You are on page 1of 8
Ta apg ate ARTEPENSAMENTO si ADALTO NOFAES pquvssag DnOW OaLsplay gsof Bava seg SuosiaL an-eF 10 deer so sae spre pouy oneaiy 0179 Psoging 2 podop vrseH copsedoad euvssoyy mens sagStisn 9p 019209 Op OFSEUESEC, aoqoaeg vesone rede5 soroiny 50 Sa yest @ 1HG09 Pintura sem palavras ou Os parsdoxos de Ingres — Jorge Col? Seurat: a cigncia do pintor — Alain Madeleine-Peraritiat A divida depois de Cézanne — Paulo Sérgio Duarte. Matisse: luxo, calma € Marcelin Pleynet «da rario Duchamp: ct — Jacques Leenbardt Barnett Newman: 0 que € pintar? — Carlos Zilto Fisens Passion”: iinerfsio de uma anunciagto — Nelson Brissac Peixoto in: a construcio do pensamento por imagens — Ismail Xavier Poética do pensamento — Benedito Nunes Alegoria, imagens, tableau —~ Willi Bolte is nomes, um s6 Adorno — Rodrigo A. P. Duarte, A luz © 0 cego — Fegen Bavear Ponty: obra de arte ¢ flosofia — Marilena Chath... Sobre os aucores 75 287 299 319 339 351 359 375 389 al 433 461 467 493, CONSTELAGOES Adauto Novaes A natureza da Arte ¢ do Pensamento pOe em risco qualquer compara: ‘clo. Se 0 trabalho de pensamento € o trabalho da obra de arte parecem, distantes, se a obra de arte tem realidade propria e se distingue facil: mente das outras atividades humanas, um e outro tm, entretanto, um des tino comum: o desejo da experiancia desmesurada do obscuro ¢ do au- sete: Pensar é passar do coniecido a0 desconhecido — iralém dos signos; escrever um poema ou pintar um quadro & buscar 0 outro lado de uma presenga: um ¢ outro tentam, pela experiencia, “levantar a ponta de um ‘yéu, mostrar aos homens um lado ignorado ou antes esquecido do mundo que habitam”. A metsfora de Diderot designa mais o saber do que 0 pra zer estético, observa "Mas, para Diderot, o prazer estético & ie pede a retomada; a colsa mais trabalho, porque 0 pens fdos de promessas permanentes, que mento € a obra de arte so cons igem cle nds atengao: Sabina Popea corte 0 risco de que seu rosto desvetado decepcione: {es ou que seus grandes ollos abertos e oferecidos thes pares bertos por um sombrio véu... Por ter impetuosamente res +2 velada, nosso olhar se lang ps do nada ese consome na noi desconhecido da Escola de Fontainebleau) deiea ver seu corpo sab 0 véu, e sorris ela nfo & culpada. Seus amantes no mortem por ela; motrem pein promessas que no cumpre Um poema, uma pintura, uma sinfonia significam, portanto, © segredo do gosto ou a expressio da sensibilidade: 0 oculto toda obra de arte e em toda obra de pensamento fascina e nos dda pen- sar, Da mesma maneira que a obra de arte, a obra de pensamento nos en sina que jamais podemos ser espectadores dos nossos proprias pensa- 9 " ris “eizgnsny eysdgad ep 2 vpra vp spoSeBousnuT sy esodsos pun 9 ‘orwaK esuod 9p Ego B ab tx}oUEW ELUSOUE Ep ‘SHE ap Ego E “WISE UPEsUEg cungnssod soadpuce sejonbe anb resize} ‘opriuas op aiuasayp Yoxot opaues tun dp onuauszaow wn e eSes8 sepep s2ghtmts stp "p speps9aH ‘OFS eSSOU E U9 EU OFU Se {sep 9 souresuosvo sou sfenb seu oxy 9p SoOSIpuos se aessedes2}n 9p ‘JO [uassen ap sozedeD sous [enb op Spaesi cruowstaow 2989 9 aPUPIMGH V Aquog-neayiayy sesued & vag] sou oso ‘odure owsour ou wesado ronsiod 9 apepsaqyy ‘o1usuresuad ‘size uuissy eonHTod se ejadoad y owen Soue Sf a1ajor as anb ou orwEH “ 9 OFS hi epdoad r 9 anb ‘apepiurwny ep aaqou stew spepmaissod & yas9 onb ISNpU! EULESS, uP SPAKE a1usAow OYSeIPI EISOU ‘OLE HIseU lod ‘ofen Suny rp sojoiuae ap oyaus 20d 2 sete uIpro sooSIpuoD Sep £30} ‘EH 0d ogsows ep ,,oeSinmsuoday,, no ,,ogSImnso,, BU JE isa omDUIESUIG 3p ogjeqen Q *,.oyoul eis9 sInAsuOIOI 9 oana{go oln> tINsAPUT TYLER “Sa,, tum ‘ope Os1NO ap *2 ‘OLSOUIa ap od oad ‘SmuDUUEIONLY LIPTEA UP fv ENUBIE 0140 ‘OpEA tN 9p “EUBISDp “WrOMAASUOD B anb SOMIDUA|> SIOP 5 sopnuas stop wisaod vaarjed x ‘ojduioxo 10d 'sowsap as ‘onrowesuad Dp oureqeal 0 saanoy, ‘odtups 21sau ‘98 9 odwv2 op axred me} t2a0 t an soumesspIsuo9 28 ‘sod ‘Jaxyssod 9 9s waSensuy eu WofeniBu HID ‘uoenBiui ou ‘uiepunguo> a¢ anb rempaiaiut per tp soiuei}ax9 so ‘oruswseIUEDED OP 2 oItowHAou op seoURIOd se OSE We > eiouaptaa to sod Wo uors1u09 eiD0d op OFS E ‘OUTER 0 39A2P O rap 4a91e “(eisod 0 esud ‘seanoyruis _auoueissp 2 svonpsd sapepaudosd se woo soanows sosmoar 2p 303 7) odin wan ered o1uenb 43912, exed ox yes WEI0} SODUES -odwoioo sszopestiad sjog ‘ousurestiag 9 229 aN1uD oxsi9 tise esodns tmereiuan sooqs9an 9 seisize fenb vjad warsuew ve 'sjod "ase ovisonb Y feab ap euio0d 0 3s axsaxsepayopuyessod ‘sszexd op 2 wsoadans ep aprusin {od ‘onb sopra opSots ap (auaoseu a3vourzya)) s1u2Dsz0 Opes UN ap ‘ogssoudun eseo!untw0> ap 0498 2a9p olds9p N2s Op o¥P!go ZOPEIUEDUD STEW a jedlouisd 0 anb 2as etn aa0d tn Japsad # 9d wapod os “ezmyno eopeDide po}ot2 Op 1081 © 'SUy ¥a1qos OFSepoU e onb zesuad v umEso4D sun sesodsou ¥ yp ‘oduua1 ossou op soo1991 somfve strut SOP ‘un 9 soyadas waste un yop anb “GIDIEA [Med "BIO “JoRIp OU Fase OBL -sorumniodwyy soruowou! 3epz0qr or -esuod op orSury 8 anb 9 sorsugyis sas sou HUEUIBINO SyeUr Ys 9 ‘nb sesuownBae wopod soonu> sun °,23G0 ep spatsTe stauOD S01 “odny sewn op onSeoiliaa 2 ‘Dague ep spate EsGO Up OBPIUDWOD 0 ‘opyqeue apeplatie e 2 exope9 apepyane e o1UEIUT ypED ¥ Wrenn{udD as rend eu‘ uidnp epra, ew aun eed noSoWOD WISY,, -uasuosta IP8s0s buqtuay Sou owio> ‘stasae sopues8 so tied etuojqosd oWwoD sod 2s E>UNU wawesuog 9 21r¥ anita ops “apepHeo} ext “odtw21 n2s ojad seisod poison sf s9puodsos 9 tidal oaugar-nsmze © anb Q “A9Aa;059 319 anb Onynbe woo #390 ep oueqen © seI40NUO9 ap onueBut opnuds OU OU Sour ‘isin op omowesvad o 9 EIGO ¥ seIDUDO}D2 OAOD OpUDY a1 EP ‘uoisty ep ossnoied 242xq tun s02xy “onuevod ‘2s-apuaiaad "SouE Se 214 “os ureinayea anb sesnze sojad ‘s10d ‘epep 9 Osal| OP BsMINNISD ¥ “SOE Sup spaene onuowesuod o 2390s tgquues sew ‘DUE € 21qos ogxayDy EWM sevode opu oz 2 0x0u 0 WHO) OEDIPEN Ep oWuor}UOD o wodIEd sei ‘ood eo ep o1l]dsa op stouguodxo se 2Uinsa1 9 aut Up ELOISE 1p maoid