(123doc) - Tinh-He-Thanh-Chiu-Keo-Nen-Dung-Tam

5/30/2015
TRƯỜNG ĐẠI HỌC XÂY DỰNG Bộ môn Cầu và Công trình ngầm

Website: http://www.nuce.edu.vn Website: http://bomoncau.tk/
PHƯƠNG PHÁP SỐ
TRONG TÍNH TOÁN KẾT CẤU
TS. NGUYỄN NGỌC TUYỂN
Website môn học: http://phuongphapso.tk/
Link dự phòng: https://sites.google.com/site/tuyennguyenngoc/courses‐in‐
vietnamese/phuong‐phap‐so‐trong‐tinh‐toan‐ket‐cau
Hà Nội, 5‐2015
CHƯƠNG II
Tính hệ thanh chịu kéo nén đúng tâm

(Phần tử thanh dàn ‐ Truss)
43
1
5/30/2015
Nội dung chương 2
• 2.1. Bài toán lò xo
• 2.2. Phần tử thanh dàn trong một trục tọa độ (1D)
• 2.3. Phần tử thanh dàn trong hệ tọa độ phẳng (2D)
• 2.4. Phần tử thanh dàn trong hệ tọa độ không gian (3D)
44
2.1. Bài toán lò xo
• (1). Hệ có một lò xo
– Xét một lò xo có độ cứng K O x
– Coi lò xo là một phần tử có 2 1 2

nút ở đầu được ký hiệu là nút i fi fj
và nút j. ui
i j
uj
– Giả sử cần tìm quan hệ giữa

chuyển vị nút ui & uj với các lực
nút fi & fj.
=> Tách riêng 2 trường hợp sau:
45
2
5/30/2015
Bài toán lò xo (t.theo)

O x
– Trường hợp (a): cố định tại nút i
i j
 f j a  K  u j a  f j a  K  u j a f ja
 a  a f ia
 fi   f j  f i   K  u j
a a
u ia u ja
– Trường hợp (b): cố định tại nút j

 fi  K  ui  f i  K  ui
b b b b i j
 b  b f ib f jb
 fi   f j  f j   K  ui
b b
u ib u jb
– Áp dụng nguyên lý chồng chất lực:
 fi  fi a  fi b   K  u j a  K  ui b i j
 fi fj
 f j  f j  f j  K  u j  K  ui
a b a b
ui uj
46

O x
– Do ui = uia + uib = 0 + uib = uib
i j
và uj = uja + ujb = uja + 0 = uja
f ia f ja
nên có thể viết lại hệ như sau:
u ia u ja
 fi  K  ui  K  u j

 f j   K  ui  K  u j
i j
f jb
– Như vậy, quan hệ giữa lực nút f ib
và chuyển vị nút có thể được u ib u jb
viết dưới dạng ma trận như sau:
K  K   ui   fi  i j
 K   
 K  u j   f j  fi fj
ui uj
47
3
5/30/2015
• (2). Hệ có nhiều lò xo
– Xét hệ gồm có 2 lò xo A và B có độ cứng lần lượt là K1 và K2
chịu các lực tại nút như hình vẽ:
F1 1 2
1 2 3 F3
O x
F2 U3
U1 U2
f i1 1 f j1 f i2 2 f j2
1 2 2 3
i j i j
u i1 u j1 u i2 u j2
– Lò xo A được gọi là phần tử 1; lò xo B được gọi là phần tử 2;

mỗi phần tử có 2 nút (tại đầu i và j của phần tử) .
48
– Ký hiệu tổng thể cho cả hệ:

• Toàn hệ có 3 nút được đánh số: 1, 2 và 3 1 2
F 3 F3
• Véc tơ chuyển vị nút: {U} = {U1, U2, U3}T 1 1 2
• Véc tơ lực nút: {F} = {F1, F2, F3}T U1 F2 U U3

2
– Ký hiệu địa phương cho từng phần tử:

• Mỗi phần tử có 2 nút được ký hiệu là i và j
• Véc tơ chuyển vị nút của phần tử thứ “e” là : {ue} = {uie, uje}T
• Véc tơ lực nút của phần tử thứ “e” là : {fe} = {fie, fje}T
f i1 1 f j1 f i2 2 f j2
1 2 2 3
i j i j
u i1 u j1 u i2 u j2
49
4
5/30/2015

– Quan hệ giữa véc tơ lực nút và véc
f i1 1 f j1
tơ chuyển vị nút trong phần tử 1: 1 2
i j
 K1  K1   ui1   fi1 
 K    u i1 u j1
 1 K1  u j1   f j1 
• Chú ý: ui1 = U1 và uj1 = U2
– Quan hệ giữa véc tơ lực nút và véc

tơ chuyển vị nút trong phần tử 2:
f i2 2 f j2
2 3
 K2  K 2   ui 2   fi 2 
 K   
 2 K 2  u j 2   f j 2  i j
u i2 u j2
• Chú ý: ui2 = U2 và uj2 = U3

50
– Quan hệ giữa lực nút và chuyển vị nút 1

f i1 1 2 f j1
của phần tử 1 theo hệ tọa độ tổng thể:
i j
 K1  K1 0  U1   f i
1
 u i1 u j1
 K    
 1 K1 0  U 2    f j
1
 (a)
 0 0 0  U 3   0 

– Quan hệ giữa lực nút và chuyển vị nút

của phần tử 2 theo hệ tọa độ tổng thể:
f i2 2 f j2
0 0 0  U1   0  2 3
0 K    
 2  K 2  U 2    fi 2  (b) i j
K 2  U 3   f j 2 
u j2
0  K 2
u i2
51
5
5/30/2015
– Kết hợp hệ phương trình (a) và (b) được hệ phương trình cân

bằng của cả hệ lò xo (c):
 K1  K1 0  U1   fi1 
    
  K1 K1  K 2 K 2  U 2    f j1  fi 2  (c)
 0 K2 K 2  U 3   f j 2 
 F1   fi 
1
U1 
     
F    F2    f j1  fi 2 
– Chú ý rằng: và U   U 2 
F   f 2  U 
 3  j   3
=> Hệ phương trình (c) có thể viết ngắn gọn thành:

[K]{U} = {F}
52
– Phương trình cân bằng của toàn hệ lò xo:

[K]{U} = {F}
 K1  K1 0
trong đó:  K     K1 K1  K 2 K 2 
 0 K2 K 2 
[K] được gọi là ma trận độ cứng của cả hệ được xây dựng từ

ma trận độ cứng của các phần tử.
[K] = ma trận độ cứng tổng thể.
53
6
5/30/2015
2.2. Phần tử thanh dàn trong trục tọa độ
• Định nghĩa: phần tử thanh dàn là phần tử thanh chỉ chịu

lực dọc trục (kéo hoặc nén đúng tâm).
– Xét một thanh lăng trụ tiết diện không đổi
x
O
i A, E j
fi fj
ui uj
• Chiều dài phần tử: L L
• Diện tích tiết diện: A
• Mô đun đàn hồi: E
• Chuyển vị: u = u(x)
• Biến dạng: ε = ε(x)
• Ứng suất: σ = σ(x)
54
Phần tử thanh dàn trong trục tọa độ (t.theo)

• Lựa chọn hàm xấp xỉ và xác định ma trận các hàm dạng
x
– Mọi điểm trên phần tử chỉ O
i A, E j
tồn tại chuyển vị theo
fi fj
phương của trục x là u(x);
ui uj
L
– Nếu chọn hàm xấp xỉ tuyến tính thì phần tử có 2 nút và số bậc
tự do của phần tử là 2, do đó số phần tử của véc tơ tham số
{a} cũng là 2. Ta chọn đa thức xấp xỉ như sau:
u(x) = a1 + a2x với 0 ≤ x ≤ L
a 
u x   1 x   1  = [P(x)] {a}
a2 
55
7
5/30/2015

