5.

Θεός Πατήρ
Ό Δημιουργός τοϋ ούρανού καί της γης καί κάθε πλάσματος
μάς δίνει τη δύναμη νά γνωρίσουμε Αύτόν τόν "Ιδιο μέ τό Αγιο
Πνεύμα. Καί μέ τό "Ιδιο Αγιο Πνεύμα γνωρίζουμε τή Θεομήτο-
ρα, τούς Αγγέλους καί τούς Αγίους καί τό πνεύμα μας καίγεται
άπό άγάπη γι’ αύτούς»
Γέρων Σιλουανός

Λ ββθζ θ Πατήρ! Γενηθήτω τό θέλημά Σου! Ποιο

-ΖΙ-είναι όμως τό θέλημα τοϋ Πατρός; «Αυτός
έπίκαλέσεταί με' πατήρ μου εί συ» (Ψαλμ. 88,27).
Καί ή ανθρωπότητα διά στόματος των Αποστόλων
λέει: «Δεϊξον ήμϊν τόν Πατέρα!» (Ίω. 14,8).
Ή άποκάλυψη τής πατρότητος τοϋ Θεού βρίσκεται
στην καρδιά τοϋ Εύαγγελίου. Ό Χριστός ήρθε γιά νά
καταστήσει γνωστό στους άνθρώπους ότι ό Θεός είναι
Πατέρας: νά μάθουν οί άνθρωποι ότι έχουν έναν
τέτοιον Πατέρα... Νά τούς δείξει τόν Πατέρα.
Αλλά «είναι πολύ δύσκολο νά μιλάς γι’ Αύτόν. Ό
Πατήρ είναι ή πηγή τής άγάπης, ή πηγή όλων όσα
ύπάρχουν, ή ύπέρτατη Αρχή άπ’ όπου πηγάζουν όλα.
Προς Αύτόν οφείλουμε νά τείνουμε. Μπορούμε νά Τόν
σκεπτόμαστε ώς τήν πηγή τής άγάπης, τήν πηγή τής
τρυφερότητας, πού παρόμοια δέν ύπάρχει άλλη.
Μόνον αν ξεκινήσουμε άπό Αύτόν εξηγείται κάθε
στοργή, κάθε άγάπη, κάθε ύπαρξη. Θά πρέπει τόσο
έντονα νά Τόν νιώθουμε ώς πηγή των πάντων... Μπο-
 ΠΡΟΣΩΠΟ ΚΑΙ ΣΤΑΥΡΟΣ

- . νά Τόν αισθανόμαστε σάν ένα πατέρα έπίγ εί

Ω δίνει τά πάντα στά παιδιά του, πού ζεΐ γιά
α ,Α του πού άσχολείται παντα με τα παιδιά τ Ο
Μπορούμε νά Τόν άντιληφθουμε ώς ένα Πατέρα
γεαάτο θαλπωρή από αυτό ρεει ολη η ζεστασιά τής
άνάπης. Είναι απόλυτα άφοσιωμενος σ εμάς. Πρέπει
νά προσβλέπουμε σ' Αυτόν ό Χριστός μάς δίδαξε νά
απευθύνουμε την προσευχή μας κυρίως σ’ Αυτόν,
«Πάτερ ημών” καί νά νιώθουμε όλη αυτή τή θέρμη
Του, όλη τή δική μας υίική θέρμη καί νά βαθαίνουν τά
υίικά μας συναισθήματα κάθε φορά πού
λέμε “Πάτερ”.
Νιώθοντας υιοί γνωρίζουμε τόν Πατέρα.
’Άν δεν νιώθω πέρα ώς πέρα υιός, δέν μπορώ νά
γνωρίσω τή θέρμη τού Πατέρα. Αύτά τά δύο πάνε
μαζί: συνειδητοποιώ ότι είμαι υιός καί έτσι γνωρίζω
τί θά πει πατέρας η μάλλον Ποιος είναι ό Πατέρας
μου. Σέ τελευταία ανάλυση, αναφέρω όλα μου τά
δώρα, δλες μου τις προσευχές, όλη μου την ύπαρξη
στον Πατέρα. Καί ό Πατήρ τις δέχεται.
Από τόν Πατέρα ξεκινά ή πρωτοβουλία νά στείλει
τόν Υιό Του, ώστε νά ένανθρωπήσει, ώστε νά γίνει
αδελφός μας, γιά νά έκχύσει τήν πατρική Του στοργή
σ εμάς. Ό Πατήρ μετέχει στό γεγονός τοϋ Σταυρού.

