Åðßëõóç Áíáäñïìéêþí Ó÷Ýóåùí

ÄçìÞñçò ÖùÜêçò

Ó÷ïëÞ Çëåêñïëüãùí Ìç÷áíéêþí êáé Ìç÷áíéêþí Õðïëïãéóþí

Åèíéêü Ìåóüâéï ïëõå÷íåßï

Email: fotakis s.ntua.gr

1 ÁíáðáñÜóáóç Áêïëïõèéþí

íùñßæïõìå Þäç ñåéò äéáöïñåéêïýò ñüðïõò áíáðáñÜóáóçò ìéáò áêïëïõèßáò: çí áðáñßèìçóç

üëùí ùí üñùí (ð.÷. 1; 2; 4; 8; : : : ; 2n ; : : : ), ïí ãåíéêü üñï Þ ``êëåéóü ýðï'', ðïõ êáèïñßæåé ï

an óáí óõíÜñçóç ïõ n (ð.÷. an = 2n ), êáé ç åííÞñéá ÓõíÜñçóç (óõíÞèç Þ åêèåéêÞ, ð.÷.

A(x) = 1 12x ).
Ìéá áêïëïõèßá áíáðáñßóááé áêüìç ìå çí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç ðïõ åêöñÜæåé ïí n-ïóü üñï
an óáí óõíÜñçóç ùí ðñïçãïýìåíùí üñùí an 1 ; an 2 ; : : : . Ç áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç (Þ áíáäñïìéêÞ
åîßóùóç Þ åîßóùóç äéáöïñþí ) ðñÝðåé íá óõíïäåýåáé áðü éò éìÝò ãéá Ýíá êáÜëëçëï óýíïëï

üñùí çò áêïëïõèßáò. Ïé éìÝò áõÝò ïíïìÜæïíáé óõíïñéáêÝò Þ áñ÷éêÝò óõíèÞêåò.

Ôï ðéï ãíùóü ðáñÜäåéãìá áêïëïõèßáò ðïõ ïñßæåáé áíáäñïìéêÜ åßíáé ç áêïëïõèßá Fibona i,

ç ïðïßá ïñßæåáé áðü çí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç an = an 1 + an 2 ìå áñ÷éêÝò óõíèÞêåò

1
a0 = 1 êáé
a1 =1 . Ç áêïëïõèßá ðïõ äßíåé ï Üèñïéóìá ùí ðñþùí n öõóéêþí áñéèìþí ïñßæåáé áðü çí

áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç an = an + n 1 ìå áñ÷éêÞ óõíèÞêç a0 =0 . Ç áêïëïõèßá ìå ãåíéêü üñï 2n

ïñßæåáé áðü çí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç an = 2 an 1 ìå áñ÷éêÞ óõíèÞêç a0 =1
. Ç áêïëïõèßá ðïõ

áíéóïé÷åß óï n! ïñßæåáé áðü çí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç an = n an 1 ìå áñ÷éêÞ óõíèÞêç a0 = 1.

Ôï ðëåïíÝêçìá ùí áíáäñïìéêþí ó÷Ýóåùí åßíáé üé óõ÷íÜ ðñïêýðïõí åýêïëá êáé öõóéïëï-

ãéêÜ áðü çí ðåñéãñáöÞ åíüò ðñïâëÞìáïò (ð.÷. êáÜ çí áíÜëõóç áíáäñïìéêþí áëãüñéèìùí).

Óõ÷íÜ èÝëïõìå íá ``ëýóïõìå'' áõÝò éò áíáäñïìéêÝò ó÷Ýóåéò êáé íá õðïëïãßóïõìå ïí ãåíéêü üñï

çò áêïëïõèßáò. Óç óõíÝ÷åéá, èá åóéÜóïõìå óçí åðßëõóç ãñáììéêþí áíáäñïìéêþí ó÷Ýóåùí ìå

óáèåñïýò óõíåëåóÝò.

¢óêçóç 1. Èåùñïýìå n åõèåßåò óï åðßðåäï þóå êÜèå åõèåßá íá Ýìíåé üëåò éò õðüëïéðåò

óå Ýíá áêñéâþò óçìåßï êáé êáìßá ñéÜäá åõèåéþí íá ìçí äéÝñ÷åáé áðü ï ßäéï óçìåßï. üóåò

ðåñéï÷Ýò ïñßæïõí óï åðßðåäï áõÝò ïé åõèåßåò;

Ëýóç. ¸óù an n Ýïéåò åõèåßåò óï åðßðåäï. Èá äéáõ-

ï áñéèìüò ùí ðåñéï÷þí ðïõ ïñßæïõí

ðþóïõìå çí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç ðïõ ðåñéãñÜöåé ï an . ñïöáíþò åßíáé a0 = 1 (áí äåí õðÜñ÷åé

êáìßá åõèåßá, ï åðßðåäï åßíáé áäéáßñåï), a1 = 2 (ìßá åõèåßá ÷ùñßæåé ï åðßðåäï óå äýï ðå-

ñéï÷Ýò), êáé a2 = 4 (äýï åõèåßåò ÷ùñßæïõí ï åðßðåäï óå 4 ðåñéï÷Ýò).

¸óù üé Ý÷ïõìå n 1 åõèåßåò ðïõ ÷ùñßæïõí ï åðßðåäï óå an 1 ðåñéï÷Ýò. Ç n-ïóÞ åõèåßá
Ý÷åé n 1 óçìåßá ïìÞò ìå éò õðüëïéðåò åõèåßåò. Ôá óçìåßá áõÜ ÷ùñßæïõí çí n-ïóÞ åõèåßá óå
1
ÁõÝò åßíáé ïé áñ÷éêÝò óõíèÞêåò ðïõ ÷ñçóéìïðïéåß ï âéâëßï ïõ Liu. Óç ó÷åéêÞ âéâëéïãñáößá, óõíÞèùò ÷ñçóéìï-

ðïéïýíáé ïé a0 = 0 êáé a1 = 1 óáí áñ÷éêÝò óõíèÞêåò. Ç åííÞñéá ÓõíÜñçóç çò áêïëïõèßáò

p pFibona i
p ãéá páõÝò
éò áñ÷éêÝò óõíèÞêåò åßíáé A(x) = 1 xx x2 êáé ï ãåíéêüò üñïò çò áêïëïõèßáò åßíáé an = 55 ( 1+2 5 )n 55 ( 1 2 5 )n .
n ìÝñç. ÊÜèå ìÝñïò äéáéñåß ìéá áðü éò õðÜñ÷ïõóåò an 1 ðåñéï÷Ýò óá äýï (ìå Üëëá ëüãéá, êÜèå

ìÝñïò ðñïóèÝåé ìéá íÝá ðåñéï÷Þ óéò Þäç õðÜñ÷ïõóåò). ÅðïìÝíùò, an = an + n

1 ìå áñ÷éêÞ

a0 = 1. Áí ëýóïõìå áõÞ çí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç, ðñïêýðåé üé an = n n ut

2 + +2
óõíèÞêç .
2

2 ñáììéêÝò ÁíáäñïìéêÝò Ó÷Ýóåéò ìå Óáèåñïýò ÓõíåëåóÝò

Ìéá áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç çò ìïñöÞò

C0 an + C1 an 1 + : : : + Ck an k = f (n) (1)

üðïõ á C0 ; C1 ; : : : ; Ck åßíáé óáèåñÝò, ïíïìÜæåáé ãñáììéêÞ áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç ìå óáèåñïýò

óõíåëåóÝò êáé ïäçãü óõíÜñçóç çí f (n). ¼áí á C0 êáé Ck åßíáé äéáöïñåéêÜ áðü ï 0, ç
Üîç çò áíáäñïìéêÞò ó÷Ýóçò åßíáé k . Áí f (n) = 0, ç ó÷Ýóç ÷áñáêçñßæåáé ïìïãåíÞò.

.÷., ç ó÷Ýóç an + an 1 = 2
n
åßíáé ìéá áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç ðñþçò Üîçò ìå ïäçãü óõíÜñçóç

2 . Ç ó÷Ýóç an 2an 3 = 0 åßíáé ìéá ïìïãåíÞò áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç ñßçò Üîçò. Ç ó÷Ýóç
n

an + 2an 5 an 10 = n3 åßíáé ìéá áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç äÝêáçò Üîçò ìå ïäçãü óõíÜñçóç n3 .

Ç áêïëïõèßá ðïõ áíéóïé÷åß óå ìéá ãñáììéêÞ áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç Üîçò k (ç ëåãüìåíç êáé

``ëýóç'' çò ó÷Ýóçò) ðñïóäéïñßæåáé ìïíáäéêÜ áí åßíáé ãíùóÝò ïé éìÝò k äéáäï÷éêþí üñùí çò

áêïëïõèßáò (åðáñêåßò áñ÷éêÝò óõíèÞêåò). Ïé üñïé áõïß óõíçèßæåáé (áëëÜ äåí åßíáé áðáñáßçï)

íá åßíáé ïé áñ÷éêïß üñïé çò áêïëïõèßáò. Áí ïé áñ÷éêÝò óõíèÞêåò åßíáé åðáñêåßò, ìðïñïýìå

íá õðïëïãßóïõìå üóï ïõò åðüìåíïõò üóï êáé ïõò ðñïçãïýìåíïõò üñïõò åöáñìüæïíáò çí

áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç. éá ðáñÜäåéãìá, ç áêïëïõèßá ðïõ áíéóïé÷åß óçí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç an =

an 1+ an 2 ìå áñ÷éêÝò óõíèÞêåòa 0 = 1 êáé a1 = 1 åßíáé ç áêïëïõèßá Fibona i.

