‫دﮐﺘﺮ اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﻓﻘﯿﻬﯽ و ﻫﻤﮑﺎران‬ ‫اﻧﺪازهﮔﯿﺮی زاوﯾﻪﻫﺎی اﻧﺘﻬﺎی ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ اﺳﺘﺨﻮان ران‬

‫اﻧﺪازهﮔﯿﺮی زاوﯾﻪ اﻧﺘﻬﺎی ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ اﺳﺘﺨﻮان ران و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ آن در ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن ﺑﻪ دررﻓﺘﮕﯽ‬

‫ﻣﺎدرزادی ﻣﻔﺼﻞ ران‬
‫‪Downloaded from rjms.iums.ac.ir at 14:28 IRDT on Sunday April 12th 2020‬‬

‫ﭼﮑﯿﺪه‬
‫در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ زواﯾﺎی ﮔﺮدن و ﺗﻨﻪ )‪ (Neck/Shaft,N/S‬آﻧﺘﯽورﺷﻦ )‪ (antiversion‬اﺳﺘﺨﻮان ران در ‪ 1032‬ﻓﺮد‬
‫*دﮐﺘﺮ اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﻓﻘﯿﻬﯽ ‪I‬‬
‫ﺳﺎﻟﻢ و ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دررﻓﺘﮕﯽ ﻣﺎدرزادی ﻣﻔﺼﻞ ران )‪ (Congenital Dislocation of Hip,CDH‬در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳــﻨﯽ ﺑـﺪو‬
‫ﺗﻮﻟﺪ ﺗﺎ ‪ 76‬ﺳﺎل ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﻠﯿﺸﻪ ﺳﺎده ﻗﺪاﻣﯽ ـ ﺧﻠﻔﯽ ﻟﮕﻦ و رﺳﻢ ﻣﺤﻮر ﺗﻨــﻪ‪ ،‬ﺳـﺮ و‬ ‫ﺻﺎدﻗﯽ ‪II‬‬ ‫دﮐﺘﺮ ﯾﻮﺳﻒ‬
‫ﮔﺮدن اﺳﺘﺨﻮان ران‪ ،‬زاوﯾﻪ ﺑﯿﻦ دو ﻣﺤﻮر اﻧﺪازهﮔﯿﺮی ﺷﺪ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﺑﺪﺳﺖآوردن زاوﯾﻪ آﻧﺘﯽورﺷــﻦ از روش ﻣﺤـﻮری‬
‫ﺷﺎﻫﻮردی ‪III‬‬ ‫ﻋﺒﺪاﻟﺤﺴﯿﻦ‬
‫)‪ (Axial‬و ﺟﻬﺖ ﺗﻌﯿﯿﻦ اﻧﺪازهﻫﺎ از ﺧﻂﮐﺶ و ﻧﻘﺎﻟﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻬﺖ ﺗﺤﻠﯿﻞ دادهﻫﺎ از رﮔﺮﺳﯿﻮن ﺧﻄﯽ‪ paired t-test ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ و ﻧﺘﺎﯾﺞ ذﯾﻞ ﺣﺎﺻﻞ ﮔﺮدﯾﺪ‪:‬‬ ‫دﮐﺘﺮ ﺳﻌﯿﺪ ﮐﺎﻇﻤﯽآﺷﺘﯿﺎﻧﯽ‪IV‬‬
‫‪ - 1‬ﻣﺘﻮﺳﻂ زاوﯾﻪ ‪ N/S‬ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺟﻨﺲ و ﺳﻦ ﺑﺮای اﻓﺮاد ﻧﺮﻣﺎل ‪ 130/85‬درﺟﻪ و ﺑﺮای اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑــﻪ‬
‫‪ 130/87CDH‬درﺟﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ – 2‬زاوﯾﻪ ‪ N/S‬ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺟﻨﺲ‪ ،‬ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﯽداری ﻧﺸﺎن داد‪.‬‬
‫‪ – 3‬ﻣﺘﻮﺳﻂ زاوﯾﻪ ‪ N/S‬در ﺟﻨﺲ ﻣﻮﻧﺚ و ﻣﺬﮐﺮ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ‪ 129/43‬درﺟﻪ و ‪ 131/99‬درﺟﻪ ﮔﺰارش ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ – 4‬ﻣﺘﻮﺳﻂ زاوﯾﻪ آﻧﺘﯽورﺷﻦ در اﻓﺮاد ﻧﺮﻣﺎل ‪ 23/03‬درﺟﻪ و در اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ‪ 36/11 CDH‬درﺟﻪ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ‪.‬‬

‫‪ – 2‬دررﻓﺘﮕﯽ ﻣﺎدرزادی ﻣﻔﺼﻞ ران‬ ‫ﮐﻠﯿﺪ واژه ﻫﺎ‪ – 1 :‬زواﯾﺎی ﮔﺮدن و ﺗﻨﻪ اﺳﺘﺨﻮان ران‬
‫‪ – 3‬آﻧﺘﯽورﺷﻦ اﺳﺘﺨﻮان ران‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﯿﻮع ﺑﯿﺸﺘﺮ اﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ را در ﻃــﺮف ﭼـﭗ‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ)‪1‬و ‪.(2‬‬
‫ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪی درﺟﺎت و اﺷﮑﺎل ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از دررﻓﺘﮕﯽ‬
‫ﺑﺸﺮح ذﯾﻞ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ)‪1‬و ‪:(2‬‬
‫‪ – 1‬دﯾﺴﭙﻼزی اﺳﺘﺎﺑﻮﻻر )‪(acetabular dysplasia‬‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫دررﻓﺘﮕـﯽ ﻣـﺎدرزادی ﻣﻔﺼـﻞ ران ﺷـــﺎﯾﻌﺘﺮﯾﻦ دررﻓﺘﮕــﯽ‬
‫ﻣﻔﺼﻠﯽ اﺳﺖ و ﻃﺒﻖ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ﺧﺎرج ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘــﻦ‬
‫ﺳـﺮ اﺳـﺘﺨﻮان ران از ﺣﻔـﺮه اﺳـﺘﺎﺑﻮﻟﻮم‪ .‬اﯾـﻦ ﻋﺎرﺿـــﻪ در‬
‫دﺧﺘﺮان ﺷﺎﯾﻌﺘﺮ اﺳﺖ و ﺑﺼﻮرت ﯾﮑﻄﺮﻓـﻪ ﯾـﺎ دو ﻃﺮﻓـﻪ و در‬
‫زﻣﺎﻧﻬﺎی ﻗﺒﻞ‪ ،‬ﺣﯿﻦ و ﯾﺎ ﮐﻤﯽ ﭘﺲ از ﺗﻮﻟﺪ رخ ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬

‫اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ در اوﻟﯿﻦ ﮐﻨﮕﺮه آﻧﺎﺗﻮﻣﯽ اراﺋﻪ ﮔﺮدﯾﺪ‪ ،‬ﮐﺮﻣﺎن‪ .1372 ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺧﻼﺻﻪاﯾﺴﺖ از ﭘﺎﯾﺎنﻧﺎﻣﻪ دﮐﺘﺮ اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﻓﻘﯿﻬﯽ ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﻣﺪرک دﮐــﺘﺮای آﻧـﺎﺗﻮﻣﯽ‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ دﮐﺘﺮ ﯾﻮﺳﻒ ﺻﺎدﻗﯽ‪.1369 ،‬‬
‫‪ (I‬اﺳﺘﺎدﯾﺎر ﮔﺮوه ﻋﻠﻮم ﺗﺸﺮﯾﺤﯽ‪ ،‬ﻣﺮﮐﺰ ﻋﻠﻮم ﭘﺎﯾﻪ‪ ،‬ﺑﺰرﮔﺮاه ﺷﻬﯿﺪ ﻫﻤﺖ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ـ درﻣﺎﻧﯽ اﯾﺮان‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪*).‬ﻣﻮﻟﻒ ﻣﺴﺆول(‬
‫‪ (II‬داﻧﺸﯿﺎر ﮔﺮوه ﻋﻠﻮم ﺗﺸﺮﯾﺤﯽ‪ ،‬داﻧﺸﮑﺪه ﭘﺰﺷﮑﯽ‪ ،‬اوﯾﻦ‪ ،‬ﺟﻨﺐ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻃﺎﻟﻘﺎﻧﯽ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ـ درﻣﺎﻧﯽ ﺷﻬﯿﺪﺑﻬﺸﺘﯽ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪.‬‬
‫‪ (III‬ﻣﺮﺑﯽ ﺟﻬﺎد داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ـ درﻣﺎﻧﯽ اﯾﺮان‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪.‬‬
‫‪ (IV‬اﺳﺘﺎدﯾﺎر آﻧﺎﺗﻮﻣﯽ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ـ درﻣﺎﻧﯽ اﯾﺮان‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪.‬‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ اﯾﺮان ‪179‬‬ ‫ﺳﺎل ﻫﺸﺘﻢ ‪ /‬ﺷﻤﺎره ‪ / 24‬ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن‪1380‬‬
 ‫دﮐﺘﺮ اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﻓﻘﯿﻬﯽ و ﻫﻤﮑﺎران‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ و اﻧﺪازهﮔﯿﺮی زاوﯾﻪ آﻧﺘﯽورﺷﻦ ﺗﺎ ﮐﻨــﻮن ﺑـﺎ ﺳـﻪ‬
‫روش ﻣﺘﻔﺎوت ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘﯿﻦ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪:‬‬
‫ـ روش ‪Axial‬‬
‫ـ روش ‪Biplane‬‬
‫ـ روش ‪Fluoroscopic‬‬
‫‪ Kingsley‬و ‪ Olmstod‬در ﺳﺎل ‪ 1948‬ﮔــﺰارش ﻧﻤﻮدﻧـﺪ‬
‫‪Downloaded from rjms.iums.ac.ir at 14:28 IRDT on Sunday April 12th 2020‬‬
‫دررﻓﺘﮕﯽ( ﻫﺮ دو ﺳﻄﺢ ﻣﻔﺼﻠــﯽ )ران و اﺳـﺘﺎﺑﻮﻟﻮم( اﺷـﮑﺎل‬
‫ﮐﻪ زاوﯾﻪ آﻧﺘﯽورﺷﻦ ﺗﺎ ﯾﮑﺴﺎﻟﮕﯽ ﺑﻄــﻮر ﻣﺘﻮﺳـﻂ ‪ 39‬درﺟـﻪ‪،‬‬
‫در دو ﺳﺎﻟﮕﯽ ‪ 31‬درﺟــﻪ‪ ،‬در ده ﺳـﺎﻟﮕﯽ ‪ 24‬درﺟـﻪ و در ‪16‬‬
‫ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺑﻪ ‪ 16‬درﺟﻪ ﻣﯽرﺳــﺪ‪ .‬ﺗﺤﻤـﻞ وزن )ﺑﻌﻠـﺖ راه رﻓﺘـﻦ(‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ زاوﯾﻪ آﻧﺘﯽورﺷﻦ ﻣــﯽﮔـﺮدد)‪ .(5‬در ﺳـﺎل ‪1971‬‬
‫‪ Antony Mcsweeny‬ﺑـﺎ اﺳـــﺘﻔﺎده از روش رادﯾﻮﻟــﻮژی‬
‫اﻧﺪازه زاوﯾﻪ اﻧﺘﻬﺎی ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ران را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد‪ .‬اﯾــﻦ روش‬
‫ﺗﻮﺳــﻂ ‪ Dunn‬در ﺳــﺎل ‪ 1975‬و ﭘﯿﺸــﺘﺮ از آن ﺑﻮﺳــــﯿﻠﻪ‬
‫‪ Magilligan‬در ﺳـﺎل ‪ 1956‬ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـــﻪ‬
‫ﺑﻮد)‪7 ،6‬و ‪.(8‬‬
‫‪ Budin‬و ‪ Chandler‬در ﺳﺎل ‪ 1957‬اﻗﺪام ﺑﻪ اﻧﺪازهﮔﯿﺮی‬
‫زاوﯾﻪ آﻧﺘﯽورﺷﻦ ﺑﺎ روش ﻣﺴــﺘﻘﯿﻢ ﻧﻤﻮدﻧـﺪ)‪ Hubbard .(9‬و‬
‫‪ Stahelie‬در ﺳـــﺎل ‪ 1972‬ﻧـــــﯿﺰ ﺑــــﺎ دو روش ‪ Axial‬و‬
‫‪ Biplane‬زواﯾﺎی آﻧﺘﯽورﺷﻦ ‪ 10‬ﮐﻮدک )‪ 20‬ران( را ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‬
‫و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ را ﺑﺎ ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ﺗﻮﭘــﻮﮔﺮاﻓـﯽ ﻣﻘﺎﯾﺴـﻪ ﮐﺮدﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﯿـﺎﻧﮕﯿﻦ اﺧﺘـﻼف اﯾـﻦ دو روش از ‪ -4‬درﺟـﻪ ﺗـﺎ ‪ +5‬درﺟــﻪ‬
‫ﮔﺰارش ﺷﺪ)‪.(10‬‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ روش ‪ Biplane‬ﺑــﺎ ﺗﻮﻣـﻮﮔﺮاﻓـﯽ‪ ،‬ﺣـﺎﮐﯽ از‬
‫دﻗـﺖ ﻗـﺎﺑﻞ ﻗﺒـﻮل اﯾـﻦ روش در ﻣﻘﺎﯾﺴـــﻪ ﺑــﺎ روش ‪Axial‬‬
‫)اﺧﺘــﻼف ﻣﯿﺎﻧﮕﯿـــــﻦ ‪ 4/2‬درﺟـــــﻪ و داﻣﻨـــــﻪ اﺧﺘـــﻼف‬
‫)‪ (Range of difference‬از ‪ +5‬ﺗﺎ ‪ +11‬درﺟﻪ( اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ Moulton‬و ‪ Upadhyay‬در ﺳﺎل ‪ 1982‬ﺑﺎ اﺳــﺘﻔﺎده از‬
‫روش ﻣﺴﺘﻘﯿــــــﻢ و روش اوﻟﺘﺮاﺳﻮﻧـــــــﺪ اﻗــــﺪام ﺑــــﻪ‬
‫اﻧـﺪازهﮔﯿـــﺮی زاوﯾـﻪ آﻧﺘﯽورﺷـﻦ ران ﺑـﺮ روی اﺳـــﺘﺨﻮان‬
‫ﺧﺸﮏ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﮐﻪ زاوﯾﻪ آﻧﺘﯽورﺷــﻦ ﺑﯿـﻦ ﺻﻔـﺮ ﺗـﺎ ‪36‬‬
‫درﺟﻪ )ﻣﯿــﺎﻧﮕﯿﻦ ﮐـﻞ ‪ 15/38‬درﺟـﻪ( ﻣﺘﻐـﯿﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻧﺘـﺎﯾﺞ‬
‫ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺎ ﻧﺘــﺎﯾﺞ ﺑﺮرﺳـﯽ ﺗﻮﺳـﻂ اوﻟﺘﺮاﺳـﻮﻧﺪ روی ‪30‬‬
‫اﺳـﺘﺨﻮان ﻣﻘﺎﯾﺴـﻪ ﮔﺮدﯾـﺪ و اﺧﺘـﻼف ﻣﻌﻨـﯽداری را ﻧﺸـــﺎن‬
‫ﺳﺎل ﻫﺸﺘﻢ ‪ /‬ﺷﻤﺎره‪ / 24‬ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪1380‬‬
‫اﻧﺪازهﮔﯿﺮی زاوﯾﻪﻫﺎی اﻧﺘﻬﺎی ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ اﺳﺘﺨﻮان ران‬
‫‪ – 2‬ﻧﯿﻤﻪ دررﻓﺘﮕﯽ )‪(subluxation‬‬
‫‪ – 3‬دررﻓﺘﮕﯽ ﮐﺎﻣﻞ‬
‫در دﯾﺴـﭙﻼزی اﺳـﺘﺎﺑﻮﻻر‪ ،‬دررﻓﺘﮕـﯽ ﺧﻔﯿﻔـﺘﺮ از دو ﻧــﻮع‬
‫دﯾﮕـﺮ اﺳـﺖ و ﺳـﺮ اﺳـﺘﺨﻮان ران ﺳـﺎﻟﻢ اﺳـﺖ وﻟـﯽ ﺣﻔــﺮه‬
‫ﻣﻔﺼﻠـﯽ ﺑﺨﻮﺑـﯽ ﺗﺸـﮑﯿﻞ ﻧﺸـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬در ﻧـﻮع دوم )ﻧﯿﻤـــﻪ‬