θΧτοΰΠο^Το 700 Σταυρ0· Πάσχεΐ

κατανοήσουμε Επιθ^θ™ άδυνατ°5με
υρει να
υιούς έν Αύτω Ύ - θ συγκεντρώσει ώς
στάναπόστολο Παύλ^ αντίκόζ λό
βασιλείαν τώ Θε ~ Τ° Τέλ°ς’ °ταν παΡ $
“ θεω καί Πατρί... όταν δέ υποταγή
 ΘΕΟΣ ΠΑΤΗΡ

αύτώ τά πάντα, τότε καί αύτός ό Υιός ύποταγήσεται

τώ ύποτάξαντι αύτώ τά πάντα, ϊνα ή ό Θεός τά πάντα
έν πάσιν” (Α' Κορ. 15,24,28). Αύτό δεν σημαίνει ότι ό
Υιός θά έξαφανιστεΐ: θά πάψει όμως ό ρόλος του ώς
μεσίτη πρός τον Πατέρα. Θά είμαστε τόσο κοντά στόν
Πατέρα όσο είναι καί ό ’Ίδιος».
Διαρκώς ό Χριστός ταπεινώνεται ένώπιον του
Πατρός Του καί έτσι μάς οδηγεί στόν Πατέρα, τό
θέλημα τού Όποιου πραγματώνει: Τό σόν θέλημα, μή
τό έμόν.
Άν κάναμε αύτόν τόν λόγο προσευχή μας, θά βρί
σκαμε τον Πατέρα: Γενηθήτω τό θέλημα τό δικό Σου,
Πάτερ, τό δικό Σου, αφού είσαι ή πηγή τών πάντων, ή
πηγή τής ύπαρξής μου, Έσύ ή πηγή τής πνοής πού
έχω μέσα μου. Συνέχισε νά μοϋ δίνεις τήν ύπαρξη, ώ
ανέκφραστη, απερίγραπτη, άφατη, ασύλληπτη, ακα
τάληπτη, άνερμήνευτη πηγή τής ίδιας τής Θεότητας.
«Τώρα έχουμε ανάγκη άπό τόν Υιό. Τότε όμως θά
μάς θέσει απλά ένώπιον τοϋ Πατρός. Τότε θά είμαστε
πρόσωπο πρός πρόσωπο μέ τόν Πατέρα όπως είναι ό
Χριστός. Ό Χριστός θά είναι μόνο ό πρώτος άνάμεσά
μας. Δέν θά είναι πιά ανάγκη νά μάς οδηγήσει στόν
Πατέρα, διότι θά είμαστε δπως ό ’Ίδιος, ακριβώς ένώ
πιον τού Πατρός.
Πρέπει νά πιστεύουμε, είναι ανάγκη. Πιστεύουμε
διά τοϋ Υιού, διά τής θυσίας Του, διά τής εύθύνης πού
μάς έπιβάλλει. Αύτό φανερώνει καί τό έσωτερικό επί
πεδο τής άνάπτυξής μας, τό έπίπεδο στό όποιο δέν
έχουμε πιά ανάγκη νά μάς οδηγήσει κάποιος άλλος,
έπειδή είμαστε ήδη ένώπιον τοϋ Πατρός καί ανάλογα

101
 ΠΡΟ ΩΠΟ ΚΑΙ ΓΑΥΡΟΣ

«ταστεί ϊσοι μέ τόν Γιό. Θά νιώ-

, νάρΠ ^°υμ6 ^ την άγάπη νά διαχέεται

. καθώς 0
τόν δλλον»· πρα γματικότητα πρόςτήν
Αύτή οηεΡ . Ανεπίγνωστοι τείνει ολόκληρη ή
οποία έν έπιγνω^ τόν κονεμένο δρόμο τή ς
Ανθρωπότητα κ««“ ■ Η ^ ως εκ των προτερων
ιστορίας της. «1 ζ
στηρίω
ν άλλά καί διά της προ-
διά τού κόσμου τω

/Οσο αμαρτωλοί κι άν είμαστε, προσευχόμαστε

στόν Κύριο Ιησού Χριστό λέγοντας Του: Ελεησον με
τόν αμαρτωλόν. Καί τό λέμε σ’ Αύτόν πού είναι ό Γιος
τού Θεού. Δέν είμαι ακόμη σέ κατάσταση να σταθώ
Απευθείας ενώπιον τού Πατρός. 'Ο άγιος Κύριλλος
Αλεξάνδρειάς αναπτύσσει αύτή την έννοια δτι γινό
μαστε δεκτοί άπό τόν Πατέρα σέ κατάσταση καθαρής
θυσίας καί αύτό δέν έπιτυγχάνεται παρά μόνο άν ό
Χριστός μέ τη θυσία Του είναι μέσα μας κι άν έμεΐς
είμαστε μέσα Του. ’Έχουμε ανάγκη άπό τόν Χριστό.
Δι Αύτοΰ καί διά της θυσίας Του προσερχόμαστε
στόν Πατέρα, γινόμενοι όλο καί περισσότερο Υίοί,
άλλ^' υΤθ^ ήμαστε καθ’ οδόν πρός τόν Πατέρα’
νά μασ οδ™^-*^ άκθΑ αμαρτωλοί, έχουμε ανάγκη
άνθρωποι άγιοΓκο^^^ ° Χρΐστ0ς ’ Ύπά Ρλουν

