FAKULTI PENGURUSAN DAN EKONOMI

UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRIS TANJUNG MALIM, PERAK.

PENSYARAH: DR. JESSNOR ELMY BINTI MAT JIZAT

KURSUS: PEMBELAJARAN BERASASKAN ELEKTRONIK DAN WEB
(KPT6044)
TUGASAN 4: KAJIAN TINJAUAN TAHAP PENGGUNAAN MEDIA
KOMPUTER DALAM PEMBELAJARAN DAN PENGAJARAN DI SEKOLAH-
SEKOLAH NEGERI PERAK.

NOR HUSNIYAH BT MOHD RASHID

861004-38-5724
M20112001081
MT19

1
 KANDUNGAN

1.0 PENDAHULUAN
1.1 Pengenalan 1
1.2 Penyataan Masalah 1
1.3 Objektif Kajian 2
1.4 Persoalan Kajian 2
1.5 Kepentingan Kajian 3

2.0 SOROTAN KAJIAN

2.1 Kajian Literatur 3

3.0 METODOLOGI KAJIAN

3.1 Rekabentuk Kajian 5
3.2 Sampel Kajian 5
3.3 Instrumen Kajian 5

4.0 DAPATAN KAJIAN

4.1 Bahagian A: Latarbelakang Responden 7
4.2 Bahagian B: Tahap Kekerapan dan Penggunaan Komputer 8
Dalam Pembelajaran dan Pengajaran
4.3 Bahagian C: Masalah Penggunaan Media Komputer Dalam 9
Proses Pembelajaran dan Pengajaran

5.0 CADANGAN DAN KESIMPULAN

5.1 Cadangan 10
5.2 Penutup 10

Rujukan 11

2i
BAB 1: PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan
Teknologi dalam pendidikan bukan lagi suatu isu yang baru untuk dibincangkan. Pengajaran
berasaskan teknologi seperti komputer, kalkulator saintifik, perisian dinamik bergrafik
mahupun media teknologi maklumat sering digunakan dalam proses pengajaran dan
pembelajaran. Ini selaras dengan kehendak objektif kurikulum matematik sekolah menengah,
iaitu memperkasakan kebolehan pelajar menggunakan teknologi yang bersesuaian untuk
membina konsep, menguasai kemahiran dan menyelesaikan masalah serta meneroka ilmu
matematik (Kementerian Pendidikan Malaysia, 2000).

Menyedari kepentingan penggunaan ICT pada masa kini, maka guru digalakkan
mengukuhkan penggunaan teknologi dalam proses pengajaran. Antara usaha untuk
membentuk satu proses pengajaran supaya pelajar memahami sesuatu konsep adalah dengan
mengintegrasikan penggunaan teknologi dalam bentuk yang boleh difahami oleh pelajar.
Untuk menjadikan suasana pembelajaran lebih bermakna dengan mengintegrasikan teknologi
di dalam pengajaran ini juga, guru perlu mempunyai kesediaan dan pengetahuan mengenai
teknologi yang akan digunakan.

Pembelajaran berbantukan komputer (PBK) atau Computer-Assisted Instruction (CAI)

adalah terminologi yang digunakan secara meluas untuk menerangkan tentang
penggunaan komputer dalam proses pengajaran dan pembelajaran. Menurut Maier et al,
(1998), pengajaran dan pembelajaran berbantukan komputer bermaksud sebarang
penggunaan komputer secara terancang dan teratur bagi membantu mempertingkatkan
pengajaran dan pembelajaran. Dence (1980) dalam kajiannya telah membuat kesimpulan
bahawa PBK amat berkesan berbanding dengan pendekatan tradisional.

