./01 ‫ و‬,(Geo)  ‫" ! اة ار‬#$ % ‫ (س أ  ت‬GIS ‫ ز؛ م  ت‬
X ‫د‬0 ‫  ا‬H/8 ‫ أو‬X Y Z ‫د‬0 ‫  ا‬8#8 ‫ت‬9 :4 %; <1 =1 ‫ أي ?هة‬AB CB0D GIS ‫ن‬4 56
:4 JKL :M ( 1‫ )آ‬GIS %0B CB0D ‫= أن‬1 ‫ ا!ود‬C<B ‫د‬0 ‫  ا‬8#8 ‫!م‬I‫ن ا‬4 :D ‫ و‬Y
.$Q/DB‫ة و‬$ ‫  ت‬:4 GIS ‫ام‬D(‫  ا‬9B‫ إ‬:/0 1B ( ( O! B‫ز‬#‫= ا‬P‫اد ا‬QB ‫!ب‬K ‫<ل‬B
XYZ .‫ إ‬W;D1‫اه ا‬QX‫ت ا‬9 CQP .;$ ‫ ارة‬.;$ GIS =4 :4 5V ‫د‬4 =B ‫وت‬WD‫ ا‬1D0‫و‬
.DK %/ (1‫  ا‬H`‫ت ا‬4^D‫( وا‬X) _ 1‫( \ ا‬/B ‫ت‬9 ‫<ل " ^غ‬1‫ ا‬C ( .;$ Data
%;QP =1 :D ‫ و‬XYZ CL .;$ (Z) CB‫م آ‬$ ‫ل‬#5 %/;  ;‫ت ا‬4^D‫( وا‬Y) ‫د‬PB a‫ر‬
.‫ا‬d‫ وه‬...‫م‬$ ‫ل‬#5 %9 ‫ اد‬b/D‫ ا‬%#5 =B =1 c .‫إ‬

:GIS ‫ !  ;ـ‬H‫ة ا‬W‫ ا‬v

. ‫اآ‬DB Layers ‫ت‬c .‫ت إ‬BQ;01‫ ا‬CQP -
. ‫دة‬PB ‫ ت‬8‫ا‬K‫ ذات إ‬lc/1 ‫_ ات‬d‫ن ه‬Q -
.‫_ ات‬d% ‫اع‬Q9‫ة أ‬$ IQ -
.l D‫ ا‬0 c \!K ‫اع ات‬Q9‫ = أ‬CQPD‫= ا‬1 -
‫اع ات‬Q9‫ أ‬v
Shapefile Layers .1
:‫اع‬Q9‫ أ‬8#8 %‫ و‬Features ‫ أو‬Vector Layers t‫ أ‬.1!‫و‬
‫ ر‬6 A"‫ا‬QB ‫\ ا أو‬B‫ارس و‬1‫ ا‬C<B ‫ط‬/ %; <1 =1 :D‫آ= ا‬B‫ ا‬C <1D , ‫`ه‬B‫ط ور‬9 - ‫أ‬
.a‫أ‬.....  ‫ت‬/ $ d5‫ أ‬A"‫ا‬QB‫( \ و‬/1‫ط ا‬9 ‫أو‬
.a‫إ‬..... ‫ر‬%9‫ ا‬,‫ر‬QD/‫ط آ‬Q5 ,P‫ط ا! ا‬Q5 ,‫ اق‬C <1D ‫`ه‬B‫ور‬ ‫ط‬Q5‫ و‬- ‫ب‬
‫ ات‬P‫ ا‬,$‫`ر‬/1‫ ا‬:‫ ارا‬, ‫! ا| ت‬B C <1D ‫`ه‬B‫ت ور‬K!1‫ ا‬O( ‫ت‬0;tB‫ و‬- ‫ج‬
a‫إ‬.....
::D‫ ا‬C}‫ ا‬Q 1‫آ‬
‫ت‬9 % ‡  ‫ت‬K!B

‫ ع‬L C<1 ‫ط‬Q5

$‫`ر‬/B ‫ت‬K!B C<1 ‫ت‬0;tB

‫ اري‬A"‫ا‬QB C<1 ‫ط‬9 ‫اري‬

(1XD/B  … ‫<;<ت‬B L Triangle Irregular Network) TIN Layers .2

,%%} B‫( \ و‬/1‫ ا‬C<1 B Ct4‫ أ‬:%4 ‫ا‬d , ‫`ه‬B‫"ت ور‬9 .‫ إ‬% 4 ‫ت‬9 ‫ ا‬O!/ ‫ت‬c :‫وه‬
.‫<;<ت‬1‫= ا‬B  H%9 † L =B ‫ن‬QD‫و‬

1
 ‫د‬0 ‫  ا‬8#8 TIN c ‫<;<ت‬1‫ ا‬L ‫ء‬/ ‫ء‬/8‫ أ‬TIN c B TIN c

Grid t‫ أ‬.1!‫ و‬Raster Layers .3

Cell :1! 0ُ %‫ و‬1 " %  ;5 C‫ورة وآ‬DB #5 =B ‫ن‬QD ‫ت‬c :‫وه‬ ‫`ه‬B‫ور‬
.L † ‫ أي‬No data 1 "  ;‫ ا‬.0ُ ‫= أن‬1‫ و‬,  ;‫ ا‬A; ‫ل‬Qc Q‫وه‬Size

1 " % ‫ ا‬.4  ;5 ‫أ‬

; 9Q1‫ ا‬#‫ ا‬%X  D‫ ا‬/$ Raster Layer

\ (/1‫ ا‬C<B ;^D1‫ ا‬0 ‫ت ذات ا‬9 ‫ت؛ ا‬9 ‫= ا‬B = $Q9 =$ 0 Raster ‫وات اـ‬
::D‫ ا‬C}‫ ا‬X9‫ ا‬Land Cover C<B discrete  ‫ا‬DB  |‫ت ا‬9 ‫وا‬

2
 ‫اع ات‬Q9‫أ‬

Source: ESRI

3
 ‫ا  ا ول‬
 !‫ وا
رو‬#‫ا‬$! ‫    و ا('&ت ا‬Digitizing 

‫ام‬D( %P!B 0  "‫اء ور‬Q( 5 ‫ت‬QDP1 ” ّ L  ;1$  <1 :‫ ه‬Digitizing  ;1$
%QDPB ”L 0 ‫ ا‬.1! :D ‫ و‬.%; 1P OD :$/• 1" ‫رة‬Q• =B 5 ‫ أو‬Scanner
. 1"‫ ر‬5 GIS ‫ام‬D( %W0‫و‬
–B9‫ ا‬%I‫ وا‬v
:1‫ ه‬5V‫= ا‬B 1%‫ أ‬D4 =1 = D%I‫ل وا‬#5 =B ((‫ أ‬GIS AB CB0D‫ ا‬OD
‫}ء‬9‫ إ‬% 4 1 ‫ت‬W;1;  W L‫ل ار‬1$ ˜D1‫ ا‬Q‫وه‬ _`B‫ ور‬ArcCatalog –B9 %I‫ وا‬.1
.ArcMap –B9 :4 0 1 4 % ;$ C10; ‫ت‬W;1‫ ` ا‬%‫و‬
.‫ة‬I c ‫}ء‬9‫ إ‬v
5 =B % 4 ‫ر‬QD/‫ت آ‬9 ‫ل‬5‫ر… šد‬4 ‫ة‬I c ‫}ء‬9‫ إ‬cCatalogAr –B9 ”H?‫= و‬B
.‫ة‬Q‫_ ا‬d‫ ه‬:4 J;0WD( B Q‫  ور"  وه‬K!B
: D‫ ا‬d4‫ا‬Q/‫ ا‬A‫ ا‬O8 D4‫§ ا‬

‫ة‬I X4K }9‫أ‬ ‫ اة‬X4P‫ ا‬:4 ‫ت‬QDPB IQ †

4
5
6
 ‫ اš(ط‬P v
 K!1‫ إ(ط ا ا‬.‫ إ‬AI9 JW0D‫ و‬,‫ف‬0B  … ‫ أن اš(ط‬.;$ Unknown 1;‫ل آ‬
::D‫_ آ‬/4 / :D‫ر"  ا‬Q‫ا‬

‫= اš(ط‬$ ‫ة‬d9 v

:0 ‫( ارض ا‬

GeoidP‫ب ( ا‬Q!/B
t‫ أ‬.1!‫و‬ Ellipsoid  ‫ ;ة ار‬41‫ ا‬A‫ا‬
Reference ‫ أو‬Datum

‫ج‬D/D(‫ ا‬O 4 ‫ا‬d‫ و‬,OXD/B  … ( J9 :( " !‫ آ‬:0 ‫ ارض ا‬CL .;$ ‫د‬1D$†‫= ا‬1 †
,‫! ت‬P‫ ا‬:4 J ;$ ‫د‬1D$†‫= ا‬1 .DK 4B A" CL d5M  ‫ ;ة ار‬:( " ( =B <‫أآ‬
.1!‫و‬
AI1‫ ا‬Q‫ه وأآ<ه د" ه‬%L‫ ( وأ‬Helmert 1906) ‫<ل‬B Ellipsoid, Datum or Reference
‫زم‬#‫= ا‬B ‫ن‬4 ‫ح آو‬Q( _d‫ ون ه‬.(World Geodetic System 1984 ) WGS1984
‫ق‬c ‫ة‬$ Ellipsoid C ‫ن‬4 ,  91‫ ارا(ت ا‬C1$ =1 .DK QD!B ‫ح‬Q( .;$ %c(‫إ‬
‫ي‬d‫š(ط ا‬4 , ‫ اة ار‬.;$ J0"QB \(/ ‫ي‬d‫ " اš(ط ا‬C ‫ ن‬Qٍ D!B ( .;$ Jc(š
<‫ أآ‬/ ‫ا •ر‬d%‫ و‬.‫اء‬QD(š‫© ا‬5 .;$ 0"‫ا‬Q‫  ا‬/ ‫(\ آ‬/ † :1}‫= ا\ ا‬B ‫ ب‬Q!‫(\ ا‬/
( .;$ ‫وط أو‬B ( .;$ ‫ أو‬Qٍ D!B ( .;$ Jc(‫ إ‬C<B ,Ellipsoid ‫ š(ط اـ‬c =B
1‫ آ‬9‫ا‬Q(‫أ‬
C}‫  ا‬Q
::D‫ا‬
Source: ESRI

7
‫§ ‪4‬ذا آ‪ ª9‬إ‪K‬ا‪ 8‬ت ا )أو اš‪K‬ا‪ 8‬ت ا‪Q5M1‬ذة ‪ :4‬ا‪% A"Q1‬ز ‪d%4 DB ( GPS‬ا ‪:/0‬‬
‫أن ا ‪ !B‬و‪ 40B / ;$‬ه‪d‬ا اš(ط ‪ =B‬ا ‪9‬ت ا‪1‬و‪ .;$ 9‬ا ‪DP/( /9‬ج إ ‪1 4 J‬‬
‫‪ 5‬ر اص ‪ PD‬اš(ط‪.‬‬ ‫ ‪ ,0‬و‪ :4‬ه‪ _d‬ا‪D!/( P‬م‬
‫§ أ‪ B‬إذا آ‪ ª9‬إ‪K‬ا‪ 8‬ت ا )أو اš‪K‬ا‪ 8‬ت ا‪Q5M1‬ذة ‪ :4‬ا‪% A"Q1‬ز ‪ GPS‬أو ‪X/‬م ‪GIS-‬‬
‫‪ GPS‬ا‪X/ ( ArcPad –B9 J ;$ C1P1‬م در‪ – I‬د"  – ‪d%4 ©4  98‬ا ‪ :/0‬أ‪DP/( /9‬ج إ‪.‬‬
‫‪ C1$‬إ(ط ا و( ‪ :M‬آ ‪ C1$  W‬ذ® (‪D‬ام ‪) GIS‬ا‪ X9‬ص ‪ (34‬و‪ :4‬ه‪ _d‬ا‪D!/( P‬م‬
‫اص ‪ PD‬اـ ‪. Ellipsoid‬‬ ‫‪ 5‬ر‬
‫و‪ :4‬ا ا‪ /( /0B :D‬ا‪: :V‬‬

‫اš(ط‬
‫‪Ellipsoid‬‬

‫§ ‪Q$‬دة ;‪l D‬‬

‫‪8‬‬
9
‫ ا‬4‫ إ‬O ; CL IQ †

10
 "‫ – د‬I‫م در‬X/ ;<1B ‫ض‬0‫ل وا‬Q‫ط ا‬Q5‫ ( و‬1984 ‫م‬$ 0 ) <K ‫ ا‬ª9‫ إذا آ‬B‫ أ‬ü
OD P‫_ ا‬d‫ ه‬:4‫ و‬WGS1984 Q‫ ه‬Ellipsoid ‫ اـ‬D( …‫! و‬B ª!  4 , 98 –
::D‫_ آ‬P

.C10‫ ا‬Q%9 0 ; ‫ إ(ط‬C1$ ‫ ;`م‬P‫_ ا‬d‫ ه‬:4‫و‬

Q‫ ه‬%c(‫ ا أن إ‬.;$ 9‫و‬B ‫ إذا آن‬B‫ أ‬ü
‫ ر‬D5‫ ا‬OD 4 ,O0‫ ا‬:4 $Q L <‫ اš(ط اآ‬Q‫ وه‬UTM (Universal Transverse Mercator)
©"!B K‫أ‬
UTM
::D‫آ‬

11
 : UTM ‫ اš(ط‬v
Q‫ ه‬l D‫ا ا‬d‫ ه‬:4 ‫م‬D!1‫اء واš(ط ا‬QD(†‫© ا‬5 ‫ب‬Q/I‫ل و‬1L /B 135 .‫ إ‬O!B O0‫ ا‬.‫أ‬
/1‫ ا‬:‫اء وه‬QD(†‫© ا‬5 ‫ل‬1L 36 /1 ‫ اš(ط اص‬Q‫وه‬
‫ل‬Q‫© ا‬5‫ و‬,C /‫ وادي ا‬% A :D‫اء وا‬QD(†‫© ا‬5 ‫ل‬1L 36 & 30 ‫ل‬Qc :5 =  ‫رة‬Q^P1‫ا‬
.I‫ در‬33 Q‫ ه‬CM (Central meridian) % ©(QD1‫ا‬

Q‫ ه‬%c(‫ ا أن إ‬.;$ 9‫و‬B ‫ إذا آن‬B‫ أ‬ü

: D‫!"© ا‬1‫ ا‬K‫ ر أ‬D5‫ ا‬OD 4 ETM (Egyptian Transverse Mercator)

: ETM ‫ اš(ط‬v

: ETM ‫!\ إ(ط‬K lc/B 8#8 .‫ إ‬1!B ^B
CM % ©(QD1‫ل ا‬Q‫© ا‬5‫ و‬29 : 25 ‫ل‬Qc ©5 =B D1‫ و‬Purple belt .1! .‫ او‬/1‫ ا‬.‫ب‬
.I‫ در‬27 Q‫( ه‬Central meridian)
I‫ در‬33 : 29 ‫ل‬Qc ©5 =B D1‫ و‬C /‫ وادي ا‬% 4 A"‫ا‬Q‫ ا‬:‫ وه‬Red belt .1!  9<‫ ا‬/1‫ ا‬.‫ت‬
.I‫ در‬31 Q‫ ه‬CM (Central meridian) % ©(QD1‫ل ا‬Q‫© ا‬5‫و‬
CM % ©(QD1‫ل ا‬Q‫© ا‬5‫ و‬37 : 33 ‫ل‬Qc ©5 =B D1‫ و‬Blue belt .1! <<‫ ا‬/1‫ ا‬.‫ج‬
.I‫ در‬35 Q‫( ه‬Central meridian)

:XK#B
::D‫ آ‬ArcMap =B ‫ اš(ط‬C0 t‫= أ‬1 v
12
 l( B •#5 §
Contour %1(‫ر… ا‬4 Shapefile c % ‫ت‬M}9‫ أ‬O8 …‫ر‬4 X4K ‫}ء‬9‫ إ‬O  !‫ات ا‬Q‫ ا‬:4
‫ع‬Q9 =B J9 Elevation O( CK 4‫ إ‬O Properties lc =$ O8 , Polyline %$Q9
Unknown ‫ أن آن‬04 ‫ إ(ط ا‬P O O8 .%| • ”;D1 ‫ل ار"م‬5‫ د‬1! ‫ أي‬Double
.‫ت‬9 ‫^ر ا‬B :‫ ه‬:D‫  ا‬K!1‫ر"  ا‬Q‫ ا ا‬:4 = 1‫!\ اš(ط ا‬K 40B •‫أ‬

JPDW9‫ و‬J4#5‫! ت و‬K‫ت و‬# ;P =B  /W‫ل ا‬1$ ˜D1‫ ا‬Q‫ وه‬ArcMap –B9 %I‫ وا‬- 2
.;$ ‫ = اول‬1!" .‫ إ‬ArcMap LL O!/‫ و‬. ArcCatalog %I‫= وا‬B `B‫ ا‬.;$ ©|t
= 1 ‫ ا‬.‫ إ‬.9<‫ ا‬O!‫زه وا‬QB‫ء ات ور‬1(‫ أ‬J %X‫ت( و‬QDP1‫ول ا‬I ) TOC .1!‫ا !ر و‬
.‫ل ات‬L‫ أ‬J %X‫ و‬Data View .1!‫و‬

13
 ‫ت‬9 ‫ل ا‬5‫ق إد‬c v
. HQ KQ!1B 5 =B - ‫أ‬
GIS-GPS ‫م‬X/ ‫ أو‬GPS ‫ز‬% ‫ذة‬Q5MB) ‫ ت‬8‫ا‬Kš‫ ا‬BQ;0B ‫ة‬LB A"Q1‫= ا‬B 0ّ1B ‫ت‬9 - ‫ب‬
.(ArcPad –B9 J ;$ C1P1‫ا‬
. $/^‫ر ا‬1"‫ر ا‬Q• =B - ‫ج‬
.( HQ KQ!1B 5 =B).‫ او‬P‫ ا‬d5M/( l D‫ا ا‬d‫ ه‬:4‫و‬
: D‫ات ا‬Q‫ ا‬A‫ ا‬:HQt‫( ا‬1‫ام ا‬D( TIFF ‫ أو‬JPG ‫اد‬DB  HQ ‫! ا‬B 0 §

ArcMap D4‫ ا‬-1

14
 ©}9 O8 ‫د‬B‫ ا‬K!1‫ ا‬.;$RC -3
Georeferecing ‫© أدوات‬L

`B‫ام ا‬D( ‫ ام‬KQ;‫ أ” ا‬-2

:Georeferencing ‫© أدوات‬L AB CB0D‫ ا‬v

‫ أرآن‬K‫آ أ‬. A 1‫ ا‬:4 ‫ب‬QDB ‫ ا‬O(‫´ أن ا‬K#9
‫ ت‬8‫ا‬Kš‫ ا‬:"# 9 ‫د‬K O8 Georeferencing 1H" =B `B‫ ا|© ا‬O8 ‫ام‬D( ‫ا‬
:8‫ا‬Kš‫= ا‬$  9<‫ وا‬:; D‫ ا‬:8‫ا‬Kš‫= ا‬$ .‫ او‬0 = D DDB  … = D| ‫وس‬1‫ ا|© ا‬O8 "
(X Map & Y CW(‫ ت أ‬8‫ا‬Kµ   P‫ ا‬O ‫ ا‬C5‫ أد‬O8 =B ‫ ت‬8‫ا‬Kš‫ول ا‬I D4‫ ا‬O8 : P‫ا‬
©|4 JD;5‫ي أد‬d‫ ا‬:8‫ا‬Kš‫ · ا‬K .‫ إ‬ª;D9‫ ا‬%9 ªWD5‫´ أن ا ا‬K#/4 OK O8 Map)
.‫ع ا‬ID(†

15
 ‫ا†‪K‬ا‪ :8‬ا‪:; D‬‬ ‫ا†‪K‬ا‪ :8‬ا‪: P‬‬

‫§ ‪ B K :4 :XK#B‬إذا آ‪ ª9‬إ‪K‬ا‪ 8‬ت ا ‪X/‬م در‪ – I‬د"  – ‪ ® ;04  98‬إد‪5‬ل اš‪K‬ا‪:8‬‬
‫‪ Decimal degrees | • :4‬أي اš‪K‬ا‪ 35.34583 C5 35 20 45 :8‬وه‪d‬ا‪.‬‬
‫§ آر ‪ AB l( B‬ارآن ا<‪ 8#‬ا"  ;‪ ´WP O" O8 .‬اول ‪Save .;$ ©|t‬‬
‫§ ‪ :4 :XK#B‬آ‪B C‬ة أ ‪ C |} % 4‬ا‪QD –B9‬ا•‪ % 4 C‬ا‪DPD( C10‬ج إ‪ .‬ا(‪$D‬ء ه‪d‬ا اول‬
‫ (‪D‬ام ‪.OK O8 Load‬‬

‫آ;‪ 1‬زادت د" ‪ P‬أرآن ا آ;‪ C" 1‬ه‪d‬ا ا"‪O‬‬

‫وو‪ JK‬ه‪ ‡W9 :‬و‪K‬ة ا أي ا‪D1‬‬

‫‪16‬‬
 .Google Earth ‫رة‬Q• =B c C1$ v
‫ أو‬Erdas C<B ^^DB –B‫ام ا‬D( %; ;P Q‫  ه‬$/^‫ر ا‬1"‫ر ا‬Q• AB CB0D‫ ا‬:4 C•‫ا‬
‫دة‬PB =‫آ‬B‫” أ‬0 ./01 ‫رة‬Q^; Rectifying C1$ .;$ C ;PD‫ة ا‬4 1D0‫ و‬PCI Geomatica
% ‫م‬Q :D‫ ا‬1%1‫‡ ا‬W9 :‫ وه‬0 ‫ ا‬:4 % 8‫ا‬K (‫ق‬c Ac 9 C<B) ‫رة‬Q^‫ ا‬:4
C ( .;04 ,%9‫ا‬Q‫ت أ‬I‫ام در‬D( ‫رة‬Q^; Classifying C1$ OD O8 .GIS :4 Georeferecing
A 1I P ®/1 4 ,‫ل‬B‫ ر‬/B 0 ‫ ا‬:4 C<1 / 0B ‫ن‬Q I‫رة ر‬Q^‫ ا‬:4  ;5 ª9‫<ل إذا آ‬1‫ا‬
. ‫ا‬d‫ل وه‬B‫ ا‬.;$ †‫ د‬W• %/Q;‫ن و‬Q;‫ ا‬I‫‡ در‬W9 % :D‫ ا‬#‫ا‬
.(L}‫ ا‬CW(‫ ت أ‬8‫ا‬Kš‫ض ا‬0) <‫دة أو أآ‬PB ‫ط‬9 4 ‫ ت‬8‫ا‬K‫ إ‬C( Google Earth LL =B §
ArcMap .‫ إ‬Google Earth ‫رة‬Q• ”‫§ أ‬

‫دة‬PB O0B ‫آ= أو‬B‫أ‬

/‫ ه‬%X ‫ ت‬8‫ا‬Kš‫ا‬

.‫ ت‬8‫ا‬Kš‫ ا‬BQ;0B ‫دة‬P1‫ط ا‬/‫ام ا‬D( ‫رة‬Q^; Georeferencing  ;1$ I‫أ‬ §

: D‫” ( ات ا‬L ) C1$ _#$‫ أ‬PQ1‫رة ا‬Q^‫= ا‬B ®/1 §
.$‫`ر‬/1‫ت ا‬K!1‫ا‬ -
.‫او‬P^‫ ا‬:‫ارا‬ -

17
 . /!‫ ا‬lc/1‫ ا‬-
.C /‫ ا‬%9 -
. $W‫ !  وا‬H‫ اق ا‬-
.l D; ‫دة‬Q$ v
.ArcCatalog :4 ‫ه‬9M}9‫ أ‬:D‫ر… ا‬W‫ ا‬Contour c ‫ام‬D( ”‫§ أ‬
4!1‫ة ا‬K‫ و‬:‫ )وه‬Meters .‫ إ‬Unknown =B L}‫ ا‬CW(‫ ت أ‬8‫ا‬Kš‫ض ا‬$  |D §
::V‫ ا‬A‫ ( ا‬

Editor ‫© أدوات‬L ©}9 O8 % JD}9 :D‫‡ ا ا‬W/ Georeferencing ‫© أدوات‬L ‫§ أزل‬

18
19
 .Editor ‫© أدوات‬L AB CB0D‫ ا‬v

20
 ::V‫ ا‬A‫ ذ® ا‬C10‫ر… و‬W‫ر ا‬QD/‫ ا‬c .‫ت ا إ‬QDPB ”L ‫ن‬V‫ ا‬
‫ض ا© اري‬0 selected D5‫ ا‬O8 (Attribute table)‫ر‬QD/‫ ا‬c ‫ت‬9 ‫ة‬$" ‫ول‬I D4‫§ ا‬
.©4 J1(‫ر‬
©5 ‫ آ أول‬O8 A 1‫ ا‬:4 ‫ب‬QDB ‫ر‬QD/‫ ا‬c O(‫آ أن ا‬M §
:‫ر‬QD/‫© ا‬5 ”} ‫` وا أ‬B‫ا‬ ‫م‬D(‫ ا‬O8  4‫ ا‬I‫ر ر‬QD/‫آ‬

CP‫ ا‬ªP ‫ت‬9 ‫ة ا‬$" ‫ول‬I :4 ‫ر‬QD/‫ ا‬JD1 " C5‫ أد‬O8 II ©|‫” ا© ا‬L =B ‫ء‬%D9†‫ ا‬0 §
.ArcCatalog :4 JM}9‫ي أ‬d‫ ا‬Elevation

21
.‫ر‬QD/‫ط ا‬Q5 A 1I Q%9 .DK  !‫ات ا‬Q‫§ آر ا‬
.Stop Editing D5‫! ا‬/1‫ ا‬Editor 1H" =B §
.Yes D5‫ ا‬C0D‫´ ا‬WK =$ ®‫ا‬b( /$ §
.:;•‫;” ا‬1‫´ ا‬WK :/0 †‫ت و‬#0D‫´ ا‬WK :/0 ‫ا‬d‫وه‬
::D‫ر آ‬QD/‫ط ا‬Q5 A 1I Q%9 0 C}‫ن ا‬Q §

22
 :\‫ ر‬v
CK % ”‫ وأ‬Points O( Point %$Q9 ArcCatalog :4 …‫ر‬4 c ‫ن‬Q‫ آ‬l( B ‫ء‬Q .;$ §
. ‫دة‬QIQ1‫ط ا‬/‫( \ ا‬/B % 4 C5‫ وأد‬Double J$Q9 Elevation
‫دن‬Q‫ل ا‬L‫ أ‬% 4 C5‫ وأد‬Valley O( Polygon %$Q9 ArcCatalog :4 …‫ر‬4 c ‫ن‬Q‫ آ‬O8 §
( Elevation ‫ ;ـ‬CK ‫}ء‬9‫ج إ‬DP † ‫_ ا‬d‫دة  )ه‬QIQ1‫ا‬
}‫ط ا‬Q5 % 4 C5‫ وأد‬Grid O( Polyline %$Q9 ArcCatalog :4 …‫ر‬4 c ‫ن‬Q‫ آ‬O8 §
,:M ( 1‫ض آ‬0‫ل وا‬Q‫ط ا‬Q5 O( GIS ‫م‬Q ‫_ ا …  ور إذ‬d‫دة  )ه‬QIQ1‫ا‬
.( Elevation ‫ ;ـ‬CK ‫}ء‬9‫ج إ‬DP †‫و‬
::D; % }B :H%/‫ ا‬C}‫ن ا‬Q ‫§ \ أن‬

=$ `B‫ام ا‬D( O;0D(‫ا‬

C^PD( …‫ر‬4 /B :4 ‫ت‬9 ‫ا‬
Nothing found .;$

‫( \؟‬/1‫ت ا‬c =B  WD!9 ‫= أن‬1 ” ‫ آ‬v

TIN .‫ إ‬Vector c CQP v
.\ (/B ‫ط‬9 c‫ر و‬QD/‫ط ا‬Q‫ ا‬c ”‫§ أ‬
Georeferencing & Editor ©L © }/ c ‡W/ 3D Analyst ‫© أدوات‬L ©}9 §
: D‫ات ا‬Q‫ ا‬A‫§ ا‬

23
.!B M}/B TIN .‫ إ‬Feature 4š ‫م‬D! Add Features to TIN B‫ أ‬:XK#B
TIN :4 ;5‫ ات اا‬A 1I ‫ن‬Q ‫†  أن‬
3D‫ أو‬2D B‫إ‬

‫ أ(س‬.;$TIN ‫ن‬Q‫آ‬
\ (/1‫ ا‬CK

3D .‫ إ‬2D ‫ ات‬CQP v

2D ‫ ات‬¹0 ª9‫إذا آ‬
 $Q/‫  ا‬KQ ‫ ;`م‬3D 5V‫ ا‬¹0‫وا‬
::D‫آ‬

24
 Symbology ‫ ر اـ‬D5‫§ ا‬

25
 ‫إ*)ت‬
‫ا ‪,‬‬

‫‪$‬ل " ‪K O‬ود ‪"9‬ت ا‪ =B \ (/1‬ه‪/‬‬

‫‪ C0‬ا;‪Q‬ن ا…‪l1‬‬

‫‪Bº‬آ= ا‪0W1‬‬

‫‪26‬‬
 ‫ا‬d‫"ت ه‬/‫ان ا‬Q‫ أ‬D5‫ا‬

‫ج‬D/D(‫  ا‬D9 1 D!B  |‫اف ا‬QP‫ ا‬/$ ‫هت‬Q} ‫د‬QI‫ و‬AB /1; ‫د‬0 ‫ ا‬:8#<‫ ا‬C <1D‫ ا‬.;$ C^P
c C10 O"  H%9 ‫هت‬Q}D‫_ ا‬d‫= ه‬B ˜;D;‫ و‬.\ (/1; ‫ت‬9 % = O :D‫آ= ا‬B‫ ا‬:4 ‫ذة‬L O "
‫ت‬0;tB % O(‫ وار‬ArcMap :4 %W‫ أ‬O8 erase O( Polygon ‫ع‬Q9 =B ArcCatalog .4 …‫ر‬4
: D‫ات ا‬Q‫ ا‬A‫ ا‬O8 ,‫ه‬Q}1‫`اء ا‬I‫ ا‬:|

:XK#B
®9‫ أ‬:‫}; ه‬1‫ وا‬,1 ‫^ر‬1‫ت ا‬9 ‫ة‬$" ª9‫ إن آ‬1 († ‫ آ ا‬D"‫;\ و‬D TIN ‫ اـ‬c ‫ء‬/
=B ‫ء ا‬/ OD .DK XD/ ‫ †  أن‬Feature % ‫ ” إ‬t ‫ أو‬TIN ‫ اـ‬c % 4 ‫ض‬0 ‫ة‬B C‫آ‬
.%0B CB0D‫ ا‬Q%! Grid .‫ إ‬TIN ‫ اـ‬c CQP .‫ إ‬9Q$ B ®‫ وذ‬.‫اا‬
‫ ا!دس‬l D‫ ا‬:4 Terrain c ‫ء‬/  W ‫ آ‬0‫_ ا‬d‫ ه‬:4 /W‫ أ‬4 _d‫ ه‬TIN ;}B .;$ \;|D;‫و‬
.}$

27
 ‫}‪Q‬هت‬

‫ا(‪D( O;0D‬ام ا‪`B‬‬

‫‪ =$‬ا ‪9‬ت (‪ D‬أن ا‪lc/1‬‬
‫ا‪W‬ر… ‪ :4‬ا ا‪QD/‬ر‬
‫أ• ‪1 " %‬‬

‫‪ OD‬إزا ا‪`I‬اء ا‪Q}1‬ه ‪ c =B‬اـ ‪TIN‬‬

‫‪ C1$ v‬ا‪$‬ت ا‪  0‬وا‪: Q‬‬

‫) ه‪d‬ا ا‪©4 • B‬‬ ‫§ ‪M‬آ أن ا(‪ O‬ا ‪ :4  QDB‬ا‪A 1‬‬
‫ت ‪.(TIN & Raster‬‬
‫‪ O8‬ار(‪ $ ©5 O‬ا‪!1‬ر ا‪Q;1‬ب ‪" C1$‬ع ‪J‬‬ ‫ا|© ا‪`B‬‬ ‫§ ‪ ©L =B‬أدوات‬
‫‪B AB‬ا‪$‬ة ا_ ا(‪ · K O‬أن ‪ 9‬اا (‪QD‬ن •‪QPB W‬ر ا‪4!1‬ت ا‪ ,:4‬ؤ ‪ CL‬اع‬
‫ا|©‬
‫‪ ©5 :0‬ا†‪P9‬ار ءا‬ ‫‪ ©5 ® 0 4‬ا‪QD/‬ر ا‪1‬ر ‪ ,B /‬وا‪`B‬‬ ‫‪ .‬أ‪ B‬ا‪`B‬‬ ‫ا‪`B‬‬
‫‪./ 0B 9 =B‬‬
‫‪28‬‬
 :‫ اع‬CL l !/

Distance m.

29
 Distance m.

:4 `B ´WPُ J9‫´ أ‬K† Load B 0 1 4 JH$D(† ‫´ اع‬WK ‡/ † §

.Export ‫ام‬D( ‫رة‬Q^‫^_ آ‬D O" ‫ أو‬ArcCatalog
‫ف‬0D‫ول ا‬K ;^P1‫‡ ا‬W/ =‫ و‬9.3 ‫ اš•ار‬:4 ‫ اع‬l !/ AB :c0D‫ ا‬c ‫ | ت‬:XK#B
‫!®؟‬W/ ‫˜ اة‬H^‫ ا‬.;$
KQ;‫اج ا‬5‫ إ‬v
‫ة‬LB :Q‫ اع ا‬1H" =B ‫ أو‬L}‫ ا‬CW(‫أ‬ `B‫ ا‬.;$ ©|t Layout %I‫ وا‬.‫ إ‬CD9‫§ ا‬
. Layout ‫© أدوات‬L ‫ر‬Q%? ´K#/4 :; 1‫آ‬

30
31
 : D‫ات ا‬Q‫ ا‬A‫ ا‬O8 §
.File 1H" =B Landscape ‫ارة‬D(†‫ وا‬A4 ‫رق‬Q‫س ا‬B D5‫ا‬ -
.KQ;‫ر ا‬c‫ إ‬AB \(/D .DK C}‫ر ا‬c‫ك إ‬K -
.Layout ‫دوات اـ‬M ‫` اص‬B‫= ا‬B ‡ ‫و‬Tools ‫© أدوات‬L =B `B C}‫آ ¾ ا‬ -
A 1‫ ا‬:4 50000  D O(‫ س ا‬B  … -

32
 .O(‫ س ا‬B ª < v

l ;0 4‫ إ‬v

::D‫ ا‬A‫ وا‬Draw 1H‫© أدوات ا‬L ©}9 §

33
 ‫‪Q5 C1$ v‬ط ا‪Q‬ل وا‪0‬ض‪:‬‬

‫‪34‬‬
 .finish ©|t .DK next ©|t 1D(‫§ ا‬

:‫ض‬0‫ل وا‬Q‫ط ا‬Q5 ‫ رات‬5  | v

.KQ;‫ ا‬C •W ‫ إدراج‬v

. Insert 1H" =B ®‫ وذ‬J4#5‫ح ا و‬DWB‫ل و‬1}‫و= وا_ ا‬/0‫ ا‬C<B

\  :4 OPD;
‫ح‬DWB :4 ‫ات‬
‫ا‬

:4 ‫ره‬%?‫اد إ‬1‫د ا ا‬K

.‫ إ‬%W‫ أ‬O8 ‫ح ا‬DWB
./1 ‫ ا‬K!1‫ا‬

35
 ‫اع ات‬Q9‫ = أ‬CQPD‫ ا‬v

Vector/Features

Raster TIN

:Raster .‫ إ‬TIN c CQP v

‫ ا‬#5 ‫د‬$ ‫´ أن‬K† .O(†‫ا ا‬d‫® |  ه‬/1‫(و‬By default) tingrid O(‫ ا‬/‫ ا ا‬d5M
Cell size  ;‫س ا‬B \!K  |D

36
 \ (/1‫ ا‬CK D5‫ا‬

 ;‫ ا‬A; ‫ل‬Qc C" 1;‫آ‬

Raster c ª9‫ آ‬1;‫آ‬
‫أدق‬

37
( ArcCatalog :4 O(†‫ا ا‬d‫´ ه‬WP‫ و‬,O(†‫® |  ا‬/1) Tingrid O( Raster c ‫}ء‬9‫ إ‬OD
B \!K l( 1‫ آ‬Symbology =B %W /^ © OD 4 .‫دي‬B‫ت ا‬I‫ ر‬Stretched %9‫ا‬Q‫ن أ‬Q
::D‫;® آ‬1$ \(/

150 %$" ‫ب‬Q!/B ‫ة‬/" ‫!ر‬B PD Symbology =Q;D‫•  ا‬5 ” ?Q v
‫ م‬5 ‫`ة‬W‫ن ا‬QD) =B ‫ م‬150 =B .;$‫"ت ات ا‬9 ‫ى‬B l¾  Symbology =B §
(‫ا‬d‫ م وه‬5=B † ‫ م‬1 ‫م أو‬10 =B †
.‫ان‬Q‫ ا‬OPD; .DK _ 1‫= ا‬$ 01‫ت ازرق ا‬I‫ در‬KM $^ ‫ة‬B C‫ آ‬K‫ق وا‬9 ‫ن‬Q §
%I =B 150 : 145 ‫ق‬/‫  = ا‬C^ ‫ة‬/" ‫!ر‬B PD _ 1; :0 ‫!ر ا‬1 ‫د‬LD(†‫= ا‬1 §
1‫ة( آ‬/‫!ر ا‬B O( Draw ‫© أدوات‬L =B O(‫م أدوات ا‬D(‫ى )ا‬5‫ ا‬%‫= ا‬B ‫ق‬/‫‡ ا‬W9‫و‬
::D‫ ا‬C}‫ ا‬Q

3 2 1

38
./ 0B Criteria .‫دا إ‬/D(‫ = ا‬D9 = ‫!ر‬B ‫ج‬D/D( –B9‫  " م ا‬W ‫ آ‬K† :M ( :1 XK#B §

%c(‫ب إ‬Q;1‫ا ا‬

‫ اš(ط‬0 ‫ ا‬O(‫ا‬

‫اš(ط‬

:2 XK#B §

39
I =B ./ُ %9‫ · أ‬K (1 %9 ‫ة‬$" ª9‫• إذا آ‬5) %0 ‫ آ ا‬D"‫و‬TIN c ‫|ق‬D!
.‫ن أ(ع‬Q Tingrid c AB CB0D4 ‫ا‬d ,% }/ OD ‫ة‬B C‫ آ‬:4
.‫د‬P1‫!ر ا‬1; Polyline shapefile c ‫}ء‬9 O" §
.Ellipsoid ‫ اـ‬BQ;0B c ‫ إ(ط‬v
”L =B ‫ء‬%D9†‫ ا‬04 ( 98 –  "‫ – د‬I‫ در‬% 8‫ا‬K‫! )إ‬B  … 5 Q‫ت ه‬9 ‫^ر ا‬B ‫إذا آن‬
A‫ ا‬O8 ArcCatalog ‫ أو‬ArcMap =B ‫اء‬Q( ToolBox `B‫ ا|© ر‬, ArcMap :4 ‫ا‬
:‫  š(ط ا‬D‫ات ا‬Q‫ا‬

II

40
 . UTM .‫ إ‬ETM ‫= إ(ط‬B CQPD‫ ا‬v

‫ب‬Q;1‫ ا‬ETM ‫ا اـ‬

%c(‫إ‬

UTM ‫ إ(ط‬0 ‫ ا‬O(‫ا‬

Raster c ‫ إ(ط‬v

41
 :% ‫ اي وا^ف‬L © ‫ و‬/1  IQ‫ درا( ه رو‬C1$ v
‫أ‬D( Tingrid .‫ إ‬O8 TIN c .‫ إ‬%DQK ‫ أن‬04 \ (/1‫ ا‬c =B ‫دة‬WD(†‫ ا‬JI‫ ^د أو‬/‫ ز‬B
.%D9Q‫ آ‬:D‫( ا‬Tingrid) Raster \ (/B c =B ;K1‫_ ا‬d‫ه‬
9‫ا‬Q(‫ ا‬.;$ ‫د‬QIQ1‫ا‬ ”;1‫ ا‬C 1PD :IQ‫ رو‬%‫ ا‬1H Setup C1$‫§ ا‬
::D‫ آ‬Tools 1H" =B ‫ب‬D‫ا ا‬d‫ ه‬AB 41‫ا‬

42
 ‫© أدوات‬L ©}9 §
\ (/1‫ ا‬c ‫|ات‬8 ( v

Raster \ (/1‫ ا‬c

D"bB c –D/

Source: ESRI .Fill Sinks =$ ‫ة‬d9 v

43
;( 8b 1B _ 1; ‫^ ة‬B C} ‫= أن‬1 :D ‫ ا! و‬CW(‫ أو أ‬.;$‫ أ‬A :D‫ ا‬#‫ ا‬:‫ ه‬Sinks
.‫ه‬b;B \ ‫ا‬d ,J;‫ آ‬C ;PD‫– ا‬HD9 .;$
:4 ‫د‬QIQ1‫ ا‬O(†‫ † |  ا‬ArcMap :4  1!D‫ )ا‬fillsink  !‫;  ا‬10‫= ا‬B /‫ ا ا‬:1( §
(ArcCatalog