■° χρ-ός
™ Γθ Λδη έν ™ τοδ Πατρός -
μεσίτη μέ^ , θα διατηρήσει τόν ρόλο του
πΡός τόν Πατέ 7Ζ γμή π °ύ θά έ *ουν θλοι οδηγηθεί
00
τή διακονία γθθ» τοτε

θά καταθέσει τόν ρόλο καί

102
 ΘΕΟΣ ΠΑΤΗΡ

Τό Μυστήριο τοϋ Πατρός αποκαλύπτεται μέσα

στήν Εκκλησία. Έκεΐ παίρνουμε τή χάρη τής θείας
υιοθεσίας από τό 'Άγιο Πνεύμα.
Έξω από τήν Εκκλησία δεν Κύριε Ιησού Χριστέ,
γνωρίζουν ότι ό Θεός είναι Έσό τοϋ Όποιου η Εκκλησία
Πατέρας. είναι τό μυστικό Σώμα,
«Ό Χριστός είναι αύτός πού οδήγησε μας πρός τόν Πατέρα.
στήν Εκκλησία εμφανίζεται ώς Γίνε γιά μάς ό προφήτης τοϋ
Παντοκράτωρ, ώς ό Υιός καί Πατρός καί θά απολαμβάνουμε
Λόγος πού μάς οδηγεί, πού νά είμαστε εν Σοί οί υιοί ενός
οδηγεί τό σόμπαν. Τόν βλέπου τέτοιου Πατέρα.
με στό εσωτερικό τοϋ τρούλου
τοϋ ναού ώς Παντοκράτορα, Αύτός νά συνέχει τά
πάντα, άλλά μάς οδηγεί καί πρός τό θυσιαστήριο,
όπου βρίσκεται ό ίδιος ώς Θυσία καί ώς Άρχιερεύς
καί όπου κοινωνοϋμε τό θείο Του πρόσωπο. Ό ’Ίδιος
μάς οδηγεί σ’ αύτή τήν κοινωνία μαζί Του σέ κατά
σταση θυσίας. Μάς δίνει ακόμη τό Πνεύμα καί ή κοι
νωνία είναι καί κοινωνία μέ τό Πνεύμα από τό Όποιο
ό Χριστός είναι πλήρης. Είναι τέλος καί κοινωνία μέ
τόν Πατέρα στόν Όποιον ό Χριστός προσφέρεται.
Άλλά ό Πατήρ δέν έμφανίζεται. Δέν τόν άναπαρι-
στοϋν. Άναπαριστοΰν τόν Χριστό. Διότι όποιος είδε
τόν Χριστό είδε καί τόν Πατέρα, επειδή ό Χριστός τεί
νει πρός τόν Πατέρα καί όσο είμαστε σέ κοινωνία μέ
τόν Χριστό, τείνουμε καί έμεΐς, όπως ό Υιός, πρός τόν
Πατέρα.
-
Όπως καί νά ’χει, είμαστε ακόμη στήν πορεία ή
Εκκλησία τείνει διαρκώς πρός τόν Πατέρα. Ή Εκκλη
σία των αγίων, ή έν ούρανοΐς Εκκλησία έχει τερματί-

