NOWOTWORY

PRĄCIA
 RAK PRĄCIA

Epidemiologia

Występują w 1% wszystkich nowotworów

złośliwych układu moczo – płciowego mężczyzn

Częściej w krajach tropikalnych

(Afryka , Ameryka Południowa , kraje Dalekiego Wschodu)
 RAK PRĄCIA
Epidemiologia

20
liczba chorych

15

10

0
0-4 5-10 10- 15- 20- 25- 30- 35- 40- 45- 50- 55- 60- 65- 70- 75- 80- 85+
14 19 24 29 34 39 44 49 54 59 64 69 74 79 84
 RAK PRĄCIA
Etiologia
Do czynników etiologicznych zachorowania
na raka prącia należą:
• mastka (rola karcinogenna)
• zapalenia żołędzi
• stulejka
• brak lub zła higiena
• stany przedrakowe
• zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego
(HPV typ 16; HPV typ 18)
• promieniowanie ultrafioletowe (np.:leczenie łuszczycy)
• nikotynizm
• wiele partnerek ; wczesna inicjacja seksualna
 RAK PRĄCIA
Etiologia
stulejka
 RAK PRĄCIA
Etiologia
Rak prącia praktycznie nie występuje u mężczyzn
poddanych obrzezaniu w wieku niemowlęcym

Częściej występuje po obrzezaniu w wieku

przedpokwitaniowym

Obrzezanie w wieku dojrzałym nie chroni przed

wystąpieniem raka prącia
 RAK PRĄCIA
Etiologia
Przyczyną powstania raka prącia mogą być również następujące stany
przedrakowe oraz pararakowe :

 rogowacenie białe (leucoplakia)

 marskość żołędzi i napletka (balanitis xerotica obliterans)
 kłykcina olbrzymia (guz Buschke-Löwensteina)
 kłykciny kończyste (condylomata acuminata)
 róg skórny (cornu cutaneum)
 RAK PRĄCIA
stany przednowotworowe oraz paranowotworowe
kłykciny kończyste

8
 RAK PRĄCIA
stany przednowotworowe oraz paranowotworowe
kłykciny kończyste

9
 RAK PRĄCIA
stany przednowotworowe oraz paranowotworowe
róg skórny
 RAK PRĄCIA

Przedinwazyjny rak śródnabłonkowy

(carcinoma in situ) skóry prącia może przekształcić się
w raka inwazyjnego.

Rak inwazyjny przyjmuje następujące postacie:

 rogowacenia czerwonego Queyrata
(erythroplasia Queyrat) częsty, spotykany w worku napletkowym
- czerwone aksamitne plamy
 choroby Bowena
(morbus Bowen) rzadki, najczęściej na skórze trzonu prącia
- owrzodziała płytka pokryta strupami.
 RAK PRĄCIA

rogowacenie
czerwone
Queyrata
 RAK PRĄCIA
grudkowatość Bowena
 NOWOTWORY PRĄCIA

KLASYFIKACJA PATOLOGICZNA

 rak płaskonabłonkowy kolczystokomórkowy

(carcinoma planoepitheliale spinocelullare)
 rak brodawczakowaty
(carcinoma verrucosum)
 czerniak (melanoma malignum)
 naczyniak (haemangioma)
 mięsak (sarcoma)
 RAK PRĄCIA

KLASYFIKACJA PATOLOGICZNA
 rak płaskonabłonkowy kolczystokomórkowy
(carcinoma planoepitheliale spinocelullare)
 żołądź i/lub wewnętrzna blaszka napletka
 rzadko na skórze trzonu prącia
 rozrost powierzchowny egzofityczny
 rozrost wrzodziejący – wcześniejsze przerzuty , gorsze rokowanie
 zróżnicowanie G1 - G2

 rak brodawczakowaty
(carcinoma verrucosum)
 egzofityczny
 dobrze zróżnicowany
 RAK PRĄCIA

rak płaskonabłonkowy kolczystokomórkowy postać wrzodziejąca

 RAK PRĄCIA

rak płaskonabłonkowy kolczystokomórkowy postać egzofityczna

1
7
 RAK PRĄCIA

rak płaskonabłonkowy kolczystokomórkowy postać egzofityczna

1
8
 RAK PRĄCIA
Objawy
Nieprawidłowa struktura zlokalizowana na napletku lub żołędzi w postaci:
 guzka
 brodawki
 niegojącego się owrzodzenia
 zmiany płaskiej

