ దయాషాదసలుత్పనిమై - - అలజ్డ్, అంత్రారాట్ము - అశాంత్ర -
వృత్రి త్రంగ్ముల భీకరాట్ిహాసం --- ప్త్నం - సరా నాశనం - నరకం!!
మనసేు సరా సంసార కారణము -
మూడు ఆవసథలు (లలకములు) కు మూలము.
బంధ మోక్షములకు “కీలక” కారణము.

బరహామంశ ----- సూక్షమ వీట్ట

మనససు విభజ్న
ప్ రకృత్ర అంశ --- సూ
ఠ ల ససలభగారహయం -

అంత్రుమఖమైన ప్ రజ్ఞఞనరూప్ముగ్నస
మనససు
బహిరుమఖమైన మనోరూప్ముగ్నస
తెలియ చసనిది

85
 అధిషాఠనమైన ప్ రత్యగాత్మ ( ప్ర బరహమనస ) దరిశంచిన కలిపత్ మనససు
(జీవత్ా భారంత్ర), దాని నసండ్ ఉదభవించిన త్రరవిధావసథల తో నశించి, బరహమ సాక్ష్తాకర
మధసరానసభూత్ర మాత్రము శరష్టంచసనస.
జ్డ - విశా - ప్ రకృత్ర చింత్నము వలు మనససు ప్రిగి
బలియునస. ఇదయ బాహయ - (అధయముఖ) వృత్రి అందసరు
మనససు
చయత్న (సూక్షమ -ఆత్మ) చింత్నము వలు, మనససు
లయంచి అంత్ర ( ఊరుా ) ముఖవృత్రి వృదిు గాంచసనస.
క రమముగా మనససు ఆతామకారమొందసనస -

ఉ|| "భమ
ర ర కీట్క నాయయము" -

మనససు యొకక ప్ంచ వాయపారములు:-

ప్ రమాణము, విప్రయయము, వికలపము, నిదర, సమృత్ర.

పార ణ ప్ంచకము :-
పార ణ, ఉదాన, అపాన, సమాన వాయనములని 5 విధములు -
(5 ఉప్ వాయువులు కూడా గ్లవు) -
వాట్ట కత రయలు : - ఉచాిాస నిశాాసముల వలు శరీరమంత్యు వాయప్టంచి, కర
చరణాదసల చలనం, మలమూత్రముల విసరజన - మరణ కాలమున "పార ణ - జీవుల"
నస సహా శరీరములనసండ్ వెడలించసట్. . . ఆహర ప్చన కత రయ - రస, రకిముల ప్ంప్క
ప్ రసార కత రయలు, . . . అనస ప్ంచ పార ణ కత రయలు.
మనససు త్రరగ్ుణాత్మకము. - సత్ా రజ్సిమో గ్ుణాత్మకం. - మరియు మిశరకం.
ఉపాధి - అత్మ ప్ రత్రబంబాధారమైన శరీరము, దయహము (దహింప్బడునది) -
ప్ురము (ప్ురుష్ నిలయము) ("అంగ్ుష్ ఠ ప్ రమాణో ప్ురుష్ుః"), క్షేత్మ
ర ు (క్షేత్జ్
ర ఞఞ
ధారము) -

86
 ఉపాదానము - ముఖయ కారణము. మూల సతాి.
ఉపాదయయము - గారహయము.
"God is sentient, perceptible & visible & vice - versa " --
ఉప్నిష్దసప్మానములు:-
అదెైాత్ము -- దెైాత్ము
జ్లము -- మంచస గ్డడ
నిప్ుప -- అగిి రవలు
వేణువు -- నాదము
బరహమము -- సృష్ట ి
పాలు -- నెయయ
దీప్ము -- వెలుగ్ు
సాలె ప్ురుగ్ు -- దారము
-- ఉదాేలక సాంఖయము.
కడకు నిందియ
ర ములుఁ – గ్ట్టివేయఁగ్ లేక|
చావు వచసినప్ుపడు సనయసటంచస|
ఆత్మ జిత్ముగామి - నందసనా మోక్షము| || వి||
సత్య ప్ రజ్ఞ అభాయసం - అనస భవం - లేనిది అంత్య కాలంలల ఏలా అబుుత్యంది?
ఇక గ్త్ర? గ్మయము??
కడ మాట్!! ఇది శివ రహసయము!!!
"మనససు - ఇందియ
ర ములు’ - ఇవి అనాది మిత్యరలు: శుభాశుభములకు, బంధ
మోక్షములకు - ప్ రగ్త్ర - త్రరోగ్త్ర - దసరగత్యలకు హేత్య భూత్ములు. ---
మనససు యొకక సంబంధము లేకుని ఇందియ
ర ములు కేవలం గోళ్కములు -
జ్డ సాధనములు . . . . అని అరథం.
జ్ఞఞనేందియ
ర ములు ----- కరేమందియ
ర ముల కని
(సూక్షమ) (సూ
థ ల)
బలవత్ిర మైనవి. అందస ముఖయముగా :-
(1) జిహా -- రసన (జ్ఞఞన) + వాక్ (కరమ)
(2) గ్ుహేయందియ
ర ములు -- సంభోగ్ (జ్ఞఞన) + మూత్ర విసరజన (కరమ)

87
 ఈ రంట్టకతని, ప్ రతయయకముగా "కరమ + జ్ఞఞన" ఉభయ శకుిలు గ్లవు. (Both
executive and judicial powers) - ఇత్ర ఇందియ
ర ములకని "జ్ంట్ శకుిలు"
(Double powers) గ్ల, ప్ై రంట్టని జ్యంచసట్, సాధకునకు దసరుభము,
దససిరము; అనిింట్టవలె ఇవి లలబడక సాధకుని సాధించి, వేధం
ి చి, హింసటంచి
ప్త్నమొనరుినస: సరా సత్యము.
మనససు:- సాాధీనమన
ై , జ్య విజ్యులవలె జీవ దయవుని వెైకుంఠ నిలయమునస కాచి
సేవించి, ఊరథాప్థగామిత్ామున కుప్కరించసనస.
సాాధీనము గాకుని "మారీచ - ససబాహు"ల వలె, సరా నాశన కారులె,ై
అధయగ్త్ర కీడుినస. ప్ునరజనమలు గొలుసస కట్లి -
భారయ అనసకూల వత్ర - గ్ుణవత్ర గాకనో, లేక పోష్ణ శకతి, భరించస సోిమత్
లేక పారి పోవు వాడు, పోట్ాుడ్ ప ందక విసరి జంచసవాడు, లలని " సవ "రి ని అనగా
"మనససు" యనస సత్యమునస, మరువ రాదస.
సంసారములల నూరు మంది సవ ల
రి మధయ నసనినస, "మనససు"నస (లలని సవ ని
రి -
ప్ రకృత్రని) జ్యంచిన, అమనసక యోగియే నిజ్ మైన సనాయసట.
16,000 మంది గోప్టకా ప్రివేష్యి త్యఁడెన
ై శ్రర కృష్ ణ ప్రమాత్మ, ప్ళిు యాడని,
భీష్యమడు, ఆంజ్నేయాదసల కని గొప్ప యని శాసిములు
ర ఘోష్టంచసట్ లేదా!!
మనో విజ్ేత్లే యాశరమందసనినస, యే వృత్రి యందసనినస, ఏ రూప్ము
ధరించిననస ఒకకట్ే.
మనససు నందస క్షణక్షణమునస, సంసార, సంసాకర, పార రబు ప్ రభావ
పార బలయమున బుగ్గ వలె ఉత్పనిమగ్ుచసని వృత్యిలు (సంకలప వికలపములు),
కోరకలు, త్లంప్ులు, . . . . ప్ూరిగ
ి ా నశించి, నివృత్రి - సహజ్ - సామయ - సట థత్ ప్ రజ్ఞ
లభంచినగాని, ముకతి లేదస - - అమనసక సట థత్రయే నిజ్మైన సనాయసము. సరా సంకలప
సనాయసట కావాలి!!
అందసకే --" ఎంత్వారలెన
ై కాంతాదాససలే" అనాిరు (కాంత్ అనగా మనససు)
- తాయగ్ బరహమ.
- శివు నంత్ట్ట వాడు మోహినీ వేష్ ధారియైన విష్యణని వెంట్ాడడము.
- దయవనాథస డహలయనస, త్పోధనసని భారయ యని కూడ మరచి, మదయనమత్యిడెై
శాప్ గ్రససిడవడం.

88
 - దయవ గ్ురువు, బృహసపత్ర, సాక్ష్త్ మాత్ృ సమానయగ్ు అని భారయ నస
కలయనసంకతంచడం.
- గ్ురు భారాయ గ్మన పాప్ గ్రస ి చందసరడు క్షయ రోగి కావడం.
- దయవరి ష నారదసడు మాయా సంమోహిత్యడెై సంసారిగ్ త్ల వంచడము.
- వాయస భగ్వానసని పాఠమునస సవరింప్ ప్ట్లి ప్ట్టి త్ల వంచిన జ్మి
ై ని గాథ.
- విశాామిత్యరడు మేనకనస మరగి ప్త్రత్యడవడం.
మహరుషలు - మహాత్యమలు - దయవత్లు - దయవదయవుల గ్తయ యీలాగ్ుంట్ే . . . .
మసాలాకు మరిగన
ి మానవుని గ్తయం గావాలి!!
కావున - "త్లలు బోడెన
ై త్లప్ులు బోడౌనా?" అనిట్లు విరకతత
ి ో
సనాయసము తీససక ని, కావి గ్ుడడలు ధరించినంత్ మాత్రమున - జ్ందెములు తెంప్ట,
జ్డలు దాలిిన మాతారన - ఇలుు (మేడ) వదలి - ప్రణశాలలల కాప్ురంమునింత్నే -
సనాయస ఫలమబుునా? -
బాహయ "సవ "రి ని వదలి అడవులకేగ్ుట్ సనాయసము గాదస. అంత్రంగ్మందలి
" మనోవాంఛల" - "కామ త్ృష్ల" ణ నస తెగ్ గొనిన గ్దా!! అంత్ుః
"సవ "రి (ప్ రకృత్ర - మనససు) జ్యము లేకుని, అనిి జ్యములు నిరరథకములే.
ఇందియ
ర ముల వృత్యిలు ఆగ్వు - మనససు నకు ఇందియ
ర ములు దాారా
"వృత్యిలు" సహజ్ము. నివృత్ి సట థత్ర అత్యంత్ అసహజ్ము - విడదీయరాని
అవినాభావ సంభంధము గ్లవి.
నసవుాలు - నూనె.
ప్ూవులు - వాసన (తావి)
పాలు - వెని
పార ణము - మనససు . . . . . ఈ విధముగా కలసట విడదీయరాని లంక
గ్లవి.
మనససు - మాయ, శకత,ి అవిదయ, అజ్ఞఞనమునకు ప్దే క డుకు
"ప్ుణయ- పాప్" కరమ లెనిి యొనరిిననస, కరిృత్ా భారంత్ర అనగా పామరత్ాము
నశించి . . . . ఇవనిియు " మనుః కృత్యములు " - - - " నాకు "జ్నన మరణాది
వికృత్యలు లేవు. "నే నెవరు"
ఇందియ
ర కత రయలు - మనో విలాస కీ రడలు - అనిియు దయహ ధరమములే!!

89
అవి:- సచిిదానంద , నిరమల, నిరుగణ, నిరాకార, నిసుంగ్, నిరంజ్న, నిత్య, సత్య, బుదు
ప్రమాత్మనస అంట్వు. సరాం మాయా కలిపత్ములు గాని, వాసివికములు గావు.
"నేనస - నేనస" - అనెడు అనసభవమునకు మాత్రము విష్యమగ్ు (సాానసభవెైక
వేదయమగ్ు). బరహమము, సాయంప్ రకాశచిదూ
ర ప్ము - త్రరకాలాబాధయము - సరాా
భాసకము - సత్యము, నిత్యము - - - - జ్నన మరణ రూప్, నామ వరణ, కుల
గోతారతీత్మై --- (కారయ కారణ ఉప్కరణము) --- మొ|| ప్ రకృత్ర గ్ుణములు బరహమకు
లేవని యడ సత్యము ---- శురత్ర వచనము - గ్ురూప్దయశము.
ప్ూరా జ్నమలందలి సంసాకరములు సహజ్ముగ్ మానవుని
మనోదౌరులాయనాిశరయంచి అత్నికత తెలియకుండగ్నే ఆవరించి -
ఆక రమించసక ంట్ాయ. ప్ూరిగ
ి ా వశప్రచస క ంట్ాయ. మానవుడు (మనోదౌరులయంవలు)
దసరులుడు. దీని రహసయము ఆ భగ్వంత్యనికే తెలియాలి. ఏ శాసాిులు ఈ విచారానిి
సపష్ ంగా
ి విడదీసట ప్ రవచించ లేదస. ఇది నిజ్ంగా దివయ రహసయమే --
మనససు యొకక అమూలయమైన దివయ శకత,ి దశరందియ
ర ముల దాారా - దశ
వాహినసలెై --- (జీవ నదసలు - మహా ప్ రవాహములుగా, అనాదిగా నిరంత్రం ప్రువులు
తీససి, ప్ రచండ వేగ్ంతో ఉగ్ర త్రంగ్ములతో, నసరుగ్ులుఁ గ్రకుకత్ూ, కోలాహలంగా,
ఒడునస ఒరుసస క ంట్ట నిరిారామంగా త్మ మధసర జ్లాలిి ఉప్ుపనీట్ట సముదరంలల
వృధాగ్ కలిప, నిష్్ియోజ్నమౌత్యనిట్లు) - విశా విశాల విష్య సాగ్రంలలకత యుగ్
యుగాలుగా (జ్నమ జ్నామంత్రముల నసండ్), త్రలించి నిష్్ియోజ్నమౌత్యంది.
చిత్ినిరోధము లేకుని ప్ునీత్ మానస శకుిలు వృధాయ,ై యే సాధన -
సాఫలయము లభంచదస. "కష్ే ి ఫలే " అనాిరు.
ప్ురుష్ ప్ రయత్ిమున - తీవ ర సాధనల దాారా, దశమనుఃసరవంత్యల నరికట్టి
(అడుడ వేస)ట బంధించినందసన, రూప ందస మహా మానస సరోవర నిరామణ మొక దివయ
సాగ్రం. - బరహామండమైనసృష్ట ి కదా!!
అడుడక ని మనోవృత్యిలు వెనస దిరిగి అంత్రుమఖమై జ్నమ సాథనమైన
బరహమయందయ సట థర ప్డ్ లయంచసనస. ఇదయ ధాయన - ధారణల ఫలం - దీనినే "
ఉప్రమేత్" అనాిరు మహరుషలు - మనససు ధయయయ బరహామకారమై సాసారూప్
సట థత్రపార ప్ట ించడమే " ముకతి "
అదిగో చూడు! ప్ది మహా మనుః సరవంత్యలు, మంత్రముగ్ుముగ్ అడుడ వెయయబడ్,

90
త్రరోగ్మించి, అంత్రుమఖమై --- త్మ జ్నమసాథనమైన బరహమమందయ లయంచి,
బరహమకారమై . . . . మహా మానస సరోవరమొక దివయ సాగ్రమై రూప ందినది.
అందస హంస వాహనారూఢుడెైన ప్ర బరహమ - దివయ తయజ్యరాశియై
ప్ రకాశించసచసనాిడు!! (దశావాహిని పార జ్కుి చూడుడు)
ఈ విధముగా సాసారూప్ సట థత్ర - సహజ్ సామయ సట థత్ర - త్రరగ్ుణాత్మక (ప్ుణయ
పాప్ముల) నివృత్ి సట థత్ర - ప్రంజ్యయత్రసుారూప్ - ప్ రత్యగాత్మ - శరష్టంచి ప్ రకాశించసనస.
భూ
ర మధయమున ఆకాశ సంధి గ్లదస. ఉప్నయన మారగమున, ససనీల దాారకా
ముఖ దాారమున - (ప్ంచ వనెిల చిలుక ప్ంజ్రమున) భకుినకు (సాధకునకు) " శ్రర
కృష్ ణ ప్రమాత్మ చయయూత్ నిచిి వెలుగ్ు చూప్ . . . త్న వేయ చయత్యలఁ జ్ఞప్ట మన
రండు చిని చయత్యలనస అందసకో త్హ త్హలాడు చసనాిడు. భగ్వంత్యడు
దయామయుడు: సరాతారత్!! దీనదయాళ్ళఁడు!! కరుణామూరి!ి !!
బాప్ురే! ప్ది ప్ రవాహములు - ప్ది పార జ్కుి లు - ప్ది ప్థకములు . . . యీ
బృహత్్ియత్ిముల వయయ ప్ రయాసలు - భార భాధయత్లు - కాలం అంచనా -
లాభాలాభములు - బాగోగ్ులు - - - - విమరిశదాేం - - - - ఇదయ విచారం.
మరొక చిత్రం!! దశవాహినసలకు ఒకే మూల కీలకం - ఒకే పాు నస - ఉచిత్ బడె జట్లి
- చీఫ్ ఇంజ్నీయరు ఎవారు? - - - జ్ఞఞనాంజ్న శలాక హససిడెన
ై గ్ురుదయవుడు - మహా
మంత్ర దండదారియై "బోధ" ప్ రసాద దానముతో హసి మసిక సంయోగ్
ఆశ్రరాాదమున కై త్యార్!!!. ఉత్రిష్ ఠ - పార ప్యవరానిి బోధ!!!
ఉప్నిష్తాురమే - పాు నస!!
సాదయశ్ర - విదయశ్ర ఋణములకై దయబరించి - యాత్న ప్డనవసరంలేదస.
అభయం!! అక్షయం!!! నామ జ్ప్ముతో పార రంభంచి - సగ్ుణ
నిరుగణోపాసనలనవలంబంచి - కరమ - భకతి - జ్ఞఞన యోగ్ ప్థముల విహరించి -
పార జ్కుి పార రంభోత్ువం -
మనుః ఫలకం మీద రండు "సైన్ బోరుడలు" త్గిలించాలి - అంతా సూమక్షంగానే
రంగ్ు రంగ్ుల వార త్లతో ఊహించసకోవాలి.
శమం - వాసనా తాయగ్ం - అంత్రిందియ
ర నిగ్రహం.
I సైన్ బోరుడ - "No permission" - అంత్ుః కరణములు బయట్కు పోరాదస -
సంకలప నాశనం.

91
 దమం - బాహయ విష్యాకరషణల నిగ్రహం. –
II సైన్ బోరుడ - ఇందియ
ర ములు చలించక, నిగ్రహించి, ఎదసరొడాడలి -"No admission"
రంట్టకత నయాప్ైసా కరుి లేదస ససమా!! అత్యంత్ జ్ఞగ్రూకుఁడవెై - సత్ా
గ్ుణ శరదు - ఏకాగ్రత్ - ప్ురుష్ ప్ రయత్ిం - అభయసాధనలతో - కష్ త్రమ
ి నై -
ప్ రమాదభరిత్మైన - "ఎదసరీత్" - సాగించాలి!!. కాని, ఫలం??
అదసభత్ం - అమోఘం - అనంత్ం - అఖండం -అక్షయం - జీవుఁడు
దయవుడౌతాడు; దరిదసరడు సరేాశారుడౌతాడు:
నిరంత్ర దసుఃఖం పోయ, నిరమలానంద అమరత్ాం - అమృత్త్ాం -
అఖండత్ాం - అష్ ి సటదసులు - అష్థ శి ారయములు . . . . అంతయ కాదస . . .
సరేాశారత్ాం - సరాసారాభౌమత్ాం . . . అదిగో! అంత్రిక్షమున
మంత్రముగ్ుముగా వే రలాడుత్యని, అనంత్ కోట్ట, బరహామండ మండలాధిప్త్యం -
సరాాధికారం నీదె . . . . సరాం నీవే . . . . ఇక నీవు కోరవలసటంది - కోర మిగిలింది
ఏమినిిలేదస.
నీవే అఖిలాండయశారుఁడవు.
చాలునా? శుభం! శివోహం!!
ఇందియ
ర ాధిషాఠన దయవత్ - ఇందసరడు - మనససు
ఇందియ
ర ాదిషాఠన దయవత్ల కధిప్త్ర - దయవేందసరడు - ప్ రత్యగాత్మ.
" మనసేు మాయ - మాయే సరాం " . . . . .
ఆత్మ (ప్ రత్యగాత్మ) కలపవృక్షము -
ఇందియ
ర ముల యొకక లలకమే ఇందర లలకము -
భోగ్ భూమి - మనో రాజ్యం
బరహమ - రాజు
మనససు - యువరాజు - కలపకంకత రంద ఉనాిడు. ఏది కోరిన అది ప ంద గ్లడు.
ప్ురుషోత్ిముడు - సహ సారర (దహరసథ) మున ప్రబరహమ (సాక్ష్) మరియు కత రంద
- మనససు (జీవుఁడు - ప్ురుష్యడు) - - అనగా ఫలాఫల భోకి ఉనికత - నివాసము -
జీవుని ఫలాప్ేక్షయే సంసార బంధము.

92
విప్ులంగా -
దహరసథ ఆత్మ (ప్ రత్యగాత్మ - అంత్రాయమి) సానిిధయ ప్ రభావ పార బలయమున,
ఉర (హృదయ) ప్రయంత్ము జీవుడు (అంగ్ుష్ ఠ ప్ రమాణుః ప్ురుష్ుః) - త్రరవిధావసథలనస
అనగా - జ్ఞగ్ృత్ుా ససష్యప్ుిలందస క రమముగా "విశాతెైజ్స పార జ్ఞ" సంజ్ఞలతో - నేత్ ర -
కంఠ -హృదయ సాథనములందస చరించసనస:- అనగా : “ఆజ్ఞఞ - విశుదు - అనాహత్"
చక రములందసడునస:-
జీవుడు - "ప గ్ వేడ్" లేని (సాక్ష్ - కూట్సథ ప్ రత్యగాత్మ) దివయ తయజ్ుః
ప్ుంజ్మున విలసటలుునస.
మరియు, కరమ, భకత,ి జ్ఞఞన, యోగాదసలు ప్ రవృత్రి ప్రం కారాదస. నివృత్రి
మారగంలల, మోక్ష్రథ దృష్ట త
ి ో నసండఁ దగ్ునస. శుభకరము; క్షేమ కరము.
భగ్వంత్యడు - భకుిడు -
ఆత్మత్త్ాం - జ్ఞఞని - వీరు వాయపార సరళిని ప్ రవరింి చడం శనచనీయం.
"నేనెవా" రని గ్రహం
ి చిన, యీ దౌరాభగ్యప్ు యాచన - అభయరథనలాుంట్ట దరిదప్
ర ు
బుదసులంకురింప్వు!! "త్ాం బరహమ" - అంతయ!! ఇంకేమి కావలి?
శుభ - మంచి - ఊరుాగామి
మనససు రండు విధములు
అశుభ - చెడ డ - అధయముఖ
శుభా శుభ వాసనలే (సంసాకరములే) అందసకు మూలము - మనససు లేకుని
జ్గ్త్ర లేదస. మనససు కలవాడయ మనసష్యయడు. మనససు మహిమ కలది. మాయావి. ఒకక
రూప్ము లేదస. అనిి రూప్ములు దాలుినస. ఊర కుండదస. అనాదయవిదాయ
ప్రిణామము.
మనససు దిావిధ సారూప్ము :-
(1) భూత్ వాసనలు - కలప కలాపంత్రముల నసండ్ - జ్నమ జ్నమలుగా
సంక రమించిన, సంసాకర రూపానసభూత్యలు - వాసనలు: వీట్ట చింత్న, సమరణయే
చాలా బలీయమైనది. ప్ూరాము నానా ఉపాధసల నాశరయంచి, అరి జంచిన అనస
భూత్యలు (సంసాకర వాసనలు) సూక్షమసట థత్ర. జ్ఞగ్రత్యుష్యప్ుిలందస గ్ుప్ ిముగ్ దాచి
యుంచిన చిత్రములనస, సాప్ిమందస విడదీసట ప్ రదరిశంచసనస. మనససు
సాపాినసభవమున "చిత్ర గ్ుప్ుిడు"

93
 (2) భవిష్యత్ చింత్నలు - విష్యేచేలు, అనసభూత్యల చింత్నలు - నమఱ్ి వేత్,
ఇందియ
ర ముల దాారా ప్ేరరేప్ణ - బాహయ విష్యముల ఆకరషణ, అనసభవాసకత,ి
(త్గ్ులు) - సంసార కారణం - కోరకల సూ
థ ల రూప్ం.
ఇక, వరిమానం - కేవలం పార రబు భోకిృతాానసభవం: ససఖ, దసుఃఖ (మిశరమ)
అనసభూత్యల మయం.
సంసాకర - వాసనాబల – భోగ్లాలసత్ా త్ృష్ ణ - (వెనసకట్ట గ్ుణం) - సంకలప
వికలప వృత్యిల ప్ేరరణలు - త్దనస గ్ుణ నానా కత రయా రూప్ ప్రిణామ ఫలా ఫలముల
పార ప్ట ి.
పార రబు ఫలమీ దయహము,
దయహ నాశంతో పార రబుం నశించసనస.
మాయా ప్ రత్రబంబత్ మగ్ు బరహమ చెైత్నయము, మాయా తాదత్ముమునస
బ ంది - "హంస" అనబడునట్టి "జీవ" రూప్మగ్ు హంస మండలము - -
(ష్ట్కమలముల విహారము) న సంచరించి ఆనందానస భూత్యలఁ చొకతక - - - - సరా
ప్రిప్ూరణ ప్రబరహమము నాధారముగా శుదు బుదు ఆనందమయమై - - - - సత్య
సారూప్ ప్రత్త్ాము నందా సకతి చయత్ "వాహనంబై" - - - మానస సరోవరమున (సత్య
లలకమున - అనగా - బరహమ లలకమున) "రాయంచగా" హంస(జీవుడు) సంచరించసనస.
క్షీర నీర విభజ్న సహజ్ సామరథుము గ్ల “హంస" - (జ్ఞఞని - యోగి)
సత్యజ్ఞఞనానందమయ ప్ర బరహమ త్తాానిి సవాకరించి – త్దాుత్రరేకమగ్ు (దసుఃఖమయ
బహుళ్ సంసార బంధ) - " అసత్ " నస నిగ్రహించి విడనాడునస:-
ఇందియ
ర ముల నిగ్రహించి పార ణములతో |
మానసమునస గ్ూరిి - వాని తోడ |
హంస యనగ్ నొప్ుప - నక్షర దాయము |
యోచించి సంత్త్ము భజింప్ వలయు ||

హంస శబే వాకుయడు - జీవుడు

దశ విధ నాదముల - నాదము
చిదిుందసవు బుదిు ఏకాగ్రత్ - బందసవు సంకలప వికలాపత్మక మన
ై భావ
చెైత్నయ కళ్ - కళ్ చెైత్నయము

94
 తారక మంత్రము "పార ణముతో + ప్ రణవమునస సంధించి"
(హంస) (ఓం)
"మనససునస" --- నియమించాలి
"అప్రోక్ష్త్మ జ్ఞఞనము & ప్రోక్ష బరహమ జ్ఞఞనము"
6 నెలల దృఢాభాయసము చాలునస.
జీవుల హృదయ ప్ుండరీకమనస ప్ురమున నసనివాడగ్ుట్ వలన
ప్ురుష్యఁడనియునస - - - సరేాందియ
ర + అంత్ కరణముల యొకక వాయపారములకు -
త్ట్ససథడు (కూట్సథ)
అవిదయయు + అవిదయయందస ప్ రత్ర బంబచిన చెైత్నయమునస + ఈ రంట్టకతని
ఆధారభూత్మైన బరహమ చెైత్నయము --- కలసట "జీవుఁడ" న బడునస.
ఈ జీవునకు ఆనందమయ కోశ మని ప్ేరు గ్ల భనిమైన అజ్ఞఞనము
"కారణ శరీరము" నస ససష్యప్ట ి యనస అవసథయు నగ్ునస.
ప్రమాత్యమడు

వయష్ట ి మాయోపాధికుడు సమిష్ట ి

ఈశారుడు విరాట్లి ిరుష్యడు
వెైరాజ్ససడు సూ
థ ల శరీరాభమాని
వెైశాానరుడు
అవిదయయపాధి
జీవుడు
చిదాభాససడు
సూ
థ ల - విశా
వాయవహారికుడు
సూక్షమ - తెైజ్స హిరణయ గ్రుభడు } సూక్షమ శరీరాభమాని
కారణ - పార జ్ఞ
(వయష్ట ి కారణమన
ై అవిదయ)
అవాయకృత్యడు } కారణ శరీరాభమాని
(సమిష్ట ి కత కారణ మన
ై - మాయ)

95
సరాాధిషాఠన (కారయ కారణ) రూప్ుఁడెన
ై - నిరాకార, నిరుగణ నిరిాకలుపడు,
నిరిాకారుడు, అఖండుడు (అప్రిచిేనసిడు) త్యరీయ సరా వాయప్క, శుదు
బరహమమనియు - ఆ ఆదిదయవుని, ప్రమ ప్ురుష్యని, ప్ురుషోత్ిముని - - - మూల
కారణుడని తెలియఁదగ్ు.
1. వయకిమగ్ు సూ
థ ల దయహము - జ్ఞగ్రత్ - విశా - సూ
థ ల - 24
2. ప్ంచీ కరణము గాక - - సాప్ి - తెైజ్స - సూక్షమ - 17
అవయకింబగ్ు లింగ్ దయహము
3. అజ్ఞఞనావచిేనంబగ్ు చెైత్నయం - ససష్యప్ట ి - పార జ్ఞ - కారణ - 1 + 1
రూప్ంబగ్ు కారణ శరీరము
ష్రా : ఈ భేద భావనలు పోయన సరాాత్మ భావన" అల వడునస.
మనో వృత్యిలు నిదార శకతి యందస బీజ్ రూప్ముగ్ నసండ్ సాప్ి - జ్ఞగ్రత్ ి
లందస వికసటంచసనస: కాని ఆత్మ - 3 అవసథలకు సాక్ష్ కావున "సత్య"
రూప్ుఁడనఁబడునస.
ఇందియ
ర ముల విష్య భోగ్ము లే “కరమ" అనఁబడునస. అట్టి మనససునస
భగ్వదాయత్ి మొనరిడమే "నెైష్కరము సటద"ిు అందసరు. జ్ఞగ్రత్ుిప్ిములందస తెలివి -
అనసభవం -కలదస. ససష్యప్ట ి యందస లేదస. కాని, అనసభవము - అజ్ఞఞనమునకు "సాక్ష్"
మాత్రము కలడు.
"కారోయపాధిరయం జీవుః - కారణో పాధిరీశారుః"
మాయ : అవిదయ, త్యచి, అనిరాచనీయ, అవయకిము, త్మససు,
ససష్యప్ట ి, ప్ రకృత్ర, ప్ రధానము, అజ్ఞఞనము,
అవిదాయ ప్ రత్రబంబమగ్ు జీవ చెైత్నయము వీట్ట వయష్ట ి
మాయా ప్ రత్రబంబత్మగ్ు ఈశార చెైత్నయము సమష్ట ి రూప్ విభజ్న.
- - - మేధావి యైన జ్ఞఞనికత (యోగి) - "సరోాపాధి వినసరుమకి" - అప్రిచిేని,
సాయంప్ రకాశ, సరావాయప్క చిదాత్మ యొకకట్ే దయయత్య మగ్ునస. ఇదయ "త్త్ామసట"కత
అరథం.
అవసాథ త్రయ సాక్ష్ - ఉప్ దరష్ .ి
ప్ంచ కోశాంత్రగత్ త్ట్సథ - చిదూ
ర ప్ కూట్సథ - ప్ రత్యగాత్మ ప్రమాత్మల అభేద

96
జ్ఞఞనము - - - మోక్షమనబడునస.
భారంత్ర జ్నయములగ్ు నీ విప్రీత్ విభజ్న భావములు నశించినంత్నే
"త్త్ామసట" మహా వాకాయరథము ససగ్మ మగ్ునస.
- - ఛ్ాందయగ్య
ప్ంచకోశములు -
అనిమయ - శుకు శనణటత్ సంయోగ్ జ్నిత్ సూ
థ ల దయహము
అని రసము తో ప్రిగడ్ - 24 త్త్ాములు.
పార ణమయ - ప్ంచ పార ణములు + ప్ంచ కరేమందియ
ర ములు
మనోమయ - ప్ంచ జ్ఞఞనేందియ
ర ములు + మనససు + చిత్ిము
విజ్ఞఞనమయ - ప్ంచ త్నామత్ర (విష్యము) లు +
నిశియాత్మక బుదియ
ు ు
ఆనందమయ -1. చిత్ి వాయమోహ జ్నిత్ యభీష్ ి సందరశన
సంతోష్ రూప్మగ్ు ప్టరయము.
2. కామితారథ లాభ జ్నయ హరష రూప్మగ్ు మోదము.
3. ఇష్ ి కామాయరథ అనసభవ జ్నిత్ ప్వరత్ర రూప్మగ్ు ప్ రమోదము.

ఈలాగ్ు చిత్ి వృత్యిల విప్ుల - విసాిర - ప్ రప్ంచమునకలు హేత్య

భూత్మైన - - ఆదయంత్ రహిత్ - మూలా జ్ఞఞన రూప్మగ్ు " చీకట్ట ప్టండు "
నేనస -
దశరందియ
ర ములుగానస వీట్టననిింట్టని గాంచస -
ప్ంచ పార ణములుగానస సరా సాక్ష్ని .
అంత్ుః కరణ చత్యష్ యమునసగానస
ి

(ప్ంచాగ్ుిలు) సూరయ
ప్ంచ తయజ్ససులు చందర
అగిి
నక్షత్ర
మఱ్సప్ులు.

97
 "ఈశార ప్ రణట ధానాదాయ"
"సమాధి సటదిర
ు ీశార ప్ రణట ధానాత్"
- - ప్త్ంజ్లి
-- ఆత్మ ప్ూజ్ – ససలభ ప్ూజ్ . . . . . . .
అనగా, రోజు మనము చయయు నిత్య నెైమిత్రిక, సమసి కరమలు, (వాట్ట ఫల
భోకిృత్ాం) అంత్రాయమి యైన ఈశారుని కరిపంచసట్ే "ఆత్మ ప్ూజ్ - ససలభ ప్ూజ్"
అందసరు.
అంత్రాయమి (ప్ రత్యగాత్మ) ని శరణాగ్త్ర ప్థమున, ఎవరి హృదయ ప్ూజ్ఞ
మందిరమునస వారే నిరామలినయ మొనరుి క ని - బరహమ ప్వఠము నసదీప్
ే ం
ట ప్ఁ చయసట -
ఆతామరాధన మొనరపఁ బూనసట్ే "ఆతామరామ ప్ూజ్" అందసరు.
భకుిలు - "త్సామత్ సరేాష్య కాలేష్య “యోగ్ యుకోిభవారుజ న" - అని
నశార దయహ పోష్ణకు ఆహార పానీయాదసలెంత్ వసరమో, ఆతోమదురణకు దెైవ
ధాయనము పార ణ త్యలయము!!
మానవ జ్నమ దసరుభ మం
ై ది. కత రమి కీట్క సరప ప్క్ష్ జ్ంత్య జ్ఞలాది ఉపాధస
లందసఁ బడక శుభ సంసాకరములతో, జ్ఞఞన ససర గ్ుణ రూప్, ఆరోగైయశారాయదసలతో,
మానవుడుగ్ మనడం ప్ రతయయకత్.
కాని, మదడు గ్ల మానవుడు చయయ జ్ఞలని పాప్ంలేదస. సామానయంగా ప్ రత్ర
పార ణటకత కరమ ఫల భోకిృత్ాం, ప్ునరజనమ, జ్నన మరణ చక ర భమ
ర ణ గ్త్ర త్థయమని
ససలభ గారహయం.
మనససు మానవుని మభయప్ట్టి ప్డ తోరవలఁ దిప్
ర ుపత్ూంది. ఒక ప్ రకక శుభ
సంసాకరములు (ససర సంప్ద) ఉతయజి
ి త్మై ప్ురోగ్త్రని పోర త్ుహిసూ
ి , ఉరథాగామితాానిి
ప్ రసాదిసూ
ి ంట్ే, మరో ప్ రకక జ్నమ జ్నామంత్రముల నసండ్ ప్ేరు క ని కరుడు గ్ట్టిన
అససర వాసనల (అశుభ సంసాకరములు విష్య వాసనల) కలవాట్ల ప్డడ మనససు,
దశరందియ
ర ముల సనిిహిత్, సాహాచరయ, సహకార, సంగ్ దయష్ములతో విజ్ృంభంచి,
విశృంఖల వీర విహారం చయసూ
ి త్రరో (ఆధయ) గ్త్రకత దయహదమౌత్ూండడం సరాానసభవం:
మానవుడు సహజ్ంగా శుభాశుభ సంసాకరముల కుప్ప.
నశార దయహ రక్షణ కాహార పానీయాదస లెంత్ అవసరమో ఆతోమదురణకు

98
(నిషాకమ) కరమ - భకతి - జ్ఞఞన యోగ్ సాధనలంత్ యవశయముగ్ రూప ందినవి.
భకుిడు బయట్
యోగి లలప్ల
జ్ఞఞని లలప్ల - బయట్ కూడా భగ్వంత్యని దరిశంత్యరు.
(కరమ యోగి భగ్వంత్యని (ఎకకడనూ) చూడ దలచడు)
ఈ దయహ దయవాలయంలల - జీవ దయవుడుండ, అట్లవంట్ట భగ్వదగృహంలల, ప్ రభు
సనిిధిని, అరిష్డారాగది, అశుభ, అససర. అమంగ్ళ్కర, భష్
ర ,ి పాప్, సంకలఫములఁ
జ్ొరనీయ వచసినా? అంత్కని ఘోర అప్చారమునిదా?
దయవుని జీవునిగా చయస,ట జీవుని రాక్షససనిగ్నస, _ - - త్యదకు కత రమి కీట్క త్ృణ -
త్యచే - పార ణులు గానస ప్త్నం జ్ేయు పాప్ వృత్యిలకు చోట్టవాడం ఘోర ప్ రమాదం -
అప్చార - ఆత్మ దయరహ కరంకాదా? ఎంత్ నిష్కృత్ర లేని దసష్కృత్ర!!
ప్ రభూ! నీవు అదిాతీయుడవు. నీకు ఎనిికలు, రాజ్కీయాలు లేవు:
వీధసలఁబడ్ కృత్ఘి మానవుల వెంట్ఁబడ్ “ఓట్ు" కై, దయబరించస దసరగత్ర నీకనిడుఁ
బట్ి కుండు గాక! నీవు ధనాయత్ర ధనసయడవు. మేధావంత్యలెైన కృత్ఘి పాప్ులనస సహా
మనిించస మహోదారుఁడగ్ు -ప్రమ దయామూరివి
ి !!.
దయహమొక అదెే క ంప్. దాని పోష్ణ రక్షణారిమై వెచిించస వయయమే అదెే
కాగ్లదస. వాయధి నివారణాది ఖరుిలే "రిప్ేర్" రివాజు. వెళిు పోయే నాడు వెంట్రాని
ఈ కళేబరమే “తాననస క ని" - భమ
ర సట - భరించి - భారంత్రఁజ్ందిన జీవుడు నిరాాసటగా
- ఫకీరుగా - అగ్త్రకుడుగా - విదయహుడెై (విగ్త్) - - - - చిర ఉపాధియన
ై దయహమునస
విసరి జంచి. . . . . సూక్షమ తయజ్యమయ రూప్మునస దాలిి - ఒర నసండ్ లాగిన కత్రి వలె -
వేరై నిలొినసనస.
నిరుగణ - నిరాకార - నిరంజ్న . . . అఖండ తయజ్యరాశి యన
ై ప్ర బరహమ
సంచలన జ్నిత్ ఆది సంకలపమే యీ అనంత్ కోట్ట బరహామండ విశా జ్నన కారణమని,
గ్రహం
ి చి . . . . . . నిసుంకులుపడవెై (అమనసక యోగ్ సటదిు నంది) బారహమమ సట థత్ర నంది,
"త్ాంబరహమ" . . . . అంతయ!

99
 మనససు అనంత్ విశాల రంగ్ సథలము -
సంకలపములు బుగ్గలు -
దశరందియ
ర ములు దశ వాహినసలు -
ప్ రకృత్ర - త్లిు వీరి సంతానమే --- సంకలప వికలప సారూప్టణయ
ట ే
ప్ురుష్యడు - త్ండ్ ర మనససు మనససు (జీవత్ా కారణము)
విష్య చింత్నమే మనససు ప్ని - ఆత్మ చింత్నము దాని చయత్ కాదస -
అలవాట్ే లేదస. కావున –
శను|| “ఉదురే దాత్మ నాతామనం నాతామన మవసాదయేత్
ఆతెైమవ హాయత్మనో బంధస రాతెైమవ రిప్ు రాత్మనుః
తా|| త్న యభవృదికు త తానే కారణము. తా నసదురించస క నసట్లల న శరదు వహించి,
అధయగ్త్రపాలు కాకూడదస. ఇందియ
ర ముల నిగ్రహం
ి చిన త్న మనసేు త్నకు
చసట్ిము. నిగ్రహింప్ని మనసేు త్నకు శత్యరవు.
-- భగ్వదీగత్. అ. 6. శను. 5.
“ఆత్మనస ఆతయమ ఉదురించస కోవాలి."
ఎనిి విదయలు నేరిిన - ఆత్మ విదయ నేరాని వాడు అంధసడయ - త్నసిమాలిన
ధరమము మొదలు చెడ డ బేరము అనాిరు. మరి -
ఇంట్ గలిి రచి గలా మనాిరు -
బహిుః సాధనల కని అంత్ుః సాధన మిని -
ప్ుసిక జ్ఞఞనం కని మసిక జ్ఞఞనం గొప్ప -
దంత్ శుదిు కని అంత్ుః శుదిు లెసు -
“భాండ శుదిు లేని పాక మేల" - అనాిడు వేమన!! గ్నసక ---
మనోజ్యమునకు సంకలప ధాయనమే ఉత్ిమోత్ిమమైన సాధన!
“నే నెవరు?” అంత్రాతామనేాష్ణ ప్థము - భగ్వాన్ రమణ
మనససునస - గాలి - రసం(పారదం) - తో పోలిినారు: “రస విదయ” అనగా
మనోజ్య విదయయనియే - అంత్రారథము - సతాయరథము -
మనోమాలినయములే - జీవత్ా లక్షణములు:-
“విష్యాసకత:ి ; ప్ రజ్ఞఞమాందయము; కుత్కరబుది;ు విప్రీతారథము; నీచ ప్దారథము
లందాసకత”ి - మొ||

100
 ఉ|| బారహమణునికత మేచ
ు ే దయయం ప్ట్టినట్లు, ఈశారునకు, జీవత్ాం,
ఆవహించింది. సంసార దీరా రోగ్మునకు బరహమ విచార ఔష్ధం కావాలి! మలత్రయం
పోవాలి: లేకుని జ్ఞఞనానసభవం దసరుభం.
మనసేు ప్ునరజనమకు బీజ్ము -
మనోరాజ్యము భదరమగ్ుగాక!
ఆకాశమంత్యు సత్పదారథమే!!
అనంత్, అఖండ, చిదిాలాసమే! సరా సాక్ష్!! సరాాంత్రాయమి -
అగిి అనిింట్టని దహించసనస -
అగిిఁ నెయయది దహింప్ఁగ్లదస?
ఆత్మ అనిింట్టని తెలుసస క నసనస -
ఆత్మనస తెలియు వారవారు?
"ప్జ్
ర ఞఞనం బరహమ"
చత్యరేాద మహా వాకయ సారాంశమిదియే !!

ప్ రళ్య కాల ఝంఝా మారుత్ము వీచస గాక !

దాాదశాదిత్యయలు ఏకమై త్ప్టంప్ఁ జ్ేయుదసరు గాక !
అగిి ప్రాత్ములు ప్కలి దశదిశల త్మ "లావా" నస విర జిముమ గాక!
గాలి, అగిి, జ్లము లొకేసారి సింభంచి లయంచస గాక!
మనో నాశనమైన మహాత్యమని, ఎనిి ఉతాపత్ములు దాప్ురించిననస, ఏ మాత్రము
చలింప్ జ్ఞలవు ! -- శ్రర సవతా రామాంజ్నేయ సంవాదము.
కావున, సరా కాల సరాావసథలలునస -
నిత్యం - నిరంత్రం - - -
"త్సామత్ురేాష్య కాలేష్య . . . . . " యోగ్సథుః కురు కరామణట. . . . . భగ్వచిింత్నము.
"పార ణ సదృశము" మనససునస పార ణముతో లంక ప్ట్ిడమే" - రాజ్ఞధిరాజ్ యోగ్ము
విదయ. ఇదయ "మనో - మారుత్" సమేమళ్న విదయ. త్ండ్ ర - త్నయుల ఐకయము. - - క్షేమ
కరము - శుభ కరము - . . . . ఇది అభాయసంలేకుని అంత్య కాలములల . . . .
"ఎఱ్సక" లేక “మరుప్ు" సరా నాశన కారి యై - సరాా నరథమునకు దారి తీసట. . . .
ప్త్రత్యని చయయునస!

101
 సోహం - హం -సోహం||
మనససు - బుదిు
బుదిు వాసనలు ప్ రత్యక్షములు గావు.
కనసకనే ఆనందమయ కోశమునందస సరాజ్ఞతాాది ధరమములు
తెలియబడుట్ లేదస. సకల బుదసులయందసని సరాజ్ఞత్ామునస బట్టి బుదసులయందలి
వాసనల నూహించి తెలుససక న వలెనస.
అది యట్ునగా -
వసిము
ర నందలి రంగ్ుల వెనసక దానికత కారణమన
ై దారములనస ఊహించి
ససలభముగా తెలుససకో గ్లిగ నట్లు -
ఆత్మ (ప్ రత్యగాత్మ) బుగ్గ యందస సంకలపములుగ్ ప ంగి ప రలు మనో
వృత్యిలు, నిరిారామ త్రంగ్ములవలె కానిపంచి, అందయ లయంచస చసండునస. కాని
సమాధి సట థత్ర యందస దివాయనస భూత్ర - బరహామనసభవం పార ప్ట ించసనస. దెైాత్మదెాథే త్
మందస లయంచసనస. ఏకమేవ అదిాతీయం బరహమ!!
మనుః శునకమునకు సాక్ష్యైన కూట్సథ సాక్ష్, ప్ రత్యగాత్మ, నిశిల నిరమల
నిష్టరియా తాట్సథుమున శనభలిు ప్ రకాశించసనస.
సవ ,రి ప్ురుష్యని సానిిధయమున,- అయము, అయసాకంత్ము సానిిధయమున
చలించి వికసటంచి, విజ్ృంభంచినట్లు -
"జీవత్ాం" (ప్ురుష్యడు) ప్ రత్యగాత్మ సానిిధయమున ప్ రబలి చలించసనస.
- అనసభవం
జీవాత్మ - ప్రమాత్మల ఐకయమే (కూడ్కయే) అదెాై త్ సటది.ు
"త్ండ్ ర - త్నయుల ఐకయము" - రమణ మహరి.ష
"Prodigal son" - Bible
"మారుత్ర, మారుత్ం" - తారక యోగ్ం
జీవాత్మల యవినాభావ సంబంద రహసయ విమరశ ఇందంత్రూభత్ము.
మనససు - పార ణము; - పార ణ బందము - యోగ్ము - మనో నిగ్రహం -
జ్ఞఞనము.
పార ణాయామ కుంభక సట థత్ర లల - వృత్యిలు సింభంచి, సట థరత్ఁ జ్ంది, నిలకడ
ప ంది, పార ణశకతి యందస లగ్ిమై ధాయన పాట్వమున కంత్యు దయహద మిచసినస.

102
 పార ణ చలనంతో మనోవృత్యిలు (అనగా సంకలప వికలపములు) - కూడా
ప్ునరుతాథనమై యథాత్థంగా విజ్ృంభంచి, ప్రువులు తీయ సాగ్ుచసండునస.
"పార ణ బంధమే మనో బంధము" -
ఊప్టరితోనే ఉత్పనిమగ్ు సంకలప రూప్ త్రంగిణట యగ్ు మనససు, ఊప్టరి
అణటగన
ి తానస కూడా మణగ్ునస; కావున, మనో బంధ సాధనకు పార ణ సట థరత్ సాధన
దయహదమిచసినస. ఎందసకన - "మనససు - పార ణము" లు ప్ుట్లి చోట్ల ఒకకట్ే గ్నసక;
--
అగిి - జ్లం - భూమి . . . . . . భూత్ములనసండ్
క రమముగా
- వాక్ - పార ణం - మనససు - ప్ుట్ినస
శను|| ప్వనో బదుుతయ యేన మనసే ి నెైవ బదుుతయ |
మనశి బదుుతయ యేన ప్వననే ినెవ
ై బధయతయ ||
తా|| మనససు చయత్ పార ణము, పార ణము చయత్ మనససుకట్ిఁ బడునస.
ఒక దానితో నొకట్ట కట్టిన రండునస బంధింప్ఁబడునస. ఇదయ
త్ండ్ ర త్నయుల ఐకయ రహసయము ----
చిత్ి వృత్రికత ; - 1. వాసన - భావన, విష్య చింత్న, త్లంప్ు, కోరక, సంసారము –
ఇహ ప్ర సంప్రకము.
2. పార ణము -చలనము, సంకలప జ్నన కారణము - వృత్యిలకు
మూలము! ఒకట్ట నశించిన, మరొకట్ట కూడ మాయ మగ్ునస. మనససు లీనమగ్ు
వరకు నస, విష్య వాసనలు నశింప్వు. వాసనలు నశించస వరకు చిత్ిము నశింప్దస.
చిత్ి నాశము వరకు త్తాానస భవం కలు.
ఇదయ మోక్ష చక రం ----
- త్త్ా జ్ఞఞనము వలు వాసనాక్షయము
- వాసనా క్షయం వలు మనో నాశము నకు దారి - త్దిాదంగా " అమనసక " సటదిు --
మోక్షమూ. ఇద క శుభమోక్ష చక ర రహసయము; ఏ యొకక దాని తో పార రంభంఛినా,
ఫలిత్ం త్థయము.
" మనో నాశమే - దయహాత్మ బుదిు (మోహ) నాశమే మోక్షము "
- అనిప్ూరోణప్నిష్త్ & ముకతకి ో ప్నిష్త్.

103
 శను|| మనఏవ మనసషాయణాం కారణం బంధ మోక్షయోుః
బంధాయ విష్యా సంగి ముకు్ి నిరిాష్యం సమృత్మ్
తా|| మనసస కారణంబు మహనీయ ముకతకి త బంధ కారణంబు మనసే యగ్ునస.
బంధ మొసగ్ు విష్య వరిత్
ి చిత్ిము ముకి బంధ మన
ై ముకతి నొసగ్ు.
అనగా మనసేు బంధ మోక్షములకు కారణము
- అమృత్ బందస ఉప్నిష్త్. శను. 2
మనససు - అలప సాలప కోరకల కలవడ్ ప్ైకత పోదస. . . . .
దయహారోగ్యమునకై సూరయ నమసాకరములు,
ఈత్ర బాధల నివారణకై నవగ్రహ జ్పాదసలు
ధనాశ తో లక్షీమ ఆరాధన
విదాయరజనకై సరసాతీ ప్ూజ్లు
కారయ సాఫలయమునకై వినాయక ప్ూజ్
కరువుల నివారణకై వరుణ యజ్ఞము
సంతానాప్ేక్షతో సత్యనారాయణ వ రత్ము
అంట్ల వాయధసల నివారణకై గ్ంగ్ జ్ఞత్రలు
ఉపాసకులు త్మ కోరేకలు ప్ండ్ంచసకోవచసినస. కాని ముకతి మాత్రము
లేదస. దయహ సేవల వలు (యాతారదసల వలు) దయహారోగ్యము బాగ్ు ప్డవచసినస. కాని
మోక్షము కలు.

మరియు విప్ులంగా - వివరంగా - వివేక - వెైరాగ్య జ్నిత్ విష్య ప్రితాయగ్ం వలు

(మనససు విష్యములందస ప్ రవేశించసట్ే " సంసారము " - బంధము గాన) --
చిత్ి చాప్లయ రహిత్, సట థరత్ా, వాసనా రహిత్, ఏకాగ్రత్ - అంత్రుమఖ ప్ రజ్ఞ ల వలు
- మనససు లయంచి, ఆత్మదకతక - ప్ రకాశించస ఆ ప్ రగాఢ ఏకత్ా మధసరానసభూత్ర యే
మోక్ష సట థత్ర - కైవలయ ప్దవి -సమాధి సట థత్ర.
---- హఠ యోగ్ దీప్టక.
బరహమ మే జ్గ్త్యి - జ్గ్తయ ి బరహమము. బరహమ సతాి కంట్ే జ్గ్త్ుతాి వేరు గాదస!!
శకుిని నసండ్ శకతని
ి విడదీయ నెవరి త్రము? విలయ కాలమున సృష్ట ి యావత్యి
కూడా బరహమ సతాిలల లయమై నిరుగణ (సహజ్) సట థత్రకత వచసినస. త్రరిగి "ఊప్టర"ి తో

104
(సంకలపముతో) ప్ునుః సృష్ట ి పార రంభమై సాగి పోవు చసండునస.
ఇదయ ప్ రకృత్ర ప్ురుష్యల "సంసార రహసయ" చరిాత్ చరాణ జ్గ్నాిట్క (సృష్ట ి
సట థత్ లయ) విధాన గాధ. భగ్వలీుల.
భగ్వంత్యఁడెందసకో యీలాగ్ు నిరిారామ "సృష్ట ి సట థత్ర లయాత్మక" కత రయల వలు
దాందాముల తాకతడ,్ - విప్టరీత్ వినోద విచిత్ర విడూ
డ ర ప్రిసట థత్యల పార ప్ట ి ---? దయవుని
కతదయమి చెరలాట్ ప్వరత్ర? ఏమిట్ాత్ని సంకలపం? ఇవి మామూలు జిఞజ్ఞఞససవుల సందయహ
చిట్ాకలు!! సత్యమఱ్సంగ్ దలచిన నేరులల అత్నేి అడ్గి తెలుసస కోవడం ఉత్ిమ
ప్దుత్ర!! భగ్వంత్యనకు మధయవరిత్
ి ామనవసరం !!! - విజుఞ ల జ్వాబు-
భగ్వంత్యడయ "జీవ" పాత్రధారియై నానా ఉపాధసల నాశరయంచి, బహురూప్
నామ ధారియ,ై జ్గ్నాిట్క రంగ్మునస నడుప్ుచసనాిడు. తానస సూత్ర ధారి, మాయా
దయవి (శకత)ి సూత్రధారిణ:ట వీరే సరాం, వీరిదయ సరాం: వీరు లేనిది, వీరికత మించినది, వీరు
కానిది మరదియ
ే ునస లేదస.
ప్ రకృత్ర ప్ురుష్యలు వేరు కాదస
శకుిడు - శకతి అవిభకిం కదా!!
మనససు - చిత్ిము - ఇందియ
ర ములు త్మ త్మ సాాభావిక సహజ్
వాయపారముల వృత్యిల ననససరించి అనగా విష్యముల వేట్ + సంప్రకములనస
విసరి జంచి సహజ్ సత్య మంగ్ళ్ సాసారూప్ లక్షయమున సట థర ప్డుట్ే ప్ రతాయహారమనఁ
బడునస.
మహోత్కృష్ మ
ి ైన ఇందియ
ర వశ్రకరణము (జ్యము) వలు, దయహమందలి ప్ రత్ర
నాడ్యు, ప్ రత్రసాియువు, సాాధీనమగ్ునస. సమసి మన
ై ఇందియ
ర వాయపారములకు,
అనసభవములకు అది కేందర సాథనము. మనో జ్యముతో శరీరము సంప్ూరణముగా
యోగికత సాాధీనమగ్ునస. ఆనాడు యోగి త్న జ్నమ త్రించి, సారథకమైనదని
అనసభవించి, ఆనందించసనస.
జితయందియ
ర ా నసభవానంద శుభ దిన మిది: త్న మానవ జ్నమకు త్యది ఉపాధి
యగ్ు దయహము యొకక అత్యదసభత్ ప్ రయోజ్నమునస గ్రహం
ి ప్ఁ గ్లుగనస. అది
సాధకునకు - యోగికత - సటదసునకు, మహాప్రాదినము.
అనిరాచనీయ, అవయకాినందానస భూత్ర - ప్రమ శాంత్ర - అదియే!!

105
సారాంశము --
ధయయయము (లక్షయము)న మనో ఏకాగ్ర సట థరత్నస సాధించసట్యే "ప్ రతాయహార"
ఫలమందసరు.
చిత్ి వాయపార నిరోధము వలు మనశాశంత్ర, దివయ ప్ రసనిత్, సహజ్ సట థత్ర, సట థత్
ప్ రజ్ఞ, అఖండ అదిాతీయ మధసరానస భూత్ర పార ప్ట ి!!! "నివృత్రి" గ్మయము!!
"ముని" యన మౌనధారి యని సూ
థ లారథము: కాని మనో మౌనమే సతాయరథము!
అనగా సరా సంకలప సనాయసట యే "ముని" --
సాధన ప్రంప్ర -
బరహామభాయసకుఁడు - ఆత్మ వేత్య
ి ై జీవ బరహ్మమకయమునస ప ందసనస. బారహమ సట థత్ర,
క రమ బరహామ భాయసము వలు లభయమగ్ునస. బరహమత్ా ముత్ిమోత్ిమ సట థత్ర!!
ఇందియ
ర వాంఛ్ా వేగ్ మరి కట్ివలెనస. కామమునకు (మనససు) చసకాకని
వశమైనయడల ఆత్మ నౌక మునిగి పోవునస. కామము, ప్శు ప్ రవృత్రి; జీవుని (దయహిని)
శునకముగ్ నొనరిి, వీధసల వెంట్ యీడ్ి, ప్త్రత్యనిఁ జ్ేయునస.
మనససు ఆత్మ ప్రమైన - శుభము -భదరము - మోక్షము త్థయము
మనససు దయహ ప్రమన
ై - ప్త్నము, సరానాశనం - నరక పార ప్ట ి,
జ్నన మరణ చక ర భమ
ర ణం త్ప్పదస.
“వివేకం - వెైరాగ్యం" శుభ ఆప్ుిలు . . . . ఉత్ిమ, ఉనిత్, ధారిమక
నెైత్రక సత్య ప్ రయోజ్కత్ామునస జ్ఞప్ట ికతఁ దెచిి హ్చిరించి కాపాడుచసండవలెనస.
"సాారథరహిత్" (వయకతి తాాతీత్ - పారమారికథ ) - వివేక శనభత్ మైన
జీవిత్ము లలక కలాయణ కరము. విశా మంగ్ళ్దాయకము.
" సరాసమ - సరాాత్మ " భావము, ఆత్మ శుది,ు ఆత్మ సటద,ిు
త్తాానసషాఠనముచయ లభంచసనస!! జ్ఞఞని -- యోగి -
సాధకుఁడు ఈ విధంగా ప్రమానంద త్తాానస సంధాన
కీ రడలందస నోలలాడ్, ఆత్మ విజ్య (సాాత్ంత్ర) శంఖారావ
మొనరప సాహసోప్ేత్ సట థత్ ప్ రజ్ఞ ఉట్ంకతంచి, ఉరూ
ర త్ లూపాలి!!
జ్ై భగ్వాన్!!!
మనససు నందస ఆత్మనస ప్ంచస క నసట్ే "త్ప్ససు". త్ప్సునగా, ఆత్మ సటదిు
క రకు శరీర దాసయమే!!. అనగా సూక్షమ త్త్ా పార ప్ట ికై సూ
థ ల యజ్ఞ మనిమాట్! ఇదయ బలి

106
దానము, సరాారపణ తాయగ్ము, అఖండయజ్ఞము, అప్ూరాాహుత్ర!!! ప్ూరాణహుత్ర!!!
సాధకుని జీవిత్ ప్ రసాథనంలల, సాారథరహిత్ (నిషాకమ) కరామచరణము, ప్ేమ
ర ,
భూత్దయ, సత్యసంధత్, ఉతయజ్
ి ప్రచి, ససలభగ్ముయనిఁ జ్ేయునస: ఏత్ జీజవిత్ మొకక
శుభ మహోత్ువము - ఆనంద మేళీ !!
జీవునికత (ప్ురమందలి ప్ురుష్యనకు) అంత్రాయమియైన ప్ రత్యగాత్మ సానిిధయ
సామీప్య ప్ రభావ మాహతాముల వలు - "క్షణటక -అశుభ - ఖండ" ఇందియ
ర
ససఖములందస విరకత,ి విముఖత్లు బలిసట, శాశాతానంద పార ప్ట ికత దయహదము
లభంచసనస.
శుభ ప్రిససథత్యల - శుభ వాతావరణ సాయమున, శరీరేందియ
ర ముల త్యచే
కామ వాంఛలనస రేకేత్రంి చి, ఉదయకర తంచి, ప్ రకట్టంచస ఇందియో
ర దయాగ్ ఉనామద విజ్ృంభణల
ప్టలుప్ులకు బానిసలుగాక, - నిరీారయ, నిసుహాయ, నిరేాదములకు త్లవ గి గ లొంగిపోక,
నిగ్రహం
ి చి, విజ్యుడవెై త్తాానససంధాన వ రత్ శుభ ప్రి సమాప్ట ితో మోక్ష ఫల
మందసక ముమ!! నీవు మానవుడవు గాదస - సాక్ష్త్ మాధవుఁడవే ససమా!!
- ఉప్నిష్దేరశనభావము
పార ణలయం.
విశా వాయప్కమైన పార ణశకతి పార ణాయామ సాధన వలు సాాధీనమ,ై అష్ ి
సటదసులేగాక అప్రోక్ష్నస భూత్ర సహా లభయ మగ్ుట్ త్థయము.
మనససు - పార ణము-
వీట్ట అవినాభావ సంబంధము -
సృష్ట ి - లయములకు ఏక సాథనము -
ఏక లక్షయము - అగ్ుట్యే

మారుత్ర - మరుత్ ప్ుత్యరడు - చప్లి, కోత్ర, పార ణ దయవర "మనససు" -

అనగా పార ణం (ఉచాిాస నాశాసముల) నసండ్ మనససు (సంకలాపదసలు)
ప్ుట్లి చసనివి.
పార ణ బంధము వలు మనససు -
మనో బంధము వలు పార ణము -
లయంచసనస: " పార ణ మనో" లయ సాధన వలు (సోహం భావేన) - - - అనగా త్ండ్ ర

107
త్నయుల ఐకయం వలు - - అమనసక యోగ్ ఫల సటదిు - మోక్షము పార ప్ట ించసనస.
హృదయము నందలి గాలి (పార ణము) గాలి గోప్ుర మకతక,
భూ
ర మధయమందలి (శాంభవీ ముదర - ఆజ్ఞఞ చక రము) - త్యది మజ్లీ నసండ్, బరహమ
సాథనమునస తాకు చసండునస. బరహమ దయవునికత (దహర సట థత్) పావనమూరి ి వింజ్ఞమరల్
వీచసచసనిట్లుగా, హృదయ సాథనము నసండ్, భూ
ర మధయ సాథనము వరకు,
యాతాయాత్ పార ణ ప్ రసార (చిదిాలాస) చెైత్నయ "జీవ" (ప్ురుష్) త్రరవిధా వసథల కీ రడా
రంగ్ భూమి గ్లదస. -
- ముకాినస భవం
పార ణోపాసన - పార ణ ధాయనం - అజ్ప్ - హంసోపాసనలల - పార ణ
గ్మనమునస - ఉచాేాస నిశాాసములు - అజ్ప్ గాయత్రర - (అనగా జ్ప్టంచకనే
జ్ప్టంచసనది) - ప్ రణవ (ఓం) ధాయనంతో అనస సంధించి, లయంచి, ఏక ధారగా -
అహరిిశము - అనసక్షణము ఎడతెఱ్ప్ట లేక - తెైల ధార వలె - - ధాయనం చెయయడమే -
అజ్ప్ గాయత్రర జ్ప్మందసరు.
దీనిని మించిన, మంత్రము - ధాయనము - లేదస. అఖండ ఫల దాయని.
హంస (పార ణము) --
హంస + ఓం = హంసోంసోహం
ఓం (మనససు) --
(గాయత్రర) నాదము
మంతోరపాసకులకు ---
భూత్ వాసనలు మరియు
భవిష్యత్ుంకలపములు -- అనగా
సంచిత్ మరియు ఆగామి -- అనగా
హృదయ గ్రంధసలు + విష్యేందియ
ర చింత్లు నిశరశష్ముగ్ అంత్రించి, శ్రఘొ ఫల
మొసంగి, అమనసకసట థత్ర, యోగ్ సటదిు కరత్లామలకము.
32 వేద విదయలు ప్ రణవ ప్ రత్రపాదిత్ములే.
వాయస వసటషాి ది మహామునస లెలర
ు ు త్రించిన మంత్ర త్రణ సాధన యదియ!ే !
"క్షణమేకంక రత్య శత్ం వా“
ఒక క్షణము యీ మంతార భాయసము 100 యజ్ఞముల ఫలము నిచసినని శురత్యల

108
ప్ రమాణము. సంచిత్ము ధగ్ుమ,ై రాబోవు జ్నమలు సహా నశించి, సరా కరమ ఫలములు
సమసట పోవునస. సరోాప్నిష్త్యిలు ఐకయ కంఠమున, ఎలుగత్రి చాట్టన ఏకైక మహత్ిర
దివయ రహసయ ప్ రవచనమిది. కడమాట్ కూడా.
పార ణము
కావున, ఈ హృదయ - దహర (భూ
ర మధయ) ముల మధయ " జీవ "రంగ్ సథలమే,
మానస సరోవరమనియు, అందస హంస (పార ణము) చరించసననియునస, అజ్ఞఞ
(భూ
ర మధయ) - త్రరకూట్ ప్వఠమునకు ప్ైనసని బరహమకు వాహనమనియునస - మహాత్యమలు
బహు చమతాకరముగ్ ప్ రవచించిరి.
జ్ఞగ్రత్ుాప్ి ససష్యప్ుిలందస (త్రరవిధావసథలందస), విశా తెైజ్స పార జ్ఞ నామముల
చయ, నేత్,ర కంఠ, హృదయసథ, జీవ (ప్ురుష్) సంచారము - - - - హృదయము నసండ్
దహరం (సూక్షమ హృదయం) వరకు కలదస. ఈలాగ్ు హృదయసథ జీవుని సహసారరసథ
దయవునిఁ కూరుి, ("జీవ బరహ్మమకయ") శకత,ి సోిమత్, పార ణప్ుత్యరడెైన ఆంజ్నేయుని
(మనససు) క కకనికేగ్లదస.
హృదయసథ (లంక లలని) సవత్నస (జీవుని) అయోధయ (చోర రాని చోట్ల) లలని
రామ బరహమ తో చయరుి ప్ుణయ కత రయాశకతి మారుత్ర క కకనికే దకతకనది.
: త్ండ్ ర త్నయుల ఐకయము.
: ( మారుత్ర మారుత్ం ) మనో మారుత్ లయం.
: Prodigal son - " Bible "
: హంస + ఓం. ( పార ణ + మనోలయ మంత్రం )
" సోహం "
(జ్ప్ + అజ్ప్ = జ్పాజ్ప్) - యోగ్ + జ్ఞఞన = రాజ్ యోగ్ ప్రమావధి.
మనససు - చంచలము కాని మహాబలవత్ిరమైనది. ధృడమ,ై ప్ రమాద
భరిత్మ,ై సరా సామరథు కారణము కావచసినస. జ్ఞఞన సముపారజనకు, లలక హితారథమై ,
సాారథ ప్రం మాత్రం కారాదస. త్యదకు నిగ్రిానని కూడా గ్రిాంచరాదస.
అహంభావమునస జ్యంచిత్రనని అహంకరించరాదస.
మనససు - మారుత్ర - పావని . . . . ఎంత్ బలవత్ిరమైన దయ అంత్
బలహమనమైనది కూడ. ఆంజ్నేయుడు ఎంత్ బలశాలియో, అంత్ చప్లిఁ కోత్ర:
మనససు దెైవిక సంప్ద. కావున, హఠానమరణ వారిలు, భారీ లాట్రీల గలుప వారిలు,

109
వినింత్నే, శనకానందముల తాడ్కత త్ట్లి కో జ్ఞలని దసరభల మనససకలెందరు " ఠార్ "
మని చావడం లేదస?
అలప సాలప తాడనలకు సహా మూరిేలుు వారు కూడాఁ గ్లరు. మనో
దౌరులయం గ్ల వారందరో, రకిం - శవం - ప్ రమాదం చూచి నంత్నే మూరిేలుు వారు
కూడ కలరు.
మహా గ్ురుత్ర అంత్ సాుధనలకు, బాహయ తాడనలకు త్ట్లి క ని,
నిగ్రహం
ి చగ్ల మనోదారఢుం అత్యవసరం.
ఇందియ
ర జ్యంతోనే సట థత్ ప్ రజ్ఞత్ాం, దాందాాతీత్ సట థత్ర, . . . . . యమ
నియమాది సాధనల ఫలిత్ంగా పార ప్ట ించడం సహజ్ం. దీనికత తోడు వెైరాగ్య భోధయప్
రత్యలు, శుభ పార రబుం, ప్ంచ శ్రలములు - శాసిర జ్ఞఞనం - గ్ురు అనసగ్రహం అవసరం.
" గాలి నెైన మూట్ గ్ట్ివచసి
మనససు నెట్ు బట్ిగ్లము!! --- గీత్
ష్రా : - ప్ంచ శ్రలములు :- సత్యంఫలము, సత్ చిింత్నం, సదగుంధ ప్ఠనం,
సదాచారం, సచీేలములు!!
అజ్ఞఞనాంధకార మందసని వారు, జ్ఞఞన దీప్టక ప్ రకాశమున జ్ఞఞన వంత్యలెై
ప్రోక్ష్నస భూత్ర, గ్ురు అనసగ్రహము, ప్ురుష్ ప్ రయత్ిముల సాయమున, శుభ పార రబు
ప్ుణయ కారణంగా, అప్రోక్ష్నసభూత్ర నందస చసనాిరు.
అప్రోక్ష్నసభూత్ర ---- Cash ( కాయష్ )
ప్రోక్ష జ్ఞఞనం ---- Cheque ( చెక్ ) అంతయ.
ఆత్మ విదయ (బరహమ జ్ఞఞన) సంప్ద, దయహ నాశముతో నశింప్క, జ్నమ
జ్నామంత్రముల వరకు "జీవుని" ప్ునీత్యనిఁజ్ేయుచస మోక్ష ప్ రగ్త్రకత ప్ూరణదయహద
మిచసిచసనే ఉండునస.
ప్రి శుదు "సత్ా" మానసము, త్లిు, త్ండ్,ర గ్ురువు, ప్టరయ మిత్యరల వలె,
తోడపడ్, " పాలలల కలసటన నీళ్ళు పాలగ్ు నట్లు " దయవునిలలఁ గ్లసట దివయత్ామందసనస.
" మనససు నందస ఆత్మనస ప్ంచస క నసట్ే త్ప్ససు " --
దీప్ము తో చీకట్టని వెదికత నట్లు - వివేక జ్నిత్ సదిాచారము, పార రంభంచి
నంత్నే, విష్య చింత్నము దూరమై మనససు అంత్రుమఖమై, అత్మధాయనమునఁ బడ్,
ఆతామకృత్రనంది, ఆతెైమకయమునస ప ందసనస.

110
 " యోగ్ మాయచయఁగ్ప్ప బడ్న నేనస అందరికతఁగ్నిపంప్నస. పార కృత్
శరీరులు అపార కృత్ దివయ మంగ్ళ్ విగ్రహుఁడగ్ుననసి తెలియజ్ఞలరు"!!
--- గీత్.
చందసరనితో పోలి బడ్నది. చందసరడు కూడా - సంశయంచస - క్షీణటంచస
సాభావము గ్లవాడు. సంశయ నాశనమనగా నిజ్ జ్ఞఞనోదయ మగ్ుట్. చందసరనకు
(అనగ్ మనససునకు) బరత్రకతయు, ససఖించస భాగ్యము లేదస. మనససు “క్షయ రోగ్ము
వంట్టది ": సంశయమనగా "అవిశాాసము"
నిజ్మైన జ్ఞఞనికత కామయము లేదస. కరిృత్ాము లేదస. అత్డు సరాారంభ
ప్రితాయగి.
మనససు అఖండ సచిిదానంద అమృత్ (త్ా) సాగ్రమున -
జ్నించినవాడు. ఈ సామయ సాదృశయ మంత్యు సమంజ్సము.
అవిదయ - విదయ లేమి
అజ్ఞఞనము - జ్ఞఞనము లేమి
చీకట్ట - వెలుగ్ు లెమి
అశరదు - ప్ురుష్ప్య
ర త్ిము లేమి
సంశయము - విశాాసము లేమి.
వీట్ట కంత్యు, అశుభ పార రబుము ముఖయ కారణము.
విష్య వాసనలు విష్యాకరషణలుకు మూల
అనగా ప్ూరా విష్యానస హేత్యవెైన, విష్చక ర భమ
ర ణ
భవ సమృత్యలు కారణము.
ఈవాసనలే, ఆవరణ - విక్షేప్ములు - ఇవే చిద చిదగుంధసలు - (హృదయ
గ్రంధసలు) - మోక్ష ప్త్ర
ర బంధకములు - కావున - వీట్ట నివృత్రికే - తొలగించసట్కే -
వివేక - వెర
ై ాగ్య - విచారాదసలత్యవసరము -
ఆత్మసాక్ష్తాకరమునకు -
సాసారూప్ సంధానమునకు -
అదేముప్ై దసముమ దసలుప్ునట్లు -
బయయముప్ై ప ట్లి (ప ర) తీయు నట్లు -
నీట్టప్ై పాచిని తొలగించినట్లు -

111
 సూరుయని అడ్న
డ మేఘములు తొలగినట్లు -
ఆత్మనస ఆవరించిన "వాసనలు" నశించాలి !!!
అగిి మీద బూడ్ద (కప్పడం) - పోకుని అగిి ప్ రకాశింప్దస గ్దా!!!

112
 3. మహా మానస సరోవరము
(దశ వ హిని బృహత్ ప్ ా జెకటు )

మునసిడ్:-
ప్ురుష్యడు (త్ండ్)ర
సంతానము “మనససు” (జీవత్ాము)
ప్ రకృత్ర (త్లిు)
మనససు – చిజ్ఞఞాడాత్మకము – సంకలప వికలప సారూప్టణట – “జీవత్ాం” –

సంకలపమే సరామునకు మూలము – బంధ కారణము. మనససు

దయయము వంట్టది – కానిపంౘకనే మన గ్లది. మనసేు బరహమము (చత్యరుమఖసఁడు)
అంత్ుఃకరణ చత్యష్ య
ి రూప్ుడు.
ఇందసరడు – ఇందియ
ర ములకు రాజు – ఇందియ
ర ాధిషాఠన దెైవము –
ఏకాదశరందియ
ర ము.
చందసరడు – శప్టంప్ఁబడ్ క్షీణటంచస వాడు.
అరూప్ట - కాముడు కాలి పోయ భసమమై బరత్యకువాడు.
చప్లి – మారుత్ర (మరుత్యపత్యరఁడు)
పార ణదయవర – వాయు నందనసఁడు.
మాయామృగ్ము - రస త్యలుయడు.
(వేమన – రస విదాయ విచారమున – మనససునస రసము (పాదరసము) తో
పోలిినాడు)-
మనససు జ్డము. ఆత్మ చింత్న దాని చయత్ కాదస. అనాదిగా, జ్నమ
జ్నామంత్రముల నసండ్, ఇందియ
ర ముల దాారా, విష్య చింత్నమే దాని ప్ని. దాని
వెనసకట్ట గ్ుణము – అనాది అలవాట్ల – శునక త్త్ాం.
“Deserve & Desire” అరహతా నంత్రం అభలష్టంచస, నీ అంత్రంగ్
హృదయ ప్వఠమున, సరేాశారుఁడు, ససప్ రత్రష్ట ఠత్యఁడెై, నీ దయహ దయవాలయమున,శుభ
సంసాకరములు (వాసనలు) దివయ ప్రిమళ్ శనభత్మై ఉదీప్
ు టంచాలి!!

113
 ఈ బృహతాుధననస సంకలిపంచి, సాధించి నిసుంకలుపఁడవు కావాలి. ప్ురుష్
ప్ రయత్ిం, శరద,ు భకత,ి గ్ురు అనసగ్రహాశ్రరాాదములు – భగ్వత్కట్ాక్షము,
శుభపార రబాేదసలు - - - అత్యవసరము.
జ్ఞగ్రత్ ి -----
-- సముదయరదకమంత్యు పానము చయయుట్,
-- మేరువునస ప్ళ్ుగించసట్ –
-- బడ బానలమునస మిొంగ్ుట్ –
-- అగిి ప్రాత్ములతో ఢీ క నసట్ –
వీట్ట కనిిట్ట కంట్ే మనో నిగ్రహమత్ర ధసరుభము”
--జ్ఞఞన వాసటష్ ము.
ి
కావున చిత్ి (ప్ రవాహ) నిరోధమన, మనససు అంత్రుమఖముగాకుని, ఏ
విదయయు, సాధనయు ఘట్టంప్దస. ఏల యన --- మనససు యొకక ఇందరజ్ఞల –
మహేందరజ్ఞల అత్యదసభత్ శకత,ి ప్రమ ప్ురుష్యని సహా లొంగ్దీసట, సంసారిని చయసటనది.
నిరాకార, నిరుగణ, నిసుంగ్ుఁడెన
ై , యా సరేాశారుని సమోమహిత్యఁజ్ేసట, సంసార దసుఃఖ
భారమున – సాసారూపా జ్ఞఞనిగా దిగ్ జ్ఞరిి, దీనసనిగ్, దసఖమున, దయహన
ి ంట్ట కని
త్రప్పలు ప్డయట్లి చయసన
ట ది. భగ్వంత్యని చెర –వూయహము (సాయంకృతాప్రాధ జ్నిత్)
నసండ్ త్ప్టపంచి, విముకిత్నస చయకూరుి ప్ రయత్ిమే “సదసదయయగ్ము”- లేకుని, బరహమ
హతాయపాత్కం త్ప్పదస. ఇదయ ఆత్మ ధరమం
దయవుని ప్త్న త్రయ సోపాన వివరణము – జీవత్ా కారణ రహసయము –
1. దయహ ప్ రవేశం – సాథన భష్
ర త్ాం
ి
2. దయహమే తాననస క నసట్ – దయహాత్మ బుదిు – భమ
ర – “అహం
దయహోసటమ” అనే ప్ రమాదం.
3. త్దసప్రి ఇందియ
ర ముల దాారా విశా విశాల విష్యాకరషణ ప్రంప్రల
త్గ్ులు -
భగ్వంత్యని జ్నన మరణ చక రభమ
ర ణ భారంత్ర – బంధ శాప్ విమోచన రహసయ
విచార వివరణ సాధనాదసలే “నిరమలలదయయగ్ము”! దీనికత చత్యరేాద మహావాకాయరథ
ససవిచారమే దివౌయష్ధము. ఇందసకు త్రరుగ్ు లేదస.
-- సరా సారో ప్నిష్త్

114
 -- శుక రహసోయప్నిష్త్
-- వేదాంత్ ప్ంచదశి – ప్ంచమాధాయయం, మొదలగ్ు ఉదగుంధ
పారాయణమే విమోచన కారి కావున, సంకలిపంచి, నిసుంకలుపడవు కముమ!!
ఇందియ
ర ముల దాారా – సంకలప వికలప – మనుః సరవంత్యల ప్దింట్టని,
అడుడక ని, బంధించి, త్రరోముఖం ప్ట్టించి (అంత్రుమఖమొనరిి) త్న సహజ్ సాథనమైన
బరహమ యందస లయంచి, సట థరప్డ్, త్దాకారమ,ై మహా మానస సరోవరం దివయ
సాగ్రముగ్ రూప ందస ఒక అప్ూరా –అత్యదసభత్ నిరామణమొక, బరహామండ దివయ సృష్ట ి
కాదా!! ఇదయ “ధాయన – ధారణ” ఫలం - - దీనినే “ఉప్రమేత్” అంట్ారు, మహరుషలు.
అమనసక రాజ్ యోగ్ సటదిు - - నిత్య నిరంత్ర దసుఃఖం పోయ,
నిరమలానంద, అమరత్ాం, అమృత్త్ాం, అఖండత్ాం, అష్ ి సటదసులు,
అష్థ శి ారయములు, - - అంతయకాదస – సరేాశారత్ాం – సరా సారాభౌమత్యం - - ఇంకా __
అదిగో, అంత్రిక్షమున, మంత్ర ముగ్ుముగ్ వే రలాడుచసని అనంత్కోట్ట బరహామండ
మండలాధిప్త్యం – సరా సామాొజ్ఞయధికారం నీదయ!
ఇక నీవు కోరవలసటనది – కోర మిగిలినది ఏమినిి లేదస. మానవుడయ
మాధవుడౌతాడు. నీవే అఖిలాండయశారుఁడవు – చాలునా? నీవు సరా సంసటదసుడవేనా?
ఆత్మ ప్రీక్ష చయససకో – శుభం – శివోహం!! జ్ఞగ్రత్!ి అమూలయమైన దివయ మనశశకతి
సరవంత్యలిి (పార ప్ంచిక – త్యచి –ఖండ – నశార) భోగ్ములక,ై విష్య సాగ్రమున
ప్డ దయరసట, వృధాగా – నిష్్ియోజ్న ప్రచడం – బుదిమ
ు ంత్యల లక్షణం కాదస!
కలప వృక్ష్నిి కలప్ కోసరం -
కామ ధయనసవునస చరమం కోసరం – చంప్ు కోవడం – అమానసష్ం – ఘోర
అనరథదాయకం.
కుుప్ ింగా:-
నామ జ్ప్ంతో పార రంభంచి – సగ్ుణ – నిరుగణోపాసనల నధిగ్మించి - -
కరమ, భకత,ి జ్ఞఞన, యోగ్ సాధనల ప్ూరోణతీిరత్
ణ నంది, గ్ురుదయవుల అనసగ్రహం
భగ్వత్కట్ాక్షం – శుభ ప్ుణయ పార రబుఫలం – ప్ురుష్ ప్ రయతాిల నాశరయంచి,
ప్ంచశ్రలముల సహకారంతో (సత్ుంగ్త్యం – సదగుంధ ప్ఠనం – సచిింత్నం –
సదాచారం – సత్రియాప్రత్ాం) - - - చత్యసాుధన సంప్త్రి – హంస విదయ - - మొదలు

115
సరాసాధనలనాశరయంచి - - మరియు శమ దమములు అవినాభావ సంబంధంగ్లవి
– ఒకట్టని విడచి మరొకట్లండబోదస.
వివరణము –
శమం- వాసనా తాయగ్ం – అంత్రిందియ
ర నిగ్రహం – మరియు -
దమం – బాహాయకరషణలనస (మనో వృత్యిల) ప్ేరరేప్ణలనాప్ట
మనుః ఫలకమున – ప్దేక్షరాల (ససవరాణక్షరములతో) రండు సైనస బోరుడలనస
(ఊహించస కోవాలి) కట్ాి లి -
మనో వృత్యిల (1) No Permission ఆంత్రిందియ
ర ములు విష్యముల వేట్కై,
నిరోధం బయట్కు తొంగిచూడాడనికత వీలు లేదస – అంత్ుఃకరణములు
బయట్కు పోరాదస.
(2) No admission –బాహయ విష్యాకరషణలకు, ఇందియ
ర ములు
చలింప్క, నిగ్రహించి ఎదసరొడాడలి. ఆనగా – వష్యాకరషణలు
లలనికత చొరరాదస.
మనసునే ద ంగ్నే – ఘూరాఖ గా (దాార పాలకునిగా) జ్ేసట, ప్కఢుందిగా
నియమించాలి. భావాంబర వీధి, దివయ తయజ్య (రాశి) విరాజిత్మై, అరుణోదయ పార ప్ట ి,
ఆవిరాభవము కావాలి!! జ్ఞగ్రత్!ి !! ఎదసరీత్ మహా ప్ రమాద భరిత్మైనది ససమా - -
కావున, ఆత్మనస ఆతయమ ఉదురించసకోవాలి! . . .
శను|| ఉదురే దాత్మ నాతామనం నాతామన మవసాదయేత్|
ఆతెైమవ హాయత్మనో బంధస రాతెైమవ రిప్ు రాత్మనుః||
తా|| త్న యభవృదికు త తానే కారణము. తా నసదురించసక నసట్లల నశరదు
వహించి, అధయగ్త్ర పాలు కాకూడదస. ఇందియ
ర ముల నిగ్రహించిన త్న
మనసేు త్నకు చసట్ిము. నిగ్రహింప్ని మనసేు త్నకు శత్యరవు.
---- భగ్వదీగత్. అ. 6. శను. 5.
ఎవరి బాగ్ు వారే చూచస కోవాలి. త్నసి మాలిన ధరమం మొదలు చెడ డ
బేరమంట్ారు.
మరియు ఇంట్ గలిి రచి గలా మనాిరు. బహిసాుధనలకని, అంత్ుః
సాుధనమే అఖండ ఫలదాయని. ప్ుసిక జ్ఞఞనము కని, మసిక జ్ఞఞనమే లెసు. దంత్

116
శుదిే కని, అంత్ుః శుదిే యే గొప్పయని మరువ రాదస. “భాండ శుదిు లేని పాక మేల” -
- అనాిడు వేమన యోగీందసరఁడు.
“అంత్రుమఖ సమారాధాయ, బహిరుమఖ ససదసరుభా”
--- శ్రర లలితా సహసరనామ సోిత్రమ్. (870 – 871)
సంకలపమే సరామునకు మూలము. ప్రమాత్మ ఆది సంకలపమే, బరహమ (ప్దమ
సంభవ) జ్ననముకు కారణము.
రూప్ము లేని మనససు, కేవలం సంకలప వికలపములనే ఉనికతగాఁ జ్ేసస క ని మన
గ్లది. కావున, సంకలపము లేకుని మనససు లేదస. సంకలప రాహిత్యమే (నిసుంకలప
సట థత్రయే) నివృత్రి ప్థము – ఫలము – నిరమలలదయయగ్ము – అమనసక యోగ్ప్రమావధి.
త్దాత్య, సంకలప ధాయనమే, అనగా సంకలపములు “బుగ్గ” (Spring) గా
ప్ుట్లి చోట్లనస, అంత్రుమఖసఁడవెై ఏకాగ్ర చిత్ింతో ధాయనించసట్యే, ఉత్ిమోత్ిమ మన
ై
ధాయన విధానము.
“ఆత్మ జిజ్ఞఞస యే – బరహమ జిజ్ఞఞస”
అదయ “నేనెవరు?” – ఏక లక్షయ విచార దీక్ష!!
--- భగవ న్ శ్రీ రమణ మహరి.ి
మనసేు ప్ునరజనమకు బీజ్ము. మూల కారణము. మనో రాజ్యము భదరమగ్ు
గాక!!
అగిి అనిింట్టని దహించసనస, అగిి నెయయది దహింప్ఁ గ్లదస? ఆత్మ
అనిింట్టని తెలుసస క నసనస. కాని, ఆత్మనస తెలియు వారవారు? “ప్జ్
ర ఞఞనం బరహమ”
మొదలు చత్యరేాద మహా వాకయముల సారాంశ మిదియే!!
ప్ రళ్య ఝంఝా మారుత్ములు వీచస గాక!
దాాదశాదిత్యయలు ఏకమై త్ప్టంప్ఁ జ్ేయుదసరు గాక!
మహోనిత్ అగిి ప్రాత్ములు, ప్కలి త్మ “లావా” నస దశదిశల విరజిముమ గాక!
గాలి, అగిి, జ్లము లొకేసారి, సింభంచి లయంచస గాక!
మనో నాశమన
ై మహాత్యమని, ఎనిి ఉతాపత్ములు దాప్ురించిసననస, ఏమియు చయయఁ
జ్ఞలవు.
-- శ్రర సవతా రామాంజ్నేయ సంవాదము.

117
 ఔరా! మనోజ్యం (జితయందియ
ర త్ాం) అంత్ ససలభమనస కోవడం
అత్రశయోకతి కావచసి. దశరందియ
ర ములకు అధినాథసఁడు ఇందసరడు – అనగా –
మనససు. ఇందియ
ర ాధిషాి న దయవత్లకు రాజు దయవం
ే దసరడు – ప్ రత్యగాత్మ!!
ఇందియ
ర ము లజ్ేయములని సరాానసభవం. అందసన “జిహా –
గ్ుహేయందియ
ర ము” లు రండునస ప్ రతయయకముగ్ బలవత్ిరములు. ఎందసలకనగా –
ఈరంట్టకతని – Double Powers – రండు శకుిలు గ్లవు.
రసన (జ్ఞఞన) -- ఇందియ
ర శకతి
జిహా
వాక్ (కరమ) -- ఇందియ
ర శకతి
మైథసన కత రయ (జ్ఞఞన) -- ఇందియ
ర శకతి
గ్ుహయ
మూత్ర విసరజన (కరమ) -- ఇందియ
ర శకతి
కావున, శివుఁడు సనాయసట రూప్మున, ఒకా నొక రాజునకు మౌన బోధగా, -
ఈ రంట్టని రండు చయత్యలఁ బట్టి, కత రయారూప్మున – బోధించి అంత్రాేనమన
ై ట్లు,
శాసిర ప్ రవచనము.
మనససు అనంత్ విశాల రంగ్ సథలము – సంకలపములు బుగ్గలు-
ఇందియ
ర ముల దాారా మనో వేగ్ సరవంత్యలు, (విశా విశాల విష్య సాగ్రం
లలకత) మహా ప్ రవాహములు గ్ “దశ వాహినసలెై” ప్ రవహించసట్ే, ----మహోగ్ర సమసయ.
సంకలప నిరోధ సాధన మారగమే, మహా ప్ రణాళిక ప్ రయోజ్నకత రయ. ఇందియ
ర
జ్యమే – మనో జ్యము. త్త్ఫలమే మహామానస సరోవర – దశ వాహిని బృహత్
పార జ్కుి ఫలము. బహుళీరథ సాధక ప్ రణాళికా రూప్ము. సరాతో ముఖ
సౌభాగ్యదాయని. బరహామండ మానస సరోవర నిరామణ పార ప్ట ి!!
మనససు ఉనిది, కాని లేదస. నీడ – బారంత్ర దృశయం!! మనససు ఎట్టిది? . . .
మృగ్ త్ృష్ ణ జ్ల సాినం - -
ఆకాశ ప్ుష్ప మకుట్ ధారణం --
శశి శృంగాయుదయ ప్ేత్ం --
ఇందర ధనససు (రథ) అధిరోహణం –
వంధాయ ప్ుత్యరనితో యుదుం –

118
 ఇదయ మనుః సారూప్ం. అనీి అసంభవములే. ఉనిట్లు కానిపంచి, త్యదకు
లేకుండా పోవునదయ “మనససు”!!.
మనసేు ప్ునరజనమ బీజ్ం!
మనో రాజ్యము భదరమగ్ు గాక! ఆకాశమంత్యు సత్పదారథమే, అనంత్
– అఖండ – చిదిాలాసమే అదెైాతా నందానసభూత్ర!! ఇదయ త్యరీయానసభవం.
ప్ుట్ినసండ్, విష్ సరపములు బయలుదయరునట్లు - - అంత్ రంగ్ము
నసండ్ (బుగ్గ నసండ్) సంకలపములు ప్లుుబుకత, విశృంఖల వీర విహారము
(ఇందియ
ర ముల దాారా) చయయునస.
వివేక- విచార –వెైరాగ్య సాధనలతో – తీవ ర త్ర దీక్షతో – ప్ూరణ ప్ురుష్
ప్ రయత్ిమున – విజ్య ఖడగమునస దాలిి, నిరాేక్షణయముగా - - “ప్ రత్ర త్లంప్ునస” - -
అకకడ్కకకడయ చీలిి చెండాడుము – నిలువున నరికత వేయుము – అవలికత తోరయుము.
విజ్యీ భవ!
వివరణము –
సంకలప వికలప సారూప్టణట యైన మనససు – దశరందియ
ర ముల దాారా –
దశ వాహినసలెై (ప్ది ప్ రవాహములుగా) – నిత్య నిరంత్రము ప్రువులేససింది. ప్ రకృత్ర
మహా మాయా మహేందర జ్ఞల ప్ రభావ పార బలయంతో – ప్ రచండ వేగ్ంతో – మహోగ్ర
త్రంగ్ముల కోలాహలంతో, నసరుగ్ులు గ్రకుకత్ూ, ఒడునస ఒరుససక ంట్ట,
నిరిారామంగా – నిరాట్ంకంగా - - - జీవ నదసలు త్మ మధసర జ్లాలిి, సముదరప్ు
ఉప్ుప నీట్టలల కలిప వృధాగా నిష్్ియోజ్నమౌత్యనిట్లు,- - - మనససు త్న
అమోఘమైన దివయ శకుిలిి – యుగ్ యుగాలుగా – త్ర త్రాలుగా – జ్నమ
జ్నామంత్రములనసండ్, విశా విశాల విష్య సాగ్రంలలనికత, త్రలించి,
నిష్్ియోజ్నమవుత్ూంది.
కావున, చిత్ి ప్ రవాహములు, నిరోధింప్ఁబడ్, అంత్రుమఖము గాకుని, ’ఏ
విదయయు’ – ఏ సాధనయు ఘట్టంప్దస.
ఈ విధముగా దశరందియ
ర ముల దాారా మనుః సరవంత్యలనస అడుడ వేసట
(అరి కట్టి) బంధించడం దాారా రూప ందస “మహా మానస సరోవర మొక దివయ
సాగ్రంగా బరహామండమన
ై సృష్ట య
ి గ్ుట్ త్థయము.

119
 ఈ విధముగా సా సట థత్ర – సహజ్ సట ిత్ర – సామయ సట థత్ర – త్రరగ్ుణాత్మకమన
ై
ప్ుణయ పాప్ నివృత్ిమై – ప్రంజ్యయత్ర సారూప్ – ప్ రత్యగాత్మ సారూప్ – సాక్ష్తాకర
దివయ తయజ్ుః ప్ుంజ్ మందస, జీవుఁడు (లింగ్ శరీరుఁడు - మనోమయుడు) లయంచి,
ఉత్కృష్ ి ప్దవి పార ప్ట ించసనస. ఈ విధంగా మనోలయ పార ప్ట ి ఫలం, అదిాతీయ విజ్య
సాధన మగ్ునస.
భూ
ర మధయమున ఆకాశ సంధి గ్లదస. ఉప్నయన మారగమున – ససనీల
దాారకా ముఖ ప్థమున – భకుినకు (సాధకునకు) శ్రర కృష్ ణ ప్రమాత్మ చయయూత్
నిచిి, వెలుగ్ు చూప్ట, త్న వేయ బాహువులఁ జ్ఞప్ట, మన రండు చినిి చయత్యలనస,
అందసకో త్హ త్హ ప్డుచసనాిడు!! ఉత్రిష్!!ఠ (Get Up – Awake)
చూడు – ససమతీ – గ్ురునందనా – దశవాహినీ పార జ్కుి నిరామణంతో
పార ప్ట ించస “మహా మానస సరోవర” మొక విశా కలాయణకర మంగ్ళ్ ప్ రసాదం కాదా!
ఎంత్ ససదినం – ఈ భావమే సత్ుంకలపం, ఈ ప్థమే “యోగ్ం”-
బాప్ురే! ప్ది నదసల పార జ్కుి నిరామణం ఒకే మూల కీలకంతో, రూప ందడం
హరషణీయం కాదా! ఇక ఇంజ్నీయరుు – పాు నస – బడయ జట్లి –సమసి సరంజ్ఞమా కావాలి
కదా!
అంతా రడీ! 1180 వేద శాఖల ప్ైకత బరహమ నందస క ని (ప్రమైన) 108
ఉప్నిష్త్యిల నసండ్, కోరి ఏరు క ని (సమనాయమై – సరా సమమత్మ,ై ప్రసపర
విరుదు – విప్రీత్ దయరణుల ధానించని – దశ లేక దాాదశ (10-12) ఉప్నిష్త్యిల
(సూత్రముల) నసండ్ సార సంగ్రహ రూప్మనందగ్ు – 555 సూత్రముల “బరహమ
సూత్రముల” –నఁబడు బృహదగుంధము (4 భాగ్ములు – 16 అధాయయములుగ్
రూప ందడమే “వేదాంత్ శాసిర అవత్రణ గాధ” వాట్ట సార సంగ్రహమే భగ్వదీగత్
(ఉత్ిర గీత్ – ఉదువ గీత్లు సహా). ఇదయ పాు నస రూప్ము.
సదసగ రువే (ప్రుస వేది) “జ్ఞఞనాంజ్న శలాక” హససిడెై “గీన్
ర సటగ్ిల్” ఇససినాిడు.
హసి మసిక సంయోగ్ మైనది. “బోధ” యే శంకు సాిప్న. వాయస భగ్వానసఁడయ” చీఫ్
ఇంజ్నీర్” - - - ఉప్నిష్దేష్
ు లే
ి తోట్ట ఇంజ్నీరుు - - - కరమ, భకత,ి జ్ఞఞన యోగ్ –
చత్యరూభమికలే ---- (four phases or stages of the plan) ---- నాలుగ
అంచలుగా రూప ందినది.

120
 ఏలాంట్ట వయయ ప్ రయాసలు, విదయశ ఋణములకై దయబరించడము గాని,
అనవసరం. శుభం – అభయం – అక్షయం!!
దశ దిశలనసండ్ దివయ గ్ంధం ప్రిమళిసూ
ి ంది. త్థాససి దయవత్లు మంగ్ళ్
గీత్ముల నాలాప్టససినాిరు. ప్ రకృత్ర ప్ురి విప్టప నృత్యం చయసూ
ి ంది. దయహ త్రయాది
సరేాందియ
ర ములు, ఉదిాగ్ిమ,ై త్నమయత్ామున “ఉత్ిరాయణ ప్థయనసమఖమై”
బారహమమ సట థత్రనందసక ని, ఏకా కృత్రఁ జ్ేంది, నిసి రంగ్ తయజ్ సాుగ్రమై, శాంత్ర ప్రిప్ూరణత్
నందినది.
దశ, మహా మనో సరవంత్యలు మంత్ర ముగ్ుంగా సింభంచి, (అడుడ వెయయఁ
బడ్) – త్రరోగ్మించి త్మ జ్నమ సాథనమన
ై బరహమ యందయ లయంచి, బరహామకారమై –
త్త్ఫలంగా రూప ందిన మహా మానస సరోవర బృహత్ నిరామణమొక దివయ సాగ్రమై
ఆవిరభవించి, ఆందస హంస వాహనారూడుఁడెన
ై బరహమ - - - హిరణయగ్రభ
సాక్ష్తాకరమునస ప్ రసాదించసనస.

121
122
 4. సృష్టు

ప్ావేశిక
శకటుడట శకిు
ప్ురుష ప్ాకృతుల
అవినాభావ్ సాంబాంధము
అరధనారీశవర రహసయము

సృష్టు రహసయము
(శకిు ప్ తము)
అరధ నారీశవర తతవము
నిరుుణ ప్రమాతమ -- ప్ురుషుుఁడట
సగుణ (శబద) బాహమము -- శకిు
( మాయా శకిు )
----------------

123
“ఏకంసత్ విపార బహుధా వదంత్ర”—(బరహమము)
ఉనిది ఒకకట్ే సత్యం – బుధసలు అనేక విధములుగా వరిస
ణ సినాిరు. ఆది లల ఆత్మ
వలు ఆకాశ మాయనస.”
--- ఋగేాదము
రూప్నామ రహిత్ నిరుగణ చిదాభాసము – అఖండ చిదిాలాసము.
నిరుగణ ప్ర బరహమము
సత్
అవయకిం
మాయ అవిదయ
మహత్

జ్గ్త్
రూప్ నామములు
సూ
థ ల సృష్ట ి
అనగా బరహామండము
ఈ బరహామండము –-1 సం|| అట్ునే యుండ్ – త్రాాత్ ప్గిలి 2 కపాలము
లయయనస.

సారణ రజిత్
సారాగ ది 7 ఊరథా లలకములు ప్ృథిా మొదలు 7 అధయ లలకములు
బరంహాండము లలని –
మావి (Placenta) ---------------- ప్రాత్ములు గ్నస
అందలి త్డ్ ----------------- మేఘములు గ్నస
అందలి నాడులు ----------------- నదసలు గ్నస
అందలి గ్రభ జ్లం ----------------- సముదరములు గ్నస
(= Omiatic fluid).

124
 “ఆకాశం” – ప్ రకృత్ర ప్ురుష్యల ప్ రథమ సంతానం. ఆకాశమున విరుప్ులే
మఱ్ప్ులు – చిదిాలాస క్షణటక ప్ రదరశనములు. ఆకాశ త్త్ాము నసండ్ శబుం,
అనగా ఉరుములు. . . . . . . క్షణ క్షణమునస సాక్ష్తాకరించస చిదిాలాస దరశనమే
అది. ఇంకేమి కావాలి? (Lightening & Thunder) .
---- చాందయగ్య అ. III

మనససు నకు (జీవత్ా) హృదయ కమలము సాథనము. శిరససు కాదస.

-- వేదాంత్ ప్ంచ దశి. భా III. అ. II. శను 12-13
గ్ురురాాకయము
శాసిర ప్ రమాణం ల చయ సట థర ప్డునస.
విశాాసము యుకతి
అనసభవం
ఓం కారము – సగ్ుణ బరహమము –శబు బరహమము – ప్రమాత్మ చిహిము.
ప్ురుషోత్ిముని లాంచనము – త్రరవిధ (అ+ఉ+మ్ = ఓం) రూప్ము
“సత్యం జ్ఞఞన మనంత్ం బరహమ” -- తెైత్ర
ి ీయం
“బరహమ యందసనాిడు?” - - - - - ఇది అధికముగా ననిడగ్ వదసే”
---- యాజ్ఞ వలుకుడు.
--- సృష్ట ి కేందర సత్యమన
ై (మూల సతాి) బరహమమునస, తెలియు నసనిత్
శకతి మనకు ప్ రసాదింప్ఁబడ్నది” -- శురత్ర
“ఆత్మ దరశన మాత్మ దృష్ట ి వలునే కలుగ నస. – అట్టి ఆత్మ దరశనమునకు
తోడపడు (సాధన) శిక్షణ మారగమే – “యోగ్ విదయ” అని ప్ేరు.
“ఆత్మతో మనసుంయోగ్మువలన జ్ఞఞన మగ్ునస” లయ మగ్ుట్ వలు
“మనససు” అనిత్యమని సటదమ
ు ు—
అరిసాి ట్ల్ ప్రిణామ వాదము—
ప్రిణామ వాదము –
నిరుగణ ప్రబరహమ నసండ్ సగ్ుణ ప్ రకృత్ర అష్ ి రూప్
ప్ రకృత్యలు – (5 భూత్ములు + 1 అవయకిం + 1 మహత్యి + 1 అహంకారం)
కత రయ త్ప్ససు బరహమ –

125
 సూక్షమము నసండ్ సూ
థ లమునకు మరియు త్రరోగ్త్ర
ప్రివరినము (సృష్ట ి – (సట థత్ర) లయములు) కత రయలు అనాదిగ్ జ్రుగ్ు చసని ప్రిణామ
సటదాుంత్ము సత్యము. జ్డ ప్దారథములలల చయత్నములందస కంట్ బరహమ శకతి
ఎకుకవగా అణగి (గ్రీభభూత్మ)ై యునిది.
--- అరిసాి ట్ల్
కణాదసని సటదాుంత్ము (అణు – Atomic Theory)
కణములు గ్రీభ భూత్ములు – (అణు సటదాుంత్ము)
1. మానవ జ్నమ ఉత్ి మాధికయ మైనది.
2. ఇత్రులతో సంబంధము గ్లది.
3. ప్ రజ్ఞ – సంకలప శకుిలు గ్లది.
4. ప్ేరమ – అంత్ుఃకరణాదసల కత రయలు.
ప్రి ప్ూరణత్ చయకూరుినస. ఎందసకనగా దాందాముల వెైరుధయము చయ
జ్నించస “ససఖ దసుఃఖములు” సంపార ప్ ి మగ్ుట్ వలన.
నిరుగణ ఏక రూప్ుడయ – సగ్ుణ ప్ రప్ంచ ప్రిప్ూరణ బరహమ సారూప్మైన –
ఇక మిగ్ులున దయమియు లేదని చెప్ుపనదియే.
--- కణాదసని సటదాుంత్ము.
ఉ|| వెలగ్ ప్ండు గ్ుజుజ – బీజ్ముల వలె
“ప్ రకృత్ర – ప్ురుష్యల” ప్రసపర, అనోయనయ, అవినాభావ సంబంధ బాంధవయ
మీ సృష్ట ి సట థత్ర లయ త్త్ంగ్ రహసయము.
కృషాణరుజ నసలు
యుకతి శకుిలు
జ్ఞఞన కరమలు.
ఈ యుగ్ళ్ సమేమళ్న – ఉతాుహ లీలా త్రంగిత్ మైన ప్రిప్ూరణ జీవిత్
విశరష్ము నే, ఉప్నిష్త్యి లుదయా ష్టంచస చసనివి.

“ఎవఁడు త్న ఆత్మనస, ప్రమాత్మగాఁ నెరం

ి గి యారాధించసనో,
యాత్డ నరిిన కరమ, యనిఁడు నశింప్దస”—
---- బృహదారణయకము

126
 “ప్రమాత్మ లక్షయము లేని కరమ వయరథము.”
“ఈశార ప్వరత్రగా సరా కరమలు చయయ వలెనస”
“కరిృత్ా రాహిత్యమే – అనాసకి సట థత్ర” నిరుంధ జీవనము –
మొట్ి మొదట్ సదసత్యిలు రండు లేవు. ఒంట్రి యైన యా దివయ
ప్ురుష్యడూప్టరిలేని “నిశాాస” మొనరినస. నిట్ట
ి రుప కావచసి. ఆదిలల నిరుగణ –
నిరాకార – నిరంజ్న –నిరామయ –అవయకి – అసంగ్ – సదాససివునందస- - - మొట్ి
మొదట్ “నే” ననస భావము ప డసూప్టనది. ఇదయ “అహంకార” జ్నన రహసయము.
దాందాములు (దెాై త్ము) ప్ూరణత్ాము నసండ్ వచిినవే!
మాయ అనాది – కాని అంత్యం ఉనిది. అంత్యమని అదృశయం లేక
విరమణ అని అరథము: మాయ మూడవసథలందసనస ఉనిట్లు కానిపంచసనస. కాని,
నిజ్ంగా లేదస. అందసకే “మాయ” కా ప్ేరు.
“సరప రజుజ భారంత్ర వంట్టది” –“శుకతి రజ్త్ం” – మృగ్ త్ృష్”ణ . . .
.మొ|| అధాయస వలె!!
నిరుగణ ప్ురుష్యని నసండ్ శకతి (బహిరత్
గ విజ్ృంభణ)
నిరుగణంలలనికత శకతి లయంచినప్ుపడు అదృశయ మగ్ునస.
ఇదయ సృష్ట ి సట థత్ర – లయ రహసయము –
--- సారసాతోప్నిష్త్యి –యజుర్
కాని, అనిిట్టకత – మూల కారణం – మూల సతాి – నిరుగణ ప్ర బరహమమే
– ఆయాది నారాయణ మూరి ి – ఆది మూలం – అనంత్ – అఖండ – అ సంగ్ –
అచసయత్ – అక్షర – అవయయ – అసమాన – అదిాతీయ – తయజ్యరాశి కూట్ససథడు –
సరా సాక్ష్ –
మాయ
ప్ రత్యగాత్మ–ప్రమ ప్ురుష్ -నిరిాకారుని నసండ్ మూల ప్ రకృత్ర లచయ
అవిదయ
కలిపత్ము లెన
ై (త్రరగ్ుణాత్మక) – శరీర త్రయాది (వయష్ట ి – సమిష్ట )ి – మొ|| ఉపాధసలనస
బట్టి వచిిన నామ రూపాదసలనిింట్ట యందసనస నిరంత్రము వాయప్టంచియుని
చిదూ
ర ప్ుఁడెై, ఆ యా ఉపాధసలనిింట్ట యొకక కృత్యములఁ గాంచస చసండునస - - -
“ఉప్దరష్ ”.
ి

127
 చెైత్నయ ప్ రత్ర బంబము ఆభాసకుడనస “జీవుడు” తానస చెైత్నయ మనెడ్
మరప్ు చయ ఆభాస గ్లుగ చసనిది. ఇత్నికత యందియ
ర ములే సాధనములు . అవి జ్ఞఞన +
కత రయా రూప్ములు. ప్ రకృత్ర ప్ురుష్యల సంసారము, ప్ంగ్ాంధ సంబంధము లాంట్టది.
ఈ దయహము సరా ససఖ సౌకరయములతో జీవుని విడ్ది గ్ృహముగా
భగ్వంత్యడు నిరామణటంచెనస. దయహ యంత్రమునస ప్రిప్ూరణమైన కుుప్ ి ససరష్ట :ి
దీనిననససరించియే – జ్గ్త్ుృష్ట ి జ్రిగనస.
“నిరుగణ బరహమమే – సగ్ుణుడగ్ు దయవుఁడయయనస.” – ఏకాంత్ – సిబ ు –
జ్డత్యలయమై – దసరభరమై –దససిరమై –విససగ్ుఁబారి – “మారుప” (Change =
relaxation) నభలిష్టంచసట్ే ఆది (అనాది) సంకలప కారణం. “కామ ప్ రవృత్రి”:
మానవునకు దివయదృష్ట ి – ధాయన దృష్ట ి యునివి. బుదిు శిఖరాగ్రమున నిలిప
సత్పదారథమునస ధాయనించి దరిశంత్యరు.
ఫలము:- అశృత్ము – శృత్మగ్ునస –
అదృశయము – దృశయమగ్ునస –
అవిదిత్ము – విదిత్మగ్ునస –
విదయ, జ్ఞఞనము, పాండ్త్యము, రూప్, కుల, ధన, వంశ, వరణ, ప్దవీ మొ||
పార ముఖయ – పార బలయ గ్రామునస దూరీకరించి, అహంకార, మమకార రహిత్యడె,ై
నిగ్రిాయై, నిరమల – నిగ్రా – నిరిాచార – నిరిాకార – ప్సటపాప్ వలె, అమాయకప్ు
దృష్ట త
ి ో అంత్రుమఖసడెై - - - “బలేనఁ గాదస – బాలేయన” - - - త్యదకు నిగ్రిానని
కూడ గ్రిాంప్రాదస. సరా వాసనా క్షయాంత్ సట థత్రలల - - “సత్య ప్థము – సత్య
జ్ఞఞనాంద పార ప్ట ి” ససగ్మము –ససలభ లభయము.
“తానస చూచి, అనసభవించిన దయవుడయ – తాననస సట థత్ర” – ధాయనఫలము –
దివయ సృష్ట ి – తాదాత్ముమునస ప ందసట్ే ధాయన యోగ్ సమాధయవసథలల ఆత్మ
సాక్ష్తాకరము. ఇదియే ప్రమగ్త్ర, ప్రమానంద, ప్రమ ప్ద పార ప్ట ి – ప్రమ
నిలయము – అవాంఙ్మమనసగోచర సట థత్ర – యోగి యొకక ఆత్మ సాక్ష్తాకరానసభవం –
యోగి గాని వానికతఁ జ్ప్ప జ్ఞలడు – దివాయనసభవం – అనిరాచనీయానసభూత్ర
“ప్ రజ్ఞఞనం బరహమ” --- (వేద వాణట)
విశారూప్ము – అవయకుిఁడెైన – అపార కృత్యఁడెైన – విశరాశారుని పార కృత్
దయహము వయకి మగ్ుట్.

128
 దృశాయదృశయమంత్యు – బరహామండములల – పార ణట కోట్ు ఉనికత -
సంచలనము ససలభగారహయము: గాలిలల – జ్లములల – భూమిలల – సాగ్ర గ్రభంలల –
భూమి మీద - - సరాత్ర పార ణ (చెైత్నయ) శకతి కానిపంచస చసనిది. భూత్దేము
(Microscope) సాయమున, చెట్లు చయమల అణువులందస సహా పార ణ శకతి
“సపందనము” విసపష్ ము.
ి చెమట్లల, మలమూతారదసలలల – (రకి కణములలల) –
పార ణట కోట్లు ఉదభవించడం గ్మనింప్ దగ్గ విష్యం - - అదిగో! గ్గ్న వీధిని కోట్ాుది
బరహామండములు – నిరాధారంగా – మంత్రముగ్ుంగా – మహేందరజ్ఞల కత రయ వలె
దృశయమగ్ుట్ కని ’ఈశార మాయాశాకతి ప్ రభావమునకు సాక్ష్” – “అంత్రాయమి
(అంత్రాత్మ) మాయా సంబంధముగ్ల ఆత్మ” – “చిత్యి” – మాయయు,
త్తాకరయసంబంధము లేని ప్రమాత్మ:
సృష్ట ి కత రయ క రమ రహసయమొక దివాయదసభత్ గాథ!
ప్ రత్ర కలపము (Cycle of creation) నందసనస, ఆయా యుగ్ముల కాల ధరమముల
నాట్క ప్ునుఃప్ రదరశనం యధాత్థంగా – చరిాత్ చరాణంగా – జ్రిగి పోవు కథనము,
“సృష్ట ి సట థత్ర లయ” కత రయల విధంగా – ఉప్నిష్త్యిలలు ఏకాభపార యం కానిపంచదస.
విచారింతాం - - - ?
1. సూరయ చందారదసలు – ఋత్యవులు – ప్ంచభూతాదసలు - - - - అనీి
మరి మరి అవత్రించ వచసినస. కాని “విముకాిత్యమలు” త్రరిగి దయహ ధారులెై –
బందీలుగా ప్ రభవించడం ధరమ దూరమైన విష్యం. కాని, లలక సంగ్రహారథమై “ఈశార
ప్ేరరేప్టత్” ప్రితారణాయ - - యుగే యుగే” --- క రకై, త్మ యవతార ప్రంప్రలు లలక
కలాయణారథమై సాగించవచసి.
శురత్ర సమృత్యలందస యీ విమరశ సపష్ ముగా
ి విమరిశంప్క పోవడం –
మానవ మేధా శకతకి త అందని యీ బడద తీరని సమసయగా కూరుింది.
మాయా మయ జ్గ్నాిట్క కరి – సూత్రధారి – ఆసరేాశారుఁడయ – సగ్ుణ
నిరుగణముల కతీత్యఁడు – అత్ని చరయ లగ్మయ గోచరములు –
ఆత్మ జ్ఞఞన సారూప్ుఁడు, అత్నికత సంకలపములు ప్ుట్లి సాభావము.
జ్గ్దసత్పత్రికత సంకలపములే కారణ బీజ్ములెై త్యదకు బరహామండమన
ై విష్ వలయముగా
రూప ందెనస. దయవునికే ఒక విష్మ సమసయగా ప్రిణమించినది. దయవుడు జీవుడయయనస.
ప్రమాత్మ జీవాత్మగా మారనస. ఇదియే ప్ రకృత్ర – మాయాలీల –

129
 దయవ – మానవ – జ్ంగ్మ – సాథవరముల యొకక త్రరప్ుట్ట వరినమే
సంసార జ్గ్త్యి. ఆసకతి – కరమఫలాప్ేక్ష లేకుని బంధ మకకడ్ది? విత్ినమే నశించిన
వృక్ష మకకడ్ది? “భరి జత్ బీజ్ నాయయవత్” – ఒక అవసథ యే లేకుని మరొక అవసథ
లేనే లేదస.
కామ చెైత్నయము: సృష్ట ల
ి ల ప్ రత్ర శరీరము (దయహము) – ఒక విధమైన
ప్ రతయయక అణువులచయ నిరిమత్మైన దివయ సంసథ. ప్ రతయయక వయకతత్
ి ాము. ఈ అణువులకు
“ప్ రజ్ఞ” అసంప్ూరణము: కాని, సహజ్ – సామానయ గ్ుణములెైన “అసూయ – సాారథ –
కోప్ – తాప్ – మాత్ురయరాగాదసలు – సరా సామానయము. ఇదయ మాయ – కామ చెైత్నయ
కత రయ. దీనిని బట్టియే “మానసటక – సూ
థ ల” చెైత్నయములు రూప ందసనస. ఇదంత్యు
మాయామయ – ఇందర మహేందర జ్ఞల కత రయ: ఈ ఆకరషణలకు సాధకుడు త్ల వ గ్గక –
నిగ్రహం
ి చి జ్ఞగ్రత్ ి ప్డవలెనస. “నీవు ఈశారుడవు – ప్ రకృత్రకత బానిస కారాదస. నీ బాగ్ు
– ఘనత్, నీవు మరచిన వయకతత్
ి ా నాశనం – బంధం శాశాత్ం.
“కారయ కారణ వాదం” – అనగా కారణము లేని కారయముండజ్ఞలదస.
ఇకనస, ఆకారణమునకు, కారణముండనవసరంలేదస. కారణము సాయంభు. కరి.
కరికు కరి హాసాయసపదం. సాక్ష్కత సాక్ష్ లేదస. ఒకే సాక్ష్ – సరా సాక్ష్ – దరష్ ి - - -
సూరుయనికత వెలిగిచసి, మరొక సూరుయని చూప్ గ్లమా? వే రలి క న అనిిట్టని తాకవచసి,
కాని త్నసి తానస తాకుట్ట్లు? కత్రి (ప్దసనెైన) అనిిట్టని కత్ిరించ వచసి, కాని త్నసి
తానస కోయుట్ట్లు? దరష్ నస
ి చూచస వేరొక దరష్ ి యుని, ఇక యీ దరష్ ి కూడా దృశయ
మగ్ునస గ్దా!
జ్గ్నిిరామణమునకు మూడు కారణములు:-
1. నిమిత్ి కారణం తానస మారకనే కరిృత్ాము కలిగ యుండట్ం -
(కుమమరి వలె) ప్రమాత్మ “రచన – ధారణ – లయము’ – క రమ
సమరథన. (“సృష్ట ి –సట థత్ర – నాశము”)
2. ఉపాదాన కారణము సామగి ర – ప్ రకృత్ర – అవసాథనంత్రం –
(చక రము – కరర ) తానస లేక – యేదియు లేకుండుట్.
3. సాధారణ కారణం కారాయంత్ర రచన - రూప్నామాదసలు –
(మట్టి – కుండవలె) లభంచస వాట్టని రూపాంత్రత్ గావించస జీవుడు.

130
ప్ రకృత్ర – ( పాంచ భౌత్రక సంబంధమైనది) – అంత్ుఃకరణము – బుది.ు
చిదాభాససఁడు (జీవుడు) = “అంత్ుఃకరణము + ఆత్మ “
బుదిు కరిృత్ామునస, ఆత్మ ప్ రకాశమునస కలిగంచసనస.
ఇదయ చిద చిదగం
ు ధి – సదసత్ గ్రంధి – లింగ్ దయహము – హృదయ గ్రంధి – విధి కత రయ –
బరహమ ముడ్ – “సూ
థ ల + సూక్షమముల బంధం = సంసారం.
బుదిు (అంత్ుఃకరణ) నాశంతో, అనగా “సంకలప వికలప” నాశంతో “ఆత్మ” తానసగా
(ఆవరణ రహిత్మై) ప్ రకాశించి శరష్టంచసనస – మిగ్ులునస – అనగా – అమనసక సట థత్ర –
సాసారూప్ సట థత్ర – సహజ్ సట థత్ర – ఆత్మత్ా సట థత్ర - -- ప్ రకాశించి మిగ్ులునస –ఇదయ –
(బంధ – సంసార -) మోక్షము – విముకతి - ముకతి - - - మనో నాశమే (మోహ నాశమే)
మోక్షము.
సృష్ట ి – లయములు అనగా అనసలలమ – ప్ రత్ర లలమములు.
Projection & Retraction - Evolution & involution.
శను|| ఆకాశత్పత్రత్ంతోయం యధాగ్చిత్ర సాగ్రం|
సరాదయవ నమసాకరుః కేశవం ప్ రత్ర గ్చిత్ర||
తా|| వరష జ్లమంత్యు సముదరమున చయరునట్లు, అందరి దయవత్లకు
చయయు నమసాకరములు కేశవునికే చెందసనస. - - - Imperial Bank కదా!!
కూట్ససథని యందస బుదిు కలిపంప్ఁబడ్ – ఆబుదిు యందస కూట్ససథని
ప్ రత్ర బంబమైన చిదాభాససడు “జీవుడ” ని వయవహరింప్ఁ బడుచసనాిడు. అదెట్న
ు గా
సముదరమునందస మంచస క ండ లుత్పనిమై వాట్ట యందస సముదరము
ప్ రత్రబంబంచసనట్లు- --
జీవ శబేమునకు వుయత్పత్రి “పార ణమునస ధరించసట్” యని అరథము. ఆ
కూట్ససథని కంట్ే జీవుడనస నామాంత్ర మేల గ్లె గ ననగా - - కూట్ససథడు నిరిాకారుడు.
కనసక వానికత సంసారము లేదస. చిత్్ిత్రబంబుడెై చిధా భాససఁడనఁబడు జీవుడయ
సంసారమునస ప ందస చసనాిడు.
ఘట్ాకాశము – జ్లాకాశముచయఁగ్ప్పఁబడ్నట్లు జీవునిచయత్ కూట్ససథడుఁ
గ్రమమఁ బడ్నాడు. అందస వలు అనోయనాయధాయస తెలియడం లెదస. జీవుఁడు కూట్ససథని
తెలియక పోవడం అనాది. అవిదయ – ఆవరణం – అజ్ఞఞనం - - - ఇదియే సంసారం.
జీవ కూట్ససథల సంసార దశలందస భేద ప్తీ
ర త్ర లేమియే అవిదయ.

131
 ప్ రకృత్ర ప్ురుష్యల కలయకయే సృష్ట కి త కారణం. (ఇదియే లింగ్ము +
పాణటవట్ిముల ప్ రత్రషాి ప్న మందలి రహసయం) - ప్ రజ్ఞప్త్ర ప్ూజ్ – బాహాయరాధనం -
”ప్ రకృత్ర ప్ురుష్యల” సంగ్మ (సనిి వేశ) రహసయ లక్షయం - -
ఈ అవిదాయ కలిపత్ జీవుఁడు, జీవత్ాం తెలియవలెనని – అవిదాయ
సారూప్ం – విక్షేప్ – ఆవరణములు – అజ్ఞఞనమే కారణమని తెలియ వలెనస.
వెలుగ్ు వంట్టది ఆత్మ – చీకట్ట వంట్టది అవిదయ – యీ రంట్టకతని ఏక
సట థత్ర ఎట్లు కలుగనస? దీప్ము తో చీకట్టని వెత్రకతనట్ే!ు అవిదయ కూట్ససథ నాశరయంచినది –
మనిష్టని నీడవలె - నీట్టలల మంచస గ్డడవలె – అగిల
గ ల ప గ్ వలె - - - - “శకుిడు – శకత”ి
– సహజ్ అవినాభావ సంబంధం –
మణట - - కాంత్ర
ప్ుష్ప - - సౌరభం
వెలుగ్ు - వేడ్
ప్ురుష్ - ప్ రకృత్యలు.
- గ్డ్ప్
డ రక మొ|| బరహమ ప్రయంత్ం – దృశయ జ్ఞల సంప్ూరణం.

సృష్ట ి (1) విరాట్

చయత్నం (జీవులు) అచయత్నం

(జ్డం) – త్కుకవ సట థత్ర
ఉత్ిమ మధయమ అధమ
దయవతాదసలు మానవ జ్ఞత్ర ప్శు ప్క్ష్యదసలు నదీ నదములు, ప్రాత్ములు
జ్డ జ్గ్త్యి సరాం
(2) హిరణయ గ్రుభడు (సూతారత్మ)
చెైత్నయ తయజ్యమయ సూతాత్మ –

అప్ంచీ కృత్ – ప్ంచ భూత్ముల కారయ మన

ై సమిష్ట ి సూ
థ ల
శరీరోపాధి గ్ల ప్రమాత్మ.

132
విశా రూప్ వివరణములు :--
భగ్వదీగత్ యందస 11 అధాయయం. శ్రర కృష్ ణ భగ్వానసడు 10
అధాయయములు బోధించినా, అరుజనసఁడు ప్ రత్యక్ష ప్ రమాణమునస గోరినాడు: నూరు
బోధలకని ఒక సాానసభవము హ్చసి గ్దా! “దరష్యి మిచాిమి” – అంట్ే చూడు
నాయనా!! అనాిడు గ్ురు దయవుడు. విశయరూప్ం చూప్టంచాడు – కాని అరుజ నసఁడు
త్న సూ
థ ల నేత్మ
ర ులతో చూడఁ జ్ఞలఁడని భగ్వానసఁడాత్నికత “దివయ దృష్ట ని
ి ”
ప్ రసాదించెనస. అదసభత్ లీలా త్రంగిణటని దరిశంచనిదయ, మానవ బుదికు త విశాాసం –
గ్ురు భకతి –త్త్ాబోధ కాజ్ఞలదస. ఆత్మ విదాయ ప్ రచారం ప్రిగి శిష్య వరగం వృదిు
కాజ్ఞలదస.
విశా రూప్ దరశనం ; -
1. యశనదకు నోట్టలల,
2. శిశుపాల వధ – రాజ్సూయ యాగ్ సందరభంలల,
3. కౌరవులకు “కృష్”ణ రాయభార సమయాన,
4. గోపాల గోప్టకాదసలకు – రాస కీ రడా దృశయం,
5. కురుక్షేత్ ర సంగారమారంభంలల . (భగ్వదీగత్ 11 అదాయయము)
అవిదయ వలు (ఆవరణ వలు) ఆత్మ ప్రిప్ూరణత్ మరుగ్ు ప్రచబడునే గాని,
ఆత్మకు దయనివలునస సాత్ుః వికారము కలుగ్ఁ జ్ఞలదస. సూరయ చందసరలనస మేఘము
లడుడ క నినస అంట్ జ్ఞలనట్లు - - - “కలిపత్ చిత్ిములు” – తెరలు –
భగ్వంత్యని ఆది సంకలపమే తొలి ప రబాట్ల – ఇంత్ ఆగ్డ –
అభాండములకు (సృష్ట కి )త దారి తీసటనది. “నేనస విసిృత్మౌతానస” – అనాిడు నిరుగణ
ప్రమాత్మ – వెంట్నే అత్ని శకతి (మాయ) – బహిరత్
గ మై – సృష్ట ి జ్గ్నాిట్క రంగ్ం –
కలపం వెంట్ కలపం –కాల చక రం గిఱ్ గిఱ్ - - - అణు ప్ రమాణ సంకలప ఫలం మహా
ప్రాత్ సృష్ట కి త దారి తీసటంది - - - ప్ రభు రంగ్ంలలకత లాగ్ బడాడడు. సాయంకృతాప్రాధ
ఫలం - - మరియూ జ్గ్త్ుంసార రంగ్ జీవన ప్రి సమాప్ట ి ఎప్ుపడయ ఆయనే చెపాపలి.
తానస, సహజ్ఞనంద మయుఁడు. బాహయ వససివులలల (విష్య
సంగ్మమున) త్న ఆనందముందనస క నడం “మాయ” – భారంత్ర – మోహము - -
మోక్షమునకు ప్ రత్ర బంధకం. బంధ మోక్షములకు ప్ూరాజ్నమము లందలి
సంసాకరముల బలము దయహదమగ్ునస. కాని, త్త్ా జ్ఞఞనంద మయుడగ్ు ప్ురుష్యడు

133
– త్న ప్ రయత్ిమున “దాందాాతీత్యడెై” - సచిిదానంద రూప్త్ా సాసట థత్ర –
సహజ్ఞనంద అమరత్ా – అక్షయ ప్దవి నందడమే “మోక్షము” --------
ఆత్మ – బరహమము -
త్యరీయ – సమాధయవసథ – సరాాతీత్ సట థత్ర యందస – బరహామత్మ భావ
మచంచలమై - ఏ క రంత్యు – లలట్లనస లేక – నిరాక రముగా మూల మంత్రమై –
ప్రమ – ఏకైక – సత్య రూప్మున – నిలుినస. జీవ బరహమలొకకట్ే యని –
అనిరాచనీయమగ్ు అఖండ మధసరానస భూత్ర ససఫరించి, సా సారూపానస సంధాన
మనసభవ మగ్ునస. – “ప్ రజ్ఞఞనం బరహమ” –
ఈ జ్గ్మున క క ప్దే (సమిష్ట )ి మనససునిది. అదియే హిరణయగ్రుభడు.
(సూక్షమ సమిష్ట )ి . ఇక సూ
థ ల సమిష్ట ి “విరాట్లపరుష్యడు –
ఆత్మ (వయష్ట )ి బరహమ (సమిష్ట )ి
1. దయహత్మ (విశా) 1. జ్గ్త్యి (విరాట్ లేక వెైశాానరుడు)
2. పార ణాత్మ (తెైజ్స) 2. ప్ రప్ంచాత్మ (హిరణయ గ్రుభడు)
3. బుదాుుత్మ (పార జ్ఞ) 3. ఆత్మ - దరష్ ి (బరహమము)
4. ధాయనాత్మ (త్యరీయ) 4. ఆనందము (ప్ర బరహమము)

శను|| జ్ఞగ్రత్ుాప్ి ససష్యప్ట ి త్యరీయమిత్ర – చత్యరిాధా అవసాథుః

జ్ఞఞన కరేమందియ
ర ాంత్ుః కరణ చత్యష్ యం
ి చత్యరేశ కరణ
యుకిం జ్ఞగ్రత్| అంత్ుః కరణ చత్యష్ య
ి ై రేవ సంయుకిుః
సాప్ిుః| చితెకత ి కరణా ససష్యప్ట ిుః| కేవల జీవ సంయుకి మేవ త్యరీయం||

“ఈశారా సటదయ”ు – ఈశారుఁడు సటదం

ిు ప్ఁడు (కాని ఉనాిడని అరథము)
-- కప్టల సాంఖయం
“ఈశారా భావాత్” – అనగా ఈశారుఁడు లేడు.
-- ప్తాంజ్లి యోగ్ సూత్రం
కరణం – ఇందియ
ర ం
అధి కరణం - ఇందియ
ర ాధిషాఠనం.