Áí ïé áñ÷éêÝò óõíèÞêåò åßíáé ëéãüåñåò Þ ðåñéóóüåñåò áðü k , Þ áöïñïýí ìç-óõíå÷üìåíïõò

üñïõò, åíäÝ÷åáé íá õðÜñ÷ïõí ðïëëÝò ëýóåéò Þ íá ìçí õðÜñ÷åé ëýóç. éá ðáñÜäåéãìá, èåùñïýìå

ç ó÷Ýóç an = an + an 1 2 . Áí Ý÷ïõìå ìüíï ï a =1 0 óáí áñ÷éêÞ óõíèÞêç, õðÜñ÷ïõí Üðåéñåò

ëýóåéò, ð.÷. 1; 1; 2; 3; 5; 8; : : : 1; 2; 3; 5; 8; 13; : : : 1; 3; 4; 7; 11; 18; : : :

, Þ , Þ , êëð. Áí Ý÷ïõìå á a0 = 1,
a1 = 1, êáé a = 10
3 , äåí õðÜñ÷åé êáìßá ëýóç.

Óï åîÞò èá õðïèÝïõìå üé ç ãñáììéêÞ ó÷Ýóç óõíïäåýåáé áðü éò éìÝò k äéáäï÷éêþí üñùí.
Óå áõÞ çí ðåñßðùóç, áðïäåéêíýåáé üé ç áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç Ý÷åé ìïíáäéêÞ ëýóç.

2.1 Ïìïãåíåßò êáé ÅéäéêÝò Ëýóåéò

Ç ëýóç an ìéáò ãñáììéêÞò áíáäñïìéêÞò ó÷Ýóçò åßíáé ï Üèñïéóìá çò ïìïãåíïýò ëýóçò a(nh) êáé
(p) (h)
çò åéäéêÞò ëýóç an . Ç ïìïãåíÞò ëýóç an éêáíïðïéåß çí áíßóïé÷ç ïìïãåíÞ áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç

C0 an + C1 an 1 + : : : + Ck an k = 0 (2)

Ç åéäéêÞ ëýóç a(np) éêáíïðïéåß çí áñ÷éêÞ áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç (1) ìå ïäçãü óõíÜñçóç f (n). ñï-
ÜèñïéóìÜ ïõò an = an + a(np) éêáíïðïéåß çí (1). Ç åéäéêÞ ëýóç éêáíïðïéåß çí (1)
(h)
öáíþò ï

áëëÜ äåí éêáíïðïéåß êá' áíÜãêç êáé éò áñ÷éêÝò óõíèÞêåò. Ôï Üèñïéóìá çò åéäéêÞò êáé çò

ïìïãåíïýò ëýóçò éêáíïðïéåß üóï çí (1) üóï êáé éò áñ÷éêÝò óõíèÞêåò.

2
2.2 Õðïëïãéóìüò Ïìïãåíïýò Ëýóçò

Èåùñïýìå ç ëåãüìåíç ÷áñáêçñéóéêÞ åîßóùóç çò áíáäñïìéêÞò ó÷Ýóçò (1)

C0 xk + C1 xk 1
+ C xk + : : : + Ck
2
2
1 x + Ck =0 (3)

Ç ÷áñáêçñéóéêÞ åîßóùóç åßíáé éóïäýíáìç ìå çí åîßóùóç

C0 xn + C1 xn 1
+ C xn + : : : + Ck
2
2
1 xn k +1
+ Ck xn k = 0 (4)

ðïõ ðñïêýðåé áí èÝóïõìå üðïõ an ï xn óçí ïìïãåíÞ áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç (2).

Óï åîÞò õðïèÝïõìå üé ç ÷áñáêçñéóéêÞ åîßóùóç Ý÷åé ìüíï ðñáãìáéêÝò ñßæåò (äåí èá

áó÷ïëçèïýìå ìå çí ðåñßðùóç ùí ìéãáäéêþí ñéæþí).

Áñ÷éêÜ èåùñïýìå üé ç ÷áñáêçñéóéêÞ åîßóùóç Ý÷åé k äéáöïñåéêÝò ñßæåò x1 ; x2 ; : : : ; xk ìå

ðïëëáðëüçá 1. Óå áõÞ çí ðåñßðùóç, ç ïìïãåíÞò ëýóç Ý÷åé ç ìïñöÞ:

a(nh) = A1 xn1 + A2 xn2 + : : : + Ak xnk

üðïõ á Ai åßíáé óáèåñÝò ðïõ õðïëïãßæïíáé áðü éò áñ÷éêÝò óõíèÞêåò.

Áöïý êÜèå xi áðïåëåß ñßæá çò ÷áñáêçñéóéêÞò åîßóùóçò, ç ïìïãåíÞò ó÷Ýóç (2) åðáëç-

èåýåáé áí èÝóïõìå üðïõ an ï Ai xni, ãéá êÜèå i = 1; : : : ; k . ÅðïìÝíùò, êáé ï Üèñïéóìá ùí

Ax n
i i éêáíïðïéåß çí ïìïãåíÞ ó÷Ýóç (2). ñÝðåé áêüìç íá ðñïóäéïñéóïýí ïé óáèåñÝò Ai þóå

íá åðáëçèåýïíáé ïé áñ÷éêÝò óõíèÞêåò.

Ç äéáäéêáóßá áõÞò çò åíüçáò ïäçãåß óç óõíïëéêÞ ëýóç üáí ç áñ÷éêÞ áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç

åßíáé ïìïãåíÞò (ð.÷. áêïëïõèßá Fibona i, âë. áíßóïé÷ï ðáñÜäåéãìá óï âéâëßï ïõ Liu).

áñÜäåéãìá 1. ¸óù ç ïìïãåíÞò áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç an = 4an 2 . Ç ÷áñáêçñéóéêÞ çò åîßóùóç

åßíáé x4 = 0 , (x 2)(x +2) = 0

2
êáé Ý÷åé äýï áðëÝò ñßæåò, éò 2 êáé 2. Ç ëýóç Ý÷åé ëïéðüí

ç ìïñöÞ an = A 2n + A ( 2)n 1 2 .

a = 2
éá áñ÷éêÝò óõíèÞêåò a = 0 0 êáé 1 , åßíáé A1 = A2 = 1 êáé ç áêïëïõèßá åßíáé
an = 2n +( 2)n a =1 a =2
. Áí A =1
0 êáé 1 , åßíáé 1 êáé A2 = 0 êáé ç áêïëïõèßá åßíáé an = 2n .
a =1
Åðßóçò ðáñáçñåßóå üé áí a =4 0 êáé 2 , Ý÷ïõìå Üðåéñåò ëýóåéò çò ìïñöÞò an =

A 2 + (1 A )( 2)
1
n n
a =1
1 a =3, åíþ áí 0 êáé 2 , äåí Ý÷ïõìå êáìßá ëýóç. ut
¢óêçóç 2. Íá ëõèåß ç áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç an an 1 =0 ìå áñ÷éêÞ óõíèÞêç a0 = 1.

Ëýóç. Ç ÷áñáêçñéóéêÞ åîßóùóç åßíáé x 1=0 êáé Ý÷åé ìéá áðëÞ ñßæá, ï 1. Ç ëýóç Ý÷åé

ëïéðüí ç ìïñöÞ an = A 1n = A
1 1 . éá íá åðáëçèåýïíáé ïé áñ÷éêÝò óõíèÞêåò, ðñÝðåé A1 =1 .

ÅðïìÝíùò, ç ëýóç åßíáé an = 1 (ï ïðïßï åßíáé Üëëùóå ðñïöáíÝò áöïý êÜèå üñïò çò áêïëïõèßáò

ðñÝðåé íá åßíáé ßäéïò ìå ïí ðñïçãïýìåíï óýìöùíá ìå çí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç). ut

¢óêçóç 3. Íá ëõèåß ç áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç an 6an + 8an = 0
1 2 ìå áñ÷éêÝò óõíèÞêåò a0 = 2
êáé a1 = 1.