103
 ΠΡΟΣΩΠΟ ΚΑΙ ΣΤΑΥΡΟΣ

σει τόν δρόμο, συνεχίζει όμως νά μεριμνά γιά μάς έδώ

κάτω, όπως καί ό Υιός ό Ίδιος μεριμνά γιά μάς. 01
άγιοι δέν έχουν φθάσει στήν πλήρη ανάπαυση, έπειδή
ό Χριστός δέν έχει τελειώσει ακόμη τόν δρόμο Του.
Γράφει κάπου στίς Επιστολές τοΰ αποστόλου Παύ
λου ότι ό Αβραάμ δέν έχει λάβει ακόμη πλήρως τή
μισθαποδοσία του. Περιμένει νά μάς ύποδεχθεΐ, είναι
σκυμμένος έπάνω μας. Οί άγιοι καί οί προφήτες δέν
έχουν λάβει ακόμη τό πλήρωμα της χαράς καί δέν θά
τό λάβουν παρά μόνο όταν θά είμαστε όλοι μαζί καί
αύτοί καί έμεϊς. Καί πάλι έδώ
Ουράνιε Πατέρα μας, τίθεται ή άνάγκη τής ένότητας,
Πατέρα όλων των άνθρώπων, τής κοινής χαράς...
έλκυσέ μας πρός τόν Εαυτό ’Έτσι λοιπόν ή Εκκλησία
Σου διά της άγάττης πού ό Παίς βαδίζει πρός τόν Πατέρα καί ό
Σου Ιησούς έχει γιά Σένα καί δρόμος Της περνά από τόν Χρι
γιά μάς καί θά σωθούμε. στό».
Κάνε μας ικανούς νά Σέ χαρο-
Στό πρόσωπο τοΰ Χριστού πού
ποιήσουμε καί να χαρούμε εν είναι παρών μέσα στήν
Σοί καί μαζί με Σένα, ό'Οποίος Εκκλησία, ζοΰμε αύτό τό τάνυ-
είσαι ή άφατη πηγή κάθε άγαλ- σμα πρός τον Πατέρα.
λίασης καί κάθε άγάττης καί ό
«Υπάρχει ένα τάνυσμα τής
Οποίος δοξάζεσαι μαζί Εκκλησίας πρός τόν Πατέρα,
συναίδιο Λογο Σου τό 'Άγιο έπειδή κι ό Χριστός είναι τανυ-
και Ζωοποιό Πνεύμα,σμένος πρός τόν Πατέρα. Εμείς
νϋν καί άεί καί εις τους αιώνας
δεχόμαστε από τόν Χριστό αύτό
των αιώνων. Αμήν. τό τάνυσμα καί ή Εκκλησία
κάνει αύτό τό τάνυσμα μόνιμο
ένδιαίτημά Της. Ό Πατήρ είναι έδώ’ Τόν βλέπουμε.
Είναι διαφανής μέσα στήν Εκκλησία. Έχουμε όμως

104
 ΘΕΟΣ ΠΑΤΗΡ

ακόμη δρόμο νά κάνουμε, διότι όσο περισσότερο είναι

ό Χριστός μαζί μας, τόσο περισσότερο είναι καί τό
'Άγιο Πνεύμα μαζί μας. Ό Χριστός μάς οδηγεί προς
τόν Πατέρα, δηλαδή προς τό τέρμα τού δρόμου: έκεϊ
θά βρούμε τήν πλήρη άνάπαυση, θά έχουμε τελειώσει
τόν δρόμο, θά άπολαμβάνουμε στον τέλειο βαθμό τή
στοργή τού Πατέρα μας καί θά νιώθουμε όλότελα
υιοί. Προσβλέπουμε σ’ αύτό τό βίωμα. Παρακαλούμε
τόν Ιησού νά φθάσουμε στή Βασιλεία τού Πατρός,
δηλαδή Τόν παρακαλούμε νά φθάσουμε στο στάδιο
πού θά είμαστε υιοί στόν από- Ζ Ζ
Πάτερ Αγιε, Πατέρα μας,
λυτό βαθμό, γεμάτοι από τό έλθέτω ή βασιλεία Σου,
Πνεύμα τού Υιού. Έλθέτω ή έλθέτω τό Πνεύμα Σου!
Βασιλεία τού Πατρός: τότε θά
εκπληρωθούν οί πόθοι μας. Κι Έλθέ νά βασιλεύσεις μέσα μας
κι άνάμεσά μας διά τού Παναγί
όταν θά έχουμε αύτό τό αίσθη
ου καί Ζωοποιού Σου Πνεύμα
μα τής υίότητος, τότε θά είμα
τος. Δι’ Αυτού θά μάς κάνεις
στε τέλεια αδέλφια τού Χρι
δικούς Σου υιούς, έπιτέλους θά
στού καί αδελφοί μεταξύ μας.
σέ γνωρίσουμε
Όλα αύτά πηγαίνουν μαζί».
καί ή χαρά Σου θά είναι τέλεια.
Τόν Πατέρα μπορούμε νά
Τόν γνωρίσουμε διά τού Υιού καί τού Πνεύματος. Ό
Λόγος είναι αύτός πού τά λέει όλα, τά αποκαλύπτει
όλα, δείχνει τόν Πατέρα, φανερώνει διά της συμπερι
φοράς Του μέ πόση πατρική αγάπη αγαπά ό Θεός
τους ανθρώπους. Τό Πνεύμα εμπνέει τό καθετί,
έμπνέει μέσα μας αισθήματα υιών, τό αίσθημα ότι
αγαπιόμαστε άπό έναν τέτοιο Πατέρα, έμπνέει τήν
εύαισθησία σέ μιά τόσο πατρική αγάπη.
«Αλλά ύπάρχει μιά ένταση, ένας δυναμισμός, δέν