1.2 Pernyataan Masalah

Dengan menjadikan teknologi sebagai bahan bantu mengajar secara langsung dapat
meningkatkan kualiti pengajaran di dalam kelas, serta meningkatkan minat dan motivasi
pelajar. Oleh itu, penggunaan teknologi dalam pendidikan boleh membawa kepada
pengajaran yang lebih efektif dan meningkatkan prestasi pelajar (Garofalo et. al., 2000). Ini

1
selaras dengan pendapat Shamatha, et. al., (2004) iaitu tranformasi teknologi adalah perlu
dalam pengajaran dan pembelajaran matematik. Bermaksud inovasi dan penciptaan perisian
atau aplikasi teknologi terkini dapat membantu aktiviti pengajaran dan pembelajaran menjadi
lebih aktif, bermakna dan mencabar. Komputer telah digunakan dalam pendidikan sejak
beberapa dekad yang lepas, dan sekarang ini ianya dapat diterima tanpa pertikaian atau tanpa
syarat sebagai sebahagian daripada sistem pendidikan (Yushau, 2006).

Memandangkan penggunaan alat bantu mengajar biasa seperti radio, televisyen, mesin
taip dan OHP tidak menghasilkan peningkatan yang ketara di dalam pencapaian
akademik pelajar, penggunaan komputer di dalam bilik darjah mempunyai potensi yang
besar dalam bidang pendidikan, khususnya dalam pendidikan sains dan matematik
(Kelman,1983). Dalam strategi pengajaran dan pembelajaran, media teknologi digunakan
sebagai satu wahana untuk mengoptimumkan hasil pembelajaran, antaranya seperti video,
perisian komputer, perisian kursus, dan internet. Tanpa kemahiran mengendali dan
memanipulasi sesuatu alat, betapa penting dan berguna pun perkakasan tersebut tidak
akan memberi kesan atau faedah. Begitu juga dengan komputer, walaupun terdapat
banyak kelebihan dan kekuatan menggunakan komputer dalam pengajaran, banyak
peruntukkan yang disediakan oleh kerajaan untuk peralatan ICT tetapi jika guru-guru
tidak menggunakannya, segala pelaburan dan harapan hanya akan menjadi sia-sia.

1.3 Objektif Kajian

Kajian ini dijalankan untuk melihat tahap penggunaan media komputer di kalangan guru
di sekitar kawasan Beruas, Perak. Objektif kajian adalah seperti berikut:-
1.3.1 Mengenalpasti kekerapan penggunaan media komputer oleh guru dalam
pembelajaran dan pengajaran
1.3.2 Mengenalpasti penerimaan pelajar terhadap penggunaan komputer dalam proses
pengajaran dan pembelajaran
1.3.3 Mengenalpasti kekangan dalam penggunaan komputer dalam pengajaran

1.4 Persoalan Kajian

Persoalan yang perlu dijawab dalam kajian ini adalah seperti berikut:-

2
 1.4.1 Sejauh manakah kekerapan guru-guru menggunakan media komputer
dalam pengajaran mereka?
1.4.2 Sejauh manakah penerimaan pelajar terhadap penggunaan komputer dalam
proses pembelajaran?
1.4.3 Apakah masalah penggunaan media komputer di dalam pembelajaran dan
pengajaran?

1.5 Kepentingan Kajian

Kajian ini merupakan suatu kajian tinjauan terhadap tahap penggunaan media komputer
dalam proses pembelajaran dan pengajaran di sekolah-sekolah Negeri Perak. Hasil kajian
ini boleh menyumbang maklumat kepada pentadbir sekolah dan kepada pegawai
pendidikan daerah bagi membantu pihak-pihak yang berkenaan dalam membuat
perancangan dan strategi untuk melengkapkan guru-guru dengan kemahiran-kemahiran
yang perlu agar guru-guru dapat menggunakan media ini dengan lebih kerap dan efektif.
Kajian ini juga dapat dijadikan panduan kepada pengkaji-pengkaji lain dan individu-
individu yang terbabit secara langsung dalam pembangunan guru-guru di seluruh negeri
dalam cabaran dan impak globalisasi.