Ëýóç. Ç ÷áñáêçñéóéêÞ åîßóùóç åßíáé x2 6x + 8 = 0 , (x 4)(x 2) = 0 êáé Ý÷åé äýï

áðëÝò ñßæåò 2 êáé 4 . Ç ëýóç Ý÷åé ëïéðüí ç ìïñöÞ an = A 2n + A 4n 1 2 . éá íá åðáëçèåýïíáé ïé

3
áñ÷éêÝò óõíèÞêåò, ðñÝðåé A1 + A2 = 2 êáé 2A1 + 4A2 = 1. Áõü ï óýóçìá Ý÷åé ìïíáäéêÞ
ëýóç A1 = 9=2 êáé A2 = 5=2. ÅðïìÝíùò, ç ëýóç åßíáé an = (9=2) 2n (5=2) 4n . ut
Áí ç ÷áñáêçñéóéêÞ åîßóùóç Ý÷åé ñßæá x1 ðïëëáðëüçáò m, ï ìÞìá çò ïìïãåíïýò ëýóçò

ðïõ áíéóïé÷åß óçí x1 åßíáé

a(nh;1) = (A1 nm 1
+ A nm + : : : + Am
2
2
1 n + Am )xn1

üðïõ á Ai åßíáé óáèåñÝò ðïõ õðïëïãßæïíáé áðü éò áñ÷éêÝò óõíèÞêåò. éá êÜèå i = 1; : : : ; m, ç
ïìïãåíÞò ó÷Ýóç (2) åðáëçèåýåáé áí èÝóïõìå üðïõ an ï Ai n x1 . Áõü óõìâáßíåé ãéáß êÜèå
m i n

ñßæá ðïëëáðëüçáò m áðïåëåß ñßæá çò ßäéáò çò ÷áñáêçñéóéêÞò åîßóùóçò êáé çò ðñþçò,

äåýåñçò, : : :, (m 1)-ïóÞò ðáñáãþãïõ çò. ÅðïìÝíùò, ç ïìïãåíÞò ó÷Ýóç (2) åðáëçèåýåáé áí

èÝóïõìå üðïõ an ï an
(h;1)
, äçëáäÞ ï Üèñïéóìá ùí ðïóïÞùí Ai n x1 ãéá i = 1; : : : ; m.
m i n

áñÜäåéãìá 2. ¸óù ç ïìïãåíÞò áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç

an 11an + 34an + 28an

1 2 3 344an + 640an
4 5 384an = 06

ÈÝëïõìå íá âñïýìå ç ìïñöÞ çò ëýóçò (ãéá åõêïëßá áãíïïýìå éò áñ÷éêÝò óõíèÞêåò). Ç ÷áñá-

êçñéóéêÞ åîßóùóç åßíáé

x6 11x + 34x + 28x

5 4 3
344x + 640x 384 = 0 , (x 2) (x 4) (x + 3) = 0
2 3 2

Ç ÷áñáêçñéóéêÞ åîßóùóç Ý÷åé ñéðëÞ ñßæá ï 2, äéðëÞ ñßæá ï 4, êáé áðëÞ ñßæá ï 3 , ÅðïìÝíùò,

ç ìïñöÞ çò ëýóçò åßíáé

an = (A1 n2 + A2 n + A3 ) 2n + (A4 n + A5 ) 4n + A6 ( 3)n

üðïõ á A1 ; : : : ; A6 ðñïóäéïñßæïíáé áðü éò åêÜóïå áñ÷éêÝò óõíèÞêåò. ut
¢óêçóç 4. Íá ëõèåß ç áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç an + an 1 an 2 an 3 =0 ìå áñ÷éêÝò óõíèÞêåò

a0 = 2, a1 = 1 , êáé a2 = 3.
Ëýóç. Ç ÷áñáêçñéóéêÞ åîßóùóç åßíáé x3 + x2 x 1 = 0 , (x 1)(x + 1) = 0 2
êáé Ý÷åé ìéá

áðëÞ ñßæá, ï 1 , êáé ìéá äéðëÞ ñßæá, ï 1 . Ìå âÜóç á ðáñáðÜíù, ç ìïñöÞ çò ëýóçò åßíáé

an = (A n + A )( 1)n + A 1n = (A n + A )( 1)n + A
1 2 3 1 2 3

×ñçóéìïðïéþíáò éò áñ÷éêÝò óõíèÞêåò, êááëÞãïõìå üé á A1 ; A2 ; A3 ðñÝðåé íá åðáëçèåýïõí

éòA2 + A3 = 2, A1 + A2 A3 = 1, êáé 2A1 + A2 + A3 = 3. Ïé ëýóåéò áõïý ïõ óõóÞìáïò åßíáé

A1 = 1=2, A2 = 5=4 êáé A3 = 3=4. Ç ëýóç åßíáé an = (1=2)( 1)n n + (5=4)( 1)n + 3=4. ut
2.3 Õðïëïãéóìüò ÅéäéêÞò Ëýóçò

Äåí õðÜñ÷åé ãåíéêÞ ìÝèïäïò ãéá ïí õðïëïãéóìü çò åéäéêÞò ëýóçò. ÕðÜñ÷åé üìùò ìéá ìÝèïäïò

ðïõ äïõëåýåé üáí ç ïäçãüò óõíÜñçóç åßíáé ï ãéíüìåíï åíüò ðïëõþíõìïõ ïõ n ìå ìéá åêèåéêÞ
óõíÜñçóç ïõ n. ÓõãêåêñéìÝíá, èåùñïýìå êÜðïéá ïäçãü óõíÜñçóç çò ìïñöÞò:

f (n) = ( t nt + t 1 nt 1
+ : : : + n + ) n
1 0

4
Ôá t, i , êáé  t åßíáé öõóéêüò áñéèìüò êáé ï t 6= 0. Ôï t ìðïñåß
åßíáé óáèåñÝò. Åéäéêüåñá, ï

íá åßíáé 0 ïðüå ï ðïëõþíõìï åêöõëßæåáé óç óáèåñÜ 0 . Åðßóçò ï  ìðïñåß íá åßíáé 1 ïðüå

ç ïäçãüò óõíÜñçóç åßíáé áðëþò Ýíá ðïëõþíõìï ïõ n.

Äéáêñßíïõìå äýï ðåñéðþóåéò áíÜëïãá ìå ï áí ï  åßíáé Þ äåí åßíáé ñßæá çò ÷áñáêçñé-

óéêÞò åîßóùóçò. Áí ï  äåí åßíáé ñßæá çò ÷áñáêçñéóéêÞò åîßóùóçò , ç åéäéêÞ ëýóç Ý÷åé ç
2

ìïñöÞ

an(p) = (P1 nt + P2 nt 1
+ : : : + Pt n + Pt ) n +1

Ôá Pi åßíáé óáèåñÝò ðïõ ðñïóäéïñßæïíáé þóå ç åéäéêÞ ëýóç íá éêáíïðïéåß çí áíáäñïìéêÞ

ó÷Ýóç (1).

áñÜäåéãìá 3. ÈÝëïõìå íá õðïëïãßóïõìå çí åéäéêÞ ëýóç ãéá çí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç an 6an + 1

8an = 3n 14n + 12
2
2
. Åßíáé  =1 , ï ïðïßï äåí áðïåëåß ñßæá çò ÷áñáêçñéóéêÞò åîßóùóçò

(ç ÷áñáêçñéóéêÞ åîßóùóç Ý÷åé äýï áðëÝò ñßæåò, éò 2 êáé 4). ÅðïìÝíùò, ç åéäéêÞ ëýóç èá Ý÷åé

ç ìïñöÞ a(np) = P1 n2 + P2 n + P3 . Áí óçí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç èÝóïõìå üðïõ an çí åéäéêÞ ëýóç,
ï áñéóåñü ìÝëïò ãßíåáé:

P1 n2 + P2 n + P3 6[P (n 1) + P (n 1) + P ℄ + 8[P (n 2) + P (n 2) + P ℄
1
2
2 3 1
2
2 3

ÊÜíïíáò éò ðñÜîåéò êáé åîéóþíïíáò ìå ï äåîéü ìÝëïò Ý÷ïõìå:

3P n + [ 20P + 3P ℄n + [26P
1
2
1 2 1 10P + 3P ℄ = 3n
2 3
2
14n + 12
Åîéóþíïíáò ïõò óõíåëåóÝò ùí äéáöïñåéêþí äõíÜìåùí ïõ n óá äýï óêÝëç, âñßóêïõìå

P1 = 1, P2 = 2, êáé P3 = 2. Ç åéäéêÞ ëýóç çò áíáäñïìéêÞò ó÷Ýóçò åßíáé a(np) = n2 + 2n + 2. tu

áñÜäåéãìá 4. ÈÝëïõìå íá õðïëïãßóïõìå çí åéäéêÞ ëýóç ãéá çí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç an 4an 1 +
4an 2 = 2
3 n
. Åßíáé  =3 , ï ïðïßï äåí áðïåëåß ñßæá çò ÷áñáêçñéóéêÞò åîßóùóçò (ç

÷áñáêçñéóéêÞ åîßóùóç Ý÷åé ìéá äéðëÞ ñßæá ï 2). Åðßóçò, ï ðïëõùíõìéêüò ðáñÜãïíáò çò

ïäçãïý óõíÜñçóçò åßíáé ìçäåíéêïý âáèìïý êáé Ý÷åé åêöõëéóåß óç óáèåñÜ 2. ÅðïìÝíùò, ç

åéäéêÞ ëýóç èá Ý÷åé ç ìïñöÞ

(p)
an = P3 n
. Áí óçí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç èÝóïõìå üðïõ an çí

åéäéêÞ ëýóç êáé êÜíïõìå éò ðñÜîåéò, ï áñéóåñü ìÝëïò ãßíåáé:

P 3n 4P 3n + 4P 3n = 3n(P=9)
1 2

éá íá åðáëçèåýåáé ç áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç áðü çí åéäéêÞ ëýóç ðñÝðåé P=9 = 2 ) P = 18 .

