EPLAN Proffessional

I. EĞİTİM KİTABI

HOTLINE : 212.676 52 48/49

@N
EPL@ : eplan@mertbilgi.com.tr
GENEL KULLANIM VE EĞİTİM KİTAPÇIĞI HAKKINDA...

BÖLÜM 1- EPLAN’A GİRİŞ

1.1 EPLAN için gerekli teknik donanım ..........................................................................

1.2 EPLAN 5.30 windows kurulumu................................................................................
1.3 EPLAN Dizin yapısı......................................................................................................
1.4 EPLAN Ana Menü .......................................................................................................

BÖLÜM 2- EPLAN'DA TASARIM

2.1 Proje İşlemleri

Yeni proje yaratma..............................................................................................

Yeni dizin yaratma...............................................................................................
Proje kopyalama...................................................................................................
Proje silme.............................................................................................................
Projeyi yeniden isimlendirme...............................................................................
Proje bilgilerini düzenleme...................................................................................
Diğer sürücülerdeki projeleri kullanma..............................................................

2.2 Grafik işlemler

Grafik sayfaya giriş

Sayfa İşlemleri
Yeni sayfa yaratma
Sayfa açma
Kaydetme
Sayfa kopyalama
Sayfa numaralandırma
Yedek sayfaların okunması
Sayfa silme
Önceki ve sonraki sayfalar
Sayfa özellikleri
Sayfa yazdırma

Sembol yerleştirme
Sembol bilgilerini düzenleme
Kaydırma, kopyalama, Silme işlemleri
Klavye tuşları ile hızlı ulaşım
Zoom işlemi
Serbest grafik komutları, serbest grafiklerin düzenlenmesi
Potansiyel oklar
Cihaz kutusu
Klemens kullanımı
Text
Kablo ve damar tanımlama
T parçalarının mantığı

2.3 Otomatik İşlemler

Otomatik işlem öncesi veritabanı üretimi, güncelleştirilmesi (Convert işlemi)

Otomatik sembol ve klemens numaralandırma
Otomatik kablo numaralandırma

Otomatik Planlar
Klemens planı
Sahada klemens bağlama planı
Kablo planı
Klemens listesi
Kablo listesi
Malzeme listesi
Cihaz listesi
Kapak sayfası
İçindekiler sayfası
 Makro Üretilmesi ve Kullanımı
Makro kullanımı
Sütun makrosu yaratma
Sayfa makrosu yaratma
Pencere makrosu yaratma

Çapraz referanslar
Kontak-Kontaktörler arasındaki çapraz referanslar
Kontaktör tip tanımlaması
Motor koruma şalterine yardımcı kontak kullanımı
Enversör kontak kullanımı
Çapraz referansların silinmesi, tekrar üretilmesi

Yeni Kablo tipi yaratma

Yeni malzeme bilgisi yaratma
Yeni kontaktör tipi yaratma

Sembol İşemleri
Yeni sembol yaratma
Varolan bir sembolün açısını yaratma
Varolan bir sembolün tekrar düzenlenmesi
Sembol import-export yöntemi

BÖLÜM 3- PARAMETRE PROGRAMI

Kenar antedi seçimi
T parçalarının görünüşünü değiştirme
Kontaktör referans tablolarının kaydırılması
Grafik text büyüklüklerini değiştirme
Kablo bilgileri
Standart Kablo tanım harfi
Standart Kablo ayıracı
Standart kablo tipi seçme
Standart kablo damar adedi belirleme
Standart kablo kesidi belirleme
Sadece şemada kullanıcı tanımlı kabloların üretilmesi
Kontaktör tip dosyası seçimi
Otomatik plan formlarının seçimi
İçindekiler sayfası form seçimi
Sembol dosyası seçimi
Otomatik kaydetme
Son çalışılan projeler
Bağlantı ucu listesi
Tarih ve saat formatı ayarları
Grafik renklerini değiştirme
Sayfa yedek parametreleri

EPLAN ®
Eplan firmasının tescilli markasıdır.
MS-DOS ® / Windows ® / Windows NT ®
Microsoft firmasının tescilli markalarıdır.
AutoCAD Autodesk firmasının tescilli markasıdır.
GENEL KULLANIM VE EĞİTİM KİTAPÇIĞI HAKKINDA...

Değerli kullanıcılar,

öncelikle EPLAN gibi güçlü bir sistemi tercih ettiğiniz için içten teşekkürlerimizi sunarız.

Bu kitapçık Mert Bilgi İşlem tarafından başlangıç seviyesindeki EPLAN-1 eğitimini alan kullanıcıları için
hazırlanmıştır. Kullanıcıya bir elektrik projesinin başlangıcından sonuna kadar giden tüm safhaları çok fazla
detaya girmeden anlatmaya çalışmıştır. Kitapçık temel giriş niteliği taşıması ve sistemin kullanıcıya çok fazla
alternatif tanıması nedeniyle tüm parametrelerin denenmesi veya ilgili menülerin tüm detaylarının verilmesi
mümkün olmamıştır. Eğitim kitapçığımızın haricinde verilen kullanıcı kılavuzunda (User Guide) programa ilişkin
tüm detayları bulmanız mümkün olacaktır. Kullanıcı kılavuzunda bulunan tüm konulara programınızın içinde de
F1 tuşu ile ulaşmanız mümkündür.

Program bilgisayarınızın paralel portuna (LPT1) takılan yazılım koruması (dongle, key lock, hardlock) sayesinde
çalışır. Şayet yazılım korumanız takılı değil ise programa girmeniz mümkün olmayacaktır.
EPLAN 32 bit mimarisi ile size kullanımda Windows’un tüm temel özelliklerini (sağ mouse tuşu ile kopyalama,
kaydırma, sol mouse tuşuyla tut-sürükle v.b.) kullanma imkanı veriyor. Sağ mouse tuşu bulunduğunuz menüye
göre size değişik kısa yollar sunacaktır. Başınız sıkıştığında sağ mouse tuşuna basabilirsiniz.

Kullanım esnasında ortaya çıkacak sorularınızı yazılı olarak şirketimize bildirirseniz, vereceğimiz cevaplarla
elinizde bir arşiv oluşacak ve size daha sağlıklı hizmet verebileceğiz. Böylece önemli ve güzel bir kuralı da
işletmiş olacağız: YAPTIĞINI YAZ, YAZDIĞINI YAP.

Kitapçığımızla ilgili düzeltilmesini, eklenmesini istediğiniz konuları bize yazılı olarak bildirirseniz mutlaka
değerlendirmeye alıp sizlere daha iyi hizmet sunma imkanı bulacağız. Şimdiden yardımlarınız için teşekkürler.

1
BÖLÜM 1 – Eplan’a giriş

1.1 Eplan için gerekli teknik donanım

Olması gerekli olan donanım;

Donanım Minimum Tavsiye edilen Optimum
CPU Pentium II 300 MHz Pentium III 500 MHz Pentium IV 1000 MHz
RAM 64 MB 128 MB 256 MB
Harddisk 500 MB 2 GB 4 GB
Grafik Kartı 8 MB 16 MB 32 MB
Monitör 17’’ 17’’ (+21’’)* 21’’ (+21’’)*
* = Optimum

İşletim sistemi olarak Windows NT, 95, 98, 2000 ve XP sistemlerinde kullanılabilir. Yukarıda anılan değerler
haricinde 14’’ veya 15’’ monitörlede programı kullanma imkanı vardır. Biz kullanımın en verimli ve rahat
olacağını düşündüğümüz, tecrübeler sonucunda ortaya çıkan sonuçlar doğrultusunda donanım özelliklerini
belirledik. Dolayısıyla tavsiye edilen değerlere sahip bir donanımla programı daha hızlı ve verimli
kullanabilirsiniz.

1.2 Eplan 5.30 windows kurulumu

EPLAN CD’nizi CD sürücünüze yerleştirdikten sonra Setup.exe dosyasını çalıştırın. İlk önce gelecek menü dil
seçimidir. Dil seçimi yapıldıktan sonra gelen pencere Next + Okey ile geçilecektir. Aşağıdaki satırların bulunduğu
pencere tarif edildiği gibi doldurulması gerekir.

KENNUNG = PC1
KUNDEN_ KENNUNG = Firmanızın 3 harfli kısaltılmış ismi (ABC, XYZ gibi)
STATIONS _NUMMER = 001
Şayet aynı ağ üzerinde birden fazla makinaya kurulum yapıyorsanız PC1 ve 001 değerlerini her makinada bir
(PC2, 002 / PC3, 003 v.b.) artırmalısınız.

Ardından programın yükleneceği sürücüyü (C, D v.b.) seçin. Komple yükleme penceresi onaylandıktan sonra
yükleme tipini gösteren pencerede standart (typical) seçeneğini onaylayın.

Yükleme işlemi bittikten sonra bilgisayarınızı kapatıp-açın. Programa ilk girişinizde proje seçimi yaparken sizden
bir şifre istenecek. Bu bizim tarafımızdan verilen harf, rakam ve çeşitli karakterlerin kombinasyonundan oluşan bir
şifre olacaktır. Bu şifreyi bir kereye mahsus olmak üzere girip çalışmanıza başlayabilirsiniz.

Bu lisans numarasını (örneğin; C:\EPLAN4\O\KDK\W00252AS.LİC) şeklinde kayıt edecektir.

Bunların dışında bazen PC1, 001 gibi değerleri girmenize rağmen ilgili dosya içerisinde (EPLAN4/O/KDK/PC1.
APD) bu isimleri XYZ olarak, sürücü isminide farklı bir isim olarak kaydedebilir. Yapmanız gereken PC1.APD
dosyasını Notepad veya Wordpad ile açıp içindeki tüm XYZ’leri kendi dizin isminize(kurulum sırasında
KUNDEN KENNUNG alanının karşısına yazdığınız), sürücü isminide olması gereken sürücü ismi ile değiştirip
dosyayı kaydetmenizdir.
1.4 Eplan dizin yapısı

Program kurulduğu sürücü içerisinde EPLAN4 genel dizini altında toplanır.

540 dizini: Bu dizin içerisinde programın çalıştırılabilir (*.exe) dosyaları

bulunur. Burada Epl6000.exe isimli dosya EPLAN programının Ana
Menüsünü çalıştıran programdır. 530 dizini altında görünen SM ismindeki
dizin içerisinde programda dil modülleri bulunur. SM içerisinde dil modülleri
yine dizinler ile ayrılmıştır. Burada E içerisinde İngilizce dil modülleri
bulunur. Lisansınızın izin verdiği dil dosyaları buraya yükleyip programı o
dilde çalıştırma imkanınız vardır.