134
 మనససు = ఇందసరడు - దశరందియ
ర ములు – ప్ంచ భూత్ రూప్ములే:
అంత్ుఃకరణ చత్యష్ యం,
ి త్రరగ్ుణములు వాట్ట ప్రిణామములే.
4 అవసథలు – “దయహం + ఆత్మ” అందలివే -.
జీవేశారుల సంఖయ దెాై త్మునస ధానించసనా?
1. మాయ ప్ రకృత్ర యనఁబడునస. మాయయే ఉపాధిగాగ్ల ఈశారుడు జ్గ్త్యినస
సృష్ట ంి చెనస. --- “శరాతాశాత్రం”
2. సృష్ట కి త ప్ూరాం “ఆత్మ” సృజ్న సంకలపమున లలకముల సృష్ట ంి చెనస.
-- ఐత్రేయం
3. ఆప్ రత్యక భని బరహమము వలు క రమముగా, ఆకాశాది – దయహాంత్ర సృష్ట ి గ్లెన
గ స.
-- తెైత్రర
ి ీయం
అనగా సమసి బహురూప్ సృష్ట ి తానే అయయనస. –
4. సదూ
ర ప్ బరహమము, బహురూప్ సృష్ట ి సంకలపములచయ, ప్ంచ భూతాది -
అండజ్ - సేాదజ్ – జ్రాయుజ్ –ఉదిుజ్ఞజ ది – చత్యరిాధ భూత్ జ్ఞలమయయనస.
-- చాందయగ్య
5. ప్ రజ్ారిలుు అగిి రాశి యందలి కణములు – మిణుగ్ురులు –విససఫ లింగోదువ
మగ్ునట్లు, ప్రమాత్మ నసండ్ “చయత్న - జ్డాత్మక” సరా సృష్ట య
ి ు జ్నించెనస.
6. నిరుగణ సూక్షమ బరహమము నసండ్ – జ్గ్త్ుృష్ట ి నామ రూప్ములుగా “బరహమము
నసండ్ – ప్టప్వలి కాదసల వరకు – మిథసన రాససలుగా (సవ రి ప్ురుష్ రూప్ములు
దాలిి), సూ
థ ల కారయములెైన విరాడాదసలుగా - - - మంచస తెరలందస దాగి
వుండ్ సూరోయదయంతో సపష్ ముగా
ి దయయత్మగ్ు నట్లు – రూప ందెనస.
7, ఆ బరహామమే వికార రూప్మగ్ు జీవత్ాము ప ంది దయహ సమూహములందస
ప్ రవేశించెనస. పార ణాదసలకు ప్ేరరేప్కుఁడగ్ుట్వలు జీవ భావ మేరపడెనస.
8. ”సదయవ సౌమేయదమగ్ర ఆసవత్” – సృష్ట కి త ప్ూరాము విశామంత్యు, నమ రూప్
రహిత్మ,ై ఒకక చిదిాలాసంగా (ప్ర వససివుగా) నే యుండెనస. సజ్ఞతీయ -
విజ్ఞతీయ – సాగ్త్ భేద రహిత్మై జ్ఞఞన దృష్ట కి త మాత్రము – (ప్ రజ్ఞఞనసభవంగా)
గోచరంబగ్ునస. ప్ంచ విధ భారంత్యల వలుఁ గ్లెడ
గ ునది సరాము అబదుము.
శను|| అచింత్యమవయకి మనంత్ రూప్ం|
శివం ప్ రశాంత్ మమృత్ం బృహదయయనిం|

135
 త్థాది మధాయంత్ విహమన మేకం|
విభుం చిదానంద రూప్ మదసభత్ం||
--“కైవలలయప్నిష్త్” భా 1-6
“జ్గ్దయయనిం” – (గీత్) – జ్గ్త్యినస కనిది –
భగ్వంత్యడు – శకతని
ి (ప్ రకృత్రని) కనిందసన, (భగ్) శబాురథం “మాత్ృత్ా” – జ్గ్నామత్
– “శాకేయ
ి ” మత్మున కాధారమీ సాంప్ రదాయారథము

సృష్ట ి రహసయము

కామము

అచల – నిరుగణ – ఏకత్ా – అదెైాత్ం – అఖండ చిదిాలాస చెైత్నయం –

నిట్ట
ి రుప – (ఊప్టరి లేని)

చలనం – సగ్ుణ వయకీకి రణం – దాందాాతీత్ సట థత్ర

- అహంకారోత్పత్రి దెైాత్ ప్ రకృత్ర ప్ రకట్నము

బరహమ – అహంకార –సృజ్నాత్మక విరాట్లపరుష్యడు
(బరహమ ప్ రజ్ఞప్త్ర – కామము ప్ రధాన లక్షణం)
ఇదియే “మాయ” – ప్ రకృత్ర – కోరకలల ప్ుట్టి – కోరకలు సృష్ట ంి చస వయకతత్
ి ాం.
ఈ విధముగా “ప్ రకృత్ర ప్ురుష్యలనస” ప్ేరొకని వేదములు (ఋకుకలు) ఆగి పోయనవి.
కామమే అహంకార కారణము – మనససు నకు బీజ్ము.
“మనసో రేత్ుః “ -- శృత్ర
కావున, కామమే ప్రిణామ రహసయ హేత్యవు. సృష్ట కి త – వృదికు త మూలము – ప్ రకృత్ర
(మాయ) సామీప్య –సానిిధయ – ప్ రభావముననే ప్ురుష్యనకు కోరకలు ఉదయంచినవి,
కామము – ఆలలచనమున కంట్ే బలవత్ిరమైనది. బుదిే సంచలనము – లలప్ములనస
జూచసట్ – వాట్టని ప్ూరించసట్కు ప్ రయత్రించసట్ – కామము యొకక కత రయలే.

136
 వయకాి వయకి (ప్ రకృత్ర ప్ురుష్యల) సంబంధ బాంధవయమే సంసారము.
ఇదియే కామ కత రయా కలాప్ము.
సృష్ట ి కత రయ కూడా “యజ్ఞ”మే! (ప్ంచాగిి కత రయ) విరాట్లపరుష్యఁడు –
ప్శువు –కుుప్ ింగా సృష్ట ి కత రయా త్ంత్య వివరమిది. ఓం!!
“యదేృశయం త్నిశయం” –
ఏది మారుప చెందసనో అది జ్నించినదని యరథము. –
ఏది వికారము చెందసనో అది నశించసనని యరథము –
జ్నన – మరణములు కవలలు: వాట్ట మధయనసని విరామమే ఆయువు:
రండు తీరములు లేని నది ప్ రవహింప్ఁజ్ఞలదస.
“ఆదిలల అవిచిిని – అఖండత్ాం ఉండ్నది”
“విశా నిరామణం జ్రుగ్ు గాక! ప్రమాతయమచి”
--- ఆతయయో
ర ప్నిష్త్. అ. 1 – 1 – 12
“బరహమకు జ్నమముండ్న - అత్ఁడు శాశుాత్యఁడు కాడు”
--- ఉదాులకుఁడు శ్వవత్కేత్యనకు చెప్పనస:
అష్ ి ప్ రకృత్యలు
ప్ురుష్ – ప్ రకృత్ర(-మాయ) 5 భూత్ములు
1 అహంకారము
1 బుదిు
1 అవయకిం
--------------
8
శను|| మహాభూతా నయహంకారో బుదిు రవయకి మేవచ
ఇందియ
ర ాణట దశ్ైకంచ ప్ంచ చయందియ
ర గోచరాుః||

శను|| ఇచాేదయాష్ ససుఖం దసుఃఖం సంఘాత్ శరిత్నాధృత్రుః

ఏత్త్ క్షేత్ంర సమాసేన సవికార ముదాహృత్మ్||
అ|| మహాభూతాని = ప్ంచ భూత్ములునస, (5) (ప్ృథిా, జ్లం, అగిి,
వాయువు, ఆకాశము). 6. అహంకారుః = అహంకారమునస, 7. బుదిుఃు = బుదియ
ు ు,

137
8. అవయకిమ్ = ప్ రకృత్ర లేక మాయ, దశ్ైకంచ = ప్దనొకండగ్ు (11). ఇందియ
ర ాణట =
ఇందియ
ర ములునస, (జ్ఞఞనేందియ
ర ము లెైదస – శనత్ర, త్ాక్, చక్షుుః, జిహాా, ఘాొణములు
– కరేమందియ
ర ము లెైదస – వాక్, పాద, పాణట, పాయు, ఉప్సథలునస, మనససు ఒకట్టయు
మొత్ిము 11. (11 + ప్ైవి 8, మొత్ిము 19), ప్ంచ = ఐదయన, ఇందియ
ర గోచరాుః =
విష్యములునస (శబే, సపరశ, రూప్, రస, గ్ంధములు 5), 19 + 5 = 24, ఇవియే
చత్యరిాంశత్ర త్త్ాములు, జీవుడు యరవది యయదవ వాడు. ఇచాి = కోరికయు,
దయాష్ుః = దయాష్మునస, ససఖం = ససఖమునస, దసఖుః = దసుఃఖమునస, సంఘాత్ుః =
ప్ంచభూత్ సంయోగ్మునస, చయత్నా = పార ణాదసల వాయపారమునస, ధృత్రుః =
ధెైరయమునస, (7 గ్ుణములునస, 24+7, మొత్ిము 31) సవికార = వికారములతో
గ్ూడ్న, ఏత్త్ = ఇది, క్షేత్ంర క్షేత్మ
ర ని, సమాసేన = సంగ్రహముగ్, ఉదాహృత్ం = చెప్ప
బడెనస.

తా|| కాణాదసల మత్మునందస చివర 7 గ్ుణములునస ఆత్మ సంబంధములయన

వందసరు. ఆట్లు గాక, అవియు ఈ క్షేత్ ర సంబంధములెన
ై వియే యని భగ్వానస
లిచట్ నిరాురణ చయసట యునాిరు. ఈ ప్ై విష్యములనిియు కలసట క్షేత్మ
ర ైనది.

- భగ్వదీగత్. అధాయయం 13. శను. 6-7

I. విష్యణవు ప్ రకృత్ర చయత్నము (జీవ)

ప్ురుష్యడు లక్ష్మ
శకతి జ్డము – దృశయ జ్గ్త్యి (సరాం)

138
II. బరహమ (నిరుగణ ప్ రకృత్ర
ప్ురుష్ గాయత్రర గాయుః + త్రర = గాయత్రర
శబు బరహమం - (అ + ఉ + మ్) – ప్ రణవము
హంస వాహనం వాకాథైనము జ్ప్ గాయత్రర (త్రరప్ుట్ట)
(సోహం మంత్రం) “ఓం” Trinity
ఉచాిాస నిశాాస కత రయ
హంస అజ్ప్ గాయత్రర +
నిరాకార – నిరంజ్న – నిరిాకార – నిష్టరియ జ్ప్ + అజ్ప్
ప్రుఁడెన
ై నిరుగణ – నిశశబు బరహమం సగ్ుణ + నిరుగణ
ప్ రకృత్ర (అష్ ి ప్ రకృత్యలు) శబు బరహమం + నిశశబు బరహమము
5 భూత్ములు + 1 అవయకిం + 1 మహత్యి ఓం + హంస
+ అహంకారము గాయత్యరల ఐకయము
మోక్షము
-- సరా వేదాంత్ సార సంగ్రహము

III. ప్ురుష్ ప్ రకృత్ర

ఈశారుడు పారాత్ర
(నిరుగణ) (సగ్ుణ)

సంధి సట థత్ర లల} సగ్ుణ – నిరుగణముల సంధావసథ

అరు నారీశారుడు}

దశనప్నిష్త్యిలలుని 32 విదయలునస – ప్ రణవోపాసననస ప్ రత్ర పాదించసనవే! –

“ఓం” – ఆది – మూల – మంత్రము,
- ప్ురుష్యడు – నిరుగణము – చెైత్నయము –

139
ఈశారుఁడు కపాల ధారి – ప్ురర లలనసనాిడు. (అర చెత్రలల వెైకుంఠం చూప్డం – అదయ
రహసేయంగిత్ం = చయత్రలల చూప్టసాిడు. (సూక్ష్మరథం) – త్యదకు మిగిలేది బూడ్దయ –
శమశానంలలనిది - - - సంప్ూరణ వెైరాగ్య ప్రమా వధి.
అనిింట్టకత “ఆత్మ” బీజ్ం – జీవం:-
1. మూల ప్ రకృత్ర – 1 త్ల = అగిి
2. మహత్ిత్ాం - 1 కళ్ళు = సూరయ చందసరలు
3. అహంకారము- 1 సూక్షమ – 5 చెవి = ఆకాశం
4. భూత్ములు వాకుక = వేదం
సూ
థ ల–5 పార ణం = వాయువు
జ్ఞఞన - 5 గ్ుండె = విశాం
5. ఇందియ
ర ములు పాదము = భూమి
కరమ - 5
6. మనససు -1
7. ఆత్మ -1
------------
త్త్ాములు 25
- సాంఖయం
– బరహమ సూత్రములు. అ. 1 –భా.4. సూ. 21.
--- చాందయగ్య ఉప్నిష్త్.

140
 ప్ర బరహమము
నారాయణట త్రరగ్ుణాత్మక
మూల ప్ రకృత్ర వెైష్విణ మైన ప్ రకృత్ర.
(శకతి – త్రరగ్ుణాత్మక ప్ రధానము) దయవి సత్ా, రజ్స్,
త్మో గ్ుణాత్మకం.

ప్రాప్ రకృత్ర అప్రాప్ రకృత్ర

(A) (B)
బంబము దెైవి అససర,
అశుదు(మలిన)
(A) జీవుడు–మదంశ సంభూత్యఁడు- విదయ-మాయ సత్ాం అనగా
ప్ంచవింశకుఁడు – క్షేత్జు
ర ఞ డు శుదు సత్ాప్ రధాన రజ్స్+త్మో గ్ుణ మిశరం
- అక్షరుఁడు – ప్ురుష్యఁడు – ఆత్మ మైనది - ఈశార
దరష్ ,ి సదూ
ర ప్కుఁడు – చయత్నసఁడు కారణోపాధి అవిదయ
ఆనందమయుఁడు – “సంసారి” - ఈశారుఁడు జీవుఁడు
“బంబము” – త్రరవిధావసథ ప్రయంత్ము (సమిష్ట )ి (వయష్ట )ి
-“సంసారము” త్ప్పదస.
(B)క్షేత్మ
ర ు–క్షరము–అనాత్మ-దృశయం- జీవేశారులకు మూడుఅవసథలు గ్లవు
జ్డం – అసత్యి –దసుఃఖాత్మకం - - ( కాని ప్ర బరహమ త్ట్ససథడు – సాక్ష్) -
ప్ రకృత్ర – సంసారము - --జ్ఞగ్రత్ుాప్ి ససష్యప్ుిలు.

5 భూత్ములు + 5 పార ణములు

10 ఇందియ
ర ములు + 4 అంత్ుఃకరణములు
= (వెరశి 24 త్త్ాములు) –

141
పాఠాంత్రం
నిరిా కలపము నందవయకిముగ్
ప్రమాత్మ నసండ్న “మాయ” (నీట్ట
మూల ప్ రకృత్ర యందస బుడగ్వలె) సృషాి ుది
యందస విజ్ృంభంచసనప్ుపడు
మాయ(విదయ) అవిదయ “మనసు”నస ప్ేరుతో వయకి
శుదు సత్ాం మలిన, మిశరమ మైనది. –అమనశయకి
ఈశారోపాధి - లేక సత్ాం(త్మో, రజ్య విలాసము చయ (1),(2),(3)
గ్ుణ మిళీత్ం వయకిమైనవి
కారణో పాధి కారోయ పాధి(జీవో పాధి) .

అవిదయ మాయాప్ రత్రబంబే ఆవరణం విక్షేప్ం

ప్ రత్రబంబేశారుడు శారుఁడు
జీవుఁడు (వయష్ట )ి ఈశారుఁడు 5 భూత్ములు ప్ంచ కోశములు
(2) (1) జ్గ్ నిరామణం (3)
జ్ఞగ్ృత్ర – విశుాడు -విరాట్ ప్ురుష్ -- - సూ
థ ల అనిమయ
పార ణమయ లింగ్
సాప్ి - తెైజ్ససడు ---హిరణయ గ్రుభడు ------ సూక్షమ మనోమయ దయహము
విజ్ఞఞనమయ
ససష్యప్ట ి - పార జుఞ డు --- అంత్రాయమి - --- కారణ ఆనాందమయ
(సరాజ్ఞత్ా - సరేాశారతాా
దిాగ్ుణములు గ్లవాడు)
కతంచిత్ాం –
కరిృత్ా –భోకిృత్ా
ప్ రమాత్ృతాాదసలు
గ్లవాడు. (త్రరోహిత్ం = మరుగ్ు వడుట్)
(అదృశయం = మాయ మగ్ుట్)
--- శ్రర సవతా రామాంజ్నేయ సంవాదం.

142
 ఉత్ిర దక్షణ ధసరవము లందలి అత్యధిక ప్ రతయయక ప్రిసట థత్యలందస, మంచస
క ండలు (నీట్ట ప్రిణామ సట థత్ర) రూప ంది ప్ రతయయకత్నస (విప్టరీత్మునస) చూప్ట్లి నట్లు
నిరుగణ ప్రబరహమము నసండ్ సగ్ుణ ప్ రకృత్ర ఉదభవించసనస – ఇదయ మూల ప్ రకృత్ర –
సామయ సట థత్రలల త్రరగ్ుణాత్రమక – “అరునారీశార సట థత్ర”

ప్రబరహమము
(నిరుగణ)
ప్ురుష్ సగ్ుణ సత్య–ప్ రకాశ రూప్ము
మూల ప్ రకృత్ర త్రరగ్ుణాత్రమక రజ్స్ – కత రయా శకతి
(శకతి ) (సామానయ సట థత్ర) త్మో – జ్డత్

మాయ అవిదయ
శుదే సత్ాం – రజ్స్ త్మో రహిత్ం - మాయయే – రజ్స్ త్మో గ్ుణ
కారణోపాధి – ఈశారునకు కలుష్త్మై – పాలు ప్రుగ్గ్ు నట్లు
లలప్డ్నది – ఈశారో పాధి. అవిదయగా మారునస – మలిన
(నిరమలమ,ై సాచిమై, జ్ఞఞన సారూప్మ,ై సత్ాము – అనగా రజ్స్ త్మో
శుదు సత్ా ప్ రత్ర బంబత్ ప్ రకృత్ర మిశరము – కారోయపాధి.
సారూప్ము నసండ్ భంర శం లేదస-)
కారణోపాధి

1. ప్ురుష్యనకు “మాయ – అవిదయ” రండునస ప్ రకృత్ర భనాివసథలే.

ఉపాధసలు – ఆవరణలు అనఁబడునస.
2. ఉపాధిభద
ే ములు – వికారములు - బంబ ప్ రత్ర బంబముల నంట్
జ్ఞలవు.
3. అదేములలని ముఖ బంబము జ్డ మగ్ునట్లు (అచయత్నము)
ఉపాధిగ్త్ వికారమునస త్నదిగా అభమానించదస. కాని బరహమ చయత్నసఁడగ్ు “సాక్ష్”
యొకక, అభమానమే బంధము – మోహము – మాయ – అవిదయ – అజ్ఞఞనము.

143
 4. కాని, అదేము లల వలె ఉపాధసలందలి ధరమములతో ప్త్ర
ర
బంబమునకు వాసివిక సట థత్రలల సంబంధము లెదస. అట్ే:ు -
మాయ
5. బరహమమునకు లతో సంబంధము లెదస . కాని, ఉనిట్లు
అవిదయ
భావించడమే బంధము – అజ్ఞఞనము – భారంత్ర –మోహము. “ఉపాధసల ప్రిణామము
– బంబ –ప్ రత్రబంబముల కంట్వు. – సంబధము లేదస.

మాయ--ఈశారుఁడు కారణోపాధి
6. ప్రబరహమము అవిదయ జీవుఁడు
ఆవరణ
విక్షేపాదసలు సూ
థ ల విదయ కారోయపాధి
ప్ రప్ంచము
ఉపాధసలు
సృష్ట ి –

7. త్రరప్ుట్ట విచారము:--
జీవుఁడు -- దరష్ ి --- అంత్ుఃకరణ ప్ రత్రబంబము
ఇందియ
ర ము -- దృక్ --- ఇందియ
ర కత రయ
మనససు -- దృశయం --- సమసి ప్ రప్ంచము

సృష్ట ి -- “బరహమ” -- “ప్ రకృత్య” ల ఉభయ తారక కత రయ.

క్షేత్జ్
ర ఞ క్షేత్ ర
( కారణం ) ( కారయము )

144
 సత్ాపార ధానయం దయవత్లు
మాయా ప్రిణామమే
అవిదయ సత్ాసహిత్ రజ్స్ త్మో మానవులు
గ్ుణములు
త్ముః ప్ రధాన రజ్స్ ప్శు, ప్క్ష్ది గ్ణములు –

త్మో భాగ్ము నసండ్ – బరహామండం ప్ూరణ విక్షేప్ -- ఆవరణాధిక

14 లలకములు – భోగ్ భని భని త్మో జ్డ జ్గ్త్యి సరామునసి
ప్దారథములు – నానా రూప్ములు గ్ుణ

విశిషాి దెైాత్ము ( 3 in 1 & 1 in 3 )

ప్ రకృత్ర సూక్ష్మంశ మాయా ప్ రత్రబంబేశారుఁడు ఈశారుఁడు

అవిదాయ ప్ రత్రబంబేశారుఁడు జీవుఁడు
సూ
థ లరూపాదికములు విక్షేప్ ఉపాధసలు ప్ంచభూత్ములు
ఆవరణములు జ్డజ్గ్త్యి గ్ుణత్రయసంయోగ్ సాయంతో
సరాము
ప్రమశారుని యందస గ్ుణ త్రయ సంయోగ్ ప్ రభావంతో
సూక్షమ ప్ంచభూత్ముల ఉత్పత్రి

సూక్షమ ప్ంచభూత్ములు ఆకాశం గాలి అగిి జ్లం ప్ృథిా

కారణ రూప్ం నసండ్ -- సూ
థ ల ప్ంచ భూత్ములుత్పనింబయయ

ప్ంచ జ్ఞఞనేందియ
ర ములు అంత్ుఃకరణ చత్యష్ యము
ి

ప్ంచ కరేమందియ
ర ములు

145
 పార ణ గా రూప ంది -
వాయన ఉచాిాస నిశాాస
పార ణము హృదయమున నిలిి -- 5 రూప్ములుగా ఉదాన ప్చన, రకి ప్ రసార
సమాన సంధి కత రయా, మల
అపాన మూత్ర విసరజనాది
కత రయలకు
భాదయత్ వహించసనస.
ప్ రకృత్ర --- ప్ురుష్యలు ---- అనాదసలు
--- కప్టల సాంఖయము

క్షేత్మ
ర ు --- క్షేత్జు
ర ఞ డు
దయహి --- దయహి
ఆశరయ --- ఆశరయీ భావం ---- అనాది

ప్ రకృత్ర

శకతి నిరుగణ మూరి ి

ప్ రకృత్ర -- మూల ప్ రకృత్ర -- శకతి
ప్ురుష్యడు -- నిరుగణ మూరి ి -- “ప్ుర వాసట” --
క్షేత్మ
ర ు (దయహము) -- 24 త్త్ాములు గ్లది -- ఉపాది
క్షేత్జు
ర ఞ ఁడు -- జీవుఁడు -- క్షేత్ ర వాసట (తెలుసస క నస వాడు) –
జ్ఞఞనము – సత్య దరశనము – నిజ్ము తెలిసట క నసట్ –
నితాయ నిత్య వససి వివేకము
సతాయ సత్య జ్ఞఞనము
జ్ేయ
ఞ ం = దృశయం = జ్గ్త్యి, సృసట ,ి -- మాయ యొకక కారయము –

క్షేత్ంర = శరీరం – జీవుని ససఖ దసుఃఖా నసభవములకు – సాధనం – ధరమ

కరమముల దాారా భవత్రణకు నావ. జీవ దయవాలయము – జ్యయత్రష్మతీప్ురము.

146
 క్షేత్జు
ర ఞ డు – ప్ురుష్యఁడు, దరష్ ,ి నిరుగణ, నిరాకార, నిరంజ్న – నిత్య,
సత్య, బుదు – ఆనందరూప్ుఁడు.
ఆత్మ సారూప్ నిరణయ విష్యములల విరుదు (విభని) ప్ రకట్నలు జ్ేసటరి.
(బుదు – శంకర – కప్టల –ప్త్ంజ్లులు)
బుదిు – విష్యగ్రహణ శకతి – ప్రిమిత్ మైనది. ప్రమ సత్యమునస
గ్రహం
ి చస శకతి దానికత లేదస.
జ్ఞఞనం – సామనయ –ఇందియ
ర – (విష్య) సంబంధమన
ై – పార ప్ంచిక –
సూ
థ లానసభవ – జ్ఞఞనం.
విజ్ఞఞనం – విశరష్ (ప్ రతయయక) – ఆతామనాత్మ సంబంధమన
ై సూక్షమ – విచార
జ్నిత్ –జ్ఞఞనం.
ప్ రజ్ఞఞనం – కేవలం – మనససన కందని – ఊహాతీత్ “అనసభవ” జ్ఞఞనం
(దృశాయనస భవం కాదస).
విశాము – విశరాశునియందస బీజ్ రూప్మున నసండెనస –
సంకలాపనంత్రం (కలాపంత్ సథబత్
ు చలించి), నిగ్ూఢ బీజ్ము విశా వికాసము చెందెనస.
--
“స దయవ సోమేయ దమగ్ర ఆసవత్”
“ఏక మేవా దిాతీయం”
’త్దెైక్షత్ బహుసాయం ప్ రజ్ఞయే యేత్ర” -- శురత్ర
ప్ రధానమగ్ు మాయ (యందస) నస వీక్ష్ంప్ నామూల ప్ రకృత్ర యందస ప్ రత్ర
ఫలించిన ప్రమేశారుని చిచికతి వలన
ప్రబరహమ
మూల ప్ రకృత్ర
శబు – సపరశ – రూప్ – రస – గ్ంధ –-- త్నామత్రలు – 5
ఆకాశం –వాయు–అగిి – జ్లం –---- ప్ృథిా ---- భూత్ములు – 5

దికుకలు – త్ాక్ -- చక్షు – రస నేందియ

ర – ఘాొణందియ
ర -జ్ఞఞనేందియ
ర ములు –5-
(వాయుదయవ) (సూరయ) (వరుణ) (అశానీ దయవత్లు)

147
 మాయ యందలి శుదు సత్ా అంత్ుఃకరణ చత్యష్ యం
ి
గ్ుణ ప్ రభావమున (బుదిే – మననసుు – చిత్ిము – అహంకారము) – 4

ప్ంచ భూత్ములందలి ప్ంచ కరేమందియ

ర ములు -- 5
అరథ త్మో గ్ుణ ప్ రభావమున

ప్ంచ భూత్ములందలి ప్ంచ పార ణములు -- 5

అరథ రజ్య గ్ుణ ప్ రభావమున = 29 త్త్ాములు

లింగ్ దయహములు = 19 త్త్ాములు

త్త్ాముల పాఠ బేదం - 25, 26, 29, 36, 96 - - - - - - - -
పాఠాంత్రము ;-
బరహమ నసండ్ ఆకాశం వాయ అగిి జ్లం ప్ృథిా (ప్ంచ భూత్ములు)
- - - - అనంత్ – సమసి సృష్ట ి జ్ఞలం యావత్యి.
తెర లలని మాంత్రరకుని కోత్ర వలె -- సృష్ట ి ---- లయం
అనసలలమన X ప్త్ర
ర లలమన కత రయలు –
మరియు జ్నన, మరణ, రహిత్, అమృత్, అనంత్, అదిాతీయ
మూరిత్
ి ాం నసండ్ అనగా ప్రమాత్మ నసండ్ పార ణ శకతి - మనససు
(అంత్ుఃకరణచత్యష్ యం)
ి ప్ంచ త్నామత్రలు జ్ఞఞనేందియ
ర ములు 5 +
కరేమందియ
ర ములు 5 + భూత్ములు 5.
శరీరము ష్డ్ాకారములు గ్లది.
జీవాత్మ – జ్నన మరణములు లేవు. అహంకారమమకారములుగ్ల బుదిు
చెైత్నాయంశయే –
నిదర లల ప్ రజ్ఞ అవిదయ (అజ్ఞఞనంతో) కూడ్నది. సంసాకరములు (వాసనలు)
– వృత్యిలు – అజ్ఞఞత్ంగా కారణ దయహంలల అణటగి యుండునస - - - మలుకవతో
“విష్య” జ్ఞఞనంతో త్రరిగి వికసటంచి విజ్ృంభంచసనస.
యోగ్ దరశనము ప్ూరిగ
ి ా సాంఖయ త్త్ాముప్ై నాధారప్డ్యునిది.

148
 నిరుత్ి
ప్ రకృత్ర యే కారణముగ్ రండునస తానెయై యునిది. ఆ ప్ రకృత్రయే
ఉపాధన
అవయకాివసథ యందస “మహత్” (= అవయకిం) అనియు, ఆ అవయకిం లేక మహత్ నసండ్
అహంకారము ప్ంచ త్నామత్రలు ప్ంచభూత్ములు + త్రరగ్ుణములు
- - - ఈ విధంగా బుదిు త్త్ాం మొ|| పాషాణాదసల వరకు సృష్ట ి అవత్రణము.

కారాయకారణ వాదము:-
సూక్ష్మవసథ కారణం సూ
థ లావసథ కారయము
Cause Effect
ఇక, మనససు బాహేయందియ
ర ముల దాారా – విష్యములనస గ్రహించి,
బుదికు త తెలుపనస – నివేదించసనస. త్దసప్రి బుదిు “ఇద మిథ్థ”మని నిశియంచసనస.
ఆత్మ వలు బుదిు ప్ రకాశించసనస. (అయస్ – అయ సాకంత్ సంబంధం).
ప్ రకృత్ర ప్ురుష్యల సంయోగ్మునకు “అవిదయ” యే మూలము. ప్ రకృత్ర
కధీనం కాకుండుట్ే యోగ్ము యొకక ముఖయయదయశ
ు యము. మనము, ప్ రకృత్రకత దాససలెై -
ప్ రకృత్ర శాసన బదసులమై – యుండుట్ సామానయము. “మనో నిరోధమే – ప్ రకృత్ర
నిరోధము” – అనగ్ యోగ్ము.
బాహయ ప్ రకృత్రకని అంత్ుః ప్కర ృత్ర దృఢమ,ై బలవత్ిరమైనది !! మనససు
దశరందియ
ర ముల దాారా – “మనో వాహినియై” – బాహయ ప్ రప్ంచమందలి విష్యముల
వేట్లల (భోగేచి – లంప్ట్త్ాము – త్గ్ులు – సంసారము), నిమగ్ిమై “త్నసి తా
మరచి పోకుండా” - - నిగ్రహించి “No permission – No admission” బోరుడలు
త్గిలించి - సాధించడమే – “రాజ్ యోగ్ము” –
బాహాయ దృశయ ప్ రప్ంచమంత్యు (పాంచభౌత్రక) – అంత్ర సూక్షమ
ప్ రప్ంచము యొకక సూ
థ ల వయకీి కరణమే!! అనగా:- భౌత్రక శకుిలు కేవలం సూక్షమ శకుిల
యొకక సూ
థ ల వయకీకి రణమే!!
“జ్గ్త్యి ఆత్మ ప్త్ర
ర బంబమే”
“The Universe is simply a projection of Self”

149
 “ఆత్మ కృతయుః ప్రిణామాత్” -- బరహమ సూత్రములు. ఆ 1. భా 4. సూ 26.
శను|| యదా యదా హి ధరమసయ గాుని రభవత్ర భారత్|
అభుయతాథన మధరమసయ త్దా ఽఽతామనం సృజ్ఞమయహమ్||
తా|| ధరమముయొకక త్గ్ుగదల, అధరమ వాయప్ట ి ఎప్ుపడెప్ుడు కలుగ్ునో, అప్ుపడప్ుడు
నేనస ననసి సృష్ట ంి చసక ందసనస. (అనగా ఆకారమునస దాలిి ఇందియ
ర ములకు
గోచరింత్యనస).
-- భగ్వదీగత్. అ 4. శను 8.
“బరహమ త్ననసండ్ తానే విశా నిరామణ కరియై – కారణమునస తానే యై” – వెలసనస.
“జీవనసమకుిడు నిరాయణానంత్రం బరహమ్మ కయము చెందసనస.
--- బరహమ సూత్రములు. అ 1. భా 4. సూ 21.
సూ
థ ల
దయహము రథము సూక్షమ 3 భాగ్ములు గ్లది
కారణ
(జీవ) ఆత్మ -- రథికుఁడు.
బుదిు -- సారథి
మనససు – కళుము -- కథయప్నిష్త్. 1-3.3.
వయకిం -- దయహము
అవయకిం – కారణ దయహం (అవాఙ్మమనస గోచరమైనది)

జ్ఞఞని -- మనససునస జీవాత్మ యందసనస

జీవుని మహత్యినందసనస
మహత్యినస ప్రమాత్మ యందసనస (హిరణయ గ్రుభనందసనస)
నిరుగణ ప్రమాత్మ యందసనస చయరుినస.
--- కఠోప్నిష్త్ 1-3-13
అగిి
అజ్ఞుః = జ్నిమంచని ప్ రకృత్ర జ్లం త్రయం = మేక
భూమి

150
చమస = గ్రిట్ –
బరహమ యందస – సృజ్నాత్మక “శకత”ి సహజ్ గ్రిభత్ము.
సృష్ట ి సమయమున - బహిరత్
గ మగ్ునస. (బరహమ సూత్రములు. అ 1. భా 4. సూ 9.)
ప్రబరహమ కునస – జీవునకునస భేదా భేదములు గ్లవు.

కారణం కారయం
(ఉపాదాన & నిమిత్ి)
విశాం కేవలం భారంత్ర కాదస – బరహమ కారణముగా గ్లది. బరహమ యందలి దృశాయ
దృశయ ప్ రకృత్ర విశరష్మే!!
సంసార దశయందస “దయవ – జీవు” లకు భేదము నిత్యముగా కలదస. జీవునకు
సాసారూప్ జ్ఞఞనము కలిగన ప్టదప్, ప్రబరహమతో అబేధము సటదం
ిే చసనస. అనగా “ముకి”
దశయందా అభేదము.
అరణయం -- వృక్షం
(సమిష్ట )ి -- (వయష్ట ి )
విరాట్ ప్ురుష్ -- మానవ
అనిిట్టని భరించి ప్ైగాఁనసని విశరాశారుడు మూలాధిషాి నం
“సరాం ఖలిాదం బరహమత్జ్జలానిత్ర -- శాంత్ ఉపాసవత్” –
-- చాందయగ్య. అ III - 14 – 1
సృష్ట ల
ి లని చరా చర సరాసాం – బరహమ భనింగానస, బరహమగానస కూడా నసనిది.
“నీరు – నీట్ట బుగ్గ” సాదృశయంగా.
బరహమ (శివ) – మారుప లేని సట థర సమాధి సట థత్ర - అనసభవం
ప్రబరహమ
శకతి (మాయ) – క్షణ క్షణము మారుప చెందస, నశించస
సపంద శబు (ఈశార) బరహమం
ప్ర శబేం = మాయా శకతి
చిత్ి నిసపంధ – అశబే -- మారని

151
 బరహమ

త్నలల ప్ రత్రబంబంచిన - ప్ రత్ర బంబములల – హ్చసి త్కుకవలు లేక

త్రరగ్ుణ సామయ సట థత్రయే --
మూల త్రరగ్ుణ సామయ సట థత్ర
ప్ రకృత్ర

శుదు – నిరమలిన సత్ాం అశుదు – మలిన –రజ్సిమో గ్ుణ మిశర సత్ాం

-మాయ అవిదయ ( అజ్ఞఞనం)
ఆవరణ విక్షేప్ం
ఈ త్రరగ్ుణములు ఈశారుని కత రయలు – నిత్యములు
సత్ాం -- జ్ఞఞనం, శాంత్ం, దయ, సత్యం, అహింస, ప్ేమ
ర , శుదుం – శరాత్ వరణం -
రజ్స్ -- ప్ రయత్ిం – ఇచి, కత రయ, కామకోర ధాదసలు – మధయమం
త్మస్ -- ఇచి – నిదర – జ్డత్ాం – ఆలసయం - జ్ఞడయం --- అధమం
ఈ మూడు కలసట “ప్ రకృత్ర”యని ప్ేరు. దీని నసండ్ మహత్ిత్ామనస బుదియ
ు ు, అందస
నసండ్ అహంకారము ప్ంచత్నామత్రలు 5 సూక్షమ భూత్ములు 5
సూక్షమ + 5 సూ
థ లేందియ
ర ములు 5 భూత్ములు -- 24 త్త్ాము + 1
ప్ురుష్యఁడు
ఉపాదానకారణమనగా కారయమునందస, కారణము ప్ రవేశించియుండుట్. కారణము
కారయ రూప్ముఁదాలుిట్. “నూలు - వసిము”,
ర “మట్టి - కుండ”, “బంగారం –
నగ్లు”, “ఇనసము – ప్నిముట్లు” – ఆలాగే అంత్రాయమి జ్గ్త్యినకు ప్ రధాన కారణమై
జ్గ్త్ింత్యు నిండ్ యునాిడు.
ఉపాదయయం – గారహయం.
ఉపాధి –ఆప్ రత్రబంబాధార శరీరము ప్ురుష్యడు దయనికతని (ప్ రకృత్రకత) అనగా
ఉపాదానకారణము కాని, కారయము కాని కాడు – త్ట్ససథఁడు.
“ఒక చోట్ యట్లక – మరొక చోట్ మనసి” తీసట అత్డు ఇంట్టని
నిరిమంచెనస. అనిట్లు – రంట్టకతని మనేి కదా కారణం – మూలం.
భగ్వంత్యడు మహా మాంత్రరకుడు. అత్ని మాయా శకతి అమోఘము.

152
 ఆవిరి (వాయు రూప్ం) – వాయు త్త్ాం
1. నీరు
(జ్లం) మంచస గ్డడ (ఘనం) – ప్ృథీా త్త్ాం
రూప్ం (సగ్ుణ), ఆకాశం, వాయాాదసలు
2. సృష్ట ి
రహిత్ (నిరుగణ) – దృశయ, జ్డం - - - -
3. భగ్వంత్యడు ”గ్ుణ – నిరుగణుడని” చాట్డం లేదా?
అగిిలల గాలి ప్ుట్టినది. గాలి అగిికత మాత్ృక. అనగా పార ణ వాయువే
అగిి కత రయలకు అనిింట్టకత మూల సతాి: పార ణ వాయువు లేని చోట్ అగిి రూప ందదస.
- - ఇక అగిి + గాలి త్ండ్ ర త్నయుల జ్త్. మహా బలీయ మైనది.
“ H2 + O” + వేడ్ జ్లం
వాయువు + అగిి జ్లం
ఇక అగిి మాప్క యంత్రం (Extinguisher) – పార ణ వాయువు రహిత్మైననే అగిి
చలాురునస: లేదా “కోుస్”—
ఆంజ్నేయుడు – పార ణ దయవర – “పార ణము నందస ప్ుట్ినస”. మారుత్ర – మారుత్
ప్ుత్యరడు – పాపాలయమైన లంకనస కాలెినస: జీవత్ామునకు చెర వదలిి – దెైవత్ా
పార ప్ట ికత తోడపడెనస.
మారుతీసివం:- “మనోజ్వం మారుత్ త్యలయ వేగ్ం
జితయందియ
ర ం బుదిు మతాం వరిష్ంఠ
వాతాత్మజ్ం వానర యూథ ముఖయం
శ్రర రామ దూత్ం శరణం ప్ రప్దయయ”
ప్ంచత్నామత్రలనసండ్ ప్ంచ భూతావిరాభవ వివరము. –
ఆకాశం – నిరుగణ, నిరాకార, ప్రబరహమ, “సరా వాయప్కత్ాం” – తొలి
సంతానం.
గ్ుణం -- శబుం
(ప్ంచ) వాయుుః – “ఆకాశ మాత్ృక లక్షణములు + గ్ుణం” – మరియు “చలనం”
(వాయు ప్ుత్యరని వలు లంక ధగ్ుమయయనస) శబేం(మాత్ృక) సపరశం(ప్ రతయయక)
(సాగ్ుణం)

153
(ప్ంచ) అగిిుః – మాత్ృక గ్ుణములు ”శబు + సపరశలు” + రూప్ం (సాగ్ుణం) ప్ రతయయకం
(గాలి లల 1/5 భాగ్ం, పార ణ వాయువు, అగిి, జ్ఠరాదసలకు మూలం)

జ్లం – మాత్ృక గ్ుణాలు “శబు- సపరశ –రూప్” ములు + రసం (ప్ రతయయక గ్ుణం)
జ్ల ప్ుత్ర సమాగ్ంతో ప్టత్ృ (అగిి) కోప్ం చలాురునస.

ప్ృథిా – మాత్ృక గ్ూణములు “శబు సపరశ రూప్ రస” ములు + గ్ంధం (సా- ప్ రతయయక
గ్ుణం)
వరాష కాలారంభమున – మట్టి వాసన – జ్ల మాత్ృక ప్ృథీా (మట్టితో)
విహరిచసనస
అనసలలమనం – Evolution (ప్ుట్లి క)
సృష్ట .ి
ప్త్ర
ర లలమనం - Involution (లయం).

ప్ంచ భూత్ములు–ప్రమ ప్టత్ నసండ్ ఎడబాట్లనస సహించక, వియోగ్ దసుఃఖము తో

1. అగిి - ఏక ముఖంగా మరుసూ
ి ఊరఠా దికుకగా ప్రుగ్ులు తీససి. “ఓం” జ్ప్ం.
2. జ్లము - క ండలు, గ్ుట్ిలు, అరణయములు – చసట్టి, ఏకోనసమకముగా ప్ రవహించి,
ప్ుట్టిన చోట్లసాగ్రం గ్చేత్ర – త్రాాత్ చూసాిం . . . సమిష్ట గి ా శరమించి
ఈశారైకయం ప ందసదాం. ప్ రవాహముల రొద “ఓం”
3. గాలి – విధి విరామం లేకుండా, అహరిిశలు, దశ దిశలు – బరహామండంగా
వెదకుత్ూంది, “త్లిుని పోగొట్లి కుని శిశువు వలె” ఆక రందిసూ
ి –ఆ
మోరుపలు – చసట్ర గాలి (Vortex) – త్యఫ్ానస (వరుణటని తో) జ్ల
మిత్యరని కలసట “Joint Effort”
4. ఆకాశం – సరాతార వాయప్టంచి, అనిిట్ట కనాి అధికంగా, తాప్త్రయ ప్డుత్ూంది.
కాని ఫలం?
5. ప్ృథిా – జ్డుడ – జ్డం – కదిలి మదలదస – గాలి తోడెై “నీకేం బుదిే లేదస,

154
ఏమిట్ా మొదసే నిదసేర – లే, పోదాం” అంట్ే . . . . అప్ుపడు గాలి తో
కలసట చెల రేగి “దసముమ – దసమారం” – “చసట్ర గాలి” గా త్ండ్ని
ర వెదకే
– ఆందయళ్న – ఆరాభట్ం – ఆరాట్ం – ఆక రందనం - . . . ఏమిట్ీ ప్ రకృత్ర
“అంత్ర ఆవేదన – అబు . . . ప్ రకృత్ంతా “అహరిిశలు – వినండ్ . .
.ప్ రణవ జ్ప్ం చయసూ
ి ంట్లంది . . .చెట్లు, గ్ుహలు – సరాం . . . త్ండ్ ర
త్నయుల ఐకయం.

155
156
 5. జీవ్ ప్ాశాంస
(ప్ావేశిక)

చెైత్నయము + చెైత్నయము నందస కలిపంప్ఁబడ్న బుదిు (లింగ్ శరీరము) + అందస

ప్ రత్రబంబంచస చెైత్నయము, అనగా “చిదాభాససడు” - - - - కలిసట జీవుఁడనబడునస.
--- వేదాంత్ ప్ంచదశి.
వాయఖయ :-
ప్ రతయయక ప్రిసట థత్యలందస సముదరములల ఏరపడు మంచస గ్డడ, అందస ప్ రత్రబంబంచస
సముదరమే “చిదాభాససడు”
జీవుఁడు, దయహి, కరిృత్ా భోకిృత్ా అహంకారి –
ప్ురుష్యడు, (దయహ ప్ురమందసని వాడు) –

“అంగ్ుష్ ఠ ప్ రమాణుః ప్ురుష్ుః”

---- కఠోప్నిష్త్.
వెండురక క నలల 1/100 భాగ్ం జీవ ప్రిమాణం.
--- ముండకోప్నిష్త్ మరియు అధరాణం.
( అనసభవం వూహయం )
అంత్రాయమి X సరాాంత్రాయమి
(ప్ రత్యగాత్మ)
ప్ురుష్యఁడు X ప్ురుషోత్ిముఁడు
జీవుఁడు X దయవుఁడు
ఆత్మ X ప్రమాత్మ
ఖండ X అఖండ

ఆత్మ -- దరష్ ి
ప్ రత్యగాత్మ -- అంత్రాయమి
జీవాత్మ -- లింగ్శరీరము

157
 “భూ
ర మధయమున ఆకాశ సంధి కలదస” – శాంభవీ ముదర దాారము
జీవ ప్ రశంస --
“ ఉప్నయనము” – “ససనీల దాారక” – ముఖ దాారము.
ప్ంచవనెిల ప్ంజ్రము నందలి ’చిలుక” –
ఇందియ
ర ాదసలు “జీవ దయవుని”కత సాధనములు మాత్రమే.
“నీలతోయద బరహమంబునస మనంబున – అందలి “చిద చిత్”
విశిష్ ి తయజ్య బరహమంబునస చింత్రంచి, సంత్యష్యి డగ్ుట్ ఉత్ిమోత్ిమ ప్దంబు”
“నీలతోదయ మధయసథ విదసయలేఖ
ు ేవ భాసారా” -- మంత్రప్ుష్పం.
“హయము రోమాళి విదిలించస నట్లు సరా|
పాప్జ్ఞలంబు విదిలించి వెైచస రాహు|
ముఖము వెడలి వచెిడు చందసరఁ బోలుఁగ్రమ|
సటదఁిు జ్ందిన యాత్మ సం – శుదిే తోడ||
--- తెైత్రర
ి ీయం
జీవ ప్ రమాణము --- ప్ూరాప్ుణయ పాప్ కరమఫలంగా జీవుని జ్నమ రూప ందసనస. –
1. హృదయ కుహరంలల “అణు సారూప్ుఁడు”
“నీలతోయద మధయ సథవిధసలేఖ
ు ేవ భాసారా” నీ వార శ్రకవత్ినీా - - - “
-- మంత్ర ప్ుష్పం.
2. “ఆత్మ – జీవాత్మ”లు రండునస “అకరిృత్ా – కరిృత్ా” ప్క్షులుగా ఒకే
వృక్షం మీద నసనిట్లు – ఉప్మానం. ఒకట్ట కరమ ఫలానసభవి(జీవ ప్క్ష్ = కత రంది ప్క్ష్) –
మరొకకట్ట సాక్ష్ (అకరిృత్ా ఆత్మ) (ప్ై ప్క్ష్)
--- ముండకం. అ. III. 1. 1.
3. ఒకట్ట బంబము –మరొకకట్ట ప్ రత్ర బంబము (నీడ) ఉపాధి గ్లది. –
“దశరందియ
ర + అంత్ుః కరణ” – దయహము –యొకక “చలన వృత్యిలకు” చికతకనది (జీవ
– ఆభాస)
సత్యం – ఆభాస
బరహమం -- జీవం
ఆరాధిత్ -- ఆరాధక
Light -- Shade

158
 బంబం -- ప్త్ర
ర బంబమ
వససివు -- నీడ
4. “నిదర గ్ని వాఁడు నిజ్మైన యోగి” --- వేమన
గాఢ నిదరయందస జీవాత్మ, ప్ రత్యగాత్మ (ప్రమాత్మ) యందస లయంచి విశారంత్రఁ
గాంచసనస. విశుాఁడు (నేత్ ర వాసట) - తెైజ్స (కంఠ) పార జ్ఞ (హృదయ)
సంజ్ఞలననసభవించడం, మానవుని బుదికు త అందని దివయ రహసయం. జీవుఁడాత్మలల
ససఖశాంత్యనసభవమునస ప ందసనస. అజ్ఞఞన సమాధి నిదర.
5. నేత్స
ర థ ప్ రత్యగాత్మ (దృక్ = దరష్ )ి చిత్కళ్యే బరహమమని – ఉపాసటంప్
వలెనస. లేకుని ప్ంచ దయవత్ల గ్త్ర ప్ట్లి నస. - - - ఈత్ఁడు దయవయాన గ్త్యఁడెై,
అమరత్ామునస ప ందసనస. “కనప్డని – వినప్డని ఆత్మ” ససష్యప్ట ిలల నసనివాఁడు
త్నసి తానెరుఁగ్ లేడు. భూత్ జ్ఞలముల నెఱ్సంగ్ఁడు. తానే నశించినట్లుండునస.
దయహము నశించసనది – ఆత్మ శాశాత్యఁడు – “జ్నమ – దయహము” పార రబుఫల
ప్ రసాదిత్ములు.
6. “ఆత్మ – ప్రమాత్మల” అభేద జ్ఞఞనమే సత్య జ్ఞఞనము. – అత్డె యోగి
– సత్య దరశకుఁడు. ఆత్మ సరావాయప్ట – సరాజుఞ ఁడు – సరాాంత్రాయమి –
సరేాశారుఁడు”.
7. “సూక్షమంలల ఉనిది మోక్షం.” (సూక్షేమందియ
ర ములు అనగా
జ్ఞఞనేందియ
ర ముల కునికత ప్ట్ియన త్ల అని అరథం) –
--- వాజ్సనేయబారహమణం
8. “అంగ్ుష్ ఠ ప్ రమాణుః ప్ురుష్ుః” -- శురత్ర
(ప్ురుష్యఁడు ధానయప్ు గింజ్ లేక విత్ినం ప్ రమాణం)
--- బరహమ సూత్రములు. అ. I . భా. III . సూ. 24 నసండ్
9. “అంగ్ుష్ ఠ ప్ రమాణుఁడు” భూత్ భవిష్యత్యిలనస పాలించసనస.
--- కఠోప్నిష్త్ అ. II. – 11.12.
10. చీమ –దయమల ప్రిమాణ మత్యలపము గ్దా?. అంగ్ుష్ ఠ ప్రిమాణమట్లుండ
గ్లదనే సందయహముండవచసినస. ఇక దారి? విమరశ? - - - -ఏదయహికత ఆదయహంలలని
త్న “అంగ్ుష్ ఠ ప్రిమాణ జీవంబు వెలయు”
--- ధరమ ప్థము – బుదు భగ్వాన్.

159
జీవ సాథనములు –
జ్ఞగ్రత్ ి – నేత్స
ర ాథనం – విశుాఁడు – ఆజ్ఞఞ చక రము
సాప్ి – కంఠము – తెైజ్ససఁడు - విశుదు చక రము
ససష్యప్ట ి – హృదయము – పార జుఞ డు – అనాహత్ చక రము
త్యరీయం – దహరకుహరం –బరహ్మమకయం – సహసారరము
భూ
ర మధయసథ బరహమసాథనం” (లక్షయ సాథనము)
--- శాంభవీ ముదర.
జీవ విచారము:-
1. జీవాంశ “త్ృణ –అణు” ప్రిమాణ. “ప్రిమిత్” శకతి – ప్ రకాశ – వాయప్కత్ాములు”
– ప్లుమారు సూ
థ ల “ఉపాధసలు” దయహముల విసరిం
జ చి - - త్రరిగి త్రరిగి భువికత
వసూ
ి ండడం.
2. వెలుగ్ు “కతరణం”గ్ుండా – సూరయ రశిమ కతరణ ప్థ మారగంగా - - - అనగా కనసి –
త్ల మొ|| వాట్ట మారగంగా –
3. ఇందియ
ర ముల దాారా చందర లలకం – ప్ుణయ ఫల భోగానాంత్రము – త్రరిగి
“కరమ” (త్రణ) క రకై భువికత దిగ్డం.
4. మరణం అంట్ే దయహ తాయగ్ం – దయహానికత “విడాకులు”
5. It is the Spirit - intelligent inner light with in the heart operating
thro’ the senses – by whom the “ప్రబరహమ“ is realized or known.
6. 1/100 th of 1/100 the size of a hair (thickness) – జీవ ప్రిమాణం.
హృదయ కుహరమున “నీ వార శ్రకవత్ినీా” – నీ వార ధానయప్ు ములుు క స
ప్ రమాణము.
- ముండక – అధరాణం -10 – 8 - 35.
“గ్ంధ సపరశ ససఖం – ప్ుష్పప్రిమళ్ వాయప్కం – దీప్ప్ు వెలుగ్ు ప్ రకాశ
వికాసం – జీవుడు దయహాత్మ బుదిు గ్లవాడు” --- శురత్ర
జీవునికత అంత్రందియ
ర ం (మనససు) కలదస కాని దయవునికత లేదస. అమనసక
సట థత్రయే దివయత్ాం. జీవుడు జ్నమరాహిత్యము (మోక్షము) క రకై – నిషాకమ కరమ – భకతి
–ఆరాధన – యోగాభాయసాదసలు చయయ వలెనస. “దయహ చెర” – దయహాంత్రయముగా –

160
సేాచేగా చరింప్ వచసినస. బాహయ (విష్య) లంప్ట్త్ా చెర ప్ూరిగ
ి ా నశించాలి. కాని,
వివేచనారథమై “బుది”ు - సచివుఁడు గ్లడు.
జీవుఁడు ప్రిమిత్ శకతి – అసేాచే – బాహయ ప్రిససథత్యల కధీనత్ – పార రబు
కరామది, సంసాకరముల ప్ రభావము – జ్నన – జీవన – వాతావరణ పార బలయముల వలు
– ప్ుణయ కారయములే చయయ గ్లుగట్ దససాుధయం: “పాప్ – దసుఃఖ – కష్ ”ి కరమలు
చయయుఛసండునస. ఇది సామానయ, సహజ్, సామాజిక జీవన గాథ.
ప్ురుష్యఁడు సాయంగా శుదసుఁడు. – త్ట్ససథడు: కాని, మనససుతో
సంయోగ్ము వలు – సమసి దసుఃఖములు –(శుభేచేలు) – ససఖేచేలు –
ఉత్పనిమగ్ుచసనివి -. ప్ రకృత్ర ప్ురుష్యల సంయోగ్ముచయ, సంపార ప్ ిమగ్ు ససఖ
దసుఃఖములు త్నప్ై ప్ రత్రబంబంచసనప్ుపడు – వానిని తానే – అనసభవించసనట్లు
భావించి “భారంత్ర” బాధ ప్డుచసనాిడు.
జీవుని మంత్రర – ప్త్ర
ర నిధి యైన “బుది”ు – యజ్మానసని సాథన మాక రమించి
– ప్ూరణ భాదయత్ వహించి – కరిృత్ాము ప్ రకట్టంచి, “జీవుని కేలాట్ట సంబంధంలేని
కారకత్ాం” - తానే యజ్మానినని నిసుంగ్ుఁడగ్ు జీవుని ప్ేర - సాగింౘడం వలునే -
-“ఆభాసత్ాము” – ఆరోప్టంప్బడ్ - - దయవుఁడు జీవుఁడుగ్, త్యారయయనస. కావున,
సరా కారయ నిరాహణ బాధయత్ – కరిృతాాదస లారోప్టంప్ఁబడ్న “జీవునే” – కరి
గావించి, భావించి, ప్ూజ్, ధాయన, నిషాఠదసలందస నియోగించసట్ త్ప్పదయయనస.
-- బరహమ సూత్రములు. అ. 2. భా. III.
తీవ రత్ర ధాయన సాధనలందస – ఆత్మ త్నమయత్ నొందసనస. – కాని బుదిు
(అంత్ుఃకరణము) జ్డము – కావున ధాయన లక్షయముగా నసంచసక ని ధాయనమే
వయరథమగ్ునస.
క యయ ప్నివాఁడు ప్ని వేళ్లందస సాధన ప్నిముట్లు చయబట్లి నస.
క యయ ప్నివాఁడు ప్నిలేని వేళ్లందస ప్నిముట్లు ఆవలప్ట్టి తానసగా
విశారంత్రఁగొనసనస. బుదిు జీవునకు సాధన సామగి ర “జ్డము” --
కరిృత్ాము వహింౘక – సాధనమగ్ు బుదికు త దూరమై (ప్నిముట్ు నవల
ప్ట్టిన వాడె)ై – యుండ్న యక “కత రయ” కారయము లేదస గ్దా! మిగ్ులునది - శాంత్ర –
నిష్టరియ – సాసథత్ – సహజ్ సట థత్ర - - - త్నకు తానెై “బరహమ” గా (త్ట్సథ సట థత్రలల)
నిలుినస.

161
 ఫలశురత్యలు:-
1. ఈశారుఁడు జీవుని ప్ూరా జ్నమ కరమ ఫలముల – (సంసాకరముల) నస
బట్టి నడ్ప్టంచసనస.
2. “జీవ దయవుల” భేదము కలిపత్ము – ఎట్ునగా – ఘట్ాకాశ
మహాకాశములు వేరని గాని – వేరుకాదనిగాని ఎట్లు చెప్పనగ్ునస.
3. ఆలాగే ఉపాధిగ్త్ బరహమము – బుదిు ఆవరణం (అధాయసత్ాం) వలు,
జీవుఁడు బరహమము కాదని ఏలా చెప్పడం. జీవుఁడు ప్రమేశారుని కలిపతాంశ.
4. శను|| మ మైవాంశన జీవలలకే జీవభూత్ సునాత్నుః|
మనష్షా
ష ఠ నీందియ
ర ాణట ప్ రకృత్రసాథని కరషత్ర||
తా|| జీవాత్మ లనిియు నా యంశములే. ఇవి జ్ఞఞనేందియ
ర ములనస మనససునస
ఆకరింష చి లాగ్ు చసనివి. -- భగ్వదీగత్. అ. 15. శను. 7.
సూరయకాంత్ర వంకర కట్ి మీద వకత రంచి కానిపంచినా, కాంత్రకత వక రత్ లేదస
గ్దా! ఆలాగే ఘట్ాకాశం, ఉపాధి చాంచలయము వలు చలించిననస, మహాకాశము
అచంచలమై ఏలా మారుప చెందకుండునో, ఆలాగే ఉపాధికారణమున ససఖ
దసుఃఖములనసభవించస చసనినస ఆ యనసభవము ప్ర బరహమకు లేదస.
ప్రిశుదసుఁడగ్ు జీవుఁడు, ప్ రకృత్ర సంబంధమువలు దయవ మానవ త్రరయగ్జంత్య
జ్ఞలాది – నానా విధ శరీర (ఉపాధసల) ధారణము దాారా, సరేాందియ
ర విష్య
వాయపారముల అనసభవంతో – ప్ంజ్ర నిబదు కీరము వలె, విముకతి మారగముఁ గానఁ
జ్ఞలక, విష్య లంప్ట్త్ామునందగ్ులొకని, జ్నన మరణ చక ర భమ
ర ణమున త్లు డ్లుు
చసండునస.
జ్డ చయత్నాత్మకమగ్ు (చరా చర) జ్గ్త్యి – జీవేశారాది రూప్మున
విలసటలుు చసనిది. -- జ్డమంత్యు - మాయా సారూప్ము –
-- ప్రిచిేని జ్ఞఞనము - జీవ సారూప్ము –
-- అప్రిచిేని జ్ఞఞనము -- ఈశార సారూప్ము –
జీవ బరహమలకు భేదం లేదస. ఆత్మత్త్ాం ప్ రకాశించియు – ప్ రకాశింప్
కునిది. కారణం? అజ్ఞఞనం – ఆవరణం. సృష్ట ల
ి ల “చయత్నాచయత్నములు” రండయ గ్లవు.
జీవుఁడు – ఆత్మ-

162
 భగ్వంత్యఁడు
1 1+2 2
ప్ రకృత్ర ప్ రకృత్ర బదాుత్మ త్దిాముకాిత్మ
(అచిత్) (చిద చిత్) (చిత్)
X X+Y Y
త్లిు -- దయహము
త్ండ్ ర -- పార ణం
త్ండ్ ర –త్నయుల ఐకయము– యోగ్మే యోగ్ము
త్నయుఁడు - మనససు -- రమణ బోధ.

మనో + మారుత్ సంయోగ్ం.

మనససు -- పార ణం
త్నయుడు త్ండ్ ర
మారుత్ర మరుత్
(వాయు)

ఓం + హంస = హంసోంసోహం -
1. హ ప్రమాత్మ విమరాశనసభవ శరష్ం –1. మిగ్ులునస అనగా శరష్వంచసనస:
2. 0 జీవుఁడు(మనససు) 2, 3, కలిపత్ములు గాన, లయంచి మాయ మగ్ునస.
3. స జ్గ్త్యి
కావున, ఆతామనాత్మ విచారము అతాయవశయకము “జ్గ్జీజవులు” –
భాదిత్ములగ్ునస – దృశయములు గాన – అసత్యములనియునస, మాయా
కారయములనియునస, మిథయయనియునస గ్రహించడమే. “జ్ఞఞనము” - - శరష్టంచస “ప్ రజ్ఞ”
– ప్రమాత్మ సత్యమనెడ్ జ్ఞఞనము (సట థర విశాాసము – అప్రోక్ష్నసభూత్ర – సాానస
భవం) – మోక్షము.
జీవనసమకతి :- జీవించి యుండగ్నే సంసారబంధమునసండ్ విడ్ వడుట్:
ప్ రత్యగ్ భనిమన
ై అప్రోక్షజ్ఞఞనము.

163
 ప్రబరహమము:- సచిిదానందమయుఁడు (క్షేత్జు
ర ఞ డు)
జ్గ్త్యి :- కలిపత్ము – రూప్నామాత్మకము – క్షేత్మ
ర ు మాయా కారయము.
ఖచిిత్ంగా నశించస ఉపాధసలనస అశాశాత్ంగానస, లలప్లి అంత్రాయమిని
(ఆత్మనస) ఏకరూప్ునిగ్ కనిన ధనసయలు – సత్య దరశనమైన ఆత్మ వేత్ల
ి ు.—

3
1. జీవుఁడు -- అండము -- ఘట్ాకాశం 2
2. ఆత్మ -- ప్టండము -- మఠాకాశం 1

3. ప్రమాత్మ -- బరహామండము -- మహాకాశం

జీవుఁడు – ఆత్మ ప్ రత్రబంబము – నిరుప్దరవుఁడు –భోకి –

ఆత్మ -- కూట్ససథడు (కూట్ మనగా – ఇందియ
ర సమేమళ్నము)
- నాట్క దీప్ము – దరష్ ి – సాక్ష్ – నిష్టరియాప్ర సానిిధయ సాక్ష్:
త్ట్ససథడు
ఉ|| భాండ జ్లమందలి సూరయ (చందర –ఆకాశ) ప్ రత్రబంబము – ఉపాధి చలన
కారణమున, సూరాయదసలు చలించినట్లు కానిపంచసనస కాని, నిజ్ముగా, వారికత
ఏలాంట్ట చలనము లేదస. కానిపంచస చాంచలయము – ఉపాధి చలన కారణమే
గాని, అసలు సూరాయదసలు చలించసట్ లేదస గ్దా! భాండ జ్ల సాసట థత్రతో, త్రరిగి
ప్ రత్రబంబ సాసారూప్ (నిజ్ – అచంచల) దరశన మగ్ునస –
1. జ్ఞగ్రదవసథ – విశుాఁడు –విశా సంబంధి – ఇందియ
ర ముల దాారా బాహయ విష్య
(వససి) జ్ఞల సంగ్ ప్ రయత్ిం – శరీరాధారము – సూ
థ లానసభవము.
2. సాప్ిము – తెైజ్స –సూక్షమ వససి అనసభవం – సూ
థ లానసభవ సామగిత
ర ో నూత్న
సృష్ట ి - ఆత్మ, శరీర బంధ విముకిమై సేాచాే విహార మొనరుినస. వాసనామయ
లింగ్ దయహము – ప్ూరా జ్నమలందలి – జీవుని యచాేనసభవ సంజ్ఞత్
సంసాకరముల కూడ్క.
3. ససష్యప్ట ి – పార జ్ఞ – శరీరము సరా దసుఃఖముల కతీత్మై త్న సహజ్ దెైవత్ామునస
ప్ రకట్టంచసక నసనస. యాధారథుమునస రూప్టంచసనస. ససష్యప్ట ి (నిదర)లల కోరకలు లేవు.
ఆత్మ ప్రబరహామనస సంధాన మొందసనస. వాంఛ్ాతీత్ సట థత్ర – ససఖము –
ఆనందము – విశారంత్ర – దసుఃఖరహిత్ దాందాాతీత్ సట థత్ర. అజ్ఞఞన సమాధి.

164
 దీనికత ప్ై సట థత్ర మరొకట్ట కలదస.
4. త్యరీయం – కారణం – నిదరలలని నిష్టరియత్ామునకు మారుగా – ఇందస
ప్రిప్ూరణత్ాము ప్ రదరిశత్మగ్ునస. ఇందస త్రరప్ుట్ట లేదస. దాందాములు లేవు.
అవసాథతీత్ సట థత్ర – అదృశయము – అవేదయము – అనూహయము – అనిరాచనీయ
సట థత్ర – సరాజ్గ్త్పరి ప్ూరణము. నిత్యశాంత్ర – “ప్ రజ్ఞఞనం బరహమ”
అఖండానందానసభూత్ర.
“1. కామ – 2. రూప్ – 3. ఆరోప్ – 4. లలకోత్ిరులని” – ప్ై నాలుగ అవసథల
భౌదసుల విభజ్నము. 3 నస 4 వ దానిలల లయం. మొదట్ట 3 నస తాతాకలిక
సత్యములు. 4 వ అవసథ ప్ై 3 ని మిొంగి (నిరూమలించి) మించి “అసలు సతాిగా
నిలుినస”.
జీవత్ా ప్త్న సోపానములు 3 (దయవుడు ప్దమవూయహయంలల జీవుఁడు)
1. దయహ ప్ రవేశం – భోగ్ సంకలప కారణం – సారూప్ చసయత్ర I ప్త్నం
ఆవరణ పార ప్ట ి – సంసార బంధం -సాయంకృతాప్రాధం.
2. ఇందియ
ర ముల కత రయలు త్నవేనని “భారంత్ర” – కరిృత్యం – II ప్త్నం
అహంకారము – దయహాత్మ బుదిు – బాహయ విష్యములతో
త్గ్ులు - తాదాత్ముం –త్నసిఁదా మరచసట్ –
3. సూ
థ ల (బాహయ) భోగ్ భూమి –ప్ రప్ంచ సృష్ట ి - విష్య – III ప్త్నం
భోగ్ ప్దారథముల ఆకరషణ – సంగ్ము – సంసారము –
త్గ్ులు – లంప్ట్త్ాము – సారూప్ చసయత్ర -భష్
ర త్ాం
ి
ప్ూరి ి – ప్త్నం 10 గ్ురరములు + 4 విమానముల మీద
ప్రుగ్ు – కోుస్. (దశరందియ
ర ములు + 4 అంత్ుః కరణములు)
- ప్త్ర
ర జీవి యొకక హృదయాంత్రాళ్మున – హృదయ గ్ుహ
కుహరమున – జ్ఞాజ్ాలయమానమై ప్ రకాశించస జ్యయత్ర – సరా పార ణట కోట్ు యందసండ్
ప్ుట్టినవో యాసూక్ష్మకాశము. -- చాందయగ్య.
- సృష్ట కి త కారణ(ము) భూత్ము -- చాందయగ్య.
- చరాచర జ్గ్త్యి భయానిాత్మై అందస చలించసచసనిది. – కఠం.
- ఆతయమత్రమైనట్టి దయదియు లేనే లేదస. సరా జీవాత్మ – కరి –భరి –హరి –
సరావాయప్ట – జ్ఞఞప్క శకతి – సమాలలచనము – జ్ఞఞనము – ధరమ త్త్ాము - - - -

165
అనిియు ఆత్మ శకతి సంజ్ఞత్ములే. సరాానసభవ కరి – అనసభవమున కందడు –
అంత్రంగ్మున అజ్ఞఞత్మై యుని ఆతామరాముఁడు – సరాసాక్ష్ - - అనసభవమునకు
దాందాములుండవలెనస.
జ్నన జ్రా మరణ ప్ునరజనమ దసుఃఖము – ష్డ్ాకార ప్రిణామము – ఆకలి
దప్ుపలు – ఇచేలు – సంకలపములు – సమసి భౌత్రకానసభవములు - దసుఃఖ
హేత్యవులని సాానసభవమున గ్రహించి . . . అందస నసండ్ విముకతి – విడుదల –
మోక్షమునస కాక్ష్ంచసనస - - - - “ముముక్షువు”. –
జ్ఞగ్రత్ సాప్ి ససష్యప్ుిల కలు అధారమై – శాశాత్మన
ై దెై –
మృత్యయంజ్యత్ాము నకు నోచస క నిదయ “ఆత్మ త్త్ాము” – పాప్ ప్ుణయములు దీని
నంట్వు. . . . దరష్ ి – ప్రత్త్ాము – దృశాయతీత్ము - - అనసభూత్ “ప్ రజ్ఞ” –
జీవుని అవసథలు 7 (సపాి వసథలు)
1. అజ్ఞఞనము - తానస త్న తెలివి కత తెలియకుండుట్యే.
2. ఆవరణము – నా తెలివియందస ప్రబరహమము లేడు. ఉండ్ననస కనబడడు.
3. విక్షేప్ము – ఆత్మజ్ఞఞనము లేక – ఇందియ
ర ావసథలఁజ్ొకతక ససఖదసుఃఖములందసట్.:
కరిృత్ాం. దయహాభమానం.దయహాత్మ బుది.ు
4. ప్రోక్షజ్ఞఞనం – శాసిర జ్ఞఞనం + గ్ురు భోధ + ఆత్మ విశాాస జ్ననం – “బరహమ సత్యం
– జ్గ్నిమథయ” – జ్ఞఞనోదయం. ముకతద
ి ాార గ్త్ సట థత్ర.
5. అప్రోక్ష జ్ఞఞనం – అనసభవం – ప్ రత్యక్షం – “ప్ రజ్ఞఞనం బరహమ” –
6. దసుఃఖ నివృత్రి – ఇవి అవినాభావ సంబంధము గ్లవి జ్ఞఞన భానూదయం తో
7. ఆనంద పార ప్ట ి - ఒకట్టని విడచి మరొకకట్ట లేదస త్మససు అంత్రించడం -
ఏక కత రయ – రండు గా
లేవు –
దయహత్రయ – జీవత్రయ – అవసాథత్రయముల కవాల భనసిడెై – అసంగ్ సాక్ష్
– త్ట్సథ దరష్ ి – కూట్ససథడు – సరాాతీత్యఁడు – సరాజుఞ ఁడు – శుదు చెైత్నయ
సారూప్ుడు – సాయంప్ రకాశుఁడు – అదిాతీయ ప్రమాత్మ.
-- (కాణాదాుః తారికకులు)
1. ప్ుట్లి గ్ురడ్కడ త సాప్ిమునిదా?
2. సాప్ింలల ఎవరైన త్న ముఖం తానస చూచస కునాిరా?

166
 3. కలలల “ఇది కల-నిజ్ం కాదస” అని గ్రహం
ి ప్ఁ గ్లిగన వారునాిరా?
4. కలలల – సాపాివసథలల – వెనస దిరగ
ి ి చూచిన వారి యనసభవ మేమి?
5. నిదర యేలా వససింది? ఏలా మలుకవ వసూ
ి ంది? లలప్ల నసండా? లేదా
బయట్ నసండ్యా?
6. ఉప్నయనానసభవం – దాారకా ప్ట్ిం –ప్ంచ వనెిల చిలుక –
యీలాట్ట గ్ూఢ నిగ్ూఢ ప్దజ్ఞలమునకు విప్ులారథము వివరింప్
విజుఞ ల కభయరథన. –
7. భూ
ర మధయమున ఆకాశ సంధి కలదస – ఉప్నయన సట థత్ ససనీల
దాారకాప్త్ర – శ్రర కృష్ ణ ప్రమాత్యమని నిలయము ----
8. ప్రమేశారుడు సత్య (ప్ేమ
ర ) సారూప్ుడు – ప్ేరమమయుడు. మనం
ఎట్ల చూచిన, ఏది గాంచినా, సత్య సారూప్ుని చూడాలని వుంట్ే
మనలల యీష్నామత్రం కూడా అసత్యం ఉండరాదస. మనలల
జ్ఞజ్జాలయమానంగా, అగిి హోత్రంవలె, ప్ రకాశించి వెలుగ్ుత్యని విశుదు
ప్రత్తాానిి – సాక్ష్త్కరించసక నిన – అదయ కైవలయం – మోక్షం.
జీవ – ఆత్మ -- ప్ రత్యగాత్మ –
ప్ రత్గగగాత్మ – దరష్ ి –సాక్ష్ – (విశా –తెైజ్స – పార జ్ఞ” – సంజ్ఞలు గ్లవాడు –
త్రరదశుడు) – ఇందియ
ర ాగోచరుఁడెన
ై నస “అహం” – నేనసనేననస – ససఫరించస –
సాప్ రకాశుడెన
ై – “సత్యం జ్ఞఞనం మనంత్ం బరహమ” – శురత్ర.
సచిిదానంద – అనంతాది బరహమ రూప్ లక్షణములు ప్ రత్యగాత్మ యందస
గ్లవు. గ్నసక ఆత్మకు బరహమత్ాము సటదం
ిే చెనస. ఎందసకనగా ఆత్మ యొకక
ఆభాసము నెఱ్ం
ి గడు సాక్ష్ లేడు. ఆత్మయే - సరాానసభవి – జ్ఞఞనం – దరష్ ి – సాక్ష్ –
కూట్సథ చెైత్నయం – ఉప్ దరష్ ి – ఎఱ్సక - - - -శరష్టంచి కలిమి లేములు గ్రహం
ి చస త్త్ాం
– ఇదయ తీరామనం –కడమాట్ - -
సత్యమన అబాధిత్ం –బాధింప్బడునది మిథయ. ఇంట్ట లలని ప్దారథములనస
తీసట పారవేయ వచసినస కాని, అందలి ఆకాశమునస తొలగింప్ఁనగ్ునా? అదయ విధంగా,
దయహం
ే దియ
ర ాదసలనస “నేత్ర నేత్ర” – నేనస కానస, నేనస కానని తోరసట వెయయ వచసినస కాని,
చివరకు మిగిలే “శరష్ మూరిని
ి ” – ఎఱ్సక” – సరా సాక్ష్ని తొలగింప్ – నిరాకరింప్

167
నగ్ునా? నిరాకరించి, ఇక ఏమినిి మిగ్ుల లెదని గ్రహించి నిలుి “భోధ” – “ఎరుక” –
“ప్ రజ్ఞ” యే “నేనస” (ఆత్మ)నస –
దృశయమునస – గ్రహణమునస ప్ూరిగ్
ి తోరసట వేసట యంకేమినిి మిగ్ులలేదని
గ్రహం
ి చి – శరష్టంచస నిలుి త్త్ామే “నీవు” – నిజ్మైన – సత్యమైన – శాశాత్మన
ై
అమర త్త్ాము – “ఆత్మ” -
సరాా భావ ఎఱ్సక – నిరాకరింప్ఁబడలేదస. సరా సాక్ష్గా నిలిి పోవునస.
“నిత్యం విభుం సరా గ్త్ం”
“నిత్యం నితాయనాం”
“సరాంహేయత్ద్ిహమ” --- శురత్యలు.
“ఆత్మ” మూడు విధములగ్ు నాశత్ాము లేనిది. త్రరప్ుట్ట వలు అలసటనది
(జ్ఞగ్రదశ
ే లల): ససష్యప్ట ిలల మనో ఉపాధికుఁడగ్ు జీవుఁడెైన చిదాభాససఁడు,
బరహామనందానసభవాసకుిఁడెై నిదింర చసనస. “ఆనందముగ్ ఏమియు తెలీక నిదర పోత్రని” –
ఇది “అజ్ఞఞనం + అనందం” = నిదర : ప్ రజ్ఞ సాక్ష్గా అనిి అవసథలనస గ్రహించి నిలిి యే
యుండునస: సరా దయశ – కాల – అవసథ – ప్రిచయేదం లేక – నిరాకరింప్ఁ బడక నిలిి
యుండు “నేనస” – ఆత్మనస. “ప్జ్
ర ఞఞనం బరహమ” -
జీవుడెవఁడు – ఎకకడునాిడు?
సమసి శరీరములందసనస, ఇందియ
ర ములు + గ్రహణ శకతి యునిది.
శవమునకు ఇందియ
ర ము లనిియు గ్లవు, కాని గ్రహణ శకతి లెదస. కావున, సకల
వాయపారములకు కారణమైన తయజ్ససు (జీవ శకత)ి చెైత్నయ సారూప్ము ఒకట్లనిది. అదయ
“ఆత్మ” –ఇందియ
ర ముల వృత్రి – వాయపారములు లేకయే – వాట్ట సాయ మప్ేక్ష్ంచకనే
. . . అనిిట్టని తెలుససక నస శకతి యునిది. ఆ పార ణ – చెైత్నయము – త్ప్ ిలలహము
నందలి దీప్ట ి వలె, శరీరమునస భరించసచసండ్యు, త్గ్ులు లేదస. ప్ రకృత్ర గ్ుణములు
లేవు. కాని ఆ మూడు గ్ుణముల కారయముల ననసభవించస చసనిది.
విదసయచేకతవ
ి లె కానిపంప్క అనిిట్ ప్ రసరించి, ప్ రకాశించి, ఆడ్ంచి, త్రరిగి
విరమించస నట్లు –
ససష్యప్ట ియందస ఏమియు తెలియదని, తెలిసడ్, యానందానసభవి – సాక్ష్
– జ్ఞగ్రదశ
ే యందస కూడ మేలొకంట్టని – త్రంట్టని – కంట్టని – వసట ిని – పోత్రని – అని
తెలియు సాక్ష్ – విజ్ఞఞనమయుడు – ఎఱ్సక –

168
 “పోనీ! నెనస దయనిని నమమక పోయనా, నా ఉనికతని, ననేి నేనస ఏలా
నమమకుందసనస?”
నేనన నా దయహం కాదస కదా!! నా దయహ మని (శవ మని) గ్రహించస నేనస –
నేనే!! శివోహం.
10 ఇందియ
ర ములు
లంగ్ శరీరం 4 అంత్ుః కరణములు 19 త్త్ాములు
5 పార ణములు

ఇత్ర పాఠాంత్రములు 15 + 1 మనససు = 16 త్త్ాములు

కూడా కలవు -- 15 + 2 (బుదిు + మనససు) = 17 త్త్ాములు
15 + 3 (బుదిు + మనససు + చిత్ిము) = 18 త్త్ాములు
లింగ్ శరీరము + దయహం
19 త్త్ాములు + 5 భూత్ములు = 24 త్త్ాములు చత్యరిాంశత్ర.
+ 1 ఆత్మ = 25 త్త్ాములు = మానవుఁడు
బరహమ లలకములు ( దహరాకాశము ) ---
1. “దహరుః” “ఉత్రిరేభయం” -- దహరాకాశం – త్రరవేణట కూడలి – బరహమ
ప్ురి – జ్యత్రష్మతీ నగ్రాంత్ుఃప్ురము – ధరమ కరమ క్షేత్ ర కేందరము – దయహ దయవాలయ
గ్రభ గ్ుడ్ – అంత్రాకాశం – ప్రాకాశం - - -
---- బరహమ సూత్రములు. అ. II. భా. III. సూ. 14.
2. సూక్షమ ప్దమ నిలయము – హృదయ కుహరం – సూక్షమ
హృదాయాకాశం – “సూక్ష్మత్ర సూక్షమమైన దీని యందస బాహాయభయంత్ర విశాంబు
లనిియు నివాస మొనరప గ్లవు” – ఉ|| మఱ్ిఱ విత్ినమున మహా వృక్ష మణటగి
యునిట్లు.
3. ఈ ఆకాశమే – నిరమలినాత్మ; సరాాతీత్ – సరాాభాధిత్ “సాసట థత్ర” -
ఈ దివయ సథలమే సమసి “జీవాత్మలకు” – నిదారవసథ యందసనికత. రక్ష్ సాథనము: నిగ్ూఢ
జీవెైకయ (సమాధి) సట థత్ర; బరహమ లలక మందసరు.
ప్త్ర
ర పార ణటయు, రోజు ఇందస నిదింర చి (విశరమించి), - మాయా మోహిత్
జ్ఞఞనాంధకార ప్ రభావమున, సమూమఢ చయత్సక సట థత్ర నంది ”-ఏమియు ఎరుగ్కనే –

169
హాయగా – బాగా నిదింర చిత్ర ననసనస; - - - చిని ప్టలల
ు ు “చాక్ లెట్ – ప్ప్పరమింట్లు”
త్రని ఆనందించి నట్లు గానే.
అనంత్ కోట్ట బరహామండముల కందస ఉనికత, రక్ష, పార ప్ు, విశారంత్ర,
అనందము, ఇంప్ు – త్ంప్ు ---- క రమ శిక్షణ కూడా! ఈ దహరాకాశ ప్ రభావ
మమోఘము. “దివయ రహసయము” :---
జీవాత్మ సూ
థ ల ఉపాధి (దయహ) సంబంధము వీడ్, అంత్ుఃరంగ్మున దహర
సచిిదానంద శాంత్ర నిలయమున విశరయంచి, ఆనంద మయానసభూత్రతో, ఉతయజి
ి త్
దీప్ట ి – త్ృప్ుిలనస బ ందసనస. ఇదయ “జీవ బరహ్మమకయ సట థత్ర”
అగిి – రవి – చందర – తార – విదసయలుతాదసలకు వెలుగ్ు నిచసి
“చిదిాలాస మూరి”ి నిలయం. - - - - అదయ దహరాకాశము (బరహమ ప్ురి). (The final
place or state of no return) – ఇదయ త్ండ్ ర త్నయుల ఐకయ మందసరు. - “Prodigal
son” బైబల్ కథా దృషాి ంత్ము.
“పాలలలని వెని”
“నసవుాల లలని నూనె”
“గాలి లలని గ్ంధం” ,
“వెలుగ్ు లలని వేడ్” - - వలెనే సరాతార వాయప్టంచి ప్ రకాశించస ఆత్మ త్త్ాం కూడా.
అనంత్ కోట్ట బరహామండములందస (వివిధ గ్రహములందస) జీవ
రాశులుండుట్ సత్య దూరమైన విష్యం కాదస. భౌత్రక దయహములందస, ఉండక
పోవచసినస.
దయహము నాలుగ విధములు
1. సూ
థ ల దయహము – పారివ
థ దయహం
ప్ంచ భూత్ములు
ప్ంచ త్నామత్రలు
ప్ంచ కరేమందియ
ర ములు 24 త్త్ాములు గ్లది
ప్ంచ జ్ఞఞనేందియ
ర ములు
అంత్ుఃకరణ చత్యష్ యం
ి
2. సూక్షమ శరీరము -- సూ
థ ల దయహ ఆకారమే వుండునస. ససఖ దసుఃఖము
లననసభవించసనస. (అత్ర వాహిక దయహమనబడునస) – దూర దృష్ట ి – సంఘట్న

170
విఘట్నలు సాత్ సటుదుము. శరాత్ వరణం. 2 ½ త్యలముల బరువు. (త్రరకాల జ్ఞఞనం
వుండునస). ఇదయ చాయా ప్ురుష్ (లక్షణ) రూప్ము – యోగ్ సాధకులు త్మ త్మ
రూప్ములఁ జూడ గ్లరు. – ప్ూరా జ్నమలందలి రూప్ములు గ్ూడా దరశనీయము:
సూ
థ ల దయహమునంట్లక నియే వుండునస: సూక్షమ శరీరము యొకక అభవయకాివసథయే
సాప్ిములు –
మృతాత్మలు యీ సూక్షమ శరీరముల నాశరయంచియే యుండునస. ప్కుక
శకుిలుండునస. క రమముగా సూ
థ ల శరీరమునస విడచి, కారణ, లింగ్, సూక్షమ శరీరములఁ
బడయునస.
ప్ేరతాత్మలు సూక్షమ శరీరములతో నసండునస. వాయు మండలమందలి అనయ
సూ
థ ల – సూక్షమత్త్ాముల నానా క్షణటక రూప్ములఁదాలుినస – అంత్రిక్షమున
సంచరించసనస –ప్కుక శకుిలుండునస.
ఆజ్పా**** – ప్ రకాశసాధనల దాారా సూక్షమ దయహుల దరిశంప్వచసినస. లలక
– లలకాంత్రాల అభాసనస కూడ ప ంద వచసినస.
3. లింగ్ శరీరము
ఇందస – 5 జ్ఞఞన + 5 కరేమందియ
ర ములు
+ 4 అంత్ుః కరణ చత్యష్ యము
ి
3 బుది,ు మనససు, అహంకారము (నేనస అనస)
= 13 త్త్ాములుండునస. (ప్ంచ భూత్ములుండవు)
4. కారణ శరీరము - కేవలం అహంకారము మాత్రమే. ఇదయ అంగ్ుష్ ి
ప్ రమాణం – ఆత్మభోద – వయకతత్
ి ా భోద మాత్రమే వుండునస.
నేనస “జీవుఁడనస” అనే భావమే అహంకారము – సూ
థ లముగా వుండదస.
ప్టత్ృ లలకము, చందర లలకమే – చూడ జ్లము – దయవ వరగమునకు చెందినవారు –
ఊరథాలలక వాససలు. కారణ శరీరము – అత్ర దూర అంత్రిక్ష సంచారము చెయయ
గ్లరు.
సూ
థ ల దయహమునస వీడ్ కారణ దయహము వీడుట్కు – 1 – 2 క్షణములు ప్ట్లి నస.
1 క్షణము = 5 నిమిష్ములు ; అప్ుపడు మాయ – మోహ రహిత్యఁడెై జీవుఁడు
“మరుప్ు” – “నా – నీ” జ్ఞఞన ముండదస.

171
 జ్నామంత్రముల సారూప్ బోధ – ఉండునస
సమృత్ర వాయప్కము ప్ రకాశప్ు త్యనసకగా
ప్ూరాా ప్ర జ్ఞఞనము వుండునస.
Light travels at 1,86,000 మైళ్ళు (Miles) per second.
యమ లలకము చెరుట్కు – 96 నిమిష్ములు ప్ట్లి నస.
2 ముహూరిములు = 4 దండములు = 96 నిమిష్ములు ప్ట్లి నస.
-- 1,86.000 X 60 X 96 = 1,07,13,60,000 మైళ్ళు (Miles)
= 1,07,13,60,000 X 1.6 = 1,71,41,76,000 కతలల మీట్రుు (KM)
భూలలకము యమలలకమునకు దూరం
అమరికన్ వోయమ గాములు చందర మండలమున దిగి నప్ుపడు – రండవ
మారు – ఉనిట్లి ండ్, ప్దే శబేములు – దికుకలు ప్టకకట్టలుునట్లు వినప్టంచడం , కత రంద
భూలలకమున “కంట్ోర ల్” సాథనమందసనివారు కూడా, ఆ ధానసలు విని
దిగా్రంత్యలెన
ై ట్లు ప్త్రరకల దాారా విని యుంట్టమి. –
బహుశుః అచిట్ ఉనికత గ్ల సూక్షమ జీవులు, (విదయహులు) – దయహ ధారుల
రాకనస, నిరసటంచసట్కో – గ్రింహ చసట్కో, అలాంట్ట శబేములనస కలిపంచి యుండ
వచినస. సూ
థ ల (బాహయ) దృష్ట ి కగోచరమగ్ు త్త్ాములు గ్దా!!
జీవుఁడు సాప్ిము నందస త్నయొకక మాయ చయత్ గ్లిపంప్ఁ బడ్న సకల
లలకముల యందసనస ససఖ దసుఃఖముల ననసభవించస చసనాిడు. ససష్యప్ట ి
కాలమునందస, సరామునస లయ మొంది యునిప్ుపడు, ఆజ్ఞఞనముచయ నావరింప్ఁ
బడ్న వాడె,ై ససఖ సారూప్మునస బ ందస చసనాిడు.
జీవ – ఆత్మ –
1. మోక్షము – విమోచనము –ఆత్మ విజ్యం – సాసట థత్ర పార ప్ట ి – అనగా
“జీవ సట థత్ర నశించి బారహమమ సట థత్ర”- పార ప్ట ించడం. ఎవరు? ఎవరికత?
2. ప్ురాకృత్ ససకృత్ ప్రిపాక ఫలము.
3. గ్రహణ శకతి – సత్ుంసాకరములు – ప్ంచశ్రలముల సహకారము –
యథారథ దరశనాసకత.ి – అభాయసం.
4. సదసగ రు కట్ాక్షం – గ్ురూప్దయశ పార ప్ట ి.
5. భగ్వత్కృప్.

172
 ఆత్మ దరశన భాగ్యము – ప్ై వాట్ట ప్రిపాకము వలునే!!. సూ
థ ల – సూక్షమ –
కారణ ఉపాధసలే ప్ంచ కోశములుగా (ఆవరణములుగా) విభజ్న గ్లదస –
అవసథలు 5 –
1. జ్ఞగ్రత్ ి –సూ
థ ల – జ్డసతాి – అనిమయకోశం (1) – జ్నమతో ప్ుట్టి –
అనిముతో ప్రిగి – చావుతో అంత్రించసనది. కరణత్ా శకతి గ్లది (కరణం = సాధనం)
– కరేమందియ
ర సమూహం. దృశయం – (10 ఇందియ
ర ములు + మనససు) –
పార ణమయ (2)
2. సాప్ి –సూక్షమ మనోమయ(3) కరణత్ా శకతి (సాధన)
విజ్ఞఞనమయ(4)
ప్ంచ పార ణ సముదాయం + మనససు + బుదిే కలసటనది.
(మనససు + సూక్షేమందియ
ర ములు + పార ణములు 5)
3. ససష్యప్ట ి – కారణం – ఆనందమయ (5) – అజ్ఞఞన ప్ రజ్ఞఞనందం సాప్ి
మందలి సూక్షమ – లింగ్ శరీరము – త్నకు కారణమగ్ు “అవిదయ” యందస లీన
మగ్ునస – 1-2 అవసథల లయ సట థత్ర – అహంకారాధారం. {ఇందియ
ర ములు (10 + 4)
పార ణములల లయం} – మనససు ఆత్మలల లయంచసనస.
4. త్యరీయం – ప్ రజ్ఞఞనం బరహమ – ఆత్మ సాక్ష్తాకర సట థత్ర – ససష్యప్ట ి కూడా
లేదస – అవసథ లేని యవసథ. సాసట థత్ర – సాసారూప్ సట థత్ర. చత్యరేాద మహా వాకాయనసభవం.
ఆత్మనస చూచస – గ్ురింి చస – మరొక సాక్ష్ లేదస. సాక్ష్యుండ్న యడల “ఆత్మ” జ్ఞఞన
విష్యము (జ్ేయ
ఞ ం) అగ్ునస. త్నకు మించిన, త్నసి గ్రహించస మరొకకట్ట లేనిదయ
“ఆత్మ” – ఆతయమ అనసభవరూప్ం. “ప్జ్
ర ఞఞనం బరహమ” – ప్ూరాణనంద సట థత్ర – అతీందియ
ర
5. త్యరీయాతీత్ సట థత్ర – మహా నిరాాణము – మహా ప్ రసాథనం – మహా
ప్ రయాణం – మరణం – నిష్కృత్ర. వయకతత్
ి ా నాశనం – ప్రిప్ూరణ యోగ్ ఫల పార ప్ట ి. జీవ
బరహ్మమకయం – త్రరుగ్ు లేని సట థత్ర.

ఆతామనాత్మ విచారము – త్ాంప్దారథ శనధనం.

“కోఽహం” –నేనెవరు? – సరాంఖలిాదం బరహమ – (సరా వాయప్క బరహమము)
“సత్యం జ్ఞఞన మనంత్ం బరహమ”

173
 “శుర త్ర చయత్ బరహమ” సత్ + చిత్ + ఆనందము – అని బరహమత్ా
లక్షణములనస చెప్టప – త్లు క్షణముల ప్ రత్యగాత్మ యందసఁ గ్ూడా కానిపంచసట్చయత్,
ఆత్మకు బరహమత్ాము సాత్ుః సటదమ
ు ు - - -అని తీరుప –
“నేత్ర – నేత్ర” – నాయయమున సరాం తొలగించి, ఏమియు మిగ్ుల లేదని
చింత్రంప్ నకకర లేదస. చివర కేమియు మిగ్ుల లేదని తెలిసట క నెడ్ (సరాాభావ
జ్ఞఞనమే) “ఎఱ్సక” – “జ్ఞఞనము” – “ప్ రజ్ఞ” – “ఆత్మ” - . . . సరాం
నిరాకరణాంత్ము నస చూచి – కడప్ట్ నిరాకరింప్ఁబడక – సాక్ష్గా మిగిలినదయ
“ఆత్మ” – నిరాకరణాభాదిత్ం “ఆత్మ” ---- సత్యత్ాం – నిత్యత్ాం - - -
“నిత్యం విభుం సరా గ్త్ం”
“నిత్యం నితాయనాం” శృత్యలు.
“సరాం హేయత్ద్ిహమ”
“సత్యం జ్ఞఞనా(నందం-) అనంత్ం బరహమ X అనృత్ జ్డ దసుఃఖ సహిత్ం జ్గ్త్”
“జీవేశారులు – అవిదయ – మాయ యనెడ్ గ్ుణ భేదములు గ్ల రండు
ఉపాధసల చయత్ బరహమమున కలిపంప్ఁబడెనస.
“నీ వెవరు”? ఈ “జ్ఞగ్రత్” యనెడ్ “కల” నసండ్ మేలొకనసము.
“నీవెవరు?” దయహమా? మరి చూడు ఆ శవం నీలిగ ప్డ్ వుంది. ఉలకదస ప్లుకదస.
ఎందసకు? “నేనస” అనకునిది? చూచయది ఎవరు? నేనస! అంట్ే? నా కళ్ళు! అంట్ే నేనస
వేరు – నా కళ్ళు వేరు గ్దా! - - - కళ్ళు మూసట కూరోి, ఇప్ుపడు ఊహించి చూడు! - -
- బాహయ ప్ రప్ంచమందలి వయకుిలనస . . . వససి జ్ఞలమునస! చూసూ
ి నాివా? ఇప్ుపడు
కళ్ళు మాత్రం చూడ లేదని నముమ తావా? మరవారు చూసాిరు? – నీవా? – నీ కళీు?
కళ్ళు గాదస – నేనస!!. ఆ”నేనస” ఎవారో విచారించి “ఆత్మ జ్యం” ప ందస. సాారాజ్య
సామాొజ్ఞయధి నేత్వుఁ గ్ముమ!! విజ్యీ భవ!! ఇక నీవే అమృత్మయుఁడవు!
అనంత్యఁడవు!1 ఆదయంత్ రహిత్యడవు!! జ్ై భగ్వాన్!!!.
ఇక, నినసి నీవు – నీ ఉనికతని లేదన లేవు కదా! త్నసి తానస తెలుససక న
లేకుని మరి , ఎనిి తెలిసట ఏమి లాభం? “త్నసి మాలిన ధరమం మొదలు చెడ డ బేరం”
కదా?. “ఆత్మ జ్యమే సరా విజ్యం”. –
బాలయం – యవానం –కౌమారం – వారుకయం . . . త్యదకు దయహాంత్ర పార ప్ట ి
(జ్నన మరణాదసల ఆదయంత్ం) నీకు తెలియదా? నశార దయహ ప్రిణామ – వికార –

174
వినాశములు “ఆత్మ” కు లేవు. “ఆత్మ” శాశాత్ త్త్ాము!!. ఈసత్య జ్ఞఞనమే వేదాంత్
(ఆత్మ) శాసిర ప్రమావధి. మోక్షం – ముకత!ి !
మూడు అవసథలే ములలుకములు ;-
“జ్ఞగ్రత్ సాప్ి ససష్యప్ుిలే” – ఏ రండు, మూడవ దాని లల లేవు.
1. జ్ఞగ్రదవసథ – సూ
థ ల – దయహ ప్ రప్ంచము – సాప్ి – ససష్యప్ట ి – త్యరీయాయలలు లేదస.
2. సాపాివసథ – సూక్షమ – మనో(జీవ) రాజ్యం –ఇది జ్ఞగ్రత్ – ససష్యప్ుి లలల లేదస.
3. ససష్యప్ట ి – కారణం – దయవ లలకం – ఇది జ్ఞగ్రత్ సాప్ిము లలల లేదస.
1. ఒక అవసథలలని శరీరం మరొక అవసథలల లేదస. కావున ఇందరజ్ఞలం –
కలపన – అసత్ – సత్య దూరమైనది. కాని, “ఆతామ నిరిాకారో” – అనగా అనిి అవసథ
లలునస సాక్ష్గా, నిరిాకారిగా – కూట్ససథడుగా నసండు “నేనస” –
సచిిదానందమయుఁడగ్ు “ఆత్మనస” త్రరకాలాతీత్ము. అవసాథత్రయాతీత్ ఆత్మ:
2. ప్ంచకోశానసభవి. ఆత్మ అనసభవ విష్యంకాదస. బోధ – అనసభూత్ర
– సాయంప్ రకాశత్ాం – దృక్, ఆత్మ, దరష్ ,ి - సాక్ష్ – తెలివి – ఎఱ్సక – “తానస” ఎట్లు
శ్రనయ మగ్ునస.
3. “తానస” లేదనివాడయ “ఆత్మ” – తానస లేకుని వాదమే లేదస కదా!
ఆత్మనస ఎవారు వరింణ ప్ఁగ్లరు? వరింణ చస వారుని “దరష్ ”ి – “దృశయమగ్ునస”. –
“అట్టిది – ఇట్టిది” అని వరింణ ప్ రానిదయ “ఆత్మ”
ఈ ప్ రత్యగాత్మ “ఇందియ
ర జ్నయ జ్ఞఞనము చయత్, తెలియబడెడువాఁడు కాడు:
కాని, సాక్ష్త్్ిత్యక్షముగ్ “అహం” “నేనస – నేనస” – అనెడు ససఫరణ చయ
సాయంప్ రకాశుఁడగ్ునస.
ఆత్మ దరశన భాగ్యము –
1. ఇందియ
ర ములు (దయహము) చాలా బడలి – అలసట –ససరకతక – డసటు –
త్ప్టంచినప్ుపడు – సృహ త్ప్ుపనస - - - - మూరాేసట థత్ర – ఉ|| వివేకానాంద
జీవితారంభములల (ప్ రజ్ఞఞనం బరహమ).
2. అదేమునందస – అరచయత్ లేక పాత్ర యందస జ్లములల
ప్ రత్రబంబచసనది ఆత్మ. (ప్ రజ్ఞప్త్ర ఇందసరనకు చెప్పనస)
3. ప్ంచె వనెిల చిలుక ప్ంజ్రములలని “తయజ్య బందసవు” –దాారకా
ప్ురమందసని “జ్యయత్ర సారూప్ము”.

175
 4. సాప్ి సంచారి - సూక్షమ దయహం –అశరీరం – ఆత్మ(జీవ)
5. ససష్యప్ట ి ససఖానసభవి.
6. త్న యందియ
ర వాయపారములనస – మానసటక వృత్యిలనస గ్రహించి
అరథము చయససకోగ్లదయ “ఆత్మ”
7. “నేత్ర నేత్ర” నాయయమున – దృశయ మంత్రించిన –ఏమియు మిగ్ుల
లేదని గ్రహించి సాక్ష్గా – అనగా శ్రనయమునకు సాక్ష్ – దరష్ ి –ఎఱ్సక – ప్ రజ్ఞ – సాక్ష్కత –
సాక్ష్ లెదస గ్దా! కత్రిని అదయ కత్రి కోయ జ్ఞల నట్లు! వే రలి క ననస - ఆ వే రలి క న ఏట్లు
తాక గ్లదస? “ప్ రజ్ఞఞనం బరహమ”
8. సమాధయవసథ యందస (త్యరీయమున) నిలిి, సచిిదానంద
మధసరానసభూత్ర హేత్యవే (అనసభవి) ఆత్మ సరా దృశయములు అదృశయములెై నప్ుపడు
– ఆత్మ సవాయ కాంత్రతో ప్ రకాశించసనస. త్యరీయా వసథ యందస బాహయ ప్ రప్ంచమే గాదస
– త్న సూ
థ ల – సూకశమ దయహములు కూడా మానవునికత అగ్మయ గోచరమగ్ు (ఊహా
తీత్) అనంత్ అజ్ఞఞత్ శకతి – విశా నియామక – పోష్క – లయాధికారత్ాము గ్లది.
సరా వాయప్కత్ా – అధికయత్ – ప్ రకాశత్ాములు గ్లది.
బరహమ చరాచరముల సృష్ట ి సట థత్ర లయము లకు కారణం
బరహమ సచిిదానంద సారూప్ం – శురత్యల వచనం
బరహమ అచయత్న ప్ రకృత్ర కాదస – శుదు చిత్- అఖండ జ్ఞఞన ప్ రకాశం.
సూరుయని నసండ్ – కీట్కము వరకు అంత్రాయమిగా వెలుంగ్ు బరహమము –
“ఆకాశం_ పార ణం – జ్యయత్ర – జీవ(పార ణులు) – అతీత్ సట థత్యలలు –
గ్ురూప్ దయశముతో, సాధస సాంగ్త్యముతో పాప్ులు - ప్రమ హంస లగ్ుదసరు
మహత్యమల దరశన – సపరశన – ప్ రశాి భోగ్ులు - యోగ్ులగ్ుదసరు
శ్రరాాదములతో –అనసగ్రహ – దృష్యి లతో జీవులు - దయవులగ్ుదసరు.
ఉ|| వాలీమకత, లీలాశుకులు, బలా మంగ్ళ్ళడు, వేమన, శతాంగ్ుళీకుడు,
గిరిష్ చందర బోస్, జ్గాయ్ మాదాయ్ – మొ|| వారు.
ప్ంచ కోశముల విప్ుల విమరశ –
“ఏక విజ్ఞఞనేన సరా విజ్ఞఞనం భవత్ర” – ఏ ఆత్మ జ్ఞఞనమైతయ తెలుసస క నిట్ియతయ,
సమసి విజ్ఞఞన ప్రంప్రలు తామే వచిి వరించసనో – ఆ జ్ఞజ నమే బరహమ (ఆత్మ)
జ్ఞఞనము. ఇదయ సరా వేదాంత్ రహసయ కీలకం –

176
 ప్ంచ కోశములు – పార రబు ఫలమీ ప్ంచకోశాత్మక శరీరం అనసభవించక
ఎంత్ వారికైన త్ప్పదస.
I. సూ
థ ల 1. అనిమయ – సూ
థ ల – 100 సం|| లలప్ుగ్ ఆయుుః ప్ రమాణము
100 సం|| గ్లది సప్ ి ధాత్య యుత్ – ష్డ్ాకార – బాధిత్ – “నేనస” అనస
లలప్ుగ్ దయహాత్మ బుదిు లలప్ుగా కలిపంచినది. – జ్డం
నశింప్ు

II. సూక్షమం 2. పార ణమయ – 5 కరేమందియ

ర + 5 పార ణములు + ఆకలి దప్ుపలు
ప్ రళ్యం - 5 పార ణ వికారములు – కాని నేనస వేరు పార ణం వేరు.
తో ఆఖర్ 3. మనోమయ – 5 జ్ఞఞనేందియ
ర ములు + మనససు +
అరిష్డారగములు - వీట్ట దయష్ములు (వాసనలు) + నేనస వేరు –
నా మనససు వేరు.
4. విజ్ఞఞనమయ -5 జ్ఞఞనేందియ
ర ములు + బుదిు + కరిృత్ా + భోకిృత్ా
+ అహంకార హేత్యవు!

III. కారణ 5. ఆనందమయ – అంత్ుఃకరణ చత్యష్ య

ి + అజ్ఞఞనం
బరహమత్త్ా గాఢాంధకారమగ్ు నిదర యే దీని ఆనందం, సాయం
జ్ఞఞనాగిిని ప్ రకాశమైన నేనస వేరు –నిదర వేరు – నేనస సాక్ష్ని.
నశింప్ు
1. త్రరవిధ – సజ్ఞతీయ – విజ్ఞతీయ –సాగ్త్ భేదములు లేని వాడనస.
2. ప్ంచకోశములు – దయహ త్రయ – ష్డ్ాకారాదసల కందని అతీత్మైన
సాక్ష్ నేనస – ఆత్మ: ప్ంచ కోశములు నాకు ఒరలు. కత్రి వేరు – ఒర వేరు. ప ట్లి వేరు
గింజ్ వేరు – “ఆత్మనస” -
కరేమందియ
ర ములు - కారాయచరణ
జ్ఞఞనేందియ
ర ములు - గ్రహణ శకత.ి
మనససు -- మంచి చెడల
డ విచారణ
ప్ రమాత్ -- క లుి వాడు
ప్ రమాణం -- క లత్

177
 ప్ రమేయం -- క లవఁబడు విష్యమం
ఇందియ
ర ములు -- వాట్ట విష్యములు - ప్ రమేయములు
కాని “నేనస” అప్ రమేయుఁడనస.
జీవ – అహంకారము -
కం|| నర జ్నమము తానెత్రయ
ి ు|
ప్రమాత్మ నెఱ్సంగ్ లేక పాపాత్యమండెై |
క ర గాని ప్నస లొనరిినఁ |
దిరిగి యధయగ్త్రకత నేగ్ుఁ – దిరముగ్ వేమా |
శను|| ఇందియ
ర ారేష్
థ య వెైరాగ్య మనహంకార ఏవచ
జ్నమ మృత్యయ జ్రా వాయధి దసుఃఖదయషానస దరశనమ్||
తా|| ఇందియ
ర ససఖముల యందస ఆశ చంప్ుక నసట్యు, అహంకార వృత్రి నశింప్
జ్ేసట క నసట్యు, చావు ప్ుట్లి కల యందస, యౌవన ముసలిత్నముల యందస
దసంఖమునస దయష్మునే చూచసచసండుట్యునస,
“ అనహంకార ఏవచ ”
తా|| అహంకారము నశింప్ వలెనని “ --- భగ్వదీగత్. అ. 13. శను. 9.
“కరిృత్ా రాహిత్యము – అనగా అకరిృత్ాం- తాట్సథుం –సాక్ష్త్ాం“ - - -
జితయందియ
ర త్ాం – దయహాభమాన రాహిత్యం కావాలి!! జ్నమ జ్రా మృత్యయ వాయధస లందస
దసుఃఖ దరశనం – విష్య విముఖత్ాం --- అత్యంత్ అవసరము ---
కారయ కారణ సంఘాత్ విలక్షణమన
ై ప్రబరహమమే మనమైనచో
“బాహాయభయంత్రేందియ
ర వాయపారాదసలు మనము చయయు చసనిట్ునసక నసట్కు
కారణమేమి యనిన” – అజ్ఞఞనమే! భారంత్ర జ్నయమే!!. మోహ కారణమే !!! ఇదియే
“అధాయస” – అనగా లేనిది ఉనిట్లు తోప్ఁజ్ేయు భారంత్ర – భమ
ర జ్నయ జ్ఞఞనము - - -
ఉ|| శుకతర
ి జ్త్ము – రజుజ సరపము మొ|| -
సహజ్ఞనంద సారూప్ుఁడగ్ు, మానవుఁడు – దసుఃఖ రూప్ రుగ్మత్ల
త్గ్ులు క నక - సహించక –అవి అత్నికత సహజ్ములు కావు గావుననస - ఆ
గ్ంత్యకములగ్ుట్ వలునస - - - సహించి భరింప్ఁజ్ఞలక దయాష్టంచస చసనాిడు:
“ఆత్మ” యందలి ప్వరత్రచయ, త్యదకు, - ధన దార ప్ుతారదసలనేఁగాక –
దయహమునస కూడా విసరి జంచస చసనాిడు.

178
 దయహము ష్డ్ాకారి – మలమూత్ర ప్ురీష్ నిలయము – సప్ ి ధాత్య
నిరిమత్ము – పాంచ భౌత్రక (క్షణటక – క్షర – అనశార) దయహము – ఉపాధి –
“దసుఃఖాలయం” – భగ్వదీగత్.
ఇక ఆత్మ లక్షణములు - అత్మ జ్ఞఞనము.- - -
నిరుగణ, నిష్టరియా, నిరిాకలప, నిరంజ్న, నిరిాకార, నిరాకార, నిరమల, నిత్య,
ముకి – అచసయత్, అచల, అమృత్, అనంత్, సరాగ్త్, అసంగ్, అదెైాత్, అఖండ,
సరాసమ, సత్య, సచిిదానంద సారూప్ము. - నిరుపాధిక, మూల సతాి –
అత్ని శకతి యే “సగ్ుణ బరహమము” – ప్ రత్యగాత్మ – త్రరప్ుర ససందరి –
త్రరప్ురాంబ – త్రరదశరశారి – త్రరప్ురాససర సంహారిణట – రాజ్రాజ్ేశారి – లలిత్ –
అంత్రాయమి – సరాాంత్రాయమి.
జీవ – సృష్ట ి –
1. భానసని అనంత్ కోట్ట కతరణముల వలె.
2. కమమరి ప్ట్ిడ మీద ససత్రి వేట్లతో అగిి త్ప్ ి అయమునసండ్ దశ దిశలు
చిమమఁబడు అగిి కణ జ్ఞలము వలె (విససఫలింగ్ములవలె) – నిరుగణ ప్ర
బరహమమునసండ్ జీవ కోట్లు బయలెాడలు చసండునస.
3. ఇందరజ్ఞల మహేందర జ్ఞల మాయా శకతి ప్ రభావమో యనిట్లు “మంచస తెరల
చాట్లన (దాగి) మణటగి అదృశయముగ్నసని ప్ట్ిణము – మంచస తెర
(సూరోయదయముతో) వీడ్న వెంట్నే సపష్ ముగా
ి దృశయ మగ్ు నట్లు.
4. మాయ బరహమ లలని శకతయ
ి ే గ్దా – “అదిాతీయం బరహమ” .
“సరాం విష్యణమయం జ్గ్త్”
“ఏకంసత్ విపార బహుధా వదంత్ర”-
“ఈ శావాసయ మిదం సరాం - - - ”
సరాం “బరహమణుః సరా భూతాని జ్ఞయంతయ ప్రమాత్మనుః”
వయష్ట ి – విశా –తెైజ్స – పార జుఞ లు
సమిష్ట ి – విరాట్ – వెైశాానర (= హిరణయగ్రభ) – అవాయకృత్యలు- ఈశార -
విరాట్ సారూప్ము – బరహామండమైన బహిరంగ్ –సమావేశము లందలి లక్షలాది జ్న
సమూహ దరశనం – ప్రయ వేక్షణ లాంట్టద,ి దౌరాభగ్యవశాత్యి – విష్ వాయు ప్ రయోగాది

179
ప్ రమాదముల వలు (యుదుములు దసషాపలకుల వలు) – విశా విశాల చెైత్నయహమన
శమశానములుగా రూప ందసనస.
కాశ్రమర లలయ లలుని ప్ుష్ప ఫల సౌరభ దృశయములనిియు ఈశార విలాస
ప్ రదరశన శాలలు గ్దా!!

180
 6. గీాంధి
చిద చిదురాంధి – హృదయ గీాంధి.
(దేహ + దేహుల ముడి)
ప్ాంగవాంధ సాంబాంధాం
చిజజడ తమక గ థ
శను|| భదయతయ హృదయ గ్రంధి శిేదయంతయ సరా సంశయాుః |
క్షీయంతయ చాసయ కరామణట త్సటమన్ దృష్ే ి ప్రావరే||
--- ముండకోప్నిష్త్ . 2. 2. 8.
గ్రంధి అనగా “ముడ్” (గ్ంట్ల) – త్గ్ులు అని సాధారణారథం.
హృదయ గ్రంధి – చిదచిదగుంధి - - లింగ్ శరీరము –
ఈ ముడ్ (బంధము) ఎవరికత? ఎట్లు? కలిగనది? దీని ప్ రభావ మేమి? ఇది
వీడు ట్ట్లు? మొ|| అంశములు విమరాశరహములు.
గ్రంధి విడ్ పోవుట్ – విచయేద మగ్ుట్ – అనగా – “అధాయస” (మోహ –
భారంత్యలు) నశించి (నివరింి చి) - - దయహాహంకారాదసలు అంత్రించి, వాట్నిిట్టకత
సాక్ష్యైన – చిదూ
ర ప్ుఁడు, సాసారూప్మున ప్ రకాశించసట్యే గ్రంధి భేదన
మనఁబడునస – “ప్ రజ్ఞఞనం బరహామనసభవంతో పార ప్ట ించసనస.
మరియు-
అజ్ఞఞనము – ఆవరణము – గ్రంధికత కారణము?
గ్రంధి విచయేదనమే జ్ఞఞనము యొకక సాభావ – ప్ రభావముల ప్ రకాశము –
త్రరగ్ుణాతీత్ – దాందాాతీత్ సాసట థత్ర –ఉదాసవనత్ాము – తాట్సథుము – సామయ సట థత్ర –
సట థత్ ప్ రజ్ఞ – సత్య జ్ఞఞనానంద ఫలము.
సత్య జ్ఞఞనము నితాయనిత్య వససి వివేకము వలు పార ప్ట ించసనస. అనగా,
సత్యము నందనసరకత,ి అనిత్యమునందస విరకత,ి అనగా వెైరాగ్యముదయంచసనస. శమాది
ష్ట్కసంప్త్యిల సాధనానంత్రం, దాందాాతీత్ సట థత్ర (సట థత్ ప్ రజ్ఞ) – మోక్ష్రహత్ పార ప్ట ించి,
ఆత్మ సాక్ష్తాకరమునకు దయహద మివా గ్లుగనస. – అనగా - అవిదాయనివృత్రి –
సచిిదానంద పార ప్ట ి ఫలిత్ము.

181
 ఇక –
అధాయస – మాయ – మోహము – భారంత్ర – అజ్ఞఞనము – అవిదయ –
ప్ రత్రబంధము – సంసారము – త్గ్ులు - - - - దయహాత్మ బుదిు - - - బుదిు వాసనలే
గ్రంధసలకునికత ప్ట్లి .
గ్రంధసలు - కామ గ్రంధసలు – వాసనా గ్రంధసలు – విష్య గ్రంధసలు –
“సద సత్ లేక చిద చిత్” గ్రంధసలు - - - ఒకే ధయరణట.
గ్రంధి యొకక “ఉనికత – లేము” లే అజ్ఞఞని – జ్ఞఞనసలకుఁగ్ల భేధము.
నిరగంర ధి - జ్ఞఞని
గ్రంధి - అజ్ఞఞని.
కావున గ్రంధి యొకక కలిమి – లేములే బంధ మోక్షములకు కారణము
గాని, దయహేందియ
ర మనో బుదసుల ప్ రవృత్రి నివృత్యిలఁ బట్టి యేమాత్రం కాదస.
ష్రా ; - వృత్యిలనగా –(వృత్ శబేమునసండ్ వచిినది) నిశిలముగ్నసని
సరససున ఒక రాయ విసటరిన, అందలి జ్లము చలించి, వృత్ిములగ్ (సపందనము)
ఏరపడునస. దీనినే వృత్యిలందసరు. త్దాత్య, ప్ రశాంతాత్మయందస మనససు (సంకలప
వికలపముల) తాకతడ్ వలు వృత్యి లేరపడునస.
1. చిద చిదగుంధి – అచిత్ియన, అహంకారము, చిదూ
ర ప్ కూట్ససథని –
ఒకకట్టగా త్లంచసట్ - (అజ్ఞఞనము వలని “అధాయస” – భారంత్ర) - - - “నేనస – నాది”
అనెడ్ ఇచేలు కామయములు. అనగా అహంకార మమకారాదసలు.
2. జ్ఞఞన విదయ – వేదాంతారథము, ఎనిి విధములుగ్ బోధించిననస
పాపాధికయము వలు సంతోష్ము కలుగ్కునిందసన గ్రంధి భేదనమయననస “అధాయస –
భారంత్ర” నివరింి చిననస, పార రబు (కలుష్) కరామధికయ దయష్మున కామాది అరిష్డారగములు
– ఇచేలు – సంకలపములు – సంసాకర ప్ేరరేప్ణలు - - - వృత్యిల రూప్మున
ప్ుట్లి చసండుట్, అసంభవము గాదని గ్రహింప్ దగ్ునస. – వాసనలు –
3. ప్ రత్యగాత్మనస, అహంకారము కంట్ విలక్షణమన
ై దాని గ్నస, అనగా,
దానితో నంట్ల క నని దాని గ్నస తెలుససక నసట్యే “గ్రంధి” భేదనము. దీనినే
“అధాయస నివృత్రి” అందసరు. అప్ుపడయ యేకోరకలునినస – అవి సాధకునకు, ససఖ
దసుఃఖాదయనరథముల నీయ జ్ఞలవని భావము.

182
 4. సాధకునకు అధాయస నివృత్రించి నంత్, సరామునకునస, “సాక్ష్” –
చిదూ
ర ప్ుఁడెై, దయహాహంకారముల తో సంబంధము లేక, అహంకార కామాది
వికారములచయ బాధింప్ఁబడ కుండునస.
5. ఆత్మ అసంగ్ుఁడెై అనారోప్టత్ సత్ుారూప్ుడెై, అదెైాత్ త్త్ామై, ఆనంద
ఘనమ,ై అప్రోక్ష సారూప్మై సాక్ష్యై యుండు కూట్సథ సట థత్రయే, “గ్రంధి విచయేదనం”
బనఁబడునస. సాక్ష్ నాట్క దీప్ము వంట్ట వాఁడు.
అధాయస ----
అనగా - సరప రజుజ
శుకతి రజ్త్ము
మోొ డు మనిషా
మృగ్ త్యరష్ ణ మొ|| వాట్ట వలె

ష్ట్ిక రములు –
మూలాధార, సాాధిషాి న, మణటప్ూర, అనాహత్, విశుదు, ఆజ్ఞఞ, చక రములు
సప్ ి కమలములు – ప్ై ఆరింట్టతో – సహసారరమునస చయరిిన - ఏడు
అగ్ునస సహసారరము –
మేరువు (వెనెిముక - Vertebral Column) ష్ట్ిక రములు లేక సప్ ి
కమలము లందసగ్లవు. అందస మూడు గ్రంధసలునివి:-
మూలాధారం -- బరహమ గ్రంధి
మణటప్ురం -- విష్యణ గ్రంది
ఆజ్ఞఞ చక రం -- రుదర గ్రంధి
మేరు శిఖరం –సహసారర కమల కరికణ – ససధా సాగ్రమునకు ప్ రవేశ
దాారము.
ఇదయ చింతామణట గ్ృహాంత్సథము –
శ్రర లలితా సహసరనామ సోిత్రం. (57)
అప్ర కరమ లందస “గ్రంధి ప్ూజ్” (బేసట దినము లందస) గ్త్ జీవ గ్రంధి
బంధ విమోచనమునకై సంకలిపంచి చయయుట్ ప్రి పాట్ట. “గ్రంధి” – యన “దయహాత్మ
సంసార బంధము – (ప్ రకృత్ర ప్ురుష్యల సంసార సరళి) – మోహ జ్నిత్ము గ్దా!

183
దయహ వినిరుమకి జీవుని (విగ్త్ దయహుని) – సూక్షమ దయహము యొకక క్షుత్రపపాసా
తాపోప్శమనారథ మై ఉత్ిరకత రయల యావశయకత్ మరియు సూక్షమ దయహాభ (లింగ్ శరీర)
వృదికు తని అత్యవసరమని “వాయస పోర కిం” –
సాధకులు – యోగ్ులు ఇందియ
ర నిగ్రహము దాారా (ప్ రణవ ధాయన
ప్ూరాకంగా) అంత్ుఃకరణమునస హృదయ (దహర) ఆకాశమందస నిలిప, వేరు
త్లంప్ులు లేక, ఆ అంత్ుఃకరణమందస లయమై (వృత్రి శ్రనయమై) బరహామ కార వృత్రిని
సాయంప్ రకాశ రూప్ుడుగ్ – ఆతామరాముఁడెై – అఖండ చిదిాలాసముగ్ – ఆత్మ
ప్రమాత్మయై వెలుగ్ుట్ే – గ్రంధి విచయేద ఫలం.
సాధకుని హృదయమున రాగ్ దయాషాదసలు (అధాయస మూలంగా) –
అహంకారము జ్డమన
ై – చిదాత్మకు – “తాదాతామధాయస” యగ్ునస. అట్టి అధాయస
చయత్నే – దాందాములు – రాగ్ దయాషాదసలు – హృదయమున “ప్వట్ ముళ్ు” వలె
దసరేభదయములెై యునివి.
శను|| భదయతయ హృదయ గ్రంధి శిేదయంతయ సరా సంశయాుః |
క్షీయంతయ చాసయ కరామణట త్సటమన్ దృష్ే ి ప్రావరే||
--- ముండకోప్నిష్త్ . 2. 2. 8.
తా|| ఎగ్ుడు దిగ్ుడులలల కూడా ఆత్మనస సాక్ష్త్కరించసకోవడం వలన అత్ని
అజ్ఞఞనప్ు ముడ్ వీడ్పోత్యంది. అనిి సంశయాలు సమసటపోతాయ. అనిి కరమలు
క్షయంచిపోతాయ.
త్త్ా జ్ఞఞనంతో (అనసభవంతో) హృదయ గ్రంధసలు ఛ్యదం
ి ప్ఁబడు చసనివి.
అవే కామ గ్రంధసలు – విష్య గ్రంధసలు – వాసనా గ్రంధసలు –వీట్ట నశింప్ుతో, సరా
సందయహములు నివరింి చి “అమృత్త్ా” సటదిు పార ప్ట ించసనస.
అవిదయ – భారంత్ర –మోహము – అజ్ఞఞనము –మాయ –ముడ్ –గ్రంధి –
అది మూడు విధములు గా గ్లదస –
1. దయహమే తాననస క నసట్.
2. లలకము (జ్గ్త్యి) సత్యమని (సత్ిని) నముమట్.
3. దయవుడు ఎకకడనో ఉనాిడనస క నసట్. (దయవుడు త్న యందస లేడనస
క నసట్) ఈ భమ
ర పోవు వరకు, బరహమ జ్ఞఞనముదయంప్దస.
మోహ నాశమే మోక్షము.

184
 కరిృత్ాము అహంకారమునస బాగా బలిప్టంచి “నేనస –నాది” యనస
అనసబంధములనస బగించి, దాందాములనస చొప్టపంచి –దసుఃఖిత్యనిఁ జ్ేయునస.
మమ – బంధ హేత్యవు.
నమమ – మోక్ష కారణము.
కరిృత్ారాహిత్యము, ఈశారారపణ బుదిత
ు ో, కరమ ఫల తాయగి యైన –
నిషాకమ కరమ యోగి ససఖి – దాందాాతీత్యఁడు – సట థత్ ప్ రజుఞ డు – ధనసయఁడు –
ధనయత్ముఁడు .
ఆత్మ శుదియ
ు నగా – ఆత్మ నంట్ల క ని యుని “జీవత్ా మాలినయం”
పోవాలి. అనగా, “చిత్యి” నావరించి –అంట్ బట్లి క ని “అచిత్” అనగా – ప్ురుష్య
నావరించి యుని ప్ రకృత్ర.
చిత్ + అచిత్ = చిదచిత్
సత్ + అసత్ = సదసత్
ఆత్మ + ప్ రకృత్ర (మనససు) = జీవుఁడు.
అనగా ప్ రకృత్ర బదాుత్మ – లింగ్ శరీరము – చిదచిత్ గ్రంధి(ముడ్ –
బంధము) వాసనలే –గ్రంధసలు – ముళ్ళు.
“లింగ్ శరీరం భంగ్ం కావాలీ” అంట్ే వాసనారాహిత్యం కావాలి. అనగా
ప్ రకృత్ర బంధము – సంసారము – వాసనలు నశించిఁన గాని, ముకతి (మోక్షము) లేదస.
విష్య వాసనలే హృదయ గ్రంధసలు.
ఋణ, అగిి, వాయధి, శత్యర, సేిహాది విష్య శరష్ములు క ంచెమునినస,
క రమముగా అవి ప్ రబలి బలీయమగ్ునస.
“లింగ్” (సూక్షమ లేక కారణ) శరీరమున బీజ్ రూప్ముగ్ నసని యీ
వాసనలు అనసకూల ప్రిసట థత్య లందస విజ్ృంభంచసనస. కావున, వాసనా క్షయము ఆత్మ
చింత్న – విచారాదసల వలు గ్లుగనస. త్దాారా జీవనసమకతయ
ి ు – ప్ునరజనమ రాహిత్య
పార ప్ట ి యునస అనగా మోక్షమునస లభంచసనస అని అరథము.
వాసనలు, బుదిల
ు లనివి, అజ్ఞఞన సారూప్మైన ఆనందమయ కోశమనెడ్
కారణమందస – జీవుల బుదిు వాసనలు “గారమ ఫ్ోన్ ప్ే ుట్ు” యందస పాట్లు వలె
లీనమై యుండ్, సూది త్గిలిన వెంట్నే పాట్లు (శబేము) బయలపడు నట్లు,

185
ప్ రప్ంచమంత్యు (విశా విశాల విష్య సాగ్రం) బుదిు వాసనల తోడ సపష్ మగ్ు
ి
చసనిది. ఆ ఆనందమయ కోశమే “సరాజుఞ డని” చెప్పఁబడెనస.
వాసనలు 3 విధములు:-
- “దయహ – శాసిర – లలక” వాసనలని. వాసనా క్షయంతో “దెైాత్ము” నశించి,
“అదెైాత్ము” జ్నిససింది. శరదు లేని వాని, అవిశాాసము, దృషాి ంతారహము కానేరదస.
వెైదిక కరమలందస శరదాుళ్ళవే అధికారి.
కామ – కోర ధ –లలభ – మోహ - మద – మాత్ురయ – డంబ –
దరాపసూయాది గ్ుణములు కూడా వాసనలే. లింగ్ శరీరము నాశరయంచి “గ్రంధసలు”
(ముళ్ళు) రూప్మున విడదీయ రానివిగ్ నసండునస. తాప్ హేత్యవులు. జీవుని వెనాిడ్
త్ప్టంప్ఁ జ్ేయునస. ప్ునరజనమకు బీజ్ముల వంట్టవి.
శమదమాది సాధనల వలు “భనిమై” (భంగ్మై) నశించి మోక్షము
(విమోచనము) పార ప్ట ించసనస.
ప్రమాత్మనస తెలుసస కుని యడల “హృదయ గ్రంధసలు” వీడ్,
సందయహములు నశించి, సరా వాసనలు - - - దగ్ు కరామణట” అంత్రించసనస. గ్ురడుడ
భనిమై ప్టల ు (సాసారూప్ము) బయలెాడలు నట్లు, “అప్రోక్ష్నస భూత్ర” త్థయము.
లింగ్ దయహము – సూక్షమ దయహము అనగా –
1. కలపనాధారమైన చెైత్నయము.
2. చెైత్నయము నందస కలిపంప్ఁబడ్న లింగ్ దయహము.
3. లింగ్ దయహమున ప్ రత్రబంబంచిన చిధాభాససఁడు
ఈ మూడునస చయరి “జీవుఁడన బడునస.
బంబము యొకక ప్ రత్ర బంబము “చిదాభాససఁడు” –
బరహమమే వికార రూప్మగ్ు జీవత్ామునస ప ంది, దయహము(ఉపాధస) లందస
ప్ రవేశించెనని శురత్యలు ప్లుక చసనివి. పార ణాదసలకు ప్ేరరేప్కుఁడగ్ుట్ వలు “జీవ” భావ
మేరపడెనస.
శను || ే రఽరుజ న త్రష్త్ర|
ఈశార సురాభూతానాం హృదయశ ఠ
భారమయన్ సరాభూతాని యంతారరూఢాని మాయయా||
-- భగ్వదీగత్. అ. 18. శను. 61.

