BAL 53. KINH HIEN VI
L.CAC KET LUAN VE KII
XUAT TUONG UNG
N XAY DUNG VA CAU HOI DE
- Két wan 1; Kinh hién vi gém hé hai thau kinh héi ty ghép dong truc. Thau kinh mét
cho ta anh that Ion hon vat,thau kinh hai cho anh do lam kinh lap ai
= Cu hoi dé xudt van dé tong teng: Kinh hién vi c6 nguyén ti
u tao nhur thé nao?
- KétJufin 2; Dé nhin ré vat qua kinh hién vi ta phai thay doi khodng cach d, gitta vat
kinh va thi kinh sao cho nhin thay anh A 2B, rd nhat.
+ Caw héi dé xudt van dé trong sng: Lam cach nao aé nhin 13 anh ciia vat qua kinh
hign vi?
- Két luan 3: Bidu thite tinh s6 bGi gide cia kinh hién vi trong trugng hgp ngdm
chimg 6 v6 eye ‘8D
TA
+ Cau hoi dé xuat vin dé trong tng: Hay thiét lap biéu thitc tinh sé bGi giée cia kinh
hién vi trong truéng hop ngdm ching 6 v6 oye?
IL. SO DO XAY DUNG TUNG DON VI KIEN THUC
1. So dé 1: oo . .
DVKT1: NGUYEN TAC CAU TAO KiNH HIEN VI
kign xudt phat
Kinh hip 6 s6 bdi gidc 16n nhat c@ vai chye. Dé nin 16 cée vat rét nhé, vi dy nhuw
vi khuan,{é bao,...cdn phai 06 cde dung cu quang hoe 06 s6 bi gide e@ hing trim
hay hang nghin. Tit cdc tinh kign quang hoc da biet, ta c6 t
cau tao cla dung cu quang hoc gidc lén hon nl
gide cla kinh lip, d6 1a kinh hign vi
Giai phap
- GV cho HS quan sat so a8 kinh hién vi tir 46 hiéu durge nguyén tac cdu tao,
- Ggi ¥ cho HS théng qua cdc cau héi :
+ Néu eau tao so b@ cia kinh hién vi ?
+ Théu kinh thir nhat cho anh gi?
* Cau héi C\: Muén c6 anh that thi vat phai dat trong khoang nao ?
+ Thau kinh thit hai cho anh gi?Thy hign gidi phap
HS hoat dOng theo nhém, quan sit, thao lugn va tra Idi c
] [
Két wan
- Kinh hién vi gdm hé hai thau kinh hGi tu ghép déng truc.
- Thaw kinh thir nhat cho anh that.
= Muén cé anh that thi vat phai dat 6 ngoai tiéu cy cia kinh,
= Thau kinh thir hai cho anh do ding lam quan sat anh qua thau kinh thir nhat.
250
DVKT2: CACH NGAM CHUNG QUA KiNH HIEN VI
Sy kign xuat phat
Khi quan sit hinh anh cia ede vat rit nhd nhw vi khudn, «6 bao...qua kinh
nhiéu khi lai khong 13, tai sao lai nlur vay? Dé La vi ta chura bit
Van dé
Phai lam thé nao thi méi quan sat duge hinh anh cia
mOt cach 16 nét ?
= Quan sat nhw thé nao dé d& moi mat ?
Giaiphap
= Cho HS quan sat anh cia vat AB qua kin hién vi.
- Yéu cau HS thao lun chung ca lop.
Thye hign gidi phdp
= GV dua ra so dé tao anh:
AB—Aikld 5 4p, — 2th 5 4B,
- Dénhin 16 anh, ta phai thay ddi khoang cach d, gitta
anh nay nam trong khoang nhin ré cia mat
- Dé do moi mit, can dieu chinh dé ngém chimg anh A,B: 6 v6 eye.
va vat kinh sao choKét luan
Muén ngém chimg 6 kinh hién vi, ta phai thay déi khoang cach dy gidta vat va vat
kinh bang cach dua toan b6 dng kinh lén hay xuéng sao cho mt nhin thay anh
AgB, cia vat 13 nhat,
Vin dung
- V8 duge anh cia m6t vat qua kinh hién vi
ch ngim chimg sao cho quan sit durge anh 15 nét ma khong méi mat.
- Biét cach sir dung kinh,
3. So dé 3
DVKT 3:80 BOI GIAC CUA KiNH HIEN VI
Sw kign xudt phat .
Ta da biét sé bOi gic cia kinh lip. Vay s6 béi gide cua kinh hién vi duge tinh nhue
thé nao?