BAB 2: SOROTAN KAJIAN

2.1 Kajian Literatur

Kajian-kajian yang lalu menunjukkan guru kurang menggunakan peralatan di dalam
pengajaran dan pembelajaran. Hasil kajian Norhayati Abd Mukti (2000) ke atas 15 orang
guru yang mengajar komputer dalam pendidikan mendapati bahawa faktor-faktor latar
belakang guru, sikap dan keprihatinan guru memberikan makna yang besar ke atas tahap
penggunaan komputer di dalam kelas. Guru yang mempunyai lebih pengetahuan
menunjukkan sikap yang lebih positif terhadap penggunaan komputer dalam pengajaran
dan guru yang kurang berpengetahuan menyedari bahawa mereka memerlukan lebih
kemahiran dan pengetahuan untuk menggunakan teknologi di dalam kelas. Antara
masalah yang dikenalpasti dalam kajian ini ialah guru tidak mempunyai cukup masa

3
untuk menyediakan bahan pengajaran menggunakan komputer kerana dibebani dengan
masa mengajar yang penuh di samping tugas-tugas lain yang dipertanggungjawabkan.
Hasil kajian Sham Ibrahim (2003) ke atas 119 orang guru sekolah menengah daerah
Jelebu mendapati bahawa perisian multimedia mampu memenuhi masa pengajaran
dengan efektif, dan membantu guru menjalankan aktiviti dalam kelas, secara tidak
langsung dapat mencapai objektif yang disasarkan, mempertingkatkan minat pelajar dan
boleh dijadikan bahan rujukan yang berguna kepada guru.

Dalam kajian yang dijalankan oleh Bahagian Perancangan dan Penyelidikan Dasar
Pendidikan KPM (2003) ke atas 206 orang pengetua, 818 orang guru bahasa Melayu,
bahasa Inggeris, Sains dan Matematik dan 3043 pelajar Tingkatan 1, 2 dan 4 di beberapa-
beberapa buah sekolah menengah seluruh negara, mendapati bahawa tahap kesediaan
sekolah menengah melaksanakan pengajaran dan pembelajaran berbantukan komputer
masih di peringkat awal dan persepsi di kalangan guru dan pelajar adalah positif. Walau
bagaimanapun kemudahan infrastruktur fizikal dan teknologi harus diperkemas dan
dipertingkatkan terlebih dahulu. Manakala kajian yang telah dijalankan oleh Nazamud-
din (2004) terhadap guru-guru sains di sekolah menengah bahagian Kuching / Samarahan
mendapati guru-guru mempunyai tahap pengetahuan, kemahiran dan latihan sedia ada
yang sederhana. Beliau juga mendapati tahap keperluan pengetahuan dan latihan adalah
besar dan tahap keperluan kemahiran adalah sederhana. Jadi, suatu program latihan yang
tersusun dan komprehensif perlu dilaksanakan bagi menambah pengetahuan dan
kemahiran asas dan penggunaan teknologi maklumat guru-guru sains dalam
perkhidmatan.

4
BAB 3: METODOLOGI KAJIAN

3.1 Rekabentuk Kajian

Kajian ini berbentuk tinjauan yang mengkaji tahap penggunaan media komputer dalam
pembelajaran dan pengajaran di sekolah-sekolah Negeri Perak. Rekabentuk kajian adalah
bersifat kuantitatif. Maklumat dari responden diambil menggunakan borang soal selidik.

3.2 Sampel Kajian

Responden dalam kajian ini terdiri dari 40 orang pelajar sekolah di Beruas, Perak.
Sebanyak empat buah dipilih iaitu SMK Raja Shahriman Beruas, SMK Changkat Beruas,
SK Beruas dan SK Gangga Beruas. Daripada jumlah tersebut pelajar lelaki adalah
sebanyak 20 orang dan pelajar perempuan adalah sebanyak 20 orang.

