Hânlieding PQRS

(Probabilities, Quantiles and Random Samples)

Sytse Knypstra

  
  
 Ynhâld
Wurkje mei PQRS diskrete ferdielingen: kontinue ferdielingen:
Wat kinne jo mei PQRS? Mei einige drager: • normaal
Kânsferdieling fêstlizze • Bernoulli • gamma
Kânsen berekkenje • binomiaal • eksponensjeel
Kwantilen berekkenje • diskreet unifoarm • chi-kwadraat
Stekproeven lûke, aselekt • hypergeometrysk • Student t
tawize Mei ôftelber ûneinige drager: • F
kânsferdielingen • geometrysk • Cauchy
Begrippen • negatyf binomiaal • teard normaal
Spesifikaasjes • Poisson • beta
Ferwizingen Ferdielingen ûnder de nulhypoteze • unifoarm
Literatuer fan de toetsingsgrutheden by de folg- • net-sintrale beta
jende toetsen: • net-sintrale chi-kwadraat
• Wilcoxon rangtekentoets • net-sintrale t
• Wilcoxon rangsom toets • net-sintrale F
• Mann-Whitney toets • logistysk
• Kruskal-Wallis toets • log-normaal
• Friedman toets • Pareto
• Weibull
• Gumbel
• ynfers Gaussysk
• dûbel-eksponensjeel

  
  
 Wat kinne jo mei PQRS?
Mei PQRS kinne jo by in grut oantal kânsferdielingen: Foar de mooglikheden a oant en mei e moatte jo earst
a. kânsen berekkenje, de kânsferdieling fêstlizze. Dat giet sa:
b. kwantilen berekkenje (it omkearde fan kânsen), 1. Daliks nei it opstarten is de aktuele ferdieling de
c. aselekte stekproeven lûke. (standert-) normale ferdieling (sjoch yn it finster
ûnder Distribution). As jo in oare kânsferdieling
Fierder kinne jo: wolle: klik op it pylkje rjochts fan dizze namme en
d. de grafyk fan de kânsfunksje (by diskrete ferdielin- kies út de list in oare ferdieling.
gen) of de grafyk fan de kânstichtensfunksje (by kon- 2. Liz de wearden fan de parameter(s) fêst achter het
tinue ferdielingen) besjen, = teken.
e. de grafyk fan de kumulative ferdielingsfunksje (cdf) 3. Druk op Enter op het toetseboerd of klik mei de
besjen, mûs op Apply New Distribution.
f. aselekt ienheden tawize oan behannelingen, dit wol
sizze: aselekt de getallen 1, 2, . . . , n ferdiele oer in oan- Rjochts sjogge jo dan (eventueel op de earste tab klik-
tal groepen. ke) ûnder pdf de kânstichtensfunksje (as it giet om in
kontinue ferdieling), ûnder pmf de kânsfunksje (as it
giet om in diskrete ferdieling) dy’t heart by de nije
kânsferdieling.

  
  
 Kânsen berekkenje
As jo kânsen berekkenje wolle by de selektearre
ferdieling, en it tabblêd dat boppe leit is pdf of pmf,
fol dan in x-wearde yn yn it skofinster fuort ûnder de
grafyk (de âlde wearde oerskriuwe). Druk dêrnei op En-
ter op het toetseboerd of klik mei de lofter mûsknop op
Compute Probabilities.
Het skofinster is no fan plak feroare en boppedat steane
yn de finsters derûnder oare wearden. It lofter finster
toant de kâns P(X < x), it rjochter finster toant de
kâns P(X > x) en as de kâns op de wearde x sels net
nul is (komt inkeld foar by diskrete ferdielingen, dus by
het tabblêd pmf) dan is der ek noch in middelste finster
rjocht ûnder it skofinster mei de kâns P(X = x).
It is ek mooglik om it skofinster mei de mûs te ferslepen
(met de lofter mûsknop op ien fan de twa skuven aan
wjerskanten klikke en yndrukt hâlde; dêrnei mei de mûs
nei lofts of nei rjochts bewege).
As jo de lofter mûsknop loslitte, sjogge jo wer de lof-
ter kâns P(X < x), de rjochter kâns P(X > x) en
eventueel de kâns P(X = x) yn ’e midden.
As it boppe lizzende tabblêd cdf is, dan fine jo ek in
skofinster direkt ûnder de grafyk. Ek yn dit skofinster
kinne jo in nije x-wearde ynfiere. Druk dêrnei op Enter
op it toetseboerd of klik mei de lofter mûsknop op
Compute Probabilities.
Yn it finster, lofts neist de grafyk, ferskynt dan de
kâns P(X ≤ x). Dit komt oerien mei de wearde fan de
kumulative ferdielingsfunksje yn it punt x, faak oan-
tsjutten as F (x). Ek hjirre kinne wy it skofinster mei
de mûs ferslepe.
  