‫دارﻧﺪ و ﺑﺨﺸﯽ از ﺳﻄﺢ ﺗﻤﺎس ﺧﻮد را از دﺳــﺖ دادهاﻧـﺪ اﻣـﺎ‬
‫ﮐﺎﻣﻼً از ﻫﻢ ﮔﺴﯿﺨﺘﻪ ﻧﺸﺪهاﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ در ﻧﻮع ﺳﻮم ﺑﯿﻦ ﺳــﻄﻮح‬
‫ﻣﻔﺼﻠﯽ ﺗﻤﺎﺳﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد و ﺳــﺮ اﺳـﺘﺨﻮان ران در ﺟﻠـﻮ‪،‬‬
‫ﺑﺎﻻ و ﯾﺎ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺣﻔﺮه اﺳﺘﺎﺑﻮﻟﻮم ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻌﻨﻮان ﻋﻠﻞ اﯾﻦ ﻧﺎﻫﻨﺠــﺎری ﯾـﺎد‬
‫ﮐﺮد‪ .‬ﻣﻨﺠﻤﻠﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ارﺛﯽ‪ ،‬رﺷــﺪ ﻧﺎﮐـﺎﻓﯽ اﺳـﺘﺎﺑﻮﻟﻮم ﯾـﺎ ﺳـﺮ‬
‫ران‪ ،‬ﺗﻮﻟﺪ از ﻧﺎﺣﯿﻪ ﭘﺎ‪ ،‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘــﻦ اﻧﺪام ﺑﻄﻮر ﻏــﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌـﯽ‬
‫در رﺣــﻢ‪ ،‬ﺷــﻠﯽ ﻣﻔﺼﻠــﯽ ﺑﺪﻻﯾــﻞ ﻫﻮرﻣﻮﻧــﯽ‪ ،‬اﺧﺘـــﻼﻻت‬
‫ﮐﺮوﻣﻮزوﻣﯽ )‪ .(3)(translocational‬وﺟﻮد ﭼﯿﻨﻬﺎی اﺿــﺎﻓﯽ‬
‫در ﮐﺸﺎﻟﻪ ران‪ ،‬ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن ﺑﻮدن آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ در اﺑﺪاﮐﺴﯿﻮن‬
‫ﻣﻔﺼﻞ ران‪ ،‬ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ در اﻧﺪام ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ ﻃﺮف ﻣﺒﺘﻼ و ﺗﺎﺧﯿﺮ در‬
‫راه اﻓﺘـﺎدن ﮐـﻮدک ﺑﺨﺸـﯽ از ﻋﻼﺋـﻢ ﺑـﺎﻟﯿﻨﯽ اﯾـﻦ ﻧﺎﻫﻨﺠــﺎری‬
‫اﺳﺖ)‪.(3‬‬
‫ﭘﻨﺠﻪﻫﺎی ﭘﺎ در اﻓﺮاد دارای اﯾﻦ ﻧﺎﻫﻨﺠﺎری ﻫﻨﮕﺎم راه رﻓﺘﻦ‬
‫ﺑﻬﻢ ﻧﺰدﯾﮏ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ )‪ (intogate‬و زاوﯾﻪ ﺳــﺮ و ﮔـﺮدن ران‬
‫آﻧﻬﺎ آﻧﺘﯽورﺷﻦ ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ)‪ .(2‬در ﺣــﺎﻟﺘﯽ ﮐـﻪ ﺳـﺮ و ﮔـﺮدن‬
‫ران در ﺣـﺎﻟﺖ رﺗﺮوورﺷــﻦ )‪ (retroversion‬ﺑﺎﺷـﻨﺪ ﺣــﺎﻟﺖ‬
‫‪ out gate‬ﺑﻮﺟـﻮد ﺧﻮاﻫـﺪ آﻣـﺪ در ﺣﺎﻟﯿﮑـﻪ راه رﻓﺘـﻦ اﻓــﺮاد‬
‫ﻧﺮﻣﺎل ﻋﻠﯽرﻏﻢ ﺣﺎﻟﺖ آﻧﺘﯽورﺷﻦ ﺑﺸــﮑﻞ ‪ out gate‬اﺳـﺖ و‬
‫در ﺣﺎﻟﺖ اﯾﺴﺘﺎدن ﻃﺒﯿﻌﯽ‪ ،‬ﭘﺎﻫﺎ ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﺳﺎژﯾﺘــﺎل )‪(sagital‬‬
‫اﺻﻠـﯽ زاوﯾـﻪای در ﺣـﺪود ‪ 7-15‬درﺟـﻪ ﻣﯽﺳـــﺎزد)‪2 ،1‬و ‪.(3‬‬
‫ﮐـﺎﻫﺶ و اﻓﺰاﯾـﺶ زاوﯾـﻪ ﺑﯿـﻦ ﺗﻨـﻪ و ﮔـﺮدن اﺳـــﺘﺨﻮان ران‬
‫)‪ ،(Neck/Shaft,N/S‬درﺟﻪ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘــﻦ اﺳـﺘﺨﻮاﻧﻬﺎی‬
‫ران را ﺗﻐﯿـﯿﺮ ﻣﯽدﻫـﺪ و ﻫﻤﯿـﻦ اﻣـﺮ در وﺿﻌﯿـﺖ ﮐﻠـﯽ ﺑــﺪن‬
‫)‪ (posture‬اﯾﺠــﺎد ﺗﻐﯿــﯿﺮ ﻣﯽﻧﻤــﺎﯾﺪ و از اﻫﻤﯿــﺖ ﺧـــﺎﺻﯽ‬
‫ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ)‪1‬و ‪.(2‬‬
‫از ﻧﻈﺮ ﺑﯿﻮﻣﮑﺎﻧﯿﮏ ﻧﯿﺰ ﮐﻢ ﯾــﺎ زﯾـﺎد ﺷـﺪن زاوﯾـﻪ ‪ N/S‬در‬
‫زاوﯾﻪ ﮐﺸﺶ ﻋﻀﻼت و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻗﺪرت آﻧﻬﺎ ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ)‪.(4‬‬
‫‪ 180‬ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ اﯾﺮان‬
 ‫دﮐﺘﺮ اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﻓﻘﯿﻬﯽ و ﻫﻤﮑﺎران‬
‫ـ ﺟﻬﺖ اﻧﺪازهﮔﯿﺮی ﺑﺮای ﺗﻤــﺎم ﮐﻠﯿﺸـﻪﻫﺎ از ﯾـﮏ ﺧﻂﮐـﺶ‬
‫ﻓﻠﺰی و ﯾﮏ ﻧﻘﺎﻟﻪ ﭘﻼﺳﺘﯿﮑﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬‬
‫اﻓﺮاد ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﺴﻬﯿﻞ در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺑﻪ ‪ 6‬ﮔــﺮوه‬
‫ﺳﻨﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪﻧﺪ‪:‬‬
‫ﮔﺮوه ‪ -1‬از ﯾﮏ ﻣﺎﻫﮕﯽ ﺗﺎ اﻧﺘﻬﺎی ‪ 2‬ﺳﺎﻟﮕـــﯽ‪ ،‬ﮔـﺮوه ‪ -2‬از‬
‫‪Downloaded from rjms.iums.ac.ir at 14:28 IRDT on Sunday April 12th 2020‬‬
‫‪ 3‬ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺗﺎ اﻧﺘﻬﺎی ‪ 6‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬ﮔﺮوه ‪ -3‬از ‪ 7‬ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺗﺎ اﻧﺘﻬﺎی‬
‫‪ 11‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬ﮔــﺮوه ‪ -4‬از ‪ 12‬ﺳـﺎﻟﮕﯽ ﺗـﺎ اﻧﺘـﻬﺎی ‪ 16‬ﺳـﺎﻟﮕﯽ‪،‬‬
‫ﮔﺮوه ‪ -5‬از ‪ 17‬ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺗﺎ اﻧﺘــﻬﺎی ‪ 21‬ﺳـﺎﻟﮕﯽ و ﮔـﺮوه ‪ -6‬از‬
‫‪ 22‬ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ‪.‬‬
‫ﺑﺮای اﻧﺪازهﮔﯿﺮی زاوﯾﻪ ﺳﺮ و ﮔﺮدن ﺑﺎ ﺗﻨﻪ اﺳــﺘﺨﻮان ران‬
‫و زاوﯾﻪ آﻧﺘﯽورﺷﻦ دو ﮐﻠﯿﺸﻪ ﺑﺎ دو وش ﻣﺘﻔــﺎوت ﺑـﻪ ﺷـﺮح‬
‫ذﯾﻞ ﺗﻬﯿﻪ ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮای اﻧﺪازهﮔﯿﺮی زاوﯾﻪ ‪ N/S‬از ﮐﻠﯿﺸﻪ ﻧﺮﻣﺎل ﻟﮕﻦ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﮔﺮدﯾـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ ﮐﻠﯿﺸـﻪ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از اﺷـﻌﻪ ﻗﺪاﻣـــﯽ ـ ﺧﻠﻔــﯽ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ راﻧﻬﺎ در ﺣﺎﻟﺖ ﻃﺒﯿﻌــﯽ ﻗـﺮار داﺷـﺘﻨﺪ و‬
‫ﻧﯿﻤﻪ ﭘﺮوﮔﺰﯾﻤــﺎل راﻧـﻬﺎ ﻧـﯿﺰ در ﻓﯿﻠـﻢ ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷـﺪ ﺗﻬﯿـﻪ‬
‫ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻬﺖ ﺗﻬﯿـﻪ ﮐﻠﯿﺸـﻪ اﻧﺪازهﮔﯿﺮی آﻧﺘﯽورﺷــﻦ‪ ،‬اﺷﻌﻪ اﯾﮑﺲ‬
‫از ﺟﻠﻮی زاﻧﻮی ﺧﻢ ﺷﺪه و در اﻣﺘــﺪاد ﻣﺤـﻮر ﺗﻨـﻪ اﺳـﺘﺨﻮان‬
‫ران ﺗﺎﺑﺎﻧﺪه ﺷﺪ و ﮐﻠﯿﺸﻪ رادﯾﻮﻟﻮژی در ﺧﻠﻒ ﻣﻔﺼﻞ ﻫﯿــــﭗ‬
‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺼﻮﯾــﺮ ﺳــﺮ‪ ،‬ﮔـﺮدن و ﮐﻨﺪﯾﻠـﻬﺎی‬