opSeAsueD rpED ‘onouysuad ‘au? wi “,oRss9oNS PUN ap OBL ‘OPSEISUOD RN 9p WIAA EIDE “faugoU09 tulaues tun 2p ‘2ruawEvoPssododd ZopEUapsO osod Owou fo “soap ussst 40d ‘opuar sopor ‘sjepzed s0x2fduo9 ap wougnbas wun ‘5p ansed v opor 0 sodwov21 asap 35 anb,, ‘OWOPY EAs95G0 OWOD “IN]> “hop 25 9pu0 2q “osfowid owtoD as-ogdum oWwoWEsuad wou arse WU ‘opergud tin oWo> a5 eiu9seude Se0d0}1s102 OP THPPE ¥ “OIA BISON "OI Stein} se woo twoBenBul| ep 2 o1uouesuod op s20Sefou se “ssoxd 9 vis “Sod ‘esonding vorigso ep ogdezqeDypes& SOIOsOIY SO ‘OIUDMUIDSEUDY OP dure — easy 0 wogduuos anb soodejaistioo seS198Ip sep oUINSAE WHOG WHA tuonnsuoo soja seyy ‘omuDunestiog 2 227¥ U9 ts tod "sanas9sunos19 9p Buoy ‘sIUDUDIUapIAd ‘OSD O14 :SOU SOMLAS ‘ad sonino soe > 1988p tog saBt0g ‘auur77D ‘sseneIY BroquoNDs ‘204of sng ‘dureynq] ‘nBassnoy “PBOH “urewsUdsts “MEA ‘ula Ep opseUOaT “orwAKUESUDA Op VINO APEPITED! EP B2sNG E xo ap sewnuoy Seiuaxojp ap spaes cojuanvsuadetsy 'Si0d ‘9 WISSY dat op woBessed © 9 snsixa 9p vpuppsuoD e Jeyuasep sind “omOWeprE “tppur pyoruosap 96 anb vpu0o,, ‘XOePAY ePuRE asos089 ‘SeIAeEM has “eeng | oessordxa ep ‘Soros ‘sound soamtiad Sofa $0 519 ‘59300 ‘Sey Tuos ‘sql '$01899 “["] oxssaxdx> 9p SOIeU sonno assannoy ‘gu 93 owoa stiavyed se woo sowourrsuad 50 210 sxneyoiiy woo vsuod 9 seaaxyed sup tugte sf eand0xd opnarursuadorey sopeop¥2uo oq seanoigo purBizo was > epniod \b Souur¥ somuaut ‘oyunsoBy owes coud, so0ze 9p vrougnbas e no , 2o197UF punt, a4 oxSnnsuoD v OMIOD oMLoUIEstIad 0 SOLIDIAPISUOD _prandes contribuigdes para o pensamento estético contemporineo. Ela per- romper com a dualidade e 0 es ferenga entre imaginagao, lamte de descargas, cuja energia se acresce ‘A produgilo de imagens ea producdo de energia est conhecer esta relagao seria descobrir uma lei ca or ress0- ligadas, ¢ Zio! € uma liberdade de distribuir os valores segundo o q segundo 0 que se sente” 10 criadora, estas experiéncias que produzem criaci0 € de obras de pensamento, esta relagso oscilante de po- tncia ¢ impoténcia, os pontos criticos da vida afer 5 +s ou causas 10 € contra © corpo, “objeto real assado € 0 futuro, torna produtivas e funcionais as experiacia (& Ciénci) €torna as energhs mmanipulaveis. A Ciencia consiste em pdr ao aleance das mios, na escala do le'€ 0 agtupamenco de unidades e apateos de mectca. 0 ‘espago co tempo, O corpo € coisa dupa, Est dualidade define. £ um cor. [po entre os corpos € € suporte de todos 0s corpos cas imagens, que seriam apenas figuras “Tocamentos de manchas, sio a exci {entra em jogo no campo-de-tempo-mer © pintor, 0 mésico — 0s artistas em geral — as imagens nao esse; 0 que conta € a energia de formagio das imagens. propria experiéncia, que todo verdadeiro poeta € mais capaz de pensa mento abstrato do que se pensa comumente. Mas, observa Valér se deve procurar sua filosofia no que ele diz de mais ou menos fil le, “amais auréntica flosofia nao esta no objeto ¢ sas reflexOes tanto quanto est no ato mesmo