186
 తా || ఈశారుడందరి హృదయములందసనస. ఉనివాడెై యంత్రగాడు
బ మమల నాడ్ంచస నట్లు మాయ చయత్ అందరనస, భమి
ర ంప్ఁజ్ేయుచసనాిడు.
ఆత్మ తీరథ సాిత్ – సమసి ప్ుణయ పాప్ రహిత్యఁడగ్ునస. జ్నన మరణ
వరి జత్యఁడగ్ునస. కరమ రహిత్యఁడుగానస – సరా ప్రిప్ూరుణడు గ్నస, నితాయనంద
సారూప్ుఁడుగానస ఉంట్లనాిడు.
ప్ రశి_ అంగ్ుష్ ఠ ప్ రమాణుఁడెైన లింగ్ శరీరము (కఠం) – నలుగా
వుండుట్ందసలకు?
జ్|| - జీవ సంసాకర మాలినయ ప్ రభావమే.
ష్రా : ముండకోప్నిష్త్యి నందస జీవ ప్ రమాణము – వెండురక క నలల
1/100 భాగ్మని ప్ రవచించినారు. అది కఠమునకు (గ్రంధ కరి అనసభవమునకు)
విరోధము. ఉప్నిష్ దరష్ లే
ి విభనాిభపార యముల ఉదాా ట్టంచిన, మోక్ష్నేాష్యల గ్త్ర
ఏంకావాలి??
అనాది నసండ్యు హృదయమునందస అజ్ఞఞనముచయఁనేరపడ్నట్టి,
(కరుడుగ్ట్టినట్లు – వాసనలు లేక గ్రంధసలు ముళీు) గ్ురు కట్ాక్షముచయ
భేధింప్ఁబడు చసనివి. అవే జ్నమ జ్నామంత్రముల నసండ్, ప్ునరజనామపాదించస,
సంకళ్ళు.
అనగా గ్ురుభోధ వలు జ్ఞఞన ఖడగముచయ గ్రంధసలు విచిేనిమగ్ునస.
త్పో ధాయనాదసలతో బరహామభాయసము దాారా హృదయములల సదా ప్ుట్లి
చసనిట్టి సంకలప వికలపముల (వృత్యిల బుగ్గ) నశించసనంత్నే, సూరోయదయముచయ
ప్ుండరీకములు వికసటంచస నట్లు, జ్ఞఞన భానూదయంతో హృత్యపండరీకము వికసటంచి –
ఆత్మ సాక్ష్తాకర పార ప్ట ి కలుగ చసనిది.
ఈ దివాయనసభూత్రలలని మాధసరయము – ప్రిమళ్ము (దివయ గ్ంధము) –
ససకుమారత్ాము –మృదసత్ాము – విశాల భావము – అనూన సౌందరయ సౌరభము –
ప్ రజ్ాలిలుు చసని ఆ ప్ రత్యక్ష దివయ ప్ రకాశ ప్ రదరశనమే – అంత్రాయమి (సరాాంత్రాయమి)
తయజ్యరాశి సాక్ష్తాకర దివయ దరశనము.
----------------------

187
188
 7. మృతుయవ్ు.
(ప్ావేశిక)

మృత్యయవు శత్యరవు కాదస. భవ బంధ విమోచనకారి. త్ప్టపంచసకోలేని సాహస

కత రయ. దయహాంత్ర పార ప్ట ికత ఆది ఘట్ిము.

దయహ పార ప్ట ి (జ్నమ) ఒక శాప్ము. ససధీర ా చెర. పాప్ ప్రిహార కారణం. కఠిన
శిక్ష.
భవిష్యత్ినస దానికత చావు లేదస. జీవుడు (ఆత్మ) చిరంజీవి. కలపము కత రంద
జీవిసూ
ి నాిడు.
ప్ రత్యగాత్మ (అంత్రాయమి)యే, జ్గ్జ్జనని. – తయజ్యవత్ర – ఆది ప్రాశకత.ి
జ్నమ మంట్ే నూరేండు జ్నమ ఖైదస. – దయహ చెర, ఆశలు ప్ంచసక ని,
ప్ునరజనమ నస కోరి తెచసి కోవడం కని, ఆత్మ దయరహం లేదస.కాని, జ్నమ వదేనడానికత, ఆ
అరహత్ ఎందరి కునిది?
రాగ్ విరాగాలు ప్డుగ్ - ప్ేకలాుగ్ అలుుకు పోయనదయ మానవ జీవిత్ం,
అందరు వెఱ్చయ మృత్యయవునే, ఆహాానించ సాహసటంచసనస. ఆశ నిరాశ లనే
చకార ల మీద ద రుుక పోత్ూంట్లంది జీవిత్ శకట్ం.
కాని, హృదయ నెైరమలయం –
చిత్ి సంసాకరం –
కలగ్డం ప్ునీత్ జీవన లక్షయం

ఆత్మ – దరష్ ,ి
ప్ రత్యగాత్మ - అంత్రాయమి.
జీవాత్మ - లింగ్ (సూక్షమ) శరీరం.

189
మరణము:-
మరణమంట్ే దయహము నసండ్ దయహి వెడలి పోవుట్ే . “క్షేత్ ర – క్షేత్జు
ర ఞ ల” –
విడాకులు. ( Forcible eviction of the soul from the body – by Divine
injunction) – జీవిత్మునకు తెర; భరత్ వాకయము!! ప్ రత్ర పార ణటకత మృత్యయ సపరశ
ప్టడుగ్ు లాంట్టది.
“జ్నన – మరణములు” – దెైవేచే, పార రబు వశములు. త్ండ్ ర బడడలకు,
క ర త్ి గ్ుడడల నిచసి రీత్రని, భగ్వంత్యడు, జీవులకు వారి వారి పార రబాేనససారము, వారి
వారికత త్గిన (అరహమైన) క ర త్ి దయహములనస ప్ రసాదించసనస.
మరణమంట్ అనిరాచనీయమన
ై , అగాధమైన, అంధకారములలకత,
అత్యయనిత్ గిరి శిఖరాగ్రంనసండ్ హట్ాత్యిగా తోరసట వేయడం లాంట్టదయమో ననిప్టససింది.
ఇక, కత రంద త్న గ్త్ర ఏమౌత్యందయ? అందయ మునిదయ, ఊహింప్రాని, దససుహ – దసరభర
భీతాహమే, అసని మృత్యయ ముఖమున ఉనివానిని ఆవరించస క ంట్లంది.
మరణమనగా భౌత్రక దయహము శిథిలమై, దయహబంధ శాప్గ్రసత్
ి నస వీడ్
ప్ునీత్మైన దివయ దయహము – నిత్య నిరమల శనభత్మై – ప్ రకాశించి, భగ్వంత్యని ఆత్రథయ
–సానిిధయ పార ప్ట ికత నోచస కోవడమనిమాట్.
నిజ్ంగా, జీవిత్ంలల మృత్యయభయం అనసక్షణం వెనాిడ్న మానవుడు
ప్టచెిత్రి కూలి పోవక త్ప్పదస. కాని, ఈశార విలాసం మానవుని అత్యదసభత్మైన మరప్ు
చయ మభయప్ట్టి, రక్ష్సూ
ి ంది. దీనినే “మాయ” అంట్ారు.
యక్ష ప్ రశిలలు ధరమనందనసని, “లలకంలలకలు అతాయశిరయమన
ై విష్యమేమని”
అడుగ్గా –ధరమజుఁడు “లలకంలల రోజూ ౘని పోయేవారిని చూసూ
ి వుండ్నిి,
మానవునికత సాయంగా మృత్యయ భీత్ర, జ్ఞప్ట ిలల వుండకపోవడమే” నని, అనాిరు. దీనినే
వేదాంత్యలు “మాయ” అంట్ారు. అనసక్షణమునసి కాల మృత్యయవు కరాళ్ దంష్ లల
ిు ు
చికతకనిి మరప్ు మానవుని రక్ష్సూ
ి ంది.
మృత్యయవునకు విధి నిష్ేధములు లేవు. వయససు ప్ రసకతి అసలే లేదస.
లలకంలల మృత్యయంజ్యులెైన మారకండయయు లెందరునాిరు?
“జ్ఞత్సయ మరణం ధసరవం” అని బాగా తెలిసట కూడా, పార ణం మీద తీప్ట
నెవరు చంప్ుక నాిరు?

190
 “వెలుగ్ు – చీకట్లు” వలె – జ్నన మరణములు ఒక దాని నొకట్ట
త్రుముచసనే వుండునస. “సృష్ట ి – సట థత్ర – లయ” – జ్నన మరణ చక ర భమ
ర ణ –
విష్వలయమునకు ప్రి సమాప్ట ి ఎప్ుపడయ?
మృత్యయవనగా దయహాంత్ర పార ప్ట ికత తొలి ఘట్ిము. మృత్యయవునస
సాహసోప్ేత్మైన ధెైరయంతో ఎదసరోకవడానికత అపారమైన ఆత్మ విశాాసం, గ్ుండెబలం
అవసరం. చిరకాల (నూరేండుు) అనసబంధానిి ప్ుట్లకుకన తెంర ప్ట వేయడ మేమంత్
ససలభం కాదస. ఈ వీడయకలు ఘట్ి మొక విషాద కాండ. అనివారయమైన అశుభాంత్ము
(ట్ారజ్డ్).
అనంత్ కాల వాహినిలల జీవిత్మొక మజిలీ – మృత్యయవ క తెర. జ్నన మొక
శుభోదయం. జ్నన మరణ గాథయే జీవిత్ గానం. మహా ప్ రసాథనం. మహా ప్ురుష్యల
చరిత్ల
ర ే ప్ుణయకథా సరవంత్యలు. ప్ునీత్ ప్ రశంసలు. తీరథయాత్రలాుంట్ట యజ్ఞ
రూప్ములు. –
“మరణ” మనగా మారుప – నాశము కాదస. ఉపాధియన
ై దయహము యొకక
రూప్ము మారుపలుఁ జ్ందసనస., కాని “దయహి” మారడు. ప్రిప్ూరణత్ చెందస వరకునస,
వయకతత్
ి ాముండునస. అదయ జీవత్ా సట థత్ర. “చిద చిదగుంధి” లింగ్ శరీరము. ఇదయ సమసి
అనసభవాలు – వాసనలు – సంసాకరములనస కేందీకర రించస క ని “కరిృత్ా –
భోకిృత్ా” అభమాని – అహంకారి – భోగి : కత రంది ప్క్ష్ –
“దయహ” మనగా దహనారహమైనదని అరథము. “దయహి” అనగా దహింప్ఁదగ్ు
దయహమునస ధరించిన వాడని అరథము. “మరిు” శబేం కూడా, మృత్యయ సానిిధాయనిి
సూచిససింది. ఇక, పాంచ భౌత్రక దయహము ప్ంచీకరణం కాక త్ప్పదస. మరణమని
ప్ంచ భూత్ముల ఋణ విమోచన కత రయ అనవచసినస.
అనంత్ కాలవాహిని లల దీరాా యువు కూడా అత్యలపమనిప్టససింది. దయశ కాల
మనంత్ము. – అప్రాయప్ ిము!!. కాని, చిరంజీవి మానవుడు, ప్ రత్ర కలపంలలనస,
సృషాి ుదిని, జ్గ్చిక ర ప్రిభమ
ర ణం యధాత్థంగా సటనిమా రీళ్ువలె ప్దయ ప్దయ
ప్ రదరశనం జ్రగ్డం భగ్వనిియామకం. జ్గ్నాిట్క సూత్రధారి యచేనెవరాప్ఁగ్లరు?
“జీవిత్ మొక ప్విత్ర యజ్ఞము”
“మృత్యయవందసలల ప్ూరాణహుత్ర”
“జ్నమకు సత్యం చావ కకట్ే”

191
 అత్యంతాదసభత్ము – అప్ూరాము – అగ్మయగోచరము – అయన
మృత్యయయవనికకు ఆవలవెైప్ున, భగ్వత్ుారూప్మే వునిదయ? లేక ఘోర భయంకర
పాప్ రూప్మే ఉనిదయ? లెక పార ణట కరమ ఫల సారూప్మే రూప్ముఁ దాలిి త్న
నెదసరొకన వేచి యునిదయ? - - - - శిథిల దయహము వార లి పోత్ూ, మృత్యయ హసాిల
బగి కౌగిలి కాహుత్ర కాబోత్ూని పార ణట యొకక “మరణ భీత్ర” కత కారణం (ఆసని
మృత్యయవు నెదసరొకనివాని) --
ప్ రత్ర జీవిత్ం కూడా, వెనసకట్ట మృత్యయ రాశి మీద నిలుింది. కాల
మృత్యయవనగా వయుః కాల ప్రిమిత్మై, క్షణ క్షణము, జ్ననం మొదలు మృత్యయ
సమయ ప్రయంత్ము, దిగ్ మిొంగ్ుట్యే “కాల మృత్యయవు” అనగా, కాలమే మృత్యయవెై
(ఓట్ల కుండలలని నీట్ట వలె) – క్షణ క్షణము, మానవ జీవిత్ కాల ప్ రమాణమునస,
మిొంగ్ు చసనిది గ్దా!
దెైహకి ంగా “జ్నమ – జీవన – మరణ” కథనము ససలభ గారహయము. కాని,
జ్నన మరణములకు ముందస వెనసకల ఇనసప్ తెరలు సససపష్ ము.
ి జ్నన మరణ
రహసయములు అగ్మయగోచరము. ఊహాతీత్ము – దివయ రహసయము.
కఠోప్నిష్త్యి నందస, వాజ్సరవససని ప్ుత్యరడెైన నచి కేత్ససు, యమ ధరమ
రాజు నసండ్ గ్రహం
ి చిన “మృత్యయ” రహసయమిట్ సమరణీయము. దీనినే “నచికేత్ విదయ”
అంట్ారు. (32 వేద విదయల లల నిద కట్ట) –
సామానయంగా, (ప్ రత్యక్ష్నసభవం లల మానవుడు (పార ణట) ప్ుట్లి కకు ముందస
లేడు. మరణానంత్రం కూడా అంతయ. ఇందస మరే రహసేయంగ్త్మునసి లేదస. ఇది
సామానయ దృష్ట ి – కాని, ఇక మరణ భయానికత సహేత్యక కారణం గాని,
ఊహాగానంగాని అనవసరం. మరణానంత్రము, పార ణట జ్ననానికత మునసప్ట్ట
ప్రిసట థత్యల కని దిగ్జ్ఞరి పోడు. జ్ననము నకు మునసప్ట్ోు మరణానంత్రము కూడా
అంతయ. ఎట్ుయనప్పట్ట కతనిి, జీవ “జ్నన –మరణము” ల యొకక ప్రసపర సంబంధము
మారదస. “ప్గ్లుకు చివర రాత్రర, రాత్రరకత చివర ప్గ్లు” నిట్లు – అంతయ.
ముఖయంగా, మరణ భీత్ర దయహ సంబధమైనదయ. పార ణమునస పార ణట నసండ్
బలవంత్ముగా లాగి వేయడ మేమని భయోతాపత్మే మరణ భీత్రకత కారణం. మరణ
భీత్ర మానవుని ఒకుకమమడ్ కురంగ్ఁ జ్ేసట కలచి వేససింది. అశనిపాత్మే అవుత్యంది.

192
 సాధారణంగా, అగ్మయగోచరమైన యీ మృత్యయ భీత్ర, సారగ నరకముల
ఉనికతని శంకతంచి, అంత్యకాలమున, పార ణటని ఉకతకరి బకతకరి చయసూ
ి ంట్లంది. కాని, ఆ
సారగ నరకముల సట థత్ర గ్త్యలు యీలలకాని కేమినిి క ర త్ి కాదస. సాహసోప్ేత్మైన
మనసట థత్రతో, మృత్యయవు నెదసరొకన గ్ల గ్ుండె నిబురం సామానసయల కేలా
అబుుత్యంది?
మరణంతో దయహంలేదస. కాని, ముకాి ముకి సూక్షమ జీవులు (Spirits) శకతి
వంత్మై దయహులఁ (సజీవుల) నాశరయంచి, చిత్ర విచిత్ర లీలా త్రంగ్ములనస
ప్ రదరిశంచడం నిత్య జీవితానసభవంలలచూససినాిము.
భౌత్రక దయహానిి ఆశరయంచి దానిి నడ్ప్టంచయ అజ్ఞఞత్ చెైత్నయ శకతి యే జీవ
శకత.ి అది లలప్టంచెనా, మానవుఁడు శవమై నీలిగ నేల క రుగ్ుతాడు. దయహము జ్డ
ప్టంచెము గ్దా!
అశాశాత్ దయహంలల – శాశాత్ చెైత్నయ శకతి అధిష్ట ంి చి, రథానిి నడ్ప్ే రథ
చోదకుని వలె, చెైత్నయ లక్షణముల ప్ రదరిశంచసనస. గీత్ లలని “క్షేత్ ర క్షేత్జు
ర ఞ ల”
విప్ులారథమిదియే.
ప్ రతయయక వయకుిలందీ శకత,ి దయ దీప్య మానమ,ై అగ్ణటత్మ,ై దివయ జ్యయత్రగ్
ప్ రకాశించి అదరశ నాయకత్ామునస వహించసనస. అప్ూరా వయకతత్
ి ా శనభ వివరణమే గీత్
యందలి విభూత్ర యోగ్ము నందసఁ గ్మనారహము.
ప్ంచీకరణ వివరణము –
జ్నన మాదిగా దయహ పోష్ణాభ వృదికు ై ప్ంచ భూత్ములనసండ్,
సంగ్రహం
ి చి యుండు ఆయా భాగ్ములనస దయహి మరణ కాలమున, ఋణ
విమోచనారథమై, శమశానమున (ప్ూడ్ియో, కాలిియో) ఋణ విముకుిఁడగ్ునస. ఇదయ
ప్ంచీకరణమందసరు. (Liquidation of the dead body into five Primary
Elements)
పార ణము -- అగిి లలనస
శాాస -- వాయువులలనస
నేత్మ
ర ులు -- సూరుయని లలనస
మనససు -- చందసరని లలనస
శనరత్రములు -- దికుకలందసనస

193
 శరీరము -- మట్టి (ప్ృథిా) లలనస
చెైత్నయము -- ఆకాశము లలనస
రోమములు -- లతాదసలందసనస
శిరోజ్ములు -- వృక్షములందసనస
రకి – రేత్ములు – ఉదకము లందసనస --- క రమము గా లయంచసనస.
-- చాందయగ్య. అ. 5. సూ. 340
-- బృహదారణయకము. అ. 6. సూ. 20
ప్ రసాథనము = ప్ రయాణము = నిరాాణము – మోక్షము
మహా ప్ రసాథనము = మహా ప్ రయాణము = మహా నిరాాణము = మరణం.
దయహము (సూ
థ లము) – ప్ంచీకరణమగ్ునస. జీవుడు (సూక్షమము) – లింగ్
శరీర రూప్మున, మరణ కాలమున, పార ణము చయ క ంపోఁబడునస. ఇలుు వాకతలి
పోగొట్లి క ని నిరాాసట – బకారి అగ్త్రకుని వలె, విశరాశుని పాలఁబడ్,
పార రబాునససారముగా త్రరుగ్ు సమయమున, నూత్న దయహ పార ప్ట ితో ప్ునరజనమఁ
గాంచసనస.
“యదృశయం త్నిశయం” అనిట్లు దృశయ జ్గ్త్యి నశింప్కఁ దప్పదస. సూ
థ ల
దయహము, రోజు రోజుకు మారుపలఁ జ్ందసచస అసట థరత్ామునే జ్ఞట్ల చసండునస.
ప్ురిట్ల
ట ల దయహం బాలయంలల లేదస. బాలయంలలని దయహం యవానంలల లేదస.
యవానంలలని పాట్వ దయహం వృదాుుప్యంలల లేదస. వృదాుుప్యంలల – నెరసట –
ముడుత్లు బడ్ –ప్ండూ
ు డ్ – కండుు పోయ – ఢీలు ప్డడ ముదససలి దయహం
ప్ండ్నాకు వలె రాలి పోత్యంది. “జ్ఞత్సయమరణం ధసరవం” –
హృదయ నెైరమలయం – చిత్ి సంసాకరం కలగ్డం ప్ునీత్ జీవన లక్షయం.
వయకుిలే కాదస, సామాొజ్యముల గ్త్ర కూడా యంతయ! కాని, వయకుిలు
నశించినా వారి సామాొజ్యముల సంసకృత్ర ప్ రభావములు మాత్రము మానవ
హృదయముల నంట్ట నేట్టకతనిి సజీవమై విరాజిలుు చసనివి. అందసకు చరిత్ ర లే సాక్ష్.
కాల ప్ రవాహము ఏక ధాట్టగా చెదసరు బదసరు లేక ఒకే రీత్రని సాగి పోవు చసండునస.
గ్త్ క్షణములు త్రరిగి రావు. జీవుల సంసకృతీ – ప్ రగ్త్యలు కూడా అంతయ!
జీవ శకత,ి ప్ రకృత్ర శకుిల నధిగ్మించి సూక్ష్మత్ర సూక్షమమై, అత్యంత్
బలవత్ిరమన
ై వాయప్క శకతని
ి గ్లిగనది. మూల వససివులెన
ై ప్ంచభూత్ముల (Primary

194
Elements) వలె చసయత్ర లేక, శిథిలము గాక, అమరత్ామునే చాట్ల చసండునస.
అమరత్ాము, ఆదయంత్ముల నెఱ్సంగ్దస. అచింత్యము, అనూహయము. అమర
జీవులు శాశిాత్యలు. అట్టి వారి జీవిత్ గాథలు లలక సంగ్రహారథ ప్ునీత్ లీలా
త్రంగ్ములు.
గాలి, మఱ్సప్ుల వంట్ట అదృశయ – అమోఘ శకుిల వలెనే జీవ శకతి కూడా
సూక్షమ ప్ రప్ంచమున, భౌత్రక ఆవరణమునకు అవాల బలీయ ప్ రకృత్ర శకతగ
ి ా రూప ంది
వుండ వచసినస. జీవ శకత,ి జ్ఞఞన శకతి కని మిని, మానవుడు నశించిననస జ్ఞఞన శకతి
చిరకాల ముండునస. బుదసుడు వాలీమకత కని గొప్ప వాడు. కైససి ష్ేకతుియర్ కని
అధికుఁడు. అమరత్ా మాదయంత్ రహిత్ము. దసరూహయము. అగ్మయ గోచరము.
శను|| “నెైనం ఛినని
ే ి శసాిుణట నెైనం దహత్ర పావకుః
న చెైనం కేద
ు యం తాయపో న శనష్యత్ర మారుత్ుః”
తా|| ఆత్మనస శసిములు
ర ఛ్యదం
ి ప్ జ్ఞలవు, నిప్ుప కాలప లేదస. నీరు త్డప్ లేదస. గాలి
శనష్టంప్ లేదస. ప్ంచ భూత్ములకు లలబడునది కాదస.
-- భగ్వదీగత్. అ. 2. శను. 23.
నాశరహిత్ మన
ై దీ అఖండ చిదిాలాసము. జీవోతాథనము (Resurrection)
అమరత్ామనిప్టంచసకోదస. అమరునకు జ్నన మరణము లెకకడ్వి? అహంకారము
ఆత్మ కాదస. ఆత్మ వేత్ల
ి ు అహంకార వరి జత్యలు.
అదేములల కానిపంచస మనము, మనము కాదస. ప్ రకృత్ర రమణీయత్ అంద
చందాది అలంకారములకు భమ
ర సట పోయే భారంత్ర – దయహాత్మ
సౌందరోయపాసనాదికములు-కేవలం క్షేత్ ర ప్ూజ్లే. అంతా శవారాధనమే –
శివారాధనము కాదస. క్షేత్మ
ర ు వేరు – క్షేత్జు
ర ఞ డు వేరు. దయహము వేరు – దయహి (జీవుడు
– దయవుడు) వేరు.
కళ్ళు, లలనికత చూడ జ్ఞలవు. మనససు భావమునస మించి పోజ్ఞలదస.
ఇకదారి? బరహమము అవయకిము మహత్యి ప్ రకృత్ర(ప్రాప్ర)
అహంకారము (మనససు) - - - ఇట్లు బరహమమునకు ఆరవత్రమైన మనససు బరహమనస
కనసగొనడం అనూహయం.
దయహ వరి జత్ ప్ూరాాప్ర జీవ సట థత్ర జ్నన మరణ కారణము. ప్ూరా జ్నమ
జ్ఞఞనమ – ప్ూరా జ్నమ వృతాింత్ రహాసయ ప్ రదరశన ప్ రసాివన లనంత్ం.

195
 బుదసుని జ్ఞత్క కథలు – అవతార త్త్ా సటదాుంత్ములు – మహాత్యమలు –
ప్ రవకిలు – ఆచారుయలు – బాబాలు – వీరి అవత్రణ గాథలు ప్ునరజనమ సటదాుంత్మునస
ధసరవ ప్రచి చాట్లట్ లేదా?
మానవ జ్నమలల ప్ూరాజ్నమ వాసనలు – విభని సంసాకరములు – వీట్ట
యొకక సాక్షయము చాలదా? శ్రర గౌరాంగ్, శ్రర రామకృషాణ దయవతారాదస లందసకు ప్ రత్యక్ష
నిదరశనములు.
నిత్య జీవిత్ంలల. అచిట్చిట్ ప్ూరా జ్నమ సమృత్యలు ప్ రదరిశత్మైన వారి
లందసకు ప్ రబల తారాకణము.
ఈజిప్ుి లల “ప్హరాలు” – “ప్టరమిడుు” ఈ విశాాసంతోనే వెలసటనవి.
“డూమ్ు డయ” – మరణటంచిన వారి విచారణ రోజున, వారి సమాధసల నసండ్
జీవులు (ఆత్మలు) ప్ునరుతాథన మొందసనని (రిసరకష్న్) కైసవ
ి ుల విశాాసం. దయహము
ప్ూరిగ
ి ా శిథిలమై, రూప్ నామములు లేకుండు నప్ుపడు, ఇక లేచసనదెది?
ే నశించని
జీవ (చెైత్నయ) మే కదా? అది సూక్ష్మత్ర సూక్షమ మైనది. అది ఏనాడయ లేచి పోవడంతో,
ప్క్ష్ పోయ మిగిలిన గ్ూడు (ప్ంజ్రము) వలె, శవం దసమైమపోయంది.
మరియు, జీవుల పాప్ ప్ుణయముల విచారణ దిన ప్ రసాివనము – తీరుపలు
– వాట్ట ఫలా ఫల యనసభవ కారణమే కదా? ఆ అనసభవమకకడ? ఎప్ుపడు? ఏ
రూప్మున? ఎవారికత? శిథిలమన
ై దయహమునకా? లేక ఎప్ుపడయ – ఏనాడయ లేచి పోయన
రూప్ నామ రహిత్ “జీవు” నకా? ఈ ధయరణట, “ప్ునరజనమ” సటదాుంత్ వయత్రరేక వాదసల
(ప్టడ్వాదసల) కు త్ప్ప సామానసయల, ఊహలకు అందరానిది.
లలకమున ధరమము నశించి – అధరమము బలిసట, సాధస హింస సాగ్ునెడ
శిష్ ి సంరక్షణారథము యుగ్ యుగ్ములుగా భగ్వంత్యడయ అవత్రించడమో లేదా త్న
ప్టరయ దూత్లనస అనగా ప్ రవకిలు – మహాత్యమలనస ప్ంప్టంచడమో ప్రిపాట్ట. లలక
సంగ్రహరథమీ రీత్ర జ్రగ్డం, భగ్వంత్యడు లలకానికతచిిన హామిగా అనిి మత్ముల
వారికత విశాాసము గ్ నసనిది. ఇక ప్ునరజనమ సామానసయలకనాయంచదని వాదించడం
నిరరథకం – వృధా శరమ.
అ వాంఛనీయమన
ై “జ్నన – జ్ర – మరణము” లనస చూచి భయప్డని
వారు లేరు. కాని, అవి ఎవారిని వదలవు. మరి యీ జ్ట్టల సమసయకు ప్రిషాకరమే
లేదా? ఇది యే “విచారము” దీని ప్రయవసానమే “యోగ్ము”.

196
 భౌత్రకంగానస, పారమారికథ ంగానస, ప్ రత్ర యొకకరు అభలష్టంచయది “దసుఃఖ
నివృత్రి – ఆనంద పార ప్ట ి” – నాసట ికులు గాని, ఆసట ికులు గాని మరవారైననస సరే
ఆనందమునస కోరని వారు లేరు. జీవిత్మే ససఖయనసమఖమం
ై ది. కాని, దసుఃఖము
వెనాిడుత్ూనే వుంది.
ఆనందము ఉప్ేయము. దానిని ప ందస ఉపాయమే యోగ్ము. దానిని
జ్డములు సాధించ లేవు. బాహయ విష్య సంయోగ్ జ్నిత్ దయహానందము కని,
అంత్రుమఖ మైన ఆతామనందమే, నిజ్మైనది. మొదట్టది “క్షరము”. రండవది
“అక్షరము”.
“క రమ ముకత”ి అనగా ఉపాసనల వలు, బరహమ లలకమునస ప ంది, అందస
బరహామభాయసమున జ్ఞఞన పార ప్ట ి దాారా, ప్ రళ్యాంత్మున ప్ర బరహమలల ఇకయమగ్ుట్.
“సదయయముకత”ి - అనగా జీవనసమకత.ి ఈ జ్నమ మందయ (బరదికత దయహముతో
ఉండగ్నే) – అప్రోక్ష్నస భూత్ర (బరహమ సాక్ష్తాకరము) – అమరత్ా పార ప్ట ి.
దయహాత్మ బుదిే అజ్ఞఞన కారణము ఆత్మ కనసప్టంచదనసక నసట్ ఆవరణము.
జ్ఞఞనము వలు ఆవరణము తొలగ్ు ననెడ్ నమమకం -- విక్షేప్ము.
“గ్ురు – శాసి”ర భోధల వలు జీవుడయ దయవుఁడని ప్ూరణ విశాాసం “ప్రోక్ష
జ్ఞఞనం” భగ్వదనసగ్రహం వలునస, శుభ పార రబు ఫలం గానస, గ్ురు కరుణా కట్ాక్ష,
ప్ురుష్ ప్ రయత్ిముల వలు, జ్నమ జ్నామంత్ర “కరమ – భకతి – జ్ఞఞన యోగ్” సాధనల
వలు అప్రోక్ష బరహమ సాక్ష్తాకర దివయ మధసరానస భూత్ర పార ప్ట ియే – కడ మాట్!
“సోపాధిక జీవుడు – నిరు పాధిక బరహమ కావడమే”
మృత్యయ కత రయ ప్ రత్ర యొకకరిని, భయోతాపత్ంతో చలింప్ఁ జ్ేససింది. ఘోర
త్ర భీభత్ు మానసటకాందయళ్న సట థత్ర నాపాదిససింది. బలంగా కృంగ్దీసట కూలదయససింది.
దయహమే తాననసక ని దయహాత్మ బుదసులకు మరణ భీత్ర అమాంత్ము.
“సృష్ట ి – సట థత్ర –లయ”ముల కా ప్రమేశారుడయ కరి యని శాసిర ప్ రవచనం.
కడప్ట్ట “లయ” సరానాశన కాండ మాత్రము ఘోరాత్ర ఘోర విషాధ కత రయగా
కానిపంచడం సహజ్ం. అనంత్ కోట్ట బరహామండములనస, తానే సాయంగా సృష్ట ంి చి
(త్ండ్ ర వలె), పోష్వంచి (త్లిు వలె) – ఒకక క్షణంలల అంత్ం చెయయడం – ప్చిి పార ణాలు
(అనంత్ కోట్లుకు కోట్లు) - త్రయయడం మహా ప్ైశాచిక కీ రడగా సామానయ దృష్ట కి త తోచక
మానదస.

197
 నిజ్ంగా భగ్వంత్యఁడు జీవుల నీలాగ్ నిలువున నసలిమి త్యరంచి
వేయడానికత, అంత్ కసాయ వాడా? కఠిన కరకశ పాష్ండ శిలా హృదయుడా? ఏమిట్ీ
దసరభర – దౌరాభగ్య - విషాద నాట్క సూత్ర ధారత్ామున కరథము?
దయహ నిరామణమొక దివయ – చిత్ర విచిత్ర ప్ రకత రయ. సూరయ చందారదసలు –
ప్ంచ భూత్ములు భగ్వంత్యని కరామధికారులు. ప్రమేశారుని దివయ రహసయములనస
త్రచి చూచస వారి హృదయములు ప్ఫ
ర ుపలుమై – దయహముప పంగి ప్ులకరింప్క
మానదస.
భగ్వంత్యడు దయామయుడయ – ప్ేరమసాగ్రుడయ – దీన జ్నావనసడయ – దివయ
గ్ుణ భూష్ణుడయ –జ్గ్ జ్జనకుడు – విశా కలాయణమూరి ి - -
ఇక నీ ప్ రత్యక్ష విరుదాునసభవమున కేమి సమాధానము? భగ్వలీుల లల
యీలాట్ట కఠిన కరకశ పాష్ండ పాత్క లీలనస భగ్వంత్యని కంట్ గ్ట్ిడానికత మానవ
బుదిు ఒప్ుపకోదయ! ఖండ్త్ముగా యందయదన
ెై దివయ రహసేయంగిత్ముండ్ తీరాలి.
కాని, కతంచిద్ జుఞ ల మైన మానవ సామానయ దృష్ట ి – ఊహ – సంకుచిత్ము,
ప్రాత్పరుడు – ప్రంధాముడు – దీన దయా ప్ర త్ంత్యరడు – అనాథ నాథసడు
ఏమంత్ వివేచన – విచారముల నెఱ్సంగ్క యీ లాంట్ట ఘాత్యక చరయకు త్లప్డెనా?
సరా మంగ్ళ్ మూరి ి – అఖండ శుభ ప్ రదాత్ – ప్రమ ప్టత్, అశుభముల
ప్ రసాదించి, శనచనీయ విమరశల కాసపద మివాడమని ఏలా నమమడం?. అత్డు
అనంత్యడు – ఆది మధాయంత్రహిత్యడు – సరాజుఞ డు – కరుణా సాందసరడు – సరా
శకతమ
ి ాన్ - - - - మానవుడు, కత రమి కీట్కము –త్ృణపార యము - - కతంచిద్ జ్ఞత్ాంతో
విమరిశంచడం మహా ప్ రమాదము –
(ఈశార విలాసము)
దయహ నిరామణమొక దివాదసభత్ చయత్. “వెల్ వెట్ లాంట్ట” – చరమప్ు ప్ూత్ –
అత్యంతాకరషణీయమన
ై సపరశ – సోయగ్ము – అంద చందములు – ఇక మరు తెర
“క ర వుా” – త్రాాత్ మాంసప్ు ముదేలు – రకి జ్లము – ఎముకల గోడలు (పార ప్ు) –
నరముల ప్గ్గములు - - - మలమూత్రముల క ంప్ – నవ రంధమ
ర ులు మలములు
క రకుకచసనే వుండునస.
గ్బుు దయహములలన – మబుు లలన బడ్ నీవు త్బుబుులందక మేలుకో –
జీవా – మేలుకో. (జీవునకు మేలొకలుప – హ్చిరిక)

198
 రోగ్ముల ప్ుట్ి – ష్డాభవ వికారి – కరమ యంత్రము – మానవుని జీవిత్ం
లల సదిానియోగ్ము కావలసటన, త్రణ సాధనము: ధరమ కరమక్షేత్మ
ర ు – దయహ
దయవాలయము - జీవ దయవుడుండు దివయ నిలయము - - - అయతయ జీవుడు
నిష్రిమించిన “లింగ్ము లేని గ్ుడ్” యై, పాడు ప్డ్ పోవునస.
ప్ూడ్ి లేక కాలిి - - - - మట్టిలల మట్టిగా కలసట పోయే అనశార
కంకాళ్మిది. దహనారహమగ్ునస. “నేనస” లేకుని దాని గ్త్ర అంతయ. “నేనస”నింత్
కాలమే దానికత మనిన – మరాయద – పోష్ణ – రక్షణ – ఉనికత కలవు. త్రాాత్ ఎవరికత
వారే:. ఈ ఉపాధి – దయహ చెర – పార రబు కరమ ఫలము: జ్నమ జ్రా మరణ చక ర భమ
ర ణ
భోగ్ శాల. ఈ జీవిత్ మజ్లీలల జీవుడు త్లదాచస క ని, మన, నీడ నొసంగ్ు గ్ూడు –
ప్ంజ్రము. రండు ప్క్షుల నివాస యోగ్య వృక్షము.
ఈ విధంగా “దయహి – దయహముల” సంసారము ప్ునరజనమ సటదాుంత్మునస
చాట్లట్ వలు “నెైరాశయమునస” దూరీకరించస చసనిది. ఆధాయత్మ జీవనము – నవ జీవన
సరవంత్ర మహా ప్ రవాహమైనది. ఇహ జీవన మొక సాధనా సదసపాయము.
బరహమ జ్ఞఞన –
బరహామనసభవ –
బరహామనంద – ప్రిప్ూరణత్ాములనస ప్ రసాదింప్ జ్నమ
మొక సాధనము. – శిక్షణ కేందరము – యోగ్ భూమిక – తాయగ్ సవమ – ఆత్మ విజ్య,
సాారాజ్య పార ప్ట ి – మానవ జీవిత్ ప్రమ – చరమ లక్షయము. మహోనిత్, దివయ – ధనయ –
ప్ుణయ ప్ురుషారథముల ప్ రసాదించస మహా యజ్ఞ శాల.
ఈశార నిరిమత్ విశామొక మాయా సాప్ిం కాదస. మిథాయ కలపన కాదస,
ప్ైశాచిక కత రయ కాదస. దివయ సాధన కేందరము. జీవిత్ ప్రమారథ పావన ప్రీక్ష్ నిలయము.
భగ్వదిారచిత్ ఆనంద దామము. “ధరమ – కరమ”ల దాారా మోక్ష పార ప్ట ికత అనసకూలించస
సాధన రంగ్ము.
ప్ రవేశం: జ్ననం – జ్నమలల తొలి ఘట్ిము. నిష్రిమణ - మరణం. జ్నమలల
ఆఖరు ఘట్ిం లేక తెర. కాదస, ఆ జ్నమ లల ఘట్ిం ఆఖర్ మాత్రమే.
మానవ దయహము ప్ుట్లి క కు ముందస లేదస. మరణటంచిన త్రాాత్
కానిపంప్క, మధయ మాత్రము కానిపంచస నవరంధమ
ర ుల - తోలు త్రత్రి. సేాద – మూత్ర –
ప్ురీష్ములతో, కత రమి సముదాయ సంకులము – ప్ూత్ర గ్ంధ హేయము – సప్ ి ధాత్య

199
నిరిమత్ – పాంచ భౌత్రక – ష్డాభవ వికార సమనిాత్ దయహమునకే “వరాణశరమా చార ధరమ
– కరామదసలు” సాధరమ మంట్ే ఆత్మ ధరమమని కాని, దయహ ధరమ మని ప రఁబడరాదస.
సాధరమ మనగా:-
సత్య దృష్ట ి – శాసవ య
రి కరామ చరణ, నియమ జీవనము – త్రరకరణ శుదిు - -
గ్లిగ నట్టినిి - - - - జ్ఞఞనభాసటత్మై, మోక్ష దాయకమై - - భవ బంధ విమోచనకారి
యైనదయ “సాధరమము” – అనగా ఆత్మ ధరమము.
మోక్ష కామికత ఫలాప్ేక్ష లుండవు, కేవలం అనాసకి – నిషాకమ కరిమష్ట య
ి ై లలక
సంగ్రహారథమ,ై విశా మానవ సేవా త్త్పరత్ామున ధనయ జీవియై, భాసటంచసనస.
“సవ రి – ప్ురుష్య”లని దయహములే. ప్ురుష్యడని ప్రమాత్మ – సవ యన
రి ప్ రకృత్ర.
ఈ ఇరువురునస వేరు వేరు కాదస. ప్ురుష్యని తెలియుట్ అనగా ప్ర ధరమమమగ్ు
ప్ రకృత్రకత దూర మగ్ుట్యే! ఇదయ సాధరమము.
మనలల మాట్ –
అదెైాత్ – విశిషాి దెైాత్ములు, ముకత,ి క రమ ముకుిలనస క రమముగా చాట్లనస,
కాని దెైాత్ము జీవ బరహ్మమకయమునస నంగీకరించదస. జీవులు జీవులే – దయవుడు దయవుడయ –
దెైాత్ మత్ము కేవలం భకతన
ి ే అవలంభంచి అనందించసనస. భగ్వంత్యని
జ్గ్నాిట్క రంగ్ ప్రి సమాప్ట ి ని ఒప్ుపకోదస. ముకతి – మోక్షములని వారి నిరాచనము
వేరు. జీవ బరహ్మయకయమునస వారంగీకరించరు --
దయహాభమానమే జీవత్ాము – బంధము. పార ణట చచసి (నశించస) దయహమునస
చూచి చత్యినని అభమానించి భయప్డునేగాని, చనిపోయే దయహము (జ్డము) నకు
చచసిట్ యని ఏమో తెలియదస.
శాశిాత్యఁడు – అమరుడు – అమృత్ సారూప్ుఁడెైన “జీవ దయవుఁడు” –
నశించస దయహమే తాననస క ని (దయహాత్మ బుదిత
ు ో) మృత్యయ భీత్రతో హడలి పోవునస.
కాని, పాంచ భౌత్క – జ్డ – ఘట్మునకు – చచసిట్ని యేమో తెలియదస. అది
రోజు – క్షణ క్షణము మారుచస (చచసిచస)నే వునిది కదా!!
పార ణ (మరణ) భీత్రయే ప్ునరజనమకు ప్ునాది. పార త్ర ప్దిక. దయహాత్మ బుదిు
(దెైాత్త్ాము) భయ కారణము.
మృత్యయవు X అమరత్ాము

200
 బ మమ – బ రుసస లాుగ్ - మనిష్ట నీడలాుగ్ – ప్ుణయ ఫల భోకిలగ్ు దయవత్లు
దసుఃఖదూరమన
ై – లలప్ విరహిత్మన
ై – ప్రిప్ూరణ భోగ్ భాగ్య ససఖ నిలయమగ్ు
సారగలలకానంద మనసభవింత్యరు. వారి కాకలి - దప్ుపలు లేవు. దివయ దయహులు. భోగ్
భూమిక.
శరీరము ప్త్నమైనప్ుపడు, దయహ వినసరుమకి (వుపాధిరహిత్) జీవుడు
కాంత్రమయ తయజ్యధూమ రూప్మున బయలెాడలి, యమ పాలిత్ ప్టత్ృ లలకమునకు
పోవునస. పాప్ ఫల కరామనసభవ మచిట్ తీరునస.
కేవలం -- సాగ్త్ం -- సామానయ దృష్ట :ి -
బాప్ురే! ఎనిి సంవత్ురములు – ఎంత్ ఆపాయయత్తో “దయహమే నేనస –
నేనే దయహము” అని త్రరకరణాలా విశాసటంచి, చయయరాని నానా పాప్ కరమలు –
అనాయయాలు – అక రమ విధానాలు – నీచ వయవహారాలు -- - - ఎనెినోి దసరాగ్తాలు,
సాగించి, పోష్టంచి, ప్ంచి, ఆశలనీి కేందీకర రించస క ని ఓ దయహమా! ఎమిట్ీ మోట్ల
సరసము – నీవు హఠాత్యిగా నీలిగ నేల క రిగి, శాశాత్ంగా తెగ్ తెంప్ులు చయసస కోవడం
ఎంత్ దయరహం! ప్చిి మోసం, ఘోర ధగా - - - అబుబు! యంకేమి గ్త్ర? ఎంత్
కృత్ఘిత్. భారాయ బడడలు బంధస మిత్యరలు, గ్ుట్ిలు గ్ుట్ిలుగా ఆరి జంచిన ధన కనక
వససి వాహనాలు – మిదెల
ే ు – మేడలు – అనీి యేం కావాలి? ఇక దికకవారు?
ఎకకడ్కత పోవాలి? యేమి చయయాలి? - - - అని విలప్టసూ
ి దయహానిి వీడ్ జీవుడు
వెళిుపోత్ూ, దయహ వియోగ్ దసుఃఖ ప్ రలాప్ – ప్ రలుదములతో – సాసారూప్ జ్ఞఞన
శ్రనయత్ – దయహాత్మ బుదిని
ు ప్ రదరిశసాిడు - - - ఈ ”అహందయహోSసటమ” గాడు.
ఈలా అజ్ఞఞనాంధకారమున మునిగి మూలుగ చసనివాడు “జీవ
బరహ్మయకాయనికత” ఒప్ుప కుంట్ాడా? అందసలకు గానస, అనసభవానసగ్రహ మూరి ి యన
ై
గ్ురువు – శుభ పార రబుం – భగ్వదనసగ్రహం ---- అనిి కలసట రావాలి కదా!! ఆత్మ
సత్యం – దయహ మనిత్యం.
“బరహమ సత్యం – జ్గ్నిమథయ” అని నిరూప్టంచి, విశాసటంప్ఁజ్ేసట త్రణ
ఫథముఁ జ్ేరిడానికత – గ్ురువ కకడయ దికుక!
వేదాంత్ విచారము లేనందసన - - - ఆతామనాత్మ వివేకము లేమి వలు - - -
సత్ుంగాది ప్ంచ శ్రలములు పార ప్ట ించనందసన - - - శుభ పార రబుం – అనసభవానసగ్రహ
మూరి ి యైన సదసగరు కరుణ – దెైవ కట్ాక్షములు లభంచనందసన, ఆత్మ

201
సారూపానసభూత్ర అభావమైనందసన, సత్య జ్ఞఞనం శ్రనయమై – మిథాయ జ్ఞఞనం బలిసట
పోయ నందసన - - -
బరహమ జ్ఞఞనానికత బదసలు - - -
భమ
ర జ్ఞఞనం నాట్లక పోయంది, కావున - -
రామ ప్థానికత మారు, కామ ప్థం దాప్ురించింది
ఆ:గీ|| ఏమి గొంచస వచెినేమి తాఁగొని పోవు|
ప్ుట్లి వేళ్ నరుఁడు గిట్లి వేళ్|
ధనము లెచట్ట కేగ్ు – తానేగ్ు నెచట్టకత ||విశా||
ధన గ్త్ పార ణులెన
ై మానవులు లలభులు కారాదస. నీత్ర నిజ్ఞయతీలు –
నాయయ ధరామలు – దయా దాక్ష్ణాయలు – సత్య దరశనం చయయంచి, చరితారుథని
చయయునది “ససజ్ఞఞన” మొకకట్ే.
సత్య దృష్ట ి మరుగ్ునఁబడ్, దయహ ధరమములు విజ్ృభంచి, ఇందియ
ర ాదసలు,
విష్య లంప్ట్త్ామున స కతక – మతెకి తక – సా సారూప్మునస మరిప్ం
ట చి “దయహమే
నేనస” “ఇందియ
ర కత రయలనిియు నావే” – అనస దయహాత్మ బుదిే బాగా బలిసట పోయ,
కట్ికడప్ట్ మృత్యయ ముఖమున, తారసటలుు త్రి, దరి దాప్ు తోచని జీవుని నట్ేిట్
విడ్చి, దయహేందియ
ర ాదసలు, జ్వ సత్ా చెైత్నయములఁ గోలలపయ, నీలిగ నేల క రిగి
నశించసనస. ఇదయ ఘట్ బంధ మాయ.
“నీవు” – నిజ్మైన నీవు – నిరాాసటవెై వెఱ్ఱ ిగా – అగ్త్రకుఁడుగా –
మోసగింప్ఁబడ్ వెలికత తోరసట వేయబడ్న వాడుగా చయత్యలు కాలుిక ని వాని వలె ,
ప్శాితాిప్ త్ప్ుిడెై, ప్రిత్ప్టంచిన నేమి లాభం? అంతా మించి పోయంది నీ వయవహారం!
- - -జ్నమ జ్నామంత్రములనసండీ నీకతది మామూలేగా! త్రరిగి కరోమచిత్ జ్నమ త్థయం.
జ్నన మరణ చక ర ప్రిభమ
ర ణ గాథ ఆదయంత్ మరుగ్నిది గ్దా!! పాప్ం - - రకకలూడ్న
ప్క్ష్వెై పోయావే!!
భారాయ బడడలు – బంధస మిత్యరలు భూ, భవన – ధన – కనకాభరణ –
కాంచన చయలాదసలు.
ఆప్ుిలు – అభమానసలు – అనసచరులు – ఆరాధకులు – ప్దవులు –
బరుదములు – బాయంకు లెఖ్ఖలు - - -

202
 ఈలాగ్ు ఇంకనెినోి ఈ జ్గ్నాిట్క రంగ్ంలల సంబంధ బంధములు!
నసమరంత్ర!! ఇక నీకు ఏదికుకనసి లేదాయ; త్యదకు “నీవు నాది – నేనే” ననసక ని
దయహమే నీకు లేదాయ!
“చనినా రందరో చక ర వరుిలు - - -“ కాని, ఈ జ్గ్నాిట్క రంగ్ం మాత్రం
అట్ేు సాక్ష్గా నిలిి - - నీవు బడా ఫకీర్ గా వెలి వేయ బడాడవు.

1. కంసాలి ప్ట్ిడ వలె –

2. నాట్క దీప్ము వలె –
3. ప్ రవాహము అడుగ్ున బండవలె –
నిరిాకలప – నిరిాకార – నిసుంగ్ – నిరిప్
ు ి సాక్ష్ వలె, ఉలుకక – ఒలకక,
అచంచల సహజ్సట థత్ర లల సా సారూప్ సట థత్రలల ఉండడం బరహామభాయస ఫలమే.
కామయ సటదకిు త, సత్కరామచరణ మొనరుి వారు, ప్ుణయలలకము లందస, ప్ుణయ
ఫల ససఖానసభవానంత్రం, చరిాత్ చరాణంగా త్రరిగి “క్షీణ ప్ుణయ మరిులలకం విశంత్ర”
అనిట్లు భూలలకంలల అవత్రించడం ప్రిపాట్ట. ఇదయ జ్నన మరణ చక రభమ
ర ణము.
దయహము కరమ ధరమ క్షేత్మ
ర ు – త్రణ సాధనము: యజ్ఞ గ్ుండము. ఈ
లలకము – యోగ్ భూమి – సారగము –భోగ్ భూమి.
ఇక ఏది నిజ్ం? సత్య జ్ఞఞనంతో ఆత్మ దరశనం చయసాివా? సావధానం!!
బరహమ భని ప్దారథమునస ప్ేరమింప్కుము. ధన – దార – ప్ుతారది -
సమసత ిశారాయదసలునస “దృశయములే” – “యదేృశయం – త్నిశయం” అనిట్లు - - -
త్యదకు నీ దయహము – పార ణములు సహా నీకు - - - నహి నహి; జ్ఞగ్రత్!ి అహంకార –
మమకారములు - - ఐహిక బంధములనిియు అంతయ!! నీ వేష్మే (దయహమే) నినసి
నమిమంచి మోసం చయసం
ట ది. సా సారూప్ నాశనకారి.
నీవు “నేనే” నని నముమక ని దయహమే నీవు కానప్ుపడు – నీది కానప్ుపడు – ఇక
ఈ లలకంలల నీకు రక్ష – దాప్ు - పార ప్ు – హిత్మం
ై ది ఏముంది. ఏమి మిగిలింది?
ఈ లలకంలొ సరాం దయహ సంబంధమైనవవే కదా! గ్ురు వ కకడయ యీ
రహసయ కీలకం దెలిప, త్రింప్ఁ జ్ేయ గ్ల విమోచన కరి! నినసి కాపాడ్, రక్ష్ంచి,
మోక్షప్ రసాద భక్ష నొసంగ్ గ్ల ఏకైక అరుహడు. నిజ్ సా సారూప్ దరశన ప్ రదాత్!!

203
 “ససనో! ముసాఫటర్ భాజిత్ ఢంకా” ఓ బాట్సారి, నీ ప్ రయాణానికత ఘంట్
మోొ గ్ుత్ూంది. సటదంు గా బయలు దయరు. ఆలసయం చయసే ి గ్మయం చయరుకో లేవు.
--- త్యకారాం.
దయహధారి త్న సమసి ఐహిక అనసబంధాలనస తెగ్ దెంర చసక ని, నిరాాసటయ,ై
అగ్మయ గోచరమన
ై ప్యనం సాగించడం భయానక – దసరభర - సాహస కత రయగా
భావింప్క త్ప్ుపనా. (త్ప్పదస)?
ఈ శిథిల దయహ చెర – అలసట్ – విససగ్ు – రుగ్మత్ – అనీి తీరి
పోతాయ. నీకు విముకతి – శాంత్ర – నూత్న చెైత్నయ పార ప్ట ి సటదం
ిు చస గాత్. విజ్యీ
భవ!!
మానవుఁడు విధి చయత్యలలని కీలుబ మమ. దయశ కాల ప్రిసట థత్యలకు వారసస.
పార రబుఫల భోకి. పార రబాునసభవం తీరిన వెంట్నే భౌత్రక దయహము –
--- పాము ప ర వలె -
--- మాసటన చొకాకవలె -
--- ఎండ్న ఆకు వలె - రాలి పోవునస.
ప్ునరజనమ వలు దయహము మారుపతో, జీవుఁడు “నిదర నసండ్ మేలొకనిట్లు, శరష్
పార రబు కరమ ఫల పార పాి ునససారముగా ప్ునుః జీవ యాత్ర సాగించసనస. ప్ రత్ర జ్నమము ఒక
ప్తరత యయక ఘట్ిము. నూత్న మజిలీ – క ర త్ి మైలు రాయ – యీ ప్ రసాథనంలల - - -
ప్ునరజనమలల ప్ూరా జ్నమల జ్ఞఞనము లేకునినస, సాధించిన, సాగించిన కరమ
– భకతి జ్ఞఞన యోగాదసల సాధనల ప్ రభావ సంసాకరములు మాత్రము జీవుని
సకాలమున ఉదీప్
ు ం
ట ప్ఁజ్ేసట శుభ ప్ రగ్త్రకత – విడ్చిన చోట్ల నసండ్, అందసకో
పోర త్ుహించి, భగ్వంత్యని కృపా విశరష్మున జ్గ్నాిట్క రంగ్ సవమ
సాగిపోవుచసండునస.
నితాయనసభవ దృశయ ప్ రదరశన భూమిక.:-
ఇదిగో – ఇదయనా నీమేడ చూడు – ప్ై అంత్ససథ మీద నీ దయహము హంస
త్ూలికాత్లపము నసండ్ వీధి అరుగ్ు మీద చయరి బడ్ంది. లలకములల ఇది మామూలే
కదా! అందరు సరా సామానయ దృకపథంతోనే, నిరామయంగా గ్ుమి కూడ్ త్మాష్
చూసూ
ి నాిరు. ఆప్ుిలు, ప్టరయులు కళ్ు నీళ్ుతో – త్ట్ససథలు, సట థత్ ప్జు
ర ఞ లు వలె

204
అచలంగా, నిరోమహంగా వునాిరు – బహుశుః అంత్రంగ్ శత్యరమూక కాబోలు, దసుఃఖం
నట్టసూ
ి నాిరు (లలన మనససు నవుాత్ూనేవుంది), ఇదయ లలక పోకడ. జ్ఞగ్రత్!ి !
అదిగో నీ శవం. ఊరి వెలుప్ల శమశానంలలకత మోయ బడుత్ూంది.
వెంట్పో! ఇంకా చూడు. కాష్ ంి మీద నీ దయహం నిరీ జవమై, ఎంత్ దీనాత్ర దీనావసథలల –
లలకం చయత్ ప్రిత్యజింప్ఁబడ్ హమనంగా, అసహయంగా – కరరలు ప్టడకలు మధయ –
’కతరసన్” ఆయల్ తో చిలకరింప్ఁబడ్ - - - అదిగో! నీ కుమారుడయ నిప్ుప
ప్డుత్ూనాిడు. నీ దయహం నీకే లేదాయ. ఎవారు అడుడక ని – అభమానించి -
ఆదరించరే! ఇది నిజ్ మంట్ావా? ఒప్ుపకోవా?
నీవు ఇంకవారికత కావాలి? మంట్లు లేసూ
ి నాియ – ఎకకడ్ వారకకడ
జ్ఞరుక ని వెళిు ప్ూత్ూనాిరు. తోట్ట (కాట్ట కాప్రి) మాత్రం నీ దయహ దహన కత రయా
ప్రయవేక్షణలల నిమగ్ుిడెై నిలిి నాడు. నీ అమూలయమనస క ని “దయహ” నాశనానికత,
లలకమంతా ఏకమం
ై ది కదా!!.
నీ భారాయ బడడలు – ఆప్ ి బంధసవులు - మిత్యరలు – ఆశిరత్యలు –
అనసమాయులు – వంది మాగ్ధ సోిత్ర పాఠకులు – ప్రిచారకులు – ఎవారూ
కానిపంచరే? ఏకాకత - - నిరాాసవ – బకారీ!!
భూ, భవన – ధన – ధానాయదసలు – అమూలయ వససి వాహనాదసలు -
ప్దవులు – బరుదసలు –బాయంకు లెఖ్ఖలు – సమసి భోగ్ భాగ్య సరంజ్ఞమా యక నీకు
శాశాత్ముగా రదసే. ఇక నీకు దకుకనది – మిగ్ులునది యే త్ృణము కానరాదస.
నిజ్ంగా నీవు నిరాాసటవి – బకారివి – భుకాక ఫకీరువు – అగ్త్రకుడవు –
లలకంచయ శాశాత్ంగా రూప్ నామ రహిత్యఁడవుగా చయయ బడడ దౌరాభగ్ుయడవు.
ఒప్ుపకోవా? బాధగా వుందా? ఇకనస అరథం కాలేదా? ప్ రత్యక్ష సత్య ప్మ
ర ాణానిి కూడా
అంగీకరింప్, మనససు ఒప్ుపకోదా? పాప్ం! మహా మాయా దయవి దివయ ప్ రభావమే
జ్యససిందా?
ఇక నెైన కళ్ళు విప్టప చూడు: నీ విప్ుపడు బూడ్ద మట్టివి –మట్టిలల మట్టివి.
ఆఖర్!! నిజ్మే కదా! నీ విప్ుపడెవారు? ఎకకడునాివు? నీ కవారు దికుక? ఏది దరి –
దాప్ు? ఆ దరాజ – గౌరవం – భోగ్ం –బలం – రూప్ం – తెలివి తయట్లు – డ్గల
ీర ు –
చదసవులు – హోదాలు ఏవి? ఎకకడునాియ?

205
 నీవే చెప్ుప – లేకుంట్ే వినస!! నీ దయహం అదెకే ుని గ్ృహం. నెల 1 కత రు
30/- నసండ్ 3000/- వరకు, వెచిించి, సాయం సేవ – సాయం పోష్ణ - రక్షణ
భాదయత్లు, అనగా త్రనడం – తారగ్డం – సాిన పానాదసలు – వసిధారణ
ర – శృంగార
భోగ్ పోకడలు - - - ఎనోి - - - అనిిట్టకత మీదసగా నినసి (దయహానిి) ఉంచినిి (సేవకులు
సాయం పోష్ణాదసలకు ప్నికత రాదస కదా) – బాగా పోష్టంచి – ప్ంచి – బలిప్టంచి –
రక్ష్ంచి – భరించి – ప్ూరిగ
ి ా విశాసటంచి నముమ క ని - - - - ఈ పాప్ భౌత్రక దయహం
ఎంత్ మోసం చయసటంది? ఉనిట్లి ండ్ హఠాత్యిగా నేల క రిగి నీలిగ నిష్రిమించింది.
కదలదస – మదలదస – ప్లుకదస – ఉలుకదస – శాశాత్ంగా బైబై.
ఇక, ఈ దయహ ధారణ ససదీర ా వయయ ప్ రయాసలు – రోగ్ములు – చికతతాు
ట్ాకుులు. రహసయంగా ఎనిి రకాల పాపాలు – శరమలు – ఆరజనలు – నట్నలు –
మోసాలు –బ ంకులు రంకులు – రాజ్కీయాలు - - - - బాప్ురే!! “నరశరఖరా?” -
నిజ్ం నిజ్ మంట్ావా? లేక . . . . మానవా! ఇక నీకవారునాిరు? నీవెవారు? నీకు
రూప్ నామములు లేవే! ఉపాధి – ఉనికత –ఊరు - ప్ేరు . . . . నీవు దయహం కాదని
గ్రహం
ి చి బరదికత ఉనిప్ుపడయ జ్ఞగ్రత్ ి ప్డ్ మేలొకని వుంట్ే . . . . . . . . . .కతం కరివయం??
ప యంది నీవు కాదస. లలకం “ప్వనసగ్” అని బయట్ పార వేసే – ప్ూడ్ి లేక
కాలిి వేసే – జ్డ – పాంచభౌత్రక దయహం నీ వెనోి జ్నమలలు ధరించి విసరి జంచిన
“దయహాలలు” కడప్ట్ట తొడుగ్ు ఇది. ఇదయ ప్ రత్యక్ష వేదాంత్ రహసయ సార సంగ్రహ
సారూప్ం. త్యది జ్ఞఞన ఘట్ిము: “నీవు దయహం కాదస” – నీవు వేరు – నీ దయహం వేరు:
నశించినది నీ జ్డ సారూప్ం – నీవు చెైత్నాయంశ – శాశిాత్యఁడవు – భగ్వదంశవు!!
“దయహి నిత్యం – దయహమనిత్యం”
ఈ సతాయ సత్య వివేక – వెైరాగ్యము లేకుని జీవిత్ం వృధా! గ్ురూప్
దిష్ ప్థమున
ి ప్యనించి, విరాగివెై సత్య దరశన సాధన కుప్క రమించి, ససముఖసడవెై
సాగి ప ముమ! శుభ ప్థ గామివెై - - - అదిగో మోక్షదాారము నీకై తెరువబడ్ యునిది
– ఆహాానిసూ
ి ంది.
అదయ నీ నిజ్ గ్మయ సాథనం:
“దసుఃఖ నివృత్రి – ఆనంద పార ప్ట ి” –
జీవితారథ సందయశ నినాదం – దివయ ధాని – “ఈ జ్నమమున మోక్ష సాధనకై
తీవ ర సాధనల సాగించి త్రించని వాడు – ఆత్మ దయరహి” – ఆత్మ హంత్కుడు!!

206
 విచారము సాగించస - - -
నీ వెవారు? కో అహం = నే నెవారు? కుత్ ఆయాత్ = ఎకకడ్ నసండ్
వసట ివి?
కథ మిదం జ్ఞత్ం? = ఈ జ్గ్త్యి ఎట్లు ప్ుట్ినస? కోవెై కరాి = దీనికత కరి
ఎవారు? ఉపాదాన మయయది . . . .. ?.
“నీవు – నేనస” – అనగా యీ దయహము లే అయతయ విభజించి – విమరిశంచి
- - - నేనస – నీవు ఎందసనిది చూపాలి కదా?
మాంసము - మూడు బకట్లు
ఎముకలు - నాలుగ బకట్లు
రకిము, మల మూతారదసలు, క ర వుా, ప్ేరగ్ులు,
ఉదరము, కోుమము, ప్వ ుహము, యకృత్ నాలుగ బకట్లు
మూతార శయము, జ్ననేందియ
ర ాలు
ఊప్టరి త్రత్యిలు – గ్ుండె కాయ ఒక బకట్లి
మదడు వగైరాలు
ఇవనిియు కేవలం భౌత్రక వససి జ్ఞల దృశయములే, జ్డములు - - - కాని,
వీట్టని గ్ురింి చి గ్రహం
ి చయ “సాక్ష్ – దరష్ ి –తెలివి “మాత్రం“ నేనస”.
మరణంతో ఇంత్ కాలం తానస వసటంచిన విడ్ది – వాహనం – నిలయం –
అనగా “దయహము” (కళేబరము) నస గాంచి వియోగ్ దసుఃఖము ననసభవించస “నీవు”
మాత్రం “నీ” దయహం కాదస – అద క తాతాకలిక “లాడ్ జ” – విడ్ది – ఎరవు నీడ.
జీరణ దయహమునస విసరి జంచి అమృత్ సారూప్ము – తయజ్యమయ –
దాందాాతీత్ – సహజ్ సదూ
ర ప్ శాశాత్ త్త్ామైన “నీవు” జ్డమై, నశారమై, శిథిలమ,ై
నశించస పాంచ భౌత్రక, సరా దయష్ దూష్టత్ – వికార – వికృత్ – విష్యోప్భోగ్ (జ్డ)
కంకాళ్ము మాత్రము “నీవు” కాదస.
మధసరానసభూత్యలతో కూడు క ని “దయహి – దయహ” చిరకాల సంబంధ
సంసారము – త్రయయట్ట చెర - - - అంత్ వరకే . . . . కాని, త్రరిగి జీవుఁడు ఆ “బోనస -
చెర – జ్ైలు“ లలనికత పోవెరచసనస. ప్ునుః ప్ రవేశమని హడలి పోవునస!!
“దయహాత్మ బుది”ే ఎంతో సనిగిలి ు నశించస వరకు “చిదచిదగుంధి” – క్షీణటంచి,
మోక్ష్రహత్ లభంచదస.

207
 శను|| భదయతయ హృదయ గ్రంధి శిిదయం తయ సరా సంశయాుః |
క్షీయంతయ చాసయ కరామణట త్సటమన్ దృష్ే ి ప్రా వరే||
--- ముండకోప్నిష్త్ . 2. 2. 18.
“When he that is both high and low is seen, the knot of the
heart is untied; all doubts are solved and all his karma is
consumed”.
లింగ్ శరీరము భంగ్ మగ్ు వరకు అంత్ుః కరణ వృత్యిలు నశించి, సరా
సంకలప సనాయసటయై అమనసక యోగ్ సటదిు – అప్రోక్ష్నస భూత్ర పార ప్ట ింప్వు.
--- ఆది శంకరులు
అప్రోక్ష్నసభూత్ర నసండ్ మరణ మనగా – నాశనము కాదస: మారుప
శుభోదయం. ప్ రగ్త్రకత మజిలీ. జీవుఁడు దయవుడగ్ుట్కు (దయవుని సానిిధయము చయరుట్కు)
ప్యనము.
ప్ునరజనమ (ప్ రతయయక వాయసము కలదస) ప్ేరత్ జ్నమ (దయాయల బడద) కూడా
కావచసినస.
పార ణట యీ లలకంలల జ్నిమంచి జ్ఞఞనమారిజంచి, ప్ రతయయక వయకతత్
ి ాము నంది,
త్రరిగి ప్రలలకములల (వేరుచోట్) శాశాత్త్ా ప్ రగ్త్రకై అనసప్ఁబడునస. అచిట్ కూడా
క రమ వికాసత్నస ప ంది, త్రరిగి ప్ునరజనమఁబడయునస.
చరిాత్ చరాణంగా, సాగి పోత్యని యీ జ్నన మరణ చక ర విష్య వలయ
ప్ రవాహ మొక ఘోర వాహినిగా భగ్వంత్యని ప్ేర వెలసటనదనడంలల ఆశిరయము లేదస.
(శురత్ర).
ప్ునరజనమయే లేకుని మరణమొక కూ
ర ర వియోగ్ విషాద శాశాత్ శాప్మై
ప్ేరమ జీవుల పాలిట్ అశనిపాత్మగ్ుట్ త్థయము. కాని, భగ్వంత్యడు
దయామయుడు. ప్ేరమ సాగ్రడు. ప్రమ కరుణామూరి.ి ఇది నిరిావాదాంశము.
ఎంత్ కూ
ర రుఁడెన
ై నస, దయాష్ రోష్ కారణంగా ఒకరి నిదేరిని చంప్ట సాధించ
వచసినస గాని, నిత్య నిరంత్రము, శాశాత్ం గా అనంత్ కోట్ట హత్యలనస సాగించి,
విశా విశాల విషాద కాండల కరిృతాానిి భగ్వంత్యఁడు భరిసాిడా? అంట్ే
ఎవారొప్ుపకుంట్ారు, అబు! భగ్వంత్యని కట్టక కసాయగా చిత్రరంచయ యీ సటదాుంతానిి
ఏలా ఒప్ుప కోవడం?

208
 ఇక ప్ునరుతాథన (Resurrection) ప్ రశంస అసంగ్త్ం. పార ణట నశింప్క
(వయకతత
ి ాానిి కోలలపక) ప్ునరజనమ నందడం ఆనందకరమన
ై ఆశ్రరాాదమే, శుభ ప్ రదమే!!
వయకతత్
ి ాం పోయ, ప్ూరా జ్నామరి జత్ సంసకృత్ర ప్ రగ్త్యలు నశించి త్రరిగి జ్నిమంచడం
వృధా!! ఇక కరమ ఫల భోకిృత్ాం ఎకకడ్ది? ఇది ఘోరం! అనాయయం! మానవులే
యీలాంట్ట చరయలు హరింష చరే! ఇక భగ్వానసడా, యీలాంట్ట విషాద – వికట్ – వికృత్
నాట్క సూత్రధారిగా రూప ందడం??.
ప్ునరజనమతో, నూత్న దయహమునస ధరించిన పార ణట, త్న ప్ూరా జ్నమ (ల)
వృతాింత్ం మరచిపోవడం ఘోర మని ప్టససింది. కాని, ఆలాంట్ట మరుప్ు చయ ప్ూరా
జీవన సంబంధ బాంధవయ ప్రంప్రలు మభయ ప్ట్ికుని, జీవితాలు నరక యాత్న
సదృశమై, ప్రసపర విదయాషాగిి జ్ఞాలలలు, లలకమొక భీకర కదనరంగ్ముగా రూప ందక
మానదని ఊహింప్ఁదగ్ునస. మచసిన కప్ుపడప్ుపడు అసాధారణంగా, ప్ూరా జ్నమ
సమృత్యలఁ బడసటన క ందరి జీవిత్ గాథలు మనము చూసూ
ి నాిము గ్దా! ఇక వారు,
ప్ూరా జ్నమ సమృత్యల సంబంధ బాంధవయ (విరోధ విదయాష్) ఆది, ఆవేశములతో లలక
కీ రడారంగ్మున ప్ రవేశిసే ి, ఎంత్ గ్గోగలు, అలజ్డ్, అశాంత్ర, తారుమారు. విప్రీత్ విషాద
ప్రిమాణాలు రేకత్ి గ్లవో విజుఞ లు వూహింప్ఁదగ్ునస!!
ఎందరో, జీవిత్ంలల చిత్రహింసలు – కష్ ి నష్ ి అవమానాదసల సహించి
అనసభవింప్ఁజ్ఞలక, త్మ జీవిత్ములకు తెఱ్వెయయమని భగ్వంత్యని వేడుక ంట్ారు,
మృత్యయవునస ఆహాానిసాిరు. నానా త్రహాలుగా ఆత్మ హత్యలకు గ్ురి అవుతారు. వీరి
భవిష్య గాథలు “ప్ునరజనమ” వాయసంలల విశదముగ్ వార యఁబడ్నది.
“ప్ునరజనమ” అనగా, యీ లలకం లలనే జ్నిమంచాలని లేదస. వేరు లలకాలలు
కూడా మన వచసినస. భగ్వత్ుృష్ట ల
ి ల జీవ కోట్లు అనంత్ము. జీవ సంఖయకు ప్రిమిత్ర
లేదస. అంత్రిక్షమున అనంత్కోట్ట బరహామండములు, రస బుడు వలె, నిరాధారముగా,
మంత్రముగ్ుముగా (ఈ భూమి కనాి ఎనోి వేల రట్లు ప్దేవి కూడా) నిలుినివి కదా!
భగ్వంత్యడెంత్ గొప్ప వాడు? ఇక మానవుడెంత్? అహంకార ప్రమాణు కత రమి కనాి
మినియా? జ్ై భగ్వాన్.
దయహ తాయగానంత్రం, ఏముంది? ఏమౌత్యంది? ఎవారు చూచారు? ఏమని
చెప్ప గ్లరు? అనీి సందయహాలే కదా! నిజ్ఞ నిజ్ఞలు సరా సందిగ్ంు .

209
 కాని, ఒకక మాట్ మాత్రం నిజ్ం. మృత్యయవు యవనిక మాత్రం. త్యది కాదస.
మన ఉనికత – నామ రూపాలు మార వచసి. దిశలనంత్ం. - - - మృత్యయవు మారుప
చయకూరుినే గాని, ముగింప్ు లేదస. అసట ిత్ాం వుంది, జీవుడు చిరంజీవి. జీవిత్ సరవంత్ర
ఆదయంత్ మరుగ్నది. నడ్మి మాత్రం కలది. కరమ ఫల ప్రంప్రలకు ఆదయంత్ము
లేదస!!
మరణకాలమున దయహము నసండ్ వెలువరింప్ఁబడ్న “విముకాిత్మ” సూక్షమ
తయజ్యరూప్మునస (Bright and shining vapour form) ప ంది, అనగా దయహ
సంబంధమన
ై వికారము – మలిన సంసాకరములు – లేక, కాంత్రవంత్మైన దివయ
తయజ్యరూప్మున (మరయు నీట్ట ఆవిరి వలె) బయట్ నిలిి తానంత్వరకు ధరించి,
(పాము కుబుసము వలె – కత్రి వర వలె – కోట్ల వలె) అప్ుపడయ వదలిన ఉపాధిని
(దయహమునస) దీనావసథలల నేల క రిగి యుని దానిని త్రలకతంచి ససదీరాా నసబంధ
భారంత్రతో వయధ జ్ందసత్ూ; అందరి వలె తానస కూడా దసుఃఖించసనస. సట థర నివాసానస
భవ బంద విచయేధంతో, దసుఃఖియై నిరాాసట – అగ్త్రకుడుగ్, వాపోవునస. తాతాకలిక
ప్శాితాప్ వెైరాగ్యములు గోచరించి, త్రరిగి అందస ప్ రవేశించి మన యయయ క నడు.
వమనము నెవాడు త్రరిగి మిొంగ్ జూచసనస? జీవికత, ఈలాగ్ు దయహమునస విసరి జంచడం
మొదలు కాదస, కడప్ట్నస కాదస. లక్షలాది జ్నమ ప్రంప్రలలల, నానా రకాల
దయహములనస, విడనాడ్ యుగ్ యుగాలుగా జీవుడు జీరణ మాలినయ (విసరి జత్
కంకాళ్ములనస) – శవములనస చూచి దసుఃఖించి యుండుట్ త్థయము. కాని, జ్గ్త్రపత్
త్న బడడలకై “నూత్న వసిములనస”ర – వారి వారి అంత్య కోరకల ననససరించి
ప్ రసాదింప్ సటదమ
ు ుగా నసని, దివయ రహసయము నెఱ్సంగ్క పోవడమే దసుఃఖ కారణము
కావచసి.
కావున, “ప్ునరజనమ” అనగా నూత్న వసిర ధారణ కత రయ లాంట్టదయ! ఒకడు
ఒక శరీరమునస విడచి, మరొక నూత్న దయహమునస పోందసనప్ుపడు, క నిి ప్ రతయయక
భావములనస – సంసాకరములనస (పాత్వాసనలనస), త్న సూక్షమ (లింగ్) శరీరము
నందసంచస క ని ప్ రయాణమొనరుినస. అవే ప్ రప్ంచమున “శుభా శుభ” అనసబంధ
సంబంధములనస, త్దనసగ్ుణ జీవిత్ విధాన సరళిని రూప ందించసనస. కావున, యీ
విధానము, వారి వారి భావనా ప్రిపాకము యొకక ఫలిత్మే గాని, వేరు గాదస.
“చయసస క నింత్ వారికత చయససక నింత్ మహదయవా” --- లలకోకత.ి

210
 వార త్ వెంట్గాని వర మీడు దెైవంబు
చయత్ క లదిగాని వార త్ఁ గాదస!
వార త్ కజుడు కరి – చయత్కుఁదాకరి ||విశా||
--- వేమన
“సంపార ప్ే ి సనిిహితయ కాలే, నహి నహి రక్షత్ర డుకృఞ్ కరణ”
తా|| మరణ సమయ మాసనిమై నప్ుడు ఈ వాయకరణ సూతారలు నినసి రక్ష్ంచవు
గాక, రక్ష్ంచవు.
-- భజ్గోవిందము. శను. 1. శ్రర ఆది శంకరాచారయ
“మహిష్ గ్ళ్ ఘంట్ారవము ---- మృత్యయ సానిిధయ సూచన - - - ప్టలిని
ు
చూచిన ఎలుక వలె, జీవుని భయోతాపత్ మౌఢయ మావహించసనస.
మరణానంత్రము - - -
9 నసండ్ 13 లలకముల నసండ్ “అత్ర వాహిక” (దయవ దూత్ – Angel –
Escort or Guide) జీవుని సహయారథమై వచసినస. “ప్థము – పాంథసడు” –
మొదట్టది జ్డము. రండవది అజ్ఞఞనము తో కూడ్ నందసన, మారగదరిశ (దూత్)
సాయము లేకుని జీవుడు గ్మయ సాథనము చయరు కోవడం దససిరమగ్ునస. అదయ
“అత్రవాహిక” (Divine guide) లేక, దయవ దూత్ ఆగ్మన కారణం: (ఇదయ ఆత్మ
గ్మనం)
మరణ కాలమున జీవుడు భయప్డ్ నంత్ ప్ రమాద ప్ రమేయము లెవిానిి
లేవు. ఆత్మ ప్రమాత్మల కవినాభావ సంబంధమునిది గ్దా! విముకాిత్మ అక్షరాలా
ప్రమాతామంశర. అనసభవానందము లందస సమానమే కాని, సేాచాేనసగ్రహ నిగ్రహాదసలు
–ఉండ వచసినస, లేకనస పోవచసినస. కాని, సృష్ట ి సట థత్ర లయ కారకత్ా సామరథుం
ఆత్మకు లేదస.
శను|| ఆబరహమభువనా లలుకాుః ప్ునరావరిన
ి ోఽరుజన
మా ముప్ేత్యయత్య కౌంతయయ ప్ునరజనమ న విదయతయ
తా|| ననసి ప ందక యేయల
ే లకములకు పోయననస, ఆలలకముల లలక పాలురు,
లలకములలల నసండు వారలు అందఱ్స మరల ప్ుట్లి వారలే. ననసి ప ందిన
వారికత మాత్రమే జ్నమ కలుగ్దస.
--- భగ్వదీగత్. అ. 8. శను. 16.

211
 జ్నమ రాహిత్యం – మోక్షం మాత్రం త్థయం”
--- బరహమ సూత్రములు. అ. IV. భా. IV.
ప్ునరజనమ, కరమల ఫలాఫల భోకిృత్ాం సమయకనే గ్త్రంచిన వారికత, మరొక
జ్నమ (దయహధారణం) త్ప్పదస. ప్ునరజనమ కతదయ బీజ్ము.
కరమ ఫలాప్ేక్ష ప్ునరజనమ హేత్యవు –
కరమ ఫల తాయగ్ము మోక్ష ప్ రదాయకం –
కావున, కరమ ఫల తాయగ్మే నిజ్మైన సనాయసము. జీవుని ప్ రవృత్రి బంధము
నసండ్ రక్ష్ంచి నిరమలినాత్యమని జ్ేయు చసనిది. కాని, ప్ూరిగ
ి ా (కరమలు) కరామచరణ
మానడానికత మానవులు జ్డములు కాదస. కారాదస.
త్రరవిధ శరీరములు: -
సూ
థ ల - పాంచ భౌత్రక – దృశయ –విశాసంబంధమన
ై – జ్ఞగ్రద వసథ –విశా
సంజ్ఞ – అని మయ కోశం – సూ
థ ల శరీరం.
సూక్షమ - లింగ్ శరీరము –సాపాి వసథ - పార ణమయ, మనోమయ
తెైజ్ససంజ్ఞ విజ్ఞఞనమయ కోశములు
కారణ - ఆత్మ చెైత్నయము - కారణ శరీరము
పార జుఞ డు – ససష్యప్ట ి ఆనందమయ కోశము
అత్ర కార ంత్ంబైన సదాససివే - అనగా ఆత్మ సాక్ష్తాకరమైన – అప్రోక్ష్నస
భూత్ర నందిన ధనసయడు “అత్రవాది” అనఁబడునస. బరహమము దశ దిశాత్మకంబు. శరదాు
భకుిల తోమనన మోనరుిట్యే “నిష్ ఠ – త్ప్ససు – బరహమ ధాయనము”.
త్త్ఫలానసభూత్రయే బారహమమ సట థత్ర అనఁబడునస.
ఈశార దత్ిమైన మనససు యొకక వివిధరూప్ములే “అంత్ుఃకరణ
చత్యష్ యము”
ి – చత్యరుమఖ బరహమ – సృష్ట ి కరి – సంకలప సారూప్ుడు – సంకలప
కారకుఁడు:
అంత్ుఃకరణ చత్యష్ యము:-
ి
చిత్ిము -- వృత్యిల రూప్మున చలించసనస.
బుదిు -- నిశియంచి, నిలకడగా నిలుినప్ుపడు ”సట థరత్”
మనససు -- సంకలప వికలాపత్మకము – ఆలలచించసట్ – సంశయంచసట్.
అహంకారము – “నేనస – నాది” అనస ససఫరణయే - -

212
మనససు – చత్యరుమఖసడు – ఇందియ
ర ాధినాథసడు – xxx వ త్త్ాము – ఇందసరడు.
జ్ఞఞన దయవులు –జ్ఞఞనేశారిలల
“శ్ైశవ్ మే హమ సరాజ్ఞతా బరతీ హ్మ ఉనే హ |
సకల శాసిర సాయంహమ – ముఖ సే నికలే ||
-- ( అభంగ్ం )
ప్ూరా జ్నమ లలని అలవాట్లు (సంసాకరములు) వానిని ఈడుి చసండునస.
కాని, అనీి సాధించి జ్యంచి, చరితాత్యమడెైన వాని మనససు విష్యోప్ భోగ్ముల దెస
పోనే పోదస. మోహమని యరుగ్డు.
“శుభకారీ కభీ కోయీ
పాతా కు గ్త్ర కోనహమ” ||
శుభ ప్థగామి శరమ వృథా కానేరదస, ఈ శరదు చివర బోధ యైనది.
అసంప్ూరణ మన
ై ది సంప్ూరణమగ్ునస. ఈ భగ్వదసప్దయశము జీవుల జీవితారథము
సారథకమగ్ు గాక!
-- కబీర్.
అసంఖాయక ప్ూరా జ్నమములందలి సమసి జ్ఞఞన విజ్ఞఞన భాండారము
మరియు, కరమ (పాప్ - ప్ుణయ – మిశరమానసభవాది) సంచయమునసి, మూలాధార
చక రమున – గోప్యముగా, బాయంకు లాకరు లల వలె ప్దిలముగా దాచబడ్ “సవలు”
వేయబడ్ వుండునస. సరాం కుండలనీ శకతి (యోగ్ మాయ) సాాధీనములల వుండునస.
పార ణాయామ యోగ్ ప్రులెైన వారు ఈ కుండలినీ శకతని
ి (బరహమ గ్రంధిని) (Serpent
power) జ్యంచి (భేధించి) బహు జ్నామరి జత్ అనంతానస భవ జ్ఞఞన భాండారమునస
అకసామత్యిగా లభంప్ఁ చయససక ందసరు. త్దాత్య సప్ ి కమలముల నెరింగిన ఘనసలకు
అణటమాది అష్ ి సటదసులు ప్ రసాదింప్ఁ బడునస. వారే యోగ్ రాజులు.
ఈ విధముగా లలకములల, దయహధారుల ప్ూరా జ్నమ శుభ సంసాకరముల
ప్ రభావ మహిమా విశరష్మునస, వారి ప్ రవరినలల దయదీప్యమానముగ్
ప్ రకట్టత్మగ్ుచసండునస. అత్యదసభత్ లీలా మానసష్ విగ్రహములు.
సాాప్టికానసభవం వలు కూడా సాధకునికత త్న ప్ూరా జ్నామనసభవ
రహసయములు దయయత్ మగ్ు చసండునస. ఇక, యోగ్ులు – సటదసులు – మహాత్యమల మాట్
చెప్ప నకకర లేదస.

213
 రాజ్ యోగ్ులకు మనోలయముతో అమనసక సట థత్ర పార ప్ట ించి, సమసి
వాసనలు – గ్ుణములు – వృత్యిలు – మనసుంబంధమైన వనిియు, మనససుతో నే
లయంచి అసిమించసనస. మనో నాశమే మోక్షము. ( మోహ నాశమే మోక్షము)
సంకలపము (మనససు) త్లయతెన
ి ా, త్రరిగి సరాం పార ప్ట ించసనస, అది
అణటగనా, లయంచసనస: --- శురత్ర.
మరణానంత్రము జీవుని సట థత్ర ---
యోగ్ులు త్మ దివయ దృష్ట త
ి ో, మానవుడు చనిపోవునప్ుపడు, అత్ని
సూక్షమదయహము యొకక “గ్మన” (నిష్రిమణ) గ్త్రని, - చూడ గ్లరు. పార శాిత్య
“హిప్ిట్టససి లు” కూడా, త్మ “మీడ్యమ్ు” నస, మసమరయజ్, చయసట వారి దాారా,
“జీవ” నిష్రిమణాది వివరముల ప్రికతంచి, ప్ రవచించినారు. ఈ అనసభవములు
ఉభయతార పోలిి చూచిన ఏక భావానిి సూచిససినాియ.
చని పోయన 4 వ దినమున, జీవుడు త్న సూ
థ ల దయహమందసండగా చయసటన
పాప్ ప్ుణయములకు సంబంధించిన ససఖ దసుఃఖము లననసభవించసట్కై, ప్ైకత లేచి
పోవునస. పాప్ ప్ుణయ కరమ ఫలానసభవానంత్రము, ప్ూరా జ్నమ వాసనలతో, త్రరిగి
మరొక “అరహమైన” – సూ
ఠ ల దయహమునస ప ంది, యీ లలకమున వయవహరించసనస.
ఈలాగ్ు, జ్నన మరణ చక ర శృంఖల మీరీత్రని జీవుడు ముకాివసథ నొందస
వరకునస, సాగ్ుచసనేయుండునస.
“నాలగవ జ్ఞఞన భూమిక యందసని యోగ్ులు త్మ యోగ్ సటదసేల,
నప్వయయము చయసన
ట ప్ుపడు, ఖనిజ్ సట థత్రకత ప్త్న మొంది, కష్ ముతో,
ి ప్రిణామ
క రమమున, వృక్షసట థత్రని, త్రరయకపశు ప్క్ష్యది సట థత్యలనస దాట్ట, మానవ జ్నమకు వత్యిరు.
అట్టి ప్త్న కారణము లేకుని, అధయగ్త్ర నందనవసరమే లేదస. అజ్ఞఞనసల
పాప్ఫలముల కని, జ్ఞఞనసల పాప్ ఫలము చాలారట్లుగ్ుట్ త్థయము.
సూ
థ ల దయహములందస, మానవ దయహమే ఉత్ిమోత్ిమమైనది. భగ్వత్
సాక్ష్తాకర మందస అరహత్ – సాధన శకతి – మోక్ష పార ప్ట ి – జ్నమరాహిత్యము – నంద గ్ల
వాడు మానవుడు ఒకకడయ!!
ఒక కకక జీవునకు ఒక కకక దయహములల “జ్ఞఞనము – సంకలపము” – మొ||
నవి, అదృష్ ి కరామనస గ్ుణంగా కలుగ చసండునస. జీవులు వేరు వేరు కదా!!

214
 ప్ంచాగిి కత రయ ప్ూరా గాథ:-
పాప్ులు, దసష్కరుమలు కాని వారు, ప్ుణయ లలకము లందస – “కరమ – భకత”ి
ప్ుణయ ఫలానసభవానంత్రం, త్చయేషానస భవారథమై భువికత, (సాధన రంగ్ – ధరమ కరమ
క్షేత్మ
ర ు) సూక్షమ జ్ల (మంచస) బందస రూప్మున, (నీట్ట ఆవిరి లేక మంచస తెర) గ్గ్న
మండలమునకు దిగ్జ్ఞరి (తోరయఁబడ్) వాయు – ఆవిరి – మంచస లేక మేఘాకృత్రని
ప ంది వరషజ్లమున కలసట, భువిప్ై పార రబాునససారముగా ధానాయదసలందస ప్ రవేశించి,
పార ణట కోట్ు కాహారమై, భుజించినట్టి దయహమున, క రమముగా, సప్ ి ధాత్య ప్రిణామము
నొంది, త్యది రూప్మైన “వీరయము” (శుకుము)గ్ మారి, సవ రి ప్ురుష్ సంప్రకమున, యోని
(వెైత్రణీ) మారగమున, సవ రి గ్రభసథ మై, ప్టండ రూప్ము దాలిి, నవ మాసములు క రమ
వృదిు గాంచి త్దసప్రి, ప్చిిన దారినే, అనగా యోని మారగమున, శిశు రూప్మున –
బయలెాడలి – భూ ప్త్నంబగ్ునస. దీనినే “జ్నన” మందసరు!
దీనినే –సప్ ి నరకములు –అనగా – సప్ ి ధాత్య ప్రిణామ మారగమందసరు.
ఒక ధాత్యవు నసండ్ మరొక ధాత్యవుగా మారడమే – “ధాత్య ప్రిణామ”ము.
భుజించిన ఆహరము – జీరణమై ప్ రథమ దశగా – అనగా, రసమై –త్రాాత్
క రమముగా, రసము రకిమ,ై రకిము మాంసమై, మాంసము, మేదససు గానస, మేదససు
అసట థ గ్నస, అసట థ మజ్జ (Bone Marrow) గానస, అందసండ్ శుకు ముత్పనిమై
త్దసప్రి, సవ రి సంప్రాకనంత్రం గ్రభసథమై “శుకు శనణటత్” – ప్టండ మేరపడ్ – శిశు
రూప్ము దాలుినస.
II. పాఠాంత్రము:-
జీవుడు పోయన దారినే – ప్ుణయ పాప్ ఫల భోగానంత్రం – శరష్ ఫల
భోగారథం త్రరిగి దివి నసండ్ భువికత త్రరిగి వచసినస.
మారగ వివరము :-
దివి నసండ్ చందర మండలం అకాశం వాయువు
ప గ్ (మంచస తెర) మేఘం వరష జ్లం భూమి మీద
“ధానాయదస లందస” “జీవ” ప్ రవేశము జ్రుగ్ునస. ధానాయదస లందస కూడా “జీవాంశ”
కలదస కదా! దాని మీద యీ “జీవము” ఆవహించసనస (Possession) – ie –
Super imposed or Super Set – త్దసప్రి ధానయం ఆహారం
వీరయం (సప్ ి ధాత్య ప్రిణామానంత్రం) – త్రాాత్ గ్రభసథ శిశు రూప్ ధారణ (ఇదియే

215
కడప్ట్ట దశ) - - - - ఇక జ్ననం – మరణం - - - - “అధి రోహణ – అవ రోహణలు”
( i.e. Ingress and Engress ) యథాత్థంగా, సృష్ట ి కత రయ సాగి పోవు చసండునస -
జ్గ్త్్ిళ్యంతో “జీవ కోట్ట” (హిరణయ గ్రుభడు అనగా సమిష్ట ి జీవులు)
(తెైజ్స) – ప్రమాత్మ యందెైకయమగ్ునస – ఇదయ జీవ బరహమ్మ కయము లేక మోక్ష మన
వచసినస. కాని, ఈ ప్రిసట థత్ర ప్ునుః సృష్ట ి వరకే: త్రరిగి చరిాత్ చరాణమే!! ప్ునుః విశా
నాట్క రంగా రంభమగ్ునస.
’యదాభవో త్దభవత్ర” ( As is his will, so is his goal) –
అంత్యకాలమున జీవుడెయయది కోరు క నసనో, త్లంచి కాక్ష్ంచసనో, మరణానంత్రము
ప్ునరజనమ యందస – అదయ పార ప్ట ించసనస. జీవుడు దయవుని వారససడు: కలపకము
కత రందనసనాిడు.
శను|| “ప్ రయాణ కాలే మనసాఽచలేన భకాిుయుకోి యోగ్ బలేన చెైవ
భురవోరమ ధయయ పార ణ మావేశయసమయక్ స త్ం ప్రం ప్ురుష్ము ప్ైత్ర దివయమ్”
తా|| భకత,ి యోగ్ము, చలించని మనససు, ఈ మూడ్ంట్ట సహయముతో ననసి
సమరించిన వాడు ప్ రయాణ కాలమున ముకతి నొందసనస. ననేి చయరగ్లడు.
-- భగ్వదీగత్. అ. 8. శను. 10.
“భకతి – యోగ్ము – అమనసకసటదిు (రాజ్ యోగ్ము) – చలించని మనససు
తో భగ్వంత్యని ధాయనించసవాడు (మరణ కాలమున) – ముకతి నొందసనస”

శను|| అంత్కాలే చ మా మేవ సమరనసమకాిా కళేబరమ్

యుః ప్ రయాత్ర సమదాభవం యాత్ర నా సిుత్ర సంశయుః
తా|| ఎవడు మరణ కాలమున ననేి చింత్రంఫుచస దయహమునస వదలునో
వాడు ననేి ప ందసనస సంశయము లేదస.
-- భగ్వదీగత్. అ. 8. శను. 5.
-- చాందయగ్య. భా. 3. ఖం. 18. సూ. 7-8.
-- శురత్ర.
మరణ కాలమున ననేి సమరించసచస ఎవాడు దయహమునస వదలునో, వాడు
ననేి ప ందసనస.

216
 శను|| యం యం వాప్ట సమరన్ భావం త్యజ్ త్యంతయ కళేబరమ్
త్ం త్మేవెైత్ర కౌంతయయ సదా త్దాభవభావిత్ుః”
తా|| మరణ కాలమునం దెట్టి భావన గ్లిగిన, దాని కనసకూలమగ్ు
జ్నమము నే మరల జీవి ధరించసనస.
-- భగ్వదీగత్. అ. 8. శను. 6.
మరణ కాలమునందెట్టి భావము నస కలిగయుండునో, దాని
కనసగ్ుణయమగ్ు జ్నమమునస మరల జీవి ధరించసనస.
“యదాభవో త్దభవత్ర”
“As is his will, so is the goal”
-- బరహమ సూత్రములు. అ. 4. సూ.14.
మరణ కాల సంకలపము, పార ణ వాయువు తయజ్ససు, అనగా ఉదానముతో
కూడ్ కోరక గ్ల గ్మయము చయరుినస.
-- ప్ రశనిప్నిష్త్. భా. II. సూ. 10.
III. వ పాఠానంత్రము --
త్రరగ్ుణ ఆహార సేవన రహసయము: -
“ జీవుడు” (లింగ్ శరీరము) – జ్ల బందస రూప్మున లేక మంచస తెర
రూప్మున . . . ఫల దానాయదసలందస లయంచి, సత్ా – రజ్ – సిమో గ్ుణ, మరియు
మిశరమ గ్ుణ ప్ రధానముగా, త్దనస గ్ుణముగ్నే రూప ందసనస. అందస వలునే
సాధకులు – బరహమచారులు – యోగ్ులు – ఋష్యలు . . . . . సాత్రాకాహార
ప్టరయులుగ్ వెలసటర,ి ఏ ఏ గ్ుణాహారము, ఆయా గ్ుణ ప్ రభావమునస – సూ
థ లముగ్నస
– సూక్షమముగ్నస – భోకి మీద ప్ రత్ర ఫలింప్ చయయునస. ఇదయ ఆహార ప్ రభావ రహసయ
విచారము.
ఉ|| ఉలిు –వెలుులిు – మిరప్ మొ|| నవి రజ్య గ్ుణ ప్ రధానము లనియు –
పార ణుల చయ భుజింప్ బడ్, క రమముగా సప్ ి ధాత్య (సప్ ి నరక) ప్రిణామ మంది, . . . .
అనిము రసముగ్నస, రసము రకి మాంస మేధససు
అసట థ మజ్జ (Bone Marrow) వీరయం(శుకుము) గా మారి,
సంభోగానంత్రము యోని మారగమున, గ్రభముఁజ్ొచిి గ్రభధారణము జ్రుగ్ునస:
లేదా, వెలికత తోరయంబడ్, ప్ునరా వృత్రి ప్థమున, త్రరిగి ధానయంబుల జ్ొచిి, సప్ ి

217
ధాత్య ప్రిణామమున (సప్ ి నరకములనస) అనసభవించి - - - సప్ ి ధాత్య ప్రిణామ
చక రభమ
ర ణమునఁబడ్, ఆదయంత్ మఱ్సంగ్ని చరిాత్ చరాణముగ్ - - - గ్రభధారణము
వరకు ఈ ప్రిభమ
ర ణము త్ప్పదస. ఇక వేరు గ్త్ర లేదస. ఈ నరక యాత్నల కూ
ర ర
శిక్ష్నసభవము జీవుడనసభవించసనస. ( -- గ్రోభప్నిష్త్ ).
కుుప్ ిముగా :- ( సారాంశము )
ధానయ గ్త్ జీవాంశ ఆహర రూప్మున, బోకి జ్ఠరాగిి చయ త్ప్ ిమై
(తొలి ఆహుత్ర) అని రసముగ్ మారి నానా గ్రంధసల రస వాహినసలతో గ్లసట
ప్కా ప్రిణామాదసలవలన రకిం అసట థ మజ్జ
శుక రం (వీరయం) గా మారి, ప్ంచాగిి కరమ ఫలిత్ంగా (సవ రి ప్ురుష్ సంప్రకమున)
ఆహుత్రగా సవ రి యోని మారగమున, గ్రభసథమై శనణటత్మున లీనమై – క రమముగా 9 – 10
నెలల లల శిశు రూప్మునస దాలిి జ్నన ఘట్ిమున ప్ రవేశించసనస. ఇది
సరాానసభవము.
--- బరహమ సూత్రములు. అ. 3. భా. 1.
అనంత్ కోట్ట జీవ సృష్ట ి – చెైత్నయ ప్ రసరణము. . . . . క్షణ క్షణమునస,
మట్టిలల, గాలిలల, నీట్టలల, మురుగ్ులల, చెమట్లల, . . . . కోట్ానస కోట్లు
జీవులుత్పనిమై, నశిసూ
ి ంట్ాయ, మరియు, మానవ దయహములలని, ప్ రత్ర
ధాత్యవునందసనస – సూక్ష్మణువులందసనస (Cells) జీవ చెైత్నయము ప్ రకాశించసనస.
జీవ కోట్లు అనంత్ము.
ఆలాగే, లతా – త్రు – గ్ులామదసలందస కూడా, వాట్ట ప్ రత్ర సూక్షమ అణువు
నందస కూడా చెైత్నయముట్టి ప్డుచసండుట్ – సససపష్ ముగ్
ి ససఫరించసనస.
దరశనీయము కూడా.
-- Dr. J.C.Bose.
మరణ గ్రంథి (Death gland)
మదడు నందమరిబడనదని, అదసనిక శాసిజుఞ
ర లు అభపార య
ప్డుత్యనాిరు. జీవన ప్రిమిత్ర అంత్మున, ఆ గ్రంధసలు మరణపార ప్ట ికత, దయహద
మొసంగ్ ఉట్ంకతంచసనని అంచనా? ఆ మరణ గ్రంధసలనస కని ప్ట్టి, అధీనములల
నసంచస క నినాడు, మానవుడు మృత్యయంజ్యుఁడగ్ుట్ త్థయము. (Indian

218
Express, D/ xxxxx ). ఆసని మరణ కాలమున, Time Bomb, వలె ఆ గ్రంధసలు,
(begin to operate), ప్కలి, మృత్యయవునస ప్ రసాదించసనస. భగ్వదిచే.
మరణకాల ఘట్ి రహసయము:- చిత్రగ్ుప్ ిము. జ్నామంత్యదశయందస –
మనుఃఫలకము మీద (వూహా తెర) – నిష్రిమించస జీవుని – ప్ూరా జ్నమ లందలి
గాథలు - - జీవుడు దరిశంచసనస.
చిత్రము 2 భాగ్ములుగ్ నసండునస.
a) అనంత్మన
ై ప్ూరా జ్నమలందలి ముఖయ ఘట్ిములు – సంక్ష్ప్ ిముగ్
(కుుప్ ిముగ్నస) –
b) ప్ రససిత్ జ్నమయందలి ముఖయ ఘట్ిములు విప్ులముగ్నస, మరియు
c) రానసని (భవిష్యత్) ధరింప్ఁబోవు సారూప్ దరశనము - - - ఎదసట్
కడప్ట్ నిలిి – జీవుడు నిష్రిమించసనస. ఇదయ చిత్రగ్ుప్ ి రహసయము. గ్ుప్ ిచిత్ర
రహసయము కూడా – యీ లలకానికత “గ్ుడ్ బై”!! యంక ఎవారితోనస ఏ ప్నినిి లేదస?
ప్ురోగ్మ దృష్ే !ి ప్ై చూప్ే, మన లలకం చూప్ు లేదంట్ారు. నిజ్మే కదా!!
ఈష్ణ త్రయం – ధనేష్ణ, దారేష్ణ, ప్ుతయష్
ర ణ - (ధనము, భారయ,
ప్ుత్యరలప్ై వాయమోహము) ఇదయ ఈషణ త్రయం. ఇదయ మనసష్యయనికత బంధనం.
శను|| సత్యం మాతా ప్టతా జ్ఞఞనం, ధరోమ భారతా దయా సఖా
శాంత్రుః ప్తీి క్షమా ప్ుత్రుః, ష్డయతయ మమ బాంధవాుః
తా|| సత్యమే త్లిు, జ్ఞఞనమే త్ండ్,ర ధరమమే సోదరుడు, దయయే మిత్యరడు,
శాంత్మే భారయ, క్షమయే ప్ుత్యరడు. ఈ ఆరుగ్ురు నా ఆప్ ి భంధసవులు. ఈ
విష్యానిి తెలిసటక ని ఆచరిసే ి , ఈ ప్ రప్ంచములల దసుఃఖమనేదయ లేదస.
--- హితోకుిలు (శివ ష్డక్షరీ ససిత్ర)
చిత్రగ్ుప్ ి రహసయము ;- (వివరణము),
చిత్రగ్ుప్ ిము -- గ్ుప్ ి చిత్రము
జీవిత్ (మజిలీ) త్యది ఘట్ి రహసయమిది. యీ క రమ విధాన మీ రీత్ర నసండునస :-
ఇందియ
ర ములు (సూ
థ ల – సూక్షమ) క రమముగా మనససున లయంచసనస. మనససు
ప్ూరిగ
ి ా (సాప్ిము నందస వలె) అంత్రుమఖమగ్ునస. అనగా బాహయ ప్ రజ్ఞ శ్రనయము.
దృఢ చిత్ిము (చాంచలయ రహిత్ మనససు) – మనుఃఫలకము (అంత్ుః) మీద కేందీర కృత్
మగ్ునస. సరేాందియ
ర ములు “జ్డ” గోళ్కములుగ్ (defunct) అగ్ునస. మనససు

219
ప్రిప్ూరణ ఏకాగ్రత్తో (అంత్రుమఖమై), ఆ సని మృత్యయ జీవి, త్న ప్ూరా జ్నమల గాథా
చిత్ర ప్రంప్రలనస, క రమముగా – కుుప్ ిముగా, (సంక్ష్ప్ ిముగా) – ప్ రతయయక (విశరష్)
ఘట్ిములనస మాత్రము, చూచసనస. మరియు, ప్ రససిత్ జీవిత్ గాథ – ప్ట్ము –
విప్ులముగా ప్ రదరిశత్మగ్ునస. జీవుడు దరష్ ి – ప్ రత్యగాత్మ సరాసాక్ష్; జీవ నిష్రిమణకు
ముందస తెర మీద (శుభం – నమసే ి లకు మారుగా) – ముందస రానసని “జ్నమ
రూప్ము” (తీరుప) రూప్ ఫలిత్ముగా నిలిచి పోవునస: నాయయ మూరి ి సమక్షమున
ధరమ సాథనంలల, నేరససథడు, సథబుుడెై, నిసుహయ సట థత్రని, తీరుప విని జీవుడు
నిష్రిమించసనట్లు, దయహమునస వీడునస. ఇది సామానయ ప్దుత్ర – ఆకసటమక –
హఠానమరణములందీ క రమ విధానమున కవకాశము లేదస గ్దా!
శను|| అంత్కాలే చ మామేవ సమరనసమకాిా కళేబరమ్
యుః ప్ రయాత్ర సమదాభవం యాత్ర నా సిుత్ర సంశయుః
తా|| ఎవడు మరణ కాలమున ననేి చింత్రంప్ుచస దయహమునస వదలునో
వాడు ననేి ప ందసనస సంశయము లేదస.
-- భగ్వదీగత్. అ. 8. శను. 5.
అంత్య కోరకలనస భగ్వానసడు మనిించి, ప్ రసాదింత్యనని ప్ రమాణము
చయసటనాడు కదా! అడుగ్కుని త్ప్పవరిది? అలవాట్ల – చిర త్రాభాయసము, అంత్యకాల
సంకలాపనికత, దయహద మివాగ్లదస. “యదాభవో త్దభవత్ర”
ఇక, సరాం యీశారేచే!! ఈశార విలాసమే శరణయము!!
బండ లలప్లి మండూకమున కవా డాహార మిచయి? అడవులందస మినిందస
వృక్షలత్ల కవాడు నీరంబు లిచెి? గ్రభసథ శిశు పోష్ణ ప్ంప్కమ్, ప్ రసవకత రయ లెవరివి?
జ్నియంచినంత్నే, జ్నని ప్ుత్రిళ్ులల క్షీర మవాడు ప్ రసాదించె?
ప్ రత్ర పార ణటకత (జీవునకు) జ్నిమంచస సమయమున - ప్ూరా ప్ుణయ పాప్ కరమ
ఫలానససారంగా, ప్ూరి గ్ుడ్సలలు మొదలు మహారాజ్ పార సాదాలలు వరకు – త్గ్ు
ఆహాాన – సనామన – ప్రిచరాయది రక్షణలు కలిపంప్ బడడం ఎవరివలు? నిదర మలుకవలు
ఎవరి కత రయలు? దయహమందలి సరాధాత్యవులందలి అణువులు (Cells, కణములు)
ప్రిణామాదసలు ఎవారి సంకలాపనసగ్రహముల వలు జ్రుగ్ు చసనివి?
జ్ఞగ్రత్!ి భగ్వంత్యడెంత్ దయామయుడయ అంత్ట్ట నియంత్, చండ
శాసనసడు.

220
 సామానయముగా – సదసగ రు దయవులు – త్మ అత్యంత్ ప్టరయాత్ర ప్టరయ
శిష్యయలకు త్మ అవసానదశయందస, అంతోయప్దయశముగ్, భోధించ అనసభవాదయశమునస
అనసగ్రహింత్యరు. ప్రమ రహసయమిది.
అభరామునకు -- వేమన గ్ురువు,
గాంధీజీకత -- త్రలక్ మహరాజ్
వివేకానందసనకు -- రామకృష్,ణ
బాబాజ్ఞన్
మహర్ బాబాకు
ఉపాసటనీ బాబా
పాఠాంత్రం –
మరణ కాలంలల, తొలుత్ ఇందియ
ర ములతో కూడా వాకుక, మనససు లలనస,
మనససు పార ణములలనస, పార ణం జీవాత్మ లలనస, సరాం అనగా జీవాత్మ ప్ రత్యగాత్మ
లలనస ఐకయమగ్ునస, ఈ అంత్రాయమి, సరాంత్రాయమియన
ై సరావాయప్క – సరాాత్మక –
సరాాంత్రాయమి - - - అదిాతీయ, అఖండ, అనంత్, అవిచిేని, నిత్య, నిరమల,
నిరిాకార, నిరంజ్న సచిిదానంద సారూప్మున లయము – సరాం “నేనే”
అనగా – (పాఠానంత్రం) :- మరణా నంత్రం జీవుడు
సూక్షమ ప్ంచ భూత్ములు
+ ఇందియ
ర ములు – (సూక్షమ). లింగ్ శరీరము తో
+ మనససు + పార ణములుతో
అనగా కరమ, భకత,ి జ్ఞఞన, యోగ్ త్త్పరులు మాత్రం (బరహమ జ్ఞఞనము –
ఆతామనసభూత్ర లేని వారు) - చందర లలకమున కేగ,ి అచిట్ దివుయలనస సేవించి, వారి
వారి ప్ుణయ ఫలములనస, ఇత్ర లలకములందస అనసభవింత్యరు. మిగిలిన
“శరషానసభవము” నకై భువికత వత్యిరు. ఇదయ ప్ునరజనమ అని గ్రహం
ి ప్ నగ్ునస. ప్ూరా జ్నమ
ఫలానసభవమే ప్ునరజనమకు బీజ్ము.
కాని, పాప్ులు? యమలలకమున కష్ ములనసభవించి
ి – చందరలలకమున కేగి
“త్రరిగి – త్రరిగి” – చరిాత్ చరాణముగ్, జ్నన మరణ చక ర భమ
ర ణ గ్త్మై – రౌ
రవాది నరకముల ననసభవిసూ
ి (సప్ ి ధాత్య ప్రిణామాది ఘోర హింసలకు గ్ురియై) -
- ససదీర ా నరక బాధల ననసభవింత్యరు.

221
 శను|| శరీరం య దవా పోిత్ర యచాి ప్ుయత్క్రామ తీశారుః
గ్ృహమ తెైాతాని సంయా త్ర వాయురగంధా నివాశయాత్
తా|| వాయువు ప్ుష్పముల నసండ్ సూక్ష్మంకురములగ్ు ససవాసనలనస ఎంత్
దూరమున కైననస తీసట క ని పోవునట్లు దయహమున ప్ రవేశించసనప్ుడు సూక్షమ
శరీరముతో ప్ రవేశించసనస. దయహమునస వదలి పోవు నప్ుడు సూక్షమ దయహమునస
లాగ్ు క ని పోవునస. ఈ సూక్షమ శరీరము కనపడదస. శుభా శుభ కారయముల
యొకక సూక్ష్మంశము లు గ్లది యగ్ునస. ఇది నశించిన గాని ముకతి లేదస.
--- భగ్వదీగత్. అ. 15. శను. 8.
గీ|| ఆత్మ ఏ శరీరమందసండ్ వెడలునో,
వెడలి యందస దాబరవేశమగ్ునో,
యచట్ట కలు నిందియ
ర ాదసలఁగొని పోవు
వాసనలనస గ్ంధ వహుఁడు వోలె||
భనిత్ాములు ఏకంగా అభనిత్ాంలల లయ మొందసనట్లు –
నానా విధములెైన ప్ుష్ప జ్ఞత్ మందలి మకరందము తయనె ప రలల కలసట పోవునట్లు
సమసి నదసలు సాగ్రంలల కలిసట త్మ వయకతత
ి ాానిి అందసలల నశింప్ఁ జ్ేయునట్లు –
వివిధ ప్ుష్ప సౌరభములు విశా వాయప్టయైన గ్ంధవహునిలల లయమగ్ు నట్లు –
జీవాత్మ లనీి ప్రమాత్మ అనంత్త్ాంలల లయంచసనట్లు -
కాని, జీవులు మాత్రం (వాసనామయ లింగ్ శరీరములు) త్మ త్మ
వయకతత్
ి ామునస గోలలపవు!!
--- చాందయగ్య
జ్నన – మరణ – ప్ునరజనమలకు, కోరుి విచారణలు – వాద ప్త్ర
ర
వాదములు – సటఫ్ారుులు – అంత్ససథలు – దయా దాక్ష్ణాయది ప్ రకక (ద డ్)డ దారులు
ఏమినిి లేవు. భగ్వంత్యడెంత్ దయామయుడయ – కరుణా సాగ్రుడయ, అంత్ నిష్కరష
నియంత్ కూడా!!
భగ్వదిచే – ఈశార నియామకం – అంత్ుః సాక్ష్కత సాక్షయమందసకో?
అంత్రాయమికత తెలియని – అంత్రంగ్మున లేని దెది?
ే ధరమ కరమ క్షేత్మీ
ర దయహం!
దయవాలయమున జీవ దయవుడుండ, అత్డయ సరా సంరక్షకుడు – సరా సాక్ష్ –

222
సరేాశారుడు – సరా దాత్ –కలపకము – కామధయనసవు –
--- శురత్ర
మానవుఁడు మృత్యయంజ్య జ్ప్ మొనరిి, మృత్యయంజ్యుడయ కావాలి!!
అమరులు కూడా అమృత్ము తారగి అమర (అమృత్) దయహులెైనారు. కాని,
వారునసి దయహ ధారులే కదా!! - విదయహులు కావాలి! అమృత్ దయహులగ్ుట్ కనాి,
అమృత్ సారూప్ులు – అమృత్ మయులెై – అనంత్ – ఆదయంత్ రహిత్ అమృత్
వాహిని లల లయంచి “సచిిదానంద” చినమయులవుట్ంత్ శుభ దాయకము!!
-- అమృత్ బందూప్నిష్త్.

223
224
 8 ప్ునరజనమ
--- మునసిడ్ ---

లింగ్ శరీరము (“అంగ్ుష్ ి ప్ రమాణుః ప్ురుష్ుః” - కఠం)

అనంత్ ప్ూరాజ్నమల సంసాకరముల కుప్ప -17 లేక 19 త్త్ాముల తోట్టది
“లింగ్ శరీరం భంగ్ం కావాలి” – ఇదయ గ్రంధి మోచనం ---అదెైాత్మత్ని నాదము మనో
(సంకలప – వికలప) మాలినయమే జీవత్ాము –
సంకలపమే - బంధము – జ్నమ కారణము
నిసుంకలపమే – మోక్షము – జ్నమ రాహిత్య కారణం.

225
ప్ునరజనమ

ప్ునరజనమ (Rebirth) జీవునకు ప్ునరావాసము వంట్టది. దయహ

వినసరుమకి జీవులు (Liberated souls) చిరంజీవులని నిరూప్టంచడముతో, అనగా
ప్ునరజనమ సటదాుంత్ సాధనతో, ప్రమ దసుఃఖిత్యలె,ై మాొనపడ్, కుమిలి, కృశించస ప్టయ
ర
బంధస మిత్ర జ్నాళికత అమృత్ సేచనమై, ఆనంద దాయకమై, ఓదారుప – త్ృప్ట ి –
శాంత్ర చయకూరిడం సాధయమౌత్యంది.
“మరణానంత్ర జీవుల” జీవిత్ గాధ (Life after Death & Life
beyond Death) లనంత్ము – అత్యదసభత్ము – అగ్ణటత్ము – అనూనము; సూక్షమ
జీవులు త్మ ఉనికతని నానా త్రహాలుగా, ప్ూనకము, అదృశయచయత్లు, చిత్ర కలపనల
దాారా ప్ రదరిశంచడం, సరాానసభవము. వీట్టకత ప్రిశనధనల దాారా శాసవ య
రి విశాాస
నిరూప్ణలనస కలిపంచడమే విజుఞ ల ప్రమావధి.
సూ
థ ల దయహ విసరజనానంత్రం, సూక్షమ దయహము, ప్ూరా ప్జ్
ర ఞ ప్ రతీకాదసలతో,
త్న వయకతత
ి ాానిి కోలలపక, మనడ మని యనసభవం, వియోగ్ దసుఃఖ సాగ్రమున కురంగి
పోవు ప్టరయులకు – సనిిహిత్యల కంతో ఆపాయయత్, మన శాశంత్ర, త్ృప్ట ి ని చయకూరిడం
సహజ్ం. ప్టరయ ప్ేరమ జీవులు ప్రలలకాలలు ప్ునుః కలిసటక ని, సంతోష్ంగా, సహ జీవనం
చెయయడం సూక్షమ జీవుల సందయశత్రంగ్ముల దాారా రూఢ్య,ై విశాసనీయంగా
ఆమోదింప్ఁబడ్, పాశాిత్య ప్ రఖాయత్ “సటపరిచసయలిససి ” లు ధృవ ప్రచడం సంతోష్
దాయకం. వారు “సటయాన్ు” – దాారా Spirits (దయయముల)నస ఆకరింష చి,
ప్ రశనత్ిరముల దాార, సూక్షమ జీవుల ఆవాస – వివరముల రాబట్లి దసరు.
మరణ మని ప్ూరాణహుత్ర –బలి – సరానాశనము” – కాదనియు, కేవలం
ప్ునరావాస త్యలయమనియు, - వలస, ప్ునరుజీజవనము మాత్రమన
ే ని గ్రహం
ి చిన,
దసుఃఖము చాల వరకు ఉప్శమించి, దసుఃఖిత్యలు, శాంత్ర నొందసట్ త్థయము.
విగ్త్ దయహుడెన
ై జీవుడు, మరణానంత్రము, సూక్షమ దివయ దయహమున,
సూ
థ ల దయహ రుగ్మత్ల‘బాసట, తయజ్యమయముగ్ విలసటలుు నట్లు, దివయ దృష్ట ి తో
వీక్ష్ంచగ్ల మహనసభావులు, ఉప్నిష్దేష్
ు లు,
ి ప్ రవచించిన ప్ రమాణములు గ్లవు.

226
 ఇది కేవలం విశాాసమన
ై ంత్ మాత్రమున మానవులకు దసుఃఖరాహిత్యము –
శాంత్ర చయకూర జ్ఞలవు. వేయ ప్ రవచనములకని ఒకక అనసభూత్ర లెసు. ప్ రత్యక్ష
ప్ రమాణమే కావాలి!
భగ్వంత్యని అనంత్ సృష్ట ి చిత్రణంలల, “మానవు” డ కక దివయ చయత్.
భగ్వంత్యడు దయామయుడు – ప్ేరమ సాగ్రుడు – కరుణామూరి;ి త్న దివయ
రచనయైన “మానవులనస” - - - త్న చయత్యలారా, దయా విహమనంగా, కఠిన కరకశ
కసాయ వలె, సరా నాశన కాండకు ప్ూనస క నసనని ఏలా నమిమ భరించడం? కావున,
ఇందయదయ దివయ రహసయ – ప్రమ గ్ుహయం, త్ప్పక అంత్రూభత్మై వుండాలని బుదిు
మంత్యలూహించక త్ప్పదస.
ప్శాితాిప్ త్ప్ుిలెైన మానవుల పాప్ములనస మనిించి, వారి ప్ుణయములనస
మాత్రము అక్షయ మొనరిి భగ్వంత్యడు పార ణులనస రక్ష్ంచి అభయమొసంగ్ు ననెడ్
అశావాదసల సటదాుంత్ము, నిరాశా, నిరేాద బాధిత్యల కమృతోప్మానమని వేరుగా చెప్ప
నకకర లేదస.
మానవుడెంత్ గొప్ప వాడెైననస, అనంత్ సృష్ట ి లల అణు మాత్యరడయ. మానవుని
ఘన ప్ రజ్ఞ అత్యలపము. భగ్వంత్యని ’సృష్ట ి – దృష్ట ’ి లల కీట్క పార యము.
మానవుడెంత్ గొప్ప వాడెైననస, సరాారపణ – సరాాంకతత్ – శరణాగ్త్
ప్థము నాశరయంచ కుని సరానాశనం గాక త్ప్పదస. అహంకారమే జ్నమ జ్రామృత్యయ
విష్ చక ర భమ
ర ణ కారణము.
భకత,ి భగ్వంత్యని జ్యంచసట్కు – సాాధీన మొనరుి క నసట్కు, ప్రమ
మంత్రము. భకుిలలల “అననయ భకత,ి ప్రాభకుిలు”, మణటమయ కతరీట్ములు. దయాష్ భకతి
అత్యంత్ దసరుభత్రమైనది కాని, ససలభ సూక్షమ గ్మయము.
జీవుడు చిరంజీవి. ప్రాత్పరాంశగా ప్రిగ్ణటంప్ఁబడ్, భగ్వంత్యని “సృష్ట ి –
సట థత్ర – లయ” జ్గ్నాిట్క రంగ్ సవమల పాత్రధారిగా రాణటంచి రంజించడ మొక
మహాదాశ్రరాాదంగా వునిది.
“జీవుఁడు – బరహమ – ప్ రకృత్ర” – యీ అనాది త్రయమునస వేదము
ఉప్పాదించడం మరువ రాదస. కాని, మరణానంత్రము జీవుడు (Individual Soul)
– ఏంత్ కాలం? ఎకకడ? ఏ రూప్ంతో? ఏ విధంగా? ఉండడమనే ప్ రశికు త్ృప్ట ి
కరమైన జ్వాబులు, శాసిర ప్రిశనధనలందసఁ గానిపంచడమే గాని, ప్ రత్యక్ష్నసభవ

227
నిదరశనముల కందడం లేదస. “ప్ూనకం” ( Possession or Obsession)
సందరాభలలు సేకరించిన విష్యములు ఒకట్టతో నొకట్ట ప త్యి కుదరట్ం లెదస.
ఈ అదృశయ సూక్షమ దయహుల రాజ్యంలల క రమ బదుమైన జీవనము, దసష్ ి
శిక్షణ, శిష్ ి రక్షణాది, ఆదరశ విధానాలతో భగ్వంత్య నేలా త్ృప్ట ి ప్రచి, ధనసయలు
కావడం అనే ప్ రశిలు ఆలాగే నిలిి పోయాయ. ప్విత్ర గ్రంధములు – ప్ రవకిల
ప్ రవచనములు – అవతార మూరుిల సందయశములు – కూడా, యీలాంట్ట యక్ష
ప్ రశిలకు సరియన
ై సమాధానా లివాక పోవడం శనచనీయం.
మానవుడు ఎంత్ విజ్ఞఞన వంత్యడు – మేధావి –విచార ప్రుడు – అనసభవి
– నానా ప్రిశనధనలఁగావించిన ఘనసడెైననస, యీ దృశయ ప్ రప్ంచంగాక, ఇంకనెినిి
సూక్షమ ప్ రప్ంచములు గ్లవో వాట్ట రహసయము లేమిట్ో – అచిట్ట వారి ఆచార
వయవహారములు – ఆవాస, జీవన విధానము – దెైనిక చరయలు – సంకలప సాధనలు –
ప్ రగ్త్ర ప్ురోగ్త్యలు ఏలా తెలిసట కోగ్లరు?.
భగ్వంత్యని అనంత్ కోట్ట బరహామండ నాయకత్ాంలలని, ఆదయంత్ రహిత్
లీలాత్రంగిణట ఏలా ఊహించ గ్లము? ఇవనిియు మానవ మేధ కందని దివయ
రహసయములు గ్నె నిలిి పోయాయ.
భౌత్రక సాధనలతో, ప్ రకృత్ర రహసయములనస మానవుడు, అదృష్ ి వశాత్యి
కనసకోకగ్లుగ్ు త్యనాిడు. కాని, సూక్షమ ప్ రప్ంచము లలల, ఆయా ప్ రకృత్ర
రహసయములనస, సూక్షమ దయహం తోనే ప్రిశనధనలు జ్రుప్డం ససలభసాధయమే నేమో
ననిప్టససింది. ఎందసకన, సూ
థ ల సాధన ప్రికరాల పార ప్కం అత్యంత్ ప్రిమిత్మే కదా!!.
దీనిని బట్టి, అంత్రిక్షమున మంత్ర ముగ్ుముగా నిలిి యుని దివయ లలక వాససలు
మనకని అత్యధిక శకతి సంప్నసిలెై యుండ వచసినస.
లేదా, ఆ నక్షత్ర - గ్రహ – మండలములు కేవలం, అగిి గోళ్ములు గ్నో లేక
మంచస ముదేలు గ్నో –చెైత్నయ విహమనమై – జ్డములుగ్నో ఉండ వచసినస.
అనంత్ కోట్ట బరహామండముల ఆంత్రయ రహసయ విచార – వివరణలు
అగ్మయ గోచరములే!!
చందర మండలము రండవత్ూరి చయరుక ని గ్గ్నగాముల కచిట్, ప్టడుగ్ు
పాట్లన – బరహామండమన
ై శబేములనస వినిప్టంచడం – ఆ ధానసల దదేరింప్ులు

228
భూలలక వాససలు (Earth Contact Control) శాసివే
ర త్ల
ి ు విని, విససి పోయ వాట్ట
ఆంత్రయమునస నాట్టకత, నేట్టకత గ్రహం
ి ప్క, ఊహకందనివి గ్నే గ్ురింి చారు.
“చందరమండలమవాపోిత్ర - - - “
-- గీత్
చందరమండలము సూక్షమ జీవులకు ఉనికతగా మన శాసిములు ర ప్ేరొకనివి
గ్దా!! ఉప్నిష్దేష్
ు కతి దయమినిి ఆశిరయముగానేరదస!! ప్టత్ృయాన – దయవయాన
ప్ రశంసలందీ విచారము సససపష్ ము!!
ి
మరణ గ్రంధసలు ( Death Glands) సహసారర కమలమున (Brain) లల
గ్లవని నవీన శాసిజుఞ
ర లు కని ప్ట్టినారు. మరణ కాల మాసనిమన
ై త్రి, అవి ససష్యప్ట ి
నసండ్ మేలొకని మరణ కారణ కారయక రమానిి సాగించసననినిి, వాట్టని ముందస
తొలగించసట్ వలు మానవుడు మృత్యయవు వాత్ ప్డకుండా, అమృత్ సారూప్ుడగ్ుట్
సాధయమని, నిప్ుణుల అంచనా!!
మానవుడెనిి బృహతాుధనలందసతీిరుణడెన
ై నస, మృత్యయంజ్యుడగ్ుట్కు
ఇంకా ఎంత్ కాలము ప్ట్లి నో?
ప్ునరజనమ - కరమ సటదాుంత్ము.
“జ్నన – మరణ” చక ర భమ
ర ణ విధి విలాసమే ప్ునరజనమ రహసయ కథనము.
అవతారముల సమసయ కూడా దీని నాశరయంచినదయ! సూక్షమ జీవులు – భూత్ ప్ేరత్
ప్టశాచాదసల ఉనికత, దయయముల బడద, ప్ూరా జ్నమ సమృత్యల గాధలు మొ||
ప్ రదరాశనానస భవములు - - - ప్ునరజనమ సటదాుత్ము మీద ఆధార ప్డ్నవే.

శను|| బహూని మే వయతీతాని జ్నామని త్వ చారుజ న

తా నయహం వేద సరాాణట న త్ాం వేత్ థ ప్రంత్ప్
తా|| అరుజ నా! మన యరుారకు అనేక జ్నమములు గ్డచిపోయనస. నీ
జ్నమలు, నా జ్నమలు నే నెఱ్సంగ్ుదసనస. నీ వెఱ్సగ్వు.

“ ఓ అరుజ నా! మనమిది వర కనోి మారుు జ్నిమంచినాము”

-- భగ్వదీగత్. అ. 4. శను. 5.

229
 శను|| జ్ఞత్సయ హి ధసరవో మృత్యయుః ధసరవం జ్నమ మృత్సయ చ
త్సామ ద ప్రిహారేయఽరే థ సత్ాం శనచిత్య మరహసట
తా|| ప్ుట్లి ట్ గిట్లి ట్, ఈ రండునస అనివారయమగ్ు విష్యములు. ఈ
అడుడ ప్ట్ి లేని విష్యముల గ్ురించి శనకతంప్ ప్నిలేదస.
“జ్నన మరణ ములు తో బుట్లి వులు. ఒకట్ట వెంట్ నొకట్ట వచసిట్ త్థయం”
-- భగ్వదీగత్. అ. 2. శను. 27.
“జ్ఞత్సయ మరణం ధసరవం”
శను|| యం యం వాప్ట సమరన్ భావం త్యజ్ త్యంతయ కళేబరమ్
త్ం త్మేవెైత్ర కౌంతయయ సదా త్దాభవభావిత్ుః
తా|| మరణకాలమునం దెట్టి భావన గ్లిగిన, దానికనసకూలమగ్ు జ్నమము
నే మరల జీవిధరించసనస.
“మరణ కాలము నందెట్టి భావము కలిగన, దాని కణనసగ్ుణముగ్ు జ్నమయే
మరు జ్నమమున పార ప్ట ించసనస.
-- భగ్వదీగత్. అ. 8. శను. 6.

శను|| మా ముప్ేత్య ప్ునరజనమ దసుఃఖాలయ మశాశాత్మ్

నాప్ుి వంత్ర మహాతామన సుంసటదం
ిు ప్రమాం గ్తాుః
తా|| ననసి ప ందస మహాత్యమ లుత్ిమ గ్త్రని ప ందసదసరు. అట్టి వారికత
మరల జ్నమము లేదస. జ్నమయేగ్దా దసుఃఖమునకు కారణము.
“ననసి ప ందస మహాత్యమలుత్ిమ గ్త్రని ప ందెదరు”
- భగ్వదీగత్. అ. 8. శను. 15.

శను|| ప్ రయతాి దయత్మానససి యోగీ సంశుదుకతలిుష్ుః

అనేకజ్నమ సంసటదుఃు త్తో యాత్ర ప్రాంగ్త్రమ్
తా|| పాప్ఫలము లనసభవించసట్కు క నిి జ్నమలు ప్ట్లి నస. అట్టి
పాప్ములనిియు శమింప్చయససక ని, కోట్ుక లది జ్నమములలల సంపాదింప్ బడ్న

230
సంసాకర బలములచయ కడప్ట్ట జ్నమమున యోగియై (100 గ్ుణములు
సంపాదించినవాడెై) ముకతని
ి ప ందస చసనాిడు.
“పాప్ములనసభవించసట్కు, క నిి జ్నమములు ప్ట్లి నస. అనేక
జ్నమములందలి సంసాకరములచయ మోక్షము”
-- భగ్వదీగత్. అ. 6. శను. 45.

శను|| ప్ూరాాభాయసేన తయనెైవ హమీయతయ హయవశన ప్టసుః

జిజ్ఞఞససరప్ట యోగ్సయ శబే బరహామత్ర వరితయ
తా|| ఈ జ్నమమున త్న కతష్ ము
ి లేక పోయననస, ప్ూరాజ్నమమున
చయయబడ్న కరమబలముచయ మనససు ఆ వెైప్ునకే యీడుినస. ఇంత్ యేల? యీ
విష్యము నందస తెలిసటక న యచిగ్లవాడునస క రమముగా ముకతి నొందసనస.
దయహ (భౌత్రక) సంబంధ మన
ై విదయలు దయహాంత్మున (మరణము)
నశించసనస. కాని, ఆత్మ (ఆధాయత్రమక) విదయ ఆత్మ వలెనే నశింప్క జ్నమ జ్నమ కు అంట్ట
ప్ట్లి క నసనస.
సాపాివసథలల ప్ రత్ర యొకకరి సంసాకరములు – ప్ూరా జ్నమ వాసనలు
బయలపడునస. సూక్షమ దయహానసభవాలు --
“ప్ూరా జ్నమములందలి అభాయసముల వలు - - - - - - “
-- భగ్వదీగత్. అ. 6. శను. 44.
ఈ జ్నమమున నిరుగణోపాసన – బరహమ సాక్ష్తాకర మివాకుని,
1. మరణ సమయమున గాని,
2. జ్నామంత్మున గాని,
3. బరహమ లలకమున గాని – ఫల మిచిి మోక్ష మొసంగ్ునస.
-- వేదాంత్ ప్ంచ దశి. (Stanzas 136-137)
శను|| సరా భూతాని కౌంతయయ ప్కర ృత్రం యాంత్ర మామికామ్
కలపక్షయే ప్ునసాిని కలాపదౌ విసృజ్ఞ మయహమ్
తా|| నేనే సరాభూత్ములనస వాని వాని కరామనససారముగా ప్ుట్టించసచసనాినస.
లయము చయయుచసనాినస, బరహమ నిమిత్ిమాత్యరడయ! జీవులసాత్ంత్రములెై
భగ్వానసని యందసనివి.

