PRESENT BY

SYED ABDUSSALAM OOMERI

ఇస్లాం అయిదవ మూల స్త ాంభాం
 మీఖాత్‌్‌అంటే్‌ఓ్‌నిర్ణీత్‌సమయం్‌
మవ్ఖీత
మర్ియు్‌సథ లం. ఇవి్‌ర్ండు్‌విధాలల

మీఖాతె మక్నీ

మీఖాతె జమానీ
మీఖాతె మక్నీ:
”(తరిగే పెరిగే చాందరుని రూప్లు) తేదీల లెక్కక్ు హజ క్ల నిరణ యానికి గురతతలు”. (బఖర్:
189) అాంటే ఏ ప్ుదేశ్లలల ఇహ్రాం (దీక్ష) బూనటాం తప్పనిస్రో ఆ స్థ లాలు. హజ-ఉమాాలక్ు
వెళ్ళేవ్రత ఈ ప్ుదేశ్లక్ు చేరిన పిదప్ ఇహ్రాం బూనాలి. ఇహ్రాం ధరిాంచక్ుాండా ఈ హదరులనర
దాటక్ూడదర.

ఇర్క వ్స్రలక్ు
”జాతు ఇరఖ”

మదీనా వ్స్రలక్ు
”జుల హులెైఫ్”
నజు వ్స్రలక్ు
”ఖరతుల మనాజిల”
యమన వ్స్రలక్ు
సిరియా వ్స్రలక్ు
”యలమలమ”
మీఖాతె మక్నీ

”జాత ఇరఖ”

”జుల హులెైఫ్”
”ఖరతుల మనాజిల ”

”జుహ్ా ” ”యలాంలాం ”
మీఖాతె జమానీ:
”హజ మాస్లు అాందరికీ తెలిసినవే”. (బఖర్ :197)
అాంటే హజ కోస్ాం ప్ుతేేకిాంచబడిన ఈ నెలలకి ముాందర హజ స్ాంక్లపాం, హజకి స్ాంబాంధాంచిన
తవ్ఫ, స్యిీ చేసతత అద ఆమోదాంచబడదర. హజ సవీక్రిాంచబడా లాంటే హజ నెలలలలనే చెయాేలి.
అవి-1) షవ్ీల 2) జుల ఖఅద 3) జుల హిజజ మొదటి 10 రోజులు (బుఖారీ).

షవ్ీల జుల ఖఅదహ్ జుల హిజజహ్

ప్ురతషుల కోస్ాం
ఇహ్రాం దరస్రతలు
ఇహ్రా మ్‌్‌దుసుుల : హజ్‌-
ఉమాాల్‌దీక్ష్‌ బూనక్‌ముందు్‌
ధర్ించిన్‌దుసుుల ్‌తీసేస,ి
నడుముక ్‌ఒక్‌దుప్పటి
కటటుక ని, భుజాలపై్‌ఒక్‌
దుప్పటి్‌వేసుకోవాలి. ఇహ్రా మ్‌్‌
(దీక్ష) విధాి- ఇహ్రా మ్‌్‌దుసుుల ్‌
వాజిబ్‌.
సవత ీల కోస్ాం వ్రత ధరిాంచిన దరస్రతలే ఇహ్రాం దరస్రతలు. క్ని ధరిాంచిన దరస్రతలపెై
బురఖా వేస్రక్ుాంటే మాంచిద. చేతులక్ు గలలజులు తొడగక్ూడదర. ముఖానిు
స్యితాం తెరచి వుాంచాలి. క్ని ప్ర్యి ప్ురతషులు ఎదరరైనప్ుపడు అమమ
ఆయిష్ (ర) స్దాచా రాం ప్ుక్రాం తలపెైనరను గుడడ తో ముఖానిు క్ప్ుపకోవ్లి.