do pensament © poeta, ou 0 criador, & -m dlistinguir 0 rufdo do som. A andlise do. 10 da musica como atividace separada, cada gracas éncia fisica, que se descobriu ela mesma nessa ocasiao ‘ceu como ciéncia das medias, e que soube, desde a Antiguidade, adapt a medida 3 sensagZo sonora de maneira constante e idéatica por meio de 108 que slo, na realidade, ma diferenca A Separagdo Fs @ evocar em nds ‘um som que se Aafirmacio de poclem produ: lagio entee ‘emocao que outras nio produzen avras comuns tem 0 poder de mudar 0 Sistema de re. lor de cada uma 15 sep mun 9 ‘dauog-neopayy 40d eprayoauasop was aps sew anb 9 BA 9p s1a7qv9 sou WaQuIA soUENuOIUD anb ‘vougHadxo 2p jUaLIED ‘any opSou 84 ‘vIOUgLOdN® ep spaEnE oBSeuD vu ‘Iq pod 95 9]2 sonoma rzsunieu vu luau — euupe yp sooxted stu “> ors! — 021 “op piso opu o|9poU! 0 98 9 ‘0}:91U! O}SpoUL UTar OFM BisHE O “o|dwOXD sod ‘vanijnos9 vu no oxuasap OU ur¥ziPeas 80 siodop 9 ‘2watUTE=p} ‘Sodk309 ‘wos soz9s tuooduoo ‘oxrauutad ‘sersnat so penb e opuniies , sooSay sep oF: -21y,, 01109 tuRisep 919 anb op opnuds ou eu cul ‘ozSeUEEUN Ep $e3q0 ‘ogs 31 ep Sogdeu Se uRETY tued anb ousod J *, Sesnap sop O|NIUDI O 2, ‘odi09 0 a “vue ep opt 2 opuEy piso ajo anb odso> op 3 ‘saoxted st 239] 33 95 opusnb ‘sefy , 918101 9 91UH suduiss,, ‘O1auEAAp OF SOIPPUDS OWL 09 2s-uenuasoide soir Se “WISSY ‘25> Zip ‘so12{go 9p estDoxd CedeUTEUN y ‘opbeurBewr vp 2 sogxted sep opuryy eSauro> Urey “— sum-ATv9d Sap au gus — eonprse augos staqo soureazodua sep Ewan 19423259 OY “soOXIEG ‘28-9p0d ¢, eAREURBEIU LIP 9 ‘vanBi wroU Buu 9 O8L OF “109 sep sein8y znposday, ov penb eyed ovzes ‘(srmow ojsvuriorey) WS ‘xu vp opSeiuosoados v ynssod aiuowiso}duuis !waBeuN! yp vAPPE vu WoL gu pure e“euyBex opuENg oEdoaxe Esso oxdeIU2sa:do1 Ea 9 od309 OP oesoaye eum 2,, (opti eoquusise vaydga ewan 2 (o8Duut) rx0d309 wa 420 wun wo) onb “Wwodewsr e anb ‘meg et 31, Bue an sowsautp ossa20sd 9889 1 loptenb 3 (wanif tunio.) sesion sep seaniiy se wweenpordos ofw esOqUI> ‘saitasasd ow09 <220291x9 sodi09 $0 reyUasaada1 Sou seIpp} send OU -nty ods00 op saabaaye se, ‘oH Bu wsoutdsy 2n21080 ', (ul srstoo sep sva8ewy sowareweyD,, “19991U09" apod anb onbep osu ‘estiad ofad epuye no “soauosa3d Weaise sea anb was stsio0 2 svossod sey -od opes2ye 195 9p sapad 6 owo9 ovdeuiBeaut ¥ ouYOP vO su 9 zn was anbiod (sonf) mm ap awou nos nrERxD (2 suv ‘e}9U9[99X9 10d OPNUSS 0 9 OFS!A ¥ OWIOD y, ;PUUTUD aq7 WD 24219 sq 20] > opSvuIBEWW sa|agrsy wed *, ;OUIDW ZA ypED 394 THEA SOIour iuasut,, anb “soyjpur no “surf anb sopeisadso wn sets ‘zopenDods> 398 ‘souooqy ‘21NOW WA 9p Eapap was0aq OqIDA Oo oruENDUD HesuOd > 31 ‘yasoidas ‘seujBeusy anus seorfojowns sooSewrxosde semua weseuOdE pf so2is9a sosiaaip “tI ,,2j021U09 NAS gos E}-fUIOI 22 anb ‘TPIUP jiu ep OPEPIANE & ORSYISI Wo ONUN|Dsd 9 eIa ‘oRdesUDS E OFSEIDN WI anu} apepINoe,, “OFDeUIBvUNT ¥ ONb “ses}09 sesINO az1UD ‘ensUOLIDP > zr euiSew) Y LY Y WO Woe ‘EWN SOUIEAI9EqO) ‘eonpisa ep OBSep ‘ut ¢ 