.Working Directory P v

. 1H‫ أو دا‬D"bB ‫اء‬Q( /‫ ات ا‬A 1I J ´WP ‫ي‬d‫ ا‬Q‫ ه‬Working Directory
::D‫ ا‬A‫! ا‬/1‫ ا‬Spatial Analyst ‫ أو‬3D Analyst 1H" =B §

Extend & Cell size P v

4‫س ا;  و‬B P

c :4  ;‫س ا‬1
‫س‬B BQ;0B ‫دة‬PB
 ;‫ا‬

44
 Flow Direction ‫ اšهت‬c ‫}ء‬9‫ إ‬v
‫ن‬4   ;5 :4 _ B ‫د‬QI‫ و‬/D4‫ ا‬Q
‫ي‬d‫!\ ا†_ ا‬K \!Pُ  ;‫_ ا‬d‫ ه‬1 "
 (‫ _ رأ‬1‫ ا‬ª%‫ن ا‬4 ,_ 1‫_ ا‬d‫ ه‬J;!D(
ª%‫ ا‬Q‫ و‬64 1 ‫ ا;  ا‬d5M .;$
:C 1‫ ا‬C}‫!\ ا‬K ‫ا‬d‫ وه‬1 1 4 = 1 ;  4‫أ‬

:‫ات‬Q‫§ ا‬

::D‫ آ‬%;L ‫ن‬Q‫ و‬flowdir /‫ ا ا‬:1( §

45
 Flow Accumulation :1‫اآ‬D‫ ا!ن ا‬c ‫}ء‬9‫ إ‬v
01D1‫ات ا‬KQ‫د ا‬$ :‫_ ا ه‬d‫ ه‬:4  ;5 C‫ آ‬1 " ‫ن‬4 ,  ;5 C‫ آ‬:4 _ B ‫ة‬K‫د و‬QI‫ و‬/D4‫ ا‬Q
.‫ه‬Q;0 :D‫ ا‬#‫= ا‬B  ;‫ ا‬:4
:‫ات‬Q‫ا‬

‫ط ا!ن‬Q5 ‫ ات‬% %X‫ و‬P‫ن …  وا‬Q %9‫´ أ‬K† ,flowaccu /‫ ا ا‬:1( §
: :D‫ آ‬%;L ‫ن‬Q‫ و‬Streams
‫ق اول‬/‫ ا‬:%D/ · K = "9 .‫ إ‬%W/•‫ و‬Classified .‫ إ‬/‫ ا ا‬Symbology  … §
::D‫ آ‬50 1 

46
‫§ †‪ ´K‬أن ‪Q5‬ط ا!ن ا‪ :4 /‬ا آ< ‪ W‬وأآ< ‪ =B‬ا‪#‬زم آ‪::D‬‬

‫‪47‬‬
 _ B ‫ة‬K‫ و‬7 10 * 2.847 ‫ آن‬A¾1Iُ ‫د‬$ ‫أآ‬
‫ا‬d‫ ه‬ª01I :D‫ ا‬#‫آ= ا‬B‫ أ‬40B ®/1 ,
:4 ` 1B ‫ن‬Q B ‫ق‬9 ‫ء‬$‫ إ‬lc =$ ‫د‬0‫ا‬
Classified Symbology

‫ط ا!ن‬Q5‫! و‬B •‫ ا أ‬CL ‫´ أن‬K† ,50 =B † 3000 ‫ق اول‬/‫ ا‬K C0I‫§ ا‬
::D‫ آ‬P‫ وا‬ªP•‫أ‬

48
 3000 .‫ إ‬0 =B O ‫د وا‬Q(‫ن ا‬Q;‫ ذات ا‬#‫د ا‬0D(‫ب ا‬Q;1‫وا‬
.DK 1 " =B <‫   أآ‬OD · K 5V l  =B ”;D (3000) ‫ق اول‬/‫ ا‬K 1 " :XK#B §
.(/B ‫ط (ن‬Q5 :0 ‫ي‬d‫(\ ا‬/1‫ ا‬O"‫ ا‬.;$ C^P9
::D‫ ا‬A‫ ( ا‬P‫_ ا‬d‫ ه‬:4 3000) / 0B 1 " =B C"‫ ا‬:1‫اآ‬D‫ ا!ن ا‬O " ‫ ذات‬#‫د ا‬0D(† §
: D‫ات ا‬Q‫ ا‬A‫ ا‬O8 ‫© أدوات‬L ©}9 §

II

3000, 1)

‫_ اا‬d‫ ه‬C5‫أد‬

Setnull ‫ام اا‬D(‫ ا‬v

II ©|t ‫ن‬Q ‫ ا‬O(‫ وأن ا‬-$‫ر‬.‫ت ا‬#‫ اة ا‬0  D‫ ا‬Map algebra ‫ دا‬C5‫§ أد‬
: Evaluate ©|‫ ا‬O8 Raster Caculator ‫ة‬d49 =B .;$‫= ا`ء ا‬B % ;$
setnull([flowaccu] le 3000, 1)
,1 " # _ B ‫ة‬K‫ و‬3000 ‫ أو !وى‬C"‫ ا‬O ‫ ذات ا‬flowaccu c #5 C0I‫ ا‬:Q‫_ اا ه‬d‫ ه‬./0B‫و‬
.1 1 ‫ ا‬#‫©   ا‬$‫وأ‬
::D‫ آ‬%;L‫ و‬D"bB ‫ط (ن‬Q5 c ‫ أي‬TempStream /‫ ا ا‬:1( §
49
;D!B ‫ط (ن‬Q5 .‫( إ‬1) ‫ة‬KQ1‫ ا‬1 ‫ط ا!ن ذات ا‬Q5 O !D Stream link c C1$ v
: ; ‫ر ًة‬B ‫ط‬Q‫_ ا‬d‫ال ه‬Qc‫ن أ‬Q‫و‬
:Evaluate ©|‫ ا‬O8 ‫ت‬4!1‫ة ا‬$‫ا‬B AB Raster Calculator :4  D‫ اا ا‬C5‫§ أد‬
streamlink([tempStream], [flowdir])
::D‫ آ‬%;L ‫ن‬Q‫ و‬Stream /‫ ا ا‬:1( §

50
 .(Stream Lines) ‫ط ا!ن‬Q5 c ” X/ v
.123 .‫ج إ‬DP %/‫ و‬/1; ‫ط ا!ن‬Q5 L ® ‫ن‬V‫ا‬
‫د‬$ D!4 $^ Count CP‫ت ا‬9 \‫ ور‬Stream ‫ت ا‬9 ‫ة‬$" ‫ول‬I ‫ض‬0D(‫§ ا‬
 1‫ "; ; اه‬:‫ ارا( وه‬/B O1" :4 ‫دة‬QIQ1‫ ا‬:‫ وه‬#5 5 =B C"‫ أ‬%Qc ‫ط ا!ن‬Q5 =B  ‫آ‬
. %4dK \PD! ‫ا‬d

.Stream Order c =Q v

:‫ وه‬D"bB StreamOrder c †‫ أو‬M}/9 #5 5 =B C"‫ أ‬%Qc :D‫ط ا!ن ا‬Q5 ‫ف‬dP‫ و‬v
‫ وره‬:D‫;  ا‬0‫ ا‬Q9<‫ط ا!ن ا‬Q 1 ‫ · ا‬K ‫!\ ا‬K ‫ط ا!ن‬Q5 ” /^D c
‫( و‬strahler  ” /^D‫ا ا‬d‫ ه‬.1!‫ا ) و‬d‫ وه‬%/B .c‫ أو‬2 ‫= ا‬B ‫ط (ن‬Q5 :4 \^
Source: ESRI ::D‫ ا‬C}‫ ا‬JPQ

51
:1(‫ و‬Evaluate ©|‫ ا‬O8 ‫ت‬4!1‫ة ا‬$‫ا‬B AB Raster Calculator :4  D‫ اا ا‬C5‫§ أد‬
:TempStreamOrder /‫ا ا‬
streamorder([TempStream], [flowdir], strahler)
c –D/ . strahler  flowdir ‫ و‬Stream :Dc ‫ام‬D( StreamOrder c ‫ن‬Q‫أي آ‬
::D‫ آ‬%;L‫ ر\ و‬9 =B ‫ن‬QD

:‫ ا‬#5 5 =B C"‫ أ‬%Qc‫ و‬1 ‫= ا‬B :D‫ط ا!ن ا‬Q5 A 1I ‫” ا زا‬X//( ‫ن‬V‫§ ا‬
setnull([TempStreamOrder] eq 1 and [stream].count le 5, [Tempstream])
.Stream1 /‫ ا ا‬:1(, ” X/D‫;  ا‬1$ ª1 ‫ن‬V‫ا‬
:‫ ا‬FinalStream  H%/‫ط ا!ن ا‬Q5 c ‫}ء‬9‫§ إ‬
streamlink([Stream1], [flowdir])
:‫ ا‬FinalOrder  H%/‫ ا\ ا‬c ‫}ء‬9‫§ إ‬
streamorder([Stream1], [flowdir], strahler)
‫= ا‬B ‫ط ا!ن‬Q5 1/ .;$‫ ا‬:‫ ه‬1 ‫= ا‬B ‫ط ا!ن‬Q5 · K \‫ ر‬8 =B ‫ن ا‬QD
::D‫ آ‬%;L ‫ن‬Q‫ و‬.c‫ او‬:‫ ه‬8

52
 : !‫ات ا‬Q‫;˜ ا‬1 Q‫ر‬/ ( v

C<B raster \ (/B c -1 2-fillsinks 3-FlowDirection 4-FlowAccumulation

Tingrid
” X/  ;1$
” X/D‫ ا‬0
O !
9-FinalStream 8-Stream1 7-TempStreamOrder 5-TempStream
‫ط‬Q
;D!B
;D!B ‫ط‬Q5 .‫ إ‬O !

6-Stream
10-FinalOrder

:Watersheds A 1D‫ ا‬lc/B ‫}ء‬9‫ إ‬v

C^P .DK 1 "  | AB  D‫ات ا‬Q‫ ا‬A‫ا‬
:4 BD!1‫ ا‬1 ‫ط ا!ن ® )ا‬Q5 ‫ت‬L AB \(/D ‫ي‬d‫ ا‬A 1D‫ ا‬lc/1 A‫ز‬Q Ct4‫ أ‬.;$
‫ه‬#5 ‫د‬$‫ و‬DB 20 :‫ ام ه‬Tingrid   ;‫ ا‬A; ‫ل‬Qc · K , ;5 12000 :‫ ه‬l D‫ا ا‬d‫ه‬
.( 343 * 278
53
 ::; 1‫  آ‬D/‫ ا‬,Watershed1 c .;$‫ن أ‬QD FinalStream c ‫ك‬K TOC :4 §

‫ أ"ب "ع‬.‫ إ‬B  ;5 `‫آ‬B =B ‫© ا!ن‬5 ‫ل‬Qc =$ %D ;5 1 " 0 c ‫ج‬D/D(‫§ إذا أردت ا‬
flowlength([flowdir]) : D‫م اا ا‬D(‫را ;  ا‬B %;W(‫أ‬
‫و‬WDB ‫ال‬Qc‫ أ‬.;$ C^P · K `B‫ام ا‬D( /‫ ا ا‬:4  ;5 ‫ أ‬1 " =$ O;0D(‫§ ا‬
. ;; ‫= أ"ب "ع‬$ 0‫!\ اب أو ا‬K

54
 D9 ˜"/D‫= ?هة ا‬$ 0 C‫د‬QB C1$‫ و‬Time of concentration ‫!ب‬K :4 ‫ ة‬WB ‫_ ا‬d‫وه‬
.‫ار‬P9†‫ ا_ ا‬:4 ‫ا!ن‬

:‫ اهت ا!ن‬.‫ }  إ‬O%(‫ أ‬c C1$ v

: D‫ اا ا‬C5‫§ اد‬
con ($$rowmap mod 100 eq 0 and $$colmap mod 100 eq 0, [flowdir])
. ;‫ ا‬A; ‫ل‬Qc / O%(‫  = ا‬Q;1‫  ا‬/ ‫ ا‬4!1‫ = ا‬100 O"‫ · ر‬K
Sample /‫ ا ا‬:1( §
: D‫ اا ا‬C5‫ زوا اد‬.‫ إ‬/‫ ا ا‬CQPD §
log2([sample]) * 45
Angles /‫ ا ا‬:1( §
C5‫ أد‬shapefile .‫ إ‬%;QP ‫ن‬Bš Integer ‫ ا‬C0I‫ل و‬Q 1‫!\ اهت ا‬K ‫ دوران‬C10 §
: D‫اا ا‬
int(([Angles] + 90 ) mod 360)
GeoAngel /‫ ا ا‬:1( §
::D‫ آ‬Point Shapefile .‫ إ‬/‫ل ا ا‬QK §

55
:O%!‫` ا‬B‫ ر‬.‫ إ‬/‫` ا‬B‫ …  ر‬O8 direction /‫ ا ا‬:1( §

56
FlowDirection  GRID CODE 1 " \!K O%!‫§ أدر ا‬

57
 ::D‫ ا‬C} c ‫ن‬Q  D/‫ا‬

‫ اي‬L O 1^ ®/1 _ 1‫ اهت (ن ا‬.;$ ‫ اا‬O%(‫ط ا!ن وا‬Q ‫د‬LD(† §
.B /1 B‫ز‬#‫وا^ف ا‬
:‫ة‬H4
Tingird c =B  L  9‫ `ا‬B C1$ v
‫ط‬9‫ر و‬QD/‫ط ا‬Q5 =B %DD/D(‫ وا‬l( :D‫ ا‬Tingird c =B  L  9‫ `ا‬B c C1$ ®/1
::D‫( \ آ‬/1‫ا‬
: D‫ اا ا‬C5‫ اد‬: Con ‫ام اا‬D(‫ ا‬v
con ($$rowmap mod n eq 0 and $$colmap mod n eq 0, [Tingrid])
 ;‫ ا‬A; ‫ل‬Qc /  9‫ `ا‬1‫ط ا‬9 =  Q;1‫  ا‬/ ‫ ا‬4!1‫ = ا‬n · K
DB 20 = Tingrid c  ;5 A; ‫ل‬Qc‫ و‬DB 2000 C‫  آ‬Q;B  9‫ `ا‬1‫ ا‬ª9‫ذا آ‬4
.100 = 20 / 2000 = n ‫إذن‬

:B‫ت ه‬XK#B v
::D‫ة آ‬LB ‫ط ا!ن‬Q Shapefile c ‫ج‬D/D(‫® ا‬/1 .1

58
 :C<B  ((‫ ات ا‬.2
(FlowDirection, flowAccumulation, FinalStream, , FinalOrder and Direction)
. % ‫ع إ‬QI‫= ا‬1 .DK 1H‫ت دا‬c %;0 ^/

.1H‫ ات دا‬C0I v

O(†‫© ا ا‬$‫ أ‬O8 C} 1‫ات آ‬Q‫ ا‬A‫ا‬
.´WP‫ن ا‬B‫ و‬:H%/‫ا‬

:‫ة‬H4
‫= اهت اح‬$ 0 c ‫ج‬D/D(‫ ا‬v
‫ج اهت‬D/D(‫= ا‬1 C<14 ‫ر‬QD/‫ط ا‬Q‫( \ ا‬/B O " .‫دا إ‬/D(‫ _ ا‬1‫ج اهت ا‬D/D(‫ ا‬O 1‫آ‬
.‫ إ‬AW1‫|© ا‬t‫آ= ا‬B‫= أ‬B ‫ك اح‬PD · K ‫ي‬Q‫|© ا‬t‫ت ا‬0‫ز‬Q ‫ط‬Q5 O " .‫دا إ‬/D(‫اح ا‬
.¹W/1‫|© ا‬t‫آ= ا‬B‫أ‬

59
 456‫ا  ا‬
47‫ أرا‬13*  9 ‫ج‬5‫إ‬
©(QDB‫  و‬K#^‫ ا‬:$ Q‫ ه‬B % 4 t‫  أ‬D‫ ا‬,‫ت‬I‫ در‬.‫ إ‬JW /^ =1 =B ©4 ‫!ن‬9š‫ ‡ ا‬
. I#^‫ ا‬O$ 56‫  و‬K#^‫ ا‬:$ ‫!ن‬9‫  = إ‬B ‫ن‬DL‫ و‬.%1$‫  و‬K#^‫ ا‬¹W/B‫  و‬K#^‫ا‬
:0‫ و‬d5M =B ‫س‬/‫= ا‬14 ‫ ؛‬D‫  ا‬K#^ ‫!ن‬9š‫  ا‬K#• ©  B ”}‫· ا‬P‫ ا‬:4 ‫و ورد‬
:D‫  ا‬D‫<ل ا‬B :0 J/ d5M † =B O%/B‫ و‬,‫ء‬1/‫ ا‬:0D4 ‫ء‬1‫ ا‬d5M :D‫  اِ^ ا‬/ ‫  ا‬D‫<ل ا‬B
‫ء‬1‫ ا‬d5M :D‫ر ا‬Q‫  ا‬D‫ ا‬C<B :0 †‫ و‬d5M =B O%/B‫ و‬,‫ را‬6‫ و‬9Q $ _ 0 O8 %c :c _ 1‫ ا‬A¾1
‫ ًء‬B d5M † ^‫  ا‬D‫<ل ا‬B :0 †‫ و‬d5M † =B O%/B‫ و‬,Ê L ªD9‫ أ‬:‫ و† ه‬J ªWDK‫ ا‬:‫ ه‬#4
.$‫ زر‬ª/ †‫و‬
‫م‬D(‫ ا‬,0 ‫= ا‬B ‫ه‬d5‫ أ‬O ‫ت‬/ $ A"‫= وا‬B  D‫ ” ا‬/^ Q 5 }/D( l D‫ا ا‬d‫ ه‬:4
‫ ت‬8‫ا‬K‫?( • إ‬/B –B9 ‫ )أو أي‬ArcPad –B9 J ;$ C1P1‫ ا‬GIS-GPS ‫م‬X9 ‫ أو‬GPS ‫ز‬%I
. UTM ‫ ت‬8‫ا‬K‫م إ‬X9 .;$ Jt ‫ أن‬0  D‫ت ا‬/ $ d5‫ أ‬A"‫ا‬QB
: D‫!\ ا\ ا‬K  D‫” ا‬/• §
. K#^‫  ا‬$   1
. K#^‫( ا‬QDB   2
. K#^‫ ا‬tW/B   3
. K#^‫ ا‬1$   4
::D‫ول آ‬I :4 ‫ت‬9 ‫ ا‬C( §
4 :1  K#^‫ ا‬I‫در‬ Y X C!;!B
.UTN Zone 36 N ‫ (ط‬Samples O( Point Shapefile c }9‫§ أ‬
.J  K#^‫ ا‬I‫ šدراج در‬Double J$Q9 Category O( CK ‫ت‬9 ‫ة ا‬$" ‫§ أ” ول‬
.ArcMap .‫§ أ” ا إ‬
.Start Editing ©|‫ ا‬O8 Editor ‫© أدوات‬L ©}9 §
A 1‫ ا‬.4 ‫ب‬QD1‫ ا‬Q‫ ه‬Samples c O(‫آ أن ا‬M TOC :4 c =B <‫د أآ‬QI‫ و‬K :4 §
.
.Meters .‫ إ‬L}‫ ا‬CW(‫ ت أ‬8‫ا‬Kš‫ض ا‬$ ‫ة‬K‫§ … ¾ و‬
:Enter ©|‫ ا‬O8 :8‫ا‬Kš‫ل ا‬5‫ šد‬RC ©|t ‫ط‬/‫ل ا‬5‫šد‬ `B‫م ا‬D(‫§ ا‬

.‫ او‬/‫ا‬

X Y

9 C‫ ت آ‬8‫ا‬K‫ إ‬C5‫أد‬
60 ‫و‬
 9 C ®‫ وذ‬Category CP‫ ا‬ªP / 0‫ ر ا‬1 " C5‫ أد‬O8 Attribute table D4‫§ ا‬

%W• :D‫ ا‬/‫ا‬

‫ اول‬:4 ‫د‬PB

Editor 1H" =B ©|t ‫| ات‬D‫´ ا‬WK‫ ا‬O8 C<1 ‫ط‬/‫ ا‬A 1I A"‫§ و‬

.!/1‫ا‬

.Category CP‫ ا‬O " ‫ أ(س‬.;$ TIN c ‫ن‬Q‫§ آ‬

.DB 10 =  ;5 ‫س‬1 Raster .‫ إ‬TIN ‫ل‬QK §
61
 ::D‫"ت آ‬9 4 ‫ ذو‬Calssified .‫ إ‬/‫” ا ا‬/•
. 4.5 : 3.5 & 3.5 : 2.5 & 2.5 : 1.5 & 1.5 : 1
( 4 , 3 , 2 , 1) A ‫ ار‬%  D‫ ” ا‬/^ =$ 0 ‫ت‬K!1‫ ا‬C0 ®‫وذ‬
Labels ‫ر اـ‬%?‫ إ‬v
::D‫ ( آ‬Labels ) \‫ض أر"م ا‬0 O" §

62
 ::D‫  آ‬D/‫ن ا‬Q §

.5V‫ دون ا‬c ‫ت‬QDPB ¹0 Label ‫ر‬%?‫ إ‬v

::D‫ آ‬%QK ‫ط‬9 c ® §

. ©4 ‫ ات‬P‫( ا‬Type) ‫ع‬Q9 =B :D‫ ا‬Labels ‫ء اـ‬1(‫ر أ‬%?‫ب إ‬Q;1‫وا‬

: D‫ات ا‬Q‫ ا‬A‫§ ا‬

63
 II II

'Type_" = 'Lake"

64
 Labels ‫ء اـ‬W5‫ر وإ‬%?‫ إ‬v

.Expression (‫ا‬Q CK =B <‫ آ‬Label ‫ر‬%?‫ إ‬v

( :4 ‫اد‬0D‫ وا‬CD!B ( :4 /1‫ ا‬O(‫ر ا‬%?‫ و إ‬,%9( ‫اد‬0‫ و‬/1‫ ا‬O(† ‫ن‬#K ®
Pop: 1;‫ ا‬J! CD!B
::D‫ ا‬A‫§ ا‬

65
 "‫ة‬Q5 56 =$ 0 1K‫ ا‬O%!‫ "ا‬:XK#B
Expression ‫ة‬d49 :4  D‫رة ا‬0‫ ا‬C5‫§ أد‬
[Name] & vbnewline & "Pop:" & [POPULATION]

.‫ت‬4!1‫ة ا‬$‫ا‬B AB ‫رة‬0‫_ ا‬d‫ ه‬C5‫أد‬

‫ة‬d4/‫= ا‬B .;$‫ ا`ء ا‬:4 II % ;$ ©|t; ‫ء ات‬1(‫\ أ‬D

:l D; ‫دة‬Q$ v
Polygon Shapefile .‫ إ‬Raster c CQP v
Raster :4  D‫ ا‬Map Algebra ‫ دا‬C5‫ أد‬Polygon Shapefile .‫ إ‬Raster c CQPD §
: Calculator
Gridshape([Tingrid], weed)
=B $Q1B .;$ C1D} _D!4 %‫و‬I D4‫ وا‬areas /‫ ا ا‬:1( .‫ت‬K!B c .;$ C^P
. GRID CODE CP‫ ا‬ªP  K#^‫!\ ر\ ا‬K Polygons

66
 .(Select by Attribute) ‫دة‬PB  0B l4‫ و‬Selection =B ;D!B c C1$ v
: D‫ات ا‬Q‫ ا‬A‫ ا‬4 ; ;D!B c C10 §

Double click II

_#$‫ أ‬O ‫ر ا‬%?š /‫ا|© ه‬

SQL ‫ا>
م دوال اـ‬

E>‫ء ا و‬CD‫ ا‬4# 3‫ا‬ _d‫ ه‬C5‫أد‬
‫د‬01‫ا‬
‫  أو‬F ‫ل أي دوال‬9‫د‬H
‫
ة‬,I

67
 ‫‪PD‬د ا‪K!1‬ت ذات ا ‪4‬‬

‫‪68‬‬
©|‫ ا‬.‫ف‬/ÊD(†‫® ا‬/1 .DK }/B ª9‫ إذا آ‬Editing  ;1$ ‫® إف‬/B \;  !‫§ ا( ا‬
Yes D5‫ ا‬O8  !‫ات ا‬Q‫ ا‬$‫ أ‬O8 !/1‫ ا‬Editor 1H" =B

#4 CX ArcCatalog :4 %1(‫)ا‬, Category4 O( /‫ ا ا‬:1( §

( ArcCatalog :4  H%/‫ءه ا‬1(‫ء ات أ‬$‫ إ‬.!/
. Category4 ‫ و‬samples :Dc †‫ ات إ‬A 1I Wc‫§ أ‬

, Category2 , Category1 ‫ت‬c =QD  !‫ات ا‬Q‫ال آر ا‬Q/1‫‡ ا‬W9 .;$ §
Category3
:K!1‫!ب ا‬P •5 ‫}ء أداة‬9‫ إ‬v

69
 Click and drag
this icon and
drop it on any
toolbar

View SourceD5‫ ا‬O8 K!1‫!ب ا‬K ‫ أداة‬.;$ Right click ©|‫§ ا‬

:D‫ ا‬C} QB 1‫ آ‬,O%!‫ ا‬J ‫ي }  إ‬d‫ن ا‬1‫ ا‬.4 K!1‫!ب ا‬K ‫د‬Q‫ آ‬Paste O8 Copy §
.‫ة‬d4/‫ ا‬l;…‫ أ‬O8 (‫ب‬D‫ ا‬AB 41‫ ا‬9‫ا‬Q(†‫ ا‬.;$ ‫د‬QIQB ‫د‬Q‫ا ا‬d‫)ه‬

70
 ‫أد‪ C5‬ا‪Q‬د ه‪/‬‬

‫‪71‬‬
K!B % ‫ة‬d49 %XD4 K!1‫ ا|© أداة ا‬O8 ,K!B ‫د أ‬K ‫أو‬ `B‫ام ا‬D( §
.A 1‫ ا‬D1 C}‫ا‬

:‫ت‬0;tB ‫ة‬$ =B ‫ن‬QD c K!B ‫!ب‬K v

:K!1‫!ب ا‬K ‫ ا|© أداة‬O8 ‫ت ا‬9QB A 1I ‫د‬K §

72
73
 :‫ت ا‬9 ‫ ول‬% PB‫ل و‬L‫ت ا‬K!1 ‫ص‬5 CK C1$ v
‫ع‬Q9 ‫ ر‬D5‫ وا‬ArcCatalog :4 %H}9‫ إ‬/$ ‫ت ا‬9 ‫ ول‬Areas O( CK 4‫= إ‬1 ü
K!B C‫ آ‬P =1 ArcMap :4 ; Editing C1$ lc =$ O8 , Double ‫ت‬9 ‫ا‬
‫ت‬9 ‫ول ا‬I :4 ‫ة و‬K .;$ CL C‫ آ‬K!B ‫ل‬5‫ إد‬O8 `B JDK!B ‫!ب‬K O8 `B
. AreasCP‫ ا‬CW(‫أ‬
:XK#B
:4 ‫دة‬QIQB :‫ وه‬ArcCatalog :4 ‫ ا‬AB CB0 ‫اء أي‬I‫ أو إ‬CP‫ا ا‬d‫ ه‬4‫® إ‬/1 =
:4 ‫زم‬#‫ ا‬C0D‫اء ا‬I‫ إ‬0 %D4‫دة إ‬$‫ إ‬O8 Remove ‫ام‬D( †‫ أو‬%4dK =B  † .ArcMap
.ArcCatalog

Geodatabase ‫}ء‬9‫ إ‬v

, !‫ ا ا‬l  \0^ %DK!B ‫!ب‬K ‫ب‬Q;1‫ل ا‬L‫= ا‬B ‫ا‬I  ‫د آ‬$ ‫د‬QI‫ و‬K :4 ü
% ‫ت إ‬K!1‫ ا‬c ^ OD O8 ArcCatalog :4 C1$ OD ®‫= ذ‬B †
::D‫آ‬

74
.‫| _ إ‬4 O( ª‫ زا‬B ArcCatalog :4 Category4 c ‫´ أن‬K†
: D‫ات ا‬Q‫ ا‬A‫ ا‬O8 Category4

/‫ً ; ا‬1(‫ ا‬C5‫أد‬

75
‫ت‬K!1‫ ا‬:;K J 9 %‫و‬I ‫ض‬0 ‫ و‬Category4 ‫ ا‬%;5‫ ا‬9 Geodatabase D4 /$ §
.‫ ت‬P1‫وا‬

C}‫ © ا‬PB C}‫ ا‬K!B

=B ArcMap :4 J0D!9 ‫ي‬d‫ ا‬J!W9 ‫ت ا‬9 ‫ول‬I ‫ا‬d‫ه‬

:‫ان‬W ‫ت‬K!1; CK C10 Field calculator ‫ام‬D(‫ ا‬v

. :4 Attribute table ‫ ;ـ‬Double J9 ‫ع‬Q9 Feddan O( CK ”‫§ أ‬
:XK#B §
‫م‬$ ‫وث‬K K :4 . :4 4tB ‫_ ات‬d‫ن ه‬Q †‫ ات \ أ‬.;$ .4 C10‫ء ا‬/8‫أ‬
.J; |} $‫ أ‬O8 l;…‫ أ‬,CK 4‫ إ‬:4  D(‫ا‬
::D‫ ا‬A‫ ا‬O8 :4 Category4  Attribute table D4‫§ ا‬

76
./!D .DK †‫ أو‬Editing  ;1$ ‫ اول وا أ‬l;…‫ أ‬O8 No D5‫ا ا‬d ,AI‫ا‬D‫ ا‬D † l !‫§ ا ر ا‬
.AI‫ا‬D‫® ا‬
§

‫ة‬Q5 .DK  !‫ات ا‬Q‫ ا‬D4 $‫§ أ‬

II

‫_ اا‬d‫ ه‬C5‫أد‬

.W^‫ ا‬.‫ ار"م إ‬¹0 \ .‫ أدت إ‬Fix ‫´ أن اا‬K†
: [Shape_Area]/4200 .‫ و…  اا إ‬Edit 1H" =B  ;10‫ |ء ا‬O" §
. 4‫® ا|ا‬9 ‫ة‬$" :4 ‫ان‬W ‫ و‬A 1‫ ا‬D1 ‫ت‬K!1‫ن ® ا‬V‫ا‬
77
 II

.:1"‫ت اادار ا‬9 A"‫= وا‬B ( O! B‫ز‬#‫= ا‬P‫اد ا‬QB OK ‫!ب‬K v
=B % ( O!I =K ‫ب‬Q;1‫= ا‬P‫اد ا‬QB OK ‫!ب‬K :4 ‫ت‬K!1‫!ب ا‬K  9B‫= إ‬B ‫دة‬WD(†‫= ا‬1
::D‫ ا! آ‬O!I :4 ‫ات‬QW‫ت وا‬W%D‫آ= ا‬B‫ وأ‬CL Q :D‫ ا‬:1"‫ت اادار ا‬IB A"‫وا‬
=B DB 4 C‫= آ‬D‫!و و‬DB ‫ت‬4!B .;$  Qc ‫ت‬$" :4 :1"‫ ا! ادار ا‬O!I !B OD §
.:D‫ ا‬C} QB Q‫ ه‬1‫ض ا! آ‬$
:4‫ر ا‬QP1‫ ا‬C<1 · K ‫ات‬QW‫آ= ا‬B‫ أ‬Q :Qc ‫ "ع‬C :9 CL :1"‫ اادار ا‬:0 §
.!‫ع ا‬W‫ ار‬:(‫ر اأ‬QP1‫ ا‬C<1 1/ !‫ل ا‬Qc
.C} QB Q‫ ه‬1‫ _ آ‬1‫ ا_ (ن ا‬:4 I‫ در‬90 ‫ ا! `او‬O!I ‫ض دوران‬DW9 §
.ArcMap .‫ إ‬JPG ‫اد‬DB %P!B 0 ‫ة‬K .;$ :Qc ‫ "ع‬C‫رة آ‬Q• ”‫§ أ‬
. C} / 1‫ ت ا‬8‫ا‬Kš‫!\ ا‬K :Qc ‫ "ع‬C Georeferecing  ;1$ I‫§ أ‬
C1$ ‫ة‬$‫ا‬B AB ‫ة‬K .;$ ‫ "ع‬C ‫ات‬QW‫ت ا‬K!B ”} Polygon Shapefile c }9‫§ أ‬
.( 16 , 12 , 8 , 4 , 0 ) c C •‫ ا‬Z 1 " ‫ل‬5‫ šد‬CK
.c C‫ آ‬:4 ‫ات‬QW‫ ا‬K!B \!K‫§ ا‬
.(QD1‫ ا‬K!1‫!\ ا‬K‫§ ا‬
16 * (QD1‫ ا‬K!1‫( = ا‬3‫ب ) م‬Q;1‫ ا‬OP‫§ ا‬

78
 90 ْ (2000.50.0)
(0.50.0) 4*4=16 m

(0.50.16) (2000.50.16)

50 m

(0.0.0) (2000.0.0)

(0.0.16) (2000.0.16)

2000 m

‫ات‬Q4

!1‫  ا‬Q‫ت ا‬$‫ ا‬K :P Q CL

==================================

79
 ‫ا  ا‪M6‬‬
‫ب ‪ PD‬ا‪OH‬ء ا>‪(F 4# N‬ة ‪&9‬ل ‪#‬ة ز‪
( 3‬دة‬

‫‪$‬ا" ‪ C‬ا‪ P‬ة ا ‪Q0  BQ‬ق (ن إ‪1`9‬ت ا‪W‬ءة وا‪  ;$W‬ا‪ :D‬ي ‪ :4   !9‬دم اš‪!9‬ن‪,‬‬
‫‪ B1‬آ‪Q0 1‬ق ا!ود (ن ‪ K‬ت ا‪ :1‬ا^ \ ا‪ :D‬ي ‪ _ B :4   !9‬ا‪%9‬ر‪4 .‬ذا‬
‫ا(‪d% /1;!D‬ا ا‪  Q^5 ª;" AQ‬ا‪Q‬ادي وزاد ا(‪D‬ام ا(‪1‬ة ا ‪1‬و وآ<ت ا‪B‬اض و‪,ª$Q/‬‬
‫وار‪I ª0W‬ل ا‪" :4 :1‬ع ا‪ %/‬وا"‪ =B Ê }4 Ê L ª D‬ا! ‪ JPD4 ! .DK‬و‪Q ”"Q‬ر ‪14 .J/‬‬
‫‪Q( / ;$‬ى ‪$‬م ا†(‪#!D‬م ;!ود وا‪0‬ا" ‪ C‬وإد ‪c‬ق ‪ 04  1;$‬و‪B‬رو( !‪ \P‬ا‪ =B :1‬أ‪B‬م‬
‫ا!ود وإ‪$‬د‪ J‬إ‪ .‬ا‪1‬ى ‪.I =B‬‬
‫§ ‪9 Excel Sheet .;$ `¾%I‬ت ا‪ !1‬ا‪ %‬رو‪I‬ا‪ :4‬ع ا‪ P‬ة ا‪ :4 ;!1‬ا ا‪DW‬ة ا`‪ /B‬‬
‫وذ® ‪ .;$‬ه ‪ X Y · K X Y Z Ê‬اš‪K‬ا‪ 8‬ت ‪X/‬م ‪ UTM‬و ‪ Z‬ه‪Q!/B 1 " :‬ب اع آ‪Q 1‬‬
‫اول ا‪::D‬‬

‫§ ‪QK‬ل اول إ‪ ArcCatalog :4 Shapefile .‬آ‪::; 1‬‬

‫§ ‪K‬د ‪QK‬ل ‪ X, Y, Z‬و‪K‬د ‪B‬ن ا‪OK O8 ´WP‬‬

‫‪80‬‬
 .BedPoints .‫ إ‬O(†‫ …  ا‬,Piont Shapefile c –D/ §
:XK#B
::D‫ آ‬ArcCatalog :4 ‫ة‬LB dbf ‫ول‬I =Q =1 ü

.X , Y , Z ‫ل‬QP‫ل ا‬5‫ šد‬II J ;$ ©|‫ ا‬O8 –/‫ اول ا‬:1( ü

81
 .Start Editing O8 ArcMap :4 ‫ أ” اول‬ü
.Excel Sheet =B ‫ة‬LB %!9‫ل أو ا‬QP‫ ا‬O " C5‫ أد‬ü

Stop Editing ü
‫ ا‬:1(‫ و‬,JKL l( 1‫ آ‬Shapefile c .‫ل اول إ‬QK ArcCatalog :4 ü
.BedPoints
:l D‫ ا‬.‫دة إ‬Q$ v
.UTM zone 36N ‫ ; اš(ط‬D5‫§ ا‬
.Meters .‫ت إ‬9 ‫ض ا‬$ ‫ة‬K‫ و…  و‬ArcMap :4 ‫§ أ” ا‬

82
 ‫ت‬9 ‫ر ا‬D5‫ إ‬v
‫© أدوات‬L ©}9 §
:‫آ‬T
Piont Shapefile c ‫د‬QI‫ و‬K .4 †‫ إ‬C10 † Geostatistical Analyst B‫أوا‬

Histogram v

\ (/1‫ ا‬CK

83
‫ن‬4 ( ‫ اس‬CL d5M †) OXD/B  … \ (/1‫ ا‬O  (A‫ز‬QD‫ اس ) ا‬./P/B CL ‫§ إذا آن‬
‫ح‬Q!‫ط ا‬/D(† Kriging c %0B ;^ † P‫_ ا‬d‫ ه‬.4‫ و‬OXD/B A‫ز‬Q % ‡  ‫ت‬9 ‫ا‬
. P• ‡0‫وا‬

QQplot v

‫ت ا}ذة‬9 ‫ا‬

A‫ز‬Q % ‡  ‫ت‬9 ‫ إن ا‬:/0 ‫ا‬d%4 O D!1‫  ‡ أ"ب ;© ا‬QQ plot ./P/1‫ ا‬CL ‫§ إذا آن‬
. P• ‡0‫ح وا‬Q!‫ط ا‬/D(† Kriging c %0B ;^ † P‫_ ا‬d‫ ه‬.4‫ و‬OXD/B
‡W9 .4 %XD4 ,‫وس‬1 ./P/1‫ ا‬.;$ ‫ه‬P OD 4 ‫ت ا}ذة‬9 ‫را‬%?‫ إ‬./P/1‫ا ا‬d‫ ه‬H‫ا‬Q4 =B §
W1‫ ا‬KQ =B Delete B‫ام ا‬D(‫ ا‬O8 ; Editing C10 %4dK =1 4 ‫ ا‬:4 ª"Q‫ا‬
.%4dP

Trend Analysis v

‫}ف ا = ازرق‬D(† O!1‫ ا‬C}; ‫ارة‬D(‫ ا‬C10 W1‫_ ا‬d‫م ه‬D(‫ا‬
‫؟‬:/P/B CL 1‫ه‬#‫ أو آ‬1‫ه‬K‫ أ‬d5M C‫ ه‬t5‫وا‬

84
‫ظ‬QP;B ‫ء‬/P9‫ ا‬J O!1‫ ا‬C}‫= ا‬1 = BQ(1‫ أو ازرق ا‬t5‫ = ا‬/P/1‫ ا‬K‫ أن أ‬ªXK† ‫§ إذا‬
®‫ث وذ‬Q;D‫ ?هة ا‬.;$ ‫  اح‬8M C<B ‫هة‬X‫ ا‬.;$ 8b .I‫ر‬5 8bB IQ J9‫ أ‬:/0 ‫ا‬d‫ن ه‬4
‫ط‬/D(† Kriging c ‫ت‬9 ‫ ا‬AB ‫م‬D! P‫_ ا‬d‫ ه‬.4‫ و‬#<B A9^1‫ ا‬/5‫ أد‬.;$ _ 8MD
‫ أزرق‬./P/B ‫د‬QI‫´ و‬K† ) ‫ت‬9 ‫ ا‬.;$ ‫هة‬X‫_ ا‬d‫ ه‬8‫د أ‬0D(† B‫ز‬#‫ات ا‬Q‫ اذ ا‬AB ‫ح‬Q!‫ا‬
.(‫ار اع‬P9‫هة إ‬X \ (/1‫ّ ا‬8M .‫ ذ® إ‬AI‫و‬

(Source: ESRI) .Interpolation  ;1$ =$ ‫ة‬d9 v

‫؟‬

‫ورة‬1‫ ا‬#‫ ا‬O "  BQ;01  ;‫ ا‬1 " ‫ج‬D/D(‫ا‬ 1 ‫ ا‬BQ;0B # !/ Q%1‫ ا‬#‫ ا‬O " \ !/

Radial Basis Function  J (/B O " =B ! Interpolation C1$ §

(‫ط أ‬/D(† c Ct4‫ وأ‬. Kriging c  K#• ‫م‬$ .;$ ‫ت‬9 ‫}ف ا‬D(‫§ دل ا‬
Radial Basis c :‫( ه‬a‫أ‬.. ‫ت اح‬$( – ‫ارة‬P‫ت ا‬I‫ت در‬0‫ز‬Q ) %;81 B‫( \ و‬/1‫ا‬
Function