DXF: EPLAN içerisinde yapılan bir çizimin AutoCAD formatı olan DXF
formatında kaydetmek istediğimizde kaydedileceği yer bu dizindir.

F: Bu dizin içerisinde EPLAN içerisinde yapılan ekstra işler için kullanılan

modül dosyaları ve formlar bulunmaktadır.

L: Bu dizin içerisinde EPLAN'da kullanılan malzeme veritabanı dosyaları

bulunmaktadır.
Resim 1-EPLAN dizin
yapısı M: Bu dizinde EPLAN kurulumunda hazır olarak gelen ve kullanıcının
kaydetmiş olduğu tüm makro dosyaları bulunur.

N: Bu dizin içerisinde projede kullanılan genel dosyalar bulunmaktadır. Bunlardan bazıları; kenar antedleri,
formlar, sembol dosyaları, parametre dosyaları, kontaktör tip dosyaları... vb.

O: O dizini içerisinde programın parametre dosyaları bulunmaktadır. Programa ait yapılan parametre ayarları bu
dizin içerisindeki ilgili parametre dosyalarına kaydedilir.

P: EPLAN'da çizilen projeler bu dizin içerisinde bulunmaktadır. Projelerin Windows ortamındaki görünüşü dizin
şeklindedir. EPLAN programının proje olduğunu ayırt edebilmesi için isminin sonunda “.P” uzantısı
bulunmaktadır.

EPLAN projesi birden fazla dosyadan oluşmaktadır. Bunların büyük çoğunluğu projeye yardımcı olacak
dosyalardır. Projeyi oluşturan 5 ana dosya isimleri şunlardır;

EDOC_PRJ.CUM
PROJEKT.PPD
SEITEN.DAT
SEITEN.IDX
SEITEN.SPL

Bu 5 ana dosya haricinde proje dizini içerisinde bulunan tüm dosyalar yardımcı dosyalardır ve projede çalışma
esnasında programın otomatik yarattığı dosyalardır.
1.4 Eplan ana menü

Kurulum tamamlandıktan sonra EPLAN; kısayol tuşu olan Epl6000.exe dosyası (EPLAN4\530\EPL6000.EXE)
veya Start\Programs\EPLAN\Eplan5.30 satırı yardımıyla çalıştırılır.

Programın açılışı Şekil 1.1’de görülen Ana Menü’den olacaktır.

Resim 2-EPLAN Ana menüsü

Ana Menü yardımıyla programın ileride açıklanacak tüm özelliklerini uygulamak mümkün olacaktır. Program
açıldığı zaman karşılaşılacak ilk menü olan Ana Menü’nün sol üst köşesindeki (EPLAN 5.30) yazısı kullanılan
EPLAN versiyonunu, [D:\...\WUP\DEMO_E], üzerinde bulunulan sürücü ve kullanılan projeyi , sol alt köşede
görülen yazı (durum çubuğu), üzerinde bulunulan menünün açıklamasını, sağ alt köşede KDK / PC3 / 003
sırasıyla; kullanıcı firma kodunu, kullanıcı kodunu, istasyon numarasını göstermektedir. Bulunulan menülerde
daha fazla bilgi için F1 tuşuna basarak yardım almak mümkündür. F1 tuşu programın bütün menülerinde yardım
fonksiyonu görevini taşır. Menülerde altlarında çizgi bulunan harfler o menüye ait kısa yol tuşudur. İlgili harf
tuşlandığında onay tuşuna gerek kalmaksızın istediğiniz menüye girebilirsiniz.
BÖLÜM 2- EPLAN'DA TASARIM

2.1 Proje işlemleri

Resim 3-Proje işlemlerine giriş

Yukarıdaki Şekil 2.1’de de gösterildiği gibi Ana menüden Project −> Select, create, copy project menülerine
girdiğinizde veya araç çubuğundan proje ikonuna tıklandığında denetim penceresine (Şekil 2.1.1)
ulaşırız.

Resim 4-Proje denetim penceresi

2.1.1--Yeni Proje yaratma

Bu pencereden New butonuna tıklayarak, sağ mouse tuşu ile New −> Project seçeneğine girerek ya da Ctrl + N
klavye kısayolunu kullanarak yeni bir proje yaratabiliriz. Proje isminin, tipinin ve numaralandırma formatının
sorulduğu pencerede ki bilgileri isteğiniz doğrultusunda doldurabilirsiniz. Proje ismi maksimum 8 karakter olabilir.
Proje tipi; bir elektrik şeması çizecekseniz Schematic, yeni bir sembol üretecekseniz Symbol, yeni bir form
ekleyecekseniz Form project olmalıdır. Numaralandırma formatı şayet DIN normuna uygun bir çalışma
yapmayacaksanız verilen değerlerle çalışmanıza devam edebilirsiniz.

Bu pencereyi onayladıktan sonra yeni

açılacak pencerede sizden kullanacağınız
PPD dosyasını seçmenizi isteyecektir. Bu
dosyada program içinde kullanacağınız
antetler, formlar, sembol dosyalarının
isimleri vardır. Bu dosyanın seçilmesi ile
içerisindeki seçenekler otomatik olarak
yaratılan projenin parametrelerine atanır.
Yani projenin parametreleri bu dosya
içerisindekilere göre otomatik olarak
seçilir. Bu konu eğitim sırasında ayrıntılı
olarak verilmektedir. İlk başlangıçta
Eplan.ppd dosyasını seçerek çalışmaya
devam edebilirsiniz.

Bundan sonra program proje denetim

penceresine gelir. Burada yarattığınız
projeyi görebilirsiniz ve projenizin
özelliklerini (Project properties, projelerin
sağ tarafındaki alan) girebilirsiniz. Burada
Resim 5-Yeni proje yaratma penceresi projenin çizim numarası, açıklaması, proje
sorumlusu gibi birçok bilgiyi girebilirsiniz.
Burada gireceğiniz bilgiler seçime göre kapak ve kenar antedinde görünecek bilgilerdir.

Resim 6-Parametre dosyası seçimi

Burada proje bilgilelerini girdikten sonra Save butonuna tıklayarak burada girmiş olduğunuz bilgileri
kaydedebilirsiniz. Bundan sonra yapacağınız işlem projeyi seçmek olacaktır. Projenizin üstüne gidip tek tıklama ile
seçin ve ardından OK tıkladığınızda projenizi seçmiş ve artık bu projede çalışıyor olacaksınız. Eğer yine bir proje
seçimiyapmak veya yeni bir proje yaratmak isterseniz yine Proje Denetim Penceresine girmeniz gerekmektedir.
2.1.2--Yeni dizin yaratma

Proje Denetim penceresinde sağ klik ile açılan menüden New −> Directory menüsü yardımıyla yeni bir dizin
yaratabilirsiniz. Program yeni dizini New directory ismi ile açar ve ismini düzenlenir halde bırakır. Burada dizin
ismini verip ile kabul edebilirsiniz. Eğer bir dizin ismi verip kabul etmezseniz program bu dizini
yaratmayacaktır.

Resim 7-Yeni dizin yaratma

2.1.3--Proje kopyalama

Proje Denetim penceresinde kopyalama istenilen proje seçildilten sonra butonlardan Copy, sağ klik ile açılan
menüden Copy kullanılabilir. Kopyalama işlemini başlattıktan kopyalamak istediğimiz projeyi nereye ve hangi
isimle kopyalayacağımızı belirttiğimiz Copy the project penceresi gelir. Bu pencerede “Project directory” alanı
projenin kopyalanacağı dizini gösterir. Bu alan manuel olarak da doldurulabilir. Projeyi hangi dizin altına
kopyalanmak istenirse “Project directory” kısmının altındaki dizin yapısından seçim yapılır. Seçim yapıldığında
“Project directory” alanı otomatik olarak seçilen dizinin yolunu gösterir. “Project name” alanından ise kopyalanan
projenin ismini değiştirebiliriz. Projemizi farklı bir sürücüdeki EPLAN dizin yapısına kopyalamak istersek
pencerenin sağında bulunan “Drives” butonuna tıklanır. İşlem yapıldığında EPLAN proje dizini (EPLAN4\P)
bulunan tüm sürücü isimleri dizin yapısında görünür. Buradan başka bir sürücü altına kopyalama işlemi yapılabilir.

Gereken dizin ayarları yapıldıktan sonra OK tıklanır ve proje kopyalanmaya başlanır. Karşınıza gelecek “Copy
project” isimli pencerede üç seçenek bulunur. Bunlar;

All files : Proje dizini içerisindeki tüm dosyaları kopyalar.

Project files : Proje dizini içerisindeki 5 ana dosyayı kopyalar.
Header data : Proje parametreleri ve proje bilgileri kopyalanır. Projenin grafiği kopyalanmaz.

Şeçeneklerden bir tanesi seçildiğinde program projeyi kopyalar ve proje bilgilerini düzenler hale getirir. Burada
proje bilgilerinde düzenleme yapıldıktan sonra Save ile proje bilgileri kaydedilir. Böylece proje kopyalanmış olur.
 Resim 8-Proje kopyalama

2.1.4--Proje silme

Silinmesi istenen proje seçildikten sonra Proje denetim penceresindeki Delete butonundan, proje üzerindeki sap
klik ile açılan menüden Delete veya klavyeden kısayol tuşu olarak Delete kullanılabilir. Silme işlemini
başlattıktan sonra program “Bu proje silinecek. Devam etmek istiyor musunuz?” sorusunu soracaktır. Devam
etmek ve projeyi silmek için Yes butonuna tıklayın. Silmek istemiyorsanız No butonuna tıklayarak silme işlemini
iptal edebilirsiniz.

Resim 9-Proje silme

Dikkat: Windows ortamındaki gibi silinen bir proje Geri dönüşüm kutusuna atılmaz. Silinen proje tamamen silinir.
Bundan sebepten dolayı dikkat etmeniz gerekmektedir.
 2.1.5--Projeyi yeniden isimlendirme

Bir proje ismini değiştirmek, projeyi yeniden isimlendirmek için proje

üzerinde sağ klik ile açılan menüden Rename veya Windows ortamındaki
gibi isminin üzerine tek tıklama yeterlidir. İsim düzenlenir hale geldikten
sonra projenin yeni ismi verilir ve ile kabul edilir.