  
 Kwantilen berekkenje
Op de foarrige side waard beskreaun hoe’t jo kânsen be-
rekkenje kinne dy’t hearre by in bepaalde x-wearde. Jo
kinne it ek oarsom dwaan en sykje in x-wearde by in be-
paalde kâns. Kwantilen binne x-wearden dy’t sa keazen
wurde dat de kâns op x of op in lytsere wearde as x gelyk
is oan in spesifisearre kâns.
Jo kinne se it maklikst berekkenje as it boppe lizzende
tabblêd cdf is. As bygelyks de selektearre ferdieling de
standert-normale ferdieling is en jo sykje it kwantyl by
de kâns 0,975, fol dan 0,975 yn yn it ynfolfinster lofts
fan de grafyk. Druk op de toets Enter op it toetseboerd
of klik mei de lofter mûsknop op Compute Quantile en
yn it skofinster ûnder de grafyk fine jo de byhearrende
x-wearde, nammentlik 1,96.
As it boppe lizzende tabblêd pdf is, giet it krekt sa mak-
lik. Nu folle jo de kâns 0,975 yn yn it lofter kânsfinster
en jo drukke op Enter of jo klikke op Compute Quantile.
As it boppe lizzende tabblêd pmf is, dus yn it gefal fan
diskrete ferdielingen, is der ornaris net in x-wearde dy’t
krekt oan de eask foldocht dat de kâns P(X ≤ x) gelyk
is oan de foarskreaune kâns. Yn dat gefal wurdt de x-
wearde nommen dêr’t de kâns op P(X ≤ x) justjes
grutter is.
As it boppe lizzende tabblêd pdf of pmf is, kinne jo
ek de kâns P(X > x) fêst lizze, op Enter drukke of op
Compute Quantile klikke en de bybehearrende x-wearde
fine. As it tabblêd pmf is, dan sil ornaris gjin x-wearde
fûn wurde kinne dy’t presys oan de eask foldocht. Yn
dat gefal wurdt de x-wearde nommen dêr’t de kâns
P(X > x) justjes lytser foar is as opjûn wie.
  
  
 Stekproeven lûke, aselekt tawize
By eltse selektearre kânsferdieling is it mooglik in aselek-
It kin bytiden nedich wêze om by in proef aselekt eks-
te stekproef te lûken. Kies út it menu: Sample en dêrn-perimentele ienheden ta te wizen oan behannelingen.
ei: Draw random sample. Jo sjogge dan in dialoochfinsterStel dat jo aselekt 75 proefpersoanen yndiele wolle yn
dêr’t jo de grutte fan de stekproef (n) yn opjaan moatte.
trije groepen.
Druk op OK en de útkomsten fan de stekproef ferskine Kies dan út it menu: Sample en dêrnei: Randomly assign.
op in apart tabblêd sample. Jo sjogge dan in dialoochfinster dêr’t jo efter inoar
it oantal ienheden en it oantal groepen ynfolle kinne.
Dizze stekproefwearden kinne kopieard wurde nei it
Druk op OK en der ferskynt in tabblêd sample mei like
klemboerd mei de toetsekombinaasje Ctrl-C of weis-
folle kolommen mei nûmers as der groepen binne; de
kreaun wurde nei in bestân: kies út it menu: Sample en
nûmers (yn ús gefal 1 oant en mei 75) binne aselekt
dêrnei Save.
ferdield yn trije groepen.
Om it tabblêd sample te feien: kies út it menu: Sample Dizze yndieling kin kopieard wurde nei it klemboerd
en dêrnei Clear. mei de toetsekombinaasje Ctrl-C of weiskreaun wurde
nei in bestân: kies út it menu: Sample en dêrnei Save.
Om it tabblêd sample te feien: kies út it menu: Sample
en dêrnei Clear.

