3.

Tính dân tộc trong các tác phẩm của Tchaikovsky

3.1. Chất liệu âm nhạc:
- Tchaikovsky, nhà soạn nhạc giao hưởng vĩ đại đầu tiên của Nga, chỉ hiếm khi
sử dụng chất liệu dân gian trong âm nhạc cho dàn nhạc lớn của mình (bản giao
hưởng thứ hai và thứ tư sử dụng các bài hát dân gian), nhưng các bài hát, nhạc
piano và nhạc thính phòng của ông có đầy đủ các ví dụ.
- Các tác phẩm của ông vào cuối những năm 1860 và đầu thập niên 70 cho thấy
mối quan hệ khác biệt với âm nhạc của nhóm các nhà soạn nhạc dân tộc ở St.
Petersburg, cả trong cách xử lý với bài hát dân gian và hòa âm của họ bắt
nguồn từ một sự liên kết chung với Mikhail Glinka, "cha đẻ" của một phong
cách dân tộc Nga.

 Tchaikovsky sử dụng chất liệu âm nhạc dân gian của Nga và xử lý dân ca
Nga theo một lối hoàn toàn khác với “nhóm 5 người” (link:
http://www.kennedy-center.org/artist/C3651)

- Ông sử dụng chất liệu âm nhạc dân gian Slav vào trong các tác phẩm của mình.

Symphony No.2 “Little Russian”

Chương I, Tchaikovsky sử dụng biến thể của giai điệu dân ca Ukraine “Down by
Mother Volga”

Chương IV, Tchaikovsky sử dụng giai điệu dân ca Ukraine “The Cranes” – tạm dịch
“Cái cần cẩu” (Nguồn: http://en.tchaikovsky-research.net/pages/Symphony_No._2)
https://www.youtube.com/watch?v=rxyN1GHMatM (từ 26:05)
https://www.youtube.com/watch?v=oyWPG_afJTQ (The Crane)
Hình 1 Trích đoạn chương IV, Giao hưởng số 1 của Tchaikovsky

Ở String Quartet No.2 (Tứ tấu dây số 2), Tchaikovsky sử dụng hoà âm của Nga
với giai điệu của Nauy (ở những nốt âm dẫn).

Tiếp đến là ở Overture 1812, chủ đề của một trận chiến vĩ đại là rõ ràng trong
bản overture này, với nhiều động cơ võ thuật. Tiếng súng đại bác khét tiếng
trong đêm chung kết chắc chắn là dấu hiệu của một trận chiến, nhưng có một
vài nơi khác trong tác phẩm thể hiện ảnh hưởng dân tộc và quân sự. Chủ đề của
một trận chiến vĩ đại là rõ ràng trong bản overture này, tiếng súng đại bác khét
tiếng trong phần kết của tác phẩm chắc chắn là dấu hiệu của một trận chiến,
nhưng có một vài nơi khác trong tác phẩm thể hiện ảnh hưởng dân tộc và quân
sự. Phần đầu của tác phẩm là bản chuyển thể của một bài thánh ca phụng vụ
Chính thống Nga, cầu nguyện cho sự giải thoát khỏi quân đội xâm lược. Trong
các phiên bản sau của 1812 Overture, một dàn hợp xướng hát bằng tiếng Nga
đã được thêm vào phần này để phản ánh tốt hơn chất lượng giống như lời cầu
nguyện của nó. Xuyên suốt tác phẩm, La Marseillaise, chủ đề quốc ca Pháp, có
thể được nghe thấy len lỏi qua các giữa các kết cấu của tác phẩm, đề cập đến
 trận chiến sắp xảy ra. Tại phần cuối của tác phẩm, La Marseillaise xuất hiện
một lần nữa, nhưng lần này nó được tham gia bởi Bozhe, Tsarya khrani! (Thần
cứu Sa hoàng!), Quốc ca Nga. Hai quoata của quốc ca đại diện cho hai lực
lượng đối lập trên chiến trường. Ngoài ra, bài thánh ca phụng vụ Nga được
trích dẫn vào đầu năm 1812 Overture trở lại trong đêm chung kết như một bài
quốc ca chiến thắng.

Hình 2 Phân tích Overture 1812, nguồn: https://pages.stolaf.edu/wp-content/uploads/sites/305/2014/05/timeline.png

Nhìn chung, âm nhạc của Tchaikovsky sử dụng nhiều những yếu tố dân gian,
cụ thể là sử dụng âm nhạc dân gian của Slav kết hợp với nhiều yếu tố âm nhạc
dân gian khác của châu Âu, việc sử dụng các yếu tố âm nhạc dân gian này như
là một chất liệu để Tchaikovsky sáng tác và đưa vào trong các tác phẩm của
mình, đồng thời thể hiện tính dân tộc rõ nét của ông thông qua việc sử dụng
nhiều chất liệu của dân tộc mình với sự kết hợp với kỹ thuật sáng tác phương
Tây đã tạo nên một nhạc sỹ theo chủ nghĩa dân tộc mang nền nghệ thuật Nga ra
toàn thế giới