– Véc tơ chuyển vị nút của x u x   a1  a2 x
O
phần tử: i A, E j
fi fj
ui uj
{q}e = {q1 , q2}eT = {ui , uj}eT L
– Thực hiện đồng nhất hàm chuyển vị tại các chuyển vị nút:
u (tại nút i)  u x 0   a1  1 0   a1   q1 

        
u (tại nút j)
 u x  L   a1  a2 L  1 L  a2   q2 e
 Aa  qe
 1 0
 a   A qe Với:  A   1 1 
1 1

 L L
56

– Hàm chuyển vị có thể được viết lại như sau
a 
u x   1 x   1    P  x   a   P  x    A qe   N  x   qe
1
a2 
trong đó, [N]e được gọi là ma trận các hàm dạng của phần tử :
 1 0
 x  x
 N e   P x    A  1 x   1 1   1     N1  x  N 2  x  
1
 
  L  L  
 L L
– Đến đây ta có thể biểu diễn đa thức xấp xỉ chuyển vị dọc trục
theo các chuyển vị nút phần tử như sau:
 x x   q1   x x
u  x    N e qe  1       1   q1  q2
 L  L  q2 e  L  L
57
8
5/30/2015

– Biểu đồ các hàm dạng và biểu đồ chuyển vị của phần tử:
 x
2
 x x
N1  x   1   u  x    N i  x   qi  1   q1  q2
 L i 1  L L
x
N2  x  
L
u  x
N1  q1
y N1  x  N2  x  y
q2
1 q1 N 2  q2
x x
Biểu đồ N1 và N2 Biểu đồ của u(x)
58

• Định luật Hooke cho bài toán 1 chiều (1‐D)
– Quan hệ giữa ứng suất và biến dạng:
  E
Trong đó,  có thể được xác định dựa trên quan hệ giữa
chuyển vị và biến dạng:
du
 x
dx O
i A, E j
fi fj
ui uj
L
59
9
5/30/2015
• Xác định ma trận độ cứng (Phương pháp 1)

– Chuyển vị u biến đổi tuyến tính dọc theo trục thanh và chuyển
vị của 1 điểm bất kỳ thuộc phần tử là:
 x x
u  x   1   ui  u j
 L L
– Biến dạng được tính như sau:
u j  ui 
 
L L
– Ứng suất được tính theo biến dạng:
E
  E 
L
60
– Ứng suất trong thanh dàn còn được tính theo lực dọc F:
F

A
– Do đó:
E F AE
  F   K
L A L
AE
K
trong đó: là độ cứng của thanh dàn.
L
 Như vậy, thanh dàn làm việc giống như một lò xo có độ cứng K
61
10
5/30/2015
– Khi đó, quan hệ giữa lực nút và chuyển vị nút của phần tử

thanh dàn cũng tương tự như phần tử lò xo, tức là:
x
K  K   ui   fi  O
 K   
K  u j   f j 
i A, E j
 fi fj
ui uj
L
Hoặc viết cách khác như sau:
AE  1 1  ui   fi 
  
L  1 1  u j   f j 
62
• Xác định ma trận độ cứng (Phương pháp 2)

– Chuyển vị u biến đổi tuyến tính dọc theo trục thanh và chuyển
vị của 1 điểm bất kỳ thuộc phần tử là:
 ui   x  x
u  x    N     1   ui  u j
u j   L  L
– Ma trận các hàm dạng:
 x
 N   1 
x

 L L 
– Biến dạng là đạo hàm của chuyển vị theo biến x
du  d   ui   1 1   ui   ui 
  x   N        B   
dx  dx  u j   L L  u j  u j 
63
11
5/30/2015
– Ma trận [B] được gọi là ma trận tính biến dạng

d N   d   x  x  1 1 1
 B      1       1 1
dx  dx   L  L   L L  L
– Ứng suất trong phần tử

 ui 
  x   E  x   E  B   
u j
– Xét thế năng biến dạng trong phần tử :
1 1
U  e  e dV   u  B  E  B udV
T T T
Ve
2 Ve
2
64