Resim 10-Projeyi yeniden

isimlendirme

2.1.6--Proje bilgilerini düzenleme

Proje bilgilerinin tekrar düzenlenebilmesi, değiştirilebilmesi için Proje denetim penceresindeki Edit butonuna
tıklamak yeterlidir. Proje bilgileri aktif hale gelir, kullanıcı istediği değişikliklerden sonra proje bilgilerini Save
butonuna tıklayarak kaydedebilir.

2.1.7--Proje çalışma dizinlerini belirleme

Projeniz başka bir kullanıcıdan veya müşteriden geliyorsa, projenizin kullandığı dizin ayarları projenin yaratıldığı
yerdeki dizin ayarlarıdır. Kullandığımız bilgisayarda bu projeyi açabilmek için dizin ayarları EPLAN'ın kullandığı
dizinlere göre ayarlanması gerekir. Bunun için Proje seçim penceresindeki Directories butonuna tıklamanız
gerekir. Tıkladıktan sonra aşağıda gösterilen Directory selection isimli pencere karşınıza gelecektir. Buradaki
seçeneklerden “Project-specific” içerisinde projenin yaratıldığı dizin ayarları bulunmaktadır. “Current” içerisinde
ise bilgisayarınızdaki dizin ayarları bulunmaktadır. Buradan “Current” seçerek projeyi bilgisayarınızdaki
dizinlerden çalışma imkanı bulabilirsiniz. Veya “Project-specific” içerisindeki seçeneklerde bulunan
butona tıklanarak kendi dizinlerinizi projeye seçme imkanı vardır.

Resim 11-Dizin seçimleri

2.1.8--Diğer sürücülerdeki projeleri kullanma

Birden fazla sabit disk sürücünüzde EPLAN var ise, bir EPLAN programı çalışırken diğer sürücüdeki projelerde
çalışabilir, bu projeleri kopyalayabilir, silebilir, ismini değiştirebilir veya bilgilerini düzenleyebilirsiniz. Diğer
sürücülerdeki projelerimizi görebilmek için Proje seçim penceresinin altındaki Drives butonuna tıklamamız
yeterlidir. EPLAN otomatik olarak EPLAN Projesi bulunan tüm sürücüleri gösterir. Ardından diğer sürücülerdeki
projelerde çalışabilirsiniz.

Diğer sürücüdeki EPLAN projesini Proje seçim penceresinde görmek için o sürücüye EPLAN kurulması
gerekmez. Yapılması gereken sadece o sürücüde windows ortamından EPLAN4 dizinini yaratmak ve bu dizin
altında da P dizinini yaratmaktır. Bundan sonra burada çalışabilirsiniz.

Resim 12-Sürücülerle çalışma

2.2--Grafik İşlemler
2.2.1--Grafik sayfaya giriş

Ana Menü −> Project −>Graphics

−> editing,
output veya araç çubuğundan ikonu ile
grafik sayfaya girebilirsiniz.

Yeni bir projenin grafik sayfasına girişte bu

projede sayfa olmadığı için program ilk olarak
yeni sayfa yaratmak mı yoksa başka bir
projeden sayfa kopyalayarak mı başlamak
istediğiniz sorulur. Burada New butonuna tıklayarak
yeni sayfa yaratabiliriz ya da Copy butonuna
tıklayarak sayfa kopyalayarak grafik sayfamıza
girebiliriz. Yeni sayfa yaratma ve sayfa kopyalama
işlemleri bir sonraki bölümde ayrıntılı olarak
anlatılmıştır.

Sayfa İşlemleri

Yeni sayfa yaratma

Grafik sayfada iken Page −> New menüleri yardımı veya

araç çubuğundan ikonu ile yeni sayfa yaratmaya
girebilirsiniz.
(Resim 14) yeni sayfa yaratma komutuna girilebilir.Yeni
sayfa yaratma komutuna girdikten sonra gelen Create page
penceresinin solunda bulunan yapı sayfaların göründüğü
alandır. Burada A Schematic ve Q PLC page tipindeki
sayfalar pembe ikonla, bu sayfa tipleri haricindekilerin
tamamı (otomatik planlar, serbest çizimler) yeşil ikonla
gösterilir. Projede o anda bulunan tüm sayfalar numarası
ile beraber bu yapıda görünür.

Bu pencerede Page alanında yeni yaratılan sayfanın

numarası verilir. Buraya kullanıcı numara verebileceği gibi
programın verdiği otomatik sayfa numarası da kabul
edilebilir. Program otomatik sayfa numarasını, yeni sayfa
yaratmaya girmeden önce bulunduğu sayfadan bir numara
sonrasını alır. Eğer bulunduğu sayfa arada bir sayfa ise alt
sayfa olarak yaratır.
Örneğin; 1. sayfada iken yeni sayfa yaratmaya girilirse ve
sonrasında sayfa yok ise sayfa numarası otomatik 2 atanır.
Eğer 2. sayfa var ise yaratacağımız sayfaya vereceği
otomatik numara 1. sayfanın alt sayfası olur ve numarası
1.1 olur.

Type alanında (Resim 15) yaratılan sayfanın tipi seçilir. Buradaki sayfa tiplerinin birkaçının açıklamaları aşağıda
verilmiştir.

A = Schematic : Bu sayfa tipi elektrik şeması çizmeyi, çapraz referansların otomatik oluşması, cihazlar arası
bağlantıyı otomatik yapan elektrik mantıklı bir sayfa tipidir. PLC haricinde yapılan tüm şema çizimleri (güç
şeması, devre şeması gibi) bu sayfa tipinde yapılır.
B = Free graphics : Tüm serbest çizimler bu sayfa tipinde yapılır.

C = Control panel layout : Bu sayfa tipinde EPLAN içerisinde bulunan yarı otomatik pano yerleşimi yapılır.

E = Title page/cover sheet : Bu tip ile kapak sayfası yaratılır.

K = Terminal diagram : Bu sayfa tipinde klemens planı vardır. Program bu planı otomatik aldığı için normal
proje çiziminde bu sayfa tipini kullanıcının seçmesine gerek kalmayacaktır. Otomatik klemens planı yaratılırken
program bu sayfa tipini otomatik seçiyor.

Resim 15-Sayfa tipleri

N = Interconnect diagram : Programda kablo planı bu sayfa tipinde alınır. Kullanıcının bu sayfa tipini de
seçmesine gerek yoktur. Planı alırken program otomatik sayfa seçimini yapar.

O = Bill of materials : Malzeme listesi alınan sayfadır. Program liste alımı sırasında tipi otomatik seçer.

P = Device list : Cihaz listesi sayfasıdır. Bu sayfa tipi listenin alımı sırasında otomatik seçilir.

Q = PLC pages : PLC çizimi yapabildiğimiz mantıklı sayfa tipidir. Tüm input ve output çizimleri bu sayfa tipinde
yapılır.

R = Terminal strip overview : Klemens listesi sayfasıdır. Program sayfa tipi seçimini listeyi alırken otomatik
yapar.

S = Cable overview : Kablo listesi sayfasıdır. Program sayfa tipi seçimini listeyi alırken otomatik yapar.
Sayfa açma

Grafik sayfada iken Page −> Open menüsü ile veya araç
çubuğundaki ikonu ile sayfa açma komutuna
girebilirsiniz.

Gelen pencereden (Resim 17) istediğiniz sayfayı seçip o

sayfayı açabilirsiniz. Sayfa seçimi yapılan alanda klavyeden
sayfa numarası yazılırsa program otomatik olarak
yazdığınız sayfa eğer var ise seçili duruma gelir.
Böylece seçmek istediğiniz sayfaya hızlı erişim
sağlanabilir.

Resim 16-Sayfa açmaya giriş

Resim 16-Sayfa açma penceresi

Kaydetme

Grafik sayfada iken Page −> Save, Ctrl+S veya F2 klavye kısayolları ile ya da araç çubuğundan ikonu ile
çiziminizi kaydedebilirsiniz.

Sayfa kopyalama

Grafik sayfada iken Page −> Copy menüleri yardımı ile

veya araç çubuğundaki ikonu ile sayfa kopyalama
işlemine girebilirsiniz.

Copy pages penceresine girdikten sonra pencerenin

sağında ve solunda proje sayfalarının göründüğü alanlar
vardır. Burada soldaki Current project, çalıştığınız proje
sayfalarını gösterir. Sağdaki Selected project alanında ise
seçtiğiniz projenin sayfaları görünür. Henüz bir proje
seçimi yapılmadıysa burada çalıştığınız projenin sayfalar
görünür. Selected project alanının yanındaki ikonuna
tıklandığında proje seçimine girebilir.

Proje seçim penceresinde istediğiniz bir projeyi seçerek bu

seçilen proje içine çalıştığınız projeden veya seçtiğiniz
projeden çalıştığınız projeye sayfa kopyalayabilirsiniz.

Kopyalamak istenilen bir veya birden fazla sayfa seçilerek

(birden fazla sayfa seçimi Ctrl veya Shift tuşları ile
yapılabilir) kopyalamak istediğiniz tarafı gösteren
butonunu tıklayarak sayfa kopyalama işlemi başlatılabilir.

Resim 17-Sayfa kopyalamaya giriş

Resim 18-Sayfa kopyalama penceresi

Sayfa kopyalama işlemi başladığında karşınıza gelecek pencere sayfa numaralarına ait penceredir. Eğer tek bir
sayfa kopyalanıyorsa gelen pencerede (Resim 19) Page alanına kopyaladığınız sayfanın numarasını verdikten
sonra OK tıklayarak sayfanızı istediğiniz sayfa numarası ile kopyalayabilirsiniz.

Birden fazla sayfa seçimi var ise gelen pencere daha farklı olur (Resim 20). Burada değişik numaralandırma
seçenekleri vardır ve bunlardan bir tanesini seçerek sayfalarınızı numaralandırabilirsiniz.

Individual prompt: Bu numaralandırma seçeneğini işaretledikten sonra OK ile devam ettiğimizde, EPLAN
sayfaları kopyalarken seçili olan tüm sayfaların numarasını kullanıcıya tek tek sorar.

Retain interval: Bu seçenek ile Startting page alanına bir başlangıç sayfa numarası verilir ve OK tıklanarak
devam edildiğinde program verdiğiniz başlangıç sayfasından itibaren birer atlayarak seçilen sayfaları
numaralandırır ve kopyalar.

Consecutive numbering: Bu numaralandırmada penceredeki Starting page alanına bir başlangıç numarası verilir,
Interval alanına sayfalar arasındaki atlama değeri verilir ve OK tıklanarak devam edildiğinde istediğiniz başlangıç
sayfasından itibaren istediğiniz aralıklarla sayfaları numaralandırarak kopyalar.