3.3 Instrumen kajian

Kajian ini merupakan kajian tinjauan di mana instrumen yang digunakan ialah borang
soal selidik yang terdiri daripada tiga bahagian iaitu Bahagian A: maklumat latar
belakang responden, Bahagian B: bertujuan meninjau kekerapan dan penerimaan
responden terhadap penggunaan komputer dalam proses pengajaran dan pembelajaran
penggunaan komputer dalam proses pembelajaran dan pengajaran, Bahagian C: bertujuan
meninjau pandangan responden terhadap masalah penggunaan media komputer dalam
proses pembelajaran dan pengajaran. Responden-responden ini diambil secara rawak di
keempat-empat buah sekolah ini.

Instrumen yang digunakan adalah borang kaji selidik. Dalam kajian ini, segala jawapan
responden akan diukur dengan menggunakan skala Likert. Skala Likert yan digunakan
dalam kajian ini adalah melibatkan lima pilihan. Soal selidik yang dibina adalah
berdasarkan kepada skala Likert yang mempunyai pemberatan seperti dalam jadual di
bawah ini:

5
 Jadual 3.1
Pemberatan Skala Likert

Pemberat Skor
Sangat Setuju (SS) 5
Setuju (S) 4
Tidak Pasti (TP) 3
Tidak Setuju (TS) 2
Sangat Tidak Setuju (STS) 1

Bagi menjawab persoalan kajian, melibatkan tahap penggunaan komputer dalam

kalangan pelajar, skala Likert yang diadaptasi daripada Mahat Ibrahim (1996) yang
membahagikan skala pengukuran seperti jadual di bawah ini, telah digunakan.

Jadual 3.2
Skala Pengukuran

Pilihan Skala Penerangan

Menggunakannya dalam setiap kali pengajaran dan
Sangat Kerap (SK) [5] pembelajaran.

Kerap (K) [4] Menggunakan sekali sahaja dalam setiap minggu.

Menggunakan sekali sahaja dalam setiap dua
Sederhana Kerap (KK) [3]
minggu.

Kadang-kadang (SS) [2] Menggunakan sekali sahaja dalam tempoh sebulan.

Tidak pernah menggunakannya dalam pengajaran

Tidak Pernah (TP)
[1] dan pembelajaran.

Data-data yang dikumpul dianalisis mengikut turutan soalan secara kuantitatif. Analisis
data akan dilakukan dengan bantuan perisian Statistical Packages for Social Science
(SPSS) versi 18.0. Kaedah analisis data yang telah digunakan ialah kaedah statistik
deskriptif. Kaedah peratusan dan skor min digunakan bagi menjawab soalan-soalan. Bagi
soalan di bahagian A, data telah dianalisis menggunakan format peratusan. Bagi soalan di

6
bahagian B dan C pula, kaedah statistik deskriptif seperti pengukuran menggunakan skor
min dan sisihan piawaian telah digunakan bagi menganalisis data.

BAB 4: DAPATAN KAJIAN

4.1 Bahagian A – Latar Belakang Responden

Bahagian A meliputi latar belakang responden terdiri daripada 2 item iaitu sekolah dan
jantina.

4.1.1 Sekolah
Jadual 4.1
Taburan Bilangan Responden Mengikut Sekolah

Sekolah N Peratus (%)

SMK Raja Shahriman 10 25%
SMK Changkat Beruas 10 25%
SK Beruas 10 25%
SK Gangga Beruas 10 25%
Jumlah 40 100

Jadual 4.1 menunjukkan taburan bilangan responden mengikut sekolah. Hasil kajian
menunjukkan setiap sekolah diwakili 10 orang (25%) orang pelajar.

4.1.2 Jantina
Jadual 4.2
Taburan Bilangan Responden Mengikut Jantina
Jantina N Peratus (%)

Lelaki 20 50%
Perempuan 20 50%

Jumlah 40 100

7
Jadual 4.2 menunjukkan taburan bilangan responden mengikut jantina. Hasil kajian
menunjukkan seramai 20 orang (25%) adalah pelajar lelaki dan 20 orang (25%) adalah
pelajar perempuan.

4.2 Bahagian B - Tahap Kekerapan dan Penggunaan Komputer Dalam

Pembelajaran dan Pengajaran
Bahagian B terdapat 11 item soal selidik yang merupakan analisis mengenai tahap
kekerapan dan penggunaan komputer dalam pengajaran.