ÅðïìÝíùò, ç åéäéêÞ ëýóç çò áíáäñïìéêÞò ó÷Ýóçò åßíáé a(np) = 18
3n . ut

áñÜäåéãìá 5. ÈÝëïõìå íá õðïëïãßóïõìå çí åéäéêÞ ëýóç ãéá çí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç an 4an + 1

3an = (n + 1) 2n
2 . Åßíáé  =2 , ï ïðïßï äåí áðïåëåß ñßæá çò ÷áñáêçñéóéêÞò åîßóùóçò (ç

÷áñáêçñéóéêÞ åîßóùóç Ý÷åé äýï áðëÝò ñßæåò, éò 1 êáé 3). Ï ðïëõùíõìéêüò ðáñÜãïíáò çò

ïäçãïý óõíÜñçóçò åßíáé n + 1, äçëáäÞ ðñþïõ âáèìïý. ÅðïìÝíùò, ç åéäéêÞ ëýóç èá Ý÷åé ç

ìïñöÞ
(p)
an = (P n + P ) 2
1 2
n
. Áí óçí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç èÝóïõìå üðïõ an çí åéäéêÞ ëýóç êáé

êÜíïõìå éò ðñÜîåéò, ï áñéóåñü ìÝëïò ãßíåáé:

[P n + P ℄ 2n 4 [P (n 1) + P ℄ 2n + 3 [P (n 2) + P ℄ 2n = [
1 2 1 2
1
1 2
2 P1
4
n + ( P21 P2
4
)℄ 2n
2
Áí ç ïäçãüò óõíÜñçóç åßíáé Ýíá ðïëõþíõìï ïõ n, åëÝã÷ïõìå áí ï 1 åßíáé ñßæá çò ÷áñáêçñéóéêÞò åîßóùóçò.

5
Åîéóþíïíáò ïõò óõíåëåóÝò ùí n 2n êáé 2n óá äýï ìÝëç, ðñïêýðïõí á = 4P1 êáé

P2 = 12 . ÅðïìÝíùò, ç åéäéêÞ ëýóç çò áíáäñïìéêÞò ó÷Ýóçò åßíáé an (p)

= (4n + 12) 2n ut .

Áí ï  åßíáé ñßæá çò ÷áñáêçñéóéêÞò åîßóùóçò ìå ðïëëáðëüçá m, ç åéäéêÞ ëýóç Ý÷åé ç

ìïñöÞ

an(p) = nm (P1 nt + P2 nt 1
+ : : : + Pt n + Pt ) n +1

¼ðùò êáé ðñïçãïõìÝíùò, á Pi åßíáé óáèåñÝò

3
ðïõ ðñïóäéïñßæïíáé þóå ç åéäéêÞ ëýóç íá

éêáíïðïéåß çí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç (1).

áñÜäåéãìá 6. ÈÝëïõìå íá õðïëïãßóïõìå çí åéäéêÞ ëýóç ãéá çí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç an = an 1 +
n ðïõ ðñïêýðåé óçí ¢óêçóç 1. Åßíáé  =1 , ï ïðïßï áðïåëåß ñßæá çò ÷áñáêçñéóéêÞò

åîßóùóçò x 1=0 . Áöïý ï ðïëõùíõìéêüò ðáñÜãïíáò çò ïäçãïý óõíÜñçóçò Ý÷åé âáèìü 1, ç

åéäéêÞ ëýóç èá Ý÷åé ç ìïñöÞ a(np) = n(P1 n + P2 ) 1n = P1 n2 + P2 n. Áí óçí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç

èÝóïõìå üðïõ an çí åéäéêÞ ëýóç êáé êÜíïõìå éò ðñÜîåéò, ï áñéóåñü ìÝëïò ãßíåáé:

P1 n2 + P2 n [P (n 1) + P (n 1)℄ = 2P n + P
1
2
2 1 2 P1

Åîéóþíïíáò ïõò óõíåëåóÝò ùí äéáöïñåéêþí äõíÜìåùí ïõ n óá äýï óêÝëç, âñßóêïõìå

P1 = P2 = 1=2, ÄçëáäÞ, ç åéäéêÞ ëýóç çò áíáäñïìéêÞò ó÷Ýóçò åßíáé a(np) = n2 +n

2
. tu
áñÜäåéãìá 7. ÈÝëïõìå íá õðïëïãßóïõìå çí åéäéêÞ ëýóç ãéá çí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç an 4an 1 +
4an = (n + 1) 2
2  = 2, ï ïðïßï áðïåëåß äéðëÞ ñßæá çò ÷áñáêçñéóéêÞò åîßóùóçò. Ï
n
. Åßíáé

ðïëõùíõìéêüò ðáñÜãïíáò çò ïäçãïý óõíÜñçóçò åßíáé n +1, äçëáäÞ ðñþïõ âáèìïý. ÅðïìÝíùò,

ç åéäéêÞ ëýóç èá Ý÷åé ç ìïñöÞ an

(p)
= n2(P1 n + P2 ) 2n . Áí óçí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç èÝóïõìå
üðïõ an çí åéäéêÞ ëýóç, ï áñéóåñü ìÝëïò ãßíåáé:

n2 [P1 n + P2 ℄ 2n 4(n 1) [P (n 1) + P ℄ 2n + 4(n 2) [P (n 2) + P ℄ 2n

2
1 2
1 2
1 2
2

ÊÜíïíáò éò ðñÜîåéò êáé áðëïðïéþíáò, âñßóêïõìå üé ï áñéóåñü ìÝëïò åßíáé ßóï ìå [6P n + 1

2P2 6P1 ℄ 2 . Åîéóþíïíáò ïõò óõíåëåóÝò ùí

n
êáé n2 n
óá äýï 2n
ìÝëç, ðñïêýðïõí á

P1 = 1=6 êáé P2 =1
. Ç åéäéêÞ ëýóç çò áíáäñïìéêÞò ó÷Ýóçò åßíáé
( )
anp = [(1=6)n + n ℄ 2n ut 3 2
.

2.4 Õðïëïãéóìüò ÓõíïëéêÞò Ëýóçò

éá íá õðïëïãßóïõìå ç óõíïëéêÞ ëýóç ìéáò áíáäñïìéêÞò ó÷Ýóçò, õðïëïãßæïõìå ðñþá çí åéäéêÞ

ëýóç (üóï ç ìïñöÞ çò üóï êáé éò óáèåñÝò Pi ). Óç óõíÝ÷åéá õðïëïãßóïõìå çí ìïñöÞ çò

ïìïãåíïýò ëýóçò ÷ùñßò íá ðñïóäéïñßóïõìå éò óáèåñÝò Ai . Áíéêáèéóþíáò ï Üèñïéóìá çò

åéäéêÞò ëýóçò êáé çò ìïñöÞò çò ïìïãåíïýò ëýóçò óéò áñ÷éêÝò óõíèÞêåò, ðñïêýðåé Ýíá óýóçìá

åîéóþóåùí áðü üðïõ ðñïóäéïñßæïõìå éò óáèåñÝò Ai . ¸óé Ý÷ïõìå ìéá ëýóç ðïõ éêáíïðïéåß

çí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç (åî' áéßáò çò åéäéêÞò ëýóçò) êáé éò áñ÷éêÝò óõíèÞêåò (åî' áéßáò çò

ïìïãåíïýò ó÷Ýóçò êáé ïõ ñüðïõ ðñïóäéïñéóìïý ùí Ai ).

3
áñáçñïýìå üé áí ï  åßíáé ñßæá çò ÷áñáêçñéóéêÞò åîßóùóçò êáé äïêéìÜóïõìå óáí åéäéêÞ ëýóç ï an(p) =
(P 1 nt + : : : + Pt )
+1 n, áäýíáï óýóçìá åîéóþóåùí ãéá ïí ðñïóäéïñéóìü ùí Pi . Åðßóçò ðáñáç-
ðñïêýðåé Ýíá
m åîáóöáëßæåé üé áõÞ ç åéäéêÞ ëýóç a(p) = nm (P nt + : : : + P n + P
t+1 ) äéáöÝñåé
n
ñïýìå üé ï ðáñÜãïíáò n n 1 t
áðü ï ìÞìá çò ïìïãåíïýò ëýóçò ðïõ áíéóïé÷åß óç ñßæá  çò ÷áñáêçñéóéêÞò åîßóùóçò.