 
hay : U  1 uT   B T E  B dV  u
2  V 
 e 
– Xét công của các lực nút

1 1 1
W fi ui  f j u j  u  f 
T
2 2 2
– Theo định luật bảo toàn năng lượng: U = W, do đó
1   1
u    B  E  B dV  u  u  f 
T T T
2  Ve  2
65
12
5/30/2015

 
nên:   B T E  B dV  u   f 
 V 
hay:  K e u   f 
 e 
1
– Vậy ma trận độ cứng của phần tử là:  B   1 1
L
 K e    B  E  B  dV
T
Ve
1  1 1 1  1
L L
 K e      1 1    1 1 dx
L2  1 
E Adx AE
0
L1 L 0
AE  1 1
 K e 
L  1 1 
66
• Ví dụ 2.1.
Cho các thanh dàn làm từ vật liệu có mô đun đàn hồi E
– Thanh dàn 1 có chiều dài 2L, diện tích tiết diện A
– Thanh dàn 2 có chiều dài L, diện tích tiết diện 2A
– Lực P tác dụng tại nút số 2.
Tìm ứng suất trong các thanh dàn 1 và 2 nếu biết:
1 A, E 2 2A, E
E = 200000MPa
P A = 100mm2
1 2 3 L = 1000mm
2L L
P = 100000N
67
13
5/30/2015
68
69
14
5/30/2015
70
71
15
5/30/2015
• Ví dụ 2.2.
1 A, E 2 2A, E
E = 200000MPa
P A = 100mm2
1 2 3 L = 1000mm
2L L
P = 100000N
72
73
16
5/30/2015
74
75
17
5/30/2015
76
77
18
5/30/2015
• Ví dụ 2.3.
E = 200000MPa
1 A, E 2 2A, E
A = 100mm2
P L = 1000mm
1 2 3 P = 100000N
2L L ∆ ∆ = 5mm
78
A, E 2A, E
Lời giải cho ví dụ 2.3. 1 2
Phân tích bài toán P

1 2 3
như sau: 2L L ∆
– Tăng dần giá trị của
lực P từ 0 lên đến 100000N.
– Ban đầu khi P chưa lớn, nút 3 của phần tử 2 chưa chạm vào

gối phải, hệ làm việc giống như trong ví dụ 2.2.
• Khi tăng P lên đến giá trị P1=50000N, nút 3 của phần tử 2 bắt
đầu chạm vào gối phải. Ứng suất giai đoạn 1 trong các phần tử
như sau:
σ1_gđ1 = 500MPa và σ2_gđ1 = 0MPa
79
19
5/30/2015
– Tiếp tục tăng P 1 A, E 2 2A, E
cho đến giá trị P

P2 = 100000N, 1 2 3
2L L ∆
hệ làm việc giống
bài toán của ví dụ 2.1.
• Ứng suất giai đoạn 2 trong các phần tử như sau
σ1_gđ2 = 100MPa và σ2_gđ2 = ‐200MPa
– Sau cùng ứng suất tích lũy trong các phần tử (khi lực P đạt tới
giá trị P2 = 100000N) là tổng ứng suất của cả 2 giai đoạn:
σ1 = σ1_gđ1 + σ1_gđ2 = 600MPa và
σ2 = σ2_gđ1 + σ2_gđ2 = ‐200MPa
80
Các ký hiệu địa phương
– Hệ trục tọa độ địa phương: o123

– Các chuyển vị “Nút i" theo hệ 2
i i i
tọa độ địa phương u 1 ; u 2 ; u 3
– Các lực tác dụng tại “Nút i” của 3
phần tử theo hệ tọa độ địa

1
phương: fi1 ; fi2 ; fi3
– Ma trận độ cứng của phần tử
theo hệ tọa độ địa phương: [k]
– Véc tơ chuyển vị nút tại “Nút j” của phần tử: {uj}
– Véc tơ lực nút tại “Nút j” của phần tử: {fj}
– Véc tơ chuyển vị nút của phần tử: {u}
– Véc tơ lực nút của phần tử: {f}
81
20
5/30/2015
Các ký hiệu tổng thể
– Hệ trục tọa độ tổng thể: OXYZ