‫اﺳﺘﺨﻮان ران ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺷﺪ و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿــﺐ اﻧـﺪازه دﻗﯿـﻖ‬
‫آﻧﺘﯽورﺷﻦ ﻣﺸــﺨﺺ ﮔﺮدﯾـﺪ‪ .‬روش ﻓـﻮق ﺑـﺎ اﯾﺠـﺎد اﻧﺪﮐـﺲ‬
‫‪ Abduction‬در اﺳﺘﺨﻮان ران اﻣﮑﺎﻧﭙﺬﯾﺮ ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬‬
‫ـ ﺟـﻬﺖ اﻃﻤﯿﻨـﺎن ﺻﺤـﺖ آزﻣﺎﯾﺸـﺎت در ﻣﺮﺣﻠـﻪ اﻧﺘــﻬﺎﯾﯽ‬
‫آزﻣﻮن دو ﻧﻤﻮﻧــﻪ اﺳﺘﺨﻮان ﺧﺸﮏ ﻃﺒﯿﻌــﯽ ران و ﺧــﺎﺻﺮه‬
‫ـ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻓﺮاد اﯾﺮاﻧﯽ ـ اﻧﺪازهﮔﯿﺮی و ﺑﺎ ﮐﻠﯿﺸﻪ رادﯾﻮﻟﻮژی‬
‫)ﭘـﺲ از اﻧـﺪازهﮔـﯿﺮی زاوﯾـﻪ ‪ N/S‬و آﻧﺘﯽورﺷـﻦ( ﻣﻘﺎﯾﺴـــﻪ‬
‫ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ آزﻣﺎﯾﺶ اوﻟﯿﻪ و ﺗﻄﺎﺑﻖ آن ﺑﺎ ﮐﻠﯿﺸﻪﻫﺎی ﺑﻌﺪی ﺻﺤﺖ‬
‫روش ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ را ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﻧﺘﺎﯾــﺞ ﺣﺎﺻـــﻞ ﺑﺎ اﺳﺘﻔــــﺎده از ﻧــﺮماﻓــــﺰار ‪ SPSS‬و‬
‫روﺷﻬـﺎی آﻣﺎری رﮔﺮﺳﯿﻮن ﺧﻄـﯽ‪ t-test ،‬و ‪Paired t-test‬‬
‫ﻣﻮرد ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ اﯾﺮان ‪181‬‬
‫اﻧﺪازهﮔﯿﺮی زاوﯾﻪﻫﺎی اﻧﺘﻬﺎی ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ اﺳﺘﺨﻮان ران‬
‫ﻧﺪاد)‪ Hermann .(11‬و ‪ Eund‬در ﺳﺎل ‪ 1997‬ﺑــﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از‬
‫ﺳﯽﺗﯽاﺳﮑﻦ آﻧﺘﯽورﺷﻦ ﮔﺮدن ران را ﺟﻬﺖ ﺗــﺎﺛﯿﺮ وﺿﻌﯿـﺖ‬
‫ران ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻤﻮدﻧﺪ)‪ .(1‬از ﺑﯿﻦ روﺷﻬﺎی اﻧــﺪازهﮔـﯿﺮی زاوﯾـﻪ‬
‫آﻧﺘﯽورﺷــﻦ‪ ،‬ﺑــﻬﺘﺮﯾﻦ و دﻗﯿﻘــﺘﺮﯾﻦ روش ﺗﻮﻣــــﻮﮔﺮاﻓـــﯽ‬
‫ﮐـﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮی )‪ (Computed tumography, CT‬اﺳـﺖ اﻣــﺎ‬
‫روش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ رادﯾﻮﻟﻮژی ﻧــﯿﺰ ﺗﻘﺮﯾﺒـﺎً دﻗﯿـﻖ و در دﺳـﺘﺮس‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﺪم وﺟــﻮد ﮔـﺰارش ﻣﺸـﺎﺑﻪ در‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ اﯾﺮاﻧﯽ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ رادﯾﻮﻟــﻮژی ـ ﮐـﻪ‬
‫روﺷﯽ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻣﻄﻤﺌﻦ و دﻗﯿﻖ اﺳﺖ ـ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫روش ﺑﺮرﺳﯽ‬
‫در اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﻪ ﺑﺼﻮرت ﻣﻘﻄﻌــﯽ )‪(cross sectional‬‬
‫اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪ‪ ،‬ﺑـﺮای ﺑﺮرﺳـﯽ ﻣـﻮارد ﻃﺒﯿﻌـــﯽ از ﮐﻠﯿﺸــﻪﻫﺎی‬
‫رادﯾﻮﻟﻮژی ﺗﻌﺪاد ‪ 1032‬ﻧﻔﺮ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﻨﺪه در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳـﻨﯽ ‪1‬‬
‫ﺗﺎ ‪ 76‬ﺳﺎل ﮐﻪ ﺑﺪﻟﯿــﻞ ﻣﺸــﮑﻼت دﯾﮕـﺮی ﻏﯿـــﺮ از ﻣﻔﺼـــﻞ‬
‫ﻫﯿــﭗ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ رادﯾﻮﻟـﻮژی ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻬــﺎی ﺷﻔﺎﯾﺤﯿﺎﺋﯿـــﺎن‪،‬‬
‫ﺣﻀﺮت ﻓﺎﻃﻤﻪ زﻫﺮا )س( و اﻣﯿﺮاﻋﻠﻢ ﻣﺮاﺟﻌــﻪ ﻧﻤﻮده ﺑﻮدﻧــﺪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬از اﯾﻦ ﺗﻌﺪاد ‪ 894‬ﮐﻠﯿﺸــﻪ ﻗﺪاﻣﯽ ـ ﺧﻠﻔــﯽ ﺟـﻬﺖ‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ زاوﯾــﻪ ‪) N/S‬ﺳــﺮ و ﮔـﺮدن( و ‪ 138‬ﮐﻠﯿﺸـﻪ ﺑـﺮوش‬
‫ﺧـﺎص ﺟﻬـــﺖ ﺑﺮرﺳـﯽ زاوﯾـﻪ آﻧﺘﯽورﺷـﻦ ﺗﻬﯿـﻪ ﮔﺮدﯾــﺪ و‬
‫اﻃﻠﻼﻋــﺎت ﻣــﻮرد ﻧﯿـﺎز ﺑﺮاﺳـﺎس ﮐﻠﯿﺸـﻪﻫﺎی ﻣﺬﮐـﻮر ﺗﻬﯿـﻪ‪،‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮای ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻮارد ‪ CDH‬ﺗﻌﺪاد ‪ 186‬ﮐﻠﯿﺸﻪ رادﯾﻮﻟــﻮژی‬
‫از ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﻨﯽ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 62‬ﺳﺎل ﻗــﺮار داﺷـﺘﻨﺪ و‬
‫ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻬﺎی ﻓﻮقاﻟﺬﮐﺮ ﻣﺮاﺟﻌــﻪ ﻧﻤـﻮده ﺑﻮدﻧـﺪ اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬‬
‫روش اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬روش ﻗــﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳـﯽ )‪(available‬‬
‫ﺑﻮد و ﻣﻮارد زﯾﺮ ﻧــﯿﺰ ﺟـﻬﺖ ﺑـﺎﻻﺑﺮدن ﮐﯿﻔﯿـﺖ ﻣﺪﻧﻈـﺮ ﻗـﺮار‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪:‬‬
‫ـ ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ اﺧﺘــﻼﻻت اﺳـﮑﻠﺘﯽ ـ ﻋﻀﻼﻧـﯽ از‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪﮔــﯿﺮی ﺣـﺬف ﺷـﺪﻧﺪ )ﻣـﻮارد اﺑﺘـﻼ ﺑـﻪ ‪ CDH‬ﻣﺴـﺘﺜﻨﯽ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ(‪.‬‬
‫ـ ﮐﻠﯿﺸﻪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻬﺮ دﻟﯿﻠﯽ در آﻧﻬﺎ ﺗﻘﺎرن ﻃﺮف راﺳــﺖ و‬
‫ﭼﭗ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ از ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﯿﺮی ﺣﺬف ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ﻫﺸﺘﻢ ‪ /‬ﺷﻤﺎره ‪ / 24‬ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن‪1380‬‬
 ‫دﮐﺘﺮ اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﻓﻘﯿﻬﯽ و ﻫﻤﮑﺎران‬ ‫اﻧﺪازهﮔﯿﺮی زاوﯾﻪﻫﺎی اﻧﺘﻬﺎی ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ اﺳﺘﺨﻮان ران‬