  
  
 Begrippen
In stochastyske fariabele is in fariabele dy’t ferskillen-
de wearden oannimme kin; de wearde dy’t oannommen
wurdt, hinget ôf fan it tafal. In stochastyske fariabele
wurdt meastal oantsjutten mei in haadletter, bygelyks
X. By in stochastyske fariabele heart altyd in kânsfer-
dieling.
In kânsferdieling leit fêst hoe grut de kânsen op wear-
den x of kânsen op ynterfallen a < x < b binne. Kânsen
lizze altyd tusken 0 en 1. De kânsferdielingen yn PQRS
binne òf diskreet òf kontinu.
By in diskrete ferdieling wurde de kânsen op bepaalde
wearden x jûn; dy kânsen binne posityf en de som fan alle
kânsen is 1. Foarbylden binne de binomiale ferdieling en
de Poisson-ferdieling.
By in kontinue ferdieling wurde de kânsen op yn-
terfallen jûn troch in hulpfunksje te brûken, de kâns-
tichtensfunksje. De kâns op in ynterfal (a, b) is dan de
oerflakte ûnder de grafyk fan kânstichtensfunksje en
boppe dit ynterfal. De totale kâns, dus de kâns op it
ynterfal (−∞, ∞) is 1. Foarbylden binne de normale
ferdieling en de eksponensjele ferdieling.
De (kumulative) ferdielingsfunksje F (x) (Ingelsk:
cdf) jout foar elts reëel getal x de kâns op in wear-
de lytser of gelyk oan x, dus F (x) = P(X ≤ x). De
ferdielingsfunksje is altyd in net-dalende funksje mei
wearden tusken 0 en 1. As gefolch fan boppestean-
de definysje is hy kontinu fan rjochts: as F (x) earne
in spronkje makket, dan hat hy yn it sprongpunt de
wearde dy’t oanslút by de wearden rjochts dêrfan.
  
  
 Begrippen
In kwantyl by in beskate kâns p is de x-wearde dêr’t foar De fariânsje is in maat foar de sprieding fan de ferdie-
F (x) = p. Dit jildt foar kontinue ferdielingen. Foar dis- ling. In oare maat foar de sprieding is de standertôf-
krete ferdielingen is ornaris net in x-wearde te finen dy’t wiking; dit is de woartel út de fariânsje.
hjir eksakt oan foldocht. Yn dat gefal wurdt yn PQRS x Behalve troch de kânstichtensfunksje, de kânsfunksje
sa keazen dat F (x) justjes grutter is as p. of de kumulative ferdielingsfunksje, kinne jo in kâns-
De drager fan in ferdieling is by in diskrete ferdieling de ferdieling soms ek fêstlizze troch de momenten ge-
samling fan x-wearden wêr’t de kâns op grutter as 0 is. nerearende funksje (mgf). Guon eigenskippen fan
By in kontinue ferdieling is it de samling fan x-wearden kânsferdielingen binne maklik ôf te lieden út har-
wêr’t de kânstichtensfunksje posityf is. ren momenten generearende funksjes. De formele de-
De ferwachting(swearde) is in maat foar it sintrum finysje giet sa (yn de omkriten fan it punt t = 0):
fan de ferdieling. Jo kinne it opfetsje as it swiertepunt: M (t) = E(etX ).
als jo jo de kânsferdieling foarstelle as in massaferdieling
op in balkje, dan is de ferwachting it punt wêr’t jo de
balke ûnderstypje moatte sa dat hy yn lykwicht bliuwt.
De ferwachting hoecht by in diskrete ferdieling net gelyk
te wêzen oan ien fan ’e wearden x mei in positive kâns.
De ferwachting fan de stochastyske fariabele X wurdt
oantsjutten mei E(X).