Verdiğiniz sayfa numaraları varolan bir sayfa numarası olamaz. Aynı sayfa numarası ile kopyalama yaptığınızda
program bu sayfa numarasının varoladuğu konusunda uyaracaktır. Kopyalama işlemini bitirdikten sonra pencereyi
Close butonuna tıklayarak kapatabilirsiniz.

Resim 19-Kopyalamada sayfa numarası verme

Resim 20-Kopyalamada sayfa numarası verme

 Sayfa numaralandırma

Sayfa numaralandırma işlemine Page −> Rename/Move

menüleri yardımıyla erişelebilir. Sayfa numaralandırma
işleminde bir veya birden fazla sayfa numarasını
değiştirebilir, aynı zamanda sayfa numarası değiştirilmesi
yardımıyla sayfaların yeri de kaydırılabilir.

Sayfa numaralandırma işlemine girdikten sonra karşımıza

gelen Rename/Number pages isimli pencerede Ctrl veya
Shift tuşlarını kullanarak birden fazla sayfa seçilebilir veya
tek sayfa seçerek numaralandırma işlemini yapabiliriz.
Sayfa seçimi yapıldıktan sonra pencerenin altındaki OK
veya Move butonlarına tıklanarak numaralandırma
işlemi başlatılabilir. Bu iki buton arasındaki işlem farkı, OK
tıklandığında program numaralandırma işlemini bitirdikten
sonra pencereyi kapatır ve grafik sayfaya geri döner. Move
tıklandığında ise program numaralandırma işlemini
yaptıktan sonra pencereyi kapatmaz. Böylece birkaç
numaralandırma işlemini tekrar menülere girmeden
yapabilirsiniz.

Numaralandırma işlemine başlandığında eğer tek sayfa

seçili ise (Resim 22) tek sayfa numaralandırmak için pencere
gelir. Burada Page alanına vermek istediğimiz sayfa
numarasını yazar ve OK tıklanır. Böylece seçmiş olduğumuz
Resim 21-Sayfa numaralandırmaya giriş sayfa numaralandırılmış olur.

Resim 22-Sayfa numaralandırma penceresi

 Resim 23-Sayfa numaralandırma

Birden fazla sayfa seçimi var ise gelen pencere daha farklı olur (Resim 24). Burada değişik numaralandırma
seçenekleri vardır ve bunlardan bir tanesini seçerek sayfalarınızı numaralandırabilirsiniz.

Resim 24-Birden fazla sayfa numaralandırma

Individual prompt: Bu numaralandırma seçeneğini işaretledikten sonra OK ile devam ettiğimizde, EPLAN seçili
olan tüm sayfaların numarasını kullanıcıya tek tek sorar.

Retain interval: Bu seçenek ile Startting page alanına bir başlangıç sayfa numarası verilir ve OK tıklanarak
devam edildiğinde program verdiğiniz başlangıç sayfasından itibaren birer atlayarak seçilen sayfaları
numaralandırır.

Consecutive numbering: Bu numaralandırmada penceredeki Starting page alanına bir başlangıç numarası verilir,
Interval alanına sayfalar arasındaki atlama değeri verilir ve OK tıklanarak devam edildiğinde istediğiniz başlangıç
sayfasından itibaren istediğiniz aralıklarla sayfalar numaralandırılır.

Yedek sayfaların okunması

EPLAN her kaydetme işleminde kaydedilen sayfanın bir yedeğini alır. Sayfanın bozulması veya kaybedilmesi gibi
durumlarda bu yedeklerden faydalanarak o sayfanın en son kaydedilmiş hali geri çağırılabilir. Bu işlem için grafik
sayfada iken Page −> Read in backup page menüsüne girilir.

Menüye girdikten sonra ekrana gelen Backup Page isimli pencerede sayfa numarası, sayfa tipi, sayfa açıklaması ve
kaydedildiği tarih yer alır. Pencerenin yanında önizleme penceresi vardır. Burada seçili olan yedek sayfanın
önizlemesi görülebilir. Yedek sayfa sadece boş bir sayfaya yerleştirilebilir. Eğer sayfa boş değil ise EPLAN uyarır.
Alınmak istenen yedek sayfa seçildikten sonra OK tıklanarak sayfaya çağırılabilir.
 Resim 25- Yedek sayfaların okunmasına giriş

Resim 26- Yedek sayfanın çağırılması

Sayfa silme

Sayfa silme işlemine Page −> Delete menüsü yardımıyla

veya araç çubuğundaki ikonu ile giriş yapılır. Gelen
Deleting page isimli pencerede sayfalar görünür. Silmek
istediğiniz bir veya birden fazla sayfayı seçtikten sonra OK
butonuna tıklayarak siler ve grafik sayfaya geri dönersiniz.
Delete butonuna tıklayarak silerseniz, sayfa silme işlemi
bittikten sonra pencere kapanmaz. Yani sayfa silme işlemi
devam eder.

Dikkat: Bir çok kullanıcı sayfa silme işleminde şu hataya

düşmektedir. Sayfa OK butonuna tıklandığında
silinir ve grafik sayfaya dönülür. Delete ise
sayfayı siler ancak sayfa silme penceresinden
çıkılmaz. Sayfanızı Delete ile sildikten sonra OK
ile çıkmayın. Böyle bir durumda hata ile bir sayfa
daha silinebilir.

Resim 28- Sayfa silmeye giriş

Resim 29- Sayfa silme penceresi

Önceki ve sonraki sayfalar

Açık olan sayfadan bir önceki veya bir sonraki sayfayı

açmak için önceki ve sonraki sayfalara erişim menülerini
kullanabilirsiniz. Page −> Previous bir önceki sayfayı
Page −> Next ise bir sonraki sayfayı açmak için kullanılır.
Araç çubuğundaki (previous) veya klavyeden Page
Up klavye kısayolunu önceki sayfayı açmak için
kullanabilirsiniz. Sonraki sayfa için ise ikonunu veya
Page Down klavye kısayolunu kullanabilirsiniz.

Resim 30- Önceki ve sonraki sayfaları açma

Sayfa özellikleri

Sayfaların numarası hariç tüm özelliklerini

değiştirebileceğimiz sayfa özelliklerine Page −> Properties
menüsü ile veya araç çubuğundan ikonu ile girilir.
Gelen Properties isimli pencerede sayfa tipini, sayfa
tanımını, sayfa bilgilerini ve sayfaya ait diğer özellikleri
değiştirme imkanı vardır. İstenilen özellikler
değiştirildikten sonra OK tıklanarak girilmiş olan bilgiler
kabul edilebilir. Properties penceresinden çıkmadan başka
bir sayfanın özelliklerinde de değişiklik yapılabilir. Apply
butonuna tıklayarak değişiklikleri kabul edersiniz.
Properties penceresi kapanmaz ve pencerenin solundan
başka bir sayfa seçip o sayfa özelliklerini de ayarlayabiliriz.

Birden fazla sayfaya aynı anda uygulayabilinecek birkaç

özellik vardır. Örneğin kenar antedi ve form seçimi gibi.
Pencerenin solundan istediğiniz birden fazla sayfayı
seçtikten sonra pencerede istediğiniz değişikliği
yaparsınız. Kabul ettiğinizde seçilmiş olan tüm sayfalara
yaptığınız değişiklik yansımış olur.

Resim 31- Sayfa özelliklerine giriş

Resim 32- Sayfa özellikleri penceresi

Sayfa yazdırma

Sayfa yazdırma işlemine Page −> Print veya araç

çubuğundaki ikonuna tıklayarak giriş yapılabilir. Sayfa
yazdırmaya girdikten sonra gelecek olan Output pages
isimli pencerede çıktısını almak istenen sayfalar seçilir ve
Output butonuna tıklanır. Karşınıza gelecek pencere
standart Windows printer ekranıdır. Buradan yapılması
gereken yazıcı ve kağıt ayarları yapıldıktan sonra
yazdırılabilir.

EPLAN için ayrıca bir yazıcı tanıtma işlemi

gerekmemektedir. EPLAN Windows'da tanımlı olan
yazıcıyı kullanır.

Resim 33- Yazdırma işlemine giriş

Resim 34- Yazdırma penceresi

Resim 35- Windows Print Penceresi

 KONTEKST MENU: Sayfada iken mouse sağ klik ile açılan menüdür. Bu menüde en çok yapılan işlemler
bulunur.

Sembol yerleştirme

Grafik sayfada iken sembol yerleştirme işlemi için Draw −> Insert seymbol, sayfada boş yerde sağ klik ile açılan
Kontekst menüden Insert symbol veya klavyeden Insert klevye kısayolu kullanılabilir.

Resim 36- Sembol yerleştirme

Sembol yerleştirme işlemine girildiğinde, karşınıza gelecek Select symbol isimli pencerede sırasıyla, Symbol
sembol ismini, Description sembolün açıklamasını, Identifier tanımlayıcıyı ve Number sembolün dosyadaki
numarasını ifade eder.
Bu pencerede Identifier, sembolü yerleştirdikten sonra EPLAN tarafından verilecek olan otomatik ismin ilk harfi,
tanımlayıcısı olacaktır. Örneğin, bir motor sembolü yerleştirdiğimizde program otomatik olarak M1, M2 vb. Isim
verecektir. Bu isimlerdeki M, sembolümüzün dosyada bulunan tanımlayıcısından alınır.

Symbol sembolün ismidir. Eğer sembolümüzün ismini biliyorsak, klavyeden ismi yazarak sembolümüzü hızlı bir
şekilde bulabiliriz. Bunun yanı sıra select symbol penceresinin yanında seçili olan sembolü gördüğümüz bir
önizleme penceresi vardır.

Select symbol penceresindeki Files butonuna tıklandığında gelen Symbol files used penceresinde projede o anda
kullanmış olduğumuz sembol dosyalarını görebiliriz. Bu pencerede görünen dosya isimlerinden işaretli olan
dosyalar, o anda select symbol penceresinde içeriği görünen sembol dosyalarıdır. Diğer sembol dosyalarının da
içeriklerini görüntülemek için yanlarından bulunan işaret kutucuklarını işaretledikten sonra OK tıklanır. Bundan
sonra select symbol penceresinde seçmiş olduğunuz dosyanın da sembolleri görünecektir.