సవతల
ీ కోస్ాం
ఇహ్రాం దరస్రతలు
బహిష్ు ట్‌గల్‌స్ు ్‌ీ సయితం్‌స్ాానం్‌చెయాాలి. ఎందుకంటే; ఇది్‌ప్ర్ిశుభరత్‌కోసం్‌
చేసే్‌స్ాానమేగాని్‌ప్ర్ిప్ూర్ీ్‌శుదధ త్‌కోసం్‌చేసే్‌స్ాానం కాదు. అందుకే్‌ఈ్‌
స్ాానలనికి్‌బదుల ్‌తయముుమ్‌్‌చెలలదు.
తప్పనిస్రిగ్ గుస్రల స్ాంక్లలని నాభి కిాంర ద ఇహ్రమ నిబాంధలక్ు
గోరతల క్త్తత రిాంచరకోవ్లి
చేస్రకోవ్లి వెాంటరుక్లు తీసతయాలి లలబడి ప్రిశుదధ
బటట లు ధరిాంచాలి

స్ాంక్లాపనికి ముాందర ప్ురతషులు సవత ీలక్ు బటట లలలగ్ని, శరీర్నికి ఫర్జ్్‌నమాజు్‌

శరీర్నికి స్రవ్స్న ప్ూస్రకోవచరు స్రవ్స్న ప్ూస్రకోవడాం చదువుకోవాలి్‌
నిషిదధాం
 ఇహ్రాం సిథత్తలల నిషతధాలు
ప్ురతషులు క్ుటిట న బటట
చీల మాండాలనర క్పిప వేసత ప్ురతషులు తలనర
ధరిాంచక్ూడదర చెప్ుపలు, బూటర
ల తొడగర్దర. క్ప్పక్ూడదర

ముఖానిు క్ప్పక్ూడదర క్షవరాం చేస్రకోవటాం గోళ్ళే క్త్తత రిాంచటాం,

నిషిదధాం. వెాంటరుక్లు క్త్తత రిాంచటాం,
 ఇహ్రాం థ
స్ ితిలో
నిషేధాలు
శరీరాం లేదా దరస్రతలపెై స్రవ్స్న
క్మాంతో నిాండిన మాటలు మాటాలడటాం,
ప్ూయటాం. స్రవ్స్నగల స్బుుతో
స్ునాం చెయేటాం, చేతులు క్డగటాం, ప్ప్ాం చెయేటాం, దరర్ాషలా
తలక్ు గడాడనికి నూనె ర్యటాం డటాం, కొటాలటక్ు దగటాం, ఒక్రికి హ్ని తల
నిషిదధాం. పెటటడాం నిషిదధాం.
భారేతో రమిాంచడాం, క్మవ్ాంఛతో తాక్టాం,
భూమిపెై నివసిాంచే జాంతువులిు ముదాుడటాం, పెళ్ళే చేస్రకోవడాం పెళ్ళే
వేటాడటాంగ్ని, వేటగ్డికి స్హ్య స్ాందేశాం ప్ాంప్డాం నిషిదధాం.
ప్డటాం గ్ని చేయక్ూడదర.
 ఇహ్రమలల
అభేాంతరక్రాం
క్నివి

5) హరాం బెైట ఇహ్రాం

ధరిాంచని వేకిత వేటాడిన
1) స్ునాం చెయేటాం, ఇహ్రమ వస్తానిు ఉతక్టాం, లేదా మారుడాం ఉాంగరాం- జాంతువు మాాంస్నిు
గడియారాం తొడగటాం, సవత ీలు నగలు ధరిాంచడాం. త్తనటాం, తలపెై గొడుగు
2) చినిగిన ఇహ్రమ దరస్రతలిు క్ుటట డాం, నడుముక్ు బెలట ు ధరిాంచటాం, పెటట రకోవటాం.
దరప్పటి క్ప్ుపకోవటాం, అదు ాం చూడటాం, స్రర్మ ప్ూయటాం, మిస్ీక
చెయేటాం. 6) హ్ని క్లిగిాంచే
3) క్దలే ప్ాంటిని తీసి వేయటాం, బాాండేజ క్టట డాం, నూనె నెయిే త్తనటాం. జాంతువులిు, విష
4) ఇనజక్షన వేయిాంచడాం. ప్రీక్షకై రక్తనిు తీయటాం, ముక్ుక, చెవి, క్ళ్ేలలల ప్ురతగులిు ఉదా:
మాందర ప్ము, తేలు, దో మ
చరక్కలిు వెయేటాం లాాంటివి చాంప్టాం
ఫిదాే – (ప్రిహ్రాం):
 స్ూర్ేస్త మయాం వరక్ు అరఫ్త
లల ఆగి ఉాండక్ుాండా వెళ్ేడాం
మినాలల ర్త్తు
ఇహ్రమ బూనక్ుాండా ముజు లిఫ్ లల ఆగి
గడప్క్ుాండా వెళ్ేడాం
మేక్త నర దాటడాం ఉాండక్ుాండా వెళ్ేడాం

తవ్ఫ అల విదా చేయక్పో వడాం .