Jeżeli u chorego istnieje stulejka i występuje:

 powiększenie węzłów chłonnych pachwinowych lub guz w okolicy pachwinowej
z martwicą, krwawieniem lub zakażeniem
 obrzęk napletka
 wyciek treści niejednokrotnie ropnej nie związany z mikcją

W zaawansowanej postaci
 naciekanie krocza
 zatrzymanie moczu
 przetoka moczowa
 RAK PRĄCIA

Rak prącia najwcześniej daje przerzuty obustronne do węzłów

chłonnych :
 pachwinowych powierzchownych
 głębokich (pod powięzią szeroką uda)
 miedniczych
 biodrowych zewnętrznych
 wewnętrznych
 zasłonowych

Zajęcie dalszych węzłów

traktowane jest jak przerzuty
odległe. 2
0
 RAK PRĄCIA

rak płaskonabłonkowy kolczystokomórkowy

powiększenie węzłów chłonnych

2
1
 RAK PRĄCIA
 Nie leczony rak prącia powoduje zgon przeciętnie
w 2 lata od początku choroby najczęściej z powodu:
• powikłań miejscowych ze strony guza pierwotnego
• powikłań ze strony węzłów chłonnych
(martwica, zakażenie, posocznica, krwotok)

 Przerzuty odległe występują w 1%-10%

 płuca
 wątroba
 kości
 mózg
są zawsze poprzedzane przerzutami węzłowymi
 Nie odnotowano przypadków
samoistnej regresji raka prącia
 RAK PRĄCIA

Diagnostyka
 BADANIE FIZYKALNE
• Ocena umiejscowienia, wyglądu, ruchomości, głębokości naciekania guza
• Dokładne badanie jamy brzusznej z oceną węzłów chłonnych pachwinowych
• badanie DRE
 BIOPSJA GUZA (wycinek z oceną histopatologiczną)
• Ocena zróżnicowania guza (stopnia złośliwości - cecha G)
• Ocena głębokości naciekania guza (cecha T)
 BIOPSJA węzłów chłonnych z oceną histopatologiczną

W przypadku braku komórek nowotworu ponowna ocena węzłów

w miesiąc po leczeniu guza (ustąpienie odczynowego powiększenia)
 RAK PRĄCIA

Diagnostyka c.d.
 BADANIA LABORATORYJNE są na ogół prawidłowe

 BADANIA OBRAZOWE
służą do oceny naciekania ciał jamistych i ciała gąbczastego

• USG
• kawernozografia
• NMR
• uretroskopia - ocena naciekania cewki moczowej
 klasyfikacja TNM nowotworów prącia 2009 RAK PRĄCIA
T- guz pierwotny Tx nie można ocenić guza pierwotnego

T0 nie stwierdza się guza pierwotnego

Tis rak śródnabłonkowy

Ta nieinwazyjny rak

naciekanie tkanki podnabłonkowej

T1a – bez inwazji naczyń chłonnych lub
T1 zróżnicowanie G1-2
T1b – z inwazją naczyń chłonnych lub zróżnicowanie
G3-4

T2 naciekanie ciał jamistych lub ciała gąbczastego

T3 naciekanie cewki moczowej

T4 naciekanie innych struktur

 RAK PRĄCIA
klasyfikacja TNM nowotworów prącia
N- okoliczne węzły chłonne

Nx nie można ocenić okolicznych węzłów chłonnych

nie stwierdza się przerzutów w okolicznych węzłach

N0 chłonnych
przerzut w jednym węźle chłonnym pachwinowym
N1 powierzchownym
mnogie lub obustronne przerzuty w węzłach chłonnych
N2 pachwinowych powierzchownych
przerzuty w w węzłach chłonnych pachwinowych
N3 głębokich lub węzłach chłonnych miednicy
 RAK PRĄCIA

Przerzuty raka prącia w węzłach chłonnych

są najważniejszym czynnikiem źle rokującym
co do przeżycia chorego.
 RAK PRĄCIA
M- przerzuty odległe