Bir projede en fazla 8 adet sembol dosyası kullanılabilir. Select symbol penceresinde görünen listede, symbol files
used penceresinde seçili olan tüm sembol dosyalarının içerikleri görünebilir. Birden fazla sembol dosyasının
içerikleri görüntülenirken, listedeki sembollerin isimleri değişecektir. Sembol isimlerinin başına bulunduğu
sembol dosyasının ilk harfi, ayıraç olarak “:” ve de sembolün ismi görünecektir. Örneğin;
DIC_WUPE isimli sembol dosyasındaki M3 isimli sembolün, birden fazla dosya seçiminde görüneceği ismi şu
şekile olacaktır.

D:M3

Dosya tek başına gösterilirken bu sembolü, klavyeden “M3” yazarak çağırabiliriz. Ancak listede birden fazla
sembol dosyasının içeriği görünüyor ise, bu sembolü “D:M3” yazarak çağırabiliriz.
Resim 37- Sembol yerleştirme penceresi

Sayfaya yerleştirmek istediğimiz sembolü seçtikten sonra

üzerine çift tıklama veya seçtikten sonra OK tıklayarak
yerleştirmeye başlayabiliriz. Sembol mouse kürsörünün
ucunda serbest olarak durur. Sayfa üzerine yerleştirmek
istediğimiz yere mouse kürsörü ile sembolümüzü götürür
ve tek tıklama ile yerleştirebiliriz.

Sembolü yerleştirdikten sonra karşımıza gelecek olan

Symbol properties isimli pencerede sembolün şemadaki
bilgileri doldurulur.

Resim 38- Kullanılan sembol dosyaları

Resim 39- Sembol yerleştirme

Resim 40- Sembol bilgileri

Symbol properties penceresinde;

Device designation: Sembolün elektrik şemasındaki ismi bu alana yazılır. EPLAN sembolün tanımlayıcısına
(sembol dosyasında bulunan identifier) göre otomatik bir isim verir. Ancak bu isim değiştirilebilir.

Connection designation: Sembolün şemadaki bağlantı uç isimleri bu alana yazılır. Bu alanın karşısında bulunan
butonuna tıklandığında hazır bir liste karşınıza gelir. Bu listeden istenilen bağlantı uçlarından birisi

seçilip bu OK tıklandığında, seçilen bağlantı uçlarını sembolümüze uygulanır. Bu liste düzenlenebilir. Listeyi
düzenleme ilerleyen konulardadır.

Ancak listede yoksa, bağlantı uç isimlerini manuel olarak vermek zorundasınız. Bağlantı uç isimleri için şöyle bir
mantık kullanılır.

Bağlantı uç isimleri verilirken sıralama, sembolün sol üstündeki bağlantı ucundan

başlar, ardından aynı dikeyde aşağıya doğru devam eder. Sembolün o dikeydeki
bağlantı uçları bittiğinde bir sağındaki dikeyde üstteki bağlantı ucundan devam eder.
Sıralama soldaki örnek resimden görülebilir. Bağlantı uç isimleri, sembol bilgilerine
yazılırken ilk bağlantı ucu yazıldıktan sonra Ctrl+ tuşları ile araya koyulacak olan
¶ işaretinden sonra bir sonraki bağlantı ucunun ismi yazılabilir. Örnek resimdeki
bağlantı uçlarının sembol bilgilerine yazımı şu şekildedir;

Connection designation: 1¶2¶3¶4¶5¶6

Yandaki örnekte ise motorun bağlantı uçlarının sembol bilgilerine yazımı şu

şekildedir;

Connection designation: U1¶V1¶W1¶PE

Electrical characteristics: Bu alana yazılacak olan bilgi, yerleştirilen sembolün-cihazın elektriksel bir bilgisidir.
Örneğin motor için kW, sigorta için amperaj bu alana yazılabilir.

Supplementary field: Sembol için ek bilgi bu alana yazılabilir.

Function text: Sembol için fonksiyonel yazı bu alana yazılabilir. Fonksiyonel yazının önemi, hangi sembol için
tanımlı ise, otomatik planlarda (klemens, kablo planları, malzeme listeleri vb.) bu sembolün isminin geçtiği her
alanda fonksiyonel yazının görünmesidir.

Symbol number: Bu alanda inaktif şekilde sembol numarası, sembol ismi, tanımlayıcı, bulunduğu sembol dosyası
ve sembolün açıklaması bulunur. Alanın karşısında bulunan butonuna tıklandığında sembol seçimi gelir.
Buradan yerleştirilen sembolü değiştirme imkanı vardır.
 Angle variant: Eğer var ise sembolün açılı halini yerleştirmek için, bu alandan açı seçimi yapılır. Sembolün
sadece varolan açıları bu alanda görünür.

Symbol type: Çapraz referanslamalarda kullanılan sembol tipleri bu alandan seçilir. Çapraz referanslama
konusunda bu tipler daha geniş şekilde ele alınmıştır.

Bilgileri doldurulduktan sonra, bu sembole ait malzeme seçimi yapılır. Malzeme seçimi, Symbol properties
penceresinde Part tabından yapılır.

Resim 41- Malzeme seçimi

Part tabına gelindiğinde Select butonuna tıklayarak malzeme veritabanına erişilebilir.

Resim 42- Malzeme seçim penceresi, Malzeme veritabanı

Part selection isimli pencereden malzeme veritabanına erişmiş olunur. Burada malzeme bilgilerinin büyük
çoğunluğu Components altında bulunmaktadır. Bunun yanı sıra kabinler Housing, kablolar Cables ve aksesuarlar
ise Assemblies altında bulunmaktadır. Malzemelerden biri seçildiğinde pencerenin sağındaki alanda seçilen
malzemeye ait özellikler görünür. İstenilen malzeme bulunduktan sonra, bu malzeme bilgisini cihaza tanımlamak
için Select −> Apply veya ikonu tıklanır.

Malzeme değişik arama yöntemleri ile bulunabilir. Malzeme seçim penceresinin araç çubuğunda,
ile sembol tanımlayıcısını ve ile de sembol numarasını ifade eden iki alan vardır. Bu alanlarda
yazan

bilgiler sembole göre değişkendir. Bu alanların yanlarındaki ikonlara tıklayarak sembolümüzün tanımlayıcısına
göre, sembol numarasına göre veya her ikisini de beraber seçerek hem tanımlayıcısı hem de sembol numarasına
göre arama yapılabilir. Bu bilgiler malzeme bilgilerinin içerisinde bulunur ve sadece bu kriterlere, yani sembol
tanımlayıcısı ve sembol numarası kritelerine uygun olan malzemeler gösterilir.

Bir diğer arama fonksiyonuna Components seçili iken Filter −> Field-based filter menüleri ile veya araç
çubuğundaki ikonu ile ulaşılabilir.

Gelen Field filter isimli pencerede malzeme bilgisi içerisinde bulunan değişik alanlar vardır. Burada aranmak
istenen kriterin işaret kutucuğu işaretlenir ve ardından karşısındaki boş alana arama kriteri yazı yazılır. Birden
fazla kritere göre arama yapılabilir. İstenilen kriterler doldurulduktan sonra OK tıklanarak arama yapılır. Aramanın
sonucu yine Components altında görünür. Eğer Components yazısının solunda + alanı yoksa, aradığınız kriterlerde
bir malzeme bilgilsi bulunamamıştır. Eğer malzeme bilgisi bulunursa, EPLAN otomatik olarak bunları açıp liste
olarak gösterecektir.

Arama yapıldıktan sonra listede sadece aranan malzemeler görünür. Yine tüm malzemelerin görüntülenmesi için
aramanın iptal edilmesi gerekir. Bunun için aynı menüden arama kriterlerinin işaretleri kaldırılır ve OK tıklanır.
Yeni bir arama yaparken, tüm alanların otomatik boşalması için Empty all butonu tıklanabilir.
 Resim 43- Malzeme arama penceresi

Malzeme seçimi yapıldıktan sonra EPLAN sembol bilgilerine geri döner. OK butonuna tıklayarak sembol bilgileri
kabul edilebilir. Sembol bilgileri girildikten ve kabul edildikten sonra, son yerleşimi yapılmış olan sembolden
halen kürsörün ucunda bulunur. Aynı sembolden ardı ardına yerleştirilebilir. Çıkmak için klavyeden ESC veya
Kontekst menüden Cancel seçilebilir.

Sembol yerleşiminde iki sembolüm bağlantı uçları aynı yatay veya dikey doğrultuya geldiğinde EPLAN bu iki
sembol bağlantı uçları arasına otomatik olarak kablo bağlar. Bunun haricinde kablo bağlamak veya kabloyu
yönlendirmek için köşe ve T bağlantıları kullanılır.
Grafik sayfaya yerleştirilen her nesnenin (sembol, serbest grafik, tanım vb.) bir tutma noktası vardır. Tutma
noktası ait olduğu nesne üzerinde her türlü değişiklik ve işlemlere izin verir. Tutma noktası sürekli vardır. Sayfa
üzerine gösterilip saklanması sağlanabilir. Grafik sayfada Options −> Insertion points menüsü ve klavyeden I
veya i kısayolları ile tutma noktaları gösterilebilir, saklanabilir.

Yerleştirilmiş olan bir sembolün bilgilerinde yapılacak olan bir düzenleme için, sembolün tutma noktasına tek
tıklama (mouse sol klik) yeterlidir. O sembole ait Symbol properties penceresi açılır ve buradan istenilen bilgi
üzerinde değişiklik yapılabilir.

Kaydırma, kopyalama, Silme, kesme ve sayfalar arası kopyalama işlemleri

Kaydırma: Sayfada Kontekst menüden move ve klavyeden kısayol olarak V kullanılabilir. İşleme girildiğinde
kürsör örnek resimdeki görünüşü haline gelir. Daha sonra uygun yerden tek tıklama (sol klik) ile dörtgen açılmaya
başlanır. İkinci tıklama ile dötgen içine aldığımız tutma noktaları kaydırılmaya başlanır. Yerleştirilmek istenen
yere gidilip tek tıklama ile yerleştirilebilir. Birden fazla sembol aynı anda seçilip taşınabilir.

Görünüş 1

Kaydırma işleminin değişik yollarından birisi, sembolün tutma noktası üzerinde Tippen menüden move seçerek
sadece üzerinde bulunulan tutma noktası ve nesnenin kaydırılması yapılabilir. İkinci alternatif yol ise tutma noktası
üzerinde sol mouse tuşunu bir süre basılı tuttuktan sonra (mouse görünüşü aşağıdaki görüntüyü alana kadar)
kürsörün değişmesiyle beraber mouse tuşuna bırakmadan istenilen yere sürüklenir ve bırakılmak istenen yerde
mouse tuşu bırakılır.