  
  
 Spesifikaasjes
Bernoulli binomiaal Poisson diskreet unifoarm
parameter(s) 0<p<1 n = 1, 2, . . ., λ>0 M gehiel
0<p<1 N gehiel; M < N
drager x = 0, 1 x = 1, 2, . . . , n x = 0, 1, . . . x = M, M + 1, . . . , N
(n) x e−λ λx
kânsfunksje P(X = 0) = 1 − p x p (1 − p)
n−x
x!
1
N −M +1
en P(X = 1) = p
M +N
ferwachting p np λ 2
(N −M )(N −M +2)
fariânsje p(1 − p) np(1 − p) λ 12
t eM t +e(M +1)t +···+eN t
mgf 1 − p + pet (1 − p + pet )n eλ(e −1) N −M +1

De Bernoulli ferdieling is in bysûnder gefal fan de binomiale ferdieling (n = 1).

De kânsferdieling fan it oantal ’suksessen’ by n ûnôfhinklike eksperimenten elts mei kâns p op ’sukses’ hjit
binomiaal.
Foar de kânsferdieling fan it oantal kearen dat in barren foarkomt yn in bepaald tiidsynterfal wurdt faak de
Poisson ferdieling brûkt.
Foarbyld fan de diskreet unifoarme ferdieling: de útkomst fan in goai mei in dobbelstien (M = 1, N = 6).

  
  
 Spesifikaasjes
hypergeometrysk geometrysk negatyf binomiaal
parameter(s) N = 2, 3, . . . 0<p<1 r = 1, 2, . . .
N1 = 1, . . . , N − 1 0<p<1
n = 1, . . . , N − 1
drager x = max(0, n − N + N1 ), . . . , min(n, N1 ) x = 0, 1, . . . x = 0, 1, . . .
−N1
(Nx1 )(Nn−x ) (r+x−1) r
kânsfunksje p(1 − p)x p (1 − p)x
(Nn ) x
nN1 1−p r(1−p)
ferwachting N p p
nN1 (N −N1 )(N −n) 1−p r(1−p)
fariânsje N 2 (N −1) p2 2
[ p ]r
p p
mgf 1−(1−p)et (1−(1−p)et )

De hypergeometryske ferdieling komt foar yn de folgjende situaasje: in samling befettet N objekten. Hjirfan
hawwe N1 in bepaalde eigenskip. n objekten wurde aselekt sûnder se werom te lizzen út de samling lutsen. It
oantal lutsen objekten mei dy eigenskip hat dan in hypergeometryske ferdieling.
De geometryske ferdieling is in spesjaal gefal fan de negatyf binomiale ferdieling (r = 1).
De ferdieling fan it oantal ’mislearringen’ foar it r-de ’sukses’ yn in rige fan ûnôfhinklike Bernoulli eksperimenten
mei kâns p op sukses is negatyf binomiaal.
Pas op: soms wurdt de negatyf binomiale ferdieling definiearre as it oantal eksperimenten oant en mei it r-de
’sukses’ yn in rige fan ûnôfhinklike Bernoulli eksperimenten mei kâns p op sukses.

  
  
 Spesifikaasjes
Wilcoxon rangteken- Wilcoxon rangsom toets Mann-Whitney
toets toets
parameter(s) n = 1, 2, . . . m = 1, 2, . . . m = 1, 2, . . .
n = 1, 2, . . . n = 1, 2, . . .
drager x = 1, 2, . . . , n(n+1)
2 x = m(m+1)
2 , . . . , m(m+1)
2 + mn x = 0, . . . , mn
1 1 1
ferwachting 4 n(n + 1) 2 m(m + n + 1) 2 mn
1 1 1
fariânsje 24 n(n + 1)(2n + 1) 12 mn(m + n + 1) 12 mn(m + n + 1)

De Wilcoxon rangtekentoets wurdt brûkt om de nulhypoteze fan symmetry te toetsen. As 0 it symmetrypunt

is, dan is de toetsingsgrutheid de som fan de rangnûmers fan de positive waarnimmings.
De Wilcoxon rangsom toets en de Mann-Whitney toets wurde beide brûkt om de gelikens fan de lokaasje
fan twa populaasjes te toetsen.
By de Wilcoxon rangsomtoets is de toetsingsgrutheid R de som fan de rangnummers dy’t hearre by de earste
stekproef (mei m eleminten).
By de Mann-Whitney toets is de toetsingsgrutheid U gelyk oan it oantal pearen (xi , yj ) fan waarnimmings xi út
de earste stekproef en yj út de twadde stekproef, wêr’t foar xi > yj .
De twa toetsen binne ekwivalint: Wilcoxon’s Rangsom R = Mann-Whitney’s U + 21 m(m + 1).