– Các chuyển vị “Nút n" theo hệ tọa độ tổng thể bao gồm: UnX ;
UnY ; UnZ
– Các lực tác dụng tại “Nút n” theo hệ tọa độ tổng thể gồm: FnX ;
FnY ; FnZ
– Ma trận độ cứng của phần tử theo hệ
tọa độ tổng thể: [K] 1
– Véc tơ chuyển vị nút của “Nút n” : {Un} j
– Véc tơ lực nút của “Nút n” : {Fn} Y
– Véc tơ chuyển vị nút của phần tử: {U}

– Véc tơ lực nút của phần tử: {F} O
i X
Z
82
Các ký hiệu tổng thể (t.theo)
– Ma trận độ cứng tổng thể của cả hệ kết cấu chưa kể tới điều
kiện biên: [Ks]
– Véc tơ chuyển vị nút tổng thể của cả hệ kết cấu chưa kể tới
điều kiện biên: {Us}
– Véc tơ lực nút tổng thể của cả hệ kết cấu chưa kể tới điều kiện
biên: {Fs}
– Ma trận độ cứng tổng thể của cả hệ kết cấu đã kể tới điều kiện
biên: [Ko]
– Véc tơ chuyển vị nút tổng thể của cả hệ kết cấu đã kể tới điều
kiện biên: {Uo}
– Véc tơ lực nút tổng thể của cả hệ kết cấu đã kể tới điều kiện
biên: {Fo}
83
21
5/30/2015
2.3. Phần tử thanh dàn trong hệ tọa độ phẳng
• Phần tử thanh dàn trong không gian 2 chiều (2‐D)

– Xét nút i
Hệ tọa độ Hệ tọa độ
địa phương tổng thể
1, 2 X, Y UiY

Y UiX
ui1 , ui2 UiX , UiY
Nút có 1 bậc Nút có 2 bậc X

O
tự do tự do
– Chú ý là trong “hệ tọa độ địa phương”, chuyển vị nút theo

“phương 2” là ui2 không ảnh hưởng tới nội lực của thanh dàn.
84
Phần tử thanh dàn – truss (t.theo)

– Xét chuyển vị tại nút i ta có:
 u1i  U Xi cos   U Yi sin 

 i
u2  U X sin   U Y cos 
i i
Y UiY
UiX
Nếu đặt l = cosθ và m = sinθ thì các
chuyển vị theo hệ tọa độ địa phương X
O
có thể được viết như sau:
U Xi 
u  l m  i 
i
1
U Y  u1i   l m  U Xi 
hoặc:  i   i 
U i  u2    m l  U Y 
u2i    m l   Xi 
U Y    Ui
hoặc: ui  T
85
22
5/30/2015
– Tương tự, xét chuyển vị tại nút j ta có quan hệ
 u1j  U Xj cos   U Yj sin 

 j
u2  U X sin   U Y cos 
j j
UjY
UjX
u j   l m  U Xj 
hoặc:  1j     
u2   m l  U Yj 
hoặc:  Uj
uj  T

trong đó, được
T gọi là ma trận chuyển
   l m
T  m l 
 
86

– Chuyển vị của 2 nút (i và j) của phần tử thanh theo hệ tọa độ
địa phương có thể được viết như sau:
 u1i   l m 0 0  U Xi 
 i   
 u2    m l 0 0  U Yi 
 j  
u1   0 0 l m  U Xj 
u2j   0 0 m l  U Yj 
T  0
hoặc: u  TU trong đó T 

 0 T 
– Tương tự công thức chuyển cho lực nút từ “hệ tọa độ tổng
thể” sang “hệ tọa độ địa phương” như sau:
f  TF
87
23
5/30/2015

– Quan hệ giữa chuyển vị nút và lực nút trong hệ tọa độ địa
phương: o
1
EA  1 1  u1i   f1i  i j
  
L  1 1  u1j   f1 j 
fj1
f i1 A , E
ui1 uj1
L
Hoặc có thể viết lại hệ phương trình trên như sau:

 EA i EA j
 L u1  L u1  f1
i

 EA u i  EA u j  f j
 L 1 L 1 1
 EA i EA j
 L u1  0  u2  L u1  0  u2  f1
i j i

0  u1  0  u2  0  u1  0  u2  0
i i j j
hoặc:  PT(*)
 EA u i  0  u i  EA u j  0  u j  f j
 L 1 2
L
1 2 1

0  u1  0  u2  0  u1  0  u2  0
i i j j
88

Như vậy, quan hệ giữa chuyển vị nút và lực nút trong hệ tọa độ
địa phương: o
1
j i
EA  1 1  u1   f1 
i i fj1

   
f i1 A , E
L  1 1  u1j   f1 j 
ui1 uj1
L
Có thể được viết lại dựa trên hệ phương trình PT(*) như sau:
1 0 1 0   u1i   f1i 
    
EA  0 0 0 0  u2i   0 
 j j
L  1 0 1 0  u1   f1 
 
0 0 0 0  u2j   0 
hoặc: k u  f
89
24
5/30/2015

u  TU
Do: và f  T  F như đã phân tích ở phần trên
phương trình k u  f có thể viết lại thành: kTU  TF
Nếu nhân cả 2 vế của phương trình kTU  TF với ma trận

chuyển trí của ma trận T là ma trận TT (và chú ý rằng: TT T = I
là một ma trận đơn vị) ta được phương trình mới như sau:
TT kTU  TT TF  TT kTU  F
Hay: K U  F
trong đó K  TT kT gọi là ma trận độ cứng của phần tử
thanh dàn theo hệ tọa độ tổng thể.
90

– Ma trận độ cứng [K] theo tọa độ tổng thể được tính như sau:
U Xi U Yi U Xj U Yj
 l2 lm l 2lm  U Xi
 
EA  lm m2 lm m 2  U Yi
K  TT kT 
L  l 2 lm l2 lm  U Xj
 
 lm  m
2
lm m2  U Yj
trong đó, l và m là các cosin chỉ

phương được tính như sau:
X j  Xi UiY
l  cos   Y UiX
L
Y j  Yi
m  sin  
L O
X
91
25
5/30/2015

– Biến dạng trong phần tử thanh dàn được tính dựa trên chuyển
vị nút trong hệ tọa độ địa phương như sau:
o
1
u u
j
1i
u  i i j
 1
  1 1  
1 1
j f i1 A , E
fj1
L L u  1
ui1
L
uj1
Có thể tính theo chuyển vị nút

 u1i   l m  U Xi 
trong hệ tọa độ tổng thể:  i  i 
u 2    m l  U Y 
u1j   l m  U Xj 
U Xi   j    j
  u 2    m l  U Y 
1  l m 0 0  U Yi 
   1 1   j 
L 0 0 l m  U X 
U Yj 
92

=> Biến dạng trong phần tử theo chuyển vị nút trong hệ tọa độ
tổng thể:
U Xi 
 i
1 U 
   l m l m  Yj 
L U X 
U Yj 
– Ứng suất trong thanh dàn được tính theo biến dạng:
  E
U Xi 
 i
E U 
  E   l m l m   Yj 
L U X 
U Y 
j
93
26
5/30/2015

3
• Ví dụ 2.4.
Cho hệ dàn phẳng như hình vẽ P2
2
– Thanh dàn 1 và 2 có cùng chiều P1
dài L, diện tích tiết diện A và mô Y 2
1
đun đàn hồi của vật liệu E.
– Lực P1 và P2 tác dụng tại nút số 2. X
1
Tìm chuyển vị tại nút 2 và tìm ứng suất trong mỗi thanh dàn nếu
biết:
E = 200000MPa P1 = 10000N
A = 100mm2 P2 = 30000N
L = 1000mm
94
95
27
5/30/2015
96
97
28
5/30/2015
98
99
29
5/30/2015
100
101
30
5/30/2015
• Bài tập 2.1.