. ___ Van dé bai toan
Biéu thite tinh s6 bdi gide G trong truong hop ngdm
ching & v6 eye?
Giaiphap .
Gido vign huéng din hoe sinh cach thidt lap bigu thite tinh 36 bdi gide
Thye
- HS thio ludn theo nhém sau dé lén thyc hign yéu céu cia gido vién
- Hoe sinh dgc sch gido khoa, quan sét hinh 53.3,tién hanh lap céng thite
tinh d6 boi gide.
Két nan
= Biéu thite tinh d6 bGi gidc trong trudng hop ngim heimg 6 v6 eye:
Dd
fife
Van dung
Tinh toin cde dai hrong lign quan dén vise sir dung kinh hign viTILMUC TIEU DAY HOC
1, Vé kién thire
= Néu duge cau tao, tic dung cia kinh h
vi, cach ngim chimg va ech sit dung kinh.
- Tham gia xay dung dugc biéu thire 46 b6i gidc ciia kinh hién vi trong cdc truéng hop.
2. Vo ky nding
- Rén Iuyn ky nang vé anh cia m6t vat qua
hign vi
- Rén luygn ky nang tinh todn xée dinh cae dai lugng lién quan d&n vige sir dung kinh
hign vi
IV.CHUAN BI
1. Gido vién |
Tranh anh m6 phéng kinh hign vi.
Kinh hién vi sir dung trong trong hoc (néu ¢6).
2. Hoge sinh
Gn tap céc kién thie
tao anh qua kinh hip va tao anh qua hé théu kinh.
V.TIEN TRINH HOAT DONG DAY HOC CU THE
HOAT DONG CUA HQC SINH
HOAT DONG CUA GIAO VIEN
Hoat d§ng 1 : Kiém tra bai ci, chuan bj diéu kign xuat phat, Dat van dé,
Hoe sinh tra loi eae eau héi.
- HS tra loi.
- HS lén bang viét céng thite theo yéu cau
ciia gido vién.
GV néu cau héi kiém tra kién thite ci
- Néu tac dung cia kinh hip va trinh bay
Khai nigm 49 boi 2 kin kip ?
- Viét cng thite d6 bGi gide cla kinh lip
trong trvéng hop ngim chimg o diém
cue can va 6 did ei
GV nhin xét va cho diém.
Dit van d&: Kink lip 6 98 béi gide Ié
nhat c& vai chyc. Dé mhin 16 céc vat rit
nho, vi du nhw vi khuan,té bio,...can
phai cé cac dung cu quang hoc cé sé béi
gidc cS hang tram hay hang nghin.
cée linh kign quang hoe da biét, ta 06 1
dua ra nguyén tic cu tao cia mot dung
ey quang hoe 06 s6 bdi giée lin hon
nhiéu lan so véi sé béi gidc cia kinh lip,
dé 1a kinh hign vi,
Cho HS quan sat hinh anh kinh hién vi,
Hoat dong 2 : Tim hiéu nguyén tic cAu tao ctia kinh hién vi.
HS chi ¥ quan sat hinh anh GV dua ra,
Cho HS quan sat so dé ctia kinh hién vi.Hin bén 1a sw dé tao anh cia kinh hign
QL
HS quan sat so dé kinh hién vi va tra loi
cau hoi,
~ Gém hé hai thau kinh héi ty 4a dong true.
~ Thau kinh thir nhat cho anh that
HS tra loi cau hoi C, trong SGK: muén
6 anh tht thi vat phai dat & ngoai tigu cy
ita kinh.
- Thau kinh thé hai cho anh do.
HS quan sat so dé tao anh.
anh A,B, lén hon nhiéu so
HS lng nghe va ghi nhé.
GV egi ¥ cho HS tim hiéu nguyén tic
cdu tao kinh hién vi théng qua cdc cau
hoi
~ Néu du tao so bé ca kinh hin vi ?
~ Thau kinh thir nhat cho anh gi ?
~ Cau héi C;: muén c6 anh that thi vat
phai dat trong khoang nao ?
- Thau kinh thi hai cho anh gi?
GV dua ra so dé tgo anh qua hinh ve
trong SGK(hinh 53.1)
ABW 4p OAH 4p
Nhan xét vé anh cudi cling A,B; ?
Cac em vita tim hig
cau tao cia kinh hién vi. Vay kinh hién
vi 1a m6t dung cy quang hoe bé try cho
mat trong viée quan sat cac vat rit
nhd.véi dglén hon nhigu so véi 46 boi
gide cia kinh lip.