6
áñÜäåéãìá 8. ÈÝëïõìå íá ëýóïõìå ç ó÷Ýóç an = an + n 1 ìå áñ÷éêÞ óõíèÞêç a0 =1 ðïõ

ðñïêýðåé óçí ¢óêçóç 1. ¸÷ïõìå Þäç õðïëïãßóåé üé ç åéäéêÞ ëýóç åßíáé
(p)
an = n2 +n
2
êáé üé ç

ìïñöÞ çò ïìïãåíïýò ëýóçò åßíáé an =A

(h)
1 . Áðü çí áñ÷éêÞ óõíèÞêç, Ý÷ïõìå üé

a =a p +a h =0+A =1
0
( )
0
( )
0 1

an = n n + 1 ut
2+
ÅðïìÝíùò, ç óõíïëéêÞ ëýóç åßíáé .
2

áñÜäåéãìá 9. ÈÝëïõìå íá ëýóïõìå ç ó÷Ýóç an 6an + 8an = 3n 14n + 12 1 2

2
ìå áñ÷éêÝò

óõíèÞêåò a0 = 1 êáé a1 = 4. ¸÷ïõìå Þäç õðïëïãßóåé üé ç åéäéêÞ ëýóç åßíáé anp = n + 2n + 2 ( ) 2

êáé üé ç ìïñöÞ çò ïìïãåíïýò ëýóçò åßíáé an = A 2n + A 4n

h ( )
1 2 . Áíéêáèéóþíáò óéò áñ÷éêÝò

óõíèÞêåò, ðñïêýðåé üé á A1 êáé A 2 A +A = 1

ðñÝðåé íá åðáëçèåýïõí éò åîéóþóåéò 1 2 (áðü

çí áñ÷éêÞ óõíèÞêç a0 =1 ) êáé 2A + 4A = 1

1 2 a =4
(áðü çí áñ÷éêÞ óõíèÞêç 1 ). ÅðïìÝíùò,

A1 = 3=2 êáé A2 = 1=2 . Ç óõíïëéêÞ ëýóç åßíáéan = (1=2)4 n

(3=2)2 + n + 2n + 2 ut
n 2
.

áñÜäåéãìá 10. ÈÝëïõìå íá ëýóïõìå ç ó÷Ýóç an 4an + 4an = 2
3n 1 2 ìå áñ÷éêÝò óõíèÞ-

êåò a0 =1 êáé a1 = 32 . ¸÷ïõìå Þäç õðïëïãßóåé üé ç åéäéêÞ ëýóç åßíáéanp = 18
3n ( )

. Ç

÷áñáêçñéóéêÞ åîßóùóç Ý÷åé ï 2 óáí äéðëÞ ñßæá. ÅðïìÝíùò, ç ìïñöÞ çò ïìïãåíïýò ëýóçò åßíáé

a(nh) = (A1 n + A2 )2n . Áíéêáèéóþíáò óéò áñ÷éêÝò óõíèÞêåò, ðñïêýðåé üé á A1 êáé A2 ðñÝðåé
íá åðáëçèåýïõí éò åîéóþóåéò A2 = 17 (áðü çí áñ÷éêÞ óõíèÞêç a0 = 1) êáé 2A1 +2A2 = 22
(áðü çí áñ÷éêÞ óõíèÞêç a1 = 32). ÅðïìÝíùò, A1 = 6 êáé A2 = 17. Ç óõíïëéêÞ ëýóç åßíáé
an = 6
2n n 17
2n + 18
3n . ut
Áîßæåé íá óçìåéùèåß üé ïýå ç åéäéêÞ ëýóç ïýå ç ìïñöÞ çò ïìïãåíïýò ëýóçò åîáñþíáé

áðü éò áñ÷éêÝò óõíèÞêåò. Ìüíï ïé óáèåñÝò Ai åîáñþíáé áðü éò áñ÷éêÝò óõíèÞêåò êáé õðï-

ëïãßæïíáé þóå ç óõíïëéêÞ ëýóç íá éêáíïðïéåß éò áñ÷éêÝò óõíèÞêåò.

áñÜäåéãìá 11. ÈÝëïõìå íá ëýóïõìå ç ó÷Ýóç an 4an + 3an = (n + 1)2n

1 2 ìå áñ÷éêÝò

óõíèÞêåò a0 = 0 êáé a1 = 2. ¸÷ïõìå Þäç õðïëïãßóåé üé ç åéäéêÞ ëýóç åßíáé anp = (4n +12) 2n ( )
.

Ç ÷áñáêçñéóéêÞ åîßóùóç Ý÷åé äýï áðëÝò ñßæåò, éò 1 êáé 3. ÅðïìÝíùò, ç ìïñöÞ çò ïìïãåíïýò

ëýóçò åßíáé a(nh) = A1 + A2 3n . Áíéêáèéóþíáò óéò áñ÷éêÝò óõíèÞêåò, ðñïêýðåé üé á A1 êáé
A2 ðñÝðåé íá åðáëçèåýïõí éò åîéóþóåéò A1 + A2 = 12 (áðü çí áñ÷éêÞ óõíèÞêç a0 = 0) êáé
A1 + 3A2 = 34 (áðü çí áñ÷éêÞ óõíèÞêç a1 = 2). ÅðïìÝíùò, A1 = 1 êáé A2 = 11. Ç óõíïëéêÞ
ëýóç åßíáé an = 11
3 (4n + 12) 2n + 1. ut
n

áñÜäåéãìá 12. ÈÝëïõìå íá ëýóïõìå ç ó÷Ýóç an 4an + 4an = (n + 1)2n

1 2 ìå áñ÷éêÝò

óõíèÞêåò a0 =0 êáé a1 =2 . ¸÷ïõìå Þäç õðïëïãßóåé üé ç åéäéêÞ ëýóç åßíáé anp = [(1=6)n + ( ) 3

n2 ℄ 2n . Ç ÷áñáêçñéóéêÞ åîßóùóç Ý÷åé ï 2 óáí äéðëÞ ñßæá. ÅðïìÝíùò, ç ìïñöÞ çò ïìïãåíïýò
ëýóçò åßíáé an
(h)
= (A1 n+A2)2n . Áíéêáèéóþíáò óéò áñ÷éêÝò óõíèÞêåò, ðñïêýðåé üé á A1 êáé
A2 ðñÝðåé íá åðáëçèåýïõí éò åîéóþóåéò A2 = 0 (áðü çí áñ÷éêÞ óõíèÞêç a0 = 0) êáé A1 = 1=6
(áðü çí áñ÷éêÞ óõíèÞêç a1 = 2). ÅðïìÝíùò, ç óõíïëéêÞ ëýóç åßíáé an = (1=6)2 n [n +6n 1℄.
n 2

ut
2.5 Ëýóç Áíáäñïìéêþí Ó÷Ýóåùí ìå åííÞñéåò ÓõíáñÞóåéò

Ìßá Üëëç ìÝèïäïò åðßëõóçò ãñáììéêþí áíáäñïìéêþí ó÷Ýóåùí ìå óáèåñïýò óõíåëåóÝò åßíáé

íá õðïëïãßóïõìå ç Ó çò áêïëïõèßáò êáé íá õðïëïãßóïõìå ï ãåíéêü üñï çò áêïëïõèßáò áðü

ç Ó.

7
 Áðü çí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç åßíáé óõíÞèùò åýêïëï íá õðïëïãßóïõìå ç ìïñöÞ çò óõíÞèïõò

Ó çò áêïëïõèßáò. Óç óõíÝ÷åéá, ÷ñçóéìïðïéþíáò éò áñ÷éêÝò óõíèÞêåò, ðáßñíïõìå ç Ó çò

áêïëïõèßáò. ÔÝëïò, êÜíïõìå éò áðáñáßçåò áëãåâñéêÝò ðñÜîåéò êáé áíáðýóóïõìå ç Ó õðï-

ëïãßæïíáò ï ãåíéêü üñï çò áêïëïõèßáò. Ç áêñéâÞò å÷íéêÞ ðåñéãñÜöåáé óï âéâëßï ïõ Liu.

Åäþ èá äþóïõìå ìåñéêÜ áðëÜ ðáñáäåßãìáá åöáñìïãÞò çò.

áñÜäåéãìá 13. ¸óù ç áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç an = an 1 +n ìå áñ÷éêÞ óõíèÞêç a0 =1 ðïõ

ðñïÝêõøå óçí ¢óêçóç 1. Èá åðéäåßîïõìå ç ìÝèïäï åðßëõóçò ìå åííÞñéåò ÓõíáñÞóåéò ÷ñç-

óéìïðïéþíáò áõÞ çí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç ùò ðáñÜäåéãìá.