‫ج ـ زاوﯾـــــﻪ ‪ N/S‬ﻃـﺮف راﺳــــﺖ و ﭼـــﭗ در ﻣــﻮارد‬ ‫ﻧﺘﺎﯾﺞ‬

‫ﻧﺮﻣـﺎل در ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳــﻨﯽ ﺷﺸـﮕﺎﻧﻪ ﻣﻘﺎﯾﺴـﻪ ﮔﺮدﯾـﺪ)ﻧﻤـﻮدار‬
‫ﺷﻤﺎره ‪.(1‬‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آزﻣﻮن ‪ Paired t-test‬در ﻫــﺮ ﮔـﺮوه ﺳـﻨﯽ‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ زاوﯾﻪ ‪ N/S‬ﻃﺮف ﭼﭗ و راﺳﺖ از ﻟﺤـﺎظ‬
‫‪Downloaded from rjms.iums.ac.ir at 14:28 IRDT on Sunday April 12th 2020‬‬
‫‪ -1‬زاوﯾﻪ ‪ N/S‬ﻧﺮﻣﺎل‪:‬‬
‫اﻟﻒ ـ زاوﯾـــﻪ ‪ N/S‬ﻃــﺮف ﭼــــﭗ در ﻣــﻮارد ﻧﺮﻣــــﺎل‬
‫در ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳﻨﯽ ﺷﺸﮕﺎﻧﻪ ﻣﻘﺎﯾﺴــﻪ ﮔﺮدﯾﺪ)ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪.(1‬‬

‫آﻣﺎری اﺧﺘﻼﻓﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ -1‬ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ و اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﯿﺎر زاوﯾﻪ ‪ N/S‬ﻃﺮف ﭼﭗ در‬
‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ زاوﯾﻪ ‪ N/S‬در ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻨﯽ در ﻃــﺮف‬ ‫ﻣﻮارد ﻧﺮﻣﺎل ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳﻨﯽ‬

‫ﭼﭗ ‪ 130/82‬درﺟﻪ و در ﻃﺮف راﺳﺖ ‪ 130/89‬درﺟﻪ ﺑﺪﺳﺖ‬ ‫ﺗﻌﺪاد‬ ‫اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﯿﺎر‬ ‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ‬ ‫ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳﻨﯽ‬
‫‪8‬‬ ‫‪8/57‬‬ ‫‪146/75‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪1‬‬
‫آﻣﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آزﻣﻮن ‪ Paired t-test‬اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﯽدار‬
‫‪15‬‬ ‫‪6/59‬‬ ‫‪142/87‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪2‬‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪ‪.‬‬
‫‪22‬‬ ‫‪5/31‬‬ ‫‪137/18‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪3‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪10/93‬‬ ‫‪137/75‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪4‬‬
‫‪15‬‬ ‫‪4/82‬‬ ‫‪130/47‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪5‬‬
‫‪167‬‬ ‫‪5/31‬‬ ‫‪127/83‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪6‬‬
‫‪235‬‬ ‫‪7/88‬‬ ‫‪130/82‬‬ ‫ﮐﻞ‬

‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ زواﯾﺎی ‪ N/S‬در ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳــﻨﯽ ﭘـﺎﯾﯿﻨﺘﺮ ﺑﯿﺸـﺘﺮ‬

‫ﺑﻮد و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رﮔﺮﺳــﯿﻮن ﺧﻄـﯽ ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﺷـﺪ ﮐـﻪ ﺑـﺎ‬
‫اﻓﺰاﯾـــﺶ ﺳـــﻦ اﻧـــﺪازه زاوﯾـــﻪ ﮐـــــﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨــــﯽداری‬
‫ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ)‪.(P=0/001‬‬
‫ب ـ زاوﯾﻪ ‪ N/S‬ﻃــﺮف راﺳـﺖ ﻧـﯿﺰ در ﻣـﻮارد ﻧﺮﻣـﺎل در‬
‫ﮔﺮوﻫـﻬﺎی ﺳـﻨﯽ ﺷﺸـﮕﺎﻧﻪ ﻣﻘﺎﯾﺴـﻪ ﮔﺮدﯾـﺪ)ﺟـﺪول ﺷـــﻤﺎره ‪.(2‬‬
‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ زواﯾﺎی ‪ N/S‬در ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳﻨﯽ ﭘﺎﯾﯿﻨﺘﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻮد و‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رﮔﺮﺳﯿﻮن ﺧﻄﯽ ﻣﺸــﺎﻫﺪه ﺷـﺪ ﮐـﻪ ﺑـﺎ اﻓﺰاﯾـﺶ‬
‫ﺳﻦ اﻧﺪازه زاوﯾﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﯽداری ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ)‪.(P=0/000‬‬
‫ﻧﻤﻮدار ﺷﻤـﺎره ‪ -1‬ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ زاوﯾﻪ ‪ N/S‬در ﻣﻮراد ﻧﺮﻣﺎل ﺑﺮ ﺣﺴﺐ‬
‫ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻨﯽ و ﻃﺮف راﺳﺖ و ﭼﭗ‬
‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ -2‬ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ و اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﯿﺎر زاوﯾﻪ ‪ N/S‬ﻃﺮف راﺳﺖ‬
‫در ﻣﻮارد ﻧﺮﻣﺎل ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳﻨﯽ‬
‫د ـ زاوﯾﻪ ‪ N/S‬ﻧﺮﻣﺎل در ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳﻨﯽ ﻣﺨﺘﻠـﻒ در ﻫــﺮ‬
‫ﺗﻌﺪاد‬ ‫اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﯿﺎر‬ ‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ‬ ‫ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳﻨﯽ‬
‫دو ﺟﻨﺲ در ﻃﺮف ﭼﭗ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺷﺪ)ﻧﻤﻮدار ﺷﻤﺎره ‪ .(2‬ﻣﯿــﺎﻧﮕﯿﻦ‬
‫‪8‬‬ ‫‪8/42‬‬ ‫‪147/38‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪1‬‬
‫زواﯾﺎ در ﻫﺮ دو ﺟﻨﺲ در ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳﻨﯽ ﭘﺎﯾﯿﻨﺘﺮ ﺑــﺎﻻ ﺑـﻮد و‬ ‫‪15‬‬ ‫‪6/22‬‬ ‫‪143/13‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪2‬‬
‫ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻦ اﻧﺪازه زاوﯾﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ آﻧﭽﻪ در ﻣﻮرد اﻟــﻒ ﺑﯿـﺎن‬ ‫‪22‬‬ ‫‪5/61‬‬ ‫‪137/59‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪3‬‬
‫ﺷﺪ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﭘﯿﺪا ﻣﯽﯾﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪10/67‬‬ ‫‪137/75‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪4‬‬
‫‪15‬‬ ‫‪5/35‬‬ ‫‪130/8‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪5‬‬
‫‪167‬‬ ‫‪5/37‬‬ ‫‪127/8‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪6‬‬
‫‪235‬‬ ‫‪8/02‬‬ ‫‪130/89‬‬ ‫ﮐﻞ‬

‫ﺳﺎل ﻫﺸﺘﻢ ‪ /‬ﺷﻤﺎره‪ / 24‬ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪1380‬‬ ‫‪ 182‬ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ اﯾﺮان‬
 ‫دﮐﺘﺮ اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﻓﻘﯿﻬﯽ و ﻫﻤﮑﺎران‬ ‫اﻧﺪازهﮔﯿﺮی زاوﯾﻪﻫﺎی اﻧﺘﻬﺎی ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ اﺳﺘﺨﻮان ران‬

‫و ـ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ زواﯾــﺎی ‪ N/S‬ﻧﺮﻣـﺎل در ﻫـﺮ دو ﺟﻨـﺲ و در‬

‫ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳﻨﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮرﺳﯽ و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮔﺮدﯾﺪ در ﻣﺠﻤــﻮع‬
‫اﺧﺘﻼف ﺟﺰﺋﯽ در ﻣﻌﺪل زواﯾﺎی ﻫــﺮ ﮔـﺮوه وﺟـﻮد داﺷـﺖ و‬
‫اﯾﻦ زاوﯾﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﻌﻤﻮل در ﻣﺮدان ﺑﯿﺸﺘﺮ از زﻧﺎن ﺑــﻮد‪ .‬ﻧﮑﺘـﻪ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ دﯾﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ در ﮔﺮوه ﺳﻨﯽ ﺷﺸﻢ )‪ ،(Adult‬اﻧــﺪازه‬
‫زاوﯾﻪ ‪ N/S‬در زﻧﺎن ﺑﯿﺸﺘــﺮ از ﻣﺮدان ﺑﻮد‪ .‬اﻓﺰاﯾــﺶ زاوﯾــﻪ‬
‫‪Downloaded from rjms.iums.ac.ir at 14:28 IRDT on Sunday April 12th 2020‬‬