Görünüş 2

Kopyalama: Kontekst menüden Duplicate ve klavyeden D kısayol tuşu ile kopyalama işlemi başlatılabilir.
Ardından kürsör Görünüş 1 haline geldiğinde tek tıklama ile seçim yapılmaya başlanır. İkinci tıklama seçim
içerisine alınanlar kopyalanmaya başlanır. Yerleştirilmek istenen yerde tek tıklandığında, sembol isimlendirilmesi
ile ilgili üç seçenek gelir. Bunlar;

Complete: Kopyalanan sembolün ismini aynen alır. Yani sembol “Q1” isminde ise, kopyaladığımız sembolünde
ismi Q1 olacaktır.

Until identifier: Kopyalanan cihazın tanımlayıcısını alır. Tanımlayıcıdan sonrasına ise “?” yerleşir. Yani sembol
ismi Q1 ise, kopyaladıktan sonra “Q?” olacaktır.

Numbering by means of DD online: Sembolü otomatik olarak isimlendirir. Yani isim Q1 ise, ve şemada ismi Q ile
başlayan en son sembol ismi Q8 ise, EPLAN kopyalanan sembolün ismini otomatik olarak Q9 olarak verecektir.
Sembolün isimlendirilmesi ile ilgili seçeneklerden biri seçildikten sonra EPLAN kopyalama işlemini yapar ve
tıklanan yere kopyalananları yerleştirir. Kürsörün ucunda kopyalananlar bulunmaya devam edecektir. Böylece aynı
sembolleri birden fazla kopyalayabilirsiniz. Kopyalama işleminden çıkmak için klavyeden ESC veya Kontekst
menüden Cancel kullanılabilir.

Eğer tutma noktası üzerinde Kontekst menüden Duplicate seçilirse, seçim yapılmadan üzerinde bulunulan sembol-
nesne kopyalanır.

Silme: Kontekst menüden Delete veya klavyeden Delete kısayol tuşu ile fonksiyona girilebilir. Kaydırma ve
kopyalama işlemlerinde olduğu gibi seçim yapılır ve ardından seçilen alanda bulunan tutma noktaları ve bunlara
ait semboller-nesneler silinir. Tutma noktası üzerinde Kontekst menüden Delete seçilirse, üzerinde bulunulan
sembol-nesne alan seçimi yapılmadan silinir.

Cut, Copy, Paste:

Kesme (Cut): Kontekst menüden Cut veya klavyeden Ctrl+X kısayol tuşları ile işleme girilebilir. İşleme
girildikten sonra çizimde kesilmek istenen alan seçimi yapılır. Alan seçimi yapıldıktan sonra program seçmiş
olduğunuz alan içerisindekileri hafızaya alır ve bunun için bir açıklama yazısı ister. Açıklama yazısını yazıp OK
tıklandığında seçilen alan kesilir.

Kopyala (Copy): Kontekst menüden Copy veya klavyeden Ctrl+C kısayol tuşları ile işleme erişilebilir. Diğer
kopyalama işleminden farkı, bu kopyalama işleminde sayfalar arası kopyalama yapılabilir. İşleme girdikten sonra
seçim yapılır ve bu seçim için bir açıklama yazısı yazılır. OK butonuna tıklanarak kaydedilir.

Yapıştır (Paste): Kesilen ya da kopyalanan nesnelerin istenilen yerde yerleşiminin yapılması için kontekst
menüden Paste veya klavyeden Ctrl+V kısayol tuşları ile işleme girilebilir. Gelen Clipboard isimli pencerede,
projede çalışma boyunca yapılan kesme ve kopyalama işlemleri görünür. Buradan yerleşimini yapmak istenilen
seçilir ve ardından OK tıklayarak yerleşimi başlatılır. Yerleştirilmek istenen yere kürsör ile gidip tek tıklama ile
konumlandırılır. Kopyalama seçeneklerinden biri seçilir ve devam edilir.Birden fazla yapıştırmak istenilirse,
kürsörün ucunda yapıştırılan nesneler halen olacaktır. Bu şekilde birden fazla ardı ardına yapıştırılabilir. İşlem
bitilmek istendiğinde kontekst menüden Cancel veya klavyeden Esc kısayolu ile işlemden çıkılabilir.

Klavye tuşları ile hızlı ulaşım

EPLAN'da çoğunluğunu mouse olan çalışma yapılır. Ancak program klavye tuşları ile de çalışılabilecek birçok
fonksiyonu bulundurmaktadır.
Klavyeden sadece ok tuşlarını kullanarak (←↑→↓) mouse kürsörü hareket ettirilebilir.
Klavyeden enter ( ) tuşu, mouse sol klik ile aynı işlevi yapar.
Ctrl + ← ve Ctrl + → tuşları kullanılarak, kürsör sembollerin bağlantı uçları ile aynı yatay doğrultuya
konumlanır.
Ctrl + ↑ ve Ctrl + ↓tuşları kullanılarak, kürsörün sembollerin tutma noktaları ile aynı yatay doğrultuya
konumlanması sağlanabilir.
Alt + ← ve Alt + → tuşları ile kürsör, aynı yatay doğrultuda bulunan tutma noktası üzerine konumlanır.
Alt + ↑ ve Alt + ↓tuşları kullanılarak, kürsör aynı dikey doğrultuda bulunan tutma noktalarının üzerine
konumlanır.
Shift + ←↑→↓ ile sayfa kaydırma işlemi yapılabilir. Bu işlem çoğunlukla büyütülmüş ekranlarda
kullanılmaktadır.

Zoom işlemi
Kontekst menüden Open zoom veya klavyeden Z kısayol tuşu yardımıyla işleme girilebilir. İşleme girdikten sonra
büyütülmek istenen alan seçilir ve büyütülür.

Büyülmüş ekranda normal çalışma ekranına (A3 ekranına) geri dönmek için kontekst menüden A3 veya klavyeden
3 kısayolunu kullanmak yeterlidir.

Serbest grafik komutları, serbest grafiklerin düzenlenmesi

EPLAN'da tüm serbest grafik komutlarının yapılışları aynıdır. Serbest çizim komutuna girdikten sonra, tek tıklama
ile çizim yapılmaya başlanır. Mouse ile veya kürsörü klavye ok tuşları ile hareket ettirerek istenilen serbest çizim
yapılır. Ardından ikinci tıklama ile serbest çizim bitirilir.

Serbest çizim olarak çizilmiş olan bir grafiğin sayısal değerler ile düzenlemek için, tutma noktasına tek tıklama
yaparak düzenlemeye girilir. Serbest grafiği düzenlemeye girildiğinde, EPLAN düzenlenen serbest çizimlerin
renklerini otomatik olarak değiştirir (Resim 44). Daha sonra üzerinde sayısal değerler verilecek (uzunluğu, açısı
vb.) çizginin üzerine mouse ile gidildiğinde çizgi rengi değişecektir . Çizginin üzerinde iken kontekst menüden
Element data menüsüne girilir (Resim 45).

Resim 44- Serbest çizim düzenleme

Resim 45- Serbest grafik bilgilerine giriş

Gelen pencerede ;
Çizgiler için: Line tabında serbest çizimin başlangıç noktasının koordinatları, bitiş noktasının koordinatları,
serbest çizim açısı, çizginin uzunluğu, Line type tabında çizginin tipi, çizginin kalınlığı ve kesik çizgilerde çizginin
sıklık ayarları bulunmaktadır.

Daireler için: Daire merkezinin X ve Y koordinatları, yarıçapı, dairenin içini doldurmak için filled işaret kutucuğu
ve line type tabından da çizgi tipi ve çizgi kalınlıkları ayarlanabilir.

Yaylar için: Merkezin koordinatları, yarıçapı, yayın başlangıç ve on açıları, yayın görünüş seçenekleri ve çizgi
tipleri, kalınlıkları ayarlanabilir.

Dörtgen için: Dörtgenin başlangıç ve bitiş noktalarının koordinatları, genişlik ve yükseklik uzunlukları, içini
doldurma seçeneği, çizgi tipi ve çizgi kalınlıkları ayarlanabilir.

Elips için: Merkezinin koordinatı, X ve Y koordinatında yarıçapı, içini doldurma seçeneği, çizgi tipi ve çizgi
kalınlığı ayarlanabilir.

Text için: Yazı, yazıyı sağa sola dayalı veya ortalama, yazı büyüklüğü ve yazı açısı ayarlanabilir.
 Serbest grafik araç çubuğu

Serbest grafikler çizildiğinde her birinin ayrı tutma noktaları bulunur. Ancak aynı tutma noktasında birden fazla
serbest çizim yapma imkanı da vardır. Bunun için birinci seçenek Free graphics −> Multiple editing seçeneği
aktif hale getirilmelidir. Multiple editing aktif halde iken çizilen serbest grafikler, aynı tutma noktasına ait olur.
Ardından serbest çizimler yapıldıktan sonra klavyeden Esc ile çıkılır. İkinci seçenek, bir serbest grafik nesnesini
tutma noktasına tek tıklama ile düzenlemeye girildiğinde, o tutma noktasına eklenmek istenen serbest çizimler
eklenir, Esc ile çıkıldığında çizilen serbest çizim nesneleri o tutma noktasına ait olmuş olur.

Serbest grafik çizimlerinde, daha ince çalışma yapabilabilmesi için mouse adım aralığı küçültülebilir. Mouse adım
aralığını değiştirmek için Edit −> Increment menüleri veya klavyeden S kısayol tuşu kullanılabilir. Gelecek olan
Increment isimli pencerede mouse kürsörü için X ve Y koordinatlarına mm cinsinden adım aralığı verilebilir.
Adım aralığının serbest grafik için en küçük değeri 0.05 mm'dir. Bu değerden daha düşük bir değer verilemez.

Potansiyel oklar
Potnsiyel oklar, EPLAN'da hattı (kabloyu) bir sayfadan başka bir sayfaya geçirmek için kullanılır.
Draw −> Potential arrows menüsü ile veya araç çubuğundaki butonu ile potansiyel ok alınabilir. Potansiyel
oku yerleştirdikten sonra Symbol properties penceresinden bilgileri girilir.

Designation: Bu alana potansiyel ok ismi verilir. Potansiyel ok ismi genellikle hat ismi gibi belirgin isimler verilir.

Position: Bu alandan potansiyel ok isminin, okun hangi tarafında duracağı konusunda yön seçimi vardır. Bu yön
seçiminin önemi, görünüşün yanı sıra, potansiyel ok ismi kablo üzerine gelirse kabloyu keseceğinden dolayıdır.
Kabloyu kesmemesi için bu potansiyel ok isminin okun uygun bir yönüne yerleştirilmesi gerekmektedir.

