Basit Eşitsizlik

∼ Isınma Hareketleri ∼

1 Uygun eşleştirmeleri yapınız.

I. 1 < x < 2 a) (1, 2)
II. 2 ≤ x < 3 b) (3, 4]
III. 3 < x ≤ 4 c)
2 3
IV. x < 5
d) [6, ∞)
V. 6 ≤ x
e)
5

2 Uygun eşleştirmeleri yapınız.

 Bir aralıkta kaç tane tam sayı vardır?

I. 23 < x ≤ 40 a) 37 – 15 = 22 (Bir tane eşitlik)

II. 15 ≤ x < 37 b) 40 – 23 = 17 (Bir tane eşitlik)
III. 12 < x < 28 c) 28 – 12 – 1 = 15 (Eşitlik hiç yok)
IV. 19 ≤ x ≤ 39 d) 39 – 19 + 1 = 21 (İki tane eşitlik)

3 Uygun eşleştirmeleri yapınız.

I. a > 1 a) a+3>4
b) b –1 > 1
II. b > 2
c) 5c > 15
III. c > 3
d
IV. d > 4 d) >2
2
e) –2e < –10 "–" ile çapar ya da bölersek
4
V. e > 5
f
VI. f > 6 f) < –2 eşitsizlik yön değiştirir.
–3

4 Aşağıda verilenleri inceleyiniz.

 x ve y tam sayılardır.
2<x≤7
3<y<6
I. 2x + y en çok kaçtır? x = 7, y = 5 olsun, 2.7 + 5 = 19

II. x + 3y en az kaçtır? x = 3, y = 4 olsun, 3 + 3.4 = 15

III. 2x – y en çok kaçtır? Önünde "–" olanı ters düşünürüz. x = 7 ama y = 4 olsun, 2.7 – 4 = 10

IV. x – 3y en az kaçtır? x = 3 ama y = 5 olsun, 3 – 3.5 = –12

110
 Basit Eşitsizlik
∼ Isınma Hareketleri ∼

5 Aşağıda verilenleri inceleyiniz.

 x ve y gerçek sayılardır.
4<x≤8
2≤y<5

I. 3x + 2y hangi aralıktadır?

3 / 4 < x ≤ 8 * Aynı yöne bakan eşitsizlikler toplanabilir.

2 / 2 ≤ y < 5

12 < 3x ≤ 24
+ 4 ≤ 2y < 10

16 < 3x + 2y < 34
II. 3x – 2y hangi aralıktadır?
3 / 4 < x ≤ 8
–2/ 2 ≤ y < 5

12 < 3x ≤ 24 12 < 3x ≤ 24
– 4 ≥ –2y > –10 4 –10 < –2y ≤ –4 * Aynı yöne bakması için sınırları yer değiştiririz.

2 < 3x – 2y ≤ 20
III. x.y hangi aralıktadır?
* Sınırları tek tek çarpıp çıkan cevaplardan en küçük ve en büyüğünü alırız.

4.2 =
8 4.5 = 20 8.2 = 16 8.5 = 40
en küçük en büyük
8 < x.y < 40

6 Aşağıda verilenleri inceleyiniz.

–1 0 1
a = –2 1 1 a=2
a=– a=
2
a =4 2 2 a2 = 4
1 1
a3 = –8 a2 = a2 = a3 = 8
4 4
> >
1 1
3
a <a<a 2 a3 = – a3 = a < a2 < a3
8 8
> >
a < a3 < a2 a3 < a2 < a

7 Aşağıda verilenleri inceleyiniz.

I. –2 < x < 3 → –8 < x3 < 27 (Sırayla tek kuvvet alabiliriz.)

II. 3 < a < 4 → 9 < a2 < 16 (Çift kuvvet alırken sonuçlara dikkat edip önce küçük, sonra büyük yazılmalı.)

III. –2 < b < –1 → 1 < b2 < 4

IV. –4 < c < 2 → 0 ≤ c2 < 16 (c = 0 olabilir mi? O zaman c2 = 0 en küçük değerdir!)

1) I. a II. c III. b IV. e V. d  2) I. b II. a III. c IV. d  3) I. a II. b III. c IV. d V. e IV. f