231
 “కలాపంత్మున లయమై, కలాపరంభమున త్రరిగి వాని వాని
కరామనససారంగా ప్ుట్టించస చసనాినస”
-- భగ్వదీగత్. అ. 9. శను. 7.
కరమకు నమసాకరము - - -
-- భరిృహరి.
వార త్ వెంట్ గాని వరమీడు దెైవంబు,
చయత్ క లదిగాని వార త్ కాదస
వార త్ కజుడు కరి – చయత్కుఁదా కరి ||విశా||

శను|| యత్ర కాలే త్ానా వృత్రి మా వృత్రించెైవ యోగినుః

ప్ రయతా యాంత్ర త్ం కాలం వక్ష్యమి భరత్రషభ
తా|| ఏ సమయంబున మరణటంచిన ముకతయో
ి , ఏ సమయమునందస
మరణటంచిన మరల జ్నమ వచసినో ఆ కాలమునస చెప్పదనస.
“ఏ ఏ కాలమందస జ్నిమంచిన ప్ునరజనమ వచసినస”
-- భగ్వదీగత్. అ. 8. శను. 23.

శను|| అగిి రోజ ుత్ర రహ శుశకుుః ష్ణామసా ఉత్ిరాయణమ్

త్త్ర ప్ రయాతా గ్చేంత్ర బరహమబరహమవిదయ జ్నాుః
తా|| ఉత్ిరాయణ ప్ుణయ కాలమునందసనస, శుకు ప్క్షము నందసనస, ప్గ్ట్ట
వేళ్నస మరణటంచస బరహమ వేత్ల
ి ు బరహమమునస చెందసచసనాిరు.
-- భగ్వదీగత్. అ. 8. శను. 24.

శను|| ధూమో రాత్రర సిథా కృష్ుఃష్ణామసా

ణ దక్ష్ణాయనమ్
త్త్ర చాందరమసం జ్యయత్ర రోయగి పార ప్య నివరితయ
తా|| దక్ష్ణాయనమునందసన , కృష్ప్క్షము
ణ నందసనస, రాత్రర వేళ్నస
మరణటంచిన యోగి చందర లలకమునకుపోయ, అచిట్ ఫలమనసభవించి, మరల జ్నమ
మత్యినస.
-- భగ్వదీగత్. అ. 8. శను. 25.

232
 ఈ ఉత్ిరాయణ, దక్షణాయన కాల మరణ కారణ సమసయ “యోగి” (కరమ,
భకత,ి యోగ్ుల) కే. జ్ఞఞని ప్ రసకతి లేదస: ఉండ బోదస – జ్ఞఞని సరాాతీత్యడు.
-- ప్ునరజనమ సటదాుంత్ దరపణం.

శను|| శుకుకృష్ే ణ గ్తీ హేయతయ జ్గ్త్ శాశశాతయ మతయ

ఏకయా యా త్యనా వృత్రి మనయయాఽఽవరితయ ప్ునుః
తా|| శుకుగ్త్రలల మరణటంచిన వారికత ముకత,ి కృష్గ్త్రలల
ణ మరణటంచిన వారికత
మరల జ్నమ కలుగ్ునస.
“ప్టత్ృయాన – దయవయాన – ప్ునరజనమ ప్ రశంస”
-- భగ్వదీగత్. అ. 8. శను. 26.

శను|| ప్రితారణాయ సాధూనాం వినాశాయ చ దసష్కృతాం|

ధరమసంసాథప్నారాథయ సంభవామి యుగే యుగే||
తా|| సాధసవులనస రక్ష్ంచసట్కునస, అ సాధసవులనస నాశనము
చయయుట్కునస ధరమమునస సాథప్టంచసట్కునస ఆ యాకాలములయందస, దయశముల
యందస, అవసరము కలిగినప్ుడెల ు ప్ుట్లి చసందసనస.
“సంభవామి యుగే యుగే ---“
-- భగ్వదీగత్. అ. 4. శను. 8.
శను|| జ్నమ కరమ చ మే దివయ మేవం యో వేత్రి త్త్ిాత్ుః
త్యకాతతదయహం ప్ునరజనమ నెైత్రమా మేత్ర సోఽరుజ న!
తా|| అంత్రంగిక దృష్ట త
ి ో నాజ్నమ కరమముల నెఱ్ింగినవాడు
ముకుిడగ్ునస.
-- భగ్వదీగత్. అ. 4. శను. 9.
శను|| తయ త్ం భుకాిా సారగలలకం విశాలం క్షీణ ప్ుణయ మరిు లలకం విశంత్ర
ఏవం త్రయీధరమ మనసప్ రవనాి గ్తాగ్త్ం కామకామా లభంతయ
తా|| ఇట్లు సారగభోగ్ముల ననసభవించి, మరల జ్నమమత్రి, మరల
సారగమునకుపోయ మరల ప్ుణయము నశించగా భూలలకమునకు వచసిచసనాిరు. వారీ

233
రండు లలకముల మధయ త్రరుగ్ుచసనాిరు. (గ్రభనరకమునస దాట్ లేక పోవు చసనాిరు)
-- భగ్వదీగత్. అ. 9. శను. 21.
శను|| ఇషాి ప్ూరిం మనయమానా వరిష్ంఠ
నానయచయరియో వేదయనే ి ప్ రమూఢాుః|
నాకసయ ప్ృష్ే ఠ తయ ససకృతయఽనస భూతాా
ఇమం లలకం హమనత్రం వా విశనిి ||
తా|| ఈ మంద బుదసులు యజ్ఞ కరమలు, ప్ుణయకారాయలూ మాత్రమే
సరోాత్ిమమైన వనసక ంట్ట అంత్కు మించినది లేదనసక ంట్ారు. వీళ్ళు భోగాలకు
ప్ుట్టినిళ్ుయన సారగలలకాలలల త్మ ప్ుణయఫలానిి అనసభవించి మళీు ఆ
లలకాలనస వదలి హమనమైన లలకాలలు ప్ రవేశిసాిరు.
-- ముండకోప్నిష్త్. భా. 1 – 2 – 10.
శను|| వేదాహం సమతీతాని వరిమానాని చారుజ న
భవిషాయణట చ భూతాని మాంత్య వేద న కశిన
తా|| మరణటంచిన జీవుల విష్యమునస, ప్ుట్ిబోవు జీవుల గ్ుఱ్ించియు,
బరత్రకతయుని జీవుల గ్ుఱ్ించియు నే నెఱ్సంగ్ుదసనస. ననొికక జీవియు తెలిసట
క నసట్ లేదస.
మరణటంచిన
ప్ుట్ిబోవు భూత్ములనిింట్టని, నేనస ఎఱ్సగ్ుదసనస. నేనస త్రరకాల వేదిని.
జీవుంచసచసని
-- భగ్వదీగత్. అ. 7. శను. 26.

శను|| పార ప్యప్ుణయకృతాన్ లలకా నసష్టతాా శాశాతీసుమాుః

ర ోి ఽభజ్ఞయతయ
శుచీనాం శ్రరమతాంగేహే యోగ్ భష
తా|| యోగ్ భష్
ర యి డు ప్ుణయలలకములలల క నిి సంవత్ురములుండ్,
అనంత్రమున ఆచారము, యోగ్ుయలగ్ు, సదాచారవంత్యలగ్ు, ఇశారయముగ్లవారి
యంట్ోు ప్ుట్లి నస.
-- భగ్వదీగత్. అ. 6. శను. 41.
ఇది దసరుభము, కాని, ఇట్టి వాని క క ఉప్ దయశకుఁడు కావలెనస.

234
 శను|| అథవా యోగినామేవ కులే భవత్ర ధీమతామ్|
ఏత్దిు దసరుభత్రం లలకే జ్నమ య దీదృశమ్ ||
తా|| కాదా? బుదిమ
ు ంత్యలగ్ు యోగ్ులయండులల బుట్లి నస. ఇట్టి
జ్నమము కోట్టమందిలల ఎవరికో యొకరికే లభయమగ్ునస; అందఱ్కు ద రకదస ie
దసరుభత్రము. Why? అట్టి బడడలకు అనాయాసముగ్ జ్ఞఞన బోధ యగ్ునస.
“యోగ్ భష్
ర యి లెైన వారు, ప్ుణుయలు, ఇశారయవంత్యలెన
ై వారి
ఇండులలఁగాని, అధవా యోగ్ుల గ్ృహములందస కాని జ్నిమంత్యరు”
-- భగ్వదీగత్. అ. 6. శను. 42.
“జీవుని అమరత్ాము , సూక్షమ దయహముల ఉనికతకత ఆధారము”
-- గౌత్మ సంహిత్. భా. 10-1-4.
“నీ వెట్లు ఈ జ్నమమున నభలష్టంచిన, మరు జ్నమమున దానినే
ప ందెదవు.”
-- ఛ్ాందయగ్య. భా. III – 14 – 1.
“జీవులు తాము కోరుకోని చోట్ు కేగ్ గ్లరు”
-- బృహదారణయకం. భా. IV – 3 -12.
శను|| కామానయుః కామయతయ మనయమానుః స కామభరాజ యతయ త్త్ర త్త్ర|
ప్రాయప్ ికామసయ కృతాత్మనససి ఇహ్మవ సరేా ప్ రవిలీయంత్ర కామాుః||
తా|| ఇందియ
ర భోగాలనస ప్దయ ప్దయ త్లచసకుంట్ట వాట్ట కోసం ఆరాట్ప్డయ
వాళ్ళు ఆ కోరికలు తీరడానికతగానస అకకడకకడ జ్నమ లెత్యితారు. కాని ఆత్మ
లాభంప ంది అనిి కోరికలనస ఆత్మలలనే లయం చయసటన ధనసయడ్కత ఈ జ్నమలలనే అనిి
కోరికలూ అదృశయమై పోతాయ.
“ప్ునరజనమ నీయంత్య కాలము లల అభలష్టంచినట్లు చయకూరునస”
-- ముండకం. భా. III - 2 - 2.
“అంత్య కాలప్ు కోరకలు మనిించఁబడ్ ప్ రసాదింప్ఁబడునస”
-- బృహదారణయకం. భా. IV – 9 - 5.
“ఆసని మరణ జీవి ఇచిగించస రీత్రని భగ్వంత్యడు జ్నమమునస
ప్ రసాదించసనస”
-- బరహమసూత్రములు. అ. III – 1 – 34.

235
 “కరమ ఫలముగా పార ప్ట ించస ప్ునరజనమ, మరియు త్దనసగ్ుణముగ్ు
పార రబుఫల భవిష్యత్యి – విమరశలనేకము”
-- శత్ప్థ బారహమణం. భా. X – 1 – 54, భా. XI – 4 – 4.
-- తెైత్ర
ి ీయ బారహమణం. భా. III – 11 – 86.
-- కౌష్వత్కత బారహమణం. భా. 25 (1).
“హంస సారూప్ుడ కకడయ జ్నన మరణ చక ర భమ
ర ణమునసండ్
ముకుిఁడగ్ునస.”
-- శరాతాశాత్రం. భా. 1 – 15.
“జీవాత్మకు లింగ్ము లేదస (నిరుంగ్ం), ఏ ఏ ఉపాదసల యందస
ప్ రవేశించిననస, ఆయా దయహములచయ రక్ష్ంప్ఁబడుచసండునస.”
-- శరాతాశాత్రం. భా. 1 – 10.
“దయహత్మ బుదిు (జీవత్ాం) నా నా యోనసలందస జ్నీమంచసనస”
-- శరాతాశాత్రం. భా. 1 – 6.
కాని, ముకి జీవులకు భగ్వంత్యనిలలనే ఉనికత. వారు లలక సంగ్రహారథమై –
విశా జ్న శరయో
ర భలాష్యలెై, వయకతత్
ి ామునస ప్రమేశారత్ామున లయంప్ఁజ్ేసట
యుండుట్ వలు అట్టివారికత కోరదగ్గది – చయయవలసటనదెదయ
ిే ు లేదస. ప్టత్ృ లలక
గ్త్యలకు వయకతత్
ి ాము – ఇహ ప్ర భోగ్ కాంక్షలుండునస. వాసనామయ దయహులు –
పార రబు బదసులు – ప్ుణయ ఫలభోగానంత్రం (భోగ్ భూములెైన సారాగదసలందస) – త్రరిగి
భువిని జ్నిమంత్యరు. ముకుిలకు ప్ునరజనమ లేదస. “భరి జత్” బీజ్ము వంట్ట వారు.
--- “సహగ్మనం ప్ునరజనమ సటదాుంతానిి ఆశరయంచినది. ఆవిశాాసంతో
అచరింప్ఁ బడయది”. –
--- ఈ జ్నమలలని ప్ేరమికుల అనోయనాయనసరాగ్ము. బలీయమయ
ై ుని, మరు
జ్నమ మందస కూడా వారు దంప్త్యలెై ఒండ రుల నాకరింష చస క ందసరు.
“Marriages are made in Heaven”
-- Shakespear (ష్ేకతుియర్ కవి)
--- “కాశి, గ్య, ప్ రయాగ్, బరహమ కపాలాది దివయ క్షేత్ ర (తీరథ) ములందస
ప్టండ ప్ రదానాదికముల నాచరించస సనాత్నాచారము కలదస. మరణటంచిన వారికత
ప్ునరజనమరాహిత్య మోక్షపార ప్ ిురథ మై ప్ూరణ విశాాసంతో అప్ర కరమల నాచరించెదరు”.

236
 --- “ప్ూనకము, మొ|| ప్ేరత్ముల (దయయముల) చిత్ర విచిత్ర సంఘట్నలు
నిత్య జీవిత్ంలల అనంత్ము గ్దా” –
--- అవతారములు - - కారణ జ్నసమలెైన మహాత్యమలు – హరనాథ్, సాయ
బాబా, మహర్ బాబా, రామకృష్ ణ ప్రమ హంస, గౌరాంగ్ ప్ రభువు మొ|| వారి గాధలు
– ముఖయంగా బుదుదయవుని జ్ఞత్క కథల సాక్షయమునకు మించినది గ్లదా?
ఈ లలకంలల పార ణట జ్నిమంచి , జ్ఞఞన మారి జంచి ప్ రతయయక వయకతత్
ి ా మంది, త్రరిగి
ప్రలలకంలల శాశాత్ ప్ రగ్త్రకై అనసప్ఁబడునస. అచిట్ కూడా క రమ వికాసమునస ప ంది,
త్రరిగి ప్ునరజనమఁ బడయునస. చరిాత్ చరాణంగా సాగి పోత్ూని యీ జ్నన –
మరణ విష్ చక ర వలయ ప్వ
ర ాహమొక ఘోర వాహినియై భగ్వంత్యని ప్ేర వెలసటనది.
-- శురత్ర.
ప్ునరజనమయే లేకుని యడల, మరణము ప్ేరమ జీవుల పాలిట్ కూ
ర ర,
వియోగ్, విషాదాఘాత్మునస శాశాత్ముగ్ రూప ందిచినట్ుగ్ునస. కాని, భగ్వంత్యఁడు
దయామయుఁడు, ప్ేరమసాగ్రుఁడు, ప్రమ కారుణయమూరి ి యనస సత్యము
నిరిావాదాంశము.
ఎంత్ కూ
ర రుఁడెైననస దయాష్ రోష్ కారణంగా, ఒకరి నిదేరిని చంప్ట
సాధించవచసినే గాని, శాశాత్ంగా అనంత్ కోట్ట హత్యలనస సాగించి, విశా విశాల
విషాదకాండల కరిృత్ా బాధయత్లనస భగ్వంత్యఁడు భరిసాిడా? అసంభవం.
అనూహయం.
అబాు! మనమే ఒప్ుపకోమే! ప్ేరమ సారూప్ుని, దీన బాంధవుని, దయా
సాగ్రుడెైన భగ్వంత్యని, జ్గ్జ్జనకుని, ఒక కట్టక కసాయగా చిత్రరంచయ యీ వూహనస
ఏలా అంగీకరింౘడం? అదిగో! విశాప్టత్ విగ్త్ జీవుల కలాయణారథ మ,ై శుభ శరయ
ర ససుల
క రకై, దివయ ధామములఁదెరచి యుండుట్ సహజ్ సత్యము.
ఇక ప్ునరుతాథన (Resurrection) ప్ రశంస అసంగ్త్ం. విచారణ రోజు
(Doom’s Day) న లేచసన దెది?
ే శిథిలమై – ప్ంచీకరణమై – రూప్ుమాసటన
పాంచభౌత్రక (జ్డ) దయహమా? దయహానిి ఎప్ుపడయ విడచి పోయన సూక్షమ దయహమా?
ఏముందా ఆ గోరీలల? సరి, విచారణానంత్రం, శిక్ష, (లేక బహుమానం) అనసభవం
ఎప్ుపడు? ఎకకడ? ఏ రూప్మున? దానికేమి సాక్షయం (ఆధారం)? త్రరిగి జ్నిమంచిన
గ్దా తీరుపననసభవింప్ సాధయమగ్ుట్?

237
 పార ణట వయకతత్
ి ామునస గోలలపక (నశింప్క) ప్ునరజనమ నందడం నిజ్ంగా
ఆనందకరమైన ఆశ్రరాాదమే. శుభదాయకం. కాని, వాకతత్
ి ాం నశించి, ప్ూరా జ్నామరి జత్
సంసకృతీ ప్ రగ్త్యలు లేకుండ (పార రబు – కరమఫల భోకిృత్ాం లేకుండ) – త్రరిగి
జ్నిమంచడం అరథము లేని కత రయ – సహేత్యకంగాని, శరమ, వృధా! పాప్ ప్ుణయఫలముల
ననసభవింప్ లేకుని కాళీ విచారణ లెందసకో? (జీవిత్ంలల) సృష్ట ల
ి ల త్ర త్మ
భేదములెట్లు గ్లె.గ ప్ునరజనమతో, నూత్న దయహమునస ధరించిన పార ణట, త్న ప్ూరా
జీవిత్ వృతాింత్మునస మఱ్చి పోవడం ఘోర మనిప్టససింది. కాని, ఆలాంట్ట మఱ్ప్ుచయ
ప్ూరా జీవిత్ సంబంధ భాంధవయ ప్రంప్రలు మభయ ప్ట్ిబడకుని, లలకంలల జీవితాలు
నా నా నరకయాత్నలకు లలనెై , ప్రసపర ప్ూరా విదయాషాగ్ుిల సమృత్యలు ప్ రజ్ాలించి,
విజ్ృభంచి, లలక మొక భీకర కదన రంగ్ముగ్ రూప ందక మానదని ససలభ గారహయము.
ఉదాహరణకు “భారాయ – భరిలు” - “మారక దయాష్యలు” “త్ర త్మ జీవనసలు” - -
వీరికత ప్ూరా జ్నమ సమృత్యలుని లలకం భీభత్ు భయానక కదన రంగ్ము గాక
మానదస.
అప్ుపడప్ుపడు, అచిట్చిట్, అసాధారణంగా ప్ూరా జ్నమ
సమృత్యలఁబడసటన క నిి సంఘట్నలనస చూసూ
ి నాిము గ్దా! ఇక ఆలాంట్ట వారు
ప్ూరా సంబంధ బాంధవయ ప్ రజ్ఞతో కీ రడా రంగ్ములఁ బరవశి
ే ంచిన, ఎంత్ గ్గోగలు,
అలజ్డ్, అశాంత్ర, విప్రీత్ విషాద ప్రిణామములు రేకత్యినోఊహింప్ఁదగ్ునస.
ఎందరందరో త్మ విషాద జీవిత్ములలలని చిత్ర
హింసలననసభవింప్ఁజ్ఞలక, త్మ జీవిత్ములకు తెర వెయయమని, భగ్వంత్యని పార రింథ చి,
మృత్యయవునాహాానించడం యీలలకాని కేమి క ర త్ి గాదస. త్యదకు విసటగి వేసారి ఎందరో
ఆత్మహత్యలకు సాహసటంచడం కూడా సరా సాధారణమన
ై అనసభవం.
“ప్ునరజనమ” అనగా యీలలకం లలనే జ్నిమంచాలని లేదస. వేరు లలకాలలుకూడా
మన వచసినస. జ్గ్త్యిలల జీవ కోట్ునంత్ము. జీవ సంఖయకు ప్రిమిత్ర లేదస.
అంత్రిక్షమున మంత్ర ముగ్ుముగా ప్ రకాశించసచసని అనంత్ కోట్ట ఖగోళ్ములు, ఈ
భూమికనాి ఎనోివేల రట్లు ప్దేవనిసతాయనిి శాసిజుఞ
ర లే ఒప్ుపక నాిరు. ఇక ఈ
మానవుడెంత్? “అహంకార కత రమి” అంట్ే ఉలుకు వససిందా? జ్ై భగ్వాన్!!
భగ్వంత్యఁడు సరాాంత్రాయమి, - మాత్ –ప్టత్ – గ్ురుడు –సఖసడు –
సరాం - - - కాని, ప్ రత్యక్ష్నసభవం, సృష్ట ల
ి ల మరణ భీత్ర మహత్ిర భయానక సమసయ.

238
ఇందసకు సమనాయోచిత్ ప్రిషాకర విధానమే యీ రచన ఉదయశ
ు యము. దీనికత ప్ునరజనమ
సటదాుంత్ సట థరీకరణమే త్గ్ు సమాధానము. “యదాభవో త్దభవత్ర” –
జీవుడు దయవుడయ. కలపకం కత రంద నసనాిడు. “త్ట్లి డు తెఱ్సవఁబడునస” –
అడుగ్ుడు ఇవాఁబడునస” – “ప్టలువుడు ఆదసక నసనస”!
--- బైబల్.
“జీవుల జ్నమ ససాకర (వాసన) – పార రబు – సాధనాదసల మీదనే
అంత్యకాలప్ు కోరకలు మరు జ్నమముగా ఫలించి రూప ందస సమసయ ప్ూరిగ
ి ా
ఆధారప్డ్యుండునస”
--- శురత్యలు.
శను|| వాసాంసట జీరాణని యథా విహాయ నవాని గ్ృహాణత్ర సరోఽపరాణట|
త్థా శరీరాణట విహాయ జీరాణ నయనాయని సంయాత్ర నవాని దయహమ.||
తా|| పార త్ బట్ిలనస విడ్చి క ర త్ి బట్ి నెట్లు, మనజుడు ధరించసచసనాిడయ
అట్ేు దయహి ఒక దయహమునసవిడ్చి మఱ్ క దయహమునస ధరించసచసనాిడు
“త్లిు త్ండురలు త్మ బడడలకు క ర త్ి గ్ుడడలు ఇచసి రీత్రని,
భగ్వంత్యఁడు జీవులకు వారి వారి అరహత్లు – ఇచేలనస, బట్టి క ర త్ి దయహముల
నొసంగ్ునస!!
-- భగ్వదీగత్. అ. 2. శను. 22.
“జీవ సృష్ట ల
ి ల త్ర త్మ బేధములకు కారణ కరి భగ్వంత్యఁడు కాదస. వారి
వారి కరమ ఫలానస సారముగ్ జ్నమము సంపార ప్ ిమగ్ుచసండునస.—
-- బరహమ సూత్రములు. భా. I – 1 -34.
“జీవుల జ్నన – జీవనాదసలకు కరమ సటదాుంత్మే బలీయమైనదనియునస,
భగ్వంత్యన కేలాట్ట, జ్యకయము – ప్క్షపాత్ము – రాగ్దయాష్కారణాదసలు గాని
లేవనియు, కరమ ఫల ప్ రసాద కత రయకు, నిష్టరయ
ి ా ధారయము వహించసట్ – సాక్ష్గా
మాత్రమే ననియు శురత్యల ప్ రవచనము”.—
“ప్ునరజనమ” – “ప్ునరప్ట జ్ననం” – “ప్ునరప్ట మరణం”
-- శ్రర ఆది శంకరులు.
కరమములు మేలునిచసినస.
కరమంబులు కీడు నిచసి గ్రమలుదనకున్

239
 కరమములు బరహమకైననసఁ
గ్రమగ్ుడెై ప్రులుననగాఁనేమిట్టకతన్||
-- భాగ్వత్ము దశ. ప్ూ. భా. 32.

వార త్వెంట్గాని - వర మీడు దెైవంబు|

చయత్క లదిఁగాని - వార త్ కాదస
వార త్కజుఁడు కరి – చయత్కుఁ దాఁగ్రి ||విశా||

“కరమకు మించిన దెైవము లేదస

దయవత్లు కూడా కరమ బదసులే”
--- భరిృహరి.
భరిృహరి ససభాష్టత్ము లందలి కరమ ప్దుత్ర, విధానము కరమ
సటదాుంత్మునకు పార ణప్ట్లి . విశాసృష్ట ి సట థత్ర లయాదసలకు కూడ భగ్వంత్యని
కరామధికారులే చోదకులు. గీత్ యందలి కరమ సారూప్ నిరణయ మత్ర గ్ంభీర అమర
శిలపము.
సారథి లేని రథము వలె ఈ జ్డ జ్గ్త్యి త్నకు తానె సాయముగా, క రమ
గ్త్రని సాగి పోవుట్ కలు. ఏదయ ఒక మహత్ిర అదిాతీయ – అత్యదసభత్ అజ్ఞఞత్ “శకతి”
బలము ఆసరాలతో ఈ బృహత్ జ్గ్నాిట్కరంగ్ ప్ రదరశనము సాగ్ు చసండుట్ సహజ్
సత్యము. దీనినే “ప్ంగ్ాంధ సంబంద”ము
కరమ సటదాుత్ రహసయము – సృష్ట ి క రమ విధానము – ప్ రకృత్ర ప్ురుష్యల
సంసార రహసయ నిజ్ సారూప్ము, జీవ బరహమల ఏకత్ా సత్య సారూపానసభూత్ర మొ||
నవి సామానయ మానవ మేధాశకతి కందరాని త్త్ాములు.
శుష్క వాదయప్వాదములు – త్రక విత్రకములు – పాండ్త్య పాట్వ
ప్ రదరశనాదసలు, తారికకులనస, ప్ట్లు త్ప్టపంచి ఆగాధ ససడ్గ్ుండముల లలత్యల లలని
కీడుిక ని పోయ, అయోమయత్ాంలల దింప్ునస.
“బలేనగాదస బాలేయన” – ఈశార చింత్న మత్ర బలీయమైన దివయ వాహిని!
కావుననే మహామేధాశకతి సంప్నసిలెన
ై , ముని ప్ుంగ్వులు – ప్రమ హంసలు –

240
ఉప్నిష్దేష్
ు లె
ి ైన మహరుషల అనసభవ సటదాేంత్ విసపష్ ి ప్ రవచనములు సత్య దరశన
(అప్రోక్ష్నసభూత్ర) బోధకములు మనకు సరా శరణయము.
శ్రర రామకృష్ ణ ప్రమ హంస – శ్రర గౌరాంగ్ (చెైత్నయ) ప్ రభు చరిత్ల
ర
యందసనస, శ్రర బుదు భగ్వానసని జ్ఞత్క కథలందసనస ప్ునరజనమ సటదాుంతానిి
బలప్రుచస సాక్షయములనంత్ము.
క ందరు యోగ్ులు – మహాత్యమలు ధాయన సట థత్రయందస (బారహమమ సట థత్ర
నసండ్), ఆయాచిత్ముగ్, దూర దయశములందలి ప్ునీత్ సాధకులనస గ్ూడా
ననసగ్రహించి ఆకరింష చి, ఆదరించి, త్రింప్ఁజ్ేసటన ప్ూరా సంబంధ లీలా త్రంగ్
గాధలెనోియో గ్లవు. ఉ|| పాశాిత్య దయశవాసటయైన “పాల్ బరంట్న్” ద రకు దరశన
మొసంగిన శ్రర రమణ భగ్వానసని గాధ చరితాత్మకము.
మహాత్యమలు అనసగ్రహ మూరుిలు – ప్రుససవేదసలు గ్దా! త్మ
దివాయనసగ్రహ దృష్ట త
ి ో ప్రమ పాప్ులనస సహా ప్ునీత్యలనస – బరహమరుషలనస
చయయగ్లరుగ్దా! భోగ్ులెందరో యోగ్ులెైరి. ఉ|| వాలీమకత, శతాంగ్ుళీకుఁడు, జ్గాయ్
మదాయ్ లు, గిరీష్ చందరఘోష్, వేమన, బలా మంగ్ళ్ళఁడు, ఈలాంట్ట యత్యదసభత్
సంఘట్న లొక బృహదగుంధమగ్ునస. శ్రర ప్ రభు హరనాథ్, శ్రర సాయ, శ్రర మహర్ బాబాల
దివయ లీలా త్రంగిణట యీలాంట్టదయ!! భగ్వంత్యడు గ్ురు రూప్మున సాపోిప్దయశముల
చయసట అనసగ్రహం
ి చిన అనంత్ గాధలు – ఆరుిలెైన సాధకులనస సత్పథమున నియమించి,
అనసగ్రహించి, ధనయజీవులనస చయసన
ట ప్ునీత్ గాధలనంత్ము.
వారికత మూడు లలకములు – (మూడు అవసథలు) లేవు. ఏక ప్ రవాహం.
అంబ త్రరప్ురాససరుని (జీవత్ామునస) వధించి, అనసగ్రహం
ి చసట్నగా అనసగ్రహం కాదా?
ఆత్మ తీరథమందస – (భూ
ర మధయ త్రరవేణీ సంగ్ము – అదయ బరహమ తీరథము)
సాినమాచరించస వారినే పాప్ములు అంట్వు. ఇక అట్టి వారికత తీరథ
యాతారదసలనవసరం. లక్ష బాహయ తీరథములకనినస, ఒకక అంత్సవ ిరథము కోట్ట రట్కు ుకవ.
శరవణాదసలవలు, మూలాజ్ఞఞనము క రమముగా నశించి, ఆత్మ తయజ్ము
భాసటంచసనస; దీనికత రేయ – ప్గ్లు లేదస. లలన బయట్ కూడా సాయం ప్ రకాశమైనది.
హరిుః ఓం త్త్ుత్.

241
242
 9. క్షేత ా - క్షేతజ
ా ఞ ప్ా శాంస
ప్ాకృతి ప్ురుషుల లీలా విలాస రహసయము.
సూ
ూ ల సూక్ష్మముల కథనాం
భగవ్దగుత 13 అధ యయ వివ్రణము

క్షేత్ ర – క్షేత్జు
ర ఞ లు (ప్ రకృత్ర – ప్ురుష్యలు)
సూక్షమ రూప్మున సరాత్ర నిండ్ యుండు నప్ుపడు – “ప్ రకృత్ర”
యనియునస , ఒక ప్ రతయయక ఆకారము (ఉపాధి) ఏరపడ్నప్ుపడు “క్షేత్మ
ర ”నియు ప్టలువ
బడునస.
విశాల భూభాగ్ము (విసాిర ప్ రదయశము) ప్ రకృత్ర అందసరు. చిని చిని
విభజిత్ (విభాగ్)ములు – గ్ుడడములు లేక కయయలు అందసరు.. . . . . “సమిష్ట ”ి
మరియు “వయష్ట ”ి – అనస వాయవహారిక నామములు.
ప్ రకృత్ర తో సంబంధం లేనప్ుపడు -- (ప్ురుష్యడు) ఈశారుఁడు
ప్ రకృత్ర తో సంబంధం ఉనిప్ుపడు -- క్షేత్జు
ర ఞ డు (దయహ)ి
తానస నశారమగ్ు భౌత్రక (సూ
థ ల) దయహం కాదస – శాశాత్యఁడు ప్రుఁడు.
ప్ రకృత్ర -- ప్ురుష్యలు –అనాదసలు (కప్టల సాంఖయము).
క్షేత్ ర -- క్షేత్జు
ర ఞ లు.
దయహం – దయహి
ఆశరయ -- ఆశరయీ
ప్ురము -- ప్ురుష్యఁడు
ప్ రకృత్ర -- మూల ప్ రకృత్ర -- శకతి
ప్ురుష్ -- నిరుగణ మూరి ి -- “ప్ురవాసట”
అధాయత్మ – ఆత్మ – ప్ రత్యగాత్మ – జీవాత్మ – (అక్షరం = బరహమ శరీరం ధరించసట్ చయత్
జీవాత్మ).
బరహమ = అక్షరం = ప్రమం = ప్రమాత్మ
ఆత్మ = ప్ రత్యగాత్మ = జీవాత్మ –
కరమ = భూత్ సృష్ట ి కత రయ = (ప్ంచాగిి కరమ)

243
అధిభూత్ం = సమసి ఉపాధసలు ( ప్ుట్టి నశించసనవి)
అధి యజుఞ డు = అనిిట్టని గ్రహం
మ చస వాడు
అధి దెైవం = బరహమ దయవుడు –
క్షేత్మ
ర ు – 24 త్త్ాములు గ్ల ఉపాధి – శరీరం – జీవుని –
ససఖదసుఃఖములకు – మోక్ష సాధన మైన ధరామ ధరమముల సము పారజన సాధనము –
“కరమధరమ” సాధన క్షేత్మ
ర ు – దరశనము ప్కర ృత్ర – దృశయం – మాయ యొకక కారయం
ఉత్పత్రి నాశములు గ్లది. తాట్సథు ప్ురుష్ సానిిధయ యాజ్మానయము చయత్ శకతవ
ి ంత్మై
– వికసటంచి – ప్ రకాశించి – విజ్ృంభంచి, చలించసనది.
క్షేత్జు
ర ఞ ఁడు – దయహి – ప్ురవాసట (ప్ురుష్యఁడు) – దరష్ ి – అనసభవి – నిరాకార,
నిరుగణ, నిరంజ్న, నిత్య, సత్య, బుదు, ఆనందరూప్ుఁదస – ఉత్పత్రి యగ్ు జ్గ్త్యి
కంట్నస విలక్షణమన
ై ది – ఆదయంత్ మరుగ్నది – నిరుగణ బరహమము – కారయ కారణము
కాదస – రంట్టకతని అతీత్మైన త్ట్సథము – “లేదస – లేదని” బుదికు త గోచరించనిది –
అరథము కానిది. ”ఎట్ల చూచిన ఆత్మయే” జ్ేయ
ఞ ము –
-- మహోప్నిష్త్. అ. 6. శను. 16.
ప్ రకృత్ర ప్ురుష్య లనాదసలు – ప్ురుష్యని యందలి శకతయ
ి ే ప్ రదరిశత్ ప్ రకృత్ర.
వారి యవినా భావ అనాది సంబంధత్లా విలాసమే, వేద వేదాంత్ కథన కారణము.
ప్ రకృత్ర ఈశారుఁడు
(అచిత్) (చిత్)

ప్ురుష్
(చిదచిత్)
ప్ రకృత్ర ప్ురుష్యల లీలా విలాసము – అధరాణాంత్రగత్ “ముండక” మున – (మూడు
భాగ్ములు) వరింణ ప్ఁబడ్నది.
శను|| అప్ రమేయ మనాదించయ త్యత్ర శురతయయద మీరిత్ం |
మనసై వేదమాప్ ి వయమిత్ర ధనాయప్యతాశుర తా||
-- అమృత్ బందూప్నిష్త్.

244
తా|| బరహమము నిరిా కలపము – అనంత్ము –హేత్య దృషాి ంత్ములు లేనిది.
అప్ రమేయం – అనాది; అట్టి బరహమము నెఱ్సంగ్ు ప్ండ్త్యలు – ముకుిలు.
జ్గ్త్యి నకు నిమిత్ి కారణం -- ప్రమాత్మ
ప్ రకృత్ర -- జీవులు ఉప్దాన కారణములు
ప్ై మూడునస అనాది “అజ్ములు”
“జీవ – బరహమ”లు – చయత్నత్ా – పాలన – వాయప్య వాయప్క – సనాత్న,
అనాది, మూల రూప్ కారణమసమానములు.
ప్ రకృత్ర మాత్రము సూ
థ ల రూప్ విసిరణము. ప్ రళ్యమున నశించి
విలయంబగ్ునస. వీట్టకత కారణము లేదస. జీవుఁడు అనసభవి. దాందములఁదగ్ులొకని
– “అహం” నామ ధారియై – భారంత్ర జ్నయ (మాయాకృత్ర) కరిృత్ా కారణమున
అనసభవించస చసనాిడు.
ఈ “ప్ రకృత్ర ప్ురుష్” – “దయహ దయహి” సంసార మనాది. ఈ సంసారము –
బంధము – (చిదచిదగుంధి) – అవిదయ – మాయ – భారంత్ర – అజ్ఞఞన జ్నిత్మే!!
ఇదియు అనాది య!!!
సంసారఁజ్నన మరణ చక రమున కారంభమిది యది యని లేదస: జీవ
బరహమల భేదము అజ్ఞఞనము చయత్నే : బరహమ – “సాక్ష్ – కూట్ససథడు” – కాని అనాది
ప్ రకృత్రని త్గ్ులొకని జీవుఁడెై అనసభవించస చసనాిడు. సాయంకృతాప్రాధ ఫలమీ
జ్గ్నాిట్క రంగ్ లీలా విలాసము.
అట్లు కాదయని, అనాదిగ్ నిరమలమై నిరిాకారమయ
ై ుని బరహమము నసండ్యు,
త్దభనసిఁడెై సంసారిగ్ – హట్ాత్యిగ్ ఊడ్ ప్డెనని, కారణము కావలెనస. ఆ
జీవునకు ప్ూరాజ్నమ కరమ కారణము –ససఖ దసుఃఖ హేత్యవు కావలెనస.
“ఏకత్ామున బహుళ్త్ాము”
“అనేకత్ామున ఏకత్ాము” - ఎరుగ్ుట్ బరహమత్ా కారణము.
ఆకాశమంత్ట్నస వాయప్టంచి యునినస, దయనిని అంట్దస కదా! అదయ విధముగ్ ఆత్మ
దయహముంత్ట్ా వాయప్టంచి యునినస, దాని నంట్లట్ లేదస. ఇక అంట్కుని వానికత
ఫలమకకడ్ది. దయహి వేరు – దయహము వేరు.
ప్ రకృత్ర – ప్ురుష్యల సంసారమనాది. వీరిది అవినాభావ సంబంధ
బాంధవయము – ఒకట్ట లల రండు –రండూ ఒకకట్ే!!. “అనస లలమన – ప్ రత్ర లలమన”

245
(సృష్ట ి – లయ) – క రమబదుమన
ై – ఆగ్ని – జ్గ్ చిక ర, భమ
ర ణ కత రయ – భగ్వలీులా
విలాస రంగ్ నాట్కం - ఆగ్దస, - ప్ రభు ఆది సంకలప జ్నిత్ం – ఆదయంత్ మఱ్సంగ్ని –
సృష్ట ి లీలా నాట్కం. ప్ రకృత్ర – ప్ురుష్యల సంబంధం –ప్ంగ్ంధా సంబంధము వంట్టది.
ప్రసపరాప్ేక్ష్ నిబంధనము – “సంసారము” (చిద చిదగం
ు ధి)
భోగ్యమగ్ుట్చయ ప్ రకృత్ర – భోకి (అనసభవి) యగ్ు
ప్ురుష్యనప్ేక్ష్ంచసనస – ఫలం దసుఃఖ త్రయము.
నిరాాుపారి యగ్ు అయసాకంత్ము సానిిధయమున – జ్డమగ్ు లలహ మట్లు చలించి
– వాయపారి యగ్ునో, త్దీత్ర
ర గ్నే నిరాాుపారియగ్ు ప్ురుష్యని సానిిధయమున జ్డమన
ై
ప్ రదానము (ప్ రకృత్ర) శకతి వంత్మై – చలించి – వికసటంచి – విజ్ృంభంచస చసనిది.
తొలుత్ – ప్ రకురత్ర – ప్ురుష్యలు
త్రాాత్ క్షేత్ ర -- క్షేత్జ్
ర లఞ ు
(అచిత్) (చిత్)
వీరి కలయక యే “సంసారము” - సత్ + అసత్ = సదసత్ లేక చిద చిత్ -- జీవనము
“దయహి + దయహుల” = ఐకయము. దయహాత్మ బుది.ు –
అజ్ఞఞనమే -- బంధము -- జ్నమ కారణము
ప్ రజ్ఞఞనమే – మోక్షము – అమృత్ పానము
జీవత్ా (ప్త్న) – త్రరవిధ సోపానములు: -
ప్త్నం (I) దయహ ప్ రవేశం – దయవుడు ప్ుర ప్ రవెశం ప్ురుష్యడు, దయహి, క్షేత్జు
ర ఞ డు –
బంధం దయహ ధారణ తో బంధం (చెర) – ఆవరణ సట థత్ర.
“- పార జ్ఞత్ (కారణం) – (వయష్ట )ి ” X ఈశారాంశ (సమిష్ట )ి , ఉపాధి లేదస.
ఉపాధికలదస, లింగ్ శరీరము నిరుపాధికం –త్ట్సథం – లీల మాత్రం
10 ఇందియ
ర ములు + 5 పార ణ + ససష్యప్ట ి.-
మనో బుదసులు = 17
ప్త్నం (2) దయహాత్మ బుదిు - అవిదాయవరణ కారణంగా సాసారూప్ భంర శం.
అజ్ఞఞనం 10 ఇందియ
ర ములు + అంత్ుఃకరణ చత్యష్ య
ి కత రయలు త్నవే ననస క నస
“దయహాత్మ బుది”ు – సాసారూపాజ్ఞఞనము” – వయష్ట ి – సూక్షమం(తెైజ్స) X
సమిష్ట ి – హిరణయ గ్రాభంశ. (తయజ్య) –సాప్ి సట థత్ర –చత్యరుమఖ బరహమ –

246
ప్త్నం (3) సంసారము బాహము ప్ రప్ంచ సృష్ట ి – భోగ్ ప్దారథములు –
సంసారం (విష్యములు) సృష్ట ి – విష్యాసకతి – ఆకరషణ – భోగ్ము.
(లంప్ట్త్ాం) సంసారము – త్గ్ులు – త్రరప్ుట్ట –ఆవిరాభవము – వయష్ట ి – దయహం
(జీవా) జ్ఞగ్రత్ X సమిష్ట ి – విరాట్ాంశ – విశాత్ాం జీవుని ప్ూరణ ప్త్నం
– భష్
ర త్ాం
ి -
జీవత్ా మొక సంకలపముల ప్ుట్ి: సంసాకరముల కుప్ప: వాసనా మయ
అనసబంధం (ముడ్ – చిదచిదగుంధి) –
(1) విలాసారథమై – వేడుకల నభలష్టంచి దయహ (ప్ుర) ప్ రవేశంతో – బందీయై
– ఆవరణ (దయహ) చెర యందస త్గ్ులొకని – (2) క రమంగా – బాహయ (పార ప్ంచిక)
విష్య బోగ్ములఁనస మరగి, “సంసారియై” దశరందియ
ర ములు + అంత్ుఃకరణ
చత్యష్ య
ి కారయములు త్నవే ననసక ని – ’తానస వేరు – దయహం (ఆవరణ) - వేరనస
జ్ఞఞనం (సమృత్ర) లేక, దయహమేనన
ే నెడ:్ “భమ
ర – అజ్ఞఞనం – అవిదయ” వలు . . . . సత్య
జ్ఞఞనం నశించి, వాసివ సట థత్రని మరచి - - -(3) విష్య వేట్ల వలు . . .జ్నమ
జ్నామంత్రముల లంప్ట్త్ాం (దయహ + దయహ)ి సంసారం బలసట, - - - - “ఆత్మయే
దయహమనస” – దయహాత్మ బుదిత
ు ో - - - ప్ూరి ి భష్
ర త్ాం
ి దాప్ురించింది.
ఈ సంసార ప్దమవూయహయంలల చికతక – సా సారూప్ జ్ఞఞనం నశించి –
(సంసాకర) వాసనామయ – “జీవత్ా” మావహించి . . . . భమి
ర ంచి . . . మాయా
మోహిత్యఁడెై . . . . దాందముల తాకతడ్కత “ససఖ దసుఃఖ” ప్రంప్రల ననసభవించసచస -
__- జ్నన మరణ చక ర భమ
ర ణమునఁబడ్ . . . . దీనసఁడెై . . . అగ్త్రకుఁడెై . . .
అలాురుి . . . గ్త్ర . . . దసరభరము – దససుహము – ఇక దీని నసండ్ విముకతి –
మోక్షము – సా సారూపానసభూత్ర యే వాంఛనీయము. శరణయము.
దయహము దృశయము – ఆత్మ దరష్ ి : వే రలి క ననస అదయ తాక గ్లదా? కత్రి
త్ననస తానే కోసస కోగ్లదా? దృష్ ి త్ననస తానే చూచసట్ట్లు? . . . సరా సాక్ష్కత
సాక్షత్ాం లేదస గ్దా!!
“దయహో దయవాలయుః పోర కోి జీవో దయవసునాత్నుః”
ధరమ కరమ - క్షేత్మ
ర ు -- దయహి భవనము
బరహమ ప్ురము - ప్ంచ వనెిల చిలుక ప్ంజ్రము
జ్యత్రష్మతీ నగ్రము జీవ రథము

247
 నవదాార ప్ురము సప్ ి పార కారప్ు కోట్
దాారవత్ర - ప్ంచ కోశ నిలయము
త్రరప్ురాససర ప్ురం - ప్ురము - దయహము
ప్ రవిమల జ్ఞఞనపార కారము
శలయ కీలకములు – చరమము గోడ (వెల్ వెట్) ప్ూత్ – రకిమాంసముల
నింప్ు – నవదాారముల తో – అసట థ సంచయ ప్ునాదసలతో - . . . . మల మూతారదసలు
దసరాాసన – కత రమి సముదాయ సంకులము – ప్ూత్ర గ్ంధ హేయము – నఖ రోమాది
జ్డ వికాసముతో - - - క్షణ క్షణము మారుచస - - త్యదకు నశించసనస. ప్ంచీకరణమై
– మూల – ప్ంచ ధాత్యవులందస విలీన మగ్ునస. లయం.
ఈ దయహము – ప్ంచ కోశములు – మూడు అవసథలు – సప్ ిధాత్యవులు
మూత్ర ప్ురీషాదసలతో – నిరిమంప్ఁబడ్ – జీవునిచయ ఆశరయంప్ఁబడ్ – ’ప్ురుష్”
నివాసమైన “ప్ురమ” నస ప్ేర వెలసటనది. దయహి దయవాలయము. దశరందియ
ర
(దాార)ములు – అంత్ుఃకరణ (దసష్ ి చత్యష్ య)
ి సామంత్యలు – అంతా
మాయామయ. కలిపత్, చిత్ర రచన.
మనససు X బుదిు - ప్రసపర విరోధ భావములు గ్ల మంత్యరలు.
కామ కోర దాది సప్ ి శత్యర వరగముల దాడ్ నసండ్ కాపాడకుని, సరానాశనం –
లూట్ీ త్ప్పదస. జీవుడు దయవుడు ప్ునరిదర
ు ింప్ బడ వలెనని - - - జీవ ప్త్న
ప్దమవూయహ రహసయమునస గ్ురింి చి - - - త్రరోగ్మన (మోక్ష ప్థ) మారగమునస
ప్ట్ివలెనస.
ఇందియ
ర ముల దాారా మనససు అంత్రుమఖమై
మనససు బాహయ - సాచింత్ - No Permission
విష్యముల వేట్ మానాలి ఆత్మధాయనము లల (1)

బాహయ విష్యా కరషణలు ఇందియ

ర ముల ప్ రభావము No admission
వాసనల పార బలయము - - నాసనల ప్వకట్ – లంప్ట్త్ా (2)
విష్య చింత్నములు సంసాకరములు నశించాలి
అరికట్ిబడాలి

248
 ఈ రండు “బోరుడలు” – మనుఃఫలకమున వే రలాడ గ్ట్టి – విచార, వివేక,
వెైరాగ్య, ప్ురుష్ ప్ రయతాిదసలనస కావలి వుంచాలి. “భకతి – జ్ఞఞన – యోగాదసలనస” –
ప్ంచి, క రమ సాధనలందసతీిరుణడు కావాలి. . . . . జ్ై భగ్వాన్ . . . సాారాజ్య పార ప్ట ిరససి.
దయహ దయవాలయంలల – భగ్వదగృహంలల – ప్ రభు సానిిధయంలల – సరేాశార
దివయ సనిిధానంలల . . . . అరిష్డారాగది అమంగ్ళ్కర – అశుదు – అప్విత్ర – భష్
ర ి
సంకలపములనస, చొర నియయ వచసినా? శరవణ, మనన, విచార, వివేకముల త్రాాత్,
దయవుని జీవుని చయసట, జీవుని రాక్షససని గానస, త్యదకు కత రమి కీట్కాది త్ృణపాయంగానస
చయయగ్లిగన, అశుభ – వృత్యిలకు చోట్టచిి. మరి మరి అధయగ్త్రకత దిగ్జ్ఞరడం, ఆత్మ
దయరహం – ఆత్మహతాయత్యలయం కాదా? మంగ్ళ్కర – అఖిలాండ కోట్ట బరహాండ
నాయకుడు త్నలలదండ్గ్ గ్లడని తెలిసటనిి, ఊరుా ప్థగామిత్ాము లేకుని ఘోర
పాప్ంకదా?
ప్ృథిాలల పారివ
థ పార ముఖయ దయహాలునివి –
యమలలకంలల యాత్నాశరీరాలు – సూక్షమపార యంగా . . .
అంతా సాప్ి (తెైజ్స) అనసభవాలాుంట్టవి - “క్షీణ ప్ుణయ మరిు లలకం విశంత్ర” . . .
ప్ుణయ ఫల భోగా నంత్రం, త్రరిగి కరమ కారణంగా భూలలకమున జ్నిమంచక త్ప్పదస.
“ధరమ కరమ” దయహ ధారణ – ప్ునరజనమ త్థయము.
భౌదసులు యజ్ఞయగాదసలందస జీవ హింసల నిష్ేధం
ి చిరి. యజ్ఞముల
ప్విత్రత్ - ప్ూజ్యత్లనస ప్రిరక్ష్ంచిరి.
భౌదసేల కడప్ట్ట సారగం “త్యష్టత్ సారగం” - అనాగామి ప్థం . . . అనగా
“ఆగామి’ (ప్ునరజనమ) లేని దివయదామం.
“త్రయసట ంశతీ
రి సారగం” – 33 మహానగ్ర భాగ్ములు గ్ల సారగలలకము
కలదని భౌదసుల విశాాసం –
సహజ్ంగా – ప్ురుష్యఁడు ఉప్దరష్ ,ి నిసుంకలప సాక్ష్, తాట్సథుం –
ఉదాసవనత్ాం – పార రబుమువలు – జ్ఞగ్రదశ
ే యందస ఇషాి నిష్ ి విష్యానసభవముతో ససఖ
దసుఃఖాదసలు లేని సమయమున -“జీవుఁడు” దాసవనసఁడెై యుండునస. ఈ విధముగా
– నిసుంకలుపడెై – నిరమలలదయయగ్మున ఏ చింత్లు నస లేకుండు సట థత్రని “సహజ్ఞనంద –
ఉదాసవన సట థత్ర” అందసరు. ఇదయ సారూపానంద సూఫరి ి - - - ఇట్టి ఔదాసవనయమందస
కూడా “నేనస” (అహంకారము) అనస అభమానముండుట్ వలు – అనగా

249
“అహంకారానసభవం – (వాసన – సపరశ) ఉండుట్ వలు “బరహామనందము” – కలుగ్
నేరదస. అది యట్ునగా – “కుండ యొకక ప్ై భాగ్ప్ు చలుని సపరాశనసభవము వలె
(లలప్ల నీరుండ్నట్లు) - - మరియు --- ఉ|| చందర కతరణముల ప్ రభావమున చందర
కాంత్ శిలలు దరవించసనట్లు:
-- అయసాకంత్ము యొకక (అనాసకి – నిష్టరియ – నిరప్ేక్ష) సానిిధయ
ప్ రభావమున లలహము చలించసనట్లు.
-- సూరయరశిమ వలు కమలములు వికసటంచస విధముగా,
-- అగిి సానిిధయమున వేడ్ వెలుగ్ుల విసిరణ వలె,
-- ప్ురుష్యని సానిిధయం లల సవ కతరి బల పార బలయములబుునట్లు,
-- ప్రమాత్మ సానిిధయ ప్ రభావము చయ “ప్ రకృత్ర” చెైత్నయవంత్మై కత రయా
కలాప్ములు సాగించస చసనిది.
ఉపాధి పార ధానయంలలక ధరమం కదా? బాహయ దృష్ట ి బంధం – మోహ కారణం. అంత్రయ
– అంత్రావలలకం సత్య దరశన కారణం,
సరా వాయప్క బరహమము హృత్యపండరీకమున (దహరమున) విజ్ఞఞన ఘనమ,ై
అంత్రాయమిగా – అంత్రాత్మగా – ప్కర ాశించస చసనిట్లు ధాయనించడం – సాధకుని –
విధి: గ్ురాాజ్ఞ :- మరియు,
- బుదిజి వృత్యిల సంధసలలల తాత్కలిక సమాధి సట థత్ర వలె - అనగా హట్ాత్యిగా
- శబు వృత్యిల సంధసలలల ఏరపడు అదసభత్ – మహాశిరయ – ప్ రమాద –
- రూప్ వృత్యిల సంధసలలల ప్ రమోద క్షణములందసనస –

తొట్ితొలుత్ సవ రి సపరశ కలిగనప్ుపడు మొ|| ప్రిసట థత్యలందస, ఆ మంత్ర ముగ్ు –

అత్యంతాదసభతానసభవ (తాతాకలిక సమాధి సట థత్ర) సమరణీయము. “ప్ రకృత్ర –
ప్ురుష్యల” - అవినాభావ సంబంధ మంత్ నిగ్ూఢ మైన మహాదసభత్ చిత్రము –
ఈశారునికత పారాత్ర దయహారథమున సమము గానస|
విష్యణవునకు లక్ష్మ ఉరమున త్రరము గానస|
బరహమకు భారత్ర వాకాథైనమున సరాదా|

250
“ప్ రకృత్ర –ప్ురుష్యలు” – విడదీయరాని – సపషాి సపష్ ి – అవినాభావ సంబంధమత్ర
చిత్రము – అనాది – ప్ రతయయక ప్ుట్లనికత లేదస – శకతి (ప్ రకృత్ర) భగ్వానసని విడ్చి యుండ
జ్ఞలదస. ఇరువురు లేకుని ఏ నాట్కము లేదస.
ప్ురుష్ ప్ రకృత్యల వయకాిువయకి సంధి సట థత్ర రహసయం నిగ్ూఢము.-
మణట యందలి దీప్ట ి (కాంత్ర) వలె –
ప్ూవు యందలి తావి – వరణముల వలె –
శకుిని యందలి శకతి వలె –
కాని, సత్పదారథము నందస సాయం సృజ్న శకతి కలదస. పారమారికథ ముగా
సతాయ సత్యము లొకకట్ే: ఒకే వససివు యొకక రండు ముఖములునిట్లుగా!!
అరునారీశారుఁడు – నిరుగణ మూరి ి నసండ్ పారాత్ర (శకత)ి – సగ్ుణాంశ –
దయవి – ప్ రకట్టత్మై (బయలెాడలెడ్ సట థత్ర) “సృష్ట ి – లయ” కత రయారంభమున
దయయత్మగ్ునస. ఇదయ “సంధయవసథ” – ప్ రకృత్ర ప్ురుష్యల “సంయోగ్ వియోగా వసథ” –
“నిరుగణ సగ్ుణా వసథ” - - “దెైాతాదెైాత్” ఏకసథ రహసయ సట థత్ర. అత్యంతాదసభత్ చిత్ర
సంఘట్న గ్మనారహము.
“ప్రమేశారుఁడు – అత్ని యందలి శకత”ి (మాయ) ఇదేరు ఒకకట్ే –
అనాదసలే, ప్ రకట్టత్మైనప్ుపడు శకతి – మాయ ప్ రదరిశత్మై సపష్ ముగ్
ి దరశనమిచసినస.
లయంచస త్రి అభావము కూడ త్థయము.
కావున, “మాయ – అవిదయ” అభావ సారూప్మైననస సత్పదారథమందణగి
యునిది. భగ్వంత్యని – “సగ్ుణ నిరుగణ” భావములే జ్గ్లీులకు ప్ునాదసలు.
సంధయ – సంధి – అనగా యోగ్ము – రండు మనోవృత్యిలకు మధయ గ్ల
కాలము. అనగా మనససు యొకక గ్త్రని బహు జ్ఞగ్రత్గ
ి ా, గ్మనించసచస, రండు
సంకలపములకు మధయ రూప ందస నట్టి విరామ కాలమే “సంధి” – నిసుంకలప కాలమని
గ్ురింి ప్ వలెనస. “సంధయవారేి విధము తెలియండ్” - - త్త్ాము.
“అనిం బరహేమత్ర వయజ్ఞనాత్” -- అనిమే బరహమము
“పార ణో బరహేమత్ర వగిజ్ఞనాత్” -- పార ణమే బరహమము
“మనో బరహేమత్ర వయజ్ఞనాత్” -- మనసేు బరహమము
“ విజ్ఞఞనం బరహేమత్ర వయజ్ఞనాత్”-- విజ్ఞఞనమే బరహమము
“ఆనందయ బరహేమత్ర వయజ్ఞనాత్” -- ఆనందమే బరహమము

251
 త్యదకు మూలా విదయ – గాఢాంధకారమే ప్రమాత్యమడని వచింప్ుచసనాిరు.
ససష్యప్ట ి యందయమియుఁదయప్క, సరా శ్రనయ మాత్మ సారూప్మని “మూలా జ్ఞఞనము చయ”
అదయ కారణమని భమ
ర సటరి – “శ్రనయ వాదము”
కాని, కలిమి లేములు గ్రహం
ి చస సాక్ష్ – సరా సాక్ష్ – దరష్ ి – కూట్సథ
చెైత్నసయఁడనస నేనస.
“ననాిశరయంచి – విశాసటంచి శరణని వానికత, ప్ రకృత్ర (చెర – బంధము)
నసండ్ – విడ్ప్టంచి, నాలల చయరుి క ందసనస. లేదా – ననసి మరచి, విడ్చిన వారిని
సేాచాేనససారముగా “ప్ రకృత్ర” కే వదలి వేయు చసనాినస. శరణని వారిని ఏలా మరచి
అనాదరింప్ గ్లనస?” -- ప్ రభుహరనాథ్
ససలభ సత్య దరశన వివరణ - -
సూరోయదయంతో అత్ని వెలుగ్ులల అందరు త్మ త్మ నిదర నసండ్
మేలొకని, వాయపారములందస ప్ రవరింి చస చసనిట్లు - - -
శుదు చెైత్నయ సారూప్ుడనగ్ు నా సంబంధ మైన అంత్ుఃకరణ
(చిత్ - ప్ రకాశము)చెైతానాయంశముయొకక చత్యష్ యము
ి
వాయప్ట ి ప్ రభావ సానిిధయ బలమున--- జ్ఞఞన + కరేమందియ
ర ములు
మేలొకని (చెైత్నయము నంది) – త్మ త్మ ప్నసలందస నిమగ్ిమై “తామే”
ఆ ప్నసలనస చయయుచసనాిమని అభమాన (అహంకార) ముతో – శబాుది
విష్యములందస ప్ రవరింి చసట్చయ “దాందాముల” తాకతడ్ – “కరిృత్ా” – భోకిృత్ా”
ఫలాఫలము ససఖ దసుఃఖ భారంత్ర – తీవ ర + ససదీర ా విచార మత్యవసరము.
ఆతామనాత్మ విచారము చయత్నస సత్య–విలక్షణ, అఖండానంద చిదూ
ర ప్ుని కనస గొని -
గ్ురు – శాసోిుకుిల చయత్నస “బరహమసత్యం – జ్గ్నిమథయ” ల రహసయ భోధనస -
యుకత-ి - సాానసభవముల అనగా చత్యరేాద మహా వాకయముల సారమునస -
సాయముతోనస సాానసభవమున తెలుససక ని “బరహమ మూరుిలు”
కావలెనస.
సప్ ి భూమికలు -- జ్ఞఞన ప్ద సోపానములు.
శుభేచే – మానవుని జ్నమ – ఉత్ిమ సాథయని – భవ రోగ్ నివారణచే –
భగ్వదేరశనేచే – దివయ ప్ురుష్యల – మహానసభావుల దరశన – సేవానసగ్రహ

252
భాగ్యకాంక్షలు – సదాభవాది ప్ంచశ్రల భాగ్యం – ఊరథాగామిత్ాం – జ్ఞఞనభానూదయం
– అజ్ఞఞన మేఘావృత్ అంధకార నిష్కృత్రకత ప్ునాది.
సట థత్ ప్ రజ్ఞ – ఆశలు లేని (నిసుంకలప) మనససు – దృఢ వెైరాగ్య బోధయప్రత్యల తోట్ట –
అభాయస సాధనల కలవాట్ల ప్డడది – ఆనందము – శాంత్ర – త్ృప్ట ికలది – ముకి సట థత్ర.
ప్ుష్పములందలి మకరందమునస, భమ
ర రములు గోరలి, దాని వరణ వాసనలనస లెకక
చయయవు. త్దీత్ర
ర గ్నే నాద బరహమ మందస లయంప్ బడడ మనససు విష్యమలకై
ప్రువెత్ద
ి స.
“కదలని నివాత్సథ దీప్ శిఖ వలె” – మనససు అచంచలమై – ఉప్నయన
దృష్ట త
ి ో – బందస సట థరత్ నొందవలెనస”. – గ్ురూప్దయశము -
అచల యోగ్ం – సట థత్ ప్ రజ్ఞ – సహజ్ సట థత్ర – ఆత్మ నిష్ ఠ – నివృత్రి –
నిరమలలదయయగ్ం – బరహమలలకా వాప్ట ి - -
“సరా సంకలప సనాయసటయే అమనసక యోగీందసరడు”
తయజ్ుః ప్ంచకం -- “వెలుగ్ులు” –
సూరయ – చందర – నక్షత్ర – అగిి – విదసయలుతాదసలు (మఱ్సప్ులు), ఇవనిియు ప్ రకృత్ర
సంబంధమై సాయంప్ రకాశం లేక – ప్రంజ్యయత్ర సాయంప్ రకాశ ప్ రభావమున
ప్ రకాశింప్ఁబడు చసనివో, మరియు సరోాపాధసల కత రయలనస సాక్ష్గా – (నిష్టరియా ప్ర)
కనసగొనసచసనాిమో – ఆ “నేనస” – “నేత్ర – నేత్ర” నాయయ విమరశల వలు
ఊహింప్ఁదగ్ునస.
“కాన నగ్ు వాడనసఁగానస వినసము|
కానస, కాననస, వానిని గాంచస వాడ|
గాంచస వానిని సత్త్ంబుఁగాంచస వాడ|
నేనస – గాననస వికృత్యలు లేని వాడ||”
శుదు జీవునకు సాక్ష్ని – దరష్ నస
ి – అట్టి కూట్సథ చెైత్నయమునకు గ్ూడా సాక్ష్ని. త్యద
కతట్టి వాడనగ్ుదసనస. ఇవేవియు నేనస కానస; అనస వికారములు లేని –వృత్రి రహిత్
శుదు భోధ సారూప్ుఁడనస.
సూరయ ప్ రకాశము వలు జ్గ్దాాుపారములు జ్రుగ్ు చసండునట్లు – నా
చెైత్నయ వాయప్ట ి వలు - “అంత్ుఃకరణము” – “సరేాందియ
ర ములు” – “పార ణములు” వాట్ట
కత రయలు ఆయా ప్నసలందస “అహంకార” రూప్మున ప్ రవరింి చసచసనివి.

253
 సమసి జ్ఞఞనము – మరల మఱ్సప్ు – వేదవిధసలనస – నిష్టదు కరమలనస –
సరాం తెలియు చసని వాయప్కుడనస – సరాం “నేనే”-
ష్డూరుమలు – ఆకలి, దప్టప, శనకము, మోహము, జ్నన మరణము లనెడ్
– అనస దయహ ధరమములు –
త్రరభేధములు – సజ్ఞతీయ – మనసష్యయలలునే భేధం –
విజ్ఞతీయ – మృగ్, ప్క్ష్, కత రమి, కీట్కాది భేధం
సాగ్త్ -- చయయ, కాలు, నోరు, చెవి మొ||
Epiglottis = కాల మృత్యయవు –
దాారక = చత్యరాేారములు (ఎఱ్సప్ు – తెలుప్ు – నలుప్ు – నీలం) లలని, “ససనీలం”
(పాప్ = Pupil) –
ప్ంచ రంగ్ుల (చిలుక) ప్ంజ్రం కనసి – విశుాడు – జీవకళ్ కంట్ట పాప్లల కానిపంచస
చెైత్నాయంశయే “జీవ” (విశా) త్త్ాం. ఇదయ నేత్ ర సాథన మరమ గ్ురూప్దయశ సత్య
ప్ రవచనము. అత్యంత్ నిగ్ూఢ గ్ురు కీలకం: అరచయత్రలల వెైకుంఠం చూప్డం. . . . .
బంబ ప్ రత్రబంబ రహసయం – దరపణ గ్త్ం:
సంధయ అనగా – సంధించసట్ – కలియుట్ – యోగ్ము (వియోగాంత్యము)
– రండు మనో వృత్యిలకు మధయ నసని విరామము. వయవధి, యే “సహజ్ సట థత్ర”
సూ
థ లారథం – రేయంబవళ్ళు – పార త్ుఃసాయంకాలములు (రేయ ప్గ్లు సంధసలు) –
కాల సంధసలు – (intervals విరామములు).
సూక్ష్మరథం –జ్ఞగ్రత్ుాప్ి ససష్యప్ుిలు కలియు “సంధయ” వసథలు – అవసథల
సంధికాలము.
లేక, సృష్ట ల
ి యముల సంధికాలము – యుగ్ సంధి –మనససునస – లక్షయ
బరహమమందస – చయరుి – లయంప్ఁజ్ేయు సంధి కాలము.
లేక, త్రరవేణట సంగ్మం (ప్ రయాగ్) – గ్ంగ్ యమున సరసాత్యల కూడలి - -
-బాహయ “సంధి” తీరథ క్షేత్మ
ర ు–
అంత్ుః సంధి – భూ
ర మధయ త్రరకూట్ాదిర – ఇడ ప్టంగ్ళ్ ససష్యమిలు (చందర
సూరయ అంత్ుః జ్ఞఞన నేత్మ
ర ుల) చయరు లక్షయ సాథనము - - - మేరు శిఖరము, దహరము,
బరహమ కపాలాంత్రగత్ “బరహమ” లలకం - - -

254
సంధయయపాసన –
1. ముఖయంగా గాయతీర జ్ప్ము (అ + ఉ + మ్ = ఓం)
2. ఆదితోయపాసన – సూరయనారాయణమూరుిుపాసన. (సపార ణాయామ) -
సూరయ నమసాకరములు – దిగవ
ే తా సంసమరణము . . . కాల సంధి
ముహూరిములందస.
3. ఈశార పార రథన – గ్ురు ధాయనము – సంకలాపదసలు.
“నిసుంకలప సంకలపమే” యోగి ప్రమ లక్షయం – సంకలప రాహిత్యమే –
నిరమలలదయయగ్ము –మనససు ఇందియ
ర ముల దాారా బాహయ ప్ రప్ంచమందలి విష్యముల
వేట్కై - సంకలప వికలపముల – సాగింౘకుండుట్ – సాక్ష్గా – త్ట్సథ దరష్ గా
ి –
నిష్టరియా ప్రుఁడెై గ్మనిసూ
ి ండడం. ఇదయ “నిరమలలదయయగ్ము” – “సదాచార”
మందసరు.
గీ|| ప్ంచ విష్యములనసఁ –బంచయదయ
ిర ములచయ|
గాంచస తెలివి నేనస – గ్ప్ట వరేణయ|
ప్ంచకోశములనసఁ – బంచ భూత్ములనస|
నెంచి చూచస నట్టి – “యఱ్సక” నేనస||
తా|| బాహాయంభయంత్ర సమసి వృత్యిలనస తెలియుచస, వెలుగ్ు చసండు, మరియు
ప్ రకాశింప్ఁ జ్ేయుచసండు వెలుగ్ు నేనస. దృశాయదృశయ వివేకదశనస, - నేనస
“మనససు”నస గానస.
--- శ్రర సవతారామాంజ్నేయ సంవాధము.
1 2 3
సామానయ - జ్ఞగ్రత్ సాప్ి ససష్యప్ుిలు
4 5
అవసథలు విప్రీత్ - మూరే - మరణము
6 7
అతీత్ -- త్యరీయం -- త్యరీయాతీత్ం (ముకతి – మోక్షం)
(బారహమమ సట థత్ర)

255
 1. జ్ఞగ్రత్ - విశుాడు – దశరందియ
ర ములు + అంత్ుఃకరణ చత్యష్ యము-
ి
(10 + 4) = 14 త్త్ాములు – రంగ్ము – సూ
థ లావసథ – జ్గ్త్యి అనసభవం – అంతా
“సత్యం – శివం - ససందరం” – మలుకవ ఉనింత్ వరకే –
2. సాప్ిం - సూక్ష్మవసథ – తెైజ్స – లింగ్ శరీరము – (జ్ఞగ్రత్ సాప్ిముల
మధయ)
శుభ – ససఖ – ఆనంద - ప్ుణుయలకు
దిావిధ సాప్ిములు
(జ్ఞగ్రత్ సాప్ిముల మధయ సంధి కత రయ) అశుభ- కష్ ి –దసుఃఖ – పాప్ులకు

మరియు సాప్ిములు:- సత్య –అసత్య – మిశరమములని 3 విధములు.

సాప్ి కారకుడు ప్రమాత్మ, ఆత్మ కాదస. ఆత్మకు ఆ సేాచాేశకుిలు లేవు.
పార రబాునససారముగా సాప్ిము లేరపడ్ – జీవుని భోగింప్ఁజ్ేయునస. దయహ ప్ంజ్రమున
బంధింప్ఁబడ్న “జీవాత్మ” సేాచాేరహిత్మైన – ప్రిమిత్ శకతి గ్ల – పార రబు భోకి.
సతాయసత్య సాప్ిములు – (శుభాశుభ సాప్ిములు) రానసని శుభాశుభముల
సూచించసనస. నానా రకముల సాప్ిములు తారసటలుునస. జ్ఞగ్రత్, ససష్యప్ుిలు లేవు.
ఆత్మ జీవ శకతని
ి మభయ ప్ట్టి మరుగ్ు ప్రచసనస. అనగా, ఆత్మ ప్ రభావ
బలము వలునస, జీవిని (ప్రిమిత్ శకత)ి పార రబాునస సారముగ్నస - సాప్ిములే గాదస,
జ్నన మరణాదసలు (త్యదకు బంధ – సట థత్ – మోక్షములు సహా) పార ప్ట ించసనస. లేకుని,
ఎవారు కోరి “దసుఃఖ – అశుభ” సాప్ిముల కోరు క ందసరు? జ్ఞగ్రదవసథలల వలెనే
సాప్ిలలకం కూడా పార రబాునససారంగా సాగి పోవునస.
--- బరహమ సూత్రములు. అ. III. – 3 భా.
సాప్ి “రోగ్ము” జ్ఞగ్రత్ లల మాయ మగ్ు నట్లు – జ్ఞఞనోదయంతో –
మొదట్ట మూడవసథలు నశించి – సా సారూప్ జ్ఞఞనము ప్ రకాశించసనస.
ఆత్మ శకతి “చిత్” (వెలుగ్ు – జ్ఞఞనము) సాప్ి కారక మరియు
ప్ రకాశత్ాములకు మూలము.
3. ససష్యప్ట ి (నిదర) – ఇందస జ్ఞఞనానసభవం లేదస. కేవలం సమృత్యనసభవం.
ఇందస దెైాత్ సూఫరి ి లేదస. సమాధయవసథకు వయత్రరేకం. సా సారూప్ జ్ఞఞనం లేదస. అలసటన
జీవునకు రాత్రర నిదర – త్రాాత్ శకతి (ఉతయజి
ి త్) నిచసివాఁడు ఈశారుఁడు. మూలము

256
ప్రబరహమ. జీవుని యందడఁగి యుని నిదార శకతి నసండ్యే “సాప్ి – జ్ఞగ్రత్” లు
కలుగనస. నిదరలల అహంకారము లేదస. ఏగ్ుణము వయకిం కాదస. జ్ఞగ్రత్ సాప్ి జ్గ్త్యిలు
– మనససు కూడా లేవు. మేలొకనింత్నే జ్గ్త్యి దరశనమిచసినస. మనసేు సమసిము.-
ఈ మూడు వింత్ లలకములునస అందరికత ప్ రత్యక్ష్ నసభవములు.
ఇవే “త్రరప్ురములు”. – జీవత్ామే “త్రరప్ురాససరుడు” అనగా “మనససు”.
అంబ – ఈశార శకతి ఆరాధకులనసదురించసట్కై – త్రరప్ురాససరుని “మరింు చి” –
మోక్షము కట్ాక్ష్ంచసనస. అదయ “త్రరశ్రల” చిహిము.
మనససు అంత్రుమఖమైన, ప్ రజ్ఞఞ రూప్ముగ్నస, వెలుప్ల బ హి రగ త్మన
ై
మనో రూప్ముగ్నస మారుచసండునస. సంకలప వికలప సారూప్టణట యన
ై మనససు –
ప్ రప్ంచ రూప్మై – సరావాసనామయ సంసార బంధమునస –ప్దిల ప్రచసనస. అదియే
కారణ రూప్మై – ససష్యప్ట ిగా – “అవిదయ – అజ్ఞఞనము – ప్ రకృత్ర – మాయ”
అనఁబడునస.
అందస వలునే “కారయ – కారణ” రూప్మైన మనససు లేక పోవుట్యే
అమనసక యోగ్ మనఁబడునస. సమసి ప్ రప్ంచమునకునస, అధిషాఠనమ,ై అఖండమై
యుని ప్రబరహమమునస , దరిశంప్ఁగ్లిగ నప్ుపడు, కలిపత్ “మనససు” అందయ లయంచి,
సరాతార అఖండ చిదిాలాసము దయయత్మగ్ుట్యే “అప్రోక్ష్నసభూత్ర” అందసరు.
జీవుడు ఆత్మ ప్ రత్రబంబము – నిరుప్దరవుఁడు, ప్రిమిత్ శకతి గ్లిగన పార రబు
ఫలభోకి – నిగ్రహానసగ్రహ శకుిలు – సేాచేలేక – దయహావరణ బంధిత్యఁడు. ఆత్మ –
కూట్ససథడు (అనగా యందియ
ర సమేమళ్న కేందర వాసట) – తాట్సథు సాక్ష్ – దరష్ ి –
నాట్క దీప్ము – నిష్టరియాప్రుడు – ఫలభోకిృత్ా – కరిృత్ా – రహిత్యఁడు
విజ్ఞఞనమయ మరియు మనోమయ కోశముల యోకక విలయావసథ యే నిదర.
అజ్ఞఞనము నందస విలయమగ్ు చసనివి.
జ్ఞగ్రత్, సాప్ిములు బీజ్ పార యమున నిదర యందసండ్ – వికసటంచసనస –
విజ్ృంభంచసనస. వట్ (మఱ్ిఱ) బీజ్ము నందస గ్రభభూత్మైయుని “బృహత్ వృక్ష్
విరాభవము వలె – మాయామయ శకతి ప్ రభావమిదియే –
జీవాత్మ ప్రమాత్మయందస (ఆత్మ త్త్ామున) విలీనమగ్ుట్యే నిదర –
జీవుని ససఖ దసుఃఖము లాత్మనంట్వు. ససష్యప్ట ి అజ్ఞఞన సమాధి.
“ససష్యప్ట ి సాథన ఏకీ భూత్ుః ప్ రజ్ఞఞన ఘన మేవ” -- శురత్ర

257
తా|| ససష్యప్ట ి యందస ప్ రజ్ఞఞన నిధియైన ఈశారుఁడు ఆనంద మయ కోశ
మందసనాిడు.
మరియు –
“ససష్యప్ట ి సంబంధమైన మాయయందసని బుదిు వాసనలయందస
ప్ రత్రబంబంచిన ఆనందమయ కోశమునస” – ఈశారుఁడని యే వేదముల వచనము.
అందస నిదర మాయా రూప్టణటయని ప్టదప్ ఆనందమయ కోశమునకు “సరాజ్ఞత్ా”
మాపాదించసట్ అనసభవ విరుదుముగాదస.
ఏ జ్గ్త్ుాపాిది రూప్మగ్ు ప్ప్
ర ంచమునస ఆనందమయ కోశము
ప్ుట్టించెనో ఆజ్గ్త్యినస, ఇంక కవిధముగా మారుిట్కు, సమరథత్ మరవారికని
త
లేనందసన, ఆయానందమయ కోశమే “సరేాశారుఁడ”ని ప్ రవచింప్ఁబడెనస. అనగా
ఎవారవారి ప్ూరా కరామనస సారముగా (సంచిత్ పార రబాునససారముగా), ప్ుణయ పాప్
(ససఖదసుఃఖ) ఫలములు జీవునకు పార ప్ ిమగ్ునని యరథము.
ఆ యజ్ఞఞన సారూప్మైన ఆనందకోశమనెడ్ “కారణము” నందస, జీవుల
బుదిు వాసనలు – “గారమ ఫ్ోన్ ప్ే ుట్ు” లలని పాట్లు, మాట్ల వలె, చయరి లీనమై – లీనా
వసథలల నసండ్, సూదసలు త్గిలించినంత్నే “పాట్లు - మాట్లు” బయట్ప్డునట్లు –
ప్ రప్ంచమంత్యు “బుదిు వాసనలతో” – అనసకూల విష్య సానిిధయమున – సపష్ ి
ప్ రదరశనమగ్ుట్ సరాానసభవము. కనసక, ఆనందమయ కోశము “సరాజుఞ ” డనబడెనస.
నిదర యనగా సూక్షేమందియ
ర ములు మనససు నందస లయంచసట్. కాని
పార ణాగ్ుిలు మాత్రము సరాదా మేలొకనియుండునస. (ఉదానము)
సాాప్టికానసభవములనస సూక్షేమందియ
ర ములదాారా యజ్మానసఁడగ్ు మనససునకు
దృశయ ప్రచసనస. – దశవాయువులునస శరీర యంత్రమునకు చక రములు వంట్టవి. –
మూరే – గాఢ నిదర – మరణముల మధయసట థత్ర, అనగా మరణోనసమఖమన
ై
గాఢ నిదారవసథ – మరియు “త్యరీయ – నిరాాణ (మహా)“ మధయ సట థత్ర – జీవ
బరహ్మమకయము సపషాి నసభవము, జ్ఞగ్రదవసథనసండ్ – దిగ్జ్ఞరి (నేత్ ర సాథనమున నసని
విశుాడు) – తెైజ్స సారూప్ుడగ్ున – అనగా ఆత్మ తయజ్మందస క రమముగా
విలీనమగ్ునస. ఐకయత్ఁగాంచసనస. ఇది అనసభవవేత్ల
ి కవగ్త్మగ్ు
సాధారణానసభవము.

258
 5 జ్ఞఞనేందియ
ర ములు
4 అంత్ుఃకరణములు ప్రమాత్మ యందస లయంచిన -
6 తయజ్ములు మృత్ూయనసమఖమనిమాట్ -
5 పార ణములు

దశ విధ I. పార ణాపాన సమాన ఉదాన వాయనములు -- 5

పార ణములు II. నాగ్ కూరమ కృకర దయవదత్ి ధనంజ్యములు -- 5

“సమాధి” అనగా జీవ బరహ్మమకయము – బరహామభాయసము వలు లభయమగ్ు

బారహమమసట థత్ర – బరహమ కారము.
సమాధి – ప్ూరణ జ్ఞఞనానంద మయావసథ , త్యరీయ – సంప్ూరణ –
సాసారూపానసభవ – బరహామనందానసభూత్ర అఖండత్ా – బారహమమసట థత్ర – (Cosmos –
Super Conscious State) – బరంహాండమంత్యు – సంప్ూరణముగా “సారణ
దరవము” (కోట్ట సూరయ ప్ రభా భాసముగ్) – నిండ్ – అఖండ – అనంత్ – అప్రిచిేని
– ప్రమాత్మ చిదిాలాసానసభవమే!! త్రరప్ుట్ట ( Trinity ) కతీత్మైన సదాససి ప్ రదరశనము
– “భూమ” – “బరహమము” – “నేనస” అనిట్టి అదెైాత్ సట థత్ర.
మనో వృత్యిలు – అంత్ుఃకరణము - - - మూడు అవసథలకు ప్ై సట థత్ర:
త్యదిమొదలేకమై నిలుి నదయ బరహమము. దయహం
ే దియ
ర ాదసలు జ్డములు. అవినాశి –
సరాాంత్రాయమి యైన భగ్వంత్యఁడయ – సదాససివే – క్షేత్జు
ర ఞ ఁడెై సరా క్షేత్మ
ర ు (దయహము)
లందసనస, భాసటంచస చసనాిడు.
“దయహాత్మ బుది”ు దయహమే తాననస క నసట్ – భారంత్ర జ్నయమే “అజ్ఞఞనము” –
అవిదయ – మోహము – మాయ - - - ఆత్మ జ్ఞఞనమే అవిదాయ రోగ్మునకు ఏకైక
ప్రమౌష్ధము.
మోహము అవిదాయ కారణము. త్నిివృత్రికత జ్ఞఞనమే ప్రమా వధి. “నీవు
దయహం కాదస – దరష్ వు”
ి ఇదయ జ్ఞఞన మంత్రం.
విష్యములు విష్ప్ు తీగ్లు. ప్రుగ్ుచసనే యుండునస. మహా వృక్షములెై
యుగ్ములుగా దయవుని జీవునిగా బంధి చయసటనవి. వివేక విచార ఖడగంతో ఛ్యదింప్కుని –
శాశాత్ బంధము – ప్త్నము – సరా నాశము త్థయము.

259
 “బరహమ జ్ఞఞన – ఆత్మ దరశనా” – నంత్రం, భరి జత్ బీజ్ము వలె,
’మోహము” మొలకత్ిఁజ్ఞలదస. వాసనలు, వాట్ంత్ట్ అవే నశించసనస.
క్షుదరము – నీచము – త్యచేము – నిందయము – క్షణటకము – అశుభము
అయన విష్య ససఖములనస పామర జ్నసలు సేవింత్యరే గాని, సాధస సాధకులు
త్ృణీకరించి, నిరాదరింత్యరు –
త్రరరప్ుట్ీ రహిత్
సట థత్ర,
దాందాతీత్

1). దృశాయనస విధి

సవికలపము -- సంప్ రజ్ఞఞత్
జీవనసమకతి 2). శబాునస విధి.
నిరిాకలపము – అసంప్ రజ్ఞఞత్ - ఇది బాహాయంత్ర భేదముల
చయత్ 2 విధములు (యోగ్ భాగ్మున విమరిశంప్ బడడది)
బరహామ భాయసము వలు బరహామకార పార ప్ట ి – ధాయనాభాయసము ఫలము –
త్నమయత్ాము – జీవ బరహ్మమకయము – పార ప్ట ించసనస.
మంచస క ండ కరిగి సముదర జ్లమున త్నమయ మందస నట్లు – జీవాత్మ
అఖండ బరహమము నందస లయంచసనస.
సమాధిని దరమ మేఘమందసరు. ఉప్నిష్త్యిలనస మేఘములు
“అదెైాతామృత్ కుంభ వృష్ట ి ని” కురిప్టంచసనస. సమాధి సట థత్ర (బారహమమ సట థత్ర) నసండ్ యే,
వేద మూరుిలెైన మహరుషలు, “వేద – వేదాంత్ ప్ రవచనముల నసడ్విరి. అవియే “శురత్ర
– సమృత్యలు”. “సమాధి” నసండ్యే ఉప్నిష్దేష్
ు లి – అమృత్ త్త్ా ససధా వాహిని –
అమరగానముతో – ప్ రవహించి – ఉప్నిష్త్యిలు రూప ందెనస.
సమాధి దృఢమైనంత్నే, అనాదిగ్ ప్ేరుక ని కరుడు గ్ట్టిన (అంత్ుఃకరణ)
వాసనలు – (హృదయ గ్రంధసలు – చిదచిదగుంధసలు) నిశరశష్మై నశించి, ప్ రత్ర
బంధకములు తెళి
ర ు – యోగి నిరమలినాత్యమఁడగ్ునస, మూలా విదాయంధకారము అడగి,
చత్యరేాద మహా వాకాయనసభూత్ర, (అప్రోక్ష్నస భూత్ర) లక్ష్యరథ సటద,ిు ప్ రసనిత్, ప్ రవిమల
శాంత్ర, జీవ బరహ్మమకయము పార ప్ట ించసనస. ముకతి కరత్లామలకము.

260
 “త్త్ానిరణయము + సట థర నిశియము + అచంచల ధాయనము” వలు
చితెకత ి ాగ్రత్ నసండ్ బాహయ విష్యా కరషణలు – వాంఛలు – ప్ూరిగ
ి ా నశించి –
అంత్రుమఖసఁడెై ఆత్మ త్త్ా సాసారూపానస సంధాన మనసభవించసనస. అట్టి
జీవనసమకుిలు – మహత్యమలు – దివయమూరుిలు ప్రసస వేదసల వంట్టవారు. వారి
కరుణారే ర దృష్ట ి – ఆశ్రరాాదములు - - - - “దరశన – సపరశన – ప్ రశాిదసలు – ఎంత్
పాప్ులెైననస సరే, విమలినాత్యమలె,ై ప్ునీత్యలెై, క్షణములల త్రింప్ఁగ్లరు. వారి జ్నమలు
చరితారథమగ్ునస. ప్రమ పాప్ులు గ్ూడా ప్రమ పావనసలగ్ుదసరు.
ఉ|| వాలీమకత -- నారదసఁని వలు
శతాంగ్ుళీకుడు -- బుదసుని వలు.
బుదు గ్యలల – బోధి వృక్ష చాేయనస – సమాధి సమాప్ట ి సమయమున –
ప్ుణయ చరిత్ “ససజ్ఞత్” – పాల ప ంగ్లిని శరదాుభకుిలతో సమరిపంచి త్రించెనస. త్ప్సటా
– యోగి జ్ఠరాగిి త్రపణం – బరహమ యజ్ఞ సదృశం, సాక్ష్త్పరమాత్మనస సంత్ృప్ట ి
ప్రచినట్లు. ఇదయ బరహమ త్రపణం కదా!! కోట్ట క రత్య ఫలం!!!
నిరిాకలప సమాధి దశయందస – అంత్ుఃకరణ చత్యష్ యము,
ి ముఖయంగా
చిత్ి వృత్యిలుప్రమించసనస, యోగి సాసారూపానందానస భూత్ర తో త్నమయుండెై
సంత్యష్యి ఁడగ్ునస. నిరవధికమై – ఇందియ
ర ాతీత్మై – ఆనంద దాయకమైన – విశుదు
చిత్ిము చయ తెలియఁదగిన బరహామనంద ససఖమనసభవించసనస. సాసట థత్ర – సట థత్ ప్ రజ్ఞ –
సహాజ్ఞనంద దాయక మగ్ు అచల – అమృత్మయ బారహమమ సట థత్ర యందస
అఖండానందానస భూత్రతో రమించసనస – ఇది సరా సాధనల శుభ ఫలిత్ సరాాతీత్
సట థత్ర – అంత్య సాధన ప్రమావధి. నిరమల – నిశిల – విగ్త్ కలమష్ – ఘనసఁడెన
ై
యోగి, బరహామత్యమండెై బరహమ సారూప్ుఁడగ్ునస. శాశాతానంద – మోక్ష ప్ద
ర ాయక –
నిరవధిక ససఖ శాంత్రని బడయు ధనసయఁడు.
1. సమాధయవసథ యందస బరహామనంద ససఖావిరాభవము కలుగనని మైతయ
యర
శాఖయందస శాఖాయనయ మహరి ష – బృహదరథసడనస రాజునకుఁజ్ప్పనస.
2. కట్ిలనిియుఁదహింప్ఁబడ్నప్ుపడు, అగిి త్న కారణమగ్ు తయజ్ససు
నందస లయంచసనట్లు, సమసి (అంత్ుఃకరణ) వృత్యిలు, సమాధయభాయసము చయత్
లయంచసట్ వలన (త్మ కారణమగ్ు) సత్యమునందస లయంచసనస.

261
 ష్రా:- అహంకార విశిష్ మగ్ు
ి అంత్ుఃకరణ విజ్ృంభణమే (సత్ా – రజ్ –
సిముః కారణ కారయములగ్ు – జ్ఞగ్రత్ుాప్ి ససష్యప్ుి లనస) మూడు అవసథలకునస,
మరియు, కరిృత్ా – భోకిృత్ా – అభమానత్ాములకు హేత్యవు.
సమాధి ప్లిత్ము – ప్ రయోజ్నము:-
ఆతామభమానియగ్ు మనససు త్నకు కారణమగ్ు సత్యమందస
(బరహమమందస) లయంచి, శబాుది విష్యములు లేని దగ్ునస. అందసచయ,
కరామధీనములగ్ు, ససఖ దసుఃఖ ప్రంప్రలు (దాందములు) – అనిియునస మిథాయ
భూత్ములుగ్ దయచసనస.
యోగికత -- అభలష్టంచిన – కోరకునినస, అసి సటదసులు లభంచసనస –
ఈలాగ్ు అష్థ శి ారయ పార ప్ట ి.
జ్ఞఞనికత -- దృశయ జ్గ్త్యి సరాం – హేయం – త్యచేం –నిందయంగా
తోచసనస. “క రకుక” – వమన వససివుగా “కాకవిష్ ం”
ి – “సూకర
మలం” గా - గ్రింహ చి మోహము, ఇచేలు, భారంత్యలు –
వాసనలు ప్ూరిగ
ి ా నశించి, నిసుంగ్ుడెై, నిరాాసనా నిత్య
త్ృప్ుిడెై, ప్రమ శాంత్ర – ససఖ – ఆనందానసభవిగ్
రూప ందసనస.
చెైత్నయమునందారోప్టత్ మన
ై జీవులనే చిదాభాససలందసరు. (తెర మీద
బ మమల కేరపరిచిన బ మమల వసిముల
ర వలె) - ప్రమాత్మ నిరిాకారి – నానా జ్నన
మరణములు - ష్డ్ాకారములు చిదాభాసస(జీవు) లెన
ై వారికే గాని, కూట్సథ
చెైత్నయము నంట్ఁ జ్ఞలవు. జీవుని (ప్ రత్ర బంబత్) సంసార (భోకిృత్ా) జ్నన
మరణాదసలు శుదు చెైత్నయ మందసనిట్లు ప ర ప్డుచసనాిరు.
చితారధార(శుబర) వసిముర నందస వరణములు లేనియట్లు, ఆత్మయందయ
వికారములునస లేవు. చిత్ిరువు నందలి నదీ ప్రాత్ములకు వసాుి దసలు లభంచసట్
లేదస. అట్ేు సృష్ట ల
ి లని, భూమి మొ|| వాట్టకత చిధాభాససలనెడ్ వయవహారంలేదస.
చిదాభాససలనగా, చిత్్ిత్ర బంబములు – చెైత్నయ వయవహార మనిమాట్.
కావున ఆత్మయందా రోప్టంప్ఁబడ్న సంసారము జ్ఞఞనము చయత్ నివరింి చసనస. ఆభాసకు
అవిదయ (అజ్ఞఞన) మే కారణము. అవిదయ యనగా జ్ననమరణాది సంసారము (జీవ
ధరమములు) ఆత్మకు ఉనిదనసక నసట్ – ఇది జ్ఞఞనము చయ నివరింి చసనస.

262
 సూ
థ ల -- అనిమయ 1. 10 + 7 + 6 + 1 = 24
పార ణమయ 2. త్త్ాములు
ప్ంచ కోశ (దయహ)ము సూక్షమ మనోమయ 3.
విజ్ఞఞనమయ 4.
కారణ ఆనందమయ 5.

1. అనిమయ - శుకు శనణటత్ సంయోగ్ జ్నిత్ ప్టండ దయహం. జ్నన మరణ ప్రయంత్ం
– దృశయం –జ్డం – సూ
థ లం – పాంచభౌత్రకము – అని రసముతో
ప్రిగడ్ది.
2. పార ణమయ – 5 పార ణములు – పార ణ, అపాన, సమాన, వాయన, ఉదానములు,
5,కరేమందియ
ర ములు,వాకాపణటపాదపాయూప్సథలు = 10 త్త్ాములు
3. మనోమయ - 5 జ్ఞఞనేందియ
ర ములు – త్ాక్ చక్షుశనరరత్ ర జిహాా ఘాొణందియ
ర ములు,
సంకలప వికలాపత్మకమైన మనససు- 1 + చలన రూప్ చిత్ిము 1 = 2.
(5+2=7)
4. విజ్ఞఞనమయ - 5 విష్యములు – శబే సపరశ రూప్ రస గ్ంధములు 5,
నిశియాత్మకప్ు బుదిు – 1, (5 + 1 = 6).
5. ఆనందమయ - చిత్ి వాయమోహ జ్నిత్ అభీష్ ి ప్దారథ సందరశనానస భవ జ్నిత్
సంతోష్ రూప్ మగ్ు “ప్టరయము” కామితారథ లాభ జ్నమ హరష రూప్మగ్ు మోదము +
ఇష్ ి కామాయరాథనసభవ ప్వరత్ రూప్మగ్ు ప్ రమోదము + మరియు, చిత్ి వృత్యిలతో
కూడుక ని, విప్ులముగ్ కనబడుచసనిట్టి, సృష్ట కి త హేత్యభూత్మన
ై , ఆదయంత్ రహిత్
“మూలా జ్ఞఞన” రూప్మగ్ు “చీకట్ట – అంధకారము” – అహం త్త్ాం – (1) = 10 +
7 + 6 + 1 = 24 త్త్ాములు.
-- గీత్ యందస 13 అధాయయము చదసవ నగ్ునస.
“సూ
థ ల – సూక్షమముల” – సంబంధ (అనసబంధ) గాథ.
క్షేత్ ర మంత్ మంచి దెైననస, బీజ్ములు నాట్ని యడల అంకురింప్వు.
కావున క్షేత్ ర బీజ్ముల సంయోగ్ము చయత్నే వృక్షము లుత్పనిములు గావలెనస.
త్దీత్ర
ర గా భగ్వత్ుంబంధ బీజ్ మనెడు జీవ కళ్నస – శరీర మనెడు క్షేత్మ
ర ందసచిన

263
యడల --- అది అంకురించి ప్ురోభవృదిఁు గాంచసనస. కావున, “క్షేత్ ర – బీజ్” సంబంధ
మిట్టిదని తెలియ నగ్ునస.
దయహము క్షేత్మ
ర ు . . . . . దానినెఱ్సంగ్ువాడు క్షేత్జు
ర ఞ డు లేక
ప్ురుష్యడు.
జ్గ్త్యి --- ఈశారుడు.
కురు క్షేత్మ
ర నగా = కరమ భూమి – దయహము అని అరథము. మానవ దయహ
మొక పాంచభౌత్రక – (ప్ంచాయతీ పాలిత్) జీవుని కీ రడా రంగ్ సథలము.
ప్ రవృత్రి X నివృత్యి లిందస పోట్ీప్డ్ పోరాడు (ప్ రకృత్ర, ప్ురుష్యల) లీలా
వినోద నాట్క రంగ్ము. అందస దయవుడుండము వలు “ధరమ క్షేత్”ర మనఁదగ్ునస.
ప్ రకృత్ర -- (దయహ + ఇందియ
ర ) – ధరమము నాశరయంచి, బాహయ ప్ రప్ంచ,
ససఖ సౌఖయ విష్య ప్రంప్రల యాకరషణల మాయా మహేందరజ్ఞల – పార బలయ తాడన
వాహినిలల త్గ్ులొకని విష్య భోగ్ ప్ రవాహ గ్మన గ్త్రని, ససలభ, ససఖ, సాధయ
మారగమున . . . . . ప్శు ప్ రకృత్రకత దిగ్ జ్ఞరి, అధుః (దక్ష్ణ) ప్థమున “జ్నన –
మరణ” చక ర భమ
ర ణమున త్గ్ులొకనస ప్క్షము - - - .
ప్ురుష్ -- (ప్ర – శుదాుంత్ుః కరణ) ధరమము నాశరయంచి దెైవ
సంప్దలనభలష్టంచి, అనేాష్టంచి, సరాసాము ఈశారారపణ బుదిత
ు ో (భకత,ి జ్ఞఞన,
వెైరాగ్య, ధాయన) సత్పథ – ఊరథాప్ రగ్త్ర గామియై – దివయత్ాము నంది – (దయవుడెై) జ్నన
మరణ కేశ
ు ప్రంప్రలఁదాట్ట అమరత్ా “జీవ బరహ్మమకయ” ప్దవి నందసట్: ఇదయ ఎదసరీత్
– దసరుభ – దససుహ – దససాుధయ – కష్ త్ర
ి మారగము. కాని, భదరప్థము. అమృత్
మయము.
ప్ రకృత్ర – ప్ురుష్యల సంసారమే – “జీవ + దయహ” సంబంధము. వీరి
ప్రసపర అనసరాగ్ మధసర ప్ేమ
ర మయ శకతి సామరథుముల పోట్ీ ప్రీక్ష లాదయంత్ము.
విమరిశంచి, విచారించి, వివేచించగ్ల ఏకైక దిట్ి – సరా సమరుథడు “గ్ురువే”.
వీరి పోట్ీ ప్రుగ్ులే – యీ అమర దాంప్త్య కీ రడా విలాసమే జ్గ్నాిట్క
రంగ్సవమ. ఈ ప్ురాణ దాంప్త్య గాథలే “సృష్ట ి –సట థత్ర –లయ” – నిగ్ూఢ చిత్ర విచిత్ర
మథసరానస భూత్యల ప్ రసాదించస సరళియే “విభూత్యల” విచారము”.
పార ణము – ప్ుతారంశ – నిట్ట
ి రుప – ఆవిసంకలప కారణము –బరహమ జ్నన కారణము.

264
 ప్ రకృత్ర – ప్ురుష్యల సంసార గాథా ప్ రదరశనమే – సృష్ట ి – సట థత్యలు: వాట్ట
నిగ్ూఢ – లయ – అజ్ఞఞత్త్ామే “లయము” – సాసట థత్ర – సహజ్ సట థత్ర – అదెైాత్ము.
వీరి అవినాభావ సంబంధమనాది.
అరథ నారీశార త్త్ాము – ప్ రకృత్ర ప్ురుష్యల నాట్క రంగ్ ప్ రవేశ ప్ రథమ
దృశాయరంభ సంధి సమయము.
ప్ రణవోదభవ ప్ంచ త్నామత్రల (త్రరగ్ుణాత్రమక) నసండ్ ప్ంచభూత్ములందస –
“భూమాత్” – కడప్ట్ట బడడ – అచల యోగిని – సరా శకతి ప్ రదాయని. సృష్ట కి త ముఖయ
ఉపాదాన కారణము.
కాని , మృత్రికాధారణం – గ్ంగా సాినం – వీట్ట మహత్యమందరు గ్రహం
ి ప్
గ్లాగరో అనూహయము.

మూలా విదయ వలు గ్లిగన

అప్ర ప్ రకృత్ర మూల ప్ రకృత్ర సంబంధ సంసారమునస -
సాక్ష్వలె - ప్ురుషోత్ిముడు
ప్రాప్ రకృత్ర - ఈశారుడు ప్రాత్పరుడు - కూట్సథ ప్రమాత్మ
త్ట్ససథడు

265
266
 10. కరమ – యజఞము.
(ప్ావేశిక)

1. కరమ – విహిత్ (చయయ త్గిన) – సామానయ కరమ.

2. వికరమ – నిష్టదు (చయయ రాని) కరమ.
3. అకరమ – సోమరి – కరమ భష్
ర త్ాము.
ి

పాఠాంత్రం –
1. కరమ – సామానయ
2. వికరమ – అరిష్డారగ దూర – నిషాకమ, దెైవారిపత్ (జ్ఞఞన సహిత్) కరమ.
3. అకరమ – అనాసకి నెైష్కరమ సటది.ు అనగా కరిృత్ారహిత్ – నిష్టరియా ప్రత్ాము.
అనగా – కరమయందస అకరమనస చూచసట్
– అదేము వలె త్గ్ులు లేని తాట్సథురీత్ర కరమ.

267
చ|| శిథిలత్ లేని భకతన
ి త్ర – సేయుదస వేలుపల కాససప్రుపలున్
విధి వశ వరుిలావిధియు – విశురత్ కరమ ఫల ప్ రదాత్య|
యయధిక ఫలంబు కరమ వశ – మట్ుగ్ుట్న్ బనియేమి వారిచయ
విధి కధికంబు గ్రమమని – వేమఱ్సమమొొకతక భజింత్యఁగ్రమమున్
తా|| దయవత్లకు నమసాకరము. వారు సయత్ మా దెైవమునకు లలఁబడ్న వారు
కావున ఆ దెైవమున కే మొొకకదనస. ఆ దెైవము గ్ూడా కరామనస సారముగ్నే
ఫల మొసంగ్ునస. కావున కరమకే నమసాకరము. ఫలము కరామధీనము గావున
దయవత్లు – దెైవము తో ప్ని యేమి. దయవాది దయవత్లే దాట్ శకయము గాని
“కరమ” కే నమసాకరము. --- భరిృహరి.

కం|| కరమములు మేలునిచసినస

గ్రమంబులు గీడునిచసిఁ – గ్రమలుదనకున్|
గ్రమములు బరహమకైననస
గ్రమగ్ుఁడెై ప్రులఁదడవఁగా నేమిట్టకతన్||
-- భారత్ము.
తా|| కావ్ున బరులకట హిాంసలు, గ విాంప్గ వ్లదు తనకట కలాయణముగ
భావిాంచి ప్రుల న ాంచిన బోవ్ునె తతఫలము పటదప్ బ ాందక యునేే
ప్ రత్ర జీవుడ్కత త్న ప్ుణయ కరమల వలు మేలు, పాప్ కరమల వలు కీడు సంభవిససింది.
సృష్ట కి రి దృష్ట ల
ి ల శుభాశుభ ఫలాలకు కరమలే కరిలు. కనసక కరామనససారంగా
పార ప్ట ించయ ససఖదసుఃఖాలకు ఇత్రులు కారకులని భావించకూడదస. అంతయకాదస ఆ
కారణంగా ఇత్రులనస హింసటంచట్ం ఏ మాత్రం త్గ్దస. త్నకు మేలు
కలుగ్ుత్యందని భావించి ఎవరైనా సరే ఇత్రులనస హింసటసే ి, వారు ఆ పాప్ కరమ
ఫలాలనస అనసభవించక త్ప్పదస. తెలిసట చయసటనా తెలియకచయసటనా త్ప్ుప త్ప్ేప.
శిక్ష
త్ప్పదస. అందసకే కరమలు ఆచరించయట్ప్ుపడు అందసలలని మంచిచెడులనస
సమీక్ష్ంచసకోవాలి. తెలియకపోతయ ప్దేలనస అడ్గి తెలుససకోవాలి.
సాధయమైనంత్వరకు సత్కరమలనస అచరించడానికే ప్ రయత్రించాలి. అప్ుపడు
సత్కరమ ఫలితాలనస అనసభవించవచసి.... అని వససదయవుడు కంససనితో

268
 అంట్లనాిడు.

గీ|| వార త్ వెంట్ గాని వరమీడు దెైవంబు

చయత్క లఁది గాని వార త్ కాదస
వార ఁత్ కజుఁడు కరి చయఁత్కుఁదాఁగ్రి
విశాధాభరామ వినసర వేమ||
-- వేమన

పార రబుంభోగ్తో నశరయత్ిత్ా జ్ఞఞనేన సంచిత్ం|

ఆగామి దిావిధం కరమ త్దయాష్ట ప్టరయ వాదినోం||
-- ఆత్మ విదాయ విలాసము
సదాశివేందర (శ్రీ శుకబ్రహ్మాశ్ీమము, కాళహస్తి )
ప్రోప్కారాయ ఫలనిి వృక్ష్ుః|
ప్రోప్కారాయ వహనిి నదయుః|
ప్రోప్కారాయ దస హంత్ర గావుః|
ప్రోప్కారారథమిదం శరీరం||
-- భరిృహరి.
తా|| ప్రోప్కారము క రకు వృక్షములు ఫలిససినాియ. ప్రోప్కారము క రకు
నదసలు ప్ రవహిససినాియ. ప్రోప్కారం క రకు గోవులు పాలిససినాియ. ఈ
శరీరము ప్రోప్కారముక రకే అని కవి హృదయము.
మానవ జ్నమ కరమ చయసట త్రించసట్కే: దయహము “ధరమ – కరమ” క్షేత్మ
ర ు.
బంధీ యైన దయహికత (క్షేత్జు
ర ఞ ని) త్రణ సాధన. భూలలక జీవనము – దయహ ప్ రసాదము –
మోక్షయపాయ సాధనలకు యజ్ఞశాల – సంఘ బదు జీవనము – విధసయకి
ధరమనిరాహణావశయకత్ – వరాణశరమ ధరమ సంసాథప్న – సమాజ్ములల అశాంత్ర –
అలజ్డ్ – అక రమం – అరాచకం ప్ రవేశింప్కుండుట్కై రూప ందింప్ఁబడ్నవి.
ఉత్ిమోత్ిమమన
ై – బహు ధసరుభమన
ై – మానవ జ్నమమునస వృథాచయస,ట
బరహమ జ్ఞఞనమునస ప ందని వాడు బరహమతాయపాత్క (బరహమ దయరహ) మొనరిిన వాడగ్ు
చసనాిడు.

269
 మానవ జ్నమ – అందస ప్ురుష్యడెై – శుభ సంసాకరములు గ్లిగ – ప్విత్ర
వాతావరణమున – ఆరోగ్య – ఇశారయ – రూప్ – గ్ుణ – విదాయదసలతోడనస –
అనసకూలవత్ర యగ్ు భారయ – మంచి బడడలు – ససహృదయులగ్ు బంధస – మిత్ర –
ఆప్ ి బృందముతో – బరహమ కులము – వేద మత్ము – విదయ – విజ్ఞఞనము –
దీరాా యువు – శుభేచే – సదాచార సదాాసనలు కలిగ – సాధన చత్యష్ య
ి
సంప్దిాభూష్ణుడెై – ప్ రయత్ి ప్ూరాకముగ్ (ప్ురుష్) – వివేక వెైరాగ్య
భోధయప్రత్యలతో – సదసగ రు కట్ాక్ష్నసగ్రహమునస నోచస క ని ధనయ జీవి – చిరంజీవి:
అమృత్ సారూప్ుడు –
ప్ురుష్ ప్ రయత్ిమున ఫలానస భూత్రనివాని జ్ఞఞనం వృధా.
లలకంలల మువుారు నిదర పోరు:-
1. “యోగి -- 2, భోగి -- 3. రోగి.”
మువుారు ససఖసలు:-
1. బాలుడు అవివేకులలల ససఖి.
2. సారాభౌముడు వివేకులలల ససఖి.
3. బరహమవేత్ ి (ఆత్మసాక్ష్తాకర మొందిన) అత్ర వివేకులలల ప్రమ ససఖి.
వేదముల వలు “కరమ” ప్ుట్టినది. వేదములు భగ్వంత్యని యందస ప్ుట్టినవి.
సరా వాయప్క కరమ – వేదములందలి యజ్ఞములందస ప్ రత్రష్ త్ము
ి లెైనవి. ఇవి యజ్ఞకరి
మనోరథములకు తాతాకలిక ఉప్శమనములనస ప్ రసాదించసనస.
మోక్ష కాములు “యజ్ఞ – దాన – త్ప్” సరా కరమలనిిట్ట యందసనస “ఓం
త్త్ుత్” అనవలెనస.
ఉప్నిష్త్యిలు – “కరమలు ఫలముల నిచసినస. త్రాాత్ కరమఫలాప్ేక్ష (ఆశల)
త్యజింప్ మని బోధించసనస. నిషాకమ కరమ భకతకి త – భకతి జ్ఞఞన యోగాదసలకు – ప్టదప్
శాశాతానంద ప్దవికై ప్ రయత్రింప్ పోర త్ుహించసనస. కరమలు (ఆత్మ – హృదయ)
రహిత్మై, యాంత్రరకము కారాదస. త్రక దూరమైన చిర కాలము మన జ్ఞలవు.
కరమ త్రరగ్ుణాత్మకము – (భగ్వదీగత్. ఆ. 14. – గ్ుణ త్రయ విభాగ్
యోగ్ము)
1. సత్ా గ్ుణము -- “శరదయ
ు ే” సత్. అది లేకుని “అసత్”; ప్రహితారథం, త్రరకరణ
శుదిగ
ే ా – ఫలాప్ేక్ష లేక – నాయయ (ధరామ) రి జత్ సట థర చరాససథలనస – శాసవ య
రి ప్దుత్యలతో

270
– దయశ కాల పాత్యరల నెఱ్ింగి – అరుహలెైన వారికత “ఈశారారపణ బుదిత
ు ో” సమరిపంచసట్
సాత్రాక యజ్ఞమండుర –
2. రజ్య గ్ుణము -- కరమ ఫలముల (అప్ేక్ష) నాశించి, ప్ేరు ప్త్ర
ర ష్లు
ఠ కోరి, డాంభక,
బాహాట్ ప్ రదరశనలతో - - - - “ప్ేరమ – కోప్ము – ఇచే – మొ|| వాట్ట ప్ేరరేప్ణతో
చయయు కరమ. –
3. త్మో గ్ుణము -- పాప్ ప్ుణయ విచక్షణ – ప్ూరాా ప్ర విచారం లేక –
పాతారపాత్రల అరహతాదసలు గ్మనింప్క, దససుంకలప ప్ేరరేప్ణతో, భయము,
అలసత్ాము, పాప్ేచే ఆధారంగా గ్ల కరమలు.
“దంత్ శుదికే ని అంత్ శుదిే కావాలి”
“ప్ుసిక జ్ఞఞనం కని మసిక జ్ఞఞనం శరష్
ర ం”
ి
“వేయ మాట్ల కని ఒకక అనసభవం లెసు”!!
కరమలు నాలుగ విధములు –
1. కామయములు - కోరకలు (సంకలప ప్ేరరేప్ణల)వలు – ధన, కనక, వాహన, ప్ుత్ర,
ప్శు సంతాన, సారాగది ఫలము నిచెిడు – ప్ుత్ర కామేష్ట ి చిత్ర
యాగ్, జ్యయత్రషోి మాదసలు – వ రత్ములు – ప్ూజ్లు – దాన
దరామదసలు.
2. నిష్టదమ
ు ులు - నిరసటంప్ఁబడ్నవి – ససరా పాన, జూద, ప్రదారాగ్మన,
విష్యలంప్ట్తాాది భోగ్ముల వేట్.
3. నిత్య కరమలు - సంధాయ వందన, ప్ూజ్, అగిిహోత్ర, ప్ంచశ్రలాదయనసషాఠనములు
(సత్ుంగ్ – సదగుంధ ప్ఠన – సచిింత్న – సదయగష్ట ఠ – సదాచార –
సత్కరామచరణాదసలు).
4. నెైమిత్రిక – జ్ఞతయష్ట ి – గ్ృహ దాహేష్ట ి – విశాజిదాయగాది శరరత్ కరమలు –
(శురత్యలు) – గ్రహణ సాినాది సామరి కరమలు (సమృత్యలు).
ఏ వెైననస, భగ్వదరిపత్ బుదిత
ు ో చయసట అనాసకుిఁడె,ై ముందస ప్ రగ్త్ర (మోక్ష)
మారగమునస మరువ రాదస. నిరహంకార – నిరమలినాత్మడెై – యోగి –“తామరాకు మీద
నీరువలె – కుమమర ప్ురుగ్ు వలె – ధరమకరిగా మసలు కోవలెనస. బరహమవేత్ ి – సట థత్
ప్ రజ్ఞతో ప్శర ాంత్త్ – ప్ రసనిత్ – నిశిలత్ – అభయ సట థత్యఁడెై – మరాయద, దయ,

271
ఉదారత్, కలిగ, ఆవేశనదయకర ములు లేక “విశా మానవ సౌభారత్ృత్ా”మునస త్రరకరణాల
ప్ రదరిశంప్ఁదగ్ునస.
విధసయకి ధరమములు – ఇహ జీవిత్ మొక ఆత్మత్త్ా ప్రిశనధన ప్రిశమ
ర
సాధన ఘట్ిము. వేదయకి ధరమ కరామచరణవిధానమునస ప్ రత్రపాదించస శాసనములు
వేదములందస ప్ రత్రపాదింప్ఁబడ్నవి.
ప్ుణయ కరమలు -- బంగారు సంకళ్ళు – సారగ ససఖముల ప్ రసాదించసనస.
పాప్ కరమలు -- ఇనసప్ సంకళ్ళు – నరక పార ప్ట ి.
రండునస బంధ కారణములే !!
ప్ుణయ పాప్ ఫల భోగానంత్రం, ప్ునరజనమ – దయహ ధారణ – ధరణటని
త్థయము!! కావున సరాకరమల ఫలాఫలములు “ప్ర బరహామరపణమససి” అనడమే భదర
ప్థము.
విధసయకి ధరమములు: - ఇహ జీవిత్ మొక ఆత్మ ప్రిశమ
ర – ప్రిశనధన శాల – సాధన
ఘట్ిము. కరమలనస ప్ రత్రపాదించస శాసనములే వేదములు. అందస వేదయకి కరమలు
ప్ రత్రపాదిత్ములు – ప్ రసాదింప్ బడ్నవి. కరమ ప్ రవృత్రికత (బంధము) – నిష్కరమ నివృత్రికత
(మోక్షం) నిష్కరమయే ధరమము మోక్ష హేత్యవు. బరహమచరయ సమేత్మగ్ు మహా
త్ప్మే – ఉచితోనిత్ మారగము.
నిషాకమియై – సరా సమత్ా దృష్ట త
ి ో వరింి చి రాగ్ దయాషాదసలు వరి జంచినట్టి
– సట థత్ ప్ రజుఞ ని – (దాందాతీత్యని) బరహామభాయసము కడు గొప్పది.
కుుప్ ింగా ; -
--- ఉప్వాసము చయయుట్కని – బచిమత్యిట్ మేలు-
--- బచిమత్యిట్కని శరమించి (కరమ చయసట) బరత్యకుట్ గొప్ప.
--- పామర వయవహారము కని శాసవ య రి కరామచరణ మంచిది,
--- కరమ కని నిషాకమ (అనాసకి) కరమ శరష్
ర ము.
ి
--- నిషాకమ కరమ (ఈశారారిపత్ ఫల) భకతి (సగ్ుణోపాసన)కత తీసటక ని పోవునస.
--- సగ్ుణోపాసన కని నిరుగణోపాసన ఉత్ిమం.
--- నిరుగణోపాసటకత బరహమజ్ఞఞన పార ప్ట ి (ఆత్మ – బరహమ సాక్ష్తాకరము) త్థయము.

272
 దయహధారి బరదికత ఉనింత్ ప్రయంత్ము కరమలు మానసట్ కలు. దయహాతీత్
సట థత్రలల – ఇక దయహ ప్ రసకతి లేనే లేదస. కాయ మునింత్ వరకు – కాయ కరమలు – దయహ
ధరమములు అనసలుంఘనీయము.
ధరమ మనగా – వససి చయము యొకక సత్యసారూప్ జ్ఞఞనము.
ప్ రకృత్ర సహజ్ సాభావ ప్ రభావము వలు సంత్ృప్ట ి – ససఖము లభంచస
నట్లుండునస. క్షణటక – ఖండ – బుదసుద – తాతాకలిక త్ృప్ట ి; ప్ేరయము ప్ రకృత్ర
సాభావము. శరయ
ర ము ఆత్మ ధరమము : కాబట్టి ప్ రకృత్ర సాభావ జ్నిత్ ఇందియో
ర దయకర
విష్య లంప్ట్త్ాం (త్గ్ులు) – నస నిగ్రహం
ి చి శాశాతానంద పార ప్ట ి కత హేత్యవగ్ు బరహమ
సాక్ష్తాకరమునకు ప్రిప్ూరణ ప్ురుష్ప్ రయత్ిము న శరమించి విజ్య మందడమే –
ప్ రత్ర మానవుని పార థమిక విధసయకి ధరమము –
జీవితాదయంత్ము “ప్ రవృత్రి- నివృత్రి” శకుిల పోరాట్ (ససరాససర సంగారమ
సవమ) రంగ్మే యీ దయహము – మోక్ష సాధన యంత్రము – ముకతకి త నావ – ఆనంద
పార ప్ట ికత – అమృత్త్ామునస ప్ రసాదింప్ సహకరించస “త్రుణో” పాయము. “దయహి –
దయహ” సంబంధ సాంప్ రదాయ విచారమే వేదాంత్ శాసిము.
ర
ఆత్మక “దృశయం” – దయహము. త్రరవిధావసథలకు మూలము. దయహము “ధరమ
– కరమ” క్షేత్మ
ర ు : దయవత్ా సంపార ప్ట ికత – జీవోతాథనారథమై శరమించి – సాధించ గ్ల మహా
యజ్ఞశాల!! “దయహ – దయహి” సంబంధ మొక చిత్ర గాథ. జీవత్ా త్రరసోపాన ప్త్న
విషాధ గాథ – “జీవ ప్ రశంస”లల చూడ త్గ్ునస.
దయహం
ే దియ
ర విష్య చింత్నము – భౌత్రక ఆవరణల సంకుచి త్త్ాము –
బంధము:
ఆతామరపణము – తాయగ్ము – వివేక వెైరాగాయది సాధన కత రయలు వికాస లక్షణములు –
ప్ురుష్ ప్ రయత్ిము -
1. ప్ంజ్ర బదే కీరము సేాచాే విహారమునకై రప్ రప్ లాడ్నట్లు –
2. గ్ురడుడ నసండ్ ప్టల ు బయలెాడలుట్కు ప్ రయత్రించస నట్లు.
3. బోనసలల చికతకన ఎలుక విడుదలకై ఆరాట్ము.
4. నీట్టలల మునిగిన వాడు గాలికై త్ప్టంచసనట్లు.
5. త్లిుని పోగొట్లి క ని ప్టల ు ఆవేదన వలె.
6. కమలములు కమలాప్ుిని రాకకు – చకోరములు సాాత్ర వానకు –

273
 అభమానము – మమకారము – (బంధము) కలిగన “జీవుఁడ”గ్ునస. అది
లేకుని “శివుడు”
I. కరమల సటదిు క రకు 5 కారణములు కలవు.
1. దయహం – “ఇచాేదయాష్ములు” – ససఖ దసుఃఖములు మొ|| దాందముల
తో కూడ్న అధషాఠనము. భోగ్య వససివు – దృశయం – దాందములు X
మోక్ష సాధన కుప్యుకిమైన సాధనము – ఉపాధి.
2. భోకి యగ్ు జీవుఁడు – (అహంకారము) – చెైత్నయ ప్ రత్ర బంబమగ్ు –
ఆభాసకుఁడగ్ు – జీవుఁదస - (చెైత్నయ మనస మరుప్ు).
3. కరణములు (సరేాందియ
ర ములు) – కరమ – జ్ఞఞన –
అంత్రిందియ
ర ములు సహా (5 + 5) = 10 + 4 = 14.
4. పార ణములు (దయహయంత్రమందలి చక రములు) – (5 + 5 = 10) –
పార ణాపాన సమాన ఉదాన వాయనములు – 5,
+ నాగ్, కూరమ కృకర దయవ దత్ి, ధనంజ్యములు -5 = 10
5. దెైవము – సరేాందియ
ర ాధిషాి న దయవత్లగ్ు – వరుణాగిి సూరయ
యమాశిానీ దయవతాదసలు – కరామధికారులు – కరమ ప్ేరరేప్కులు –
కరమలనస కలింగించస వారు. (ఆత్మ సాక్ష్ – త్ట్సథ – దరష్ ి – నియామక
– కరి) త్ట్ససథడు – సానిిధయ ప్ రభావ జ్నిత్ములే ప్ై “5” నస -
ఇంత్ త్త్ంగ్ కథలుండగా – తానే చయసటనానని భమి
ర ంచెడ్ అజ్ఞఞన
(అహంకార) మే – “మాయ” - - ప్ై సత్య జ్ఞఞనము గ్ల “వివేకత” –
“త్ట్ససథడయ” – జ్ఞఞని – ముకుిడు. కరిృత్ా రహిత్యఁడయమి చయసటననస
చయయనట్ే.ు –“ఆత్మకు – కరమకు” యే ప్రసపర సంబంధము లేదస. –
ప్ై 5 కునస “దరష్ ి – సాక్ష్” –
ప్ై కారణములు 5 నస – కరమనస – కలిపంచసనస – ఇందియ
ర - పార ణాది
దయవత్లు ఆత్మకు దృశయములు – ఆత్మ యొకక సానిిధయ బలముతో త్మ త్మ
కారయములనస నడుప్ునస. ఆత్మ సానిిధయ ప్ రభావ సతాి లేకుని – అవనిియు శ్రనయము
- నిష్్ియోజ్నము – నిష్టరియాదికములే. కావున ఆత్మ సాక్ష్ – నియామకుడు –
చెైత్నయమూలము – అధికారి – సాంత్దారు – సారాభౌముఁడు -

274
 “శరీర వాఙ్మనోభరయ త్కరమ పార రభ తయ నరుః” – మనో వాకాకయ కరమలనస
త్రరకరణ చక రం –
ఆత్మ అధికారి – ప ర ప్ రయట్ర్ – అత్ని సానిిధయ (ఆసరా) బలము తో - - -
- జీవుడు (ఫల భోకి) మేనేజ్ర్ (డెరై వర్) – కరంట్ల –ఆవిరి - నీట్ట శకతి – (విదసయ చేకత)ి
వంట్టది ఆత్మ –
త్కతకన ప్ై ప్ేరొకని “5” సాధన యంతారంగ్ భాగ్ములు – (కత రయా రంగ్
చక రములు = మొరలు) – యందస ఏది లలప్టంచినా కరమ చక రం ఆడదస.
మనో వాకాకయ కరమలనెడ్ త్రరకరణ చక రం ---
1. మనససు సంకలిపంచి కరమల పోర త్ుహించసనస.
2. సంకలప బలమున “వాణట” (వాకుక) ఢమరుక వలే ధానించి – శాసటంచసనస.
3. శరీరము (జ్ఞఞన + కరమ ఇందియ
ర ములు) – కరమల సాధించసనస.
మనససు – అజ్ఞఞన (మాయ) ప్రిణామమే దీనికత మూలము. “అవిదయ” : సరాదా ప్ై 5
కారణములందస గ్ల “కరి” (ఆత్మ)నస, అంట్ బట్లి క ని యుండ్ – త్రరకరణముల
దాారా (కారయ) కరమ సాధన సాగించసనస. ఆత్మ సానిిధయ బల ప్ రభావమున (నిష్టరియా
ప్రుడెైన బరహమ) కరమలు క రమముగా జ్రుగ్ునస. ఆత్మ “కరంట్” వంట్ట వాడు. - -
కరంట్ల (చెత్
ై నయ శకతి ప్ రభావమున) – బలుులు వెలుగ్ునస. – ఫ్ాయనసు త్రరుగ్ునస –
సౌి లు మండునస. సవపకరుు మాట్ాుడునస – యంత్ర చక రములు చలించి ప్ని చయయునస.
ఆతామభమానము చయత్ ప్ రత్ర బంబంచిన చెైత్నయ శకతి కరమలకు కరిగా
నసనిది. కరమ కారణము. ఫలము ఆత్మ నంట్వు.
కరి – బలము – సాక్ష్- చెైత్నయ భాగ్ము.
మనసష్యయడు
సమసి యంత్ర జ్ఞలము అనగా కరమ – సాధన
సామాగి ర – (సమసే ిందియ
ర ములు + పార ణము +
అగ్ుిలు) + సరాం జ్డం –
అభమానము (అహంకారము – మమకారాదసలు) లేకుని కరమయే లేదస. కరిృత్ాము
(ఆతామభమానము) అవిదాయ జ్నిత్ము. ఆత్మ నిరిాకారి. కూట్సథ – త్ట్సథ – సాక్ష్ –
కేవలం “చెైత్నయము” – నిరిాకార – నిష్టరియా ప్రు “నాట్క దీప్ము” – సానిిధయ
సహజ్ సాభావ ప్ రభావ జ్నిత్ “శకత”ి కత మూలము – అవిదాయరూప్జ్ఞఞనాభమానమే

275
“జీవ”సంజ్ఞ. ఆత్మకు బంధ – మోక్షములు లేవు. “అభమానం – మోహం –
అహంకారం” – బంధం = ముడ్ = “గ్రంథి” – కరి – చెైత్నయమాత్మ – శరీర బంధియై
– కరమల దయప్టంచసనస. సమసి దృశయ జ్ఞలమునస త్న కాంత్ర సాభావముచయ
కనబడునట్లు చయయునస. కాని తానస చూడడు – చూచసనది “మనము” (కనసిలు –
విశుాడు – ఆభాససడెన
ై “జీవాంశ”) –

బోదనం ---- జ్ఞఞన జ్ేయ

ఞ ం ప్రిజ్ఞఞత్ (మానసటక కత రయ)
Planning సూక్షమ.
కరమ (ఒక ప్నికత) ప్నిరూప్ము ప్రికరం ప్ని వివరము
త్రరప్ుట్ట
వివరణము
కరమ సంగ్రహం - కరణం కరమ కరి (కత రయారూప్ం)
Actual Execution
ఒక ప్నికత కత రయా విధానం ప్ని సారూప్ము చయయు వాడు
“అధిష్ ు నాం తథ కరాు కరణాం ఽ పృథక్ విధం” --
సర్వ జీవులు భగ్వత్ుారూప్ులే ! సమసిము ఆత్మకు దృశయము:
ఎవరి ధరమమునస వారవలంబంచి – త్రరకరణ శుదిత
ు ో – సంప్ూరణ శరదాుసకతి –
భకతి యుకుిలతో – లలక హితారథమై – ఆతోమదురణారథమై – నిరాహించసట్కు సాత్ంత్యరలెై
వుండ వలెనస. ఇదియే మానవుల యభవృదికు త కారణమయ
ై ునిది.
ధరమము సా ----ధరమ – కుల – మత్ – వరణ – సంఘ – ఆశరమ – జ్ఞత్ర – రీతాయ
ప్లుముఖములుగాఁనసండునస.
కరమ వీరుడు – ప్ రత్ర జీవుడు (దయహ)ి – త్మ త్మ విధసయకి ధరమ నిరాహణ
భాధయత్ ల త్ప్టపంచస కోరాదస – “కరమకురు” – కరమ చయయుము – నీవు నీ ప్ రకృత్రకత
త్గిన చిత్ి వృత్యిల రీతాయ సా సాభావ జ్నిత్ – నియమిత్ – శాసవ య
రి – సంఘ బదు –
కరమలనాశరయంచసము – ఉ|| ధరమ వాయధసఁడు.

276
 సా కాలిక శాసిర భాష్లల
సాధరమ మనగా సాజ్ఞతీయ
సాదయశ్రయ వరణ ఆశరమ
(4) (4)
ధరమములు
ధరమము విశా జీవనమునకు కరణధారి. ధరమమునస కాపాడ్నచో, త్రరిగి
అత్నిని చయరి రక్ష్ంససింది – సరా లలక ససఖ సౌఖయ ప్ రధాయని ధరమము –

సందయహము 1. రామాయణములలని శంబుక వధ – సమరథనీయమా? అయతయ,

విమరశనీయములు వాలీమకత, విశాామిత్యరల నెందసకు చంప్రాదస? సమరింథ చయ
వనిియు – ఆదరాశలు – దివయ సతాయలేనా?
2. రామాయణ కాలంలల శరణని విభీష్ణుడు ప్రమ భకుిడు – రాజ్ నీత్రజుఞ డు –
(రాక్షస కుల – వంశ – దయశ - వినాశ కారకుడు వారి దృషాి ు) –
3. మరి భారత్ యుదుకాలంలల – ధరమ కోవిదసలు సరాజుఞ లు – జ్ఞఞన వృదసులెన
ై , భీష్మ
దయరణ కృపా శారాథములు - - - ధరమ ప్క్ష మఱ్ింగియు – రాజ్ రాజు వీడ కుండడము
కూడా - - - సమరింథ చఁబడడం (2) కత విరుదుముగా ధానించదా? “ఇవే నా ధరమ
సందయహాలు” --- (సాగ్త్ం)
జ్గ్చిక రం – కరమ చక రం –
భగ్వంత్యని నసండ్ వేదములు వేదముల నసండ్ కరమలు, కరమల నసండ్
యజ్ఞములు యజ్ఞముల నసండ్ మేఘములు (వరషములు)
వరషము నసండ్ అనిము అనిము నసండ్ భూత్ జ్ఞలము, శరీరములు –
అనగా మనసష్యయలు త్రరిగి యజ్ఞములు ఆవశయకత్.
కాని, జ్ఞఞని కరమ బదసుడు కాడు. అత్నికత విధి నిష్ేధములు లేవు. అత్డయ
బరహమమైనప్ుపడు, అత్డు ఎవారి క రకు, ఎవారి పార రింథ చి కరమలు చయయాలి? . . . . కాని
లలక కలాయణారథమై (లలక సంగ్రహారథమై) – ఆదరశంగా కరమలఁజ్ేయత్గ్ునస.
ఉ|| జ్నక – కేకయ రాజు – అశాప్త్ర – అంబరీష్యడు – భగీరథసఁడు – ప్టరయ
వ రత్యఁడు – ధరమజ్భీమారుజ నసలు – శ్రర కృష్ ణ ప్రమాత్మ సహా – కరమ
సటదాుంత్మునస పోష్టంచి ఆచరించినవారే. –

277
 “ప్రహితారథ పార ప్కుల్ సజ్జనసల్” -
గ్ుణములే కరమలకు పార ప్కం –
-- భరిృహరి.

పాప్ ప్ుణయ కరమములకు భూలలకమే దయవలలకాలు ప్ుణయ ఫల

రంగ్ము “కరమ క్షేత్మ
ర ు” భోగ్ భూములు.