105
 ΠΡΟΣΩΠΟ ΚΑΙ ΣΤΑΥΡΟΣ

δίνονται δλα μέ μιά κίνηση. Υπάρχει τό φαινόμενο της

αύξησης. Ό άνθρωπος αύξάνει πνευματικά καί μαζί
αύξάνει καί ή κοινωνία του, γιατί τό Πνεύμα τής κοι
νωνίας είναι αύτό πού μάς κάνει νά αυξανόμαστε.
Πρόκειται γιά αύξηση τοϋ καθενός καί ταυτόχρονα
γιά αύξηση στην κοινωνία μέ τούς άλλους, μιά συνο
λική αύξηση.
Όταν διά των ένεργειών
Έγώ περί αυτών έρωτώ'
Του καί διά τής θυσίας Του,
ου περί τοϋ κόσμου ερωτώ,
αλλά περί ών δέδωκάς μοι,
πού κάνει την εύθύνη νά μεγα
λώνει μέσα μας, αύτή ή κοινω
ότι σοί είσι» (Ιω. 17,9).
νία ολοκληρωθεί, όταν όλη αύτή
ή διακονία τοϋ Χριστού εκπληρωθεί, τότε θά μάς
δώσει ολοκληρωτικά στόν Πατέρα».
Ή προσφορά τοϋ Χριστού σ’ έμάς είναι ότι μάς
οδηγεί στόν Πατέρα καί μάς Τόν γνωρίζει. Ό Πατήρ,
Εκείνος μάς γνωρίζει άνέκαθεν. Εμείς όμως δέν Τόν
γνωρίζουμε. Μόνο Εκείνος πού είναι τέλειος Υιός ένός
τέτοιου Πατέρα μπορεί νά μάς Τόν γνωρίσει. ’Άν οί
άνθρωποι ήξεραν ότι είναι υιοί ένός τέτοιου Πατέρα,
τότε σίγουρα ή στάση τους μέσα στήν ιστορία θά ήταν
πολύ διαφορετική.
Ωστόσο μπορούμε καί νά άρνηθοΰμε μιά τέτοια
εύθύνη: ό άνθρωπος είναι έλεύθερος καί νά μήν είναι
υιός. Απορρίπτει ταυτόχρονα καί τόν Υιό καί τόν
Πατέρα. Αποδιώχνει καί τόν Λόγο πού σαρκώθηκε
καί Εκείνον πού Τόν άπέστειλε (Ίω. 5,23). Επάνω
στόν Σταυρό ό Χριστός πάσχει κυρίως γι’ αύτό:
άπορρίπτοντάς Τον οί άνθρωποι, άπορρίπτουν τόν
Πατέρα, άπορρίπτουν τήν πρόταση πού τούς κάνει νά

106
 ΘΕΟΣ ΠΑΤΗΡ

είναι υιοί ένός τέτοιου πατρός. Εκείνη τή στιγμή

αγαπώ σημαίνει ύποφέρω από τό κακό πού ό άλλος
-μέσα στήν τρέλα του- κάνει στόν ϊδιο του τόν έαυτό.
Ή άγάπη παρά ταΰτα προσφέρεται, παρ’ όλο πού
έκείνη τή στιγμή είναι έντελώς άδύναμη μπροστά
στήν έλευθερία τής βούλησης τού άλλου. Μέσα στήν
ϊδια τήν άπόρριψη τής θείας άγάπης, ή άφοσίωση τοϋ
Θεανθρώπου πρός τό πλάσμα Του είναι πιό δυνατή
καί γι’ αύτό ή άγάπη γίνεται τότε άνέκφραστη χαρά,
έπειδή Αύτός πού άγαπα μπορεί επιτέλους νά δείξει
πόσο άγαπα:
«Δέν ξέρεις τί κάνεις. Κάνε όμως αύτό πού θέλεις.
Όπως καί νά ’χει είμαι έδώ, σέ περιμένω, επειδή σέ
αγαπώ. Έγώ ό Δημιουργός καί ό Κύριός σου. Θά σέ
περιμένω μέχρι τό τέλος τών καιρών. Όταν εσύ τό
θελήσεις, σου προσφέρομαι γιά πάντα».
Ή άγάπη τοϋ Πατρός καί τοϋ Τίοϋ γιά μάς, τήν
όποια μαρτυρεί μέ τόν πιό άποφασιστικό τρόπο ό
Εσταυρωμένος Υιός, είναι μιά άγάπη χωρίς ίχνος
κυριαρχίας ή κτητικότητας. Μόνο μιά τέτοια άγάπη
μπορεί νά άγγίξει τήν πέτρινη καρδιά τοϋ ανθρώπου.
Ή Εκκλησία, κάθε φορά πού είναι άξια αύτοϋ τοϋ
ονόματος, κάθε φορά πού φανερώνει τήν αιώνια νεό
τητά της, είναι άκριβώς αύτό: ό τόπος τής παρουσίας
καί τής αιώνιας διαθεσιμότητας τοϋ Πατρός μέσα στό
Σώμα καί στό Αίμα τοϋ Υιού Του, πλήρους Πνεύματος
Αγίου, νά ύποδέχεται καθέναν μας ως υιό πού επι
στρέφει, πού άπομακρύνεται καί πάλι έπιστρέφει. Γι’
αύτό μπορούμε νά πούμε ότι ή πατρότητα τοϋ Θεού
φανερώνεται μέσα στήν Εκκλησία - ύπάρχει μιά σχέση