42230908 osizeud 9 “y>o]q] aAaIDsa ‘SHEIDOS serdoun sup vj 95 Weg “ep]nios wo 919 v sexo Joyjow eed oonOd 2 184 9p ode op a1usueauRIUOWIOUE TES UO IRS9 01 ‘28419 ap sonoWOUr sou ‘onb YDoId IsU'g WHOD SOL 198 WN WgqUIEI Won orwatuvstuadancy UHI 10 ed wp erougiosto & nos na, ‘auUEZ9D ap OFSTUYEP 23021 109 ap ‘anb *,OUNS9p 0 — asaqUls WD — sIEU peu owssote |S seu “wuDNBE OLE WoLIAUT [sHOs nos saute Paryory anb souow woNg,,:oruscr tus sod esuad anb opset UOW 9, 0512305 0, F"], 901A tal Opuesa ‘souNian s1Op sassap ogSeTPs Ep OMS ‘ngaas9s9 OWOD ‘CESSosdN9 ap SOIUDIOMTP sesOUEUL SEN ‘OILE 20d ypor seur ‘2}s90 9 OP) joudsso apeprun eum ‘odor "seaToucur sa1uD.9y1p 9p Us}o> eusso ¥ OPUITIP “uysey -apepryas ep 2 owuouesud op oxayjas wpquier 9 aur ¢ onb uRAw. -sns anb set2000 sep 2 eiouypunpos ep wo8oy o1usuresuad o atm ea;DuEuE ino ap 2221p oF ‘sepy “eIs90d E OIUAIUPATEDs9 uN JazEN essod OBL -suad 0 anb raed esjoo eausou © unefyp anb o1syss909u 9 :ooUNISIY oduey> 1d oyuoumsuad 9 aut “#s109 euisoU! F OpUDZIg. "EIU -rur enno 9p woz4p 0 SeuL ‘es]O9 oUSSTH ¥ WoZIP OIUDUUEStIDG 2 aE 37 a1an ap v4qo vp wo8}20 ¥ op 39889PI9H 0 WD s999yuODa1 O5|D21d 9 sod tlas o1uatuestiag 2 uy 221U9 OBopIp 0 anb esed onb O99 9 LIQ 1ds9 9p 2peD Jo wun sod epepsoge 1oy steel aprproqy] ep OF safe, 9499989 OLUOD ‘No fo4aiT aruOUTEANIOSGE OATES sein oxajds> op vroupisixa v aewte 9pod as sab 294 BUM ‘S01 “souoqea Sosou ap og5e19 & onuned nb ‘2peps2a 9 ‘opoutsunsi o1uowraoyy “sez0qea ap eSuepnen znposd oral "eqypap aise anb ‘vueuanyy OBSE ep ‘OTUOUEAOUL Op SPAEHE ? !O85T OS 201 sett Yopunus o s5qo930d 9p erougpuan ewan awuDuTEIExD vu|sap Orta ‘ap 2389 + ,BUgastY Ep OUDUTeSTTIOp thn 9 SEA jad vayidxo 98 ovu Sut 9p t3go ¥, eitiowepUny ORSON LINO F sou-eAo| SUE sa 9p waIoURL soups 0 ‘sau -s0atygoDes 0009, -uad 98 anb wt > sep ezsimieu spamaye a Bourne 58 sanb esowey ¥, yuess0d ‘> ‘ornyosq —— VV delas, criando uma emogio postica, tornando-se izaclas”€ ress0- nantes de uma para outra através de uma ctiagio pritica. Tomadas isola damente, estas quatro palavras teriam sentido absolutamente banal. Mas quando lemos em Dante: Chove na alta fantasia’, 2s palavras ganham to. do o scu splendor pelo trabalho da inteligéncia € cxatamente a experigncia seguida da criacio da obra que diferen. ia o artista do homem comum ou do louco. a alma das paixées, diz Alain, € um julgamento falso “acompanhado de todas estas provas brilhantes, lembrangas, suposicdes, previsoes, q ‘mente", Mas por causa disso somos artistas? Ninguém é menos artista que © vidente, tanto na poesia como na elogiigncia, responde Alain: [Chamio vidente-aquete que tanto habito tem de julgar coisas a pati do efeito ls exercem sobre suas paixBes que © vidente gue Giz que viv mais, €€ sem divida o que menos ve; porque nto aoredito que o fouco veja tantas coisas; acredito apenas que experiment mito raais do que pode explicar pe els. E digo que o vi en 2, porque nio tem esta exigéncia J. Um louco no € ts das