111
 Basit Eşitsizlik
∼ Isınma Hareketleri ∼

1 2x + 4 ≤ 11 – x 5 x – 5 ≤ 81

eşitsizliğini sağlayan kaç tane x doğal sayı değeri 2x > 14

vardır?
olduğuna göre, x in alabileceği kaç farklı tam sayı
değeri vardır?

x x–1
2 3
+
2
>4

olduğuna göre, en küçük x tam sayı değeri kaç-

tır? 6 3 < 2x + 11 ≤ 21

olduğuna göre, x in alabileceği tam sayı değerle-

rinin toplamı kaçtır?
Sistematik Matematik

3 a ve b birer tam sayıdır.

–2a > –14

b
<4
–3
olduğuna göre, a – b farkı en çok kaçtır? 7 3x – 1 < 20 < 2x + 12

olduğuna göre, x sayısı hangi aralıktadır?

3
4 • a .b > 0
a
• <0 8 • 7 ≤ x ≤ 77
c3
• x = 2y + 1
• b2.c > 0
olduğuna göre, y kaç farklı tam sayı değeri alabi-
olduğuna göre, sırasıyla a, b ve c nin işaretleri lir?
nelerdir?

1) 3 2) 6 3) 19 4) –, –, + 5) 79 6) 9 7) (4, 7) 8) 36

112
 Basit Eşitsizlik
∼ Isınma Hareketleri ∼

9 x bir tam sayıdır. 13 4<x≤5

–7 < x < 12 –2 ≤ y ≤ 3

olduğuna göre, 4x + 3 ifadesinin alabileceği en olduğuna göre, 2x – y ifadesi hangi aralıktadır?

büyük değer kaçtır?

10 x bir gerçek sayıdır. 14 –5 ≤ x ≤ 6

–7 < x < 12
–6 ≤ y < 3
olduğuna göre, 4x + 3 ifadesinin alabileceği en
olduğuna göre, x.y çarpımı hangi aralıktadır?
büyük tam sayı değeri kaçtır?
Sistematik Matematik

11 a ve b birer tam sayıdır.

3<a<7
15 x < x3 < x2
–3 < b < 8
eşitsizliğini sağlayan x hangi aralıktadır?
olduğuna göre, 3a + 2b ifadesinin alabileceği en
büyük değer kaçtır?

12 3<a<7 16 –2 < a < 1

–3 < b < 8 –4 < b < –2

olduğuna göre, 3a + 2b ifadesinin alabileceği en olduğuna göre, a3 + b2 ifadesinin alabileceği tam

büyük tam sayı değeri kaçtır? sayı değerlerinin toplamı kaçtır?

9) 47 10) 50 11) 32 12) 36 13) (5, 12] 14) [–36, 30] 15) (–1, 0) 16) 108

113
 Test
1 Basit Eşitsizlik

1. 7 < x ≤ 18 5. x + 7 < 13

olduğuna göre, x in çözüm aralığı nedir? eşitsizliğini sağlayan x doğal sayıları kaç tanedir?

A) (7, 18) B) [8, 18) C) (7, 18] A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9

D) [7, 18) E) [7, 18]

6. 2x – 5 ≥ 3

eşitsizliğinin çözüm aralığının sayı doğrusunda

gösterimi nedir?

2. x < –1 A)
3 5

olduğuna göre, x in çözüm aralığı nedir?
B)
A) (–∞, –2] B) (–∞, –1) C) (–∞, –1] 3 5

D) (–∞, 0) E) (–∞, 1)
C)
4

D)
Sistematik Matematik

4

E)
4

3. 17 < x ≤ 45

olduğuna göre, x in alabileceği kaç farklı tam sayı

değeri vardır? 7. 3x – (x + 1) < 11 + x

A) 27 B) 28 C) 29 D) 30 E) 31 eşitsizliğini sağlayan kaç tane x doğal sayı değeri

vardır?

A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13

4. –17 < x ≤ 18 8. 4x – (x – 4) > 2(x – 1) – 1

olduğuna göre, x in alabileceği tam sayı değerleri eşitsizliğini sağlayan kaç tane x negatif tam sayı
toplamı kaçtır? değeri vardır?