107
 ΠΡΟΣΩΠΟ ΚΑΙ ΣΤΑΥΡΟΣ

Ανάμεσα στην πνευματική πατρότητα Χ(χ,

«ατοότητα τού Θεού.
«Γευόμαστε αύτή τή σχέση μέσα από τήν έξ
τού ”ατ^α· μΐά έΓ " ^«θή ««£
χοσμιχή: έξουσία πνευματική, δείγμα μεγ®,ς Λ
ππε ή οποία καί ενδύει με αξιοπιστία τις συμβΟυλ
πού δίνει καί τίς κατευθύνσεις πού χαράζει,
οπόν Ιερέα καί στόν επίσκοπο βλέπουμε καί τόν Χρ,_
στό. Όχι μόνο τόν Πατέρα, αλλά καί τόν Υίό.
Σ’ αυτό τό κομμάτι της πορείας μας ο Χριστός μας
_ Ζ _ . ΊΠΓ / ~
είναι απαραίτητος, διότι βλέπουμε τόν Πατέρα διά
τού Χριστού. Όταν θά είμαστε

Κύριε Ίησοϋ Χριστέ,

ένώπιοι ένωπίω μέ τόν Πατέρα,
Γιε τοϋ Θεοϋ, έλέησον ημάς: δεν θά έχουμε πιά πατέρες,
άντιπροσώπους τού Πατρός.
Δεϊξον ήμίν τόν Πατέρα, ώστε
Θά είμαστε όλοι αδελφοί».
νά γίνουμε καί μεϊς υιοί. Γίνε
πατέρας γιά μάς, κάνε νά Ή ίεραρχική διάσταση,
δούμε τό πρόσωπο τοϋ Πατρός έκφραση της πατρότητας του
Σου μέσα από τη διαύγεια τοϋ Θεού, είναι προσωρινή. Έχου
δικού Σου υίικοϋ Προσώπου. με ανάγκη ποιμένων πού νά
Μέ Αυτόν καί μέ τό Πνεϋμα είναι πατέρες γιά μάς, μέ τόν
Του, Πνεύμα υιοθεσίας, ευλογη τρόπο πού είναι ποιμήν ό
τός εί εις τούς αιώνας. Αμήν! ’Ίδιος ό Χριστός, παρ’ ότι
γνωρίζουμε ότι δέν έχουμε παρά
μόνο Πατέρα, τόν εν τοις ούρανοις. Και οι
στός, αν καί φανερώνει τή θεία πατΡθτ^τ^’„τ^ιΟς ό
είναι πατέρας γιά μάς, ωστόσο δέν είναι ό
Πατήρ.
«Η ιεραρχία δέν ύπάρχει γιά άλλο λόγθ παρ'
μ°ν° γιά νά οδηγεί. Ή διακονία τής ΙεραΡ% ια '