  
  
 Spesifikaasjes
Kruskal-Wallis toets Friedman toets
parameter(s) k = oantal groepen, k = oantal behannelingen,
n1 = 1, 2, . . . , n2 = 1, 2, . . . , ..., nk = 1, 2, . . . b = oantal blokken
drager x≥0 x≥0
De toets fan Kruskal-Wallis wurdt brûkt foar it toetsen fan ferskillen yn ferwachte behannelingen tusken k > 2
groepen as der gjin normale ferdielingen foar de waarnimmings ûndersteld wurde kinne. De toetsingsgrutheid H
wurdt berekkene op grûn fan de rangnûmers dy’t oan de waarnimmings (as se allegearre byinoar nommen wurde)
∑
k ( )
N +1 2
tawiisd wurde en is gelyk oan N (N12
+1) ni Ri. − 2 . Hjirby is N it totale oantal waarnimmings, ni is it
i=1
oantal waarnimmings yn groep i, en Ri. is it gemiddelde rangnûmer fan de waarnimmings yn groep i.

De toets fan Friedman wurdt brûkt om ferskillen tusken behannelingen te toetsen yn in folslein fertize blokûnt-
k ( )2
12N ∑
werp. De toetsingsgrutheid is Q = k(k+1) Ri. − 12 (k + 1)
i=1
(selde notaasje as by Kruskal-Wallis).

De eksakte ferdieling fan de toetsingsgrutheden H en Q kin yn PQRS allinnich binnen ridlike tiid berekkene
wurde as it oantal groepen net te grut is en it oantal waarnimmings lyts is. Yn oare gefallen kinne jo de ferdieling
fan H likegoed as Q benei komme mei in chi-kwadraat ferdieling mei k − 1 frijheidsgraden.

  
  
 Spesifikaasjes
normaal gamma eksponensjeel chi-kwadraat
parameter(s) µ α>0 λ>0 ν>0
σ 2 > 0 (of σ > 0) λ>0
drager −∞ < x < ∞ x>0 x>0 x>0
(x−µ)2 ν
− λα α−1 −λx 2− 2 ν−2
λe−λx 2 e− 2
x
kânstichtens √ 1 e
Γ(α) x e Γ( ν2 ) x
2σ 2
2πσ 2
α 1
ferwachting µ λ λ ν
α 1
fariânsje σ2 2 λ2
2ν
1 2 2 ( λ )α
λ
(1 − 2t)− 2
λ ν
mgf eµt+ 2 σ t
λ−t λ−t

De Gaussyske of normale ferdieling spilet in tige belangrike rol yn de statistyk, ûnder mear fanwege de Sintrale
Limyt Stelling: as X1 , ..., Xn ûnôfhinklik binne en gelyk ferdield (met einige fariânsje) dan is de ferdieling fan
harren som (en harren gemiddelde) likernôch normaal.
Bysûnder gefal: de standert-normale ferdieling, mei µ = 0 en σ 2 = 1.
By de gamma ferdieling wurdt soms yn pleats fan λ as twadde parameter θ = λ1 nommen.
De eksponensjele ferdieling is in spesjaal gefal fan de gamma ferdieling (α = 1) en in spesjaal gefal fan de
Weibull ferdieling (b = 1); hja wurdt brûkt by it modellearen fan wachttiden.
De chi-kwadraatferdieling is ek in spesjaal gefal fan de gamma ferdieling (α = ν2 en λ = 12 ). As it oantal
frijheidsgraden tige grut is, komt PQRS de chi-kwadraat ferdieling benei mei in normale ferdieling.