జమర్తల పెై క్ాంక్ర్రళ్ళే
రతతుమత్తకి మినహ్యిాంప్ు ఉాంద.
రతవీక్పో వడాం
వెాంటరుక్లు క్త్తత రిాంచక్
పో వడాం, క్షవరిాంచక్ పో వడాం
మరియు అలాలహ్ (ప్ుస్నుత) కొరక్ు 'హజజ మరియు 'ఉమాా ప్ూరితచేయాండి. మీక్ు వ్టిని ప్ూరితచేయటానికి
ఆటాంక్ాం క్లిగినట్ల తే
ల , మీరత ఇవీదలుచరక్ును ఖరర్ునీ ఇవీాండి. ఖరర్ునీ జాంతువు దాని గమేస్థనానికి
చేరనాంత వరక్ు మీరత శిరోముాండనాం చేస్రకోక్ాండి. క్నీ, మీలల ఎవడెైనా వ్ేధగరస్త రడెై ఉాంటే లేదా అతని తలక్ు
బాధ ఉాంటే (శిరో ముాండనాం చేస్రకోని) దానికి ప్రిహ్రాంగ్ (మూడు రోజులు) ఉప్వ్స్ాం ఉాండాలి. లేదా దాన-
ధర్మలు చేయాలి (ఆరతగురత నిరత పతదలక్ు భోజనాం పెటట ాలి), లేదా ఖరర్ునీ ఇవ్ీలి. క్ని శ్ాంత్త భదుతలు
ఉను స్మయాలలల ఎవడెైనా 'హజజ తమతు త చేయదలచరక్ుాంటే, అతడు తన శకితమేరక్ు ఖరర్ునీ ఇవ్ీలి.
క్ని ఎవడెైతే ఖరర్ునీ ఇవీలేడో 'హజజ క్లాంలల మూడు దనాలు మరియు (ఇాంటికి) త్తరిగివచిున పిమమట
ఏడు దనాలు ఉప్వ్స్ాం ఉాండాలి, ఈ విధాంగ్ మొతత ాం ప్ద దనాలు ఉప్వ్స్లు ఉాండాలి. ఇద మసిజ ద అల-
'హర్మ దగగ ర నివసిాంచని వ్రికి మాతుమే. మరియు అలాలహ్ యిెడల భయ-భక్ుతలు క్లిగి ఉాండాండి. మరియు
నిశుయాంగ్, అలాలహ్ శిక్ష విధాంచటాంలల చాలా క్ఠినరడు, అని తెలుస్రకోాండి. (బఖరః -196)
 హజ-ఉమాాలక్ు స్ాంబాంధాంచిన కొనిు
ముఖేమైన ప్రభాషిక్ ప్దాలు
ఇహ్రాం: ఉమాా లేక్ హజ లేదా రాండిాంటి కోస్ాం
ఒకేస్రి దీక్ష బూనటాం.
ఇహ్రాం దరస్రతలు: దీక్ష స్ాందరాాంగ్ ధరిాంచే రాండు
తెలలటి దరప్పటర ల .
ముహిరాం: మీఖాత చేరతక్ును పిదప్ హజ – లేదా
ఉమాాక్రొక్ు దీక్ష బూనిన వేకితని ముహిరాంగ్
వేవహరిసత ్రత.
హరమీ: స్ీదేశి అయినా, ప్రదేశి అయినా
హరాంలల నివసిాంచే వేకిత.
హజ మాస్లు: 1) షవ్ీల 2) జుల ఖఅదా 3)
జులహిజజ మాస్ప్ు మొదటి ప్ద రోజులు.
ఇసిత లామ: హజు అస్ీద (నలల ర్యి)ని
ముదాుడటాం లేదా చెయిేతో తాక్టాం,
దూరాం నరాండి సెైగ చెయేటాం.
ఇజత్తబా: ఇహ్రాం దరప్పటిని క్ుడి భుజాం కిాంర ద
నరాండి తీసి ఎడమ భుజాంపెై వేస్రకో వటాం, అాంటే
క్ుడి భుజాం తెరచివుాంటే, ఎడమ భుజాం క్ప్పబడి