éá êÜèå n  1 (ç ó÷Ýóç äåí ïñßæåáé ãéá n  0), ðïëëáðëáóéÜæïõìå ç áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç

ìå x n
êáé áèñïßæù éò áíßóïé÷åò éóüçåò. ¸óé Ý÷ïõìå:

1
X 1
X 1
X
an xn = an 1 xn + nxn
n=1 n=1 n=1

Ôï ðñþï ìÝëïò åßíáé ßóï ìå ç Ó A(x) çò an åîáéñïõìÝíïõ ïõ a0 . ÄçëáäÞ,

1
X
an xn = A(x) a0
n=1

Óï äåýåñï ìÝëïò, ï ðñþï Üèñïéóìá (ðïõ ìïéÜæåé áñêåÜ ìå çí A(x)) åßíáé ßóï ìå
1
X 1
X 1
X
an 1 xn
=x an 1 x n 1
=x an xn = xA(x)
n=1 n=1 n=0

Ôï äåýåñï Üèñïéóìá áðïåëåß ç Ó çò áêïëïõèßáò ùí öõóéêþí áñéèìþí (äçëáäÞ çò áêï-

ëïõèßáò 0; 1; 2; : : : ; n; : : : ), ç ïðïßá ãíùñßæïõìå üé åßíáé

(1
x
x)2
:

1
X 1
X x
nxn = nxn =
n=1 n=0
(1 x)2

Îåêéíþíáò ëïéðüí áðü çí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç ãéá çí áêïëïõèßá, êááëÞîáìå óçí ðáñáêÜù

áðëÞ áëãåâñéêÞ åîßóùóç ðïõ ðåñéãñÜöåé çí åííÞñéá ÓõíÜñçóç çò áêïëïõèßáò:

A(x) a0 = xA(x) + (1 xx)2

Áíéêáèéóþíáò üðïõ a0 =1 êáé ëýíïíáò ùò ðñïò A(x), âñßóêïõìå üé ç Ó çò áêïëïõèßáò

an åßíáé

A(x) = x+(1 2x+x2 )

(1 x)3
= 1 x+x2
(1 x)3
= 1
1
x
+ (1
1
x)2
+ (1
1
x)3

1
Ç åëåõáßá éóüçá ðñïêýðåé ìå áíÜëõóç óå áðëÜ êëÜóìáá. Ç åßíáé ç Ó çò áêïëïõèßáò
1 x
1n
, ç
(1
1
x)2
åßíáé ç Ó çò áêïëïõèßáò (n+1) , êáé ç
(1
1
x)2
åßíáé ç Ó çò áêïëïõèßáò
(n+1)(n+2)
2
.

Åöáñìüæïíáò ç ãñáììéêÞ éäéüçá ùí Ó, Ý÷ïõìå üé

an = 1 (n + 1) + n =n
2 +3n+2 2 +n+2
2 2

üðùò Ý÷ïõìå Þäç õðïëïãßóåé. ut

8
¢óêçóç 5. Óå ðüóïõò åñáäéêïýò áñéèìïýò
4
ìå n øçößá ï øçößï 0 åìöáíßæåáé Üñéï áñéèìü
öïñþí;

Ëýóç. ÕðÜñ÷ïõí óõíïëéêÜ 4n 1

åñáäéêïß áñéèìïß ìå n 1 øçößá. ¸óù an 1 ï ðëÞèïò ùí

åñáäéêþí áñéèìþí ìå n 1 øçößá óïõò ïðïßïõò ï 0 åìöáíßæåáé Üñéï áñéèìü öïñþí, êáé

Ýóù an ï ðëÞèïò ùí áñéèìþí ìå n øçößá óïõò ïðïßïõò ï 0 åìöáíßæåáé Üñéï áñéèìü öïñþí.
Èá õðïëïãßóù çí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç ðïõ óõíäÝåé ï an ìå ï an 1 .

ÊÜèå åñáäéêüò áñéèìüò ìå n øçößá ðñïêýðåé ìå çí ðñïóèÞêç åíüò áðü á øçößá 0, 1,

2, Þ 3 óå Ýíáí åñáäéêü áñéèìü ìå n 1 øçößá. éá êÜèå áñéèìü ìå n 1 øçößá óïí ïðïßï

ï 0 åìöáíßæåáé Üñéï áñéèìü öïñþí (õðÜñ÷ïõí an 1 Ýïéïé áñéèìïß), Ý÷ù ñåéò äéáöïñåéêïýò

áñéèìïýò ìå n øçößá óïõò ïðïßïõò ï 0 åìöáíßæåáé ïí ßäéï (Üñéï) áñéèìü öïñþí. Ïé åëåõáßïé

ðñïêýðïõí áðü ïí áñ÷éêü ìå çí ðñïóèÞêç ùí øçößùí 1, 2, êáé 3. éá êÜèå áñéèìü ìå n 1
øçößá óïí ïðïßï ï 0 åìöáíßæåáé ðåñéü áñéèìü öïñþí (õðÜñ÷ïõí 4 an 1 Ýïéïé áñéèìïß),
n 1

Ý÷ù Ýíáí áñéèìü ìå n øçößá óïí ïðïßï ï 0 åìöáíßæåáé ìéá öïñÜ ðáñáðÜíù (äçëáäÞ, Üñéï

áñéèìü öïñþí). Ï åëåõáßïò ðñïêýðåé áðü ïí áñ÷éêü ìå çí ðñïóèÞêç ïõ øçößïõ 0.

ÊÜèå åñáäéêüò áñéèìüò ìå n øçößá óïí ïðïßï ï 0 åìöáíßæåáé Üñéï áñéèìü öïñþí

ðñïêýðåé ìå áõü ïí ñüðï. Óõíåðþò, ç æçïýìåíç áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç åßíáé:

an = 4n + 2an
1
1 (5)

éá éò áñ÷éêÝò óõíèÞêåò, ðáñáçñïýìå üé a1 =3 êáé äå÷üìáóå üé a0 = 1.

éá êÜèå n  1, ðïëëáðëáóéÜæïõìå ç ó÷Ýóç (5) ìå x n
êáé áèñïßæïõìå éò áíßóïé÷åò éóüç-

åò. ¸óé Ý÷ïõìå:

1
X 1
X 1
X
an x n
= 4 n 1 n
x +2 an 1 xn
n=1 n=1 n=1

Ôï ðñþï ìÝëïò åßíáé ßóï ìå ç Ó A(x) çò áêïëïõèßáò an åîáéñïõìÝíïõ ïõ a0 . ÄçëáäÞ,
1
X
an xn = A(x) a0
n=1

Åðßóçò,
1
X 1
X
4n 1
xn = x 4n 1
xn 1
= 1 x4x
n=1 n=1
êáé
1
X 1
X
2 an 1 xn = 2x an 1 xn 1
= 2xA(x)
n=1 n=1

ÄçëáäÞ, êááëÞãïõìå óçí ðáñáêÜù åîßóùóç ãéá ç Ó A(x) :

x
A(x) a0 =
1 4x + 2xA(x)
Ëýíïíáò ùò ðñïò A(x) êáé ÷ñçóéìïðïéþíáò ï ãåãïíüò üé a0 = 1, êááëÞãïõìå óï óõìðÝñá-
óìá üé ç Ó çò áêïëïõèßáò an åßíáé

1    
A(x) =
x 1 1 1
1 2x 1 4x + 1 = 2 1 4x + 1 2x
4
Ïé åñáäéêïß áñéèìïß áðïåëïýíáé áðü á øçößá 0, 1, 2, êáé 3.

9
 1
Ç äåýåñç éóüçá ðñïêýðåé ìå áíÜëõóç óå áðëÜ êëÜóìáá. Ç åßíáé ç Ó çò áêïëïõèßáò
1 4x
4n êáé ç
1
1
2x
åßíáé ç Ó çò áêïëïõèßáò 2n . Óõíåðþò, ï ðëÞèïò ùí åñáäéêþí áñéèìþí ìå n
øçößá óïõò ïðïßïõò ï 0 åìöáíßæåáé Üñéï áñéèìü öïñþí åßíáé

an =
4n + 2n
2
3 Åðßëõóç ìç ñáììéêþí Áíáäñïìéêþí Ó÷Ýóåùí

Óå áõÞ çí åíüçá, èá ðáñïõóéÜóïõìå ñåéò âáóéêÝò ìåèüäïõò ãéá çí åêßìçóç çò áóõìðù-

éêÞò óõìðåñéöïñÜò ìç ãñáììéêþí áíáäñïìéêþí ó÷Ýóåùí ðïõ ðñïêýðïõí êáÜ çí áíÜëõóç

áíáäñïìéêþí áëãïñßèìùí. ÓõãêåêñéìÝíá, èá ðáñïõóéÜóïõìå ç ìÝèïäï çò åðáíÜëçøçò, ç ìÝ-

èïäï çò áíéêáÜóáóçò, êáé ï Èåþñçìá ïõ Êõñßáñ÷ïõ ¼ñïõ (Master Theorem). éá üëåò

éò áíáäñïìéêÝò ó÷Ýóåéò áõÞò çò åíüçáò, èåùñïýìå üé T (1) = (1) üðïõ äåí áíáöÝñåáé

áñ÷éêÞ óõíèÞêç.