Jadual 4.3
Skor Min dan Sisihan Piawai bagi Penerimaan Pelajar Terhadap Penggunaan
Komputer dalam Proses Pembelajaran dan Pengajaran

Item Min Sisihan Piawai

Minat untuk belajar. 4.5 0.5064
Tidak megantuk dalam kelas. 4.5 0.5064
Boleh faham dengan baik. 4.4 0.4961
Jelas dengan penerangan guru. 4.5 0.5064
Yakin untuk belajar. 4.1 1.0115
Bersemangat untuk belajar. 4.5 0.5064
Juga akan menggunakan komputer untuk
3.2 1.3436
siapkan kerja sekolah.
Suka dengan apa yang cikgu ajar. 4.4 0.4961
Tidak cepat bosan dalam kelas. 4.5 0.5063
Senang terima apa yang cikgu ajar. 4.2 0.6485
Guru kerap menggunakan media komputer di
2.6 0.0785
dalam kelas
Skor Min dan Sisihan Piawai Keseluruhan 4.1 0.6006

8
4.3 Bahagian C – Masalah Penggunaan Media Komputer Dalam Proses
Pembelajaran dan Pengajaran
Bahagian C terdapat 6 item soal selidik yang merupakan analisis mengenai kekangan
dalam penggunaan media komputer dalam pengajaran dan pembelajaran.

Jadual 4.4
Skor Min dan Sisihan Piawai bagi Masalah Menggunakan Komputer Dalam Proses
Pembelajaran dan Pengajaran.
Item Min Sisihan Piawai
Tidak cukup masa untuk meneliti topik dan 4.50 0.5064
menggunakan komputer
Guru terpaksa membawa banyak alat seperti 4.50 0.5064
laptop, LCD dll
Alatan tidak berfungsi dengan baik 3.45 1.1972
Tiada kakitangan/pembantu terlatih untuk 4.50 0.5064
membantu.
Bilik darjah tidak mempunyai kelengkapan 3.45 1.2800
peralatan yang cukup untuk penggunaan media
komputer dalam pengajaran.
Tidak semua kelas yang dilengkapi dengan skrin 4.50 0.5064
dan speaker dan bilik komputer terletak jauh dari
kelas.
Skor Min dan Sisihan Piawai Keseluruhan 4.15 0.7506

Secara keseluruhannya, bagi melihat penerimaan pelajar terhadap penggunaan komputer

semasa proses pengajaran dan pembelajaran, skor min keseluruhan menunjukkan nilai
yang paling tinggi. Ini membuktikan bahawa pelajar sememangnya menerima
penggunaan komputer semasa proses P&P (Pengajaran dan Pembelajaran). Dari hasil
tinjauan yang dibuat, kebanyakan guru di sekolah sekitar negeri Perak menggunakan
media pengajaran jenis komputer dalam membantu mereka melaksanakan pengajaran dan
pembelajaran dengan berkesan.

9
BAB 5: CADANGAN & KESIMPULAN

5.1 Cadangan
Beberapa usaha boleh dicadangkan bagi mengatasi masalah tersebut.Antaranya ialah
pihak sekolah boleh menetapkan penggunaan computer di dalam kelas secara berjadual
sepanjang tahun, memperuntukkan untuk memperbanyakkan bekalan komputer serta
melantik pakar komputer di sekolah. Di samping itu, KPM (Kementerian Pelajaran
Malaysia) boleh, mewujudkan latihan tentang kemahiran komputer dalam waktu
persekolahan untuk guru dan mewujudkan kerjasama dengan IPTA (Institusi Pengajian
Tinggi Awam) dalam membina perisian-perisian kandungan pembelajaran untuk
kegunaan semua pelajar. Kesimpulannya, pelajar-pelajar sekolah rendah dan menengah
mempunyai persepsi yang sangat baik terhadap penggunaan komputer dalam proses
pembelajaran dan pengajaran dalam mana-mana mata pelajaran di sekolah. Namun,
kekangan masa dan alatan tidak lengkap serta berfungsi dengan sempurna maka guru
tidak dapat menggunakan media pengajaran ini dengan kerap di dalam pengajaran
mereka.