M0 nie stwierdza się przerzutów odległych

M1 stwierdza się obecność przerzutów odległych

Klasyfikacja histopatologiczna
Gx Nie można ocenić stopnia zróznicowania
G1 Dobrze zróżnicowany
G2 Umiarkowanie zróżnicowany
G3-4 Słabo zróżnicowany / niezróżnicowany
 RAK PRĄCIA
diagnostyka różnicowa
Choroby wirusowe
 brodawki narządów płciowych (zakażenia HPV)
 opryszczka zwykła narządów płciowych
Choroby pasożytnicze
 świerzb
 wszawica łonowa
Choroby dermatologiczne i wenerologiczne
 łuszczyca
 kiła
 liszaj płaski
 liszaj twardzinowy
 kontaktowe zapalenie skóry
 zmiany polekowe
 zmiany zapalne
- plazmatycznokomórkowe zapalenie żołędzi
- obrączkowate zapalenia żołędzi
Stany przednowotworowe oraz paranowotworowe
 RAK PRĄCIA
diagnostyka różnicowa
Kiła – zmiana pierwotna
 RAK PRĄCIA
Leczenie
 Operacyjne
 leczenie oszczędzające organ – obrzezanie- (rak śródnabłonkowy;
małe guzy T1 z wewnętrznej blaszki napletka)
 częściowa (T2) lub całkowita (T3) amputacja prącia lub
emaskulacja (T4)
 usunięcie w bloku obustronnie węzłów pachwinowych
 usunięcie węzłów chłonnych pachwinowych i biodrowych (T4)
 Radioterapia
 brachyterapia (izotop irydu 19277 Ir) - w formie implantowanych igieł lub
cylindrów samodzielnie zakładanych przez pacjentów w warunkach
domowych
 teleradioterapia 55-60 Gy
 Laseroterapia (CO 2 lub Nd-YAG) -rak śródnabłonkowy;
stany przedrakowe
 Krioterapia - rak śródnabłonkowy; stany przedrakowe
 RAK PRĄCIA
Leczenie
 Chemioterapia
 miejscowa (fluorouracyl w maści)
 systemowa (metotreksat, bleomycyna i cisplatyna)
 najczęściej po usunięciu węzłów chłonnych i radioterapii
 w przypadku niedoszczętnej laseroterapii
 u chorych nie nadających się do leczenia chirurgicznego
 w przypadku choroby uogólnionej
 w przypadku wznowy.
 RAK PRĄCIA
Leczenie Penectomia totalis
 RAK PRĄCIA
Leczenie Penectomia partialis
 RAK PRĄCIA
Leczenie
USUNIĘCIE WĘZŁÓW CHŁONNYCH
 wszystkich z potwierdzonymi przerzutami (biopsja)
 u których po usunięciu guza pierwotnego utrzymuje się powiększenie
węzłów chłonnych, mimo prowadzenia antybiotykoterapii
(eliminacja zakażenia)
 ze złymi czynnikami prognostycznymi (guzy T2-T4, o niskim stopniu
zróżnicowania G3)
 zalety
 usunięcie węzłów z przerzutami mikroskopowymi
(niepowiększonymi) zwiększa prawdopodobieństwo pięcioletniego
przeżycia
 wady - obarczona dużym odsetkiem powikłań
– zakażenie i martwica rany 20%
– obrzęk chłonny kończyn dolnych i moszny 16%
– powikłania zakrzepowe
Leczenie Limphadenectomia inguinalis RAK PRĄCIA
Leczenie RAK PRĄCIA
Limphadenectomia inguinalis

otrzewna

t. biodrowa wspólna

t. biodrowa wewnętrzna

t. biodrowa zewnętrzna

więzadło pachwinowe

ż. odpiszczelowa
ż. udowa
t. udowa
 RAK PRĄCIA
Leczenie

Po leczeniu oszczędzającym organ częściej występują

wznowy miejscowe , chorzy muszą być uważnie
obserwowani przez długi czas.
 RAK PRĄCIA
PROFILAKTYKA
• przestrzeganie zasad higieny (toaleta conajmniej
raz dziennie)

• unikanie kontaktów mogących doprowadzić do

zakażeń (m. in.: HPV) w obrębie narządów
płciowych

• każda zauważona zmiana zarówno w obrębie

narządów płciowych jak i powłok jamy brzusznej
powinna być konsultowana z lekarzem

• wczesne leczenie stulejki

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