3.1 ÌÝèïäïò çò ÅðáíÜëçøçò

Ç âáóéêÞ éäÝá çò ìåèüäïõ çò åðáíÜëçøçò åßíáé íá áíáðýîïõìå çí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç óå

Üèñïéóìá êáé íá õðïëïãßóïõìå ïí êëåéóü ýðï ïõ. éá ðáñÜäåéãìá, áò èåùñÞóïõìå çí ðá-

ñáêÜù áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç:

(
T (n) =
2 T (n=2) + n áí n = 2k ãéá êÜðïéï k2
2 áí n = 2
(6)

Ç õðüèåóç üé ï n ðñÝðåé íá åßíáé äýíáìç 2 ãßíåáé ãéá íá áðïöýãïõìå çí ðåñßðùóç ðïõ ï
n=2 äåí åßíáé áêÝñáéïò.
Áíáðýóóïíáò çí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç Ý÷ïõìå:

T (n) = n + 2 T (n=2)
= n + 2 n=2 + 22 T (n=4)
= n + 2 n=2 + 22 n=22 + 24 T (n=23 )
.
.
.

= n + 2 n=2 + 2 n=2 +


+ 2i
2 2 1
n=2i 1
+ 2i T (n=2i )
= n i + 2i T (n=2i )
éá i = log n 1, ç áíÜðõîç çò áíáäñïìÞò óáìáÜåé áöïý n=2log n 1
=2 (ïðüå åöáñìüæåáé

ç áñ÷éêÞ óõíèÞêç). ÅðïìÝíùò, T (n) = n log n.

Ç éäÝá çò ìåèüäïõ çò åðáíÜëçøçò åßíáé áðëÞ, áëëÜ ç åöáñìïãÞ çò óõ÷íÜ ïäçãåß óå ðïëý-

ðëïêïõò áëãåâñéêïýò õðïëïãéóìïýò. Äýï åßíáé ïé óçìáíéêüåñåò ðáñÜìåñïé êáÜ çí åöáñìïãÞ

çò ìåèüäïõ: ï áñéèìüò ùí åðáíáëÞøåùí ãéá çí ðëÞñç áíÜðõîç çò áíáäñïìÞò (äçë. ìÝ÷ñé ï

óçìåßï ðïõ åöáñìüæåáé ç áñ÷éêÞ óõíèÞêç), êáé ï õðïëïãéóìüò ïõ áèñïßóìáïò ùí üñùí ðïõ

ðñïêýðïõí áðü êÜèå åðßðåäï áíÜðõîçò çò áíáäñïìÞò. Ç åöáñìïãÞ çò ìåèüäïõ çò åðáíÜ-

ëçøçò üáí ç áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç ïñßæåáé ìå ðÜíù Þ êÜù áêÝñáéá ìÝñç ìðïñåß íá ïäçãÞóåé

10
 n2 n2

(n/2)2 (n/2)2 n2/2

log n +

(n/4)2 (n/4)2 (n/4)2 (n/4)2 n2/4

+
. .
. .
. .

ȈȪȞȠȜȠ: Ĭ(n2)

Ó÷Þìá 1. Ôï äÝíñï çò áíáäñïìÞò ãéá çí ó÷Ýóç T (n) = 2 T (n=2) + n2 .

óå ðïëýðëïêåò áëãåâñéêÝò åêöñÜóåéò. éá çí åêßìçóç çò áóõìðùéêÞò óõìðåñéöïñÜò ìéáò

áíáäñïìéêÞò ó÷Ýóçò, ìðïñïýìå íá õðïèÝóïõìå üé ï êëÜóìá äßíåé ðÜíá áêÝñáéï áðïÝëåóìá

(ð.÷. óçí ó÷Ýóç (6) õðïèÝóáìå üé ï n åßíáé äýíáìç ïõ 2).
Ìßá áðëÞ êáé ÷ñÞóéìç ìÝèïäïò ãéá çí áíáðáñÜóáóç çò áíÜðõîçò ìéáò áíáäñïìéêÞò

ó÷Ýóçò åßíáé ï äÝíñï çò áíáäñïìÞò (re ursion tree). Ôï äÝíñï çò áíáäñïìÞò åðéñÝðåé çí

êáëýåñç ïñãÜíùóç ùí áëãåâñéêþí õðïëïãéóìþí êáÜ çí áíÜðõîç çò áíáäñïìéêÞò ó÷Ýóçò.

¸óù ç áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç T (n) = 2 T (n=2) + n2 . Ôï äÝíñï çò áíáäñïìÞò ãéá áõÞ çí ó÷Ýóç
öáßíåáé óï Ó÷Þìá 1. áñáçñïýìå üé ç óõíåéóöïñÜ ùí üñùí óï åðßðåäï i ïõ äÝíñïõ (ç ñßæá

èåùñåßáé üé âñßóêåáé óï åðßðåäï 0) åßíáé n =2 . Áöïý óå êÜèå åðßðåäï ï n õðïäéðëáóéÜæåáé,
2 i

ï ýøïò ïõ äÝíñïõ åßíáé log n (äçëáäÞ ï äÝíñï Ý÷åé log n + 1 åðßðåäá). ¸÷ïõìå ëïéðüí üé :

X
log n
X
log n

T (n) = n2 =2i =n 2
2 i
< 2n2 = (n2 ) ;
i=0 i=0

üðïõ ÷ñçóéìïðïéÞóáìå üé ï Üèñïéóìá ùí k+1 ðñþùí üñùí çò ãåùìåñéêÞò ðñïüäïõ ìå

ðñþï üñï 1 êáé ëüãï 1=2 åßíáé 2 2 k

.

¢óêçóç 6. Íá õðïëïãßóåå ìéá áêñéâÞ áóõìðùéêÞ åêßìçóç ãéá ç ëýóç çò áíáäñïìéêÞò ó÷Ý-

óçò T (n) = 4 T (n=2) + n ìå áñ÷éêÞ óõíèÞêç T (1) = 1.

Ëýóç. Ôï äÝíñï çò áíáäñïìÞò Ý÷åé log n + 1 åðßðåäá åðåéäÞ ï n õðïäéðëáóéÜæåáé óå êÜèå
åðßðåäï. éá êÜèå i, i = 0; : : : ; log n + 1, ç óõíåéóöïñÜ ïõ åðéðÝäïõ i åßíáé 2i n. ÅðïìÝíùò,
X
log n
X
log n

T (n) = 2 n=n
i
2i = n(2n 1) = (n ) 2

i=0 i=0

üðïõ ÷ñçóéìïðïéÞóáìå üé ï Üèñïéóìá ùí k+1 ðñþùí üñùí çò ãåùìåñéêÞò ðñïüäïõ ìå

ðñþï üñï 1 êáé ëüãï 2 åßíáé 2 k +1

1 . ut
11
¢óêçóç 7. Íá ëýóåå çí ðáñáêÜù áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç ÷ñçóéìïðïéþíáò ç ìÝèïäï çò åðáíÜ-

ëçøçò:
(
T (n) =
2 T (n=2) + 1 áí n = 2k ãéá êÜðïéï k1
1 áí n = 1
(7)

Ëýóç. Áíáðýóóïíáò çí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç óå i åðßðåäá, ðáßñíïõìå T (n) = i + T (n=2i ) .

ÈÝïíáò i = log n, n=2 =1

log n
ç áíÜðõîç çò áíáäñïìÞò åñìáßæåáé áöïý . ÅðïìÝíùò,

T (n) = log n + 1. ut
3.2 ÌÝèïäïò çò ÁíéêáÜóáóçò

Ç âáóéêÞ éäÝá çò ìåèüäïõ çò áíéêáÜóáóçò åßíáé íá ìáíÝøïõìå ç ìïñöÞ çò ëýóçò êáé íá

÷ñçóéìïðïéÞóïõìå ìáèçìáéêÞ åðáãùãÞ ãéá íá áðïäåßîïõìå üé ç ëýóç åßíáé óùóÞ. Ç ìÝèïäïò

åßíáé áðëÞ êáé éó÷õñÞ, áëëÜ ìðïñåß íá åöáñìïóåß ìüíï üáí ìðïñïýìå íá ìáíÝøïõìå ç ìïñöÞ

çò ëýóçò.

éá ðáñÜäåéãìá, áò èåùñÞóïõìå çí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç T (n) = 2 T (n=2) + (n) ìå áñ÷éêÞ

óõíèÞêç T (1) = (1). Óçí ðñïçãïýìåíç åíüçá áðïäåßîáìå ìå ç ìÝèïäï çò åðáíÜëçøçò üé
ç ó÷Ýóç (6), ðïõ åßíáé áðëïýóåñç áëëÜ ðáñüìïéá, Ý÷åé ëýóç (n log n). Èá ÷ñçóéìïðïéÞóïõìå
ç ìÝèïäï çò áíéêáÜóáóçò ãéá íá áðïäåßîïõìå üé T (n) = (n log n).