A) 17 B) 18 C) 32 D) 34 E) 35 A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9

114
 Test
Basit Eşitsizlik 1

9. –2 (x – 1) + x – 5 ≤ 3x + 1 13. 2x – 8 > 0

eşitsizliğinin en geniş çözüm aralığı nedir? x+1<9

A) [–1, ∞) B) (–1, ∞) C) [0, ∞) olduğuna göre, x in alabileceği kaç farklı tam sayı
D) (1, ∞) E) [–1, 1) değeri vardır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

10. 3x + 10 < 4(x + 1) – x

eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden han- x–1

14. x+ ≥5
gisidir? (Eşitsizlik hiçbir zaman sağlanmaz ise ne olur?) 2

A) (–1, 1] B) [–1, 0) C) [0, 1) olduğuna göre, en küçük x tam sayı değeri kaç-
tır?
D) [0, 2] E) ∅
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
Sistematik Matematik

11. 2(x + 1) – x < 7 + x

x x–1
15. + <1
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden han- 2 3
gisidir? (Eşitsizlik her zaman sağlanır ise ne olur?) olduğuna göre, en büyük x tam sayı değeri kaç-
A) (–1, 1] B) [–1, 0] C) (1, 2] tır?

D) [1, 2) E) R A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4

x
12. ≤4 x x+2 3
2 16. – >
8 4 2
–x + 4 < 1
olduğuna göre, en büyük x tam sayı değeri kaç-
olduğuna göre, x in alabileceği tam sayı değerle-
tır?
rinin toplamı kaçtır?
A) –15 B) –16 C) –17 D) –18 E) –19
A) 24 B) 26 C) 28 D) 30 E) 32

C-B-B-E  B-D-D-B  A-E-E-D  C-A-B-C

115
 Test
2 Basit Eşitsizlik

1. –5 < 2x – 9 ≤ 3 x–a
5. 1 ≤ <3
2
eşitsizliğinin çözüm aralığının sayı doğrusunda
gösterimi nedir? eşitsizliğini sağlayan x için en geniş çözüm aralı-
ğı [7, 11) olduğuna göre, a kaçtır?
A)
1 5 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

B)
2 6

C)
3 6

D)
3 7

6. 2x – 3 ≤ 9 < 4x + 5
E)
3 7
olduğuna göre, x in tam sayı değerleri toplamı
kaçtır?

A) 17 B) 18 C) 19 D) 20 E) 22

1 3x – 1 2
2. < <
6 12 3
Sistematik Matematik

olduğuna göre, x tam sayı değeri kaçtır?

A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4

7. x + 10 < 2x – 1 < x + 17

olduğuna göre, x in alabileceği kaç farklı tam sayı

değeri vardır?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
x+1
3. –5 ≤ <1
–2
olduğuna göre, x in kaç farklı tam sayı değeri
vardır?

A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13

x2 + 5
8. <0
1 x+2 2 x–4
4. < ≤
5 –15 3 olduğuna göre, x sayısı hangi aralıktadır?
olduğuna göre, x in en geniş çözüm aralığı nedir? (Payın daima "+" olduğuna dikkat et.)

A) [–12, –5) B) [–12, –5] C) [–12, –6] A) (–∞, 4) B) (–∞, 4] C) (0, 4)

D) (–11, –5] E) (–11, –6] D) [0, 4) E) (–5, 4)

116
 Test
Basit Eşitsizlik 2

9. x pozitif tam sayı ve 13. a ve x gerçek sayılardır.

x–2 2 x
> a= ve
x+3 3 5

olduğuna göre, x in alabileceği en küçük değer 0,2 < a < 0,8

kaçtır? (İçler-dışlar yapılabilir mi, neden?) olduğuna göre, x hangi aralıktadır?
A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15 A) [1, 4) B) (1, 4) C) [2, 4)
D) [2, 5) E) [2, 3]

14. –13< a ≤ 17 ve

a = 2b + 1
1 1 1
10. < ≤ olduğuna göre, b tam sayı değerleri toplamı kaç-
5 x–2 2
tır?
olduğuna göre, x in tam sayı değerleri toplamı
A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16
kaçtır? (Hepsini ters döndürsek...)