coists que os ‘outros do wéem. E seu erro € o de querer regular as suas agbes sobre suas vas imagens, 20 passo que o artista parece, a0 contcicio, regular suas imagens i do que f ‘que nasce das seus dedlos[.). Neste ponto, Alain segu segundo comentario de Marilena Chat nhagdes do verdadeiro € do falso; cla € modulagio corporal (imago) ¢ rc- presentagdo dessa modulacdo (imaginatio). O erro nio € pois presenca de imagens, mas auséncia de idéias, Comenta Chaui icoria da imaginagao de Espinosa, para quer Asmagem (imagine jembora nfo seja verdadeiea ner fl ‘minaglo que fel det fc flsidade: & confusa. E € inevtivelq ols € efeito de miliplas aecgdes corporas € de suas representagoes ‘u/as causisignora. Toma se claro que adiferenga entre o real eo imaging iio passa pela ferqueza ou pela forga da imagem, mas pela forga da inte inico capaz de trazer@ alma o saber do que imagia[..J. Anunciaso dade Ge eelagao imaginativa ea parte eeflexiva da 10 abole a primeira, mas di-Ihe saber de si fizendo-a dsceraie as diferengas que produ, tzendo, assim, depender apenas a forca da pro 4, Como no profera e no artista, dotados daqullo que falta 0 louco: sapticio para fazer das causas inteanas de suas afeegdes (isto €, de suas alc ‘nagOes) uma forga capaz de tansformar o possivel ern necessirf, um poder de acesso 20 mundo, pols somence a loucura é “auséncia de obra Ora, 0 que se quer dizer € que as idéias que temos nas condigdes na- is de nossa percepglo sio Idgias “que repres que chega a0 nosso corpo", magens, ou melhor, vestigios de um. 16 compo exterior sobre 6 nosso, Quando Valéry escreve: “o pintor pinta com © corpo", o que certamente ele quer dizer € que este corpo esti cartega do de signos impregnados por corpos exteriores, e enquanto o piator tem estas idcias, diz-se que seu espirito imagina. Mas o pintor, a diferenga do louco, sabe, através da sua obra, que imagina. Da mesma maneira que © mulsico, que usa um instrumento de medida para transformar o 1 som — razio matematica —, o pintor utliza-se de proporcdes, das cores ¢ das medidas, como uma cigncia da abelha: “O espitito nao erra porque Jmagina, mas apenas enquanto € considerado como privado da idea que «exclut a existencia das coisas que ele imagina presentes. Porqute se 0 exph- ‘©, imaginando presentes as coisas que no existem, soubesse a0 mes ‘mo tempo que clas nlo existem realmente, vera essa poténcia de imagi ar como uma virtude de sua natureza ¢ nio como um vicio" As observagbes feitas até agora procuraram mostrar a origem comum Para Arte e Pensamento, mas isso no quer dizer, absolutamente, que, na sua constituig20, um ¢ outro ngo tenham leis proprias, estruturas prope € mods de fazer diferentes, O quese tentou foi evidenciar que tanto o Pensamento como a arte, 20 transformarem a origem confusa da imagina. Gio em obras de arte e obras de pensamento, recorteram a razio, para os trabalhos de pensamento ¢ de obra de arte, a razo jamais sesobrepOe a imaginacio, nem se