Ìðïñïýìå íá áãíïÞóïõìå éò ìéêñÝò éìÝò ïõ n åðåéäÞ èÝëïõìå íá áðïäåßîïõìå ìéá áóõ-


ìðùéêÞ åêßìçóç ãéá ï T (n). ¸óù 1 ; 2 2 IR+ ïé óáèåñÝò ðïõ ``êñýâïíáé'' óïí ðñïóèåéêü

üñï (n) çò áíáäñïìéêÞò ó÷Ýóçò . ÅðáãùãéêÜ õðïèÝïõìå üé

5

1 (n=2) log(n=2)  T (n=2)  2 (n=2) log(n=2)

ñÝðåé áðïäåßîïõìå üé

1 n log n  T (n)  2 n log n

ñÜãìáé, ÷ñçóéìïðïéþíáò çí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç, ðáßñíïõìå:

T (n)  2 1 (n=2) log(n=2) + 1 n = 1 n (log n 1) + n = n log n

1 1

êáé

T (n)  2 2 (n=2) log(n=2) + 2 n = 2 n (log n 1) + n = n log n

2 2

üðùò áðáéåßáé. Áðïäåßîáìå ëïéðüí üé T (n) = (n log n).

ÁëëáãÞ Ìåáâëçþí. Óå êÜðïéåò ðåñéðþóåéò, ìéá áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç ìðïñåß íá áðëïðïéçèåß

óçìáíéêÜ ìå áëëáãÞ ìåáâëçþí. éá ðáñÜäåéãìá, áò èåùñÞóïõìå çí ó÷Ýóç

p
T (n) = 2 T ( n)+
log n ìå áñ÷éêÞ óõíèÞêçT (1) = (1) . ÈÝïíáò m = log n , ðáßñíïõìå çí ó÷Ýóç T (2
m
)=
2 T (2 ) + m
m= 2
. Ìðïñïýìå íá ìåïíïìÜóïõìå ï T (2 ) S (m)
m
óå êáé íá ïäçãçèïýìå óçí ó÷Ýóç

S (m) = 2 S (m=2) + m ìå áñ÷éêÞ óõíèÞêç S (1) = (1) . ¸÷ïõìå Þäç áðïäåßîåé üé ç ëýóç

S (m) = (m log m)

áõÞò çò ó÷Ýóçò åßíáé . ñáãìáïðïéþíáò çí áíßóñïöç áíéêáÜóáóç,

ðáßñíïõìå T (n) = (log n log log n) .

5
ÔõðéêÜ, èåùñïýìå üé ç áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç åßíáé T (n) = 2 T (n=2) + f (n), üðïõ f (n) = (n). Áðü ïí ïñéóìü ïõ
áóõìðùéêïý óõìâïëéóìïý  , õðÜñ÷ïõí óáèåñÝòn0 2 IN, 1 ; 2 2 IR+ Ýïéåò þóå 8n  n0 , 1 n  f (n)  2 n.

12
¢óêçóç 8. Íá ëýóåå éò ðáñáêÜù áíáäñïìéêÝò ó÷Ýóåéò èåùñþíáò óáí áñ÷éêÞ óõíèÞêç

T (1) = 1.

1. T (n) = T (n 1) + 3.
2. T (n) = T (n 1) + 2n.
3. T (n) = 2 T (n=2) + n.
4. T (n) = T (n=3) + 1.
5. T (n) = T (n=2) + n.
6. T (n) = 2 T (n 1) + 1.

Ëýóç.

1. T (n) = 3(n 1) + 1.
2. T (n) = 2n(n 1) + 1.
3. T (n) = n log n.
4. T (n) = log3 n.
5. T (n) = 2n 1.
6. T (n) = 2n 1.

3.3 Ôï Èåþñçìá ïõ Êõñßáñ÷ïõ ¼ñïõ

¼áí ìðïñåß íá åöáñìïóåß, ï Èåþñçìá ïõ Êõñßáñ÷ïõ ¼ñïõ (Master Theorem) äßíåé ç

ìïñöÞ çò ëýóçò ãéá áíáäñïìéêÝò ó÷Ýóåéò çò ìïñöÞò T (n) = a T (n=b) + f (n), üðïõ a êáé b
åßíáé óáèåñÝò êáé f (n) åßíáé ìßá èåéêÞ óõíÜñçóç.
Ôï Èåþñçìá ïõ Êõñßáñ÷ïõ ¼ñïõ äéáêñßíåé éò áêüëïõèåò ñåéò ðåñéðþóåéò:

1. Áí f (n) = O(nlogb a  ) ãéá êÜðïéá óáèåñÜ  > 0, üå T (n) = (nlogb a ).

Áí f (n) = (n ), üå T (n) = (nlogb a log n).
logb a
2.

Áí f (n) =
(n ) ãéá êÜðïéá óáèåñÜ  > 0, êáé õðÜñ÷åé óáèåñÜ n0 2 IN Ýïéá þóå
logb a+
3.

ãéá êÜèå n  n0 , a f (n=b) < f (n), üå T (n) = (f (n)).

ÊáÜ çò åöáñìïãÞ ïõ ÈåùñÞìáïò ïõ Êõñßáñ÷ïõ ¼ñïõ, ç (áóõìðùéêÜ) ìåãáëýåñç

áðü éò óõíáñÞóåéò f (n) êáé nlogb a (äçë. ï êõñßáñ÷ïò üñïò) êáèïñßæåé ç ëýóç çò ó÷Ýóçò. Óçí
ðñþç ðåñßðùóç, ç f (n) ðñÝðåé íá åßíáé ðïëõùíõìéêÜ ìéêñüåñç (äçë. íá õðïëåßðåáé êáÜ Ýíáí

ðáñÜãïíá n ) áðü çí n . Óç äåýåñç ðåñßðùóç, ïé óõíáñÞóåéò f (n) êáé n

 logb a logb a
ðñÝðåé

íá Ý÷ïõí çí ßäéá Üîç ìåãÝèïõò. Óçí ñßç ðåñßðùóç, ç f (n) ðñÝðåé íá åßíáé ðïëõùíõìéêÜ

ìåãáëýåñç áðü çí n êáé íá éêáíïðïéåß ç óõíèÞêç a f (n=b) < f (n) ãéá ìåãÜëåò éìÝò
logb a

ïõ n. ÕðÜñ÷åé áêüìç ï åíäå÷üìåíï ç f (n) íá ìçí åíÜóóåáé óå êÜðïéá áðü éò ðáñáðÜíù

ðåñéðþóåéò êáé ï èåþñçìá íá ìçí ìðïñåß íá åöáñìïóåß.

Óáí ðñþï ðáñÜäåéãìá, èåùñïýìå çí ó÷Ýóç T (n) = 9 T (n=3) + n. Åßíáé a = 9, b = 3, êáé
nlogb a
=n =n
log3 9 2
. Áöïý f (n) = n, åöáñìüæïõìå çí ðñþç ðåñßðùóç ïõ èåùñÞìáïò êáé
ðáßñíïõìå T (n) = (n ) 2
.

Óáí äåýåñï ðáñÜäåéãìá, èåùñïýìå çí ó÷Ýóç T (n) = T (2n=3) + 1. Åßíáé a = 1, b = 3=2,
êáé nlogb a =n log3=2 1
= n = 1 = f (n)
0
. ÅðïìÝíùò åöáñìüæïõìå ç äåýåñç ðåñßðùóç ïõ

èåùñÞìáïò êáé ðáßñíïõìå T (n) = (log n) .

13
 éá çí áíáäñïìéêÞ ó÷Ýóç T (n) = 3 T (n=4) + n log n åßíáé a = 3, b = 4, êáé nlogb a =
nlog4 3  n0:793 . Áöïý f (n) = n log n êáé 3 f (n=4) < f (n) åöáñìüæïõìå çí ñßç ðåñßðùóç
ïõ èåùñÞìáïò êáé ðáßñíïõìå T (n) = (n log n).

Óáí Ýíá åëåõáßï ðáñÜäåéãìá, èåùñïýìå çí ó÷Ýóç T (n) = 2 T (n=2)+ n log n. áñáçñïýìå

üé äåí ìðïñïýìå íá åöáñìüóïõìå ï èåþñçìá ãéáß ç óõíÜñçóç n

logb a
= nlog2 2 = n äåí
åßíáé ðïëõùíõìéêÜ ìéêñüåñç áðü ç óõíÜñçóç f (n) = n log n. ×ñçóéìïðïéþíáò ï äÝíñï çò

áíáäñïìÞò, ìðïñïýìå íá áðïäåßîïõìå üé T (n) = (n log n). Ïé ëåðïìÝñåéåò áöÞíïíáé ùò
2

Üóêçóç.

¢óêçóç 9. Íá õðïëïãßóåå áêñéâåßò áóõìðùéêÝò åêéìÞóåéò ãéá éò áíáäñïìéêÝò ó÷Ýóåéò:

1. T (n) = 6 T (n=5) + n log6 n.

T (n) = 5 T (n=6) + n.
2.

3.
p
T (n) = 3 T (n=9) + n.
4. T (n) = T (n 1) + n2 .
5. T (n) = T (n=5) + T (7n=10) + 3n.
6. T (n) = T (5n=9) + T (4n=9) + n.

Ëýóç.

1. T (n) = (nlog5 6 ).
T (n) = (n).
2.

3.
p
T (n) = ( n log n).
4. T (n) = (n3 ).
5. T (n) = (n).
6. T (n) = (n log n).

14