A) 14 B) 15 C) 16 D) 17 E) 18

15. a.b3 < 0

Sistematik Matematik

2
b.c > 0

a5.c > 0

olduğuna göre, sırasıyla a, b, c nin işaretleri ne-

dir?
1 2
11. < <1
A) –, –, – B) –, –, + C) –, +, –
7 x+1

olduğuna göre, x in kaç farklı tam sayı değeri D) +, +, – E) +, –, –

vardır?

A) 15 B) 14 C) 13 D) 12 E) 11

16.
f

a b c d

Yukarıdaki tabloda ok yönlerinde sayılar küçülmekte-

12. 3 < x < 8 ve x = y + 2 dir.

olduğuna göre, y nin kaç farklı tam sayı değeri Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
vardır? A) a > c > e B) b > c > f C) c > e > f
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 D) b > e > c E) d > e > f

B-C-D-A  E-D-C-A  C-B-E-D  B-D-C-D

117
 Test
3 Basit Eşitsizlik

1. a+1=b=c–2 5. a < b < 13

olduğuna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi olduğuna göre, a nın alabileceği en büyük tam
doğrudur? sayı değeri kaçtır?

A) a < b < c B) a < c < b C) c < a < b A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14

D) c < b < a E) b < a < c

2. a, b ve c sayma sayılarıdır.
3a = 4b ve b = 3c 6. a ve b negatif tam sayılardır.
olduğuna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi –18 < a < b
doğrudur?
olduğuna göre, a + b toplamı en az kaçtır?
A) a < b < c B) b < c < a C) c < b < a
A) –34 B) –33 C) –32 D) –31 E) –30
D) a < c < b E) b < a < c

3. a, b ve c gerçek sayılardır.
Sistematik Matematik

a.b = 300
7. m ve n pozitif tam sayılardır.
b.c = 400
1 1 1
< <
a.c = 500 4 m n
olduğuna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi olduğuna göre, m + n toplamının alabileceği kaç
doğrudur? farklı değer vardır?

A) a < b < c B) b < a < c C) c < a < b A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

D) a < c < b E) b < c < a

4. Bilgi: a ve b birer gerçek sayı olmak üzere, a – b

negatif ise, a sayısı b sayısından küçüktür.
8. Temel kızı Fadime Nur'a oyuncak alacaktır.
Aşağıdakilerden hangisi bu kuralı örneklendir-
mektedir? I. oyuncak: 4a ¨ dir.

A) 2 – 4 = –2 ise 2 < 4 tür. II. oyuncak: a + 12 ¨ dir.

B) 1 – 3 = –2 ise –2 < 1 dir. I. oyuncak daha pahalı ise a için aşağıdakilerden

C) –3 + 5 = 2 ise –3 < 5 tir. hangisi kesinlikle doğrudur?

D) 0 – (–2) = 2 ise –2 < 0 dır. A) a < 2 B) a > 5 C) a > 4

E) 4 – 6 = –2 ise –2 < 4 tür. D) a < 4 E) 1 < a < 2

118
 Test
Basit Eşitsizlik 3

9. Bir satıcı a ¨ ye aldığı bir malı b ¨ ye satmaktadır. 13. 2<x≤5

b = 120 – 2a –5 < y < 1

eşitliği için satıcı kâr ettiğine göre, en büyük a olduğuna göre, 3x + 2y ifadesinin en küçük tam
tam sayı değeri kaçtır? sayı değeri kaçtır?

A) 38 B) 39 C) 40 D) 41 E) 42 A) –3 B) –2 C) –1 D) 0 E) 1

14. a ve b tam sayılardır.

10. x bir tam sayıdır. 1<a≤5

–2 < x < 5 –1 ≤ b < 3

olduğuna göre, 3x + 1 ifadesi en çok kaçtır? olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlış-
tır?
A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15
A) a + b en az 1 dir.
B) a + b en çok 7 dir.
C) a.b en çok 10 dur.
D) a – b en çok 5 tir.
Sistematik Matematik

E) a – b en az 0 dır.

11. x bir gerçek sayıdır.

–2 < x < 5

olduğuna göre, 3x + 1 ifadesinin en büyük tam 15. 3<x≤7

sayı değeri kaçtır?
–2 ≤ y < 1
A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15
olduğuna göre, x – y farkı hangi aralıktadır?