85
 .‫ط‬,3‫ ا‬0DF  ‫^ أن‬3‫ام ا _ ا‬CH Spline with tension ‫ر‬5 §
O ‫د ا‬$ ‫ن‬Q :D ‫ و‬,C"‫ ا‬.;$ ‫ط‬9 8 A ‫ ر‬C‫ آ‬C1} ‫ أن‬.;$ C} ·P‫ة ا‬H‫ر دا‬D9 §
.1 " 32 = 8*4 Q‫ة ه‬K‫ وا‬Q%B  ;5 1 " ‫ج‬D/D(† BD!1‫ا‬
( ;‫س ا‬B AB \(/D O"‫ا ا‬d‫ ) ه‬DB 300 = ·P‫ة ا‬H‫ " دا‬C5‫§ أد‬

86
‫ن‬Q ‫†  أن‬. Standardized Square Root Mean &( M‫ ا‬O " ©(QDB) Mean O ‫´ ا‬K† §
(1‫( \ ا‬/1‫ق  = ا‬W‫ ا‬O " t‫´ أ‬K†. P^‫ ا‬K‫ا‬Q; ‫ن‬Q B ‫  أ"ب‬9<‫= وا‬1 B C"‫ أ‬.‫او‬
.D/D!1‫وا‬
Mean ‫| ات‬D1; O " Ct4‫ أ‬.;$ C^P .DK ‫ط‬/‫د ا‬$‫ة و‬H‫ اا‬CL ‫ رات‬5  …‫ و‬Back ©|‫أ‬
Standardized Square Root Mean &
.4 %B‫ا‬D(‫= ا‬1 †‫ و‬Radial Basis function .1! c ‫ن‬QD Finish .;$ ©|t‫ ا‬0 §
Raster .‫ إ‬%;QPD ‫م‬Q9 ‫ا‬d .Raster ª!  %9 ‫ت‬# ;PD‫ا‬
. Point Shapefile \ (/1‫ ا‬c =$ ‫رة‬$ _" C D!B CL d5M ‫_ ا‬d‫´ أن ه‬K† §
.OK ©|‫ ا‬O8 bedGrid O( ‫ ا‬:1(‫س ا;  و‬B ‫د‬K §

87
 :XK#B §
‫ة ا! ؛‬Q‫ ا‬:4 ;}B ‫وث‬K K :4 .‫ت‬9 ‫ ا‬OK \!K ª"Q‫ ا‬¹0  !‫ة ا‬Q‫|ق ا‬D!
.‫ة‬LB c:// ‫ اـ‬.;$ /‫´ ا ا‬WK‫ات وا‬Q‫ ا‬$‫أ‬

.;$ c ‫ن‬QD
C<1 C D!B CL
‫ت‬9 ‫ ا‬c
‫"ه‬

Point Shapefile \ (/1‫ ا‬c =$ ‫رة‬$ _" C D!B CL d5M t‫ أ‬/‫´ أن ا ا‬K† §
: D‫ات ا‬Q‫ ا‬A‫© ا‬4 ‫ ة‬P‫ "ر "ع ا‬.;$ Raster c C10‫§ و‬
.‫ إ(ط‬% ‫د‬P †‫ و‬BedShape O( Polygon Shapefile c ArcCatalog .4 }9‫أ‬
‫دة‬PB  … c ªW‫® أ‬9‫ أ‬%9Q1tB (‫ ® ر‬%XD4 ArcMap :4 BedShape c ”‫§ أ‬
.‫اš(ط‬
. OK D5‫§ أ‬
.BedPoints c ‫ط‬/ " © P 0;tB O(‫ وار‬BedShape  §

‫دة اš(ط‬PB BedPoints c ‫ق‬Q4 (‫دة اš(ط‬PB  |‫ ا‬BedShape c) A;t1; ®1( §
.BedPoints c ‫ š(ط‬0 ‫ ?ه‬A;t1‫د إ(ط ا‬P " ®d ‫ن‬Q 4

88
 .‫ط‬9 ‫ف‬dK ‫ أو‬4 A;tB CL C0 v
© PB ©5 .;$ Right click ©|‫ ا‬O8 .Jc9 PD `B‫ام ا‬D( II A;t1‫ ا‬.;$ ©|‫§ ا‬
.‫ط‬9 ‫ف‬dK ‫ أو‬4‫ إ‬1H" ‫ض‬0 A;t1‫ا‬
.9 ‫ف‬dK‫§ أ” أو ا‬
II

:‫`ء‬I ‫ف‬dK ‫`ء أو‬I ‫ `دة‬A;tB C0 v

. II ©|t  %D/B ‫وف‬dP1‫`اد أو ا‬1‫د ا`ء ا‬P 5 O(‫ ار‬O8 †‫` أو‬B A;t1‫د ا‬K §

II
II
II

II II

:l D; ‫دة‬Q$ v
Raster .‫( إ‬Shapefile) Feature CQP v
Spatial 1H" :4 Covert =B ID lK ‫ أ(س‬.;$ Raster .‫ إ‬BedShape c ‫¾ل‬Q K §
c  ;5 ‫س‬1 ‫! ٍو‬B  ;‫س ا‬B ‫ل‬5‫‡ إد‬/ †‫ و‬BedShape2 %1(‫و‬,!/1‫ ا‬Analyst
.BedGrid
:Raster Calculator :4  D‫ ا ا‬bedGrid c =B BedShape2 c ‫ح‬c‫§ إ‬
[bedGrid] - [bedShape2]

89
 ‫§ (‪ :1‬ا ا‪ NetBed1 /‬و…  أ‪Q‬ا‪  1!K %9‬وا‪ c %;0I‬دا‪1H‬‬
‫§ ® ا‪V‬ن "ع ا‪ P‬ة ‪ =B‬وا"‪ A‬ا ‪9‬ت ا‪ :4 $Q41‬ا ا‪DW‬ة‪.‬‬

‫§ آر ا‪Q‬ات ا!  ‪" .;$ C^P .DK‬ع ا‪ P‬ة ‪ =B‬وا"‪ A‬ا ‪9‬ت ا‪ %9 :4 $Q41‬ا‪DW‬ة‬
‫)‪.(NetBed2 c‬‬

‫‪!K v‬ب ا‪.= P( = OP‬‬

‫§ ‪!K‬ب ‪ OK‬اš‪1c‬ء ا‪#5 :4 \(D1‬ل ا‪DW‬ة ا`‪  /B‬ا‪P1‬دة‪.‬‬

‫‪90‬‬
 .!/1‫ ا‬3D Analyst 1H" =B Areas and Volume ‫ة‬d49 D4‫§ ا‬
‫= أن‬1 ‫ب‬Q!/B .;$‫ أ‬NetBed1& NetBed2 = D‫= ا‬B C (Z Max) :D1 " = =B ‫د‬K §
180 = = ‫ و‬1% ‫ا‬KQB  0IB ‫ى‬
ً QD!B ‫ن‬Q

:4 180 ‫ب‬Q!/1‫ ا‬C5‫ أد‬O8 NetBed1 ‫د ا‬K §

A 1‫ا‬
©|‫§ ا‬
NetBed2   !‫ة ا‬Q‫§ آر ا‬
: .;$ = D‫= ا‬B C C^P §
.2‫ م‬:4‫!© ا‬1‫ ا‬K!B -
.2‫  م‬9‫ ا‬K!1‫ ا‬-
.3‫ م‬OP‫ ا‬-
.\(D1‫ء ا‬1cš‫ ا‬OK .;$ C^P OP‫ ا‬:D1 " ‫§ ح‬

91
(Rating Curve)  P!‫ ا‬K!1‫ وا‬0!‫= ا‬B C‫ب وآ‬Q!/1‫"  = ا‬#0‫ ا‬./P/B O(‫ ر‬:1 ‫ة‬H4 v
::HB ‫`ان‬
.l( 1‫( آ‬NetBed) :H1‫( \ "ع ا`ان ا‬/B =B TIN ‫ أو‬Raster c ‫ن‬Q‫§ آ‬
‫ ا^|ى‬1 ‫´ ا‬K† 3D Analyst =B !/1‫ا‬ ‫ة‬d49 :4 §
. =D‫( \ و‬/1; .1X0‫وا‬
. 164 :‫( \ وه‬/1; .9‫ اد‬P‫= ا‬$ ‫ة‬01‫ ا^|ى ا‬1 ‫= ا‬ 1 " ‫ل‬5‫§ إ أ د‬
.´WP‫ن ا‬B D5‫ وا‬txt ”;B :4 –HD/‫´ ا‬WK A B ©}9 §

©|‫§ ا‬

©|‫ة ا‬B C‫ آ‬:4‫ و‬,175Q‫( \ وه‬/1; .^"‫ ا‬P‫ ا‬.DK166 O8 165 = 1 " C5‫§ أد‬

.Done ©|‫ء ا‬%D9†‫ ا‬0 §

‫ب‬Q!/1‫ ا‬C1} ‫ول‬I CL :4 ‫ت‬9 ‫ ا‬l!9 O8 Excel –B9 :4 areavol.txt –/‫;” ا‬1‫ ا‬D4‫§ ا‬
. Q;1‫ ت ا‬/P/1‫ ا‬O(‫ ار‬O8 . OP‫  – ا‬P!‫ ا‬K!1‫– ا‬

. H%/‫ ا‬KQ;‫ ا‬AB ‫ض‬0; ArcMap :4 Layout .‫ ت إ‬/P/1‫ ا‬a!9‫§ ا‬

92
 .( ‫م‬B‫ أ‬9`1‫ _ ا‬1‫ ا‬OK ‫!ب‬K :2 ‫ة‬H4 v
. ( ”;5 9`1‫ _ ا‬1‫ ا‬OK ‫!ب‬K =1 ‫ال‬Q/1‫‡ ا‬W9 .;$‫ و‬l( 1B ‫دة‬WD(† §

.‫ وادم‬WP‫آ= ا‬B‫ أ‬P :3 ‫ة‬H4 v

c Q! ‫اض‬D4‫ ا‬/$  |D‫م ا‬$ =‫آ‬B‫آ= ادم وأ‬B‫ وأ‬WP‫آ= ا‬B‫د أ‬P/( :D‫<ل ا‬1‫ ا‬:4
:169 ‫ب‬Q!/B .;$  !‫ ا‬NetBed1
.Q!D‫ى ا‬QD!B C<1 169 ‫ب‬Q!/B _ :4‫ ( أ‬C1$ =B †‫ ذ® †  أو‬C10
.ArcCatalog :4 Double J$Q9 Level O( CK  !‫ ا‬BedShape  ”‫§ أ‬
‫ول‬I :4 ‫ب‬Q!/1; 169 1 ‫ ا‬C5‫ وأد‬ArcMap :4 BedShape  §
.Level CP‫ ا‬CW(‫ا أ‬
.bedShape5 %1(‫ و = ا‬Raster .‫ إ‬BedShape c ‫ل‬QK §
: D‫ات ا‬Q‫ ا‬A‫§ ا‬

93
 : D‫ ا ا‬.;$ C^P §

‫آ= ردم‬B‫أ‬
 | ‫م‬$ =‫آ‬B‫أ‬
WK =‫آ‬B‫أ‬

.‫ وادم‬WP‫ت ا‬0B ‫!ب‬K :4 ‫ة‬H4 v

‫ وادم‬WP‫آ= ا‬B‫ أ‬C^4 :‫ة‬W‫ا‬
‫ت ادم‬K!B :‫” و‬L‫ (و‬ShapeCut & ShapeFill) Polygon Shapefile = Dc }9‫§ أ‬
.‫ ا`ر"ء‬WP‫ت ا‬K!B  9< ‫ و‬,l !‫ ا‬C}‫ ا‬:4 ‫اء‬1P‫ا‬
.(RasterCut & RasterFill) Raster .‫ = إ‬D !‫ = ا‬D‫ل ا‬QK §
=B ‫ة‬K .;$(RasterCut & RasterFill) =B c C‫ح آ‬c‫ ا‬Raster Calculator ‫ام‬D( §
.bedGrid ‫ا ام‬
.;$ OK C‫!ب آ‬P 3D Analyst ‫م‬D(‫ ا‬,‫ وادم‬WP‫آ= ا‬B‫= أ‬B C CD!B ( ® ‫ن‬V‫§ ا‬
.JKL l( 1‫ آ‬DB 169 ‫ب‬Q!/B .‫! إ‬/ ‫ة‬K
.Kriging c ‫ام‬D( Interpolation v
: D‫ات ا‬Q‫ ا‬A‫ ا‬Interpolation ‫;  اـ‬10 Kriging c ‫ام‬D(‫ ا‬B‫ ;\ ا‬K :4 §

94
:4 ./P/B ‫ر‬Q%?‫( \ و‬/1‫ ا‬.;$ 8b ‫د ?هة‬QI‫ و‬K :4
®‫ وذ‬./P/1‫ ا‬I‫ در‬D5‫ ا‬TrendAnalysis O!B
.‫هة‬X‫ ا‬8‫د أ‬0D(†

95
 Ct4‫ أ‬.;$ C^P .DK H‫ دا‬/‫_ ا‬d‫ك ه‬K
dH/$ (.;$‫ ا`ء ا‬:4) ./P/1‫ل ا‬QK ‫ط‬/; A‫ز‬Q
‫هة‬X‫  ا‬8M _‫ ( ا‬331.2) ‫ ا`او‬C<1

8b ‫د ?هة‬QI‫ و‬:/0 Anisotropy A B © }/

.‫ت‬9 ‫ ا‬.;$

. Radial Basis Function c :4 %KL l( 1‫ آ‬%!W9 :‫ات ا"  ه‬Q‫§ ا‬

. Buffer C1$ v

:4 :4‫ا‬I‫ رو‬%‫! ا‬1‫ ا‬C1$ ‫ء‬/8‫ أ‬c}‫© ا‬5 .‫ل إ‬Q•Q‫= ا‬B =1D † ‡‫ ا‬Ñ/ ‫§ إذا آن‬
©(QDB = 4!1 BedShape  ( Buffer ) ‫ق‬9 4‫ إ‬.‫ إ‬IP ®94 ,l !‫ ا‬l D‫ا‬
::; 1‫ ذ® آ‬C1$ OD‫و‬,‫! ت‬P‫ ا‬:4 ‫ق‬/‫ا ا‬d‫ل ه‬5‫وآ وذ® šد‬D1‫ ا‬4!1‫ا‬
. Editing  ;1$ ‫ء‬/8‫د ا أ‬K §
.Enter ©|‫ ا‬O8 ‫ب‬Q;1‫ق ا‬/; ً 4!B DB 30 1 " C5‫ أد‬O8 PQ1‫ات ا‬Q‫ ا‬A‫§ ا‬

96
 :;•‫ ا‬A;t1‫د ا‬K O8 A;t1‫= ا‬B ‫`ء‬I ‫ق آ‬/‫ ا‬K ‫§ ؤ‬

‫م‬30

‫ق‬/‫ا‬
‫ف‬t1‫ا‬

.JKL l( 1‫ات آ‬Q‫ ا‬C1‫§ أآ‬

.‫ة‬/ WP‫ت ا‬0B ‫!ب‬K v

(Raster Elevation)  0 ‫( \ ارض ا‬/1 Raster c ® §
.c‫ أو‬:‫( وه‬0,0,0 ) C•‫ ا‬9 .‫! إ‬/ :4‫!© ا‬1‫ ا‬:4 / 1‫ط ا‬/‫ ا‬$Q1B \ !/ OD (
.!‫( \ ا‬/1‫دي ا‬WD ®‫( وذ‬PQ1‫اء ا‬1P‫ ا‬/‫ )ا‬$D‫ ® ا‬9‫ أور‬:4 9
 1 1^D‫د ا‬0 ‫ اع وا‬C B ‫ة‬$‫ا‬B AB ‫ة‬/; :4‫!© ا‬1; Point Shapefile c O 1^D O" §
.l ‫ة‬/‫ل ا‬Q ً !9 ‫ط‬/‫ة < ” ا‬$‫ا‬B AB :0‫;ع ا‬
 0 ‫ارض ا‬
§

CL

(0 , 0 , 0 )

O‫آ‬/O( ‫ س‬C 1‫ا‬

Point
Shapefile

l
9 C
‫ب‬Q!/B
J5‫ إد‬OD
‫ول‬I :4
‫ت‬9 ‫ا‬
CP‫ ا‬CW(‫أ‬
‫اص‬
\ (/1
(0,0,0)

97
  \ (/1‫ ا‬CK ‫ أ(س‬:;$ Point Shapefile  Interpolation  ;1$ I‫§ أ‬
AB ,Radial Basis Function
‫ ر‬D5‫ا‬
CI‫= أ‬B  ;‫س ا‬B  |^ AB (Channel Raster) Raster .‫ إ‬/‫ ا‬ga_grid c ‫ل‬QK §
 D;  ‫ر‬B c .;$ C^PD( "‫ د‬.;$‫ أ‬.;$ ‫ل‬Q^P‫ا‬

O8 (‫ت‬I‫ت إن و‬I0D‫ة ا‬$‫ا‬B AB) ‫ة‬/; :4‫!© ا‬1;  B Polygon Shapefile c ‫ن‬Q‫§ آ‬
.(Shape Raster) Raster .‫ إ‬%QK
= ‫( و‬Channel Raster) &(Shape Raster) = D‫ح ا‬c –9 I‫§ أو‬
‫ة‬/; :4‫!© ا‬1‫ ا‬.;$ ^D d W/D‫( \ ا‬/1 c .;$ ‫ل‬Q^P; ®‫( وذ‬Net Channel Raster)
.©4
= ‫ ( و‬Raster Elevation) &(Shape Raster) = D‫ح ا‬c –9 I‫§ أو‬
:4‫!© ا‬1‫ ا‬.;$ ^D 0 ‫( \ ا‬/1 c .;$ ‫ل‬Q^P; ®‫( وذ‬Net Raster Elevation)
.©4 ‫ة‬/;
:0IB ‫ى‬QD!1 90D(† = D/‫ = ا‬D‫ر  = ا‬Q^P1‫ ا‬OP‫ ا‬I‫ب أو‬Q;1‫ ا‬OP‫!ب ا‬P §
.®d ‫رة‬Lš‫ ا‬l( 1‫ آ‬1‫ه‬Q;0 ª 8
:XK#B §
%;B ‫  ) ردم( أو‬0 ‫ب ارض ا‬Q!/B ‫ق‬Q4 %;B ‫ة‬/‫د ا‬QI‫ و‬K :4 ©4 P• l !‫<ل ا‬1‫ا‬
: :D‫ ا‬AD 0B ‫ وادم‬WP; =‫آ‬B‫د أ‬QI‫ و‬K :4 B‫ أ‬.(WK) J;W(‫أ‬
= D‫ وادم = ا‬WP‫ ا‬lc/B †‫د أو‬K §
.Cut/Fill ‫ة‬d49 ‫ام‬D( (Net Raster Elevation) & (Net Channel Raster)
,‫ت ادم‬K!B :‫” و‬ ّ L‫ (و‬shapeCut & ShapeFill) Polygon Shapefile = Dc }9‫§ أ‬
.WP‫ت ا‬K!B  9< ‫و‬
.(RasterCut & RasterFill) Raster .‫ = إ‬D !‫ = ا‬D‫ل ا‬QK §
‫ة‬B ‫ة‬K .;$(RasterCut & RasterFill) .Dc =B C‫ح آ‬c‫ ا‬Raster Calculator ‫ام‬D( §
.(Net Raster Elevation) c =B ‫ة‬B‫( و‬Net Channel Raster) c =B
:O‫ت ه‬c 4 .;$ C^P §
(Net Channel Raster_Fill)
(Net Channel Raster_Cut)
(Net Raster Elevation_Fill)
(Net Raster Elevation_Cut)
::Dc = ‫ر‬Q^P1‫ ا‬OP‫ ا‬Q‫ ه‬WP‫ ا‬OK §

98
 (Net Channel Raster_Cut) & (Net Raster Elevation_Cut)
::Dc = ‫ر‬Q^P1‫ ا‬OP‫ ا‬Q‫ ادم ه‬OK‫§ و‬
(Net Channel Raster_Fill) &(Net Raster Elevation_Fill)

::D‫ ا‬C}‫ ا‬X9‫ا‬

Net Raster Elevation_Cut

Net Channel Raster

Net Channel Raster_Fill

Net Raster Elevation_Fill

Net Channel Raster_Cut

Net Raster Elevation

ShapeFill shapeCut

===================

99
 ‫ا  اا‪0F‬‬
‫إ‪5‬ج ‪  9‬آ‪ C‬ا‪6c‬ن ا' '‪ b‬ر ‪3a‬ة‬

‫® •‪ PW‬و‪®%I‬‬ ‫ا<ن ا‪`P †  ;B‬ه (ود و† ‪QB %"Q0‬ا‪ :%4 ,A9‬وا•;ٌ † ‪ َ PB‬إ ® ‪Ò ^D‬‬
‫ ‪ % P‬ا‪ ,1$/‬وه ه‪ :‬ذي ُ^‪ ¾P‬ارا‪ :‬ا‪t‬اء ودم ا‪D‬ع وا‪Q/‬ات و`‪! ”K‬رة ‪QP9‬‬
‫ا‪1‬ن‪ .‬و‪ C1$ 1%B‬اš‪!9‬ن ‪4 J Cَ"ِ #4‬اغ ا^‪P‬ري ا}(‪ =B 0‬ر‪Q( %B‬اء ا‪ %/B 0‬أو ا‪`4‬ة‬
‫أو ا`ا‪ .WK‬و" أ‪ ª8‬ا‪ O;0‬آ‪B =B O‬وج ‪t5‬اء ‪ ªQP‬إ‪P• .‬ري‪ ,‬وآ‪P• =B O‬ري أ•‪ªP‬‬
‫‪QK‬اا‪ .‬و‪ :4‬ا‪ ·P‬ا}” أن ‪`I‬ة ا‪0‬ب آ‪ ª9‬ذات ‪B‬وج وأ‪%9‬ر و(‪Q0D‬د آ‪ 1‬آ‪ ,ª9‬وه ه‪:‬‬
‫?هة ا†‪DK‬س ا‪P‬اري ‪b‬دي إ‪ .‬زدة ‪0B‬ل ا‪%^9‬ر ا;  ‪bB‬ذ‪I Ê l; ً 9‬ة‪ =P/4 .‬إذن أ‪B‬م‬
‫آ<ن ا"ار ا‪ / K ”/D :D‬وه‪ :‬وا"‪c PB † 0‬ل ا`‪ =B‬أم "^‪ .‬و‪ K / ;$ B‬ل ذ® إ†‬
‫ا†‪%DI‬د وا‪ C10‬اؤوب وا‪(M d5‬ب ا‪.O;0‬‬
‫‪ :4 ª‬ر‪PB a‬د ‪ ^B ª <D‬ر‪B‬ل آ‪ 5 C‬آ‪O‬‬ ‫§ ‪ :4‬درا( ٍ ‪D‬آ ` ا‪B‬ل ا`ا‪!B .;$ WK‬ر "‪/‬ة "‪َ 1‬‬
‫‪Qc =B‬ل ا‪/‬ة‪ .‬و ‪D4 0‬ة ‪PB‬دة "‪ ÕWD ª1‬ه‪ _d‬ا‪ ^1‬ووز‪ ª9‬آ‪  1‬ا‪B‬ل ا‪•M4 .% 01D1‬‬
‫® ‪I‬ول  = وزن ا‪B‬ل ا‪ 01D1‬ام آ‪ 5 C‬آ‪Qc =B O‬ل ا‪/‬ة‪.‬‬
‫§ ا‪Q;1‬ب إ‪D9‬ج ‪ Q 5‬أ‪ 5‬ا‪B‬آ= ‪ .;$‬ا‪/‬ة وا‪%1‬دة دم ‪ C0W‬ا‪B‬ل‪.‬‬
‫§ ® ‪Q5 c‬ط ‪!B Q‬ر ا‪/‬ة‬

‫§ أ‪9 c }9‬ط ‪QD‬ن ‪ 9 =B‬آ‪ 5 C‬آ‪O‬‬

‫وأ‪O( CK % }9‬‬ ‫‪M / 0D!B‬داة ا س‬
‫"‪š "weight‬د‪5‬ل أوزان ا‪B‬ل ‪J‬‬

‫‪100‬‬
Raster .‫ إ‬TIN ‫ اـ‬c ‫ل‬QK O8 ‫ل‬B‫ وزن ا‬O " ‫ أ(س‬.;$ ‫ط‬/‫ ا‬c =B TIN c ‫ّن‬Q‫§ آ‬
Tingrid c .;$ C^PD4 (Grid)

Grid
TIN

.Raster .‫ إ‬%QK O8 ‫ة‬/ :4‫!© ا‬1‫ ا‬:| A;tB % O(‫ وار‬Polygon c }9‫§ أ‬

Raster ‫ اـ‬A;t1‫ ا‬c – Tingrid c ‫ ح‬O" Raster calculator :4 §

101
.‫ إ‬1K‫= ا‬B ramp D5‫ وا‬Classified .‫ إ‬%9‫ا‬Q‫ و … ¾ أ‬1H‫ دا‬c .‫ إ‬/‫ل ا ا‬QK §
‫ازرق‬

102
. !‫ة ا‬d4/‫ ا‬:4 Classify .;$ ©|t ®(/ 1!K ‫"ت‬/‫ ا‬O " ‫¾ل‬$ §

103
 ‫ا‪B‬آ= ذات ا;‪Q‬ن ا‪ 1K‬ه‪:‬‬
‫اآ< ‪%‬ا و‪D‬اوح وزن‬
‫آ‪  1‬ا‪B‬ل ا‪=B % (D1‬‬
‫‪ OI 3700‬إ‪#5 OI 4790 .‬ل‬
‫‪D4‬ة ارا(‬

‫§ ‪" C1$ =1‬ع ‪#5 :Qc‬ل ‪!B‬ر ا‪/‬ة ‪ QD‬ا‪ :4  |D‬أوزان آ‪ 1‬ت ا‪B‬ل وإ‪KQ; JD4‬‬

‫‪104‬‬
105
 d‫ا  ا‬
(Modeling Rainfall )‫ ا  ر‬c ‫!ي‬3‫
ل ا‬I‫ب ا‬

[28 : ‫رى‬Q}‫ِ ُ " ]ا‬1P

َ ْ ‫ ا‬:
× ِQَ ْ ‫ ا‬Qَ ‫ َو ُه‬Jُ Dَ 1َ K
ْ ‫} ُ َر‬
ُ /َ‫ا َو‬Qُ/َ "َ َB ِ 0ْ َ =ِB ·
َ ْ |َ ْ ‫ل ا‬
ُ `¾ /َ ُ ‫ِي‬dÒ‫ ا‬Qَ ‫" َو ُه‬

/ OB ‫ر‬Bº ‫ي‬Q/!‫ل ا‬01‫ ا‬9 C‫ آ‬C B =Ò B‫ن و‬1‫آ= ا‬B‫ أ‬Q ‫ط‬9 %  "‫ ور‬5 ® §
::D‫آ‬150000000 : 1 O(‫ س ر‬B % ;$ ‫ون‬B‫ و‬/(

1 2

Q/!‫ر ا‬B‫  ا‬1‫(© آ‬QDB ‫ج‬D/D(‫ب ا‬Q;1‫§ وا‬

ArcMap .‫ إ‬%W‫ أ‬O8 Scanner ‫ام‬D( ‫! ا‬B‫§ ا‬
by :‫ ه‬1‫ آ‬% 8‫ا‬K‫ إ‬C"‫ وا‬1 O"‫ ر‬/‫ ا‬PD O" Georeference ‫© أدوات‬L ‫ام‬D( §
default

106
‫§ (‪D‬ام ‪ B‬س ر(‪ O‬ا ا‪Q;01‬م "‪ \ !/D O‬ا‪ ً !9 3 & 2 = D/‬إ‪ .‬ا‪ /‬ر"‪K O8 1 O‬ده‪1‬‬
‫ (‪D‬ام ‪ ©L‬أدوات ‪ O8 Georeference‬ا‪ ´WK‬اول ) آ;‪ 1‬زاد ‪$‬د ا‪/‬ط آ;‪ 1‬آن ‪ =B‬ا‪(Ct4‬‬
‫‪B AB‬ا‪$‬ة إد‪5‬ل ا‪4!1‬ت  ;‪DBQ‬‬

‫§ أ‪ }9‬ات ا‪B AB  D‬ا‪$‬ة ك اš(ط …  ‪ّ0B‬ف ن ار"م ا! ‪ l‬إد‪ :4 %5‬اول‬
‫ا! ‪ ª!  l‬إ‪K‬ا‪ 8‬ت‪.‬‬
‫‪9 c .1‬ط (‪ rain O‬وأ‪1( CK % }9‬ء ا‪1‬ن و‪ O  CK‬ا‪B‬ر ‪$Q1B % ”ِL O8‬‬
‫ا‪/‬ط‬

‫§ ا‪ A‬ا‪ C0 :D‬اـ ‪ %Xُ label‬ا(‪ O‬ا‪ /1‬أو† ‪0B 1 " O8‬ل ا‪I ( :4 1‬‬

‫‪107‬‬
 ‫‪II‬‬
‫‪II‬‬

‫أد‪ C5‬ه‪ _d‬ا‪B AB ;1‬ا‪$‬ة ا‪4!1‬ت‬

‫وا‪ .;$ II ©|t‬أ(‪1‬ء ات‬
‫ `ء ا‪.;$‬‬

‫‪108‬‬
 ::D‫ ا آ‬CL ‫ن‬Q §

DBQ; ‫ آ‬.‫ إ‬L}‫ = ا‬1 CW(‫ت أ‬9 ‫ض ا‬$ ‫ة‬K‫§ … ¾ و‬

Raster .‫ إ‬%QK O8 /1‫ود ا‬K % ”ِL‫ت و‬0;tB c .2

% ”ِL‫ط و‬Q5 c .3
‫ود‬P‫ا‬

109
O " CK ‫ أ(س‬.;$ Radial Basis Function c ‫ام‬D( Interpolation  ;1$ ‫ي‬I‫§ أ‬
:(·<‫ ا‬l D Radial Basis Function c AI‫  ) را‬D‫ر  رات ا‬B‫†ت ا‬0B

c .;$ C^P Raster .‫ إ‬%QK O8 1‫†ت ا‬0B CK ‫ أ(س‬.;$ TIN .‫ط إ‬/‫ل ا‬QK §
Tingrid

110
 Raster .‫ إ‬RBF c ‫ّل‬QK §

O ‫ال ا‬D(† Rater calculator :4  D‫ اا ا‬C5‫ أد‬./‫ ا ا‬:4 ( O " ‫د‬QI‫´ و‬K† §
(‫ت‬4!1‫ة ا‬$‫ا‬B AB) W^ !‫ا‬
con([net] < 0, 0, [net]
:‫ ه‬1‫ آ‬#‫ واك   ا‬W• .‫ ا! إ‬net c #5 ‫ل‬QK ‫أي‬

111
Raster ‫ اـ‬A;t1‫ ا‬c – Calculation3 c ‫ ح‬O" Raster calculator :4 §

::D‫ آ‬Symbology D5‫ وا‬1H‫ دا‬%;0I‫ ا‬O8 /‫  ا ا‬1! $‫§ أ‬

112
‫§ ‪QK‬ل ا ا‪ /‬إ‪Q5 c .‬ط آ‪QD/‬ر آ‪::D‬‬

‫‪113‬‬
 ::D‫  آ‬1!K Jْ!
¾ 9‫ و‬Contour CK ‫ أ(س‬.;$ ‫ر‬QD/‫ ا‬c Label %?‫§ أ‬

‫ر = ا‬Q^P1‫ ا‬OP‫ ا‬Q‫! )وه‬/1‫ ا‬3D Analyst 1H" =B  Q;1‫ر ا‬B‫  ا‬1‫!\ آ‬K‫§ ا‬
::D‫( آ‬W• ‫ى‬QD!1‫ وا‬- l D‫ا ا‬d‫ ه‬:4 Calculation2-  H%/‫ا‬

114
‫§ ‪ XK#B AB‬أن و‪K‬ة ا‪4!1‬ت ه‪ :‬ا ;‪ DBQ‬وو‪K‬ة ‪†0B‬ت ا‪B‬ر ه‪ :‬ا‪Q D1 ;;1‬ن ا‪OP‬‬
‫ا‪Q;1‬ب ‪ ;1‬ر ‪ \0B DB‬ه‪: Q‬‬
‫‪3‬‬
‫* ‪§ 1312582900‬‬ ‫‪= 1313 pm / year‬‬
‫§ أ‪$; ®DKQ $‬‬

‫§ †‪ ´K‬أن ا‪K!1‬ت ا ‪t‬ء ‪ :4‬ا‬

‫}  إ‪ .‬أن ه‪/‬ك ‪PB :4 ˜9‬ت‬
‫ا• ‪ :4‬ه‪ _d‬ا‪B‬آ=‬

‫§ &‪ :2‬ا ر‪a‬م ا!اردة ‪ 4#‬ه‪T‬ا ا ‬

‫'‪ > b‬ا‪6‬ل ‪E,#‬‬

‫‪115‬‬
 Modeling Evaporation Losses :1 ‫)
ة‬#
::D‫ ا‬C}‫  آ‬D/‫ن ا‬Q‫ و‬JD 1‫!ب آ‬K‫ و‬D‫هة ا‬X Id19 C1$ =1  !‫‡ ا ا‬W/

Modeling Evaporation Losses In High Dam Reservoir

7
-2.1357

82
-1.7155

-2.0
75 5

-2
.2
14 7
-1.8

40
97
6 2

8
-2.3
32
45
-2.4
119
78

-2.54124

7
50
93

-2
-2.5

.2
40
95

9
78
38
.6
-2

-2.4
81
12
3

Legend
m/y
-2.6
-2.5
-2.4 - -2.2
-2.1 - -2.0
-1.9 - -1.7
m/y
-1.6

Empirical data as an example

Eng. M. I. Salah Low : --2.6

Modeling Runoff :2 ‫)
ة‬# v

Modeling Discharges of River Nile & Its Tributaries Id1/  /D‫‡ ا‬W9 ‫ام‬D(‫= ا‬1
1‫ آ‬Runoff :P!‫ا!ن ا‬
To Aswan ::D‫ ا‬C}‫ ا‬Q
83

Atbara
R.

12
At
78.5

ba

51 0
Khartoum .3 Bl
ra

ue
0

Ni
B.m3/y le
0
1.0 2
48.7

High : 84
8 .97

Al
Sinnar rh
d
Al R. Lake Tana
Low : 0.3 de
nd
49.6

er
Rusarus R. 4

.2
27
42 34

27
19.3
Bhr Elgazal
10 .3
0.3 No
Lake Malakal
4.21
f
Bhr Elz ara

R. Lule 9 13.3
4.9
6

14

R. Gure R. Albaro
3.4

R. Bebore
s
tarie

10

Gongli
Tribu

Bhr E
Other

Mangla
26.1

lg
abl 3.7

R. Aswa
21.2

19.1

Lake Albert Lake Kyoga

R. sue
0.5 .8

Legend R. Semilaki
20.4
3

R. Nazwa
Q B.m3/Y Other Tributaries
0.0 - 1.0 Lake Vectoria
12.7
1.1 - 10.0 R. Kagara
R. Mara
10.1 - 30.0
30.1 - 55.0
55.1 - 83.0

GIS Solution, Eng. M.I. Salah.2012

116
 Runoff ‫ ^ف‬1 " =$ 0  |DB ®1! ‫ط‬Q5 c C1$  W ‫ آ‬:; 1 4‫و‬
€
#‫ وروا‬3‫ ا‬5 ‫ت‬#* ~ I ‫ !ط‬9 ,O ‫ء‬5‫ إ‬.‫ آ‬v
Double ‫ت‬9 ‫ع ا‬Q9 Q ‫^ف‬D; CP ‫ط‬Q5 c }9‫§ أ‬
::D‫ آ‬J4^ 1 " \!K ©5 C Weight ‫ء‬$‫= إ‬1 Symbology  •5 ‫ام‬D( §

Modeling Altitudes :3 ‫)
ة‬# v

4' ‫ آ‬3‫ (!ض ا‬42I‫ت ه„ ا(ات ا‬.‫  ار‬T5 …T‫~ آ‬c
W;D1‫ ا‬A"‫ا‬Q1‫ ا‬/$ C /‫ ا‬%9 \ (/B =$ 0 Z CK % ‫ط و‬9 c }9‫§ أ‬
Make interpolation using RBF SPline with tension §
CB J$‫و‬4‫ و‬%/‫!ر ا‬B .| ‫ت‬0;tB c }9‫§ أ‬
Raster .‫ إ‬%/‫!ر ا‬B A;tB‫ و‬RBF :Dc =B #‫¾ل آ‬QK §
3 O"‫ ر‬l D‫ ا‬:4 ‫ث‬K 1‫ آ‬Raster Calculator ‫ام‬D( = D‫ح ا‬c‫§ إ‬
1H‫ دا‬/‫ ا ا‬C0I‫§ إ‬
ArcScane .‫ إ‬1H‫§ أ” ا اا‬

::D‫ آ‬Z O " \!K ‫ع‬W‫© ; ار‬$‫§ أ‬

117
 ::D‫  آ‬D/‫ن ا‬Q
(1800)L. Tana (1750)

(2000) (1134) L. Vectoria

R.
L. Kyoga Ka
R. Albaro
Blue Nile
Bahr (620)
Elsalam L.
R. Semilaki
Rosarus Mangala
R. Sotit
R. Bebore
Bahr Elgabel
R. Dender

RAtbara R. Rahad R. Subat

Sinnar Bahr Elzaraf

Malakal
White
Nile
L.Noo
(369) Bahr Elgazal
Main Atbara Khartoum
Nile R. Gure

R. Lul
To Aswan

WinWord :4 Text Box ‫ اـ‬4‫ ات وإ‬P‫ ا‬O(‫= ر‬1

118
 ‫ا  ادس‬
(Source: ESRI) , 3 4# ‫ان‬3‫ر ا‬5‫درا> ا‬

‫؟‬GIS ‫ اـ‬O$ :4 Modeling Id19 1; :/09 ‫ذا‬B

/B :4 ‫ ان‬/‫}ر ا‬D9‫  ا‬W ‫ آ‬Q ‫  !د‬./01 , Ê ‫ ا‬Id1/‫ ا‬.;$ †<B ® 0 ( l D‫ا ا‬d‫ه‬
. Ê ‫ ا‬%4‫ ?و‬l4‫و‬
.l D‫ا ا‬d‫ ه‬:4 %0B CB0DD( :D‫ ا‬Land Cover c =Q ‫ات‬Q5 †‫ف أو‬09 ‫†  أن‬
Land Cover c =Q ‫ات‬Q5 v
. (Shapefiles) Features .‫ إ‬0 ‫ل ا‬QK §

‫ر‬QD/‫ آ‬c
‫ق‬c c
‫ر‬%9‫ أ‬c
C •PB
 /( lc/B
‫ت‬$‫زرا‬
‫ ات‬P
 $ ‫ر‬L‫أ‬

.Raster .‫ إ‬TIN ‫ل‬QK O8 TIN .‫ر إ‬QD/‫ ا‬c ‫¾ل‬QK §

119
 .‫ة‬LB Raster .‫ إ‬%QK O8 ‫دة‬0D1‫ ا‬:‫ت ارا‬B‫ا‬D(† ‫ت‬0;tB c ‫ّن‬Q‫§ آ‬

†; / 0B \‫ أو ر‬O " ‫ءه‬$‫ |ض إ‬%W /^ ‫دة‬$ ‫م‬QD( Raster .‫ ات إ‬CQP 0 §
‫ت‬P!B 80 –  /( lc/B 40 – ‫ت‬$‫ ;`را‬20 ‫<ل‬1‫ ا‬C ( .;$ ) :‫را‬º = 0B ” /^ .;$
(a‫أ‬...  HB
O " ‫ أو أ‬5 – 2 – 6 – 9 O ‫ ا‬%‫ و‬:‫ت ارا‬B‫ا‬D(‫= ا‬$ 0 ‫ت‬0;tB c ® ‫ض ان‬DW9 §
::D‫ى آ‬5‫أ‬

\}$

\}$

‫ ات‬P

120 C •PB
 Raster .‫ إ‬Shapefile c CQP v
Raster .‫ل ا إ‬QK §

::D‫ن آ‬Q Raster .‫ ات إ‬CQP 0 §

9 : 2 =B O ‫! \ ا‬/ OD

Symbology =B ®‫ت وذ‬0;t1‫د ا‬$ \!K .;$ ©4 4 .‫"ت ا إ‬9 ‫^ر‬D5 O" §

121
 ::D‫^ ا آ‬

Reclassifying ‫ ” ات‬/^ ‫دة‬$‫ إ‬v

®‫ن ذ‬Q‫ و‬JW /^ \!K ٌC ‫ت آ‬0;t1‫_ ا‬d% / 0B O " ‫ء‬$š ” /^D‫دة ا‬$‫ دور إ‬:M ‫ن‬V‫§ ا‬
::D‫آ‬

122
 .‫ا‬d‫ ( وه‬3.75 : 0 ) ‫ق‬/ (#<B 20) D 8 1 " ‫ء‬$‫  إ‬9B‫ة إ‬Q‫_ ا‬d‫ ` ه‬1D‫و‬
I‫ار در‬D ®‫© وذ‬4 ‫ت‬W /^ 3 .‫ إ‬%;QP O ‫"ت‬9 4 / ‫ آن‬J9‫ة ا!  أ‬Q‫ ا‬:4 ´K†
.= B 20 ” /^D‫ا‬
Unique Value ‫ع‬Q9 =B %W /^ 80 – 40 – 20 :‫ث ر\ ه‬#8 % c –D/ §