108
 ΘΕΟΣ ΠΑΤΗΡ

των πνευματικών μας πατέρων, είναι ή διακονία του

Χρίστου: όταν θά είμαστε όλοι ενώπιον του Πατρός,
θά γνωρίζουμε ολόκληρη τή δωρεά τοΰ Θεού, θά είμα
στε Υιοί, θά είμαστε άδελφοί, άδελφοί έν Χριστώ, υιοί
τοΰ Πατρός. Με την έννοια αύτή, ή Εκκλησία θά έχει
έκπληρώσει τήν καθοδηγητική αποστολή Της, αλλά θά
ύπάρχει ώς αιώνια κοινωνία. Θά είναι ό χώρος καί ό
καιρός μιας άμεμπτης κοινωνίας. Θά είμαστε όλοι έν
Χριστώ ενώπιον του Πατρός. Με αύτή τήν έννοια θά
είμαστε όλοι μέσα στο Σώμα τού Χριστού».
Έάν ύπήρχε τώρα μιά κοινωνία χωρίς ιεραρχία, θά
προεικόνιζε τό τέλος τών καιρών, τή Βασιλεία τών
ούρανών. Θά λειτουργούσε ώς έάν ή διαδικασία νά
είχε τελειώσει. Αύτό θά προϋπέθετε ότι όλα τά μέλη
της θά ήταν όντως υιοί τοΰ Πατρός ή άδελφοί μεταξύ
τους. Θά ήταν ή εκπλήρωση τής Εκκλησίας, ή φανέ
ρωση τής κοινωνίας τών άγιων: τό τέλος τής ιστορίας,
ό Θεός έν πάσι...
Ό ατομικισμός πρέπει νά ξεπεραστεϊ. «Ενώπιον
τοΰ Πατρός δέν μπορείς νά σταθείς ατομικά. Ό Χρι
στός λέει ότι θά μάς αποδώσει στον Πατέρα όλους
μαζί’ τότε θά έχει ολοκληρώσει τό έργο Του. Έάν
κάποιος θέλει νά διακριθεΐ, δέν μπορεί νά φθάσει
ένώπιον τοΰ Πατρός ’ δέν τό μπορεί χωρίς τήν Εκκλη
σία, χωρίς τή διακονία τής μεσιτείας τής ιεραρχίας,
χωρίς τή διακονία τής μεσιτείας τοΰ Χριστού. Αλλά
έδώ πιά μιλάμε γιά μιά ιεραρχία άποπνευματοποι-
ημένη άπό τήν αύταπάρνηση ή από μιά αγάπη αδελ
φική, όμοιες μέ τήν αύταπάρνηση καί τήν αγάπη τού
Χριστού.

109
 ΠΡΟΣΩΠΟ ΚΑΙ ΣΤΑΥΡΟΣ

Ύπ’ αύτή την έννοια, ή Εκκλησία θά παραμείνε^

στά έσχατα ώς μιά κοινωνία άμέριστη εφεξής, ώς
Σώμα τού Χριστού - δλοι έν Χριστώ, ενώπιον του
Πατρός. ’Έτσι ή Εκκλησία θά μένει στους αιώνες
αλλά χωρίς πνευματικούς πατέρες νά μεσιτεύουν πιά’
κι ούτε ό Χριστός θά άσκεΐ πιά τό έργο τής μεσιτείας,
άφού θά είμαστε δλοι έν Αύτώ, καί δλοι θά απολαμ
βάνουμε, δπως κι Αύτός, την κοινωνία μέ τον Πατέρα.
Αυτό δέν σημαίνει πώς ό Χριστός σβήνει ώς Πρόσω
πο: Παραμένει στην αιωνιότητα ώς Πρόσωπο
ένσαρ- κο, δπως καί εμείς θά διατηρήσουμε τό
πρόσωπό μας. Ή διάκριση τών άκέραιων προσώπων
θά διασφαλίζει τήν τέλεια κοινωνία, χωρίς εκτροπές
σέ συνθήκες συγ κεχυμένης μάζας. Κι ό Χριστός θά
παραμένει τό άκτι- νοβόλο κέντρο της άδελφικής
άγάπης, ό πλησιέστερος πρός εμάς πνευματικά καί
άρα Εκείνος πού ύποστη- ρίζει καί τή γενικότερη
πνευματική εγγύτητα μεταξύ όλων.
Αύτό λοιπόν είναι ή Εκκλησία: αύτή ή αγάπη
μεταξύ όλων μας, μεταξύ ήμών καί τού Χριστού, έν
κοινωνία μέ Αυτόν, μιά κοινότητα πού άποτελεϊται
άπό Αύτόν καί άπό μάς: ή Εκκλησία πού διαμένει εις
τόν αιώνα».
Ή μετοχή στο μυστήριο τής Εύχαριστίας είναι ήδη
μιά μετοχή στόν Πατέρα, στον δικό μας Πατέρα.
«’Όντως εισερχόμαστε στή σχέση τήν όποια έχει ό
Χριστός μέ τόν Πατέρα». Κοινωνώντας τόν Χριστό,
κοινωνούμε τόν Πατέρα. Διά τού Χριστού έχουμε
πρόσβαση στόν Πατέρα. Ή αναζήτηση καί ή γνώση
τού Πατρός γίνονται ούσιαστικά στά πλαίσια τού