పాప్ ఫలం – నరకంలల దసుఃఖ భాజ్న

1. పాప్ ప్ుణయ అనసభవం
అనసభవము
ప్ుణయ ఫలం – సారగంలల ససఖ సంతోషానసభవం

2. నిషాకముఁడవెై యొనరుి (ఈశారారపణ బుదిత

ు ో) కరమలఁజ్ేయు - - - కరమ
యోగ్ులకు ఉత్ిర (ఉత్ిమ) గ్త్యలుండునే గాని, మోక్షము లేదస –
ససఖ రాగ్
ముల ననససరించియే ములుండునస

దసుఃఖ దయాష్

మరణ (పాప్) భీత్రయే ప్ునరజనమకు ప్ునాది – బీజ్ము – పార త్రప్దిక. ప్ూరా

జ్నమములందలి (సంచిత్) సంసాకరముల బలము వలు మనోవృత్యిలు (సంకలపములు)
ఉత్పనిములగ్ు చసండునస. క ంత్ వరకు ప్ రససిత్ జ్నమ యొకక ప్రిసర, సనిిహిత్,
కుట్లంబ, కుల, సంఘ, దయశ, మత్, వాతావరణ ప్రిసట థత్యల ప్ రభావము కూడా, చాల
వరకు మనోవృత్యిల మీద ప్ రత్రఫలించసనస.
ఇట్ల వంట్ట సూక్షమవృత్యిల నెదసరొకనసట్ట్లు?
సహజ్ వృత్యిలు సంసాకర రూప్మునస ప ంది నిదారణమై
చిత్ిమునందణగి యుండునస. గారమఫ్ోనస ప్ే ుట్ు యందిమిడ్ (అణగి) యుని పాట్లు

278
– సూదసల సపరశ (సంఘత్ము) తో బయలపడునట్లు - - అనసకూల ప్రిసట థత్యలందస
అవి విజ్ృంభంచి వయకిమగ్ునస. కావున, ఆలాంట్ట సహజ్ చిత్ి వృత్యిలు వికసటంప్కుండ
(త్ల యత్ికుండ) నిరోధమునకు “ధాయన” మత్యంతోప్కారి. దానికత, విచార, వివేక –
వెైరాగ్య బోధయప్రత్యలు వెనెిముక వంట్టవి.
ససర X అససర; సత్ X అసత్; సదాృత్యిలు X దసరాృత్యిలు – సృష్ట ల
ి ల
సంఘరషణ – దాందముల తాకతడ్ – సరాసహజ్ము. మనససున క క నిరీత్
ణ రూప్ము
లేదస. ఏ రూప్మునస కూరిి చింత్రంచిన – ధాయనించిన – “యధాభవో త్దభవత్ర” గా –
త్దూ
ర ప్మునస ప ందసనస. కావున, నిరంత్రం “ఆత్మధాయనము” చయయుట్ వలు,
మనససు విష్య చింత్నము మాని, క రమముగా - - - సంగ్ వివరి జత్మై - - - ధయయయాకార
మొందసనస.
ఆత్మ నిత్య సత్యజ్ఞఞన – ఆనంద సారూప్ము. సంకలపము కంట్
ప్ రప్ంచము వేరుగాదస. కాబట్టి, ఆత్మయే సంకలపము. సంకలపమే ప్ రప్ంచము. అనగా :-
“ఆత్మనసండ్ సంకలపము ప్ రప్ంచము” . . . . కుుప్ ిముగా ప్ రకృత్ర ప్ురుష్యల
మధయ (సంకలపము = మనససు) – “సృష్ట ి లయములకు” (విలీనమునకు) –
దయహదమొసంగ్ునస. . . . “ఈ మూడునస ఒకకట్ే” . . . . ఒకకట్టనసండ్య,ే
మూడునస ఉత్పనిమైనవి. యీ రహసయము విచారములేనందసన . . .ఈ భారంత్ర
దయయత్మగ్ుచసనిది. ఆభారంత్ర నశించిన . . . సాసారూప్ (ఆత్మ) జ్ఞఞనము కలుగ నస.
కావున, త్క్షణమే ఆత్మ విచారము పార రంభంచసము.
“ఏకంసత్ విపార బహుధా వదంత్ర”
– ఋగేాదము
తా|| ఉనిది ఒకకట్ే. బుధసలు అనేక విధములుగా వరింణ చస చసనాిరు.
మానవుడు = మనససు గ్లవాడు – దయహి “ధరమ - కరమ” క్షేత్ ర (కురు
క్షేత్)ర గ్త్యఁడు.
ప్ది రథములు (దశరందియ
ర ములు) గ్లవాడు –
నాలుగ్ు విమానములు (అంత్ుఃకరణ చత్యష్ యము)
ి మహాయోధ –
సేాచాే ప్టరయుడు, ఆనందమయుడు – కలప కలాపంత్రములనసండ్ – జ్నమ
జ్నామంత్రములనసండ్యు – సాసారూప్చసయత్ర నొంది (త్నసి తానస మరచి) –
దయహోపాధియై – బాహయ వృత్యిలకు మరగి – విష్య లంప్ట్త్ామున - - - అలప

279
ససఖాప్ేక్షతో త్ృప్ట ి నొంది - - - బందీయై . . . దయహాత్మ బుదిగ
ు ా – (దయహమే తానని
భమ
ర జ్ఞఞనంతో) . . . సత్మత్మవుత్ూని వాసనామయ జీవి, ఈలాంట్ట సట థత్రలల కరమలు
చయయడం మానడం కూడా దసరుభమే.
ఇందియో
ర దయకర సహజ్ సంచలనము (బాహయ విష్య ప్ రవృత్రి) నరికట్టి –
నిగ్రహం
ి చి మనససునస (ఇందియ
ర ములనస గ్ుఱ్ఱ ముల కళు ములనస గ్ట్టిగా లాగి
ప్ట్టినట్లు చయసట) అంత్రుమఖమొనరిడం - - - మహా ప్ రవాహమున కదసరీత్ వంట్టది.
ఇందసకు అమోఘమన ై ధెైరయము – చిత్ి సథ థరయము నిగ్రహ శకతి – బుదిు కుశలత్ – “శాసిర
జ్ఞఞనము – గ్ురు అనసగ్రహము – దెైవ కృప్” – అత్యవసరము.
సంకలపకములు
(Voluntary)
I. కరమలు కత రయలు
(దిావిధం) అసంకలిపత్ములు
(Involuntary)

సత్వ
II. కరమలు రజ్స్
(త్రరగ్ుణాత్మకములు) త్మస్

సూక్షమ అంత్ుఃకరణ సంబంధమన

ై వి.

III. కరమలు సూక్షమ + సూ

థ ల జ్ఞఞనేందియ
ర సంబంధమన
ై వి.
త్రరవిధ (మిశరమ)

సూ
థ ల కరేమందియ
ర సంబంధమైనవి.
(= సూ
థ లేందియ
ర )
మానవుఁడు కరమ జీవి, కరమలెప్ుపడునస కాపాడ బడుగాక!!
దెైవ మారగమందసని వాడెనిడునస అప్మారగమునఁబోడు.
మోక్ష సటదిు పార ప్ట ించస వరకు ప్ునరజనమలు కలుగ్ుచసండునస.

280
మరణానంత్రము (సూ
థ ల దయహము ప్త్నమన
ై ప్టదప్) – లింగ్ శరీరము (సూక్షమ –
అంత్ుఃకరణాదసల తోడ్ - 19 త్త్ాములతోనసనసి) – ప్ూరా జ్నమ ఫలా ప్లములనస –
సంసాకరములనస బట్టి (తొడుగ్ు క ని – ధరించి) – దయహాంత్ర పార ప్ట ి – (ప్ునరజనమ
మొందసనస) –
లలభ
పాప్ులు పోవు మారగములు 3 కామ ఇదయ త్రరదాార నరకము
మోహ
శను|| యతోరప్రమతయ చిత్ిం నిరుదుం యోగ్ సేవయా
యత్ర చెైవాత్మనాతామనం ప్శయ నాిత్మని త్యష్యత్ర.
తా|| ఎప్ుపడు మనససు బాహయ దృష్ట కి తదూరమై, లలదృష్ట య
ి ందయ లగ్ిమై
ఆత్మయందయ నివసటంచసనో –
శను|| త్ం విదాయ దసుుఃఖసంయోగ్వియోగ్ం యోగ్సంజిఞత్మ్
స నిశియేన యోకివోయయోగో నిరిాణణ చయత్సా
తా|| ఇంత్వఱ్కు చెప్పబడ్న ఆనందసట థత్రకత యోగ్మని ప్ేరు.
ఎట్టికష్ ములు
ి వచిిననస(ప్ుత్రవియోగ్ కళ్త్ర వియోగ్ మిత్రవియోగ్ ధనవియోగాదసలు)
వదలక ప్ట్లి దలతో ప ందవలసటనది. ఏలనన? దానిగొప్పదన మట్టిద!ి
అనసభవించినవారి కఱ్సక!
శను|| ప్శర ాంత్మనసం హేయనం యోగినం ససఖ ము త్ిమమ్
ఉప్ైత్ర శాంత్రజ్సం బరహమభూత్ మకలమష్మ్.
తా|| కోరికలు చచిి, అంత్యు భగ్వనమయమని చూచసవానిని, మోక్ష లక్ష్మ
త్నంత్ తానే వరించసనస.
ముఖయముగా “జిహా & గ్ుహయము” లు ప్ూరిగ
ి ా సాాధీన మైన చాలునస.
శను|| యుంజ్ నేివం సదాఽఽతామనం యోగీ విగ్త్కలమష్ుః
ససఖేన బరహమసంప్శయ నిత్యంత్ం ససఖ మశుి తయ.
తా||పాప్ములు పోగొట్లి క నవలయునస: భగ్వంత్యని సేవ చయయవలయునస.
ఆయనతో నిత్య సంబంధము నేరాపట్ల గావించసక నవలయునస. మనససు త్నమయము
గావలయునస. అప్ుడు శాశాతానందమన నేమోఅ నసభవమునకు రాగ్లదస.
-- భగ్వదీగత్. అ. 6, శను. 20,23,27,28 మొ||

281
 విభని భావములు – సంసాకరములు – గ్ల వెైజ్ఞఞనసలకు – సరా సామానయ
– సరాాంగీకార – ఉచిత్ ధరమములనస “గీత్” ప్ రసాదించినది: ముఖయముగా “శరద”ు –
ఇందియో
ర దయాగ్ విజ్ృంభణ ప్రంప్రలనస అరికట్టి – నిశిల – నిరమల – ప్ రశాంత్ ప్ రసని
దృష్ట ని
ి భగ్వంత్యనిప్ై (లక్షయముప్)ై – లగ్ి మొనరుిట్ వలు – అంత్రాాణట వినిప్టంచి,
బాహయ బంధములు క రమముగా సడలి – నశించసనస. త్నకు తానెై నిలుినస –
కాని, ఇందియో
ర దయాగ్ముల నెదసరోకని నిగ్రహించి, రాగ్ దయాషాదసలకు
లలనసగాక “ప్ రకృత్ర” ప్ రవాహమునకదసరీది – రొమొమడ్ డ – మాయా మహేందరజ్ఞల
అఘట్నాఘట్న – చిత్రవిచిత్ర కలపనలకు సమోమహిత్యడు గాక – వివేక వెైరాగ్య
భోగోప్రత్యల సాయమున – సత్య దరశనానంద సట థత్ప్ రజుఞ డెై – “సరాసారాభౌమత్ా
ప్ట్ాి భష్ేకము”నకు నోచసక నసట్ ఎంత్ శరయ
ర సకరమో ఊహింప్నలవిగాదస.
సావధాన! ఇప్ుపడు నీవెవాడు? సమసి చరాచర – అనంత్కోట్ట
బరహామండముల కలు వారససడవు. అమలు జ్రిప్ట నీవే అఖిలాండయశారుఁడవని
ప్ రకట్టంప్లెముమ!! అమృత్ సారూప్ుఁడవెన
ై నీవు “జీవుడవు కాదస – సాక్ష్త్
దయవుఁడవు ససమా!! ముమామట్టకత సత్యం. విజ్యీభవ - మహరుషల ఏకైక ప్ రవచనము
– (వేదాంత్ ఢ్ంఢ్మము – సటదు గీత్)

ప్ రవృత్రి (1) ఫలేచేగ్లది- కామయ – సారగ ససఖ భోగ్ పార ప్ట ి –

ప్ునరజనమ త్ప్పదస -
కరమ

నివృత్రి (2) ఫలేచే లేని – నిషాకమ (అనాసకి) – మోక్షమునకు

దారి తీయునస –
(1) సారగము – భోగ్ భూమి – ప్ుణయఫల భోగ్ రాజ్యము. దివయసవమ. ఫలభరిత్
వృక్షములుని నందనోదాయనవన జీవనము. “క్షీణ ప్ుణయ
మరిు లలకం విశంత్ర” – ప్ుణయ ఫలభోకిృతాానంత్రం. . . .
భూమిమీద ప్డదయరయుదసరు. ప్ునరజనమ త్ప్పదస. త్ప్ససు –
ధాయన – యోగ్ – జ్ఞఞన – సాధనల కనసవుగాదస.
సూక్షమరూప్మున సారగమునసండ్ దిగ్జ్ఞరి మంచస

282
 బందసవులతో కలసట – ధానయ ఫలాదసలందస లయంచి –
అని రూప్మున – ప్ురుష్యలందస సప్ ి ధాత్య
ప్రిణామానంత్రం (7 నరకముల ననసభవించి) –
వీరయరూప్మున సవ రి యోని (వెైత్రణీ నరక దాారమున)
జ్ొచిి “శుకు శనణటత్” సంయోగ్ జ్నిత్ ప్టండాకృత్రని దాలిి –
గ్రభ వాసమున గ్రభసథ శిశువుగా – ప్ూరణ జ్ఞఞనముతో నవ
మాసములు గ్రభ చెర (యుగ్ములుగా) ననసభవించి,
త్ప్టంచి – విలప్టంచి – ప్రి ప్రి విధముల ప్శాితాిప్ త్ప్ుిడెై
– యాత్నలఁజ్ంది – భగ్వంత్యని వేడ్క ని – భూ ప్త్నమై
– (జ్నమ నొంది) అనీి మరచి, త్రరిగి చరిాత్ చరాణముగ్
యధా విధంగా “ప్ూరా వాసనల పార బలయ వశమున
మామూలు గ్త్ర పార ప్ట ించసనస.
(2) మోక్షము –ఫలించనిది. (భరి జత్ బీజ్ నాయయవత్) – ప్ునరా వృత్రి లేనిది.
దాందాాతీత్ - - నివృత్రి ప్థ – జ్నమ రాహిత్య – అప్రోక్ష్నసభూత్ర –
కరమ ఫలములనస వదలక – కరమలనే వదలువాడు – కరమ దూరుడు – కరమ
భష్
ర యి ఁడగ్ునస (10 + 4 ఇందియ
ర ముల కత రయలనిియు కరమలే) – నిష్టరియా ప్రుఁడు –
నిరిాకలప సమాధి యందస గాని – అతీత్ (త్యరీయ) జ్ఞఞని గాఁ నసండ వలెనస. కరమ
చెయయని వారు లేరు. కరమ చెయయకనస ఉండ లేరు.
ప్ురుష్యడు – ప్ురము(దయహము) నందసనివాఁడు.
మానవుఁడు – దయహి – దయహగ్త్యఁడు – దయహ ధారి – ధరమకరమ క్షేత్జు
ర ఞ డు.
“దయహి – దయహ” సంబంధమే సంసారము –

అంత్రుమఖ సట థత్ర – బారహమమ సట థత్ర – జ్ఞఞన ఫలము-

ఆత్మ - ఇదయ ధాయన మారగమందసరు.
అంత్రుమఖ గ్మనం – ప్రమాత్మ సానిిధయ పార ప్ట ి
మానవుఁడు –
దయహము - జ్గ్త్యి (బాహయ) విష్యాకరషణలు – లలక బంధము –
జ్నన మరణ చక ర భమ
ర ణ.

283
 మనోబంధము – జ్ఞఞనము -
యోగ్ము పార ణ + మనో బంధము = రాజ్ యోగ్ము
పార ణ బంధము –యోగ్ము
(తారక – సాంఖయ అమనసకములని 3 భాగ్ములు)
సమసి కరమల ఫలములు నాకరిపంచి (నిషాకమ – అనాసకి కరామచరణ వలు) నచో
సనాయసట వగ్ుదసవు.
కరమలు చయయుచో “యోగి వగ్ుదసవు” - ఈవిధమున భగ్వరిపత్ బుదిత
ు ో కరమలొనరిిన
– పాప్ ప్ుణయము లంట్వు – ననేి ప ంద గ్లవు –
తాయగ్ము - కరమ ఫల తాయగ్ము –
సనాయసము – కరమలనే విడుచసట్ –
భోగ్మున కని తాయగ్మే మధసరమైనది.
జ్యయత్రషోి మాది కామయ కరమలనస వదలుట్ - సనాయసము.
నిత్య నెైమిత్రి కాది కరమలనస – ఫలాప్ేక్ష లేక చయయుట్ – తాయగ్ము.
1. కరమ ఫల తాయగ్ము –
2. నిష్టదు – అనగా – రాజ్స, తామస కరమలు మానసట్.
3. త్యదకు ఆ తాయగానిి కూడా త్యజించి – అహంకరించకుండుట్.
“నిగ్రిా నని కూడా గ్రిాంప్రాదస. –
“ తాయగ్ మొనరిినానని అహంకారము (ప్ రజ్ఞ) కూడా నశించాలి!!

సాత్రాక యజ్ఞ
కరమలు రాజ్స దాన
విభజ్న కుుప్ ింగా తామస త్ప్ససులు

ఓం = సాత్త్ాము
త్త్ = నిరిప్
ు ిత్ హింసాత్మక, అసత్య – చౌరయ -
సత్ = సాత్రాకత్ దసరాభష్ణాదసలు – నిష్టదు కరమలు.

“దయహమే దయవాలయం – జీవుడయ దయవుడు"

284
 అనిి కరమలు, ఆత్మ ప్రంచెయయ – నిరభయంగా వుండు!! శాసవ య
రి (వేదయకి)
కరమలు చెయయడం మంచిది – ఆ కరమల ఫలం – నిషాకములెై ఈశార (ఆత్మ) ప్రం
చెయయడం భదరప్థం: త్దాేారా సత్త్ం ఈశార (ఆత్మ) ధాయనం లభససింది గ్దా!
అందసవలు నిరంత్ర భగ్వచిింత్నం వలన భకతి యావరభవించి, క రమముగా
సగ్ుణోపాసన నసండ్ నిరుగణోపాసన లభంచి – త్దాారా ఉపాసనా సటదిు – ఏకాగ్ర లక్షయ
చింత్న - - ఆవరిభంచసనస. మనససు అంత్రుమఖ సట థత్ర నంది – యోగ్ సటదిు కలుగ నస.
శను|| పార రబుం భోగ్తో నశరయత్ త్త్ా జ్ఞఞనేన సంచిత్ం|
ఆగామి దిావిదం కరమ త్దయాష్వ ప్టరయవాదినోుః||
హరిణాప్ట హరేణాప్ట బరహమణాప్ట ససరైరప్ట|
లలాట్ లిఖితా రేఖా ప్రిమారు్టంనశకయతయ||
పార రబుం – (1) ఈ జ్నమమున అనసభవవించ వలసటనది.(Budget)
త్రరవిధ కరమ ఆగామి – (2) ఈ జ్నమమున ఆరి జంచినది – (During this life)
సంచిత్ం –(3) ప్ూరా జ్నమములందస ఆరి జంచిన(ప్ుణయ పాప్)
కరమ ఫల సముదాయము – నిలా మొత్ిం –
(B/O – Assets & Liabilities)

i). పార రబుం – ఈ జ్నమ జీవనానికత కేట్ాయంప్ు (బడె జట్) – “చయససకునివారికత

చయససక నింత్” అనిట్లు – ప్ రససిత్ జ్నమమునందస – అనసభవానికై
ప్ రతయయకతంప్ఁబడ్న “కరమ ఫలానసభవం” –ఇది మూడు విధములు –

ఇచే – సాయంకృత్ం – సేాచేగా భోగ్ విష్య కాంక్షలు –

పార రబుం అనిచే – ప్ రమాదములు – రోగ్ములు –
(భోగ్ము) ప్రేచే - ప్రుల వలు – జ్ంత్యజ్ఞలముల వలు -

“పార రబుం భోగ్తోనశరయత్” – భోగ్ం (అనసభవం వలునే సమయునస)

వివరములు – సోదాహరణంగా త్రాాత్ వివరింప్ఁబడ్నది. – Author

285
ii) ఆగామి --- ప్ రససథత్ (వరిమాన) జ్నమమందస ఆరి జంచస (సంక రమించస) -
(పార యశిిత్ిముచయ) “ప్ుణయ –పాప్–మిశరమ” కరమల ఫలము – జ్నామంత్మున –
సంచిత్ముతో కలియునస. మరు జ్నమమునకు “బీజ్ము” –
మరు జ్నమమున, భోగారథం క ంతో, అంతో – కేట్ాయంప్ఁ బడ వచసినస. కాని, జ్ఞఞని
విష్యంలల (ఆత్మవేత్ ి – జీవనసమకుిడు)
అత్నిని భూష్టంచి – ప్ూజించిన వారికత ప్ుణయ ఫలము –
అత్నిని దూష్వంచి - హింసటంచిన వారికత పాప్ ఫలము చెందసనస:
జ్ఞఞని కత ఏమినిి చెందదస: అత్డు “భరి జత్ బీజ్ నాయయవత్” – ప్ండ్ పోయనవాడు:
అమృత్ మయుడు – ప్ునరజనమ లేదస.

iii) సంచిత్ము – బహు జ్నామరి జత్ కరమ ఫల శరష్ రాశి. ఇదయ ఉత్ిర జ్నమలకు
(జ్ఞఞన యజ్ఞ సమిత్గా) ప్ునాది - బీజ్ము. కారణము- ఇది మూలాధార చక రమున
బంధింప్బడ్ “కుండలనీ శకత”ి యధీనమున నసండునస.
యోగ్ులు పార ణాయామ సాధన శకతత
ి ో యీ ప్ రథమ
చక రమునస జ్యంచి . . . అందస “నిధి” లాగ్ు దాచ బడ్
యజ్ఞఞత్మున నసని “అనంత్” శకుిలాత్నికత
దాసోహమగ్ునస.
“జ్ఞఞనా గిినా సంచిత్ం” –
“జ్ఞఞనాగిి సురా కరామణట భసమసాత్యకరు తయరుజ న”
“జ్ఞఞనాగిి దగ్ు కరామణమ్” -- శురత్యలు.

కరమ నివృత్రి 1) భోగ్ము చయత్నస,

2) పార యశిిత్ము చయత్నస,
3) జ్ఞఞనాగిి చయత్నస - - - - సమయునస.
అగిి కణము చయత్ దూది గ్ుట్ిలు దగ్ు మైనట్లు, జ్ఞఞనాగిి లేశము చయత్ సంచిత్
పాప్రాససలు నశించి – మోక్ష పార ప్ట ి చయకూరునస.
ప్ంచ దయవత్లు – అగిి, వాయు, యమ, వరుణ, ఇందసరలు మరియు
సూరయ చందసరలు – భగ్వంత్యని కరామధికారులు. నిషాకమ కరమచయ యీ భగ్వంత్యని

286
సృష్ట జ్
ి ఞలమునస సేవింప్ నియోగ్ులెైరి. కరమ రహసయము నస దయవత్లు కూడా
ఎఱ్సంగ్రు.
కరమలలల మరమ మఱ్ింగి – చిదూ
ర ప్ త్త్ా జ్ఞఞన ప్రమావధినిఁ జ్ేరక –
దెైాత్ బుదిత
ు ో భయమున ప్రువులు దీయుచస . . . . కరమ యోగ్ులెైరి.
“త్న రూప్మునస త్నలలనే యఱ్సంగ్ుట్ త్నమయత్ాం” ముకతి – మోక్షము.
దృశాయ దృశాయనస భవాతీత్మే బారహమమ సట థత్ర.
a b c d e f
కామ – కోర ధ – లలభ – మోహ - మద – మత్ురములు
-- అరిష్డారగము.
కామము

ధరమ – అరథ – కామ – మోక్షములు

-- చత్యరిాద ప్ురుషారథములు.
“కామము” -- మోక్ష కామిత్ాంగా రూప ందించడం శరయ
ర ససు.
అరి ష్డారగమునస – “హిత్యలు –మిత్యరలు” గా మారుిట్ గ్ురు ప్ుత్యరని లక్షణము.
విధసయకి ధరమము. – ఎట్ునగా:-
a. మోక్ష కామిత్ాంగా
b. కోర ధం - దయాష్ భకతగ
ి ా (ప్రా భకత)ి – ష్టబీు వలె – “బరహమ – సత్య” దూరమైన
శకుిల మీద – దెైవ త్త్ాము మీద. బరహామ భాయసాని కడుడ త్గ్ులు
వాట్నిిట్టమీద.
c. లలభం - సరా కాల – బల – శకతి – ధన – ప్ూరిగ
ి ా దెైవ ధాయన –
జ్ఞఞనారజనానసభవాదసలందస ప్ూరిగ
ి ా అంకతత్మొనరిి - - “లలభ వలె” –
ప్టసటని గొట్లి వలె – త్హ త్హ లు జ్నించాలి.
d. మోహం- మధసర భకతి – త్రరకరణములా “భగ్వంత్యని” యందస మోహం
ససప్ రత్రష్ట ఠత్ం కావాలి.
e. మద - జ్ఞఞని, యోగి, త్ప్సటా – భకుిడు “తానే సరాం” – భగ్వంత్యఁడు త్న
వాడు అనే “గ్రాం – అహంకారం –మదం - - - - “ నిరభయంగా మద
మతయభ
ి ేందరము వలె గ్రాంగా. . . సంచరించడం.

287
f. మత్ురం – ఈరషు –ఆసూయ –కని గొప్పది . . . . భగ్వంత్యడు “సరాం” త్నకే –
త్న వాడు కావాలి: ఎవారికత ఏ మాత్రం దకకరాదస:

సరాం ఈశారప్రం చయసటనవారికత – శత్యరలు మిత్యరలెై అశుభం శుభంగా

మారి శరయో
ర దాయకమగ్ునస.
గ్ృహసథ ధరమములు:-
శను|| దానందమో దయవప్ూజ్ఞ భకతర
ి ుగరౌక్షమా|
సత్యం శరచం త్పోసే ి యంధరోమయం గ్ృహమేధన
ి ాం||
కరమ యోగి – కోట్లలప్లనసండ్ పోరాడు యోధసని వలె భదర ప్రుడు –
సనాయసట – లేక యోగి – కోట్ వెలుప్ల నసండ్ పోరాడు ప్ రమాద భరిత్ సట థత్యఁడు.
కరమ సటదాుంత్ము – జీవిత్మొక మహా ప్ రసాథనము – ప్ రయాణము – యాత్న “ససఖ
దస:ఖ” రంగ్ము – ధరమ కరామంకతత్మన
ై ది.
“మనసష్యయడయ యజ్ఞము – జీవిత్మే సమిత్”
“లలక మొక వేదిక – ఫలము బరహమము”
విత్యి క లది ప్ంట్ – శరమ క లది ఫలము – అక్షయము.
దయహము కాల క రమమున (వయో వృదిు వలు) ప్రిగి – ముడుత్లు వారి –
ప్ండ్ – వాడ్ పోయ – త్యదకు మృత్యయవు వాత్ బడ్ నశించి పోవ నసని “జీవో పాధి”
– జీవునికత తాతాకలిక విడ్ది – ఎరవు గ్ృహము – పాంచభౌత్రక దివయ భవనము –
పార రబుఫలము – ఈశార ప్ రసాదము.—
మానవుని సత్పథమున ముందసకు క ంపోగ్లదయ నిజ్మైన కరమ: కరమయే
నిరామత్: ఇహ సాధన. ప్రససఖ కత రయ. బరహామ భాయసము కూడా “కరమయే” –

దసష్కరమ చయ దసరామరుగడు (రాక్షససడు)

బృహదారణయకం (36 – 2 -13)
సత్కరమ చయ సనామరుగడు (దయవత్)

మానవుడు సంకలపమునకు బంట్ల – ఇహప్ర (ప్ రవృత్ి) విశాాసముచయ -

మరణానంత్ర ప్రిణామ ఫలం “ప్ునరజనమ” – -- చాందయగ్య 3. 14. 1.

288
“సత్ుంకలపము సత్కరమ కరమరుజుజ వులు ససఖ దసుఃఖానసభవం” –
“నీకు – దయవత్లకు పార రబుమే ప్ రభువు – కరమ ఫల బలం”
- యురీప్టడెస్ –
కాని శ్రలము (సంసాకరము) శాశతతత్మన
ై ది.
మోక్షమునకు చసకాకని . . . . ధృవ తార!!
-- జ్నామంధసనకు (ప్ుట్లి గ్ృడ్కడ త) సాప్ిములు గ్లవా?
-- మానవాత్మ (జీవుడు) – ప్శు ప్క్ష్యదసలందస ప్ునరజనమ మందసనా?
సనాయసట (తాయగి) – సరాసంగ్ ప్రితాయగ్ మొనరిిన నివృత్యిడు –
నిరమలాత్యమడు – నితాయనందమయుడు – జీవనసమకుిడు – లలక కలాయణారథమై –
త్రరకరణాల సరాారపణ (సరాాంకతత్) బుదిత
ు ో లలకమునాశ్రరాదించస – బరహమ
సారూప్ుడు.
గ్ృహససథడు – త్నసి తానస పోష్టంచస క నసచస, సాధస సత్యపరుష్యల (అత్రథి
అభాయగ్త్యల నాదరించి – ఆశరయమిచిి) – పోష్టంప్గ్ల ధనయజీవనసడు. భదరజీవి :
ప్ుణాయత్యమడు: యజ్ఞయాగాదిక నిత్య నెైమిత్రిక అగిికరమల సససమరథంగ్ నిరాహించి,
దయవత్లనస త్ృప్ట ిచయసట – సంఘ (మానవ) జీవిత్మునస ప్ునీత్ మొనరిి సారథకత్
చయకూరుి ధనసయడు.
భగ్వంత్యని కరామధికారులు:- సూరయ భగ్వానసడు – భగ్వంత్యని ప్టరయ నందనసఁడు.
నిషాకమ కరామధికారులలలఁ నొకకడు. ప్టత్ృవాకయ ప్రిపాలనారథమై – లలక కలాయణారథమై
– “వేడ్ - వెలుగ్ు” ల నిచిి, పార ణ ప్ద
ర సఁడె,ై యుగ్ యుగాలుగా, నిరిారామ నిషాకమ
కరమ సాగిససినాిడు. అదయ విధంగా వాయు, అగిి, చందర, నక్షతారదసలు – అనగా ప్ంచ
దయవత్లు – త్దిత్రములు (త్త్ాములు) కూడా ఈశార శాస నోలుంఘన మొనరప
సాహసటంప్క, అపార కరుణామయ ధీరోదారత్నస చాట్డం లేదా? భగ్వంత్యని (దెైవ)
ఋణం ఎవారు తీరుికోగ్లరో?
దశరందియ
ర ములు (10 రథములు)
దివయ దయహమునందస-
అంత్ుః కరణ చత్యష్ యము
ి (4 విమానములు)

289
గ్లిగ – జ్యయత్రష్మతీ ప్ుర ప్ట్ాి భష్ేక మొనరిి – జీవనోపాదికత వలయు – సమసి శుభ –
సౌకరయములనస ప్ రసాదించి – (ప్ రత్రఫల మాశింప్క) – అజ్ఞఞత్మున – (అంత్రంగ్మున)
దాగ్ుడు మూత్లాడు తయజ్య మూరికి త జ్యహారులు!!
త్త్ా గ్రంధములు క ర త్ివి గావచసి గాని త్త్ా మనాది! సూరయ భగ్వానసని
వలనే భగ్వంత్యని కరామధికారులందరు, సాారథ రహిత్, నిగ్రిా, నిషాకమ, సేవా ప్రులు:
భగ్వంత్యడు విశా తోట్మాలి, ఎంత్ ఉదారుడయ అంత్ నియంత్! కరిృ
తాాభమానములు లేవు!
కరమ రహసయమునస గ్ూరిి భరిృహరి కవీందసరడు –
“సరా శకతమ
ి ంత్మగ్ు కరమ నారాధించి –ఆచరించసము. దయవత్లు
దెైవమునకు – ఆ దెైవము కరామనససారము ఫల మిచసిట్కు బదసులెై యునిందసన
కరమకే నమసాకరము”!!
పాప్ ప్ుణయ ఫలము కరామధీనము కదా!!
బరహమ బరహాండ మధయససథఁడగ్ుట్ |
విష్యణవు ప్ది అవతారములెత్యిట్ |
శివుడు కపాలహససిఁడెై శమశాన వాసట యగ్ుట్ |
ప్ంచ దయవత్లు విశారంత్ర లేక భయముతో నిరిారామముగా సంచరించసట్.
.. . . . . కరమ ఫల కారణం కాదా?
వార త్ వెంట్ఁగాని వరమీడు దెైవంబు |
చయత్ క లదిఁ గాని వార త్ గాదస |
వార త్కజుఁదస కరి – చయత్కు తా కరి || ||విశా||
సనాయసము – తాయగ్ము: -
ప్ునరజనమకు కారణమగ్ు కరమలు మానడం – సనాయసం – ఇది దసరుభం.
కరమలు చయయకుండ దయహి దయహ ధారణం చెయయడం అసంభవం! ఇందియ
ర కత రయలు –
పార ణ కత రయలు కూడా కరమలేకదా!!
ఇక తెలివిగా “కరమ ఫల తాయగ్ం చయసూ
ి ” మనడం శరయ
ర ససు. కరిృత్ా రహిత్
– నిషాకమ కరమలు (కరమ ఫల తాయగ్ం – భగ్వరిపత్ బుదిత
ు ో) చెయయడమే
తాయగ్మందసరు. ఇట్టి వారిని పాప్ ప్ుణయములంట్వు. దాందాములు దూరమగ్ునస.

290
సారగ నరకముల బడద – జ్నన మరణ చక ర భమ
ర ణ గ్త్ర కూడా ఉండదస. కాని, జ్ఞఞనం
కరమకు తోడెైన, ముకతి త్థయమే: “తాయగి + యోగి” దాందాాతీత్యఁడు.
ధనసరురుడెైన అరుజ నసఁడు -- కరమ సారూప్ుడు
యోగీశారుడెైన కృష్యణఁడు -- జ్ఞఞన సారూప్ుడు.
“జ్ఞఞన కరమలు” కలయక ప్ రయాగ్ తీరథమై, మోక్షము త్థయము -- కరమ
నివృత్రియై జ్ఞఞనము కూడా – అందయ లయంచాలి!! - - ముకత.ి
కరమము జ్ఞఞనికత దవాగ్ుఁ
గ్రమము నకు జ్ఞఞనిదవుా – కల నిజ్మిదియే
కరమ జ్ఞఞనములుడ్గన
ి
నిరమలునకుఁ గ్లుగ ముకతి నిజ్ముగ్ వేమా||

కరమ ఫలము లనిి కప్ట్ంబుగాఁజూచి

ధరమ ఫలములనిి దగిలియుండ్
ధరమ మరమములనస దాట్లట్ే ముకతర
ి ా || విశా ||

“కరమ సమసట నప్ుడె – ధరమంబు సట థరమౌనస

దెైవ రూప్ మిదియ త్లచి చూడ”
--- కరమ రహసయము.
పార రబుము –
1. హరిశిందసరఁడు ప్దవీ భష్
ర యి డెై, మాలవాని సేవించి శమశానమున కాట్ట కాప్రిగా
ప్టండముల భుజించెనస.
2. నలుఁడు జూదమాడ్, రాజ్యముతోఁగ్ూడ సరాసామునస గోలలపయ, భారయనస
నట్ిడ్విని వీడ్, వికృత్ రూప్ుఁడెై అడవులఁబడ్, త్యదకు వంట్ల వాడుగాఁ
బరదికనస.
3. శ్రర కృష్ ణ భగ్వానసని ప్టరయులు – మరుదసలు – ఆప్ుిలు – అయన పాండవులు
రాజ్య భష్
ర యి లెై, అడవులఁబడ్, అజ్ఞఞత్మున విరాట్లని ప్ర రాజ్యమున సేవా
జీవనంచయస,ట అష్ ి కష్ ములకు
ి లలనె,ై అలాుడ్ అలమట్టంచిరి.
4. ఈశారుఁడు మనమథసని భసమం చయసట త్పో భంగ్మై కామానికత లలనెై పారాత్రనిచయఁ

291
 ప్ట్ినస. కోపోదయకర మున బరహమ త్ల (5 వది) గిలి ు వేసట, కపాల హససిఁ డయయనస.
సరేాశారువంత్ట్ట వాడయ నిలువ నీడ లేక, శమశాన కాప్రి యయయనస.
5. విష్యణమూరి ి దశావతారములెత్ర,ి దికుకమాలిన శాపానసభవముల ననసభవించె నని,
ప్ురాణములు వెలసటనవి.
6. శ్రర కృష్ ణ ప్రమాత్మనసఁ గ్ని త్లిు త్ండురలు చెరశాలనస జీవించి, త్యదవరకు ప్ుత్ర
వియోగ్మున దసుఃఖిత్యలెైరి.
7. శ్రర రామ చందసరని త్ండ్ ర దశరథసడు ప్ుత్ర వియోగ్ దసుఃఖంతో (శాప్ – పార రబఢ
కారణమున) మరణటంచెనస. త్లుులు (దయవేరులు) విధవలెైరి. కట్లి క ని భారయ
ససఖించి యరుగ్దస. త్యదకు పార ణత్యలుయఁడెైన సోదరుడు లక్షమణుడు విసటగి
సరయూ నదిలల బడ్ ఆత్మహత్య చయసస క నెనస. త్నగ్త్ర కూడా అంతయ కదా!
8. శ్రర రామ కృష్ ణ ప్రమ హంస గొంత్యలల కానుర్ వాయధితో బాధ ప్డెనస.
9. శాంత్ర దూత్ – విశా మిత్యరడు – లలక కలాయణ మూరి ి భారత్ ప్టత్ ఖూనీ చెయయ
బడెనస.
10. ఆరయ మత్ సాథప్కుడు – వేదమూరి ి – దివయ జ్ఞఞన తయజ్య విరాజిత్యఁడెన
ై
దయానంద సరసాత్ర కత విష్మిడ్రి.
11. శ్రరశ్రశ్ర
ర ర భగ్వాన్ రమణ మహరి ష కంప్ వాత్ముతో త్న వృదాుప్య దశనస కడప్ వలసట
వచెినస.
12. బానిస వాయపారమునస మానిపంచి, మానవ జ్ఞత్రకత అమూలయ సేవ యొనరిిన
అభహా
ర మ్ లింకన్, కాలిి చంప్ఁబడెనస.
13. నీగోర జ్ఞత్ర – తోడ్ మానవ శరణ
ర టకత సేాచే – సమాన హకుకలనస ప్ రసాదించస
కారణమున కనిడీ హత్య చెయయఁబడెనస.
14. లలకానికత వెలుగ్ు – ఆనందము – చలువనస ప్ రసాదించస చందసరనకు క్షయ రోగ్
పార ప్ట ి త్ప్పదయయనస.
15. సనాత్న మత్ ప్ రచారకుడు – సరా సంగ్ ప్రితాయగి యన
ై శరదాునాథసడు “రష్వద్”
అనస త్యరక కతరాత్కుని కత్రికత బలి యయయనస.
యజ్ఞము అనగా ఇచసిట్ (ప్ రసాదించసట్) - తాయగ్ము – అని అరథము.
మరియు – ప్ూజ్ – ఆరాధన అని కూడా అందసరు. మరియు హృదయప్ూరాకప్ు
సమరపణ (భోద), విశృంఖల భకతి ప్ రకట్న యని కూడా ఊహింప్ఁదగ్ునస.

292
 బరహమ యజ్నము (శాల) అనగా బరహమ జ్ఞఞనమునస ప్ రసాదించస –
(ప్ రవచించస –భోదించస) ప్ రతయయక నిరీత్
ణ సథలమని అరథము. అజ్మేధ –అశామేధ –
గోమేధ – నర మేధాది క రత్యవులనగా అంతయ: వాట్టని బలి నిచిి భుజించసట్ (ప్శు)
రాక్షస కృత్యము. దయవత్లు అమృత్ జీవనసలు: జ్రా మరణ రహిత్ (అమృత్త్ా)
మయులు: మాంస భుకుకలు గారు.
మేధ అనగా జ్ఞఞనము – మేద అనగా క ర వుా –
అజ్ = ఆడు మేక, ప్ రకృత్ర యని కూడా అరథము గ్లదస.
అజ్ = ప్ుట్లి కలేని అనగా అమరత్ా
మేధ = జ్ఞఞనము అజ్మేధము = అమరత్ా త్త్ా జ్ఞఞనమని:
= ప్ రజ్ఞ, గాఢమైన జ్ఞఞప్క శకతి – = బరహమ జ్ఞఞన ప్స
ర ాదము = వేగ్మునకు ప్ేరు గ్ని
ధారణ శకతి – మరప్ు లేమి మొ|| గ్ుఱ్ఱ మునస – శ్రఘొ – తీవ ర – ప్ రజ్ఞఞ ప్ రసాదమని
అరథములు. అరథము.
శను|| ప్రం బరహమ ప్రం ధామ ప్విత్రం ప్రమం భవాన్
ప్ురుష్ం శాశాత్ం దివయ మాదిదయవ మజ్ం విభుమ్
అ|| భవాన్ = మీరు, ప్రంబరహమ = బరహమకనిప్రులు, ( గొప్పవారు); ప్రంధామ =
గొప్ప తయజ్ససు గ్లవారు, ప్రమం ప్విత్రం = ప్విత్యరలలలనగ్రగ్ణుయలరు, ప్ురుష్ం =
ప్ురుష్యలలల, శాశాత్ం = శాశాత్మైన వాడవు, దివయం = గొప్ప వాడవు, ఆది దయవం =
దయవత్లకు మొదట్ట వాడవు, అజ్ం = ప్ుట్లి క లేనివాడవు, విభుం = సరా
లలకేశారుడవు.
– భగ్వదీగత్. అ. 10. శను. 12
“అజ్ం విభుమ్” – అజ్మేధము – బరహమ జ్ఞఞనమని – “అజ్” శబేము (ప్ర
బరహమమనియే) = ప్ుట్లి క లేని లేక అమరత్ామని -
అట్లు గాక “అజ్” శబాేరథము – మందలలని మేకల మీదకు పోవడం
దసరదృష్ ంకాదా!
ి భగ్వంత్యడు – దయవత్లు మేక మాంసం – మేక మేదససు (క ర వుా) కై
నోరు తెరచస క ని త్హ త్హలాడుచసనాిరా? ఈ లాంట్ట అమానసష్ (రాక్షస –
ప్ైశాచిక) ఘోర కృతాయలకై – అనరథ ప్రిభాష్ల ప్ రవచించి పోర త్ుహించడం కేవలం దెైవ
దూరమైన ప్ని—

293
 చాలా చోట్ు వేదములందస మేఘములనస – ప్శువులు –
ప్క్షులకుప్మానించినారు. ఉ|| మేఘములనే ఆవులనస వాయు (వీచికలనే) కోత్కత్యిలు
– ఇందసరడు యాగ్ కరి (గ్ుహ మేఘము) = (గ్ుహలలుని గోవులు = మేఘములలలని
జ్ల బందసవులు) –
సంకలపం వరష కాంక్ష - - - ఈ లాంట్ట అలంకార ప్ రయోగ్ములు గ్లవు –
సామ వేదంలల – “ఓ దయవత్లారా! మీకు మేము బలుల నివాము! జ్ంత్య
వధ చెయయము. కాని, మంత్ర (సోిత్ర) ప్ఠన మొనరుిము. అని వార యడం (ఋగ్ +
యజ్ర్ వేదముల ప్ద
ై ి సామం) – విప్ ువ ధయరణటని సూచిససింది: దయవత్లు
అమృతాహరులు – మాంస భుకుకలు గారు. ఆ విధంగానే, జ్ైనసలు, భౌదసులు, ప్శు
వధ (జ్ంత్య హింస) నస గ్రింహ చిరి. అహింసా ప్థము నాశరయంచిరి. సూక్ష్మరథములనే
గ్ురింి చి గ్రహించి పాట్టంచిరి.
ధరమ సాధక మారగములు 3.
1. యజ్ఞములు 2. దానములు 3. అధయయనము, లని
యజ్ఞములు 6 విధములు: -
1. దరవయ యజ్ఞము – భూ, శరమ, ధానయ, సంప్త్, అని, విదాయ, వెైదయ, వసి,ర గ్ృహ,
కనయ మొ|| దానములు – సతాకరయములు – గ్రంథ, ధరమ సంసథలు – సత్్ిచారములు –
మొ|| పాతారపాత్రల అరోహచిత్ము నెరింగి చయయు ధరామదసలు.

2. త్పో యజ్ఞము – త్ప్ససు – నామ (మంత్ర) జ్పాదసలు – ధరమ సాధన క రకై

ఇందియ
ర ములనస (10 + 4) నస త్ప్టంప్ జ్ేయుట్ . . . . ఉప్వాస దీక్షలు (శివ రాత్రర,
ఏకాదశి, ప్రా దినాదసలందస – చాత్యరామసయ వ రతాదసలందస ముఖయము. నిరాహార దీక్ష
ఉత్ిమోత్ిమమన
ై – ఊరుా ప్థ గ్త్రకత – దయహదము నివా గ్లది.

3. యోగ్ (పార ణాయమ) సాధన – పార ణ వాయువునస, అపానముతో ప్వరలుిట్ (పార ణ

యజ్ఞము) – అనగా రంట్టని కుంభకమున అడడగించి – నిలిప (బంధించి) , , , , సరాదా
చయయుట్ వలు పార ణ జ్యము – సరాారథ సటదత్
ిు ాం. (ష్ణుమఖ ముదరతో అనస సంధాన
పార ణాయామము శరష్
ర ఠ త్రము – ఉత్ిమోత్ిమ మారగము – ప్ంచ ముదరల ప్ైకత –

294
4. సాాధాయయ యజ్ఞము – సదగుంధ పారాయణ (ప్ఠన – శరవణ –మనన) శబాురథ –
భావారథ . . . . భకతి ప్ రప్త్యిలుండ్న శ్రఘొముగ్ జ్ఞఞనోదయము త్థయము.

5. జ్ఞఞన యజ్ఞం – అనిిట్ గొప్పది. మోక్ష ప్ రదాయని: మహా ప్ురుష్యలే వేద వేదాంత్
జ్ఞఞన సముపారజన – దానము చయయ సససమరుథలు – అరుహలు: ఇది అందరికత అబుదస.
జ్ఞఞన దానము – లలక మందలి సమసి పాప్ముల పోగొట్ి గ్ల – ప్ునీత్ శకత:ి ప్రమ
పావన “జ్ఞఞన” గ్ంగ్; . . . జ్ఞఞనాగిి జ్ఞాలలు – సంచిత్ పాప్ ప్రాత్ ప్ంకుిలనస ధగ్ు
మొనరప జ్ఞలునస. “ఆత్మ విచారం – జిజ్ఞఞస – గ్ురుభోద” - - - అప్రోక్ష్నస భూత్రకత
– ప్రోక్ష జ్ఞఞన దాారమే రక్ష!!

6. ఇందియ
ర నిగ్రహము – (10 + 4) ఇందియ
ర కత రయలనస నిగ్రహం
ి చి, మనుః సరవంత్రని
అంత్రుమఖ మొనరిి – (విష్య విముఖత్ాము వలు) అందయ లయంప్ఁ జ్ేయుట్ –
విష్య హవిససులనస ఇందియ
ర ాగ్ుిలలల – “రాగ్ దయాష్ రహిత్మున” - - - -
క రమముగా ఆహుత్ర నొసంగ్ుట్ . తీక్షణమైన (కఠోర) నియమములనస గ్ూడా
యజ్ఞము చయయుదసరు: సాహసోప్ేత్మైన తీవ ర విధానములు ఆరాధయములు గావు:
అమోద మందఁజ్ఞలవు- .

యజ్ఞ శిషాి మృత్ం – యజ్ఞ శాల లందలి శరషానిము మహా ప్ రసాదము – అమృత్
త్యలయము: దానిని భకతి ప్ రమత్యిలెై భుజించసవారు సనాత్న బరహమ ప్దమునస
ప ందసచసనాిరు. ప్ునీత్యలెైన “ప్ుణాయత్యమలు” : ఆలాగ్ు యజ్ఞమాచరించని వారు,
యజ్ఞ శరష్ముని భుజింప్ని వారు ఇహ ప్రంబులకు దూరులు.
శను|| యజ్ఞశిషాి మృత్ భుజ్య యాంత్ర బరహమ సనాత్నమ్
నాయం లలకో ఽ సిుయజ్ఞసయ కుతో ఽ నయుః కురు సత్ిమ
తా || కావున భగ్వంత్యన కరిపంచిన వెనసక ఏదెన
ై నస సవాకరించిన వారు
బరహమ ప్దవిని ప ందసదసరు. ఒక మంచి ప్నియు చయయని వానికత ఇహ ప్ర లలకములు
రండునస ద రకవు; వాని కధయగ్త్రయే యని యూహించ వలయునస.
-- భగ్వదీగత్. అ. 4. శను. 31.

295
 శను|| యజ్ఞశిషాి శిన సుంతో ముచయంతయ సరాకతలిుష్ైుః
భుజ్ంతయ తయ త్ాఘం పాపా యే ప్చంతాయత్మకారణాత్
తా || దయవత్లకరిపంచి త్రనివారు ప్ుణాయత్యమలగ్ుదసరు. వారి పాప్ములు
దయవత్లచయ వారింప్బడుచసనివి. ఎవరిక ఱ్కు వారే వండుక ని త్రనసవారు పాప్మునే
త్రనస చసనాిరు.
-- భగ్వదీగత్. అ. 3. శను. 13.
ఇదయ విధముగా విజుఞ లు, బుది,ు బలము, ధనము, జ్ఞఞనము, భూసట థత్ర, . . .
సంప్దలు . . . ఉదాత్యిలెై – నిరహంకార, నిరభమాన, నిషాకమంగా తాయగ్ మొనరిిన
ధనాయత్యమలెై శనభంచెదరు. ముకతకి త సరాారుహలు.
భూ, శరమ, ధన, ధానయ, సంప్త్, అని, వసి,ర విదాయది దానము లనిియు
దయహ పోష్ణ (ధారణ) కే గ్దా!! కావున, నశార ఫలమివా గ్లవి: కాని – బరహమ విదయ –
జ్ఞఞన –ఆత్మ – ప్ర త్త్ా విదాయదానం “ఆత్మ” సంబంధమై నందసన, ఉత్ిమ –
శాశిాత్ ఫల మివాగ్లది: అనశార దయహోదాురణ కని – శాశాత్ ఆతోమదురణ మనంత్
ఫల ప్ రదాయని. బరహోమపాసన (బరహామభాయసము) కని మించిన మరొకక సాధన మదియ
ే ు
లేదస.
కరమకాండ యందస – యజ్ఞ యాగాదసలలల దాన ధరామదసలు విసాిరంగా
చయసటన వారు సారాగ ది ప్ుణయలలకాల యందస సమసి భోగ్ముల ననసభవించి, ప్ుణయము
సమసటన వెంట్నే “క్షీణ ప్ుణయ మరిు లలకం విశంత్ర” . . . . భూమిప్ై త్రరిగి ప్ునరజనమ
మందక త్ప్పదస. మోక్షము నివా జ్ఞలవు:
సారాగది లలకములు భోగ్ భూములే గాని, యోగ్ భూములు – కరమ
భూములు కావు – “ఝనక్ ఝనక్ పాయల్ బాజ్ే” లాగ్ అమర నృత్య గాన –
జ్లసాలాుంట్ట భోగ్ విలాస కేందారలే కాని మోక్ష పార ప్ట ికత దయహద మివాఁ జ్ఞలవు: “తెైర
విదాయం” . . . భూలలకమే సాధన శాల – మోక్ష పార ప్ట ికత నానా యోగ్ సాధనల కాసపద
మిచసి ప్విత్ర ప్ రయోగ్శాల: త్రణ రంగ్ము –
ఆది లలమి ఋష్ట – “ధనముతో, ధాయన – యజ్ఞ ఫలం పౌరోహిత్యల దాారా
ప ందవచసి ననాిడు.
మానవుఁడు సాసారూప్ (సాారాజ్య) బరహమరాజ్య కతరీట్ము నస
ధరించసట్కు . . . అఖిలాండయశారత్ా ప్దవిని దయచసకోవడానికత - - - చెలింు చ వలసటన

296
కప్పము దీరా దసుఃఖానసభవము – అనంత్ తాయగ్ము - - దసుఃఖము దయవుని దూత్ - - -
ప్రమ ప్దవీ పార ప్ట ికత, పార ప్ట ించస నానా విఘిములు – ఆట్ంకములు మానవాత్మనస
వికసటంప్ఁజ్ేసట (ఎంత్ చీకట్ట అధికమైన నక్షత్రములంత్ ప్ రకాశవంత్ములగ్ునస గ్దా!) –
“మరేనం గ్ుణ వరునం” అనిట్లు, ప్ునీత్ మొనరిి, కృతారథత్ చయకూరుినస. “ప్ రజ్ఞఞనం
బరహమ” – ధనోయసటమ . . .
కరమలనిియు – యజ్ఞ యాగాది క రత్యవులు –సరాం “శరదు – భకతి – జ్ఞఞనం –
విశాాసం” మొ|| వానితో కూడుక ని అత్యంత్ ఫల – బల – ప్ రయోజ్నకారులగ్ునస.
జ్ఞఞనసలు కూడా “ఉభయ తారకంగానస – లలకాదరశ సంగ్రహారథంగానస – వేదయకాిది
కరమల నాచరించడం సమంజ్సం – కాని ఫలాశ “బంగారు సంకళ్ళు” –
సమసి జీవకోట్ు హృదయాంత్రంగ్ుడు – సరాాంత్రాయమి – సరేాశారుఁడు
– విశానాథసడు – విశరాశారుడు - - విశాదాత్ – విశాజ్నకుఁడు – వేదమూరి ి యగ్ు
నిరుపాధిక బరహమమునస తెలుసస కోవడమే వేదాంత్ జ్ఞఞన ప్రమావధి.
కాని ఢాంబక – బాహాట్ – విప్ుల ప్ రచారమున చయయు కరమకాండలు సాలప
ఫలమిచసినస. అనగా, ఫలా ప్ేక్ష మేరకు సారగ ససఖములనస ప్ రసాదించి, త్రరిగి ప్ునరజనమ
నివాక త్ప్పదస. భోగాప్ేక్ష గ్ల సాారథ ప్ండ్త్యలకతది పార ప్ు ,చితెకత ి ాగ్రత్నస – మోక్షమునస
యవా జ్ఞలవు. “క్షీణ ప్ుణయ మరిు లలకం విశంత్ర” – త్థయము.
యజ్ఞ యాగాదసలందస ప్శు వధ – జ్ంత్య హింస, హింసాత్మకములని
బుదసుడు నిరసటంచెనస. నిష్ేధం
ి చెనస. మనశుశదిు క రకు కరామచరణ కాండలు
నిరణయంప్ఁబడ్నవి. అవి కరమ లక్షయ సాధనము లే గాని, ముకతి నివా జ్ఞలవు.
శాసవ య
రి వెైదిక కరమలు, యోగ్ (వేదాంత్) విజ్ఞఞన శాసిమున
ర – పార థమిక
విదయగా ప్ేరొకనఁబడెనస. అది అంత్యము గాదస – పార రంభమే. కావున, మునసమందస
సాగి – కరమలు నిషాకమయములెై భకతకి త పోర ది చయసట; సగ్ుణోపాసకులు
నిరుగణోపానసిలుగ్ మారి - - క రమము గా జ్ఞఞనప్థమున నడ్ప్ం
ట ప్దగ్ునస.
కాని, జ్ఞఞనికత కూడా కరమలు వరి జత్ములు గావు – జ్ఞఞని కూడా ఆదరశ కరిమ గా మన
వలెనస.
కామయ కరమల దయాష్టంప్క – మోక్ష కరమలు – నిత్య కరమల ప్ేరమింప్కుండడం –
మోక్ష సాధనమగ్ు సాత్రాక తాయగ్మందసరు. ఇందస కరమ బంధంలేదస. మోక్ష దాయని.
దసరుభ ప్థం –

297
 కరమ యోగి లక్షణములు: -
1. కరమఫలాసకతి రాహిత్యము.
2. నిత్య సంత్ృప్ట ి – ఆశ – ఆసకతి – త్గ్ులు లేని.
3. నిరాశరయత్ాం – భగ్వంత్యనియందస శరణాగ్త్ బుది.ు
4. జితయందియ
ర ుడు.
5. అప్రిగ్హ
ర ుడు.
6. దాందాాతీత్యడు.
7. సట థత్ (సత్య) ప్ రజుఞ డు.
8. ప్రహితారథము (భగ్వతీ్రత్రదెై) కరమలు చయయుట్.
అహంకారము – వాసనాబదు మైన
సమసి కరమలు - “ఇందియ
ర ములు – మనససు” లకే గాని,
మనససయలు – కేవలం బాహేయందియ
ర నిగ్రహమునస
మాత్రం ప్ రదరిశంచి, అకరుమలని చాట్ట నంత్ మాత్రమున ప్ రయోజ్నం లేదస. ఆత్మ
వంచన – లలకానిి మోసం చయయయడమే మిగ్ులునస.
త్రరకరణ శుదిగ
ు ా, త్గ్ులు లేక, అహంకార మమకారములు వదలి,
కరిృత్ారహిత్మన
ై సట థత్ ప్ రజ్ఞతో, నిషాకమాచరణమే, గ్ణ నీయము. త్దాుత్రరేకమే
మిథాయచారము.
“కామ – సంకలప” రహిత్ కరమ ప్థమే జ్ఞఞన మారగమున నడ్ప్ం
ట ప్ఁగ్లదస.
”జ్ఞఞనాగిి దగ్ు కరామణట” - - - అట్టివాడయ ప్ండ్త్యడు – (ప్ండా) గా చెప్పఁబడు
చసనాిడు. అత్డయ దాందాాతీత్యడు – నిత్య త్ృప్ుిడు – జీవనసమకతి నందస సరాారుహడు.

298
 11. గీతా స రము

శను|| సముప్ే తయష్ానీకేష్య కురు పాండవ యోరమృదయ |

అరుజ నే విమనసేకచ గీతా భగ్వతా సాయం ||
-- (మహా భారత్. శాంత్ర -348 -8.)

కం|| త్నవారిఁ జ్ంప్ జ్ఞలక

వెనసకకుఁ బోనిచిఁగించస – విజ్యుని శంకన్
ఘన యోగ్ విదయ బాప్టన
ముని వందసయని పాద భకతి – మొనయున్ నాకున్ ||
-- భాగ్వత్ము.

18 అధాయయములు – 700 శనుకములు – భారత్ కురుక్షేత్ంర లల – కురు

పాండవ సంగారమారంభంలల – అరుజ న విషాద కారణంగ్ – జ్ననం.
జ్నన కాలం - మారగశిర శు|| ఏకాదశి – గీతా జ్యంత్ర మహ ప్రా దినం.
జ్నమ సాథనము -- కురు క్షేత్మ
ర ులల, జ్యయత్ర సరససు తీరమున – వట్
వృక్షము కత రంద కురు పాండవ సంగారమారంభమున.
సందరభము -- అరుజ న విషాద – ధరమ సందయహ కారణంగా
శ్రర కృష్ ణ భగ్వానసఁడు చెప్టపనది – అరుజ నసడు వినివాడు.
ప్ రత్యక్ష సాక్షులు -- ట్కకము మీద మారుత్ర, ప్ రకకన జ్యయత్ర సరససు –
దాప్ున వట్ వృక్షము. సమీప్మున సరసాతీ నది – కురు క్షేత్ ర రణ రంగ్ భూమి.
ప్ైగా : -
ప్రోక్ష సాక్షులు – హసట ినాప్ుర రాజ్ఞంత్ుఃప్ురమున, కురు రాజు (అంధసడు)
ధృత్ రాష్యిు డు.
-- “రనిింగ్ కామంట్ేట్ర్” – సంజ్యుఁడు.
-- ట్ేప్ రికారిండ గ్ వాయసమునీందసరడు.
(ట్ారన్ు మిట్టింగ్) -

299
గీత్ విభజ్న – 18 అధాయయములు – 700 శనుకములు.
1. ప్ రథమ ష్ట్కము -- కరమ - గ్ుహయం - త్ాం ప్దారథ వివరణ.
2. దాతీయ ష్ట్కము -- భకతి – గ్ుహయత్రం – త్త్పదారథ వివరణ.
3. త్ృతీయ ష్ట్కము -- జ్ఞఞనం – గ్ుహయత్మం – జీవేశార బేధము.
“వరుసగా ఉప్దయశింప్ఁ బడ్నది.”
గీత్ -- భగ్వంత్యని ఆత్మ కథ.
సరోాప్నిష్తాురము.
బరహమ జ్ఞఞన భాండారము.
సరా వేదాంత్ సారామృత్ సాగ్రము.
ఈశార సామాొజ్య సటంహాసనమునకు ఆహాాన ముఖ దాారము.
అషాి దశాధాయయని –
భారతామృత్ సరాసాం
భవ దయాష్టణట – అదెైాతామృత్ వరిణ
ష ీ–
గీత్ వికసటత్ హృదయ - వేద మాత్ - ససజ్ఞత్ - దివయ జ్ఞఞన సంజ్ఞత్ - భువనెైక మాత్
వేయల
ే - జీవ బరహ్మమకయ విజ్య ధాజ్ సంసాథప్నమే గీతా శాసిము
ర యొకక ఏకైక లక్షయం.
ఇక -- చెప్టపనవాడు వినివాడు
ప్రమాత్యమడెన
ై శ్రర కృష్యణఁడు మహాత్యమడెైన పారుథడు
ప్ురుషోత్ిముడు నరోత్ిముడు
దయవ దయవుఁడు వీరాధి వీరుఁడు
లలకేశారుఁడు రాజ్ శరఖరుఁడు
సూత్ర ధారి పాత్రధారి
జ్ఞఞన దీప్ం కరమ కౌశల రూప్ం
దయవుఁడు జీవుడు
నారాయణుడు నరుఁడు
యోగేశారుఁడెైన కృష్యణడు ధనసరాురియైన అరుజనసడు
అవతార మూరి ి - గ్ురువు అధికార మూరి ి - శిష్యయడు
యుకతి – బుదిు – జ్ఞఞన బలం శకతి – సటదిు - కరమ కౌశలం

300
ససజ్ఞఞన – నిషాకమ కరమల కలయక గ్ంగా యమునల సంగ్మము (ప్ రయాగ్) వంట్టది.
ఇత్ర వృత్ిము :-
శరీరము నందలి “ప్ రకృత్ర – నివృత్యిల” నిత్య నిరంత్ర సంగారమ
సంఘరషణాదికమే కథా రూప్ముగ్ భారత్మునస వాయససలు వార సటరి. దాని సార
సంగ్రహమే గీత్ – భారత్ అంత్రారథం.
ఈ మహత్ిర గ్రంధరాజ్ము, కేవలం సనాయససల భజ్న కీరన
ి ల సంప్ుట్ట
కాదస.
గీత్ భవ రోగాలకు ప్ రథమ చికతత్ు –
వేదాంత్ విదయకు ప్ రవేశిక –
బరహమ త్త్ా సరససునకు ప్ రథమ సోపానము –
ఆత్మ విదయకు గీత్ ఉపోదాా త్మయతయ –
అసలు సతాి – ఉత్ిర గీత్
భరత్ వాకయం –ఉదువ గీత్.
భవత్రణకు గీతా ధాయనము మూల మంత్రము. గీత్ ఉప్నిష్దయగక్షీరము –
చెప్టపన వారు – మరియు వినివారు – ఉత్ిమోత్ిమ గ్ృహససథలెన
ై నర –
నారాయణులు.
సామానయముగా, జ్న వాడక ఏమనగా, వేదాంత్ము – బరహమ జ్ఞఞన విదయ –
“గీత్” వలెనే, వీధి భక్షకులు – సాధస సనాయససలకు, విరకి విరాగ్ులకు చెప్ప
బడ్నదనెడు అపోహ.
కాని నిజ్ంగా అట్లు కాదస –
ప్ రవచించిన వాఁడు –
యోగి విరాట్, యోగ్ భోగీందసరఁడు – షోడశకళీ ప్ రప్ూరుణఁడు –
అదెైాతారణవ ప్ూరణ చందసరఁడు – సచిిదానంద మూరి,ి ప్రమ ప్ురుష్యఁడు, ప్రమాత్మ,
సరేాశారుఁడు, సరాదాత్, నారాయణుఁడు, - - - శ్రర కృష్ ణ భగ్వానసఁడు.
వినివాఁడు –
రాజ్శరఖరుఁడు, వీరాధి వీరుఁడు, నరేందసరఁడు, నరోత్ిముఁడు, పాండవ
మధయముఁడు, గాండీవి, సవయసాచి, నరావతారుడు – ఫలుగణుఁడు – అరుజ నసడు.

301
 ఈ దయహ రథమున – నర నారాయణులు – జీవ దయవులు –
అదిష్ట ంి చినారు. ఆ రథమునకు నాలుగ గ్ుఱ్ఱ ములు అనగ్ అంత్ుః కరణ
చత్యష్ యము
ి – వాట్ట కళుములు ఈశారుని హసి గ్త్మైనవి – ఇక భయం లేదస –
నివృత్రి ప్ రవృత్యిల మధయ సహజ్ సంగారమం జ్రుగ్ుత్ూంది – కరమ – భకతి – జ్ఞఞన –
యోగ్ త్త్ాముల కరుణామృత్ కుంభ వృష్ట ి కురిసటనది. త్డ్యని వారిదయ
దసరదృష్ ం.
ి కాని, నాట్టకత, నేట్టకత ఆ మోహన మురళి అమర గాన ససధ వినిప్టసూ
ి నే
వుంది. వినని వారిదయ త్ప్ుప.
గీతా త్త్ా (రహసయ) విమరశన మత్యంత్ “గ్ుహయం – గ్ుహయత్రం –
గ్ుహయత్మం” “ఆత్మ విదయ” – బరహమ శాసిముర నిగ్ూఢ గ్ుప్ ిమగ్ు “నేనే”
సరోాప్నిష్తాుర సంగ్రహము – ఉత్ిమోత్ిమ ససభోధిత్ – ససలభ గారహయ సంప్ుట్ట –
ప్ రత్ర శనుకము ప్ూరణ గ్రీభభూత్మన
ై అదెైాత్ భావారథ మధసర గ్ుళిక.
శుభ శాంత్యలకు మూలమగ్ు జ్ఞఞన యజ్ఞము నకు మహోప్కారి –
ఉప్నిష్దేష్
ు లి దివయ ప్ రసాద ఫలమిది. కలప త్రువు. సమసి శురత్ర, సమృత్ర, ఇత్రహాస,
ప్ురాణాదసల చయవకు నిలయము.
ఈశార చింత్నం మన సహజ్ ధరమము. గీత్ ఒకకరి స త్యి గాదస –
అందరు, అనిి మత్ముల వారు చదసవ వచసినస. (దీనికత) విధి నిష్ేదములు లేవు.
విశా మత్ గ్రంధము.
“ఏకం సదిాపార బహుధా వదంత్ర”
త్త్ + త్ాం + అసట = త్త్ిామసట. (3 ష్ట్కములు – 3 x 6 = 18 Chapters)
6 + 6 + 6 = 18 Chapters.
మదరథ – మత్కరమ కృత్ – మత్పరము. భవ రోగ్ దసుఃఖ నివారిణట –
“Spring of spiritualism” Substratum of Eternal Existence.
వేదాంత్మునకు బుగ్గ.
1. భగ్వంత్యని ఆత్మ కథ.
2. వేదారథ సార సంగ్రహం (ఉప్నిష్త్)
3. ప్రబరహమ జ్ఞఞన ప్ రదాయని. కావున, బరహమ విదయ.
4. ఆతామ నాత్మ వివేక వివేచని కావున సాంఖయ దరశని,
5. కరమ యోగ్ రహసయ భోధిని, కావున కరమ యోగ్ శాసిమని,
ర

302
6. కృషాణరుజ న సంవాదమని
7. అదెైాతామృత్ వరిణ
ష ీ – కుంభ వృష్ట ి – ధరమ మేఘం.
8. అమృత్ త్త్ా సాగ్రం – శరష్ శాయ నిలయం.
9. భవదయాష్టణీ – మోక్ష ప్ రదాయని – మృత్యయంజ్యత్ాము నస
ప్ రసాదిచసనది. “గీతా గ్ంగోదకం ప్వతాా.
10. “శనక మోహ” – నివారిణట. – సత్య ధరమ ప్ రభోధిని – సత్య జ్ఞఞన
ప్ రదాయని.
Gateway for Heaven.
Celestial Song.
భవ సాగ్ర త్రణ నావ.
సరోాప్నిష్తాుర సంగ్రహ సత్య దరశన శాల.

303
304
 12. భకతి
(త్దనస భంధములు)

ప్విత్ర – దివయ – మధసరానసభూత్యలతో ప్ులకతంచి – త్నమయత్ామున –

భగ్వంత్యనియందస –ప్రిప్ూరణముగ్ లీనమై – దెైాత్ము నశించస సట థత్ర –ఐకయమే – భకతి
– ప్రమావధి

భకుిని హృదయంలల ఆదయంత్రహిత్ ప్విత్ర సంచలనం – సంక్షయభం –

ఆరాట్ం – విరహజ్ఞాలాది మథనం –భకతి సారూప్ం –

305
 నశార దయహ పోష్ణకు ఆహార పానీయాదస లెంత్ ఆవసరమో,
ఆతోమదురణకు దెైవ ధాయనము పార ణ త్యలయము – అత్యవసరము.
మానవ జ్నమ దసరుభమైనది. కత రమి కీట్క సరప, ఖగ్, జ్ంత్య జ్ఞలాది
ఉపాధసలందస బడక, శుభ సంసాకరములతో, జ్ఞఞన – సదసగ ణ – రూప్ –
ఆరోగైయశారాయదసలతో మానవుడుగ్ మనడం ప్ రతయయకత్ కాదా!
కాని, మదడు గ్ల మానవుడు చయయ జ్ఞలని పాప్ం లేదస. సామానయంగా
ప్ రత్ర పార ణటకత కరమ ఫల భోకిృత్ాం అనగా ప్ునరజనమ జ్రా మరణ చక ర భమ
ర ణం
త్థయమని ససలభ గారహయం.
“మనససు” – మానవుని మభయ ప్ట్టి ప్డ తోరవలఁ దిప్
ర ుపత్ూంది. ఒక ప్ రకక
శుభ సంసాకరములుతయజి
ి త్మై ప్ురోగ్త్రని పోర త్ుహిసూ
ి ంట్ే, మరొక ప్ రకక, జ్నమ
జ్నామంత్రముల నసండ్ ప్ేరుక ని, కరుడు గ్ట్టిన అశుభ (అససర – విష్య) వాసన ల
కలవాట్ల ప్డడ “మనససు” దశరందియ
ర ముల, సాహచరయ – సానిిధయ – సహకార –సంగ్
దయష్ములతో, విజ్ృభంచి, విశృంఖల వీర విహారం చయసూ
ి , జీవుని అధయ(త్రరో) గ్త్రకత
లాగ్ుత్ూండడం సరాానసభవం! మానవుడు సహజ్ంగా సంసాకరముల కుప్ప :
కావున, ప్ రగ్త్రకత భకత,ి జ్ఞఞన, యోగాది సాధనలత్యవసరము. నిషాకమ కరమ భకతకి త
దారిదయ
ీ ు పార త్ర ప్దిక. కరమ వీరుడుగాని వాడు, ఏ సాధనలనస చయయఁజ్ఞలడు.
భకతి – నిరాచనము.
భగ్వంత్యని యడ అనిరాచనీయమన
ై – నిరేత్
హ యకమైన – నిరత్రశయమగ్ు –
దివాయనసరాగ్మే భకత.ి
భకుిని హృదయాంత్రగత్ రహసయ అనాసకి ప్ేరమారాధనమే భకత.ి
“భగ్వంత్యఁడు – భకుిడు” వీరి ప్రసపర ఆంత్రయ మధసర సంబంధ బాంధవయమే భకత.ి
మానవుని ప్ునీత్ హృదయావేశ, ఆవేగ్, దివయ వాహిని భగ్వంత్యని దెస ప్ రవహించసట్ే
భకత.ి
భకుిని హృదయమే భకతి యోగ్మునకు బుగ్గ. అకలుష్టత్ – అహంకార
రహిత్ –అనాసకి హృదయాంత్రంగ్ దివాయవేశమే భకత.ి
భగ్వంత్యని ప్ట్ు, సరాారపణ – సరాాంకతత్ – శరణాగ్త్, దివయ మధసర,
(అనాసకి) ప్ేమ
ర ానసభూత్రయే భకత.ి భకుిడు అహంకార రహిత్యఁడు. నిగ్రిానని కూడా

306
గ్రిాంప్డు. ప్ రశాంత్ చిత్యిడు. “నా” అని దయదియు లేశమన
ై లేని, అహంకార,
మమకార రహిత్, అగ్త్రకుఁడు.
జ్ఞఞన సహిత్ భకుిడు, సత్య దరశనసడు, సట థత్ ప్ రజుఞ డు, దాందాాతీత్యడు,
సరాసముడు. ప్ేరమమయుడు. త్నసి తామరచి, భగ్వంత్యని సహా మరచి,
త్నమయుడెై, “భగ్వదభకత”ి నిషాలల మునిగి పోయేరకం. ఆలాంట్ట ప్రిసట థత్యలలు వాని
రక్షణ, పోష్ణ బాధయత్లు సరాం భగ్వంత్యడయ వహించాలి!
భకతి యోగ్మునకు (దాాదశ – పారణ) ధరాముమృత్ యోగ్మని శ్రర కృష్ ణ
వచనము (12 chapter). సగ్ుణ, నిరుగణో పాసనల తార త్మయము, భకతి
ప్ రవేశించసట్కు సోపానములు, భకుినకుండ వలసటన గ్ుణములు మొ|| చెప్పఁ బడ్నవి.
సహజ్, నిరపాయ, అలౌకతక, దివాయ వేశమే భకత.ి భకుిని హృదయమే ప్ేరమ
నిలయము – దివయ ధామము. ఆరాధనమే ప్ేరమ లక్షణ త్రయము – అనగా, ఫలా ప్ేక్ష
లేకుండుట్, నిరభయత్ాం (అభయం). త్నస విశాసటంచి ప్ేరమించిన మూరి ి సారూప్మే
మహోత్ిమ మని నముమట్ - -
సథల, కాల, ప్థ, అధికారాది విధి నిష్ేధములు లేక అందరికత
అందసబాట్లలల నసండు, ససలభ, ససకర, భదర ప్థము భకత.ి నిరమల, నిరపాయ,
ఆనందమయ, దివయత్ర, ఏకైక మధసర ప్థము భకత.ి
శను|| త్సామత్ు రేాష్య కాలేష్య యోగ్యుకోి భవారుజ న
తా|| అరుజ నా! నీవిక ముందస నిషాకమ బుదిత
ు ో సరా కరమలు నాచరించస
చసండుము. నే నే కరినని ననసి సమరించస చసండుము. అరిిరాది మారగమున పోగ్లవు.
-- భగ్వదీగత్. అ. 8.శను. 27.
అవయభచార, అచంచల, అనాసకి, నిత్య నిరంత్ర, ఏక (తెల
ై ) ధారా
సరవంత్రగా చయయు దెైవ ధాయనమే, భకతి (ధాయన) మారగమని. నారద, శాండ్లయ భకతి
సూత్రము లందస ప్ రవచింప్ఁబడ్నది.
ధన, దార, ప్ుతయష్
ర ణాదసలు –
ఆధాయత్రమక, ఆధి భౌత్రక, ఆధి దెైవిక, విప్త్యిలు –
సూ
థ ల, సూక్షమ కారణ శరీరములు –
మనో వాకాకయ మాలినయములు

307
 అరిష్డారగ, సూ
థ ల సూక్షేమం (అంత్రిం) దియ
ర ముల దాడ్, మొ || వాట్ట
నెదసరొకని జ్య మొందసట్కు భగ్వ ధ్ాుున మత్యవసరము. భకతి యే విజ్య
కవచము.
“బలేన గాక – బాలేయన”, మారాజ ల కతశనర నాయయమున, గోవత్ు త్యలయముగ్,
నిరీభత్రగా త్రింప్ఁజ్ేయగ్ల భదరనావ భకత.ి
“ఉపాసన” అనగా అనేక మారుు ఒకే విధముగా భావించి, దాయనించసట్ :
ఉ || ఇష్ ి దెైవోపాసన, ప్ రణవో పాసన.
భకతి (ఉపాసన) రండు విధములు.
1. సగ్ుణ – సోపాధిక –సాకార భకతి
2. నిరుగణ – నిరుపాధిక – నిరాకార భకత.ి
సాప్ేక్షునకు అనగా –ఆరుిడు, జిఞజ్ఞఞససవు, అరాథరి థ – ప్ రవృత్రి ప్ర –
సగ్ుణోపాసన మే శరష్
ర ము.
ఠ ఈ రండునస, రండు రైలు కముమల వలె, ఒకే దికుక, ఒకే
మారగము, ఒకే గ్మయము గ్లవి.
అరుిలు క రమముగా, భకుిలెై, జిఞజ్ఞఞససవు లగ్ుదసరు. త్రాాత్ క రమముగా
ముముక్షువులె,ై త్దసప్రి జ్ఞఞనసలెై, సాధకులు, సటదసులు, యోగ్ులు, సట థత్ ప్ రజుఞ లు, అవ
ధూత్లు, హంసలు, ప్రమ హంసలు - - సరాాతీత్యలగ్ుదసరు.
శుదే భకతయ
ి ే, శుదు జ్ఞఞనము,
భకతకి త – ప్ రయత్ిము, విశాాసము, అభాయసము, ఆరి ి ముఖాయంగ్ములు –
భగ్వదారాధనము రండు విధములు : -
1. ప్ుణయ క్షేత్ ర దరశనము, తీరథ యాతారదసలు, ఆలయ ప్ రత్రష్లు,
ఠ ఉత్ువములు,
ఊరేగింప్ులు, ఆశరమ జీవనం, యజ్ఞయాగాదసలు, వ రత్ములు, అరినలు, నానా
ఆరాధనాది కైంకరయములు - - ఇది ప్రోక్ష్రాధనయే.
2. మానవరూప్ మాధవారాధనము, విదయ, వెైదయ, ఆరోగ్య, బోజ్న, తీరథ, వసి,ర నీడల
నొసంగ్ుట్, అగ్త్రకులకు గ్త్యలు కలిపంచి, పార ణట కోట్ునస సేవించి “మానవ సేవే
మాధవ సేవ” గా ప్ రత్యక్ష్రాధన మొనరుిట్. –
భకుిడు భగ్వంత్యని దప్ప మరదియ
ే ు అభలష్టంప్డు, కనెిత్రి యైనఁజూడడు –
ఎట్ునగా : -
- హంస క్షీర పాన మొనరుినే గాని నీరంట్దస.

308
- సటంహము మతయభ
ి మసట ిష్కమునే వాంఛించసనే గాని, వేరదియ
ే ు భక్ష్ంప్ కోరదస.
- చకోరము వరష బందసవులకై నోరు తెరచసక ని త్ప్టంచసచస వేచి యుండునే కాని,
నదసలు, సరససులు, సాగ్రముల యందలి జ్లములనస కనెిత్రి యైన
చూడదస.
- కమలములు కమలాప్ుిని రశిమనే కాంక్ష్ంచసనస గాని, వేయ మణులఁజూప్టననస
కళ్ళు విప్టప వికసటంప్వు.
- భమ
ర రము మందార మకరందమునస గోరలునేఁ గాని త్యదకు దాని వాసన –
రంగ్ు - రమయములతో దాని కవసరము లేదస.
వివేక, వెైరాగ్య జ్నిత్ అభాయస ఉప్రత్ర నసని యోగి (భకుిని)
మనససు ఈశార చింత్నము త్ప్ప మరదియ
ే ు సహించి భరింప్ఁ జ్ఞలదస.
భకుిడు భగ్వంత్యని దకక సమసి లలకములనస, పాదముల చెంత్ఁ నిడ్ననస
త్రరసకరించసనే గాని, త్ృప్ట ిఁ జ్ందడు. భకుిని హృదయమే భగ్వంత్యని ప్టరయ
నివాసము. భకుిడయ భగ్వంత్యడు, భగ్వంత్యడయ భకుిడు. వీరి ప్రసపర అవినాభావ
సంబంధమే భకతి యోగ్ దివాయనస బంధము.
అణటమాది అష్ ి సటదసులు, అష్థ శి ారయములు, త్యదకు, సరా సామాొజ్య సారా
భౌమత్ామునస కూడా, కోర సహించడు.
దెైాత్ర (భకుిడు) అదెైాత్రకాగోరడు. భగ్వంత్యని నసండ్ వేరుగా నిలిి,
ఆనందానసభూత్రనే కోరునే గాని, ఐకయము కోరడు. “నేనస చకకరనస త్రని
ఆనందింత్యనే గాని, ౘకకర గా మాత్రం మారనిచిగించనస” – ఇదయ భకి ధయరణట.
కాని, అదెాై త్ర ఆలాంట్ట దెైాత్ సట థత్రని నిరసటంచి, జీవ బరహ్మమకాయనిి లక్ష్ంచి,
సాధించి, “జ్నమ జ్రా మృత్యయ” చక ర భమ
ర ణము నసండ్ విముకతి ప ందసనస.
భకతి యోగ్మునకు శాసవ య,
రి సాంకేత్రక, వాయఖయలు, భాష్యములు, విధి
నిష్ేదములు దసరూహయములు.
భకతి ప్రిధసలు లేని ఏకారణవము, మహోనిత్మ,ై విచారమున కందని,
అఖండ దివయ మధసరానసభూత్ర. భకతి ఉపాయము – జ్ఞఞనము ఉప్ేయము.
హృదయాంత్రగత్, రహసయ భగ్వతయ్మ
ి ారాధనమే భకత.ి ఇదియే భకుిని,
హృదయాంత్రయ నిజ్ త్త్ాము.
నీవు ఈశారుఁడవే - - - - - - ?

309
 ఈశారుడ్చియంచసనదయ నీవునస ఇచిగింత్యవు – మీ యరువురునస
ఆనందసారూప్ులే – కాని, నీవు నీయాంత్రంగిక త్త్ాము లలనికత దిగి లలత్యన
శనధించి (దృష్ట ని
ి దీర ాముగ్ అంత్రుమఖ మొనరిి) ఈశార దరశన మందకుని
ధనయత్ లేదస.
హరి ఓం త్త్ుత్ !!.

బరంహామండమే అత్ని రూప్ము –

త్దూ
ర ప్ధాయనమే అత్ని ప్ూజ్ -
అహింసాది అష్ ి విధ ప్ుష్పములే ప్ూలు –
హృదయ నవనీత్మే నెైవేదయము –
అఖండ, అనంత్, అదసభత్, అసమాన, అప్ రమేయ, అమృత్, ఆనందమయ,
చిదిాలాసమే, సరా శరణయ ప్రత్త్ా ప్రమావధి.
అఖండ ప్రబరహమలల, జీవాంశ, సరా లలక సాక్ష్ యైన సూరయ
భగ్వానసని అనంత్ కతరణ జ్ఞలము లల నసండ్ ప్ రతయయకతంప్ఁ బడు ఒక “రశిమ రేఖ”
వంట్టది.
-- శ్రర భగ్వాన్ రమణ మహరి.ష
శను || మచిితాి మదగత్పార ణా బోధయంత్ుః ప్రసపరమ్|
కథయంత్ శి మాంనిత్యంత్యష్యంత్ర చ రమంత్రచ||
-- భగ్వదీగత్. అ. 10. శను. 9.
తా || నా యందయ మనససు – పార ణము – ధాయన భకుి లుంచి, బాగా ననసి
తెలుససక ని జ్ఞఞనసలు నాయందయ ఆనందించి కీ రడ్ంచస చసనాిరు.
సరాకాల సరాావసథలందసనస, భగ్వచిింత్నము, సంకీరన
ి ము, గానము,
ధాయనము, శిలపము, చిత్రలేఖనము, జ్ప్ము, ఆరాధనము, అలంకారము, వినోద
కాలక్షేప్ము, శృంగారము, నాట్యము, - - - - సరాాంకతత్, సరాారపణ, శరణాగ్త్
భకుిడు, జ్ఞఞని, చరితారుథడు, ధనసయడు. ఆదరశ మానవుడు.
అననయ భకత,ి అత్యల వెైరాగ్యము, అనాసకి సేవా త్త్పరత్ాము, జీవనసమకతని
ి
ప్ రసాదించసనస.

310
 భగ్వంత్యని ప్ట్ు అఖండ విశాాసము, అంత్రారాట్ము, భకతకి త రండు
రకకలు. జ్నమ జ్రా మృత్యయ సంసార సాగ్ర త్రణము – “అనయధా శరణం నాసట ి
త్ామేవ శరణం మమ” - - - - శరణాగ్త్ సరాారపణ బుదిత
ు ో భగ్వంత్యనసపాసటంచస
భకుినకు త్రింప్ు త్థయము. ఇది భగ్వంత్యడు సాయంగా ప్ రమాణం చయసట చాట్టన
వాగాేనము – శాశాత్ ఫరామనా. ఇంకా, ఎనిి ఆధారాలు – దాఖలాలు కావాలి?
“సరా ధరామన్ ప్రిత్యజ్య మామేకంశరణంవ రజ్”
“అననాయ శిింత్ యంతోమాం - - - - “
“త్మేవ శరణం గ్చే - - - - - “
“మనమనాభవ మదభకోి - - - - “
“త్చిింత్నం త్త్కథనం - - - - “
“మచిిత్ి సురా దసరాగణట - - - _- గీత్
ఓహ్!! ఇంకనిి కావాలి - - - ?
భకతకి త చరమ దశ త్నమయత్ాం, అనగా త్నసవు మరచసట్ : అమనసక సట థత్ర
– ఇదయ జ్ఞఞన యోగ్ ప్రమావధి కూడా. నారద మరియు శాండ్లయ భకతి సూత్రములే భకతి
యోగ్మునకు పార ణ ప్ట్లి .
భకతి త్రరగ్ుణాత్మకము కూడా :
భకతి నవ విధములు – శరవణం, కీరన
ి ం, సమరణం, పాద సేవనం, అరినం,
వందనం, దాసయం, సఖయం, ఆత్మ నివేదనం.
భకతి ప్థములు – వివరణ : -
అననయ --- ప్ రహాుద, కైససి, మొహమమదస
వాత్ులయ --- యశనద, కౌసలయ, మీర, సకుక
సఖయ --- విభీష్ణ, ససగీవ
ర , అరుజ న, ఉదువ, కుచయలాదసలు
మధసర --- రాధ, గౌరంగ్, (చెైత్నయ ప్ రభు)
దాసయ --- ఆంజ్నేయ, గ్ుహుడు, శబరి, కుబజ
శాంత్ --- అకూ
ర ర, విదసరాదసలు
దయాష్ --- కంస, శిశుపాల, రావణాదసలు (దసరుభం)
ప్రాభకతి --- సట షబీు, వృదు బారహమణుడు మొ || వారు,
వారి ప్ుణయ ప్ురాణ గాథలు, గ్మనారహము

311
– ప్రాభకతి నిరుప్మానము.
అగ్ణటత్, సరాాతీత్, మహాదసభత్, ప్ేమ
ర వాహిని “ప్రా భకత”ి .

మనససు – శరీర ప్క్షము చయరిన – ఆత్మకు దయరహము!

ఆత్మ ప్క్షము చయరిన – దయహమునకు మోసం.
కాని, ఏది క్షేమం – శరయ
ర సకరం, శుభం, అనిన దివయ సతాయనిి ఎవరికత వారు బాగా
యోచించి, బాగ్ు ప్డడం భావయం!
రామ ప్థం – ఆతామరామ విదయ –అలౌకతకం – (జ్ఞఞన మారగం) – ఊరుాగామిత్ాం.
కామ ప్థం – విష్యేందియ
ర సమారాధన ప్థం – అజ్ఞఞన ధయరణట - లౌకతకం –
అధయగామిత్ాం.
“త్రనగ్ త్రనగ్ వేము త్రయయనసండు ”జ్ఞఞని – యోగి” మోక్ష మప్ేక్ష్ంత్యరు,
భకుిడు ఏమినిి కోరడు. భగ్వంత్యని ప్రంగా సరాం సనయసటంచి – భగ్వంత్యని ససఖ
క్షేమములనే అరింథ చసనస. అత్నికంతయ చాలునస!!
1. సగ్ుణోపాసన (సాకార) – ఆరాధయ దెైవమన
ై ఇష్ ి దయవతా రూప్ చింత్నం
– ధాయనం –సాప్ేక్షునకు ఇది శరష్
ర ఠ ప్థము. ( భగ్వదీగత్ ఆ. 12. శను. 2 నసండ్ 8 వరకు)
శను|| మ యాయవేశయ మనో యేమాం నిత్యయుకాి ఉపాసతయ
శరదయ
ు ా ప్రయోప్ేతాసే ి మే యు కిత్మా మతాుః
తా|| ఎవరు భకతి శరదల
ు తో (11 – 55) లల చెప్టపనట్లు ననసి సగ్ుణ
రూప్ముతో ధాయనింత్యరో వారుత్ిములు; వారు ననసి ప ందసట్లల సందయహము లేదస.
-- భగ్వదీగత్ ఆ. 12. శను. 2.
శను|| మత్కరమకృ నమత్పరమో మదభకి సుంగ్వరి జత్ుః
నిరైార సురా భూతయష్య యసు మా మేత్ర పాండవ
తా|| ఎవడు నాకరమలు చయయునో (కరమ), ఎవనికత నేనే ప్రమగ్త్రగా
నసందసనో (జ్ఞఞనం), ఎవనికత విష్య వాంఛ్ాసంగ్మమే లేదయ (సట థత్ ప్ రజ్ఞ, విరాగి,
సనాయసట), ఎవడు ననేి నమిమ యునాిడయ (భకత)ి , ఎవడు సరా భూత్ములనస ప్ేరమించస
చసనాిడయ(ప్ేమ
ర ), వాడు ననేి ప ందసనస.
శను|| యేత్ాక్షర మనిరేశ
ే య మవయకిం ప్రుయపాసతయ
సరాత్రగ్ మచింత్యం చ కూట్సథ మచలం ధవ
ర మ్

312
 శను|| సనిియ మేయందియ
ర గారమం సరాత్ర సమ బుదుయుః
తయపార ప్ుి వంత్ర మామేవ సరా భూత్హితయ రతాుః
తా|| నిరుగణో పాసకులునస సరాత్ర సమ బుదిు గ్లవారలెై సరా భూత్
హిత్మునస గోరు వారలెై ఇందియ
ర నిగ్రహము గ్లవారలెై యుని వారు ననేి
ప ందసదసరు. శకుిుపాసకులునస ననేి చయరుచసనాిరు.
-- భగ్వదీగత్ ఆ.12 . శను. 3 -4.
ఉపాసన :- ఉపాసకునకు శాసిర విచార మనవసరం. ధయయయ (లక్షయ) ము
మీద నిరంత్ర (ఏక ధారగా) మనో వృత్రి ప్ రవాహమునస ప్ రవహింప్జ్ేయుట్ే. “గ్ురువు
– భోధ” కూడా అనవసరం. ససలభ – ససకర –అమృత్ ప్థము. భకుిడు సరా
భదసరడు. “మారాజ ల కతశనర నాయయం”.
శను|| కేశ
ు నSధికత్ర సే ిషా మవయకాిసకి చయత్సామ్
అవయకాి హి గ్త్ర రుేుఃఖం దయహవదిభ రవాప్యతయ
తా|| దయహ ధారులకు (దయహాభమానము గ్ల వారలకు), నిరుగణోపాసనా విధి
లేక శకుిుపాసన మికతకలి కష్ ి మైనది.
-- భగ్వదీగత్ ఆ.12. శను. 5.
శను|| యే త్య సరాాణట కరామణట మయ సనిుసయ మత్పరాుః
అననేయ నెైవ యోగేన మాం ధాయయంత్ ఉపాసతయ
శను|| తయషా మహం సముదురాి మృత్యయ సంసారసాగ్రాత్
భవామి స చిరా తాపరథ మ యాయ వేశిత్ చయత్సామ్
తా|| ఎవరు ననేి నమిమ నేనే ప్రమగ్త్రగా విశాసటంచి, ననేి యుపాసన
చయయుదసరో వారిని నేనే సంసార బంధము నసండ్ త్ారలలనే (క లది జ్నమము లలలనే)
లేవ దీసదనస.
-- భగ్వదీగత్ ఆ.12. శను. 6 - 7.
శను|| మ యేయవ మన ఆథత్ుు మయ బుదింు ని వేశయ
నివసటష్యసట మయేయవ అత్ ఊరథాంన సంశయుః
తా|| నీ మనససునస బుదియ
ు ు నాయందయ యుంచసము, మరణానంత్రము
నా యందయ యుండ గ్లవు. ఇందస సందియము వలదస.
-- భగ్వదీగత్ ఆ.12. శను. 8.

313
 – సగ్ుణమే ససగ్ుణము. క్షేమ దాయకము – “ససలభ – భయ రహిత్ –
భదరప్థము” నిరపాయకర “మారాజ ల కతశనర” నాయయము. ఇదయ క రమముగా
నిరుగణమునకు తీసటక ని పోవునస. “మూరి ి ధాయనము – మంత్ర జ్ప్ము” రూప్ చింత్న
ధాయనాదసలు పార ణ ప్ట్లి . బరహామండమే అత్ని రూప్ము, త్దూ
ర ప్ ధాయనమే ప్ూజ్.
మంత్ర ప్ుష్పము – అష్ ి ప్ుషాపరిన – ఆత్మ ప్ూజ్కు దారి తీయునస. నిరుగణోపాసన
శ్రఘొ ఫలదాయని.
2. నిరుగణోపాసన – దీనికత సగ్ుణమే ఆలంబనము – మాత్ృక – సగ్ుణ
సాధన ఫలమే నిరుగణము. జ్ఞఞన సహిత్ నిరుపాధికము – బరహమము జ్ఞఞనముచయ
అగారహయము. అవేదయము – అవాఙ్మనస గోచర బరహమము నసపాసటంచసట్.
అఖండ, అదసభత్, అనంత్, అమృత్, ఆనందమయ చిదిాలాస ధాయన
చింత్నమే ప్రమావధి. ప్రత్త్ా అప్రోక్ష్నసభూత్ర యే అననయ శరణయము. బరహమ
సాక్ష్తాకరమునకు సనిిహిత్ము.
నిరుగణోపాసన కనధికారులెన
ై వారు మిశరమ బరహోమపాసన మొనరివలెనస.
అనగా తొలుతయ – (1) కళ్ళు తెరచి యష్ ి దయవతారాధన మొనరుిట్. (2) కళ్ళు
మూససకోని “అదయ రీత్రని మానసటక ప్ూజ్ఁగావించసట్. – త్దయక (ఏక ధారా) ధాయనం,
ససలభంగా నిరుగణమునకు . . . . ఆలాగే . . . . తీససక ని పోవునస. (3) సృష్ట కి రి –
సరేాశారుని అనంత్, అదసభత్ – అఖండ - - విశా నిరామణ, పోష్ణ, లయాది విలాసాల
చింత్నమే చాలునస. . . . ఆలాగే . . ఇంకా పో. . . అదియే ఆత్మ ధాయనము –
బరహామభాయసము. భగ్వంత్యని అనంత్ శకతి – జ్ఞఞనం – ఔదారయం –
శను || శరయో
ర హి జ్ఞఞన మభాయసాత్ జ్ఞఞనాదాుునం విశిష్యతయ
ధాయనాత్కరమ ఫలతాయగ్ సాిుగాచాేంత్ర రనంత్రమ్
తా|| యోగాభాయసముకని జ్ఞఞనయోగ్మునస, జ్ఞఞనముకని
ధాయనయోగ్మునస, దానికని, సరాకరమ ఫల తాయగ్ము గొప్పది. తాయగ్మునకు మోక్షమే
ఫలము.
-- భగ్వదీగత్ ఆ. 12. శను. 12.
సగ్ుణ భకుిలు నిరుగణోపాసన చయయఁజ్ఞలరు. అట్టివారు, నిషాకమ భకుిలెై
సరాము నాకరిపంచిఁఅంకతత్మొనరిి) – నాయందయ సంప్ూరణ –విశాాస మొనరిి, భజించి
త్రించెదరు -

314
 సగ్ుణ భకతి సోపాధికము –
1. ఆరుిడు సకామయ, ప్ రవృత్రి, దెైాత్ము –
2. జిజ్ఞఞససవు సాప్ేక్షునకు (కోరకలు గ్లవానికత)
3. అరాథరి థ భ.గీ. అ 12.శను 2 నసండ్ 8 వరుక –
సగ్ుణోపాసనయే శరష్
ర ము.
ఠ
నిషాకమ భకుిడు, అహంగ్రహోపాసకుఁడు – చత్యరేాద మహావాకాయనసభవి
– వీరికత ఉపాసనాదెైవంగాని, ప్ రతయయక ఉపాసనలు గాని లేవు. రూప్ నామ రహిత్,
అఖండత్ా జ్ఞఞన మే ధయయయము. మిథాయ ప్ రప్ంచమున కధిషాి నము నిరుగణమే.
నిరుపాధిక సచిిదానంద అఖండ చిదిాలాసము, వీరే ఆత్మ నిష్యఠలు – సత్య దరశకులు
– ఆత్మ ప్ూజ్ఞనిరత్యలు. బరహమ ధాయన నిత్య నిరంత్ర నిమగ్ుిలు. సరా సాత్ంత్యరలు,
భయ రహిత్యలు, నిజ్ేచాేరత్యలు – అమృత్మయులు – ఆతామరాములు –
ఆరూఢులకు సాధనలనవసరం: ఆరు రుక్షులకు అవసరం. సందయహ నివరికులు –
దెైాతాతీత్యలు – బరహాము భాయసనాప్రులు సరాాతీత్యలు.
సగ్ుణమే క రమముగా నిరుగణమునకు తీససక ని పోవునస.
సగ్ుణం నిరుగణం సవికలపం నిరిాకలప సమాధి లేక బరహమ
సాక్ష్తాకరము లభంచసనస (నిరుగణ సమాధి) – వేదాంత్ శాసిములందలి
ర ఆత్మ
ధరమములు – “నిరుగణ – నిరిాకార – అసంగ్ – నిత్య – నిరమల - సాయం ప్ రకాశ -
అదిాతీయ, ప్రిప్ూరణతాాదసలు – బుదియ
ు ందస ససలభముగా - శ్రఘొగ్త్రని
ప్ రభవించసనస. అట్టి వాడయ బరహమ విదసడు. అదయ యోగ్ సాధన ఫలము. చత్యరేాద
మహావాకయ ఫలానసభూత్ర.
ఆత్మ ధాయనము – బరహోమపాసన – అనగా భగ్వంత్యని అనంత్ –
అత్యదసభత్ – శకతి – జ్ఞఞనం, ఔదారాయదసల చింత్నమే నిజ్మైన ధాయనం – త్ప్ససు –
ప్ రప్ంచమంత్యు అత్ని చయత్మే – అత్ని రూప్మే - - - ఇంకేం? భగ్వంత్యని
సామానయ జ్ఞఞనం నసండ్ విశరష్ జ్ఞఞన మేరపడునస.
1). ఆత్మ జ్ఞఞనము.
సంసార త్రుణోపాయమే
యోగ్ము 2). పార ణ నిరోధము.

315
 “జ్ప్ము – ధాయనము – ఆరాధనము” – భకతి కత అంగ్ములు.
“మంతోర – లయో – హఠో – రాజ్ యోగ్ శరిత్ర – చత్యరిాధుః” – నాలుగ
రాజ్ యోగ్ మారగములు.
జ్ప్ యోగ్ము – నామ జ్ప్ము – సంకీర ి నాదసలు –
శ్రర హరనాథ్ – గౌరాంగ్ – సాయ బాబా – మహర్ బాబా – వీరు “జ్ప్”
పార ధానయమునస భోధించిరి.
బీజ్ఞక్షర జ్ప్ము – జ్ప్మాల – ఏకాగ్ర ఏకధారా జ్ప్ యోగ్ము - . . . .
ఓం – హమీం – కీ రం – కీం
ు –హమీం - హూ
ీ ం - - - మొ || ఏకాక్షరం – ఓం – ప్ రణవ –
గాయతీర మంత్రము. దాుక్షర – “హంస” – సోహం.
వాచికం -
మంత్రం ఉపాంశువు - 3 విధములు
మానసటకం –
సరళ్ం విరళ్ం
(ఏక ధార) (అంచ లంచలుగా) –
ఇక, శ్రర రామ, శ్రర కృష్ ణ ,
ప్ంచాక్షరీ – “ఓం నమశిశవాయ”
అషాి క్షరీ - “ఓం నమో నారాయణాయ”
తారకం - “ రామ తారకం”
శను|| మహరీ ష ణాం భృగ్ు రహం గిరా మసేముక మక్షరమ్
యజ్ఞఞనాం జ్ప్యజ్యఞఽసటమ సాథవరాణాం హిమాలయుః
తా|| ఋష్యలలల శాంత్ము గ్ల భృగ్ు మహరిని
ష , అక్షరములలల “ఓం”
కారమునస, యజ్ఞములలల భగ్వనాిమ యజ్ఞమునస, క ండలలల హిమవత్పరాత్మునస
నే నే యని భావించసము.
-- భగ్వదీగత్ ఆ.10. శను. 15.
“యజ్ఞఞనాం జ్ప్ యజ్యఞసటమ” – భగ్వదీత్
గ .
“యజ్ఞము లలల కలు జ్ప్ యజ్ఞము నస నేనే”
రోమన్ కాథలిక్ు – ముసట ుం భకుిలు – జ్ప్మాల – జ్ప్ యోగ్ సాధకులే. –

316
 శను || ఏకాక్షరం దయాక్షరం వా ష్డక్షర మ థాప్టవా |
అషాి క్షరం వామంతారయ మంత్రయోగే సదా జ్ప్ేత్ ||
నాదలయం – “మనో + మారుత్ం” (మనససు + పార ణము) త్ండ్ ర త్నయుల ఐకయము.
ధాయనము - 3 విధములు – సాత్రాక, రాజ్స, తామసటకము లని.
1. సాత్రాక వృత్యిలందస బరహమము యొకక “సచిిదానందము” (సత్యం –శివం –
ససందరం) లనస ధాయనించసట్.
2. మృచిేలాది జ్డ ప్దారథము లందలి సదూ
ర ప్మునస సామానయముగా ధాయనించసట్.
3. రాజ్స – తామసములందలి సచిిదూ
ర ప్ముల, నంత్ కని నెకుకవగా ధాయనించసట్.
4. ప్ై త్రరవిధ ధాయనముల తీవ ర సాధనల త్రాాత్ అనగా, వృత్యిలు ప్ రశమించిన ప్టదప్,
(వాసనా క్షయానంత్రం) – బరహమ ధాయనము (బరహామభాయసము) ఉత్ిమోత్ిమము.
సచిిదానంద చింత్న రూప్ ధాయనము చయత్ – చితెకత ి ాగ్రత్ గ్లుగచసండగా –
అట్టి చింత్నమందస “బరహమ విదయ” ఉదయంచి – సట థరముగా నిలుినస – ఇదియే
“విదయ”
-- జ్ఞఞన దశయందస బరహమ లక్షణములెైన “సచిిదానంద”ములు –
సజ్ఞతీయ – విజ్ఞతీయ – సాగ్త్ భేద శ్రనయమై (అప్రిచిేనిమ)ై కేవల వససి
మాత్రముగా ప్ రకాశించసట్యే :
-- అజ్ఞఞన దశయందస భేదమునకు కారణములెైన ఉపాధసలు
(నామరూపాదసలు) లేక పోవుట్ వలన, బరహమ లక్షణములు (సచిిదానందములు)
వేరుగా ప్ రకాశింప్వు –
-- త్రరగ్ుణములే ఉపాధి భేదములకు కారణములు. “జ్ఞఞనము –
యోగ్ము” (ఆతామ నాతామవివేకము – విచారము) ల వలునే ఉపాధసలు ప్రిహరింప్
నగ్ునస.
-- సాయం ప్ రకాశ సత్యరూప్ మై సదాభాసమానంబగ్ు నిరుపాధికాదాతీయ
బరహమ త్త్ామున – “జ్ఞఞత్ృ –జ్ఞఞన – జ్ేయ
ఞ ము” లనెడు “త్రరప్ుట్ట” లేదస. ఇట్టి సట థత్ర
యే “భూమానంద” మనబఁడునస.
కరమ నిషాకమ కరమ భకిు (సగ్ుణ నిరుగణ)
జ్ఞఞన యోగ్ం మోక్షం - - - - ఇది క రమ ముకతి ప్థము – ఇందస కనంత్
జ్నమలు కావాలి –

317
(నివృత్రి) నిషాకమ ఆగామి
కరమ సంచిత్ ఇచాే
(ప్ రవృత్రి) సకామయ పార రబుము అనిచాే
ప్రేచాే
కరమ - అకరమ - వికరమ

భకతి
ప్ంచ విధ
సామనయ భేధములు విశరష్ భేదములు విధములు భకతి ముకతి సోప్నములు
(విశిషాి దెైాత్ము)
సకామయ అననయ (1) శరవణం సాలలకయం
వయభచార దాసయ (2) కీరన
ి ం సామీప్యం
అభేధ వాత్ులయ (3) సమరణం సారూప్యం
నిషాకమ మధసర (4) పాద సేవనం సాయుజ్యం
శాంత్ (5) అరినం బరహ్మమకయం
సఖయ (6) వందనం
దయాష్ (7) దాసయం
ప్రా (8) సఖయం
ఆత్మ నివేదనం
1. అననయ భకతి -- ప్ండరి భకుిలు – ప్ రహాుద – కీ రససి – ముహమమద్ – ష్టబీు
2. దాసయ భకతి -- శబరి – గ్ుహుఁడు – విదసర – ఆంజ్నేయుడు.
3. వాత్ులయ భకతి -- యశనద – కౌసలయ – మీరా – సకుకబాయ – జ్ట్ ధారి
4. మధసర భకతి -- శ్రర చెైత్నయ (గౌరాంగ్) ప్ రభు – రాధ – వళిు.
5. శాంత్ భకతి -- అకూ
ర ర – విదసరుఁడు.
6. సఖయ భకతి -- ససగీవ
ర – విభీష్ణ – ఉదువ – గోపాలుడు – కుచయల – అరుజ న.
7. దయాష్ భకతి -- కంస – శిశుపాల –శతాంగ్ుళీమాలుడు – రావణ.
8. ప్రా భకతి -- ష్టబీు – వృదు బారహమణుడు – ఇదేరు మిత్యరలు.

318
(1). గాంధీజీని అనాచారుఁడని, హరిజ్న ప్టరయుఁడని దూష్టంచి సనాత్నసలు
ధనసయలెైరి.
(2). ష్టరల
ీ ు ల దెైవ దయాష్టయైన ఒక సవ రి యంట్ – ఒక విగ్రహమునస ప్ రసాదించి “సాయ”
అనసగ్రహం
ి చెనస.
(3). మూగ్ వాడలల త్లనస గాయప్రచిన మూగ్ వానికత “వాకశకత”ి ని ప్స
ర ాదించి
“ప్ుండీశారుఁడు” అనసగ్రహం
ి చెనస.
(4) జ్య విజ్యులు “దయాష్ భకత”ి నే అభయరింథ చి త్రించిరి.
(5) విష్ము గ్రకతకన సరపము కాళియునకు కృష్ ణ ప్రమాత్మ మోక్షమిచెినస.
(6) చంప్ వెనాిడు శతాంగ్ుళీకుని బుదు భగ్వానసఁడు ఆశ్రరాదించి అనసగ్రహం
ి చెనస.
ఈశారుఁడు జ్గ్త్ుంసారి – కరి – యజ్మాని - సమసి పార ణుల యోగ్
క్షేమముల భాదయత్ భారములనస భరించి, వారి వారి పార ప్ ిునససారం – కరమ
ఫల యోగ్యతానస సారం ఫలముల ప్ రసాదించస ప్ రభువు. దీన దయా
ప్రత్ంత్యరడు, ప్రమ పావనసడు, భకి జ్నావనసఁడు.
మానవుని హృదయ మొక సంసాకరముల కుప్ప, సాభావము సంసాకర బల
జ్ఞత్ము. కాని, అవి (సంసాకరములు – వాసనలు) ప్రిసట థత్యలనసకూలించినప్ుపడు
(సూది తాకతనంత్నే గారమ ఫ్ోన్ ప్ే ుట్ు లల అణటగి అజ్ఞఞత్ముగా నసని పాట్లు
పాడునట్లు) మొలకలెత్రి - వికసటంచి – విజ్ృంభంచసనస. ఊరకనే విత్ినము మొలవదస.
నీట్ త్డసనా, యక నిలువదస. మొలకత్రి చిగ్ురుినస. కాని, భరి జత్ (వేయంచిన
విత్ినము) బీజ్ము వలె సాధకుఁడు, నిరాాసనాప్రుఁడెై, ప్ండ్ పోయ యుండ్న
భయం లేదస, లేకుని ప్ునరజనమ త్థయము.
“ఎలులలకములందస నే వససివునిదయ |
త్లిు ప్టల ు సందస త్గ్ులునదియ |
నిసిరంగ్వారి ే నియత్రని జూడుము | || వి ||
తా || జ్నయ జ్నక భావము, ప్ేరమ త్త్ామే! నిరుగణ ప్రమేశారుఁడయ, ప్ేమ
ర రూప్ుడెై
కనఁబడునస. -- వేమన
“సగ్ుణ – నిరుగణ” ఉపాసనలు రండునస రండు రల
ై ు కముమల వలె –
దికుక – మారగము – గ్మయము ఒకకట్ే. -- ప్ రభు హరనాథ్.
“భకతి ఉపాయము – జ్ఞఞనము ఉప్ేయము “ -- శంకరులు

319
 “శుదు భకతి – శుదు జ్ఞఞనము” లొకట్ -- శ్రర రామ కృష్ ణ ప్రమ హంస.
సాత్రాక గ్ుణములని మూడు విధములు.
భకతి త్రయములల “సాత్రాక” భకతి ఉత్ిమము,
భకతి రజ్య ప్రా భకతి ఉత్ిమోత్ిమము. దయాష్
భకతి దససాుధయము కాని, శ్రఘొ ఫలదాయని.
త్మో
1. సాత్రాక భకత.ి మహా శుదుమై – గోప్య మన
ై ది. త్యదకు భారాయ బడడలకు –
ఆంత్రంగికులకూకడా తెలియని “రహసాయరాధనము”. ఆంత్రయధాయనము. బహు
నిగ్ూఢ బరహామభాయసము లాంట్టది. శ్రఘొ శుభ ఫల ప్ రదాయని. ప్దిలముగా బరడా
బగించిన “సంట్ల” బుడ్ డ వలెనస, ప్ైకత ఏమాత్రము ప కకనీయక లల లలప్లనే దరవించి,
ప్ రవహించస “లావా” నస త్న గ్రభమందస దాచసక ని అగిి ప్రాత్ము వలెనస
గ్ంభీరముగ్ దాచబడ్న భగ్వతయ్ిమ అది. ఉదాహరణమునకు –
ఒక రాజు త్న రాణటక,త నిత్య ప్ూజ్, వ రత్, దాన, ధరామదసలకు విసాిరముగ్,
సమసి సదసపాయ సామగ్ురల చయకూరుినట్లు శాసటంచి, జ్ఞగ్రత్గ
ి ా గ్మనించియు, తానస
మాత్రం ఆ దెస నెైన కనెిత్రి చూడడు. అందస పాలొగనడు. త్న భరి త్ట్సథ –ముభావ
ధయరణటకత ఆమ (రాణట) కతంచ బడ్ ప్రిత్ప్టంచి త్న భరి యొకక ఉత్ిరగ్త్యలకై వాపోవు
చసండెడ్ది. కాని, ఒకనాట్ట రాత్రర నిదరలల రాజు త్న యష్ ి దయవతా ధాయనమునస
ప్లవరించసట్ విని రాణట. మహదానందభరిత్మ,ై రాజునస మేలొకలిప, అత్ని భకతి
ప్ రమత్ిత్నస అభనందించి ప్రవశమొందెనస.. రాజు నిశిల చిత్యిఁడెై, “ఓహో, ఆలాగ్!
నేనస భగ్వంత్యణటణ సమరించడము నీవు వినాివనిమాట్? నిజ్మేనా?” అని భారయనస
ప్ రశ్రించి, సత్య మరసట “ఈ నాట్టకత నా భకతి రహసయం బయట్ ప్డడదా” – అని నిరాా ంత్
ప్డ్ హఠాత్యిగా పార ణముల విడచెనస. ఇది సత్ా గ్ుణ భకతకి త తారాకణము.
మహోత్కృష్ మ
ి ైనది :
2. రజ్యగ్ుణ భకతి – డాంబక – ఆడంబర – వేషారాభట్ాలు – మడ్ మగ్ట్ –
రుదారక్షమాలలు –త్రరప్ుండరములు – విభూత్ర ప్ట్లు – అలంకరణలు – వాయదాయలు –
అందరు చూడాలని – మచసి కోవాలనే అంత్రేయచే త్మ భకతి తాత్పరయమునస నానా
రీత్యల ప్ రకట్టంచస వేష్ భాష్ – చయష్ లు
ి రజ్సిత్ామునస సూచించసనస.

320
3. త్మో గ్ుణ భకతి – వీరాలాపాలు- ఆవేశనదయకర కేరింత్లు – నరిన – సంకీరన
ి –
వాయదాయలు – ఊరేగింప్ులు – జ్ఞత్రలు – త్రరునాళ్ళు – “ఓం – హర హర ఓం” –
రాం రాం రాధయ శాయమ్ – తాళీలు – త్ప్పట్లు – గానా భజ్ఞన – అంతా సంగారమ
సంబర సరళి – అనీి సత్పద ప్థములే.
శిథిల కుట్ీరమున, వరషము, చొచసిక పోయ నట్లు – అసట థమత్ -
దాందాాతీత్ము గాని–ప్రిప్కాము గాని – “మనససు” న – కామాదసలు జ్ొరఁబడునస.
“ససహృత్” – ఇహ ప్రంబుల ససఖసడు – సంతోష్ట – నిరుయుడు –
“ఆత్మవిత్” మాట్ ఇంకేమని చెపాపలి?
వాచా వేదాంత్ర – ఆచరణ లేని వాడు, ఇత్రుల మందలనస
లెకతకంచసనట్టివాడు; వాని కేమి లాభం? కాషాయ వసిర ధారణ కనరుహడు.
వేదాంత్ ప్ రవచన గ్ంభీర భాష్ణములు లేకునినస – సదాచార –
సత్్ివరినాది ససగ్ుణములు గ్ల నిరాడంబర జ్ఞఞని “కాషాయము” నకరుహడు.
ధనయత్ముడు.
చయప్నస జ్లాశయమునసండ్ తీసట భూమిన ప్డ వేసటనట్లు, మనససునస
ఇందియ
ర లేక మోహ ప్ రవాహమునసండ్ లాగి వేసన
ట శుభము!
ఇందియ
ర జ్యం – జితయందియ
ర త్ాం – భదర ప్థము.
బరహామండమే అత్ని రూప్ము –
త్దూ
ర ప్ ధాయనమే అత్ని ప్ూజ్ –
అహింసాది ప్ుష్పములే ప్ూలు –
హృదయ నవనీత్మే నెైవేదయము –
అఖండ, అనంత్, అదసభత్, అసమాన, అప్ రమేయ, అమృత్, ఆనందమయ
చిదిాలాసమే సరా శరణయ ప్రత్త్ామే ప్రమావధి.
అఖండ ప్రబరహమ (ప్రబైలు)లల జీవాంశ, లలక సరాసాక్ష్యైన సూరయ
భగ్వానసని అనంత్కోట్ట కతరణజ్ఞలములలల ప్ రతయయకతంప్ఁబడు “ఒక రశిమ రేఖ (కతరణము)
వంట్టది.
-- భగ్వాన్ శ్రర రమణ మహరి.ష
ఆ ప్రంధాముడు, ఎంత్ పాప్ులెైననస దండ్ంౘడు. మనిించి
ప్ునీత్యలంజ్ేసట బోరచి ఉదురించసట్ చయత్నే గ్దా “ప్త్రత్ పావనసడనస” బరుదస

321
సంపాదించసక నాిడు. అవతారములెత్రి సాధస సముదురణ – దసష్ ి శిక్షణ (క రమ శిక్షణ
అనగా ఉదురణయే) మొ|| ఆదరశములఁ జూప్ట – అదెైాతామృత్ కుంభ వృష్ట ని
ి
కురిప్టంచి –భారతామృత్ సరాసాం ప్ంచి ప్ట్టినాడు - - - సత్్ియత్ింలల ప్ూరణ
జ్యమందక, మధయనే ఆగిపోయన వారిని సహా కరుణటంచి – ముందస గ్త్యలు కలిగంచి
– ప్ూరణ సహకార మొసంగి ప్ునీత్యలనస చయయునస. అందరికత “అభయం – ఆనందం”
– అత్ని ఫరామనా. జ్గ్నాిట్క రంగ్ మొక మహాయజ్ఞశాల; పాత్రలందరు అత్ని వారే
గ్దా! యంకవారాత్నికత xదయ ప్రులు? శత్యరవులు? – అందసలకత్ని జ్గ్త్ుృష్ట ి యే
సాక్షయము.
“ప్రోప్కారాయ ఫలంత్ర వృక్ష్ుః |
“ప్రోప్కారాయ వహంత్ర నదయుః |
“ప్రోప్కారాయ దసహంత్ర గావుః |
“ప్రోప్కారాయ సతాం శరీరం ||
భగ్వంత్యని యావ దేృష్ట ని
ి ి లలకోప్కారారథమే! లలక కలాయణమే అత్ని
యచే! ఆ దయామయుడు – ప్రంధాముడు – దీనజ్నావనసఁడు – మానవుల
గోరంత్ ససకృత్ం క ండంత్లు జ్ేసట – త్యదకు అక్షయం గావించి – ప్ రత్రఫలంగా
ప్ రసాదిసూ
ి నాిడు. ప్ుణయము – ప్ూజ్ – యోగ్ము – అంతయ! అందసలకాయన సృష్ే ి
నిదరశనం. ఒక విత్యి నాట్టన – వృక్షమమై, ఏట్ేట్ా వేలు, లక్షలు ఫలముల నిచయి “ఆత్ని
కడప్ట్ సంతానం ”ప్ృథిా” – మరియు గాలి, వరషం, సూరయ చందారదసల అమూలయ
లలక సేవ అగ్ణటత్ము: అదసభత్ము – అమూలయము గ్దా!! అందరు అత్ని
కరామధికారులే.
జ్డ జ్గ్తయ ి యీలా ఉదారంగా వుంట్ే, యక జ్గ్త్కరి – జ్గ్దభరి మరంత్
ఉదారుడయ ఊహింప్ఁదగ్ు. సేవకుల కంట్ే యజ్మాని అత్యధికుడు గ్దా!
కాలింగ్ుడు, కంససడు, శిశుపాలుడు, రావణ కుంభకరాణదసలకే మోక్ష
మిచిిన భగ్వంత్యఁడు – ఎంత్ దయారేహృదయుడు
ర – ప్త్రతోదాురకుఁడు –
పావనచరిత్యఁడు – సచిిదానంద సారూప్ుఁడు – జ్గ్త్రపత్; బడడల త్ప్ుపలు త్లిు
త్ండుర లేమనిించి ఆదరింప్కుని యక దికకవారు? మొకకవారు?
“భకతకి త చరమ దశ త్నమయత్ాం” - అనగా త్నసవు నస మరచసట్ –
అమనసక సట థత్ర.

322
 ప్ రణవం + పార ణం సంధాన యోగ్ం
ఓం + హంస సోహం . . . హంసోం - - -
ఆలాగే నామ జ్ప్ం + పార ణం + మనససు అనగా నామ జ్ప్ంతో -
మనుః పార ణ సమేమళ్నం.
వేదములందలి 32 విదయలు మొత్ిము ప్ రణవ ప్ రత్రపాదిత్ములే –
ఇదయ మంత్ర రాజ్ం – దివాయత్ర దివయ గ్ురు రహసయం.
“నా చయ ఒసంగ్ బడ్నశకుిల ననససరించి ఆయా దయవత్లు త్మ భకుిలకు
ఫలముల నిత్యిరు. కాని, ననసి నమిమన వారిని నాలల చయరుిక ందసనస” – అననయ భకత.ి
నా సరాసాం వారిదయ – నే నే వారి కంకతత్మై – వారు లేక నాకు ఉనికత
బరదసకు లేవు.
“దయవాన్ దయవ యజ్యయాంత్ర మదభకాి యాంత్ర మామప్ట”
-- భగ్వదీగత్. ఆ. 7. శను. 23.
చిలుర దయవత్లు కమిష్న్ ఏజ్ంట్లు లాంట్ట వారు. నా కత రంద వారు మీరు నేరుగా ననేి
ఆశరయంప్వచసినస. ఎవారి దాారా రానకకర లేదస.
“మన మొక చయయ జ్ఞప్టన అత్డు విశామూరి ి త్న వేయ చయత్యలు జ్ఞప్ట –
త్న దరి చయరుిక నసనస. విశారూప్ుడు సరాాంత్రాయమి, మనకు లలప్ల బయట్ కూడా
ఉనిందసన, వెదసక నకకర లేదస.
బడడ ఏడుపనస త్లిు ఏలా సహిససింది? హృదయారపణ బుదిత
ు ో- త్రరకరణ
శుదిగ
ు ా – ప్టలిసే ి భగ్వంత్యడు ససలభ లభుయడు – ఆరితారణ ప్రాయణుఁడు –
ఒకక త్ూరి “మనసారా” భగ్వంత్యని సమరించిన పాప్ ప్ుంజ్ములు
నశించసనస. రండవ త్ూరి ఉచేరించిన మోక్షము త్థయము. మూడవ త్ూరి ప్టలిచిన
భగ్వంత్యడు మనకు ఋణప్డ్ వెంట్ఁ దగ్ులునస.
“మూఢ భకతి యే గాఢ భకత”ి
భకతి ప్థంలల “విశాాసము”న కుని పార ధానయం మరే అంగానికత లేదస.
విశాాసమే దయవుఁడు, దయవుఁడయ విశాాసం.
“పారాతీ! పార ణట కోట్ు ఆనందమునకై సృష్ట ంి చిన ప్ రకృత్ర ప్ుష్ప సౌరభ
సౌందరాయలనస – లాగి – త్యరంచి – పాడుచయసట నా త్ల మీద వెయయడం నేనస
హరింష చనస. నా దివయ రచననస దసలిప్ట – త్యడ్చి వేసటన వారిని చూచి నేనస

323
దసుఃఖింత్యనస. అది అసహజ్ – అక రమ – చరయగా నే భావింత్యనస” – అనాిడు ప్రమ
శివుఁడు.
-- మహేశార సూతారణట.
ఆండాళ్ తానస ధరించిన ప్ూల మాల లిచెినస –
కరిరాజు కమల మరిపంచెనస –
శబరి ఎంగిలి ప్ండు నొసంగనస –
కుబజ ససగ్ంధ దరవయముల నిచెినస –
దౌరప్ది అవసటయాకు త్ృణ మరిపంచెనస –
కుచయలుడు ప్టడ్కడట్లకులతో త్ృప్ట ి ప్రచెనస –
జ్ట్ధారి రామలాలాకు భక్ష్ని మిడెనస –
ఉడుత్ సేత్య భంధన కత రయకు చిట్కడు ఇససకనస చిందెనస –
కణణ ప్ప మాంస భోజ్న మిడెనస –
శ్రర – కాళ్ –హససిలు అరిించి మప్టపంచెనస –
ప్ండరి భకుిలు నామ జ్ప్ంతో త్రించిరి.
గ్ుహుడు గ్ంగ్నస తెప్పలల దాట్టంచినందసన, శ్రరరామ చందసరడాత్ని క క
బంగారు నాణె మిచెినస –
గీ || కేలు మోడ్ి గ్ుహుడు – నీల మేఘ శాయమ |
చిని నదిక ఇంత్ – చయత్రత్యిర |
బరదసకు సందరమీద –ప్డవ నీ సమరణముమ
ఏట్ట యవాగ్లనస – యనకులేశ ||
-- ఒక కవి.
“జ్ఞఞని” – “యోగి” మోక్షమప్ేక్ష్ంత్యరు, కాని భకుిడు ఏమియు కోరడు.
భగ్వంత్యని ప్రంగా, సరాం సనయసటంచి – త్యజించి – భగ్వంత్యని క్షేమ ససఖము
లరింథ చసనస. సేవించసనస. ఆత్నికంతయ చాలునస.
వార త్ వెంట్ఁగాని – వరమీఁడు దెైవంబు |
చయత్ క లఁది గాని – వార త్ కాదస.
వార త్ కజుఁడు కరి - చయత్కుఁదాఁగ్రి | || విశా ||

324
మనససు
శరీర ప్క్షము చయ రిన ఆత్మకు దయరహము
ఆత్మ ప్క్షము చయరిన దయహమునకు మోసము.
కాని, ఏది క్షేమం – శుభం – శరయ
ర సకరం – ఎవరికత వారు యోచించస
కోవడం భావయం! ఆత్మ ప్క్షం చయరిన మోక్షం – ముకతి – శాశాతానంద ప్దవి పార ప్ట ించసనస:
దయహ ప్రం చయరి జీవించిన – జ్నన మరణ చక ర భమ
ర ణం త్ప్పదస: దయహ చెర-
దాందముల తాడన – శాశాత్ ఘోర యాత్న త్థయము.
బాష్ప మౌకతకి మాల (Chain of Pearls of Tears) – నస రోజూ
భగ్వంత్యని మడ లల నలంకరింప్ సంసటదసుఁడవు గ్ముమ | భకతి – ప్ేరమాశుర త్రపణ
ప్టరయుడు భగ్వంత్యడు.
“చిత్ి మానందమయ మరీచికల గోల |
హృదయమానంద భంగ్ మాలికలఁదయల |
కనసల నానంద జ్నితాశుర కణములూర | - - -
-- దయవుల ప్లిు
భకతకి త మూలము జ్ఞఞనము – కాని
“మూడ భకతి య గాఢ భకత”ి -- ప్ురాణ గాధలు
ఉ|| వాలీమకత, ధసరవుఁడు, మారకండయయుడు, శబరి, కుబజ, గ్ుహుడు –
భూ
ర మధయమున ఆకాశ సంధి కలదస. ఉప్నయన తయజ్ుః(దాారక) ప్థమున,
ఖండ మఖండమ,ై ప్టరయ ధయయయమునస, నీల మేఘ శాయముని చిదిాలాస అనంత్
తయజ్యరాశిని, ప్రాత్పరుని యాలింగ్న త్నమయత్ామున స కుక శుభ యోగికత యక
కోరదగినది, కోర మిగిలినది యేమినిి లేదస :
“ఘట్ాకాశము మఠాకాశమై, మఠాకాశము మహాకాశమయయ” నని
యోగ్ులు బరహమత్త్ాముల ప్ రవచింత్యరు : దాని యరథమునస చవి చూచస
ధనయజీవులెందరు గ్లరు?
యోగ్ము
మనమనాుః – నా యందయ మనససుంచి
జ్ఞఞనము

325
 సగ్ుణ
మదభకోి - నా యందస భకతి గ్లిగ ఉపాసనలతో
భకతి యోగ్ మారగంగా నిరుగణ
శను || మనమనా భవ మదభకోి మదాయజీ మాం నమససకరు
మా మే వెైష్యసట సత్యం తయ ప్త్ర
ర జ్ఞనే ప్టయో
ర ఽసట మే
తా|| నా యందయ మనససుంచి, ననేి ప్రమ గ్త్ర గ్ నమిమ, నేచెప్టపనట్లు
జ్ేసటనచో ననేి ప ందగ్లవని నా మాట్లు యథారథములని నీ నిమిత్ిము ప్ రమాణము
జ్ేయుచసనాినస.
-- భగ్వదీగత్. అ. 18. శను. 65.
మదాయజీ - ననేి ప్ూజించి, నమసకరించి, ఆరాధించి, నా మాట్లు నమిమ, నాకు
ప్టరయుడవెై - నిషాకమ కరమ మొనరిి, సా ధరమ నిరాహణారథమై – మేలొకని – లే లెముమ
సాభావేన – ఏ విధమైన ప్టరయ ప్థముననెైననస సరే ననేి శరణు
ప ందసము –
శను|| ఇత్ర తయ జ్ఞఞన మాఖాయత్ం గ్ుహాయ దసగ హయత్రం మయా
విమృ శ్ైయత్ ద శర ష్ేణ యధయచేసట త్థా కురు
తా|| రహసయములలల రహసయమగ్ు జ్ఞఞనము నీ కుప్దయశించిత్రని. నీ యష్ ము
ి
వచిినట్లు చయయుము.
-- భగ్వదీగత్. అ. 18. శను. 63.
“యధయచిసట త్థాకురు” – నే చెప్ప వలసటందంతా చెప్టపనానస – అనీి వినాివు – ఇక నీ
యష్ ంి – నీకు ఏలా నచిితయ, ఎట్లుంట్ే అట్ేు చెయయ –(ఎంత్ సేాచే, ఏమి ఉదారత్ాం)
భకతి - అచంచల - అవయభచార - అననయ - అఖండ - అసమాన

అరుజ న లక్షయం ప్త్రవ రత్ వలె అనయధా జ్ఞఞనభూమికలు భకతి

ఏకాగ్రత్ ప్రాయత్ిముగాని శరణంనాసట ి “త్త్ామసట” ప్ రమత్యిలు
ఏకధారా సరవంత్రవలె త్రరకరణ శుదిు (ప్ రహాుదసని వలె) అనంత్ కోట్ట
తోడ్ భకతి
బరహమ విచారం మమకార శ్రనయం వెర
ై ాగ్యం యోగ్ నిష్ ఠ
జ్ఞఞన ప్రమావధి “జీవనసమకత”ి –

326
ఉత్ిమ మానవ జ్నమ + ఇందియ
ర పాట్వం ఉని వాడు – బరహమ జిజ్ఞఞస చయయకుని
“ఆత్మ ఘాత్కుఁడగ్ునస” –
ప్రోక్షం = ప్ుసిక జ్ఞఞనం విచారమ్, వివేకం, వెైరాగ్యం.
అప్రోక్షం = మసిక జ్ఞఞనం అనసభవం (అనస భూత్ర) (గ్ురు అనసగ్రహం)
ప్ రకృత్ర ప్ురుష్యల రహసయం గ్రహించిన అనసభవి
క్షేత్ ర క్షేత్జు
ర ఞల అమరుఁడు :
అమృత్ పానం అమరత్ా సటదని
ిు ప్ రసాదించసనస –
“హిత్ ప్ రవృత్రి X అహిత్ నివృత్రి” -- సత్య జ్ఞఞన ఫల దాయని.
“త్రనగ్ త్రనగ్ వేము త్రయయ నసండు”
అలౌకతకం రామ ప్థం – ఆతామరామ విదయ – జ్ఞఞన ప్థం – ఊరుాగామిత్ాము
లౌకతకం కామ ప్థం – విష్యేందియ
ర - అజ్ఞఞన ప్థం - అధయగామిత్ాం
సమారాధన
గాయత్రర + అజ్ప్ గాయత్రర = జ్పాజ్ప్ గాయత్రర –

ఓం + హంస = సోహం - హంసోం

ఆగేియాసిము
ర + వాయవాయసిము
ర బరహామసిము
ర

శను || మచిితాి మదగత్ పార ణా బోధ యంత్ుః ప్రసపరమ్ |

కథయంత్ శి మాం నిత్యంత్యష్యంత్ర చ రమంత్రచ ||
తా|| నా యందయ మనససు –పార ణము – ధాయన భకుిలుంచి బాగా ననసి
తెలుససక ని జ్ఞఞనసలే నా యందయ ఆనందించి, నా యందయ కీ రడ్ంచస చసనాిరు.
-- భగ్వదీగత్. అ. 10. శను. 9.
సరాకాల సరాా వసథల యందసనస – భగ్వచిింత్నము సంకీరన
ి ము,
గానము –ధాయనము – శిలపము – చిత్ర లేఖనము – జ్ప్ము –ఆరాధనము – వినోద
కాల క్షేప్ము – అలంకారము – శృంగారము – నాట్యము – భజ్నము - - - -
సరాాంకతత్, శరణాగ్త్ జీవనము – (త్రరకరణ) సరాారపణ శరణాగ్త్ భకుిడు – జ్ఞఞని –
చరితారుథఁడు – ధనయ జీవి – ఆదరశ మానవుఁడు.