  
  
 Spesifikaasjes
Student t F Cauchy
parameter(s) ν>0 m>0 α
n>0 β>0
drager −∞ < x < ∞ x>0 −∞ < x < ∞
Γ( ν+1 x2 − ν+1 Γ( m+n
kânstichtens 2 ) √1
(1 + ν )
2 2 ) m m m−2 mx − m+n
n ( n ) 2 x 2 (1 + n ) 2 [ 1 ]
Γ( ν2 ) νπ Γ( m )Γ( ) 2
2 2 πβ 1+( x−a
b )
n
ferwachting 0 als ν > 1; n−2 bestiet net
bestiet net as 0 < ν ≤ 1
ν 2n2 (m+n−2)
fariânsje ν−2 als ν > 2; m(n−2)2 (n−4)
bestiet net
bestiet net as 0 < ν ≤ 2
By in aselekte stekproef út in normale ferdieling kinne jo de nulhypoteze toetse dat µ in bepaalde wearde hat.
As toetsingsgrutheid brûke jo dan in grutheid dy’t de t-ferdieling hat. Itselde jildt foar it ferlykjen fan de µ’s
fan twa normale ferdielingen. Als it oantal frijheidsgraden tige grut is, komt PQRS de t-ferdieling benei mei in
standert-normale ferdieling.
De F-ferdieling wurdt brûkt foar toetsen fan gelikens fan twa fariânsjes by stekproeven út normale ferdielingen
en boppedat yn it ramt fan de analyze fan lineêre modellen (lineêre regressy en fariânsjeanalyze). As it oantal
frijheidsgraden tige grut is, komt PQRS de F -ferdieling benei mei in chi-kwadraat ferdieling.
De Cauchy ferdieling is in spesjaal gefal fan de Student t-ferdieling (ν = 1). In bysûndere eigenskip fan de
Cauchy ferdieling is dat de ferwachting en de fariânsje net bestean.

  
  
 Spesifikaasjes
teard normaal beta unifoarm net-sintrale beta
parameter(s) µ α>0 α α>0
σ2 > 0 β>0 β>α β>0
λ
drager x≥0 0<x<1 α<x<β
kânstichtens f (x) + f (−x) 1 α−1 (1 − x)β−1 1
B(α,β) x β−α
√ 2
−µ α+β
ferwachting σ π2 e 2σ2 +µ{1−2F (0)} α
α+β 2
αβ (β−α)2
fariânsje µ2 + σ 2 − { E(X)}2 (α+β+1)(α+β)2 12
eβt −eαt
mgf (β−α)t

De tearde normale ferdieling is de ferdieling fan X = |Y | as Y in normale ferdieling hat mei parameters µ
en σ 2 . De funksjes f (.) en F (.) yn dizze kolom binne de kânstichtens en kumulative ferdielingsfunksje fan Y .
De beta ferdieling hat in positive kânstichtens allinnich op it ynterfal 0 < x < 1.
Foar de parameters α = 0 en β = 1 is de unifoarme ferdieling in bysûnder gefal fan de beta ferdieling (mei
α = 1 en β = 1).
De net-sintrale beta ferdieling hinget nau gear mei de net-sintrale F -ferdieling.
De programmearing fan de net-sintrale beta ferdieling is basearre op it artikel fan Frick (1990).

  
  