deseavolve a parte: el é também senti mento de alegria — paixdo alegre que aumenta a poténcia de criar, pensat agi. ‘Mas essa passagem do “ter Imaginacio” para “ter imagens" no é uma operagao simples. Essa passagem nos poe pelo menos dols grandes pro- blemas: 0 primeiro, o cariter transit6rio das imagens e do conhecimento, Em um fragmento cenoi ‘Geometria imag : vale antes de pensamento a0 cia ado € seno um dos aspectos cle um conjunto desapa- secido; ou ainda “a invaciante de um sistema desconhecido na maior par. te do tempo". Um estado de conhecimento nao pode durar, completa ele em outro fragmento da sua "Geomettia imag "Ele pode se repro- duzit; ou, antes, ele volta parcialmente, Quero dizer que ele se redur cada um dos seus retornos, sendo que cada uma de suas propriedades per ‘manecem icénticas”. O segundo problema refere Ivro J imagination, Merleau-Ponty concorda com Jean Sartre que diz, que basta na vida consciente, que certo trabalho de pensamento ou para “trae icas a certos objetos de pensamento”, Tuclo to certo, observa Merleau-Ponty, mas nfo nos faz compreendet © que € a imagem e de que maneica ela pode entcar em relagdo com 0 pensamento, Mais ainda: qual o sentido no ato de i oem? Para sabé-lo, responde o prépi 1 toy or 2 9 wis 0 spur omar o sang ep sonbraa 9 Sopnisg 2p CoN oiad srog OPP oF ‘owuatufsseuay 0 onb opow owsour op ‘anb "sepunyosd stew 69021 se] ‘onax apod opSeoyiiduats s1uonbayy eonbe ‘orsus eaaypaut op EIUZAIA2IqOs > 01 3s-0puzaDyUOIS ‘so soguit ap seusatut se0SIpENwOD se 9 ezanbs w 3UA98930 TEUDY sysodo v owsoUl 9 eSuDsONp E seuRuHfo Ms “usD:0d ‘opEpIa: -usonbso su2t ‘opunu-op-o8s -yoty,, vaou exsn *oxyids9,, o0U wun ‘ean]ND ap euNzOy EaoU eM 9p cnnsuo ¢ taed opsesidsut 9 aseq ap aLuos © wessed ‘sopefnunsoyD3 9 Soper «Sadrowutat ‘anb 2 uewios-00918 eSues9q ep sopmyyodas ‘SoBe suOUED > Seippr ap 998693 0 ‘epewonod x EOYs ‘ea1pur awOL o1do3d 0 OAD ‘OP _aonboay 2— 2psans onb osugIsty o1uaUON o4ou tN enuDsDsCat sod sso05es9} nb sea) pquvssad myo ontaguty aol «PYALNId J OWSINVICAH oust s:q08 e1ado anbsod aruowesn! . sr ‘ope no via sod aus °: “uoor Sop og{Sex bu ZosqUEUIod & wmEsnaay as anb $9y 0 2 ontauresuad 2p ou fe svuad esos vaso 21978 folusou pie no ‘s1Uaene 0 ty]N90 asduuas aruasoad 0 aa squure| os ou SopEp $0 epuigi eufDUELE ap ‘JOZIP a8-2P0d, S03 “pool seusoisis so WOd LIDWOY op OFse]AT€ 'seIop anuELz0d sit 0 “SO. Jo0u0> soso svsuad e ep wapod anb sousoru SONOS OLS SOS 2 qyjousaa-osenb, tin OFUAS 9 OBL “EsIOD yp OUlaIUAeA OF ,rBOW! fans opssaidtu) is “yeauapusosuen apepyyenb ein 10 op apepitenb nun 7 oyjsun94 Q “OUSUIDA 0 7 OEU EIDERSUOD sd zuy ayvasoad ou anb pr ap as-opod seh ‘]9UpIOsU0D UP fine 9 vpsuginsuoo & 2: ap opdow & aruasesd nbe F383 *, sysodins t 4303 sreuoyssoudsy sopep so anb 2p ayopdso ewan 9 wa8cat Dp sagSeaiasgo se SEN ', suosne 0 saoauede s9zey ascwos “au ap ojapds9 vuin gH 398 epu>) Duusd 104 "9 wa8ewt v,, anb “odwiaxo sod ‘snisour sou onb asm

You might also like