327
 అననయ భకతి – అత్యల వెైరాగ్యము – నిషాకమ కరామంకతత్ సేవా త్త్పరుఁడు
– జీవనసమకుిఁడు.
నీవు ఈశారుడవే.
ఈశారుఁడ్చియంచసనదయ నీవునస ఇచేగింత్యవు. మీ యరువురు ఆనంద
సారూప్ులే!! కాని నీవు నీ యాంత్రంగిక త్త్ాములలని కతఁదిగి లలత్యనస శనధించి
(దృష్ట ని
ి దీర ాముగ్ అంత్రుమఖ మొనరిిన) ఈశార దరశన మందినఁగాని ధనయత్ లేదస.
కష్ే ి ఫలే!!
“హరిుః ఓం త్త్ుత్”

It looks, the greatest hurdle for “భకతి మారగం” is “జ్ఞఞనం”. While

the goal of Jnana is merger of Jiva with Bramhan, Bhakthi teaches
“దెైాత్ం”. Merger of “Jiva” is undesired. Vice versa is also true.

328
 13. జ్ఞఞనము
ప్వ
ర ేశిక

“ఏకంసత్ విపార బహుదావదంత్ర”

-- ఆత్మ యొకక సారూప్మే జ్ఞఞనముగ్ నసనిది.

“య ఏష్ వాం త్రోజ త్రుః ప్ురుష్ుః”

= హృదయ మందస సాయం ప్ రకాశ రూప్ుఁడెైన ప్ురుష్యఁడునాిడు.

“ప్ రజ్ఞఞనం బరహమ”

“సత్యం జ్ఞఞనానంత్ం బరహమ”.

“Four fold wealth”

చత్యసాుధన సంప్త్రి
1. నితాయ నిత్య వివేకము
2. ఇహముతారరథ ఫలభోగ్ విరామము
3. శమదమాది ష్ట్క సంప్త్రి
4. ముముక్షత్ాము

“జ్ఞఞని – ఇత్రుల జ్ఞఞన జ్యయత్రని వెలిగించస కోవడానికత సహకరించాలి”

----------------?

329
 శను|| నహి జ్ఞఞనేన సదృశం ప్విత్ర మిహ విదయతయ|
త్ త్ుాయం యోగ్ సంసటదుఃే కాలేనాత్మని విందత్ర||
తా|| జ్ఞఞనము ప్విత్రమైనది. శుదు మన
ై ది. ఉత్కృష్ మ
ి న
ై ది. దానితో సమాన
మింక కట్ట లేదస. అట్టి జ్ఞఞనమునస బహు కాల శరదత
ు ో ప ంద గ్లడు.
-- భగ్వదీగత్. అ. 4.శను. 38.
“ససవరణమేకం బహు భూష్ ణాని”
“ఏక సత్ విపార బహుధా వదంత్ర”
అవాంఛనీయమన
ై జ్రామరణములనస చూచి భయప్డని వారు లేరు.
కాని, అవి ఎవారిని వదలవు. మరి యీ జ్ట్టల సమసయకు ప్రిషాకరమే లేదా? ఇదయ
విచారము . దీని ప్రయవసాన మే “యోగ్ము సారాంశము” : -
భౌత్రకంగానస, పారమారికథ ం గానస, - ప్ రత్ర ఒకకరు అభలష్టంచయద,ి
ఆశించయది – “దసుఃఖ నివృత్రి, ఆనంద పార ప్ట ి” –
ఆసట ికులు గాని, నాసట ికులు గాని, మరవారైననస సరే ఆనందము కోరని
వారు లేరు. జీవిత్మే ససఖయనసమఖమం
ై ది. కాని, దసుఃఖము వెనాిడుత్ూనే వుంది గ్దా!
ఆనందము ఉప్ేయము, దీనిని ప ందస ఉపాయమే యోగ్ మారగము: దీనిని జ్డములు
సాధించ లేవు. కావున, బాహయ విష్య సంయోగ్ జ్నిత్ దయహానందముకని,
అంత్రుమఖమైన ఆతామనందమేనిజ్మన
ై ది. మొదట్టది “క్షరము” రండవది “అక్షరము”.
క రమ ముకతి అనగా ఉపాసనల వలు బరహమ లలకమునస ప ంది, అందస
బరహామభాయసమున జ్ఞఞన పార ప్ట ి ప ంది, ప్ రళ్యాంత్మున, ప్ర బరహమ లల ఐకయమగ్ుట్.
సదయయముకతి – జీవనసమకతి : బరదకి త యుండగ్నే, యీ జ్నమయందయ బరహి
సారూపానసభూత్ర
దయహమే తాననస క నసట్ అజ్ఞఞనము.
ఆత్మ కానిపంచదనసక నసట్ ఆవరణము. జ్ఞఞనము వలు ఆవరణ
తొలగ్ునని నమమడం – విక్షేప్ం. ఆచారయ – శాసిర భోధల వలు జీవుడయ దయవుడని ప్ూరణ
విశాాసం కలగ్డం ప్రోక్ష జ్ఞఞనం.
సప్ ి భూమికలు జీవుని ప్ రగ్త్ర (అవసథలు), సోపానములని
గ్రహం
ి చి – సట థర బుదిు (జ్ఞఞనం) తో అక్షర శబేము బరహమ వాచకమగ్ు ఓం కారమే (శబే –

330
సగ్ుణ బరహమము) – ఆశయ (సంకలప) సటదిు నొందకుని, జ్నమ లనీి వృథాయేగా.
యోగ్ుల మారగము భోగ్ుల కేలా రుచిససింది? వారిది యేదారి – మనది కోదారి
(గోదారి) – ఇందసకే జ్నన మరణ రహసయముల విచారించిన గాని, మన లక్షయ గ్మయము
సససపష్ ంగావు.
ి గ్మయ సాథనం తెలియక పోతయ నీకు భగ్వంత్యడు “Ticket” ఎకకడ్
కతయాయలి? భగ్వంత్యని రైలు ట్టకకట్లు, ఎకకడ్కత కోరితయ అకకడ్ కతసాిడు. అది నీ యచే
– ప్ రయత్ిము – ల మీద ఆధారప్డ్ వుంట్లంది. “అడుగ్ుము” – ఇవా బడునస”.
“త్ట్లి ము” – తెరువఁ బడునస. (బైబల్)
రైలు రాక మునసప్ే నిశియంచి ట్టకట్లి బుక్ చయసస కోవాలి.
ప్రీక్షలకు మునసప్ే బాగా చదివి సంసటదంు కావాలి.
వరషమునకు మునసప్ే కాలావధి లల విత్ినాలు చలాులి.
భోజ్నానికత ముందయ అనీి వండ్ సటదు ప్రచస కోవాలి.
ఇదయ మరణ మాసని మన
ై ప్ుపడు, మృత్యయవు ఎదసరుగ్ నిలుినిప్ుపడు -
- యోచించి ఏమి ఫలం? భగ్వత్ుారూప్ నిరణయం – అనసభవం కావాలి!
రోగ్మునకు త్గ్ువెైన ఔష్ధం ప్డాలి. “నేనస, నీవు, వాడు” - ఈ త్రరప్ుట్ట
పోయ, ఏకారథం (ఏకారణవం) కావాలి –
సోపాధికం = ఉపాధినాశరయంచినది
నిరుపాధికం = ఉపాధి లేనిది
సోపాధిక జీవుడు నిరుపాధిక బరహమం కావాలి!!
కరమ యోగి నిషాకమ కరామచరణ ప్థమున నిరమల చిత్యిడె,ై జ్ఞఞన సటదకిు త
అరహత్నస ప ందసనస. “జ్ఞఞన – యోగ్” మారగమున మోక్షము ససలభ లభయము.
ఈ విదయనస భగ్వంత్యఁడు సూరయ భగ్వానసనికతని, త్దాారా, సూరయ
వంశాది రాజ్ శరష్
ర యఠలకు పారయంప్రముగా లభంచి, ప్ రచారము నందినది. వీరే రాజ్రుషలు
లేక రాజ్ యోగ్ులు.
జ్నకుడు, కేకయ రాజు, దసయమతయునసడు, అశాప్త్ర మొదలగ్ు వారు
ససప్ రసటదు రాజ్ యోగ్ులు. ప్రమాత్మ సారూప్ పార ప్ట ి నందిన వారు.
ఈ విధంగా, జ్ఞఞన మారగ – అధాయత్మ విదయ – అనసభూత్రనందిన ఎందరో
గ్ృహససథలు “అజ్ఞఞత్” రాజ్ యోగ్ులుగా భువిఁ జీవించస చసనాిరు. ప్ రకట్న –

331
ప్ రచారములకు విముఖసలె,ై సట థత్ ప్ రజుఞ లెన
ై గోప్య జీవనస లెందరో నేడు మన మధయ
జీవించస చసనాిరనిన, పాఠకులాశిరయ ప్డనవసరం లేదస.
వీరు గ్ృహసథ ఋష్యలు – వీరి నివాసములు ప్రమ ప్విత్ర
ఋషాయశరమములు: వీరి రహసయ జీవిత్ గాథలే దివయ చరిత్ములు.
ఈ ప్రమారథ విదయ, ప్రమ రహసయము, మహోత్కృష్ ము.
ి అత్ర దసరుభ మైనది.
హృదయ నిరమలత్ామునకు “జ్ఞఞన త్ప్ససు” – అనగా – 1) అరిష్డారగ జ్యం.
2) దాందాాతీత్త్ాం.
3) భగ్వదరిపత్ – సరాారిపత్ – శరణాగ్త్ – త్నమయత్ా సట థత్ర.
కరమ ఫలమాశింప్ని (నిషాకమ కరమ యోగి) కరమ బంధ విముకుిడు,
నిగ్ూఢమన
ై కరమ రహసయము నెఱ్ం
ి గిన, ధనయ జీవి : సరా యజ్ఞ ప్టరయుడెై విరాజిలుు
చరితాత్యమడు.
జ్ఞఞన ప్రమా వధి – మానవుని సమసయలఁ దీరిి , సందయహములఁబాప్ట దివయ
జ్ఞఞనముతోఁ బాట్ల, శాంత్ర, ససఖానందముల ప్ రసాదించసట్యే గాక, సత్య
దరశనములనస ప్ రసాదించసట్.
సచిిదానంద – ప్ురుషోత్ిమ పార ప్ట ి.
“అజ్ఞఞనం + అశరదు + అవిశాాసం” - మానవుని ఇహ ప్ర దూరు నొనరిి,
నరకముఁజ్ేరుినస. కరమ లెవాని బంధింప్వు? కరమ ఫల తాయగ్ం (ఈశారారపణం),
కరమ యోగ్ (నిషాకమ – అనాసకి) సటదని
ిు ప ందిన వాడు జ్ఞఞనమునస
త్నయందయ ప ందగ్లడు.
ప్ రప్ంచములల, విదయలలల, జ్ఞఞనములలల కలు శరష్
ర ి మైనది, “ఆత్మ జ్ఞఞనము” -
- “జ్ఞఞన (యోగ్) ఖడగముతో అవిదాయ హృదయ గ్రంథిని ఛ్యధం
ి చి, సంశయ
రహిత్యఁడవగ్ుము”!!
చయత్నం – ఆనంద సారూప్ం – (బరహమ)
జ్డం – దసుఃఖ దాయకం – (ప్ రకృత్ర)
చయత్నాచయత్నం – మిశర ఫలం – జీవ(మానవ)
“అవిదయయ పాధికో జీవో –మాయోపాధిక ఈశారుః”
అనగా అవిదయయ పాధికుడు జీవుడు – మాయో పాధికుఁడు ఈశారుడు.
ఉపాధసలఁ ద లగించిన జీవుడయ దయవుఁడు – “జీవో దయవసునాత్నుః” –

332
 అవిచారదశ యందస – జ్గ్త్ుత్యం
విచార దశయందస –బరహమ (ఆత్మ) సత్యం.
వేద వేదాంత్ బృహదగుంధములు – ప్ రసాథన త్రయం –చత్యరేాద మహా
వాకయముల సారాంశమిదియే!! ఇది తెలిసట – అనసభవించిన – విశాాసప్రుఁడు –
ఘనసఁడెన
ై ఆత్మ జ్ఞఞనికత మోక్షము త్థయము.
సమదరశనసలగ్ు ప్ండ్త్యలు – రూప్ నామ ఉపాధసల భేధములనస
దూరీకరించి, ఆధాయత్మదృష్ట త
ి ో “ఏకత్ా దరశనమునస” సాధించస ధనసయలు –
సచిిదానంద హృదయ సాగ్రమున – త్రంగ్ సదృశములగ్ు సంకలప
(వికలప)ములు ప్ుట్టి – ఆతామంశనస చయరి “జీవు”డని ప్టంచసక నసనస.
ఆతామనందానసభవానందము, ఆత్మ త్త్ాము వలె నిత్య నిరమలినమైనది. అవయయం –
అక్షయం, అఖండం, అవినాశి - - - ప్రిప్ూరణం – అందసకే “సచిిదానంద” మందసరు.
ఆత్మ సాత్ుః శుదసుడయ, కాని అనాదిగా ప్ రకృత్ర బదసుడగ్ుట్ వలునసి, - ఆమ
(శకత)ి త్నలల నే లీనమై సరాదా అణటగి యుండుట్ వలునసి - - - సహచర సహజ్ ప్ రభావ
ప్ రదరశనము - - - అనగా - - - త్నసి తానస మరచసట్ (ప్ూనక గ్ుణం) – అనగా,
తాదాత్ము గ్ుణం : - - - సంకలిపంచసట్ - - - కాక్ష్ంచసట్ (ఇచే ప డముట్) . . . .
సృష్ట ,ి బంధము, సంసారము, - - - త్రరిగి విరకతి (సాసారూప్ సమృత్ర విచారాదసల
ప్ రభావమున) – త్రరిగి సాసథత్ – సహజ్ సట థత్ర – ఆరాట్ము . . . . మోక్ష కామిత్ాము –
“సృష్ట ి సట థత్ర లయ” చక ర రహసయ మిది . . . దీనికత ఆఖరు ఎప్ుపడయ ఎవారరుఁగ్ గ్లరు?
వారిదర
ే ే తీరామనించి చెప్ప గ్లరు. అది వారి (సంసార – ఆంత్రంగిక) సావిష్యం!
మన కందసకు?? “ప్ురుషోత్ిముడు – ఆది ప్రాశకత”ి ;
నిజ్ంగా అనసభవంలల –దెైనందిన జీవిత్ములల – ససఖం –సంతోష్ం –
ఆనందం - - ఉనిదనసక ని వారికత విరకి వచనములు – వివేక – వెైరాగ్య –
మోక్షకామితాాది సాధనలు రుచించప్వు గ్దా! ఆరుిఁడు – విరాగి – విరకుిడు –
అరాథరి,థ జిజ్ఞఞససవు – అట్టివారికత లలక జీవనము గిట్ిదస – రుచింప్దస. వీరు
జిజ్ఞఞససవులు – ముముక్షువులు - - వీరికత వివేక – వెైరాగ్య భోధయప్రత్యలు
ప్రమానందదాయకము కదా! ఎవరి కరమ వారిది! ఎవరి దారి వారిది : ఎవరికవారు?
విచారము లేకుని మానవుఁడు ప్శు ప్ రవృత్రిని అధిగ్మించసట్ట్లు? అజ్ఞఞన
త్రమిరాంధకారము నశింప్కుని జ్ఞఞన ప్ రకాశమసంభవము –

333
 -- దయహము తాననస క నసట్ ఇది అజ్ఞఞన (భారంత్ర జ్నయ)
-- జ్గ్త్యి నిజ్మనసక నసట్ కారయము.
-- దయవుఁడెకకడయ నసనాిడనసక నసట్
భమ
ర , అజ్ఞఞనం తొలగ్కుని - బరహమ జ్ఞఞనం రాదస !!
కోహం? (నేనెవారు?) : ఎకకడ నసండ్ వచిినానస? త్రరిగి ఎకకడ్కత పోవుట్?
ఎట్లు? ఎప్ుపడు? ఎందసకో???
కథమిదం జ్ఞత్ం? – ఈదృశయ ప్ రప్ంచం, ఎకకడ్నసండ్? ఎట్లు? ఎవరివలు?
వచిినది? “కోవెైకరాి? “ –ఎవారు కరి? దీనికత ఉపాధాన కారణ మది?
ే ఇదయ
ఆతామనేాష్ విచారం (Self search – Analysis) –
ఈశారుడెవాఁడు? నాకీ బంధ మట్లు వచిినది? ససఖ దసుఃఖములు
పార ప్ట ించసట్కు (దాందాదసలకు) మూల కారణమేమి? - - - ఈలాంట్ట సందయహ
“గ్రంధసలు” (ముళ్ళు) విచిిపోవునప్ుపడయ జ్ఞఞన భానూదయమై, ఆత్మ ప్ రకాశ మావిరభ
వించసనస. ఇక అసిమింప్ని జ్ఞఞన సూరుయడు – నిరంత్రం హృదయాకాశమున
ప్ రకాశించస చసండ మోహాంధకారము మరి త్ల చూప్ నగ్ునా?
నేనస దయహము కాదస. దయహం నాది. ఇక నేనస దయనిని నమమకునినస “ననసి”
నేనస ఏలాగ్ు నమమకుందసనస? నా ఉనికతని నేనే శంకతంప్ సాహసటంచసట్ట్లు? ఈ
దయహము నాకు ఆశరయ సాధనము. జ్డము; దృశయము, నేనస దరష్ నస
ి – సాక్ష్ని –
ప్ రజ్ఞనస, తెలివిని – అధికారిని :
సాసారూప్ విసమృత్రయే – భమ
ర , బంధము, అజ్ఞఞనము, మనో మాలినయము
అందసరు: అది నశించసట్ే “జ్ఞఞనము” మోక్ష లాభము.

సత్యసారూప్ నిరూప్ణము -- సాక్షయము -- వివరణము –

మనము సాయంగా చూచి – అనసభవ రీతాయ తెలుసస కో గ్లది
–తెలుసస క నిది -- 10%
త్లిు త్ండురలు – సేిహిత్యలు – ప్దేలు – గ్ురువులు
త్మ సాానసభవ నివేదనం -- 20%

334
వేదాది శాసిములు
ర – దివయ ప్ురుష్యలు – మహరుషలు –
ఉప్నిష్దేష్
ు లు
ి - --- 60%
ఆకాశవాణట – అశరీర వాణట – దివయ వాణట – అంత్రాాణట - - -
ప్ూరుాలు కూడా నమిమరి. - 10%

ఉ|| 1. త్యదకు కంససని లాంట్ట రాక్షససడు కూడా ఆకాశ వాణటని నమమనస.

2. భాగ్వత్ (ఆంధ)ర కరి పోత్న – భకి వర కవి – శ్రర రామ చందర రూప్మున
ఆంత్రాాణట చయ ఆదయశింప్ఁ బడెనస.
3. దయవకత – వససదయవులు – ఆకాశ వాణట ఆదయశము చయ బాల కృష్యణని
గోకులమునకు త్రలించిరి.
4. సత్యకాముడు – గోవు – నితాయగిిహోత్రముల దాారా జ్ఞఞనోప్దయశము
బడసనస.
5. మహాతామ గాంధీజీ త్న అంత్రాాణటని (Inner voice) కూరిి ప్దయ ప్దయ
ప్స
ర ాివించి ప్ రశంసటంచెనస.
6. పాశాిత్యయల “డెలీఫ ఆరకల్” (Delphi oracle) (అశరీర వాణట) గాథ
ససప్ రసటదమ
ు ు.
ఆది లేనిది అనాది. ఒక సంకలపముతో (ఇచే –కోరక) ఆత్మ (భగ్వంత్యడు)
చెరలల ప్డాడడు : ఆ చెరశాల యే దయహము – బంధము. ఇక ఆ దయహ సంబంధమన
ై
బంధము లే “ధన – దార – ప్ుతారదసలు” ఆత్మకు అనసబంధములు: ఒక (ఆది)
సంకలపమే, యీ విషాద – దీనాత్ర దీన – ప్ రమాదమునస ప్ రసాదించి నప్ుపడు - - క్షణ
క్షణ సంకలప ప్ రవాహమున ప్డ్న – ప్ రవృత్ి జీవనసడెైన – మానవుని గ్త్ర ఏమి కావాలి!!
హరోహర!!!
జ్నమ ససఖ సౌఖయ దాయకమా? . . . సరి! చిరంజీవ! త్దాససథ!! సంసార
బంధ ప్టరయ ధయరణట కత మోక్షం కలు!! ససఖీభవ!!!
అబుబు! చాలురా త్ండీ ర “యీ జ్నమ మిక దసరుభమురా” – విముకతి –
మోక్షం – విరుగ్ుడు కావాలి – త్థాససథ!! చిరంజీవ!! ఇదయ ముముక్షుత్ా ధయరణట! బుదిు
మంత్యని లక్షయం!
“యదాభవో త్దభవత్ర” – త్ప్పక త్రిసాిడు! అభయం!!

335
 కథ. ఒక నవాబు మంచి వంకాయల మసాలా కూర త్రని –
ఆనందంతో – సభ చయరిి, వంకాయనస వరింణ చి ప గ్డమనాిడు. ఒక బుదిమ
ు ంత్యఁడు
“ఆహా! వంకాయ కూరగాయలలుకలు రాజు – సారాభౌముడు – మణట. అందసకే దాని
త్ల మీద కతరీట్ం మరి “త్యరాయ్” అనాిడు. మచిి, వానికత ఒక అగ్రహారం జ్ఞగీర్
జ్ఞరీ చెయయఁబడ్ంది : వెంట్నే నవాబు ఇంత్తో త్ృప్ట ి ప్డక – ఇక రోజు త్న నగ్రులల
వంకాయల కూర త్ప్ప మరదిని
ే ి చెయయ కూడదని శాసటంచెనస. ప్ైగా, త్న రాజ్గల
మంత్ట్ా, ఆలాగే వంకాయలు త్పాప మరే కూరగాయలు ప్ండ్ంచడంగాని –
అమమడం గాని – వండడం కాని నిష్ేధించి, భారీ శిక్షలు, అప్రాధం చాట్టంచెనస. ఇక
లలకంలల ముబుడ్గా వంకాయలు చలామణీ అయయ! ప్ రజ్లందరికత – నవాబుకు సహా –
బేదసలు – రకి విరేచనాలు త్గ్ులలకంది. రాజ్ వెైదసయలీ విప్టరీత్ం గ్ురింి చి, ఔష్ధ
మివాడమేగాని, వంకాయ ప్థాయనిి నిష్ేధింప్ సాహసటంచరైరి. నవాబు ప్రిసట థత్ర
ఘోరమయయనస. ప్ రజ్లెందరో చని పోయరి. ఒక వెైదసగాడు మాత్రం సాహసటంచి, ఆ
యౌష్దములకు వంకాయ ప్థయ వససివని నిష్ేధించెనస. నవాబు రోగ్ం కుదిరి సత్యం
గ్రహం
ి చెనస. వెంట్నే, త్రరిగి సభ కావించి, వంకాయనస దూష్టంప్ ఆజ్ఞఞప్టంచెనస. ఆదయ
(జ్ఞగీరు ప ందిన – వరింణ చి ప గిడ్న) వయకతి యీలా దూష్టంచెనస – “వంకాయ దయరహి –
కూరగాయలలల కలు ప్రమ చండాలి! కావుననే భగ్వంత్యడు దాని త్ల మీద
“గ్ూట్ము” (తొడ్మ) క ట్టి దండ్ంచెనని ముగింప్, నవాబు సంతోష్ముతో వానికత
మరొక జ్ఞగీరు ప్ రసాదించెనస. ఏ దృష్ట త
ి ో చూచిన లలకం అదయ రూప్ము దాలిి దరశన
మిచసినస. దృష్ట ి ప్ రధానం గ్దా!!
నీవే ప్రబరహమవు – బంధ మోక్షములు నీ చయత్ర లలనే వునివి. కోరుకో –
సటదప్
ు డ్ ప్ రయత్రించి త్రరకరణాల – ఏ కోనసమఖంగా – దూకు! కోరిక ఫలిససింది.
లాభససింది. నీవు కలపవృక్షం కత రంద నసనాివు: కోరుకో!!
కథ. ఒక బాట్సారి మారగ మధయమున, అలసట, ఒక వృక్షము కత రంద
విశరమించెనస. అది నిరజనారణయము. చలుని గాలి – నీడ - అత్నికంతో హాయ నిచెినస.
ఆహా! ఎంత్ బాగ్ునిది. ఇచిట్ ఒక దివయ భవనముండ్, అందస త్న భారయ బడడలు,
అత్యలాష్థ శి ారయములతో, నివసటంచిన ఎంత్ బాగ్ుండెడ్ది” – అంతయ! త్క్షణం అనీి
మాంత్రరకంగా రూప ందెనస. పాంథసడు, ఆనందాశిరయములతో ప ంగి పోయనస.
త్క్షణమే, దసరదృష్ ి వశమున అత్ని మనుఃప్థమున “అయోయ! ఇది కీకారణయము

336
గ్దా, ఏ దెైనా ఒక ప్ులి వచిి త్నసి భక్షీంచిన ఎంత్ ఘోరమనస క నెనస.ఆలా
త్లచినంత్నే ఒక ప్దే ప్ులి తారసటలి ు అత్నిని భక్ష్ంచెనస. “యదాభవో త్దభవత్ర” -
అత్డు తానస కలప వృక్షం కత రంద నసనాిడ నని ఎరుగ్డయయనస. – కావున,
“మానవుడు తానస మాధవుఁడయ” నని గ్రహం
ి ప్ జ్ఞలనందసన మాయా మోహ జ్ఞలమున
- అజ్ఞఞనంతో కని యడుములుకు లలనవుత్యనాిడు.
“తెలుసస కునాివా? నాయనా! నీ వెంత్ గొప్పవాడవో!
ప్ రకృత్ర జీవనం రండునసి నీ చయత్ర లలనే వునివి – నీ
యష్ ం.
ి నీవే సరామునకు కరివు,
నివృత్రి బరహమత్ాం. కత రయవు – సరాం “శివోహం”

అహంకార – మమకారములు – అజ్ఞఞన జ్నిత్ములు – జ్ఞఞనమే

కరిృత్ా – భోకిృతాాభమానములు దీనికత ప్రమావధి –

ఇహమందస – శాంత్ర – ససఖము సరా కరమ ఫలతాయగ్ము -

ప్రమందస నిరాాణ పార ప్ట ికై -- సనాయస మావశయము –
ప్ండ్త్యలు బరత్రకతన వారికత – చచిిన వారికత కూడా దసుఃఖింప్రు –
“ప్ుట్టినది గిట్లి నస – గిట్టినది ప్ుట్లి నస” ఇది అనివారయము, ప్ రకృత్ర సహజ్ ధరమము:
కాని మృత్ జీవి, చిరంజీవి, లలకాంత్ర వాసట: ప్ునరజనమ త్థయము: నశించసట్ దయహ
ధరమము. అవినాశత్ాము ఆత్మ ధరమము . రూప్ నామాదసలు క్షణటకములు: కాని ఆత్మ
నిత్యయడు – అవధసయడు –
శను|| నెైనం ఛినని
ే ి శసాిుణట నెైనం దహత్ర పావకుః|
న చెైనం కేద
ు యం తాయపో న శనష్యత్ర మారుత్ుః||
తా|| ఆత్మనస శసిములు
ర ఛ్యదంి ప్ జ్ఞలవు, నిప్ుప కాలప లేదస, నీరు త్డప్ లేదస, గాలి
శనష్టంప్ చయయ లేదస, ప్ంచ భూత్ములకు లలబడునది కాదస.
-- భగ్వదీగత్. అ. 2,శను. 23.
“సదయవ సోమేయద మగ్రఆ సవత్”
సత్ + ఏవ = సదయవ = నిత్యత్ాం అనగా ఆతామనాత్మ విచారము వలునే జ్ఞఞనోదభవం.

337
 నే నొకకడయ సత్యం – సూక్షమం – దరష్ ి – సాక్ష్ – సత్ – అవయయం - - - అనే
“నేనస” నిసుందయహం. ఆత్మ ఒకకట్ే, దయహములనేకములు. వివిధ నామ రూప్ములు –
విభని భాగ్ముల తో కూడ్నవి. ఇక “దయహము” – “ఆత్మ” అనసకోవడం (దయహాత్మ
బుది)ు అజ్ఞఞనం కదా!!
ఆత్మ బాహాయభయంత్రనియామకుఁడు. ఆత్మ జ్ఞఞన మయం. దివయం – శుదుం
– నిత్యం – నిరమలం – సాయం ప్ రకాశం – సాచేం – సదూ
ర ప్ం – అఖండం –
అవయయం – ప్ రకాశింప్ఁజ్ేయ జ్ఞలునస కాని ప్కర ాశింప్ఁ బడ జ్ఞలదస.సరావాయప్కత్ాం
కలది. అంధకారమునస కూడా తెలుపనస. కాని, దయహం అశుదుం – జ్డం – సప్ ిధాత్య –
మల సంయుకిం – అనిత్యం – అసదూ
ర ప్ం – అశుభం.
అజ్ఞఞనము
ల రంట్టకతని ఉపాదాన కారణం సూక్షమం ఒకకట్ే!
అదయ ఏకం - సత్ – అవయయం – ఆనందం.
సంకలపము
అజ్ఞఞనం వలు ప్ రభవించిన జ్గ్త్ురాం జ్ఞఞనం వలు విలీనమగ్ుము.
సంకలపము వలు నానాత్ాం – అనేకత్ాం – విభనిత్ాం – ప్ రభవించసనస – కావున
సంకలపమే, విభనిత్ామునకు కరి: సంకలపమనగా “మనససు” (అంత్ుఃకరణము)
యొకక ప్రిణామమే!!!
ఘట్మునస చూచి తానే ఘట్మనస క నిట్లు నా యొకక దయహమనిన –
నేనే దయహమనసక నసట్ – ఆజ్ఞఞనం – మమకార హేత్యవు.
నా కుమారుడు – నేనస కాదస – అట్ేు
నా దయహము కూడా – నేనస కాదస కదా!
“శాసిర జ్ఞఞనము – గ్ురు బోధ” – మోక్ష మారగ దరశక దాారములు . . .
సాధకుడు త్రరకరణ శుదిగు ా – తీవ ర వివేక వెైరాగ్య భోగోప్రత్యలతో – ప్ూరణ ప్ురుష్
ప్ రయతయిన – బారహామభాయసాది సాధనలతో సాగి పోవాలి. “గ్నసలలల బంగారమునిది –
సాగ్ర గ్రభమున మణట ముతాయల రాససలు – మొదలగ్ు నిధసలుని వనెడ్ విశాాసం
మాత్రం తోనే “అనసభవం లాభం” చయ కూరప జ్ఞలనట్లు – “Cheque – చెకుక –
డారఫ్ుి ” చయత్ ఉంచస క ని – అకకరకు రాక పోవచసినస : Cash చయయాలి ;
అప్రోక్ష్నసభూత్ర – అనసభవ జ్ఞఞనము ప్రమావధి –

338
 (Intellectual soul Science Experts)
మనో జ్య విదాయభాయస – నివృత్రి
ప్థ - జ్ఞఞన ప్థము (1) సాధన చత్యష్ య
ి సంప్నసిలెన
ై
ధనసయలు శాంభవీముదారధికారులు –
చందరగిరి మారగ చరులు - ససఖ సాధయం
ససలభలభయం.
సటదసులు
అషాి ంగ్ యోగ్ మారగము –
పార ణజ్యము - పార ణాయామ సప్ ి
కమల మారగము - ష్ట్ిక ర
యోగ్ ప్థము (2) భేదన – అష్ ి సటదసుల పార ప్ట ి – దససాుధయ
– అమిత్ అపాయ శరమ మారగం.
Long, hard, Rigid path of
Trials, Perils & Temptations.
(3) దెబులు త్రని, సంకుల వ రణ దయహము తో – కృశించి, కాలిారిగ,ి
కనసిలు గానని, కుకక, మడలల (ప్గిలి) విరిగన
ి కుండ కంఠము తో సహా - - - ప్ంట్ట
కుకక వెంట్ ఆపాయయముతో . . . . త్గ్ులొకని త్చాిడుత్ూ . . . (నోట్ కత రమి
సముదాయ సంకులము ప్ూత్ర గ్ంధ హేయము నిరామిష్ంబగ్ు ఎముకతో సహా) –
అబుబు! మనమథసడు . . . . అట్టి దౌరాభగ్యప్ు పార ణులనస గ్ూడా వదలడయ!!
చచిిన వారిని సహా చంప్ు వాడు గ్దా!! మరణోనసమఖసడెైన శత్ వృదసులనస గ్ూడా
కామ, వాసనా యత్యలుగ్ఁజ్ేసట, ప్ునరజనమ నాపాదించస చసనాిడయ!!
--- భరిృహరి.
“విధసయకి ధరమములనస మానసట్”
“నిష్టదు కరమలనాచ రించసట్” – పాప్ హేత్యవు.
అందసకే – యుదుమున మరణటంచిన వారికత వీర సారగము,
యుదుమున జ్యంచిన వారికత ఇహ సామాొజ్య ప్ట్ాి భష్ేకము!!
బరహామభాయసట – సాధకుడు నియమ నిష్లతో
ఠ అత్యంత్ జ్ఞగ్రూకుఁడెై, మలకువతో –
సదాచార – మిత్ సాత్రాకాహార – భకతి శరదల
ు తో మసలుకోవలెనస.

339
 జ్ఞఞనము – వివేక విచారముల వలు ఉదయంచసనస
“జ్ఞతాయ శరయ నిమితాి దసషాి దనాితాకయ శుదిర
ు ిావే కుః”!!
తా|| ఉలిు మొ|| నవి జ్ఞత్ర రీతాయ దసష్ ములు
ి – చోర, చండాలానాిదసలు ఆశరయ
దసష్ ములు
ి – ఎంగిలి, మలిన, కత రమి కీట్కాదయనిములు నిమిత్ి దసష్ ములు.
ి
(బారహమణుడు చోర ధన భోజ్నం)
“ఆహారము శుదుముగ్ నసని అంత్ుఃకరణ శుదిు గ్లుగ నస.” త్దాారా
అవిచిేని సమృత్ర – అనగా –సట థర ధాయనాదసలు పార ప్ట ించసనస.
విమోకుః - కామాదసలందాసకతి లేక అనగా రాగ్ దయాష్ రహిత్యఁడెై (దాందాాతీత్యడెై)
ఉపాసటంచ వలెనస.
వెైరాగ్య – బోధయప్రత్యలు –
వెైరాగ్యము – ఇహ ప్ర లలక సమసి భోగ్ భాగ్యములందసనస సంప్ూరణ (త్రరకరణ) తీవ ర
విరకతి – వెైరాగ్యము ఇచాే రహిత్ నివృత్రి – సామయ సట థత్ర.
బోధము – తానే (నేన)ే బరహమ మనెడ్ –సట థర – ప్రిప్ూరణ – నిశియాత్మకప్ు బుదిు –
విశాాసం.
ఉప్రత్ర – చిత్ిలయము – ఇదియే బరహమ విదాయ పార ప్ట ికత ఫలం – ధయయయాకార చిత్ి సట థత్ర
– బారహమమ సట థత్ర.
ఇందియ
ర వాయపారాదసలనసడుగ్ుట్ చయ సౌఖయము గాంౘనిచో బరహమ జ్ఞఞనము వయరథము.
కాని, విజ్ఞఞనము చయత్, దయహేందియ
ర ముల నిగ్రహించి, మనససునస వెలికత నిగ్ుడ కుండు
నట్లు, అంత్రుమఖమొనరిి, నిరిాకలప సమాధి యందయ నిలిియుండునట్లుచయయుట్
దసరుభము: చితయంి దియ
ర ఉప్రత్ర మహతాకరయము – వేదాంత్ విదయకు “శరదు – భకతి -
సాధనలు” ప్ రధానాంగ్ములు –
ఇందియ
ర ాశాములకు సంకళ్ళు త్గిలించి – సహజ్ముగ్ బహిరుమఖమగ్ు
వానిని అంత్రుమఖమొనరుిట్యే – “సంయమము” (సంయమ యజ్ఞ) మందసరు.
-- కఠోప్నిష్త్.
“త్రయ మేకత్ర సంయముః” – అనగా ధాయన, ధారణ, సమాధసల చయత్
“సంయమ” పార ప్ట ి.
-- ప్త్ంజ్లి.
శరవణం – శాసిర – గ్ురు – ప్దేల (లలక) అనసభవము.

340
 మననం – ప్ై ప్ రభోధములనస – ప్లుమారు (శరవణ విష్యములనస)
చింత్రంచి, సట థర ప్రచసక నసట్.
నిధి ధాయసము – ప్ై నిశి యారథములకు విరుదుముగ్ (విప్రీత్ముగ్)
ప్ రవరింి ప్కుండుట్.
సాక్ష్తాకరము – “త్త్ా మసాయది” చత్యరేాదమహా వాకయముల అనసభవం.
“దయహ శుదికు ై రుదసేక నస సబుునస కూడా త్యదిని కడ్గి శుభ ర మొనరుిక నస
నట్లు – జ్ఞఞనము కూడా, ఆత్మ జ్ఞఞనము నందించి, తానస కూడా అందయ లయంచసనస”
“దసష్ ి సంహారానంత్రము – అవతారం కూడా అంత్ మొందాలి కదా!”
“ములుు తీసటన త్రాాత్ – సూదిని పార వేసాిము గ్దా!”
“కట్ినస దహించి, అగిి కూడాఅందయ బూడ్దయై నశించసనస”
“ఏరు దాట్ట తెప్పనస వదలివేసాిం” - జ్ఞఞనము అంతయ –
“జ్ఞఞన – అజ్ఞఞనముల”కు ప్ై సాక్ష్ “ఆత్మ – బరహమ”

బంగారు ఇనసము సంకళ్ళు రండు త్యదకు పోవాలి.

ప్ రవృత్రి నివృత్యిల (సంగారమ) సమర విజ్య|
కాంక్ష ముప్టపరి గొన – కమయ కరమ య|
అగిి కరమలనస గాలిప ప్టదప్ తానసనస ధగ్ు మై|
త్యదకు రండునస నశించసనట్లు!!
అజ్ఞఞనమునస నశింప్ఁజ్ేసట జ్ఞఞనము కూడా అందయ లయంచి నశించిన గాని
“ఆత్మ తయజ్ము” ప్ రకాశించి శరష్టంప్దస –
యోగాభాయసము – నిరమల దృష్ట ి యనందగ్ు “వివేక”మునస గ్లిగంచి – మనో నేత్మ
ర ుల
గ్ప్టపయుని “అజ్ఞఞనాంధకార” తెరల తొలగించసనస. వససి త్త్ాము యొకక సత్య
సారూప్ము గోచరించసనస.
ప్ రకృత్ర త్న మాయా మయ మహేందరజ్ఞల చిత్ర విచిత్ర ప్ రదరశనములనస –
ఘట్నా ఘట్న చాత్యరయమునస – ప్ురుష్ సంయోగ్ – సానిిధయ బలముచయ
విజ్ృంభంచి, ప్ురుష్యని ఆనందమునకై – సంతోష్ప్రచసట్కై – ప్ రదరిశంచసచసనిది.
కాని ప్ రకృత్ర ప్ురుష్యని సాథన మాక రమింప్ఁజ్ఞలదని గ్రహం
ి ప్ఁదగ్ునస. హృదయ
సటంహాసనాసవనసఁడెన
ై ప్ురుష్యని వినోదారథమ,ై ప్ రకృత్ర ఈ మాయా మహేందరజ్ఞల

341
జ్గ్దరంగ్ భూమిని తీరిి దిదసేచసనిది. ఆమ యే సూత్రధారిణట: ఆనంద సారూప్ుడెైన
ప్ురుష్యని గిలి గింత్లు ప్ట్టి తానే అలసట ఆత్ని పాదాకార ంత్యరాలు కావడమే వేదాంత్
విదయ ప్రమావధి.
ససధీర ా శాసవ య
రి యోగ్ సాధనానసభవములచయ ప్ండ్న “వివేక వెైరాగాయదసల”
తో భయమనసనది మన వదే నసండుట్కే భయప్డ్ పారిపోవునస. అంత్ట్ “చిత్ిము”
ఆత్మ తాదాత్ముమునొంది – కైవలయ పార ప్ట ి త్థయము – అభయం!!
శను|| “క్షణమ ప్ట సజ్జన సంగ్త్ర రేకా భవత్ర భవారణవ త్రణ నౌకా||
-- భజ్ గోవిందం. శను. 13.
తా|| ఒక క్షణమైననస సజ్జనసని చెలిమి నీకు లభంచినచో అది ఈ సంసార
సాగ్రమునస దాట్లట్కు నౌకవలె నసండునస కదా!
ముముక్షత్ాము – మోక్ష కామిత్ాము – దృఢ –తీవ రమోక్షేచే.
అగిిత్ప్ుిడు జ్లమునకై – ప్రిత్ప్టంచసనట్లు ఆరాట్ము -
రోగి ఔష్ధమునకై – అజ్ఞఞన వాయధి గ్రససథడు – బరహమ
తీవ ర ప్టపాసట జ్లమునకై – వేత్ ి యైన సదసగ రువు నాశరయంప్ఁ
నీట్ మునిగినవాడు గాలికై – దగ్ునస – చిదచిదగుంధి (బంధ)
దారి త్ప్టపన(త్లిుని పోగొట్లి క న) ప్సటపాప్ త్లిుకై - విచయేధనమునకై ఆరాట్ము –
ఈ మోక్షేచే 3 విధములు - i. మంద -
ii. మధయ
iii. తీవ రము లని 3 తెరంగ్ులు –
1. నదసలు సముదరము నకు ప్రువులు తీయునట్లు
2. ప్టల ు త్లిుకై ఆరాట్ప్డ్ ఒడ్లలచయరి బడ్నట్లు
3. అయము అయసాకంత్మునస త్గ్ులొకనస నట్లు
4. అగిి త్ప్ుిడు జ్లమున కై ప్రువిడు నట్లు
5. నీట్మునిగనవాఁడు గాలికై త్హ త్హ లాడునట్లు
6. భకుిడు భగ్వంత్యనికై విరహముఁజ్ందసనస
7. యోగి – జ్ఞఞని –మోక్ష్రథమై త్దీత్ర
ర గ్నే “విల విల” త్నసిక ని త్ప్టంత్యరు –
1. సూరోయదయంతో ప్ రప్ంచము నలుముక ని వుని నిభడాంధకారము -
ప్ట్ాప్ంచలెై మాయమగ్ునట్లు – 2. “వెలుగ్ుని చోట్ చీకట్టకత చోట్ల లేదస”

342
 3. “నిప్ుపనకు చెదలంట్దస” –
4. చెట్లి మొదలు తొఱ్ఱ (తొరట్) యందస అగిి యుండ్న చెట్లి లలని
త్డ్ ప్ూరిగ
ి ా అంత్రించి – ఆరి – ఎండ్ పోవునట్లు
5. జ్ఞఞనముని చోట్ అజ్ఞఞనమునకు చోట్ల లేదస. బరహమ విదసని
(త్త్ాజుఞ ని) యందలి జ్ఞఞన జ్యయత్ర ప్ రకాశము వలు ఆజ్ఞఞనాంధకారము మాయమై
సాసారూపానసభూత్ర – మోక్షము లభంచసనస.
అమరత్ాముకని – అమృత్త్ాము శరయ
ర ము.
జ్నమ = జ్డ + జీవ ఫంగ్ాంధ సంసారము “చిద చిత్”
(గ్ురడ్)డ + (కుంట్ట) బంధమిదియే - “గ్రంధి” బంధము
మనససు – దశరందియ
ర ముల దాారా విశా విశాల విష్యాసకిమై “జీవ”
రూప్ బంధమై దయవుని జీవుని చయసన
ట ది. అంత్రుమఖ మనససు బరహమ ధాయనము న
బరహమమై “బరహమ” మిగ్ులునస.
సంసార దవానలాగిి మధయమున – (తాప్త్రయము – యీష్ణ త్రయము)
– జికతక మోక్ష శాంత్రకై, ఆవేదనతో అఱ్సఱలుఁజ్ఞచి – జ్నన మరణ చక రమునసండ్
విముకతకి ై – “జ్ఞఞని” ఆరాట్ ప్డునస. త్రించసట్ే బుదిమ
ు ంత్యఁడెైన మానవుని
ఉత్ిమోత్ిమ ధరమము – ప్ రథమ కరివయము –
ఱ్ేప్ు మాప్నక – ప్త్ర
ర క్షణమునస – జీవిత్ కాలమున –
సదిానియోగ్మొనరప దృఢ సంకతలిపత్యఁడు కావలెనస. ప్ రప్ంచమొక (కోరకల)
విష్వలయము. దశ దిశ లనసండ్ మానవుని సహజ్ (వాసనామయ – సంసాకరబల)
కోరకలు లాగ్ుచసనే యుండునస. కాల సరపము క్షణ క్షణము ఆయువునస
మిొంగ్ుచసండునస. పోయన ఘడ్యలు త్రరిగి రావు, ప్ూరా ప్ుణయ విశరష్ముతో
సదసగ రు నాశరయంచి - భకతి జ్ఞఞన వెైరాగాయదసల సాయమున – త్రింప్ సట థర నిశియుడెై –
సాగి పోవలెనస.
ప్రిప్ూరణ సత్య జ్ఞఞనము యోగ్ విజ్యమునకు, శ్రఘొఫల పార ప్ట ికత
నిశిల భకతి అత్యంత్ ససలభ – ససఖత్ర సాధనకు
అత్యల వెైరాగ్యము వలయు అంగ్ములివి : వీట్టతో
నిషాకమ కరామచరణము అంత్రేృష్ట ి – ఇందియ
ర జ్యము -
నిరంత్రాభాయసము ఆనందము – శాంత్ర – త్ృప్ట ి -

343
ప్ురుష్ ప్ రయత్ిము – మరియు దాందాతీత్ సట థత్ర – నిగ్రహానసగ్రహ -
సట థర దీక్ష – శరదు - సామరథుము – ఇష్ ి దయవతా దరశనము - అష్ ి
సటదసులు – సరాారథ సటదిు –“దసుఃఖ నివృత్రి –
ఆనంద పార ప్ట ి” –
ఓం త్త్ుత్
దయహి మాయా వృత్యఁడెై – దయహాత్మ బుదిు తో “జీవత్ా – దయవత్ా”
అభేదమునస మరచి, సద సదిావేచనాహమనసఁడె,ై మూలా జ్ఞఞనమునస ఛ్యదం
ి ప్, బరహమ
జ్ఞఞనము నాశరయంచి, చత్యరేాద మహవాకయముల బోధ గ్ురు ముఖత్ుః ప ంది –
ఉపాధసలయందభమానమునస వోనాడ్ – నిరుపాధిక ప్రామత్మ త్త్ా జ్ఞఞనోదయమున
“బరహమము” తానెయై నిలుినస – శరష్టంచసనస :
ఇందరజ్ఞల శకతి – కత రయలు – ఇందరజ్ఞలికునేమియు చయయఁజ్ఞలవు! ప్రత్త్ా
దివాయనసభూత్ర వాగిందియ
ర మున కందనిది. “ప్సటపాప్ సముదరమునస – జ్వాని త్న
తొలినాట్ట ససఖమునస” – మూగ్గానే త్లవంచి చిరునవుాతో మౌనము దాలుినస :
ముని మౌని గ్దా!!
జ్ఞఞని – అచలుఁడు – సట థత్ ప్ రజుఞ ఁడు – సరాాత్మ బుదిగ్
ు ల సరా సముఁడు –
మహా మహుఁడు – నిరప్ేక్షుఁడు – శుదు సత్ా ప్ రసని చిత్యిఁడు – సహజ్ సట థత్ర
గ్లవాఁడు.
సంచిత్ము దహింప్ఁబడ్ – నిరభయముగ్ నిరుక్షయముగ్ – పార రబుమునస
సహించి – అనసభవించి – దయహ చెర శాశాత్ ముకతకి ై “త్హ త్హ” లాడుచస – సత్య
దృష్ట ని
ి వీడక – “భరి జత్ బీజ్వత్” – అఖండ ప్రమానందానస భవ భాగ్ుఁడెై –
నిషాకముడెై – శాంత్ చిత్యిఁడెై – దిగ్ంబరుఁడెై – ససజ్ఞఞన కైప్ున స కతక
త్నమయత్ామున జ్ఞగ్రత్ యొక దీర ా సాప్ిమువలె “సాక్ష్” గా చూచసఛస జీవిత్ శరష్
ప్రిసమాప్ట ి కై (దయహ విసరజనాత్యరత్తో) “అలలు లేని మహా సముదరము” (నిసిరంగ్
వారి)ు వంట్ట మనససుతో – (ఎనిి మహా నదసలు – ససడ్ గ్ుండములు – త్యఫ్ానసు –
జ్ల ప్ రళ్యాలు – సంభవించిననస – చలింప్క – ఒలకక – ఉలుకకుని సాగ్రము వలె)
- - దివయ సానిిధయ ప్ రభావ మహిమోత్కృష్ త్తో”
ి అజ్గ్ర మహరి ష వలె - - -
భాసటంచసచసండునస.

344
 విష్యము + ఇందియ
ర ములు కలియకుని అనసభవంలేదస. సంధాన
కరి మనససు – అనసభవి జీవుడు.
వేదాంత్ విదయ ఆవశయకత్ యేమిట్ట?
భేద జ్ఞఞనము అభేద విజ్ఞఞనం
అజ్ఞఞనం జ్ఞఞనం
బంధం మోక్షం
మోహం బరహమత్ాం
సంసారం ముకతి
జీవ – జ్గ్త్యిలు ఏకత్ా – అదెైాత్ సట థత్ర
దాందాతాడన త్రంగాలు సచిిదానంద ప్దవి.
జ్నన మరణ చక ర భమ
ర ణం అఖండాదెైాతానంద సట థత్ర.
“దసుఃఖ నివృత్రి – ఆనంద పార ప్ట ి” - “అజ్ఞఞన నివృత్రి - జ్ఞఞన పార ప్ట ి.”
వేదాంత్ విదయ సామానసయలకు రుచింప్ని చయదస సరుకు. కాని, “త్రనగ్ త్రనగ్ వేము
త్రయయనసండు” అనిట్లు విననస, విననస, రానస, రానస, ప్ఠన, శరవణ, మననాదసల తో –
అత్యంత్ మధసరాత్ర మధసరమై – ఆనందదాయకమై – దివాయమృత్ వాహినియై - - -
భవత్రణకుప్యుకి సాధనమగ్ునస.
బంధిత్యఁడు విమోచనము కోరునస. త్న బంధ కారణమునస జ్ఞఞన
సాయమున గ్రహించిన, ససలభముగా విముకతి నందసనస. మహానసభావులు ఇంత్కని
కోర దగిన దెదయ
ిే ునస లేదస.
శను|| న త్ ద సట ి ప్ృధివాయం వా దివి దయవేష్య వా ప్ునుః
సత్ిాం ప్ రకృత్ర జ్ైరుమకిం య దయభ సాుు త్రిభ
ు రుగణెుఃై ||
తా|| మూడులలకముల యందసని పార ణులు మూడు గ్ుణములకు లలబడ్యే
యునివి. గ్ుణముల భాగ్ములలల హ్చసి త్గ్ుగలుండు గాక.
-- భగ్వదీగత్. అ. 18.శను. 40
ప్ృథిా –సారగ – సమసి చరాచర సృష్ట ి (ప్టప్వలి కాది బరహమ ప్రయంత్ం) –
ప్ రకృత్ర నసండ్ యుత్పనిమన
ై “త్రరగ్ుణముల” నసండ్యే ప్ రభవించెనస.
సాధరమమనగా “ఆత్మ ధరమమని” వేదాంతారథము. కాని, సాధారణంగా
“నియోగ్త్ామ్” – వరాణశరమోచిత్ విధసయకి ధరమ నిరాహణమని ఊహింప్ఁదగ్ునస.

345
 కరమ దయష్ము, అగిి నసండ్ ప గ్ వలె త్ప్పదస.
నెైష్కరమ సటదిు – “నిరాాసనామయ – అనాసకి – అసంగ్ – త్రరకరణ శుదిని
ు ,
త్రరదశలందసనస ప్ రదరిశంచస దాందాాతీత్ జితాత్యమనికే చెలుునస – బరహమత్ామే జ్ఞఞన
ప్రాకాష్!!ఠ
కాని, మనది ఆచరణ లేని ఆక రందనమే! ఆచరింప్కుని అనసభవము లేదయ!
నిష్ఫల రోదనం – శుష్క వేదాంత్ వాగాడంబరమే!!
విష్యేందియ
ర సంయోగ్ము క్షణటకము – తాతాకలికము: దాందాములనీి
అంతయ! కాని వివేకత, సహనంతో, సహించి, సట థర చిత్యిఁడె,ై ధీరుడెై, అమరతాాధికారి
కావాలి – త్త్ావేత్య
ి ై త్రించాలి!!
రాజ్ యోగ్ము = “సాంఖయ + తారక + అమనసకము”
-- శ్రర సవతా రామాంజ్నేయ సంవాదము.
సాంఖయ దరశనము – “సంఖయనస తెలుపనది”
“సమయక్ ఖాయయతయ ప్ రకాశయతయ ప్రమారథ త్త్ాం అనయాఇత్ర సంఖాయ”
అనగా ప్రమారథ త్త్ామునస తెలుపనది. జ్ఞఞనము చయత్ ప్ రకాశిత్
మొనరుపఁబడు త్త్ాము సాంఖయము. (Anatomy in 3 planes) –
కప్టలుఁడు (కరేమ –దయవహూత్యల ప్ుత్యరడు) – సాంఖయ కరి.
సేశార (ఆసట ిక) – కప్టల భగ్వాన్
సాంఖయము
నిరీశార (నాసట ిక) – ఎవారో తెలియదస.
సాంఖయము – మానవుని “సూ
థ ల + సూక్షమ + కారణ” దయహముల విప్ుల
విసాిర విభజ్న రహసయ శాసిము
ర –
రాజ్ యోగ్మునకు = వేదాంత్ శాసిమునకు
ర పార ణ ప్ట్లి :
సాంఖయము = బుదిు (రామానసజులు): త్త్ాం ప్దారథ విచారము (కప్టల &
పాత్ంజ్లి): సనాయసం (బాల గ్ంగాధర త్రలక్)-
“శబు సపరశ రూప్ రస గ్ంధాది’ విష్యానసభవమే (జ్ఞఞత్ము) –
త్నామత్రలని యందసరు. గ్ుణత్రయానసభవ జ్నిత్ విష్యానసభవమే (ఇందియ
ర ముల
కారయములు) దాందాముల యుత్పత్రికత మూలము. అనగా బాహయ విష్యముల

346
సంప్రకము వలు (ఇందియ
ర ముల దాారా) అంత్ుఃకరణ వృత్యిలు చలించి – సాసట థత్ర –
సహజ్ సట థత్ర – సాసారూప్ సట థత్ర మరుగ్ు ప్డునస. –
ఈష్ణ త్రయ - “ధన దార ప్ుత్ర”
దసుఃఖ త్రయ - “ఆధాయత్రమక – ఆధి భౌత్రక – ఆధిదెైకములు”
వాసనా త్రయ -
దయహ – శాసిర – లలక వాసనలు –
అరిష్డారగములు – కామ కోర దాదసలు . . . . . . . మొ|| వాని తాకతడ్ వలు
సరేాందియ
ర ములు (5 + 5 + 4) – విచలిత్ములెై – నానా విధ సంసార
సాగ్ర త్రంగోదాష్ లంబడ్ – జ్నమ జ్రా మరణ చక ర భమ
ర ణంబున “దయవుఁడు –
జీవుఁడెై” సాసారూప్చసయత్రనంది – దయహాత్మ బుదియ
ు ై – మాయామోహిత్ భమ
ర
యందస చికతక - -
“కరిృతాాదయహంకార సమకలలప బంధుః” – కారణంగా
-- నిరాలంబోప్నిష్త్.
సాంఖయ మూల సటదాుంత్ము
1. త్రరగ్ుణ సామయ సట థత్ర యందస సాసట థత్ర – నిరుగణ – నిరాకార –
నిష్టరియత్ాం.
2. త్రరగ్ుణ అసామయ (చలిత్) విశా నిరామణ కత రయ ప్ రభవించసనస
తారు మారు సట థత్ర యందస
3. “అచల – చల” నములకు కరి, కారణము, ఎది?
ే జ్డములగ్ు
భూత్ములకు (Matters) – బుది,ు చెైత్నయం, జ్ఞఞనం లేదయ?
ప్ రధానం (matter) సేాచేగా – యధాత్థంగా విశా రూప్ము దాలుినస.
ఎట్ునగా :- “ఆవుల ప దసగ్ులనసండ్ పాలు దూడల నోట్ చయప్ఁబడునట్లు”
“మేఘములు వరింష చస నట్లు” -- సాంఖయము.
కాని అచయత్న భూత్ములు (Blind matter) జ్డములు – చెైత్నయ సాయము –
(సానిిధయ – సానసకూలత్) లేకుని సృష్ట ి జ్రుగ్దస. దీనికత ఆంత్రయం “సజీవ – చెైత్నయ”
పాత్ర – ప్ రత్యక్ష లేక ప్రోక్షముగ్నో ఉండ్ తీరాలి! జ్డ ప్ రకృతయ సాయం కరి యగ్ునని –
“ఆవు త్రని గ్డ్ డ పాలుగా మారునస”
కుకక – ఎదసే త్రని గ్డ్ డ పాలుగా మారదస గ్దా!
సృష్ట ి – “ప్ంగ్ాంధ సంబంధం” వలు పార ప్ట ించసనస.

347
 అయసాకంత్ సానిిధయ బలం వలు యనసప్ ముకకలు చలించసనస.
విదసయచేకతి పార ప్ున – వెలుగ్ు - త్రరుగ్ు - వేడెకుక - చెైత్నయ వంత్ మగ్ునస.
బలుులు పాయనసు సౌి లు
ప్ురుష్యని సానిిధయం సవ కతరి శకతి – బలము – చెైత్నయం – ఉతాుహం లభంచసనస.
“+ -- “
“ప్ురుష్ + ప్ రకృత్య” ల కలయక చయ చెైత్నయ వంత్మన
ై జ్డ ప్ రకృత్ర విజ్ృంభంచి –
విశా వినోద ప్ రదరశనమాపాదించసనస.
త్రరప్ుట్ట సారూప్ము
జ్ఞఞనం = సామానయ జ్ఞఞనం .
విజ్ఞఞనం = శాసిర జ్నయ – విశరష్ జ్ఞఞనం.
ప్ రజ్ఞఞనం = అనసభవ జ్ఞఞనం. – ఏది తెలుససక ని – మరి తెలుససక న
వలసటన దెదయ
ిే ు మిగిలి లేదయ – అది.
1. ప్రమాత్మ వలన ప్ుట్టిన బుదసుుపాధిక జీవుడు – (విజ్ఞఞన మయ కోశము) –
జ్ఞఞత్మగ్ునస.
2. మనససు నందస ప్ రత్రబంబ రూప్మునస బ ంది – మనోమయ కోశమై శబుముచయ
చెప్ప~దగిన చెైత్నయ జ్ఞఞనము.
3. శబాుది విష్యము లెైదసనస – జ్ేయ
ఞ ములగ్ునస,
ఈ 3 నస – జ్గ్త్యి తో ప్ుట్టినవి – త్త్ూపరాం లేవు.
“త్రరప్ుట్ట” సారూప్మిదియే – “దరష్ ి – దృక్ – దృశయము” లు.
కరమ రహసయము :-
ఈశారుఁడు ప్ేరమించిన వారిని ప్రీక్ష్ంచసనస – దండ్ంచసనస – బదరించి – కదలించి –
“మరునం గ్ుణ వరునం” – అనిట్లు – భకుిని యందలి వాసనా మాలినయ శరష్మునస
(జీవత్ా బంధమునస) – ప్ రక్ష్ళిత్ మొనరిి, సంప్ూరణ ప్ునీత్త్ామునస ప్ రసాదించస
వరకు వదలడు: కావున, మహాత్యమలు – సత్యపరుష్యలకు – లలకానసభవంలల కఠిన,
కరకశ ప్రీక్ష లకు గ్ురి కాక త్ప్పదస.
మానవ జీవిత్ంలల ససఖ సౌఖయ భోగ్ భాగాయదస లెల ు ప్ూరాజ్నామరి జత్ ప్ుణయ
కరమ ప్రిపాక ఫల భోగ్మనియునస, కష్ ి ప్రంప్రలు ప్ూరా పాప్ ఫల
ప్ రసాదిత్ములనియు జ్ఞఞని గ్రహించ గ్లడు.

348
 డబుు ఆరి జంచసట్ కష్ ంి గాని, వయయము ససలభంగా సాగిచి వచసినస –
భౌత్రక ససఖానసభవములు కూడా అంతయ.
అదయ విధముగా జ్ఞఞని – కష్ ములనసభవించసట్
ి చయ త్న పాప్ సంచయము
సమసట పోవు చసనిది గ్దా యని సంత్సటంచసనస: ఓరిి సహించసనస: ఉలకడు,
తొలకడు, ప్లుకడు: సరాం పార రబు కరమ, ఋణ విముకుిడగ్ుచసనాినని మురిసట
పోవునస. త్దాత్య, ససఖములఁబ ందస నప్ుపడు – ఉబు పోక – త్బుబుుగాక ఒక
విధముగా “త్న ప్ుణయ రాసట సమసట పోవు చసనిది గ్దాయని” సత్య దృష్ట త
ి ో
“విదయహుని వలె” కలత్ నొందక సాక్ష్గా నసండునస.
మానవ జ్నమ పార రబుకరామనస భవ సాధన యంత్రమనియు – ప్ూరా
జ్నమము లందలి సంచిత్ము సహా, యీ జ్నమ యందయ – పార రబుముతో సహా- సమసట
పోజ్ేయ గ్ల “జ్ఞఞన” సముపారజనకై భగ్వంత్యని, యాశ్రరాదించి – త్రింప్ఁజ్ేయ
పార రింథ చసట్ బుదిమ
ు ంత్యని లక్షణము.
అహంకార – మమకారాదసలు – వాసనా గ్రంధసలు – (దయహ – శాసిర –
లలక వాసనలు) ప్ూరిగ
ి ా సమసట పోయ – భగ్వంత్యని యందెైకయమగ్ు అరహత్ పార ప్ట ించస
వరకు సాధకునకు అపార సథ థరయ – ధెైరయములు కావలెనస. మహాత్యమలు – భకుిలు –
జ్ఞఞనసలు అధికముగా కష్ ముల
ి పాలగ్ుట్ కతదయ రహసయ కారణము. ఈ విధముగా
ప్రీక్షత్
్ యలు కాకుని త్రించసట్ దసరుభము.
సూరోయదయ ప్ రకాశముతో చీకట్లు మాయ మైనట్లు, యథారథ (సత్య)
జ్ఞఞనము చయత్ భారంత్ర జ్నయ జ్ఞఞనం నశించసనస. అప్రోక్ష్నసభూత్ర అనగా ఆత్మ
జ్ఞఞనానసభవం మఱ్సప్ట్లు వచసినస? “త్నకు తానే సాక్ష్ గాగ్ల ప్ రత్యక్ష్నసభవం”
అనసమానించసట్ట్లు? దృఢ విశాాసం – గ్ల సత్యజ్ఞఞనానందమయునకు,
హఠానమరణం లేక త్బుబుయ గ్త్రంచియో – పార రబు కరమ పార బలయ ప్ రతయయకాకరషణలల - -
- - త్రరిగి ప్ునరజనమ యేనా? ఈశారా? ఏమిట్ీ ఘోరం? దయామయా! నీవే గ్దా
అంత్య శరణం – ప్రమ గ్త్ర – రక్ష – పార ప్ు – ఓ! ధరమ గోపాి !! శరణు! శరణు!!

శను|| త్చిింత్ నంత్త్కధన మనోయనయం త్త్్ిబోదనం|

ఏ త్దయక ప్రత్ాంచ బరహామభాయసం విదసరుభధాుః||

349
 ప్ రత్యగాత్మ ప్రమాత్మల ఏకత్ా ధాయన – చింత్న – సంభాష్ణ – ఇదయ
బరహామభాయస మందసరు.
ప్ ర|| బాధితానస వృత్రి? – సత్య జ్ఞఞనానంత్రం కూడా –“మేలొకని ప్టదప్
సాపాినస భవంనశించస నట్లు” – మాయామయ జ్ఞగ్రత్్ిప్ంచం ఎందసకు నశింప్దస?
జ్|| దససుాప్ిం పోయననస – మేలొకని ప్టదప్ కూడా – “భయ
కంప్నాదసలు” క ంత్ కాలం ఉండ్గాని శమింప్వు: బలమన
ై సాప్ి ప్ రభావం మేలొకని
త్రాాత్ కూడా క ంత్ కాలం ప్ని చయయునస.
1. రజుజ సరప భారంత్ర – దీప్ంతో నశించిననస” – సరప భీత్ర జ్నిత్
భయోదయాగ్ హృదయ సపందనం – సేాదాదసలు . . . . క ంత్ కాలం అట్ేు యుండునస
గ్దా!
“జ్ఞగ్రత్్ిప్ంచం – అనిత్య మనస జ్ఞఞనోదయ మైననస” –
జ్గ్నిమథాయ జ్ఞఞనంతో- జ్గ్ం మాత్రం మాయం కాదస.
ఎందసకనగా, యుగ్ యుగాలుగా, జ్నమ జ్నామంత్రముల నసండ్
యుంట్టని భారంత్ర గ్దా!!
2. ఎండమావుల లలని “జ్లం” భారంత్ర జ్నయమని తెలిసట కూడా, ఆ
దృశయం అదృశయం కాదస గ్దా!! దీర ాకాలము నమిమవుని భారంత్ర, నిశిితారథ బుదిు
జ్నించినంత్నె, మరు క్షణం లలనే అంత్రించడం అసంభవం!! ఇదీ “భాధితానస వృత్రి”
శాంత్యడనగా – మనససు బారహమమ సట థత్ర చయ ఉప్శమించిన వాడు కాని ,
కలాపంత్మున “కారయం” – “కారణము” నందస విలీనమై “ఏకత్ా” సటదిు – సరైాకయం –
అదెైాత్ సట థత్ర రూప ందసనస.
జి + జ్ఞఞ + ససవు = ముముక్షువు = మోక్షకామి
జ్ఞుః = ఆత్మ : జ్ఞప్ట ిుః = చెైత్నయము : జ్ేయ
ఞ ం = ఇందియ
ర దృశయం
జ్ఞఞన మనగా అనాదిగా వచిిన సంసార – విష్య వాసనలు
నశింప్ఁజ్ేయుట్ే “జ్ఞఞన” ప్రమావధి. హృదయ (గ్రంథసలు – వాసనలు)
“చిదచిదగుంథసలు” విచయేద మొనరుి నది విజ్ఞఞనము : దీనికత ప్ రత్ర ఫలానస భవమే
“ప్ రజ్ఞఞనం బరహమ”
త్రరవిధ జ్ఞఞన వివరణము: - “న జ్ఞఞనం వినా మోక్షం” – అనగా ఆత్మ
జ్ఞఞనం లేనిది మోక్షం లేదస.

350
1. సామానయ జ్ఞఞనం – మానవ జ్నమ దసరుభమైనది. అశాశాత్ మన
ై ది. సరామునకు
భగ్వంత్యడయ కరి.: ఇది విష్య జ్ఞఞనం – లౌకతక – పార ప్ంచిక – సామానయ జ్ఞఞనం.
2. విజ్ఞఞనం – విశరష్ లేక శాసిర జ్నయ జ్ఞఞనం. భగ్వంత్యడెవాఁడు? ఎకకడ ఉనాిడు?
అత్ని కత రయ లెట్టివి: మృత్యయవన నేమి? సృష్ట ి జ్ఞల రహసయ కథన మట్టిది? మొదలగ్ు
విశరషాంశాల ప్ రశంసాదసలె ప్ రతయయక జ్ఞఞనము. అనగా ప్రత్త్ా విప్ుల విమరశ.
3. ప్జ్
ర ఞఞనం – అనసభవ జ్ఞఞనం – భగ్వంత్యఁడు, ప్ రకృత్ర – జ్నన మరణ రహసయం –
సృష్ట ి సట థత్ర లయ విప్ుల విమరశ: ప్ రకృత్ర – జీవేశార – మనోమయ మహేందర జ్ఞలదసల
విచారము: త్త్ా విచారము: అనసభవ జ్ఞఞనము; -

(Cheque) చత్యరేాద మహ వాకయములు – గ్ురు భోధ – శరవణ -

ప్రోక్ష మననాదసల విచారము – బరహమ జ్ఞఞన పార ప్ట ి -
జ్ఞఞనము
2 విధములు (Cash)
అప్రోక్ష ప్ై శాసిర జ్నయ – గ్ురు భోధాదసలనస – తీవ ర దీర ా –
శరవణ మననాదసలతో – వివేక వెైరాగ్య భోధయప్రత్యల
వలు “ఆ బరహమ మే నేనస’ అనస అభేద జ్ఞఞనానసభూత్ర

శాసిర జ్నయ -- ప్ుసిక జ్ఞఞనము – ప్ంచ శ్రల వాతావరణ జ్నిత్ం

మరియు
జ్ఞఞనము
2 విధములు
అనసభవ -- మసిక జ్ఞఞనము – గ్ురు అనసగ్రహం – ససకృత్ జ్నమ –
శుభ పార రబుము
మహత్యమల – “దరశన – సపరశన – ప్శర ాిదసలు” – సేవాదిక శుశ్రరష్ ల వలు ప్ూరా
జ్నమ వాసనలు నశించి – బోధ ప్ రకాశించసనస. వారు ప్రస వేదసలుగ్దా?
శను| గ్త్ర రభరాి ప్ రభు సాుక్షీ నివాస శశరణం ససహృత్
ప్ రభవం ప్ రళ్యుః సాథనం నిధానం బీజ్ మవయయం

351
అ|| గ్త్రుః = గ్మయ సాథనమునస వారు వారు చయయు కరమలకు గాని, భకతకి త గాని,
జ్ఞఞనమునకు గాని, వెైరాగ్యమునకు గాని, ఫలమునస నేనే. అందరు ననేి
ప ంద వలసట యుందసరు.
భరాి = భరించస వాడనస, పోష్టంచసవాడనస నేన.ే సాత్ంత్యరడనస. జీవులు భారయల
వలె అసాంత్రములెైనవి. భారయ భరినస ప్ూజింప్ వలెనస. వారి వారి
సంసారములనస వారు గాక నిజ్ముగా పోష్టంచస చసనిది నేనే. కావున,
వారికేల కరిృతాాభమానములు?
ప్ రభుుః = చక రవరిని
ి శిక్ష్ంచసవాడనస నేనే.
సాక్షీ = ఎవ రవ రకక డెకకడ ఏ యే ప్నసలనస చయయు చసనినస వారి లలప్లనస,
ఆయా సథలములయందస నసండ్, సాక్ష్గా చూచసచసనివాడనస నేనే. సృష్ట ి
సట థత్ర లయ వాయపారములు నా యదసట్నే జ్రుగ్ు చసనివి.
నివాసుః = ఉనికతప్ట్ట
ి నేనే, అందరి యందసనస నివసటంచసవాడనస నేనే. నే
నెకకడనో యునాినని త్లప్ వలదస. నేనస లేని సథలమే లేదస.
శరణం = అందఱ్కు శరణయము నేనే. మీ బందసవులు, ధన ధానయములు
శరణయములు గావు.శరణు జ్ొచిినవారిని రక్ష్ంచసట్ే నా సాభావము.
అత్డు శత్యరవెైననస సరియే, శత్యరవుల బంధసవులెన
ై నస సరియే. (విభీష్ణ,
కాకాససర దయవత్లాదిగా శరణాగ్త్ర నొంది ధనసయలెైరి) సంసార
తాప్ములకోరా జ్ఞలని వానికత నేనే శరణయము.
తా|| గ్మయం – భరి – ప్ రభువు – సరా సాక్ష్ – ఉనికత – శరణం (దికుక) -
ససహృత్ – సృష్ట ి లయాధికారి –ఆలవాలం – భవిష్యనిిధి. అవినాశి బీజ్ం –
సరాం ”నేనే”.
-- భగ్వదీగత్, అ. 9. శను. 18.

మనో నిశియము(సత్య దరశనము)

ఆత్మ విజ్యమునకు విజ్ఞఞనము (గ్ురు – శాసిభోధ)
ర
3 సోపానములు. ప్ేరమ సాధన (ప్ురుష్ ప్ రయత్ిము)
(Four fold wealth)

352
 సాధన చత్యష్ య
ి సంప్త్రి : - (నవ సాధన సంప్త్రి) చత్యసాుధన
సంప్త్ుయుకుిఁడెన
ై వానిని జ్ఞఞనమునకు అధికారి అందసరు.
జ్ఞఞనము వలు “జ్గ్నిివృత్రి – బరహమ పార ప్ట ి” త్థయము: నిషాకమ
జ్ఞఞనారజనాప్ేక్షయే – నిజ్మైన త్త్ా జిజ్ఞఞస. –
1. నితాయ నిత్య వససి వివేకము – వివేకము.
2. ఇహముతారరథ ఫల భోగ్ విరాగ్ము. – వెైరాగ్యము.
3. శమ దమాది ష్ట్క సంప్త్రి – సదాచారము.
4. ముముక్షత్ాము -- ప్ేమ
ర
1. వివేకము – “బరహమ సత్యం – జ్గ్నిమథయ” జ్ఞఞనము
“సత్యం జ్ఞఞన మనంత్ం బరహమ”
“సరా ఖలిాదం బరహమ”
కుుప్ ింగా – నీవు ఆత్మవు. నీ శరీరము నీకు ఉపాధి – ఉప్కరణము మాత్రమ.ే
దయహము సూ
థ ల – ప్ంచ భూతాత్మ – దహింప్ఁబడుట్ వలు దయహమని
ప్టలువఁబడునస. అది క్షేత్మ
ర ు – నీవు క్షేత్జు
ర ఞ ఁడవు.
సత్ - అసత్
దృక్ - దృశయము
ఆత్మ - అనాత్మ
నిత్యం - అనిత్యం
బరహమము - జ్గ్త్యి
ప్ రత్యక్ష దృశయ ప్ రప్ంచమలు (రూప్ నామాత్మక మైన) అనిత్యమనియునస,
రూప్నామ కత రయా రహిత్ విలక్షణ చిదిాలాస ప్రబరహమము నిత్యమని గ్రహం
ి చస ట్ే
వివేకము – సరాదా సత్య దృష్ట ి – దరశనమే ప్రమారథ జీవనము. సట థత్ ప్ రజ్ఞ. వివేకము –
సత్య జ్ఞఞనానందమయులు అమరులు.
“నేనే బరహమము – వరషం – మృత్యయవు – అమృత్ం – సరాం” మరియు.
“దయావిదయయ వేదిత్వేయ శబు బరహమ ప్రం చమేత్”
- అమృత్ బందూప్నిష్త్.
తా|| శబేం, ప్రబరహమ విదయ, రండునస నేనే –

353
 బరహమ సత్యమని – బరహమనస ప ందసట్ే జీవిత్ కరివయ మనియు – జ్గ్త్యి
అశాశాత్మనియు – దసుఃఖ దాయకమనియు తెలుసస క నసట్.
1. వివేకము – a) “నేత్ర – నేత్ర” – ఇది కాదస – ఇది కాదని తోరసట వేసట – ఏమి మిగ్ుల
లేదని గ్రహించెడు సాక్ష్యే “నీవు” –
b) కారయకారణ సంఘాత్ విలక్షణమన
ై – ప్ర బరహమ మే “నేన”నస
తెలివితో- ఇందియ
ర ాది మనససు మొ|| వాని యొకక సమసి
కత రయలు – మనమే చయయు చసనిట్లు అనసక నస భారంత్ర –
చిరకాలాభాయస సససట థర భారంత్ర జ్నయమని గ్రహం
ి ప్ఁనగ్ునస.
c) మనససు బంధ మోక్షములకు కారణం. – అవిదయకు ప్దే క డుకు.
d) జ్నన మరణాది ష్డ్ాకార రహిత్ సచిిదానంద ఘన ప్ రకాశము
నేనే.
e) “నేనస – నేన” నెడ్ అహంకారానసభవ విష్యమునస గ్రహం
ి చస సాక్ష్
– త్ట్ససథడ – బరహమము – త్రరకాలభాధయ చిదూ
ర ప్ సత్యమునస “నేనే”.
2. వెైరాగ్యము – వివేక జ్నిత్ వెైరాగ్య పార బలయము వలు – ఐహికాముష్టమక రూప్
ప్ రప్ంచమలు – అజ్ఞఞన (మాయ) కలిపత్ మగ్ుట్చయ వినశార
మైనదనెడు దృఢ నిశియమున, సమసి విష్య (విష్) భోగ్ము
లందసనస – కకతకన కూట్ట యందస వలె (లేక కాక విషాి యాం –
లేదా సూకర మలం వలె) - - - - ఇచే (అభలాష్)నస వదలి - - -
జ్డమైన దయహమునస నస కానస - - సరాకాల సరాావసథలయందసనస
“నేనస – నేనస” – అనస సట థత్ ప్ రజ్ఞ యందస ససఫరించసచసని
అఖండెైకరస చినామత్ర ప్ర బరహమమే “నేన” ని యంచి –
త్రరకరణాలా అహంకార మమకార రూప్ సంసార (సంగ్) మునస
విసరి జంచసము. సద సదిావేక దృష్ట ి చయ ప్రిశ్రలించి, ఉండక యే
యునిట్లు తోచస, మాయా మహేందరజ్ఞల సృష్ట ి యగ్ు “దృశయ
జ్గ్త్ురామునస” మిథాయ భూత్మని తెలుససక ని, బరహమ జ్ఞఞన
జ్యయత్ర ప్ రకాశ సాయమున “సచిిదానంద” రూప్మగ్ు సట థత్
ప్ రజ్ఞత్ామున భదసరఁడ వగ్ుము –
అనగా, ఇహప్ర లలక భోగ్ము లందస త్రరకరణ విముఖత్ాం –

354
అష్ ి సటదసులు – సహా! మరియు సమసి ససఖ సాధనలు అనగా – ధన, దార, ప్ుత్ర,
మిత్ర, వసాిుభరణ, ప్ుష్పమాలాయదయలంకారములు – ష్డర సోప్ేత్ భోజ్న మజ్జనాదసలు –
ప్దవులు – బరుదములు – సోిత్రములు – నానా ఆకరషణయ
ీ మైన విష్య భోగ్ముల
ప్ట్ు జుగ్ుప్ు - -
3). శమాది ష్ట్క సంప్త్రి –
a). శమం = వాసనా తాయగ్ం – అంత్రిందియ
ర (మనో) నిగ్రహం.
b) దమం = భాహేయందియ
ర (కరమ + జ్ఞఞన) – నిగ్రహం – విష్య విరకత.ి
c) ఉప్రత్ర = ఉప్వాసము – ఆత్మ కీ రడ – విష్య విముఖత్ాం,
ఆత్మలలరమించసట్.
d) త్రత్రక్ష – సరా దసుఃఖములందస – సహనం - దాందాా తీత్ సట థత్ర –
సట థత్ ప్ రజ్ఞ.
e) శరదు – గ్ురు – శాసిములందస
ర దృఢ విశాాసము – ఆత్మ విశాాసం.
f) సమాధానం – సలక్షణమందస చితెత ి కాగ్రత్ ధారణనస పాలించసట్.
శమము – వాసనాతాయగ్ం – ప్ూరాానస భవ సంసాకర జ్నిత్ విష్య భోగాసకిత్
నసప్ేక్ష్ంచి – వాసనల విజ్ృంభణ – సేాచాేవిహారము నరి కట్లి ట్ – అనగా
అంత్రిందియ
ర ముల నిగ్రహము: బాహయ వృత్యిల నడడగించి అంత్ుఃకరణ చత్యష్ యము
ి
(బుదిు – మనససు – చిత్ిము – అహంకారమునస) – వాసనలు (ప్ూరా విష్యానసభవ
సమృత్యలనస – త్దూ
ర ప్ సంకలపములనస) రూప్ు మాప్ుట్, మనససునస సదిాష్య
చింత్నమున నియోగించి, సంసాకరముల నిరోధము.
శను|| యతోయతో నిశిరత్ర మనశించల మసట థరం |
త్త్ సితో నియమైయత్ దాత్మనేయవ వశం నయేత్||
తా|| చంచలమైన మనససునస ఆయా విష్యములనసండ్ జ్ఞగ్రత్గ
ి ా
“వివేక వెైరాగ్యముల” చయ ఒప్టపంచి ఆత్మ ప్రము చయయుట్.
-- భగ్వదీగత్. అ. 6. శను. 26.
ప్ంచ శ్రలముల సాయమున –
1. సచిింత్నము. 2. సదగుంథ ప్ఠనము 3. సత్్ివరినము. 4. సత్కరమము
(సదాచారము). 5. సత్ుంగ్ము . . . . . ఇవి జ్ఞఞన సముపారజన కత్యంత్
సాధనకారులు.

355
అంత్ుఃకరణ సారూప్ము ; -
1. మనససు – సంకలిపంచసనస – కోరకలనస రేకత్రించసనస.
2. బుదిు – విచారము సలిప – నిశియంచసనస.
3. చిత్ిము – చలించసనస. సట థరత్నస త్ప్టపంచి – సాసథత్ నసండ్ చాంచలయమునస కలిగంచి
– సందయహముల సృష్ట ంి చి, ప్త్రత్త్ామాపాదించసనస : చప్లకారి.
4. అహంకారము – “నేనస – నాది” – అనెడ్ మమకారము (త్గ్ులు) – భారంత్ర జ్నయ
కరిృత్ాము (మాయా జ్నిత్ మౌరఖుము) – ఇదయ సరా కారయ సాధనలకుట్ంకతంచస “జీవ
త్త్ాము” - (జీవత్ాము) – “అంత్ుఃకరణ చత్యష్ యము”
ి ఊరుాగామి యైన మనససు
– “శుభ – నిరామణ” రూప్మునస దాలిి, బరహమ మందస లయంచి “బరహమయై” –
చత్యరుమఖసఁడగ్ునస – “బరహత్ా పార ప్ట ి” – అథవా వినాశకర – అశుభ –ఆధయముఖ
ప్థగామిత్ామనససరించిన “అంత్ుఃకరణ చత్యష్ యము”
ి దసష్ ి చత్యష్ యమ
ి ై, జ్నన
మరణ చక ర భమ
ర ణమునఁ జికతక – ప్త్రత్మగ్ునస. (మనససు ప్ రకరణము
చూడఁదగ్ునస). -
విష్యమనగా ఇందియ
ర ముల దాారా భని భని భోగ్ములని అరథము.
బాహాయంత్ర శరచము (శుచిత్ాము) చయ – సత్ా శుదిు – ఉలాుసము – ఏకాగ్రత్ –
జితయందియ
ర త్ాము – ఆత్మ దరశన పార ప్ట ి లభంచసనస. దయహాభమానము నశించసనస.
దాందాములు గ్ుణములందస ప్ుట్లి చసనివి. త్రరగ్ుణాతీత్ సట థత్ర యే –
దాందాాతీత్ సట థత్ర: దాందాముల సృష్ట ి మాయా జ్నిత్ములు – విప్రీత్ములుత్పనిం
బగ్ుట్ మాయ యొకక చయత్యే.
దమము – ఇందియ
ర (5 + 5) నిగ్రహం – విష్య విరకత,ి బాహాయకరషణలకు (విష్యానస
భవాసకతని
ి నిగ్రహం
ి చి) లలనస గాక, మనససు అంత్రుమఖమై ప్ంచశ్రలములందస
నిమగ్ిమగ్ుట్: “శమ – దమములు” ప్రసపర – అవినాభావ సంబంధము గ్లవి.
వేరు గాదస. అంత్రంగ్మున – అంత్ుఃకరణము యొకక “వాసనలు –
సంసాకరములు” – బయట్ విష్యముల ప్ేరరేప్ణ (ఆకరషణ) – “ఇందియ
ర ముల
దాారా” – ఈ ఝంఝాట్ము – సంప్రక తీవ ర కాంక్ష – సంసారము - - “ఉభయ
తారక సమసయ” - - బంధము – (బయట్ సూ
థ లఁజ్డ) విష్యములు – లలన సూక్షమ
(చెైత్నయ – జీవ) త్త్ాము యొకక “కామయ – ఇచే – కోరకల” ప్రంప్రలు విజ్ృంభణ :

356
 శను|| యదా సంహరతయ చాయం కూరోమంఽగానీవ సరాశుః|
ఇందియ
ర ాణీ నిేయారే
ు భ
థ య సిసయ ప్ రజ్ఞఞ ప్త్ర
ర ష్ట త
ి ాుః ||
తా|| తాబేలు ఏ విధముగా త్న కర చరణాదయవయములనస లలనికత
ముడుచసక నసనో, త్దీత్ర
ర గ్నే మనససు చయ ప్ేరరేప్టత్మైన ఇందియ
ర ములనస విష్య
సంప్రకము నకు పోనీయక మరలిి, ఆత్మ యందయ చయరిి రమింప్ఁజ్ేయువాని బుదియ
ు ే
“సట థత్ – సట థర ప్ రజ్ఞ” యనఁబడునస. -- భగ్వదీగత్. అ. 2. శను. 58.
కారయకారణ ఉప్కరణాదసలు
జ్నన మరణాది ష్డ్ాకారములు -
రూప్, నామ, వరణ, వయో మొ|| వికృత్యలు
జ్ఞత్ర, గ్ుణ, అహంకారాది ప్ రకృత్ర గ్ుణములు –
బరహమకు లేవు – అనిట్టి సససట థర జ్ఞఞన విశాాసము లత్యవసరము – ఇవి అనగా సత్య
జ్ఞఞనము సట థత్ ప్ రజ్ఞనస ప్స
ర ాదించి – ఇందియ
ర నిగ్రహము – దాందాాతీత్ సట థత్ర నిచసినస.
ఆభాయస – వెైరాగ్య – భోధయప్రత్యలతో – “జ్ఞఞని – బరహమ” ససర గ్ుణ గ్ణానిాత్యఁడెన
ై
మహాధీరునకు “నేనస” అనస సపృహ – అఖండెై కరస చినామత్ర ప్ర బరహమమే – “నేనస”
అనస ప్ రజ్ఞ కరత్లామలకము!!
ఉప్రత్ర – “ఉప్రమేత్” – విష్య ప్రాఙ్మఖత్: బారహమమ భావము – ఏక లక్షయ
చింత్నము. భని రుచసల సహనము. ఏకత్ాము – ఏకాంత్ము – అంత్ుః సనాయసము
– సరా సంగ్ ప్రితాయగ్ – ధాయన శకతి చయ విష్య విరకతి గ్లిగన చిత్ిమునస సరాదా లక్షయము
నందస లగ్ి మొనరిి – ధాయనానందమున రమించసట్ : ఉప్రత్ర యనగా (భౌత్రకారథము
– పార ప్ంచిక) –సవ రి చయయు సంభోగ్ము. మనససు “సవ ”రి గాఁనెంచఁబడునస. – ఆత్మ
ప్ురుష్యఁడు గానస – మనససు “సవ ”రి గా త్లంచి, అధయగామియన ై మనససునస
ఊరథాముఖ వాయప్ట ి చయ, క రమాభాయసమున, “జీవుని – దయవుని” యందస – జీవత్ామునస
దయవత్ా మందస లయంప్ఁజ్ేయు బరహామభాయస కత రయ యే “ఉప్రత్ర” అనాిరు. దీనినే
గ్ురు అనసగ్రహమున - - - హృదయసథ (అనాహత్ చక ర మందలి) మనససునస,
ససష్యమాిగ్రమునకు (ఆజ్ఞఞ చక ర ప్వఠమునకు) చయరిి బరహామభాయస దివాయనస భూత్ర
నందడమే “ఉప్రత్ర” ప్రమావధి:

అరిష్డారగ జ్యము – అంత్ుః శత్యర వినాశము, అనగా

357
 శను|| కాముః కోర ధశి లలభశి దయహే త్రష్ంత్ర
ఠ త్సకరాుః|
జ్ఞఞన రతాిప్హరాయ త్సామత్ జ్ఞగ్రత్ జ్ఞగ్రత్ ||
---బరహమ ప్ురాణము. అ. 137. శను. 6
తా|| కోరక, కోప్ము, ప్టసటని గొట్లి త్నము, కామినీ కాంచనముల మీద
ఇఛే – కుల,ధన, బల విదాయ రూప్ముల వలు అహంకారము (మద, మాత్ురాయదసలు)
ఈరాషదసలు – 6. వీరు త్సకరులు, మనలలని “జ్ఞఞన” రత్ిమునస త్సకరించసనవి
కావున జ్ఞగ్రత్!ి !
మౌరఖుము, విత్ండమునకు మాత్ృక, అవిచారము – అజ్ఞఞనముల వలు
కలుగనస. ఆది వాయధసలకు మూలము. ఇది దసరాగ్రహము – దససుహవాసము,
దసరుదయశ
ు యము – దసరాచారము, దససుంకలపము, దసరాశ, దసరగత్ర, దసరదృష్ ము
ి ల
వలు పార ప్ట ించసనస: కోపోదయకర త్ మొ|| కారణముల వలు కలుగనస. దీనికత ప్ై వనిియు
తోడపడ్న యక అంతయ!! “మరకట్సయ మధస పానం - - - - “ అంతా గ్ందర గోళ్మే.
ఇందియ
ర ములే కామము నకు నెలవులు – ఆశరయము. కామ చోరుఁడు
తెరచి యుండు దయవ గ్ృహమున (ప్ రమత్ి ఇందియ
ర ముల దాారా) ప్ రవేశించి జ్ఞఞన
దీప్ము నారిప అజ్ఞఞనాంధకారమునస సృష్ట ంి చి, యజ్మానసని బంధించి, బాధించసనస.
త్రత్రక్ష – సరా దసుఃఖములయందస (దాందాములందస) –సహిష్యణత్ –
సహనము: దాందాాతీత్సట థత్ర – నిత్య త్ృప్ట ి – సట థత్ ప్ రజ్ఞత్ాము – తాలిమి – అచల –
నిసుంగ్త్ా – అనగా, “కృంగ్క – ప ంగిపోక” సాసారూప్ ధాయన సట థత్ర సమసి
పాప్ములకు – చీకట్ట (రాత్రర) అనసకూలము (ప్త్నమునకు అజ్ఞఞనాంధకారము
వలె) – కావున – అశుభకర – అక్షేమంకర అజ్ఞఞనాంధకారమునకు చోట్టవాక –
అప్ రమత్యిఁడవెై – సత్య దృష్ట ి – సట థత్ ప్ రజ్ఞనస మరువ రాదస – ఇందసకు ఇందియ
ర
నిగ్రహము –జ్యము ఉత్ిమ మారగము.
శరదు – నిగ్మాచారయ వాకయము లందస అచంచల మైన (ధృడ)
విశాాసము – వేద శాసిర – గ్ురు – ఈశారులందస భకతి (ఆసట ికత్): ఏ విధముగ్
సామానయ మానవుఁడు (పామరుఁడు) దయహ పోష్ణారథమై – మరి మరి తీవ ర
ప్ రయత్ిమున ధనారజనమునకు కడంగ్ునో, త్దీత్ర
ర గ్నే, బరహమత్ా పార ప్ట ికత వేయ రట్ుధకి
శరదాు సకుిలఁ జూప్ుట్, అచంచల భకత,ి దయహ (ఇందియ
ర ) ధరమములు – వృత్యిలు
ఇందియ
ర సహజ్ములని గ్రహం
ి చి – నిగ్రహించి – ఆత్మ (సా) ధరమ నిరాహణ –

358
సాసారూపానస సంధాన సాధన లల – ప్ూరణ నిమగ్ుిఁడవెై – ముభావంగా, త్ట్సథ
దరష్ గా
ి – సాక్ష్గా మన వలెనస.
సమాధానము (క్షమ) – లక్షయము నందస ఏకాగ్రత్ – ఏక లక్షయము –
సంశయాత్మక బుదిు లేకుండుట్: ఉప్వాస – యజ్ఞయాగాది – ఏకాంత్ –
జితయందరయతాాదసలు – యాత్రలు – మోక్షము నివా జ్ఞలవు: సరా ప్ రత్రబంధముల –
విఘిముల నిగ్రహించి – సట థర విశాాసమున బరహోమపాసనమున బరహమ నిషాఠ గ్రిష్యఠడెై
యుండుట్.
గీ || త్నిసట రే వేలుపలు దధి రత్ిముల చయత్|
వెఱ్చిరే ఘోర కాకోల విష్ము చయత్||
బుదిు మంత్యలు తాము త్ల ప్ట్టిన కారయములు సఫలమగ్ు వరకు
వదలరు.
త్త్ాజ్ఞఞనానికత “ప్ుణయ – పాప్” చింత్నమే లేదస. “ఒకరి విందస,
మరొకరికత మందస” (One’s food is another’s poison) – వేదాంత్ విదయ
యందస, అధికారి, అరహత్ – శకుిల ననససరించి, గ్ురువు భోధించసనస “ఏక మూలికా
ప్ రయోగ్ం” ప్ రమాద హేత్యవు.
సతాుంగ్త్య – శరవణ – ధాయన సదసగ ణా భాయసము ల వలు
అధికారియన
ై ంత్ మాత్రమున – పారాయణ ప్వ
ర చనాదసల తో త్ృప్ట ిఁజ్ందక - - -
తీవార భాయసాదసల చయ జీవిత్మున – త్నమయమై – విలీనం కావలెనస.
“ప్ రత్యగాత్మ యే ప్రమాత్మ యనెడు” ప్ూరణ విశాాసం లేని (దెాై త్ బుదిు
వలు) ప్ంచ దయవత్లు భయమున ప్రువులు దీయు చసనాిరు!
ధాయనము చయయు వాడెప్ుపడునస ధాయనము చయయుచసనే యుండ వలెనస.
మానిన ధాయన నిష్ ఠ పోవునని వాని భయము. తానస విష్యణవునని ధాయనము చయసట
నప్ుపడు విష్యణత్ామట్లు కలిపత్మో – బరహమత్ాము కూడా అట్ేు కలిపత్మని త్లంచసనస.
కాని, బరహమ సాక్ష్తాకరము లేక పోవుట్యే యీ భయావిశాాసాలకు కారణం.
ధాయన కలిపత్ వససివు, ధాయనము లేనప్ుపడు నశించసనస. జ్ఞఞనము చయ
గ్రహం
ి ప్ఁ బడ్న “సత్పదారథము” వృత్రి జ్ఞఞనము (కలిపత్ – ఊహించిన) పోయననస
పోనేరదస. బరహామకార ప్రోక్ష వృత్రి నశించిన బరహమము నశింప్దస.

359
 బోధ – జీవునకే సంసారము – ఆత్మ కంత్ మాత్రము లేదస. అట్టి
విజ్ఞఞనమే భోధ – ఇది గ్ురు – శాసిర యుకిునసభవముల వలన లభంచసనస, ఇదియే
“విదయ” – జ్ఞఞనము – వీట్టవలు “అవిదయ” – అజ్ఞఞనము – మాయ – మరుప్ు – భారంత్ర
నశించసనస. ఆత్మ ప్ రకాశించసనస.
1. పార రబుము లెఖ్ఖ ఁజ్ేయని జ్ఞఞని. (పార రబు సాక్ష్) – త్త్ా జ్ఞఞనము కలిగన
దయహం
ే దియ
ర ాదసలు మిథాయభూత్ములని తెలియునస గాన, వానికత సాసారూప్ నాశము
లేదస. కావున అట్టి లౌకతకమగ్ు రాజ్ఞయధికము నట్టి సాధనల చయత్ నాచరింప్ వచసినస:
“త్గ్ులు లేని జ్ఞగ్ర జీజవనము” –
2. పార రబువశుఁడెైన జ్ఞఞని (పార రబాునసభవి) – జ్ఞఞనసలలల క ందరికత మిథాయ
భూత్ములందిచే కలుగ్దస. కాని, క ందరికత వాంచ కలుగట్ వలు రాజ్ఞయదస లేలుదసరు.
ఉభయులకునస త్త్ా జ్ఞఞనము సమము, ముకతయ
ి ు సమానము. కాని వెష్
ై మయము –
భేద జీవన విధానమే – అనగా పార రబాుధీనమని అరథము . . . .
రాజ్ యోగ్ము – సూక్షమ & ససలభ – ఉపాసనా విధానము –ఈ
మారగము (సదాచారము) –వలు ప్ రజ్ఞ ప్రుగ్ునస: శాసవ య
రి అనసభవాచారము.
అనాది గా వచిిన సంసార – విష్య వాసనలు, నశింప్ఁజ్ేయుట్ే
“జ్ఞఞనము”. హృదయ (వాసన) గ్రంధసల విచయేదన మొనరుి నది “విజ్ఞఞనము”
ఫలం “ప్ రజ్ఞఞనం బరహమ” – వేద వేదాంత్ జ్ఞఞన ప్రమావధి.
జ్ఞఞన భూమికలు (సప్ ి సోపానములు) --- జ్ఞఞనవాశిష్ ము.
ి
1. శుభేచే :- నితాయనిత్య వివేక విచారము.
ముముక్షువులు 2. విచారము - శాసిర – గ్ురు భోధలందలి సత్యముల
మననము. ఇదయ వివేకము (సా.చ.లలల 1వది) –
అనగా శాసవ య
రి జీవనము + సదయగష్ట ి
3. త్నస మానసట – మనససు సూక్షమత్ నొందస దశ. సా.చ.లలల 2 వది.
విరాగ్ము: త్దాారా మనో నాశము: దసరిాష్య
దూరీ కరణ ప్య
ర త్ిము; మలుకువ.
బరహమవేత్ ి - 4. సతాయప్త్రి - ప్రబరహమ నిష్నస
ఠ బూని వెలుగ్ు చసండు బరహమ
విదసని అవసథ: వాసనలు – ప్ూరా
సంసాకరములు నశించి, సత్ా గ్ుణ –

360
 (ససరగ్ుణ) సంప్దభ వృదిు – నిరమలాతామనసభవం.
బరహమ విదారుడు-- 5. అసంసకతి - ప్రబరహమ నిష్నసబూని,
ఠ వెలుగ్ు చసండు బరహమ
విదారుని అవసథ: కేవలం భావనారూప్ సట థత్రయే:
బాహాయకరషణలు లేవు: అసంగ్ుడు: మోక్షము
నందిన వాడు. సాధన చత్యష్ య
ి ప్ూరి ి ఫల భోకి.
కాని అప్ుపడప్ుపడు బరహమ నిష్ ఠ నసండ్ మేలొకని
త్రనసట్ – భోధించసట్ వుండునస.
శుదుజ్ఞఞనానంద సట థత్ర.
బరహమవిదారీయుడు - 6. ప్దారథభావన – బరహమ విదా రీయావసథ ; ప్ూరిగ
ి ా ధయయయా
కారమే సత్య వససి సారూప్ ప్ూరణత్ాము నంది,
బాహాయభయంత్రముల నెఱ్సంగ్క, ప్రుల
సాయమున (శిష్యయలు లేప్గా లేచి త్రరిగి
లయంచసనస) – వరిల
ు ుునస, నిసుంకలుపడు – సాారథ
మఱ్సఁగ్డు – బ త్రిగా ప్ రప్ంచ జ్ఞఞనము లేదస.
బరహమ విదారిష్యఠడు - 7. త్యరీయం - బరహమ విదారిష్యఠడు – ప్ రప్ంచ జ్ఞఞనం
శ్రనయం. సాయంగానస, శిష్యయలు లేప్న
ట నస లేవడు.
త్రండ్ తీరాథదసలు లేవు: సరాావసాథతీత్యడు:
సదానందసడు. జీవనసమకుిడు. నిరిా కలప
సమాధి ప్ూరి:ి జీవ బరహ్మమకాయవసథ.
“త్యరీయాతీత్ం” – విదయహ ముకతి కత సంబంధించిన సట థత్ర – “ప్ రజ్ఞఞనం బరహమ” సట థత్ర.
ముముక్షుత్ాము –
శుభేచే గ్ల వేయ మందిలల ఏ ఒకకడయ విచార – వివేకములకు దిగ్ునస.
వివేకము గ్ల వేయ మందిలల ఏ ఒకకనికో వెైరాగాయదస లొప్పవు. వెైరాగాయదస లొప్టపన
వేయ మందిలల ఏ ఒకకడయ జ్ఞఞని యై – గ్ురు ప్ుత్యరడెై – బరహమత్ా మొంద గ్లగ
వచసినస.
“లక్ష క కకడుండు విలక్షుణుండు
నికక మైన నీల మొకకట్ైననస జ్ఞలు –
త్ళ్ళకు బళ్ళకు రాలు త్ట్ిడల
య ?” –

361
 మానవ జ్నమ ఈ సృష్ట ి లల మహా దసరుభం. అందసలల శుభేచాేది –
బరహమత్ాం వరకు సాగించి త్రించ గ్ల ధనయ జీవులు – మహాత్యమలు – కోట్టక కకడు –
త్రరలలక వందసయలు.
శను || బహూనాం జ్నమనామంతయ జ్ఞఞనవాన్ మాం ప్ రప్దయతయ
వాససదయవ సురామిత్ర స మహాతామ ససదసరుభుః ||
తా|| ప్శు ప్క్ష్ కత రమి కీట్కాది యోనసలలల కరామనసభవము తీరిన వెనసక
మనసష్య జ్నమ మత్రి, అందసనస అనేక జ్నమములలల జ్ఞఞనారజనము చయసట నిలువ జ్ేసట క ని
త్యదకు సరాము వాససదయవ మయమని, ననసి సేవించి కృతారుథడగ్ునస. అట్టి వాడు
అనేక కోట్ులల నొకడుండునస.
-- భగ్వదీగత్. అ. 7. శను. 19.

నిత్యమైన ఆత్మ మనససు యేక ముఖ ధాయనంవలు – సనిగిలి ు -

చింత్నము వలు జ్ఞఞనానంద రూప్మై లయంచసనస.
మానవుఁడు
అనిత్య విష్య బహు ముఖమై – బలిసట – విజ్ృంభంచి –
చింత్నము వలు చప్లమై దసుఃఖ దాయని యగ్ునస.

భూత్ వాసనలు వలునస బలిసట, దృఢమై జ్నమ

మనససు నందస (సంసాకర రూప్) జ్నామంత్రముల నసండ్ ప్రిగి
కోరకలే ప్ునరజనమకు వరిమానఅనసభవములు బలీయమై, సట థర ప్డ్నవి: అనసకూల
బీజ్ములు భవిష్యచిింత్నలు ప్రిసట థత్యలు పార ప్ట ించిన, బయలెాడలి
(సంకలప – వికలప రూప్) విజ్ృంభంచసనస –
కాని, లలక వయవహార ప్రులెన
ై గ్ృహససథలు, బరహామ భాయసాది సాధనల వలు
ఉప్శాంత్యలెై – యత్యల వలె – ప్ై జ్ఞఞన ప్థ అభాయసాదసల సాయమున వాసనలు
క్షీణటంచి, “దగ్ు బీజ్ త్యలయముగ్” (భరి జత్ బీజ్ నాయయమున) – ప్ునరా వృత్రి రాహిత్య
సహాజ్ఞ నందా నసభవమునకు – అప్రోక్ష్నస భూత్రకత – అరుహలే!!

362
 జ్ఞఞనసల (యోగ్ుల) దయహములు నిజ్మైన దయవాలయములే: దయహములు
జ్డములెైననస అంత్రంగ్ చారి యగ్ు మనససు (సంకలప సారూప్ు) నకు నివాసము:
మనససునింత్ కాలము, సాసారూప్ విసమరణము, ఎడ తెగ్ని విష్య చింత్నము
త్ప్పదస. కావున, సంకలప ప్రితాయగ్ము వలు (వృత్రి రాహిత్య) మనససు శుదుమై
బరహామకారముఁ జ్ందసనస. అనగా, ధయయయా కృత్ నందసనస.
సంకలపమే బంధము – సంకలప నాశమే మోక్షము. “అదెాై త్ మంత్
దగ్గరైన – దెైాత్ మంత్ దూరమగ్ునస.” – త్న ఘనత్ తానే మఱ్చి – దయహాత్మ
బుదిత
ు ో త్నమయుఁడెై మాయా సమోమహన మంత్ర ముగ్ుఢడెై – తానస వేరు – జ్గ్త్యి
వేరని భమ
ర సట – భమి
ర ంచి ప్రి భమి
ర ంచస నంత్ వరకునస దెైాత్ ప్టశాచము వదలదస.
బరహమ భని వససివు లేదస. కాదని బరహమకే దయరహము.
సనామరగము –
ప్రనింద మాని, వారి యందలి సదసగ ణముల శుభచాే లక్షణుడు
నే గ్రహం
ి చస – హంస గ్ుణము గ్ల వాడు
ప్రహింస మాని, పాప్ భీత్రతో వేద- గ్ురు వాకయములందస
భోగాప్ేక్ష లేక విశాాసము – శరవణ మననాదసలతో/
అషాి ంగ్ యోగ్ సాధన ప్రుడు –
సమత్ా – సరారహిత్త్ా –మృదసల భాష్ - ఆరయ సట థత్ర నందిన వాడు, ప్ునరజనమ
ఆగ్రహా వేశ రహిత్ – ప్ంచ శ్రల ప్టరయ - రాహిత్యమున 4 వ సాథయ
జ్ఞఞన మారగ గామి. నందస క ని ఘనసడు.
అభాయస – వివేక –వెైరాగ్య – విశాాస – యుకతి – శకతి – భకతి – ప్ురుష్
ప్ రయతాిదసల తోడ్ ముముక్షువు - - - -
విష్య కాంక్షలనెడు ప్నస భూత్ములు (జీవులనస భాధించి, ప్త్రత్యలం
జ్ేయు బలీయ విఘికారులు) త్త్ా నిరణయాత్మక మైన శాసిర విచారముల సాయమున
– సత్పథ సాధన సామరథుముననిగ్రహం ి ప్ఁబడ్ – అమృత్త్ా నితాయనందము
పార ప్ట ించసనస. క రమముగా ప్ునరజనమ బీజ్ము లెైన వాసనలు – విష్య చింత్నాసకతి
నశించి పోవునస.
“విష్య విరకతి – ప్రత్తాాసకి లాభ కాంక్ష “ నస మరువ రాదస. ఒక జ్నమ
సాధన చాలదస. జ్ఞఞనము బహు జ్నామరి జత్ ప్ుణయఫలమే!!

363
 ప్ రకృత్ర యొకక విష్య రూప్ ప్రిణామము వలు ప్ురుష్యనకు భోగ్మగ్ు
చసనిది: మరియునస, వివేక రూప్ ప్రిణామము వలన మోక్ష ప్ రసాదనమగ్ుచసనిది. –
శరీర సంబంధాభావము వలు 21 దసుఃఖములు నాశనమగ్ునస.
ఆదసుఃఖరూప్ నాశమే నాయయమత్మున మోక్షమందసరు.
21 దసుఃఖముల వివరము -- 5 జ్ఞఞనేందియ
ర ములు
1 మనససు
6 విష్యములు
6 జ్ఞఞనములు
2 ససఖ + దసుఃఖములు = 21
కరణ గోళ్కమందసండు ఆకాశమునస శనరత్రమందసరు. ఈ కరణ గోళ్కము
మోక్ష కాలమందసండదస. ఆకాశరూప్మగ్ు శనరతయంర దియ
ర ముండ్యు గోళ్కా భావము
వలన, దానికత జ్ఞఞనము లేదస !! ఆత్మతో మనసుంయోగ్ము (సానిిధయము) వలు జ్ఞఞన
మగ్ునస. ఆది లల ఆత్మ వలు ఆకాశమాయనస: లయంచసట్ వలు మనససు అనిత్యమని
రూప్టత్ము: మనససు ఉనిది కాని లేదస. ఆత్మ యొకక సారూప్మే జ్ఞఞనముగ్ నసనిది!
“ప్ రజ్ఞఞనం బరహమ” ఋగేాదానసభవ వాకయం - సాప్ి మందీ ప్ురుష్యడు (తెైజ్స) జ్యయత్రగ్
నసనాిడు.
“య ఏష్ వాయంత్రోజ త్రుః ప్ురుష్ుః” – హృదయ మందస
“సత్య జ్ఞఞనానందం బరహమ” – “ఏక మేవా దిాతీయం బరహమ”
-- చాందయగ్య. అ. 6
ప్రోక్ష్నస భూత్ర (జ్ఞఞనం) -- చెక్ లేక డారఫ్ుి లాంట్టది.
అప్రోక్ష్నస భూత్ర (ప్ రజ్ఞఞనం) -- నగ్దస (కాయష్)
జ్ఞఞనం తో ప్ండ్న వాఁడు జ్ఞఞన ప్ండ్త్యఁడు – ప్ండా !
జ్ఞఞనికత విధి నిష్ేధములు లేవు. కాని, జ్ఞఞని లలకాదరశ నిమిత్ిమై –
జ్నకుడు – కైకేయ రాజు – శిభ ధాజుఁడు – అశాప్త్ర మొ|| రాజ్ ముఖసయలు – రాజ్
యోగ్ులు – కరమ భకుిల నాశరయంచి, ఆదరశ జీవిత్ములు సాగించిరి. ధరమ
నందనసడు, భీష్యమఁడు, “నేనస” (అనగా శ్రర కృష్ ణ ప్రమాత్మ) అంతయ గ్దా!
అజ్ఞఞనమే “గ్రంధి” – ససజ్ఞఞనమే గ్రంధి విచయేధం. జ్ఞఞనసలకు యోగ్
క్షేమముల తోనస – లేని దాని మీద ఇచే – ఉని దాని మీద మోహము (లంప్ట్) మొ||

364
నవి లేవు. సత్య జ్ఞఞనాందమయుఁడెన
ై బరహమ వేత్కి ు కరమ బంధమకకడ్ది? కరమలు
(సంచిత్ – పార రబు – ఆగాములు) – లింగ్ శరీరము భంగ్మైన ప్టదప్ (చిద చిదగుంధి –
హృదయ గ్రంధి భనిమన
ై ంత్నే) భరి జత్ బీజ్ము అంకురింప్ఁజ్ఞలనట్లు, జ్ఞఞని కత
ప్ునరజనమ లేదస.
మోహ నాశమే మోక్షము ; -
1. సంకలప వికలపములు లేని సట థత్ర (అమనసక సట థత్ర) –
2. ప్ రవృత్యిలు – ప్ రకృత్ర వికృత్యల సంప్రకము లేక –
3. త్రరప్ుట్ట – త్రరదశ – త్రరవిధ అవసథలు – త్రరగ్ుణాతీత్ సట థత్ర – కాలము ఏక
ప్ రవాహం.
4. ష్డాభవ వికారములు లేవు.
5. అప్రిచిేనసిఁడెన
ై – త్యరీయాసట థత్యఁడెై – సరావాయప్క – అఖండ –
అదిాతీయ – నిత్య – నిరుగణ – నిరాకార – నిరమల – నిసుంగ్ – నిష్టరియాప్రుఁడగ్ు –
సచిిదానంద శుదు చెైత్నయ సాసారూప్ుఁడగ్ునస.
శను|| నా భుకిం క్షీయతయ కరమ, కలపకోట్ట శతెైరప్ట
అవశయమనస భోకివయం కృత్ం కరమ శుభా శుభమ్
తా|| కలప కలాపంత్రముల నసండ్ – అనాదిగా ఆరి జసూ
ి వచిినట్టి కరమ
“ప్ుణయ పాప్” ఫలచయానసభవం జ్నమ జ్నామంత్రముల కైననస త్ప్పదస. కాని –
“జ్ఞఞనాగిినా సంచిత్ం (త్త్ా జ్ఞఞనేన సంచిత్ం) అనిట్లు – సరా గ్రంధసలు జ్ఞఞనాగిి
కణము చయ దగ్ుమగ్ునస. ఇది ప్ రమాణ వాకయము.
శను|| భదయతయ హృదయ గ్రంధి శిిదయం తయ సరా సంశయాుః |
క్షీయంతయ చాసయ కరామణట త్సటమన్ దృష్ే ి ప్రావరే ||
-- ముండకోప్నిష్త్. 2. 2. 18.
“అజ్ఞఞన ప్ రభవం సరాం – జ్ఞఞనేన ప్ రవిలీయతయ”
గ్ురు భోధ చయ అజ్ఞఞనావరణాది మోహ – వాసన – సంసార బంధ
భారంత్యలు విచిేనిమై సాసారూప్ జ్ఞఞనానసభూత్ర ప్ రకాశించసనస.
అతామనాత్మ విచార ప్రమగ్ు ధాయన యోగ్ జ్నిత్ జ్ఞఞనాగిి ప్ రజ్ాలించి –
జ్ఞఞన జ్యయత్ర అనగా ఆతెైమకయభోధ ప్ రకాశము వలు సమసి కరమలు “భరి జత్ బీజ్ నాయయము
వలె” దగ్ుమగ్ునస.

365
 కల నసండ్ మేలొకని వానికత, జ్ఞగ్రత్ సట థత్ర లల సాపాినస భవం కలు గా
తోచసనట్లు, సత్య జ్ఞఞనానసభవికత. (ఆత్మ జ్ఞఞనానస భవునకు) దెైాత్ భావము
అంత్రించి, (త్రరప్ుట్ట –త్రరదశ మొ|| ) – అనగా “భోకిృ – భోగ్య –భోగాదసలు” అనెడ్
బుదిు – అతాయశిరయమున మాయమై – “మృగ్ త్ృష్ ణ – గ్గ్న కుససమము – గ్ంధరా
నగ్రము – వందాయ ప్ుత్యరడు - - - “ వలె మనోఇందియ
ర కృత్ యందరజ్ఞల వెైప్రీత్య
కృత్ మత్యంతాశిరయముగ్ – సపష్ ముగాదృశయ
ి మగ్ునస.
జ్ఞగ్రత్లల సాప్ిము కానిపంప్దస.
వెలుగ్ులల చీకట్ట కనఁబడదస.
జ్ఞఞన సట థత్రలల మాయాజ్ఞలము మన జ్ఞలదస.
త్రరప్ుట్ట –దెైాత్ – మనోమయ సట థత్రలలనే దాందాాదసల తాకతడ్ – త్థయము.
కోప్ంతో కోపానిి శమింప్ఁజ్ేయ లేము. ఓరుప సహనం కావాలి. అగిిని
అగిితో ఆరప జ్ఞలము. నీరు కావాలి. దీనినే ప్ రత్ర కత రయ అంట్ారు.
నిప్ుపని కట్ి కాలి దగ్ుమవుత్యంది. బాధించిన హృదయం బాధ
ప్డుత్ూంది. “యదాభవో త్దభవత్ర”
లలకంలల సరాతార అశాంత్ర – దసుఃఖం –దయాష్ం – విరకతి - - - - సపష్ ంగా
ి
కానిపంచడం సరాానసభవం. చాలామంది వయధిత్చిత్యిలు – నిరాశా వాదసలు –
దసుఃఖిత్యలు – ఆరుిలు – క్షయభత్ మానససలు – నానా బాధలఁజికతక అలమట్టంచయవారు
– రోగ్ం – దరిదంర – మరనెినోి యడుములఁబడ్ - - - తెగించి ఆత్మ హత్యలకు
పాలెైన వారిని కూడా రోజూ చూససినాిము: కారణం?? త్న సాసారూప్మునస మఱ్చి
– అదెైాత్ బుదిు అంత్రించి - “దాందాములఁజికతక” (దయహాత్మ బుది)ు – నందసననే!!
సాసారూపానసభూత్రతో “ఆత్మ సాక్ష్త్ాము శరష్టంచి ప్ రకాశించసనస” – ఇదియే యోగ్
జ్ఞఞన ప్రమావధి.
“ఐహికాదరశము కనాి – ఆధాయత్రమకాదరశం గొప్పది” –
“ప్ేరమ రహిత్ హృదయాలు కూ
ర ర రాక్షస గ్ుహాంత్రాలు – ప్ేరమే దెైవము – దెైవ మే
ప్ేమ
ర ”- ప్ేరమ – దయ – కరుణ – సేిహము – లలక హిత్తాాదసలు మంగ్ళ్కరమైన
దెైవిక గ్ుణములు – దివా కాంత్ర లేని లలక మంతా ఒక చీకట్ట ప్ేట్టక – ఆనంద రహిత్
జీవిత్ మొక విషాద మృత్యయ వాట్టక.
-- ఒక భావ కవి.

366
 సత్య జ్ఞఞనము (ఆత్మ త్తాానసభూత్ర) – వాసనామయ (సంచిత్ కరమ)
మహారణయమునకు – గ్డ్ డ ప్రాత్మునకు – అగిి కణము వంట్టద:ి ఇదియే సమాధి
ఫలము, కేవలం భౌత్రక (దయహ) సట థరత్ాం సమాధి కాజ్ఞలదస.
“మణట” ఇచాేరహిత్మై యుండ్ననస దాని నసండ్ అప్ రయత్ిముగ్
సహజ్ కాంత్ర (ప్ రభ) ప్ రకట్టత్మగ్ు నట్లు, ప్రత్త్ాము “సతాి” మాత్రమై యునినస,
త్త్్ికాశమున ఈజ్గ్త్ింత్యు సపష్ ముగా
ి గోచరించసనస.
(1) అకరిృత్ాము – ఇఛే లేనిది కావున
కావున ఆత్మ యందస
(2) కరిృత్ాము – సానిిధయ ప్ రభావము న యది
కరియు నెైనసనిది –
అనగా –
(1) సామానయ చెైత్నయ సారూప్మున, ఆత్మ “అకరి” –
(2) విశరష్ చెైత్నయ సారూప్మున (అచయత్నములనస – సచయత్నములుగ్
త్న సానిిధయ ప్ రభావమున చయయుట్ వలు – “సానిిధయ మాత్ర కరి”
గ్నస, అని తాత్పరయము.
ఉ|| సూరయ రశిమ ప్ రభావమున ప్దమములు వికసటంచసనట్లు –
అయసాకంత్ సానిిధయమున ఇనసప్ ముకకలు చలించసనట్లు –
మణుల సామీప్యమున ప్ రకాశము అవిరభవించస నట్లు –
చందసరని కతరణముల సపరశతో చందర కాంత్ శిలలు కరుగ్ు నట్లు,
మంత్యరల ఆసరాలల – “పారీ ి – బంధస” అనసచరులు రాణటంచసనట్లు,
మహాత్యమల సానిిధయ ప్ రభావమున లీలా త్రంగ్ ప్ రదరశనమగ్ు నట్లు–
ప్ురుష్యని సానిిధయ ప్భ
ర ావమున - సవ రి (శకత)ి శకతి వంత్మై రాణటంచి – రంజించి,
విజ్ృంభంచసనస –
‘”భౌత్రక త్తాానికత – ఆధాయత్రమక త్తాానికత” – గ్ల
ప్రసపరసంబంధముతెలుసస కోవడమే వేదాంత్ శాసిము
ర యొకక ప్రమావధి.
నిష్టరియాప్ర కరిృత్ాము.
(3) శరీరము (శవము) – మనససు కాదస – ఆత్మ కాదస – కేవలంపాంచ
భౌత్రక (సూ
థ ల) జ్డము : అసట థరం – నశారం - -

367
 చీకట్టకత - వెలుగ్ు వలె
అవిదయకు - విదయ వలె
అజ్ఞఞనమునకు - జ్ఞఞనము విరోధి.
నిప్ుపకు నీరు వలె
కోపానికత ఓరుప – కార ంత్రకత శాంత్ర కావాలి.
విదయ సామరథమున అవిదయ దూరమగ్ునస.
విదయ యంత్ ప్రిప్కామన
ై అవిదయ అంత్ సని గిలి ు మాయ మగ్ునస. విదయ సత్యమునస
చూప్ునస. అవిదయ లేనిది కలిపంచి చూప్ునస. విదయ లేని వారు అజ్ఞఞనాంధకార
ప్థమునఁబడ్, అధయగ్త్రకత పోవుదసరు. దానికత “త్రరుగ్ు – విరుగ్ుడు” జ్ఞఞనం మినహా
మరదియ
ే ు లేదస.
అవిదాయ సారూప్ వివరణము – ఉ||
- సరాదా మారుపలు చెందసచసనిట్టి – “ష్డ్ాకారి” యగ్ు శరీరము
“నేనస” – అనసక నసట్యే “భారంత్ర” – “అవిదయ”
- “త్నకు” (ఆత్మకు) కుల – వరణ – వయో – రూపాదసలుని
వనసక నసట్ యే – “అవిదయ”.
- అనిత్య – అసత్య – అశుచి – అమంగ్ళ్ – కరమైన పాంచ భౌత్రక
(జ్డ – నశార – మలిన –సంకుల) దయహమునస, నిత్య – సత్య – నిరమల – మంగ్ళ్కర
అమృత్మయ ఆత్మగా భావించడమే “అవిదయ”
- కారయ కారణ – నితాయ నిత్య – సతాయసత్య – విమరశల వలునే సత్య
దరశనమగ్ునస.
- ప్రమాత్మయే యేకైక సత్యమనియు – సరాకారణ మనియు –
వేరదియ
ే ు లేదనెడ్ దృఢ విశాాసమే “విదయ”
నిత్య నిరంత్ర (ఎడ తెరిప్ట లేని) – ప్ై సత్య (ఆత్మ) చింత్నము వలు –
అనగా సమసి సూ
థ ల – సూక్షమ చింత్లు – విసమరింప్ఁబడ్ - - - - ఏకత్ా లక్షయ సాధన
ఫలము పార ప్ట ించసనస – ఇందసలకు శుక (బరహమ) కైవలయ రహసోయప్నిష్త్ – చత్యరేాద
మహా వాకాయరథ సాధనమే అననయ శరణము --
జ్ఞఞన దూరుడెైన వానికత సహజ్ ప్ రత్ర బంధకములు ; -
1. అజ్ఞఞనం (ఆవిదయ – భారంత్ర)

368
2. అశరదు – ప్ురుష్ ప్ రయత్ిము లేమి. ఆసకతి లేమి.
3. సంశయం – అవిశాాసం – ఇదయ మనససు నకు క్షయ వాయధి వంట్టది.
4. “భకతి” – “వివేక వెైరాగాయ”దస లందస, ఆసట ికత్ాము – లేదస.
5. “ప్ంచ శ్రలములు” – “శుభ వాసనలు” – “శుభ పార రబుం” – “ఈశారానసగ్రహం“
క రత్ ప్డట్ం.
ముఖయముగా బంధములు 2 విధములు –
1. సూ
థ లం – దెైహిక (దయహ) సంబంధమైన – ఇందియ
ర విష్యానస భవేచాిదసలు –
2. సూక్షమం – మానసటక (అంత్ుఃకరణ) విష్యానసభవ (వాసనామయ) – ప్ూరా
విష్యానసభవ సమరణాసకాిుదసలు –
ముఖయంగా –
(1) శరవణమననాదసల సాయమున సత్య త్త్ా నిశియ బుది.ు (2) సంప్ూరణ –
అకుంఠిత్ - దృఢ విశాాసం – త్రాాత్ – (3) ఏకైక అదెైాత్ సట థత్ర లక్షయ చింత్నం –
(4) నిష్ ఠ అనగా ప్ రప్ంచ దూరమైన – నిరిాష్య – “ధాయనము ’ (ఉప్రత్ర) సహజ్
సట థత్ర – సాసట థత్ర – బారహమమ సట థత్ర - - - - ఇదయ ముముక్షుత్ా ప్రమావధి – (సాత్ సటుదుము)
- - - మరియు క రమముగా ప్ంచ శ్రలముల ప్ రగ్త్ర ఇందియ
ర నిగ్రహం
జ్ఞఞనోదయం అంత్రుమఖ దృష్ట ి (ఆతామవలలకనం) : ఉప్రత్ర – శాంత్ర
ససఖం ప్రమానందం (జీవ బరహ్మమకయ – మోక్ష సట థత్ర) –
అనిిట్టకత “అధయయనము + అనసషాి నము” జ్ఞఞనము + కరమ కౌశలము
(To know + Act) అత్యవసరము. జ్ఞఞనం + కరమ మోక్షం (సారథకత్ాం).
“బరహమ భావంతో - అభావం ససఫరించసనస. క రమ – మనన నిధి ధాయసలతో –
సట థరాదెాై త్ం వృదియ
ు ై 1) మోక్ష మివాకుని (ఈ జీవిత్ం లలనే) – 2) జీవితాంత్
సమయం లలనో: 3) బరహమ లలకం లలనో: జీవనసమకతి 4) మరు జ్నమ లలనో లేక విదయహ
కైవలయం త్థయం – యోగి కత హఠానమరణం సంభవించిననస మోక్షం త్ప్పదస: వేద జ్ఞఞనం
“సాప్ి – ససష్యప్ుిల” తో నశించసనా? మేలొకనింత్ నే జ్ఞప్ట ికత వచసినస : సదసగ రూప్దయశ
– సచాేసిర దృఢ అదెైాత్ (బరహమ) జ్ఞఞనం ఎనిట్టకతని నశింప్దస!!
“శ్రర రాముఁడు చయసటనట్లు చయయాలి”
“శ్రర కృష్యణఁడు చెప్టపనట్లు నడచసకోవాలి” -- బుధ జ్న వాకయం.

369
 జ్ఞఞనము సంపాదించసట్కు – సాధన చత్యష్ య
ి సంప్త్రి – (Four fold
wealth) గ్ల వాడయ అధికారి!! అనగా,
“అధాతో బరహమ జిజ్ఞఞసా” -- బరహమ సూత్రములు. అ. 1. భా. 1. సూ. 1.
అనగా వేదయకి (శాసవ య) రి జీవిత్ంలల – బరహమ చరయ – గారహసుథ –
ఆశరమముల ప్టదప్ వానప్ రసాథశరమమున – గ్ురు సనిిధానమున –ఆరణయక భాగ్ముల
నభయసటంచి - - -త్దసప్రి – కడప్ట్టది యగ్ు “ఉప్నిష్దాభగ్ము – వేదాంత్ విదయ”కు
అధికారి, అరుహఁడగ్ు ననియరథము.
జ్ఞఞనమునస - - - ఎవరికత వారు “వాయయామము – భోజ్నాదసలు” శరమించి
సాధించినట్ేు - - క రమ విధానమున సాధించ వలెనస.
జీవాత్మ యొకక కళ్ దయహాత్మ యనఁబడునస. రూప్ నామ, వరణ. వయో
నిరణయాదసలు “ఈ తాతాకలిక పారివ
థ దయహమునకే. ప్ూరా జ్నమలందలి జ్ఞఞన
సముపారజనాది సంసాకరములు విలువ గ్లవి.
అధికారి (1)
వేదాంత్ సటదాుంత్ గ్రంధమునకు సంబంధము (2)
4 అనసబంధములు గ్లవు విష్యము (3)
ప్యో
ర జ్నము (4)
సూ
థ ల దయహ దయష్ములు – వాత్, ప్టత్,ి కఫములని 3 దయష్ములు –
మలము అరిష్డారగములు -
సూక్షమ దయహము (అంత్ుఃకరణ విక్షేప్ము + త్రరగ్ుణ దశ, అవసాథది
చత్యష్ య)
ి దయష్ములు ఆవరణము త్రరప్ుట్ములనిియునస.
ఆత్మ జ్ఞఞన సముపారజనమే వివేక జీవిత్ ప్ర మారథ లక్షయము – క్షేత్ ర క్షేత్జ్
ర ఞ
(నితాయనిత్య) విమరశ జ్ఞఞనమే ముకతి సాధనకు మూల పార త్రప్దిక. ముకతి సాధనమున
కతంక క సాధిష్మగ్ు
ఠ ససలభ త్ర మారగమింక కకట్ట లేదయమో?
భగ్వదూ
ే రులగ్ు పాప్ులు ; - (జీవ చెర)
1. వేదాంత్ వాసనలు లేనివారు.
2. వినియు అరథము గాని – తెలుససకోనిచిగించని వారు.
3. అవిశాాససలు – భగ్దిాష్యము ప్ట్ు దయాషాసూయలు గ్లవారు.