Angle: Potansiyel ok isminin açısı bu alandan ayarlanabilir. Potansiyel ok ismini dört açıda gösterebiliriz.

Orientation: Potansiyel okun yönünü bu alandan ayarlanabilir. Potansiyel ok dört yönde gösterilebilir.

Resim 46- Potansiyel ok tanım penceresi

Potansiyel ok kullanımının birkaç kuralı vardır. Bu kurallara uyulursa hiçbir problem çıkmadan potansiyel ok
kullanılabilir.
1. Hat başlangıcı ve hat sonlarında potansiyel ok kullanılmaz. Buralarda cihaz ucu klemensler kullanılacaktır.
2. Potansiyel oklar her zaman çift sayıda kullanılırlar. 1 giriş ve 1 çıkış. Bunlardaki denge bozulduğu zaman
potansiyel ok kullanımıda bozulur.
3. Potansiyel okun her iki yönünden de bağlantı yapılabilir. Ancak bu bağlantı aynı anda yapılamaz.
Doğru olan bir potansiyel ok kullanımında, EPLAN hattın çıktığı sayfadaki potansiyel okun yanına otomatik
olarak gittiği sayfa ve sütun numarasını, yani referansını yazar. Aynı zamanda hattın gittiği yerde de, hangi sayfa
ve sütundan geldiği otomatik olarak yazar.

Cihaz kutusu
Cihaz kutusu, genelde çizimde sembolü olmayan cihazlar, PLC IO kartı veya sürücü gibi çizimler için kullanılır.
Draw −> Black box menüsü ile veya araç çubuğundan ikonu ile cihaz kutusu alınabilir. Alındıktan sonra,
kürsör görünüşü değişir, sayfada istenilen yerden tek tıklama ile cihaz kutusu çizilmeye başlanır. İstenilen
genişlik ve yükseklikte ikinci tıklama ile cihaz kutusu çizimi tamamlanır. Ardından Symbol properties
penceresinden bilgileri girilmeye başlanır.

Resim 47- Cihaz kutusu

Black Box tabı: Cihaz kutusunun şemadaki bilgileri girilir.

Device designation: Cihaz kutusunun ismi bu alana yazılır.

Cihaz kutusunun ek bilgileri girilir.

Symbol number: -10 = Black boxes normal bir şematik sayfada, sürücü veya bir cihaz olarak kullanıldığında
seçilir.
-13 = I/O boards ise, bir PLC çiziminde I/O kartı olarak çizildiğinde seçilir.

DD position tabı: Buradan cihaz kutusunun yazı parametreleri bulunur.

Position in center: Bu kutucuk işaretlenirse, cihaz kutusu için yazılmış olan isim ve ek bilgiler, cihaz kutusunun
içinde ve merkezinde görünür. Bu kutucuk işaretsiz kalırsa yazılar, DD position alanındaki seçeneklerde gösterilir.

DD position: Bu alandan cihaz kutusu bilgilerinin, kutunun sağ-sol-yukarı-aşağı görüntülenmesi için seçim yapılır.
Hemen yanındaki kutucuktan ise, yazıların kutunun içerisinde veya dışarısında görüntülenmesinin seçimleri
yapılır.

Angle: Cihaz kutusunun yazılarının açısı bu alandan ayarlanabilir.

Graphics data tabı: Bu alandan cihaz kutusunu çevreleyen çizginin tipi ve kalınlığını gibi ayarlar yapılabilir.

Part tabı: Buradan cihaz kutusu için bir malzeme seçimi yapılır.

Cihaz kutusuna ait bilgiler tamamlanır ve ardından OK ile kabul edilir.

Cihaz kutusu çizildikten sonra yeniden boyutlandırılmak istenirse, kutunun tutma noktası üzerinde iken kontekst
menü açılır ve buradan Change size tıklanır. Cihaz kutusu sağ alt köşeden açılmaya hazır hale gelir. İstenilen
ölçüde genişletildikten sonra yine tek tıklama ile bitirilir. Eğer kutunun sol üst köşeden açılması istenirse, Change
size girildikten sonra klavyeden Tab tuşuna basılır. Böylece cihaz kutusu sol üst köşeden genişletilebilir.

Cihaz kutusuna bağlantı uçları, cihaz ucu klemensler ile yapılmaktadır. Bir sonraki konu olan Klemens
Kullanımı'nda bu işlenmektedir.

KLEMENS KULLANIMI
EPLAN'da üç tip klemens kullanılmaktadır.
-Cihaz ucu/potansiyel klemensler
-PLC klemensleri
-Normal klemensler

Cihaz ucu/potansiyel klemens: Grafik sayfada iken Draw −> Device-end terminals menüsü yardımıyla ya da araç
çubuğundaki ikonu ile işleme girilebilir. Cihaz ucu / potansiyel klemensler cihaz kutularının bağlantı ucu
(cihaz ucu klemensi olarak) ve hat başlangıcı-sonu (potansiyel klemens olarak anılıyor) olarak kullanılır. Bu
klemenslerin tek tarafından kablo bağlantısı yapılabilir. Kablo bağlantısı yapılacak olan tarafı bilgilerinden seçilir.

Cihaz ucu / potansiyel klemens yerleştirildiğinde gelen pencereye,

bu klemensin bilgileri girilir.

Connection designation: Bu alana klemensin ismi ya da bağlantı

ucu yazılır.

Terminal display: Bu alandan klemensin görünüşü seçilir. Üç tip

görünüş vardır;

-With graphics: Klemensi grafik görüntüsüyle ve ismini klemensin

altına yazarak gösterir.

-Without graphics, designation lying outside: Bu seçenek ile

klemens grafiği gösterilmez ve isim klemensin dışına (üstüne) doğru
gösterilir.

Resim 48- Cihaz ucu klemensi -Without graphics, designation lying inside: Bu seçenekte ise,
yine klemens grafiği gösterilmez ve bu defa isim klemensin içine
(altına) doğru gösterilir.

Connection direction: Bu alandan klemensin bağlantı yönü seçilir. Klemens sağ-sol-yukarı-aşağı yönlerinde
bağlanabilir. Cihaz ucu / potansiyel klemensin tek bir bağlantı ucu bulunduğu için bu alan önemlidir.

Terminal type: Buradan klemens tipi seçilir. İki klemens tipi vardır.

0=Devices seçilerek bu klemens cihaz kutularının bağlantı ucu olarak kullanılabilir.

1=Potential seçilerek bu klemens hat başlangıcı-sonu klemensi olarak kullanılabilir.

Resim 49- Cihaz ucu /potansiyel klemens bilgileri

Angle: Klemensin isminin açısı bu alandan değiştirilebilir.

PLC klemensleri: Grafik sayfada iken Draw −> PLC end terminals menüsü yardımıyla ya da araç çubuğundaki
ikonu ile işleme girilebilir. PLC kartlarına I/O klemensi olarak kullanılır. Cihaz ucu/potansiyel klemenslerde
olduğu gibi tek bağlantı yönü vardır.

Address: PLC klemensinin I/O numarası bu alana yazılır.

Type of connection: Açılan kutucuk içerisindeki seçenekler ile bu

PLC klemensinin bağlantı tipi seçilir. Örneğin; Digital input-output
veya power supply-board power supply gibi.

Connection subtype: Eğer type of connection alanından power

supply veya board power supply seçeneklerinden biri seçildiyse, bu
alan aktif hale gelir ve bu güç kaynaklarının tipi seçilir. Örneğin;
+, -, PE ve shielding.

Terminal display: Cihaz ucu / potansiyel klemensteki aynı özelliği

taşır. Buradan klemensin görünüşü seçilir.

Connection direction: Klemensin bağlantı yönü seçilir. Tek bir

bağlantı yönü bulunduğundan dolayı önemlidir.
Resim 50- PLC klemensi kullanımı
Rotation angle of address designation: PLC address alanına yazılan
klemens adresinin açısı bu alandan ayarlanabilir.

Resim 51- PLC klemensi bilgileri

Normal klemensler: Standart sembol dosyalarından “X” ismi ile klemens sembolü çağırılabilir. Klemens
sembolünün devamında diğer klemens çeşitleri ve soket sembolleri bulunmaktadır.

Resim 52- Sembol dosyasından klemens çağırılması

Klemens yerleştirildiğinde gelen bilgi penceresindeki alanlar şu şekildedir;

Designation: Bu alana klemensin dizin ismi ve klemens numarası yazılır. Yazım formatı Dizin ismi : klemens no
şeklindedir. Örneğin; X1:1 −> X1 klemens dizinin 1 nolu klemensinin yazılışıdır.

Connection of the external output position in form: Bu alandan otomatik planlar için saha seçimi yapılır.
Klemens planlarında listenin solundaki cihaz isimleri, klemens bağlama planlarında ise klemensin altında bağlanan
cihazlar klemensin saha kısmnda kalan cihazlardır. Bu alandan, planlarda saha kısmında görünecek olan yön
seçimi yapılabilir.

Connection for cable generation: Bu alandan ise programın otomatik kablo üretimi için saha seçimi yapılır. Eğer
kullanıcı tarafından bir kablo tanımı yapılmaz ise, program sahada kalan kablolara otomatik olarak parametrelerde
seçili olan standart kablo tipi, damar sayısı ve kesitini tanımlayacaktır. Bu gibi otomatik kablo üretiminin söz
konusu olduğu durumlarda, program burada seçili olan yöndeki, yani saha kısmında kalan kabloya otomatik üretim
yapar.

Bu alandan ayrıca kablaj numaralardırma işlemi içinde saha seçimi yapılmaktadır. Burada seçmiş olduğumuz saha
yönüne, otomatik kablaj numaralandırma yapıldığında, kablaj numarası verilmez.

O = Above: Bu seçenek ile klemensin üst tarafı saha kısmı kalır. Böylece program otomatik kablo üretimini
klemensin üstündeki kablo için yapar. Ayrıca kablaj numaralandırma işleminde ise, klemensin alt tarafı pano
içinde kalacağından, alt tarafındaki kabloya kablaj numarası verilir.

U = Below: Bu seçenek klemensin alt tarafının saha olduğunu ifade eder. Eğer bu seçenek seçilir ise, klemensin alt
tarafındaki kablo (kablo tanımlama yapılmadı ise) otomatik kablo üretimi program tarafından yapılır ve otomatik
kablaj numaralandırma yapıldığında, klemensin altındaki kablo sahada kalacağı için, bu kabloya kablaj numarası
verilmez. Klemensin pano içinde kalan kısmına kablaj numarası verilir. Bu seçenekte klemensin üstü pano içinde
kaldığı için, üstündeki kabloya kablaj numarası verilir.