‫از ﮔﺮوه ﺳﻨــﯽ ﭘﻨﺠﻢ آﻏــﺎز ﻣـﯽﮔﺸـﺖ و ﺑﺘﺪرﯾــﺞ در ﮔـﺮوه‬

‫ﺳﻨﯽ ﺷﺸــﻢ اﯾﻦ اﺧﺘﻼف ﺧﻮد را ﺑﺨﻮﺑﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽداد)ﻧﻤـﻮدار‬
‫ﺷﻤﺎره ‪.(4‬‬

‫ﻧﻤﻮدار ﺷﻤﺎره ‪ -2‬ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ زاوﯾﻪ ‪ N/S‬در ﻣﻮارد ﻧﺮﻣﺎل در‬

‫ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳﻨﯽ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺟﻨﺴﯿﺖ در ﻃﺮف ﭼﭗ‬

‫ه ـ زاوﯾﻪ ‪ N/S‬ﻧﺮﻣﺎل در ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳﻨﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ درﻫﺮ دو‬

‫ﺟﻨﺲ در ﻃﺮف راﺳﺖ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮔﺮدﯾﺪ)ﻧﻤﻮدار ﺷﻤﺎره ‪ .(3‬ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ‬
‫زواﯾــﺎ درﻫﺮدوﺟﻨــﺲ در ﮔﺮوﻫــــﻬﺎی ﺳـــﻨﯽ ﭘﺎﯾﯿﻨﺘﺮﺑـــﺎﻻ‬
‫ﺑﻮدوﺑﺘﺪرﯾﺞ ﺑﺎاﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻦاﻧﺪازه زاوﯾﻪ ‪N/S‬ﮐﺎﻫﺶ ﭘﯿﺪا ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﺟﺪول ﺷﻤــﺎره ‪ -4‬ﻣﯿﺎﻧﮕﯿـــﻦ زاوﯾــﻪ ‪ N/S‬در ﻣﻮارد ﻧﺮﻣﺎل در‬

‫ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻨﯽ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺟﻨﺴﯿﺖ‬

‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻠﯽ زواﯾﺎی ‪ N/S‬در ﻫﺮ دو ﺟﻨﺲ ﺑــﺪون در ﻧﻈـﺮ‬

‫ﮔﺮﻓﺘﻦ ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳــﻨﯽ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از آزﻣـﻮن ‪ t-test‬اﻧﺠـﺎم‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﺑﺮرﺳــﯽ ﻧـﯿﺰ ﻣﯿـﺎﻧﮕﯿﻦ زاوﯾـﻪ در ﺟﻨـﺲ ﻣـﺮد‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺟﻨﺲ زن ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ)‪ .(P<0/005‬ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﮐﻞ زاوﯾﻪ‬
‫‪ N/S‬ﺑـﺮای ﺟﻨـﺲ ﻣـﺮد ‪ 131/96‬درﺟـﻪ و ﺑـﺮای ﺟﻨـــﺲ زن‬
‫‪ 129/43‬درﺟﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬آﻧﺘﯽورﺷﻦ ﻧﺮﻣﺎل‬
‫اﻟﻒ ـ زاوﯾﻪ آﻧﺘﯽورﺷــﻦ ﻣﻮارد ﻧﺮﻣﺎل در ﺳﻤــــﺖ ﭼــﭗ‬ ‫ﻧﻤﻮدار ﺷﻤـــﺎره ‪ -3‬ﻣﯿﺎﻧﮕﯿـــﻦ زاوﯾﻪ ‪ N/S‬در ﻣﻮارد ﻧﺮﻣﺎل در‬

‫ﺑـﺮ ﺣﺴـﺐ ﮔﺮوﻫـﻬﺎی ﺳﻨــــﯽ ﺷﺸــﮕﺎﻧﻪ ﺑــﺎ ﻫــﻢ ﻣﻘﺎﯾﺴــﻪ‬ ‫ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻨﯽ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺟﻨﺴﯿﺖ در ﻃﺮف راﺳﺖ‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ اﯾﺮان ‪183‬‬ ‫ﺳﺎل ﻫﺸﺘﻢ ‪ /‬ﺷﻤﺎره ‪ / 24‬ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن‪1380‬‬
 ‫دﮐﺘﺮ اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﻓﻘﯿﻬﯽ و ﻫﻤﮑﺎران‬ ‫اﻧﺪازهﮔﯿﺮی زاوﯾﻪﻫﺎی اﻧﺘﻬﺎی ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ اﺳﺘﺨﻮان ران‬

‫ﻃﺮف ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﮕﺮدﯾﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺮدﯾـﺪ)ﺟـﺪول ﺷـﻤﺎره ‪ .(3‬در ﮔﺮوﻫـﻬﺎی ﺳـﻨﯽ ﭘـﺎﺋﯿﻨﺘﺮ زاوﯾـــﻪ‬
‫آﻧﺘﯽورﺷﻦ ﺑﯿﺸــﺘﺮ ﺑـﻮد و ﺑـﺎ ﺳـﺘﻔﺎده از رﮔﺮﺳـﯿﻮن ﺧﻄـﯽ‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ زاوﯾﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻦ ﮐــﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨـﯽداری‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ)‪.(P=0/021‬‬
‫‪Downloaded from rjms.iums.ac.ir at 14:28 IRDT on Sunday April 12th 2020‬‬

‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ -3‬ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ و اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﯿﺎر زاوﯾﻪ آﻧﺘﯽورﺷﻦ در‬

‫ﻃﺮف ﭼﭗ در ﻣﻮارد ﻧﺮﻣﺎل ﺑﺮﺣﺴﺐ ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳﻨﯽ‬
‫ﺗﻌﺪاد‬ ‫اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﯿﺎر‬ ‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ‬ ‫ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳﻨﯽ‬
‫‪2‬‬ ‫‪8/49‬‬ ‫‪38‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪1‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪6/98‬‬ ‫‪35/88‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪2‬‬
‫‪13‬‬ ‫‪8/83‬‬ ‫‪34/38‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪3‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪9/02‬‬ ‫‪33/67‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪4‬‬
‫‪11‬‬ ‫‪8/80‬‬ ‫‪24/18‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪5‬‬
‫‪49‬‬ ‫‪5/54‬‬ ‫‪16/78‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪6‬‬
‫‪86‬‬ ‫‪10/56‬‬ ‫‪23/24‬‬ ‫ﮐﻞ‬
‫ﻧﻤﻮدار ﺷﻤﺎره ‪ -5‬ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ زاوﯾﻪ آﻧﺘﯽورﺷﻦ در ﻣﻮارد ﻧﺮﻣﺎل‬
‫ﺑﺮﺣﺴﺐ ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳﻨﯽ در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ و ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‬
‫ب ـ زاوﯾـﻪ آﻧﺘﯽورﺷـﻦ ﺳـﻤﺖ راﺳـﺖ در ﻣـﻮارد ﻧﺮﻣــﺎل‬
‫‪ -3‬آﻧﺘﯽورﺷﻦ ﻏﯿﺮ ﻧﺮﻣﺎل )‪(CDH‬‬ ‫ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳﻨﯽ ﺷﺸﮕﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮔﺮدﯾﺪ)ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪.(4‬‬
‫اﻟﻒ ـ زاوﯾﻪ آﻧﺘﯽورﺷﻦ در ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳــﻨﯽ ﺷﺸـﮕﺎﻧﻪ در‬ ‫در ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳﻨﯽ ﭘﺎﺋﯿﻨﺘﺮ زاوﯾﻪ آﻧﺘﯽورﺷﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻮد و ﺑــﺎ‬
‫ﻣﻮارد ﻏﯿﺮ ﻧﺮﻣﺎل در ﻃﺮف ﭼﭗ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻘﺎﯾﺴــﻪ ﮔﺮدﯾـﺪ)ﺟـﺪول‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از رﮔﺮﺳﯿﻮن ﺧﻄﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷــﺪ ﮐـﻪ اﯾـﻦ زاوﯾـﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﺷﻤﺎره ‪.(5‬‬ ‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﯽداری ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ)‪.(P=0/021‬‬

‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ -5‬ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ و اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﯿﺎر زاوﯾﻪ آﻧﺘﯽورﺷﻦ در‬ ‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ -4‬ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ و اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﯿﺎر زاوﯾﻪ آﻧﺘﯽورﺷﻦ در‬
‫ﻃﺮف ﭼﭗ در ﻣﻮارد ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳﻨﯽ‬ ‫ﻃﺮف راﺳﺖ در ﻣﻮارد ﻧﺮﻣﺎل ﺑﺮﺣﺴﺐ ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳﻨﯽ‬
‫ﺗﻌﺪاد‬ ‫اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﯿﺎر‬ ‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ‬ ‫ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳﻨﯽ‬ ‫ﺗﻌﺪاد‬ ‫اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﯿﺎر‬ ‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ‬ ‫ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳﻨﯽ‬
‫‪7‬‬ ‫‪13/10‬‬ ‫‪40‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪5/66‬‬ ‫‪38‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪1‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪11/42‬‬ ‫‪38/56‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪2‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪8/47‬‬ ‫‪31/63‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪2‬‬
‫‪16‬‬ ‫‪17/69‬‬ ‫‪36/88‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪3‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪9/56‬‬ ‫‪34/46‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪3‬‬
‫‪11‬‬ ‫‪11/20‬‬ ‫‪31/45‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪7/51‬‬ ‫‪32/67‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪4‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪12/39‬‬ ‫‪37/5‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪5‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪9/44‬‬ ‫‪25/09‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪5‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪7/15‬‬ ‫‪32/67‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪6‬‬ ‫‪49‬‬ ‫‪5/80‬‬ ‫‪16/55‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪6‬‬
‫‪55‬‬ ‫‪13/29‬‬ ‫‪36/07‬‬ ‫ﮐﻞ‬ ‫‪86‬‬ ‫‪10/50‬‬ ‫‪22/81‬‬ ‫ﮐﻞ‬