370
4. అనీి విని – బాగా తెలిసట – వాద ప్త్ర
ర వాద ప్టరయత్ామునకులలనెై – తాము బాగ్ు
ప్డక – సామానసయలెైన ఆసట ికుల విశాాసమునస సహా పాడు చయయ ప్ రయత్రించస వారు.
మోహ నాశమే మోక్షము
మోహ రోగ్ నివృత్యరథమే “ప్ రసాథన త్రయం” ఆవశయకత్, అనగా –
“ఉప్నిష్త్యిలు – బరహమ సూత్రములు – గీతామృత్ సేవనం” – (“మోహ కారణం
అజ్ఞఞనం” – అజ్ఞఞనమే ప్ రప్ంచయందరజ్ఞలం - - - అనగా, నానా రూప్ – నామ జ్నిత్
సమసి దృశయజ్ఞలం - - - “దెైాత్ మివ భవత్ర” - - సవ రి ప్ురుష్ భేధ రహిత్యఁడెైన వాడు
“ప్ురుష్య”డ కకడయ.)
సృష్ట కి త మూల భూత్మైన సత్పదారథము – త్రక ప్ రజ్ఞ – కుశాగ్రబుదిు
కౌశలము – గ్రంథ జ్ఞఞనముల కందనట్టి ఉత్ిమోత్ిమ ప్రమ సత్యముగా గ్రహింప్దగ్ు
దివాయనస భూత్ర – “ప్ రజ్ఞఞనం బరహమ”. –
“సరాం తానే” ననెడ్ అప్రోక్ష్నసభూత్ర నందిన అదెైాత్రకత కోరకలెకకడ్వి?
కోరకలు దెైాత్ వికారం: “అంతా తానె యై – త్నస గానిది లేదనెడ్” సత్య జ్ఞఞనానసభవి
– దాందాాతీత్యఁడు - - - సరాారథ సటదసుడు!!.
సముదరంలల ముంచిన ఘట్ం (నీరు నిండ్నది) – అందస మునిగి ఐకయమై
త్నసి తానే మరచసనస. బరహమ జ్ఞఞనికత కరమ కాండల యావశయకత్ – ప్ రయోజ్నం
లేకునినస, లలకాదరశకంగానస – లలక సంగ్రహారథము గానస, ఆచరించడంలల దయష్ం
లేదస! లలక కలాయణ మే వారి యచే! వారు విదయహులు – నిత్య త్ృప్ుిలు – ధనయ
చరిత్యలు – సరాాతీత్యలు - - -
-- కేవలం “కరమ – భకత”ి – ప్రిమిత్ ఫలదాయకమైనందసన ప్ునరజనమనస
త్ప్టపంప్ఁజ్ఞలవు.
-- జ్ఞఞనం – సరోాత్ిమం. మోక్ష ఫల ప్ రదాయని. ముకతి కరత్లామలకం.
బరహమ త్త్ా విచార ప్రుఁడు (ప్ండని వాఁడు) త్రరవిధ – ప్త్ర
ర
బంధకముల వలు చెడ్ మరు జ్నమమున, సారాగది దివయ భోగ్ము లనసభవించి – జ్నక –
కేకయ, అశాప్త్ర, మహారాజుల వలెగాని, అథవా – నిసపృహులెైన యోగ్ుల కులమందస
గాని, శుకుడు, ధసరవుడు, శ్రర రామ కృష్ ణ ప్రమ హంస, ప్టండీ నగ్ర సాాముల (శాయమ
దాసస, రామ సముదరము) వలె జ్నిమంత్యరు: ఇది అత్యంత్ దసరుభమన
ై ది.

371
 శను|| పార ప్యప్ుణయకృతాన్ లలకా నసష్టతాా శాశాతీసుమాుః
ర ోి న్ భజ్ఞయతయ||
శుచీనాం శ్రరమతాంగేహే యోగ్భష
తా|| యోగ్ భష్
ర యి డు ప్ుణయలలకములలొ క నిి సంవత్ురములుండ్
అనంత్రమున ఆచారము, ఐశారయము గ్ల వారియంట్ోు ప్ుట్లి నస.
శను|| అథవా యోగినా మేవ కులే భవత్ర ధీమతామ్
ఏత్దిు దసరుభత్రం లలకే జ్నమ య దీదృశమ్ ||
తా|| కాదా? బుదిమ
ు ంత్యలగ్ు యోగ్ులయండులల బుట్లి నస. ఇట్టి
జ్నమము కోట్ట మందిలల ఎవరికో యొకరికే లభయమగ్ునస : అందఱ్కు ద రకదస.
-- భగ్వదీగత్. అ. 6. శను. 41 – 42.
కావున, యోగ్ ఫలంప్ూరి ి గాని (భష్
ర యి డెైన) సాధకుఁదస ఎనిిట్టకని
త
చెడడు : సాధించినంత్వరకు ఫలము దకుకనస. ప్రీక్షలు దప్టపన వారు త్రరిగి
ప్రీక్ష్ంప్ఁబడ్ ఉతీిరుణలగ్ుదసరు.
ముముక్షువు ముకతి నందకుని ప్ునరజనమ త్ప్పదస. ఏ భాగ్ము లలట్లని
అది ప్ూరి ి చయసటన చాలునస. ఆత్మ విదయ – ఆత్మ జ్ఞఞనము – (ఎఱ్సక) ఇత్ర విదయల
వలె గాక – ఆత్మ నస వీడ్ యుండ జ్ఞలవు. దీనినే సత్ుంసాకర మందసరు.
ప్ూరాాభాయసములు బలీయమలెై వాని నాకరింష చసనస.
అజ్ఞఞనాంధకారమునస బాప్ట జ్ఞఞన జ్యయత్రని వెలిగించసనదయ జ్ఞఞనము.
జ్ఞఞనము – సామానయ ససఫరణ – ప్రమాత్మనస తెలుససక నస జ్ఞఞనము.
విజ్ఞఞనము – విశిష్ ి (శాసిజ్ఞ
ర ు) జ్ఞఞనము, ప్రమాత్మ – జీవాత్మ లొకకట్ేనని
తెలుససక నసట్.
ప్ రజ్ఞఞనము – అనసభవ (బరహమ) జ్ఞఞనము – “ప్ రజ్ఞఞనం బరహమ” అదెైాతానసభవ జ్ఞఞనము.
ఇదయ మానసటక వృత్యిల నెఱ్ఱంగిడ్ సాక్ష్ – ఎఱ్సక – త్రరకాలా (త్రరఅవసాథ)
తీత్ మైన కూట్సథ సాక్ష్ –(దరష్ )ి –
శాసిర జ్ఞఞనము – అనసభవ జ్ఞఞనము రండునస గ్ల ఆచారోయపాసన
సాధకునకత్యవసరము. దూడనస చూచి వాత్ులయమున ఆవు చయప్ునస. శుశ్రరష్ – సరళ్
భాష్ణ – కారాయచరణ శకతి – ససశిక్షణ – గ్ల శిష్యయనిఁజూచి నిజ్ గ్ురు దయవుడు
“ఆతామనసభవ జ్ఞఞనమునస” సరవింప్ఁ జ్ేయునస.

372
 అభమానము – అవిధయయత్ – అహంకారము – గ్ురుని ప్రీక్షీంచి
ప్ రశిింప్ సంకలిపంచస బుదిు గ్లవారు గ్ురు అనసగ్రహమునకు అరుహలు గారు.
వాచా వేదాంత్ము – శుష్క గ్రంథ జ్ఞఞనము వాదయప్వాదములకు ప్నికత
వచసినే గాని, త్రణ సాధన కాదస. ప్ుసిక జ్ఞఞనమున కని మసిక జ్ఞఞనము గొప్పది.
గ్ురు ప్వఠమునకు – శాసిర జ్ఞఞనము + అనసభవ జ్ఞఞనము + ఆచరణ
ముఖయము.
శాసిర జ్ఞఞనము లేని వాడు – గ్ురడ్వ
డ ాడు.
అనసభవ జ్ఞఞనము లేని వాడు – కుంట్ట వాడు.
లలభ గ్ురువు – సోమరి శిష్యయడు కలసట నరకానికత వెళ్ళుదసరు.
-- త్యలసవ దాసస.
గ్ురువులు –శిష్యయల వితాిప్హారులు కారాదస. శిష్యయల హృతాిప్హారులు
గావలెనస.
గ్ురువులు బరువులు కారు. -- --
గ్ురు గీత్
బోధ గ్ురువుల కని బాధ గ్ురువులు మండు.
మహత్యమలు – ప్రుస వేదసలు – వారి సానిిధయ – అనసగ్రహ దృష్ట ి – సపరశ –
ఆశ్రరాాదము – సంభాష్ణాదసలు – మహా పాప్ులనస ప్ునీత్యలఁ జ్ేసట త్రింప్ఁ
జ్ేయునస. గ్ురు ప్ుత్యరలు వర ప్ుత్యరలగ్ుదసరు. జీవుఁడు దయవుడగ్ునస.
ఉ|| వాలీమకత - నారదసని వలు
శతాంగ్ుళీకుఁడు - బుదసుని వలు
జ్గాయ్ మదాయ్ లు - గౌరాంగ్ ప్ రభువు వలు
గిరీష్ చందరఘోష్ - శ్రర రామ కృష్ ణ ప్రమ హంస వలు
నామ దయవ్ - జ్ఞఞన దయవ్ వలునస
వేమన - త్న గ్ురు దయవుని వలు
పాప్ులు పావనస లెైరి. భోగ్ులు యోగ్ులెైరి. వివేక – వెైరాగ్య –
భోధయప్రత్యలు – శాసిర – సజ్జన సహవాస – త్పో – జ్ప్ – శమ దమాదసల చయ . . . .
ప్ రజ్ఞఞభవృదిు అప్రోక్ష్నసభూత్ర పార ప్ట ించసనస.

373
 “శాసితో
ర గ్ురుత్శ్ైివ సాత్శ్ైివ త్రరసటదయ
ు ుః”
తా|| “శాసిర జ్ఞఞనము – గ్ురు వాకయము – సాానసభవము” -
ప్ై మూడునసి జ్ఞఞన సటదకిు త మూలము.
-- యోగ్ వాశిష్ ము.
ి
అనస గ్రహ మూరుిల --
-- కరుణారే ర దృష్ట ి చయత్నస
-- సానిిధయ – సంకలప – అనసగ్రహముల చయత్నస.
-- పాద సపరశ – శుశ్రరష్ – ప్ రశాిదికముల చయత్నస
-- సత్కరమ – సదాచారము – మాతా ప్టత్ృ గ్ురు దయవారాధన – భకతి –
సతాుంగ్తాయది ప్ంచ శ్రలములు – జ్ఞఞన సముపారజనమునకునస – మోక్ష
ప్ రసాదమునకు సహకరించసనస.
మోక్ష దాారమునకు – నలుారు దాార పాలకులు.
1. శమ దమాదసలు 2. విచారణ 3. సంతోష్ము 4. సత్ుంగ్ం.
ఇందస ఏ ఒకకట్ట సంప్ూరణముగ్ లభంచెనా, త్దిత్రములు కరత్లామలకం.
చత్యరిాధ త్రణోపాయములు : 1. కరమ 2. భకతి 3. జ్ఞఞనము 4. యోగ్ము.
“వేదాంత్ విజ్ఞఞన నసనిశిితాుః” (తెైత్ర
ి య
ీ ం)
– అట్టివానికత బరహమ లలకమున – త్దనంత్రం – విదయహ కైవలయ పార ప్ట ి . . . .
కాని, క ందరికత విచారణాసకతి కూడా లభంచదస. విచార శకతి – విజ్ఞఞన
సంప్ద – గ్ురు శాసిర వాకాయదసలందస శరదాుభకాిుసకుిలు - - త్దనస గ్ుణ శుభ
ప్రిసట థత్యలు లభంచనప్ుపడు “ఉపాసన (భకతి – ఆరాధనా విధములు) అవసరము:
ప్ురుష్ ప్ రయత్ిమే – ప్రమేశార ప్ రయత్ిము – సటదిు నందిన (జ్ఞఞనముతో
ప్ండ్న – అచారయ శరఖరులు) ప్రమ గ్ురు “హసి మసిక” సంయోగ్ముతో –
అప్రోక్ష్నస భూత్ర అతాయశిరయముగ్” మంత్ర శకతి పార యముగ్ – పార ప్ట ించసనస.
మహాత్యమలు ప్రుస వేదసలు గ్దా!!
సతాయనేాష్ట యగ్ు సాధకునకు “దసుఃఖము – భయము – ధెైనయము –
నిరాశ – నిరుతాుహము – సంశయము – - - అనవసరం: ప్ై వనిియు
జ్ఞఞనాట్ంకములు. సాధకునికత శత్యర వరగము : ప్ రగ్త్రకత ప్ రత్ర బంధములు:

374
 “భమ
ర ర కీట్క నాయయ వత్” – యోగ్ సాధకుడు, నిత్య నిరంత్ర బరహామ
భాయస మొనరపఁదగ్ునస. ఆత్మ యందస ప్ రణవమునస చయరిి ధాయనించసట్ వలన
“భగ్వతాుక్ష్తాకర పార ప్ట ి” త్థయము.
“ఆత్మ లేకుండ్న శరీరము లేనట్లు”- జ్ఞఞని లేకుని నేనసండ
జ్ఞలననియు, ననసి త్ప్ప మరదియ
ే ు జ్ఞఞనసలప్ేక్షం
్ ప్రనియు – కావున –
వారుత్ిములు – ప్టరయత్ములు – వారికత నాకు భేదము లేదనియు” – “వారిలల నేనస
– నాలల వారు” త్యదకు ఇదేరము ఒకకట్ే – అదెైాత్ సటదాుంత్ము – భగ్వదీత్
గ .
-- హరనాథ్ –
i. సాధన చత్యష్ యము
ి – సాధన చత్యష్ య
ి సంప్త్రి.
ii. ప్ంచకోశ విమరశ – దీనినే భారగవీ వారుణీ విదయ అందసరు. అనగా
వరుణుడు ప్ుత్యరఁడెైన భృగ్ువునకు సంవాద (ప్ రశనిత్ిర) రూప్మున భోధించిన –
ససప్ రసటదు సాంప్ రదాయము.
iii. సచిిదానంద సారూప్నిరణయము – వేదాంత్ ప్ంచదశి (15
అధాయయములు, సత్ + చిత్ + ఆనందములని) ( 5 + 5 + 5 = 15 )
iv. “నేత్ర – నేత్ర” నాయయము – ’నే నెవారు ?” - భగ్వాన్ శ్రర రమణ
మహరి.ష
v. సప్ ి భూమికలు - జ్ఞఞన సోపానములు –-- జ్ఞఞనవాశిష్ ము
ి
vi. సాంఖయ – తారక – అమనసక – రాజ్యోగ్ ప్థము.
-- శ్రర సవతారామాంజ్నేయము.
vii. అషాి ంగ్యోగ్ము – మరియు హఠము – లయము.
-- ప్త్ంజ్లి
బరహమ విదయ నశింప్దస. బరహమ వలె అవినాశి. త్దిత్ర దయహ భౌత్రక
విదయలు – దయహాంత్ముతో నశించి, సంసాకరములు మాత్రము మరు జ్నమమున శరష్టంచి
యుండునస. కాని, ఆత్మ విదయ యప్పట్ట కప్ుపడు జ్నమ జ్నమము నందసనస, ప్ూరిగ
ి ా
ప్ రత్రఫలించి, ప్జ్
ర ాలించి, ప్ రకాశించి, ప్ రగ్త్రంగాంచసనస.
యోగ్ ప్థ సాధనము సంప్ూరిగ
ి ా గ్త్రంచని వాడు అనగా యోగ్
సాధనల మధయ “ప్త్రత్యడెైన వాడు” - యోగ్ భష్
ర యి ఁడనసకో బడ్నవాఁడు. - - -
సత్్ియత్ిము ప్ూరిగ
ి ాకుండ్న - - - మరు జ్నమమున - -

375
 1. శుచీనాం శ్రరమతాం గేహే.
2. అథవా యోగి నా మేవ కులే భవత్ర ధీమతాం. . . . .
ససకృత్ – శుభ – భదర – జ్నమలే పార ప్ట ిసాియ. “వివేక భష్
ర ి సంపాత్ముల్
గావు” : యధాలాభం.
నిరుగణో పాసన మీ జ్నమమున బరహమ సాక్ష్తాకర మివాకుని
1. మరణ కాలమందస గాని –
2. జ్నామంత్రమందస గాని –
3. బరహమ లలకమందస గాని , ఫల మిచిి మోక్షమొసంగ్ునస.
-- వేదాంత్ ప్ంచదశి.
యోగ్ భష్
ర యి నకు ప్త్ర
ర బంధకములు వీడ్న గాని మోక్షము (ఆత్మ
సాక్ష్తాకరము) లేదస. బరహమ త్త్ా విచారప్రుఁడు ప్ రత్రబంధముల కారణమున
బరహమ సాక్ష్తాకరము లభంచక. మరు జ్నమమున (సారాగది ససఖానసభవానంత్రము) –
శుభ – శ్రరమంత్ – యోగి గ్ృహములందస జ్నించి, ప్విత్ర వాతావరణమునందస – ప్రి
ప్ూరణత్నస (ప్ రగ్త్రని) గాంచసనస.
త్న ప్ రయత్ిము లేకనే ప్ూరాాభాయసము వలు త్త్ా జ్ఞఞనము వెైప్ు
ఆకరింష ప్ఁబడ్, అనేక జ్నమ సంసాకర సంసటదసుఁడెై కైవలయ ప్దవిఁ గాంచసనస.
సంసాకరములన వాసనలు – వీట్ట బలము వలునే మనుఃప్ రవృత్యిలుత్పనిమగ్ునస.
మరియు సాప్ిము లందస ప్ూరా జ్నమ సంసాకర సమృత్యలు దయయత్మగ్ునస.
సమాధి – ససష్యప్ట ి – మూరేలందస త్రరప్ుట్ట లేదస. అనగా దెైాత్ము లేదస.
కావున ప్ై అవసథ లందస ప్రిప్ూరణ బరహమమే ప్ రకాశించసనస. ఇచిట్ విదాదనసభవము
క రకు సమాధి సట థత్రయు – సామానసయల అనసభమునకై “మూరే – ససష్యప్ుిలు”
చెప్పఁబడ్నవి.
కేవలం శాసిర జ్ఞఞనం – శాసిర వాసన – ప్రోక్షం
వాచాలత్ా – వాద ప్త్రర వాద ప్ట్టమ -

సదసగ రూప్దయశ ప్ర బరహామ భాయసఫలిత్ అప్రోక్షం –

అప్రోక్ష్నస భూత్ర – బరహమ సాక్ష్తాకరము.

376
 శను|| ఏతాం విభూత్రం యోగ్ంచ మమ యోవేత్రి త్త్ిాత్ుః|
సో వికంప్ేన యోగేన యుజ్యతయ నాత్ర సంశయుః ||
తా|| నా సంగ్త్రని నత్త్ామునస చకకగ్ గ్రహం
ి చినవాడు ననసి వదల లేడు నా
యంత్ వాడు తానగ్ుట్కు ప్ రయత్రించసనస; సందియము లేదస.
-- భగ్వదీగత్. అ. 10. శను. 7.
“నాసంగ్త్ర – నా గొప్ప త్నం – నా ప్ూరణత్ాం – భాగా గ్రహించస వాడు,
ననసి వదల లేడు – తానస నా యంత్ వాడగ్ుట్కు ప్ రయత్రించి కృత్ కృత్యయడగ్ుట్
త్థయము!!
“యథా నదయసుుందమానా సముదయఽ
ర సింగ్చేనిి |
నామ రూప్ే విహాయ ||
అనగా నదసలు త్మ నామ రూప్ములనస వీడ్ సముదర మై పోవు రీత్రని,
అవిదాయ సంబంధ సమసి నామ రూప్ జ్గ్త్యి నశించి – అఖండ తయజ్య విలాసమే
నిలుినస.
“అసట ి, భాత్ర, ప్టరయం, రూప్ం, నామ, చయత్యంశ ప్ంచకం |
జ్గ్ దూ
ర ప్ం త్దయదయయం” - అనగా జ్గ్దూ
ర ప్ము పోయ
అఖండ అనంత్ సచిిదానంద బరహమ మేకైక రూప్ము నిలుినస :
వేదాంత్ ప్రమా వధి ఇదయ !!
జ్ఞఞన సటదకిు ై, చత్యరిాధ సాధన సంప్నసిఁడెన
ై అధికారి – శుభమునస కోరి
విచారింప్ వలెనస. విచారము లేకుని జ్ఞఞన ప్ రకాశం లేదస – సత్య వససి దరశనానసభవం
దసరుభం. ఇందసకు భావారథ సహిత్ “చత్యరేాద మహా వాకయముల నిత్య నిరంత్ర
సమరణయే – మోక్ష సాధన విధానం.
మోక్ష కామిత్ాము – ముముక్షత్ాం – సాారథప్రం కాకూడదస. తాము
త్రించసట్ే గాక యత్రులనస గ్ూడా బంధ విముకుిలనస జ్ేసట లలకోదురణ కై – లలక
కలాయణమునకై – త్మ దివయ ప్ేరమ వాహినిని – (హృదయ గ్రంధసలు తెరుచసక ని ) - -
ప్రిధసలు మీరి విశామయమై “పాప్ులనస – పావనసలుగా” చయయుట్ే - - మానవుఁడు
చయయవలసటన మాధవ సేవ!! ప్రహిత్ సేవకు మించిన మోక్ష సాధన మరొకకట్ట లేదస.
ఇందస – కరమ – భకతి – జ్ఞఞన యోగ్ము లనిియు విలీనము.
-- సాామి వివేకానంద.

377
 “వివేక వెైరాగ్య బోధయప్రత్యల వలు” – బరహమ జ్ఞఞని – ప్ూరాా భాయసము
వలు – రంగ్ సథల నట్లని వలె, త్న త్ట్సథ సాక్ష్త్ామునస బాగా గ్రహం
ి చిన వాడగ్ుట్
వలన – జ్గ్నాిట్క రంగ్మున (ప్ రప్ంచ జీవన మున) నట్టంచసనస. గ్త్రంచిన కాలము
– పార యము – అనసభవము త్రరిగిరావు: కాల సరవంత్రకత వెనసకంజ్ లేదస. ప్టరయాత్ర ప్టరయ
మైన వారందరునస పోవు చసనాిరు. “జ్ఞత్సయ మరణం ధసరవం” –
ష్రా :- అభాయస వెైరాగ్య ఉప్రత్యలుండ్నిి , త్త్ా జ్ఞఞనం లేకుని మోక్షం
లేదస. కాని, త్త్ా జ్ఞఞనముండ్, ప్ై అభాయస వెైరాగ్య భోగోప్రత్యలు లేకుండ్ననస, మోక్షం
త్థయం. కాని, పార రబువశమున జీవనసమకతి ససఖము కలుగ్దస.
-- వేదాంత్ ప్ంచ దశి.
వససి త్త్ాము తెలియుట్కు వేదాంత్ విచారమవసరము. సత్య జ్ఞఞనా
నందము – బారహమమ సట థత్రకత – వేదాంత్ మే ప్ట్లి క మమ. ఆశ – కామాదసలు, వదలిన
బరహమ జ్ఞఞనము – విష్యముల ప్ట్ు విముఖసలు – మోక్ష్రుహలు. కాని యీ “ఆయువు
– బుది”ు చాలునా?
సదాససి సారూప్ నిరణయము, విజ్ఞఞన వేత్ ి లెైన వేద దరష్ లు,
ి త్త్ా
దృష్ట త
ి ో ప్రిశ్రలన మొనరిి ఆత్మ సారూప్ మే నని నమిమరి –
బాహయ – ప్ రకృత్ర సౌరభయము
త్త్ా దృష్ట ి
అభయంత్ర – ఆత్మ చింత్నము
జ్ఞఞని – ముకుళిత్ నేత్యరడెై ఆత్మ దరశనాప్ేక్షతో త్నలలనే ఆత్మనస
దరిశంచెనస. - - -“ఆతామనసభూత్ర నొందెనస”. _
శాసిర జ్ఞఞనము
గ్ురు భోధ
ప్ురుష్ (సా) ప్ రయత్ిము మొ|| సాధన విధానాలతో, అంత్రంగ్మందలి
దివయ జ్ఞాలా రూప్మునస ప్ రజ్ాలించి, ప్ రకాశించస “ప్ రత్యగాత్మ” నస గాంచ నగ్ునస.
మానవుని లలని అంత్రాత్మ ప్ రప్ంచము నందలి సరా సౌందరయములఁ
జూప్గ్ల మూల యంత్రము.
సత్యము ప్ రత్రఫలించస హృదయాకాశమే (హృదయ కుహరము –
దహరాకాశము – సూక్షమ హృదయము) – ప్ రసనికాసారము, మానస సరోవిహారము . .

378
. వెండ్ క ండల లలని జీవనము (మేరు నిలయము) – నట్రాజ్ తాండవ దృశయ
వెైభవము: - దివాయనంద మేళీ; శివ పారాత్యల కలాయణోత్ువం – కామేశారీ
కామేశారుల (అరథ నారీశార త్త్ాము) – జీవ బరహ్మమకయము –
హృదయ కుహరమే – ఆత్మ సటంహాసనము, దయహ దయవాలయ గ్రభ గ్ుడ్ – ప్ర బరహమ
కళీయణ ప్వఠము -
ఆత్మ చింత్న చయయని వాడు ఆత్మ దయరహి – బరహమ త్త్ా దూరుడెన
ై
వాడు “బరహమహతాయ” పాత్కుఁడన వచసినస. (బరహమ శాశాత్యఁడయ). అనశార దయహ
పోష్ణ – రక్షణ – శృంగార – ససఖ భోగ్ ప్ రమత్యిఁడెై, శాశాత్మన
ై ఆత్మ ప్రిశమ
ర ,
అనిిట్టకనాి గొప్పది. సరా శుభ ప్ రదమైన దానిని మరచి పోవు బహు జ్నాళి,
సమోమహిత్ ప్ రమాద ప్త్న విధానము మహత్యమల నాశిరయ చకతత్యలఁ జ్ేయుట్
సహజ్ము.
త్నసి తానెరుగ్క – “నా దయహమే నే నని” భమ
ర సట, భోగియై, ఇందియ
ర
బానిస (లలలుడు) – సౌందరయ ప్టపాసటయై - - - - త్యదకు శవారాధకుడు – భౌత్రక
ప్ూజ్ఞరి – అగిి కాహుత్రయై ధగ్ేమగ్ు కళేబరమునస గాంచి - - - ప్ రశాితాిప్త్ప్ుిఁడగ్ు
“జీవుఁడు” – దీనాత్ర దీనసడెైన ఫకీరు – నిరాాసట, నిజ్ంగా సానసభూత్రకత అరుహడెన
ై
అనాథ! ఉత్ిమోత్ిమ జ్నమ మత్రిన మానవుఁడు బుదిత
ు ో సత్య జ్ఞఞన మారి జంచి,
త్రించసట్ శరయో
ర దాయకము:
త్రణ సాధనలు (3) : -
1. “సా” – లేక – ప్ురుష్ ప్ రయత్ిము.
2. శాసిర సహాయము.
3. గ్ురు భోధ.
కాని, వీట్ట కనసగ్ుణంగా సహకరించగ్ల శుభ పార రబుము, భగ్వత్కరుణ
అనసలుంఘనీయము.
ప్ రత్ర ప్ రయత్ిమునకు – సాధనకు, నిరామణమునకు, జ్డ ప్దారథమే
సాధన సామగి ర (అనగా ఉపాధసలు): చెైత్నయ (జ్ఞఞన) శకతి రండవది (నిరామత్).
ప్ రకృత్ర – శకుిలకు సాత్ుః ప్ రతయయక నిరామణ శకతి లేదస. ఇది “ప్ంగ్ాంధ”
సంబంధ సదృశము. కావున, ఈ అనంత్, అదసభత్, చిత్ర విచిత్ర - చయత్నాచయత్న
సృష్ట కి త, మహాశకతమ
ి ంత్యడు, అదిాతీయ నిరామత్ (శిలిప) . . . అవసరం గ్దా!

379
ప్ండ్త్యలు, ఆత్మ వేత్ల
ి ు ఈత్నినే “దయవుఁడ” ని, భగ్వంత్యఁడని, ఈశారుఁడని
ప్టలుి చసనాిరు.
మానవుఁడు కూడాకేవలం జ్డం కాదస. మానవుని యందలి తెలివి కూడా
ఈశార సారూప్మే. –
శను|| “మమై వాంశన జీవ లలకే జీవభూత్ సునాత్నుః
మనష్షా
ష ఠ నీందియ
ర ాణట ప్ రకృత్రసాథని కరషత్ర
తా|| జీవాత్మ లనిియు నాయంశములే. ఇవి జ్ఞఞనేందియ
ర ములనస మనససునస
ఆకరింష చి లాగ్ుచసనివి.
-- భగ్వదీగత్. అ. 15. శను. 7.
“నా యంశయే అనాదిగా జీవుడెై వెలసట నాడని - - - “ శ్రర గీతా
ప్ రవచనము కనసక –
“భగ్వంత్యఁడు సృష్ట ి కరి”
ఇక ఆజీవుల ఉనికత – గ్మయ సాథనము - - ఎట్లు? ఎప్ుపడు? ఏ విధంగా?
- - - అనే నా నా యక్ష ప్ రశి లుత్పని మగ్ుట్ సహజ్ము – సరా సామానయముగా
తోచసనస. ఈ లాంట్ట ప్ రశిలత్యంత్ వింత్యై తాత్రాక రహసయములకు ముడ్ ప్డ్
యునివి. దయవుడు జీవుడెై దయహాత్మ బుదికు త దిగ్ జ్ఞరి, సా సారూప్ము మరుగ్ు ప్డ్
(మరచి పోయ) – మాయా మోహిత్యఁడెై “తానస దయహమని - నశించస వాడనని”
భమ
ర ఁజ్ంది, భయ ప్డ్ – కడప్ట్ త్న నిజ్ అమృత్త్ా – అమరత్ా – సత్య సారూప్
జ్ఞఞనమునస బడయు వరకు, సతాయనేాష్ణ సాగ్ుచసనే యుండునస. ఇదయ ప్ రథమ
లక్షయము. ఇదయ “సత్” అనేాష్ణ.
సతాయనేాష్ణకు జ్ఞఞనము మూలము. ప్ూరణ జ్ఞఞన మే దాని ప్రమా వధి.
అంత్వరకు అనేాష్ణ మాగ్దస. విరామ విశారంత్య లుండవు. ప్రాత్ముల మీద
వరింష చిన జ్లం త్రరిగి త్మ జ్నమసాథనమగ్ు సాగ్ర గ్రభముఁ జ్ేరు వరకు ఆగ్దస.
శాంత్ర – నిలకడ – త్ృప్ట ి – లేదస: క ండలు, గ్ుట్ిలు, చెట్లు, ప్ుట్ిలు చసట్టి, రేయనక
ప్గ్లనక ప్రువులు దీసట, సలయేళ్ళు నదసలెై – మహా ప్ రవాహములెై మాత్ృ సాగ్రమున
చయరి విశారంత్రఁ జ్ందసనస. ఇదయ “జ్ఞఞనము” – ’చిత్” (2) దిాతీయ లక్షయము.
“దసుఃఖ నివృత్రి – ఆనంద పార ప్ట ి” – ససఖము అందరికని
త
అభలష్ణీయము: ప్ రత్ర పార ణటయు ససఖమునే కోరునస: దసుఃఖమునస భరించక –

380
గ్రింహ చసట్ సహజ్ము. ఆనందానేాష్ణము – ససఖాప్ేక్ష – భోగ్ వాంఛలు సరుాలు
అభలష్టంచడం సరాానసభవం.
ప్ రత్ర పార ణట దసుఃఖమునస నిరసటంచి – ససఖము – ఆనందము నకై అరురలు
జ్ఞచి, పార కులాడునస – ప్రువులు దీయునస. అవివేకులు – అలుపలు – అజ్ఞఞనసలునసి
క్షణటక, ఖండ, త్యఛే పార ప్ంచక ససఖ భోగ్ములకై ఆశించి, ఆనందింత్యరు.
పార జుఞ లు – జ్ఞఞనసలు – సత్యజ్ఞఞనాంద ప్టరయులు, భౌత్రక (లౌకతక) వాంఛల
నభలష్టంప్క, దివాయనసభూత్ర, అఖండానంద పార ప్ట ికై, త్ప్టంచి, త్రింత్యరు. ఎందసకు?
“జీవుఁడు ఆనందమయుడు – ఆనంద ప్టరయుడు, ఆనందసారూప్ుఁడు: ఇదయ
త్ృతీయ లక్షయము (3). “ఆనంద పార ప్ట ి” –
(1) – (2) – (3) - సత్ + చిత్ + ఆనంద సారూప్ వివరణమిదియే?
“భగ్వంత్యఁడు సచిిదానంద సారూప్ుడు గ్దా!!
“సత్యం -- శివం -- ససందరం”
బరహామభాయసట, బరహమ నిషాఠప్రుఁడు, అమరత్ాము – అమృత్త్ామునసఁ
బ ందసనస.
వేదాధయయనము, వేదయకి యజ్ఞ కరామ చరణము, దాన ధరమములు,
త్ప్ససు (ఇందియ
ర ములనస, ఇందియ
ర ాధిషాఠన మనససునస త్ప్టంప్ఁ జ్ేయుట్) –
తాయగ్ము, తీవ ర త్ర సాధనలు, శాసవ య
రి కరమ ప్టరయత్ాం – కలిగ యుండుట్ – అనగా -
- - కోరకలు, ఇఛేలు, విష్యాకరషణలు, ఇందియో ర దయయగ్ లంప్ట్త్ాము, అరికట్ిబడ్,
అరిష్డారగముల నిరోధము, జ్యము, మరియు అంత్రిందియ
ర నిగ్రహము
అంత్రుమఖ (ధాయన) దృష్ట ,ి ఏకాగ్ర నిష్,ఠ
అజ్ఞఞని త్నసి తానెంత్గా ప్ేరమించసనో, జ్ఞఞని లలకము నంత్ కని
హ్చసిగానే ప్ేరమించసనస, ఎందసకని - - - - ?
“సరాం బరహమ మయం జ్గ్త్” – అనసభవ జ్ఞఞన కారణం; బరహమ వేత్ల
ి ు
జ్ఞఞన – విజ్ఞఞన – ప్ రజ్ఞఞన ధనసలు. – విశా కలాయణావాప్ట ి దీక్షతో, త్మ ససజ్ఞఞన వాయప్ట ికై
శరమించసట్ వారి ప్రమ విధసయకి ధరమము. లలక కలాయణమే వారి జీవిత్ ప్రమా వధి!!
వారి జ్ఞఞన ప్భ
ర ోధ ప్ రసారము :-
- శశితారలు త్మ ౘలుని కాంత్రని వెదజ్లుునట్లు –
- ప్ుష్ప సౌరభము వాయు విసిృత్మగ్ునట్లు –

381
 - సూరుయని వేడ్ – వెలుగ్ు ప్ రకాశించసనట్లు –
- వాయు దయవుఁడు పార ణ దాత్యై, జీవులనస మలయ మారుత్ముల జ్యక ట్లి
నట్లు
- వరుణుడు పాడ్, ప్ంట్ల ప్ రసాదించి అనిదాన మొనరుి నట్లు
- నదసలు ప్ రవహించి పార ణట కోట్ు ఆకలి దప్ుపలు దీరుినట్లు.
- వృక్షములు ప్ుష్ప - ఫలముల ప్ రసాదించి, జీవులకు విశారంత్ర (నీడ) నొసంగ్ు
నట్లు
- జ్ఞఞనసలు – (ప్ రజ్ఞఞన ధనసలు) “మానవ సేవయే మాధవ సేవ యనస –
అనసభవెైక సత్య జ్ఞఞనానందమయులగ్ు చసందసరు.
కసూ
ి రి మృగ్ం త్నలల నసని కసూ
ి రి బుడడనస తెలియక ఎచిట్నో కసూ
ి రి
వాసన వసూ
ి నిదని ప్రువులు దీయునస. ఆలాగే మానవుఁడు త్న యందలి ఆత్మనస
తెలియజ్ఞలక దయవుని వెదసకుత్ూ ప్రువులు తీససినాిడు –
కథలు : -
1. కరుణడు సూత్యడు కాదస, కుంతీ ప్ుత్యరడు.
2. ప్ులి మేక కాదస ప్ులియే.
3. దరిదసరడు అజ్ఞఞనము చయత్నే; నిజ్ంగా శ్రరమంత్యడయ.
4. భగ్వంత్యని నిందించి దూష్టంచడం అజ్ఞఞన హేత్యవు; ప్ రత్ర అంగ్ము ఒక లక్ష
విలువ.
నిరాకార ప్రబరహమయే సగ్ుణముగా వయకిమైన ఘన రహసయమే
“వేదాంత్ము” – దీనికత త్రరవిధ దీప్టకలవసరం -- 1. శాసిర జ్ఞఞనము
2. లలక – సాానసభవములు
3. గ్ురు భోధ.
సమసి “దృశయము” ఆత్ని వయకి రూప్మే. ఈ దివయ రహసయము – ప్రమ
గ్ుహయము – అగ్మయ గోచరము :
ఆత్మ సమృత్ర యనగా : -
దయహాత్మ బుదిు నశించి – (సదసత్ వివేకము) దాందాముల నధిగ్మించి –
(సట థత్ ప్ రజుఞ డె)ై వెైరాగ్య భోధయప్రత్యల – ప్ురుష్ ప్ రయత్ిమున సా సారూప్ జ్ఞఞన
ముఖయనసమఖత్ ప్యనించి “నే నెవరు” -- - - సత్య జ్ఞఞనానస భూత్రని

382
 త్యరీయా వసథ నంది త్రించసట్ే వేదాంత్ ప్రమా వధి.
-------------
“ఒకరి విందస – మరొకరి మందస” – అధికారి అరహత్నస గ్ురింి చి,
త్రింప్ఁ జ్ేయగ్ల అచారుయడయ నిజ్ గ్ురువు!!.
బరహమ చారులు -- శరీర త్రయము (ఇందియ
ర ాదసల)నస. నిగ్రహమనస
అగిియందస హోమము చయయుచసనాిరు. బరహమము నందయ చరించసట్ (బరహామ
భాయసప్రులు) “బరహమ చరయము” – గ్ురు శుశ్రరషాదసలఁజ్ేయుచస – వేదములందలి
తొలి (1/4) “సంహిత్” లనెడ్ భాగ్మునస అధయయన మొనరిి గ్ురుకులవాసమొనరిడ్
వారు.
గ్ృహససథలు -- శబాేది విష్యములనస –ఇందియ
ర ములనే అగ్ుిలందస
హోమము చయయుచసనాిరు. అనగా, విష్యముల నసండ్ ఇందియ
ర ములనస నిగ్రహం
ి చి,
నివారించస వారు: వేదములందలి 2 వ భాగ్ముగ్ రూప ందియుని “బారహమణముల”
నాశరయంచి, యజ్ఞ యాగ్ దాన ధరమ క రత్యవుల నాచరించస వారు. మరియు
సత్ుంగ్త్య, శరవణ, మనన, ధాయన, సదసగ ణాభాయసాదసల వలు సంసార జీవన మొనరుి
వారు.
వాన ప్ రససథడు -- సంసారం యావత్యినస, అరుహలెైన ప్ుత్యరల యధీన
మొనరిి, అరణయములలల భారయతో కూడ కుట్ీర జీవన మొనరుిచస - - - గ్ురాాశరమ
సమీప్మున సనాయసమునకు త్యారగ్ుచసండు వాడు: ఈత్నికత “వేదములందలి
ఆరణయకములు” ఆశరయంప్ఁదగ్గవి.
సనాయసము -- నిరగిియు – శిఖా సూత్ర ప్రితాయగి . . . బరహామ భాయస
ప్రుడు: ఉప్నిష్నమతాశరయుఁడు.
బహూదకుడు -- తీరథ యాత్రలు చయయుచసండు వాడు.
కుట్ీచకుడు -- తీరథయాతారదసలు ముగించి గాని, ముగింప్ శకతి
సామరథుము లేక – కుట్ీ నిరామణ నివాసములతో నసండు వాడు.
హంస (హంససఁడు) -- శాసాిునససారియై – ఆచార సంప్నసిఁడెన
ై
సనాయసట – సాధనలందస లీనమగ్ు ప్ురోగామి.
ప్రమ హంస -- సరాా తీత్ సట థత్ర, యధయషాి చరణుడు, వీరిలల తెగ్లు
గ్లవు:

383
 i. నిరగిి సనాయసట - అంత్ుఃకరణ శుదిు క రకు తీససక ని సనాయసము.
ii. వివిదిష్యవు - దయష్ దృష్ట ర
ి ూప్ – వెైరాగాయది సాధన సంప్నసిడెై,
జ్ఞఞనాప్ేక్షతో చయయు సనాిుసము.
iii. విదాత్ునాయసము –విదాాంససఁడు, దయష్ దృష్ట ి రూప్ము – మిథాయ
దృష్ట ి రూప్ము, జ్ఞఞనోత్ిరము చయయు సనాయసము.
వీరిలల ఒకరికని మరొకక రధికము –
2, 3 కు జీవనసమకతి ససఖము కలదస. 1 కత జీవనసమకతి ససఖము లేదస. పార రబు
భోకి : దాందముల తాకతడ్కత స కుకనస.

ఆరూఢుడు – సేాచాే చరు (ణు) డు. విధి నిష్ేధముల కతీత్యఁడు. ఇత్నిని బంధించస
శకుిలిహ ప్రంబములందస లేవు. ఇట్టి వానినే అవధూత్ యని కూడా అందసరు.
ఉ|| శరషాదిర సాాములు.

అవధూత్ - ప్ూరామందస, సనాయస దీక్ష వహింప్క – భష్

ర యి లెై యధయచాేచరణ
యుకుిలెై యుండ్ననస, వాని యందస – ప్రమహంసాది నామ త్రయము యొకక
వయవహారము లొనరుి చసందసరు. యట్టివారి చరయలందస జ్ఞఞనాజ్ఞఞన విమరశ లెవారు
చయయరు. వీరినే “గిరి – ప్ురీ – భారతీ – సరసాతీ – తీరథ – అరణయ” మొ||
నామములచయ ప్టలుత్యరు.

బరహమ నిష్యఠలు నలుారు. – వీరు అత్యల జ్ఞఞన వెైరాగ్య భోదయప్రత్యలు గ్లిగయు –

మోక్షమందిన మహాత్యమలు – సదూ
ర ప్ త్తాానసభూత్ర నందిన ఘనసలు –
సరాాతీత్యలు.
(1). బరహమ విదసడు – దయహం
ే దియ
ర కత రయల కరిృత్ా ఫలాప్ేక్షల విసరి జంచి, విహిత్ కరమల
నాచరించసనస. విరకుిఁడెన
ై యదృచాే లాభ సంత్యషాి ంత్రంగ్ుడు.
(2). బరహమ విదారుఁడు – సరా కరమ సనాయసట – నిష్కరుమఁడు, కరామతీత్యడు. త్ట్సథ
సాక్ష్ భూత్యడు – దాందాాతీత్యడు: సతాయదిగ్ుణ కరమల నెల ు విడ్చిన (ఉతీిరుణడెన
ై )
వాడు. (1) కని అధికం. (1), (2) వీరిదర
ే ి యందసనస పార రబుముండ్యు అసత్యముగా
నసండునస.

384
(3). బరహమ విదారీయుఁడు -- సహజ్ఞమనసక రాజ్ యోగీందసరడు. దయహా తీత్ సట థత్ర.
లయ లీనాదసలకు నోచస క ని ప్రమ యోగీందసరడు. సమాధి సట థత్యఁడు. ఇత్రులు
మేలొకలిపన లేచి ఆహారమునస గొని సరాదా నిదింర చస వాని వలె జ్గ్త్యినస మరచి
నిరిాకలప సమాధి యందసండు వాడు. వీని యందస పార రబుము కలిగయుండ్యు
లేకుండునస. ఉ|| అజ్గ్ర మహరి.ష
(4). బరహమ విదారిష్యఠడు -- కూట్సథ చెైత్నయమున – నిరిాకలప సమాధిలల అఖండ
(అచల – అనంత్ – అదసభత్) తయజ్య రాశి యై సరాకాల సరాావసథలలునస వెలుంగ్ు ఏక
రూప్ుఁడెై పార రబుము ఏ మాత్రము అంట్ని మహామహుడు: సరాాతీత్ సట థత్ర: దీనిని
మించినది మరొకకట్ట లేదస: అదిాతీయ సట థత్ర.
మాయా (సవ )రి శకతి ప్ రభావము -
ద ంగ్ “కమండల – కాషాయాంబర ధారణ” కని – అంత్ుఃకరణ మాలినయప్ు శుదిు
మేలు!
“త్లలు బోడెన
ై – త్లప్ులు బోడౌనా” – వేమన. ఎవాడు త్రరకరణాంత్ుఃకరణ ప్రిశుదు
– నిషాకప్ట్య – నిరభయము గ్లవాడయ అట్టివాడు శరాత్ వసిములనస
ర ధరించిననస,
ప్ూజుయఁడయ –
కాని కేవలం బయట్ “సవ ”రి ని వదలి నంత్ మాత్రమున, లలని “సవ ”రి – ప్ రకృత్ర – మనససు
– మాయ - ససలభముగా వదలునా? “సవ ”రి కాముని ముదర – Seal –
1. త్లలు బోడ్ యై – బూడ్ద ప్ూత్లు – రుదారక్ష మాలలు – జ్డలు – బవిరి
గ్డడము – కావి గ్ుడడలు – కపాల హసిం – శమశాన జీవనం – ఇదయ ఆఖరు ఘట్ిం - - -
-కాని ప్రమ శివునిఁగ్ూడా గ్ంగా పారాత్యలు వదలలేదయ!!
2. ప్రణ – ఫలాది కంద మూలములు భక్ష్ంచి – గాలి ప్వలిి – వన నివాస మొనరిి
ససదీర ా ఘోర త్ప్మాచరించిన – ప్రాశర, విశాామితారదసలనస “కామ”
దాససలుగ్ఁజ్ేసటన మాయా (సవ )రి శకత,ి ఇక త్రరకాల ష్డర సోప్ేత్ దివాయనిముల (ప్లావులు
– మసాలాలు మొకుక) – త్రని, కామ కథా పారాయణ శరవణా (నవలలు) సకుిలు –
నాట్కములు – సటనిమాలు – డాయనసులు – కుబుులు (Night Clubs) నాశరయంచి
బరత్రకే సామానసయలనస ససలభముగా వదలి ప్ట్లి నా?

385
386
 14 . యోగము
(అష్ ు ాంగ యోగము)
-- ప్తాంజలి.)

ప్ావేశిక

భకటుడట -- బయట
యోగి -- లోప్ల
జఞఞని -- లోప్ల, బయట కూడ భగవ్ాంతుని చూతురు.
కరమయోగి -- భగ్వంత్యని (ఎకకడనస) చూడడు.

శివ్ శకిు స మరసయ మే యోగము –

నిగరివనని కూడ గరివాంప్ రాదు.
“ఆతమ సుుతి - ప్రనిాంద” లు సమానమే.

చితు వ్ృతిు నిరోధము -- యోగము –

మాంతా –హఠ – లయ –రాజ యోగములనియు –
జీవేశవరుల సాంయోగమే -- యోగమనియు –
భోకుృ – భోజయ – భోగములకట బాహమ భావ్మే -- యోగమనియు –
జఞఞతృ – జఞఞన – జేయ
ఞ ముల ఏకతవమే -- యోగమనియు –
అనగ తిాప్ుటీ రాహితయ – అద్వవత స్ట ూతి యే యోగ మనిరి.
---------------------------

387
 -- ఆత్మ యందస శాశాత్ జీవనమే “యోగ్ము”
-- అంత్రాభగ్మున మనోధారణమే “యోగ్ము”
-- యోగ్మునకు శరీరము సమాధి.

జ్యము
పార ణ (బంధము) = యోగ్ము (హంస) –అజ్ప్ గాయత్రర.
జ్యము
మనో (బంధము) = జ్ఞఞనము (ఓం) - జ్ప్ గాయత్రర

“పార ణ + మనో” లయము = రాజ్ యోగ్ము.

అజ్ప్ (హంస) + ఓం (జ్ప్) = హంసోం - సోహం

మారుత్ర + మనససు
త్నయ + త్ండ్ ర
(త్ండ్ ర త్నయుల ఇకయము)
జ్ఞఞనము + యోగ్ము = రాజ్ యోగ్ము
త్ండ్ ర త్నయుల ఇకయము
జ్పాజ్ప్ గాయత్రర
= “సోహం” మంత్ర జ్ప్ం

“చత్యరేాద మహా వాకయములు” -- (శుక రహసోయప్నిష్త్)

-- వేదాంత్ ప్ంచదశి. అధాయ. 5.
1. ప్జ్
ర ఞఞనం బరహమ (ఋగేాద ఐత్రేయారణయకం)
2. అహం బరహామసటమ (యజురేాద . బృహదారణయకం)
3. త్త్ామసట (సామ వేదం . చాందయగ్య)
4. అయమాతామ బరహమ (అధరాణ వేదం)
వీట్ట దాారా “ప్ రత్య గాత్మ” – “ప్రమాత్మ” ల కభేదమనియు – తానే ప్ర
బరహమ మనియు తాదాతాముప్త్రితో నవిచిేనిముగా అనససంధించసట్ే “యోగ్” మన
బడునస. యోగ్ము “సత్య దరశన” – యదారథ శాసిము. ర కారయ రూప్ వేదాంత్ము.
నిత్య నిరమల శనభత్మన
ై – ప్రిశుదాుత్మ – సంసకృతీ అభాయసము.

388
 ఈ యోగ్ము 2 విధములు :-
గ్ల వారికత - జ్ఞఞన యోగ్ము - రాజ్ యోగ్ము -
బుదియో
ు గ్ము.
చిత్ి ప్రిప్కాము
లేని వారికత – అషాఠంగ్ – అభాయస – పార ణాయామాదసలతో
కూడ్న యోగ్ము.
మనససునస ఇందియ
ర ముల దాారా బాహయ ప్ రప్ంచముల విష్యముల ప్ట్ు
పోనీయక, అడ్,డ అంత్రుమఖ మొనరుిట్ే “యోగ్ము” – మనో వృత్యిల లయము ,
సమ చిత్ిత్, అమనసకసట థత్ర. మోక్షము యోగాభాయస ఫలము.
మోహ నాశమే మోక్షము. బాహేయందియ
ర వృత్యిల (విష్యాసకిత్నస),
అంత్రుమఖ మొనరిి బరహమ ప్రం చయయుట్చయ, ఆకృత్ర లేని మనససు “భమ
ర ర కీట్
నాయయమున” – బరహామ కారము చెంది, బరహమమేయగ్ునస. ఇది యే యోగ్ ప్రమా
వధి.
జ్ఞగ్రత్ ి – దయవుని సారంలల జీవుని సారం (శృత్ర) మేళ్వింప్కుని అప్శృత్ర
యగ్ునస. కావున దెైవిక గ్ుణములు (అభయం సత్ా సంశుదాుుదసల) – అలవరచసక ని
త్రరకరణ శుదిగ
ు ా, బరహామ భాయసప్రుడు గావలెనస.
యోగ్మునకు – భకత,ి వెైరాగ్యము లత్యంతావసరము.
యోగ్ము : -
(a)
చిత్ి శుదిు లేని మందాధి కారులకు (1), అభాయస యోగ్ము (b)
= పార ణాయామము (c)
---- (a) పార కృత్ము మంత్ర యోగ్ము
---- (b) వెైకృత్ము లయ యోగ్ము అషాి ంగ్ యోగ్ము, అష్ ి సటదసుల
ప్ రసాదించసనస
---- (c) కుంభకము హఠ యోగ్ము
Intellectuals తారక1
ఉత్ిమాధికారులకు (2) జ్ఞఞన యోగ్ము = రాజ్ యోగ్ము సాంఖయ2 విధములు
అమనసకము3

389
భమ
ర ర కీట్క నాయయమున (a) సాధా (సహజ్) రేచక ప్ూరక కుంభక సాధన.
21,600 అజ్పా మంత్ర (b) “లయ”- ఉచాేాస నిశాాసములతో నామ జ్ప్మునస
సాధన సంధించసట్ (పార ణా పాన లయంచసట్).
(c) పార ణ ధారణ సాధన. హఠ యోగ్ము – రేచక ప్ూరక
బంధం

ప్ై త్రరవిధ పార ణాయామ యోగ్ులుకునస –

1 2 3
యమ, నియమ, ఆసన ప్ూరాాంగ్కములు
4
పార ణాయామములు
ష్ట్ిక రంబులందస “మనో పార ణ” ధారణ
5 6 7
ప్ రతాయహార, ధాయన, ధారణ ఉత్ిరాంగ్ంబులు
8
సమాధసలు
(1). యమము – అహింస, సత్య అసే ియ, బరహమ చరయ, అప్రి గ్రహములు
(2). నియమ :- శరచ, త్ప్,సంతోష్, సాాధాయయ, ఈశార ప్ రణటధానము.
(3). 84 ఆసనములు – ఆసన సటదిే నందిన త్రాాత్
(4). త్రాాత్ పార ణ నిరోధన సాధన. క రమ పాణాయామము –

జ్ఞఞన (రాజ్) యోగ్ము 3 విధములు (సాంఖయ, తారక, అమనసకము)

తారకంబు మన శుశదిు కారకంబు|
సాంఖయ మాత్మ సారూప్ విచారకంబు|
అనసభవ జ్ఞఞన మమనసక మట్లుగాన|
నాదయ మఱ్గింత్య మొదల నీవవధరింప్ు|
శాంభవి – భూ
ర మధయమున “చిదంబరము”నస –
(చిదాకాశము) దహరాకాశము

390
 ప్రాశకతి యే = బందస రూప్ము : అబందసవు నసండ్ – ప్రా, ప్శయంతీ,
మధయమా, వెైఖరీ అనస చత్యరిాధ వాకుకలు ప్ుట్ినస.
= క్షేత్జు
ర ఞ డు = చెైత్నసయండు = జీవుడు = కళ్
శబే బరహమము = నాదము
జ్ఞఞనము = శాసిర + అనసభవ + ఆచారోయప్దయశ జ్నయము

బరహమ జ్ఞఞన ముదయంచసనస. ఇదయ జ్ేయ

ఞ ము – హృదయమున ప్ రత్యక్షముగ్
భాసటలుునస.
యోగ్ము

అష్ ి సటదసులు అభాయస యోగ్ము జ్ఞఞనయోగ్ము = భగ్వ జ్ఞఞనయోగ్ము

+ (పార ణాయామ) = కత రయా యోగ్ము = (రాజ్ యోగ్ము)
ఆత్మ జ్ఞఞనము ససలభ లభయ జీవ
బరహ్మయకయ ప్రమా వధి

పార కృత్ వెైకృత్ కుంభక “శరద,ు భకత,ి దాయనము”

మంత్ర యోగ్ము హఠ 3 అంగ్ములు
లయ గ్ంభీరాంత్ుఃకరణులగ్ు మహాత్యమలు
1 2 3 4 - అగాధ మానససలు – ప్రమ ప్విత్యరలు
యమ, నియమ, ఆసన, పార ణాయామ - విజ్ఞఞన ఘనసలు
(ప్ూరాాంగ్ములు 4)
5 6 7 8 అరిష్డారాగదిఅజ్ఞఞనగ్ుణములు నశించి -
ప్ రతాయహార, ధాయన, ధారణ, సమాధసలు చత్యసాుధన సంప్త్రి వలన, బరహమ పార ప్ట ి,
(ఉత్ిరాంగ్ంబులు 4) నిరత్రశయ ససఖానంద పార ప్ట ి -

పార ణ వాయన, అపాన, ఉదాన, సమాన,

5 పార ణములు + అంత్ుఃకరణ చత్యష్ యము
ి + 5 + 5 = దశరందియ
ర ములు యొకక:-
ఔదుత్ుము నశించసనస. చిత్ి శుది.ు అష్ ి సటదసులు – బరహమ పార ప్ట ి

391
 1. భగ్వదసపాసన
2. ధాయన నిష్ ఠ
3. ఇందియ
ర జ్యము
4. మనో నిగ్రహము
5. దాందాాతీత్త్ాం
1. యమ :- అహింస, సత్యం, అసే ియం, బరహమ చరయ, అప్రిగ్హ
ర థ.
2. నియమ :- శరచ, త్ప్, సంతోష్, సాధాయయ, ఈశార ప్ రణటధాన.
3. ఆసన :- 64.
4. పార ణాయామ :- 21,600 హంసలు, అజ్ప్ గాయతీర జ్ప్ము.
యోగ్మునకు శరీరము సమాధి : “నెైత్రక – మానసటక – ఆధాయత్రమక” – అభుయనిత్ర
సమాధి వలునే పార ప్ట ించసనస. సమాధి 3 విధములు. 1. సవికలప 2. నిరిాకలప 3. విదయహ
కైవలయములని.
యోగ్ మనగా – సంయోగ్ము – కలియుట్ – జీవ బరహ్మమకయము – ముకతి – మోక్షము –
సా సారూపానందానసభవమునకు తోడపడు ఉపాయము లేక సాధన మారగము:
చిత్ి వృత్రి నిరోధమే యోగ్ము
నివృత్రి సట థత్రయే యోగ్ సాధన ఫలము.
ఈ సట థత్ర చిరత్రాభాయస – వెైరాగ్యముల వలుఁ గ్లుగ నస. అభాయస మనగా
శాసవ య
రి విధాన సాధనలు. వెైరాగ్యమన – ఇహ ప్ర ససఖముల (విష్య) ప్ట్ు
త్రరకరణాలా, అనిత్యములని – విముఖత్.
చిత్ి వృత్రి (అంత్ుఃకరణ) నిరోధము – బాహాయంత్రిందియ
ర విజ్య ఫలము
విష్య వాంఛలకు నీవు వశుఁడుఁగారాదస. నీ కవి భోగ్యమై – వశయమై
యుండ వలెనస. యజ్మానసఁడు భృత్యయఁడు గా మారడం శనచనీయ – విషాద –
వెైప్రీత్యము – ప్ రమాద భరిత్ము – ఇదయ మోక్ష ప్థ సాధన నిజ్ విధానము.
శను|| శనరతారదీ నీందియ
ర ా ణయనేయ సమయమాగిిష్య జుహాత్ర
శబాేదీ నిాష్యా ననేయయందియ
ర ాగిిష్య జుహాత్ర
తా|| క ందఱ్స జ్ఞఞనేందియ
ర ములనస నిగ్రహం
ి చస చసనాిరు. క ందఱ్ా యందియ
ర ముల
విష్యములనస నిగ్రహించస చసనాిరు.
-- భగ్వదీగత్, అ, 4, శను. 26.

392
 సమాధి సట థత్రలల జ్ఞఞనేందియ
ర ముల నిగ్రహం
ి చసచస, సమాధయవసథ నసండ్
మేలొకని ప్టదప్ (జ్ఞగ్రదవసథలల) ఇందియ
ర (బాహయ) విష్యములనస నిగ్రహం
ి చస
చసనాిరు.
సమాధిని “ధరమ మేఘమందసరు” – బారహమమ సట థత్ర – అనగా బరహమత్ా (జీవ
బరహ్మమకయ) సాథయ నసండ్, “బరహమ వాకుకలనస” – ఉప్నిష్త్్ి వచనములనస-
“అదెైాతామృత్ కుంభ వృష్ట ి ని కురిప్టంచసనస. అందసకే వేదముల పౌరుష్ేయములని
ప్టలువఁ బడునస.
మోహ నాశమే – మనో నాశము – మోక్షము. పార ప్ంచక (బాహయ)
విష్యముల నసండ్ – మనససునస (ఒక మొండ్ – బండ కుకకనస ఆమేధయ
భక్షణాభాయసము నసండ్ – గొలుసస తోలాగి నట్లు) బలతాకరముగ్ లాగి – యీడ్ి,
అంత్రుమఖ మొనరిి, లక్షయము నందస (గ్ురూప్దయశ ధయయయము నందస) – ప్ురుష్
ప్ రయత్ిమున – శరదాు భకుిలతో – క రమా భాయసమున – ప్ రణవ ధాయన (మానసటక)
బలమున – లగ్ి మొనరిడమే “యోగా భాయస కత రయ – బరహామభాయస సాధనము”
అందసరు.
అషాి ంగ్ రాజ్ యోగ్ము –
యోగాంగ్ సాధన ఫలము : -- చిత్ి శుదిు – ససలభ మోక్ష ప్ రదాయని.
-- సదసగ రు శుశ్రరష్
-- ప్ంచ శ్రల జీవనము
జిజ్ఞఞససవున కత్య వసరము.
1. ససదీర ా క రమ శాసవ య
రి సాధనాభాయసముల వలు – సమసి పాపాది – మల – విక్షేప్ –
ఆవరణలు (వాసనలు) నశించి వివేకోదయమ,ై మూల కారణమగ్ు జ్ఞఞన ప్ రకాశము
లభంచసనస.
2. అష్ ి సటదసులు – త్మ త్మ దివయ విభూత్యలనస ప్ రసాదించసనస.
3. బరహమ జ్ఞఞనము – అప్రోక్ష్నస భూత్ర – అమర అనశార శుభ శాంత్యలు
చయకూరుినస.
సూ
థ ల (కత రయా) రూప్మున- “సాషాి ంగ్” నమసాకర మనిన – 8 అంగ్ముల
జ్యము తోట్ట నమసాకరమని అరథము. “అషాి ంగ్ యోగ్ ప్థ” సాధకుఁడు గ్ురు
దయవుని పాదముల చెంత్ వార లి ఆశ్రరాదింప్మని వేడు క నసట్.

393
 అషాి ంగ్ రాజ్ యోగ్ము యొకక భాగ్ములు 2 : -
1 2 3 4
ప్ూరాాంగ్ములు – యమ – నియమ – ఆసన - పార ణాయామములు

యోగ్
అంగ్ములు 5 6 7 8
8 ఉత్ిరాంగ్ములు – ప్ రతాయహార – ధారణ – ధాయన – సమాధసలు
“యమాం”గ్ సాధన ప్రుని “సంయమి” యందసరు.
ఇందస “సంయమీందసరడు” – “యమ” ప్దవికత సరాారుహఁడు.
యోగా షాి ంగానస షాఠనము తో చిత్ి మాలినయము తొలంగి, వివేక ఖాయత్ర
సటదం
ిు చసనస. అష్ ి సటదసులు పార ప్ట ించి, ముకత,ి (మోక్షము) త్థయము.
మానవుఁడు మాధవుఁడగ్ునస.

యమము -
1 2 3 4 5 6
శను|| అహింసా, సత్య, మసే ియం, బరహమచరయం, దయా, రజవం|
7 8 9 10
క్షమా, ధృత్ర, రిమతాహార, శరశచం, చయత్ర యమాదశ||
1. అహింస: - త్రరకరణములా “హింసా వరి జత్ం” – దీని వలు సహజ్ శత్యరవులు కూడా
మిత్యరలెై చరింత్యరు. జీవ కారుణయము – దయ – ప్ేమ
ర . ఫలము – అజ్
వాయఘాొదసలు సహజ్ శత్యరత్ామునస మాని సహచర జీవు లగ్ునస.
2. సత్యము:- యదారథ భాష్ణము – వాకుశదిు నిచసినస – ఏకత్ాం త్రరకరణ శుదిే
ఫలించసనస.
3. అసే ియం:- అనాయయ – ఆశాసవ య- రి చౌరాయరి జత్ దరవాయదసలునస
ప్రిగ్హ
ర ింప్ఁకుండుట్. యదృచాిలాభ సంత్యష్యి ఁడెై దయహ ధారణ
నిమిత్ి మాత్రమేననియు, కరివయము గాదనియు జీవించఁదగ్ునస.
ఎవారిని, దయనినినిి ఆశింప్రాదస. ఇచిిననస తీససకోరాదస.
అప్రిగ్హ
ర ము.

394
 ఫలము – అసే ియ సటదసునకు, అజ్ఞఞత్ నిధి నిక్షేప్ములు ఎచిట్ నసనివి.
త్ముమ ప్రిగ్హ
ర ం
ి ప్తామై వలచి వచిి ఆహాానించసనస. ధనారజన – రక్షణ –
కాంక్ష్ది కేశ
ు దూరుఁడెైనవానికత, ప్ూరోాత్ిర జ్నమ రహసయము,
జ్నమమాకసటమకమా? అనాదియా? అనిత్యమా? నిత్యమా యనస చింత్లు
ప డమునస.
4. బరహమ చరయము – గ్ుహేయందియ
ర సంయమము (సూ
థ లారథము) మనససునస సరాదా
బరహమ యందస చరించసనట్లు చయయుట్ే (సూక్ష్మరథము) – ఇది ఉప్ రత్ర
వంట్టది. ఫలిత్ము – బరహమచరయ సటదసునకు అప్ రత్రహత్మగ్ు శకతి
సామరథుములబుునస. “బరహమ చరయమే బరహామభాయసము” నిష్–ఠ ధాయనము – తీవ ర
సాధన చరయ – యోగ్ కత రయా సాధనమున అత్యంత్ ముఖయమైన భాగ్మిది.
5. దయ – కరుణ – మారువం – (భజ్నాది భగ్వదభకతి వలు) హృదయము నవనీత్
త్యలయమై – విశాలమై – భౌత్రక ప్రిధసలునస మీరి “దయాసాగ్ర”
త్యలయమగ్ునస.
6. ఆరజవం – త్రరకరణెైకయం – ఏకాకార బుదిే
7. క్షమ – ఓరుప – సహనము.
8. ధృత్ర – సత్య నిష్ ఠ యందస సట థరత్ాం.
9. మితాహారం – మిత్ – క రమ – లఘు – సత్ా – (ప్ునీత్) ఆహార సేవనం –
10. శరచం – బాహాయంత్ర శుదిే – (యమ + నియమములు ఇందయ యమిడ్ యునివి).
ఈ ప్ రథమాంగ్ సాధన విజ్ేత్ యే “యమ” ప్దవికత ఆరుహడు: యమ
సాధనా ప్టరయుని “సంయమి” అందసరు. ఇవి సరా సాధకులకునస మహా
వ రత్ములు. “అహింస” – ప్ రథమాంగ్ములల – ప్ రథమ పాదము గ్దా! ఈ
ఒకక గ్ుణ పార ధానయంతో గౌత్ముఁడు బుదసుడయయనస. కఠిన కరకశ
పాష్ండ వాయధసడగ్ు వాలీమకత హృదయము నవనీత్మై, కౌర ంచ మిథసన
వియోగ్ (దసుఃఖ) శనక త్ప్ ిమై – దరవించి “రామాయణ” గ్రంధ రూప్ము
దాలిి, అత్ఁడు ఆది కవి యయయనస. “దయ – ప్ేమ
ర ” ఈశార ప్టరయ మణట
రాజ్ములు.

395
 ఇక బరహమనిష్యఠల ప్ూజ్ఞ (మంత్ర) ప్ుష్పములఁజూడుడు : -
శను|| అహింసా ప్ రథమం ప్ుష్పం ప్ుష్పమిందియ
ర నిగ్రహం|
సరా భూత్ దయా ప్ుష్పం క్షమాప్ుష్పం విశరష్త్ుః|
శాంత్ర ప్ుష్పం త్ప్ుః ప్ుష్పం ధాయన ప్ుష్పంత్దెైవచ|
సత్యమష్ విధం
ి ప్ుష్పం విషోణ ుః ప్వరత్రకరం భవేత్||
“యమ నియమములు” – రండునస, నీత్ర వరినమున కేరపడ్న విధసలు.
యోగాభాయస సౌధమునకు ప్ునాదసలు. ఇవి సససట థర మైనంత్నే యోగ్ సటదసుల ప్ రభావము
దయయత్ మగ్ునస.
సూ|| శరచ, సంతోష్, త్ప్సాుాధాయయేశార ప్ రణట ధానాని – నియమాుః||
-- సాధనపాదము. సూత్రము. 32.
నియమ :
1 2 3 4 5
శను|| త్ప్సుంతోష్ మాసట ికయం దాన మీశారప్ూజ్నం
6 7 8 9 10
వేదాంత్ శరవణం చెవ
ై హమీరమత్రశి జ్పో వ రత్ం||
అలాపహార – మిత్భాష్ణ (మౌన) – ఏకాంత్ వాస – మనో నిరోధ బరహామభాయసం.
తా|| 1. త్ప్ససు – చితెకత ి ాగ్ర ధాయనము – ఇందియో
ర దయాగ్మునస అణచి – అంత్రుమఖ
మొనరిి – “త్ప్టంప్ఁ”జ్ేయుట్. ఇది యోగ్ సాధనకు పార ణ ప్ట్లి .
దాందాసహనము – ససఖ దసుఃఖ – శ్రతోష్ ణ – క్షుత్రపపాసలు –
మానావమానములు – నిగ్రహానసగ్రహ పార ప్ుిలు మొ|| నవి.
సటదఫ
ిు లం – విక్షేపావరణలు నశించి – అష్ ి సటదసులు – సరాాభీష్ ి సటదిు పార ప్ట ి
– చిత్ిము ప్ రప్ులుమై – చాప్లయము నశించసనస. సంకీరన
ి –భజ్న – ఆరాధన – భకతి
భావములు సహకరించసనస. త్ప్ససు పాకమునకు అగిి వంట్టది. ఇది లేకుని కరమ
బీజ్ములు దహింప్బడవు. (త్పోగిి జ్ఞల మహిమ) –
2. సంతోష్ము – త్ృప్ట ి ఆనందము “యదృచాే లాభ సంత్యష్ట త
ి ో దయహ యాత్ర
(పార రబాునసభవం) సాగించసట్. నిత్య త్ృప్ట ి – మనశాశంత్ర -, అంత్ుఃకరుణ శుది,ు
మనోనిగ్రహము వలు అపార శకతి పార ప్ట ించసనస. అరిష్డారగ నిగ్రహ సథ థరయమునస.
మైత్రర – అందరి యడల – సదిాష్యములందస.

396
 కరుణ – దసుఃఖిత్యల ప్ట్ు – దసుఃఖ నివారణాసకతి – భూత్ దయ.
ముదిత్ – (సంతోష్ము) – ససఖము – ప్ుణయ కారయముల ప్ట్ు.
ఉప్ేక్ష – ఉదాసవనత్ – దసరామరుగలు – పాప్ కారయములందస.
ఫలము – ఆశ అంత్రించి మహదానందము – షోడశ కళ్ల వికాశము –
మహాత్యుఖము “ఆనందయ బరహమ” – ససరగ్ుణ ఆమోదము – అససరగ్ుణ
నిరాదరణము. ఈ సాధనల వలు – అప్ర శకతి – నిగ్రహము – ప్ునీత్త్ాము లభంచి
“మానవత్ాము – దివయత్ాముగ్” ప్రిణమించసనస. సరా శుభములు చయకూరి, లలక
కలాయణ ఫల ప్ రదాత్ యగ్ునస. సత్ా శకతి బలీయమై (ప్ునీత్మై) మనోజ్య నేత్
సరాాతీత్ సట థర – సట థత్ ప్ రజుఞ ఁడు. మానసటక శకుిలు ప్దే యత్యిన అదసభత్ లీలా
త్రంగిణటని ప్ రదరిశంచసనస. ప్ రప్ులుత్ – ప్ రసనిత్ – సట థత్ ప్ రజ్ఞ తో కూడా నిగ్రహానసగ్రహ
శకుిలు కూడ (సటదు లక్షణములు) దయయత్ మగ్ునస.
శరచము – (బాహాయభయంత్ర) – సరేాందియ
ర మాలినయ నాశము – త్రరకరణ
శుదిు – త్రరదశ ఏకత్ాము – సాినాదసల చయ దయహము, అంత్ శశత్యరలగ్ు కామ కోర ధాది
అరిష్డారగములనస – ఇందియ
ర నిగ్రహాది, వివేక వెైరాగ్య భోధయప్రత్యల వలు నిరి జంచసట్.
సటదిు ఫలము – దయహము నందస (ప్ునరజనమయందస) విరకిత్ – జుగ్ుప్ు –
రోత్ – త్దీత్ర
ర గ్నే ప్ర కామినసల శరీరములందస కూడా హేయ భావము. తీవ ర వెైరాగ్య
ఫలము.
ఆసట ికయము = విశాాసము (ఆత్మ – భగ్వంత్యని యందస).
దానము – బరహమ వేత్ల
ి కు – సాధస సత్యపరుష్యల కాశరయ మిచసి
ఆశరమములకు – ఆరుిలకు – దివయ (ససర) గ్ుణ ప్ రభావ సమసి ప్రోప్కార
సత్్ియత్ిములకు – త్రరకరణాల సాయ ప్డుట్. సతాపత్రదానం గోప్యమైయుని
ఫలమధికం.
ఈశార ప్ూజ్ – ఆత్మ ప్ూజ్ లేక ఈశార ప్ రణట ధానము మరియు “మానవ
(మాధవ) సేవా త్త్పరత్ – నిషాకమ భకతి – అరిన – ఆరాధన – అష్ ి విధ
ప్ుష్పములతో మరియు అరథ భావ సహిత్ “మంత్ర ప్ుష్పములతో జీవ దయవునకు (త్న
యందసని ఆత్మ ప్రంగా) సరా కరమలు ఉపాయనముగ్ సమరిపంచస “మనోవృత్రి” –
మానసటకారాధనము.

397
 ఫలం : - నిరిాఘి యోగ్ సటదిు పార ప్ట ి – ఉపాసనా ఫల సటది.ు వేదాంత్
శరవణము – శాసిర ప్ఠన – శరవణ – మననాదసలు గ్ురూప్దయశ ప్ రవచన – భోధలు
వినసట్.
లజ్జ – బరహామభాయససల కనరహమైన “త్లంప్ులు – మాట్లు చయత్లందస” సటగ్ుగ
గ్లిగ సనామరగ గ్త్యఁడగ్ుట్ –
మత్ర – జ్ఞప్ట ి – ప్ రజ్ఞ – యఱ్సక అనగా బుదిు – అనగా దయహత్రయ –
అవసాథత్రయీతీత్ శుదు భోధ సారూప్మే “తాననస సట థరత్” – ఏక లక్షయ బుదిు –
జ్ప్ము – ప్ రణవ – హంస – దాుక్షరి – త్రుక్షరి – ప్ంచాక్షరి - - - - మొ||
మంత్రముల జ్ప్టంచసట్ - - ఇష్ ి దెైవ నామ మంతోరచాేరణముతో హృదయమున ప్ర
బరహామనస సంధానముగా ధాయనించసట్.
వ రత్ము – బరహమ నిష్యఠని నిత్య కృత్యములనిియు వ రతాచరణ క రమ
విధానమున సాగి పోవుట్. మోక్ష ప్రయంత్ము “వ రత్ రథ” మాగ్రాదస.
సాాధాయయమనగా – ప్ రణవాది మంత్ర జ్ప్ము – మోక్ష శాసాిుధయయనం –
పారాయణాదసల సటదసేల ఫలము – దయవ – ఋష్ట – సటదాుదసలు – దరశనమిత్యిరు.
దివయ దరశనములనంత్ము – దివయ లలక సంచారము కూడా సంభవము –
ఆసనము – 84 లల ససఖ – సట థరత్లు గ్లదయ – ససలభాసనమే –
ఆచరణీయము. సటదు – ప్దామసనములు ముఖయము – ఇవి కాయ శుదికు త సాయ
ప్డునస. ఏది బరహామ నిష్కు
ఠ సాయ ప్డునో, అదియే “బరహామసన” మనఁబడునస.
“సట థర ససఖమాసనం” -- ప్త్ంజ్లి.
అనంత్ వససి ధాయనం వలు (ఆకాశం, సాగ్రం, హిమవత్పరాతాదసలు మొ|| )
ఆసన సట థరత్ాం పార ప్ట ించసనస.
ప్దమ, వీర, భదర, సాసట ిక, దండ, సోప్, ప్రయంక, కౌర ంచ, నిష్ద హసట ి, ఉష్ ,రి
శ్రరష, మయూర, హల, కుకుకట్ మొ|| 84 ఆసనములు గ్లవు.
శను|| “వాయహృత్ర సంస ప్ రణవాం గాయతీరం శిరసాసహ|
త్రరుః ప్ఠేదాయత్ పార ణుః పార ణాయామసు ఉచయతయ” || -- మనసవు.
పార ణాయామము – అభాయస యోగ్ము : - 3 విధములు.
శాాస ప్ రశాాసముల యొకక సంచారమునస నిలుపట్ –
1. పార కృత్ము = మంత్రయోగ్ము (ధాయన)

398
 2. వెైకృత్ము = లయయోగ్ము.
3. కేవల కుంభకం = హఠ యోగ్ము.
1. పార కృత్ము- అనగా, మంత్రయోగ్ము – అజ్ప్ (సహజ్) జ్ప్టంప్కనే
జ్ప్టంచస గాయత్రర లేక హంస మంత్రము.
ఈ మంత్ర యోగ్ము – 4 విధములు
అజ్ప్ము = 15 x 60 x 24 = 21,600 “హంసలు” – రోజుకు ఉచాేాస
నిశాాసములు.
జ్ప్ము = సోహం (ఓం + హంస) = జ్పాజ్ప్ గాయత్యరలు.
కత రయ = పార ణ లయము (త్ండ్ ర త్నయుల ఐకయము)
సమరణ = మానసటకం – పార ణ ధాయనం.
- మంత్ర యోగ్మున – ఋష్ట , ఛందససు, దయవత్ బీజ్ము, శకత,ి ధాయనము,
మొ|| వానితో, తొలుత్ “ఓం” ప్ రణవము తోనస, నడుమ ఇష్ ి దయవత్ (ఉపాసనా దెైవ)
నామమునస, క ననస, చత్యరథుంత్ము గ్ల మంత్రము నిష్ ి సటదకిు ై జ్ప్టంచసట్ జ్ప్ రూప్
మంత్ర యోగ్మనఁ బడునస.
- వేద మంతోరచాేరణ ప్ూరాకముగ్, శరరత్ సామరాిది కరమల నాచరించసట్
కత రయా రూప్ మంత్ర యోగ్ము.
సరాకాలములందసనస, నిత్య నిరంత్రముగ్ కాల సథల నిష్ేధము లేక,
భగ్వనాిమ సమరణము – సమరణ రూప్ మంత్ర యోగ్ మందసరు.
మంత్ర జ్ప్ము యొకక – సౌలభయ – ససఖ – క్షేమ – కారణములిందస
తెలుప్ఁబడ్నవి.
“ఆత్మ యందస శాశాత్ జీవనమే యోగ్ము” – అనగా అంత్రాభగ్మున
మనోధారణమని మాట్.
“ఓం” ప్ రణవ ధాయనము మొ|| “సోహం” మంత్రము వరకు గ్ల సగ్ుణ,
నిరుగణ మంత్ర జ్ప్ సముదాయము, వయకుిల, విభని, విశాాసాభరుచసల గ్ురర
ి ం
ి గి,
ఆచారోయత్ిములు ఉప్దయశించసట్ భావయము. –
శ్రర రామ, శ్రర కృష్,ణ తారక, రామ తారక, శివ ప్ంచాక్షరి, అషాి క్షరి,
దాాదశాక్షరి, షోడశాక్షరి, కలి కలమష్ నాశన మంతారదసలు . . . హంస – గాయత్యరల
వరకు –

399
 అనసభవించని కలిమి వలె – ఆచరణ లేని ప్ రజ్ఞ నిరుప్ యోగ్ము –
నిష్్ియోజ్నము. ప్ండు గాని ప్ుష్పము (గొడుడ ప్ువుా) వలె.
త్త్ా సాధన - సాఫలయమునకు –
1. శాసిర జ్ఞఞనము
2. గ్ురు వాకయము మూల కందములు
3. సాానసభవము.
మరియు –
ప్ రయత్ిము - (Effort)
విశాాసము - (Faith)
ఆరి ి - (Urge)
అభాయసము - (Practice)
వెైరాగ్యము - (Detachment) అత్యవసరము
“కోట్ీశారుఁడెై అజ్ఞఞనిగా బరదసకుట్ కని –
ససజ్ఞఞని యై భక్ష్ట్న మొనరుిట్ మేలు”
మనో నిగ్రహ మొకకట్ే (సంకలప రాహిత్యము) సారూపోదాురమునకు
చాలునస (సంకలప ధాయనము) –
హ్చిరిక – మానవుని నసండ్ వెడలిన సమసి వృత్యిలు – సంకలపములు –
(సూ
థ ల – సూక్షమ) – రాగ్ దయాషాది సరా భావములు, ప్రిభమి
ర ంచి, త్యదకు కరి నే
చయరునస. కాని, యప్ుపడు, దారుణాసిములవలె
ర అప్ రత్రహత్ శకతత
ి ోయధాసాథనమున
“యదాభవో త్దభవత్ర” గ్ చయరునస. సరా సంకలపముల గ్మయ సాథనము “కరి” యే.
కడప్ట్ వృత్యిలనిియు వలయాకార చలన వృత్రి గ్లవి.
2. వెైకృత్ము – లయ యోగ్ము – నాదమునందస మనో లయా కృత్ం –
విలీనత్ – పార ణాపానము ల కలయక.
“మనో గేవ
ర సతయ బందసుః| పార ణాగే ర వసతయ కళీ|
ఉభయోరీయ
ు తయ సాదయ| లయ ఇత్యయచయతయ బుధెుఃై |
అనాహత్సయ శబుసయ త్సయ శబు సయయోధానిుః|
ధానిరంత్రగత్ం జ్యయత్ర రోజ ుత్ర రంత్రగత్ం మనుః|
త్నమనో విలయం యాత్ర త్దిాషోణ ుః ప్రం ప్దం||

400
 ఇట్టి ప్ రమాణములచయ క ట్ిబడకయే ధానించస చసండెడ్ “అనాహత్”
(హృదయ) చక రమందలి – దశ విధ (ప్ రణవ) నాదముల నెఱ్ిఁగి, దశమ నాద మచిట్
లీన మగ్ునో అచిట్ పార ణాగ్రసట థత్మైన చిత్కళ్ యొకకదరశనముతోఁ గ్ూడ్ యుండు
మనససు లయమగ్ునస.
అనగా వృత్రి రాహిత్య, వాసనాక్షయ – మనససు బరహామకారమై
సాసారూప్నసభూత్ర – మోక్షము.
-- ఉత్ిర గీత్.
“క్షణమేకం క రత్య శత్ం” --
అనగా ఒక క్షణ కాలం సాసారూప్ము నందస లయంచిన - సరా తీరథ
యాత్రలు – అనంత్ యజ్ఞ యాగాదసలు – కోట్ట ప్ూజ్లు – సకల వేద
వేదాంతాదయయనములు చయసటనంత్ ఫల ప్ రదాయని : దీనిని సాధించిన చండాలుడు
గ్ూడా ముకతి గాంచసనస. -- శివ గీత్.
భూ
ర మధయమందస – ప్ రణవోచాేరణతో మనససునస ఐకయ ప్రచి, ఒక
ముహూరి కాలము మాత్రంధాయనింత్యరో వారి యొకక శత్ జ్నామరి జత్ పాప్ చయములు
నశించి, ప్ునీత్యలగ్ుదసరు.
అథవా – ఎడమ ముకుక గ్ుండా గాలిని ప్వలిి – ప్ూరించి – సగ్ము
కుంభకము నందస నిలిప, మిగ్త్ సగ్ము భాగ్ము కుడ్ ముకుక గ్ుండా రేచింప్ వలెనస.
మరల కుడ్ ముకుక గ్ుండా గాలిని ప్ూరించిసగ్ము కుంభకము నందస నిలిప కడమ
సగ్ము ఎడమ ముకుక గ్ుండా రేచింప్ వలెనస. ఈ తీరున శకతి యుకిము గా
పార ణాయామ మొనరపఁదగ్ునస.
-- గ్ురు భోద.
3. హఠము - కేవల, కుంభక పార ణాయామము – పార ణధారణాత్మకం. ఈ
సాధన శాాస బంధము వలునస (ధాయన సహిత్) - - ఆత్మ, కపాలం ప్గిలి పార ణం
పోవునస. సాధకుఁడు ప గ్ గ్ూడు వలె ప్ైకత లేచసనస. సాధన క రమము దసరుభము – కష్ ి
సాధయం – అనసభవ ప్రుఁడెన
ై యోగీశారుని సమక్షముననే అభయసటంప్ వలెనస. పాము
తో చెరలాట్ం వంట్టది. జ్ఞగ్రత్!ి ! గ్ురు ప్ రసాదిత్ము. ప్ రమాద భరిత్ము.
సత్్ిభు రాజ్యమందస – ప్ుణయ నదీ తీరమున – ఆశరమ మొండు నిరిమంచి,
యోగ్ జ్ఞఞన ప్రుఁడెైన సదసగ రు మూరి ి ప్రయ వేక్షణ కత రంద, దయహ రక్షణ చయససక ంట్ట,

401
సాత్రాక, మిత్, క రమాహార విహారాదసలకు లలనెై గ్ుదా కుంచనము చయ నీళ్ళు ప్వలిి యధయ
మలములఁ కడ్గి విడచి, త్ంతోరకిమగ్ు ఘృత్ ముల చయత్నస, గ్ండూషాదసల చయత్నస,
వక్షసథల – కంఠము లందలి కఫ ప్టతాిదసలనస ప్ైకత క రకుకచస, దయహ శుదిఁు గావించసక ని,
కాలానస గ్ుణయ భసామదసల దయహమునకు ప్ూసస క ని - - - - పార ణాయామము
గావించసచస - - - కాయ శుదిత
ు ో . . . ఆకాశ గ్మన, దూర దరశన, దూర శరవణ,
గ్ు*గా పాదసకా సటదసులు – (అష్ ి సటదసేలు – సాచింధ మరణాది శకుిలు గ్లిగ
యుందసరు. కఠిన సాధన కత రయ. జ్ఞగ్రత్!ి ! సాహసోప్ేత్మైన కత రయ.
ఎడమ మడమునస గ్ుదమున – కుడ్ మడమనస నాభ సాథనమున
ప ందించి, గ్డడం రొముమన కానించి, ష్ణుమఖీ ముదరనస బట్టి – “సోహం” మంత్రమున
కుంభంచి - ష్ట్ిక రముల భేధించిన యోగి మోక్ష్రుహడు. తారక యోగ్ ప్ంచ ముదరలు
గ్మనారహము.
అనగా, మూల బంధ, ఉడాయణ బంధ, జ్ఞలంధర, బంధములఁగావించి
వాయువునస ప్ూరింప్క, రేచింప్క ఏక రీత్రని నిలుపట్ –
పార ణ శకతి బరహమ నసండ్ ప్ుట్టినది. సరా దయహ వాయప్ ి మై – విశామయమన
ై ది.
సరేాందియ
ర ాధిప్త్యము వహించసనస. పార ణ ధారణ రక్షణ చయయునస : సూక్షమ మైనది.
పార ణాయామము : - పార ణ + ఆయామము
పార ణ = విశాాంత్రూభత్మైన అదసభత్ శకత.ి (Vital force or Energy)
విశా సాముదాయ శకత;ి (Universal Vital Force) -
ఆయామము = (పార ణ వాయపార) నిరోధము –
పార ణ శకతి విశామయమై – సమసి అనంత్ కోట్ట దృశాయ దృశయ మండలాలిి పాలించయ శకతి
కలది. ఇందియ
ర ాతీత్మైనది.
పార ణాయామము 3 విధములు –
సామానయ – 12 క్షణములు – ప్రిమిత్ర గ్లది.
మధయమ - 24 క్షణములు - క ంచెం మేలు.
ఉత్ిమ - 36 క్షణములు - మేలు –
రేచక – ప్ూరక – కుంభకములని 3 భాగ్ములు –

402
ఫలము మునసమందస సేాదము – అనంత్రం కంప్ము – త్రాాత్ భూమి మీద నసండ్
లేచసట్ (వివరములు త్రాాత్) క రమ సాధన జ్యమునస – విశుదసుడెై – శాంత్త్
ప ంది – మోక్ష పార ప్ట ికత నోచసక నసనస.
పార ణాయామము వలు ఇందియ
ర ములు + మనససు పార ణాధీనములెై
యుండునస – కళుములు యీడ్ి, బగించినంత్, గ్ుఱ్ఱ ములు లాగ్ుక ని పోవునట్లు –
పార ణమునస నిగ్రహం
ి చసట్తో ఇందియ
ర ములు (10 + 1) – సథంభంచ గ్లవు. త్దాార
ఇందియ
ర జ్య ఫల పార ప్ట ి.
పార ణ శకతి కేవలంగాలి (ఉచాిాస నిశాాసము లు) గాదస – వాట్టని నడప్టంచస
శకతి – పార ణ నిరోధము వలు – మూలాధార చక రమందలి కుండలినీ శకత,ి శకతి వంత్మై
ఉతయజి
ి త్ మగ్ునస.
క రమముగా ష్ట్ిక ర బేధనము వలు -అణటమాది అష్ ి సటదసేలు –
(అష్థ శి ారయముల వలె) పార ప్ట ించసనస.
1. అణటమ - అణు ప్ రమాణమై చరించస శకతి
2. మహిమ - బరహామండముగ్ ప్రిగి, మహిమానిాత్యఁడగ్ుట్.
3. గ్రిమ - బరువెై పోవుట్.
4. లఘిమ - తయలి పోవుట్ – వేగ్ గ్మనము.
5. పార ప్ట ి - ఇష్ ి కామయ పార ప్ట ి
6. పార కామయము – ఇశారయము.
7. ఈశత్ాము - సరా శకుిలు – నిగ్రహానస గ్రహ శకుిలఁబడయుట్.
8. వశిత్ాము – సరా వశ్రకరణ శకత.ి
జ్ల, వాయు, అగిి, సింభనాదసలు – దూర శరవణ – దరశన – గ్మనాది
అప్ూరా శకుిలు పార ప్ట ించసనస. సటదసులనగా – సూ
థ లమున కసాధయమై – సూక్షమము చయ
సాధింప్ గ్ల ప్ రతయయక శకుిలు –
పార ణాయామము – యోగ్ుల పాలిట్ కలప వలిు – ష్ట్ిక ర సాధనతో,
అణటమాది అష్ ి సటదసులు పార ప్ట ించసనస. త్దాారా మోక్షము. యోగ్ులు ప్త్ర
ర చక ర
జ్యంతోనస, ఇందర జ్ఞల మహేందర జ్ఞల మహత్ిర లీలాత్రంగ్ – వింత్ కత రయలు
ప్ రదరిశంత్యరు.

403
 అభావ – ఆత్మ శ్రనయము – నిరుగణమని.
యోగ్ము
మహాభావ – ఆత్మ నిష్కళ్ంక, ఆనంద సారూప్ము.
ప్రమాత్మ త్యలయమని భావించి ధాయనించసట్ : పార ణాయామముతో పార ణశకతి
సాాధీనమగ్ునస. దీని తో మనో జ్యము – ముకతి కరత్లామలకము –
ఏ సట థత్ర యందస యోగి, తానసనస, సమసిప్ రప్ంచమునస కూడా బరహమమేనని
కనసఁగొనసనో అట్టి దివయయోగ్ ఫలానసభూత్రకత ఏ యత్ర యోగ్ములునస సాట్టరావు.
పార ణ శకతి విశామయమై – అనంత్కోట్ట బరహామండ దృశాయదృశయ వాయప్ ిమై
పాలించస అదసభత్ శకత.ి వృధాగా పోత్యని యీ పార ణ శకతి ని, అడుడప్ట్టి సాాధీనం
చయససక ని (శాసవ య
రి – గ్ురు ప్ రసాదిత్ – సాధనలత్యంత్ సససమరథ –జ్ఞగ్రూకత్తో)
ఘన విజ్యుఁడు – సరాశకతి సంభరిత్యఁడె,ై విశాాధికారియై లలక కలాయణ మూరిగ్
ి
రూప ంది – మహత్ిర చరిత్న
ర స సృష్ట ంి చసనస.
ష్రా : - 1. పాలుమాలిక, అనారోగ్యము, దసుఃఖము, ధెన
ై యము – ఆవేశనదయకర ాలు
నిప్ుపడుయోగాభాయసము త్గ్దస.
2. పార చీన యోగ్ సాంప్ రదాయ ప్ రకారము, క రమ – మిత్ – సాత్రాకా హార
విహార నియమములు – గ్ురు దెైవ పార రథనలు త్రాాత్ పార రంభంచవలెనస.
3. ఎత్యి, త్గ్ుగలు లేని, విప్రీత్ంగా గాలి రాని, శుభ ర సథలమున జింక చరమము
మీద మత్ిని ఆసనమమరిి, దాని మీద ఉత్ిరముఖముగా కూరుిండ్
యోగ్మభయ సటంప్దగ్ునస.
పార ణాయామము –
1. ప్ూరకము - ఉత్పత్రి - బరహమ.
2. కుంభకము - సట థత్ర - విష్యణ.
3. రేచకము - సంహారము - శివ . . . . . . రూప్ములు.
1. ప్ూరించసట్ (విధారణము) – కుడ్ ముకుకనస మూసట, ఎడమ ముకుకగ్ుండా
వాయువునస లలప్లికత ప్వలుిట్ – క రమ దారగా –
3. రేచించసట్ (ప్చేరేనము)
ర – ఎడమ ముకుక మూసట కుడ్ ముకుక గ్ుండా
వాయువునసలలప్లి నసండ్ బయట్కు విడుచసట్. – దీని వలు చిత్ిము ప్ రసనిమై
యేకాగ్ర సట థత్ర ప్దము నందసనస.

404
2. కుంభంచసట్ – ఇది రండు విధములు.
ఊరుా కుంభకము – ప్ూరించిన వాయువునస క నిి నిమిష్ములు, రండు
ముకుకలు మూసటక ని, రేచింప్కుండ నిలుపట్ –
అధుః కుంభకము – రేచించిన ప్టమమట్ వాయువునస క నిి నిమిష్ములు
రండు ముకుకలు మూసట ప్ూరింప్ కుండ నిలుపట్ – చాలా జ్ఞగ్రత్గి ా – నెమమదిగా –
క రమాభాయస మొనరపఁదగ్ునస.
మూల బంధము – ఎడమ కాలు యొకక మడ్మ చయత్ గ్ుద సాథనమునస
మూయుట్ –
ఉడాయణ బంధము – కుడ్ కాలు మడ్మ చయత్ నాభ సాథనము నస
మూయుట్.
జ్ఞలందర బంధము – త్ల వంచి గ్డడము రొముమనస తాకు నట్లుంచసట్.
ఈ విధముగ్ గ్ురు ప్రయ వేక్షణ కత రంద – బహు జ్ఞగ్రత్త
ి ో - క రమ ప్దుత్రని –
నిత్యమాచరించిన, శరీరము తయలికయై, చిత్ి శుది,ు ఆరోగ్యము, చయకూరునస. భుజించన
వెంట్నే చయయ రాదస. పార త్ుఃకాల – సాయంకాలములు మేలు. యోగ్ులు నడ్ జ్ఞము
లందస ప్ రశాంత్ సమయమున సాధింత్యరు. దీనికత బరహమ చరాయది నియమములు
అవసరము - నాడీ శుది,ు ఏకాగ్రత్ – బరహమ చరయము - ధాయన ప్ట్టమ పార ప్ట ించసనస.
భసట ిక – తొలుత్ రేచక ప్ూరకము 10, 20 త్ూరుు కమమరి క లిమి త్రత్యిల
వలె, త్ార త్ారగా – వెంట్ వెంట్నే చయయ వలెనస. ఇది ఒక వరుస
పార ణాయామమునకు ముందస యీలా చెయయడం ఊప్టరి త్రత్యిలకు బలము నిచసినస.
కూరుిని, నిలుిని చయయ వచసినస. ఇది బలమన
ై అభాయసము. నూత్నోతయజ్
ి ము. శకతి –
వీరయము కలుగనస. నాసటక, రొముమ, ఊప్టరి త్రత్యిల వాయధసలు, ఉబుసము, క్షయ, మొ||
శమించసనస. ఆకలిని హ్చిించసనస. కుండలినీ శకతని
ి లేప్ునస.
1. శుభ ర సథలము – ఏకాంత్ వాసము – ప్విత్ర వాతావరణము.
2. పార త్ుఃకాలమున – శుదు జ్లముతో ముఖ ప్ రక్ష్ళ్నం – నాసటక కడుగ్ు
క ని, క ంత్ చనీిట్టని తారగ్ుట్.
3. ససఖాసనము – దినమునకు 1, 2, 3, త్ూరుు పార ణాయామము, శకత,ి
వసత్ర, వీలు, ననససరించి చయయ వలెనస – గ్ురు ప్రయవేక్షణం
అత్యంతావసరం –

405
పార ణాయామముచయ – మనశాశంత్ర – జితయందియ
ర త్ాము – ఆరోగ్యము – చితెకత ి ాగ్రత్ –
లభంచసనస. అందసనసండ్ వాసనా క్షయము – అభాయస వెైరాగ్యములు బలియునస.
త్దాార సమాధి సట థత్ర కలుగనస.
వెైరాగ్యము
“వివేక” ప్క్ష్కత యోగా భాయసము
2 రకకలు జ్ఞఞనము
పార ణాయామమునకు ఫలిత్ం – కుండలినీ ప్ రభోధం – చిత్ి ప్ రకాశము యొకక
ఆవరణం క్షీణటంచసనస – చిత్ి సంచలనము సహజ్ముగ్, త్నయందయ కలుగచసనిది.
చిత్ిము సాత్రాక ప్రమాణువుల సంప్ుట్ట కాని, రజ్స్ + త్మో రేణువుల ఆవరణమున
నసనిది. పార ణాయామము వలు ఆయావరణము తొలంగ్ునస. అందస వలు మనససు
ధారణము ప ందసనస.
పార ణాయామము –
పార ణము కూడా యందియ
ర ముల వలనే – దయహ ధారణ – మరియు –
పోష్ణ శకుిల కాధారమై యునిది.
వీట్టకత జీవాత్మ అధిషాి నము –
ప్ంచ పార ణములు పార ణ అపాన సమాన వాయన ఉదాన
కత రయలు
Respiration Evacuation Assimilation Circulation Cerebration
ఉచాేాస మల మూత్రముల ప్కా-ప్చన రకి ఊరథా రక్షణ
నిశాాసములు విసరజన కత రయాదసలు ప్ రసారము
1. క్షణ ప్ రళ్యం –
త్రల లందలి తెైలము వలె –
ప్ండు యందలి రసము వలె –
పాల యందలి నేయ వలె -
హారము నందలి దారము వలె -
త్ప్ ి లలహము గోళ్ము నందస అగిి వలె –
2. దిన ప్ రళ్యము –
తెల ు వారి మేలొకనసట్ (నిదర నసండ్) – సృష్ట .ి
త్రరిగి నిదింర చస వరకు – సట థత్ర.

406
 నిదర తో లయము.
3. జ్గ్త్్ిళ్యము.
సృష్ట ి – సట థత్ర – లయము (కలాపరంభం – జ్గ్జీజవనం – జ్గ్త్్ిళ్యం) –

ప్ రతాయహారము – Practice of Concentration ఏకాగ్రత్, సట థరత్ సాధన ప్ రయత్ిం

ధారణ – Achieving retention – fixation – సట థరత్ా పార ప్ట ి
ధాయనం - Prolongation of Meditation – సట థరత్ నిరత్ర
ప్ రతాయహారము – Practice of Concentration ఏకాగ్రత్ నస ప్ంప ందించస క నస
సాధన -
“భాహాయభయంత్ర” ప్వకట్ునస (Worries) – నిగ్రహించి, మనససునస విశారంత్ర కై
మరలుినట్లు అనగా – ప్ేకాట్, సటనిమా, నాట్కం, కత రకట్ కామంట్రీ వినడం - - - -
విసటగి వేసారి - - - తారగ్ుడు (భంగి, ఓప్టయం – సారాయ, LSD ) మొదలగ్ు మత్యి
మందసల సేవించి, తాతాకలిక మనశాశంత్రని ప ందసట్ - - - కాని యీ విధానం,
మానవుని ఆరోగ్యమునస, అంత్ సిత్ామునస సహా కృంగ్ దీసట ప్త్రత్యనిఁ జ్ేయునస.
గ్ుఱ్ఱ ప్ు ప్ందెములు – వినోద కారయక రమములు కూడ,
తాతాకలికోప్శమనములే ససమా!
ముఖయముగా, మనససునస “సా” విష్య మందసచసక ని, ప్ర విష్యముల
నసండ్ మరలుిట్ – ఏకాగ్రత్, ఇందియ
ర ములనస త్మ సహజ్ విష్య సంప్రక
(సంబంధ) వాయపారముల నసండ్, మరలిి, అంత్రుమఖ మొనరిి – చాంచలయము
నరికట్టి – ఏకాగ్రత్ (మనససు) లక్షయము నందస లగ్ి మొనరిి సాధించస కత రయయే
“ప్ రతాయహారము” –
ఈ సాధన యోగ్ ప్థమున ప్ రథమ పాదము. దససిరము –దసరుభము –
సాహసోప్ేత్ము – ఎదసరీత్ లాంట్టది. “10గ్ురరములు + 4 విమానముల” –
విశృంఖల వీర విహార విజ్ృంభణల నరికట్టి, ఏకోనసమఖ మొనరిి, తొరకతక ప్ట్లి
బృహత్రియ - - - “”చంచలం హిమనుః కృష్ ణ ప్ రమాథి బలదేృఢ” - - - అనాిడు
విజ్యుఁడు భయప్డ్. “గాలినెైన మూట్ కట్ి వచసి – మనససు నెట్లు ప్ట్ిగ్లనస” - -
- కోత్ర మూకల తీరిిత్రదిే సాాధీన మొనరుిక ని, విజ్యమందస సామరథుము
ఒకక శ్రర రామ చందసరనికే చెలుు.

407
 “మరకట్ సయ మధస పానం మధయయ వృశిిక దంశనం
త్నమధయయ భూత్ సంచారం” - - - - - ఇది మనుః సారూప్ం.
తా|| అసలే కోత్ర. దానికత దయయం ప్ట్టినది. మదయ పానం సేవించినది. తయలు దానిని
కుట్టింది. ఆప్ుపడు కోత్ర ప్ రవరిన ఏలా వుంట్లందయ, మనససు ప్ రవరిన ఎప్ుపడూ ఆలాగే
వుంట్లంది.
“చిత్ిము విష్యములందస లగ్ిము కాక యుండగా, ఇందియ
ర ములునస
విష్య విముఖములెై చిత్ిము ననసకరించియుండుట్” - ప్ రతాయహారము
-- ప్త్ంజ్లి.
బహు జ్నమ కరమ వాసనలు –
ఈ జ్నమ ప్ రత్రకూల ప్రిసట థత్యలు –
పార రబు పార బలయ బలము –
బాహాయంభయంత్ర వాతావరణ ప్ రభావము!!
వీట్ట పార బలయము చాల వరకుమానవుని ఆధాయత్రమక ప్ రగ్త్ర – త్రరోగ్త్యలకు
దయహదమొసంగ్ునస. కాని, ప్ురుష్యఁడు “ఆవేశనదయకర దయాషాదసల తోనస, తీవ ర త్ర ధృఢ
విశాాస అబాయస బలము – గ్ురు సంప్ూరణ సహకార అనసగ్రహములతోనస – ప్ంచ
శ్రలముల సాయముననస - - - మనససునస (వృత్యిలనస) నిరోధించి, యందియ
ర
ప్రాఙ్మమఖ మొనరిి (అంత్రుమఖమొనరిి) లక్షయ (ధయయయ) మందస నిలిప - - -
చాంచలయమునస క రమాభాయసమున పోకారిి – సథ థరయమునస సాధించి - చిదిాలాస
ప్రత్తాానస సంధాన మొనరుి ప్ రయత్ిమే “ప్ రతాయహారము”.
(10 + 4) ఇందియ
ర ములు క రమముగా త్మ త్మ వాయపారములు త్గి గ –
బలహమనమై – దిగ్జ్ఞరునస. వససివులు కానిపంప్వు – మాట్లు విన బడవు మనససు
లలనికత లాగ్ బడ్ – ఖైదీయై - - - చిత్ి శాంత్ర - ఇందియ
ర విజ్యము –
ప్రమానందము – ధనయత్ - శుభోదయ మగ్ునస.
ధారణ : - ప్త
ర ాయహార ఫల సమాప్ట ి సట థత్ర పార రంభం.
చిత్ి సథ థరయము – ఇందియ
ర జ్యము – ఏకాగ్రత్ – నిరమల – నిశిల ధాయన
శకతకి త పార త్ర ప్దిక. అచల – ఏకాగ్రత్ – హృదయ కుహరమున జ్యయత్రరమయుఁడెై ప్ రణవ
ధాయనమున నసండుట్. హృదయ కమలమున మనససు నెకుకవ కాలము లగ్ిము
చయయుట్.

408
 అంత్ుః కమలముల అధిషాి న దయవత్ల ధాయనము –
అనగా (అంత్ుః) (బాహయ) లక్షయములు.
మూలాధార గ్ణప్త్ర
మణటప్ూరక లక్షీమ నారాయణులు
అనాహత్ పారాత్ర ప్రమేశారులు
విశుదు ఈశారుఁడు
ఆజ్ఞఞ సదాశివుఁడు
సహసారర ప్రమేశారుఁడు (ప్రమ ప్ురుష్యఁడు)రుషోత్ిముఁడు
రోజూ క రమముగా ఆయా చక ర సథలములందస, మనససునస నిలిప – వృత్రి
రహిత్మై – పార ణము యొకక రాక పోకలు 1 జ్ఞము (రోజూ) నిలిపన సమరుథఁడగ్ునస.
అనగా అంత్ుః మరియు బాహయ లక్షయములందస మనససు నిలుపట్ యని యరథము.
“ఏకాగ్రత్” – “ఏక ప్ రవాహము” (ధారణ – దాయనములు) బాహయ లేక
అంత్ర ఏక లక్షయ ధాయన ఫలము, ముఖయముగా “అనాహత్ లేక సహసారర” కమలము
నందస మనససు నిలుప సాంప్ రదాయము ( హృదయ – భూ
ర మధయము లందస) –
ససప్ రసటదమ
ు ు – “కోత్రకత మడ గొళ్ళసస బగించసట్” – చాప్లయ రాహిత్య సట థత్ర.
1. సటదాుసనమున ససఖాసవనసఁడెై – ఏకాగ్ర చిత్యిడెై – త్న ఆత్మనస “ప్ూరాారణట”
గాఁజ్ేసట – ప్ రణవమునస (ఓం) – ఉతారి రారణటఁగాఁజ్ేసట (ధాయన మథనము) చిలుకుట్చయ
– “ఆత్మ నవనీత్ము” బరహమ తయజ్య రాశి పార ప్ట ించసనస. (అరణు లనగా యాగాగిి క రకు
నియోగించస రాప్టడ్ కరరలు”
2. ఆలాగే హృదయామృత్ భాండమున - ప్ రణవ కవాముతో – ధాయన
మరథనమొనరిిన – అమృత్ రూప్ ప్రమాత్మ సాక్ష్తాకరము పార ప్ట ించసనస.
--- ఉత్ిర గీత్
కోట్ునస మారిినట్లు – హృదయమునస (మనససు)మారి లేము. ధాయన
సటదని
ిు ప ందిన మనససు ధయయయా కారమై - రాకట్ు వలె విజ్ృంభంచి, ఊహాతీత్
విజ్య పార ప్ట ి త్థయము. -- యోగ్ దీప్టక.
మడ గొళ్ళసస బగించసట్ = ప్ రతాయహారము
కోత్రని కోత్రని కరర క న కకతకంచసట్ = ధారణ
కోత్రని ఇంక దించ రాదస = ధాయనము

409
 ఆభావ – ఆత్మ శ్రనయము – నిరుగణము – అని ధాయనించసట్
ధాయనము –
(ఉపాసన = లక్షయ మహాభావ – ఆత్మ నిష్కళ్ంక – నిరమలానంద సారూప్ము
ధాయన సట థరత్ాం) ప్రమాత్మ యేనని భావించి ధాయనించసట్
ఏ సట థత్ర యందస యోగి తానసనస, సమసి విశామునస కూడా బరహమ మేనని
కనస గొనసనో అట్టి దివయ యోగ్మునకు ఏ యత్ర యోగ్ము సాట్ట రాదస.
1 ధారణ = మనససునస 12 క్షణము లొక లక్షయమందస నిలుపట్.
12 ధారణలు = 1 ధాయనము
12 ధాయనములు = 1 సమాధి.
ధాయనము - ధారణ యొకక ఏక భావ ప్ రవాహ రూప్మైన జ్ఞఞనము చిత్ి ఏకాగ్రత్ కత రయ.
ధాయనము వలు క రమముగా విజ్ఞతీయ – సజ్ఞతీయ – సాగ్త్ – భేధ వృత్యిలనిియు
నశించసనస. త్దసప్రి సజ్ఞతీయ వృత్యి లేకమై ధయయయా కారమున లయంచసనస. సట థరమై
త్దూ
ర ప్మున నిలిి త్నమయమగ్ునస. వృత్రి ఏక ప్ రవాహము – “భమ
ర ర కీట్క నాయయ
ఫలము” – అభాయస ఫలము – ధయయయమునస (లక్షయమునస) ప్దయ ప్దయ ధాయనించసట్
అనగా “సదా త్దాభవ భావిత్ుః” – ఎలుప్ుపడు అవిచిేని (ఎడ తెరిప్ట లేని) తెైల ధార
వలె, ఏక ధాట్టని, నిష్గావించసట్
ఠ – (అరుజ నసని లక్షయ దృష్ట ి వలె) – ప్ర చింత్లు మాని
“సాభోధ ప్ రజ్ఞ యందస ఆత్మతో బుదిని
ు లయ ప్రచి – ధయయయాలంబనంబుతో ఏకత్ా
సట థత్ర నంది “రమించస” ధనయ సట థత్ర యే ధాయనము.
సగ్ుణ – హృదయ ప్వఠమున ఇష్ ి మూరిని
ి నిలిప మానసటక ప్ూజ్ -
ఈశార ప్ రణటధానము గ్ురింి ప్ఁదగ్ునస.
ధాయనము
నిరుగణ – వీరాసనమున, తొడల మీద చయత్యలుంచసక ని, కళ్ళు
మూసట చత్యరేాద మహా వాకయముల - భావ
లక్ష్యదసల గ్రహించి – దయహ త్రయం తానస కానని,
ప్ర బరహమ సారూప్మే తాననియు సరాదా బరహమ
నిష్యందయ
ఠ యుండుట్. ఇదయ బరహామ భాయస మందసరు.
ధాయనం – ఉపాసన – ఒక చోట్ నిలుప్ఁబడ్న మనససునస, భగ్వదాకార
వృత్రిగ్ఁజ్ేయుట్ – మధయ మధయ – యత్ర కారణములచయ “వయవహిత్మగ్ుట్” –

410
గ్ురూప్ దయశముతో – సాప్ రయత్ిం లేకనే ఉపాసన సటదిు పార ప్ట ించస ట్ట్లు? ప్రుస వేది
వంట్ట గ్ురోరుగరు ప్ రతయయక అనసగ్రహ – కరుణా కట్ాక్ష – అమృత్ భోధ ఫలముగా మోక్ష
పార ప్ట ి సంభవము అరుదస.
ధాయన విధాన వివరము ; -
1. ప్త్ర
ర మంత్రమునకునస – జ్ప్టంచసత్రి – “ఓం” (ప్ రణవము – గాయత్రర)
చయరిి – “పార రంభమున – కడప్ట్ కూడా – ప్ రణవోచాేరణ మొనరుిట్ శరష్
ర ము
ఠ –
ప్ూరణ ఫల ప్ రదాయని.
ఓం రామాయనముః ఓం –
ఓం నమశిశవాయనముః ఓం – వలె
2. “రేచక – ప్ూరక – కుంభక” ములతో ప్ రత్ర భాగ్ము నందసనస,
పార ణాభాయస సమయమున , మానసటకంగా ప్ రణవ ధాయనం (ఓం) – చయయుట్ - -
“సోహం” (జ్ప్ + అజ్ప్) గాయతీర మంత్ర జ్ప్ము – త్దాారా ఇందియ
ర జ్యము –
మనో జ్యము= ప్ రతాయహారము.
ధాయనమున ధాయని (మనససు)
త్రరప్ుట్ట గ్లదస లక్షయము (ధయయయము – మూరి ి – లేక నిరుగణం)
(Trinity) ధాయన కత రయ
ఫలము – శాంత్ర – ప్ రసనిత్ – ఆనందము – చిదిాలాసానసభూత్ర
పార ప్ట ించసనస.
ధయయయము (లక్షయము) –
1. నాసటకాగ్ర లక్షయము (శాంభవీ ముదర) – భూ
ర మధయ
2. అష్ ి దళ్ కమలము (సహసారరము – అంత్రుక్షయము)
3. హృదయాకాశ మధయ (దహరకుహర) లక్షయము - జ్యయత్ర సారూప్ము. –
త్ప్ససు - ఏకాదశరందియ
ర ములనస త్ప్టంప్ఁజ్ేయుట్. సంత్రపణ కలవాట్ల ప్డడ యీ
అరబీు గ్ుఱ్ఱ ములు ససలభముగా లలబడవు. అభాయస వెైరాగ్య భోధయప్రత్యలనస యుకతి
కౌశలముతో సాధించిన గాని జితయందియ
ర పార ప్ట ి లేదస. ముఖయంగా శరవణ, మనన,
విచారాదసలతో పార రంభంచి --- విప్ుల విచారాదసలచయ “దృక్” (నేనస) ఆత్మ – నిత్య
సత్య శాశాత్మనినిి, దృశయ జ్గ్త్ింత్యు – అనిత్యం, అసత్యం, అశాశాత్ం, అనినిి –
గ్రహం
ి చి – సాధించి – అనసభవించిన వాడయముకి ప్ురుష్యఁడు. ఇందియ
ర జిత్!!

411
 దృక్- సత్యం – (శాశాత్ాం) = ఆత్మ = చిత్
దెైాత్త్ాంలల ప్రసపర
వయత్రరేకములగ్ు రండునస దృశయం – కలిపత్ం – (వెైకలిపకం –అశాశాత్ం)
= అనాత్మ = అచిత్
దృశయము నశించసట్ే మోక్షం : దృక్ – దృశయముల కలయకయే “దృష్ట ి లేక దరశనము”
– “విష్యేందియ
ర సంప్రకము”. దీనికత కారణము మనససు - సంకలప రూప్ము.
ప్రబరహమకు ఆది సంకలపము వలు చత్యరుమఖసని జ్ననం.
అధి భౌత్రక (1) – కరమ క రకు ప్ రకృతాంశ –పాంచ భౌత్రక జ్డ – వినాశి -
పార ణట
అత్ర వాహిక (2) – లింగ్ శరీరము – సూక్షమ దయహం – అమృతాంశ –
మృత్యయవునకు ద రకదస. (జీవుఁడు) –
దృక్ + దృశయము = మనససు –
(ఆత్మ) (అనాత్మ) ఈ రండునస కాదస – రంట్టని కలిప (సంధించస)
కలిపత్ – మాయా మృగ్ము – “సంకలపము” – “బంధము”
“గ్రంధి” – చిద చిదగుంధి : -
“వెలుగ్ునస నేనే – అనిింట్టకత వెలుగ్ు నిచెిడ్ వాడనస నేనే”
తయజ్ ప్ంచకము నా తయజ్ముననే ప్ రకాశించసనస –
సచిిదానంద త్త్ామైన యోగ్ సంప్ూరణ ప్రమావధిని నేనే.
పార ణ + మనోవృత్యిలు + ధాయన లక్షయం మనో లయం (సమాధి).
1. అదెైాత్ సటదాుంత్ రూప్ జ్ల సాగ్రం – వేదాంత్ గ్రంధములు (ప్ రసాథన
త్రయాదసలు) అందలి అధాయయ త్రంగ్ జ్ఞత్ము – హంస నౌక – బుదిు చసకాకని –
ఆత్మ గ్మయ సాథనము – జీవుడు ప్ రయాణటకుడు – ఇందియ
ర ములు + విష్యములు +
అరిష్డారగములు = జ్ల చరములు, ససడ్గ్ుండములు, త్యఫ్ానసు – సరా
సాగ్రోతాపదములు - - భకతి జ్ఞఞనాదసలు త్రణ రక్షణ సాధానాతీత్యలు –
2. సంసార సాగ్రం లల జిజ్ఞఞససవు యొకక బుదిు నౌక – అభాయసం శుభ ప్వనం –
బరహమ నిషాఠచారుఁడెైన కరణ ధారుడు (చసకాకని) – జీవ యాత్రరకుడు – సంసార సాగ్ర
త్రణము – సాధన ఫలమే “మోక్షము” -

412
 ధీ = బుదిు
ధీర సరాత్ర బుదిు రక్షణ సాధన శకతి –
ర = రక్షణ
త్రరప్ుట్ట యేకమై – ధయయయా కారమై – త్నమయత్ – తాదాత్ముం – ఇదయ
యోగ్ సాధన ప్రమా వధి – అప్రోక్ష్నస భూత్ర – సమాధి సట థత్ర – ఆత్మ సంయమ
యోగ్ ఫలము.
ధాయన కత రయాంగ్ములు – ప్ంచ శ్రలములు – శరవణ మననాభాయస – “ఏక
ధారా” సంసమరణ – “ధాయనమే” – అనగా –
సంయమము – “ధారణ, ధాయన, సమాధసలు” – మూడునస కలసట.
“ధాయన యోగ్ ప్రాుః” - వీరందరు ఈశార విలాసమునస చాట్ల వారు;
(ఈశార విలాసము ప్ రతయయక రచన) –
ఉనితోనిత్ మహా ప్రాత్ ప్ంకుిలు భగ్వంత్యని శిలప శకతి ఔనిత్యమునస
చాట్లనస.
అనంత్ – అపారవార విశా విశాల సాగ్రములు – భగ్వంత్యని యొకక
హృదయ వెైశాలయమునస చాట్లనస –
అసంఖాయక దివయ ససందర నందన వనములు – కాశ్రమర్ – సటాడజరాుండు లల వలె –
ప్రమ రూప్ రేఖా విలాస సౌందరయ రూప్ులు –
అత్యదసభత్ శిలప – చిత్ర లేఖన – గాన – కావయ – పాండ్తాయది కళీకారులు –
సృష్ట ి లలని సమసి – మానవ, జ్ంత్య, సరప, ప్క్ష్, వృక్ష్దసలు - - ప్ రభుని
యప్ూరా శకతి పార భవానిి చాట్లనస.
సూరయ, చందర – నక్షత్ర మేఘ – విదసయలుతాది గ్గ్న చిత్ిరువులు – వరుణ
వాయు అగిి జ్ల ప్ృథాాుదసలు, ఋత్యవులు – రంగ్ులు – నానా ఇందర మహేందర
జ్ఞల మాయామయ శకతి ప్ రభావప్ రదరశనము ఊహాతీత్ము కాదా? మనససు – మాయ
– సవ రి వంట్టది. మరువ రాదస!!
మానవుని మనససు ఉపాధసలలల కలు మహా బలవత్ిరమైనది. నిగ్రహానసగ్రహ
(శాపాశ్రరాాద) శకుి లనగా మహిమానిాత్ యోగ్ బల ప్ రభావమే. యోగ్ సాధనల వలు
మనససు సంసకరింప్ఁబడ్, సత్ా శుదు మై, శకతి మంత్మై చసరుకు మలుకువలు గ్లిగ,
అనసనయ – ఉప్యుకింబై యుండునస. మనససు ఎంత్ చంచలమో అంత్

413
బలవత్ిరమై – ప్ రమాద భరిత్మైనది. ఆంజ్నేయుడెంత్ చప్లియో – అంత్ ఘనసఁడు
– అప్ రత్రహత్ శకతమ
ి ాన్ –
యోగి అహంకార రహిత్యఁడు, నిగ్రిానని కూడా గ్రిాంప్రాదస.
బరహమ చరయము, అహింస, క్షమ, సత్యము, ఆసట ిక భావము, నిసుంగ్త్ాము,
అకోర ధము, అభయము, భగ్వదాయత్ి చిత్ి సట థత్ర – శరణా గ్త్త్ాము – ప్విత్రత్ –
అదయాష్ము – దయ – కరుణ – సమత్ – అహంకార మమకార రాహిత్యము –
అసంశయం (విశాాసం) – ధృత్ర, “హరష కోర ధ భయ విషాద వికార దూరుడెైన” - - -
అనప్ేక్షశుశచిరేక్ష్ది సరా లక్షణ సమనిాత్యఁడు - - - అభయం సత్ా సంశుశధ్ాుుది
భగ్వలుక్షణో ప్ేత్యఁడెైనవాడు - “యోగ్ రాజు” – రాజ్ యోగి” –
భూ
ర మధయమున ఆకాశ సంధి కలదస. (ఘట్ాకాశ – మహాకాశముల) –
గ్ురూప్ దిష్ ి ఉప్నయన ససనీల దాారావత్ర (నీల తోయదమధయసాథ విదసయ లేఖ
ు వ
ే
భాసారా, నీ వార సూక వత్ినీా ప్వతా భాససుమానమ) - - సాారాజ్య ప్దవి –
కలాయణము –
సమాధి – ధాయనమే ధయయయాకారముగ్ వెలింగి –ఏకమై – త్నమయమై –
ధయయయ సాభావావేశము నొందసట్. అతీత్ సట థత్ర. చిత్ి శుదిు – సత్య జ్ఞఞనానంద –
నిరత్రశయ త్ృప్ట ి – సరా సమత్ాం – జితయందియ
ర త్ాం – దాందాాతీత్ సహజ్ సట థత్ర.
సమాధి – త్రరప్ుట్ీ రహిత్ – దాందాతీత్ – బరహమకార వృత్రి – దయని వలునస
అడుడ త్గ్ులని ఏకాకార వృత్రి – బరహామనందానస ప్దవి. బారహమమసట థత్ర – త్యరీయము.
రాగాది దయష్ దూష్టత్ము గాక – అచంచల మనోవాయప్ట ి చయత్ – శుదు బరహమ భావమునస
బడయుట్ – ప్ రజ్ఞఞరూపానసభావమే-
సమాధి

(A) సవికలపము (సబీజ్) (B) నిరిాకలపము (నిరీుజ్)

(సంప్ రజ్ఞఞత్ము) (అసంప్ రజ్ఞఞత్ము)

దృశాయనసవిధి శబాేనసవిధి

414
(B) నిరిాకలపము – బాహాయభయంత్ర భేధముల చయత్ 6 విధములు.
1. బాహయ దృశాయనస విధి –
నేత్మ
ర ులకు గోచరములగ్ు సమసి బాహయ దృశయములునసి –
చయత్నా చయత్నములు త్న తెలివి యందె ప్ుట్టి నశించసనస గ్నసక – అట్టి
దృశయములకు – తానస విలక్షణుడనియు – తానే ప్రబరహమ సారూప్ుడ
ననియు త్లంచసట్.
2. ఆంత్ర దృశాయనసవిధి –
త్నలల సహజ్ముగ్ ప్ుట్లి అంత్రేృశయములకు తానస
విలక్షుణుడనియు, ప్రబరహమ సారూప్ుడనియు త్లంచసట్.
3. బాహయ శబాునస విధి –
బాహయ శబేములనెడ్ నామములకు తానస విలక్షుణుడనియునస,
నామ రూప్ కత రయా రహిత్మగ్ు ప్ర బరహమ మని తెలయుట్.
4. అంత్ుః శబాునస విధి –
అంత్శశత్యర విజ్ృంభణ శబుములనగా – అరిష్డారగ ప్ేరరేప్ణలు
మొ|| వాట్టకత తానస విలక్షణ బరహమమని త్లంచసట్.
5. బాహయ నిరిాకలప సమాధి - ప్ై నాలుగ్ు విధము లగ్ు సవికలప సమాధసలందసనస –
బాహాయంత్రములందస త్నకంట్ భనిమైన దయదయ
ి ు తోచక ప్ర బరహమ
సారూప్ముగ్నే కానిపంచసట్.
6. ఆంత్ర నిరిాకలప సమాధి – తానస విలక్షణుడనియునస నిరాృత్ి ప్రబరహమ –
అఖండ ప్రిప్ూరణ సచిిదానంద సారూప్ుడనెడ్ యనసభవమే “ఎఱ్సక” –
ప్ రజ్ఞయే – యోగ్ ప్రమా వధి :
శను|| యసురా తారనభసేిహ సిత్త్
ి పార ప్య శుభా శుభమ్
నాభనందత్ర నదయాష్ట ి త్సయ ప్ రజ్ఞఞ ప్త్ర
ర ష్ట ఠతా
తా|| అత్డు త్న దయహమునందసగాని, కళ్తారదసల దయహములందస గాని
సేిహము చయయక త్ట్ససథడుగా నసండునస. శుభా శుభములు కలుగ్ు నప్ుడు
కావలయుననడు, వలదనడు, దయాష్టంచడు, సేిహము చయయడు, వాడయ సట థత్
ప్ రజుఞ డు. వాని యంట్ మరణమన
ై నస ప్ుట్లి కయైననస వాని క కట్ే.
-- భగ్వదీగత్. అ. 2. శను. 57.

415
 ఎనిి నదసలు త్న యందస ఎడ తెగ్క ప్డుచసనినస – ఎనిి మేఘములు
సూరయ తాప్ము చయ రచియంప్ఁబడు చసనినస – త్న గ్రభమున ముత్యములు –
ప్గ్డములు – రత్ి రాససలు – నవ నిధసలు – కూ
ర ర ఘోర జ్ల చరత్త్యలు - - - ఎనిి
యునినస ఏ మాత్రము చలింప్క, అచంచల – సట థర త్త్ామునస ప్ రదరిశంచస సాగ్రము
వలె . . . . . “సట థత్ ప్ రజుఞ డు” “త్రత్ర శనక మాత్మవిత్” . . . . . . సమసి దాందాముల
కతీత్యఁడెై – చలింప్క – సత్య నిత్య ససఖ రూప్ ప్రబరహమమే తానని నిశియాత్మక
బుదిు తో – సరాాతీత్యడెై ఉత్కృష్ ి ప్దవిని బడయునస: ఇదియే సమాధి సట థత్ర.
ఇదయ బారహమమ సట థత్ర – ఈ సట థత్ర నసండ్యే మహరుషలు అదెాై తామృత్ కుంభ
వృష్ట ని
ి – ఉప్నిష్త్్ివచన రూప్ మున – బరహమ వాకుకలు – దివయ సూకుిలనస –
ప్ రవచించి లలక పావనసలెైరి: అందసకే జీవ బరహ్మముకయ – (సమాధి) సట థత్రని “ధరమ
మేఘమందసరు”
నెైత్రక సమాజ్ము : - మొదట్ట మూడు ఆశరమ జీవనము.
ధరామతీత్ సమాజ్ము : - సనాయసము – మహోత్కృష్ ి మన
ై ది.
సనాయసట ప్ రప్ంచ బాహుయడుగ్ సంఘమునకు దూరమున నసనినస – లలక
కలాయణ ప్టరయుడు – సరా జీవ కృపా ప్రత్ంత్యరడుగ్ నసండునస: విశా మానవ
కలాయణమే అత్ని సంకలపము –
చిత్ిము భూమికా భేధమున 5 విధములు.
1. క్ష్ప్ ి – రాగ్ దయాషాదసల బలం వలు విష్యాసకిత్తో చిత్ిము ఈగ్ వలె
చలించసనస.
1. 2. మూఢ – నిదర, బదుకం, కునికత పాట్లు కూడ్న చిత్ి భూమిక.
3. విక్ష్ప్ ి – విష్యాసకిమయనిి, అప్ుపడప్ుపడు దెైవ చింత్న కలదస.

2. 4. యేకాగ్ర – అవిచిేని – తెైల ధార వలె – ఘంట్ా నాదం – సంప్ రజ్ఞఞన

సమాధి – లక్షయ శుదిు –
3. 5. నిరుదు - ధరమ మేఘము.

