You are on page 1of 3

‫الترتيب والعمليات‬

‫‪ -1‬مقارنة عددين جذريين‬


‫خاصية‬
‫لمقارنة عددين جذريين ‪ b‬و ‪ : a‬نحدد إشارة فرقھما‬
‫‪a ≥b‬‬ ‫إذا كان ‪ a − b ≥ 0‬فإن ‪:‬‬

‫‪a ≤b‬‬ ‫إذا كان ‪ a − b ≤ 0‬فإن ‪:‬‬


‫مثال‬
‫‪3‬‬
‫لنقارن العددين ‪ 9 :‬و‬
‫‪7‬‬
‫لدينا ‪:‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪3 63‬‬
‫‪−9 = −‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪7 7‬‬
‫‪− 60‬‬
‫=‬
‫‪7‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪‬‬
‫و منه فإن ‪≤ 9 :‬‬ ‫‪ − 9 ≤ 0‬‬ ‫إذن ‪:‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪‬‬
‫‪-2‬الترتيب والعمليات‬
‫أ‪ -‬الترتيب والجمع‬
‫خاصية‬
‫‪ m‬و ‪ k‬و ‪ b‬و ‪ a‬أعداد جذرية‬
‫إذا كان ‪ a ≤ b‬فإن ‪a + k ≤ b + k :‬‬

‫‪a −k ≤b − k‬‬ ‫إذا كان ‪ a ≤ b‬فإن ‪:‬‬


‫مثال‬
‫‪ b‬و ‪ a‬عددان جذريان بحيث ‪a + 4 ≤ b :‬‬
‫لنبين أن ‪a + 1 ≤ b − 3 :‬‬
‫لدينا ‪ a + 4 ≤ b :‬يعني أن ‪a + 4 − 3 ≤ b − 3 :‬‬
‫‪a +1≤ b − 3‬‬ ‫أي‬

‫خاصية‬
‫‪ d‬و ‪ c‬و ‪ b‬و ‪ a‬أعداد جذرية ‪.‬‬

‫‪a ≤b ‬‬
‫‪a +c ≤b +d‬‬ ‫‪:‬‬ ‫فإن‬ ‫إذا كان و ‪‬‬
‫‪c ≤d ‬‬

‫‪23‬‬
‫مثال‬
‫و ‪ b a + 3 ≤ 3‬و ‪ a‬عدددان جذريان بحيث ‪:‬‬
‫‪5‬‬
‫≤‪b +4‬‬
‫‪7‬‬
‫‪26‬‬
‫≤ ‪b +a +7‬‬ ‫بين أن ‪:‬‬
‫‪7‬‬
‫‪5‬‬
‫‪b +4≤ ‬‬ ‫‪5‬‬
‫و‪7 ‬‬ ‫نعلم أن ‪:‬‬ ‫≤ ) ‪(b + 4 ) + ( a + 3‬‬ ‫‪+3‬‬ ‫إذن ‪:‬‬
‫‪7‬‬
‫‪a + 3 ≤ 3 ‬‬
‫‪26‬‬
‫≤ ‪b +a +7‬‬ ‫و منه فإن ‪:‬‬
‫‪7‬‬
‫ب‪-‬الترتيب والضرب‬
‫خاصية‬
‫‪ a‬و ‪ k‬و ‪ b‬أعداد جذرية‬