123
 :XK#B §
--a .;$ Attribute table %‫و‬I ‫ي‬QDP ‫ت‬c –D/ُ Reclassifying  ;1$ ‫رة أن‬Lš‫ر ا‬
”^‫ ا‬P lc =$ / 0B 1  #5 =‫آ‬B‫ أ‬P =1‫ و‬,1 ‫_ ا‬d‫ ه‬% :D‫ ا‬#‫ا;  و
د ا‬
.‫ اول‬:4 % ‫اص‬

2 1   ;5 86164

= ‫ و‬C<1 %0B CB0D‫ ا‬OD :‫ت ارا‬B‫ا‬D(† ‫ى‬5‫ت أ‬0;tB ‫ت‬c ‫د‬QI‫ و‬K :4 §
::D‫ ات آ‬A 1 KQ1‫ ” ا‬/^D‫ا‬
::; 1‫ آ‬O ‫ ا‬New values CK ªP C5‫ وأد‬:‫ ه‬1‫ آ‬c C Old value O " ‫§ اك‬
10 1 ‫ ات ا‬P‫ ا‬c -
40 1 ‫  ا‬0‫ر ا‬L‫ ا‬c -
80 1 ‫ ا‬4‫ت ا‬$‫}\ وا`را‬0‫ ا‬c -

124
 80 1 ‫ ا‬C •P1‫ ا‬c -
:XK#B §
::D‫ آ‬t‫ أ‬Raster‫ل ا اـ‬QK ‫^ر‬D5‫= ا‬1
D5‫ وا‬Right click ©|‫ ا‬O8 ‫"ت‬/‫_ ا‬d‫ ه‬PD O4 ‫ة‬K‫ وا‬1 " ‫ق‬9 =B <‫ء أآ‬$‫ أردت إ‬K :4
‫}ر‬1‫!\ ا\ ا‬K ( 80 ‫ أو‬40 ‫ أو‬10 ) ‫ة‬KQB New value 1 " O% $‫ أ‬O8 K‫ •” وا‬.4 O%B‫د‬
. ( % ‫إ‬

Raster ‫– ات اـ‬B‫ د‬v

: D‫ ا‬Map Algebra ‫  ا‬H%/‫ ا‬Land Cover 5 .;$ ‫ل‬Q^P; 0B ‫– ات‬B O" §
MERGE([grid1], [grid2], …….)
. 80 ‫ أو‬40 ‫ أو‬10 O ‫ه ا‬#5 d5M  D‫ت ا‬B‫ا‬D(‫ ا‬C ‫ة‬K‫ وا‬c ® ‫ن‬V‫ا‬

:4‫ آ‬Land Cover  9 b' ‫~ أ„ ا(*!ل‬c v

‫ )أو‬GPS ‫ز‬% ‫ذة‬Q5M1‫ ا‬% 8‫ا‬K‫ إ‬C !‫<ل و‬1‫ ا‬C ( .;$ DB 100 C‫ آ‬0 ‫= ا‬B ‫ت‬/ $ A4‫§ ر‬
‫ول‬I :4 (80 – 40 – 10) %D‫ ر‬C ! ®d‫( وآ‬ArcPad –B9 J ;$ C1P1‫ ا‬GIS-GPS ‫م‬X9
::D‫آ‬
(‫ )ا‬Z Y X / 0‫ ا‬O"‫ر‬

‫ل ر‬5‫ šد‬Z ·<‫ ا‬0; CK C1$ ‫ة‬$‫ا‬B AB ‫ت‬/ 0‫_ ا‬d% Points Shapefile c C1$ §
J / 0‫ا‬
.Z CP‫ أ(س ا‬.;$ ‫ت‬/ 0‫ط ا‬9  Interpolation  ;1$ I‫§ أ‬
. Raster c .‫ إ‬Interpolation  ;1$ =B /‫ ا‬ga-grid c ‫ل‬QK §

125
 Land Cover =$ 0 80 : 10 =B ‫ه‬#5 O " ‫اوح‬D c .;$ C^P §

:l D‫ ا‬.‫دة إ‬Q$ v

/B :4 ‫ ان‬/‫}ر ا‬D9‫درا( ا‬
. ‫!\ ا_ اح‬K :†‫ أو‬v
::D‫ت آ‬I‫ث در‬#8 %W/•‫ و‬:‫= ا|ء ار‬$ 0 Land Cover c ‫ن‬Q‫§ آ‬
. 0‫  ا‬/ ‫  وا‬H1‫ت ا‬P!1‫ ا‬C<B ‫ل‬0DL# ; "  |‫آ= ا‬Bº 10
. 0‫ر ا‬L‫ ا‬C<B ‫ل‬0DL†‫( ا‬QDB =‫آ‬Bº 40
.4‫ر ا‬L‫}\ وا‬0‫ ا‬C<B ‫ل‬0DL†‫ ا‬0( =‫آ‬Bº 80
::D‫ آ‬Symbology =B I‫ در‬42 .‫ إ‬Land Cover c ” /^ $‫§ أ‬
1-
0 : 1-
2:0
80 1 ‫ ا‬.DK ‫ا‬d‫وه‬
.C 1‫ ا‬C} = B Q‫ ه‬1‫آ‬

.‫ ان‬/‫ ا‬c =Q v

”‫ وأ‬IgnitionShape %1(‫ ان و‬/‫ق ا‬#9‫ن ا‬B =$ 0 Polygon shapefile c ‫ن‬Q‫§ آ‬
.J ‫ ان‬/‫= ا‬$ ‫ة‬01‫( ا‬1-) 1 ‫ل ا‬5‫ šد‬Double J$Q9 Category O( CK %
Land Cover c =B JW} lP‫ق ا‬#9‫ن ا‬B C<1 0;tB IgnitionShape  O(‫§ ار‬
.BQ;0B ª9‫ آ‬Q J 8‫ا‬K‫ل إ‬5‫دة اš(ط أو د‬P1‫ا‬
.Category CP‫ ا‬ªP (‫ ان‬/‫ ا‬c .;$ †; ) 1- 1 ‫ ا‬C5‫ أد‬Attribute table .4 §
.:D‫س ا;  آ‬B †‫د أو‬K Ignition %1(‫ و‬Raster .‫ إ‬IgnitionShape c ‫¾ل‬QK §

126
 1K‫ن ا‬Q;‫ ا‬%$‫ وأ‬Unique ” /^D‫ ; ا‬D5‫§ ا‬

::D‫  آ‬D/‫ن ا‬Q §

‫ن‬c
‫ &ق‬5‫ا‬
(‫ا‬

127
 (Union of Inputs) QB Q‫ ه‬1‫– آ‬D/D( :D‫ ;ت ا‬Extent ‫ى‬1‫د ا‬K §

Merge ‫ام اا‬D(‫ ا‬v

MERGE([Ignition], :Raster Calculator :4  D‫ اا ا‬C5‫§ أد‬
[LandCover])
.Burning /‫ ا ا‬:1(
Importing Symbology ” /^ ‫ اد‬D(‫ ا‬v
.lyr ‫اد‬DB ‫_ ا‬d‫ن ه‬Q ‫ †  أن‬c ” /^ ‫ اد‬D(† §
‫اء‬Q( l B ” /^D‫ع ا‬Q9 ‫ن‬Q ‫ †  أن‬1‫آ‬
.Classified or Streched
c =B c ‫ن‬Q‫§ آ‬
.%D4 O" O8 LandCover

128
 c ” /^ Ignition  ‫رد‬QD(‫§ ا‬

129
 :‫آ اح‬K ‫م‬X9 P v
. ْ 315 _ ‫ك اح‬PD -
ْ 315 ‫ي‬H‫ دا‬A" =$ ‫رة‬$( neighborhood)  ;5 C ·P‫ق ا‬9 -
‫ك‬PD ( ‫ م‬120 = ‫م‬30 * 4) #5 4 _" ”^9 (Wedge)
‫س‬ #5 4
®‫ ذ‬.;$‫ ْ و‬60 ‫ ْ `او "ره‬315 ‫ر ا`او‬QPB .;$ H‫دا‬
ْ 60 .ْ 345 %/‫ ْ وزاو ا‬285 ‫ن زاو اا‬Q
, ;5 C‫آ` آ‬B =B  !‫ت ا‬W•‫ا‬Q1 ·P ‫ق‬9 O(‫ ر‬OD ‫ أي‬-
 ;‫ن ا‬4 (On fire ) 1- 1   ;5 ·P‫ق ا‬/ ª0"‫ذا و‬4
.1- 1 ‫ ا‬5M‫ ان و‬/‫© ا‬D; ( ‫ق‬/‫آ`ه ا‬B =B ‫م‬Q(1‫)ا‬
d5M‫ ان و‬/‫© ا‬D;D( ‫ن ا;  س‬4 C 1‫ ا‬C}‫ ا‬:4 §
.1- 1 ‫ا‬

Focal Function v
d5M‫ ( و‬neighborhood) - ‫ار‬Q‫ ا‬K - #5 =B ‫ وره‬1  ;‫= ا‬$ % 4 0 :D‫ اوال ا‬:‫وه‬
: D‫ل ا‬L‫ا‬

FocalMin ‫ واا‬Con ‫ام اا‬D(‫ ا‬v

:Raster Calculator :4  D‫ اا ا‬C5‫ أد‬l !‫م اح ا‬X9 l D‫§ و‬
CON ( FOCALMIN ( [Burning], WEDGE, 4, 285, 345 ) == -1 , -1, [Burning] )
c #5 =B  ;5 C‫آ` آ‬B =B ( !‫ت ا‬W•‫ا‬Q1 Q1‫م )وا‬Q(1‫ ا‬Wedge ‫أي إذا آن اـ‬
‫ك‬4 ‫ا ا}ط‬d‫ ه‬lPD O ‫ وإن‬,1- 1 ‫;® ا;  ا‬D ©$M4 1- 1   ;5 .;$ ‫ي‬QDP Burning
. Burning c :4 %D1 " \!K  ;‫ا‬
c ” /^ % ‫رد‬QD(‫ ا‬O8 Classified .‫ إ‬%W/•‫ و‬Step1 /‫ ا ا‬:1( §
Step1 c :4 ‫ ان‬/‫ ا‬0"‫ ر‬ª0(Q ” ‫´ آ‬K†
Burinng c ‫ال‬D(‫ة ا‬$‫ا‬B AB ‫ة‬B C‫ آ‬%‫ل اا ذا‬5‫ات د‬B 10  !‫ة ا‬Q‫§ آر ا‬
::; 1‫ آ‬%D‫ن دا‬Q ‫  \ أن‬D‫ة ا‬Q4 .ªD/D(ُ‫ ا‬c 5Ú ;;X1‫ا‬
CON ( FOCALMIN ( [Step1], WEDGE, 4, 285, 345 ) == -1 , -1, [Burning] )
.‫ا‬d‫وه‬

.ْ 315 _†‫ ا‬:4 ‫ ان‬/‫}ر ا‬D9‫´ ا‬K† §

:2& §

130
‫  آـ‬H%/‫}ة ا‬0‫© ا‬H‫ام أو ^ اا‬D( ‫ة‬LB  !‫} ا‬0‫ات ا‬Q‫اء ا‬Iš ‫د‬Q‫ آ‬C1$ ®/1
‫}ر‬D9‫ ا‬Q‫ر‬/ ! Animation C1$ ‫ و‬Power Point –B9 :4 %D4‫ إ‬O8 = B Q‫ ه‬1‫ آ‬Image
.‫ ان‬/‫ا‬
(Image) ‫رة‬Q^‫ آ‬Layout ‫ أو‬5 ^ v

:‫ ه‬2&
‹--,  ~--c‫ و‬Animation through time ‫ـ‬--F ‫ص‬--‫ ا‬14 P--a‫ ر‬- ‫ ا‬--I ‫€ ا‬T--‫ ه‬4--# 3.-7‫أ‬
.…T- Power Point ^-5F ‫
ام‬->‫~ ا‬- 
-F ‫ان‬-3‫ ا‬-I,F ‫ك‬-( Animation  4# ‫ح‬D3F
Shapefile b‫  إ‬Animation  ‫ت ااد‬, ‫ '… أو (! ا‬ND

:‫ة‬H4 v
‫ن‬5‫ ا‬0"‫ ر‬C<1 c ‫ال‬D( ‫‡ ا‬W/ A9^1‫ن ا‬5 ‫ث‬Q; 0"‫}ر ر‬D9† ‫ذج‬Q19 C1$ =1
.Ignition c =B †

::‫  ا|ء ار‬$Q9 ®d‫!\ ا_ اح وآ‬K : 98 v

: D Raster Calculator ‫ |  دا‬AB  !‫ات ا‬Q‫‡ ا‬W9 AD9
CON ( FOCALMIN ( [Burning], WEDGE, 4, 285, 345 ) == -1 , CON([Burning]
== 80, -1,[Burning]), [Burning] )
(‫ل‬0DL†‫; ا‬%( :‫ ) أرا‬80 %D1 " ‫ ا_ اح و‬:4  ;‫ ا‬ª9‫أنْ آ‬: ‫ن‬cL  ;‫ ا‬:4 lP ‫أي إذا‬
. Burning c :4 %D1 " \!K  ;‫ك ا‬4 PD O ‫ وإن‬,( On fire) 1- 1 ‫ ا‬%$4

131
 LandCover c ” /^ % ‫رد‬QD(‫ وا‬Classified .‫ إ‬%W/• O8 Step1 /‫ ا ا‬:1( §
‫ أن‬D( `B‫ام ا‬D( ‫ ان‬/‫ق ا‬9 .‫ أ ” إ‬.D‫ ا‬LandCover c #5 O " =$ O;0D(‫ا‬
.80 1 ‫ ا‬% %;‫آ‬

Burinng c ‫ال‬D(‫ ة ا‬$‫ا‬B AB ‫ة‬B C‫ آ‬%‫ل اا ذا‬5‫ات د‬B 10  !‫ة ا‬Q‫§ آر ا‬
©4 ‫ق‬DP =‫ و‬315ْ _ JD ‫ ان‬/‫ أن ا‬D(.l !‫<ل ا‬1 O 1‫ آ‬ªD/D(ُ‫ ا‬c 5Ú ;;X1‫ا‬
.801 ‫ ذات ا‬#‫ا‬

:‫ار‬DK†‫ ا‬CB$‫ و‬:‫  ا|ء ار‬$Q9 ‫!\ ا_ اح و‬K :<8 v
 0/( :D‫<ل ا‬1‫ ا‬:4 ,‫ار‬DKµ  D9 ‫ل‬0DL# %D ; " ` ‫ ان‬/‫= ا‬B ‫ ا‬#‫م أن ا‬Q;01‫= ا‬B §
.%25 !/ ‫ ان‬/‫= ا‬B "  ;5 C‫ آ‬1 " ‫ر زدة‬D$†‫ ا‬:4 d5‫ ا‬AB =‫ و‬l !‫<ل ا‬1‫ا‬
: D‫ اا ا‬/‫م ه‬D!/(
CON ( [Burning] == -1, -1, CON( FOCALMIN ( [Burning], WEDGE, 4, 285,
345 ) == -1, CON([Burning] * 1.25 ge 80, -1, [Burning] * 1.25), [Burning] ))
( 1.25 * %D1 ") ‫ ا_ اح و‬:4  ;‫ ا‬ª9‫أن آ‬: ‫ن‬cL  ;‫ ا‬:4 lP ‫ إذا‬J9‫_ اا أ‬d‫ ه‬./0B‫و‬
> ( 1.25 * %D1 ") ª9‫ إذا آ‬B‫أ‬,( On fire) 1- 1 ‫ ا‬%$4 (‫ل‬0DL†‫; ا‬%( :‫ ) أرا‬80 = ‫< أو‬
.:‫ ه‬1‫ آ‬%D1 " C0I4 ‫ ان‬/‫ ا_ ا‬:4 ª!   ;‫ ا‬ª9‫ آ‬B‫ أ‬,( 1.25 * %D1 ") %$4 80
Step1 /‫ ا ا‬:1(

132
O ‫ف ذات ا‬QW^‫ ا‬O;¾$‫ و‬Step1 c ‫ول‬I D4‫ ان ا‬/‫ار ا‬DK† ª0 :D‫ ا‬#‫ ا‬401 §
.‫ار‬DKµ ª0 :D‫ ا‬#‫ ا‬L}‫ ا‬.;$ ® %X ( ,50 & 12.5

Burning c ‫ال‬D(‫ة ا‬$‫ا‬B AB ‫ة‬B C‫ آ‬%‫ل اا ذا‬5‫ات د‬B 10  !‫ة ا‬Q‫§ آر ا‬
.l !‫<ل ا‬1 O 1‫ آ‬ªD/D(ُ‫ ا‬c 5Ú ;;X1‫ا‬

:%"‫ا‬DK‫ ا‬O :D‫ ا‬#; C‫د‬QB C1$ v

 ;5 C‫ آ‬:4 ‫اق‬DK# ; ‫دة ا‬1‫`ون ا‬B ‫ أو‬OK C<1 Fuel c ‫¾ن‬Q‫ آ‬LandCover c =B §
LandCover c a!/ ®‫وذ‬

Fuel /‫ ا ا‬:1( §

::D‫ آ‬%1 " ‫ّل‬$ O8 §
.C ;" ‫اق‬DK‫`ون ا‬B ‫ ذات‬#5 10

133
 .©(QDB ‫اق‬DK‫`ون ا‬B ‫ ذات‬#5 15
 ‫اق آ‬DK‫`ون ا‬B ‫ ذات‬#5 20

,"DPB  ;5 C‫ آ‬1 " =B 5 W ‫اق‬DK†‫  ا‬D9 ‫ذ‬W/ ‫ أ‬Fuel c :4  ;‫ ا‬1 " ‫ض أن‬DW9 §
W• .‫ إ‬1- =B /‫ ا اة ا‬:4 1 ‫ل ا‬QPD W• .‫ إ‬Fuel c  ;5 1 " ‫ل‬Q•‫د و‬1 ‫و‬

‫دي‬B‫ن ا‬Q; :D‫ ا‬#5 :‫( وه‬B1 ‫ق‬DPB)

#‫ار وا‬DK† ‫ة‬8MD1‫  ا‬#‫ق  = ا‬W‫ ا‬%X ‫ † د‬C‫د‬Q1‫ا ا‬d% .‫ات او‬Q‫ ا‬:4 §
Raster :4 BD!1‫ل اوال ا‬K ‫ أ‬.;$ /‫رد ه‬Q9 =‫ و‬.VBA Code C1$ CtWُ ‫ا‬d%‫" و‬DP1‫ا‬
Calculator
:‫ق‬DP1‫د ا‬Q"Q‫!ب ا‬P :‫ وه‬.‫§ اا او‬
CON( [Burning] == -1 ,[Fuel] - 5,[Fuel] )
:(Zero Value) CB ª"DK‫ ا‬:D‫ ا‬#‫ ان وا‬/‫ ا‬0"‫!ب ا!ع ر‬P :‫  وه‬9<‫§ اا ا‬
CON ( [Burning] == 0, 0, CON([Burning] == -1, CON ([Fuel] le 0, 0, -1), CON
( FOCALMIN( [Burning], WEDGE, 4, 285, 345 ) == -1, CON( [Burning] *
1.25 ge 80 , -1, [Burning] * 1.25 ), [Burning])))

===================

.‫ى‬5 c =B Raster Symbology l^‫ و‬a!/ LB B‫ أ‬C1$ v

.Tools 1H" =B Customize ‫ة‬d49 D4‫§ ا‬

134
.;$ C1PB Q‫وه‬ ”;1‫ ا‬C 1PD O"‫ و‬:‫ ه‬1‫ آ‬KQDW1‫ ا‬d4‫ا‬Q/‫§ اك ا‬
.41‫ ا‬9‫ا‬Q(†‫ا‬

135
%P(‫ ا‬O8 Copy Raster Symbology ‫رة‬0‫ ا‬.DK Commads ‫ة‬d4/‫ ا‬:4 Scroll down §
.:D‫آ‬

N(>‫ا‬

136
 Paste Raster Symbology ‫رة‬0 C<1 ‫§ و‬

C<1 ‫و‬

\P(‫ا‬

.Customize ‫ة‬d49 :4 Close ©|‫§ ا‬

.‫رة أ(ع‬Q^ ‫ى‬5‫ أ‬c .‫ إ‬c ” /^ l^‫ و‬a!9 ®/1 ‫ا‬d‫§ وه‬

137
 0F‫ا  ا‬
(Source: ESRI) ~I ‫ن‬c b‫ إ‬3
 E>‫ ~ و‬O ‫ج ر‬3>‫ا‬

 † C<B‫ ا‬l‫ ر ا‬D5‫ ا‬:4 / :‫ و‬,‫ ة‬P‫ ا‬:4 ®c ‫ ر‬D5‫ق ا‬#cš‫ ا‬.;$ ‫ رات‬D5†‫\ ا‬0•‫= أ‬B
::‫; ه‬Ê(‫ث أ‬#8 .;$ \  ‫أن‬
‫؟‬% 4 ” :D‫ ا‬/‫ ت وا(ط ا‬8‫ا‬K‫ ا‬:‫ ه‬B‫ و‬,‫ن‬V‫ ا‬ª9‫ أ= أ‬.1
‫ه\؟‬d ‫  أن‬PD =‫ أ‬.2
‫ة ®؟‬4QD1‫ ا‬Criteria ‫ اـ‬:‫ ه‬B .3
.C<B‫ ا‬l‫ ر ا‬D5‫ ا‬.‫ أ"ب إ‬ª/‫ة ® آ‬4QD1‫ ا‬Criteria ‫ أآ< درا ـ‬ª/‫ آ‬1;‫وآ‬
.‫م‬%‫ ا‬A"QB .‫ إ‬/1‫= و(© ا‬B l;/ l C<B‫!ر ا‬1‫ج ا‬D/D( ‫م‬QD( l D‫ا ا‬d‫ ه‬:4‫و‬
::D‫ آ‬Vector ‫ت‬c :4 %; <1D  0 ‫آة ارض ا‬P1 O" §
.‫م‬%‫ ا‬O( =D‫ و‬% ‫ إ‬l‫ ا‬C1$ ‫ب‬Q;1‫ ا‬%‫ ا‬C<1 ‫ة‬K‫ وا‬9 =B c -
::V‫ل آ‬QK % }9‫( وأ‬Polyline) /1‫ق ا‬c c -
(.....C /‫ ا‬Ñ 9‫ر‬Q‫ آ‬,O( ‫ح‬#•) Text ‫ت‬9 ‫ع ا‬Q9‫ و‬l‫ ا‬O(‫ا‬
(......,35 ,22 ) Double ‫ت‬9 ‫ع ا‬Q9‫ و‬DB Q;  l‫ل ا‬Qc
(...... ,‫ ب‬23 ,‫أ‬5 ) Text ‫ت‬9 ‫ع ا‬Q9‫ و‬l‫ ا‬O"‫ر‬
(.....,:;5‫ دا‬lc ,A( lc ) Text ‫ت‬9 ‫ع ا‬Q9‫ و‬l‫ر ا‬
.Double ‫ت‬9 ‫ع ا‬Q9‫ و‬l‫ ا‬.;$ $!‫ا‬
.‫ ات‬P; c -

Straight Line c =Q v

: D‫ات ا‬Q‫ ا‬A‫ ا‬Highway ‫= ر‬B :D‫ اق ا‬:4 C<1D /1‫ض أن و(© ا‬W §
.Highway ‫= ر‬B ‫د اق‬K‫ و‬$^ l‫ ر ا‬CK \‫ اق ور‬c ‫ول‬I D4‫§ ا‬

138
 §

‫د‬P1‫ ا‬A"Q1‫ ا‬Q‫آ`ه ه‬B H‫"ت دا‬9 ‫ة‬$ % Distance to roads O( c ‫ن‬QD §
,Highway =$ ‫م‬%‫ ا‬9 0 401‫ و‬.‫ر‬DB `‫آ‬1‫ا ا‬d‫= ه‬$ 0‫ ا‬C<1 ‫ق‬9 C‫( وآ‬Highway)
.‫ر‬DB 4!1‫ ® ا‬%XD4 `B‫ام ا‬D( % ;$ ©|‫ا‬

139
 ::D‫ ا‬A‫رغ أو ا‬4 ‫ن‬B ‫ أي‬.;$ `B ©|‫ ا‬Highway ‫ اق‬P ‫§ š|ء‬

.Travel Cost ‫ل‬D9†‫ ا‬W; =$ 0 c ‫ء‬/ ‫ات‬Q5 v

% :D‫ ا‬Travel Cost c :4 #4  Q;1‫ ا‬%‫ ا‬.‫ل إ‬D9†‫ ا‬Q%! LbB Q‫ ه‬Travel Cost
%/B ‫ة‬$ ‫ت‬#B0B .;$ 1D0 ‫ل وره‬D9†‫ ا‬Q%(‫ و‬l‫}ء ا‬9š =‫آ‬B‫!\ ا‬9‫ أ‬C<1 1 " C"‫أ‬
W; ‫ض أن‬DW/( C %!D;‫ و‬l D‫ا ا‬d‫ ه‬:4 //‫ و‬. ‫ل ارض‬Q B‫ و‬:‫ت ارا‬B‫ا‬D(‫  وا‬D‫  ا‬$Q9
‫ق‬c % ‡  :D‫ ا‬#‫ ا‬B‫ أ‬.‫_ اق‬d‫ ه‬.;$ $!‫ ا‬O " AB \(/D ‫ق‬c % :D‫ ا‬#; ‫ل‬D9†‫ا‬
.$( / O‫ آ‬5 = ‫ و‬$!‫= ا‬B .9‫ اد‬P‫ ا‬:‫ ه‬% ‫ل‬D9†‫ ا‬W; ‫ض أن‬DW/!4
/‫ ا ا‬:1(‫س ا;  و‬B © AB $!‫ ا‬CK ‫ أ(س‬.;$ Raster .‫ اق إ‬c ‫ل‬QK §
Speed1

140
 Speed1-speed1

#‫_ ا‬d‫ء ه‬$‫ب إ‬Q;1‫ وا‬Nodata =$ 0 Speed1 c :4 ‫ء‬t ‫ت ا‬K!1‫´ أن ا‬K† §
$!‫ ا‬CK‫ و‬Speed1 c ‫د‬K Spatial Analyst 1H" =B Reclssify B‫ام ا‬D( .5 1 ‫ا‬
New values ªP 5 1 ‫ ا‬C5‫ أد‬O8 Delete Entries ©|‫ ا‬O8 55 ,50, 30, 15 ‫"ت‬/‫د ا‬K O8
::; 1‫آ‬NoData =B †

141
 .Speed2 /‫ ا ا‬:1( §
:‫ل ارا‬#5 ª 8 J9‫ وأ‬,:‫ل ارا‬#5 J;<B _ 1‫ل ا‬#5 Travel Cost ‫ض أن‬DW c ® ‫ن‬V‫ا‬
.:/B  … ‫ا‬d‫ر‡ وه‬tD‫ل وا‬Q 1‫ |  ا‬O…
:†‫ أو‬Slope c }/9 ‫ل‬Q 1‫ أ(س ا‬.;$ Speed2 c ©t‫§ و‬

.Slope of Elevation O( c –D/

142
‫ اا‬C5‫® أد‬d Nodata .‫ ات إ‬P‫ ا‬c #5 A‫ \ و‬4 ‫ارب‬Q ‫ن‬Q = ‫ل‬D9†‫§ ون ا‬
Raster Calculator :4  D‫ا‬
SETNULL ([Lakes] > 0, 1)
(1 1 ‫ ا‬J $‫ أ‬:"‫ ) وا‬Nodata .‫ إ‬W• < :D‫ ات ا‬P‫ ا‬c #5 A ‫أي‬

Analysis mask C1$ v

::D‫ ا‬A‫ ا‬O8 Mask /‫ ا ا‬:1( §

C 1‫ زاد ا‬1;4 ,%Q B \!K ‫ق‬c % ‡  :D‫آ= ا‬B‫= ا‬$ ‫ة‬01‫ ا‬Speed2 c ©tD( ‫ن‬V‫§ ا‬
.‫ل‬D9†‫ُ\ ا‬0• َ 1;‫آ‬
: Raster Calculator:4  D‫ اا ا‬C5‫§ أد‬
CON([Speed2] eq 5, (5.0 / INT ([Slope of Elevation] + 1.05)),[Speed2])
% ”‫ أ‬O8  ;‫ ا‬C B .;$ %1!"‫( أ‬$!; .9‫ اد‬P‫ ) ا‬5 = :D‫ ا‬Speed2 c  ; !/ ‫أي‬
.%D1 " ‡W9 AI‫ر‬M4 #‫ ا‬:" B‫ أ‬. P• ‫د‬$ ‫– "ب‬/‫ و"ب ا‬1.05
.Speed2 c ” /^ % a!9‫ وا‬Speed Raster /‫ ا ا‬:1( §

. Travel Cost c ‫ج‬D/D(‫ ا‬v

./ .4!B/=B‫ ز‬:‫ة " س ا;  ه‬KQ4 ‫ا‬d%‫ و‬DB C‫ ز آ‬DI† ‫ د"  ;`م‬O‫!\ آ‬PD( ‫_ ا‬d‫§ وه‬
‫ا‬d‫ ه‬.;$‫ و‬,‫ل‬D9†‫  ا‬Q0• .;$ ®‫ دل ذ‬1;‫ ا;  آ‬1 " ‫ زادت‬1;‫ آ‬J9‫ أ‬.;$ Travel Cost c ‫ة‬4
1 "  ;5 :4 ‫ل‬D9†‫ن ا‬Q ‫ أن‬: /1‫= …  ا‬B J9 %ID/D(† speed1 c ;^ † ‫ا(س‬
.!15 %D$( 1 "  ;5 :4 ‫ل‬D9†‫= ا‬B \0•‫ أ‬55 %D$(
. "‫ د‬1 / ‫ م‬16.67 =  "‫د‬60 /‫ م‬1000 = $!‫ ا‬/ O‫آ‬1 ‫ أن‬1 §
: Raster Calculator :4  D‫ اا ا‬C59 ( =B‫ ا"  ) ز‬:‫ ه‬%D ;5 ‫ة‬K‫ و‬c .;$ C^P9 :;4

143
1.0 / ([speed raster] * 16.67)
.Travel Cost ‫ ا‬:1(

:Cost Weight & Direction :Dc ‫}ء‬9‫ إ‬v

‫ن‬4 PD‫ ا‬K :4 J9‫´ أ‬K† ) l D‫ أول ا‬.4 O 1‫ آ‬Highway ‫= ا‬B :D‫د أو† اق ا‬K §
::D‫ ا‬A‫ ا‬O8 ,(©4 ‫دة‬P1‫ت ا‬9 ‫ ا‬.;$ OD C ;PD‫ا‬

:D‫ ا‬Travel Direction  9<‫ وا‬Travel Time .‫ او‬:1( ‫ن‬Dc  ;10‫_ ا‬d‫= ه‬B –D/ §
.‫!ر‬B Ct4‫ إد أ‬:4 % ‫ن‬0D! (
9 QP9 /%‫ ا‬1;‫ آ‬C  ;‫ ا‬1 " ‫´ أن‬K† ‫ام‬D( /‫ ا ا‬:4 #‫ ا‬O " =$ O;0D(‫§ ا‬
.‫م‬%‫ا‬
:4 1‫ة آ‬0B  … =B`‫"ت ا‬9 ‫ود‬K ‫ ” ن‬/^ ‫دة‬$‫ إ‬.‫ج إ‬DP Travel Time c ‫´ أن‬K† §
C 1‫ ا‬C}‫ا‬

Quantile ” /^D‫ ر ا‬5 ‫ام‬D(‫ ا‬AB ‫ ا‬Symbology lc =$ ®‫ ذ‬OD ( §

144
 ‫‪ v‬إد أ‪!B Ct4‬ر‪:‬‬
‫§ šد أ‪!B Ct4‬ر إ‪ .‬ا‪%‬م ا‪ A‬ا‪::D‬‬

‫‪145‬‬
‫!ر‬1‫م ) ا‬%‫ ا‬.‫ إ‬0!‫ اق ا‬L =B ‫!ر‬B Ct4‫ أ‬% Polyline Shapefile c –D/ §
(1K‫ن ا‬Q;

‫ء †  أن‬/0‫= ا‬B O4 ‫م‬%‫ ا‬.‫ إ‬/1‫= و(© ا‬B lc 40B CI‫= أ‬B ‫ء‬/0‫ا ا‬d‫ ه‬C‫= آ‬B  † ‫ذا آن‬4
‫ ة؟؟‬P‫ ا‬lc ‫ ر‬D5† ‫ل‬d9

146
 ~6‫ا  ا‬
(ESRI) ‫„ ا ق اد إ‬#‫ج أ‬3>‫ء 
ر> وا‬5H 0a‫ ا!ا‬N5‫د أ‬D‫إ‬

‫ة أو‬4 ./D ‫ أن‬C" .DK‫ و‬C , 9ُ‫ أم د‬ª9‫ُ;  آ‬$ B `/B ‫ا‬K‫`ل أ‬/ ‫ أن‬C"  ;B lPD ‫†  أن‬
‫ أو‬$‫`ر‬B A"QB =$ ”;D 1‫ه‬#‫ وآ‬A/^1‫ ا‬A"QB =$ ”;D (‫ر‬1‫ ا‬A"QB ‫ذا آن‬4 .… ‫أ أو‬B
:4 ‫!ن‬9‫ إ‬C‫ وآ‬% ^9 :4 ‫ة‬4 C‫ آ‬At9 ‫ أن‬.‫= او‬14 ,‫<ل‬1‫ ا‬C ( .;$ :P• ‫ •ف‬PB
OK‫"ّ ا  و‬Qُ ‫· ا}” أن‬P‫ ا‬:4‫" و‬O%‫ز‬/B ‫س‬/‫ا ا‬Q`9‫ "أ‬8‫ ا‬:W4 P^‫ ا‬J0QB
. |^‫ا‬

Land use c ‫ت‬9 ‫ة‬$ ‫ذج‬Q19 v

‫ول‬I
LandUse

‫^ر‬1‫ت ا‬c ‫اد‬$‫§ إ‬

(Raster) Elevation c
(Points) Recreation Sites c
(Points) Schools c

C10‫ ا‬Ê P v

Same as Elevation : Cell Size ‫ واـ‬Extent ‫ اـ‬O8 Working Directory ‫د‬K §

147
 Slope c C1$ v
Slope c C10 Elevation c ‫م‬D!D(

Distance from Recreation Sites C10 Recreation Sites c ‫م‬D(‫§ ا‬

148
 Distance from schools c C10 Schools  P‫ارس ا‬1‫ ا‬c ‫م‬D(‫§ ا‬

‫ارس‬1‫ ا‬A"‫ا‬QB

. c ‫ت‬QDPB = ;W1‫ ا‬v

Reclassify B‫ام ا‬D( ‫"ت ا‬/  ;t4‫ء أ‬$‫= إ‬1
:4 O"‫ ر‬.;$‫ ) أو أ‬9 O"‫أ ور‬Q(º 1 O"‫ · ا ر‬K  (/ \‫ ر‬9 .‫ ” ات إ‬/^D –B9‫م ا‬Q
=B \‫د ا‬$  | =1‫( و‬Worst- Low- Medium- High –Best) ‫رج‬D; 4‫ و‬Ct4º (\‫ا‬
Classify B‫ا‬
Equal Interval ‫`ة‬W‫!و ا‬DB ‫"ت‬9 10 .‫ إ‬Slope c ” /^ ‫دة‬$‫§ إ‬

149
©$‫ أ‬O8 =B‫ل( و‬Q B C"  ;t4‫ل )إذن ا‬Q B C"‫ ذات أ‬:‫ ارا‬.;$ ‫ن‬Q ‫ب \ أن‬Q;1‫ ا‬A"Q1‫§ ا‬
. ‫ز‬/ ‫ رج‬O8 ‫ل‬Q B C" 10 ‫ا‬

13*‫ ا‬a

13*‫
ا‬IF

Equal ‫`ة‬W‫!و ا‬DB ‫"ت‬9 10 .‫ إ‬Distance from Recreation Sites c ” /^ ‫دة‬$‫§ إ‬
.Interval
(=‫آ‬B‫;  "ب أ‬t4‫ان )إذن ا‬10‫آ= ا‬B ‫ن‬Q B ‫ن أ"ب‬Q ‫ب \ أن‬Q;1‫ ا‬A"Q1‫ا‬

150
 13*‫ ا‬a

13*‫
ا‬IF

.Equal Interval ‫`ة‬W‫!و ا‬DB ‫"ت‬9 10 .‫ إ‬Distance from Schools c ” /^ ‫دة‬$‫§ إ‬

(=‫آ‬B‫ أ‬0   ;t4‫  )إذن ا‬P‫ارس ا‬1‫آ= ا‬B‫= أ‬$ ‫ن‬Q B 0 ‫ن أ‬Q ‫ب \ أن‬Q;1‫ ا‬A"Q1‫ا‬
LandUse c ” /^ ‫دة‬$‫§ إ‬
Nodata 1 ‫ ا‬% 0D( ®d‫ر( و‬B ‫}ء‬9š 0"QB ;^ † %%} B‫  و‬H1‫ت ا‬P!1‫آ= ا‬B‫أ‬

151
 ::D‫ آ‬:‫ت ارا‬B‫ا‬D(‫” ا‬/• §
.7 & 2 l !‫ اول ا‬:4 %D1 "‫; و‬D1‫ ا‬:‫ _ وارا‬1; Nodata ‫ا‬
.5 l !‫ اول ا‬:4 %D1 "‫  و‬$‫ ا`را‬:‫را‬º 10 ‫ا‬
.3 ‫ اول‬:4 %D1 "‫ و‬Barren ;K‫ ا‬:‫را‬º 6 ‫ا‬
.1 ‫ اول‬:4 %D1 "‫ و‬transition (‫ام‬D(†‫  )"  ا‬D9†‫ ا‬:‫را‬º 5 ‫ا‬
.4 ‫ اول‬:4 %D1 "‫ و‬BD!1‫ ا‬:‫را‬º 3 ‫ا‬
.6 ‫ اول‬:4 %D1 "‫ ;| ت و‬4 ‫ا‬
A 1‫ ا‬O¾;$ O8 (7 &2 ) Water&Wetland :W• ‫د‬K Reclassify ‫ة‬d49 :4 §
Delete Entries ©|‫ ا‬O8

::; 1 4 = B Q‫ ه‬1‫ آ‬New Values O " C5‫§ أد‬

152
 .= 0B ‫ن‬Q; Nodata #5 ‫ر‬%?‫ إ‬v

.%W /^ ‫د‬01‫( ;ت ا‬Weight ) C8 ‫ء‬$‫ إ‬v

::D‫ آ‬A ‫ ات ار‬.;$ %100!9 ‫§ وزع‬
153
 Reclass of Distance to rec_sites  %50
Reclass of Distance to schools  %25
Reclass of landuse  %12.5
Reclass of slope  %12.5
:‫ت‬#‫ اة ا‬0 Raster calculator :4  D‫ اا ا‬C5‫§ أد‬
[Reclass of Distance to rec_sites] * 0.5 + [Reclass of Distance to schools] * 0.25
+ [Reclass of landuse] * 0.125 + [Reclass of slope] * 0.125
‫_ ا‬d‫– ه‬D/

‫د‬Q( Nodata A‫ و‬1K‫ن ا‬Q; ‫ت‬a 5 ‫ ’&ث‬b'‫¾ن أ‬Q ,=‫آ‬B‫ ا‬Ct4‫ أ‬C<1 Pa b'‫ أن أ‬1 §

154
 ::D‫ ا‬C} c  D/‫ن ا‬Q

1%/ ;W1;  9‫ ا‬B ‫ `رة‬O" ,(‫ر‬1‫}ء ا‬9š KD1‫ ا‬A"‫ا‬Q1‫ ا‬Ct4‫ن أ‬#<1 ‫ن‬9B IQ

(‫ر‬1‫ ا‬.‫ ا‬BQ;0B 9 =B ‫!رات‬1‫ ا‬Ct4‫ إد أ‬v

School Site O( ‫ر‬D1‫ر( ا‬1‫ ا‬A"Q1 Polygon Shapefile c }9‫أ‬

School Site

High )10 ‫© ا‬$‫ وأ‬Equal Enterval ‫!و‬DB ‫"ت‬9 10 .‫ إ‬Slope c ” /^ $‫§ أ‬
( By Default \ D‫ا ا‬d‫ ه‬OD ( ) % LP ‫ب‬Q;1‫دة ن ا‬P‫ل ا‬Q 1; (Cost

155
 W; C"‫أ‬

W; .;$‫أ‬

10 ‫© ا‬$‫ وأ‬,l( 1‫ آ‬Nodata % D5‫ وا‬Wetlands !B4 LandUse c ” /^ $‫§ أ‬
4 ,;K‫ ا‬:‫را‬º 6 ,‫ ;| ت‬8 ,BD!1‫ ا‬:‫را‬º 9 , Water  H1‫ت ا‬P!1; (High Cost)
 $‫ ا`را‬:‫را‬º