Dat van dé : Dé 15 hon ching ta di tim
higu céu tao cia kink hién vi, tir do c6
cach ngém chimg sao cho anh thu duge
1a 8 nét
Hoat dong 3:
HS quan sat hinh anh
HS tiép thu, ghi nhs.
im hiéu cu tao va cach ngim chirg cia kinh hien vi.
GV cho HS quan sat hinh anh cia kink
hién vi
GV théng bao cdu tao cia kinh hign vi va
chi timg bé phan cia néVat kinh
Thi kinh
Vat
quan sit
B6 phan
chiéu sing
HS thye hign nhigm vu.
~ Dé anh A,B, la anh that thi vat AB phai
ngoai khoang tiéu cy cia vat
ih(ngoai O:F;) va dat gan F,
- AB =k [4B
- Dé AB, 1a anh ao thi A,B, phai nim
trong khong OsF.,
~ Kinh hign vi gom o6 hai 66 phan chink
la vat kinh va thi kinh,
+ Vat kinh la m@t thau kinh hdi ty 06
tiéu cy rat ngin,khodng vai milimet,
ding dé tgo ra mt anh that, 1én hon
vat nhigu lan.
+ Thi kinh 14 mt thdu kinh hi tu c6
tigu cu vai xentimet, durge ding nhw
mét kinh lip dé quan sat anh that qua
vat kinh
+ Hai thau kinh duge ghép ding truc &
hai dau ctia mét dng hinh tru; khong
cach gidta ching khong déi.
+ Ngoai ra, con cé b6 phan chiéu sing
‘vat can quan sat.
pat van dé: Khi quan sat hinh anh cua
cic vat rat nhé nhw vi khuan, té
bao...qua kinh hién vi nhigu khi lai
khdng 1, tai sao lai nhu vay? Phai chang
ta chua bict ngim chimg. Dé 13 hon ve
didu nay ching ta di tim hiéu cach ngim
chimg qua kinh.
GV yéu cdu HS cing dung anh cia vat
AB qua kinh hién vi,
GV néu edu hoi :
- Dé anh A,B, Ja anh that thi vat AB phai
dat 6 dau?
~ So sénh anh A;B, véi AB ?
GV nhan xét
6i véi thi kinh.
A\B; déng vai trd 1 vat
= Dé A;B, 1a anh ao thi A;B, phai nam
trong khong nao ?~ Anhma ta quan sét duge [2 anh do.
~ Dé nhin 1 anh, ta phai thay déi khoang
cach d; gitta vat va vat kinhsao cho anh
nay ndm trong khoang nhin 13 cia mat.
~ Dé dé méi mit, cin digu chinh 4é ngim_
chimg AyBy 6 v6 cre.
Ghi chép vao vo.
~ Anh ma ta quan sit duge [a anh nao?
~ Dé nhin rd anh A,B; ta phai diéu chinh,
nhu thé nao ?
~ Dé dé méi mit thi phai digu chinh anh
A.B. 6 dau
Tom lai, muén ngim chimg 6 kinh hién
vi, ta phai thay déi khoang cach d, gitta
vit va vat kinh bing céch dua todn bd
éng kinh én hay xuéng sao cho mat nhin
thay anh A9Bp 16 nit,
Hoat dong 4: Xay dung cong thife tinh 49 bi gidc kinh hien vi.
HS thao ludn theo nhém sau dé Ién bao cio
két qua.
Tir hinh 53.3, ta 06:
AB. _ AB,
tana =
Can tana, = 22
D
tna _
ina,
2G. =|kIG
HS thao Indn theo nhém sau dé lén bio cao,
qua.
Trong dé
D6 bdi gidc khi ngim chimg 6 v6
ext.
+8: D6 dai quang hoe ciia kinh hign vi (li
Khoang céch F”;F2),
+ fi, : La tigu ow cia vat kinh va thi kinh,
+ D : khoang nhin rd ngan nhat cia mat.
GV yéu cau HS xay dymg céng thite tinh
s6 bdi gide ngim chimg 6 v6 eye.
GV néu cic cau héi goi ¥:
= tana, tandy duge xdc dinh nhur thé ndo?
- Khi AoB, 6 v6 eye, tana c6 thé tinh theo
A,B, duge khong?
GV néu cau héi tigp
- G,, phu thuéc nhu thé nao vao tigu ow
cia vat kinh va thi kinh?
FF) = 8 1a d6 dai quang
hoe thi ti's6 duge tinh theo 46 dai quang
Hoat dong 5: Ciing cd bai hgc théng qua phiéu hoc tp va giao bai tap vé nha.
han phiéu hoc tap va Lim theo yéu cau
HS ghinhé nhigm vu.