ఉాండాలి.
తషవుఖ దనాలు: జులహిజజ 11, 12, 13 తేదీలు.
తలబియా: లబెైుక అలాలహుమమ లబెైుక………
తమతు త : హజ నెలలలల ఉమాా కొరక్ు ఇహ్రాం ధరిాంచి,
ఉమాా చేసి అదే స్ాంవతసరాం అదే ప్ుయాణాంలల హజ
ఇహ్రాం క్ూడా బూని హజ చెయేటాం.
ముతమత్తత : హజజ తమతు త కై దీక్ష బూనిన వేకిత.
ఖిర్న: మీఖాత చేరిన పిదప్ ఉమాా-హజల దీక్ష ఒకేస్రి
బూనటాం. అాంటే ఉమాా చేసిన తరతవ్త అవే దరస్రతల
మీద హజ నియమాలనర నెరవేరుటాం.
ఖారిన- ముఖిి న: హజజ ఖిర్న దీక్ష బూనిన వేకిత.
ఇఫ్ుద: కేవలాం హజ దీక్ష బూనటాం. ఈ హజ చేసత వేకితని
ముఫిుద అాంటారత.
స్రనుత: హజ-ఉమాాలల ప్ువక్త
(స్) చేసిన ప్నరలు. వీటిని
ప్టిాంచడాం ప్ుణేప్ు దాం. వీటిని
వదలడాం అవ్ాంఛనీయాం.
తహలలఖ- హలఖ : ఉమాాలల తవ్ఫ
మరియు స్యిీ తరతవ్త,
హజలల ఖరర్ుని తరత వ్త
తలవెాంటరుక్లనర ప్ూరితగ్
తీసివేయటాం.
తఖీసర: శిరోముాండనానికి
బదరలు తలవెాంటరుక్లనర
క్త్తత రిాంచటాం.
దమ: చెయేర్ని ప్ని
చేసినాందరక్ు ఖరర్ుని
తప్పనిస్రి అవటాం.
రమీ: మూడు జమర్తల
దగగ ర క్ాంక్ర ర్ళ్ళే రతవీటాం.
రమల: తవ్ఫ చేసతటప్ుపడు
మొదటి మూడు ప్ుదక్షిణలలల
క్ళ్ళే దగగ రగ్
పెడుతూ భుజాలనర
ఎగురవేస్త ూ జోరతగ్ నడవటాం.
షౌత: క్బా గృహ ఒక్ ప్ుదక్షిణని హతీమతో క్లిపి షౌత అాంటారత.
తవ్ఫె ఖరదూమ: మక్క చేరతక్ును తరతవ్త చేసత మొదటి
తవ్ఫ. దీనినే తవ్ఫె ఉరూద మరియు తవ్ఫె తహియాే అని
క్ూడా అాంటారత.
తవ్ఫె ఇఫ్జా: జులహిజజ 10వ తేదీన చేసత ప్ుదక్షిణ. దీనిు తవ్ఫె
జియారహ్ మరియు తవ్ఫె రతక్ున అని క్ూడా అాంటారత.
స్మయాం 10వ తేదీ రమీ, ఖరర్ుని, హలఖ ల తరతవ్త.
తవ్ఫె విదా: హరమ
బయట నరాండి వచేు
హ్జీలు మక్క నరాండి
బయలుదేరక్ ముాందర చేసత
ప్ుదక్షిణ. దీనిు తవ్ఫె స్దు
అని క్ూడా అాంటారత.
ఫిదాే – (ప్రిహ్రాం):
చెయేర్ని ప్ని ఏదెైనా చేసతత
ఫిదయా తప్పనిస్రి. 3
రోజుల ఉప్వ్స్లుాండాలి
లేదా ఆరతగురత
నిరతపతదలక్ు
అనుాం పెటట ాలి. లేదా
మేక్నర జిబహ్ా్ చేసి
పతదవ్రిలల ప్ాంచిపెటట ాలి.
స్యిీ: స్ఫ్ – మర్ీ
కొాండల మధే ఏడుస్రతల
త్తరగటాం (ప్చుని లెైటల ర గల
స్థ లాంలల చినుగ్
ప్రతగతత టాం)