Gazi Husrev-Beg

(Život i djelo najuticajnijeg namjesnika Bosne)

Gazi Husrev-beg upamćen je kao jedan od najvećih namjesnika Bosne za vrijeme

Osmanskog carstva.Korijeni mu potiču iz grčkog gradića Serresa.Njegovi srodnici kao i sam
Husrev-beg ostavili su svoj pečat u bogatoj historiji Osmanske države. 1Njegov otac Ferhad-
beg službu namjesnika obavljao je u Trakiji u današnjoj Grčkoj majka mu je bila sultanija
Seldžuka kćerka je slavnog sultana i vojskovođe Bajazida II (1481-1512) koji je naslijedio
slavnog Mehmeda II Osvajača kojem je Husrev-beg bio praunuk.2Tokom bitke u Adani
1486-e godine Ferhad-beg pogiba te sultanija Seldžuka šalje svog sina na školovanje i vojnu
izobrazbu u Carigrad kod njegovog djeda sultana Bajazida II-og.Tokom boravka u Carigradu
Gazi Husrev-beg afirmirao se u izuzetno potkovanog vojno-političkog činovnika koji će
najveći trag ostaviti na balkanskom području.3Gazi Husrev-beg svoju prvu službu obavlja na
funkciji sandžakbega u Skadru pa zatim i u Smederevu u današnjoj Republici
Srbiji.Smederevo je za vrijeme Osmanske vlasti graničilo sa Ugarskom kraljevinom što su
Osmanlije znalački koristile za svoje vojne pohode prema zapadu.Ono što je najupečatljivije
kod Gazi Husrev-bega je njegovo službovanje u Bosni gdje je Gazi Husrev-beg ostavio
najdublji trag.Tome svemu svjedoči njegova vakufska zadužbina koje najviše ima u glavnom
gradu BiH u Sarajevu (džamija,medresa,biblioteka i Gazi Husrev-begovo turbe).Gazi Husrev-
beg je osim vakufske zadužbine upamaćen i kao izuzetan vojni zapovjednik koji se maltene
okitio vojnim uspjesima zauzimanjem Vinca,Sokola,Bočca,Knina i drugih utvrda.Borio se
protiv mnogih vojnih jedinica Ugarskog kraljevstva,Mletačke republike i već raspalog
Bosanskog kraljevstva.Gazi Husrev-begova služba u bosanskom sandžaku bila je
rasprostranjena do Hrvatske koja je bila podijeljena u sandžake (Požeški,Kliški i Krčko-
Lički).Pored službovanja u bosanskom sandžaku Husrev-beg je najveći trag ostavio u
Sarajevu koje je nakon zauzimanja Husrev-bega doživjelo potpuni društevno-politički procvat

1
Zlatar Behija,Gazi Husrev-beg
2
isto
3
isto
ujedno i ekonomski.Sarajevo se potpuno izgradilo u vidu urbanog sektora.Time svjedoče
sahat-kula,džamija,biblioteka,medresa.bezistan,tašlihan i bolnica.Lik i djelo a većinom djelo
Gazi Husrev-bega i dan danas krasi najstariji dio Sarajeva Baščaršiju u kojoj se nalazi
vakufsko zaduženje Gazi Husrev-bega.4Ono što još govori o Husrev-begu je njegovo vjersko
djelovanje u vidu preobraćenja na islam jer je Husrev-beg htio islamizirati Bosnu i ostatak
teritorija na kojima je službovao.Smatra se uzročnikom nestanka katoličanstva u Bosni
pogotovo što je namjeravao iskorijenti franjevce.U periodu austro-turskih ratova prema
antiturskim narativima mnoge crkve i samostani su opustošene,spaljene,srušene i opljačkane
protjerani su mnogi katolici koji su izbjegli u Bačku i Slavoniju.O smrti Gazi Husrev-bega
ima jako dosta podataka.Govori se da je poginuo u jednoj od bitaka u Crnoj Gori dok drugi
izvor govori da je preminuo u Sarajevu.Na kraju red je izvesti zaključak o liku i djelu Gazi
Husrev-bega.Gazi Husrev-beg ostat će upamćen kao jedna od najcijenjenijih historijskih
ličnosti u savremenoj Bosni i Hercegovini pogotovo se to referira na muslimansku populaciju
koji veličaju vakufsku zadužbinu kao što su džamije Careva i Gazi Husrev-begova te njegovu
medresu za školovanje svih građana i građanki Bosne i Hercegovine.Mnogi osmanisti su
pridavali pažnju Husrev-begu i njegovom vojno-političkom djelovanju koje je ostavilo i
dobre i loše strane u njegovom službovanju u Bosni,Srbiji i Hrvatskoj.Posebno poštovanje
prema Gazi Husrev-begu iskazuju u Sarajevu gdje je ostavio najupečatljiviji trag i ostao
najznajčajnija ličnost u razvoju grada Sarajeva.

4
.Živković Pavo-Brnadić Marija USORA I SOLI U PRVA DVA STOLJECA TURSKE PREVLASTI Zadar 2007

Literatura

1.Zlatar Behija,Gazi Husrev-beg Bemust Sarajevo,2010

2. .Živković Pavo-Brnadić Marija USORA I SOLI U PRVA DVA STOLJECA TURSKE
PREVLASTI, Sveučilište u Zadru,2007