‫‪a ≤b ‬‬
‫‪a×k ≤b ×k‬‬ ‫‪:‬‬ ‫فإن‬ ‫‪ /1‬إذا كان و ‪‬‬
‫‪k ≥ 0‬‬
‫‪a ≤b ‬‬
‫‪a×k ≥b ×k‬‬ ‫‪:‬‬ ‫فإن‬ ‫‪ /2‬إذا كان و ‪‬‬
‫‪k ≤ 0‬‬
‫مثال‬
‫‪4‬‬
‫≥‪a‬‬ ‫‪ b‬و ‪ a‬عدددان جذريان بحيث ‪ b ≥ 4 :‬و‬
‫‪3‬‬
‫لنستنتج ‪ − 2b‬و ‪3a‬‬
‫‪4‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪a≥ ‬‬
‫أي ‪a × 3 ≥ × 3 :‬‬ ‫و‪3‬‬ ‫‪:‬‬ ‫إذن ‪ 3a ≥ 4 :‬لدينا‬
‫‪3‬‬
‫‪3 ≥ 0 ‬‬
‫‪b ≥4 ‬‬
‫)‪b × ( − 2) ≤ 4 × ( − 2‬‬ ‫أي ‪:‬‬ ‫و‪‬‬ ‫و لدينا ‪:‬‬ ‫إذن ‪−2b ≤ −8 :‬‬
‫‪− 2 ≤ 0‬‬
‫‪ -3‬التأطير‬
‫خاصية‪1‬‬
‫‪ a‬و ‪ t‬و ‪ z‬و ‪ y‬و ‪ x‬و ‪ b‬أعداد جذرية بحيث ‪:‬‬

‫‪ z ≤ b ≤t‬و ‪x ≤a ≤ y‬‬

‫‪x + z ≤ a +b ≤ y +t‬‬

‫‪24‬‬
‫مثال‬
‫‪5‬‬ ‫‪−3‬‬
‫≤ ‪1≤ x‬‬ ‫≤ ‪ −4 ≤ y‬و‬ ‫‪ y‬و ‪ x‬عددان جذريان بحيث ‪:‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫لنؤطر‪x + y :‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪−3‬‬
‫≤ ‪1≤ x‬‬ ‫و‬ ‫≤ ‪−4 ≤ y‬‬ ‫لدينا ‪:‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪5  −3 ‬‬
‫‪1 + ( − 4) ≤ x + y ≤ +  ‬‬ ‫يعني أن ‪:‬‬
‫‪2  2 ‬‬
‫‪−3 ≤ x + y ≤ 1 :‬‬ ‫أي‬
‫خاصية‪2‬‬
‫‪ a‬و ‪ y‬و ‪ x‬أعداد جذرية بحيث ‪x ≤ a ≤ y :‬‬
‫‪− y ≤ −a ≤ −x‬‬
‫مثال‬
‫‪5‬‬
‫≤ ‪1≤ x‬‬ ‫‪ x‬عدد جذري بحيث ‪:‬‬
‫‪2‬‬
‫‪5‬‬
‫‪− ≤ − x ≤ −1‬‬ ‫‪:‬‬ ‫لنؤطر ‪− x‬‬
‫‪2‬‬
‫خاصية‪3‬‬
‫‪ a‬و ‪ t‬و ‪ z‬و ‪ y‬و ‪ x‬و ‪ b‬أعداد جذرية بحيث ‪:‬‬
‫‪ z ≤ b ≤t‬و ‪x ≤a ≤ y‬‬
‫‪x −t ≤ a −b ≤ y − z‬‬
‫مثال‬
‫‪5‬‬ ‫‪−3‬‬
‫≤ ‪1≤ x‬‬ ‫≤ ‪ −4 ≤ y‬و‬ ‫عددان جذريان بحيث ‪:‬‬ ‫‪ y‬و ‪x‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬

‫لنؤطر‪y − x :‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪− ≤ − x ≤ −1‬‬ ‫إذن ‪:‬‬ ‫≤ ‪1≤ x‬‬ ‫لدينا ‪:‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪ −5 ‬‬ ‫‪ −3 ‬‬


‫)‪( − 4) +   ≤ y + ( − x ) ≤   + ( −1‬‬ ‫يعني أن ‪:‬‬
‫‪ 2 ‬‬ ‫‪ 2 ‬‬

‫‪−13‬‬ ‫‪ −5 ‬‬


‫‪≤ y −x ≤ ‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪ 2 ‬‬

‫‪25‬‬

You might also like