BOR

RUWANAPAQ 8
I. Escriba 5 oraciones utilizando los sufijos. –m –mi
1) Llank´aqmi risaq.
2) Taytaymi yakuman rinqa.
3) Nayelim kani.
4) Imatam munanki?.
5) Raulmim kunan hamunan.

II. Escriba 5 oraciones utilizando sufijos limitativo y ablativo

1) Apita mikhunkichik.
2) Misk´i ruruta quwan.
3) Sunqumanta unqusqam kani
4) Wawayki manam mikhuyta atinchu.
5) Nuqam uyarini ninriywan.

III. Pon en práctica las grafías quechua y aimara aprobadas por RM N° 1218-85-
ED. Luego entrevista y escribe una biografía documentada de tu abuelo.
(Quechua y Aimara)
KAUSAY
Candelaria Meneces Condori sutiyuq warmim paqarimusqa iskay p´unchaw
hatun puquy killa huq maranqa isqunpachaq phichqachunka phichqayuq
watapi haqay charamaya llaqtapi. Kay warmim sichita munarqan such´i
hap´iyta chay wasi qaylla mayukunapi chaymantapis munallarqantaqmi uywa
michiyta. Pay hatunkaspa amintapunis munarqan mañazo llaqtata ripuyta.
Tatamamankunaqa uywallatas michikurqanku hina paqucha, hina santiopilo,
hina uwiha, chaymantapis kallarkantarsi wakan ichaqa iskaylla.
Ñanus iskay wawayuq kanpañas ichaqa wawankunaq taytanqa unayñas
wañukusqa hinas payqa wiuras kapusqa, patrun qatitiqtinsi uywanqunata
qatirikuspas wawankunantin ripusqaku misakancha llaqtaman. Wawankunaq
tatantaqa huq raymipis risisqa.
Payqa uywalatas michikurqan chaymanta hinas manas mukhunampis ni
qullqimpis taripasqachu, chaykamaqa kimsa wawayuqña kasqa, warmisapa
mana mayta purikuyta atispas yawarmasinkunaq wasintas wawankunata
purichisqa. Sichi sasas paypaq karqan may rikunampaqpis.
Cadelariaqa sichitas munarqan kay pascua nisqa raymita chaypis kusirikuyta
yachan ñañankunawan.
Pay nin kay pachamanchisqa sinchi allinmi sichus mana Pachamama kanman
hinaqa manacha kawsay kanmanchu, chaymantapis atillaqtasi kasqa kuca
khawayta chay yachaytaqa awichanmantas hap´iqasqa.
Kay warmin kaq kasqa allin khali, allin purikuq warmi.