Phat phiéu hoc tap cho HS lim. ;
GV giao bai tap vé nha cho HS, yéu cu
HS tra 18i cic céu hdi va lim bai_céc tap |trong SGK trang (262-263).
GV dan do thém : doc truéc bai kinh
thién van dé phuc vu cho bai hoc sau
duge tt hon
PHIEU HOC TAP
: Khang dinh nao sau day ding khi néi vé kinh hign vi ?
Kinh hién vi c6 s6 b6i giée ld hon 36 bdi gide cia kinh lip.
Ca hai thdu kinh cla kinh hign vi déu 1d thau kinh phan ki
Kinh hién vi la dung cy quang hoc bé tro cho mat quan sat nhimg vat rit nhé.
Kinh hién vi gom hai b6 phan chinh la : vat kinh va thi kinh.
Anh cita vat tao béi kinh hién vi luén c6 tinh chat
. La anh that, cing chiéu va lén hon vat.
La anh that, nguge chiéu va lén hon vit.
La anh do, cing chiéu va lén hon vat.
La anh do, nguge chiéu va In hon vat
: Dé digu chinh kinh hién vi khi ngém chimg phai :
Thay doi khoang cach gitta vat va vat kinh bing céch dua toan bg éng kinh Ién
hay xuéng sao cho mhin thay anh cia vat to va rd mht
‘Thay déi khoang cach gitta vat va vat kinh bing cach gitt nguyén toan b6 éng
kinh, dua vat lai gan vat kinh sao cho anh cua vat to va r6 nhat.
C. Thay déi khoang céch gitta vat kinh va thi kinh sao cho nhin thay anh cia vat to
va ré nhat.
D. Thay adi khoang cach gitta vat va thi ki
g
compe
2
PPS
g
Poo
foo
>
e
th sao cho thay anh ciia vat to va r6
Cau 4: Cong thie -vé sé béi giac cia kinh hién vi trong trong hop ngim chimg 6 cue
BG, =22
2h
v.c,-22
fib
\1 DUNG GHI BANG
BAI 53. KINH HIEN VI
1, Nguyén tic cAu tao kinh kién vi
= Kinh hién 1a hé hai thau kinh hi tu ghép ddng truc dé tao géc trong anh cua vat lon
hon géc tréng vat tryc tiép nhigu Lin.
~ Thau kinh thir nhat cho ta anh that cia vat dug phéng dai.
- Thau kinh thét hai cho ta anh ao, duge ding lim kinh lip dé quan sat anh nay,
- Kinh hign vi Li dung cu quang hoc bé trg cho mat trong viée quan sit cic vat rit
nhé, nd c6 s6 bGi giéc lon hon nhiéu s6 béi gide cia kinh lip- Ta cé so dé tao anh :
AB-A44i) 44p- O44) 4p
Or =
F,
a
Thi kinh Tl
Vit kinh
Vat quan sit
B6 phan
chigu sing
Kinh hién vi gom cé hai bé phan chinh la vat kinh va thi kinh
- Vat kinh (kinh vat) 14 m6t thau kinh hi tu c6 tigu ey rit ngdn,khoang vai mm, ding
dé tgo ra mt anh that, lon hon vat nhigu lan.- Thi kinh (kinh mat) 14 mét thdu kinh héi tu cé tiéu cur vai cm, durge ding nhu mét
‘kinh hip dé quan sat anh that qua vat kinh.
- Hai thau kinh dirge ghép déng true; khoang céch gitta ching khéng di.
Ngoai ra, con cé b6 phan chiéu sang vat can quan sat.
gdm ching
—> Muén ngim chimg & kinh hign vi, ta thay déi khoang céch d, giita vat va vat kinh
bang cach dua toan b6 éng kinh Ién hay xuéng sao cho mat mhin thdy anh A,B. 15
hat
4. D6 boi cia kinh hién vi
Dé béi gidc cia kinh hién vi trong truéng hop ngam ching 6 v6 ce
AB, _ AB, AB
a 5 tana,
D
“oy
AZ)
; we (48 e
fi AaB)
tana,
Hay |G. =| |G,
2,
AB OO] OF;
AB ESE 8
fi
Mat kde, ta 66 :
Va
Trong dé :
+ Gy : Dé béi gidc khi ngim chimg 6 vé cue.
+8: DO dai quang hoc cla kinh hién vi (1a khoang cach F’;F,).
+ ff: La tigu eu cia vat kinh va thi kinh,
+ D : khoang nhin r5 ngan nhat cia mit (D=25 em),