జ్యయత్రశాశసిమున
ర “జీవన విధానమని”
వెైదయ శాసిమున
ర “ప్ రయోగ్మని”

416
 వేదాంత్ శాసిమున
ర “కూడ్క – లయము”
- “నిష్”ఠ అని అరథము.
ప్ రత్ర దినమున – ప్ రయత్ి ప్ూరాముగ్ – బరహమ మూరి సమయముననస –
సాయం సమయముననస . . . . . మామూలుగా – ఏకాంత్ ప్ రదయశమున – శుచిగా –
ప్విత్ర వాతావరణమున – భాహాయభయంత్ర అలజ్డులు – ప గ్ – ఆవిట్టగాలి – మొ||
ఆట్ంకములు లేని – ప్ రదయశము మిగ్ుల ఎత్యి త్గ్ుగలు లేని చోట్ – జింక చరమము –
దరు చాప్లు – దాని మీద మృదసవెైన వసిప్ు
ర మడత్ ప్రచి – ససఖ – సట థరాసనమున
– అనయ చింత్నలు మాని – మనససు ఏకాగ్రమొనరిి – గ్ురు ఆదయశ ప్ రకారం లక్షయమున
(భూ
ర మధయముననో – హృదయ కమలము నందయ) (?) – దృష్ట ి గ్ురి నిడ్ - - -
(అంత్రుమఖ మనససకఁడెై) - - ధాయన మొనరప వలెనస. సగ్ుణ నిరుగణో పాససిల
కందరికతని, - శిరము మడ, దయహము, సమముగా, నిశిలముగా, దికుకలు చూడక,
నిరభయుఁడవెై, ప్ రశాంత్ చిత్యిఁడవె,ై సావధానసఁడువెై, బరహమ చరయ వ రత్ దీక్షతో, బుదిని
ు
“భూ
ర మధయ” (శాంభవీ ముదర) – మున లగ్ి మొనరిి, కేందీకర రింప్వలెనస. ఇదియే
ధాయన క రమము –
ఉచిత్, సాత్రాక, మితాహార విహారము – మిత్ భాష్ణ – నిదరలు గ్లిగ,
క రమముగా దృఢ శరదాుసకుిలతో, భకతి జ్ఞఞన వెైరాగాయది మలుకవలు గ్లిగ ప్ూరణ విశాాస –
ఉతాుహ – ఆరుిలతో ఆత్మ ధాయన మభయసటంచస వారు ధనసయలు –
లౌకతక – పార ప్ంచిక కారయములే ముఖాయవసరములని, యోగాభాయసమునస
నిరుక్షయము చయయరాదస. దయహ ససఖాభ వృదసుల కాహార మంత్ పోష్ణ కారియో –
ఆతోమనిత్రకత, మోక్ష సామాొజ్య ప్దవికత యోగాభాయసమంత్ అవసరము.
దివయ ప్ రసాదిత్మైన ప్విత్ర దయహమునస – జీవిత్ కాలమున వృధా చయయక
సాధకుడు సారథక జీవియై “యోగ్ుః కరమ ససకౌశలం” – మరింత్ శరదు – ఆసకతి –
నేరపరిత్నమునస – నిరుేష్ ముగ్నస,
ి ఆదరశముగ్నస, లలక హితారథమై, ప్ురుష్యఁడు (సవ రి
కూడా) – ముముక్షువు, సాధకుఁడు – మోక్షకామియై – నిరిారామ కృష్ట సాగించ
వలెనస. ఇహ ప్ర సాధన కరమ లందస తారత్మయముండరాదస. లలక సేవ చయయ జ్ఞలని
మానవుఁడు లలక ఋణమునఁ బోవునస.
వృత్రి నిరోధమే (నివృత్రి సట థత్ర) – అనగా మనససు అంత్రుమఖమైన . . . .
“ఆత్మ + వృత్యిల” (మిశరమైన) మనసుగ్ునస. ఆ వృత్యిలనస తీసట వేసటన –

417
నశింప్ఁజ్ేసటన మిగ్ులునది “శుదాుత్మ” యే: ఈ విధముగ్ వేరు చయయు నట్టి ప్లు
విధములెన
ై ముకతి మారగములే “యోగ్ములు” – అవి అనిియు అనసభవ జ్నయ శాసవ య
రి
ప్థములే!!
ఈ (కరమ యోగ్ – జ్ఞఞన యోగ్) – రాజ్ యోగ్ రహసయము న కధికారి
యగ్ు సూరుయడు – భగ్వంత్యని కరామధికారి – సూరయ వంశముల
రాజులకుప్దయశించెనస. అందస వలు సత్పరిపాలన – ప్రివరిన శ్రలమైనందసన – ప్ రజ్లు
ససఖించి – దయశము శనభంచెనస. కాల క రమమున ధరమ ప్ రవరికులగ్ు రాజ్ ఋష్యలు
లలప్టంచసట్ చయ ఆ యోగ్ము మరుగ్ు ప్డ్, లలకము అంధకారమున మునిగినది –
ఈ విదయ రాజుల రహసయ విదయ. మొట్ి మొదట్ శరాత్ కేత్య త్ండ్ ర ఆరుణట
ఒక రాజ్ యోగి యగ్ు రాజు నసండ్ గ్రహించెనస.
-- శరాత్ కేతో ప్నిష్త్.

భూమి సూరుయని చసట్ిడం – 1 సకండుకు = 18 ½ మైళ్ళు.

వెలుత్యరు గ్మనం - 1 సకండుకు = 18,600 మైళ్ళు
సూరుయడు సపాి శారథారూఢుడు.
సాంఖయ (1) – జ్ఞఞనం – మనోజ్యం - ఓం
రాజ్ యోగ్ము తారక (2) - యోగ్ం – పార ణ జ్యం – హంస సోహం
అమనసక(3) – నివృత్రి – మోక్ష ఫలం(1) (2) యొకక-
అనగా “మనో + మారుత్” సమేమళ్నం – లయ యోగ్ం –
“జ్ఞఞనం + యోగ్ం” = రాజ్ యోగ్ము = యోగ్ రాజ్ము.
దీనినే – రాజ్ విదయ – రాజ్ గ్ుహయం – ఉత్ిమోత్ిమ ప్రమ విదయ ససలభ
లభయం – ధరమ సారూప్ం – ఈశా వాసయ మిదం సరాం” – జ్ఞఞన దీప్టక – “సరాం నేనే –
నేనస లేని దెదయ
ిే ు లేదస” – “ఆత్మ ప్ూజ్ – ఆత్మ ధాయనము” – ఈశార ప్ రణట
ధానము ప్ రత్ర పాదిత్ము – శరణాగ్త్ర – ఆతామరపణ – సరాాంకతత్ యోగ్ము.
దీనినే బరహామరపణ యోగ్ము – సారణ యోగ్ము – కేసరీ యోగ్ము: ఇది,
గీతా హృదయము – “చయవ – నాభ” అని కూడా అందసరు – విదయల లల కలు రాజు
వంట్టది – మేట్ట విదయ. ప్ూరాము దీనిని రాజులవలబంచి, రాజ్ ఋష్యలెై – ప్టదప్
బరహమ ఋష్యలెైరి.

418
 “మనోజ్య విదయ” (రస విదయ) అనగా – రసము, మనససు వలె చంచల
మైనది కావున – మనససునస రసముతో పోలిినారు: ఈ విదయ భగ్వంత్యడు తొట్ి
తొలుత్ సూరుయనకు – సూరుయడు (సూరయ వంశము) రాజులకు తెలిపరి. దీనిని,
“అవతార యోగ్ము” – “కరమ బరహామరపణ యోగ్ము” – “ జ్నమ కరమ యజ్ఞ విజ్ఞఞన
యోగ్ము” అని అందసరు.
సూరుయడు తయజ్య రాశి: అత్ని ఆగ్మన అనసగ్రహంతో సూరయ వంశప్ు
రాజులలుని అజ్ఞఞన నిభడాంధకారము ప్ట్ా ప్ంచలయయనస –
రాజ్ యోగ్ము – తారక, సాంఖయ, అమనసకములని 3 భాగ్ములు.
-- శ్రర సవతా రామాంజ్నేయం.
1. తారకం - మనశుశదిు కారకంబు. ప్ంచ ముదరలు మొ|| పార ణాయామాది – హఠ
యోగ్ములు గ్లది.
2. సాంఖయమాత్మ సారూప్ విచార భాగ్ము. జ్ఞఞన యోగ్ ప్రమావధి.
3. అమనసకము – అనసభవ జ్ఞఞనము – అప్రోక్ష్నస భూత్ర పార ప్ట ి –
జ్ఞఞన + యోగ్ముల యొకక – ఏక లక్షయము
ఆత్మ విదయ – ఆది విదయ – ఏక గ్మయము – దీనినే బరహమ విదయ – మూల విదయ . .
అందసరు
తారకమన – జ్నన మరణ సంసార సాగ్రము నసండ్ త్రింప్ఁజ్ేయునది .
త్రణ సాధనము – దీని వలు మనశుశదిు – త్దాారా – ప్రమాత్మ సారూప్ విచార
జ్ఞఞనము - బరహమ జిజ్ఞఞస వలు – బరహమపార ప్ట ి – ఇదయ రక్షక జ్ఞఞన మందసరు.
మంత్ర యోగ్మే “తారక” – ప్ రణవము – భవ సాగ్ర త్రణట. పార ణ వాయు
ఘోష్ణమే ప్ రణవ నాదం: మనోగ్రమ,ై అందసకు ప్ రత్ర బంబ మైనదయ ప్ రణవము
“అ + ఉ + మ్” = ఓం
(నాదము + బందసవు + కళ్) -

419
420
 15. జప్ - అజప్ గ యతిా.
ప్ావేశిక

ఓాం – హాంస
హాంస ాం -- స హాం
అజప్ గ యతిా -- హాంస విదయ
మహా మాంతాము
హాంసాం + ఓాం = హాంస ాం -- స హాం
జప్ + అజప్ = స హాం.

రాజ్ యోగ్ ససలభ సాధన – దయహము అంత్రంగ్మున – ఆదయంత్ము –

నఖ శిఖ ప్రయంత్ము – పార ణ సంచార – సంచలనము వలు ప్ రణవ నాదముత్పని
మగ్ుట్నస – సాధారణ ప్ రయత్ి గ్మనిక వలు, ప్ రత్ర ఒకకరు “నాద బరహమము” నస,
గ్రహం
ి చ గ్లరు.
ససలభ యోగాభాయస సాధనకై మనససున నాదము నందస, అభాయస యోగ్
సాధనతో “లయంప్” జ్ేయుట్త్యంత్ – ఉత్ిమోత్ిమ దివయ ప్థము. మనససు
క రమముగా అంత్రుమఖమై లయ యోగ్ సటదిు పార ప్ట ించి (మనససు లయంచి) అమనసక
(రాజ్) యోగ్ ప్థ గ్మయమునస చయరుినస.
వివరములిందస విప్ుల విశదీకరణ మగ్ునస!!

421
 ఓం
“బరహమమునకు ఓం కారంబు వాచకంబు!
అఖిల జ్గ్మునకున్ బరహమ మాత్మగాన!
వాచకము ప్ రణవంబుసరాంబునకునస
“ఓం” సరామునకు పార ణము – ప్ రధమారాధయము”
-- (తెైత్రర
ి ీయం), – రావు బహదూరు బచసి పాప్యయ శరష్
ర ట .ి
అ కార లయముతో ఉ కార లయముతో మ కార లయముతో
(ప్ రథమ) (దిాతీయ) (త్ృతీయ)
భూమి, అగిి - అంత్రిక్షము దసయలలకము, సూరుయడు
ఋగేాదము యజురేాదము సామ వేదము
భూలలకము భువరోులలకము సారోుకము
బరహమయు ప్ుట్లి చసనాిరు. సనాత్నసడెైన విష్యణవు మహేశారుడు ప్ుట్లి
ప్ుట్లి చసనాిరు చసనాిరు
“అ” కారము–ప్చిని రంగ్ు “ఉ” కారము-తెలని
ు రంగ్ు “మ” కారము-నలుని రంగ్ు
రజ్య గ్ుణమునస ప్ుట్టించసనస. సత్ా గ్ుణమునస త్మో గ్ుణమునస
ప్ుట్టించసనస ప్ుట్టించసనస
అ + ఉ +మ్ = “ఓం” జ్యయత్ర సారూప్ము ప్ుట్లి నస:
“ప్ రత్యగ్ూ
ర పా, ప్రాకాశా, పార ణదా, పార ణ రూప్టణీ”
-- శ్రర లలితా సహసర నామ సోిత్రం (781 -784).
“భూ
ర మధయమున ఆకాశ సంధి గ్లదస. గ్ురూప్ దిష్ ి ఉప్నయనాంత్రగత్
ససనీల దాారకావత్రఁజ్ొచిి కుచయలుడు (మనససు) చరితారుథఁడయయనస: జీవుడు
దయవుడౌనస. అగ్త్రకుఁడు అత్యలెైశారయవంత్యఁడగ్ునస: మానవుడు మాధవుఁడగ్ునస!! –
గ్రభ గోళ్మున పార ణాది వాయు సంచార సంచలనము వలన గ్లుగ నాంత్ర
శబేమే “ప్ రణవ నాదంబనఁబడునస.
దశ విధ (ప్ రణవ) తోచఁబడు - అశరష్విశరష్ములకు సాక్ష్యు,
నాదములందసనస చిద చిదాత్మకములగ్ు, చత్యరిాంశత్ర
చిదిుందసవు నందసనస త్త్ాములకు నధీశారుండునస, జ్ఞఞనాధికుండునస,
కళ్లయందసనస ప్రత్త్ా జ్ఞఞన సారూప్మే సరాసాక్ష్.

422
 “వాయు + మనో” – నిగ్రహవిదయయే హంస త్తాానసభవము.
క్షీర నీర (సార అసార) విభజ్నయే హంస వృత్రి – చిద చిత్ వివేక రహసయ మిదియే –
- జ్ప్ గాయత్రర - సావిత్రర
ఓం – శబే బరహమము – ఆది మంత్రము – సరా మంత్ర మాత్ృక –
సరోాప్నిష్తాురము - చత్యరేాద సార సరాసాం –
ప్ రణవము = అ + ఉ + మ్ = ఓం = 3 మాత్రలు + ½ మాత్రఁ త్యరీయము.
ఏకాక్షరం – అక్షరం = ఆత్మ మంత్రం = వేద సార తారకం – “ఓం”
“ఆది లల ఒక శబేము ప్ుట్ినస” -- బైబల్.
ఈ ఆది శబేమునే “గీకర ులు” – “(Logas)” “లలగాస్” అందసరు.
అదయ ప్ రణవ శబేము – శబే బరహమము – “ఓం” – ఇదియే ఆది మంత్రము.
గాయత్రర = గాయుః + త్రర = Singing of the three – అనగా “అ + ఉ + మ్” = ఓం
(మూట్టని కలిప పాడుట్) –
“ఆదిలల నిరుగణ బరహమము నంద క నాదముదయంచెనస” ఆ నాదయపాసన వలునే
యోగీశారులు నిషాపప్ులెై ముకతఁి గాంచిరి. అదియే “ఓం” కారము – శబే బరహమము.
“ఓం” కారమే సరా వేద – వేదాంత్ (ఉప్నిష్నూమలమ)ై మూల భూత్మగ్ు వేద మాత్
– శబే బరహమము.
అరు నారీశారుని వలె సగ్ుణ + నిరుగణ (ప్ రకృత్ర ప్ురుష్యల)
రూప్టణట యైనది. ఆది ప్రాశకతి – త్రరప్ురాంబ.
ఓం కారము త్రరగ్ుణాత్మకము. “అ + ఉ + మ్” త్రర వరణ రూప్మైనదిగా
ప్ రకాశించెనస.
అంత్ నా బరహమ దయవుడా ప్ రణవము వలన – “సారము – సపరశము –
ఊష్మము – అంత్సథము మొ|| లక్షణములు గ్ల “అక్ష”ర (“అ” నసండ్ “క్ష” వరకు)
సముదాయమునస సృష్ట ంి చెనస. అందసండ్ యే “వేద” జ్ననము. సమసి మంత్ర
రాజ్ములకు ఏకైక మూలము – మాత్ృక – పార ణ బీజ్ము – “ఓం” – (అక్షర మాల)
“సమసి కామ సంకలపములు – వాసనలు – దయహాభమానములు –
ఇందియో
ర దయాగ్ములు – విజ్ృంభణలు” (సమసి వృత్యిలు – దాందాములు – మొ||)
లేక, నివృత్రి ప్థమున, నిషాకమియై నిరుగణోపాసనా సాధనమున, బరహమ సాక్ష్తాకర
పార ప్ట ి త్థయము. ఇదియే మోక్షము. సాారాజ్య ప్దవి.

423
 వేదము లందలి వేద విదయలు 32 – నానా ఉపాసనలు – అనిియు
“ప్ రణవోప్” పాదిత్ నిరుగణోపాసనలే. భమ
ర ర కీట్క నాయయమున, ప్ రణవోచాేరణ
మారగమున శబే బరహమము నాశరయంచిన బరహమత్ా మబుుట్ నిజ్ము. సరా కాల
సరాావసథలయందసనస, ఆత్మ ధాయన ఫలముగ్ దయహాత్మ బుదిు నశించి, అమృత్త్ా
ఆనంద ప్దవి పార ప్ట ించసనస.
“భమ
ర జ్ఞఞనము పోయ బరహమ జ్ఞఞనము కలుగనస.”
ప్ రణవోచాేరణ 3 విధములు : -
హీసాము - సమసి పాప్ములనస భసమము చయయునస.
దీర ాము - మోక్ష దాయకము
ప్ుుత్ము - సరా సటదిు పార ప్ట ి. ప్ రణవ ధాయనికత ఆత్మ దరశనం త్థయము. – ప్త్ంజ్లి.
“ఓం కారం సరా వేదానాం” -- అశా. 44 - 6.
శను|| ఓ మితయయకాక్షరం బరహమ వాయహర నామ మనససమరన్
యుః ప్ రయాత్ర త్యజ్న్ దయహం స యాత్ర ప్రమాంగ్త్రం
తా|| అట్లు పార ణ వాయువులనస సహసారరము వరకు చయరిి భగ్వంత్యని
సమరించసచస, ఓం ఉచేరించసచస దయహము త్యజించస వాడుత్ిమ గ్త్ర ని చెందసనస.
-- భగ్వదీగత్. అ. 8. శను. 13.
శను|| మహరీణ
ష ాం భృగ్ు రహం గిరా మసేముక మక్షరమ్
యజ్ఞఞనాం జ్ప్య జ్యఞఽసటమ సాథవరాణాం హిమాలయుః
తా|| ఋష్యలలల శాంత్ముగ్ల భృగ్ు మహరిని
ష , అక్షరములలల ఓం
కారమునస, యజ్ఞములలల భగ్వనాిమ యజ్ఞమునస, క ండలలల హిమవత్పరాత్ము నేనే
యని భావించసము.
-- భగ్వదీగత్. అ. 10. శను. 25.
శను|| రసోSహ మప్ుు కౌంతయయ ప్ రభాసటమ శశి సూరయయోుః
ప్ రణవ సురా వేదయష్య శబేుః ఖే పౌరుష్ం నృష్య
తా|| నీట్ట యందస రసమునస సూరయ చందసరల యందని కాంత్రయు,
ఆకసము నందలి శబేమునస, ప్ురుష్యల యందలి పౌరుష్ము, వేదముల యందలి ఓం
కారమునస, నేనే యగ్ు చసనాినస.
-- భగ్వదీగత్. అ. 7.శను. 8.

424
32 శుదు విదయలు –
32 వేద విదయలునసి ”ప్ రణవమునే” ప్త్ర
ర పాదించస చసనివి. “ప్ రణవో
పాసనమే” - ఆది విదయ” – మూల మంత్రము. లింగ్ (మూరి)ి ప్ూజ్ పారివ
థ ప్ూజ్:
ప్ రణవధాయనం బరహామరాధన. (శబే బరహోమపాసన = నాద బరహమ) –
గాయత్రర సారూప్ము
ఓం

అ ఉ మ్
సత్ చిత్ ఆనందము
నాద బందస కళ్
వినసట్ కనసట్ మనసట్
బరహమ విష్యణ మహ్శార -- మూరి ి త్రయం
విశా తెైజ్స పార జ్ఞ -- జీవ త్రయం
జ్ఞగ్రత్ సాప్ి ససష్యప్ట ి -- అవసాథ త్రయం
నేత్ ర కంఠ హృదయ -- సాథన త్రయం
సూక్షమ సూ
థ ల కారణ -- దయహత్రయం (జీవ)
సత్యం శివం ససందరం
ఋగ్ యజుర్ సామ -- వేద త్రయం
అధి భౌత్రక అధి దెైవిక ఆధాయత్రమక -- తాప్ త్రయం
వెైష్యక వాసనాపార ప్ ి బరహమ సంభవ -- ససఖ త్రయం
ప్ుణయ పాప్ మిశరమ -- కరమ త్రయ
జీవుడు ఈశార ప్ రత్యగాత్మ -- కరిృ త్రయ
సత్ా ప్ రధాన రజ్ుః ప్ రధాన త్ముః ప్ రధాన -- బుదిు త్రయ
సత్ా రజ్స్ త్మస్ -- శరదాుత్రయ
సత్ా రజ్స్ త్మస్ -- ధృత్రత్రయ
సత్ా రజ్స్ త్మస్ -- గ్ుణ త్రయ
ఇచాే శకతి జ్ఞఞన శకతి కత రయా శకతి -- శకతి త్రయ
భూత్ వరి మాన భవిష్యత్ -- కాల త్రయ

425
దయవ భూ పాతాళ్ -- లలక త్రయ
వససవులు రుదసరలు ఆదిత్యయలు -- విశా దయవత్రయ
నాభ హృదయం భూ
ర మధయం -- లక్షయ త్రయం.
శాంత్ ఘోర మూఢ -- వృత్రి త్రయం
విరాట్ హిరణయ గ్రభ ఈశార -- సమిష్ట ి
వెైరాజ్స సూతారత్మక అవాయకృత్ -- ఈశార త్రయ
ఇహ ప్ర ఇహ ప్ర -- విరకతి త్రయ
బాహయ ఆంత్ర ఐకాంత్రక -- భకతి త్రయ
బహిరక్షు యం మధయ లక్షయం అంత్ర లక్షయం -- లక్షయ త్రయం
లలక శాసిర బరహమ -- జ్ఞఞన త్రయం
సూరయ చందర అగిి -- మండల త్రయం
ఇడ ప్టంగ్ళ్ ససష్యమి -- నాడీ త్రయం
గ్ంగ్ యమున సరసాత్ర -- వేణీ త్రయం
కంచి కామాక్ష్ మధసర మీనాక్ష్ కాశి విశాలాక్ష్ -- అక్ష్ త్రయం
క రమ ముకతి జీవనసమకతి విదయహ ముకతి -- ముకతి త్రయం
అ ఉ మ్ -- వరణత్య
ర ం
ప్ై మూట్ట యొక వాచాయరథం “ఓం” కారములయమొందించి,
విశాాధిషాి నమునస, సరాాధార భూత్మునస, ప్రిప్ూరణంబునస నగ్ు త్యరీయము –
అవసాథత్రయంబు నకు ప్ైది – నాలగవ అవసథ – అదియే అఖండ, ఆనంత్, అక్షర,
అవయకిము: “అ + ఉ + మ్” లు త్మలల తాము లయమొంది, ప్రిశుదుమగ్ు కేవల
ప్ రణవ సారూప్ుండు నెై ప్ రకాశించసనస.
అఖండ, ప్రిప్ూరణ, సచిిదానంద, శుదు చెైత్నయ ఆనంద త్త్ాము
“ప్ రణవము” – ఓం. బరహమ ప్ రణవము ( ( ) నాలగవ పాదము – (అవసథ) – త్యరీయము.
శుదు చెైత్నయము. సరా వాయప్క – సత్య సారూప్ ప్ర బరహమమే!!
“చత్యరిాంశత్ర వరణ రూప్ం” – 24 త్త్ాములు గ్లది గాయతీర మంత్రం –
“ఓం” + 24 త్త్ాములు “ఓం భూరుభవుః - - - - - -“
“ప్ురుష్ + ప్ రకృత్ర”

426
 “ఓం + భూరుభవుః ససవుః త్త్యువిత్యర్ వరేణయం
భరోగ దయవసయ ధీమహి దియో యోనుః ప్ రచోదయాత్” –
వాలీమకత రామాయణం లలని 24 వేల శనుకములలల ప్ రత్ర వేయ యొకక
మొదట్ ఒక కకక బీజ్ఞక్షరం వేయ బడ్నది. వాట్టని ఏరి కూరిిన యీ “గాయత్రర
మంత్రం” రూప ందసనస.
జ్ఞఞన వాసటష్ ంి – శ్రర రామునకు వసటష్యి లు ఉప్దయశించినది -32 వేల
శనుకములు గ్ల ఉదగం
ు ధము -
– శబే బరహమము – అనిి “శబేములు – వృత్యిలు” లేని సట థత్ర – ఏ సట థత్ర లేని
సట థత్ర యే “ఓం” –
“భావ శ్రనయ సదాభవ సససట థత్ర” -- భగ్వాన్ శ్రర రమణ మహరి.ష
“నిత్య ప్ రబుదు చిత్ిసాి ం కురానాాప్ట జ్గ్త్రియాం
ఆతెైమకత్ాం విది తాాత్ాం త్రషాఠక్షుబు మహాబువత్”||
తా|| మలుకవ తోడ్ మనససు తో, ఆత్మ అదిాతీయమని తెలసట, జ్గ్తాకరయముల
నాచరించసచస, “నివృత్రి” నాశరయంచి – నిసిరంగ్ మహా సముదరము వలె –
నిశిలుఁడవగ్ుము. (జ్గ్త్యి క రకే కారాయచరణము – కరమలు ప్ రకృత్ర
ధరమములు – ప్ రకృత్ర త్ృప్ ిురథమ:ే అనగా భౌత్రక వాంఛలు – కరమలు, దయహ
(భౌత్రక) ధరమములనిియు “ఆత్మ” ధరమములుగావనియు అరథము.
-- మహోప్నిష్త్.
అ + ఉ + మ్ = ప్ర బరహమ + ప్ రత్యక్ + ఆనంద సారూప్ము
(ప్ రత్యక్ = చిత్ = దృశయము కని విలక్షణ మైన ప్ రతయయకుఁడు – అనగా సాప్ి తెైజ్స
సారూప్ము) –
కం|| ధాని ప్ుట్టిన నాలించసచస|
ధాని మధయము నందసఁజ్ేరి – ధాని తానెై తాఁ|
గ్నిప్టంచస నంత్ త్న హృ
దాన జ్ంబునఁ జూడ ముకతి వశమగ్ు వేమా||
గీ|| మాట్లుడుగ్కుని మంత్రంబు ద రకదస|
మంత్రముడుగ్కుని మది కుదరదస|
మనసస నిలుప్కుని మరి ముకతి లేదయా ||విశా||

427
 గీ|| విత్ినంబు గ్ురువు విశాంబునకు నెల|ు
ప్ రణవ మంత్రమరయఁబరమ గ్ురువు|
కరమ గ్ురువు ససముమ గాయత్రర మంత్రంబు ||విశా||
“ఓం” – ఈ శబే బరహమము నసండ్యే – సమసి వేదములు – సరా
సారములు – నాదబందస కళ్లు – సరా చరాచర సృష్ట ి – విలాసోదభవము.
“ప్ రణవము లేని మంత్రము శిరససు లేని (నిరీ జవ) మొండెము” – శవ త్యలయము –
నిష్ఫలం.
అవిచిేని (తెరిప్టలేని) తెైల ధార వలె – అఖండ ప్ రణవ ధాయన వాహిని –
ససదీర ా ఘంట్ానాదము వలె – అవాచయమైన “ఓం” కారము నెవాఁడెఱ్సఁగ్ునో –
అత్డయ వేద వేదాంత్ సరా రహసయము నెఱ్ిగిన వాఁడు – ధనసయడు – మహనీయుఁడు.
-- ఉత్ిర గీత్.
“ప్ర బరహమము”(శబే) – ప్ రణవ సారూప్మైన – “ఓం” ధాయనం జీవిత్
ప్రయంత్ం చయయవలెనస. త్రరుగ్ు లేదస. త్యది బోధ సారము.
-- సనాయస సముచేయము.
1. శను|| ఓ మితయయకాక్షరం బరహమ వాయహర నామ మనససమరన్
యుః ప్ రయాత్ర త్యజ్న్ దయహం స యాత్ర ప్రమాం గ్త్రం
తా|| అట్లు పార ణ వాయువులనస సహసారరము వఱ్కు చయరిి భగ్వంత్యని
సమరించసచస, ఓం ఉచేరించసచస దయహము త్యజించస వాడు త్ిమ గ్త్రని చెందసనస.
“ఓ మితయయకాక్షరం బరహమ” – ప్ రణవోచాిరణముతో మరణటంచిన ముకత.ి
-- భగ్వదీగత్. అ. 8. శను. 13.
2. శను|| రసోఽహ మప్ుు కౌంతయయ ప్ రభాసటమ శశిసూరయయోుః
ప్ రణవ సురా వే దయష్య శబేుః ఖే పౌరుష్ం నృష్య
తా|| నీట్ట యందస రసమునస సూరయ చందసరలయందలి కాంత్రయు,
ఆకసము నందలి శబేమునస, ప్ురుష్యలయందలి పౌరుష్మునస, వేదములందలి
ఓంకారమునస, నేనే యగ్ుచసనాినస.
“ప్ రణవ సురావేదయష్య” - వేదములందలి “ఓం” కారమునస నేనే.
-- భగ్వదీగత్. అ. 7.శను. 8.

428
3. శను|| మహరీణ
ష ాం భృగ్ు రహం గిరా మసేముక మక్షరమ్
యజ్ఞఞనాం జ్ప్య జ్యఞఽసటమ సాథవరాణాం హిమాలయుః
తా|| ఋష్యలలల శాంత్ముగ్ల భురగ్ు మహరిని
ష , అక్షరములలల ఓం
కారమునస, యజ్ఞములలల భగ్వనాిమ యజ్ఞమునస, క ండలలల హిమవత్పరాత్ము నేనే
యని భావించసము.
“యజ్ఞఞనాం జ్ప్ యజ్యఞసటమ” -- “ఏ కాక్షర బరహమ”
“ఓం” ఏకాక్షర జ్ప్యజ్ఞం ఉత్ిమోత్ిమ మన
ై ది
-- భగ్వదీగత్. అ. 10. శను. 25.
4. శను|| ప్టతాS హ మసయ జ్గ్తాం మాతా ధాతా ప్టతామహుః
వేదయం ప్విత్ర మోంకార ఋకాుమ యజు రేవచ
తా|| నేనే ఈ ప్ రప్ంచములకు త్ండ్ని
ర (సంపాదించి ప్ట్లి వాడనస), నేనే
త్లిుని (పోష్టంచస వాడనస), నేనే తాత్నస (ప్ేరమించి లాలించస వాడనస). వేదములునస
నేనే. వేదములలల తెలియదగినదియు నేనే. ప్ రణవసారూప్మగ్ు ఓం కారమునస నేనే.
-- భగ్వదీగత్. అ. 9. శను. 17.
5. “తెైరవిదాయం” – అ + ఉ + మ్ = ఓం
-- భగ్వదీగత్. అ. 9. శను. 20.
(“వేద త్రయీ ప్రానందా - - - - - !”)
6. దయా విదయయవేదిత్వేయ – శబే బరహమ ప్రంచయేత్ –
శబేం & ప్రబరహమ విదయ –రండు.
-- అమృత్ బందూప్నిష్త్. (17).
7. “త్సయవాచకుః ప్ రణవుః”
తా|| ఓం కారమే అత్ని నామ ధయయం.
-- ప్త్ంజ్లి.అ. 1.సూ. 27.
8. “అరథ భావేచే” -- బరహమ సూత్రములు.
అరథ భావములతో ప్ రణవ ధాయనము అత్యంత్ ఫల ప్ రదాయని.
9. “త్జ్జప్సిదరథ భావనమ్” -- ప్త్ంజ్లి.అ. 1.సూ. 28.
ఓం కార జ్ప్ము “అరథ + భావము” లతో చయయడం శరయ
ర సకరం.

429
 మరియు ఆగ్మ జ్ప్ శనుకములు 28,29 30, ప్ రణవ ధాయనమునే ప్ేరొకనివి.
వేదములందలి 32 విదయలు జ్ప్ & అజ్ప్సారూప్ములే. “ఓం” – సమసి వేద విదయలకు
మాత్ృక. “ఓం” – అరథ భావ సహిత్ ధాయనము వలునే, ఆధాయత్రమక
సంసాకరములుదీప్
ే టత్ములెై – సదాభవములు – సదాాసనలు – సదాచార – సచీేల –
సత్ుంగ్ –సదగత్యలలవడ్ సదగత్ర పార ప్ట ించసనస.
శారీరక – మానసటక ప్ రణవ జ్ప్ము వలునే అంత్రేృష్ట య
ి ు –
విఘినాశమునస కలుగనస.
అష్ ి విధ యోగ్ విఘిములు నశించసనస : -
1. రోగ్ము 5. మత్ిత్
2. జ్డత్ాము 6. అత్ృప్ట ి 8 యోగ్ విఘిములు
3. సంశయము 7. భమ
ర నశించసనస.
4. అజ్ఞగ్రత్ ి 8. చిత్ి అసథ థరయము
మరియు, మైత్రర, కరుణ, ముదిత్, ఉప్ేక్షల వలు చిత్ిప్ రసనిత్
ఏకాగ్రత్ లభంచసనస.
దశ విధ నాదములు : -
“ఓం” కారము – ఘంట్ాది నాదములతో లక్ష్యభాయస ప్రుని హృదయమందెప్ుపడు
వాగ్ు చసండునస. ఈ ఓంకార నాద శరవణాభాయసము చిత్ి శుదిని
ు కలిగంచి, మోక్ష
సాధనమగ్ునస.
శను|| బరహమ ప్ రణవ సంలగ్ి నాదయ జ్యయత్రరమయాత్మకుః|
మనసిత్ల
ర యం యాత్ర త్దిాషోణ ుః ప్రమంప్దం|
సదానాదానస సంధానాత్ుంక్షీణ మత్రనా మయా|
నిరంజ్నేవిలీ యేతయ మనో వాయూన సంశయుః||
దశ విధ ప్ రణవ నాదములందసనస, చిదిుందసవు నందసనస, కళ్ల యందసనస, ప్ రతీయ
మానములగ్ు సకల విశరష్ములకు సాక్ష్యు, చత్యరిాంశత్ర త్త్ాముల కధీశారుఁడునస,
మహా జ్ఞఞన నిధియుఁనగ్ు ప్రమ ప్ురుష్యడయ, ఆ ప్రమాత్మ –
“బరహమ విదయ – బరహమ జ్ఞఞనం” ప్రమావధి “మోక్షం”.
బరహమమునకు “ఓం” కారము - వాచకంబు.
అఖిల జ్గ్మునకున్ బరహమ - మాత్మ గాన

430
 వాచకము ప్ రణవంబు సరాంబునకునస”

“ఓం” సరామునకు పార ణము – ప్రమారాధయము.

త్రాాత్నే -- మాత్ృ దయవో భవ
ప్టత్ృ దయవో భవ
ఆచారయ దయవో భవ
అత్రథి దయవో భవ ఓం శాంత్రుః !!
మహరుషలు – ప్రబరహమ నక్షర మందసరు. అదియే “ఓం” కారము, వాయప్క
ప్రమాత్మకు ఓం కారము వాచకము (శబే బరహమము) – ఇదియే వాచయ వాచకము.
సరా శబే గ్ణములు ఓం కారమునఁబుట్టినవే: నిరమల – నిశిల – నిరిాష్య ప్రిశుదు
విష్య వాసనా శ్రనయమైన – వేదాంత్ ప్రిజ్ఞఞనముతో (అరథ భావ యుత్) ప్లుక
(ఉచేరించస) ప్ రణవము ఓం కారము మోక్ష దాయని. దీనిని మించిన మంత్రము – సతాి
– లేదస. మూల మంత్రము – ఆది – అనాది.
అంత్య కాలమున ప్రిశుదు – నిసుంకలప – దృఢ విశాాస ప్ూరిత్
మనససుతో ప్ రణవోచాేరణము తో పార ణము వదలిన మోక్షము త్థయము: లేదా రండవ
(మరు) జ్నమమున జీవనసమకతత
ి ో ప్ రకాశించసనస.
వేదములందలి 32 విదయలు – (ప్ రణవ పార ధానయమైనవి) – వేదములందస
ప్ రణవో పాసన నిరుగణ ప్రమేగాని, ప్ రతయయకంగా క నిి చోట్ు యందస సగ్ుణం కూడా –
ప్ర - నిరుగణ
ఓం బరహోమపాసనము విధానమునస
అప్ర – సగ్ుణ (నాద బరహోమపాసన)
--1) ప్టప్పలాదసలు సత్య కామునకు చెప్టపరి.
-- ప్ రశనిప్నిష్త్.
-- 2) యముఁడు నచికేత్యనకు చెప్పనస.
-- కఠోప్నిష్త్.
-- 3) నిరుగణో పాసన దసరుభమైన – ప్ రత్యగాత్మ రూప్ బరహమమునసపాసటంప్ఁదగ్ునస.
సహజ్ముగా సగ్ుణోపాసన – నిరుగణోపాసనకు త్ప్పక తీససక ని పోవునస.
ప్టదప్, నిరుగణోపాసనము ఖండ్త్ముగా బరహమ సాక్ష్తాకరమునస చయకూరుినస.

431
అథవా, జ్నామంత్రమందెైననస, ఇహమున మరణ కాలమందెైననస లేదా బరహమ
లలకమందయననస – బరహమ సాక్ష్తాకరమునస ఖండ్త్ముగా ప్ రసాదించసనస.
-- వేదాంత్ ప్ంచదశి మరియు ఆత్మ గీత్.
- తీవ ర ప్ రణవ ధాయన సాధనలవలు, ఈ జ్నమమందయ అప్రోక్ష్నసభూత్ర
త్థయము - - ముకుిడగ్ునస.
-- ఓంకార గ్రంథము.
ప్ రశి – ఆ జ్నమ ప్రయంత్ము ప్ రణవ ధాయనమొనరిిన వాడు ఏ లలకమునకు పోవునస?
ప్ైది
జ్ – ఓం! (శబే బరహమము) --- బరహమకు
కత రందిది కూడా.
త్రర మాత్రరక = అ + ఉ + మ్ = ఓం.
“అ” - ఏక మాతోరచాేరణ వలునే “ఇహ” సామాొట్ిగ్ునస.
ఇక “ఉ + మ్” ల వలు “యజుస్” – చందర లలకానికత చయరిి, అందస దివుయలతో ససఖించి,
త్రరిగి వచసినస.
కాని, మూట్టని కలిప “ఓం” అనిన యడల, సూరయ తయజ్ససుతో ఐకయమై –
సూరయ లలక పార ప్ట ి అనగా సూరయత్ామందసనస – ఆదిత్య ప్దవి –
మరియు, ప్ రణవ ధాయని (1) పాప్ములనసండ్ – పాము ప ర నసండ్
విడుదలయనట్లు, విముకుిఁడగ్ునస.
(2) రవి – చందసరలు – రాహు కేత్యవుల నసండ్ విడ్వడునట్లు – విడ్వడ్ –
సామ గానముతో బరహమ లలకము చయరిఁబడునస. ఆంత్రాయమిని దరిశంచి “తెైజ్స” –
హిరణయగ్రుభ” ల నధిగ్మించసనస, అనగా సాప్ి ససష్యప్ుిల మీది, త్యరీయ (బారహమమ)
సట థత్ర – ముకాివసథనందసనస. “ఓం” జ్ఞఞనసలకు ప్రమావధి – అభయం – అజ్రామరణ
– అనంత్ – అప్రిచిేని – అతీత్ సట థత్ర:-
-- సటబ ప్ుత్యరఁడు సత్యకామ –
-- ప్ రశనిప్నిష్త్ (అధరాణం).
“దయవుఁడు జీవుఁడెైనట్లు – జీవుఁడు దయవుడౌట్ త్థయము”
ప్శాితాిప్ త్ప్ ి హృదయుఁడు – త్రరవేణీ సంగ్మ దివయ తీరథ ప్ రక్ష్ళిత్
పాప్చయుఁడు – ప్ునీత్యఁడు – దివుయఁడెన
ై వాడు – త్రరిగి పాప్ ప్ంకతలమునఁబడ

432
జ్ఞలఁడు. ఒక వేళ్ తొట్టలి
ర ను నస, బహు జ్ఞగ్రత్గ
ి ా లేచి భదరమగ్ునస. ప్శాితాిప్మునకు
మించిన పార యశిిత్ము లేదస. ప్శాితాప్ త్ప్ుిని కనీిరు “ప్ రయాగ్” త్రరవేణట సంగ్మ
దివయ తీరథ సదృశము. మహా పాప్టని కూడా ప్ునీత్యని చయయునస.
గ్ంగ్ + యమున + సరసాత్ర –నదసలు వీట్ట కలయకయే బరహమ లలకము-
ఇడ + ప్టంగ్ళ్ + ససష్యమి - నాడులు కనీిరే దివయ గ్ంగ్ - భాషాపంజ్లి
సూరయ + చందర + అగిి – నేత్మ
ర ులు “ప్ రశాితాిప్మే పాప్ ప్రిహార పార యశిిత్ి
కత రయ” “కనీిరే పావన గ్ంగ్ – పాప్ట
పావనసడౌనస”
-- శురత్ర & బైబల్.
“అరథ భావ సహిత్” ప్ రణవోచాేరణ – ప్ రణవ ధాయనము – సాధకుని “హృదయమునస”
– దివయ తీరథము – ప్ుణయ క్షేత్మ
ర ుగ్ మారుినస: భకుినికత భగ్వంత్యనికత అభేదము.“ఓం”
శను|| ప్టతా హమసయ జ్గ్తో మాతా ధాతా ప్టతామహుః
వేదయం ప్విత్ర మోంకార ఋకాుమ యజురేవచ
తా|| నేనే త్ండ్ని
ర , త్లిుని, తాత్నస, సరా వేదములు –ప్ రణవ సారూప్ుఁడనస
“ఓం” –
-- భగ్వదీగత్. అ. 9.శను. 17.
శను|| “దయా విదయయ వేదిత్వేయశబు బరహమ ప్రంచయేత్”
తా|| శబే బరహమము (ఓం), మరియు ప్రబరహమ విదయ – రండు (సగ్ుణ నిరుగణము)నస
నేనే –
-- అమృత్బందూప్నిష్త్.
ఓం – I. ప్ రణవము – ధనససు శురత్ర - ఉప్నిష్ధ్ాుునం
బరహమ -- లక్షయము నారి
ఆత్మ -- బాణము మనససు ప్రమాత్మ-లక్షయం
II. ఉప్నిష్దునససు ధాయన బాణం ప్ రణవం
ధాయన బాణము, జీవ
మనోనారిని లాగ్డం
ప్రమాత్మ లక్షయం -
-- మాండూకయం.

433
 శను|| నాభ కమలమధయయ జ్యయత్రరానంద రూప్ం|
హృదయ కమల మధయయ సూరయ బంబానస రూప్ం|
భూ
ర యుగ్ దిాదళ్ మధయయ హంస మారాగనస రూప్ం|
దశశత్ కమల మధయయ బరహమ మారాగనసరూప్ం||
“ప్రమాత్మ సారూపోహంసుః”
“అంత్ుః రభ హిశిరత్ర హంసుః” –
బరహమ సృష్ట ి కరి – చత్యరుమఖసఁడు – (అంత్ుః కరణ చత్యష్ య
ి రూప్ుఁడు) –
మనససు – జీవత్త్ాం – బరహమకు వాహనం “హంస” – క్షీర నీర విభాగ్ నెైప్ుణయము
గ్లది (సూ
థ లారథము) – పార ణ శకతి (ఉచాేాస నిశాాస కత రయా శకత)ి – “Vital force” –
కూడ, అహరిిశలు, బాహాయభయంత్రముల – ఉచాేాస నిశాాస రూప్మున చరించెడు
పార ణమే “హంస” – ఈ పార ణ శకతి గాలి యందలి పార ణ వాయువునస మాత్రము
గ్రహం
ి చి, మిగ్త్ అనవసర (ప్ రయోజ్నము లేని) గాలిని వదలి వేయునస. ఇది సహజ్
“హంస” వృత్రి కావున, పార ణమునకు – “హంస” అని నామకరణ మొనరిిరి.
ఈ “పార ణ” గ్మనము - - ఉచాేాస నిశాాస కత రయలు – నాసటకాగ్రము
(భూ
ర మధయ – త్రకుట్ాదిర – బరహమ సాథనము) నకు కత రంద జ్రుగ్ుట్ వలు – “హంస”
(పార ణము) – బరహమకు వాహనమనిరి.
ఊప్టరి త్రత్యిల (హృదయ భాగ్ము వెలుప్ల – బయట్) లలని గాలి
బయట్టకత, లలనికత ఎడ తెగ్క నిమిష్మునకు 15 – 16 త్ూరుు (రోజునకు 21,600
మారుు) త్రరుగ్ుట్ - - - అనగా “హంస” సంచారము – మానస సరోవరమున
జ్రుగ్ునస: ఎందసకన . . . పార ణ చలనము వలునే – మనో వృత్యిలు (సంకలప –
వికలపములు) జ్నించసనస: అనగా పార ణమున (వాయువు = మారుత్మున) – మనససు
– (మారుత్ర – చప్లి – ఆంజ్నేయుడు) ప్ుట్ినస.
హంస = అజ్ప్ గాయత్రర అందసరు. అనగా జ్ప్టంచకనే జ్ప్టంచసనది. ఓం =
జ్ప్ గాయత్రర – సావిత్రర – ప్ రణవము.
1. భగ్తయ్మ
ి నస సాధించసట్ – భకత.ి
అహంకార నాశనమునకు
రండు మారగములు. 2. గ్ురు పాదముల చెంత్ సరా భావారపణ మొనరుిట్.
(Self surrender)

434
 హంస “దశ పార ణములు + అంత్ుఃకరణ చత్యష్య”
ి సాముదాయక
జీవ త్త్ాము – ప్ రత్యగాత్మ కేవలం సాక్ష్, అంత్రాయమి
అమృత్ము (పాలు) – అమర లలక వాససల (దివుయల)
ఆహారము.
నీరు (జ్లము) – భూలలక మానవుల ఆహారము. హంస (బరహమ
వాహనము) – అమర లలక జీవనమే కోరునస. ప్ రకృత్ర సటదమ
ు గ్ు జ్లమునస
త్ృణీకరించి – నిరాకరించసనస.
ఉచాేాస నిశాాస రూప్మగ్ు పార ణమే “హంస” – ఉచాేాస నిశాాస
కత రయకధిషాి న శకతయ
ి ే “పార ణ శకత”ి Vital force. పార ణము జ్డము. పార ణ శకతి చెైత్నయ
వంత్ము. పార ణ చలనము (భాహాయభయంత్ర) – పార ణ శకతి యధీనము. ప్వలిిన గాలి
యందలి పార ణ వాయువునస మాత్రము సవాకరించి, అనవసర మన
ై గాలిని బైట్టకత తోరసట
వేయు కత రయ – “పార ణ శకత”ి దయ.
పార ణ చలనము వలు సంకలప వికలపములు ప్ుట్లి నస. వీట్ట సారూప్మే
మనససు. వాయువు నందస ప్ుట్టినందసన “మనససు” నకు వాయు ప్ుత్యరఁడనియు,
మారుత్ర అనియు (జీవాంశ) ప్ేరుు.
“హంస” – పార ణ గ్మనం – పార ణ కత రయ – అజ్ప్ గాయత్రర.
“ఓం” -- ప్ రణవము – నిరుగణ త్త్ాం – జ్ప్ గాయత్రర.
పార ణము, మనససునకు మాత్ృక – ప్టత్ృత్యలయము – అనగా వాయు
ప్ుత్యరడు – మనససు (మారుత్ర) – చప్లి –
జ్ప్ గాయత్రర అజ్ప్ గాయత్రర = జ్పా జ్ప్ గాయత్రరుః
ఓం + హంస = హంస + ఓం = హంసోం
ప్ రణవం + పార ణం = సోహం – సోహం
= త్ండ్ ర త్నయుల ఐకయం
మనో మారుత్యల సమేమళ్నమే - త్ండ్ ర త్నయుల ఐకయము.
ప్ర త్త్ాం| సరాసాక్ష్ –తెలివి నాద బందస కళ్లకు
మూలము హ అనగా ఈశారుఁడు – ప్ూరకం – దయవుఁడు – చిదాకాశము
0 అనగా జీవాంశ - కుంభకం – మనససు - చితాికాశము
16 వికృత్యలు
సరా త్త్ాము స అనగా ప్ రకృత్ర(మూల) – రేచకం – జీవుడు – భూతాకాశము

435
 హం
జీవుఁడు హంస – (ఉచాేాస +నిశాాస) కత రయలు = జీవనము
స = పార ణము
“0” అనగా ఈశారునకునస, త్చేకతయ
ి గ్ు ప్ రకృత్రకతని గ్ల తాదాత్ముయమునస
తెలుపనస.
శురత్ర ప్ రమాణమునస బట్టి ప్రిశుదసుఁడగ్ు జీవుఁడు ప్ రకృత్ర సంబంధము
వలన దయవత్రరయఙ్మనసషాయది సమసి సృష్ట ి రూప్ములనస ప ందెనస.
“హ” ప్రమ ప్ురుష్యఁడు.
“0” జీవుండు – చిదాత్మకుండగ్ు ప్ రత్యగాత్మ (10 వాయువులు + 4
అంత్ుః కరణయుత్యఁడు)
“స” – జ్డ ప్ రకృత్ర. (సమసి త్త్ా సముదాయ సమిష్ట )ి
హంస: - క్షీర నీర విభాగ్ విధాన నెైప్ుణయము గ్లది (సూ
థ లారథము). త్దాత్య – “పార ణ
శకత”ి – ప్వలిిన గాలిలలని “పార ణ” వాయువునస మాత్రము గ్రహించి, అనవసర
భాగ్ములనస గంట్ట వేయు చసనిది. (సూక్ష్మరథం).
ప్రమ హంస:- నితాయ నిత్య వివేకాది చత్యరిాద మోక్ష సాధనల నధిగ్మించి –
ప్రిప్ూరణత్ా మందిన మహాన్: ప్ రవృత్రి నివృత్యిలకు – సారగ మోక్షములకు –
సరాాతీత్యఁడు – సత్య – నిత్య – ఆనంద నిలయమైన - - - సరా సనాయసట.
హంస: - నమిమన వారి సంసార (పాప్) బంధములఁ హరించి మోక్షమిచసినస.
హంసరూప్మైన సాధక – ఆరాధకులనస – ప్రమ హంసలగ్ఁజ్ేయునస.
పార ణము:- అంత్ుఃపార ణము – దయహమందలి వేడ్ నిచసినస. కాలమాని: 1 నిమిష్మునకు
15 నసండ్ 18 మారుు (Breaths) ఉచాేాస నిశాాసములు గ్లది. 1
దినముకు 21,600 “హంసలు” – ఇదయ ఆయుుః ప్ రమాణమునకు
ప్రిమాణము. కావుననే యోగ్ులు, పార ణాయామ (కుంభక) శకతి వలు
ఆయుుః ప్ రమాణమునస అధికముగా (ప్ంప్ు) చయససక ందసరు. బరహమ
లిఖిత్ము, మానవుని ఆయుుః ప్రిమాణము “హంస” లలలనే యుండునస.
సూరుయఁడు:- బయట్ వేడ్నిచసిట్ వలు బహిుః పార ణము పార ణదాత్. కాలమాని. అనగా
ఒక సూరోయదయంతో పార రంభమై త్రరిగి సూరోయదయం వరకు “1 దినం”
అందసరు.

436
 పార ణాయామము (పార ణ బంధము) యోగ్ము –
పార ణ ధాయనము – హంసోపాసన – (జ్ఞఞన) యోగ్ము.
జ్ప్ + అజ్ప్ – గాయత్యరల సమేమళ్ ప్రచి.
ఓం + హంస = సోహం – హంసో - - పార ణ గ్మనము (అనగా ఉచాేాస
నిశాాసము) తో మనససునస ముడ్ ప్ట్టి – గ్మనిసూ
ి – ఏకధారా సరవంత్రగా గ్మనిసూ
ి
వుండడమే – రాజ్ యోగ్ క రమము – ఇదయ సరాాతీత్ మహా రాజ్ యోగ్ము – యోగ్
రాజ్ము – సారణ యోగ్ము – “రాజ్ గ్ుహయ రాజ్ యోగ్ం”. ఎంత్ ససలభం? ఎంత్
గొప్ప ఫల ప్ రదాయని? యంకా అనసమాన – ఆలసయములెందసకో? వేద – వేదాంత్
సాగ్ర మథనమున ఆవిరభంచిన 32 వేద విదయల మూల సార కంద మిదియే: 14
లలకములందస వెదకతనా – సరా శాసిర – గ్ురు భోదల సారము కూడ యదియే: ఇదియే
సరాం –ఆఖరు.
హ -- ప్ురుష్
0 -- మనససు – మాయ – జీవత్ాం – భారంత్ర “0” –
స -- ప్ రకృత్ర
జ్ప్ గాయత్రరతో + అజ్ప్ గాయత్రరని చయరిిన –
“ఓం” ప్ రణవ మంత్రం + హంస = పార ణ మంత్రం.
ఓం + హంస = హంసో సోహం . . . .
పార ణము = మారుత్ం - త్ండ్ ర వీరి ఇకయమే మోక్ష
మనససు = మారుత్ర - త్నయుఁడు సాధనం
“పార ణ గ్మనంతో లయంచిన మనససు” - జీవ బరహ్మమకయమునస పార ప్ట ింప్ఁజ్ేయునస.
రాముని + సవత్నస --- మారుత్ర కలెపనస
ప్రమాత్మ + జీవాత్మ --- మనససు సంధించసనస.
ఇదియే ప్రమ నిగ్ూఢమగ్ు రహసయ భోదనము – సరా వేదాంత్ శాసిర సార సంగ్రహ –
దృత్ర!! ఇందసకు మించిన రాజ్ గ్ుహయము మరందసనస లేదస!!! కడ మాట్!!!
హంస
విష్యానసభవ త్ృష్ ణ – లంప్ట్త్ాము నందగిలి “ప్ునరప్ట జ్ననం –
ప్ునరప్ట మరణం” గా జ్నన మరణ ప్ రవాహమునఁజికతక, ప్ంజ్ర నిబదుమగ్ు కీరము
వలె విముకతి కై రప్ రప్ లాడుచస – దరి దాప్ులుఁదయచక యీ హంస

437
హృత్యపండరీకమున (మానస సరోవరమునస – విడుచసనప్ుపడు ప్ రణవ నాదమున
విలీనమగ్ునస. త్యరీయావసథ. మూలాధార చక రం మొదలు బరహమ రంధంర వరకు – శుదు
సఫట్టక సదృశమై – ప్రిశుదుమై – ప్రిప్ూరణ మై ప్ రకాశించస - యా చిదిాలాసానంద
సారూప్మే – ప్ర బరహమయొకక వాసివ సారూప్మని యోగ్ులు వచింత్యరు.
“నేనస సచిిదానంద చిదిాలాససఁడనస, అఖండ దివయజ్యయత్ర ప్ రకాశం – నిత్య
ముకి శుదు సారూప్ుడనస – ప్ రకృత్ర సంప్రకము వలునే సంసార కలమష్ మంట్ల క నిది
– కాని “అది వాసివము కాదస” – అని తెలుసస క నిఁగాని ప్ రకృత్ర బంధము (చిద
చిదగుంధి) వీడదస:
“సోహం” ధాయన జ్ప్ విధానము –
ప్ రత్ర దినమునస – రండు యామములు – రాజ్ యోగ్ నిష్యి ఁడవెై – తెైల
ధార వలె – అవిచిేని – యేకాగ్ర – (సమృత్ర) “అరథ భావ” యుత్ ధాయనము వలు,
త్నమయత్ాము సటదం
ిు చి, త్దూ
ర ప్ ఫలమగ్ు “ఉనమనయవసథ” - - అనగా – మనససు +
పార ణము + ఇందియ
ర ములు” – సహా కూడా లీనమగ్ునస. ఇట్లి జీవ బరహ్మమకయమే –
ఉప్నిష్త్్ిత్రపాదిత్ మగ్ు రాజ్ యోగ్ము. కేసరీ యోగ్ము.
ప్ూరోాకుిఁడు – హంస శబే వాచసయడు నగ్ు – జీవుఁడునస – దశ విధ
(ప్ రణవ) నాదములునస – చిదిుందసవు – చిత్కళ్లు – అనస వీనితో – జ్ఞఞన
కరేమందియ
ర ముల తోఁగ్ూడ్న అంత్ుఃకరణ చత్యష్ యమునస,
ి పార ణాది దశ విధ
వాయువులునస – భగ్వదసపాసనా రూప్కమగ్ు యోగా భాయసము చయ నెప్ుపడు
భగ్వంత్యని యందెైకయ మగ్ునో - - - ఆయవసథ మూడ్ంట్టకత (జ్ఞగ్రత్ుాప్ిససష్యప్ుిలు)
అవాలిదియగ్ు “త్యరీయా వసథ” అనంబడునస.
మనససు బాహయ (విష్య) సంగ్ముల విడ్చి ప్రమాత్మ యందస
లగ్ిమగ్ుట్యే “ఉనమనయవసథ” యనంబడునస.
ప్ రకృత్ర సంసరగ విరకుిఁడెై – నిరమల నిశిల ప్రిశుదు మగ్ు మనసటథైత్రయే
“సహజ్ఞ మనసకం” బనఁబడునస.
క రమముగా- అభాయససాధన ప్రంప్రలవలు పార ప్ట ించస “జీవ బరహ్మమకయ”
అనససంధానానసభవము వలు, మనససుఅనయ విష్య విముఖమై సట థరత్ నొందసనస.
ఇదియే “సహజ్ఞవసథ” – “సట థత్ ప్ రజ్ఞ” “నిరమలలదయయగ్ము” అందసరు.
నాలుగ యోగ్ములకునస గ్మయ సాథన మొకకట్ే.- “All roads lead to Rome”

438
 “ప్రిశుదు మగ్ు మనో” నిగ్రహ సాధనల వలునగ
ే ాని, మనో వేదనల వలు –
ఆత్మ జ్యమబుదస”
బరహమణుయండు (ఆత్మ వేత్ ి - విదయహుడు) – వేదము, త్ప్ససు, జ్ఞఞనములకు
హిత్ము కూరుివాఁడు – సంసారమున (లలక ప్ంకతలమున) నసనినస, మానస
సరోవరమున విహరించిననస నీరంట్లకోదస. హంస – ప్రమ హంస వలె ప్ రకాశించసనస.
“హంస బరహమల” అవినాభావ సంబంధమని – తామరాకునస నీరంట్ నట్లు| కుమమరి
ప్ురుగ్ునకు బురదంట్నట్లు| నిప్ుపనకు చెదలంట్నట్లు|
భగ్వనాిమ సమరణ –
భగ్వనాిమోచాేరణమందయ మనససు లయంచాలి, అది
(మంత్రము) – అన భగ్వనాిమము, ఉచాేాస నిశాాసములతో – పార ణ గ్మనముతో –
ఊప్టరితో – తెైల ధార వలె – ప్ుష్పమాల వలె – తెఱ్ిప్ట లేకుండ – నెమమదిగా
మేళ్వింప్ఁ జ్ేయ వలెనస: అప్ుపడు, లలక (బాహయ) చింత్లు సహజ్ంగా అడుడ
వచిిననస, “అభాయస – ప్ రయత్ిముల” దాారా నిగ్రహం
ి చి, మనససునస నిశిలము గ్నస,
ప్ రశాంత్ముగ్నస, భగ్వనాిమమునస (ఇష్ ి మంత్రమునస) పార ణానస సంధానా భాయసము
ననే నిలిపన, ఆయాసకతి బలప్డ్, బరహమండమైన దివయ ఫల ప్ రభావము నస చయకూరుినస.
-- మహర్ బాబా.
“శాాస శాాస హరినామ ససమిరిలే సవఖ మనలే మోరి”
-- భకి కబీర్.
అనగా| ఓ మనసాు| నీవు ప్ రత్ర శాాసయందసనస, భగ్వనాిమమునస కలుపట్
నేరుిక నసము!
భగ్వనాిమ సంకీరన
ి ము- శబు, భజ్న, గీత్ముల దాారానస . . . .
అంత్రంగ్మున (ఏకాంత్మున) సరాదా- “మంత్ర + పార ణ” లయ, ధాయన +
ధారణల రీతాయ అనససంధాన మొనరుిట్ే, మానవుని, త్యది కరివయము: వేదాంత్
ప్రమారథ రహసయము: మంతోరప్దయశ రహసయ కీలకము: ఇదయ త్ండ్ ర త్నయుల ఐకయము.
-- భగ్వాన్ శ్రర రమణ మహరి.ష
మారుత్ం + మారుత్ర
వాయు + ఆంజ్నేయులు
పార ణ + ప్ రణవ
హంసం + ఓం = హంస ఓం = సోహం.

439
ఆ|| ఇందియ
ర ముల నిగ్రహించి పార ణములతో| మానసమునసఁజ్ేరిి వాని తోడ హంస
యనగ్ నొప్ుప అక్షర దాయము యోచించి సంత్త్ము భజింప్ వలయు.
(అజ్ప్ హంస యోగ్ము).
హంస త్త్ామే – “వాయు – బందస - మనంబు”ల నిశిలత్ామునకు
మూలము.
“మాయా ప్ రత్రబంబత్మగ్ు బరహమ చెైత్నయము మాయా తాదాత్ముము
నొంది, “హంస” యనఁబడు జీవ రూప్మగ్ు “హంస మండలము” – ష్ట్కమలముల
గ్మి మధయమున సంచరించసచస, భూ
ర మధయ (ఆజ్ఞఞ చక రసథ)- బరహమకు వాహనమై –
స ంప్గ్ు మానస సరోవరమున - సత్య లలక (సదాససి) ప్వరత్రచయ త్నరారుచస నసండు
“జీవ” త్త్ాము –
రాజ్ హంస (రాజ్యోగి). క్షీర నీర విభాగ్ నెైప్ుణయ రీత్రని, ప్రమ ప్ురుష్
సత్ిత్ామునస గ్రహించి , దసుఃఖ భాజ్నమగ్ు “ప్ రకృత్ర” – అసత్ త్త్ామునస నిరాకరించి
విసరి జంచసనస.
హంస త్త్ా విమరశ నాడీ విభాగ్ము –
ష్డిక ర నిరూప్ణము. (శ్రర సవతా రామాంజ్నేయ సంవాదము. 294)
ఈశారుడు నిష్టరియా ప్రుడు.
ప్ రకృత్ర జ్డము - ఇక 10 ఇందియ
ర ములు
10 వాయువులు జీవాంశ
4 అంత్ుః కరణములు
10 ఇందియ
ర ములు
5 ప్ంచ పార ణములు
+ జీవుడు = హంస అనఁబడునస
4 అంత్ుఃకరణ అనగా ప్ రకృత్ర సంబంధ సంసార బంధమని
చత్యష్ యముతో
ి అరథము.
కూడ్ నప్ుపడు త్లిు -- శకతి -- సగ్ుణ
త్ండ్ ర -- ప్ురుష్ -- నిరుగణ
త్నయ -- మనససు -- సగ్ుణ నిరుగణం (చిదచిదగుంధి)

440
 శను|| ఆతామన మరణటం కృతాా ప్ రణవం చోత్ిరారణటమ్|
జ్ఞఞననిరమథనాభాయసాత్ పాశం దహిత్ర ప్ండ్త్ుః||
తా|| జీవాత్మ భావం అరణటగా, ఓం కారం ప్ై అరణటగా చయసే జ్ఞఞన మారాగ నిి
అభయసటంచయ ప్ండ్త్యడు, ఆ జ్ఞఞనం దాారా సమసి బంధాలనస
నశింప్చయససకుంట్లనాిడు. “జీవుఁడు నిరంత్ర ప్ రణవోపాసన చయత్ ప్ునరజనమ
కారణమన
ై పాశ బంధమునస నాశనము చయయ గ్లడని” –
-- కైవలలయప్నిష్త్ – 11 శను.
“ఇది నా యలుు”
“ఇవి నా కళ్ళు”
ఇంట్టలల ఉనింత్ మాత్రమున – ఇలుు నీవు కాదస. ఆలాగే దయహము కూడ.
కనసిలతో చూచినంత్ మాత్రమున కనసిలు నీవు కాదస. ఆలాగే యందియ
ర ములు
+ అంత్ుఃకరణము లనీి కూడా! - వీని విచారమునస గ్రహించి, నిరణయంచి,
నిశియంచస ప్దారథమే “నీవు” – సాక్ష్గా – దరష్ గా
ి – శరష్టంచి – దయని చయత్
గ్రహం
ి ప్ఁబడక నిలుి “నీవు” – ఆత్మ – ప్రమాత్మ:
ఆత్మ దరశనమునకు అభగతంత్రము – “దాందాములు” – “వాసనలు” -
విష్యములు - - - వీట్ు తాకతడ్ – ఘరషణ లే!! ప్ూరా జ్నమ దససుంసాకరములు.
నిరిాకలప ప్రమాత్మలల వికలప మేరపడ్ – 3 రూప్ము లుత్పనింబగ్ునస.
1. సూక్షమ – ససష్యప్ట ి – సత్ా – జ్ఞఞన శకతి – ఆత్మ రూప్ం
2. మధయమ – సాప్ి – రజ్య – ఇచాేశకతి – సంకలపం – (మనససు).
3. సూ
థ ల – జ్ఞగ్రత్ – త్మో – కత రయా శకతి – దయహం
2, 3 నస సాధించసట్కే 1 ప్ రసాివింప్ఁ బడ్నది.
(One in three and three in one)
“లీలావత్ర” భరికు (ప్దమ రాజు) నకు సరసాతీ దయవి ప్ రత్యక్షమై అమృత్
త్త్ాము నసప్దయశించెనస. అదయ జ్పాజ్ప్గాయత్రర మంత్రము: హంస + ఓం = హంసోం ~
సోహం. -- జ్ఞఞనవాశిష్ ం.
ి
హం = శివ (ప్ురుష్) = హంస = శివ శకత.ి
స = శకతి (సవ )రి

441
 హంస + ఓం = హంసో హంసో – సోహం సోహం
-- “సరా సమోమహన మంత్రము”
అజ్ప్ + జ్ప్ = గాయత్రర - శివ శకుిల ఏక రూప్ మంత్రం = “సూక్షమ + సూ
థ ల” –
అనగా జ్ఞఞన కరమల కలయక.
మం = To think = జ్ఞఞనం హ = దయవుడు = చిదాకాశము
త్ర = Movement = కరమ (శకత)ి 0 = మనససు = చితాికాశము
మరియు : - స = జీవుడు = భూతాకాశము
జ్ఞఞనారణవ త్ంత్రంలల ----- (x x I -22)
చిత్యకండంలల : - మూలాధార చక రం లలనిది – xxx.
అంత్యు చిత్యకండ గ్త్ం –
ప్రమాత్మ
అంత్రాత్మ
జ్ఞఞనాత్మ సాకార సాక్ష్ రూప్కం
ఆత్మ
ఆత్మ = ఉచాేాస నిశాాస పార ణ సారూప్టణట
హంస = జీవాత్మ (Vital Force)
విశా పార ణ శకతి (Cosmic Breath) నసండ్ జీవ
పార ణ శకతి (Individual Breath) వేరు చయయఁబడ్నది.
“భూ
ర మధయమున ఆకాశ సంధి గ్లదస”
“చలనము” శకతి లక్షణము.
శంభు సదాశివ ఈశ రుదర విష్యణ బరహమ –
ప్ంచ ధరమములు

(1) సృష్ట ి ---సట థత్ర --లయ – అనస గ్రహ - నిగ్రహ శకుిలు గ్లవు –
సృష్ట ి
ఓం (2) ఓం ప్రమాత్మ శకతి (ఆది శకత)ి త్రరమూరుిలు సట థత్ర Trinity
త్రరగ్ుణములు లయం = ఓం

442
 హంస – మనససు నసండ్ – విష్యముల దూరీకరించి – నిరిాష్యమై
“మనససు” ఆత్మగా మారిన – ఆత్మ జ్ఞఞన రూప్మే – దివయ దృష్ట ి – సదిాచారము =
సత్ +విచారము

443
444
 16. మాయ
ప్ావేశిక

ఆది ప్రాశకతి
మహామాయ– మహా శకత–
ి మహారత్రుః – సరా శకతి మయీ – సరామంగ్ళ్ - సదగత్ర ప్ రదా
శ్రర లలితా సహసరనమ సోిత్రమ్ (215, 217, 218, 199 – 201)

“ప్ రత్యగాత్మ”
ప్ంచ ప్ేరతాసనాసవన – ప్ంచ బరహమ సారూప్టణట
-- శ్రర లలితా సహసరనామ సోిత్రమ్ (249, 250)
బలవాన్ ఇందియ
ర గారమో విదాాంస మప్కరషత్ర -- వాయస పాఠం
3 మారుు “నాప్ కరషత్ర” – అనాిడు జ్ైమిని – సామ వేద కరి.

నిరాచనము
మాయ - మహరణయము – ప్దే క లనస – సమిష్ట ి జీవ కోట్ట అజ్ఞఞన సముదాయము.
త్రరగ్ుణ సామాయవసథయే – మూల ప్ రకృత్ర – మాయ – మోహమే రూప్ముగా
గ్లది. సమసి ప్ రప్ంచమునకు మూల కారణము. అవిదయ, అవయకిం,
త్మససు, ససష్యప్ట ి, ప్ రకృత్ర, ప్ రధానము – అజ్ఞఞనము - - - - మాయ.

మాయ
1. నీట్టలలన బుట్టి నీట్టనే ఆవరించిన “పాచి” వలె
2. సూరుయని వలన ప్ుట్టి, సూరుయనే ఆవరించస మేఘము వలె
3. శ్రర మంత్యని కుకక, యజ్మానసనికత తెలియ కుండా యవారిని, సమీప్మునకు
రానివాదస: కాని, దూరము నసండ్ ఎలుగత్రి యజ్మానసని ప్టలిి, ఆత్డు “ఓ’ –
రారముమ, అనింత్నే, కుకక నోరు మదప్దస. మాయ కూడా అంతయ. భగ్వంత్యని
శరణాగ్త్ బుదిత
ు ో, సరాారపణ – భకతితో మొరలిడ్న, అత్డయ అభయ మిచిిన, మాయ
ఏమియు చయయదస.

445
 మాయ

ప్ర బరహమము
(నిరుగణ ప్రమాత్మ)

మూల ప్ రకృత్ర
(మూలా జ్ఞఞనము)

శుదు సత్ాము రజ్స్ – త్మో గ్ుణములు

మాయ అవిదయ
(మేఘ జ్లమున ప్ రత్రబంబంచిన ఆకాశము)

ఈశారుఁడు
(మాయ సంబంధము లేని)
సరాజ్ఞత్ా – సరేాశారత్ా – సరా నియంత్ృత్ా –
సరా కలాయణ గ్ుణ గ్ణ విరాజ్మానసఁడు.

నిరిాకార ప్రబరహమ నసండ్ బయలెాడలిన

మూల ప్ రకృత్ర (మూలావిదయ)-

మాయ అవిదయల వలు కలిపత్ములెైన, శరీర

త్రయము – మొ|| ఉపాధసలనస బట్టి నామ రూప్ములు -. యీ సరోాపాధసలందస సరా
సాక్ష్యైన చిత్ుారూప్ుడు “ప్రమాత్మ” – ప్ రకృత్ర ధరమముల కతీత్యడెై, (నిత్య సత్య)
సచిిదానంద శుదు బుదు ముకి సాభావుడనస –శుదు చెైత్నయ ప్ రకాశ ప్ రభావ పార బలయమున
“జ్గ్తెైిత్నమంత్ము” త్మ పాత్రల నిరాహణమునస క న సాగించసనస.

446
 శకుిడు --- ఈశారుడు ---- కారణం
భగ్వంత్యఁడు అనాది అవినాభావ
శకతి ----- ప్కర ృత్ర ---- కారయం సంబంధం
1. ఈ లలకంలల – ఎందరందరో – లీలామానసష్ విగ్రహులు – భగ్వానసు – బాబాలు -
హంసలు – ప్రమ హంసలు – జ్గ్దసగ రువులు – అవతార మూరుిలు –
మహరుషలు - మహా త్యమలు – త్ప్ససాలు – యోగిప్ుంగ్వులు – అవధూత్లు –
ఆరూఢులు - సటదసులు – సాధసవులు – కతనిరులు – కతంప్ురుష్యలు
అవత్రించిరి.
వీరి నిగ్రహానసగ్రహ అదసభత్ లీలా త్రంగిణట – అగ్ణటత్ము – అనంత్ము
– అనూహయము – అమరము – అప్రాయప్ ిము.
2. సామనయ దయహ ధారులే – మాంత్రరక తాంత్రరక యాంత్రరక ఐందరజ్ఞలిక సమూహం –
చిచేకతి (Will power Volition), హసి లాఘవము (Dexterity of hand),
మంతోరచాేరణ (magical chants) – త్ంత్ర కౌశలము (Trickery), లతో –
Rope Trick, శిర చయేదం, క్షణంలల మామిడ్ చెట్లి సృష్ట ి – మోడీ మంత్ర
త్ంతారలు మొ|| నవి. ఊహా తీత్ మైన - అదసభత్ – అతాయశిరయకరమైన లీలా
జ్ఞల ప్ రదరశనం - - - కాని ఇవనిియునస భగ్వనామయనస మించినవా?
3. లీలా మానసష్ చిత్ర – విచిత్ర – ఘట్నా ఘట్న కత రయలు – నిగ్రహానస గ్రహ –
అవాంఙ్మననస గోచరంబగ్ు దివాయనసభవములు – మరియు – మహాత్యమలు
త్మ అవతార లీలలుగ్ – కఠిన, కరకశ, కూ
ర ర, కతరాత్క, కుట్టల, జ్ట్టల మహా
పాత్కులనస సహా ప్ునీత్యలనస జ్ేసట ప్ుణయ మూరుిలుగ్ఁనొనరిిన అనంత్
గాథలు గ్లవు. ఉ|| వాలీమకత, వేమన, శతాంగ్ుళీమాలుడు – జ్గాయ్ –
మదాయ్ – గిరీష్ చందర ఘోష్ – మొ|| వారు.
మహత్యమల దరశన – సపరశన – ప్ రశాిది అనసగ్రహముల దాారా – సరా కరమ
క్షయమునస – దివయ జ్ఞఞన ప్ రభోదమునసి . . . క్షణ మాత్రమున పార ప్ట ించడం –
జ్గ్దిాదిత్ సత్యము – శాసిర సమమత్ము – ప్ూరా జ్నమ ససకృత్ ఫల – భగ్వత్కరుణా
ప్ రసారం కావచసినస. ముఖయంగా, - త్రరకరణ శుదిగు ా త్ప్ససు – ప్ూరా ప్ుణయ ఫలానస
కూలయత్ – అవిదాయ (అజ్ఞఞన) నాశం . . . . వలు మోక్ష పార ప్ట ి చయకూర వచసినస.

447
“సరా శకతమ
ి యీ, సరామంగ్ళ్, సదగత్రప్ రద, సరేాశారి, అనంత్ కోట్ట బరంహాండ జ్నని,
మహా ప్ రళ్య సాక్ష్ణట” - - - శ్రర లలిత్ సహసరనామ సోిత్రమ్.(199 - 202, 620, 571).
4. ప్ రభు శకతి (మాయ) నియామక అత్యదసభత్ కత రయా జ్ఞల మనంత్ము –
అనూహయము – అచింత్యము – అగ్మయ గోచరము -
a). సూరయ చందర – అనంత్ కోట్ట తారా గ్ణము – గ్గ్న మండలమున
మంత్ర ముగ్ుముగ్ – నిరా ధారముగ్ – రస బుడు వలె – త్మ త్మ సాథనము లందస
క రమ బదుముగ్ గ్త్యలు దప్పక – విధసయకి ధరమ కరమ నిరాహణా సకిత్నస ప్ రదరిశంచసట్.
b). ప్ృథిా – వాయు – వరుణ – అగిి – మృత్యయవు – మొ|| ప్ంచ
దయవత్లు . . . భగ్వంత్యని కరామధికారులు; త్మ త్మ – విధసయకి ధరమ కరమ
నిరాహణలల ప్ూరిగ
ి ా, నిమగ్ుిలెై “నిషాకమ కరమ” సాగించడం.
c). సప్ ి సముదరములు – మేరలు మీరక – సృష్ట కి రి అదసపాజ్ఞలలొ –
ఆలన పాలనలలల ఒదిగి ఉండట్ం –
d). మహోనిత్ గిరి శిఖర ప్ంకుిలు – అచల మూరుిలుగా – త్పో నిధసల
వలె భగ్వంత్యని మహోనిత్త్నస చాట్డం.
e). అజ్ఞఞత్ంగా దాగి యుండ్నిి – అనీి త్ూ.చ త్ప్పకుండా పాలించి,
పోష్టంచయ సరాాధి నేత్ – ఎంత్ దయామయుఁడయ, అంత్ నియంత్గా ఉండట్ం –
విదిత్ం కాదా?
f). అనంత్ సృష్ట ి జ్ఞలము యొకక సృష్ట ,ి సట థత్ర (పోష్ణ), లయాది కత రయలు
- - - పార ణుల దయహమున అణువణువునస చెైత్నయవంత్మై – భగ్వంత్యని సరా
వాయప్కత్ామునస (Every Cell is a live Unit) చాట్ల చసనివి. కోట్ాుది నక్షత్రములు
- - - రవి, చందర, ప్ృథసాల కని నూరుు – వేల –కోట్ు రట్లు కూడా ప్దేవిగా నసనిట్లు
శాసిజుఞ
ర ల అంచనా!!
g). ఆకలి – జీరాణది కత రయలు – నిదర మలుకవలు – గ్రభసథ శిశు పోష్ణ,
ప్ రసవాది దివయ కత రయా రహసాయలు . . . అణువణువునా . . . అడుగ్డుగ్ునా . . .
భగ్వంత్యని మహోనిత్ దివయతాానిి నిశశబేముగా చాట్లట్ లేదా? సృష్ట ల
ి ల అనంత్
కోట్ట పార ణుల దయహాలలుని ప్ రత్ర అణువు – ప్త్ర
ర కణము – పార ణంతో సపంధించడం –
ఊహిసే ి భగ్వంత్యని మహత్ా మత్యదసభత్మని యబుుర ప్డక త్ప్పదస –

448
 జీవత్ా
మాయ రహసయం --- అభాస ప్ రసంశాదసలు.
దయవత్ా
ఈ మాయామయ మహేందర జ్ఞల ప్దమ వూహయమే దయవుని జీవునిగ్ఁ జ్ేసట –
జ్గ్నాిట్క చక ర భమ
ర ణమునస – కలప కలాపంత్రములుగా – ఆదయంత్ రహిత్
విజ్ృంభణలతో సాగించసచసనిది.
అవిదయయ జీవునకు కారణ శరీరము – అవిదాయవరణం – అజ్ఞఞనం –
“త్మససు + రజ్య” మలినం –
జీవుని త్రరదశ (విధ) ప్త్నం : - (3 Stages of Fall)
1. జీవుఁడు దయహంలల ప్ రవేశించి – అవిదాయవరణంతో
(అశుదు సత్ాుః అనగా – రజ్సిమో మిశర) దయహి 1వ ప్త్నం
కావడం – “దయహ ప్ రవేశం”
2. ఇందియ
ర ములు + అంత్ుఃకరణములు – వాట్ట కత రయలు 2 వ ప్త్నం
– త్నవే ననస క ని భమ
ర ప్డట్ం – “దయహాత్మ బుది”ు
3. సూ
థ ల (బాహయ) ప్ రప్ంచదృష్ట ి – భోగ్ ప్దారథముల
(విష్యముల) ఆకరషణ – సరేాందియ
ర ముల విజ్ృంభణ – 3 వ ప్త్నం
బాహయ దృష్ట ి – త్గ్ులాట్ం – సంసారం – సాసారూప్ం
మరుప్ు – విష్యముల వేట్ – అనసభవేచే –
లంప్ట్త్ాం – “సంసారం & బాహయ విష్యానసభవం”
కడప్ట్ట సట థత్ర – త్నసి తానస మరచిపోయ – జీవత్ా భారంత్ర – సంసార బంధం – ప్ూరణ
భష్
ర త్ాం
ి –
కూట్సథ బరహమ జీవేశారసట థత్ర : -
ఘట్ాకాశం మహాకాశం జ్లాకాశం మేఘాకాశం

కూట్సథ బరహమము జీవుఁడు ఈశారుఁడు

అదేము లలని బంబం సూరుయడు గోడ మీద బంబం విశా – గోడ మీద ప్ రకాశం

449
 అదేమునందలి ప్ రత్రబంబమునకునస, సూరుయనకునస, ఏలాగ్ు సంబంధం
లేదయ, ఆలాగే బరహమమునకునస, మాయా జ్ఞల విదయలకునస సంబంధము లేదస. బంబ
ప్ రత్రబంబములకు పోలికలుదయశి
ే ంప్ఁబడ్నవి: అదెట్న
ు గా : - సముదరము నందస ప్ రతయయక
ప్రిసట థత్యలందస “మంచస క ండలు”త్పనింబై, వాట్ట యందస సముదరము
ప్ రత్రబంబంచసనట్లు - - - క ండలు కదలిన – మలినముగా నసని - - - నిరమలమైన
సముదరము యొకక ప్ రత్ర బంబము . . . (మంచస క ండల మీద) చలించి, మారుపలు
విప్రీత్ముగా ప్ రదరిశంచినట్లు - - - - - .
“సంభవ అసంభవాలు – అసంభవ సంభవాలు”
“శశ విషాణము” (కుందయలు క ముమ) –
“వంధాయ ప్ుత్యరఁడు”
“గ్గ్న కుససమము”
“ఎండ మావుల జ్లం” (మృగ్ త్ృష్)ణ –
“శుకతి రజ్త్ం”
“రజుజ సరపం”
ఉండ్ (కానిపంచినిి) లేకునివి!! ఆభాసలు – కలిపత్ములు – ఆరోప్టత్ములు.
ఈ మాయ ఊహ కందని అరథం కాని . . . . భమ
ర యే!!
1. శురత్యల దృషాి ు కాలత్రయం లేదస – ఏక వాహిని కాల ప్ రవాహని –
2. యుకతి సంబంధమగ్ు దృష్ట ి చయత్నస – వాకుక చయత్నస – చెప్పఁనలవి గానిది.
3. లలక సంబంధమన
ై దృష్ట ి చయత్ వాసివమైనదిగా కానిపంచసనది.
మాయ – “త్యచే – అనిరాచనీయ, అవాసివి” – అని 3 గ్ుణములు గ్లది.
-- శుర త్ర.
“కలిమి లేములఁ జూప్ు విసిరిత్ – మరియు సంకోచిత్ చిత్ర వసిము
ర వంట్టది” –
-- వేదాంత్ ప్ంచ దశి.
“మాయ (ప్ రకృత్ర) చిదూ
ర ప్ుఁడెైన ఆత్మనస వదలి ససఫరింప్దస గాన – అసాత్ంత్ర.
అసంగ్ుఁడెన
ై కూట్ససథని సంగ్ము గా గ్ల వానిని గా చయయుట్ చయత్ - సాత్ంత్ర . .
. . . . యని ఉభయ రూప్టణట అగ్ుట్ వలు –
“సాత్ంతార సాత్ంత్రతయాన” – రండునస గ్లదనెడ్ హేత్యవు చెప్పబడ్నది.

450
 “సాత్ంతార, సరాత్ంతయశ్రర , దక్ష్ణామూరి ి రూప్టణీ”
-- శ్రర లలితా సహసరనామ సోిత్రమ్. (723 – 725)
శను|| మాయాంత్య ప్ రకృత్రం విదాయనామయనంత్య మహేశారం|
అసాయవయవ భూతెైససి వాయప్ ిం సరామిదంజ్ గ్త్||
మాయ యీజ్గ్త్యినకు ఉపాధాన కారణం – అగ్ుచస – ప్ రకృత్ర
యనఁబడు చసనిది. ఇట్టి మాయకు ఆధారుఁడెైన అంత్రాయమిని మహేశారునిగా నీ
యంత్రాయమి యొకక అంశ సారూప్ులెైన జ్ంగ్మ – సాథవరాత్మకమైన (ప్శు – ప్క్ష్ –
మనసష్య – వృక్ష్ది రూప్మైన) సరా ప్ రప్ంచము – వాని చయ వాయప్టంప్ఁబడ్నదని –
“వేద వచనము” –
“సరాం ఈశార రూప్మే” -
“మాయా చత్మో రూపా” -
“మాయ త్దయత్జ్జడం – మోహాత్మకం – అనంత్ం –“
“మాయ సదస దూ
ర ప్టణట” - -- శురత్యలు.
ఉప్ేక్షయం -- ఉదాసవన – తాట్సథుం (Neutral)
జ్గ్త్యి 3 విధములు దయాష్యం -- ప్త్ర
ర కూలం – (Negative)
సేవయం -- అనసకూలత్ాం (Positive)
బరహమము నిరిాకారము – బరహమము నాశరయంచి యుని మాయా శకతి
“భూత్ భౌత్రక” ప్ రప్ంచముగా ప్కుక రీత్యలఁ ప్రిణమించి - మాయ – జ్గ్త్యినకు
పాదాన కారణంగా వునిది. మహేశారుఁడు, సాధన కారణమగ్ు మాయకు
నియామకుఁడు – బరహమ నిమిత్ి కారణం – (సృష్ట ి ప్ూరిగ
ి ా) –
బరహమ – కుమమరి – నిమిత్ి కారణం.
ఈశారుఁడు – చక రం – సాధన కారణం
ప్ రకృత్ర – మట్టి – ఉపాదాన కారణం
ప్ురుష్ ప్ రకృత్యలకు - కుమమరి కుండల సామయం కుదరదస: కారణం కారయం
గా మారదస గ్దా!

451
 సాలె ప్ురుగ్ు – గ్ూడు
ప్త్రి -- గ్ుడడలు కారయ కారణ వాదం
బంగారం – నగ్లు సమనాయం.
సముదరం - అలలు
కారయంలల కారణం వుండట్ం సమంజ్సం –
శ్రనయం నసండ్ ఏమి వెలువడ గ్లదస? - శ్రనయ వాదం – నిరాధారమై –
నిరీారయమై – నిలువఁ జ్ఞలదస. కావున, సృష్ట ి (సూ
థ ల) కత ప్ూరాం – “సూక్షమ” మూల
సతాి ఉండ్ తీరాలి!! చసట్ిఁ బడ్న బ మమల తెర వలె! “Roll Unroll” –
కూట్ససథనికత సంగ్ మట్లు గ్లెన
గ స?
సాాభావికంగా నిరిాకార – అసంగ్ – ప్త్ రత యగాత్మనస – జ్గ్దూ
ర ప్ునిగాఁ
జ్ేసటనది (సరా జ్గ్త్యినస ప్ రత్యగాత్మ యందస యదారథముగా లేని వానిని కలిపంచినది) -
మరియు ’మాయ’ – జీవేశారు లిదేరిని చిదా భాస సారూప్ము చయత్ విభాగ్
మొనరిినది. ఈ యరథము –
“జీవేశా వా భావా సేన కరోత్ర” -- శుర త్ర.
కూట్సథ సారూప్మున కే మాత్రమునసి హాని కలుగ్ నీయక, ఆ కూట్ససథని
యందస, జ్గ్త్యి నంత్యు కలిపంచి – అఘట్ నాఘట్న సామరథుమునస ప్ రదరిశంచస
మాయా శకతి “ఇట్లు – అట్లు” చయయ గ్లదనసట్ ఒక వింత్ గాదస.
- మాయా సారూప్ములు చోదయములే –
- ఇందర జ్ఞల మహేందర జ్ఞలమే –
- మాయా మయమీ ప్ రప్ంచము –
కావున, బుదిమ
ు ంత్యలీ రహసయమునస విచారము వలు – వివేచించి -
చరిించి – భేధించి – నిజ్ సారూప్ (సత్య) నిరణయమున – ఇందరజ్ఞలమని తీరుప
చెప్ుపట్ జ్ఞఞన ప్థము.

452
 ఆకాశం - (శబేం) – ఉనిది కాని లేదస.

గాలి -- (సపరశం) – కానిపంచదస: కాని శబే, సపరశలు గ్లవు –

అగిి -- (రూప్ం) - కానిపంచసనస – వెలుగ్ు రూప్ం – వేడ్, సపరశ.

శబు + సపరశ + రూప్ములు గ్లది.

జ్లం -- (రసం) - కానిపంచసనస – రుచి గ్లది – (ప్ రవహించి)

పారి శబుంచసనస
శబు – సపరశ – రూప్ – రసములు గ్లవు –

ప్ృథిా -- (గ్ంథం) గ్ంథ కాఠినయములు ప్ రతయయకత్ –

శబు సపరశ రూప్ రస గ్ంథములు గ్లవు –
ప్ రత్ర భూత్మునకునస మాత్ృక గ్ుణములు + ప్ రతయయక (త్న) గ్ుణమునస కూడా కలదస
మాయ – అనగా – అజ్ఞఞనము – దీనికత విరోధి జ్ఞఞనము.
అవిదయకు విరోధి విదయయే. చీకట్టకత వెలుగ్ు వలె.
త్త్ాజుఞ ని లల అవిదయ లేదస. శుకతి యందస రజ్త్ మారోప్టంప్ఁబడ్నట్లు,
అవిదాయ వరణము గ్ల కూట్ససథని యందస సూ
థ ల సూక్షమము లనెడ్ రండు శరీరములు
గ్ల చిదా భాససఁడారోప్టంప్ఁబడెనస.
విక్షేపాధాయసమనగా : - చిదాభాససడయ – జీవుఁడు. అనగా, మనససు తోడ్
“ఆత్మ” – మనససున ఆరోప్టంప్ఁబడ్న ఆత్మయే జీవుఁడు – అనగా “మనససు”
యొకక ఉనికతయే జీవత్ా కారణము. –
చిదాభాససని యందస – కూట్ససథని – “అసంగ్త్ాం – అనంత్త్ాము –
ప్రిప్ూరణత్ాం” మొ|| నవి, మరుగ్ు ప్డ్నవి: శుకతకి ాసథలమందస కలిపత్మైన.
ప్దారథమునకు వెండ్యనస ప్ేరు గ్లిగనట్లు, ప్ రత్యగాత్మయందస కలిపత్యఁడెన
ై
చిధాభాససని ప్ేరు “అహం” – ఆత్మనస చూసూ
ి ఆతయమత్రమన
ై
అహంతాాభమానమునస ప ందసచసనాిడు. అనగా “నేనస” వేరని త్లంఛసట్ (ప్రసపర

453
వెైష్మయము లేదస) – రూప్ – నామములతోడ ప్ రప్ంచము రూప ందసట్కు కారణమిది
యే – ఉ||
మట్టి -- పాతారదసలు . . . . . . . వేరు వేరుగా
బంగారము -- ఆభరణములు “
చకకర -- మిఠాయ రఖాలు “
ఇనసము -- ప్నిముట్లు “
దూది -- వసిములు
ర “
ప్టండ్ -- వంట్లు (ప్దారథములు) “
దారము ముత్యములనస ధరించసనట్లు - - - -
అవిదయ అనగా అజ్ఞఞనము - (భారంత్ర జ్నయ) – దాని విశరష్ సారూప్ము –
సమసి ప్ రప్ంచమునకు మూల కారణమై మూల ప్ రకృత్రయనస త్త్ాము గ్లదస.
మరియు నా నా విధ రూప్ నామ వరణ భేధములు – విభని ప్రిణామ ప్ రకృత్యలు –
సమసి సృష్ట ి జ్ఞలము, - అనిియు – త్రరగ్ుణముల “కూరుప – మారుప” ల వలునే
సంభవించినవి. ఆదిలల ఆ మూల ప్ రకృత్రలల ఆత్రరగ్ుణములు సామయ సట థత్ర లల నసండెనస
- - (సాంఖయము) సమ – సామయ – సహజ్ (నిరుగణ) సట థత్రయే “బారహమమ సట థత్ర”
“ప్ురుష్యఁడు – ప్ రకృత్ర” – విడ దీయ రాని అవినాభావ సంబంధమత్ర
నిగ్ూఢము - - అంతయ!! “విత్యి ముందా - చెట్లి ముందా” - - - యీలాంట్ట జిడుడ
ప్ రశిలకీ కత రంద జ్వాబు చాలునస – ఏది ముందస?
మణట -- కాంత్ర
సముదరము -- అలలు
శకుిడు -- శకతి
సూరుయడు -- వేడ్ +వెలుగ్ు
అగిి -- వెలుగ్ు (లేక వేడ)్
ప్ుష్పము -- వరణము + వాసన
నీరు -- శ్రత్ల సపరశ (ప్ రవహించస శకత)ి
ఒకట్టని విడ్చి, మరి యొకట్ట లేదస కదా!!
ఇక ప్ురుష్యఁడు – ప్ రకృత్ర అంతయ!!

454
 శను|| దెైవీ హేయషా గ్ుణమయీ మమ మాయా దసరత్యయా
తా|| ఈ త్రర గ్ుణములతో గ్ూడ్న దయవతా సంబంధమగ్ు నా మాయనస
దాట్ శకయము గాదస.
-- భగ్వదీగత్. అ. 7.శను. 14.
నా మాయ దాట్ శకయము గానిది – దసరూహయము. సమసి సృష్ట ి కత రయలకు
మూల కారణము. మహా మాయా మహేందర జ్ఞల శకతి యుకుిలు గ్లది. ప్ూరణ సమరథత్
గ్ల విశా మోహిని – నా శకతయ
ి ే!! మాలల మాకు భేదం లేదస. ఈ జ్ఞఞనమే అదెైాత్ము.
మేము “ఆది – అనాది” దంప్త్యలం: ఒకకట్ే :-
మాయ ఈజ్గ్త్యినకు పాదాన కారణమగ్ుచస ప్ రకృత్ర యనఁబడు చసనిది.
ఇట్టి మాయకు అంత్రాయమి ఆధారుఁడెన
ై మహేశారుఁడు. ఈ అంత్రాయమి యొకక
అంశ సారూప్ులెన
ై జ్ంగ్మ సాథవరాత్మక మైన (అనగా – మనసష్య – ప్శు – ప్క్ష్యదసల
సారూప్ములు) సమసి ప్ రప్ంచము వానిచయ వాయప్టంప్ఁబడ్నదని వేదములు చెప్ుప
చసనివి.
“మాయ” – ఈశార సారూప్ము ఉప్నిష్త్యిలు -
(త్మో గ్ుణ ప్ రధానమన
ై )
“ జ్డం – మోహాత్మకం. అనంత్ సాభావములు గ్లది.
“ఇది నాయొకక బుదికు త అందకునిది” – అనిట్టి అనసభవం – అనగా
మోహ సారూప్ము – రూప్నామాత్మక మైన – “కుండ - గోడ” . . . అని, . . .
అచయత్నము లనెడ్ బుదిు యేది కలదయ అది కూడా జ్డ సారూప్మే – ఆ యనసభవమే
. . . “మాయ”-
ఈశారుఁడు -- ప్ రకృత్ర – మరియు రండునస కాదస.
“సత్ -- అసత్” . . . . అంతా మాయయే –
“ఉనిది -- లేదస” . . . . ఏమో? అనిరాాచయము.
సంభవము -- అసంభవము ?
మనససు వికాసమే - సృష్ట ి
మాయ నిదర మాయ
సవ రి సంకోచమే - విలయం (ప్ రళ్యము)

455
 సపషాి సపష్ ములె
ి ైన యుపాధసలు ( మేఘము – ఘట్ జ్లము) గ్ల
వారగ్ుట్ చయత్ సపషోి పాధికుఁడగ్ు వాని జీవుఁడనియునస, అసపష్ ి మై యుని మాయో
పాధికుడీశారుఁడనియునస, జీవేశారుల భేధమేరపడెనస –
మాయ – మేఘము వంట్టది. – మేఘమందసడెడ్ ఉదక బందసవుల
వంట్టవి – ఆ మాయ యందసండెడ్ బుదిు వాసనలు; ఆ బుదిు వాసనల యందస
ప్ రత్రబంబంచిన జీవుడయ చిదాభాససఁడని, మేఘ జ్లమందస ప్ రత్రబంబంచిన
యాకాశమువంట్ట వాడు అని తెలియ వలెనస - -
మాయ యందస ప్ రత్రబంబంచి మాయాధీనసఁడెై – మాయకు ఆధారుఁడెన
ై
చిదాభాససని, ఈశారుఁడనియు, ఆ చిదాభాససడయ – సరాజుఞ డు – అంత్రాయమి,
జ్గ్దయయని మొ|| శబేములచయ శురత్యల యందస – చెప్పఁబడ్నది.
ఈశారాంత్రూభత్ మైన మాయనస విశాం
మాయాంత్రూభత్మన
ై ఈశారుఁడు జీవుఁడు
వీరి అవినాభావ సంబంధ (గ్రంధ) విచారమే వేదాంత్ము.
పాలు చూసే ి వెని కానిపంచదస.
నోట్ల చూసే ి నాణాయలు కనిపసాియా? . . . .
మరిర విత్ిన మందస వృక్షం కానిపససిందా? –
మేఘములు చూసే ి నీట్ట బందసవులు కానిపసాియా? - - -
“కారయ కారణ రూప్ేణ” – “మాయా ఈశారు”లనస ఊహించస క ని అరథం చయససకోవాలి!
ప్ది త్లలతో రావణుడు రాముని గ్ురింి చ డయయ|
కాని, విభీష్ణుఁడు ఒకక త్లతో ధనసయఁడయయనస.
ప్దారథము వేరు – అందస నిగ్ూఢ శకతి వేరు – ఈశారశకతి ఆనందమయ
కోశము మొదలు క ని సమసి మందసనస నిమిడ్ యుండుట్ఁజ్ేసట, ఇందియ
ర ాగోచరమ,ై
గ్రీభ భూత్ము గ్నసనిది. ఇది లేకుని సృష్ట ి లలని వససి ధరమములు - క రమ
నియమాదసలు లేక జ్గ్దిాప్ ువము త్థయము.
సాయముగా మాయాశకత,ి జ్డమయుయనస చెైత్నయ ప్ రత్ర బంబ ప్ రభావము
చయత్ – చయత్నము వలె తోచి “శకత”ి యని ఉపాధినిఁబట్టి – బరహమకు ఈశారత్ాము
ఆరోప్టంప్ఁబడెనస.

456
 కావున, “బరహమము” ప్ంచకోశుయపాధిచయ జీవుఁడగ్ునస. మాయోపాధిచయ
(శకుిుపాధిచ)య ఈశారుఁడగ్ునస, ప్టలువఁబడునస. ఉపాధసలనస బట్టియే “ఈశార” –
“జీవత్ా”ము లారోప్టంప్ఁబడ్నవి. లేకుని బరహమము బరహమమే.
ప్ రత్యగాత్మ యే బరహమమని తెలుససక ని వానికత, బరహమము వలెనే ప్ునరా
వృత్రి లేదస.
మాయాజ్ఞల యధారథ సట థత్రని గ్రహించిన వాఁడు త్ట్ససథఁడగ్ునస. ఉ|| కుష్యి
యోని నరికత శృంగార ససందర అభనయ నరిన చాక చకయములు, సభకుల నాకరింష చి,
హరింష ప్ఁజ్ేసటననస, దాని ప ందసన దాని యాంత్రయ (జ్ఞడయ) మునస, కనసగొని
(గ్రహించిన) విట్లని యదసట్, విట్లరాలు (మాయ) లజ్జతో త్ల వంచసనస. జ్ఞఞని సత్య
దరశకుఁడు – సత్యజ్ఞఞనానంద మయుఁడు. మాయ యాత్ని సమీప్టంప్ వెఱ్చసనస.
నిప్ుపనకు చెదలంట్లనా?
ఉప్నిష్దసప్మానములు : - ఇవి అవినాభావప్ు జ్ంట్లు –
దెైాత్ము అదెైాత్ము విడ దీయ రాని త్త్ాములు.
మంచస గ్డడ జ్లము
అగిి రవలు నిప్ుప
నాదము వేణువు
సృష్ట ి బరహమము
నేయ పాలు
వెలుగ్ు దీప్ము
దారము సాలె ప్ురుగ్ు
-- సాంఖయం.
ఉదాేలక.
తయ|| తెలియఁబడుచసని విశాంబు దృశయ మంచస|
దెలివి నెై సరామునస గాంచస దృకుక నేనస|
మిగ్ుల నాకంట్ ననయమేమియునస లేదస|
సత్య మిది సరా వేదాత్ సంగ్రహంబు||
-- శ్రర సవతా రామాంజ్నేయ సంవాదము.

457
 ఆమ దయవి – ఆది శకతి – దసరగ – చండ్ – మహామాయ – ప్రాశకత:ి ఏమన
ై ా
– ఎవారన
ై ా కావచసి: ప్ురుష్యని కరివయ దీక్షలల ఉతాుహం లేదస. మాయా దయవి ఆకరషణ
చయత్ జ్ఞగ్ృత్ మౌత్యంది. మాయ భోగ్య వససివు కాదస. మరీచిక: మాయావి.
చిత్ర విచిత్ర – ఇందర మహేందర జ్ఞల దృశయములనస సపష్ ముగా
ి
చూచసచసనినస, నిరణయంప్ సాధయము కానిదయదయ “అది మాయ” యని
నిశియంప్ఁబడ్నది. ఆలాగే, జ్గ్త్ుారూప్ము మాయా కారయము. ప్ండ్త్యలు ససదీర ా
చరిలు సాగించి నిరణయంప్ జ్ఞలక విసటగి అంతా “మాయ” అని లేచి పోయనారు.
మాయామయ వినోదములు : -
1. దయహేందియ
ర ాదసలు – శుకు శనణటత్ ముల వలు నెట్లు గ్లెన
గ స? ఇదియు వెైకలిపక మే
గ్దా? మరియు ఇందియ
ర ములు – వాట్ట కత రయలు??
2. అణు పార యమైన మఱ్ిఱ గింజ్లల – అంత్ ప్దే వృక్ష మట్టు మిడెనస?
3. నెమిలి అందమున అనిి రంగ్ులు అమరిడం?
4. నిదర – మలుకువ – శకుిలు – వచిి పోవుట్ల చిత్రం?
5. చిత్ర విచిత్ర సాప్ి ప్ రప్ంచ సృష్ట ?ి
6. గ్గ్న మండల సట థత్ర – రవి చందర తారాగ్ణముల – అనంతాదసభత్ మహిమా
విలాసాదసల రచన?
7. మహా ప్రాత్ – సముదర – నదీ నదముల చిత్ర సృష్ట ?ి
8. ఋత్యవులు – గ్రహ గ్మన క రమాదసలు –
9. సృష్ట ి – సట థత్ర – లయాది వింత్ కత రయలు –
10. జ్నన – జ్రా - మరణ – ప్ునరజనమ రహసాయదసలు – దాందములు – కరమలు –
వాసనలు – మారుపలు – కూరుపలు –చయరుపలు - - -
వేద ప్ురాణాదసలందస – అనసభవంలలనస యీలాంట్ట బహుళ్ సాదృశయము
లెనిియో గ్లవు. వీట్టకత త్రకము – హేత్య వాదము – సమాధానము దసరుభం.
అత్యదసభత్ – అతీందియ
ర – దివయ సంఘట్నలకు సమాధానములు – మానవ మేధ
కందనివి. శరమించిననస ఫలం లేదస –
“యా మా సామాయా” -- శురత్ర.

458
 “అదిగో! ఈశారుని నసండ్ మాయా శకతి – ప్ రకృత్ర వెడలు చసనిది. సాామి
అరథ నారీశారుఁడు గాఁ దయచస చసనాిడు: చిత్రము – ప్ురుష్యని నసండ్ సవ రి --
సవ రి నసండ్ ప్ురుష్యఁడు ప్ రకృత్ర
“ప్ రకృత్ర – ప్ురుష్యల” అవినాభావ అనసబంధ సట థత్రయే – “సంధయ వసథ” కాబోలు.
1. జ్గ్నిమథయ కాదస – హేత్య వాదము నిజ్ము.
2. ఈశారుని యంద – “సదస దూ
ర ప్ములు” రండునస గ్లవు. అసదూ
ర ప్ మాయా
శకతి లేక ఆత్మ విభూత్ర.
ప్ురుష్ (చెైత్నయ) శకతి చిదా భాససఁడు.
3. ఈశారుఁడు
ప్ రకృత్ర (జ్డ) శకతి మాయ –
4. భగ్వంత్యఁడు – మాయావరణము చయ – కప్పఁబడ్న వాడు. సాయం
కృతాప్రాధము లేదా కీ రడ – లీల – నట్న అన వచసినస.
5. ఈశారుఁడు – కరి
జ్గ్త్యి -- కారయము.
శను|| మ మైవాంశన జీవ లలకే జీవ భూత్ సునాత్నుః
మనష్షా
ష ఠ నీందియ
ర ాణట ప్ రకృత్రసాథని కరషత్ర
తా|| జీవాత్మ లనిియు నా యంశములే. ఇవి జ్ఞఞనేందియ
ర ముల నస
మనససు నస ఆకరింష చి లాగ్ుచసనివి.
-- భగ్వదీగత్. అ. 15. శను. 7.
జీవాత్మ ప్ురుషోత్ిముని నిజ్మన
ై అంశ. ఆంశ అనగా –
భాగ్ముగాఁనసండు “అంశము” (జ్గ్దయయనిం) – దెైవాంశ సంభూత్యఁడు. దయహ మనో
బుదాుుదసలచయ (ఇందియ
ర ాదసలతో సహా) – బదు మైన కారణమున జీవాత్మ “అంశగాఁ”
జ్ప్ప బడెనస. ప్ురుష్యఁడు, ప్ రకృత్ర తో కలసట. ప్ రకృత్ర సంజ్ఞత్ దరవయముల
ననసభవించసనస. సద సదూ
ర ప్ జ్నమమున కతదయ
ి ే కారణమై, గ్ుణ సంబంధము
గ్లిగయుండునస.
--“చిదచిదగుంధి” అనగా యీ బంధమే ముడ్.
ససష్యప్ట ి బాహేయందియ
ర ములకు – వాట్ట వృత్యిలకు దూరమై, సాప్ిములకు సహా, ప్ై
నాడులందస వరింి చస దయష్ దూరమై – ప్ురుష్యనందసనిందసన - - -

459
మృత్యయవు దయహము విడ్చి, సూరయ కతరణముల దాారా వాడు (ఉపాసకుడు) దలంచి
– ప్ రణవ శబేము వచించి మనో వేగ్మున, సూరయ మండలముం జ్ేరు | ఇదయ బరహమలలక
దాారము. 101 నాడులలల (హృదయ – సూక్షమ), ఊరేాముఖమన
ై యొక దాని దాారా
ఉపాసకుడు ప్ైకత పోయ ముకతఁి గాంచసనస.
ససష్యప్ట ిలల నసని వాడు త్నసి తానెరుగ్ లేడు.
భూత్ జ్ఞలములయునికత నెరుంగ్డు| తానే నశించి నట్లుండునస| నిజ్ంగా
దయహము నశించసనదయ| శాశిాత్యఁడెన
ై ఆత్మకే దయహము (నశించసనది)
కరమఫలానసభవారథమై ప్ రసాదింప్ఁ బడ్న ఉపాధి మాత్రమే|
ససష్యప్ట ిలల ఆత్మ ప్రమాత్మలందస శాంత్యనసభవ మొందసనస.
ఇందియ
ర ములాత్నికత సాధనములు మాత్రమే|
“నీల తోయద బరహమంబునస” – మనమున- అందలి చిదచిదిాశిష్ ి తయజ్య
బరహమమునస చింత్రంచి సంత్యష్యి డగ్ుట్ ఉత్ిమోత్ిమ ప్థంబు.
“నీలతోయద మధయసాథ విదసయలేఖ
ు ేవ భాసారా” – నీవార సూకవత్ినిాప్వతా భాస- - -“
-- మంత్ర ప్ుష్పం.
“హయము రోమాళి విదిలించినట్లు” సరా
పాప్ జ్లము విదిలించి వెైచి రాహు|
ముఖము వెడలి వచెేడ్ చందసర బోలె కరమ|
బంధముల వీడ్ దయహంబుఁబాసట యరథ|
సటదఁిు జ్ందిన యాత్మ సంశుదిు తోడ||
సాప్ి రహసయము –
“ప్రమేశారుని యందలి మాయా శకత.ి జ్ఞగ్రత్్ిప్ంచమునస రచించి నట్లు,
జీవుని నాశరయంచి యుని (ఉపాధిగాఁగ్ల) నిదారశకతి సాాప్టిక ప్ రప్ంచమునస, సృష్ట ంి చస
చసనిది. రండునస మిథయయే”
-- వేదాంత్ ప్ంచదశి.
బీజ్ము నందస వృక్షము లీన మై యునిట్లు – ససష్యప్ట ి యందస బీజ్ సట థత్ర
(లీనా వసథ) లల జ్ఞగ్రత్ుాప్ి ప్ రప్ంచము లిమిడ్ యునివి.
అదయ విధంగా, సరా జ్గ్దాాసనలా మాయ యందస లీనమై (లయమ)ై
యునివి – బుదిు వాసనలవలె! కావున, మాయయే జ్గ్తాకరణము.

460
 ఆ బుదిు వాసనలయందస కూట్సథ చెత్
ై నయము – ప్ రత్ర బంబంచియు, మేఘా
కాశము వలె – మనకు తెలియఁబడుట్ లేదస. (అసపష్ ంి – ఊహచయ – అనసమాన
ప్ రమాణము చయత్ – ఊహింప్ఁదగినది) –
అసపష్ ి చిదాభాససనితో కూడ్ నట్టియు – మాయ యనెడ్ కారణమన
ై
అజ్ఞఞనము బుదిు రూప్ముగా ప్రిణమించస చసనిది. కనసక బుదిు ప్ రత్ర ఫలించిన
చెైత్నయము చిదాభాససఁడని సపష్ ము.
ి
మాయా శకతి “జీవేశారు”ల నిదేరిని ఆభాససలుగాఁ జ్ేసనని
వేదములందసఁజ్ప్పఁబడ్య. మేఘమందస (జ్లమున) ప్ రత్రబంబంచెడ్ యాకాశము
వలె అసపష్ మగ్ు
ి కూట్సథ చెైత్నయము నీశారుఁడనియు, బుదిు రూప్ముగా
ప్రిణమించిన ఆ యజ్ఞఞనము నందయ – ఘట్మునందలి జ్లమందస ప్ రత్ర ఫలించిన
యాకాశము వలె ప్ రత్ర బంబము సపష్ ముగాఁ
ి నసండు వానిని జీవుఁడనియుఁ దెలియ
వలెనస.
మాయా వాదం
బాధితా నసవృత్రి –
ప్ రశి : - 1. సత్య జ్ఞఞనానసభవానంత్రం కూడా మేలొకని ప్టదప్ సాపాినసభవం నశించస
నట్లు, మాయామయ జ్గ్త్్ిప్ంచం ఎందసకు నశించదస.
జ్వాబు -- భయంకర దససాప్ిం నసండ్ మేలొకనినస, క ంత్ సేప్ు భయ కంప్నాదసలు,
సేాద తాపాదసలు, క ంత్ సేప్ు ఆలాగే వుండ్త్రాాత్నే ఉప్శమించసనట్లు.
ఉదాహరణకు – రజుజ సరప భారంత్ర జ్నిత్ భీత్ర – భావోదయాగ్ హృదయ కంప్నాదసలు,
దీప్ము తెచిినంత్ మాత్రముననే, హఠాత్యిగా నిలిి పోవు గ్దా!!
ఆలాగే జ్ఞగ్రత్్ిప్ంచం, అనిత్య మని జ్ఞఞనోదయ మైననస “జ్గ్నిమథాయ”
జ్ఞఞనంతో, జ్గ్ం మాత్రం మాయం కాదస. ఎందస కనగా, ఇది యుగ్ యుగాలుగా, జ్నమ
జ్నామంత్రముల నసండ్ ఉంట్లని భారంత్ర కదా! జ్గ్త్యి యీనాట్టదా?
2. ఎండ మావులని తెలిసట కూడా, అందసనిట్లు కానిపంచస”నీరు”
మాయము కాదస కదా! జ్నమ జ్నామంత్రములనసండ్ భమి
ర ంప్ఁజ్ేసట మన గ్లిగన భారంత్ర
గ్దా!
నిశిితారథ బుదిు జ్నించినంత్నే జ్గ్త్యి ఎట్లు క్షణంలల అంత్రించ గ్లదస?.
దీనినే “భాధితానస వృత్రి” – అందసరు.

461
 శాంత్యడనగా, శమము గ్లవాడు: బారహమమ సట థత్రచయ “మనససు”
ఉప్శమించినవాడు.
కలాపంత్ములల కారయం (Effect) merges into కారణం (Cause). కాని,
యీ లయం వలు కారణంలల ఏలాంట్ట మారుప (ప్రిణామం) ఉండదస. దీనికత త్రక
వాదములు ఆఖర్.
-- శురత్యలు.
నీవు సాప్ిము నసండ్ మేలొకని త్రువాత్ - “కల – కలు” అందసవు కదా!
అలాగే అజ్ఞఞన దశలల ప్ రప్ంచము సత్యముగా తోచిననస దివయ జ్ఞఞన (త్యరీయ) అవసథలల
అది లేదస. ఇవనిియు దృష్ట ి భేద జ్నిత్ములే!! త్త్ాములు గావు: విష్య వాసనలు
దయయముల వంట్టవి. యుగ్ యుగాలుగా అలుము క ని – సూక్షమ లేక లింగ్
దయహమునస – బలవత్ిరమై సంసాకరములు - వాసనలు – ఆవరణలెై, ససదీర ా పార బలయ
బలము చయ, బంధ (గ్రంధి) రూప్మున (చిదచిదగుంధిగా) నిలువరించసక ని వుండునస.
శను|| భదయతయ హృదయ గ్రంధి శిేదయం తయ సరా సంశయాుః |
క్షీయంతయ చాసయ కరామణట త్సటమన్ దృష్ే ి ప్రాప్రే ||
-- ముండకోప్నిష్త్. 2. 2. 8.
తా|| ఎగ్ుడు దిగ్ుడులలల కూడా ఆత్మనస సాక్ష్త్కరించసకోవడం వలన అత్ని
అజ్ఞఞనప్ు ముడ్ వీడ్పోత్యంది. అనిి సంశయాలు సమసటపోతాయ. అనిి
కరమలు క్షయంచిపోతాయ.

“When he that is both high and low is seen, the knot of the
heart is untied; all doubts are solved and all his karma is
consumed”.

“ ఓం ప్ూరణ మదుః ప్ూరణ మిదం ప్ూరాణత్

ప్ూరణ ముదచయతయ ప్ూరణసయ ప్ూరణమాదాయ ప్ూరణమేవావశిష్యతయ”.
----------------------

462
 REFERENCES

1. “భగ్వదీత్
గ – బైబల్ –క రాన్” By శ్రర విని కోట్ వెంకట్రత్ి శరమ
(శ్రర వినికోట్ లక్షీమ నరసటంహం గారి త్ృతీయ ప్ుత్యరడు) విని కోట్,
గ్ుడ్వాడ తాలుకా, కృషాణ జిలాు. ప్ రభాత్ ముదరణాలయము,
నెలూ
ు రు. ఆంధర ప్ రదయష్, 1939 Edition.

2. వేదములు, ఉప్నిష్త్యిలు మరియు వివిధ వేదాంత్ గ్రంధములు.

463
464
 About the Author
The author, my father, Late Dr.D.Siddappa Chetty (1906–79) was
a Registered Medical Practitioner at PUNGANURU. He lost his father Sri
Donti Ramaiah Chetty during his child hood. His mother Smt Donti Muni
Lakshmamma brought him up and educated him etc. She was a patient of
“Epilepsy”. My father cured her with one single dose of medicine. Fits
never occurred, till she passed away in 1961. But he could not cure other
patients from same problem. Sri Tankasala Rangaswami Chetty, former
Diwan of Punganuru Zamindari, was a friend of his. He suffered a paralytic
stroke in 1959 and sought my father’s treatment and was totally cured.
He was a great philosopher. Sri Pindinagara (Shyama Das)
Swamy (A Bramha Jnani) of Ramasamudram was frequent visitor to our
house during 1930-40s. My elder brother Late Dr. Donti Haranath Guptha
(1939 – 89), a medical practioner and a philosopher in his own right , was
fortunate to play with Swamiji and also eat from his hands.
During later years 1950 – 70s, Sri Vellaluri Venkatadri
Sathyanarayana Swamy of Bengaluru, a mystique, disciple of Sri Lalitha
Devi, philosopher, extraordinary astrologer etc etc. was also frequent visitor
to our house. I have seen him perform some miracles and extraordinary
spiritual and literal feats. Once he sees an horoscope, he will remember it
for ever. Once he had brought “Brigu Naadi” to my elder brother Dr.
Haranath Guptha’s house and showed him its miraculous powers in
predicting the future. Even at an young age of 20s, he knew all the
philosophical/spiritual books by heart and can explain each shloka in a lucid
manner with so many references and also without referring to the books.
Even University professors of Sanskrit, Learned Brahamins used to be
wonderstruck with his proficiency in Sanskrit language and spiritual
knowledge. We are all blessed with our association with him.
On 24-04-1978, Sri Sri Chandra Sekhara Sarasawathi, “Peria
Swamygal” of Kanchi Kama Koti Peetam was a visitor to Punganuru. My
father led the delegation of the town to receive Swamiji. He preferred to
stay in a temple. My father observed that Swamiji had developed boils in
his feet and was walking with great difficulty. While they were sitting and
talking, my father took one of swamiji’s feet and started applying ointment.
After he had finished with that foot, swamiji withdrew that foot and
extended the other one to my father, so that he can treat that foot also.
Which my father did. Later the followers and attendants of swamiji told my
father , that it was an extraordinary gesture which they have never seen all
their lives. Swamiji never allows any body, even his closest attendants to
touch his body. If by any chance, if any body touches even accidentally,
swamiji will rush to nearest well and pour buckets of water on himself.

465
 Swamys, sanyasis from various places used to drop in, meet and
spend time with my father and accept his hospitality and food offered by my
mother.
He was freedom fighter, Orator, Social Worker, a born Leader
and above all a Philosopher. He studied up to S.S.L.C. in Basava Raja
Board High School, Punganuru and Intermediate in Pachhiappa’s college ,
Chennai and L.I.M in a medical college at Chennai. He was very active in
Freedom movement from his college days. He could address any size of
audience on any subject and keep them spell bound with his knowledge,
humor and oratory skills for any length of time. Even now we have several
letters received by him from Sri Chakravarthi Rajagopala Chari, first Indian
Governor General of India, Sri Kattamanchi Ramalinga Reddi and several
other stalwarts of freedom movement. Even one letter from Mahathma
Gandhi, addressed to my father in his own hand writing exists. Sri
Ananathasayanam Iyyengar the first speaker of Lok Sabha of independent
India was a frequent visitor to come and meet my father. One such meeting
was on 09-03-1957. During one of his later visits, after he left, my father
commented “his visit means elections have come”. By that time political
degradation has started. My father was disillusioned with many of his co
freedom fighters, who have become politicians and power mongers.
He was spiritually oriented from his child hood. He will never
miss a chance to meet Swamys and Gurus. In his own words
“సాానసభవ రహసయ దివయ త్త్ాము. (ప్రమ మధసరానసభూత్ర) –
12-04-1940 – 10-30 to 11-00 AM at Morrumpalli Mitta – on a stone
Bench- on the way from Ramasamudram to Chembakur. Divine
experience – “లింగ్ శరీరం” – “అంగ్ుష్ ి ప్ రమాణుః ప్ురుష్ుః” –seated on the
“Optic Thalamus” – భూ
ర మధయ సాథనం (ఆజ్ఞఞ చక రం) లల “విశా” సంజ్ఞ గ్ల జీవుడు
(ప్ురుష్యడు) – ప్ రత్యగాత్మ (తయజ్యవత్ర – అంత్రాయమి – త్రరప్ురససందరి – చిదిాలాసం -
ఆకరషణతో విశుదు చక రం సాథనంలలనికత దూకత (ఆ దివయ తయజ్ససులలకత) – అట్లనసండ్
“తెైజ్స” సంజ్ఞగ్ల లింగ్ దయహం (Dark అంగ్ుష్ ి ప్ రణామము గ్ల) - - next –
అనాహత్ చక రం (హృదయ సాథనం – “పార జ్ఞ” సంజ్ఞ గ్ల “జీవుడు” – లల లీనమై
పోవుట్ – గారహయమై – దివాయనసభవం – ఉప్నిష్త్్ివచనం సమమత్మై - - - 3 అవసథలు
(జ్ఞగ్రత్ – సాప్ి – ససష్యప్ట ి) అవసథలలునస “విశాతెైజ్స పార జుఞ ల” తో “ఆజ్ఞఞ – విశుదు –
అనాహత్ చక ర సంచారిగా” ప్ రత్యగాత్మ (తయజ్ససు)లల – త్లిు ఒడ్లల చరించస
దివాయనసభూత్ర మరువరాని “ప్ రజ్ఞఞనం బరహామనసభూత్ర” లభయం.

466
 “దరశనం – సపరశనం – ప్ రశి” – మహాత్యమలు – బరహమవేత్ల
ి ు –
జీవనసమకుిలు – చత్యరేాద మహా వాకయముల ప్రిప్ూరణ అనసభూత్ర నందిన – అమృత్
పాన మత్యిలు – మహా ఋష్టప్ుంగ్వుల – వలు ఈజ్నమములలనే మోక్షమునస చూర గొని
త్రింత్యరు.-
ఉ|| వాలీమకత – (హంత్కుడు – దయప్టడ్దారు – రకి ప్టపాస గ్ల మహా పాప్ట)
నారద మహరి ష “దరశన – సపరశన – ప్ రశి”ల ప్ రభావ ఫలిత్ంగా – అదయ జ్నమలలనే “ఆది
కవి – బరహమఋష్ట” అయనాడు. - - - ఆలా మరందరో ఉ|| శతాంగ్ుళీకుడు మొ||
సాానసభవం:-
1. ప్రమహంస – సదసగ రు దయవుడు – అనసగ్రహ మూరి ి అయన – శ్రర శ్రర ప్టండ్ నగ్రం
(శాయమ దాసస) సాాముల వారి, సానిిధయ – దరశన – సపరశన – సంభాష్ణాదసలు
– ససమారు 10 సం|| లు ప్ రతయయక అనసగ్రహ, ఆశ్రరాాదముల నందసక ని ప్ రతయయక
ప్ునీత్ ధనయ చరిత్.ర
2. భగ్వాన్ హరనాథ్ బాబా గారి ధరమ ప్త్రి కుససమాదయవి ప్విత్ర పాద సపరశ (04-
07-37) మదరాసస లల.
3. భగ్వాన్ రమణ మహరి ష వారి “దరశన – సపరశ – ప్ రశి” 06-07-1937,
త్రరువణాణమలెల
ై ల.
4. కంచి కామ కోట్ట ప్వఠ జ్గ్దసగ రు శంకరాచారుగలల (ప్దే సాాముల) “దరశన – పాద
సపరశ (కలుు ప్లె ు లల – on 24 – 04 -1978 –- 3–30 PM) ప్ుణయ లభయం.
త్రరిగి 2 – 3 రోజులు ప్ూరిగ
ి ా సానిిధయ సేవా పార ప్ట ి – ఇంకేంకావాలి?
-------------------------------
(Translation of above paras in TELUGU to English)
“ Secret Self Divine Spiritual experience” ( The most plesureable feeling)
12- 04-1940 - 10-30 to 11-00 AM at MORUMPALLI MITTA – on a
stone bench – on the way from Ramasamudram to Chembakur.

( Description of the divine experience in Telugu by the author.

PS : Beyond my capacity to translate it in to English)

Darsanam ( Seeing ) – Sparsa ( Touching ) – Prasna (Questioning) – of

Mahathmas, Bramhavetthalu ( Realised Souls) – Jivanmukthulu (Liberated
Souls) - Chathurveda Maha Vakyamula paripurna anubhuthi nandina
Amritha Paanamathulu –( People who have read and assimilated all Vedas

467
and Scriptures) – Maha Rishipungavulu (Maharshis) - will bring Moksham
( Liberation) in the present birth (Janma) it self.
Ex:- Valmiki – ( murderer – robber – Blood thirsty sinner) , with
Darsanam ( Seeing ) – Sparsa ( Touching ) – Prasna (Questioning) – of
Narada Maharshi became “ First Poet – Bramha Rishi” in the same janma.

Another example is “Shatangulikudu” etc, like so many souls turned to

divine souls in the same janma.

Self Experience.
1. Parama Hamsa – Sadguru Devudu – Anugrahamoorthy – Sri Sri Pindi
Nagara (Shyama Das) Swamy - His nearness – Darshan – Sparsha
(Touch) – Sambhashanaadulu ( Discussions) etc for nearly 10 years.
Received His privileged blessings.

2. Touched the lotus feet of Matha Kusuma Devi wife of Sri Sri Haranath
Baba in Madras on 04-07-1937.

3. Darsanam (Seeing) – Sparsa (Touching) – Prasna (Questioning) – of

Bhagawan Sri RAMANA MAHARSHI on 06-07-1937 in
Tiruvannamalai.

4. Darsanam (Seeing) – Sparsa (Touching) – Prasna (Questioning) – of

Kanchi Kama Koti Pitaadhipathi Jagadguru Sankaracharyulu (Peria
Swamigal) on 24 – 04- 1978 – 3-30 PM at Kallupalli. Further
opportunity to serve Swamiji and be near to him for 2- 3 days
continuously.
What more is wanted?
----------------------------

My father was a bold and fearless person.. Once as a student in

1920s, was waiting in Chittoor bus stand, and saw a Britisher misbehaving
with some women. He warned him not to trouble them. But when the
Britisher continued with his misbehavior, thrashed him. Whole district was
stunned with my father’s daringness. Every one thought, the British
Government will take serious action against my father. But, fortunately, the
Government knew about the misdeeds of the Britisher and did not take any
action against him.
One of my father’s friend Sri Pindikuri Lakshminarayana Setty,
who was President of Punganuru Panchayath several times, told me about
my father’s above daring act. Sri PLN, as he was popularly known himself
was a great adventurist himself . He travelled in a two wheeler from Madras

468
to Bombay and back in 1920s, which was a great feat and was published in
all over news papers, with his photo along with his motor cycle.
My father was a great orator. He is so knowledgable, he can
speak extempore on any subject at any time. On 20 th May 1957, at 08-00
PM, there was a “Switching on Electrical Lights” ceremony in palace
premises in Punganuru . Sri Dr Neelam Sanjiva Reddi, then Chief Minister
of Andhra was the Chief Guest and switched on power to Punganuru first
time. Sri Pindikuri Lakshminarayana setty, President Punganuru Panchayath
presided. Sri Balarami Reddi M.P, & Zamindar, who was the then MLA
were on the dias. My father, who was also panchayath Board Member was
the main speaker and presented Civic Address to the Chief Guest. The
entire palace grounds was full with people. Even intermittent drizzle did not
deter the gathering. The function was followed by a dinner in local Basava
Raja Board High School.
During his life time, he was associated with all most all such
functions in Punganuru.
In 1955, the Ex-Zamindar of Punganur Sri Raja Veera Basava
Chikkarayalu wanted to contest the General Elections to the Andhra
Assembly and invited my father for help. The zamindars are well known
for their benevolence and are highly respected. My father helped him in
organising the campaign including number of meetings all through the
constituency, and mobilised full support. The zamindar was elected with
such a huge majority (92% of votes polled) which was and is a record. The
ex-zamindar presented a marble statue of Gautham Buddha to my fathera as
a token of respect and gratitude. The statue was installed in the hall of our
house. My father was a staunch devotee of Gautham Buddha. He named one
of his sons “Ananda Mohan” after Ananda, Gautama Buddha's cousin and
personal attendant. On a pilgrimage tour, he visited Bodh Gaya.and was
sitting along with my mother near the Bodhi tree. Two dry leaves from the
sacred tree fell in his lap. He brought them home and preserved and
worshipped.
Sri V. Umamaheswara Rao, a lawyer, stage artist, singer, writer
etc acted in a hit film “ Illalu” released in 1940. He also acted in 2 more
movies Panthulamma and Bhgyalakshmi. He was a tall and handsome
person. He was a close friend of my father and visited our house several
times. During one of his visits in 1944, I was a child of few months old and
was crying in the cradle in the hall, when he entered the house. As there was
no other person, he started rocking the cradle and started singing a
melodious song in his loud voice. It seems many of the neighbours came
and watched this scene with curiosity, as Sri Umamaheswarar Rao was a
famous cine actor.
My father was a very very humorous person. Myself and my elder
brother, invariably used to accompany him in his evening walks and have

469
spent so many memorable times with him. I can only say, we are blessed to
be born as his children.
My sincere thanks to my elder sister, Late Smt Komarla
Girijamba (1941 – 2013) w/o Late Sri Komarla Suryanarayana Setty (1934
-1999) of Devanahalli, for safely preserving the manuscript of this book.
After her passing away, her elder son Sri. K.S Ramesh Babu and his wife
Smt.K. Gomathi have handed over the same to me.
I thank Sri Thanikesh Aravindan and his wife Smt. Aparna
Thanikesh of Singapore (my son-in-law and daughter) for scanning the
entire manuscript for preservation. Miss Anoushka Thanikesh, their
daughter ably assisted them in the job.
I thank my son Ch. Donti Vishwanth and his wife Smt Donti
Kavita, who themselves are computer experts, in processing the typed copy
for making e-books and also for uploading it on to the internet. Their
children Ch Donti Shreyas and Ch, Donti Sahas were all enthusiastic in
performing the job.
My thanks also to my wife, Smt Donti Annapurni, who is a multi
linguist, in carefully comparing the typed copy with the manuscript and also
for searching the various missing references for the quotations.
The manuscript of this book came in to my hand very recently
and so, final editing was not done by the author (my father). Hence, there
are repetitions, gaps and errors. My sincere and deep apologies to all
readers. Any suggestions/comments for improvement of the book are
humbly welcome.
My grand daughter Ms.Anoushka Thanikesh (aruna2207@gmail.com)
will be the custodian of this book for the future.

15-09-2016 Donti Chandramouli

dchandramouli@yahoo.com
080 – 2846 30 74
9481102784

I am ever grateful to Sri, Vinjamuri Seshaphani Sarma garu, Hon.

Telugu Lecturer, Sri Satya Sai Higher Secondary School, Prashanti Nilayam
– 515134, Anantapur District for patiently going through the entire book
and pointing out the errors/mistakes/omissions etc.
Any suggestions/comments for further improvement of the book are
always humbly welcome.

18-09-2017 Donti Chandramouli

10012019

470
Front Row Sitting: Sri Sri Acharya Bramhasri Vellaluri
Venkatadri Satyanarayana Swamy, (Second from Right)
Dr. Donti Siddappa Chetty (Third from right/Centre)

(1962 -63)

471
472
Author’s family. (1977)

473
474
Sitting : Smt Subbalkshmamma (Ch. Kavita d/o Ananda
Mohan) Dr. Donti Siddappa Chetty (Author)
Standing : Mrs. Annapurni (Ch. Aparna), Mr.Chandramouli
(Ch. Vishwanath)
(1977)

475
`

476
477
478