การกดจุดรักษาไมเกรน

โพสโดย Fon เมื่อ 1 พฤษภาคม 2528 00:00

การกดจุดรักษาไมเกรน

ลลิดา อาชานานุภาพ   แปลและเรี ยบเรี ยงจากหนังสื อ

The Acupressure Health Book   โดย Frank Bahr. M.D.

ข้ อแนะนำทั่วไปก่ อนกดจุด
1. นัง่ หรื อนอนในท่าที่สบาย มือที่จะกดจุดไม่ควรเย็น ถ้าเย็นควรทำมือให้อุ่นก่อนโดยแช่ในน้าอุ่นหรื อใช้ผา้ ห่อมือไว้
2. ถ้าท่านมีผวิ หนังที่แพ้ง่าย อาจจะใช้โลชัน่ หรื อแป้ งฝุ่ นทาบริ เวณที่จะกดจุดก่อนลงมือกดจุด
3. ระหว่างทำการกดจุด บางรายอาจจะมีเหงื่อออกมาก ควรให้พกั ระหว่างกดจุดได้
4. ในวันที่อากาศหนาวเย็นเมื่อกดจุดเสร็ จเรี ยบร้อยก่อนออกไปนอกบ้านควรสวมเสื้ อให้อบอุ่น
ข้ อแนะนำก่ อนกดจุด
1. การกดจุด หมายถึงการนวดจุดๆ นั้นโดยใช้ปลายนิ้วมือที่เล็บสั้น
2. อ่านและดูรูปที่แสดงตำแหน่งการกดจุดให้เข้าใจแล้วลองกดจุดที่อยูบ่ นร่ างกาย สำหรับจุดที่อยูบ่ นหูอาจจะใช้กระจกส่ อง
ช่วยหาจุดหรื อวานให้ใครคนใดคนหนึ่งดูจุดนั้นในรู ปแล้วชี้ตำแน่งให้
3. เมื่อท่านกดถูกจุดๆ นั้นจะให้ความรู้สึกได้ดีกว่าบริ เวณรอบๆ และควรกดจุดให้แรงพอ
4. นิ้วมือที่นิยมใช้กดจุด มักใช้นิ้วชี้ โดยให้ปลายนิ้วมือตั้งฉากกับผิวหนังและนวดไปตามทิศทางที่ลูกศรชี้ในภาพ นวด(ถู)
ออกไปเป็ นระยะทาง 1 นิ้ว การนวดควรนวดประมาณ 30 ครั้ง ต่อ 10 วินาที หรื อ 70-100 ครั้งต่อนาที
5. จุดบนใบหูอาจจะใช้ปลายนิ้วก้อยหรื อปลายดินสอ, ปากกามนๆ นวดได้ เพราะบริ เวณใบหูเล็กและแคบกว่าร่ างกาย
6. การกดจุดตามหลักของจีน ได้กาํ หนดเวลาในการกดแต่ละครั้งไว้ ดังนี้
เด็กอายุ 0-3 เดือน ใช้เวลากดทั้งหมด ½-3 นาที
เด็กอายุ 3-6 เดือน ใช้เวลากดทั้งหมด 1-4 นาที
เด็กอายุ 6-12 เดือน ใช้เวลากดทั้งหมด 1-5 นาที
เด็กอายุ 1-3 ปี ใช้เวลากดทั้งหมด 3-7 นาที
เด็กโตตั้งแต่ 3 ปี ขึ้นไป ใช้เวลากดทั้งหมด 5-10-15 นาที
ผูใ้ หญ่ ใช้เวลากดทั้งหมด 5-10-15 นาที
7. จุดที่กดบนร่ างกายควรกดหรื อนวดทั้ง 2 ข้างของลำตัว
8. ระยะต่างๆ ที่ใช้ในการวัด จะวัดจากความกว้างของนิ้วมือของผูก้ ดจุดเอง
สิ่งแรกที่คุณควรทำเมื่อเริ่มปวดศีรษะ
1. สำหรับผูท้ ี่รู้ตวั ว่าเป็ นไมเกรนซึ่ งเคยให้แพทย์วินิจฉัยอาการปวดศีรษะมาแล้ว และเมื่อเริ่ มมีอาการปวดศรี ษะให้รีบกินยา
แก้ปวดธรรมดาๆ เช่น พาราเซตามอล ตามที่แพทย์แนะนำทันที เพราะถ้าไม่รีบกิน รอให้ปวดมาก อาการปวดศีรษะของ
ไมเกรนจะเป็ นมากขึ้น เมื่อใช้พาราเซตามอล จะไม่ได้ผล และจากนั้นให้ลงมือกดจุดในตำแหน่งที่ถนัดที่สุดก่อน จุดที่จำเป็ น
ต้องกดทุกครั้ง คือ จุดที่บริ เวณปลายคิ้วใกล้ๆ กับขมับทั้งสองข้าง (การกดจุดจะช่วยให้อาการปวดศีรษะหายเร็ วขึ้น)
2. ในรายที่ปวดศีรษะเป็ นอยูบ่ ่อยๆ ท่านไม่แน่ใจว่าเป็ น “ไมเกรน” หรื อเปล่า ควรไปพบแพทย์ตรวจวินิจฉัยเสี ยก่อนว่า
อาการนั้นไม่ใช่อาการของโรคร้ายอย่างอื่น เพราะอาการปวดศีรษะอาจจะเป็ นอาการของโรคเนื้ องอกในสมองได้
โรคไมเกรน เป็ นโรคปวดศีรษะที่เกิดจากหลายสาเหตุ สำหรับการกดจุดเพื่อช่วยรักษาไมเกรนจะบอกถึงสาเหตุที่พบบ่อยๆ
และกดจุดได้ง่ายๆ 