156
 W; C"‫أ‬

W; .;$‫أ‬

Symbology =B §
¹ ‫ن ا‬Q;‫ ا‬Nodata ©$‫أ‬
Raster :4  D‫ اا ا‬C5‫ أد‬.C<‫‡ ا‬W9 1% = D‫= ا‬B C‫ ن آ‬C8 ‫ء‬$š :$‫§ † دا‬
Calculator
[Reclass2 of landuse] + [Reclass2 of slope]
Cost /‫ ا ا‬:1(
Direction ‫ و‬Cost weighted :Dc }9‫§ أ‬

157
 C 1‫ ا‬C} QB Q‫ ه‬1‫ن آ‬Dc –D/ §

Shortest path ‫ إد‬v

%1(‫‹ و‬--3 l‫ب أن أ ا‬Q;1‫ن ا‬1‫ ا‬C<1 ‫ة‬K‫ وا‬9 =$ ‫رة‬$ Point shapefile }9‫أ‬
::D‫ ا‬A‫ ا‬O8 Destination

158
 .$; ®DKQ ّ $‫ أ‬v

0>‫ا  ا‬

159
 (ESRI) ‫ (
دة‬I #‫ &>*&ح و‬47‫ ا را‬N5‫ر أ‬9‫ا‬

‫اد ات‬$‫ إ‬v

: D‫ن ات ا‬Q‫§ آ‬
.‡B‫ ا‬l D l( 1‫ آ‬/1; Travel Time c -
BQ;0B 0 ‫= ا‬B ‫ت‬/ $ d5‫ أ‬lc =$ ®‫ ذ‬OD) $‫ ;`را‬P^‫  ا‬D‫® ا‬1( =$ 0 c -
.( D‫® ا‬1( C<1 ‫ي‬d‫ ا‬Z CK ‫ أ(س‬.;$ Interpotation  ;1$ ‫اء‬I‫ إ‬O8 ‫ ت‬8‫ا‬Kš‫ا‬
.‫ت‬I‫ ر‬Slope c -
:Raster Calculator :4  D‫ ا‬MapAlgebra ‫ دا‬C5‫ أد‬-
([Depth] >= 100) & ([TravelTime] <= 30)
. "‫ د‬30 => ‫ل‬D9†‫= ا‬B‫ وز‬,O( 100 =<  D‫® ا‬1( % 4 :D‫ ا‬:‫= ارا‬B c ‫ن‬Q‫أي آ‬
lP  ;5 ‫ أ‬IQ O J9‫ أ‬:/0 ‫ا‬d%4 W• = #‫ ا‬1 " ª9‫ آ‬Q , Query1 /‫ ا ا‬:1( §
.=  !‫ = ا‬c}‫ا‬
::D‫ آ‬O ‫ |  ا‬AB ‫ل اا‬5‫ إد‬$‫§ أ‬
([Depth] >= 30) & ([TravelTime] <= 60)
.W• 1 ‫ ا‬d5M :"‫ وا‬1 1 ‫ ا‬d5M = c}‫ ا‬ªK :D‫ ا‬#‫´ أن ا‬K†
: D‫وط ا‬L 8#<‫ اا ذات ا‬C5‫ أد‬O8 Slope c ”‫§ أ‬
([Depth] >= 30) + ([TravelTime] <= 60) + ([Slope] <= 5)

%‫و‬I DW O" . !‫ ا‬8#<‫ = ا}وط ا‬A1 c =Q OD

::D‫´ ا‬K† §
.W• 1 ‫ت ا‬d5M4 8#<‫= ا}وط ا‬B ‫ أي‬lP O  ;5 144331
1. 1 ‫ت ا‬d5M4 ©4 ‫ا‬K‫ وا‬cL ªK  ;5 242276
. 2 1 ‫ت ا‬d5M4 = cL ªK  ;5 27565
. 3 1 ‫ت ا‬d5M4 8#<‫ ا}وط ا‬ªK ©4  ;5 137
d5‫ أ‬//1 #4 ! 2 1 ‫ ذات ا‬#‫ ا‬1%DK 8#<‫= ا‬B ‫ن‬cL ‫ أي‬#<B ‫ف‬09 † /9‫ أ‬:‫}; ه‬1‫و= ا‬
.‫<ل‬1‫ ا‬C ( .;$  D‫® ا‬1( ‫ط‬L 1%/B ‡  = cL ªK ‫ر إذا‬D$†‫ ا‬:4  D/‫_ ا‬d‫ه‬

Combine ‫ام اا‬D(‫ ا‬v

Combine ‫م اا‬D!9 O8 %cL lP B ‫ة‬K .;$ c C‫= آ‬B ‫¾ن‬Q9 ;}1‫_ ا‬d‫ ه‬.;$ \;|D;‫و‬
[Depth] >= 30 :‫ ا‬Qdepth c ‫ن‬Q‫ آ‬.‫§ ; او‬

160
‫ ا}ط‬ªK :D‫ ا‬#; 1 ‫( و‬Bad) ‫ ا}ط‬lP † :D‫ ا‬#; W• ‫©؛‬4 ‫ن‬D1 " % c –D/
.(Best)
[TravelTime] <= 60 :‫ ا‬Qtravel c ‫ن‬Q‫ آ‬C<1 ‫§ و‬
[Slope] <= 5 :‫ ا‬Qslope c ‫ن‬Q‫ آ‬C<1 ‫§ و‬
:‫ اا‬C5‫ أد‬O8 §
COMBINE([Qdepth], [Qslope], [Qtravel])
#5 ‫ أي‬P ®/1 ‫ن‬V‫ ا‬,‫ول ا‬I D4‫ ا‬, ;1DP1‫ ا‬C‫د‬D‫ ا‬C‫ آ‬% Query4 c .;$ C^P §
. ‫ط‬L ‫ أي‬lP ©t

Qdepth ‫ن‬1‫ ا‬BQ;0B  ;521397

‫ط‬L‫  و‬D‫® ا‬1( ‫ط‬L lP
‫ل‬Q 1‫ا‬

.%D 1‫!\ أه‬K ‫( ;ت‬Weight) C8 !9 ‫ء‬$‫ات إ‬Q5 v

‫اد‬$‫= إ‬B  † ‫ة‬Q5 ‫ أول‬.‫ت‬c .‫ت إ‬BQ;01‫ ا‬CQP :4 ‫رة‬%1‫ى ا‬B Q‫ ه‬GIS :4 ‫ي اآ‬PD‫ا‬
:( ;1$ ‫اء‬I‫= إ‬$ 0 1K‫ن ا‬Q;‫ )ا‬:D‫ ا‬Q‫ر‬/ !‫ ا‬l4‫ و‬C‫د‬Q1; B‫ز‬#‫ات ا‬

161
 ‫ت‬/ $ ®1( \ (/B \ (/B ‫ق‬c Power
 D‫ا‬

Interpolation Hillshade Slope Weighted Linear dis.

dis.

Depth Sun Slope Travel Power

Reclassify Reclassify Reclassify Reclassify Reclassify

Depth1 Sun1 Slope1 Travel1 Power1

Weight1 Weight2

‫ي‬ ‫ي‬

Weight Weight Select cells Weight6 Region

>6

 H%/‫ا ا‬ Select >20 Zones1

. Reclassifing ‫ ” ات‬/^ ‫دة‬$‫ إ‬v

9 O"‫أ ور‬Q(º 1 O"‫ق ر‬/‫ · ا‬K  (/ ‫"ت‬9 9 .‫ ” ات إ‬/^ ‫دة‬$ –B9‫م ا‬Q §
Ct4º
(Worst- Low- Medium- High –Best)
‫ارة ا}ة‬P‫  ا‬8MD ‫ا‬X9 ‫ع‬0L‫ إ‬C" (9) 1 " Ct4‫ أ(س أ‬.;$ ”/^ :!1}‫ع ا‬0Lš‫ ا‬c §
C •P1‫ ا‬.;$
= 1‫!\ اول ا‬K OldValues ‫ ا; ـ‬NewValues O " C5‫ أد‬O8 ‫ت‬I‫ در‬9 .‫” ا إ‬/•
::; 1 4
‫"ت‬9 9 .‫” ا إ‬/•

162
NewValues O " C5‫ أد‬O8 ,®1( ‫( آ‬9) 1 " Ct4‫ · أ‬K ‫ت‬I‫ در‬9 .‫ إ‬Depth c ”/• §
:; 1 4 = 1‫!\ اول ا‬K OldValues ‫ا; ـ‬

163
164
O8  !‫ل ا‬Q 1‫  أو ذات ا‬4‫ ا‬:‫را‬º  ;t4‫ · ا‬K ,‫ت‬I‫ در‬8 .‫ إ‬Slope c ”/• §
:; 1 4 = 1‫!\ اول ا‬K OldValues ‫ ا; ـ‬NewValues O " C5‫أد‬

9
8
 ;5 3700 ‫د‬$ IQ
10 1   6
5
4

::; 1 4 = 1‫ ا‬A ‫!\ اول‬K  ;t4‫ · ا‬K ,‫ت‬I‫ در‬10 .‫ إ‬Travel Time c ”/• §

165
 A ‫ول‬I

166
 Map Algebra ‫ام‬D( ” /^D‫ ا‬v
::D‫ آ‬Map Algebra ‫ام‬D( power‫ ء‬%‫اد ا‬B‫ط إ‬Q5 c ”/• §
(Distance to power) Power .‫ إ‬Straight Line c ‫¾ن‬Q‫أو† آ‬

C}‫ ا‬Q 1‫ ء آ‬%‫ط ا‬Q5 =$ 0‫;  وا‬t4‫ ا‬I‫!   = در‬$ "#0‫ أن ا‬:0 ‫= ا‬B §
.‫ ء‬%‫= ا‬$ ‫ن‬B 0  W• I‫ ء وار‬%; ‫آ= ا‬Bº (Best )9 I‫ر‬4 l !‫ا‬
. O D!1‫د ا© ا‬0B §
O8 ‫ول ا‬I DW ®‫ م )وذ‬5000 = =D‫ و‬Distance to power c :4 4!B ‫ل‬Qc‫ أ‬I‫أو‬
( ‫ز‬/ O ‫ \ ا‬
(‫ )ص * م‬+ ‫س = أ‬
( O D!1‫ ا© ا‬C B * 4!1‫) ا‬+ ‫ر ا^دات‬QPB =B ‫ع‬Q1‫  = ا`ء ا‬1‫ اه‬I‫در‬
167
 ( ‫* م‬5000 ) + 9 = W• ‫إذن‬
0.0018 - = ‫إذن م‬
::D‫ آ‬power1 c ‫}ء‬9š  D‫م اا ا‬D(‫§ ا‬
power1 = 9 + (-0.0018 * [PowerDist])
power1 ‫ ا‬:1( ( ‫ م‬5000 < 4!1‫ن ا‬Q B/$) ( ‫ أر"م‬% ‫ و‬Floating ‫– أر"م‬D/
:‫ اا‬C5‫ أد‬Integer .‫ إ‬Floating CQPD §
INT([power1] + 0.5)
Power2 /‫ ا ا‬:1( §
Power2 c O " \!K :"‫ وا‬1 .‫ إ‬1 = ‫ > أو‬Q‫ ه‬B ‫¾ل‬QP9 !‫= ار"م ا‬B ˜;D; §
power = CON([power2] <= 1, 1, [power2])
(Bad) W• (Best) 9 · K ‫ت‬I‫ در‬9=B power c –D/

1= #5

1 1 ‫ت ا‬d5‫ أ‬DB 5000=B 0 ‫آ= ا‬B‫´ أن ا‬K† §

:%D 1‫!\ أه‬K %W /^  $‫ أ‬:D‫( ;ت ا‬Weight) QÊB \!9 ©$‫ن أ‬V‫ا‬
::D‫ آ‬%100 !9 O!"
 D‫® ا‬1!  1‫= اه‬B %50
‫ل‬Q 1; %30
:!1}‫ع ا‬0Lµ %20
:‫ اا‬C5‫§ أد‬
([ Depth1] * 0.50) + ([slope1] * 0.30) + ([sun1 ] * 0.20)
168
 Depth

::D‫ آ‬%W/•‫ و‬Make Permanent 1H‫ دا‬%;0I‫ وا‬Weight1 ‫ ا‬:1( §

Travel&Power :D (Weight) QÊB \!9 ©$‫ن أ‬V‫ا‬ §

:‫ اا‬C5‫أد‬ §
([travel1] * 0.70) + ([power] * 0.30)
Make Permanent 1H‫ دا‬%;0I‫ وا‬weight2 /‫ ا ا‬:1( §
weight1&weight2 :D (Weight) QÊB \!9 ©$‫ن أ‬V‫ا‬ §
:‫ اا‬C5‫أد‬ §
([weight1] * 0.60) + ([weight2] * 0.40)

169
 Make Permanent 1H‫ دا‬%;0I‫ وا‬Weight /‫ ا ا‬:1( §
9 1   <B lc/B IQ † ‫ أي‬6.96 :‫ ه‬1 " .;$‫ أن أ‬D( /‫ ت ا ا‬H^K‫}” إ‬D(‫§ ا‬

:6 <  ;t4‫ ذات ا‬:‫ ارا‬PD  D‫ اا ا‬C5‫§ أد‬

[weight] > 6
1 ‫ ا‬d5M :"‫ وا‬1 1 ‫ ا‬d5M (6< 1 ‫آ= )ذات ا‬B‫ ا‬Ct4‫ أ‬, weight6 /‫ ا ا‬:1( §
.W•
1 1 ‫ ا‬d5M =‫آ‬B‫ ا‬Ct4‫أ‬

W• 1 ‫ ا‬% =‫آ‬B‫أ‬

FOCALMAJORITY ‫ام دا‬D(‫ ا‬v

:‫ اا‬C5‫آ= ا^| ة أد‬B‫د ا‬0D(† §
FOCALMAJORITY([weight6])

170
 .‫ورة‬1‫ ا‬#‫ ا‬:4 |‫ ا‬1 ‫ ا^| ة ا‬lc/1‫ ا‬# :0 ‫ دا‬:‫وه‬
Zones /‫ ا ا‬:1( §

‫ ا^| ة‬lc/1‫د ا‬0D(‫ ا‬O

1 1 ‫ ا‬% =‫آ‬B‫أ‬

W• 1 ‫ ا‬% =‫آ‬B‫أ‬

BOUNDARYCLEAN ‫ام دا‬D(‫ ا‬v

:‫ اا‬C5‫رة أد‬D1‫ ا‬lc/1‫ود ا‬K ” X/D §
BOUNDARYCLEAN([zones])

W• 1 ‫ ا‬% =‫آ‬B‫أ‬ W• 1 ‫ ا‬% =‫آ‬B‫أ‬

1 1 ‫ ا‬% =‫آ‬B‫أ‬ 1 1 ‫ ا‬% =‫آ‬B‫أ‬

” X/D‫ ا‬C" ” X/D‫ ا‬0

.ZoneClean /‫ ا ا‬:1( §

REGIONGROUP ‫ام دا‬D(‫ ا‬v

: D‫ اا ا‬C5‫§ أد‬
SETNULL([ZoneClean] == 0, REGIONGROUP([ZoneClean]))
‫رة‬DB /B C ;D!B /B ‫¾ن‬Q‫( وآ‬L †) ‫ ـ‬W• = :D‫ ا‬ZoneClean c #5 A ‫أي‬
(.1 1 ‫ ا‬% :D‫)ا‬
Unique Value %W/•‫ و‬zone1 /‫ ا ا‬:1( §

171
 ZONALAREA ‫ام دا‬D(‫ ا‬v
: D‫ اا ا‬C5‫ان أد‬W ‫ت‬K!1‫!ب ا‬P §
ZONALAREA([zone1]) / 4200
. zone2 /‫ ا ا‬:1( §
: D‫ اا ا‬C5‫§ أد‬
REGIONGROUP(SETNULL([zone2] <= 100, 1))
.% ;D!B lc/B ‫ن‬Q‫ وآ‬1 1  :"‫ وا‬, ( L † ) ‫ان ـ‬4 100 = ‫ > أو‬:D‫ت ا‬K!1‫ ا‬A ‫أي‬
.1H‫ دا‬%;0I‫ وا‬Final Zone :1( §
. Q;1‫  ا‬01‫ ا‬l4‫ و‬/B Ct4‫ن أ‬V‫§ ® ا‬

172
 –I‫ا  ا‬
(Source: ESRI) ‫ت‬c‫ ا‬0 I‫ا‬

C •WD‫}ت آ< ة ا‬4 ,‫س‬/‫ ا‬AB :$1DI†‫ ا‬CB0D‫ ا}ت }ت ا‬AB CB0D‫ ا‬:9‫آ‬d
‫ ا}ت‬C‫}آ‬B CK .;$ ‫ ارة‬J ‫ آن‬GIS ‫ …  أن‬.‫ى‬5‫ت أ‬W9‫}; ا‬B ª;;K 1;‫ وآ‬,C‫}آ‬1‫وا‬
.‫س … † ُرك‬/‫ ا‬.‫ = أن ر‬K :4 ,%(‫وإ‬

.‫<ل‬1‫ ا‬C ( .;$ ‫ } اق هة‬Geodatabase }9‫ أ‬ArcCatalog :4 §

%;5‫ دا‬New Features Dataset ‫}ء‬9 O" O8 Geodatabase }9‫ أ‬v

Transportation %1( §
‫ اš(ط‬% ‫د‬K §

173
 Transportation .‫ إ‬Streets c ‫§ •¾ر‬

174
 ArcView 4#  $ ‫ا !ات ا— ا‬
.New Geometric Network D5‫ وا‬Transportation .;$ Right Click ©|‫§ ا‬
.Next O8 Traffic_Net }‫ ا‬:1(‫  و‬P‫ ا‬Streets c =B }‫ء ا‬/ ‫ وأآ‬Next ©|‫§ ا‬
.Next O8 Complex Edges ‫}ء‬9‫ إ‬:LPD No D5‫§ ا‬
.Next O8 Snapping Tolerance ‫ ـ‬Type5 D5‫ وا‬Feature Snapping ‫ح ـ‬1!; YesD5‫§ ا‬
.Next O8 }; Assigning weights ‫ ـ‬No D5‫§ ا‬
.Finish ©|‫§ ا‬
.Traffic_Net }/ ®d‫ت اق وآ‬0c A 1 (junctions) ‫ط‬9 c ‫}ء‬9 –B9‫م ا‬Q §

.Traffic_Net_Junctions c ‫ول‬I ‫ض‬0D(‫§ ا‬

‫ أي‬/‫ ا‬$ ‫ور‬1‫ن ا‬B‫ إ‬:/0 True 1 ‫ا‬
.(Closed) :/0 False 1/ (opened)

Edge and Junctions v

Ac ‫ط‬9‫( و‬Edges) ‫!رات‬B .‫ ا} إ‬O!/
::D‫ ا‬C}‫ ا‬Q 1‫( آ‬Junctions)

.} "#$ % :D‫ ات ا‬C‫ آ‬4‫´ إ‬K† Traffic_Net ”‫ أ‬ArcMap :4 §

175
 .Streets  Start Editing  ;1$ ‫§ ا أ‬
;^DB ª‫زا‬B }‫ت ا‬9QB ‫´ أن‬K† %0QB =$ %‫آ‬K O8 Streets c ‫د‬K §
(ArcView 4# ‫ ح‬$ )

Stop Editing without saving edits §

Bond street = ‫ = و‬0B ‫رع‬L ‫د‬K §

176
 II
II

Zoom to selected feature §

177
 Label Features © }/D ®‫ارع وذ‬Q}‫ء ا‬1(‫§ أدرج أ‬

Utility Network Analyst ‫© أدوات‬L AB CB0D‫ ا‬v

Utility Network Analyst ‫© أدوات‬L ©}9 §

t5‫ أ‬A B %X 4 Bond ‫رع‬L ©5 .;$ flag Edge `B ©|‫§ ا‬

178
 Solve `B‫ ا|© ا‬O8 Find Connected D5‫§ ا‬

.O;0‫ن ا‬B =B % ‫ل إ‬Q•Q‫= ا‬1 :D‫ اق ا‬C‫ آ‬1K‫ن ا‬Q; ‫د‬PD §

:–HD/‫ |ء ا‬O" §

179
 ‫‪ :D9 :4‬ا‪ C" AcD‬و ‪ 0‬ا}رع ا‪O;01‬‬ ‫§ أ” ر‪ lH$ `B‬ا‪AcD‬‬

‫‪Solve‬‬ ‫§ ا|© ر‪`B‬‬

‫§ ‪P‬د ا‪V‬ن ;‪Q‬ن ا‪1K‬ا}رع ا‪d‬ي = ‪Q‬ن š‪B‬ن ا‪1‬ور ‪  D9 J‬ا‪Q0‬ا‪ lH‬ا‪d‬ي و‪.%D0‬‬

‫§ "‪| O‬ء ا‪ –HD/‬وا‪#$‬م وا‪Q0‬ا‪lH‬‬

‫‪180‬‬
 :D‫ آ‬Edge Flag ”‫§ أ‬

.Bond ‫رع‬L :4LB ‫ور‬1‫ن ا‬V‫§ ا‬

181
 Clear Results §
::D‫ آ‬lc lH$ ”‫§ أ‬

Solve `B‫§ ا|© ر‬

C‫!ر ا‬1‫د ® ا‬PD §

182
(Return results as selection ) Feature .‫!ر إ‬1‫ل ا‬QK §

‫د‬PB Selection =B •5 c C1$ v

183
‫د‬P1‫ ر ا‬D5† ;D!B Street Selection c ® ‫ف‬t §

Freeway `B‫ ر‬l; ©$‫أ‬ §

184
 .lH‫ا‬Q0‫م وا‬#$‫– وا‬HD/‫ ا‬Õ‫أ‬ §

:H%/‫ ا‬C}‫ا‬

Network Analyst =$ ‫ة‬d9 v

=$ ‫ة‬d9 - ‫= ا}ت‬$ ·P‫( ا‬/1 - O‫ا‬tP ‫ أن أ"م‬0‫_ ا‬d‫ ه‬:4 ªK‫أ‬
‫ة‬$" CL‫ و‬J 9B‫ إ‬¹0 ‫ض‬0  WDB ArcEditor 9.3 ‫ل‬#5 =B ‫م‬D!1‫ ا‬Network Analyst
.DK ª"Q‫ ا‬¹0 /BB‫ زال أ‬14 .0 9‫د‬# :4 ‫م‬D! † J  ‫ ذ® إ† ن‬B‫ و‬BD!1‫ت ا‬9 ‫ا‬
–B‫ ا‬/‫ ( را‬J 4 ‫ اق و`ود‬L =B lc C‫ آ‬:4 ‫|ق‬D!1‫ ا‬ª"Q‫ ا‬.;$ /9B :4 ‫ ة‬P‫ ا‬1D0
ª"Q‫ وا‬lc C‫ آ‬4!B .;$ 1D0 ‫ت‬9 ‫ة‬$" .;$ ‫ء‬/ O0B ‫ أو‬.W}D!B ‫ أو‬CPB ‫ أ"ب‬% ‫د‬P
.l‫ا ا‬d‫ ه‬A" J"|D! ‫ي‬d‫ا‬
.%$‫ا‬Q9‫;” أ‬D1 ‫ت اق‬c .;$ ‫ (س‬Network Analyst ‫  ت‬1D0 §
:‫ اق‬L  ‫ت‬9 ‫ة ا‬$" ‫ت‬9QB v
.JQ ‫ا‬X9 =‫`ء‬I .‫_ إ‬/1!" "‫  اق و‬Attribute table CL =  :D‫اول ا‬
A" :4 ‫|ق‬D!1‫= ا‬B`‫ ا‬:;K ®d‫ وآ‬lc C‫ل آ‬Qc =$ 0 ‫ي‬d‫ وا‬Meters CK JQK O‫= أه‬B‫و‬
l‫ا‬
From- To Minutes & To-From Minutes
‫!ر أو أ"ب‬B ‫ج أ"ب‬D/D(‫ ا‬C<B % ;$ Query ‫; ت‬1$ ‫د‬1D$‫ ا‬.‫ل إ‬QP‫_ ا‬d‫  ه‬1‫ أه‬AI‫و‬
‫د‬PB =!B =$ = 0B =B‫ أو ز‬4!B 0 :D‫ر ا‬D‫ت ا‬#P1‫ق ا‬9 ‫ أو‬4B 9

185
 Street layer's attribute table

:‫ج‬D/D(† Network Analyst ‫م‬D!ُ §

New Route
New Service Area
New Closest Facility
New Origin Destination Cost Matrix
New Vehicle Routing Problem
®/1  !‫ رات ا‬D5†‫= ا‬B ‫ ر‬D5‫ ا‬C •5 ‫ة‬d49 DW ®‫وذ‬
`B‫ ر‬.;$ ©|t  D/‫ ا‬.;$ C^P O8 .%‫دا‬PB P =B Q%!
. Network Analyst ‫© أدوات‬L =B Solve

New Route v
®‫ ذ‬0 C^PD ‫ اق‬L 5 .;$ Stops ‫ط اـ‬9 P OD
=B Solve `B‫ ر‬.;$ ©|t % 1 ‫ي‬d‫!ر ا ا‬1‫ ا‬.;$
. Network Analyst ‫© أدوات‬L

186


D‫ار ا‬

" ‫ي‬d‫ ا‬lH0‫ن ا‬B PD ‫§ و‬

=1 ‫ ا‬.;$ l !‫!ر ا‬1‫ض ا‬D0
.‫ّل‬01‫!ر ا‬1‫ج ا‬D/D(‫– ا‬B9;

‫ل‬01‫!ر ا‬1‫ا‬

lH0‫ن ا‬B

New Service Area v

187
0 † ‫ق‬9 :4 A :D‫ر ا‬D‫ت ا‬#P1‫ ا‬40B ‫ب‬Q;1‫ ري وا‬CPB 21 ‫!آ= و‬B 6 /
=!B C‫= آ‬B lH"‫ د‬10 =B <‫أآ‬

House

Stores

‫ت‬0;t1‫ج ا‬D/D(‫= ا‬1‫!= ) و‬B C‫ل آ‬QK lH"‫ د‬10 ‫! ة‬B =$ 0 A;tB –B9‫– ا‬D/D(‫§ ا‬
.(t‫ أ‬4!1‫ † ا‬
3,4,5,6 ‫!آ= أر"م‬1‫= ا‬B lH"‫ د‬10 ‫ة‬H‫ دا‬:4 K‫ وا‬CPB IQ J9‫ أ‬tD –D/D!1‫ ا‬C}‫= ا‬B‫§ و‬
New Closest Facility v

188 ˜#  ‫ط‬,5

‫!ان (
د‬3
.‫د‬PB ‫ان‬Q/$ =B lH"‫ د‬10 ‫ل‬#5 % ‫ إ‬C•Q‫= ا‬1 4B 9 ‫ أ"ب‬.‫!ر إ‬1‫– ا‬B9‫– ا‬D/D(‫ا‬ §
New OD Cost Matrix v
.‫ ري‬CPB 21 ‫` = و‬/B /
189

House
s

Stores
‫ أو‬C"‫ أ‬%/$ 0 :D‫ر ا‬D‫ت ا‬#P1‫( وا‬2,6) = `/1‫= ا‬B C‫  © = آ‬4QW^B –B9‫– ا‬D/D(‫§ ا‬
. "‫ د‬25 =

 ‫ا  ا(دي‬

(Source: ESRI) Geocoding

190
c .‫دا إ‬/D(‫ط وذ® ا‬9 c CL .;$ / 0B =‫و‬/$ ‫آ= ذات‬B‫ أ‬P geocoding ‫و^ ـ‬
:/ ‫ن‬Q ‫;  ;`م أن‬10‫_ ا‬d‫م ه‬1š‫ و‬,=‫و‬/0‫ ت ا‬0I1 CK %  0IB
‫ء‬1(‫ أ‬J C!B Name CK % /1; Streets c C<B % ‫}ر إ‬1‫  ا‬0I1‫ ا ا‬ü
::D‫ آ‬%‫و‬I‫( و‬Geodatabase -GDB- :4 ‫دة‬QIQB ‫_ ا‬d‫ارع ) ه‬Q}‫ا‬

‫ا اول‬d‫ ) ه‬, ,a‫أ‬... ‫ارس‬B ‫ت أو‬#PB ‫ص أو‬L‫و= أ‬/0 Address CK J ‫ و‬dbf ‫ول‬I ü
:=H `‫و= ا‬/$ J ‫ و‬:D‫ آ‬J;L‫( و‬Geodatabase -GDB- :4 ‫د‬QIQB

191
 : XK#B
.‫ ة‬WB ‫ت‬P1 :4 K† %0B CB0D‫ وا‬dbf ‫}ء ااول‬9‫  إ‬W ‫ آ‬X9‫ا‬

.‫ط‬9 c CL .;$ =‫و‬/0‫_ ا‬d‫آ= ه‬B‫ أ‬P ‫ن‬V‫ب ا‬Q;1‫ا‬ §

:‫ات‬Q‫ا‬ §
ArcCatalog :4 §

192
O‫ و‬- =‫و‬/0; :B‫م ا‬X/‫ا‬
‫ ن ا‬GDB ‫ ر‬D5‫ا‬
‫دان‬QIQB ‫  واول‬0I1‫ا‬
GDB C5‫دا‬
 ArcMap :4 §

193
194
195
196
 ‫ل‬D! O =‫و‬/$ IQ †
% ;$

c ‫ن‬QD Done ©| 0 §

197
 . 0I1‫ ا‬Streets c ”‫أ‬ §
= 0B ‫رع‬L .;$ A 9 .‫ل إ‬QP ‫ان‬Q/$ C‫´ أن آ‬K#

Geocoding results % ªXWK :D‫ ا‬GDB ©}9 ArcCatalog :4 §

c 4‫´ إ‬K#
GDB .‫إ‬

(‫ر‬B ‡ Q‫!ر أ‬B ‫ج‬D/D(‫ا‬:‫ة‬H4 v

‡ Q‫!ر أ‬B ‫ج‬D/D(‫= ا‬1 (Networks and Geocoding ) A(D‫= وا‬B<‫  = ا‬D‫= ا‬B ‫دة‬WD(†
::D‫ر( آ‬B
‫ارع ) ا‬Q}‫ق ا‬Q4 0"QB d B#D‫زل ا‬/B A"‫ا‬QB .;$ C^P .DK A(D‫ ا‬l D‫ات ا‬Q5 lc §
(d B#D‫و= (= ا‬/$ J ‫ول‬I % © ُ‫ و‬,Streets :‫  ه‬0I1‫ا‬
.(‫ر‬1‫ن ا‬B =$ 0 ‫ة‬K‫ وا‬9 =B c ”‫أ‬ §

198

(‫ر‬1‫ ا‬A"QB
Geocoding Results
9 J ‫رع‬L C‫ آ‬.;$ Edge flag A Utility Network Analyst ‫© أدوات‬L ‫ام‬D( §
.d 1; ‫`ل‬/B =$ 0
.(‫ر‬1‫ ا‬A"QB J ‫ي‬d‫ ا}رع ا‬.;$ Edge flag A ®d‫§ آ‬

‫!ر‬1‫® ا‬ ‫د‬PD §
(‫ر‬1 1 ‫ي‬d‫ا‬
d B#D‫زل ا‬/B A 1I‫و‬

199
 .:D‫آ‬1K‫ن ا‬Q;

=B<‫ ا‬l D‫ ا‬:4 JKL l( 1‫ر آ‬D1‫!ر ا‬1‫= ا‬B •5 c C1$ ®/1 §

200
  456‫ا  ا‬
Model Builder ‫ء !د‬3F
(ArcEditor 9.3) ‫>
ام‬F  ‫ا ا‬T‫ ه‬P

‫ء‬/ .‫ج إ‬DP 4 ‫ة‬B C‫ آ‬W;DB ‫ت‬c .;$ =‫ة و‬$ ‫ات‬B %/ 0 ‫ات‬Q5 ‫ ار‬K :4
‫ت‬c AB ‫ام‬D(# W;( ‫ة‬Ò0ُB‫ و‬//B ‫ة‬K‫  وا‬6 ® 4Q C‫د‬Q14 ,‫ام‬D(# ‫ه`ا‬I ‫ن‬Q C‫د‬QB
.W;DB
9‫ و†د‬Q  #‫د‬QB =9 O‫ت و‬ ٍ  ‫ت و‬ٍ $‫}و‬1 ‫ت‬ ٍ #‫د‬QB / / O4 ,9‫ء أو†د‬/ :9‫آ‬d ‫ا‬d‫وه‬
  BQ‫ أو‬C10‫ ا‬J  1B ‫ت‬I1‫ت وا‬#51‫م ا‬Q;0B Parameters ‫  واـ‬01‫د ا‬PB ‫ن‬Q
./‫= أراد‬$ ‫رج‬5 B‫ا أ‬d%4 J;1$ ‫ء‬/8‫ أ‬C‫د‬Q1; Hanging ‫ث‬K ‫ إذا‬B‫ أ‬.= /8‫ح أو ا‬DWB ©| ‫د‬1
lc =$ O8 †‫دة أو‬D01‫  ا‬:;I =Q OK :4  |D‫ار ا‬B ‫!ب‬P ‫م‬QD( l D‫ا ا‬d‫ ه‬:4‫و‬
. 98 C‫د‬QB ‫ء‬/
‫دة‬D01‫  ا‬:;I =Q OK :4  |D‫ار ا‬B ‫!ب‬K :†‫ أو‬v
OP‫ ا‬:4  |D‫;  ا‬1$ 0 ‫ و‬C"  ;I /1 ‫ر‬QD/‫ آ‬:Dc l D‫ا ا‬d‫ ه‬:4 ® §
0 TIN .‫ إ‬c C‫ل آ‬QK §
C" Raster .‫ إ‬TIN C‫ل آ‬QK §

‫ر‬QD/‫آ‬

TIN

Raster

201
 ‫ت‬QDP1‫ول ا‬I :4 ‫ات‬

‫د‬0 ‫ ا‬:8#8 X/1‫ ا‬:4 ‫ ات‬/0B v

TIN before & TIN after :Dc ”‫ وأ‬3D Analyst ‫© أدوات‬L =B ArcScene ©}9 §

::D‫ آ‬10 = (Vertical Exaggeration) :(‫ع اأ‬W‫ ا†ر‬CB0B A Ct4‫ أ‬/0B CI‫= أ‬B §

202
 0 OP‫ ا‬:4  |D‫´ ا‬K† C"

ArcScene l;…‫§ أ‬
Create line of sight ‫© اؤ‬5 ‫}ء‬9‫ إ‬v
/‫ ا‬.‫= أ إ‬B ‫ى اؤ‬B 40B ‫ أ وأردت‬/‫= ا‬B ‫ م‬30 ‫ع‬W‫ ار‬.;$ ‫ ء‬%‫}ء ج آ‬9‫إذا أردت إ‬
::D‫; ® اع ا‬04 ‫ب‬

3D Analyst ‫© أدوات‬L =B `B‫§ ا|© ا‬

‫ أ‬/‫ق ا‬Q4 ‫ م‬30 ‫ع‬W‫ ار‬.;$ †; Observer offset = 30 meter C5‫§ أد‬

(Double click) II O8 ‫ ب‬/‫ ا‬.‫ إ‬JIQ‫ و‬O(‫ ا‬.;$ ‫ أ‬/‫ق ا‬Q4 ‫وس‬1 ©|‫§ ا‬
3D Analyst ‫© أدوات‬L =B Create profile graph `B‫§ ا|© ا‬

203
 ‫أ‬

‫ب‬

‫ق أ‬Q4 ‫ م‬30 AW 9 =B %D‫= رؤ‬11‫آ= ا‬B‫ ا‬.;$ 0 J/B t5‫ ا`ء ا‬:9 O(‫ ر‬.;$ C^P
‫ق أ‬Q4 ‫ م‬30 AW 9 =B %D‫= رؤ‬1 † :D‫آ= ا‬B‫ ا‬.;$ 0 J/B 1K‫ ا`ء ا‬1/

Viewshed c ‫ج‬D/D(‫ ا‬v

::D‫ آ‬/ 0B 9 =B  HB  |‫  وا‬H1‫آ= ا‬B‫ ا‬Q c ‫ج‬D/D(‫= ا‬1
A‫ ا‬O8 ‫ اؤ‬9 C<1 ‫ة‬K‫ وا‬9 .;$ C1D} Points ‫ع‬Q9 =B Observation c }9‫§ أ‬
::D‫ا‬

204
 : D‫ ا ا‬.;$ C^P §

9
"‫ا‬1‫ا‬

=‫آ‬B‫أ‬
 HB
 … =‫آ‬B‫أ‬
 HB

‫م‬K‫!ب ا‬K v
::D‫ ا‬.‫ إ‬C^D ·<‫ ا‬l D‫ ا‬:4 W;( ª1;0 1‫م آ‬K‫!ب ا‬P O" §

‫ى‬QD!B ‫ق‬Q4 tgrid-before c OK

= 150
3‫ م‬4753151159

150 ‫ى‬QD!B ‫ق‬Q4 tgrid-after c OK

=
3‫ م‬1776810866

/1; P9 ‫ث‬K " J9‫ أ‬tD ®‫= ذ‬B

= 1P‫ق  = ا‬W‫ = ا‬OP‫ ا‬:4  |D‫ا‬

=  !‫ا‬
3
‫; ر م‬B 2.98 =

2.98 ‫ود‬K :4 t‫ن أ‬Q ‫ي \ أن‬d‫ وا‬%1K \!P9‫ و‬OP‫ ا‬:4 ‫ق‬W‫ ا‬c –D/D!/( ‫ن‬V‫§ ا‬
3‫; ر م‬B
‫ ح‬O" Spatial Analyst ‫© ادوات‬L =B Raster calculator ‫ام‬D( §
:4^‫ ا‬OP‫ ا‬c ‫ل‬Q^P; ( tgrid-before - tgrid-after)

205
‫ت‬I‫ ا! إن و‬O ‫ ا‬C‫ ه‬AB ‫ب‬Q!/B .^"‫ أ‬.‫ب إ‬Q!/B .9‫= أد‬B /‫ ا ا‬OK \!K‫§ ا‬

= OP‫ا‬
3‫; ر م‬B 3
O"; l B Q‫وه‬
J !K l !‫ا‬

206
 PD(‫ ا‬4# ›‫
ار ا‬, ‫ ب‬5‫~ ا>
ا‹ آ' أرد‬c ‫ء !د‬3F :5’ v
:B$ ‫ة‬4
: D‫  ا‬V‫ ا‬:;$ ‫ي‬QDP C‫د‬QB ‫}ء "\ أو‬9‫ إ‬:4 B0‫ة ا‬W‫ ا‬C<1D
Tin to Raster ‫ام أداة‬D( Raster :Dc .‫ إ‬Tin (before & after) :Dc CQP .1
Single Output Map Algebra ‫ام أداة‬D( = D/‫ = ا‬D‫ح ا‬c .2
‫!ب‬K ®d‫ وآ‬Surface Volume ‫ام أداة‬D( = D/‫ = ا‬D‫= ا‬B C OP‫!ب ا‬K .3
.t‫ أ‬Surface Volume ‫ام أداة‬D( 2 ‫ة‬Q5 =B /‫ ; ا‬OP‫ا‬
Model 1%;09 ‫ف‬Q( ®d ‫| ن‬DB‫ت و‬#5B Tin (before & after) :Dc =‫ و‬.4
Parameter
‫!ب‬K ‫ب‬Q;1‫ ا‬:0I1‫ي ا‬QD!1‫ب ا‬Q!/B 1 " .;$ 1D0 Surface Volume ‫® أداة‬d‫ وآ‬.5
Plane Height 1 " C$ 1D0 Variable %;09 ‫ف‬Q( ®d JDP ‫ أو‬J"Q4 OP‫ا‬
Add to B‫– ا‬HD/‫ر ت ا‬D/( ®d ‫ول ات‬I :4 –HD/‫ر ا‬Q%? ‫ب‬Q;1‫ وا‬.6
display
‫أ‬9 ‫ن‬V‫وا‬
Tin-before & Tin-after :Dc ”‫ وأ‬ArcMap :4 ‫§ ا أ‬
ArcToolbox ©|‫§ ا‬
C10‫ ا‬Ê ‫د‬K §

Cutanfill J1(‫ و‬New TooBox }9‫§ أ‬

207
 New Model D5‫ وا‬cutanfill ToolBox .;$ RC §

_d‫ ه‬.‫ إ‬ArcToolbox ‫= أدوات‬B ‫ وأي أداة‬c ‫ي‬ٍ ‫\ أ‬P( =1‫ و‬.C‫د‬Q1‫}ء ا‬9‫ة إ‬d49 ® DW §
‫ة‬d4/‫ا‬
:1 Pa‫§ ا !ة ر‬
C‫د‬Q1‫ة ا‬d49 .‫ت إ‬QDP1‫ول ا‬I =B Tin-before & Tin-after :Dc =B C‫\ آ‬P(‫§ ا‬
ArcToolbox =B 3D Analyst ‫وق أدوات‬/• D4‫§ ا‬
Conversion D4‫§ ا‬
From TIN D4‫§ ا‬
 9<‫ وا‬Tin-before  ‫ة‬B ,= D DDB = B C‫د‬Q1‫ة ا‬d49 .‫ إ‬TIN to Raster ‫\ أداة‬P(‫§ ا‬
Tin-after 