B = Two direction: Bu seçenek ile klemensin her iki yönü de saha olarak seçilir. Böylece program klemensin her
iki yönüne bağlanan kabloları, tanımlama yapılmamış ise otomatik olarak üretir. Ayrıca kablaj numaralandırmada
klemensin her iki yönüde sahada kaldığı için, her iki yönündeki bağlantılara kablaj numarası verilmez.

N = No cable: Bu seçenek ile klemensin her iki yönünün de pano içi olduğunu ifade eder. Böyle bir seçimde,
klemense bağlanan her iki yöndeki bağlantılara otomatik kablo üretimi yapılmaz. Ayrıca kablaj numaralandırma
işleminde, klemensin her iki yönü pano içinde kaldığından dolayı bu bağlantılara kablaj numarası verilir.
Resim 53- Klemens bilgileri

PLC Designation: Bu alana, klemensin PLC bağlantısı ile ilgili bir açıklama yazılabilir. Bu alana yazılacak olan
yazılar, klemens planında ilgili klemensin yanında görünecektir. Eğer klemens, bir PLC'ye bağlanıyor ve bu alan
boş bırakıldı ise, program klemens planlarında PLC designation alanına otomatik olarak PLC'ye ait I/O numarasını
yazar.

Function text: Klemens ile ilgili herhangi bir fonksiyonel yazı bu alana yazılabilir.

Symbol number: Bu alandan seçilmiş olan klemens sembolü değiştirilebilir. butonuna tıklandığında, sembol
dosyası liste olarak gelir ve buradan istenen sembol seçilerek, klemens sembolü değiştirilebilir.

Symbol type: Buradan klemensin tipi seçilebilir. tıklandığında gelen listede değişik klemens tipleri bulunur.
Bu klemens tiplerinden biri seçilebilir. Örneğin, 113 nolu toprak klemensi seçildiğinde, program bu klemense
bağlanan damarı, o kablonun toprak damarı olarak otomatik seçer.

Multi-level terminal on level: Bu alan çok katlı klemens kullanımı içindir. İşaret kutucuğu işaretlendikten sonra
yanındaki rakam kutucuğu aktif hale gelir. Bu kutucuğa klemensin kat sayısı yazılır. Maksimum 9 kat yapılabilir.

Terminal strip search direction: Klemenslerin ard arda sıralı olarak dizilmesinde, ilk klemense dizin ismi
verildikten sonra, sonraki klemenslere sadece klemens numarası verilir. Böyle bir durumda klemensin hangi dizine
ait olduğunu anlayabilmesi için klemens dizini arama yönü kullanılır. Eğer bu alanda from the left işaretlenirse,
dizin ismi verilmeyen klemens bulunduğu noktadan soluna bakacak ve solunda gördüğü klemensin dizin ismini
alacaktır. Bu seçenek from the top olarak işaretlenirse, dizin ismi verilmeyen klemens bulunduğu noktadan
yukarısına bakacak ve yukarısında gördüğü klemensin dizin ismini kullanacaktır.

Bu uygulamada önemli olan, soldan veya yukarıdan dizin ismi alacak olan klemensin tutma noktası, diğer klemens
ile aynı yatay (soldan dizin ismi alabilmesi için) veya aynı dikey (yukarıdan dizin ismi alabilmesi için) doğrultuda
bulunması gerekir.
Örnek:

Resim 54- Klemens dizin ismini soldan almak

Resim 55-
Klemens dizin
ismini üstten
almak

Sorting identifier:
Alphanumerical: Klemens planı ve klemens bağlama planında, alphanumerical seçeneği işaretli olan
klemensler, numara sırasına ve alfabetik sıraya göre sıralanacaktır.

Örneğin;

Resim 56- Klemens planında alphanumerical klemens sıralamasına örnek

Resim 57- Klemens bağlama planında alphanumerical klemens sıralaması örneği

Terminals on left: Bu seçenek ile klemensler, klemens planı ve klemens bağlama planında solundaki
klemensten sonra sıraya dizilirler. Özellikle seri olarak numaralandırılmamış klemens grupları için kullanılabilir
bir özelliktir.

Örneğin;

Resim 58- Sıralı olarak numaralandırılmamış klemens grubu

Yukarıdaki örnekte klemensler seri şekilde numaralandırılmamıştır. Bu haliyle alphanumerical sıralama yapılırsa,
klemens ve klemens bağlama planları aşağıdaki gibi olacaktır;
 Resim 59- Sıralı numaralandırılmamış klemens grubunun klemens planındaki sıralanışı

Örnekteki klemens planı alphanumeric olarak sıraya dizilmiştir. Bundan dolayı M1 ve G1 motorlarına bağlanan
klemensler birarada değil, sırayla yazılmıştır.

Resim 60- Sıralı numaralandırılmamış klemens grubunun klemens bağlama planındaki

sıralanışı

Yukarıdaki örnekte ise yine seri numaralandırılmayan klemenslerin klemens bağlama planındaki görünüşleri
vardır. Burada yine klemensler grup olarak görünmediği için aynı motoru klemens bağlama planında birden fazla
görünüyor. Bu da hem okuma açısından hem de görünüş açısından iyi bir plan değildir.

Şemadaki 11, 8 ve 10 nolu klemenslere terminals on left özelliği seçiilerek bu klemenslerin, planlarda solundaki
klemensten sonra sıralanmaları sağlanabilir. Bu seçimde 11 nolu klemens, solundaki 9 nolu klemensten sonra
planlara yerleştirilecek, 8 nolu klemens 11 nolu klemensten sonra, 10 nolu klemens ise solundaki 8 nolu
klemensten sonra planlarda görünecektir.

Aşağıdaki örneklerde de terminals on left özelliği kullanılarak aynı şemanın klemens planı ve klemens bağlama
planı alınmıştır.
 Resim 61- Terminals on left seçeneği ile klemens planı alındığındaki görünüş

Yukarıdaki örnekte seri olarak numaralandırılmamış klemenslerin klemens planındaki yerleşimi görülüyor. M1
motoruna bağlanan 9 ve 11, ayrıca G1 jeneratörüne bağlanan 8 ve 10 nolu klemensler birarada grup olarak
gösterilmiştir.

Resim 62- Terminals on left seçeneği ile klemens bağlama planı

alındığında klemenslerin görünüşü

Klemens bağlama planı örneğinde ise, yine aynı klemensler grup olarak gösterilmiştir. Bunun yanı sıra bu
klemensler grup olarak gösterildiği için aynı M1 motoru veya G1 jeneratörü tek bir defa yerleştirilmiş ve
klemensler bu cihazlara bağlanmıştır.

Sonuç olarak klemens planı ve klemens bağlama planında terminals on left seçeneğinin kullanılmasıyla bu
planlardaki klemenslerin dizilişi, çizimdeki diziliş ile aynı olmuştur.

Check identifier:

ONCE: Standart şemalarda bir panoda aynı klemens numarası tek bir defa kullanılar. Örneğin X1 dizininin 1 nolu
klemensi bir panoda tek bir defa gösterilir. Aynı pano içerisinde X1 dizininin 1 nolu klemensi kullanılamaz.

Check identifier alanındaki Once seçeneği, bu hataya karşı kullanıcıyı uyarmak içindir. Burada once seçili olan
klemens numarası, aynı pano içerisinde ikinci bir defa kullanıldığında convert işlemi sırasında kullanıcının bu
hatasını program otomatik olarak gösterecektir. Kullanıcı bu hatayı gördükten sonra, gidip aynı klemens
numaralarından birini değiştirmesi gerekir. Aksi halde otomatik planlar (klemens, klemens bağlama, kablo
planları) hatalı çıkacaktır.
MULTIPLE: Aynı klemens numarası aynı pano içerisinde iki defa kullanılmak veya gösteirlmesi gibi durumlarda
multiple özelliği kullanılarak, hem kullanıcının convert işlemi sırasında karşısına çıkacak olan aynı klemens
numarasını kullandığına dair hatayı görmemesini sağlar, hem de otomatik planlar hatalı çıkmamış olur.

Aynı klemens numarası şemalarda değişik nedenlerden dolayı kullanılabilir. Bunlardan birkaç tanesi şöyledir;
Köprüleme, çok katlı klemens kullanımı vb.

Jumper bars: Program köprüleme işlemini şemada klemensleri T bağlantıları ile birbirine bağlandığında otomatik
olarak yapar. Ancak bazı durumlar T bağlantılarının mantığından dolayı (T parçalarının mantığı konusunda
öğrenilecek) köprü olsa dahi göstermeyebilir. Böyle bir durumda, T bağlantısını değiştirmek gerekir. Ancak bazı
durumlara T bağlantısı değiştirelemeyeceği için bu seçenekten köprüleme manuel olarak yapılır.

Bunların dışında bazen köprü gösterilmek istenmemesine rağmen program planlarda köprü gösterebilir. Bu gibi
durumlarda da bu seçenekten köprülemeyi iptal edebiliriz.

Automatic: Bu seçenek ile program köprülemeleri şemayı okuması ile yapar. Eğer şemada köprüleme var ise
program otomatik planlarda bu köprüyü gösterir.

Jumper start: Manuel olarak köprüleme yapıldığı zamanlarda en baştaki (en soldaki) klemense bu köprüleme
seçeneği seçilir.

Jumper middle: Manuel köprüleme yapıldığında ilk klemens ile son klemens arasında kalan tüm klemenslere bu
tip seçilir.

Jumper end: Manuel köprülemede en sondaki (en sağdaki) klemense bu tip seçilir.

No jumper bar: Köprüleme planlarda gösterilmemek istendiğinde, bu seçenek seçilir.

Direction of rotation of the terminal designation: Klemens dizin ismi ve klemens numarasının yazı açısı
buradan değiştirilebilir.

None: Bu seçenek ile hem dizin ismi hem de klemens numarası düz yazılır.

Terminal: Bu seçenek ile sadece klemens numarası yatay şekilde yazılır.

Strip: Bu seçenek seçildiğinde, sadece dizin ismi yatay şekilde yazılır.

Terminal and strip: Bu seçenek seçildiğinde ise hem klemens dizin ismi hem de klemens numarası yatay şekilde
yazılır.

Klemens bilgileri girildikten sonra Part tabından malzemesi seçilir ve OK tıklanarak bilgiler kabul edilir.