A) (2, 9) B) [2, 9) C) (2, 9]

D) [3, 9] E) [3, 10]

12. x ve y tam sayılardır.

16. –3 < x ≤ 4
2<x≤5
–5 ≤ y < 2
–5 < y < 1
olduğuna göre, x.y çarpımı hangi aralıktadır?
olduğuna göre, 3x + 2y ifadesi en az kaçtır?
A) [–20, 15) B) [–20, 14] C) (–6, 8)
A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4
D) (–6, 15) E) (8, 15)

A-C-B-A  C-B-C-C  B-C-E-B  A-D-C-A

119
 Test
4 Basit Eşitsizlik

1. x < x2 < x3 5. a<b<0

olduğuna göre, x aşağıdakilerden hangisi olabi- olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi kesinlik-
lir? le pozitiftir?
1
A) –5 B) –1 C) 0 D) E) 3 A) a + b B) a – b C) b – a
2 2 2
D) a + b E) a + b

6. a<0<b<c

2. a2 < a olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi kesinlik-

le negatiftir?
olduğuna göre, a aşağıdakilerden hangisi olabi-
lir? A) a + b B) 2b – c C) a + b + c
1 1 D) b – a E) a – c
A) –3 B) – C) 0 D) E) 4
3 2
Sistematik Matematik

7. 0<x<y

olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi doğru-

dur?
3. –1 < a < 0 1 1 x–y
A) x.y < 0 B) < C) >0
x y x
olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi doğru-
dur? x+y y–x
D) > 1 E) <0
2 3 3 2
y y
A) a < a < a B) a < a < a
2 3
C) a < a < a D) a3 < a < a2
E) a3 < a2 < a

8. I. Bir eşitsizliğin iki tarafına aynı sayı eklenir ya da

çıkarılırsa eşitsizlik bozulmaz.
II. Bir eşitsizliğin iki tarafı aynı pozitif sayı ile çarpılır
ya da bölünürse eşitsizlik bozulmaz.
III. Bir eşitsizliğin iki tarafı aynı negatif sayı ile çarpı-
4. a bir gerçek sayıdır.
lır ya da bölünürse eşitsizlik yön değiştirir.
a2 < a ve b = 4a + 1 Yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri
olduğuna göre, b kaç farklı tam sayı değeri alabi- doğrudur?
lir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 D) II ve III E) I, II ve III

120
 Test
Basit Eşitsizlik 4

9. a<b 13. a<b<0

olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlış- olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi doğru-
tır? dur?
1 1
A) a + 3 < b + 3 B) a – 2 < b – 2 A) a – b > 0 B) a + b > 0 C) >
a b
a b
C) 5a < 5b D) < D) a.b < 0 E) b – a < 0
4 4
E) –2a < – 2b

14. a<0<b
10. a < b ve x.a > x.b olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlış-
olduğuna göre, x aşağıdakilerden hangisi olabi- tır?
lir? A) a.b < 0 B) a – b < 0 C) 2b – a > 0
1 2
A) –3 B) 0 C) D) 1 E) 2 D) a > 0 E) a.b > 0
2
Sistematik Matematik

11. a, b ve c gerçek sayılardır. 15. –1 < a < 0 < b < 1

c > 0 ve c < b – a olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlış-

tır?
olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi her za-
man doğrudur? A) a2 < a B) a2 > 0 C) a.b < 0
2 3
A) b < a B) a < b C) c < a D) b < b E) a < 0

D) a > 0 E) b < 0

16. I. 2 < a < 3 ise 4 < a2 < 9 dur.

12. 0<a<b
II. –4 < b < –1 ise 1 < b2 < 16 dır.
olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlış-
III. –3 < c < 2 ise 0 ≤ c2 < 9 dur.
tır?
IV. –3 < d < 2 ise –27 < d3 < 8 dir.
a 1 1
A) a + b > 0 B) < 1 C) >
b a b Yukarıda verilenlerden kaç tanesi doğrudur?

D) a – b > 0 E) a.b > 0 A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4

E-D-B-B  C-E-D-E  E-A-B-D  C-E-A-E

121