208
 ‫ا‬d‫ ه‬C‫د‬Q1‫ة ا‬d49 CL ‫ن‬Q ‫\ أن‬

:XK#B v
‫ اداة‬AB  H; l;D Output ‫ت اـ‬c ‫´ أن‬K†
%0B CB0DD( :D‫ ا داة ا‬C •Q ‫ن‬V‫ب ا‬Q;1‫§ ا‬
C‫د‬Q1‫ة ا‬d49 ‫© أدوات‬L =B Add Connection `B‫ ذ® ا|© ا‬C10 §
‫ و•; = ا واداة‬C1$ %D1%B P( ‫^ة‬$ .‫وس إ‬1‫ ا‬LbB ‫ل‬QPD §
1%; •QD Tin to Raster A B .;$ ‫ة‬B‫ و‬tin-before c .;$ ‫ة‬B P!‫^ ا‬0 ©|‫§ ا‬
.¹0
t5‫ ا‬.‫ إ‬Output Raster c‫ و‬W•‫ن ا‬Q;‫ ا‬.‫ إ‬Tin to Raster A B ‫ل‬QPD §
( ‫ت‬I1; t5‫دوات وا‬º W•‫ت وا‬#51; ‫ن ازرق‬Q;‫) ا‬

C‫د‬Q1‫ ا‬CL l !/D C‫د‬Q1‫ة ا‬d49 ‫© أدوات‬L =B =`B‫م ا‬D(‫§ ا‬

J^H^5 PD Tin to Raster A B ‫ق‬Q4 II §

209
 OK §
C‫د‬Q1‫ ا‬:4 tgrid- after .‫ إ‬Output Rster(2) O(‫ل ا‬QPD §
2 Pa‫ا !ة ر‬ §
.C‫د‬Q1‫ة ا‬d49 .‫ إ‬ArcToolBox =B Single Output Map Algebra ‫\ أداة‬P(‫ا‬ §

‫ أداة‬A B‫ و‬tgrid-before & tgrid-after :Dc = P!‫^ ا‬0 C• §

Single Output Map Algebra
Map Algebra ‫رة‬$ ‫د‬P O ®9 ¹  ‫ `ل‬O ‫ن اداة‬Q ‫´ أن‬K† §
Single Output Map Algebra A B ‫ق‬Q4 II §

210
 : D‫ = ا‬Dc ‫ ا• ح‬Map Algebra ‫رة‬$ C5‫§ أد‬

:3 Pa‫§ ا !ة ر‬
 ‫ة‬B ,‫ات‬B 3 C‫د‬Q1‫ة ا‬d49 .‫ إ‬ArcToolBox =B Surface Volume ‫\ أداة‬P(‫§ ا‬
‫= أداة‬B /‫ ا‬Single output1  <<‫ وا‬tgrid-after   9<‫ وا‬tgrid-before
Map Algebra
.OP‫ت ا‬9 J txt ‫ول‬I Surface Volume ‫ أداة‬AB l;D J9‫´ أ‬K† §
tgrid-after   9<‫ وا‬tgrid-before  Surface Volume :‫ى أدا‬K‫ إ‬C• §
.‫ح‬/ % %; •Q 0 W•‫ ا‬.‫ن اداة إ‬Q ‫ل‬QPD §

211
 :4 Pa‫§ ا !ة ر‬
(Model Parameter) ‫ت‬#5B Tin-before & Tin-after :Dc C0I‫§ ا‬

D B‫ را‬ªP•‫ أ‬%9‫ أ‬.;$ ‫ار ا  ل‬Q P ‫ف‬K %X §

:LB..‫ة‬K .;$ C‫ آ‬Tin-before & Tin-after :Dc =B C  !‫ة ا‬Q‫‡ ار ا‬/ † §
:5 Pa‫ا !ة ر‬ §
Plane Height O1 " .;$ 1D0 Variable ‫| ات‬DB Surface Volume ‫ أدوات‬C0I‫ا‬ §

212
 C‫د‬Q1‫ة ا‬d49 :4 =H‫ آ‬Plane Height ‫ر‬Q%? ´K† §
(RC – Model Parameter) ‫ات‬D B‫ آرا‬Plane Height ‫ت‬/H‫د آ‬K §
%^H^5 PD Surface Volume ‫ق أداة‬Q4 II §

 1‫ آ‬%H1(‫ت و…  أ‬I1‫ت ا‬c ‫ق‬Q4 II §

6 Pa‫§ ا !ة ر‬
‫ت‬QDP1‫ول ا‬I :4 %X %;0 Add to display % D5‫ت وا‬I1‫ت ا‬c ‫ق‬Q4 RC §

C‫د‬Q1‫´ ا‬WK‫§ ا‬

213
 ®‫;® إ‬B‫ ®  ® و‬L C‫د‬Q1‫ن أ• ا‬V‫§ ا‬

C‫د‬Q1; CB‫ ا‬C}‫ا‬

C‫د‬Q1‫ ا‬C |} v

Open D5‫ وا‬ArcToolBox :4 C‫د‬Q1‫ ا‬.;$ RC §

.%4ّ04...‫| ات‬D1‫ت أو آ‬#51‫ آ‬C‫د‬Q1‫ء ا‬/ ‫ء‬/8‫د_ أ‬K B C‫= آ‬$ ®M! ‫ة‬d49 ® DWُ §

214
 :XK#B v
C‫د‬Q1‫ ا‬C10 O ‫ن‬V‫ ا‬.DK

::D‫ ا‬A‫ ا‬C‫د‬Q1‫ ا‬C |}D §

‫ت‬QDP1‫ول ا‬I .‫ إ‬%D4‫ت وإ‬I1‫ ا‬l ; OD §

215
  H; ”tُ O ‫م إن‬QP‫! ت ا‬K ‫اول‬I ”‫§ أ‬
%PD4‫ ا‬O8

JD;5‫ي أد‬d‫ ا‬150 ‫ب‬Q!/1‫ ا‬.‫ إ‬4š .9‫ب اد‬Q!/1‫ق ا‬Q4 OP‫!ب ا‬K OD J9‫´ أ‬K† §

: ;D‫ ا ا‬:4 J !K l( 1 /‫م ا‬QP‫  ا‬B tD 8#<‫اض ااول ا‬0D(
3
‫ م‬4753151159 = 150 ‫ى‬QD!B ‫ق‬Q4 tgrid-before c OK
3
‫ م‬1776810866 = 150 ‫ى‬QD!B ‫ق‬Q4 tgrid-after c OK
3
‫; ر م‬B 2.98 = =  !‫ = ا‬1P‫ق = ا‬W‫ = ا‬OP‫ ا‬:4  |D‫ا‬
3
‫; ر م‬B 3 = OP‫ ا‬:4 ˜9 c OK
Close the model and save it §
Edit ‫م‬D(‫ ا‬C‫د‬Q1‫ ا‬.;$ C0 ‫ أي‬C10 §

:‫ت‬#‫د‬Q1‫ ا‬¹0 ;<B‫أ‬

216
 83405.7

RBF  XY :8‫ا‬Kš ; 1‫ ا‬Z 1 " \!P C‫د‬QB

217
 .= Dc 56‫ = اول و‬O8 % ; :D‫ وا‬Bed surface c C‫ = آ‬Cut/Fill ‫ت‬c –D/D! C‫د‬QB

.;$ $ ª!B‫ أ‬O8  HQt‫ات ا‬Q/! %( ‫ آن ر‬B‫= أ‬B  /D‫_ ا‬d‫ ه‬ª$ ‫ أ‬:D‫ل ا‬Q0;  P‫و‬ §
.OB‫ا‬

218
  M6‫ا  ا‬
3*‫ر ا‬a ‫(' œ!ر ا‬

_K "‫ و‬IWDB Ñ 0 ‫ ارض أن‬:4 .0 ß‫ ا‬W ; l ; #4 , ; ;P 0  ‫!ن‬9š‫ ا‬O!D ‫†  أن‬
‫_ ارة‬d‫!ن ه‬9š‫ ا‬C1$‫\ إن أ‬$ †‫ و‬.H4  ; ;P ‫ "رة‬J C0 Sensors ‫;  و‬$ ‫دوات‬M .0 ß‫ا‬
.‫ ل‬.;$ J D = O ‫  ًء‬L‫ أ‬:KQD!‫© و‬/D!‫– و‬D/D!‫;˜ و‬D! ‫أن‬
J/‫آ إرداس و‬L ‫ج‬D9‫= ا‬B –B9 Q‫ وه‬Image Analyst –B9 ‫ل‬#5 =B l D‫ا ا‬d‫ ه‬OD
.J = •5 C9‫ ود‬9‫ا‬Q(‫ام ا‬D( J;`/ OD‫ و‬%#5 =B C10‫ و‬GIS –B‫ ا‬AB l4‫ا‬QDB
ArcMap .‫ ارا( إ‬CPB /1; :$/^‫ ا‬1‫رة ا‬Q• ”‫§ أ‬
‫رة‬Q^; Georeferencing  ;1$ ‫اء‬I O" Control Points ‫ام‬D( §
AB lc Ac ‫ اق أو‬Ac ‫ط‬9 C<B ‫ ا‬.;$ ‫دة‬PB ‫ط‬9 :‫ ه‬Control Points ‫ واـ‬v
.0 ‫= ا‬B GPS ‫ز‬%I ‫ام‬D( ‫ ت‬8‫ا‬Kš‫ ا‬BQ;0B ‫ط‬/‫_ ا‬d‫ن ه‬Q‫ و‬a‫ أ‬... $ ‫!ر‬B
0 D/D!1‫ت ا‬K!1‫!ب ا‬K ./!D .DK ‫ي‬D1‫ ا‬UTM ‫م‬X/ ‫ ت‬8‫ا‬Kš‫_ ا‬d‫ن ه‬Q ‫^ أن‬9‫وو‬
.®‫ذ‬

219
 Control Points ;<B‫ أ‬v

‫ة‬/" AB lc Ac ‫ ي‬Q‫آ‬ ‫ق‬c Ac ‫ات‬Q/" Ac

Polygon Shapefile ‫}ء‬9 O" ®‫ ذ‬C10‫رة أو† و‬Q^; Clip C1$ \ ‫داء‬Q!‫§ šزا ارآن ا‬
ArcMap :4 JW‫ أ‬O8 Clip O( ArcCatalog :4
‫! ا‬B :| 0;tB O(‫ وار‬Clip c :4 Start Editing §

220
 Image Analyst ‫© أدوات‬L ©}9 §
Analysis mask & Working Directory ‫د‬K‫و‬
::D‫آ‬

::D‫! آ‬/1‫ ا‬Image Analyst 1H" =B ‫رة‬Q^‫ ˜ ا‬O" §

221
222
 ‫رة‬Q^‫ ا‬.;$ C^P9 §
‫داء‬Q( ‫ ون أرآن‬
sub9.img O(

:B‫ ه‬XK#B §
‫ة‬Q‫_ ا‬d‫ ه‬0 Mask ‫\ إ|ء اـ‬
None J;0I‫و‬

223
 :Classification  ;1$ v
/‫ ا‬Sub9.img ‫ ا‬.;$ OD‫ و‬Unsupervised Classification †‫ أو‬v
::D‫ آ‬OD‫ أو  و‬W /^ %W /^‫ت ا و‬9QB =$  HB ‫ة‬4 d5‫ أ‬%/B ‫ف‬%‫وا‬

224

 !‫ وه‬Pa‫ا ا‬T‫ ه‬4# Pc(‫~ ا‬c

4‫ ا  ا‬4# classes ‫ 
د اـ‬b‫إ‬
^3>
 ‫§ ا‬
‫ا‪/‬‬

‫‪225‬‬
 Sub9.img ‫ ا‬.;$ t‫ أ‬OD‫ و‬Supervised Classification  98 v
‫دة‬PB A"‫ا‬QB .‫ }  إ‬Polygon ‫ع‬Q9 =B Signature O( c ‫}ء‬9‫ إ‬.;$ ‫_ ا‬d‫ ه‬1D0 §
‫ن‬#K ; ‫ف‬t‫( و‬a‫أ‬...‫ل‬B‫ _ – ر‬B – $‫ )زرا‬Land cover ‫ ا|ء‬BQ;0B ‫ن‬Q ‫ ا‬.;$
Class name ‫ و‬ID ‫;ـ‬
Class name O( CK  % ”‫ وأ‬ArcCatalog :4 Signature O( c ‫}ء‬9 O" ‫ا‬d §
UTM %c(‫ إ‬P ‫ة‬$‫ا‬B AB ª…‫ت إذا ر‬K!1; CK 4‫® إ‬/1‫و‬
% 4 Start Editing O8 ArcMap :4 Signature c ”‫§ أ‬
Ò1;B = Oّ‫ وإ‬,a‫ أ‬..‫ل‬B‫ _ وا‬1‫ت وا‬$‫آ= ا`را‬B‫ف أ‬0 ª9M4 A"Q1 ®D‫ درا‬A"‫= وا‬B §
Land cover/use 401  9‫ ا‬B ‫; ® ا م `رة‬04 A"Q1‫ ا‬:4 :‫ت ارا‬B‫ا‬D(
::D‫ت آ‬0;tB ‫ أو‬H‫ دوا‬% O(‫ت وار‬$‫ ا`را‬/B .‫ إ‬Zoom §

Class name = Veg & ID = 1 C5‫ وأد‬Signature  Attribute table D4‫§ ا‬
:B‫ ه‬XK#B §
ID = 0 ‫ل‬5‫ إد‬.LP
% ‫ص‬5 ID % Class C‫ة أن آ‬$‫ا‬B AB lc/1‫   ا‬AB C<1 ‫§ و‬

_ B lc/B ‫آ‬PDB ‫ل‬B‫ ر‬lc/B ‫ل‬B‫ ر‬lc/B

226
 ID Class name

c
Signature

:XK#B
‫ا‬d‫ ه‬:4 Q‫ة وه‬K .;$ Class C‫ت آ‬QDPB C^W 0 1 4 JBD!D( · K ID CK .‫_ إ‬D9†‫\ ا‬
::D‫ آ‬l D‫ا‬
ID =1 veg $‫ ا`را‬c
ID =2 w _ 1‫ ا‬c
ID =3 s‫ل‬B‫ ا‬c
ID =4 r ‫ر‬Q^‫ ا‬c
ID =5 wet ;D1‫ ا‬:‫ ارا‬c
ID =6 ms ‫آ‬PD1‫ل ا‬B‫ ا‬c

Supervised Classification  ;1$ ‫اء‬I‫§ إ‬

227
 :XK#B
P P^‫ ا ا‬AB CB0D .DK /‫ ات ا‬O(‫ة ا‬$‫ا‬B \
:‫_ ا‬d‫– ه‬D/ §

228
 ‫§ ‪ Legend .;$ R.C‬ا‪Q‬ان وأ‪ %/Q; $‬آ‪::D‬‬
‫أ‪`; t5‬را‪ – $‬أزرق ;‪ – _ 1‬أ•‪B; W‬ل – أ‪B; 1K‬ل ا‪PD1‬آ‬

‫‪229‬‬
) ‫آ‬PD1‫;  ا‬B‫ ا<ن ا‬%;;D (W•‫ن ا‬Q; ) ‫ل‬B‫ ا‬lc/B ‫ى‬K‫  = إ‬%W /^ 0 ‫= ا‬B ‫`ء‬I
(‫ن ازرق‬Q; ‫ة‬/‫ة ) ا‬/; !‫د ًة ; ا‬%B ‫آ‬PD1‫;  ا‬B‫ ا<ن ا‬%X‫( و‬1K‫ن ا‬Q;

Class C‫ آ‬K!B ‫!ب‬K v

†‫<ل \ أو‬1‫ ا‬C ( .;$ ‫ت‬$‫ ا`را‬c K!B ‫!ب‬P §
Polygon.shf .‫ إ‬Raster =B ‫ ا‬CQP

Tool Box D4‫ا‬ §

Conversion Tools §
From Raster §
Raster to polygon §

 ;1$ =B /‫ا‬ subC.img c

Classification

230
 OK ©|‫§ ا‬
‫ت‬0;tB .‫رة إ‬Q^‫ت ا‬QDPB A 1I ªQP "‫  و‬D‫ ا ا‬.;$ C^P §

Raster to Vector :/0 r2v

Selection By Attributes v
‫!ب‬K ./!D .DK ‫ة‬K .;$ Class C‫ ـ‬Selection by attribute C1$ :‫  ه‬D‫ة ا‬Q‫§ ا‬
JDK!B
::D‫ ا‬AD9 ®‫ ذ‬C10‫و‬

231
 II

II

"GRIDCODE" .;$ II ©|‫ ( ا‬r2vC) ‫ ا‬O(‫ ر ا‬D5‫ ا‬0 §

= B#$ .;$ (One click) I ©|‫ ا‬O8 §
CK ‫ت‬9 A 1I ‫ض‬0 Get Unique Values ‫رة‬$ .;$ (One click) I ©|‫ ا‬O8 §
GRIDCODE
1 O"‫ ر‬.;$ II ©|‫ ا‬O8 §
:‫ة‬d4/‫= ا‬B :;W!‫^” ا‬/‫ ا‬:4  D‫ ا‬Criteria ‫رة اـ‬$ .;$ C^P §
"GRIDCODE"=1
‫ أي‬signature c :4 ID=1 % :D‫ ا‬class ‫ )أي اـ‬1= JD1 " B GRIDCODE CK =B D5‫أي ا‬
(‫ت‬$‫ ا`را‬c
OK §
‫ ا‬:4 ‫ت‬$‫ ا`را‬lc/B A 1I P OD §

232
"WDB ‫ت‬$‫آ= زرا‬B‫أ‬

Export Data lc =$ ;D!B c :4 ‫رة‬D1‫ ا‬A"‫ا‬Q1‫ ا‬C^W O" §

233
 ‫§ ا|© ‪OK‬‬
‫§ ‪0;tB c .;$ C^P‬ت ‪ lc/1 0BI‬ا`را‪$‬ت ‪ :4‬ا و= ‪DP‬ج إ‪ .‬إزا ‪¹0‬‬
‫ا‪0;t1‬ت ا‪ =B O;0 :D‬وا"‪ A‬درا‪ A"Q1 ®D‬أن  ‡ ‪ %‬زرا‪$‬ت‬

‫‪Q;B lc/B‬ب إزا‪%D‬‬

‫‪234‬‬
 %4dK ‫ب‬Q;1‫آ= ا‬B‫ف ا‬dK‫ وا‬/‫ ا ا‬:4 Start Editing §
lc =$  ( ª1;0 1‫ آ‬%/B  H`I ‫ت‬c C1$ ‫ة أو‬K‫ آ وا‬%;‫ت آ‬$‫= ك ا`را‬1 §
Export Data

%W X/ 0 ‫ت‬$‫ ا`را‬c

‫ت‬c 4 .‫ إ‬%1 !‫و‬
;D!B

ª1;0 :D‫ ا‬K!1‫!ب ا‬K ‫ام أداة‬D( ‫ل‬L‫ أ‬$Q1B ‫ أو‬CL K!B ‫!ب‬K ®/1 ®‫ ذ‬0 §
.W;( %;1$  W ‫آ‬
::D‫ة ا‬$‫ا‬B AB  lc/1‫ ا‬H( AB  !‫ات ا‬Q‫ اع ا‬OD C<1 §
ID =2 w _ 1‫ ا‬ "GRIDCODE"=2
ID =3 s _ 1‫ ا‬ "GRIDCODE"=3
‫ض‬04 /1‫_ ا‬d‫ ه‬C^4 ‫م‬$ CtW) ID =4 r _ 1‫ ا‬ "GRIDCODE"=4
(C1I‫ أ‬:$/^‫ ا‬1‫رة ا‬Q• =B %;L
©;5 ‫وث‬P /1‫_ ا‬d‫ ه‬C^4 ‫م‬$ CtW) ID =5 wet _ 1‫ ا‬ "GRIDCODE"=5
c C1$ /$ ;D1‫ ات ا‬:4 ‫ت‬/ 0‫ < ” ا‬OD ‫ورة‬t‫ ا‬K :4‫ى و‬5‫آ= ا‬B‫ و = أ‬%/
(signature
ID =6 ms _ 1‫ ا‬ "GRIDCODE"=6

::D‫  آ‬H%/‫ ا‬KQ;‫ ا‬CL ^  ;D!B ‫ت‬c :4 ‫ع واق‬D‫!رات ا‬B ”L =1 1‫§ آ‬

235
236
  0F‫ا  اا‬
Animation through Time

:C<B =B`‫ ا‬AB  |D :D‫اه ا‬QX; Animation C1$ :4  WB‫ و‬AD1B l D‫ا ا‬d‫ه‬
.P‫ ا‬:4 ª‫ ز‬0 ‫ك‬P •
.‫ءة‬Q QB /B ‫^  او‬B  $‫ زرا‬0"‫• `ا ر‬
:Land cover ‫• | ات‬
O8  $‫ زرا‬/B ªP•‫ أ‬O8 ‫اء‬P• ‫ن‬Q ‫ن‬M‫" آ‬0DB CK‫ا‬B ‫ة‬0 lc/B ‫ة‬$ ‫ أو‬/B ‫ت‬B ‫إذا‬
‫ل‬#5 ‫| ات‬D‫_ ا‬d‫"\ ه‬0 Q Animation O 1^ .‫ج إ‬DP 4 ,Q‫ه‬MB /B .‫ إ‬ªQP
.=B`‫ا‬

2002/1/1  D‫ ا‬a‫ار‬QD‫ ا‬:4 W;DB A"‫ا‬QB :4 2 & 1 = ;B‫ ر• آ<  = ر‬O l D‫ا ا‬d‫ ه‬:4 •
= ;B‫ ا<  = ا‬K!B‫ و‬A"QB  | Q ‫ض‬$ O 1^ ‫ب‬Q;1‫ وا‬2006/1/1 & 2004/1/1 &
.=B`‫ ا‬AB
:©4 :91‫|  ا‬D‫ ا‬Q ‫ض‬$ O 1^ v
: D‫ل ا‬QP‫ ا‬.;$ C1D} Sand Dunes O( Polygon Shapefile }9‫• أ‬
:;B‫ ر• ا< \ ا‬a‫ل ر‬5‫^˜ šد‬B Q‫ " وه‬Date" ‫ت‬B‫ر‬Q4 st_date CK
\ <‫ ا‬O"‫ ر‬.;$ †; " Double" ‫ت‬B‫ر‬Q4 Dune_type CK

‫ اš(ط‬P ‡/ † v

Sand Dunes c ”‫أ‬, ArcMap D4‫• ا‬
Start Editing ©|t Editing Session ‫• ا أ‬
Dune_type ‫د‬Q10‫ ا‬CW(‫( أ‬1) J1"‫ ر‬C5‫ اول وأد‬J0"QB :4 ‫! ا< \ اول‬B O( O" •
st_date ‫د‬Q10‫ ا‬CW(‫( أ‬2002/1/1 ) •‫ ا‬a‫ ر‬C5‫وأد‬
237
Dune_type ‫د‬Q10‫ ا‬CW(‫( أ‬1) J1"‫ ر‬C5‫ وأد‬:9<‫ ا‬J0"QB :4 ‫! ا< \ اول‬B O( O" •
st_date ‫د‬Q10‫ ا‬CW(‫( أ‬2004/1/1 ) •‫ ا‬a‫ ر‬C5‫وأد‬
Dune_type ‫د‬Q 10‫ ا‬CW(‫( أ‬1) J1"‫ ر‬C5‫ ا<· وأد‬J0"QB :4 ‫! ا< \ اول‬B O( O" •
st_date ‫د‬Q10‫ ا‬CW(‫( أ‬2006/1/1 ) •‫ ا‬a‫ ر‬C5‫وأد‬
6 .;$ Attribute Table ‫ي‬QDP ‫ \ أن‬.(2) O"‫ ر‬:9<‫ ا< \ ا‬AB  !‫ات ا‬Q‫• آر ا‬
‫ف‬QW•

Animation ‫ اـ‬O 1^ v

: D‫ات ا‬Q‫ ا‬A‫ وا‬Animation tool bar ©}9 •

238
 ‫ض‬0‫ء ا‬/8‫ أ‬%X ( ‫ي‬d‫ ا© ا‬Font P v
ª9QW‫ع ا© وا‬Q9 ‫د‬K‫ و‬Draw tool bar ©}9 •

Duration ‫ة‬D4 P v

239
 Calculate ©|‫ ا‬By number of frames ‫ ا ر‬P 0 •
‫ة‬Q‫_ ا‬d‫= ه‬B ‫ض‬0‫ ا‬$( :4 OPD‫® ا‬/1‫ و‬Frame duration = 1 sec C5‫أد‬ •
Loop forward B‫ ر ا‬D5 OH‫ض اا‬0‫  ا‬9B‫ ® إ‬D Play mode ‫ا ر‬ •
‫ة‬d4/‫ ا‬CW(‫ء أ‬W5š Options>> ©|‫ا‬ •

‫ض‬0‫ ء ا‬Play ©|‫• ا‬

.L}‫ ا‬.;$‫= أ‬B`‫ر ا‬Q%? AB /B‫`ا‬DB = ;B‫= ا<  = ا‬B C‫آ آ‬K PQB ‫ض‬0‫• أ ا‬
Previewing time slices v

240
 .®d 0 L}‫ ا‬.;$ ‫ض‬0‫ ا‬CL  | ´K#  4‫ أ‬J‫آ‬K‫ ا! و‬:(‫ ا© اأ‬.;$ ”" •

2004/1/1
2002/1/1
& ,#‫ ا  أ‬E‫(… ا‬F
2006/1/1
…T I ‫ض‬I‫ ا‬c– ›

Animating data in a graph through time v

‫  ؟؟‬1‫ار أو آ‬B :4  | JK^ :91‫|  ا‬D‫ آن ا‬Q ‫ذا‬B =‫• و‬
‫ب‬Q;1‫ ا< \ وا‬K!B :4 ‫ زدة‬%K^  ;B‫آ ا<ن ا‬K ‫ أن‬l D‫ا ا‬d‫ ه‬:4 ‫ض‬DW/( •
‫ء اـ‬/8‫ أ‬ª"Q‫‡ ا‬W9 :4 ‫ض‬0ُ‫= و‬B`‫ ا< \ وا‬K!B = "#0‫ ا‬Q :9 CL O 1^
Animation
‫}ء‬9‫ إ‬/$ Years ‫ات‬Q/!; #K‫ و‬Area K!1; #K ” t9 ‫ آن \ أن‬P‫_ ا‬d‫ ه‬:4 •
‫ا‬
4š ArcCatalog .‫ُ إ‬$‫ و‬ArcMap =B Sand Dunes c ‫ زا‬O" ®‫ارك ذ‬D‫• و‬
.= Q;1‫; = ا‬P‫ا‬

241
 ArcMap .‫ ا إ‬4‫ إ‬$‫• أ‬
Start Editing •
‫ول ا‬I :4 ‫ات‬Q/!‫ وا‬K!1‫ ا‬O " C5‫• أد‬

Save Edits D5‫! ا‬/1‫ ا‬Editor 1H" =B •

242
 Creating Graph v

‫ إذا‬Manage ‫ا>
م‬
F> Graph ‫ف‬T ‫أردت‬

l ( Graph ‫ف‬dK ‫ إذا أردت‬Manage ‫م‬D(‫ ا‬:XK#B

Create Graph Wizard v

Value field = Area •
X field = None & Ascending •
X label field = Years •

" Variation of Sand Dunes Area Through Time" ::9 ‫ ا‬C}‫ان ا‬Q/$ C5‫• أد‬

243
 L}‫= ا‬B \(/1‫ن ا‬1‫ ا‬.‫ إ‬:9 ‫ ا‬C}‫ك ا‬K •
‫ض‬0‫ ء ا‬Play ©|‫• ا‬
:9 ‫ ا‬C}‫ ا‬AB /B‫`ا‬DB ‫ض‬0‫• أ ا‬

Through

Tools 1H" =B II J ;$ ©|t _‫ر‬%?‫دة إ‬$‫ وإ‬:9 ‫ ا‬C}‫ ا‬l;… =1 •
Tools>>Graphs>>Manage
Video ‫ آـ‬Animation ‫ اـ‬C ! v

244
 Media Player :4 ®$ C |} ®‫ ذ‬0 ®/1 •

®/1 ‫ا‬d‫وه‬
$‫ا‬Q‫ا‬ ‫اع‬
:4  !‫ا‬
‫أي‬ O 1^
:1‫ن ه‬D ((‫ن ا‬Q‫ وا‬.0B ‫ آن‬1%B Animation
‫اء‬Q( ,J % Animation C1$ ‫ب‬Q;1‫ت ا‬K!1‫ ا‬A "Q‫ و‬Polygon shapefile ‫}ء‬9‫• إ‬
.l D‫ ا‬0 c \!K  DB  … ‫  أو‬DB ‫ت‬K!1‫_ ا‬d‫ ه‬ª9‫أآ‬
245
.‫ ذآه‬l !‫ت ا‬K!1‫ ا‬c :4 (st_date ) Start Date ‫= اا‬B` CK ‫}ء‬9‫• إ‬

 d‫ا  ا‬
Tracking Animation

246
:4 0D1‫ (\ ا‬B ‫ و† أدري‬,t‫ أ‬Animation ‫ ـ‬l;0DB Q‫ وه‬l L‫ و‬AD1B 56 l  .‫ إ‬CD/9‫و‬
..®BB‫ك أ‬PD _‫ر‬86 ‫ ى‬O8 ‫دا‬Q%B ‫ل‬d ‫ أن‬C1I‫ أ‬14 .‫آ‬P 1%c‫ ار‬J;0;4 != 5‫  = ا‬D‫ا‬
<‫ذا ام أآ‬1 ª4$ ‫ن‬V‫ ا‬..‫آ ان‬K‫آ اوح و‬K‫ و‬C0‫آ ا‬K ‫ ؛‬%$‫ا‬Q9‫ أ‬A 1 ‫آ‬P‫ ا‬C1I‫ أ‬B‫و‬
%L‫ أ‬0!D %;5‫ دا‬ªQ :D‫ ا‬%H/$‫ و‬%0‫اده و‬b4 ‫ة‬18 ‫ ه! وآ ” † و" رأت‬Q ;0‫ و‬K
.‫ق‬#cš‫ ا‬.;$ Animation C1I‫ أ‬%9‫ إ‬ß ..‫ ارض‬JI‫ و‬.;$ %BB‫ك أ‬PD
O 1^ =B O%/1 J9‫ إذ أ‬,Q‫ل ار•د ا‬B :4 = ;B0‫  = وا‬/01‫ ا‬O% l D‫ا ا‬d‫ه‬...O%1‫ا‬
O 1^  =B ®‫= ذ‬B ‫ ا‬0 ‡ ‫ و‬.®‫آ; ذ‬L .;$  B‫ا•” و‬Q0‫ ;ح وا‬Animation
‫ت‬9 A1ُ · K ,‫ ارات‬c‫ا‬QL = B JK ‫ء‬/8‫ أ‬#<B ¹ ‫ت ا‬QP‫آ ا‬K Q Animation
.‫ت‬QP‫ ا‬O! ‫ء‬1;0‫ ا‬% < ‫`ة‬%IM J‫آ‬P A‫ا‬QB ‫ ت‬8‫ا‬K‫ت وإ‬QP‫ ا‬$(
::D‫!ر ا‬1‫ ا‬$ W•$ ‫آ‬K Q Animation O1^9 ‫ف‬Q( l D‫ا ا‬d‫ ه‬:4 §
. ! 9‫و‬9‫ ا‬cL .‫ا  إ‬D(‫ ا‬cL =B Track No. 1
./%‫ ا‬cL .‫ !  إ‬9‫و‬9‫ ا‬cL =B Track No. 2
‫ل‬BQ^‫ ا‬cL .‫ إ‬/%‫ ا‬cL =B Track No. 3
.‫ى‬5‫ة أ‬B  ‫ا‬D(‫ ا‬cL .‫ل إ‬BQ^‫ ا‬cL =B Track No. 4
Fields in the attribute table v
‫ل‬QP‫ ا‬C1} ‫ أن‬.;$ W•0‫!ر ا‬B J A"QD Hurricane O( Point shapefile }9‫§ أ‬
: D‫ا‬
‫ س‬/ O‫ اح آ‬$! Double ‫ت‬B‫ر‬Q4 WendSpeed
(1,2,3,4) ‫!ر‬1‫ ا‬O" Text ‫ت‬B‫ر‬Q4 TrackID
(a‫ر‬D‫ وا‬$!‫= ا• ) ا‬B` Date ‫ت‬B‫ر‬Q4 t_date

ArcMap .‫§ أ” ا إ‬

§ Start Editing
§ Open attribute table
a‫ر‬D‫!ر وا‬1‫ ا‬O"‫ ور‬W•0‫ ا‬$( 9 C C5‫ أد‬.‫!ر اول‬1‫ط ا‬9 A"‫§ و‬
:B‫ ه‬XK#B
247
‫ز‬% ‫دة‬Q5M1‫ ا‬% 8‫ا‬K‫ إ‬l4‫ ر• و‬9 C‫ آ‬A"Qُ 19‫  وإ‬H‫ا‬Q}$ A"Qُ † ‫!ر‬1‫ط ا‬9 ‫ أن‬P^‫ا‬
45 O"‫ ر‬l D‫ ا‬:4 % 8‫ا‬K‫ إ‬l4‫ط و‬9 A "Q  W ‫ آ‬AI‫– را‬GPS

©4 0"Q1‫ ا‬/‫ض ا‬0

:B‫ ه‬XK#B
‫ س‬/ O‫ آ‬150 = ‫= أو‬B ‫ت أآ‬$( ‫ك‬/‫´ أن ه‬K†

§ Stop and save Editing

248
 3 ‫!ر‬B

2 ‫!ر‬B

1 ‫!ر‬B

4 ‫!ر‬B

‫س‬/ O‫ آ‬150 =< % W•0‫ ا‬$( B‫د دوا‬QI‫´ و‬K†

§ Remove hurricane layer
Tracking Analyst ‫© أدوات‬L ©}9 §

§ Click Add temporal data bottom

249
 ‫ت‬QDP1‫ول ا‬I :4 hurricane-All Time c ‫ر‬Q%? ´K† §

:B‫ ه‬XK#B v
l D‫ ا ا‬:4 ‫ه‬/Ê}9‫ أ‬:D‫ ا‬hurricane shapefile c ª!  ‫_ ا‬d‫ه‬

§ Click Playback manager bottom

250

C |}D‫أدوات ا‬ ‫ض‬0‫ وإ ء ا‬A! Histogram ‫ء‬W5‫ر وإ‬%?‫إ‬

§ Uncheck Hide Histogram box
§ Click play bottom

.9 9 ‫ط‬/‫ ا‬A D lc =$ 0 ‫!رات ار‬1‫ ا‬$ ‫ق‬#9†‫ ا‬:4 W•0‫§ أ ا‬

Time Window l4‫ ” ا و‬/^ ‫دة‬$‫ إ‬v

§ Right click hurricane-All Time layer
§ Click Symbology tab
=B`; Symbology C10 ‫ح‬1!; Check Time Window box §
§ Choose Color in the downer window‫ان و| ه‬Q‫ ا‬C0D ‫ح‬1!;

251
‫ا‪Q;1‬ب أ‪/8‬ء ا‪0‬ض أن ‪Q‬ن ا•ة او‪ .‬ا‪Q•1‬دة ‪ :4‬أول ‪Q‬م ‪` B‬ال ?هة ‪$ /$‬ض‬
‫ا•ة ا‪ 5‬ة وا‪Q•1‬دة ‪Q 56 :4‬م‪.‬‬
‫‪ =B‬أ‪ CI‬ذ® †  أن ‪09‬ف ا‪1‬ة ا;  ا‪ %#5 ª1 :D‬ا•ات آ;‪%‬‬
‫و‪ =B‬أ(‪ 9 Attribute table CW‬أن ه‪ _d‬ا‪1‬ة = ‪Q 44‬م ) ‪(2010/2/13 .DK 12010/1 =B‬‬

‫‪d‬ا \ أن ‪Q‬ن ا‪ 8‬ا‪Q 44 = =B`; :0I‬م‪.‬‬

‫§ أد‪Period = 44 days C5‬‬
‫وه‪d‬ا ‪ :/0‬أ‪ J9‬إذا أردت أن ‪ %X‬ا•ات ‪#5‬ل ‪Q 4 ©4 = B = BQ‬ن‬
‫‪Period= 48 Hours‬‬
‫§ ‪K‬د ‪Classes = 22‬‬

‫(‪Q;DD‬ن ا‪/‬ط أ‪/8‬ء ا‪0‬ض ‪ \!K‬ر‪ a‬ا•‬

‫‪(=  ( = BQ : W• =B ) ·P; 1K4‬‬
‫وازرق ;‪Q 44 : 42 =B ) O‬م ( (‬

‫‪252‬‬
 ‫§ أ‪Q5 ‡W9 $‬ات ء ا‪0‬ض ا! ‬
‫§ إذا و‪I‬ت ‪ LbB‬ا‪0‬ض ا‪ 1K‬أ‪ _$‬إ‪ A"QB .‬اا‬

‫‪253‬‬
.‫ إ‬W• =B) ·P‫ ا‬1K‫= ا‬B %ِBَ "ِ \!K ‫ط‬/‫ن ا‬Q; AB  !‫ ء ا•ات ا‬AB ‫ض‬0‫أ ا‬
.‫ان ا‬Q‫´ رج أ‬K† ( ( ‫م‬Q 44 .‫ إ‬42 =B ) O‫ ازرق ا‬.‫ = (  =( إ‬BQ
%$ ‫ء‬/8‫ط أ‬/; Action ‫ء‬$‫ إ‬v
D4† ‫رة‬Q^ ‫ره‬%?‫ إ‬AB ‫ س‬/ O‫ آ‬150 = ‫ < أو‬:D‫ ;•ات ا‬Action ‫ء‬$‫ب إ‬Q;B
§ Right click hurricane-All Time layer
§ Click Action tab then click New Action
§ Type the action’s name = Wind Speed
§ Click Highlight/suppression

::D‫ط آ‬/‫ ا‬CL ¾ … §

254
255
v Building Query.