P 2
Cho hệ dàn phẳng như hình vẽ
2 3
– Thanh dàn 1 và 2 có cùng chiều
dài L, diện tích tiết diện A. L 1
– Thanh dàn 3 có chiều dài L 2 3
và diện tích tiết diện là A 2 1
– Lực P tác dụng tại nút số 2. X
Yêu cầu: E = 200000MPa

1. Tìm các chuyển vị nút và các phản A = 600mm2
lực tại nút. L = 1000mm
2. Tìm ứng suất trong mỗi thanh dàn? P = 10000N
102
2.4. Phần tử thanh dàn không gian
• Phần tử thanh dàn trong không gian 3 chiều (3‐D)

– Xét một thanh dàn trong hệ tọa độ tổng thể OXYZ
– Mỗi nút thuộc phần tử có 3 bậc tự do là 3 chuyển vị thành

phần theo 3 phương X, Y và Z
– Véc tơ chuyển vị phần tử trong hệ tọa độ tổng thể: 1
{U} = {UiX, UiY, UiZ, UjX, UjY, UjZ,}T j
Y
– Trong hệ tọa độ địa phương o123
(trục 1 là trục phần tử nối i và j), véc tơ
O
chuyển vị: i X
{u} = {ui1, uj1}T
Z
103
31
5/30/2015
Phần tử thanh dàn không gian (t.theo)
– Quan hệ giữa {u} và {U} thông qua ma trận biến đổi [T]

{u} = [T] {U}
 l m n 0 0 0
với T    
0 0 0 l m n 
trong đó: l, m và n là các cosin chỉ phương của đường nối nút i
và j trong hệ tọa độ tổng thể OXYZ
X j  Xi Y j  Yi Z j  Zi
l ; m ; n
L L L
X  X i   Y j  Yi    Z j  Z i 
2 2 2
L j
104

• Véc tơ chuyển vị nút trong hệ tọa độ địa phương:
{u} = {ui1, uj1}T
• Véc tơ chuyển vị nút trong hệ tọa độ tổng thể:

{U} = {UiX, UiY, UiZ, UjX, UjY, UjZ,}T
• Ma trận biến đổi [T] :

 l m n 0 0 0
T    
0 0 0 l m n  U Xi 
 i 
U Y 
Vậy:
u1   l m n 0 0 0  U Zi 
i
u  T U  hay:  j   j 

u1  0 0 0 l m n  U X 
U j 
 Y
U Zj 
105
32
5/30/2015

– Tương tự, quan hệ giữa {f} và {F} như sau:  FXi 
 i
 FY 
 f1   l m n 0 0 0   FZi 
 f   T F 
i
hay:  j   j
 f1  0 0 0 l m n   FX 
F j 
 Y
 FZj 
Trong đó:
• Véc tơ lực nút trong hệ tọa độ địa phương:

{f} = {fi1, fj1}T
• Véc tơ lực nút trong hệ tọa độ tổng thể:
{F} = {FiX, FiY, FiZ, FjX, FjY, FjZ,}T
• Ma trận biến đổi [T] :
 l m n 0 0 0
T    
0 0 0 l m n 
106
– Tìm ma trận độ cứng phần tử trong hệ tọa độ tổng thể [K]
• Xét phương trình cân bằng của phần tử trong hệ tọa độ địa phương
 k u   f 
• Do u  T U  và  f   T F 
• Vậy nên:
  k T U   T F 


 T   k T U   T  T  F  
T T
   K   T   k T 
T

 T   k T U    F 
T

107
33
5/30/2015

Vậy: ma trận độ cứng phần tử trong hệ tọa độ tổng thể [K] được tính từ
ma trận độ cứng địa phương [k]
[K] = [T]T [k] [T]
l 2 lm ln l 2 lm ln 
 
 m2 mn lm m 2 mn 
AE  n2 ln  nm n 2 
hay: K    
L  l2 lm ln 
 m2 mn 
 Đối xứng 
 n 2 
108
34