110
 ΘΕΟΣ ΠΑΤΗΡ

μυστηρίου τού Λόγου Του: αν δέχομαι τόν Λόγο Του

ώς τροφή ζωής, στήν πραγματικότητα δέχομαι
Εκείνον. Ανακαλύπτοντας μέχρι ποιου σημείου είναι
αγαθός αύτός ό Λόγος πού είναι ό δικός Του, πού
είναι ό Τίός Του, ανακαλύπτω καί τόν Πάτερα: «Πόσο
αγαθός είναι ό Κύριος!».
Ή Ευχαριστία είναι μια Πανάγαθε Πάτερ, δώσε μας
πρόγευση τής Βασιλείας των άκόμη περισσότερο, δίνε μας
ούρανών, τής Βασιλείας τής καθημερινά τόν Λόγο Σου, τόν
Τριαδικής κοινωνίας. Υιό Σου, αυτόν τόν «θρεπτικό
«Μετέχουμε εξακολουθητι άρτο», ώστε κοινωνώντας τοΰ
κά στήν Εύχαριστία, έπειδή Άγιου Πνεύματος διά τοΰ Υιού,
έχουμε τήν άνάγκη τής κοινω νά Σε άναγνωρίζουμε
νίας, όσο είμαστε άκόμη στή γή ώς Πατέρα. Αμήν!
καί όσο είμαστε άκόμη μέ τό
βλέμμα στραμμένο στούς αδελφούς -έστω κι αν είμα
στε στόν ούρανό- καθόσον δέν είμαστε άκόμη όλοι
μαζί. Δέν θέλουμε νά τούς άφήσουμε. Τό προγευόμα
στε, αλλά δέν είμαστε άκόμη άπόλυτα υιοί τού
Πατρός, όπως Εκείνος θά ήθελε νά μάς έχει καί όπως
ό Χριστός θέλει νά μάς συνάξει όλους έν Αύτω ενώ
πιον τοΰ Πατρός Του. Ό απόστολος Παύλος μιλά γι’
αύτή τήν έν Χριστώ ανακεφαλαίωση των πάντων.
Λέει άκόμη (Α' Κορ. 15) ότι ό Χριστός θά δώσει
όλους τούς άνθρώπους στόν Πατέρα, καί αύτοί θά
παραμένουν καί έν Αύτω, στενότατα ενωμένοι μαζί
Του. Έτσι, όντας ένωμένοι μέ τόν Χριστό, θά δοθούμε
στόν Πατέρα δι’ Αύτού καί ένωμένοι μ’ Αύτόν».
Ή χαρά τού Θεού δέν μπορεί νά είναι απόλυτη,
από τή στιγμή πού δέν έχουν σωθεί όλοι οί άνθρωποι.

111
 ΠΡΟΣΩΠΟ ΚΑΙ ΣΤΑΥΡΟΣ

Αλλά ή σωτηρία δεν μπορεί νά θεωρηθεί έξατομιχευ ,

μένα. Από την άποψη τοΰ Εύαγγελίου αυτό δεν θά
είχε νόημα. Μιά σωτηρία μαζική καί ανώνυμη, μ^
σωτηρία τής ανθρωπότητας, τοΰ γένους των ανθρώ
πων, θά ήταν άνευ νοήματος. Δέν πρόκειται περί
αύτοΰ. Ή σωτηρία αποκαλύπτεται κατά βάσιν ώς
κοινωνία προσώπων. Σωτηρία σημαίνει μετοχή. Απ’
τή στιγμή πού δέν μετέχουν όλοι, ή σωτηρία είναι ατε
λής. Στήν περίπτωση αύτή ή χαρά τοΰ Πατρός δέν
είναι άκόμη πλήρης.
Επάνω στόν Σταυρό, ό Χριστός μάς δείχνει πόση
είναι ή οδύνη ενός τέτοιου Πατέρα μέχρι τή στιγμή
πού οί άνθρωποι θά επιστρέφουν σ’ Αύτόν, μέχρι
δηλαδή νά έπανέλθουν όλοι οί άσωτοι υιοί.
Ό Θεός έπιθυμεΐ τή σωτηρία όλων, άλλά δέν παρα
βιάζει τήν έλευθερία των ανθρώπων. Ό άνθρωπος
μπορεί νά έναντιωθεΐ στόν Θεό γιά μιά αιωνιότητα.
Αύτό εκφράζει καί ή προσευχή τοΰ Χριστού, στό
Εύαγγέλιο: «Πάτερ άγιε, τήρησον αυτούς εν τώ όνό-
ματί σου ώ δέδωκάς μοι, ΐνα ώσιν εν καθώς ημείς»
(Ίω. 17,11).
 ν.'
ί
Γ

Πρόσωπο καί Σταυρός

ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΝ π. ΔΗΜΗΤΡΙΟ ΣΤΑΝΙΛΟΑΕ
7Τλώ

π. Μάρκος-Άντώνιος
Κόστα Ντε Μποργκάρ