1. “ไมเกรน” สาเหตุจากการเปลีย่ นแปลงของอากาศ

ตำแหน่งที่ใช้ในการกดจุด คือ จุดที่อยูบ่ นร่ างกายและใบหู

จุดที่อยู่บนร่ างกาย

1. จุด “จงจู่”(chung-chu)
วิธีหาจุด:
บริ เวณหลังมือจุดจะอยูต่ ่ำกระดูกข้อต่อระหว่างนิ้วนาง (นิ้วที่4)
กับกระดูกฝ่ ามือ ประมาณ 1 นิ้วมือ และจุดนี้จะห่างจากนิ้วก้อย 1/2 นิ้วมือ
วิธีนวด (กดจุด) :
นวดให้แรงพอในทิศทางเข้าหาข้อศอก

2. จุด “ซือจู๋คง” (szu-chu-k’ung)
วิธีหาจุด:
อยูป่ ลายสุ ดของหางคิ้วทั้งสองข้าง
วิธีนวด:
นวดลงล่าง

3. จุด “จงก่ วน” (chung-kuan)

วิธีหาจุด:
อยูก่ ่ ึงกลางระหว่างสะดือกับปลายกระดูกลิ้นปี่
วิธีนวด (กดจุด):
นวดขึ้นบน

4. จุด “ชาเอียน”(chung-iuenn)
วิธีหาจุด:
อยูใ่ ต้จุด “จงก่วน” ประมาณ 3-4 นิ้วมือ
วิธีนวด:
นวดขึ้นบน

5. จุด “สั้ งก่ วน”(shang-kuan)

วิธีหาจุด:
อยูจ่ ุดเหนือ “จงก่วน” ประมาณ 2 นิ้วมือ
วิธีนวด:
นวดขึ้นบน

 
จุดที่อยู่บนใบหู
 หูขวา:

1. จุดเกีย่ วกับอากาศ (the weather point)

วิธีหาจุด:
อยูบ่ ริ เวณสันหูที่โผล่ออกมาจากแอ่งหูใหญ่
วิธีนวด:
นวดขึ้นบนไปตามสันหู

2. จุดเกีย่ วกับประสาท (nerve point)

วิธีหาจุด:
อยูส่ ่ วนล่างสุ ดของแอ่งหู และบริ เวณหน้าติดกับใบหู
วิธีนวด:
นวดขึ้นบน

หูซ้าย:
นวดทั้ง 2 จุด เช่นเดียวกับหูขวาแต่ทิศทางในการนวดตรงข้ามกันคือหูซา้ ยนวดลงล่าง

การรักษา
ให้กดจุดที่ใบหูและจุดบนร่ างกายทำสลับวัน ใช้เวลาในการนวดนาน 5-10 นาที นวดวันละ 1-3 ครั้ง ขึ้นกับอาการปวดศีรษะ
ว่าเป็ นมากน้อยเพียงใด หรื อเมื่อท่านเริ่ มรู้สึกปวดศีรษะให้นวดจุดที่ปวดนั้นอย่างเบาๆ ด้วยนิ้วมือในทิศทางขึ้นลงและออก
ข้างๆ สองข้าง (คือ 4 ทิศ)

2. ไมเกรนที่มีสาเหตุจากการเปลีย่ นแปลงของฮอร์ โมนในร่ างกาย

คุณสุ ภาพสตรี บางรายอาจจะรู้สึกปวดศีรษะในระยะใกล้จะมีรอบเดือน หรื อปวดในขณะมีรอบเดือนแต่ในระหว่างที่ต้ งั
ครรภ์ อายุครรภ์ 6-8 เดือน จะไม่ปรากฏอาการของไมเกรน และจะกลับเป็ นอีกครั้งเมื่อคลอดบุตรแล้ว นอกจากนี้ยาเม็ดคุม
กำเนิดยังมีส่วนเสริ มให้เกิดไมเกรนได้บ่อยขึ้น
ตำแหน่ งที่กดจุดที่อยู่บนร่ างกาย