(123doc) - Tinh-He-Thanh-Chiu-Keo-Nen-Dung-Tam

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

(123doc) - Tinh-He-Thanh-Chiu-Keo-Nen-Dung-Tam

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

5/30/2015

TRƯỜNG ĐẠI HỌC XÂY DỰNG Bộ môn Cầu và Công trình ngầm

Tính hệ thanh chịu kéo nén đúng tâm

• 2.2. Phần tử thanh dàn trong một trục tọa độ (1D)

• 2.3. Phần tử thanh dàn trong hệ tọa độ phẳng (2D)

• 2.4. Phần tử thanh dàn trong hệ tọa độ không gian (3D)

– Coi lò xo là một phần tử có 2 1 2

– Giả sử cần tìm quan hệ giữa

=> Tách riêng 2 trường hợp sau:

Bài toán lò xo (t.theo)

– Trường hợp (b): cố định tại nút j

– Áp dụng nguyên lý chồng chất lực:

Bài toán lò xo (t.theo)

và chuyển vị nút có thể được u ib u jb

viết dưới dạng ma trận như sau:

Bài toán lò xo (t.theo)

– Lò xo A được gọi là phần tử 1; lò xo B được gọi là phần tử 2;

Bài toán lò xo (t.theo)

– Ký hiệu tổng thể cho cả hệ:

• Véc tơ lực nút: {F} = {F1, F2, F3}T U1 F2 U U3

– Ký hiệu địa phương cho từng phần tử:

Bài toán lò xo (t.theo)

• Chú ý: ui1 = U1 và uj1 = U2

– Quan hệ giữa véc tơ lực nút và véc

• Chú ý: ui2 = U2 và uj2 = U3

Bài toán lò xo (t.theo)

– Quan hệ giữa lực nút và chuyển vị nút 1

– Quan hệ giữa lực nút và chuyển vị nút

Bài toán lò xo (t.theo)

– Kết hợp hệ phương trình (a) và (b) được hệ phương trình cân

=> Hệ phương trình (c) có thể viết ngắn gọn thành:

Bài toán lò xo (t.theo)

– Phương trình cân bằng của toàn hệ lò xo:

[K] được gọi là ma trận độ cứng của cả hệ được xây dựng từ

[K] = ma trận độ cứng tổng thể.

2.2. Phần tử thanh dàn trong trục tọa độ

• Định nghĩa: phần tử thanh dàn là phần tử thanh chỉ chịu

Phần tử thanh dàn trong trục tọa độ (t.theo)

Phần tử thanh dàn trong trục tọa độ (t.theo)

u (tại nút i)  u x 0   a1  1 0   a1   q1 

Phần tử thanh dàn trong trục tọa độ (t.theo)

Phần tử thanh dàn trong trục tọa độ (t.theo)

Biểu đồ N1 và N2 Biểu đồ của u(x)

Phần tử thanh dàn trong trục tọa độ (t.theo)

Phần tử thanh dàn trong trục tọa độ (t.theo)

• Xác định ma trận độ cứng (Phương pháp 1)

Phần tử thanh dàn trong trục tọa độ (t.theo)

Phần tử thanh dàn trong trục tọa độ (t.theo)

– Khi đó, quan hệ giữa lực nút và chuyển vị nút của phần tử

Hoặc viết cách khác như sau:

Phần tử thanh dàn trong trục tọa độ (t.theo)

• Xác định ma trận độ cứng (Phương pháp 2)

Phần tử thanh dàn trong trục tọa độ (t.theo)

– Ma trận [B] được gọi là ma trận tính biến dạng

– Ứng suất trong phần tử

– Xét thế năng biến dạng trong phần tử :

Phần tử thanh dàn trong trục tọa độ (t.theo)

– Xét công của các lực nút

– Theo định luật bảo toàn năng lượng: U = W, do đó

Phần tử thanh dàn trong trục tọa độ (t.theo)

Phần tử thanh dàn trong trục tọa độ (t.theo)

Phần tử thanh dàn trong trục tọa độ (t.theo)

Phần tử thanh dàn trong trục tọa độ (t.theo)