§ Click Attribute Query

§ Click Query Builder

 ( ª1;0 1‫ آ‬Wendspeed >= 150 ‫رة‬0‫ ا‬C5‫§ أد‬

256
257
 ‫§ ا أ ا‪0‬ض آ‪D01‬د‬

‫‪258‬‬
/ O‫ آ‬150 = ‫ أآ أو‬% 4 W•0‫ ا‬$( :D‫آ= ا‬B‫ `ا ا‬1B‫ و‬W•0‫!ر ا‬B =$ ‫ا‬0B ‫ض‬0‫أ ا‬
4!1‫^” ا‬D/B :4 ‫ي‬/%‫ © ا‬P1‫ ا‬:4 A l D‫ا ا‬d‫!\ ه‬K =‫آ‬B‫_ ا‬d‫اء آ ة وه‬1K H‫ وا‬$(
. ‫ا‬D(† : |‫ ا‬CK!‫ل وا‬BQ^‫ ا‬CK‫ا‬Q( = 

 ‫ا  ادس‬

Building Terrain Dataset

259
,‫  ه‬/$ ‫ ا‬C •W ‫ح‬Q‫ و‬D 1B Resolution ‫دة اـ‬0DB c :‫ ه‬Terrain c
Geodatabase C5‫= دا‬B Features ‫ة‬$ ‫ام‬D( ./ :‫وه‬
D5‫ وا‬RC ©|t Geodatabase ‫}ء‬9 O" ArcCatalog :4 §
New/Personal Geodatabase
New/Feature Dataset D5‫ وا‬New Personal Geodatabase .;$ RC ©|‫§ ا‬

next ©|‫ ا‬O8 O(†‫ ا‬C5‫اد‬ §

: D‫ة ا‬d4/‫ ا‬:4 ª1;0 1‫د ا†(ط آ‬K §

260
Dataset

::‫ت ه‬c ‫ة‬$ =B Terrain c ‫}ء‬9‫ إ‬Q‫ب ه‬Q;1‫§ ا‬

::D‫ آ‬%‫و‬I‫( \ و‬/1‫= ا‬$ 0 ‫ط‬9 c

::D‫ آ‬%‫و‬I ‫ر‬QD/‫ط آ‬Q5 c‫و‬

261
 ::D‫ آ‬%‫و‬I‫ق و‬c c‫و‬

::D‫ آ‬%‫و‬I‫ ارا( و‬/1 c‫و‬

.‫; ® ^ه إ‬04 Terrain ‫ء‬/ :4 ‫ ه أن }رك‬:D‫ ات ا‬ª9‫وأ آ‬

.%M}9‫ أ‬:D‫ ا‬Feature Dataset
::D‫ آ‬Feature Dataset .‫ إ‬%/‫آ‬B‫= أ‬B ‫}رآ‬1‫ ;ت ا‬Export C10 O" §

262
 :XK#B §
. Dataset .‫^ه إ‬D ª1" :D‫ن " أ ” ات ا‬V‫ا‬
‫}ء‬9š %40 :D‫دة ا‬D01‫ ا ا‬:‫ وه‬,‫ة‬LB Dataset C5‫}ء ات دا‬9š ‫ى‬5‫ أ‬c ‫ك‬/‫وه‬
. Shapefiles
‫دة؟‬D01‫ ا‬Shapefile ‫ واـ‬Geodatabase C5‫ دا‬M}/ٌ :D‫ ا‬Shapefile = ‫ق‬W‫ ا‬B
.‫د‬D01‫ ا‬t5†‫ن ا‬Q;‫= ا‬B † ‫دي‬B‫ن ر‬Q ‫ ذات‬Geodatabase C5‫ دا‬M}/ٌ :D‫ ا‬Shapefile .1
O( ©‫ل ا‬Q CK ‫ف‬t Geodatabase C5‫ دا‬Polyline Shapefile ‫}ء‬9‫ إ‬/$ .2
Shape_length

O( ©‫ل ا‬Q CK ‫ف‬t Geodatabase C5‫ دا‬Polygon Shapefile ‫}ء‬9‫ إ‬/$ .3
Shape_Area O( A;t1‫ ا‬K!1 CK‫ و‬Shape_length

Geodatabase AB CB0D‫ ا‬H‫ا‬Q4 =B ‫ة آ ة‬H4 _d‫وه‬

‫ط‬/‫ ا‬c :4 ‫ط‬/‫(  = ا‬QD1‫ ا‬4!1‫ف ا‬09 ‫ †  أن‬Terrain ‫ء‬/ :4 B" :t1‫ ا‬C" §
Terrain ‫ء‬/ ‫ء‬/8‫ أ‬%BD!/( /9
`B‫ام ر‬D( = D9 ‫( = أي‬QDB 4!B ‡" O8 ArcMap :4 ‫ط‬/‫ ا‬c D4‫ ذ® ا‬401‫§ و‬
 ‫ م‬19 = 4!1‫ ا‬:D‫<ل ا‬1‫ ا‬:4 ‫ا س‬

263
 ArcMap l;…‫أ‬ §

Ihab Dataset .;$ RC ©|t New Terrain ‫}ء‬9 O" ArcCatalog .‫دة إ‬Q0 §
::D‫آ‬

95 :4 19 O"‫ ر‬C5‫ وأد‬Terrain ‫ ال‬c ‫ء‬/ :4 ‫}رك‬D( :D‫د ات ا‬K‫ و‬O(†‫¾ف ا‬$ §
Approximate Point Spacing

264
O%!‫ ا‬.;$ ©|t (Surface Feature Type) SFType & Height Source ‫د‬K §
::9‫ا‬

c C1$ /$ %4×0 ª/‫ آ‬:D‫| ات ا‬D1‫‡ ا‬W9 :‫ ه‬SFType & Height Source ‫´ أن‬K† §
TIN
 H%/‫ أي أن ا ا‬Soft clip :‫ ارا( ه‬/1 ªD5‫ ا‬:D‫ ا‬SFType ‫® أن‬d‫´ آ‬K† §
(‫ ارا‬/1 terrain C1$ ‫ب‬Q;14 ‫اه‬$ B C‫ إزا آ‬OD (‫ ارا( و‬/B .;$ ‫^ة‬DB ‫ن‬QD(
.‫ ة‬P =$ ‫رة‬$ ‫<ل‬1‫ا ا‬d‫ ه‬:4 :‫© وه‬4

265
 . !‫ رات ا‬D5†‫= ا‬B ‫ ر‬D5‫ ا‬C‫ل آ‬QB 401 ‫ة‬d4/‫ = ا‬1 .;$‫ ؟ أ‬B#$ ©|‫ا‬ §
Calculate Pyramid Properties ©|‫ ا‬O(‫ ‡ ر‬B ‫ة‬$ /$ ‫ءة ا‬W‫! = آ‬PD §

266
Resolution ‫ح ال‬Q‫ و‬AB 100000 – 20000 ‫ س‬B =B   C1$ =1 ‫أي‬

267
 Dataset .‫ إ‬%D4‫ء ا وإ‬/ OD §

.%H/ :4 D"‫|ق و‬D! †‫ و‬$! ‫ض‬0ُ %9‫´ أ‬K† . ArcMap :4 ‫أ” ا‬ §

 0F‫ا  ا‬
Subtypes and domains
J ‫د‬PD ®‫ وذ‬Residential O( CK %‫و‬I :4 C0D( ®94 =‫!آ‬B c ® ‫إذا آن‬
Un_residential 9Q!B  |‫!آ= ا‬1‫ وا‬Residential 9Q!1‫!آ= ا‬1‫ا‬
‡W/ %XD( 9Q!B  |‫ وا‬9Q!1‫اء ا‬Q( =‫!آ‬1‫ ا‬A 1I ‫ أن‬:‫}; وه‬B JI‫ا‬QD( ®/‫و‬
‫؟‬CP‫ ا‬14 ...‫ن‬Q;‫ا‬
.‫ إ‬ArcMap :4 ‫ره‬Q%? /$ ‫ ا‬O ! ‫ف‬% Subtypes  9B‫ام إ‬D(‫ ا‬Q‫ ه‬CP‫ا‬
9Q!B  |‫!آ= ا‬1; ‫ن‬Q‫ و‬Residential 9Q!1‫!آ= ا‬1; ‫ن‬Q .= W;DB = 9Q
Un_residential
:‫ ه‬2&
Geodatabase 9‫ إ ~ دا‬Subtypes and domains 5c‫ إ‬I 
268
 Geodatabase }9‫أ‬ §
New/ Dataset %;5‫} دا‬9‫أ‬ §
§
Dataset C5‫ دا‬Polygon %$Q9 Building O( New Feature Class }9‫أ‬ §

long Integer J$Q9 Residential O( CK ”‫أ‬ §

Short Integer J$Q9 Owner O( CK ”‫أ‬ §
269
 Finish ©|‫ا‬ §
‫ ا‬4‫ إ‬OD §

Properties ‫ة‬d49 DW Building c .;$ Double Click ©|‫§ ا‬

Subtypes ‫ح‬DWB ©|‫§ ا‬
:D‫ل ا‬QP‫ إ† ا‬%X † ‫´ أن‬K† – Subtype Fields A 1‫ار ا‬Q :9‫ ا‬O%!‫§ ا|© ا‬
©4 Short Integer & long Integer %$Q9
Residential D5‫§ ا‬

270
 Un_residential & Residential 1‫!آ= وه‬1‫= ا‬B = $Q9 P ‫ن‬V‫ب ا‬Q;1‫§ ا‬
CW(‫ أ‬Residential & Code CW(‫ أ‬0 C5‫ أد‬Subtypes ‫= اول‬B ‫ ا^” اول‬:4 §
Description
CW(‫ أ‬Un_Residential & Code CW(‫ أ‬1 C5‫ أد‬Subtypes ‫= اول‬B :9<‫ ا^” ا‬:4 §
Description
Default Subtype A B :4 %? " Un_residential & Residential ‫ن أن‬V‫´ ا‬K† §

271
 Domain ‫(

اـ‬
‫ك‬/‫ وه‬C !D M‫ت ا‬9 ; ‫ح‬1!‫م ا‬$ ‫ف‬% CP‫ت ا‬9 ‫ود‬K ‫د‬P ‫ر‬c‫ إ‬Q‫ ه‬Domain
Domains =B ‫ن‬$Q9
Coded Value Domain :‫اول‬
‫ت‬9 ‫اع ا‬Q9‫ أ‬A 1I AB‫ و‬a‫أ‬.... Building & land use &Parks C<B ‫ت‬c :4 ‫م‬D! Q‫وه‬
Blob & Object ID ‫ا‬$
Range Domain ::9<‫ا‬
‫د ـ‬K
ُ ‫ذا‬4 .\ (/1‫ ا‬- ©|t‫ارة – ا‬P‫ ا‬I‫ در‬C<B ‫ أر"م‬C1} :D‫ ات ا‬:4 ‫م‬D!‫و‬
12000 =B ‫ أو أآ‬2000 =B C"‫ر"م أ‬º 1!ُ =;4 12000 .‫ إ‬2000 =B ‫ق‬9 Domain
Blob & Object ID& Text ‫ا‬$ ‫ت‬9 ‫اع ا‬Q9‫ أ‬A 1I AB ‫م‬D!ُ‫ و‬.C !D
l D‫ ا‬.‫دة إ‬Q$ §
 !‫ة ا‬d4/‫ = ا‬1 CW(‫ أ‬Domains ©|‫§ ا‬
 D‫ة ا‬d4/‫= ا‬B ‫ي‬Q;0‫^” ا‬/‫ ا‬:4 JW •Q‫ و‬Domain ‫ اـ‬O(‫ ا‬C5‫§ أد‬
Coded Value D5‫ وا‬Domain Type ‫ ـ‬C 1‫ ا^” ا‬:4 :9‫ ا‬O%!‫§ ا|© ا‬

272
 OK §
9Q!1‫!آ= ا‬1; W•‫ن ا‬W;DB ‫ن‬9Q % ‫ف ا و‬t – ArcMap :4 ‫§ أ” ا‬
.9Q!1‫ |  ا‬:/;‫وا‬

Start Editing §
=‫!آ‬B =$ ¾0 ‫ت‬0 B 4 O(‫ار‬
Residential CP‫ ا‬CW(‫ ا|© أ‬A B C‫ آ‬O(‫ ر‬0
‫ أم‬Residential J#5 =B ‫ر‬D :9I O%(‫( و‬Drop down menu) ‫ر‬Q%? ´K#
Un_residential

273
 W•‫ن ا‬Q; ‫ن‬Q;D Residential J ‫ر‬D A B C‫آ‬
:/;‫ن ا‬Q; ‫ن‬Q;D Un_Residential J ‫ر‬D A B C‫وآ‬
:‫<ل‬B W;DB ‫اع‬Q9‫ أ‬.‫ إ‬O!/ c C‫ آ‬AB  9Bš‫_ ا‬d‫ام ه‬D(‫= ا‬1 ‫ا‬d‫وه‬
 $4 -  ! H‫ ر‬:‫ت اق‬c •
:H‫ا‬D ‫ ا‬- ‫ادي‬$‫ إ‬- ‫ي‬Q98 :‫ارس‬1‫• ا‬
`‫اآ‬B - ‫ت‬X4PB – O•‫ا‬Q$ :‫ن‬1‫• ا‬
..‫ا‬d‫وه‬

 ~6‫ا  ا‬
Building Topology

274
 ‫ ا}وط‬¹0 %D /ِ :4 Features ‫ اـ‬l َ Pُ ‫ أن‬W;D1‫ ا‬Shapefiles ‫ ات‬AB C10‫;\ ا‬D "
.= DW;DB = Dc Features = B ‫ة أو‬K‫ا‬Q‫ ا ا‬Features :4 ‫اء‬Q( $‫ا‬Q‫وا‬
:
‫!ا‬,‫¡ اوط وا‬I '6‫أ‬
. ! ‫ارع‬%&'‫ط ا‬%)* ‫ن‬%,- ‫ أن‬/01 •
.837 ‫ت‬:1:;<'‫ ><= ا‬Streams 345 67 Nodes ‫ن ا'ـ‬%,- ‫ أن‬/01 •
.‫ط ا')@ق‬%)* AB:) - C‫ أ‬/01 •
.D‫آ‬:FG'‫ت ا‬:HI! AB:) - C‫ أ‬/01 •
.J>‫را‬K'‫ت ا‬:L:F! M! B@ '‫ت ا‬:L:F! AB:)- /01 •
. ‫@ان‬J)'‫رات ا‬:F! ‫ط‬%)* M5:3 - C‫ أ‬/01 •
.<JH! 3)<! 67 ‫ر‬% <,'‫ط ا‬%)* ‫@ر‬, - C‫ أ‬/01 •
.@JN‫ا‬%G'‫ط ا‬%)* ‫ت‬:1:;O P> QB:RG'‫ط ا‬:3O A4)<- ‫ أن‬/01 •
.:!:G- ‫ت‬:1C%'‫ت ا‬:HI! S*‫ دا‬UV‫ا‬%H'‫ط ا‬:3O ‫ن‬%,- ‫ أن‬/01 •
.‫ت‬:HIG'‫=ود ا‬L P> 4X‫@ا‬G'‫ط ا‬:3O ‫ن‬%,- ‫ أن‬/01 •
....‫ا‬d‫وه‬
_d‫ ه‬P ArcCatalog :4 Geodatabase C5‫ دا‬Topology Dataset ‫ء‬/ ‫ل‬#5 =B ®/1
.$‫ا‬Q‫_ ا‬d% c ‫ء‬5‫آ= ا‬B‫د أ‬P‫ و‬%t0 Features ‫" اـ‬#$ OPD( :D‫ ا‬$‫ا‬Q‫ا‬

:%t0 Features ‫" اـ‬#$ OP :D‫ ا‬$‫ا‬Q‫ ا‬O‫ه‬M ‫ ن‬:; 1 4‫و‬

Polyline ,O 9‫ دا‬Features Pc( 4‫!ا
ا‬,‫ا‬

:‫ ا!ا
ة‬, ‫ ا‬9‫ ا !ط دا‬Pc( 4‫!ا
ا‬,‫ ا‬:‫أو‬
: D/‫ا‬
W1‫آ= ا‬B‫ر ا‬Q%?
1K Lines must not have dangles .
275
 H)3 ! ‫ط‬%)Y'‫ن ا‬%,- C‫ أ‬/01

Must not have pseudo nodes .

1‫=ا‬B =<> Nodes ‫ن ا'ـ‬%,- ‫ أن‬/01
.‫@ات‬F,'‫ دون ا‬837 8Y'‫ ا‬1:;O‫و‬

Must not overlap .

/‫ @اآ‬- C‫ أ‬/01

Must not self overlap .

J!W9 .;$ ©‫اآ\ ا‬D †‫\ أ‬

Must not intersect .

M5:3 - C‫ أ‬/01

Must not self intersect .

J!W9 AB ©‫ ا‬AcD †‫\ أ‬

Must be single part .

D> @Z4HG'‫ ا‬8Y'‫@ر ا‬, 1 C‫ أ‬/01
110 110 110 DJ[K\ 67 UN@ُ1 ‫= أو‬L‫ن وا‬:J‫آ‬
100 100 100
100 100 105 ‫ر‬% <,'‫ط ا‬%)* ‫ل‬:_! DJ`<!
:~,O ~F  ‫ ا !ط‬Pc( 4‫!ا
ا‬,‫ ا‬:5’
: D/‫ا‬
W1‫آ= ا‬B‫ر ا‬Q%?
1K
Must not overlap with .
276
 Must be covered by .
‫ ن‬DB ‫ن‬MÒ‫ن ا‬Q ‫\ أن‬

:‫ط‬,5 ,O 0 ‫ !ط‬9 ,O Pc( 4‫!ا
ا‬,‫ ا‬:6’

Endpoints must be covered by .

‫ط‬/ ‫ط‬Q‫ت ا‬%9 .Ò|ُ ‫\ أن‬
‫ط‬/‫ ا‬c

:‫ت‬I'„ ,O 0 ‫ !ط‬9 ,O Pc( 4‫!ا
ا‬,‫ ا‬:IF‫را‬

Must be covered by boundary of .

‫ت‬:HIG'‫ ا‬8JR! P> ‫ط‬%)Y'‫ ا‬A4)<- ‫ أن‬/01

Polygon ,O 9‫ دا‬Features Pc( 4‫!ا
ا‬,‫ا‬

:‫ ا!ا
ة‬, ‫ ا‬9‫ت دا‬I'„‫ ا‬Pc( 4‫!ا
ا‬,‫ ا‬:‫أو‬

: D/‫ا‬
W1‫آ= ا‬B‫ر ا‬Q%?
1K
277
 Must not overlap .

Must not have gaps .

:~,O ~F  ‫ت‬I'„‫ ا‬Pc( 4‫!ا
ا‬,‫ ا‬:5’

Must be covered by .
‫ت‬0;t1‫ ا‬l  \

Must not overlap .

\‫اآ‬D †‫\ أ‬

Must cover each other .

t0 1%t0 ‫ت‬0;t1‫ ا‬Dc :| ‫\ أن‬

Area boundary must be covered by boundary of .

‫ ت‬P1‫ ا‬l  \

:‫ط‬,5 ,O 0 ‫ت‬I'„ ,O Pc( 4‫!ا
ا‬,‫ ا‬:6’

: D/‫ا‬
W1‫آ= ا‬B‫ر ا‬Q%?
1K
Contains points .
b' C"‫ ا‬.;$ A;t1‫اء ا‬QDK‫\ ا‬
278
 (‫<ل‬1‫ا ا‬d‫ ه‬:4 = D9) ~I ‫
د‬
‫ط‬/‫= ا‬B

:‫ !ط‬9 ,O 0 ‫ت‬I'„ ,O Pc( 4‫!ا
ا‬,‫ ا‬:IF‫را‬

Boundary must be covered by .
l/B A;t1‫ © ا‬PB ‫ن‬Q ‫\ أن‬
©‫ ا‬.;$

Points ,O 9‫ دا‬Features Pc( 4‫!ا
ا‬,‫ا‬

:‫ !ط‬9 ,O 0 ‫ط‬,5 ,O Pc( 4‫!ا
ا‬,‫ ا‬:‫أو‬
: D/‫ا‬
W1‫آ= ا‬B‫ر ا‬Q%?
1K
Must be covered by endpoints .
279
 Must be covered by line .

:‫ت‬I'„ ,O 0 ‫ط‬,5 ,O Pc( 4‫!ا
ا‬,‫ ا‬:5’

Must be properly inside .

B1 A;t1‫ ا‬C5‫ط دا‬/‫ن ا‬Q ‫\ أن‬

Must be covered by the boundary .

A;t1‫ © ا‬PB .;$ ‫ط‬/‫ن ا‬Q ‫\ أن‬

‫• ا‬
Geadatabase S*‫ دا‬bGN:B Dataset a&O‫ أ‬ArcCatalog 67 •
Lines, Points, Polygon ‫ت‬:345 ‫ث‬de Dataset S*‫ دا‬a&O‫• أ‬

280
 ArcMap 67 ‫ث‬d_'‫ت ا‬:34)'‫ ا‬fg‫• أ‬
Start Editing •
‫ل‬:_G'‫ ا‬SJ4N P> 6': '‫ ا‬S,&':B :G‫ آ‬hB V:Y'‫ ا‬34)'‫ ا‬67 S‫ت آ‬:HIG'‫ط وا‬%)Y'‫ط وا‬:3<'‫ ا‬UN‫• ار‬

:6': '‫ ا‬hB AB:F'‫ ا‬S,&'‫ أن ا‬iLC •

%I‫ر‬5 ‫ط‬9‫ت و‬0;t1‫ ا‬C5‫ دا‬A ‫ط‬9
‫اآ‬DB ‫ت‬0;tB
dangle ‫ءات‬QD9 % ‫ط‬Q5
‫ … ه‬AB ‫ أو‬%!W9 AB ‫اآ‬DB ‫ط‬Q5
% … AB ‫ أو‬%!W9 AB 0cDB ‫ط‬Q5

Topology ‫ء ا'ـ‬:<B ‫=ء‬4' ArcCatalog k 7‫ وا‬ArcMap Aj‫• أ‬

New topology @ *‫ ا‬Ue dataset P> RC •

281
 Click next •

Click next Ue Topology ‫ 'ـ‬:GN‫ ا‬S*‫• أد‬

282
Next Ue 1%J<4'‫ ا‬:‫ءه‬:)*‫ف أ‬:& ‫ واآ‬:‫ره‬:4 *‫= ا‬1@- 6 '‫ت ا‬:34)'‫• ا* @ ا‬

Click next •

283
Click Add Rule G‫آ‬:R'‫ا>= ا‬%3'‫ ا‬7:go •

284
 ‫ا‪$‬ة او‪:.‬‬
‫‪ \ .1‬أن ‪Q‬ن ا‪/‬ط دا‪ C5‬ا‪0;t1‬ت‬

‫• ‪=>:X 7:go‬ة أ*@ي ا‪@! Add Rule 8pg‬ة أ*@ي‬

‫• ‪ Q`<B‬ا')@‪ 31‬أد*‪ S‬ا'‪%3‬ا>= ا' ‪:J':‬‬
‫‪ .2‬ا‪Q‬ط \ أ† ‪D‬اآ\‬
‫‪ .3‬ا‪Q‬ط \ أ† ‪AcD‬‬
‫‪ .4‬ا‪Q‬ط \ أ† ‪Q‬ن ‪QD9 %‬ءات‬
‫‪ .5‬ا‪Q‬ط \ أ† ‪D‬اآ\ ‪%!W9 AB‬‬
‫‪ .6‬ا‪Q‬ط \ أ† ‪%!W9 AB AcD‬‬
‫‪ .7‬ا‪0;t1‬ت \ أ† ‪D‬اآ\‬
‫‪ .8‬ا‪0;t1‬ت \ أن ‪QDP‬ي ‪9 .;$‬ط‬

‫‪285‬‬
 0J <'‫ و>@ض ا‬Topology ‫ ا'ـ‬SJH` ' Yes 8pg‫• ا‬

Dataset ‫@ة ا'ـ‬0u 67 Topology ‫ ا'ـ‬7:g‫ إ‬U 1 •

:;J7 *‫ت ا'=ا‬:34)'‫ وا‬Topology ‫ ا'ـ‬fg‫ أ‬ArcMap 67 •

286
 k-:`'‫@ ا‬GLv‫ن ا‬%':B @;w- :34F! :‫=ده‬L 6 '‫ا>= ا‬%3'‫ ا‬/FL 1%J<B ‫ء‬:)*‫ أ‬:;B 6 '‫ ا‬D‫آ‬:!v‫ ا‬MJG\ •
( 6 : 1 =B ) l( 1 4 ‫ارد‬Q‫ ا‬%;!;! \!K ‫ء‬5‫  أ(ب ا‬/W :; 1 4‫و‬

5. Lines must not self-overlap 3. Lines must not intersect

6. Lines must not self-intersect

2. Lines must not overlap

7. Polygon must not overlap 8. Polygon must contains points

1. Points must be properly inside polygon

4. Lines must not have dangle

287
 Useful Tips ‫
ة‬. ‫(ت‬

‫ ت‬D‫ل ا‬#5 ‫ د‬O :D‫ ة وا‬W1‫ ا‬B‫ اوا‬¹0 0B ‫ض‬0D!9 ‫ف‬Q( ‫ب‬D‫= ا‬B ‫ا ا`ء‬d‫ ه‬:4
. !‫ا‬

 0IB ‫رة‬L‫ إ‬C1$ v

::D‫ ا‬J  0IB ‫رة‬L‫ إ‬C1$ OD Feature .‫ إ‬A!‫ل ا‬Q•Q;
W;K ‫ وادي‬/B = ‫ و‬J  0I1‫رة ا‬Lš‫ ا‬C1$ ‫ب‬Q;1‫ ا‬Feature ‫§ آّ اـ‬

`B Full Extent ‫ض‬$‫§ إ‬

288
 ::D‫  آ‬0I1‫رة ا‬Lš‫م ا‬D(‫§ ا‬

W;K ‫ وادي‬/B ‫ة‬d49 ‫ض‬$ OD §

Feature ‫ق اـ‬Q4 Identify `B ©|t  D/‫‡ ا‬W/ ‫ل‬Q•Q‫= ا‬1 v

289
 ‫§ ‪ C ! OD‬اš‪L‬رة ا‪O(  0I1‬‬
‫‪ v‬ا(‪D‬ام ا‪Find `B‬‬

‫‪ v‬ا(‪}D‬ف أ‪`I‬اء ا ون ^| أو ا ا•; ‬

‫§   ‪`I‬ء ‪ =B‬ا أ‪/8‬ء ‪$‬ض آ‪ CB‬ا‬
‫‪290‬‬
‫ك ه‪ €T‬ا‪T#3‬ة ‪b‬‬
‫‪  3‬دا)ة ا(‪b' M‬‬
‫ا‪c‬ن ا '!ب ‪€c‬‬
 ‫§ رؤ ‪`I‬ء ‪ =B ّB‬ا‬

‫‪291‬‬
 ‫‪$ =B $Q1B C1$ v‬ة ‪c‬ت‬
‫§ ا‪Q;1‬ب ‪ A1 $Q1B C1$‬ا‪1$‬ل ا^‪ C1}  $/‬اري وا‪ d5Ú1‬وا‪c/‬وا‪Q/‬ات‬

‫‪292‬‬
  D/‫§ ا‬

293
 %0B CB0D‫ وا‬dbf ‫}ء ااول‬9‫ إ‬v
geodatabase C5‫}ء ااول دا‬9‫ إ‬v
ArcCatalog :4 §

‫ ;ول‬1(‫© ا‬$‫§ أ‬

294
 :XK#B
.Folders ‫ اـ‬C5‫ دا‬t‫}ء ااول أ‬9‫= إ‬1

ArcMap :4 §
.JPD4‫ ا‬O8 J 4 Editing ‫ ا أ‬O8 ‫§ أ” اول‬

Editing
‫ل‬Q"‫;ـ‬υυ
; ‫ا‬
‫ل ا‬QP‫ا‬

295
 Save and stop editing §
Relating and joining tables v

‫ق = او = ا!  =؟‬W‫ ا‬B §

Own_ID CP4 :D ‫ و‬,®B C •‫ ا‬ID ‫ و‬O‫ؤه‬1(‫ ؛ ا‬:‫ه‬1‫ك ا‬#B =  ‫ اول اول‬ü
.‫ة‬4 ‫ أو‬Unique O " J
::V‫ ا‬9 J‫ا‬0D(4 , ;1‫! ا‬9 =  4 :9<‫ اول ا‬B‫ أ‬ü
%100  ;1‫! ا‬/4 :D ‫ و‬10 O"‫® ر‬1; ©4 ٌ®;B 2 & 1 O"‫ ن ر‬%1‫ ا‬o
%100  ;1‫! ا‬/4 :D ‫ و‬10 O"‫® ر‬1; ©4 ®;B 2 O"‫ ر‬.%1‫ ا‬o
.1%/B C %50  ;B !/ ‫ أي‬W•/B 30 & 20 O"‫ = ر‬1‫= ا‬B C ®;B 3 O"‫ ر‬.%1‫ ا‬o
%100  ;1‫! ا‬/4 :D ‫ و‬40 O"‫® ر‬1; ©4 ®;B 4 O"‫ ر‬.%1‫ ا‬o
.:‫ا‬QD‫ ا‬.;$ %25 & %75  ;B !/ 50 & 40 O"‫ = ر‬1‫= ا‬B C ®;B 5 O"‫ ر‬.%1‫ ا‬o

296
 .= ‫ك = او‬D}B Own_ID CK ‫´ أن‬K† ü
. One to many "#$ :‫" = او = ه‬#0‫ل أن ا‬Q9 l( B .;$ ‫ ًء‬/ ü
::D‫ ا‬A‫ ا‬Percent_ Own ‫ول‬I .‫ إ‬Owner ‫ول‬I =B "#$ C10‫§ و‬
1% J Q;1‫ ا‬Editing  ;1$ O‫ أ‬O8 ArcMap :4 1%W‫ أ‬O8 Geodatabase :4 = ‫ن او‬Q‫§ آ‬
.JKL l( 1‫آ‬

B ‡0 , (‫ة‬Q‫_ ا‬d‫وى ه‬I K† :M ( )  !‫ة ا‬Q‫ ا‬0 c ‫ول أو‬I ‫ج أي‬D9‫م ا‬$ ´K#
::; 1 4 tD 1‫ ر © ات آ‬/$ ‫ث‬P
O 4 ®d ,% ‫ اص‬ID ‫ واـ‬:‫ه‬1‫ء ا‬1(‫= أ‬$ 0 Point shapefile :‫ وه‬coffee c / §
.‫ة‬4 ‫ أو‬Unique ‫ن‬Q Coffee_ID CK
.coffee  Percent_ Own ‫ول‬I © ‫ب ر‬Q;1‫§ ا‬
.= ‫ك = او‬D}B Coffee_ID CK ‫´ أن‬K† ü
.Many to one "#$ :‫ = ه‬D‫" = ا‬#0‫ل أن ا‬Q9 l( B .;$ ‫ ًء‬/ ü

297
::D‫ ا‬A‫ ا‬O8 ArcMap .‫ إ‬coffee c ”‫أ‬ §

298
coffee c Attributes J ‫ " أُ ” إ‬J9‫ أ‬D( Percent_ Own ‫ول‬I ‫ن‬V‫ ا‬D4‫ا‬ §

Relate "#0‫= ا‬B ‫دة‬WD(† selection C1$ v

::D‫ ا‬A‫ ا‬O8  ( Relate1 "#0‫ ا‬J ª;1$ ‫ي‬d‫ ا‬owner ‫ول‬I D4‫§ ا‬

®1‫ا ا‬d‫د ه‬K

299
‫ده‬WB‫® اول و‬1‫ت ا‬9 ˜ "#$ J ‫د‬PB =‫ و‬Percent_ Own ‫ول‬I ® %X §
::D‫آ‬

1 _‫د‬Q‫ وآ‬Grounds-R Us O( ‫ = اول‬%B =B %100 !9 ®;D1 10 _‫د‬Q‫® اول وآ‬1‫ أن ا‬ü
.2 _‫د‬Q‫ وآ‬The coffee place O( :9<‫وا‬

Excel Sheet :4 c ‫ول‬I D4 v

%‫و‬I ‫ض‬$‫ ا‬O8 ‫ ا‬.;$ ”" ArcCatalog :4 §

300
Geodatabase C5‫ دا‬Shapefile ‫}ء‬9‫إ‬ v

301
Geodatabase C5‫ دا‬Shapefile ‫}ء‬9‫إ‬ v

302
 ‫ا|© ‪B Next‬ة أ‪5‬ى‪.‬‬ ‫§‬

‫‪K‬د ا†(ط ‪ =B‬ه‪/‬‬

‫‪303‬‬
 (Source: ESRI) Select by location v
.Select by location ‫ض‬0D!/( :; 1 4‫ و‬Select by Attribute / ;$ B §
0 Polygon c ®‫زل و‬/1; Shapefile c %/B ªID(‫ ا‬:$/• 1" ‫رة‬Q• ® §
:D‫زل ا‬/1‫ ا‬P ‫ب‬Q;1‫( وا‬/ 0B \ (/B l4‫ر و‬QD/‫ط آ‬Q5 c =B D/D!B) ‫ن‬t W‫ق ا‬9 =$
.©4 ‫ن‬t W 8MDD(
Effects ‫© أدوات‬L ©}9 §

.%DP B ‫ر‬%? 1! (/B I‫ر‬ `B‫= ا‬B ‫ن‬t W‫ ا‬c  4WL ©‫ا‬ §

::D‫ن آ‬t W‫ق ا‬9   4WL !9 ©$‫أ‬ §

C1$ ‫ب‬Q;1‫د ا ا‬K

/‫= ه‬B %  4WL

304
 ::; 1 O" Selection 1H" =B §

305
 : D‫ ر ا‬D5†‫; ا‬1I ‫ل‬5‫ د‬ª
َ 1" 
I want to select features from the following layer: (homesh) that intersect the
features in this layer: ( floodcov polygon)
‫ض ;|ق‬0DD( :D‫ت ا‬Ú}/1‫زل أو ا‬/1‫© ا‬4 ‫د‬PD §

Primary display field .;$ ‫دا‬1D$‫ ا‬Map Tips ‫ر‬%?‫ إ‬v

306
 ®1‫ ا‬O(‫ ا‬%X ‫زل‬/1‫ ا‬K‫ أ‬.‫وس إ‬1  } B/$ §

c ‫ت‬QDPB C‫ أو آ‬¹0 –B‫د‬ v

‫ء‬/8‫ أ‬Shift ‫ح‬DWB ©|t ‫ أو‬% ;$ `B ‫ور‬1 %B‫ب د‬Q;1‫ ا‬Features ‫د اـ‬K §
.‫ ر‬D5†‫ا‬

307
 Polygon c :4 Clip C1$ v
. ‫ف ا‬W}‫ ا‬A;t1‫= ا‬B ‫د‬P1‫ ا‬A;t1‫ب "˜ ا‬Q;1‫§ ا‬

 4WL I‫ؤ_ در‬$‫ ا‬O ‫ أآ‬A;tB

‫© أدوات‬L =B Transparence
Effect

308
. |^‫ ا‬A;t1‫! ا‬1 W1‫ ا‬KQ =B Delete ©|‫ا‬ §

309
 Attribute Table ‡W9‫ع و‬Q/‫‡ ا‬W9 =B <‫ = أو أآ‬Dc –B‫ د‬v
ArcToolbox ‫ة‬d49 D4‫§ ا‬

II

310
311
 Line4 c :4 Line1 & Line2 & Line3 ‫ت‬c –B‫ د‬O §

Data View :4 ‫`ء‬I ‫ أي‬.;$ Right click ©|t %X‫ و‬Data View 1H" v

312
 ‫
ول ا(!ت‬4# ‫ت‬, ‫ ا‬0 .a‫ و‬E3

‹
 ~ ‫ت‬, ‫ ا‬0 Symbology ‫ض‬

Data View

.JB$ =B ‫ ات‬C‫ آ‬D4 ‫} © أو‬/D Ctrl ‫ زر‬.;$ ©|t‫= ذ® ا‬B † ®/1‫و‬
:$/• 1" ‫ة‬Q• =B ‫ة‬1D!B ‫ق‬c c CL v

313
 .‫دة‬PB 4!1 Feature ®P v
Feature ‫د اـ‬K O8 †‫ أو‬Start Editing §

. Enter ©|‫ ا‬O8  (‫  واأ‬4‫ ا‬K‫ اšزا‬C5‫أد‬ §

Polyline c .4 ©5 A" v
Editor ‫© أدوات‬L =B `B‫م ا‬D(‫ ا‬O8 0" ‫اد‬1‫د ا© ا‬K Editing  ;1$ ‫ء‬/8‫§ أ‬

314
 .‫ة‬K .;$ ‫`ء‬I C‫ آ‬%X PD‫ ا‬/$

More Editing tools v

Polyline ‫ أو‬Polygon c :4 C10‫ ا‬/$ A B ‫ة أو‬H‫ دا‬O(‫ر‬
::D‫ ا‬A‫ ا‬Start Editing 0 §

315
v Editing using Snapping.

©‫ط ا‬9 ‫ن‬Q ‫ب أن‬Q;1‫د ات ا‬K

%cQ  ^ O(‫ي "  ا‬d‫ا‬

.Editing  ;1$ ‫ء‬/8‫ أ‬/ 0B ‫ال واهت‬QcM ©5 O(‫ ر‬v

::D‫ ا‬A‫ ا‬O8 O(‫ء ا‬/8‫ أ‬Right Click ©|‫ ا‬Start Editing 0 §

316
  (‫ط رأ‬Q5 O(‫ = ر‬I‫ در‬90
.‫ا‬d‫  وه‬4‫ط أ‬Q5 O(‫ = ر‬I‫ در‬180

:P‫ ا© ا‬.;$ ‫دي‬Q1$ ©5 O(‫ = ر‬I‫ در‬90

©‫ ا‬AB 1 D!B ‫ زاو‬A/^ ©5 O(‫ = ر‬I‫ در‬180
= 0B ‫ل‬Q ©5 O(‫ر‬ .‫ا‬d‫ وه‬:P‫ا‬

‫دة‬PB ‫ ت‬8‫ا‬K 9 O(‫ر‬

‫دة‬PB K‫ زا‬9 O(‫ر‬

‫دة‬PB

:/P/B ©5 O(‫ر‬

‫ء‬3’‫ أ‬Right click

P>‫ا‬

2‫ م‬100 * 210 = ‫
ان‬# 5 I ,‫ زرا  ا‬0 a E  v

56 ©5 .;$ ‫دي‬Q1$ ©5 O(‫ ر‬v
J ;$ ‫دي‬Q10‫ ا‬O(‫ ر‬./!D .DK †‫ة أ ب أو‬$‫© ا‬5 O(‫ ار‬Start Editing ‫ة‬Q5 0 §
RC ©|‫ وا‬% ‫دي‬Q10‫ ا© ا‬O(‫ب ر‬Q;1‫ ا‬%‫ ا‬:4 ”" §
Deflection §
I‫ در‬90 C5‫أد‬ §
Enter §
RC ©|‫ وا‬% ‫دي‬Q10‫ ا© ا‬O(‫ب ر‬Q;1‫ ا‬%‫ ا‬:4 ”" §
Length §
DB 210 C5‫أد‬ §
Enter §
2
‫ م‬100 * 210 = ‫ده‬0 ‫ت أ‬# D!B .;$ C^P  ;10‫_ ا‬d‫ار ه‬D ‫و‬ §

317
‫ب‬ ‫‪ ©5‬ا‪$‬ة‬

‫أ‬

‫‪ %I‬ا‪Q10‬د‬

‫‪ 210‬م‬

‫‪318‬‬
.Identify Results ‫ة‬d49 =B %PD4‫رة و‬Q• ‫ إدراج‬v
319
::D‫ت ا آ‬9 ‫ول‬I ‫ل‬QK ‫ض‬0 Identify `B‫ت ا‬B‫ا‬D(‫ ا‬l( 1 4 /‫§ رأ‬

::D‫ ا‬A‫ ذ® ا‬C10 ‫ت ا؟‬9 =1 ‫رة‬Q• ‫ض‬$ =1 C%4
Geodatabase :4 ‫ن ا‬Q ‫§ †  أن‬
Raster ‫ع‬Q9 =B View O( CK }9‫ أ‬ArcCatalog :4 ‫}ء ا‬9‫ء إ‬/8‫§ أ‬

320
  ;5 ‫ أول‬.;$ ©|‫ ا‬O8 ‫ت‬9 ‫ة ا‬$" ‫ول‬I D4‫ ا‬ArcMap :4 ; Editing  ;1$ ‫ء‬/8‫§ أ‬
:View CP‫ ا‬CW(‫أ‬

  ‫ا‬d‫ اول وه‬:4 ‫د ^” اول‬P1‫ ا‬Feature ‫  ;ـ‬Q;1‫رة ا‬Q^‫ ا‬Cّ1K O8 Load ©|‫§ ا‬
.Features ‫اـ‬
.‫ت‬9 ‫ول ا‬I l;…‫§ أ‬
`B‫ام ا‬D( J ;$ ©|‫ ا‬O8 ‫رة‬Q^‫ ا‬J ª;ّ1K ‫ي‬d‫ ا‬Feature ‫د اـ‬K §
.‫رة‬Q^‫ ؤ ا‬View CP C 1‫ ا‬O%!‫ ا|© ا‬Identify Results ‫ة‬d49 :4 §

:D‫رة ا‬Q^‫ا‬
%; 1P O

‫ة‬$" :4 a‫أ‬...c/‫ اري أو ا‬C<B ‫ت‬M}/1‫ر ا‬Q• ‫  ا!  šدراج‬9Bš‫ام ا‬D(‫= ا‬1 §
.‫ت‬9 ‫ا‬

321
 . Shapefiles .‫ إ‬AutoCad ‫ت‬W;B CQP v
::D‫ ا‬A‫ ا‬ArcCatalog :4 §

Shapefiles .‫ت إ‬W;1‫= ^ ا‬1

Goedatabase .‫; أو إ‬D!B

X4K D5‫ا‬

:Shapefiles .‫ إ‬AutoCad ‫ت اـ‬c ‫ل‬QPD : D/‫ا‬ §

Raster Calculator =$ `1‫ ا‬v

Cell size  | v
Resample([grid1], 20, bilinear)

322
Resample([grid1 + grid2 ], 20, bilinear)
Continues data ‫ة‬1D!1‫اه ا‬QX; bilinear ‫م‬D(‫ا‬
Land Cover C<B ‫ت‬W /^D; nearest ‫م‬D(‫ا‬
25 .‫ إ‬O!/D4 180 %D1 "‫ و‬100  ;‫س ا‬B ‫ آن‬Q #<14 ,20 .‫س ا;  إ‬B  |  !‫اا ا‬
180 = O%1 " ©(QDB‫ و‬20 %/B C‫س آ‬B  ;5

‫دة‬PB O  #5 ‫ض‬$ v

[grid] <= 170
.W• 1 ‫ ا‬d5MD4 #‫   ا‬B‫  ;}ط أ‬1‫ ا‬#; 1 1 ‫ ا‬:0 ‫_ اا‬d‫ه‬

= D‫ ر‬.‫ إ‬#‫ ” ا‬/^ v

Con([grid] >200, 200, 50)
.50 1 ‫ ا‬d5MD4 #‫   ا‬B‫  ;}ط أ‬1‫ ا‬#; 200 1 ‫ ا‬:0 ‫_ اا‬d‫ه‬

 ;5 1 "  | v
Con([grid] eq 10, 80, [grid])
.:‫ ه‬1‫ آ‬CXD4 #‫   ا‬B‫  ;}ط أ‬1‫ ا‬#; 80 1 ‫ ا‬:0 ‫_ اا‬d‫ه‬

Blocksum ‫ اا‬v

Blocksum([grid], rectangle, 2, 2)
#‫ ا‬O " :1Iš ‫!و‬B %D1 " ‫ن‬Q‫;  و‬5 2*2 =B ‫ن‬QD A B C‫= آ‬B ‫ة‬K‫;  وا‬5 ‫¾ن‬Q ‫_ اا‬d‫ه‬
.A ‫ار‬

Blockmin & Blockmax & Blockmean ‫ اوال‬v

.:‫ا‬QD‫ ا‬.;$ #; ©(QD1‫ وا‬1 " .^"‫ وأ‬1 " C"‫_ اوال أ‬d‫م ه‬D!َ C<1

(= 0B ‫ار‬1 #‫د ا‬1) #‫= ا‬B ‫ى‬5‫ أ‬$Q11 #‫= ا‬B = 0B ‫ر ر‬c‫ إ‬C1$ v
Expand([grid], 1, list, 6)
.‫ة‬K‫;  وا‬5 ‫ار‬1 6 1 ‫ ذات ا‬#‫د ا‬1 ‫_ اا‬d‫ه‬

323
 . c # Filtering C1$ v
MAJORITYFILTER([LandCover], EIGHT, MAJORITY)

#‫ر ا‬D$† Four ‫ ـ‬%‫ا‬D(‫= ا‬1‫ و‬,‫ر‬D$†‫ ا‬:4  ;; ‫ورة‬1‫ ا‬#5 ‫ن‬1<‫ ا‬d5‫ أ‬:/0 Eight §
.©4  4‫اأ(  وا‬

Stretch ‫ ;ـ‬.^"‫ وا‬.9‫ اد‬P‫ ا‬O "  | v

. UTM ‫ إ(ط‬c .;$ ETM c ‫ إ(ط‬v

UTM .‫ة إ‬LB %;QP OD 4 ArcMap :4 UTM ‫ إ(ط‬c .‫ إ‬ETM ‫ إ(ط‬c 4‫ إ‬/$
.Ok to all D5‫  ا‬D‫ر ا( ا‬Q%? /$ ,% 4 ‫هت‬Q}D‫ ا‬¹0 ‫وث‬K AB

324
 B‫ت ه‬XK#B v
3D‫ أو‬2D B‫ إ‬J 4 J;5‫ ات اا‬A 1I ‫ة أن‬$‫ا‬B \ TIN c C1$ /$ §

::; 1‫ آ‬Features .‫ إ‬CQPD‫ة ا‬d49 :4 Grid c ‫ر‬Q%? ‫م‬$ /$ §

325
 Raster Calculator :4 Integer .‫ أو† إ‬%;QP \ 4

‫ر‬QD/‫ط ا‬Q5 = ‫ت‬K!1‫!ب ا‬K v

‫ر‬QD/‫ط آ‬Q5 c =B TIN c ‫ن‬Q‫§ آ‬
Polygon feature .‫ إ‬O8 Grid .‫ إ‬TIN c ‫ل‬QK §
.%DK!B ‫!ب‬K‫^; و‬W/B c :4 ‫ة‬K .;$ Polygon C‫ آ‬C^4 OD §

‫ت ات‬QDPB =B ‫د‬PB ‫`ء‬I ‫ر‬%?‫ إ‬v

A‫ ذ® ا‬C10 ,K!1‫ا ا‬d‫رج ه‬5 Q‫ ه‬B ‫ء‬W5‫دة وإ‬PB K!B ‫ر‬%?š ‫ج‬DP ‫ ن‬K‫= ا‬B  <‫ آ‬.4 §
:.V‫ا‬
Frame %1(‫ و‬Polygon ‫ت‬0;tB c }9‫§ أ‬
.‫ره‬%?‫ب إ‬Q;1‫ ا‬K!1‫!\ ا‬K A;t1‫ ا‬CL O(‫ وار‬Editing ‫§ ا أ‬

326
 :D‫ ا‬A‫ ا‬O8 Frame c (Uncheck) :W5‫ا‬ §

327
 ‫ر‬cš‫ ا‬C5‫ ا‬B ©4 %X §

‫ن ات‬B P^ v

:4 ‫اء‬1K \0 B#$ % ;$ %X ArcCatalog :4 ‫آ= ات‬B‫ء أو أ‬1(‫ |  أ‬/$ §
‫ا‬d‫ ه‬ArcMap

Browse O8 ‫اء‬1P‫\ ا‬0D‫ ا‬B#$ .;$ ©|t ‫; ® إ† أن‬$ B P^‫ن ا‬1; –B9‫د ا‬L‫§ وšر‬
.; P^‫ن ا‬1‫ ا‬.‫إ‬

/ 0B ”H?‫ داء و‬W1‫ ا‬KQ ” ?Q v

:”H?Q W1‫ ا‬KQ; ‫ ا†هت‬WB ” ?Q

Page Up & Page Down & Page Right & Page Left

328
 Just click (Page
Down Bottom) on
your keyboard

Close ©|‫ ا‬O8 Page Up & Page Right & Page Left =B C  !‫ات ا‬Q‫آر ا‬ §

Connect To Folder v
Connect To Folder `B‫م ا‬D(‫ ا‬ArcCatalog ‫ة‬L :4 Drive ‫ أو‬X4K ‫ر‬Q%? ‫م‬$ /$ §
ArcMap :4 Add Data ‫ة‬d49 :4 t‫ أ‬IQ Q‫ وه‬, Q;1‫ ا‬X4P; ‫ل‬Q•Q;

TIN ‫ت اـ‬c :4 Sympology  •5 v

:=B =1D9 %#5 =B :D‫ ا•  ا‬:‫ ه‬Symbology  •5 •

Color Ramp MB@G'‫ ا‬U;N D! 34)'‫ان ا‬%'‫@ أ‬JJp- .
Classes MB@G'‫ ا‬U;N D! :‫@ه‬JJp- ‫ أو‬/JN:<G'‫ت ا‬:X:)O ‫= >=د‬1=R- .