1. จุด “เกอจูเยน” (ko-chu-jen)
วิธีหาจุด:
จุดนี้อยูท่ ี่ใบหน้าห่างจากหูประมาณ 2 นิ้วมือ (เมื่ออ้าปากให้กว้างเต็มที่
คลำจะพบจุดนี้ เป็ นแอ่ง เล็กๆ อยูห่ น้าหู)
วิธีนวด:
นวดขึ้นบน

2. จุด “ทงหลี”่ (tung-li)
วิธีหาจุด:
อยูด่ า้ นข้างของแขน แนวเดียวกับนิ้วก้อย จุดจะอยูต่ ่ำ
กว่าข้อมือประมาณ 2 นิ้วมือ
วิธีนวด:
นวดขึ้นบน

3. จุด “ซานยินเจียว” (san-yin-chiao)
วิธีหาจุด:
บริ เวณข้อเท้าด้านใน จุดจะอยูเ่ หนือตาตุ่มด้านในประมาณ 3-4 นิ้วมือ
วิธีนวด:
นวดขึ้นบน

4. จุด “ฉี้ไห่ ” (chi’i-hai)
วิธีหาจุด:
จุดอยูต่ ่ำกว่าสะดือประมาณ 2-3 นิ้วมือ (4-5 นิ้วมือในคนอ้วน)
วิธีนวด:
นวดขึ้นบน

5. จุด “สั้ งเจียว” (shang-chiao)

วิธีหาจุด:
จุดตรงส่ วนล่างของบริ เวณก้นกบ
วิธีนวด:
นวดลงล่าง

จุดที่อยู่บนใบหู

หูขวา:

1. จุดสำหรับรังไข่ และมดลูก
วิธีหาจุด:
อยูท่ ี่ขอบใบหูส่วนที่พบั เข้าด้านใน
วิธีนวด:
นวดขึ้นบน

2. จุดสำหรับควบคุมฮอร์ โมน
วิธีหาจุด:
อยูท่ ี่ส่วนล่างสุ ดและขอบของแอ่งหู
วิธีนวด:
นวดขึ้นบนและนวดไปด้านหลัง

หูซ้าย:
นวดเช่นเดียวกับหูขวาแต่ทิศทางตรงกันข้าม

การรักษา
กดจุดที่ใบหูและร่ างกายทำสลับวัน นวดให้แรงโดยเฉพาะในระยะที่มีรอบเดือน หรื อนวดก่อนที่จะมีอาการปวดศีรษะ ถ้า
แพทย์สงั่ การรักษาด้วยฮอร์โมน หรื อเปลี่ยนชนิดของยาคุมให้ท่านๆ ต้องปฏิบตั ิตามคำสัง่ ของแพทย์ การกดจุดจะช่วยเสริ ม
การรักษาของแพทย์ให้เห็นผลเร็วยิง่ ขึ้น และอาการของโรคจะไม่กำเริ บมากนัก

3.ไมเกรนที่มีสาเหตุจากภาวะจิตใจซึมเศร้ า
ผูป้ ่ วยที่มีอาการปวดศีรษะจากสาเหตุภาวะจิตใจซึมเศร้าโดยทัว่ ๆ ไป จะมีกาการปวดศีรษะบริ เวณขมับและหน้าผาก

ตำแหน่ งที่กดจุด

จุด “ไท่ หยาง” (tai-yang)

วิธีหาจุด:
จุดอยู่บริ เวณขมับทั้ง 2 ข้ าง
วิธีนวด:
นวดขึ้นบน, ล่าง และข้างๆ ทั้ง 2 ข้าง

4. ไมเกรนที่มีสาเหตุอนื่ ๆ 
ไมเกรนที่มีสาเหตุอื่นๆ เช่นปวดศีรษะจากใช้สายตามากเกินไป แต่อย่างไรก็ตามถ้าท่านปวดศีรษะและไม่แน่ใจหาสาเหตุไม่
ได้ ท่านควรไปพบแพทย์ ให้ตรวจร่ างกายเพื่อให้แน่ใจ ว่าไม่มีโรคร้ายแรงใดๆ เพราะอาการปวดศีรษะอาจจะเป็ นสาเหตุของ
โรคเนื้องอกในสมองได้

สำหรับปวดศีรษะเนื่องจากใช้สายตามากเกินไป
ตำแหน่ งกดจุด
วิธีหาจุด:
ดูตำแหน่งตามรู ปประกอบ จะอยูร่ อบๆ บริ เวณเบ้าตา
วิธีนวด:
นวดรอบๆ บริ เวณเบ้าตา ตามลูกศรที่แสดงไว้ในรู ป