 Spesifikaasjes
net-sintrale chi2 net-sintrale F net-sintrale t
parameter(s) ν>0 m>0 ν>0
λ≥0 n>0 δ
λ≥0
drager x>0 x>0 −∞ < x < ∞
(m+λ)n √ Γ( ν−1 )
ferwachting ν+λ m(n−2) δ ν2 Γ( ν2 )
2
[ ]2
( n )2 (2m+4λ)(n−2)+2(m+λ)2 2
ν(1+δ )
ν−1
ν δΓ( 2 )
fariânsje 2ν + 4λ m (n−2)2 (n−4) n−2 − 2 Γ( ν )
2
∑k
As X1 , . . . , Xk ûnôfhinklik binne en Xi ∼ N(µi , 1), dan hat U = Xi2 in net-sintrale chi-kwadraat
∑k i=1
ferdieling mei k frijheidsgraden en net-sintraliteitsparameter λ = i=1 µ2i .
As wy, ûnôfhinklik fan U , in fariabele V definiearje dy’t in sintrale chi-kwadraat ferdieling hat mei m frijheids-
graden, dan hat F = VU/k /m in net-sintrale F ferdieling mei k en m frijheidsgraden en net-sintraliteitsparameter
λ.
As X ∼ N(δ, 1), en V hat, ûnôfhinklik fan X, in sintrale chi-kwadraat ferdieling mei m frijheidsgraden, dan hat
T = √ X in net-sintrale t ferdieling mei m frijheidsgraden en net-sintraliteitsparameter δ.
V /m
As de net-sintraliteitsparameter 0 is, dan giet it om in sintrale ferdieling mei deselde namme.
By de programmearing fan de net-sintrale ferdielingen binne de ideeën tapast út it artikel fan Frick (1990).

  
  
 Spesifikaasjes
logistysk Gumbel Pareto
parameter(s) α α α>0
β>0 β>0 θ>0
drager −∞ < x < ∞ −∞ < x < ∞ x>α
[( ) ]
θ
cdf 1
− x−α
exp[− exp((a − x)/b)] θ αx − 1
1+e β
θα
ferwachting α α + 0.577216β θ−1
β 2 π2 π2 β 2
fariânsje 3 6 bestiet net
mgf eαt Γ(1 − βt)Γ(1 + βt) eαt Γ(1 − βt)

  
  
 Spesifikaasjes
Weibull log-normaal ynfers Gaussysk dûbel-
eksponensjeel
parameter(s) a>0 µ µ>0 α
b>0 σ2 > 0 λ>0 β>0
drager x>0 x>0 x>0 −∞ < x < ∞
(ln x−µ)2 √ λ(x−µ)2 |x−α|
b − − 1 −
kânstichtens abxb−1 e−ax √ 1 e 2σ 2 λ
2πx3
e 2µ2 x
2β e
β
2πσ 2 x2
σ2
a− b Γ(1 + 1b )
1
ferwachting eµ+ 2 µ α
2
− 2b 2 2 µ
fariânsje a [Γ(1 + 2b ) − e2µ+2σ − e2µ+σ λ 2β 2
Γ2 (1 + 1b )]
eαt
mgf 1−(βt)2

De dûbel-eksponensjele ferdieling wurdt ek wol de Laplace ferdieling neamd.

  
  
 Literatuer
Foar in moai skema oer de relaasjes tusken de verskate Foar de programmearing fan PQRS is brûkt:
ferdielingen ferwize wy nei
Casella, G., Berger, R.L. (2002) ’Statistical Infe- W.H.Press, B.P.Flannery, S.A.Teukolsky,
rence’ (2nd ed.) W.T.Vetterling (1989) ’Numerical Recipes in Pas-
cal’.
Detaillearre ynformaasje oer kânsferdielingen stiet yn de
rige ’Distributions in Statistics’ fan Johnson en Kotz: P. L’Ecuyer (1988) ’Efficient and Portable Combi-
ned Random Number Generators’, Communications of
N.L.Johnson, S.Kotz (1969) ’Distributions in Statis-
the ACM, Vol. 31 Nr 6 (June 1988).
tics, discrete distributions’.
N.L.Johnson, S.Kotz (1970) ’Distributions in Statis- L. Devroye (1986), Non-uniform Random Variate
tics, continuous univariate distributions-1’. Generation.
N.L.Johnson, S.Kotz (1970) ’Distributions in Statis-
tics, continuous univariate distributions-2’. H. Frick (1990) ’Algorithm AS R84. A remark on
Algorithm AS 226: computing non-central beta pro-
babilities.’, Appl. Stat. 39: pp. 311-312.

Jo kinne PQRS binnenhelje op jo eigen kompjûter fan

http://members.home.nl/sytse.knypstra/PQRS/
It programma PQRS is ûntwurpen en skreaun troch Sytse Knypstra yn de programmeartaal Delphi.
Syn e-mail adres is: Sytse.Knypstra@home.nl.

  
  
Literatuer