329
 Add MB@G'‫ ا‬D! ‫ه@ي‬:x S,u ‫ أو‬Renderer 7:g‫ إ‬.
Edge MB@G'‫ ا‬D! Tin ‫ ا'ـ‬345 ‫ت‬:\‫ در‬DJB V:`'‫ط ا‬%)Y'‫ء ا‬:`*‫ر أو إ‬:;x‫ إ‬.
Type

‫"ت‬9 9

: D‫ ا‬1H‫ ا‬.;$ C^P9 ‫ان‬Q‫ت ا‬0 B .;$ Right Click ©|t •

:‫ه‬B‫ أوا‬O‫وأه‬
‫ان‬Q‫‡  \ ا‬0 Flip Symbols
‡0‫ أو ا‬.;$º C"‫= ا‬B ‫"ت‬/‫‡  \ ا‬0 Reverse Storing
K‫ق وا‬9 ‫ šزا‬Remove Classes
: D‫ة ا‬d4/‫ ا‬DW Classify A B .;$ ©|t

‫`ة‬W" = ‫ت‬9 ‫ ا‬O ! c

‫!و‬DB 330
‫"ت‬/‫د ا‬$

‫ ا‬:4 \ (/1‫ت ا‬9 ‫ ت‬H^K‫إ‬

 . Layout $‫ ا‬/B .4 KQ =B <‫ إدراج أآ‬v
. Layout K!B A ‫ ر‬.‫ ات إ‬$Q1B  |^D O" Layout ‫ر‬c‫ إ‬C5‫§ دا‬
.TOC :4 ‫ ات‬Collapse §

.l D‫‡ ا‬W9 =B ‫ أو‬56 l  =B ‫ت‬c $Q1B a!/ O" §

331
 :;•‫ ا‬l D‫ ا‬:4 $Q11‫ ا‬l^; O" §

:D‫ ا‬:‫ ه‬O(‫ ا‬/B :4 ‫دة‬P1‫ ا‬$Q11‫ا‬

:4 ‫دة‬P1‫ا‬
‫ن‬QD( $Q11‫ا‬
:D‫ ا‬:‫وه‬ TOC :4 C <‫د ا‬Q(
Data View :4 %0B CB0D; ‫ه`ة‬I

0B Layout <‫ أآ‬O ®/1 ‫ا‬d‫وه‬ §

332
Layout .4 %X B‫ف و‬t B PD $Q1B C‫ آ‬.4 OPD‫® ا‬/1 §

ArcScene‫ و‬ArcGlope ‫ام‬D( Animation C1$ v

3D Analyst ‫© أدوات‬L =B ©}/‫ و‬ArcGlope %I‫وا‬ §

Raster c ‫أ” أي‬ §

333
 ArcScene  ‫وا‬ §
3D Analyst ‫© أدوات‬L =B ©}/‫و‬

Raster c ‫أ” أي‬ §

334
 ‫‪ ©L DW‬أدوات ‪Animation control‬‬ ‫ا|© ا‪`B‬‬ ‫§‬

‫§ ا أ ا‪D( C !D‬ام ا‪`B‬‬

‫‪ O 1^ =1‬اـ‬ ‫§ (‪D‬ام أدوات ا‪P‬آ ‪ ©L :4‬ادوات‬
‫‪ Animation‬اص ®‪.‬‬
‫‪ :KDWB lc =$ ®/1‬ا‪1‬وس ا! وا‪ =1‬ا ان ا ‪0D‬دا‬ ‫§ أ‪/8‬ء ا(‪D‬ا‪ ®B‬ر‪ `B‬ا ان‬
‫أو ا"‪D‬ا  ‪ $( %X · K‬ا ان أ(‪! CW‬ر ا}‪) L‬ار"م ا‪0D # IQ1‬د وا! ‪D"#‬اب(‬
‫ ‪ %X 1/‬ا‪ ( =$ 0‬ارض أ(‪ = 1 CW‬ا}‪L‬‬

‫‪335‬‬
 Animation ‫;  اـ‬1$ ‫ء‬/8‫ أ‬O; 4 ‫رة أو‬Q• ‫ض‬0 Hyberlink : 0} © ‫ را‬C1$ v
‫ض‬0‫ ا‬C1$ ‫ء‬/8‫ أ‬$‫`ر‬1‫= ا‬$ O; 4 ‫ض‬0 t ‫ ا}آ ا‬$‫`ر‬B .‫ إ‬: 0} © ‫ را‬C1$ ‫ن‬V‫ ا‬9
$‫`ر‬1‫ ا‬A;tB .;$ `B ©|‫أ‬ §

J$ID(‫® ا‬/1 .DK ”;1‫´ ا‬WK‫ا‬ §

: 0}D‫` اا © ا‬B‫} © ر‬/ ´K#  !‫ة ا‬Q‫ ا‬0 §

`B‫= ا‬B J4 O" ‫ض‬0‫ء ا‬/8‫ أ‬$‫`ر‬1‫ن ا‬B .‫ل إ‬Q•Q‫ ا‬/$ §
O; W‫ض ا‬0 $‫`ر‬1‫ ا‬A;tB .;$ `B ©|‫ا‬ §

336
‫ ‪ 0‬ا‪%D9‬ء ا‪ =B  † O; W‬ا‪ C5D‬ا وي šف ا‪ O; W‬وا(‪ ”9/ÊD‬ا‪0‬ض ‪ =B‬ا‪`B‬‬ ‫§‬

‫‪XK#B‬ت‪:‬‬
‫‪ C1$ =1‬اا © ا‪ : 0}D‬أ‪ 1/‬أ‪ =B‬ا(‪D‬ام ا‪`B‬‬ ‫§‬
‫أ‪ t‬آ‪::D‬‬ ‫‪ OD‬إ|ء اوا © ا‪D(   0}D‬ام ا‪`B‬‬ ‫§‬

‫‪337‬‬
‫‪ v‬إ‪ ) = Dc = $ 4!B 4‬إزا‪ K‬إ‪K‬اه‪ ( =$ 1‬ارض(‬

‫‪338‬‬
==================================

339
 
‫ا‬

 ;1$ ‫ ت‬

:4

 4‫ا|ا‬340‫ت‬BQ;01‫ ا‬OX9
5

Practical Applications
 ‫إهاء‬

‫إ‪ O;0B .‬ا} ‪ .;• 1PB‬ا‪ J ;$ ß‬و(;‪ , O‬ه‪d‬ا ‪ %I‬ا‪` C%4 C1‬ي؟‬
‫‪O8‬‬
‫إ‪ .‬أ‪ :B‬وأ ‪:‬‬
‫‪O8‬‬
‫إ‪ .‬زو‪:DI‬‬
‫وأو†دي‬
‫‪َ ً4َ0‬آ<ِ َ ًة وَاّ; ُ‪J‬‬
‫‪َ Jُ َ Jُ Wَ $‬أ ْ‬
‫‪ِ َt ُ 4َ ً/َ!K‬‬‫ض اّ; َ‪َ ًْ"َ J‬‬ ‫" ‪ =ÒB‬ذَا ا‪ِdÒ‬ي ُ ْ ِ ُ‬
‫]اة ‪[245 :‬‬ ‫ن"‬‫‪َ Qُ0I‬‬‫© َوِإَ ْ ِ‪َ ُْ J‬‬
‫!ُ‬
‫‪َ ¹‬و َ ْ ُ‬
‫َ ْ ِ ُ‬

‫‪341‬‬
 ‫‪L‬‬

‫;!  دآ‪QD‬ر ‪/%B‬س ‪ $ 1PB /‬ا‪.GIS  5 C tW‬‬

‫و;!  ا‪/%1‬س‪ /‬أ‪ :(B 1PB 1K‬وآ ‪ C‬ا‪Q‬زارة ‪Q‬زارة اي وا‪Q1‬ارد‬
‫ا‪.  H1‬‬
‫و;!  ا‪/%1‬س‪ :$B =!K /‬ا`";‪ : Q‬وآ ‪ C‬ا‪Q‬زارة ‪Q‬زارة اي‬
‫وا‪Q1‬ارد ا‪. H1‬‬

‫‪342‬‬
 ‫‪ BB‬ا‪ 0‬او‪.‬‬
‫ا‪ ß 1P‬رب ا‪ = 10‬وا^‪#‬ة وا!‪#‬م ‪ O5 .;$‬ا‪ ,= ;(1‬أ‪..0 B‬‬
‫آ< ا ‪ © PB :4 ª;Êُ( B‬ا‪ C10‬و‪5‬ر‪ OX9 =$ JI‬ا‪BQ;01‬ت ا|ا‪ 4‬‬
‫‪B‬ه ‪ %D‬وآ ” ‪ =1‬أن ‪ ,%/B  WD!9‬وأ ى ا< ون ر… ‪1B %1;0 :4‬‬
‫ل ‪ .;$‬أن ه‪d‬ا ا‪W‬ع ‪ =B‬ا‪Q;0‬م ‪` O‬ل "…  ‪MB‬ه‪Q‬ل" إن • ا‪. 0D‬‬
‫‪º4‬و‪ ®Ê‬أ"م ه‪d‬ا ا‪D‬ب ‪Q• :4‬رة (‪ O%/1 !B ;%‬ذن ا‪=B ß‬‬
‫إ‪9‬ز  ‪ O%‬ا• (‪D‬ام ‪ ArcView 9.0 –B9‬وا‪DB‬ادا‪.J‬‬
‫إن ‪ OX9‬ا‪BQ;01‬ت ا|ا‪  4‬ه‪ :‬و( ; ‪ Id1/‬ا‪| O0‬ض ا‪Q^P‬ل‬
‫‪  ;1$ –HD9 .;$‬وو( ; ‪P1‬آة ا‪QX‬اه ا ‪|  0‬ض درا(‪%D‬‬
‫وا‪Q•Q‬ل إ‪dDB O$ (Q1;B –HD9 .‬ي اار وذ® ‪ lc =$‬ا‪CB0D‬‬
‫‪ AB‬ا‪BQ;01‬ت ا‪#5 =B  91‬ل "‪$‬ة ‪9‬ت ذات "رة ‪ $  ; ;P‬‬
‫و ‪ C%ّ ! B‬ا‪Q•Q‬ل إ‪ .‬ا‪%‬ف‪ .‬و‪ ”"QD‬ا‪ :4 ` 1D‬ا(‪D‬ام  ت‬
‫‪B .;$ GIS‬ى ارة ‪ .;$‬ا‪ AB CB0D‬ه‪ _d‬ا‪BQ;01‬ت ا‪. 91‬‬
‫ا‪ –B9‬ا‪D!1‬م ‪ :4‬ه‪ _d‬ا‪ D‬ت ه‪ ArcView 9.0 Q‬وا‪DB‬ادا‪J‬‬

‫‪343‬‬
 3D Analyst
Spatial Analyst
Geostatistical Analyst
19‫ وإ‬GIS O;0 X/‫ ا(‡ ا‬.4 ‫ض‬Q †‫ب أ‬D‫ا ا‬d‫ ه‬:4 :$‫ رو‬
‫ة‬LB ® C5 4 ,:;10‫ ا‬l D‫ ا‬lc =$ ‡(‫_ ا‬d‫ ه‬a ( :$‫رو‬
 W;‫= ا‬$ JQ/D‫ ا‬AB  4‫ت ا|ا‬BQ;01‫ ا‬OX/ :;10‫ ا‬l D‫ ا‬O$ :4
:V‫(\ ا‬P; BD!B ‫ن ارئ‬Q ‫ أن‬:W 4 ,‫ورة‬t‫ ا‬/$ X/‫ا‬
‫م‬Q;0‫( أو ا‬/%‫  أو ا‬4‫ ا|ا‬C<B   D‫م ا‬Q;0‫ ا‬K‫ أ‬:4 ^^DB‫و‬
C ;PD ‫م‬Q J!W9 ‫ (  ارئ‬,‫ب‬D‫ا ا‬d‫ ه‬AB ‫ ;ء‬a‫أ‬...  Ê ‫ا‬
=B J ‫ إ‬C•QD 1 ‫ اذ اار‬O$‫ د‬.;$ J‫ "را‬O$ 1B ‫ج‬D/D(†‫وا‬
.(Visualization)  / 0‫ اؤ ا‬O$ –HD9
d4‫ا‬Q9 ‫ل‬L‫ض أ‬$ lc =$ ‫ات‬Q‫ح ا‬L ®d‫ آ‬:$‫ا و" رو‬d‫ه‬
‫ات‬Q‫د (د ا‬B ‫ · أن‬K ,C10‫ء ا‬/8‫ أ‬%;!;! \!K –B9‫ا‬
. ‫  "  ® ارئ‬DD1‫ ا‬X/‫ا‬
:BD!B‫< = و‬K‫ب وا‬#; ‫ ا‬WB ‫ب‬D‫ا ا‬d‫ن ه‬Q ‫ أن‬QI‫ ا أر‬5‫وأ‬
.‫†ت‬1‫ ا‬A 1I :4  4‫ت ا|ا‬BQ;01‫ ا‬OX9
‫ح‬#• ‫ب‬%‫ إ‬1PB /‫س‬/%B
habozha@yahoo.com

344
  9<‫ ا‬0‫ ا‬BB
..0 B‫ أ‬,= ;(1‫ ا‬O5 .;$ ‫م‬#!‫ة وا‬#^‫ = وا‬10‫ رب ا‬ß 1P‫ا‬
.‫ب وإ‬D‫ا ا‬d‫= ه‬B .‫ او‬0‫ ا‬./D"‫= ا‬B A 1I .‫ } إ‬JIQ‫أ‬
\;c =B C ‫ر‬dD$‫ أ‬1‫ آ‬,:9‫و‬D†‫ ا ا‬$ :0B C•‫ا‬Q =B A 1I
‫  آ‬D9 ª9D9†‫ ا‬.‫ إ‬%04‫ أو ر‬:9‫و‬D†‫  ا‬%(‫ر إر‬d0‫دة و‬B
.:4‫ ا‬ª"Q‫د ا‬QI‫م و‬$‫ و‬%1K
‫ت اة‬P QD‫ ت وا‬D‫ ا‬¹0 4 0‫_ ا‬d‫ ه‬:4 ª1" 
,GIS ·KB =B ·PB 226 C1}   18 ‫ ت‬D‫د ا‬$ ^ 
:%1‫أه‬
(Remote Sensing)  $/^‫ر ا‬1"‫ر ا‬Q• C ;P :4 l 
. GIS BQX/B AB l4‫ا‬QD1‫ ا‬Image Analyst –B9 ‫ام‬D(
ArcEditor –B9 ‫ام‬D( Model Builder :4 l 
‫ام‬D(# W;( ‫ة‬Ò0ُB‫ و‬//B ‫ة‬K‫  وا‬6 ® 4Q ‫ي‬d‫ وا‬9.3.1 ‫اš•ار‬
.W;DB ‫ت‬c AB
345
 C1$  W ‫ آ‬:4 ‫ ن‬
Animation through time & Tracking Animation

:®d‫ آ‬0‫_ ا‬d‫ ه‬:4 ‫ط اة‬/‫= ا‬B‫و‬

Terrain Layer ‫ء‬/  W ‫آ‬
Subtypes and Domains C1$  W ‫آ‬
Topology ‫ء‬/  W ‫آ‬
O;$ © PB =B ‫ "ة‬Q‫ ;رئ و‬ªB" " ‫ن‬Q‫ أن أآ‬0‫_ ا‬d% QI‫وأر‬
. 4‫ت ا|ا‬BQ;01‫ ا‬OX9

‫ح‬#• ‫ب‬%‫ إ‬1PB /‫س‬/%B

346
 ‫س‬%4
PW^‫ا‬ ‫ع‬QQ1‫ا‬ C!;!B
GIS ‫
!
 ;ـ‬H‫ة ا‬W‫ا‬ 1
‫اع ات‬Q9‫أ‬ 2
‫ت‬#
;PD‫ ا‬C1$‫
 و‬K!B  Digitizing C1$:‫ اول‬l
D‫ا‬

IQ‫
رو‬%‫
 وا‬4‫…ا‬Q‫ا‬ 3
ArcCatalog –B9 %I‫– وا‬B9‫ ا‬%I‫وا‬ 4
‫ة‬I c ‫}ء‬9‫إ‬ 5
‫ اš(ط‬P 6
‫= اš(ط‬$ ‫ة‬d9 7
UTM ‫اš(ط‬ 8
ETM ‫اš(ط‬ 9
ArcMap –B9 %I‫وا‬ 10
‫ت‬9
‫ل ا‬5‫ق إد‬c 11
Georeferencing ‫© أدوات‬L AB CB0D‫ا‬ 12
Google Earth ‫رة‬Q• =B c C1$ 13
Editor ‫© أدوات‬L AB CB0D‫ا‬ 14
\‫ر‬ 15
\
(/1‫ت ا‬c =B 
WD!9 ‫= أن‬1 ”
‫آ‬ 16
3D .‫ إ‬2D c CQP 17

Q‫
 وا‬0‫ت ا‬$‫ ا‬C1$ 18
‫ اع‬CL l
!/ 19
KQ;‫اج ا‬5‫إ‬ 20
O(‫
س ا‬B ª
< 21
l
;0 4‫إ‬ 22
347
PW^‫ا‬ ‫ع‬QQ1‫ا‬ C!;!B
‫ض‬0‫ل وا‬Q‫ط ا‬Q5 C1$ 23
‫ض‬0‫ل وا‬Q‫ط ا‬Q5 ‫
رات‬5 

| 24
.KQ;‫ ا‬C
•W ‫إدراج‬ 25
‫اع ات‬Q9‫
= أ‬CQPD‫ا‬ 26
Raster .‫ إ‬TIN c CQP 27
150 %$" ‫ب‬Q!/B ‫ة‬/" ‫!ر‬B PD Symbology =Q;D‫•
 ا‬5 ”
?Q 28
Ellipsoid ‫ اـ‬BQ;0B c ‫إ(ط‬ 29
UTM .‫ إ‬ETM ‫= إ(ط‬B CQPD‫ا‬ 30
Raster c ‫إ(ط‬ 31
‫ اي وا^ف‬L ©
‫ و‬/1 
IQ‫ درا( ه
رو‬C1$ 32
\
(/1‫ ا‬c ‫|ات‬8 ( 33
Fill Sinks =$ ‫ة‬d9 34
Working Directory P 35
Extend & Cell size P 36
Flow Direction ‫ اšهت‬c ‫}ء‬9‫إ‬ 37
Flow Accumulation :1‫اآ‬D‫ ا!ن ا‬c ‫}ء‬9‫إ‬ 38
Setnull ‫ام اا‬D(‫ا‬ 39
Stream link c C1$ 40
(Stream Lines) ‫ط ا!ن‬Q5 c ”
X/ 41
Stream Order c =Q 42
( 43
1D‫ ا‬lc/B ‫}ء‬9‫إ‬
 !‫ات ا‬Q‫;˜ ا‬1 Q‫ر‬/
Watersheds A
44
‫ اهت ا!ن‬.‫ }
 إ‬O%(‫ أ‬c C1$ 45
Tingird c =B 
L 
9‫
`ا‬B C1$ 46
Con ‫ام اا‬D(‫ا‬ 47
B‫ت ه‬XK#B 48
1H‫ ات دا‬C0I 49
‫= اهت اح‬$ 0 c ‫ج‬D/D(‫ ا‬:‫ة‬H4 50
:‫
” أرا‬/^ 5 ‫ج‬D9‫إ‬::9<‫ ا‬l
D‫ا‬ 51
Labels ‫ر اـ‬%?‫إ‬ 52
5V‫ دون ا‬c ‫ت‬QDPB ¹0 Label ‫ر‬%?‫إ‬ 53
Labels ‫ء اـ‬W5‫ر وإ‬%?‫إ‬ 54
Expression (‫ا‬Q CK =B <‫ آ‬Label ‫ر‬%?‫إ‬ 55
Shapefile .‫ إ‬Raster c CQP 56
‫دة‬PB 
0B l4‫ و‬Selection =B ;D!B c C1$ 57
K!1‫!ب ا‬P •5 ‫}ء أداة‬9‫إ‬ 58
‫ت‬0;tB ‫ة‬$ =B ‫ن‬QD c K!B ‫!ب‬K 59
‫ت ا‬9
‫ ول‬%
PB‫ل و‬L‫ت ا‬K!1 ‫ص‬5 CK C1$ 60

348
PW^‫ا‬ ‫ع‬QQ1‫ا‬ C!;!B
Geodatabase ‫}ء‬9‫إ‬ 61
‫ان‬W ‫ت‬K!1; CK C10 Field calculator ‫ام‬D(‫ا‬ 62
:1"‫ت اادار ا‬9 A"‫= وا‬B ( O! B‫ز‬#‫= ا‬P‫اد ا‬QB OK ‫!ب‬K 63
 /B‫ة ز‬D4 ‫ل‬#5 ‫ ة‬P :4 \(D1‫ء ا‬1cš‫ ا‬OK ‫!ب‬K:·<‫ ا‬l D‫ا‬
‫دة‬PB 64
‫ت‬9 ‫ر ا‬D5‫إ‬ 65
Histogram 66
QQplot 67
Trend Analysis 68
Interpolation  ;1$ =$ ‫ة‬d9 69
 J (/B O " =B ! Interpolation C1$
Radial Basis Function 70
J/B ‫`ء‬I ‫ف‬dK ‫ أو‬4 A;tB CL C0 71
‫`ء‬I ‫ف‬dK ‫`ء أو‬I ‫ `دة‬A;tB C0 72
Raster .‫( إ‬Shapefile) Feature CQP 73
= P( = OP‫!ب ا‬K 74
K!1‫ وا‬0!‫= ا‬B C‫ب وآ‬Q!/1‫" = ا‬#0‫ ا‬./P/B O(‫ ر‬:1 ‫ة‬H4
:HB ‫  `ان‬P!‫ا‬ 75
( ‫م‬B‫ أ‬9`1‫ _ ا‬1‫ ا‬OK ‫!ب‬K :2 ‫ة‬H4 76
‫ وادم‬WP‫آ= ا‬B‫ أ‬P :3 ‫ة‬H4 77
‫ وادم‬WP‫ت ا‬0B ‫!ب‬K :4 ‫ة‬H4 78
Kriging c ‫ام‬D( Interpolation 79
 Buffer C1$ 80
‫ة‬/ ‫ وادم‬WP‫ت ا‬0B ‫!ب‬K 81
‫ة‬/" ‫!ر‬B .;$  ;B‫آ ` ا<ن ا‬D 5 ‫ج‬D9‫إ‬:A ‫ اا‬l D‫ا‬ 82
‫ر‬B‫  ا‬1 ‫ي‬Q/!‫ل ا‬01‫!ب ا‬K :‡B‫ ا‬l D‫ا‬ 83
Modeling Evaporation Losses :1 ‫ة‬H4 84
Modeling Runoff :2 ‫ة‬H4
©‫ ا‬1 " =$ 0  |DB ®1! ‫ط‬Q5 c C1$  W ‫آ‬ 85
Modeling Altitudes :3 ‫ة‬H4 86
/B :4 ‫ ان‬/‫}ر ا‬D9‫ درا( ا‬:‫ ا!دس‬l D‫ا‬ 87
Land Cover c =Q ‫ات‬Q5 88
Raster .‫ إ‬Shapefile c CQP 89
Reclassifying ‫ ” ات‬/^ ‫دة‬$‫إ‬ 90
Raster ‫– ات اـ‬B‫د‬ 91
Land Cover c =QD ‫ى‬5‫ أ‬c 92
‫!\ ا_ اح‬K :†‫أو‬ 93
‫ ان‬/‫ ا‬c =Q 94

349
PW^‫ا‬ ‫ع‬QQ1‫ا‬ C!;!B
Merge ‫ام اا‬D(‫ا‬ 95
Importing Symbology ” /^ ‫ اد‬D(‫ا‬ 96
‫آ اح‬K ‫م‬X9 P 97
Focal Function 98
FocalMin ‫ واا‬Con ‫ام اا‬D(‫ا‬ 99
(Image) ‫رة‬Q^‫ آ‬Layout ‫ أو‬5 ^ 100
‫ة‬H4 101
:‫  ا|ء ار‬$Q9 ®d‫!\ ا_ اح وآ‬K : 98 102
‫ار‬DK†‫ ا‬CB$‫ و‬:‫  ا|ء ار‬$Q9 ‫!\ ا_ اح و‬K :<8 103
%"‫ا‬DK‫ ا‬O :D‫ ا‬#; C‫د‬QB C1$ 104
.‫ى‬5 c =B Raster Symbology l^‫ و‬a!/ LB B‫ أ‬C1$ 105
= 0B ‫ن‬B .‫ إ‬/B ©(‫= و‬B lc ©  :A !‫ ا‬l D‫ا‬ 106
Straight Line c =Q 107
Travel Cost ‫ل‬D9†‫ ا‬W; =$ 0 c ‫ء‬/ ‫ات‬Q5 108
Analysis mask C1$ 109
Travel Cost c ‫ج‬D/D(‫ا‬ 110
Cost Weight & Direction :Dc ‫}ء‬9‫إ‬ 111
‫!ر‬B Ct4‫إد أ‬ 112
‫ اق‬Ct4‫ج أ‬D/D(‫ر( وا‬B ‫}ء‬9š A"‫ا‬Q1‫!\ ا‬9‫إد أ‬:=B<‫ ا‬l D‫ا‬
% ‫إ‬ 113
Land use c ‫ت‬9 ‫ة‬$ ‫ذج‬Q19 114
C10‫ ا‬Ê P 115
Slope c C1$ 116
c ‫ت‬QDPB = ;W1‫ا‬ 117
= 0B ‫ن‬Q; Nodata #5 ‫ر‬%?‫إ‬ 118
%W /^ ‫د‬01‫( ;ت ا‬Weight ) C8 ‫ء‬$‫إ‬ 119
(‫ر‬1‫ ا‬.‫ ا‬BQ;0B 9 =B ‫!رات‬1‫ ا‬Ct4‫إد أ‬ 120
Shortest path ‫إد‬ 121
‫دة‬PB  0B l4‫ح و‬#^D(# :‫!\ ارا‬9‫ ر أ‬D5‫ا‬:A(D‫ ا‬l D‫ا‬
(Modeling) 122
‫اد ات‬$‫إ‬ 123
Combine ‫ام اا‬D(‫ا‬ 124
%D 1‫!\ أه‬K ‫( ;ت‬Weight) C8 !9 ‫ء‬$‫ات إ‬Q5 125
Reclassifing ‫ ” ات‬/^ ‫دة‬$‫إ‬ 126
Map Algebra ‫ام‬D( ” /^D‫ا‬ 127
FOCALMAJORITY ‫ام دا‬D(‫ا‬ 128
BOUNDARYCLEAN ‫ام دا‬D(‫ا‬ 129
REGIONGROUP ‫ام دا‬D(‫ا‬ 130

350
PW^‫ا‬ ‫ع‬QQ1‫ا‬ C!;!B
ZONALAREA ‫ام دا‬D(‫ا‬ 131
‫ ا}ت‬AB CB0D‫ا‬:L0‫ ا‬l D‫ا‬ 132
New Features Dataset ‫}ء‬9‫إ‬ 133
Edge and Junctions 134
Utility Network Analyst ‫© أدوات‬L AB CB0D‫ا‬ 135
‫د‬PB Selection =B •5 c C1$ 136
Network Analyst =$ ‫ة‬d9 137
‫ اق‬L  ‫ت‬9 ‫ة ا‬$" ‫ت‬9QB 138
New Route 139
New Service Area 140
New Closest Facility 141
New OD Cost Matrix 142
Geocoding :}$ ‫دي‬P‫ ا‬l D‫ا‬ 143
(‫ر‬B ‡ Q‫!ر أ‬B ‫ج‬D/D(‫ا‬:‫ة‬H4 144
Model Builder C‫د‬QB ‫ء‬/ :}$ :9<‫ ا‬l D‫ا‬ 145
‫دة‬D01‫  ا‬:;I =Q OK :4  |D‫ار ا‬B ‫!ب‬K :†‫أو‬ 146
‫د‬0 ‫ ا‬:8#8 X/1‫ ا‬:4 ‫ ات‬/0B 147
Create line of sight ‫© اؤ‬5 ‫}ء‬9‫إ‬ 148
Viewshed c ‫ج‬D/D(‫ا‬ 149
‫م‬K‫!ب ا‬K 150
B$ ‫ة‬4 – C‫د‬Q1‫ء ا‬/ : 98 151
C‫د‬Q1‫ ا‬C |} 152
 $/^‫ر ا‬1"‫ر ا‬Q• C ;P :}$ ·<‫ ا‬l D‫ا‬ 153
Control Points 154
Classification  ;1$ 155
Unsupervised Classification 156
Supervised Classification 157
Class C‫ آ‬K!B ‫!ب‬K 158
Selection by attribute 159
Animation Through Time }$ A ‫ اا‬l D‫ا‬ 160
©4 :91‫|  ا‬D‫ ا‬Q ‫ض‬$ O 1^ 161
Animation ‫ اـ‬O 1^ 162
‫ض‬0‫ء ا‬/8‫ أ‬%X ( ‫ي‬d‫ ا© ا‬Font P 163
Duration ‫ة اـ‬D4 P 164
Previewing time slices 165
Animating data in a graph through time 166
Creating Graph 167
Video ‫ آـ‬Animation ‫ اـ‬C ! 168

351
PW^‫ا‬ ‫ع‬QQ1‫ا‬ C!;!B
(W•$ ‫!ر‬B) Tracking Animation }$ ‡B‫ ا‬l D‫ا‬ 169
Fields in the attribute table 170
Time Window l4‫ ” ا و‬/^ ‫دة‬$‫إ‬ 171
%$ ‫ء‬/8‫ط أ‬/; Action ‫ء‬$‫إ‬ 172
Building Query 173
Building Terrain Dataset }$ ‫ ا!دس‬l D‫ا‬ 174
Subtypes and domains }$ A !‫ ا‬l D‫ا‬ 175
Domain ‫ اـ‬P 176
Building Topology }$ =B<‫ ا‬l D‫ا‬ 177
Polyline c C5‫ دا‬Features OP :D‫ ا‬$‫ا‬Q‫ا‬ 178
Polygon c C5‫ دا‬Features OP :D‫ ا‬$‫ا‬Q‫ا‬ 179
Points c C5‫ دا‬Features OP :D‫ ا‬$‫ا‬Q‫ا‬ 180
l D‫ا‬ 181
Useful Tips ‫ ة‬WB ‫ت‬P1 182
 0IB ‫رة‬L‫ إ‬C1$ 183
Find B‫ام ا‬D(‫ا‬ 184
 ;•‫`اء ا ون ^|  أو   ا ا‬I‫}ف أ‬D(‫ا‬ 185
‫ت‬c ‫ة‬$ =B $Q1B C1$ 186
%0B CB0D‫ وا‬dbf ‫}ء ااول‬9‫إ‬ 187
geodatabase C5‫}ء ااول دا‬9‫إ‬ 188
Relating and joining tables 189
Relate "#0‫= ا‬B ‫دة‬WD(† selection C1$ 190
Excel sheet :4 Attribute table D4 191
Geodatabase C5‫ دا‬Shapefile ‫}ء‬9‫إ‬ 192
Select by location 193
Primary display field .;$ ‫دا‬1D$‫ ا‬Map Tips ‫ر‬%?‫إ‬ 194
c ‫ت‬QDPB C‫ أو آ‬¹0 –B‫د‬ 195
Polygon c :4 Clip C1$ 196
Attribute Table ‡W9‫ع و‬Q/‫‡ ا‬W9 =B <‫ = أو أآ‬Dc –B‫د‬ 197
Data View 1H" 198
:$/• 1" ‫ة‬Q• =B ‫ة‬1D!B ‫ق‬c c CL 199
‫دة‬PB 4!1 Feature ®P 200
Polyline c .4 ©5 A" 201
More Editing tools 202
Editing using snapping 203
Editing  ;1$ ‫ء‬/8‫ أ‬/ 0B ‫ال واهت‬QcM ©5 O(‫ر‬ 204
‫د‬0 ‫ ا‬BQ;0B  $‫ أراض زرا‬A" © 
56 ©5 .;$ ‫دي‬Q1$ ©5 O(‫ر‬ 205

352
PW^‫ا‬ ‫ع‬QQ1‫ا‬ C!;!B
Identify Results ‫ة‬d49 =B %PD4‫رة و‬Q• ‫إدراج‬ 206
Shapefiles .‫ إ‬AutoCad ‫ت‬W;B CQP 207
Raster Calculator =$ `1‫ا‬ 208
Cell size  | 209
‫دة‬PB O  #5 ‫ض‬$ 210
= D‫ ر‬.‫ إ‬#‫ ” ا‬/^ 211
 ;5 1 "  | 212
Blocksum ‫اا‬ 213
Blockmin & Blockmax ‫اوال‬ 214
#‫د ا‬1) #‫= ا‬B ‫ى‬5‫ أ‬$Q11 #‫= ا‬B = 0B ‫ر ر‬c‫ إ‬C1$
(= 0B ‫ار‬1 215
.c # Filtering C1$ 216
Stretch ‫ ;ـ‬.^"‫ وا‬.9‫ اد‬P‫ ا‬O "  | 217
UTM ‫ إ(ط‬c .;$ ETM c ‫إ(ط‬ 218
B‫ت ه‬XK#B 219
‫ر‬QD/‫ط ا‬Q5 = ‫ت‬K!1‫!ب ا‬K 220
‫ت ات‬QDPB =B ‫د‬PB ‫`ء‬I ‫ر‬%?‫إ‬ 221
‫ن ات‬B P^ 222
/ 0B ”H?‫ داء و‬W1‫ ا‬KQ ” ?Q 223
How to Connect To Folder 224
TIN ‫ت اـ‬c :4 Sympology  •5 225
Layout $‫ ا‬/B .4 KQ =B <‫إدراج أآ‬ 226
ArcScen‫ و‬ArcGlope ‫ام‬D( Animation C1$ 227
‫;  اـ‬1$ ‫ء‬/8‫ أ‬O; 4 ‫رة أو‬Q• ‫ض‬0 Hyberlink : 0} © ‫ را‬C1$
Animation 228
(‫= ( ارض‬$ 1‫اه‬K‫ إ‬K‫ = ) إزا‬Dc = $ 4!B 4‫إ‬
229

353
 ‫دات‬L‫إر‬

:‫ب‬D‫ ا‬0B ‫ء‬/8‫  أ‬D‫دات ا‬L‫ة اšر‬$‫ا‬B .I

Double Click ©|t‫ ا‬.;$ ‫ ل‬II `B‫• ا‬
‫ ا`ر"ء‬K!1‫ ا‬.;$ (RC) Right Click ©|t‫ ا‬.;$ ‫ل‬ `B‫• ا‬

‫ة‬Q5 56 .‫ }  إ‬1K‫ ا‬O%!4 d4‫ا‬Q/‫ ا‬C5‫ ا‬/$ •

354
 ‫ات‬Q‫ ا‬C!;! ‫ن‬1t J ;$ ‫ف‬Q"Q‫ \ ا‬4 ‫ زرق‬C;X1‫ ا‬Bº ®‫ه‬D9‫ ا‬:$‫• ار‬

KQDW1‫ة ا‬d4/‫ح ا‬DWB .‫}  إ‬ `B‫• ا‬

REFRENCES
Bob Booth. "Using ArcGIS 3D Analyst." copyright 2001 ESRI.
Darcy K. Molnar and Pierre Y. Julien. "Estimation of Upload Erosion Using GIS."
Department of civil Engineering, Engineering Research Center, Colorado State
Universtiy, Fort Collins, CO 80523.
David Theler. "Mapping Sediment Transter Processes Using GIS", Emmanuel Reynard,
Universtiy of Lausanne, Institute of Geography, Switzerland.
Franke, R. 1982. "Smooth Interpolation of Scattered Data by Local Thin Plate Splines."
Comp. & Maths. with Appls. Vol. 8. No. 4. pp. 237–281. Great Britain.
Helena Mitasova. "Modeling topographic potential for erosion and deposition using GIS" US
army Construction Engineering Research Laboratories.
Jill McCoy & Kevin Johnston. "Using ArcGIS Spatial Analyst" copyright 2001 ESRI.
Kevin Johnston, Jay M. Ver Hoef and Neil Lucas. "Using of ArcGIS Geostatistical Analyst."
copyright 2001 ESRI.
Michael Butts, Andres Klinting, Martin Ivan, Jacob Larsen, Jorgen Brandt and David Price.
"A flood Forecasting System: Integrating Web, GIS and Modeling Technology"
Michael Zeiler. "Modeling Our World."
Mitas, L., and H. Mitasova. 1988. "General Variational Approach to the Interpolation
Problem." Comput. Math. Applic. Vol. 16. No. 12. pp. 983–992. Great Britain.
Umesh C. Mesh C. Kothyari. "Estimation of temporal variation of sediment yield using GIS"
Department of Civil Engineering, Indian Institute of Technology, Roorkee 247667,

355
India, and Manojk Jain. National Institute of Hydrology, Jal Vigyan Bhawan, Roorkee
247667, India.

356