5.2 Penutup
Penggunaan media komputer mempunyai potensi untuk menarik pelajar untuk lebih
berminat dengan pengajaran dan pembelajaran kerana ia lebih menarik dan bermakna.
Dengan itu, guru-guru harus dibantu bagi membolehkan mereka menggunakan teknologi
ini dalam pengajaran mereka agar sifat kreativiti dan kemahiran berfikir pelajar dapat
ditingkatkan. Walaupun penggunaan teknologi menghadapi pelbagai halangan,
seharusnya ia tidak mematahkan semangat guru untuk menggunakannya dalam proses
pengajaran dan pembelajaran. Salah satu aspek yang perlu diingati adalah teknologi
hanya merupakan sebuah alat untuk membantu dalam proses pengajaran dan
pembelajaran dan ia sama sekali tidak dapat menggantikan kedudukan guru sebagai
seorang pendidik. Pendidikan hari ini adalah untuk kecemerlangan masa hadapan.

10
Rujukan

Baharom Mohamad, (2011) Teknologi Komunikasi Dan Maklumat Dalam Program

Pendidikan Khas Aliran Teknik Dan Vokasional Di Malaysia, 41-58

Criswell, J.R., (1989). ''Rethinking microcomputer instruction as part of teacher

education reform'', Educational Technology, 23(11): 40–43.

Cockcroft, W. H. (1986). Mathematics Counts. London: HMSO

Dence,M.(1980). Toward defining the role of CAI: A Review Educational Technology.

3:50-54.

Fatimah Abu Bakar, (1980). Educational media in secondary schools: an examination of

existing facalities and relationship between teacher variables and media utilization. Tesis.
Sarjana Pendidikan. Pulau Pinang: USM.

Kelman,P.(1983). Computers in teaching mathematics. Massachusetts Addison-Wesley

Publication Company.

Kementerian Pelajaran Malaysia. Bahagian Perancangan dan Penyelidikan Dasar

Pendidikan. Kajian Kesediaan Sekolah Menengah Melaksanakan Pengajaran dan
Pembelajaran Berbantu Komputer. Kuala Lumpur : BPPDP,2003
Artikel atas talian :
http://www.apps.emoe.gov.my/.../2003%20(3)%20Kesediaan%20sekolah%20menengah
%20melaksanakan%20p%20&%20p%20berba.pdf

Maier,P., Barnett,L.,Warren,A,&Brunner,D.(1998). Using techology in teaching and

learning. Stirling, USA: Kogan Page.

11
Norhayati Abd Mukti (2000),Computer Technology In Malaysia : Teacher’s Background
Characteristics, Attitudes And Concerns, EJISDC (2000) 3, 8, 1-13
Jurnal atas talian: The Electronic Journal on Information Systems in Developing
Countries
www.ejisdc.org:8011/ojs2/index.php/ejisdc/article/view/20/20

Norida Suhadi (2001). Tahap Penggunaan Komputer Dalam Proses Penghasilan Bahan
Pengajaran.Satu Tinjauan di Sekolah Menengah Daerah Hulu Langat. Tesis Sarjana
Universiti Putra Malaysia

Nazamud-din Alias (2004), Taksiran Keperluan Penguasaan Teknologi Maklumat Di

Kalangan Guru Sains Dalam Perkhidmatan. Jurnal Penyelidikan MPBL. Jilid 5,2004
Jurnal atas talian:
www.mpbl.edu.my/inter/penyelidikan/jurnalpapers/Jurnal2004/nazam2004.pdf

Sham b. Ibrahim (2003). Penggunaan Perisian Multimedia Dalam Pengajaran Guru di

Daerah Jelebu. Kertas Projek Sarjana Universiti Putra Malaysia.

12