‫در ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳﻨﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺧﺘﻼف ﻗــﺎﺑﻞ ذﮐـﺮی ﻣﺸـﺎﻫﺪه‬
‫ﻧﮕﺮدﯾﺪ‪.‬‬
‫ب ـ زاوﯾﻪ آﻧﺘﯽورﺷـﻦ در ﮔﺮوﻫــﻬﺎی ﺳﻨـــﯽ ﺷﺸﮕﺎﻧـــﻪ‬
‫در ﻣﻮارد ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌــﯽ در ﺳﻤﺖ راﺳــﺖ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﻘﺎﯾﺴــﻪ‬
‫ﺳﺎل ﻫﺸﺘﻢ ‪ /‬ﺷﻤﺎره‪ / 24‬ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪1380‬‬
‫ج ـ زاوﯾﻪ آﻧﺘﯽورﺷﻦ در ﮔﺮوﻫﻬـــﺎی ﺳﻨــــﯽ ﺷﺸﮕﺎﻧـــﻪ‬
‫در ﻣﻮارد ﻧﺮﻣﺎل ﺑﯿـــﻦ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ و ﺳﻤﺖ راﺳـــــﺖ ﻣـﻮرد‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴـﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ)ﻧﻤــﻮدار ﺷـﻤﺎره ‪ .(5‬ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از آزﻣـﻮن‬
‫‪ Paired t-test‬در ﻫﺮ ﮔﺮوه ﺳﻨﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﺤﺴﻮﺳـــﯽ ﺑﯿﻦ دو‬
‫‪ 184‬ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ اﯾﺮان‬
 ‫دﮐﺘﺮ اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﻓﻘﯿﻬﯽ و ﻫﻤﮑﺎران‬ ‫اﻧﺪازهﮔﯿﺮی زاوﯾﻪﻫﺎی اﻧﺘﻬﺎی ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ اﺳﺘﺨﻮان ران‬

‫ﮔﺮوه از اﻓﺮاد اﯾﺮاﻧــﯽ ﻣـﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ‪ .‬ﻣﯿـﺎﻧﮕﯿﻦ‬ ‫ﮔﺮدﯾﺪ)ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ (6‬ﮐﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻃﺮف ﭼﭗ ﺑﻮد‪.‬‬
‫زاوﯾﻪ ‪ N/S‬و آﻧﺘﯽورﺷﻦ ﺑﺮای اﻓﺮاد ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﺷــﺪ و‬
‫ﺑﺎ اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑــﻪ ‪ CDH‬ﻣـﻮرد ﻣﻘﺎﯾﺴـﻪ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓـﺖ‪ .‬ﻣﻌـﺪل‬ ‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ -6‬ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ و اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﯿﺎر زاوﯾﻪ آﻧﺘﯽورﺷﻦ در‬
‫زاوﯾﻪ ‪ N/S‬در ﻣﺮدان ‪ 131/99‬درﺟﻪ و ﺑــﺮای زﻧـﺎن ‪129/43‬‬ ‫ﻃﺮف راﺳﺖ در ﻣﻮارد ﻏﯿﺮﻧﺮﻣﺎل ﺑﺮﺣﺴﺐ ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳﻨﯽ‬

‫درﺟﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﯾﻦ اﻧﺪازهﮔﯿﺮی ﮐﻪ از روی ﮐﻠﯿﺸــﻪ رادﯾـﻮﮔﺮاﻓـﯽ‬ ‫ﺗﻌﺪاد‬ ‫اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﯿﺎر‬ ‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ‬ ‫ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳﻨﯽ‬
‫‪7‬‬ ‫‪10/48‬‬ ‫‪41/14‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪1‬‬
‫‪Downloaded from rjms.iums.ac.ir at 14:28 IRDT on Sunday April 12th 2020‬‬

‫ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ ﺑﺎ اﻧﺪازهای ﮐــﻪ از روی اﺳـﺘﺨﻮان ﺧﺸـﮏ ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬

‫‪9‬‬ ‫‪11/59‬‬ ‫‪39‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪2‬‬
‫ﺷﺪ اﺧﺘﻼﻓﯽ ﻧﺸﺎن ﻧﺪاد و ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﯾﮑﺴﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ ﺑــﺎ‬
‫‪16‬‬ ‫‪17/52‬‬ ‫‪37/44‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪3‬‬
‫ﻧﻈـﺮات ‪ Dunn‬و ‪ Laurent‬ﮐـﻪ ﺑـــﺮوش ﻣﺸــﺎﺑﻪ در اﻓــﺮاد‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12/35‬‬ ‫‪31/55‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪4‬‬
‫اروﭘﺎﺋﯽ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ ﻣﻄــﺎﺑﻘﺖ دارد و ﻧﺸـﺎن دﻫﻨـﺪه اﯾـﻦ‬ ‫‪6‬‬ ‫‪13/52‬‬ ‫‪35/67‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪5‬‬

‫ﺣﻘﯿﻘﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ زواﯾﺎ در اﻓﺮاد و ﻧﮋادﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻔﺎوت‬
‫ﭼﻨﺪاﻧﯽ ﻧﺪارد اﻣــﺎ اﺧﺘـﻼف اﯾـﻦ زاوﯾـﻪ در ﺟﻨـﺲ زن و ﻣـﺮد‬
‫اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﯽداری را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﻮﯾﺪ ﻧﻈــﺮات‬
‫‪ Multon‬و ‪ Upadnyas‬اﺳﺖ)‪7‬و ‪ .(11‬اﯾﻦ ﺗﻔﺎوت ﺑﺪﯾﻨﺼﻮرت‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﯿﻪ اﺳﺖ‪ :‬اﮔﺮ اﺳــﺘﺨﻮان ران را ﺑﺼـﻮرت ﻋﻤـﻮد ﺑـﺮ‬
‫روی ﻣﯿﺰ ﻗﺮار دﻫﯿﻢ ﺑﻄﻮرﯾﮑﻪ ﮐﻨﺪﯾﻠﻬﺎ ﻣﻤﺎس ﺑــﺮ ﺳـﻄﺢ ﻣـﯿﺰ‬
‫ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻨـﻪ اﺳـﺘﺨﻮان وﺿﻌﯿﺘـﯽ را ﻧﺸـﺎن ﻣﯽدﻫـﺪ ﮐـﻪ اﯾــﻦ‬
‫وﺿﻌﯿﺖ دﻗﯿﻘﺎً ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ وﺿﻌﯿﺖ ﺣﻘﯿﻘﯽ اﺳﺘﺨﻮان در ﺣــﺎﻟﺖ‬
‫اﯾﺴﺘﺎده اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ )ﺣــﺎﻟﺖ ﻣـﺎﯾﻠﺘﺮ( در ﺟﻨـﺲ زن ﺑـﺎ‬
‫وﺿﻌﯿﺖ ﺧﺎص ﺑﺪﻧﯽ )ﭘﺎﻫﺎی ﮐﻮﺗﺎﻫﺘﺮ و ﻟﮕﻦ ﭘﻬﻦﺗﺮ( ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺟﻨﺲ ﻣﺮد ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳــﺖ)‪ .(12‬اﯾـﻦ ﺗﻤـﺎﯾﻞ در زاوﯾـﻪ ‪ N/S‬اﺛـﺮ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ دارد‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ زاوﯾــﻪ ‪ N/S‬ﮐﻤـﺘﺮ و‬
‫ﻫﺮ ﭼﻪ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ زاوﯾــﻪ ﮐـﻮﭼﮑـﺘﺮ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺑـﻮد‪ .‬ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ دﻗﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل روش ﮐﻠﯿﺸﻪای و ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﺑـﻮدن‬
‫ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه‪ ،‬در اﯾــﻦ ﺗﺤﻘﯿـﻖ‬
‫از اﯾﻦ روش اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ زاوﯾﻪ آﻧﺘﯽورﺷﻦ در اﻓﺮاد ﻧﺮﻣﺎل‪ 23/03 ،‬ﺑﻮد ﮐـﻪ‬
‫اﯾﻦ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ‪ Mcsweeny‬ﻫﻤﺨﻮاﻧﯽ دارد‪ ،‬ﺑــﺎﻻﺑﻮدن‬
‫ﻧﺴﺒﯽ اﻧﺪازهﻫﺎ در اﻓﺮاد ﻃﺒﯿﻌﯽ اﯾﺮاﻧــﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ‬
‫ﻋﺎدت ﺧﺎص ﻧﺸﺴﺘﻦ ﺑﺮروی زﻣﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ)‪.(9‬‬
‫ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻦ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ اﻧﺪازه اﯾﻦ زاوﯾــﻪ در اﻓـﺮاد اﯾﺮاﻧـﯽ‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ درﺻﺪ ﻣﻌﻨﯽدار را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺴــﺌﻠﻪ ﻣﻮﯾـﺪ‬
‫ﻧﻈﺮات ‪ Budin‬اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﯿﻦ روش ﺑــﻪ اﻧـﺪازهﮔـﯿﺮی اﯾـﻦ‬
‫زاوﯾﻪ ﻣﺒﺎدرت ﻧﻤﻮد)‪ .(9‬ﻣﺘﻮﺳﻂ زاوﯾﻪ آﻧﺘﯽورﺷــﻦ در اﻓـﺮاد‬
‫ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ‪ 36/11 CDH‬درﺟﻪ اﺳـــﺖ ﮐﻪ در ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳﻨـﯽ‬
‫‪6‬‬ ‫‪8/64‬‬ ‫‪31/67‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪6‬‬
‫‪55‬‬ ‫‪13/45‬‬ ‫‪36/16‬‬ ‫ﮐﻞ‬
‫ج ـ ﻣﻮارد زاوﯾﻪ آﻧﺘﯽورﺷﻦ ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌـــﯽ در ﺳــﻤﺖ ﭼـﭗ‬
‫و راﺳـــﺖ در ﻫــﺮ ﮔـﺮوه ﺳﻨـــﯽ ﺑـﺎ اﺳـــﺘﻔﺎده از آزﻣــﻮن‬
‫‪ Paired t-test‬ﻣﻮرد ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ در اﯾــﻦ ﻣﻘﺎﯾﺴـﻪ‬
‫اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﯽداری ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﮕﺮدﯾﺪ‪.‬‬
‫د ـ اﻧﺪازه زاوﯾﻪ آﻧﺘﯽورﺷﻦ در ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﺳــﻨﯽ ﺷﺸـﮕﺎﻧﻪ‬
‫در ﻣﻮارد ﻧﺮﻣﺎل و ﻏﯿﺮ ﻧﺮﻣﺎل )ﺳــﻤﺖ ﭼـﭗ و ﺳـﻤﺖ راﺳـﺖ(‬
‫ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﻮرد ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ اﻧﺪازه زاوﯾﻪ‬
‫آﻧﺘﯽورﺷﻦ ﻃﺮف راﺳﺖ در ﻣﻮارد ﻧﺮﻣﺎل ‪ 22/81‬درﺟﻪ و در‬
‫ﻣﻮارد ﻏﯿﺮﻧﺮﻣﺎل ‪ 36/16‬درﺟﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ اﺳــﺘﻔﺎده از آزﻣـﻮن‬
‫‪ Paired t-test‬اﯾـﻦ اﺧﺘــﻼف از ﻟﺤــﺎظ آﻣــﺎری ﻣﻌﻨــﯽدار‬
‫ﺑﻮد)‪.(P=0/000‬‬
‫‪ N/S -4‬ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ‬
‫زاوﯾﻪ ‪ N/S‬ﻃﺒﯿﻌــﯽ در ﺳـﻤﺖ ﭼـﭗ و راﺳـﺖ و ﻫﻤﯿﻨﻄـﻮر‬
‫زاوﯾﻪ ‪ N/S‬ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ و راﺳﺖ در ﮔﺮوﻫــﻬﺎی‬
‫ﺳﻨﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮔﺮدﯾﺪ ﮐــﻪ اﺧﺘـﻼف ﻣﻌﻨـﯽداری وﺟـﻮد‬
‫ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺤﺚ‬
‫زاوﯾﻪ ‪ N/S‬و آﻧﺘﯽورﺷﻦ در اﻧﺘﻬﺎی ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ اﺳﺘﺨﻮان ران‬
‫ﻣﺎﺑﯿﻦ ﺗﻨﻪ و ﺳﺮ و ﮔــﺮدن آن در ﮔﺬﺷـﺘﻪ ﻧـﯿﺰ ﻣـﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‬
‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً اﯾــﻦ زواﯾـﺎ در ﺑﯿﻤﺎرﯾـﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬
‫دﺳﺘﺨﻮش ﺗﻐﯿــﯿﺮات ﻣﯽﺷـﻮد‪ .‬ﻟـﺬا در ﺑﺮرﺳـﯽ ﺣـﺎﺿﺮ‪ ،‬ﯾـﮏ‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ اﯾﺮان ‪185‬‬ ‫ﺳﺎل ﻫﺸﺘﻢ ‪ /‬ﺷﻤﺎره ‪ / 24‬ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن‪1380‬‬
 ‫دﮐﺘﺮ اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﻓﻘﯿﻬﯽ و ﻫﻤﮑﺎران‬ ‫اﻧﺪازهﮔﯿﺮی زاوﯾﻪﻫﺎی اﻧﺘﻬﺎی ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ اﺳﺘﺨﻮان ران‬

12- R.M.H. McMinn, Last’s Anatomy: 5th ed., .‫ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺧﺘﻼف ﻗﺎﺑﻞ ذﮐﺮی را ﻧﺸﺎن ﻧﺪاد‬
Longman group, UK. London, 1974, 153-157.
‫در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ اﻓﺮاد ﻧﺮﻣــﺎل زاوﯾـﻪ آﻧﺘﯽورﺷـﻦ در ﻣـﻮارد‬
‫ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻌﻨــﯽداری ﻧﺸـﺎن ﻣﯽدﻫـﺪ ﮐـﻪ ﺑـﺎ ﯾﺎﻓﺘـﻪﻫﺎی‬CDH
‫ ﻣﻄـﺎﺑﻘﺖ دارد و ﻣﯽﺗﻮاﻧـــﺪ ﺑــﺮ اﺛــﺮ ﻓﺸــﺎرﻫﺎ و‬Kingsley
‫ﮐﺸـﺶﻫﺎی ﻏـﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ ﻋﻀـﻼت و ﻟﯿﮕﺎﻣﺎﻧـﻬﺎ ﺑﻮﺟـﻮد آﻣــﺪه‬
Downloaded from rjms.iums.ac.ir at 14:28 IRDT on Sunday April 12th 2020

.(5)‫ﺑﺎﺷﺪ‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
1- Hermann KL., E and N. CT measurement of
antiversion in the femoral neck. The influence of
femur position. Acta radiol 1997 Jul., 38(4Pt I):
327-32.
‫ دﮐﺘﺮﺑـﻬﺎدر اﻋﻠﻤـﯽ‬،‫ اﺻﻮل ارﺗﻮﭘﺪی و ﺷﮑﺴــﺘﻪ ﺑﻨـﺪی‬-2
.137-142 ‫ ﺻﻔﺤﺎت‬،1370 ‫ ﻧﺸﺮ ﻓﺮوغ اﻧﺪﯾﺸﻪ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻫﺮﻧﺪی‬
3- Clinical Kinsioligy, Brunstrom, Laura K,
Smith 4th ed. Davis Company philadelphia,
1988, P: 263.
4- Physiology of the joints I.A. kapandgi
volum(1), longman group, England london
Reprint of 1983, P: 263.
5- Kingsley P.C. and Olmstod K.L: A study to
determine the determine the angle antiversion of
the neck the femur. J.B.J.S. 30 A: 1984, P: 745.
6- Mcsweeny A., A study of femoral torsion in
children, J bone joint surg Br 1971, Feb 53(1):
90-95.
7- Dunn BH., Common orthapedic problems
of childern pediatr Nurs 1975 nov Dec; 1(6): 7-
10.
8- Magilligan DJ., Calculation of the angle of
antiversion by means of horizoental tateral
roentgenography J Bone Joint-surgery, 1956, 38:
1231.
9- Budin & Chandler, measurment of
antivertion by Axial method radiology 1957, No:
69, P: 209.
10- D.D Hubbard & L.T. Staheli, The direct
radiographic measurement of femoral torsion
using Axiall tomography. Clinical orthopaedics
& related research, 1972, july-agust, 86, P: 16-
20.
11- Moulton A., & upadhyay SS., A direct
method of measuring femoral antiversion, using
ultrasound. J. Bone and Joint surg 1982, Vol 64-
B, No 4, P: 469-472.
1380 ‫ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن‬/ 24‫ ﺷﻤﺎره‬/ ‫ﺳﺎل ﻫﺸﺘﻢ‬ ‫ ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ اﯾﺮان‬186
Downloaded from rjms.iums.ac.ir at 14:28 IRDT on Sunday April 12th 2020